ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΛ ΒΑΘΕΟΣ ΣΑΜΟΥ ερευνητική εργασία β’ τετράμηνου με θέμα : << ΠΡΟΤΑΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΓΙΑ ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ, ΤΡΕΞΙΜΟ ΚΑΙ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΜΑΣ>> Ερευνητική ομάδα: Επιβλέποντες καθηγητές: Ζούεβα Αλεξάνδρα Θανασάρας Μιλτιάδης Τσεσμελή Στυλιανή Χρονόπουλος Ανδρέας Θεοχαράτου Ευγενία Μαστρογεώργης Γεώργιος ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία έρχεται σε συνέχεια της προηγούμενης εργασίας μας, << Ο αθλητισμός στη Σάμο. Δυνατότητες και ελλείψεις>>. Λαμβάνοντας υπόψη τα ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν στις διάφορες ηλικιακές ομάδες διαπιστώσαμε ότι οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται ή θα ήθελαν να ασχοληθούν με την πεζοπορία, το τρέξιμο και την ποδηλασία. Σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιάσουμε προτάσεις για την βελτίωση των υποδομών του νησιού στις συγκεκριμένες ασχολίες. Πριν παραθέσουμε τις προτάσεις μας θα γίνει μια μικρή αναφορά στην υπάρχουσα κατάσταση. ΤΡΕΞΙΜΟ Το τρέξιμο άρχισε να γίνεται δημοφιλές στη δεκαετία του ‘70, όταν μεσήλικες άνδρες άρχισαν να τρέχουν στους δρόμους και στα πάρκα των πόλεων για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Από τότε -και ειδικά αφότου μερικοί ηλικιωμένοι απεβίωσαν κατά τη διάρκεια της άσκησηςυπήρχε μία χρόνια επιστημονική διαμάχη σε ποιο βαθμό το τρέξιμο ως τρόπος άσκησης είναι τελικά ωφέλιμο ή όχι για τους ανθρώπους κάποιας ηλικίας. Το τακτικό τρέξιμο μπορεί να προσθέσει μέχρι έξι χρόνια ζωής στο προσδόκιμο επιβίωσης τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών, σύμφωνα με νέα δανική έρευνα που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρδιολογίας EuroPRevent2012. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καρδιολόγο Πέτερ Σνορ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Μπίσπεμπεργκ της Κοπεγχάγης, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης τους στο Δουβλίνο τόνισαν ότι η έρευνά τους δίνει μία οριστική και κατηγορηματική θετική απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο το τρέξιμο κάνει καλό στην υγεία. Οι Δανοί ερευνητές, έβγαλαν το συμπέρασμα ότι το συχνό τρέξιμο μειώνει σε ποσοστό 44% κατά μέσο όρο τον κίνδυνο θανάτου και για τα δύο φύλα. Οι άνδρες που τρέχουν, μπορούν να επεκτείνουν τη ζωή τους κατά 6,2 χρόνια, ενώ οι γυναίκες κατά 5,6. Πιο ευεργετικό φαίνεται να είναι το τρέξιμο που γίνεται με αργό έως μέτριο ρυθμό για μία έως δυόμιση ώρες συνολικά την εβδομάδα (μισή ώρα έως τρία τέταρτα κάθε φορά). Ο αθλούμενος όπως είπαν οι ερευνητές, πρέπει να αισθάνεται ότι λαχανιάζει ελαφρά, αλλά όχι πολύ. «Η σχέση μοιάζει με αυτή της δόσης του αλκοόλ. Η θνησιμότητα είναι χαμηλότερη στους ανθρώπους που κάνουν ήπιο τρέξιμο από ότι σε όσους δεν κάνουν καθόλου ή όσους κάνουν υπερβολικά πολύ», τόνισε ο Δρ Σνορ. Το τρέξιμο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ωφέλιμο, επειδή, μεταξύ άλλων, αυξάνει την πρόσληψη οξυγόνου από τον οργανισμό, ανεβάζει την HDL («καλή») χοληστερόλη και μειώνει τα τριγλυκερίδια, ρίχνει την αρτηριακή πίεση του αίματος, προλαμβάνει την παχυσαρκία, βελτιώνει τη λειτουργία της καρδιάς και την πυκνότητα των οστών, ευνοεί την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ επιδρά θετικά και στην ψυχολογία του ατόμου (και επειδή ο αθλούμενος, καθώς τρέχει αργά, μπορεί να έχει κοινωνικές επαφές με τους γύρω του). Η ίδια ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής Δρ Σνορ, πέρυσι παρουσίασε μία άλλη έρευνα, σύμφωνα με την οποία το ποδήλατο αυξάνει τη διάρκεια ζωής έως πέντε χρόνια. Η διαφορά όμως με το τρέξιμο είναι ότι ενώ μεγαλύτερο όφελος έχουν όσοι κάνουν μέτριας έντασης άσκηση, στο ποδήλατο ωφελούνται περισσότερο, όσοι κάνουν πιο εντατική άσκηση. Υπάρχουν 2 βασικά είδη δρομέων: αυτοί που αρέσκονται στο τρέξιμο στη φύση και αυτοί που τρέχουν πατώντας απλά και μόνο ένα κουμπί. Οι πρώτοι, όσοι δηλαδή προτιμούν το τρέξιμο στο δρόμο, παραθέτουν μια σειρά από επιχειρήματα για να υποστηρίξουν την επιλογή τους. Αλλά εξίσου «φανατικοί» είναι και όσοι επιλέγουν τον κυλιόμενο διάδρομο για την προπόνησή τους, θεωρώντας μάλιστα, πως τα αποτελέσματα είναι περισσότερο θεαματικά όταν επιλέγεις το διάδρομο από το… δρόμο. Οι οπαδοί του δρόμου… Όσοι έχουν συνηθίσει να τρέχουν στο δρόμο, δηλώνουν, πως δεν το αλλάζουν με τίποτα. Η μοναδική αίσθηση που σου προσφέρει το τρέξιμο στο δρόμο, είναι ανεπανάληπτη, όπως υποστηρίζουν, καθώς οι παραστάσεις γύρω σου αλλάζουν διαρκώς, ενώ και ο ίδιος ο δρόμος παρουσιάζει εναλλαγές και εκπλήξεις και έτσι δεν πρόκειται να βαρεθείς και να τα εγκαταλείψεις εύκολα. Ο χρόνος περνά χωρίς ούτε καν να το καταλάβεις και τα οφέλη από την άσκηση είναι πολλαπλά. Στο συμπέρασμα αυτό, φαίνεται, πως καταλήγουν και αρκετές επιστημονικές έρευνες, που έχουν κατά καιρούς διατυπώσει παρόμοια συμπεράσματα. Ένα από τα βασικότερα συμπεράσματα υπέρ του τρεξίματος στο δρόμο είναι, πως το σώμα καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια όταν τρέχει σε ανώμαλες επιφάνειες, όπως π.χ. στο δρόμο με τις ανηφόρες, τις λακκούβες κ.α. καίγοντας και περισσότερες θερμίδες κάτι που δεν συμβαίνει με το τρέξιμο στο διάδρομο, που η επιφάνεια είναι λεία και χωρίς «εκπλήξεις». Τέλος, σύμφωνα με έρευνες, το τρέξιμο στο δρόμο, καίει περίπου 5% περισσότερες θερμίδες από ότι το τρέξιμο στο διάδρομο, λόγω της αντίστασης του αέρα! Ωστόσο, υπάρχουν και οι αρνητικές πλευρές. Μία από αυτές είναι και οι αναπάντεχες εναλλαγές του καιρού, που μπορεί να επηρεάσουν την πορεία μιας προπόνησης. Όταν έξω βρέχει ή κάνει υπερβολικό κρύο, ο αθλητής, όσο και αν είναι αφοσιωμένος στο σκοπό του, δύσκολα θα πάρει την απόφαση να αθληθεί με τέτοιο καιρό και έτσι θα αναβάλλει την προπόνησή του για πιο ηλιόλουστες ημέρες. Εξίσου αρνητική είναι και η αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού που αντιμετωπίζει ο αθλητής, καθώς η ανώμαλη επιφάνεια του δρόμου, οι λακκούβες και οι κακοτεχνίες της ασφάλτου, μπορεί να του κοστίσουν έναν αναπάντεχο τραυματισμό. τα πιο δημοφιλή μέρη για τρέξιμο μαζί με τα υπέρ και τα κατά τους είναι: Δρόμος: Οι περισσότεροι δρόμοι στην Ελλάδα είναι με άσφαλτο. Η άσφαλτος είναι σκληρή επιφάνεια για τρέξιμο και εάν έχετε προβλήματα με τις αρθρώσεις σας καλό θα ήταν να την αποφεύγετε. Παρόλα αυτά, ευνοεί το γρήγορο τρέξιμο, μιας και μειώνει στο ελάχιστο τις αναπηδήσεις. Έτσι θα παρατηρήσετε πως όταν τρέχετε στο δρόμο, μπορείτε να είστε πιο γρήγοροι με λιγότερη κούραση! Το βασικό μειονέκτημα του δρόμου είναι η κίνηση των αυτοκινήτων. Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγετε τους δρόμους με αυξημένη κυκλοφορία. Πάντοτε να τρέχετε αντίθετα από την φορά κίνησης του δρόμου ώστε να αντικρίζετε κατά μέτωπο την κυκλοφορία για να μπορείτε να ελέγχετε ακριβώς τι συμβαίνει στο δρόμο. Γήπεδο: Η επιφάνεια του στίβου στα γήπεδα είναι στρωμένη με ταρτάν. Υπάρχουν διακυμάνσεις στην σκληρότητα των ταρτάν. Τα πιο μαλακά ευνοούν το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, ενώ τα σκληρότερα το γρήγορο τρέξιμο. Όμως, ακόμα και αν το ταρτάν του γηπέδου σας φαίνεται μαλακό θα πρέπει να γνωρίζετε πως εξακολουθεί να είναι σκληρή επιφάνεια και να επιβαρύνει το μυοσκελετικό σας σύστημα. Γι’αυτό προσπαθήστε να μην τρέχετε αποκλειστικά σε ταρτάν. Το τρέξιμο στο γήπεδο μπορεί να είναι βαρετό για κάποιους, ειδικά για όσους τρέχουν για αρκετή ώρα. Όμως η λεία επιφάνεια, χωρίς υψομετρικές διακυμάνσεις, καθώς και η μετρημένη απόσταση του στίβου, μπορεί να αποδειχτούν πολύ χρήσιμα εργαλεία. Ειδικά εάν είστε αρχάριοι στο τρέξιμο, θα σας βοηθήσει να χτίσετε την φυσική σας κατάσταση πιο εύκολα, καθώς δεν θα κουράζεστε σε ανηφόρες και κατηφόρες. Επίσης θα μπορείτε να γνωρίζετε πόση απόσταση τρέχετε κάθε φορά. Γυμναστήριο: Ο διάδρομος στο γυμναστήριο αποτελεί την ιδανική λύση για όσους θέλουν να συνδυάσουν την άσκηση με βάρη στο γυμναστήριο, με αερόβια άσκηση, χωρίς να χάσουν πολύτιμο χρόνο. Οι σύγχρονοι διάδρομοι προσφέρουν καλή αντικραδασμική προστασία και το μαλακό τους πάτημα διευκολύνει πολλούς. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα ποικιλίας στην προπόνηση καθώς με την εναλλαγή κλίσης και ρυθμού μπορεί να σας προσφέρει μία ολοκληρωμένη αερόβια προπόνηση. Η μονότονη κίνηση όμως και οι πανομοιότυποι διασκελισμοί απομονώνουν ορισμένες μυϊκές ομάδες και έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος τραυματισμών, αλλά και δυσκολεύεται η βελτίωση της τεχνικής και της φυσικής κατάστασης. Ακόμα, το τρέξιμο σε διάδρομο μπορεί να γίνει βαρετό και μονότονο, ειδικά εάν τρέχετε για αρκετή ώρα συστηματικά, καθώς οι εικόνες του περιβάλλοντος δεν εναλλάσσονται. Πάρκο: Το τρέξιμο σε πάρκο είναι μία μοναδική εμπειρία! Τα περισσότερα πάρκα έχουν χώμα, πράγμα που τα καθιστά ιδανικά για τρέξιμο! Το χώμα αποτελεί την καλύτερη επιφάνεια για τρέξιμο, καθώς απορροφά καλά τους κραδασμούς και γυμνάζει πολύ τα πόδια! Το μόνο που θα πρέπει να προσέξετε είναι τα παπούτσια σας, καθώς το τρέξιμο σε χώμα τα φθείρει γρηγορότερα. Θα πρέπει λοιπόν να τα ελέγχετε συχνά ώστε να τα αλλάζετε όταν πρέπει. ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ Είναι ίσως ο σταθερότερος έρωτας στη ζωή μας: από την πρώτη φορά που καταφέραμε να σταθούμε επάνω του δεν ξεχάσαμε ποτέ τις συγκινήσεις που μας χάρισε η αυτοδύναμη ορμή στις δύο ρόδες του. Τι κι αν οι ρυθμοί της επαγγελματικής ζωής μάς έκαναν να το εγκαταλείψουμε μόλις βγάλαμε τα χρήματα για την αγορά μοτοσικλέτας ή αυτοκινήτου; Οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας μάς ξαναβρήκαν όταν γίναμε γονείς και βαλθήκαμε να δείξουμε στο παιδί μας την ισορροπία στο ποδήλατο. Και όταν η οικολογική και η οικονομική κρίση χτύπησε την πόρτα του καταναλωτικού πολιτισμού μας, στο ποδήλατο επιστρέψαμε και οι ίδιοι... νέοι, μεσήλικοι ή και συνταξιούχοι. Τώρα, σχεδόν 200 χρόνια μετά την εφεύρεσή του, το ποδήλατο αποκτά ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή μας - αλλά με πολλές τεχνολογικές καινοτομίες να το εμπλουτίζουν Η κλασική μας αντίληψη για το ποδήλατο περιλαμβάνει δύο ακτινωτές ρόδες, μια αλυσίδα που συνδέει πεντάλια με πίσω τροχό, δύο δαγκάνες που φρενάρουν τις δύο ρόδες, έναν συμπλέκτη ταχυτήτων που αλλάζει τα γρανάζια κίνησης, ένα τιμόνι και μία σέλα. Οι διαφοροποιήσεις σε αυτόν τον συνδυασμό και στα υλικά κατασκευής παράγουν τις διάφορες κατηγορίες ποδηλάτων, από τα κλασικά ποδήλατα μετακίνησης στην πόλη σε εκείνα της περιπλάνησης στην εξοχή (touring), σε εκείνα του ανώμαλου δρόμου (mountain bike) και εκείνα των αγώνων ταχύτητας (racing bikes). Το διαχρονικό ζητούμενο των κατασκευαστών ποδηλάτων ήταν η αύξηση της αντοχής του σκελετού με ταυτόχρονη μείωση του βάρους του, πράγμα που τους έκανε να ακολουθήσουν τα βήματα της αεροναυπηγικής: μετά τους αρχικούς ξύλινους σκελετούς, πέρασαν σε εκείνους από μπαμπού το 1894, έπειτα σε σιδερένιους και στη δεκαετία του 1930 στους ατσάλινους. Από τη δεκαετία του '80 και μετά κυριάρχησε το αλουμίνιο και διάφορα κράματά του. Στα πολύ ακριβά μοντέλα αγώνων δρόμου φτιάχνουν σκελετούς από υαλόνημα, τιτάνιο και άλλα εξωτικά κράματα μετάλλων. Τουρισμός και ποδήλατο Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε τον τουρισμό και το ποδήλατο; Μία μεγάλη και ανερχόμενη δύναμη που στο εξωτερικό αποφέρει εκατομμύρια ευρώ. Συνδυάζει έναν οικολογικότερο τρόπο ζωής σε απόλυτη ταυτοποίηση με την άσκηση. Στον ποδηλατικό τουρισμό το ίδιο το ταξίδι αποτελεί μέρος των διακοπών και όχι μόνο η παραμονή σε έναν συγκεκριμένο τόπο. Στην Ελλάδα ο τουρισμός και το ποδήλατο βρίσκεται στην αρχή, όμως υπάρχουν αρκετές ομάδες που επάξια έχουν αναλάβει το ρόλο της οργάνωσης και δημιουργίας εκδρομών και διαφόρων άλλων εκδηλώσεων που μπορούν να κάνουν τους πολίτες ν’ αγαπήσουν αυτού του είδους τη στάση ζωής. Από τη μία μεριά έχουμε τη δυνατότητα των κλιματολογικών συνθηκών που έχει η χώρα μας να παρέχουμε στους μελλοντικούς τουρίστες πανέμορφες διαδρομές ανάμεσα στα δάση, βόλτες παράλληλα με την ακτογραμμή, περάσματα σε ποταμούς και λίμνες, πανέμορφους δρόμους με φόντο αρχαιολογικούς χώρους και όλα αυτά σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Από την άλλη μεριά οι υποδομές μας θέλουν ακόμα στήριξη. Διότι οι δρόμοι που διασχίζουν τα ποδήλατα πρέπει να είναι ήπιας κυκλοφορίας για τα αυτοκίνητα και που δε θα είναι επικίνδυνοι για τον ποδηλάτη. Επιβάλλεται να υπάρχει σχεδιασμός και πρόγραμμα, που θα δίνει τη δυνατότητα στον τουρίστα να διαλέγει διαδρομές με σήμανση του βαθμού δυσκολίας, τα απαραίτητα καταλύματα, την ιατρική βοήθεια σε περίπτωση ατυχήματος, τα εστιατόρια που θα έχει τη δυνατότητα να καταλύσει και τέλος και το πιο σημαντικό την ίδια την διαδρομή και την ιδιαιτερότητά της. Αυτού του είδους ο τουρισμός με το ποδήλατο, μπορεί να εξυπηρετήσει μορφές τόσο εισερχόμενου τουρισμού απευθυνόμενος στους απανταχού λάτρες του ποδηλάτου, όσο και στους δείξει ιδιαίτερη λατρεία τα τελευταία χρόνια σε αυτού του είδους τη δραστηριότητα. Στη Γερμανία, για παράδειγμα: τα έσοδα από τον ποδηλατικό τουρισμό για το 2006 έφτασαν στα περίπου έξι δισεκατομμύρια (!) ευρώ. Το 2008, οι ποδηλατοτουρίστες ξεπέρασαν τους 116 εκατ., ενώ τα περίφημα «Bed and Bike» (συνδυασμός καταλύματος και σταθμού) με τους ειδικούς χώρους φύλαξης, τα συνεργεία κ.λπ., αυξήθηκαν από 216 το 1995, σε 4.800 το 2009. Στον ποδηλατικό τουρισμό, το ίδιο το ταξίδι αποτελεί μέρος των διακοπών και όχι τόσο η παραμονή σε κάποιον προορισμό. «Πολλές φορές με το ποδήλατο δεν υπάρχει προορισμός», όπως λέει ο Γιάννης Γερόπουλος, που στην πρώτη ευκαιρία φορτώνει με τα απαραίτητα το ποδήλατό του και φεύγει από ένα διήμερο μέχρι 2,5 μήνες, όπως όταν είχε πάει στη Γεωργία ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ Ο περιηγητικός τουρισμός αποτελεί μια εναλλακτική μορφή τουρισμού που αποκτά όλο και περισσότερους λάτρεις τα τελευταία χρόνια. Έχουν γίνει ορισμένες προσπάθειες που εντείνονται με την πάροδο του χρόνου και στοχεύουν στην ανάδειξη των περιηγητικών μονοπατιών κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό έγινε προσπάθεια σύνθεσης ενός χάρτη, στον οποίο αποτυπώνονται μονοπάτια που αρχίζουν από τη βόρεια Ευρώπη και καταλήγουν στη νότια. Υπάρχουν ενιαίες προδιαγραφές με βάση τις οποίες σηματοδοτούνται τα ευρωπαϊκά μονοπάτια. Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό χώρο και επειδή δεν υπήρχε σημαντική υποδομή σχετικά με τα μονοπάτια, αφού τα ήδη υπάρχοντα δε συντηρούνταν, ανέκυψαν ορισμένα προβλήματα τόσο κατά το σχεδιασμό όσο και μετά την ολοκλήρωση του έργου. Τα μόνα βήματα που έχουν γίνει στην Ελλάδα αφορούν αποσπασματικές κινήσεις για τη συντήρηση και τη σήμανση, κυρίως σε επίπεδο τοπικών πρωτοβουλιών. Σε αντίθεση με τον ελληνικό χώρο, η πεζοπορία και ό,τι συμπεριλαμβάνει η δραστηριότητα αυτή έχει μελετηθεί, αξιοποιηθεί και αναπτυχθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό σε πολλά κράτη της Ευρώπης. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι τόσο οργανωμένο το σύστημα που έχει αναπτυχθεί για να στηρίζει τον πεζοπορικό τουρισμό, που θα μπορούσε να πει κανείς πως έχει στηθεί μια ολόκληρη <<βιομηχανία>> γύρω από αυτό ελκυστικό προϊόν που λέγεται πεζοπορικός τουρισμός. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΩΝ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ Τα μονοπάτια ξεκίνησαν να δημιουργούνται από τις ανάγκες των κατοίκων να επικοινωνούν και να συναναστρέφονται με γειτονικούς οικισμούς να ταξιδεύουν και να μεταφέρουν αγαθά. Με την ανάπτυξη όμως της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια και τη διάνοιξη αυτοκινητοδρόμων, τα στενά μονοπάτια με το χρόνο εγκαταλείπονται, ενώ πολλές φορές καλύπτονται από την πυκνή βλάστηση και γίνονται δύσβατα. Σήμερα, τα ίδια αυτά μονοπάτια μπορούν να συμβάλουν από διαφορετική σκοπιά στην ανάπτυξη των οικισμών και ειδικότερα των ορεινών. Ο περιηγητικός τουρισμός φέρνει τον επισκέπτη σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον και τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, δίνοντας του την ευκαιρία να ψυχαγωγηθεί και να νιώσει τη χαρά της περιήγησης και της ανακάλυψης, Οι περιηγητικές διαδρομές αποτελούν το σύνδεσμο μεταξύ του τουρίστα και του περιβάλλοντος, καθώς ο περιηγητής μπορεί διασχίζοντας αυτές, να έρθει σε άμεση επαφή με το περιβάλλον και τη φύση, την ιστορία, τον πολιτισμό και τη ζωής της περιοχής και να αποκτήσει συνείδηση ευθύνης για την προστασία των μνημείων και διακοπών στον καθαρό αέρα, μακριά από το τουριστικό πακέτο του μαζικού τουρισμού. Το μεγάλο πλεονέκτημα του περιηγητικού τουρισμού είναι η μη εξάρτηση του από <<τουριστικές περιόδους>>. Ο οδοιπόρος μπορεί να διασχίσει ένα μονοπάτι όλες τις εποχές του χρόνου, εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν. Άλλωστε οι εικόνες της φύσης που μπορεί να θαυμάσει κάποιος σε μια πεζοπορική διαδρομή, διαφοροποιούνται τόσο πολύ αναλόγως των εποχών του έτους ώστε το ίδιο μονοπάτι να έχει διαφορετικά χρώματα και ομορφιές κάθε φορά. Οι διαδρομές των μονοπατιών είναι δυνατό να γίνουν, σε κάποιο βαθμό από όλους τους ανθρώπους χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις ικανότητες εξοπλισμός η υποδομή. Ακόμα ο περιηγητικός τουρισμός μπορεί να συνδυαστεί με πολλές άλλες μορφές τουρισμού, άμεσα η έμμεσα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο συνδυασμός της πεζοπορίας σε κάποιο μονοπάτι με την επίσκεψη σε θρησκευτικά και σε άλλα ιστορικά μνημεία. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν πώς η διατήρηση σημαντικών παραδοσιακών οικισμών αλλά και κατασκευών , συμβάλλει στην αύξηση του περιηγητικού ενδιαφέροντος. Η διατήρηση του περιβάλλοντος και της μορφής του ορεινού χώρου που θα αποτελέσει το πεδίο ανάπτυξης του εναλλακτικού τουρισμού, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία . Αυτό όμως που πρέπει να αντιληφθούν όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στην ανάδειξη τον μονοπατιών είναι πως η ανάδειξη και η συντήρηση τον μονοπατιών πρέπει να αντιμετωπιστούν ως ένα έργο με σημαντική ηθική αξία και όχι ως ένα απλό τεχνικό έργο για την δημιουργία εντυπώσεων ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ Τα μονοπάτια του κάθε βουνού εκτός από εκείνα των μεγάλων διαδρομών, χαρακτηρίζονται ανάλογα με την σπουδαιότητα τους, σε κύρια ή δευτερεύοντα, με ένα χρώμα και ένα γεωμετρικό σχήμα. Με τετράγωνο τα κύριας σημασίας και με τρίγωνο τα δευτερεύοντα, ενώ αν είναι αρκετά τα δευτερεύοντα χρησιμοποιούνται ακόμα ο κύκλος και το ορθογώνιο. Κύριο χρώμα είναι το κόκκινο και μετά το κίτρινο, ενώ ακολουθούν, ανάλογα της σπουδαιότητας και του πλήθους των μονοπατιών το πράσινο, το μπλε, το πορτοκαλί και το μοβ. Τα χαρακτηριζόμενα ως μονοπάτια μεγάλων διαδρομών (εθνικά μονοπάτια) ή μεγάλων αποστάσεων (ευρωπαϊκά μονοπάτια) χρησιμοποιούν το σχήμα του ρόμβου και σαν χρώμα το βαθύ κόκκινο σε άσπρη τετράγωνη βάση. Μέσα στο ρόμβο γράφεται ο αριθμός του μονοπατιού. Η αρίθμηση των μονοπατιών μεγάλων διαδρομών κυμαίνεται από 01-10 για τη Βόρειο Ελλάδα και τη Θεσσαλία, 11-19 για τη Δυτική Ελλάδα και τη Φωκίδα, 21-29 για την Κεντρική Ελλάδα και την Εύβοια, 31-39 για την Πελοπόννησο και 41-49 για την Κρήτη. Για τα ευρωπαϊκά μονοπάτια χρησιμοποιούνται τα σύμβολα Ε4,Ε6. Όλες οι πινακίδες που χρησιμοποιούνται για τη σήμανση των μονοπατιών βάφονται με βαθύ κίτρινο ανακλαστικό χρώμα. Τα γράμματα και τα διάφορα σύμβολα στις πινακίδες (σταθμοί, καταφύγια, ξενώνες, καταστήματα, ερημοκλήσια, αξιοθέατα κ.ά.) βάφονται με μαύρο χρώμα ή με βαθύ λαδί. Σε αυτή την περίπτωση στην πινακίδα μπαίνει γύρω από το σύμβολο μια άσπρη λωρίδα. Στην παρακάτω εικόνα φαίνονται οι βασικές αρχές σήμανσης συμβόλων και χρωμάτων όπως υπάρχουν στην Ε.Ο.Ο.Α. (Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης). Το σημάδεμα των μονοπατιών με το χρώμα τους γίνεται στους κορμούς των δέντρων ή σε βράχια αν δεν υπάρχουν δέντρα. Τα σχήματα είναι πολύ ευδιάκριτα αν γίνουν πάνω σε άσπρο φόντο. Ιδιαίτερα αυτό επιβάλλεται όταν το διακριτικό χρώμα του μονοπατιού είναι κίτρινο. Για το λόγο αυτό πρέπει όλα τα σημεία που θα μπουν τα σήματα, κορμοί δέντρων ή βράχοι, να βαφτούν, όταν θα είναι στεγνά από εργασία, με άσπρο ανθεκτικό χρώμα και σε μεγαλύτερη διάσταση από το σήμα, μία εβδομάδα πριν ή όταν το πρώτο χρώμα έχει στεγνώσει καλά. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στη σήμανση των μονοπατιών πρέπει να αντέχουν στις σκληρές καιρικές συνθήκες των βουνών. Πιο κατάλληλα ως τώρα έχουν αποδειχθεί τα χρώματα βαφής των αυτοκινήτων. Εάν χρησιμοποιηθούν ανακλαστικά χρώματα, επειδή η βροχή βαθμιαία τα σβήνει, πρέπει όταν το χρώμα στεγνώσει καλά , να περαστεί από πάνω ένα στρώμα διαφανές ακρυλικό. Στις διασταυρώσεις και διακλαδώσεις πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή και να μπαίνουν τα σωστά σήματα, ώστε ο πεζοπόρος να είναι βέβαιος ότι ακολουθεί το σωστό δρόμο. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ κ. ΘΑΝΟ Σ. 1) Ως αποτέλεσμα της έρευνας που πραγματοποιήσαμε στο Α τετράμηνο, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι μεγάλο μέλος των κατοίκων του νησιού επιλέγει την πεζοπορία ,το τρέξιμο και την ποδηλασία ως μέσο άσκησης. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη , θα θέλαμε να μάθουμε αν υπάρχουν στο νησί υποδομές που να εξυπηρετούν αυτούς τους συμπολίτες; 2)α) Κατατέθηκε ποτέ στο Δημοτικό Συμβούλιο κάποιο σχέδιο για την κατασκευή τέτοιων υποδομών; 2)β) Πού υπάρχουν τέτοιες υποδομές και τι είδους; 3)α) Πιστεύετε ότι υπάρχει χώρος που θα μπορούσαν να κατασκευαστούν τέτοιες υποδομές; 4) Πως συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών η κατασκευή τέτοιων υποδομών; 5) Τι προβλήματα πιθανολογείτε ότι μπορεί να δημιουργηθούν; 6) Γνωρίζοντας τα προβλήματα χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης λόγω της οικονομικής κρίσης , πιστεύετε ότι ο δήμος μας θα μπορούσε να αναλάβει το κόστος κατασκευής μέρους των υποδομών αυτών; 7) Εστιάζοντας στις πεζοπορικές διαδρομές που υπάρχουν στα βουνά τις Σάμου ύπαρξη των οποίων αποτελεί πόλο έλξης τουριστών , θα θέλαμε να πληροφορηθούμε αν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Δήμου ο καθαρισμός , η συντήρηση και η σήμανση αυτών των μονοπατιών; 8) Γνωρίζοντας την ύπαρξη τόσο πεζοπορικού όσο και του ποδηλατικού συλλόγου στη Σάμο θα θέλαμε να μάθουμε αν έχει ύπαρξη κάποια συνεργασία μεταξύ σας; 9) Έχετε σκεφτεί να συνδυάσετε την κατασκευή υποδομών τέτοιων δραστηριοτήτων με την ανάπτυξη του τουρισμού; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ 1-2β) Υπάρχουν κάποιες υποδομές. Για πεζοπορία υπάρχει ορειβατικός σύλλογος Σάμου ο οποίος διοργανώνει εκδρομές. Μέσα στην πόλη δεν υπάρχουν οργανωμένοι δρόμοι για τρέξιμο ή πεζοπορία, αλλά χρησιμοποιούνται οι κοινοί δρόμοι κυκλοφορίας. Εξετάζουμε την δημιουργία ποδηλατοδρόμου στην περιφερειακό δρόμο αλλά πρέπει να είναι έννομος. Επίσης και στο έργο της παραλιακής έχει γίνει πρόταση για κατασκευή ποδηλατοδρόμου. Στα πευκάκια για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει ο δρόμος να αποχαρακτηριστεί από εθνική οδός. Γενικά υπάρχουν εγκαταστάσεις στο Βαθύ, στο Πυθαγόρειο και στο Καρλόβασι αλλά θέλουν βελτιώσεις και συντήρηση. 3) Χώρος υπάρχει αρκετός αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν πιστώσεις και έχουν μειωθεί πολύ τα έσοδα. Η κατασκευή των αθλητικών εγκαταστάσεων δεν ανήκει στις επιλέξιμες δαπάνες και έτσι δεν χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε. Είχε σκοπό να τις εντάξει στις επιλέξιμες δαπάνες, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα. Πάνω από την Χώρα και στο Παλαιόκαστρο υπάρχει γη που ανήκει στο δήμο αλλά δεν μπορεί να αξιοποιηθεί. Επίσης υπάρχουν παράνομοι χώροι άθλησης που πρέπει να πάρουν οικοδομική άδεια για να μπορέσουν να αξιοποιηθούν για την πραγματοποίηση αθλητικών διοργανώσεων. Τέλος, η Εκκλησία παραχωρεί δικές της εκτάσεις στον δήμο, αλλά λόγω διαφωνιών δεν τις έχουμε εκμεταλλευτεί. 4) Σίγουρα η κατασκευή τέτοιων υποδομών συμβάλει στην βελτίωση ποιότητας ζωής των πολιτών. Πρώτα απ’ όλα θα αθλείται ο κόσμος και κατά δεύτερον οι χώροι αυτοί μπορούν να θεωρηθούν και χώροι ψυχαγωγίας. 5) Για την κατασκευή τέτοιων εγκαταστάσεων η κοινωνία δεν έχει αντιρρήσεις. Ενστάσεις απ’ τον κόσμο υπάρχουν μόνο για κατασκευή ΧΥΤΑ και άλλων παρόμοιων έργων. 6) Όχι. Δεν μπορούμε οικονομικά να υλοποιήσουμε τέτοια έργα, αν και έχουν ψηφιστεί. Συντηρούμε μόνο τις αποχετεύσεις/υδρεύσεις και ότι έχει να κάνει με την ασφάλεια των πολιτών. Η Γ.Γ. Αθλητισμού δεν δίνει πλέον κεφάλαια για την κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων. Επίσης παλαιότερα, τότε που υπήρχαν κεφάλαια, αυτά μοιράστηκαν σε μικρές εγκαταστάσεις τοπικού χαρακτήρα αντί να γίνει ένα μεγάλο ολοκληρωμένο έργο για όλο το νησί. 7) Όντως στο δήμο ανήκουν οι αρμοδιότητες αυτές. Βέβαια και το δασαρχείο έχει αρμοδιότητες για τα δάση. Όσον αφορά εμάς έχουν μπει ήδη συνεργεία για τον καθαρισμό και τη σήμανση των μονοπατιών. 8) Υπάρχει συνεργασία με όλους τους φορείς μάλιστα η πρόταση για κατασκευή ποδηλατοδρόμου στον περιμετρικό έχει υποβληθεί από την κίνηση πολιτών. 9) Υπάρχει ποδηλατόδρομος στο Ηραίο υπάρχει μελέτη για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων αλλά δεν γνωρίζω αν προβλέπεται κατασκευή ποδηλατόδρομου, γιατί η μελέτη είναι σε εξέλιξη. Πάντως γίνεται προσπάθεια για ανάδειξη κάθε πτυχής του εναλλακτικού τουρισμού. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ κ. ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ Α. (μέλος ορειβατικού / πεζοπορικού συλλόγου Σάμου) 1) Ποσά μέλη ανήκουν στο σύλλογο σας? 2)Υπάρχουν κατάλληλες υποδομές στο νησί για την εξάσκηση τον δραστηριοτήτων σας? 3)α) πόσο ικανοποιημένη είστε από αυτές? β) τι θα θέλατε να δημιουργηθεί στο νησί? 4)Έχετε υποβάλει κάποια συγκεκριμένη πρόταση κατασκευής ή βελτιώσεις υποδομών στο νησί? 5)Πιστεύετε είναι οικονομικά εφικτή η κατασκευή ανάλογων υποδομών στο νησί μας? 6)Εσείς ως σύλλογος θα μπορούσατε με κάποιο τρόπο να ευαισθητοποιήσετε τις τοπικές αρχές και τους πολίτες για να συμβάλλουν στην δημιουργία τέτοιων έργων? 7) Υπάρχει ενδιαφέρον από τους τουρίστες που επισκέπτονται το νησί; 8) Έχετε σκεφτεί να συνδυάσετε πεζοπορικούς περιπάτους με αρχαιολογικά/ιστορικά αξιοθέατα; 9) Γνωρίζετε αν υπάρχει ποδηλατικός σύλλογος στο νησί; 10) Έχετε έρθει σε επαφή με αυτό το σύλλογο; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ κ. ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ Α. 1) Έχουμε 50 με 60 μέλη 2) Δεν υπάρχουν πολλές υποδομές αλλά δεν χρειάζονται και πάρα πολλές. 3) Όχι ιδιαίτερα, χρήζουν βελτίωσης. 4) Έχουμε υποβάλει προτάσεις στο Δήμο και στην περιφέρεια αλλά δεν έχουμε βρει ανταπόκριση. Αυτό οφείλεται ίσως σε έλλειψη οικονομικών πόρων ή στην ελλιπή εμπειρία μας διεκδίκησης αυτών. 5) Είναι εφικτή. Το κόστος είναι σημαντικό αλλά όχι υπερβολικό, εξαρτάται από το τι θέλεις να φτιάξεις. 6) Και βέβαια θα μπορούσαμε. Προσπαθήσαμε αλλά δυστυχώς απογοητευτήκαμε και δεν ασχολούμαστε με τόση όρεξη. 7) Χρησιμοποιούν συνήθως ξεναγούς γιατί έρχονται με τα τουριστικά γραφεία. Επίσης επειδή έρχονται για σύντομο χρονικό διάστημα δεν προλαβαίνει να αναπτυχθεί σχέση εμπιστοσύνης. 8) Είναι ενδιαφέρουσα ιδέα. Προς το παρόν επισκεπτόμαστε μοναστήρια που τυχαίνει να συναντάμε στις διαδρομές μας που είναι ιστορικής αξίας. 9) Υπάρχει. Είναι ανεξάρτητος σύλλογος. 10) Έχουμε έρθει σε επαφή. Τους προτείναμε να ενωθούν οι 2 σύλλογοι αλλά δήλωσαν ότι προτιμούν να παραμείνουν ανεξάρτητοι. Προώθηση της χρήσης ποδηλάτου & κατασκευή ποδηλατοδρόμων στη Σάμο Σε μια πόλη όπως το Βαθύ ή το Καρλόβασι, πόλεις που πνίγονται καθημερινά από την κυκλοφοριακή συμφόρηση, την παράνομη στάθμευση και την ανυπαρξία χώρων στάθμευσης, η μόνη διέξοδος είναι να εγκαταλείψουμε το αυτοκίνητό μας και να ξεκινήσουμε να περπατάμε στην πόλη ή να κάνουμε ευρεία χρήση του ποδηλάτου. Το ποδήλατο αποτελεί τον εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης στα αστικά μας κέντρα, αλλά και μέσον αναψυχής και βελτίωσης ή διατήρησης της υγείας μας. Έτσι, οι ποδηλατόδρομοι μπορούν να χαρακτηριστούν σαν δρόμοι ζωής. Η δυνατότητα να κατοικούμε σε μια πόλη βιώσιμη, η ευκαιρία να απολαμβάνουμε το φυσικό περιβάλλον χωρίς να του προκαλούμε κι άλλες πληγές, δεν αποτελούν απλές ευχές, αλλά μια επείγουσα και επιτακτική αναγκαιότητα την οποία όλοι, φορείς και απλοί πολίτες, καλούμαστε να κάνουμε πραγματικότητα. Το Υπουργείο Εσωτερικών ξεκίνησε το έτος 2003 το πρόγραμμα «Κατασκευή Ποδηλατοδρόμων σε ΟΤΑ της Χώρας» προκειμένου να συμβάλλει στην προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου ως φιλικού προς το περιβάλλον μέσου. Φορείς υλοποίησης του προγράμματος ήταν οι πρωτοβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και οι κατηγορίες έργων που υλοποιούνταν ήταν οι Αστικοί ποδηλατόδρομοι και οι Περιαστικοί ποδηλατόδρομοι. Έως τον Φεβρουάριο του 2004 εντάχθηκαν συνολικά 96 έργα (1 ανά ΟΤΑ).Στη Σάμο υπάρχει κανένας που να έχει εντάξει τέτοιο έργο ; Τα συμπεράσματα που προέκυψαν προγράμματος ήταν τα εξής : από την υλοποίηση αυτού του 1)Τα έργα των ποδηλατοδρόμων ήταν ιδιαίτερα πετυχημένα σε Δήμους στους οποίους η χρήση ποδηλάτου ήταν ευρεία. Στους συγκεκριμένους Δήμους υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από τους κατοίκους στα έργα των ποδηλατοδρόμων τα οποία συνέβαλλαν σε μεγάλο βαθμό στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους. (Καρδίτσα, Τρίκαλα, Λάρισα, Κως, Θεσσαλονίκη) 2)Απαραίτητη κρίθηκε η ύπαρξη κυκλοφοριακής μελέτης της πόλης, η οποία έπρεπε να προηγείται της κατασκευής του αστικού ποδηλατοδρόμου. 3)Απαιτείται χρηματοδότηση κυκλοφοριακής μελέτης των ΟΤΑ με σκοπό να ωριμάσουν έργα κατασκευής ποδηλατοδρόμων τα οποία θα χρηματοδοτηθούν μέσω ΕΣΠΑ ή άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & Επικοινωνιών (απαραίτητη η ύπαρξη συντονισμού). 4)Ενίσχυση της πολιτικής προώθησης του ποδηλάτου μέσω χρηματοδότησης πρωτοβουλιών των ΟΤΑ για εκδηλώσεις και γενικότερες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για τα πλεονεκτήματα της χρήσης του (συντονισμός με Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής). Στο νησί της Σάμου και στον ενιαίο πλέον Δήμο Σάμου, όλοι περιμένουμε να δούμε να ξεκινάει η συζήτηση για τους ποδηλατόδρομους. Να ενημερωθούν οι κάτοικοι για την αναγκαιότητα προώθησης του ποδηλάτου ως μεταφορικού μέσου εντός των οικισμών αλλά και για αναψυχή και υγεία, με την κατασκευή περιαστικών ποδηλατοδρόμων. Κατασκευή ποδηλατοδρόμων Χρησιμοποιείται ειδικό ψυχροπλαστικό υλικό δύο συστατικών επώνυμης εταιρίας για την επίστρωση και τον χαρακτηρισμό ποδηλατοδρόμων. Η παράδοση του ποδηλατόδρομου σε κυκλοφορία είναι άμεση με μέσο απαιτούμενο χρόνο αναμονής μετά την εφαρμογή περίπου 30 λεπτά. Η κατασκευή είναι πολύ εύκολη και με γρήγορη εφαρμογή σε επιφάνειες τόσο από άσφαλτο, όσο και από τσιμέντο. Εναλλακτικές ή/και συμπληρωματικές λύσεις για ποδηλατοδρόμους Εκτός από την επίστρωση της επιφάνειας του ποδηλατοδρόμου, μπορούν να επιλεγούν, εναλλακτικά ή/και συμπληρωματικά, και άλλες λύσεις για τον όσο το δυνατό καλύτερο χαρακτηρισμό και διαχωρισμό του ποδηλατοδρόμου από την κύρια οδό στην οποία κινούνται μηχανοκίνητα οχήματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την χρήση υλικών όπως: 1. Διαχωριστής λωρίδων από πολυουρεθάνιο για την επισήμανση λωρίδων κυκλοφορίας ειδικών κατηγοριών οχημάτων (λεωφορεία, ποδήλατα, ΤΑΞΙ κ.λπ.) 2. Διαχωριστής λωρίδων από πολυουρεθάνιο, διαφόρων τύπων και μεγεθών, παρόμοιος με τον παραπάνω, με την διαφορά ότι υπάρχει δυνατότητα προσθήκης στο σώμα των λωρίδων, ελαστικών κυλίνδρων ή εύκαμπτων πτερυγίων με επικολλημένες αντανακλαστικές ταινίες 3. Ειδικά τεμάχια - σημάδια που τοποθετούνται στο οδόστρωμα με βύσματα, κατασκευασμένα από υψηλής ποιότητας πολυουρεθάνη, κατάλληλα για τον διαχωρισμό των ειδικών λωρίδων χωρίς να αποτελεί κίνδυνο για πιθανό ατύχημα 4. Ηλιακό φως τεχνολογίας LED με πολυκαρμπονική επιφάνεια για υψηλή αντοχή. Κατάλληλο για την σήμανση ποδηλατοδρόμων, μονοπατιών περιπάτου, επικινδύνων και σκοτεινών πεζοδρομίων, parking αυτοκινήτων κ.λπ.. Πεζοπορία στη Σάμο Υπάρχουν σημεία στη Σάμο που αν κλείσεις τα μάτια και με κάποιο μαγικό τρόπο μεταφερθείς εκεί χωρίς να έχεις δει τη διαδρομή, θα τα ανοίξεις και θα νομίσεις πως βρίσκεσαι στην Πίνδο.Ο Κέρκης και ο Καρβούνης, οι δύο μεγάλοι ορεινοί όγκοι της Σάμου, είναι πλούσιοι σε μονοπάτια και περιπατητικές διαδρομές. Είναι αλήθεια πως οι διαδρομές καλύπτουν όλα τα γούστα: θες ένα χαλαρό σεργιάνι στο βουνό, με θέα στη θάλασσα; Μπορείς να διαλέξεις μια διαδρομή που ξεκινά από το Κοκκάρι και μέσω ενός παλιού μονοπατιού διασχίζει τα βόρεια χωριά του Καρβούνη, περνώντας από τους Βουρλιώτες. Επειτα, ένα άλλο παλιό μονοπάτι οδηγεί στις γραφικές Μανωλάτες και έπειτα στις Σταυρινίδες, από όπου ξεκινάει και η κάθοδος προς τη θάλασσα, με τερματισμό στον Αγιο Κωνσταντίνο. Για τη διαδρομή αυτή, συνολικού μήκους 8,5 χλμ. θα χρειαστείς περίπου 4 με 5 ώρες, ανάλογα με τον ρυθμό και τη διάθεση της παρέας. Αν πάλι η εμπειρία σου ζητάει πιο δύσκολα πράγματα, μπορείς να επιλέξεις μια άλλη διαδρομή που ξεκινά από τα Βοτσαλάκια, από την πλευρά του Μαραθόκαμπου: ξεκινώντας από άσφαλτο, περνάς σε ένα μονοπάτι με κατεύθυνση προς βορρά, φτάνεις στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας του 11ου αι. και από εκεί, διαμέσου ενός δικτύου μονοπατιών, καταλήγεις στη Βίγλα, την κορυφή του Κέρκη, και ψηλότερο σημείο του νησιού, σε υψόμετρο 1400 μέτρων. Περιττό να τονίσουμε πως η θέα από τη Βίγλα είναι πραγματικά συγκλονιστική. Η διαδρομή αυτή καλύπτει μια απόσταση γύρω στα 10 χλμ και απαιτεί περίπου έξι ώρες. Πέρα, ωστόσο, από αυτές τις δύο διαδρομές, οι επιλογές είναι πραγματικά άπειρες· το μόνο που χρειάζεται είναι να είσαι κατάλληλα προετοιμασμένος. Τα σημαντικότερα μονοπάτια της Σάμου είναι: 1. Σάμος - Αγ.. Ζώνη - Καμάρα - Ζωοδόχου Πηγής - Καμάρα – Σάμος: εύκολη-μέτρια. Περπάτημα μέχρι το λόφο προς το μοναστήρι Ζωοδόχου Πηγής, το οποίο είναι σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 300 μέτρων. Απόσταση: 15 χλμ - 4 ώρες. 2. Σάμος - Προφήτης Ηλίας – Σάμος: Μέτρια. Αρχικά η διαδρομή ανηφορίζει από το επίπεδο της θάλασσας έως τα 400 μέτρα. Η διαδρομή είναι γενικά καλή με χαλαρές πέτρες που μπορεί να κάνουν την καθόδου δύσκολη. Απόσταση: 5,5 χλμ. - 2 ώρες 3. Μεσόκαμπος - Μυκάλη - Ψιλή Άμμος - Παλαιόκαστρο – Σάμος: Εύκολη. Υπάρχει μια μικρή αναρρίχηση σε αυτή τη διαδρομή, που περιζώνει την παραλία. Απόσταση: 14,5 χιλιόμετρα - 2 ώρες. 4. Κοκκάρι - Βουρλιώτες - Μανωλάτες - Σταυρινίδες Αγ.. Κωνσταντίνος: Μέτρια –Επίπονη. Το ανηφορικό τμήμα αυτού του μονοπατιού είναι 600 μ. Απόσταση: 16 χλμ -4 ώρες 15 λεπτά. 5. Κάμπος - Βουρλιώτες - Μονή Βροντά – Κοκκάρι: Μέτρια – Επίπονη. Ο περίπατος ξεκινά με μια συνεχή ανάβαση από μονοπάτια της στάθμης της θάλασσας έως 460 μέτρα ύψος, κυρίως σε καλό δρόμο. Η κατάβαση είναι συχνά πάνω από βραχώδεις ή πετρώδεις διαδρομές ακατάλληλες για γρήγορο περπάτημα. Απόσταση: 10 χλμ. - 3 ώρες και 15 λεπτά. 6. Ποτάμι - Μικρό Σεϊτάνι - Κοσμαδέοι - Νικολούδες - Τσουρλαίοι Παλαιό Καρλόβασι - Καρλόβασι. Μέτρια – επίπονη. Η σκληρή δουλειά περιορίζεται σε μια ανάβαση από το επίπεδο της θάλασσας έως και τα 475 μέτρα. Το υπόλοιπο της διαδρομής είναι κατηφορικό. Απόσταση: 18 χλμ – 4ώρες 45 λεπτά. 7. Ποτάμι - Μικρό Σεϊτάνι - Μεγάλο Σεϊτάνι – Δρακαίοι: Μέτρια – επίπονη. Αυτή είναι μια κυματιστή παραλιακή βόλτα που φτάνει σε ύψος μόλις 375 μέτρων. Ωστόσο, οι δρόμοι είναι στενοί και κάποιοι πετρώδεις. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να βρουν τμήματα της διαδρομής μεταξύ Μικρό και Μεγάλο Σεϊτάνι ιλιγγιώδες. Απόσταση: 10 χλμ. - 2 ώρες 45 λεπτά. 8. Καρλόβασι - Παλαιό Καρλόβασι - Κοσμαδαίοι - Μικρό Σεϊτάνι Ποτάμι – Καρλόβασι: Επίπονη. Οι Κουσμαδαίοι βρίσκονται σε υψόμετρο 600 μ. και η διαδρομή επάνω από τη στάθμη της θάλασσας είναι απότομη μερικές φορές, αλλά τουλάχιστον υπάρχει άφθονη σκιά στο δρόμο. Μερικά από τα μονοπάτια που χρησιμοποιούνται απαιτούν προσεκτική κίνηση των ποδιών.Απόσταση: 21,5 χιλιόμετρα -5 ώρες. 9. Καρλόβασι - Παλαιό Καρλόβασι - Κάστρο - Ποτάμι - Τσουρλαίοι Παλαιό Καρλόβασι – Καρλόβασι: Εύκολη –Μέτρια. Υπάρχει κάποια αναρρίχηση αρχικά στα 140 μ. και ομοίως και πάλι πέρα από το Ποτάμι. Απόσταση: 15,5 χιλιόμετρα -3 ώρες και 45 λεπτά. 10. Κοσμαδαίοι – Μαραθόκαμπος: Μέτρια. Είναι κατάλληλη διαδρομή μόνο για έμπειρους περιπατητές. Σε κάποια σημεία υπάρχει κάποιος κίνδυνος εμφάνισης ιλίγγου. Απόσταση: 10 χλμ. - 2 ώρες 30 λεπτά. 11. Βοτσαλάκια - Μονή Ευαγγελίστριας - Βίγλα – Βοτσαλάκια: Πολύ έντονη. Μόνο για πολύ fit και έμπειρους περιπατητές. Η ανάβαση σε αυτή τη διαδρομή είναι 1440 μ., και σχεδόν όλη είναι σε απότομη κλίση και σε πολύ βραχώδες έδαφος. Η κορυφή είναι συχνά τυλιγμένη με σύννεφα, ιδίως μέσω της άνοιξης και του φθινόπωρου. Επίσης συναντάμε ψυχρούς ανέμους στην κορυφή. Απόσταση: 21 χιλιόμετρα -6 ώρες 30 λεπτά. 12. Πλάτανος - Κοντέικα - Υδρούσα - Κοντακέικα -. Αγ. Δημήτριος: Μέτρια. Δεν είναι πάρα πολύ ανηφορική διαδρομή, παρόλο που ξεκινάει με μια ανάβαση 150 μέτρων. Απόσταση: 15 χλμ - 3 ώρες 20 λεπτά. 13. Κούτσι - Νεοχώρι - Κουμέικα - Όρμος – Μαραθόκαμπος: Εύκολη - μέτρια. Αυτό είναι κυρίως κατάβαση με τα πόδια. Μόνο το χαλαρό πετρώδες έδαφος κατά την κάθοδο προς την παραλία απαιτεί κάποια ευελιξία. Απόσταση: 11 χλμ. - 2 ώρες 30 λεπτά. 14. Πάνδροσος - Λάζαρος – Κοκκάρι: Επίπονη, αλλά δεν είναι τόσο δύσκολο όσο μπορεί να φαίνεται. περίπου 550 μ. αναρρίχηση. Απόσταση: 17 χλμ - 4 ώρες 30 λεπτά. 15. Πάνδροσος - Προφήτης Ηλίας - Μανωλάτες – Πλατανάκια: Επίπονη, αλλά δεν είναι τόσο δύσκολο όσο μπορεί να φαίνεται. Ο Πάνδροσος βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 600 m. Απόσταση: 19 χλμ - 4 ώρες 16. Μαυρατζαίοι- Κοκκάρι: Μέτρια. Η διαδρομή θα σας οδηγήσει σε υψόμετρο περίπου 400 μ., αλλά το κάνει με σταδιακούς κυματισμούς κατά μήκος των μονοπατιών σε καλή κατάσταση. Απόσταση: 13 χλμ. - 3 ώρες 17. Μαυρατζαίοι –Μυτιληνιοί: Εύκολη. Οι αναβάσεις είναι αρκετά προοδευτικές. Απόσταση: 11 χλμ. - 2 ώρες 30 λεπτά. 18. Χώρα - Μύλοι - Ηραίον – Πυθαγόρειο: Εύκολη μέτρια. Μόνο το μήκος αυξάνει το βαθμό: αυτό είναι ένα επίπεδο κυρίως με τα πόδια με μόνο ένα απαλό ανόδου, τελειώνοντας με ένα γύρο καλπασμό το κόλπο. Απόσταση: 20 χλμ. - Appx 4 ώρες. 19. Μυτιληνιοί- Κοκκάρι Εύκολη. Υπάρχει λίγη αναρρίχηση συμμετέχουν σε αυτό με τα πόδια, η οποία ακολουθεί καλά κομμάτια σε όλη τη διαδρομή. Απόσταση: 9 χλμ - Appx 2 ώρες. 20. Μυτιληνιοί – Μονή Βροντά - Βουρλιώτες – Πλατανάκια: Μέτρια. Το ύψος που έχει αποκτηθεί σε όλη αυτή τη διαδρομή ανέρχεται σε περίπου 460 m, αλλά η ανάβαση δεν είναι πάρα πολύ απότομη. Απόσταση: 16,5 χιλιόμετρα - Appx 3 ώρες 45 λεπτά 21. Μυτιληνιοί - Αγ. Τριάδα - Μονή Σπηλιανής – Πυθαγόρειο: Εύκολη. Η διαδρομή είναι σε επίπεδο έδαφος σχεδόν σε όλη τη διαδρομή. Ωστόσο, η κάθοδος στο σκονισμένο μονοπάτι μπορεί να είναι δύσκολη. Απόσταση: 8,5 χλμ. - 2 ώρες Appx 30 λεπτά. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ • Εκμετάλλευση πόρων του ΕΣΠΑ για τουριστική ανάπλαση. • Διοργάνωση εκδηλώσεων από το Δήμο με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για την κατασκευή ανάλογων έργων. • Σύνδεση αρχαιολογικών – ιστορικών χώρων με ποδηλατόδρομο. • Χαρτογράφηση ποδηλατικών και πεζοπορικών διαδρομών του νησιού και διανομή χαρτών στους ενδιαφερόμενους επισκέπτες. • Διάνοιξη παλαιών εγκαταλελειμμένων μονοπατιών. • Συντήρηση των μονοπατιών για να γίνουν πιο ασφαλή και διαφήμισή τους ώστε να ξαναζωντανέψουν. • Προώθηση και αξιοποίηση του εθελοντισμού για τις παραπάνω εργασίες. • Διαφήμιση μέσω διαδικτύου των σχετικών δραστηριοτήτων.