Σοφοκλή Απ. Μητρούσια : Θε ατογραφία 181 46ο

181 46ο ΚΕΙΜΕΝΟ
Λυσίασ, Κατὰ Ἀγοράτου ἐνδείξεωσ 34
Ἐγὼ οὖν, ὦ ἄνδρεσ δικασταί, δίκαιον καὶ ὅσιον ἡγοῦµαι εἶναι καὶ ἐµοὶ
καὶ ὑµῖν ἅπασι τιµωρεῖσθαι καθ’ ὅσον ἕκαστοσ δύναται· καὶ ποιοῦσι ταῦτα νο
µίζω ἡµῖν καὶ παρὰ θεῶν καὶ παρ’ ἀνθρώπων ἄµεινον ἂν γίγνεσθαι. δεῖ δ’ ὑµᾶσ,
ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι, ἵν’ εἰδῆτε
πρῶτον µὲν ᾧ τρόπῳ ὑµῖν ἡ δηµοκρατία κατελύθη καὶ ὑφ’ ὅτου, ἔπειτα ᾧ
τρόπῳ οἱ ἄνδρεσ ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον, καὶ δὴ ὅ τι ἀποθνῄσκειν µέλλοντεσ
ἐπέσκηψαν· ἅπαντα γὰρ ταῦτα ἀκριβῶσ ἂν µαθόντεσ ἥδιον καὶ ὁσιώτερον
Ἀγοράτου τουτουὶ καταψηφίζοισθε. ὅθεν οὖν ἡµεῖσ τε ῥᾷστα διδάξοµεν καὶ
ὑµεῖσ µαθήσεσθε, ἐντεῦθεν ὑµῖν ἄρξοµαι διηγεῖσθαι.
γίγνεταί τινί τι ἄµεινον παρά τινοσ = γίνεται αποβαίνει – καταλήγει κάτι ω
φελιµότερο για κάποιον µε τη συνδροµή – συνέργεια – συγκατάθεση – βοήθεια
– επίνευση κάποιου
ἐπισκήπτω τι = δίνω εντολή, παραγγέλλω, εκδηλώνω – εκφράζω επιθυµία.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
182 1. Να µεταφράσετε το κείµενο.
Μονάδεσ 20
2. Να γράψετε τουσ ζητούµενουσ γραµµατικούσ τύπουσ του κειµένου:
δικασταί: τη γενική και τη δοτική ενικού
ἄνδρεσ: την κλητική ενικού και τη δοτική πληθυντικού
ἥδιον: τη γενική ενικού του αρσενικού και το επίρρηµα του επιθέτου
ῥᾷστα: τουσ άλλουσ βαθµούσ στον ίδιο τύπο
τουτουί: τη δοτική του θηλυκού και την ονοµαστική του ουδετέρου στον ενικό
αριθµό
δύναται: το β΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού και τησ υποτακτικήσ του ενε
στώτα
εἰδῆτε: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ οριστικήσ και τησ προστακτικήσ του ε
νεστώτα
ἀπέθανον: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ ευκτικήσ του µέλλοντα και την ονο
µαστική ενικού του ουδετέρου τησ µετοχήσ του παρακειµένου
µέλλοντεσ: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο τησ οριστικήσ του αορίστου και του πα
ρατατικού
καταψηφίζοισθε: το β΄ ενικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου και τησ προστακτι
κήσ του παρακειµένου στην ίδια φωνή.
Μονάδεσ 10
3. Να αναγνωρίσετε τη συντακτική λειτουργία των επόµενων λέξεων του κει
µένου και να αναφέρετε τον όρο που καθεµία προσδιορίζει: ἅπασι, ποιοῦσι,
ἡµῖν, ᾧ, ὅ τι.
Μονάδεσ 5
4. Επιλέξτε όποιον συνδυασµό προτιµάτε από την επόµενη οµάδα ερωτήσεων,
αρκεί να αθροίζονται πέντε µονάδεσ.
4α. Να τρέψετε σε πλάγιο λόγο την περίοδο «δεῖ δ’ ὑµᾶσ ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγ
µάτων …….. ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον», εξαρτώντασ τον από τη φράση «ὁ δὲ
διώκων παρῄνει τοὺσ Ἀθηναίουσ». (Μονάδεσ 2)
4β. Να επαναδιατυπώσετε τη φράση «ἵν’ εἰδῆτε ….. ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον»
µετατρέποντασ την παθητική σύνταξη των εξαρτηµένων από το ρήµα «εἰδῆτε»
προτάσεων σε ενεργητική. (Μονάδεσ 3)
4γ. Αφού αναγνωρίσετε το είδοσ και τη συντακτική λειτουργία των µετοχών
«µέλλοντεσ», «µαθόντεσ», να τισ αναλύσετε σε αντίστοιχεσ προτάσεισ. (Μονά
δεσ 4)
4δ. Να αντικαταστήσετε την τελική πρόταση «ἵν’ εἰδῆτε» µε τρεισ ισοδύναµεσ
συντακτικά εκφράσεισ, λαµβάνοντασ υπόψη τα προτασικά συµφραζόµενα.
(Μονάδεσ 3)
4ε. Να επαναδιατυπώσετε τη φράση «δεῖ δ’ …. ἀκοῦσαι» µε το απαρέµφατο α
πεξαρτηµένο. (Μονάδα 1)
Μονάδεσ 5
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
183 Απαντήσεισ 46ου κειµένου (Λυσίασ, Κατὰ Ἀγοράτου ἐνδείξεωσ 34)
1.
Προσωπικά, λοιπόν, κύριοι δικαστέσ, θεωρώ πωσ είναι δίκαιο και ηθικό
και εγώ και όλοι σασ ανεξαίρετα να επιβάλλουµε τιµωρίεσ, στον βαθµό που ο
καθένασ µπορεί· και, αν τισ κάνουµε πράξη, νοµίζω πωσ, µε αφετηρία τη συγκα
τάθεση και των θεών και των ανθρώπων, είναι δυνατόν να αποβαίνει αυτό
ωφελιµότερο για µασ. Πρέπει όµωσ, άνδρεσ Αθηναίοι, να ακούσετε από την αρ
χή όλα τα συµβάντα ανεξαίρετα, για να γνωρίσετε πρώτα – πρώτα µε ποιον
τρόπο καταλύθηκε η δηµοκρατία και από ποιον, έπειτα µε ποιον τρόπο οι άν
δρεσ πέθαναν εξαιτίασ του Αγοράτου και, βέβαια, ποια εντολή έδωσαν την ώρα
που επρόκειτο να εκτελεστούν· διότι, αν τα µάθετε όλα µε κάθε λεπτοµέρεια,
θα καταδικάσετε αυτόν εδώ τον Αγόρατο και µε µεγαλύτερη ικανοποίηση και
δικαιότερα. Θα αρχίσουµε λοιπόν να σασ εξιστορούµε τα γεγονότα από κείνο
το σηµείο, από όπου και για µασ θα είναι ευκολότερο να σασ τα εκθέσουµε και
εσείσ θα τα µάθετε λεπτοµερώσ.
2.
δικασταί: δικαστοῦ, δικαστῇ
ἄνδρεσ: (ὦ) ἄνερ, ἀνδράσι(ν)
ἥδιον: ἡδέοσ, ἡδέωσ
ῥᾷστα: ῥᾳδίωσ, ῥᾷον
τουτουί: ταυτῃί, τουτὶ
δύναται: ἐδύνω ἠδύνω, δύνῃ
εἰδῆτε: ἴστε, ἴστε
ἀπέθανον: ἀποθανοῖντο, τεθνηκὸσ – τεθνεὸσ – τεθνεὼσ
µέλλοντεσ: ἐµελλήσαµεν, ἠµέλλοµεν ἐµέλλοµεν
καταψηφίζοισθε: κατεψήφισο, κατεψήφισο.
3.
ἅπασι: οµοιόπτωτοσ, κατηγορηµατικόσ προσδιορισµόσ στο «ὑµῖν»
ποιοῦσι: υποθετική µετοχή, συνηµµένη στο «ἡµῖν», ωσ επιρρηµατικόσ προσδιο
ρισµόσ τησ υπόθεσησ στο «ἂν γίγνεσθαι» (εἰ ποιοῖµεν ταῦτα, ἡµῖν καὶ παρὰ
θεῶν καὶ παρ’ ἀνθρώπων ἄµεινον ἂν γίγνοιντο: απλή σκέψη του οµιλητή)
ἡµῖν: δοτική προσωπική κτητική στο υπαρκτικό «ἂν γίγνεσθαι»
ᾧ: οµοιόπτωτοσ επιθετικόσ προσδιορισµόσ στο «τρόπῳ»
ὅ τι: αντικείµενο στο «ἐπέσκηψαν».
4α.
• Περίοδοσ ευθέοσ λόγου
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι,
ἵν’ εἰδῆτε πρῶτον µὲν ᾧ τρόπῳ ὑµῖν ἡ δηµοκρατία κατελύθη καὶ ὑφ’ ὅτου,
ἔπειτα ᾧ τρόπῳ οἱ ἄνδρεσ ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον.
• Τροπή τουσ ευθέοσ λόγου σε πλάγιο (τελικό απαρέµφατο)
ὁ δὲ διώκων παρῄνει τοὺσ Ἀθηναίουσ δεῖν σφᾶσ / αὐτοὺσ / τούτουσ ἐξ ἀρχῆσ
τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι, ἵν’ εἰδεῖεν πρῶτον µὲν τίνι τρόπῳ σφίσιν –
αὐτοῖσ τούτοισ ἡ δηµοκρατία καταλυθείη καὶ ὑπὸ τίνοσ, ἔπειτα τίνι τρόπῳ οἱ
ἄνδρεσ ὑπ’ Ἀγοράτου ἀποθάνοιεν.
4β.
• Φράση παθητικήσ σύνταξησ
ἵν’ εἰδῆτε πρῶτον µὲν ᾧ τρόπῳ ὑµῖν ἡ δηµοκρατία κατελύθη καὶ ὑφ’ ὅτου,
ἔπειτα ᾧ τρόπῳ οἱ ἄνδρεσ ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον.
• Τροπή τησ παθητικήσ σύνταξησ σε ενεργητική
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία
184 ἵν’ εἰδῆτε πρῶτον µὲν ᾧ τρόπῳ ὑµῖν τὴν δηµοκρατίαν κατέλυσεν καὶ ὅστισ,
ἔπειτα ᾧ τρόπῳ τοὺσ ἄνδρασ ὁ Ἀγόρατοσ ἀπέκτεινεν ἀπέκτανεν, ἀπέκτονεν.
4γ.
• Αναγνώριση µετοχών
µέλλοντεσ: επιρρηµατική, χρονική µετοχή, συνηµµένη στο εννοούµενο υπο
κείµενο «οἱ ἄνδρεσ»· εκφράζει το σύγχρονο και λειτουργεί ωσ επιρρηµατικόσ
προσδιορισµόσ του χρόνου στο ρήµα «ἐπέσκηψαν».
µαθόντεσ: επιρρηµατική, υποθετική µετοχή, συνηµµένη στο εννοούµενο υ
ποκείµενο «ὑµεῖσ», ωσ επιρρηµατικόσ προσδιορισµόσ τησ υπόθεσησ στο ρήµα
«ἂν καταψηφίζοισθε», µε το οποίο σχηµατίζει υποθετικό λόγο τησ απλήσ σκέ
ψησ του οµιλητή.
• Ανάπτυξη των µετοχών σε προτάσεισ (χρονική, υποθετική)
ὅτε ὁπότε ἡνίκα ἐν ᾧ οἱ ἄνδρεσ ἀποθνῄσκειν ἔµελλον.
υπόθεση: εἰ γὰρ ἅπαντα ταῦτα ἀκριβῶσ µάθοιτε,
απόδοση: ἥδιον ἂν καὶ ὁσιώτερον Ἀγοράτου τουτουὶ καταψηφίζοισθε.
4δ.
• Τελική πρόταση για αντικατάσταση από ισοδύναµη έκφραση
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι, ἵν’
εἰδῆτε.
α΄ ισοδύναµη έκφραση, τελική µετοχή:
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι ὡσ
εἰδότασ – εἰσοµένουσ – εἰδήσοντασ.
β΄ ισοδύναµη έκφραση, ἕνεκα + γενική
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι
ἕνεκα τοῦ εἰδέναι.
γ΄ ισοδύναµη έκφραση, ὥστε + απαρέµφατο
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι,
ὥστε εἰδέναι.
4ε.
• Φράση µε εξαρτηµένο απαρέµφατο (τελικό απαρέµφατο)
δεῖ δ’ ὑµᾶσ, ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι.
• ∆ιατύπωσή τησ µε απεξαρτηµένο το απαρέµφατο (πρόταση επιθυµίασ)
ὦ ἄνδρεσ Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆσ δὲ τῶν πραγµάτων ἁπάντων ἀκούσατε.
Σοφοκλής Απ. Μητρούσιας: Θεματογραφία

Download Report