KORONER ARTER ANATOMİSİ

KORONER ARTER
ANATOMİSİ
Prof.Dr.Hakan KÜLTÜRSAY
Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Kardiyoloji AD, İzmir
2011
Koroner arterlerin Embriyolojik gelişimi
Nature 2010;464:549‐554
Koroner arterlerin Embriyolojik gelişimi
Nature 2010;464:549‐554
Koroner arterlerin Embriyolojik gelişimi
Nature 2010;464:549‐554
Bu programlanma sürecinin anlaşılması ve endojen sinyallerin tanımlanması
daha doğal ve uygun koroner bypass greftlerinin üretilmesini sağlayabilir.
Normal koroner anatomi
Sternokostal düzlem
Normal koroner anatomi
Diyafragmatik düzlem
Koroner Dominans (= başatlık, baskınlık)
Tanım 1.
Crux’a hangi arterin ulaştığı ve Posterior desendan arteri verdiğine göre tanımlama
Tanım 2.
Posterior desendan arteri ve yanısıra posterolateral dalları hangi arterin verdiğine göre tanımlama (eşit dominans tanımını da sağlar)
(Sağ koroner  posterior desendan ve LCx  posterolateral ise = eşit (co)dominant)
Sağ dominans 
 % 70 ‐ 85
Sol dominans 
 % 8 ‐ 15
Eş(it) dominans 
 % 7
Sağ Koroner Dominansı
Sol Koroner Dominansı
Sol Koroner Arter
Sol Ana Koroner :
Yaklaşık 0‐20 mm Pulmoner arterin arkasında seyreder
LAD ve Cx dışında intermedier dalı verebilir
Çok seyrek olarak hiç bulunmayabilir.
Sol Ön İnen Arter :
Gidişi:
İnterventriküler oluk boyunca apekse iner,
bazen dolanır (%22 olguda apekse ulaşmaz)
Sol ventrikülün %45‐55’ini besler
Dalları:
Septal perforan dallar (2/3 ant.septum)
Diagonal dallar (lateral yüz ve ant.lat.pap.kas) İntermedier dal :
%35 LAD’den çıkar. Sol Koroner Arter
Sol Sirkumflex Arter :
Gidişi:
Sol ana koroner arterden çıkar, Sol AV oluk boyunca aşağı ve yana,
posterior ve lateral yüze yönelir
Sol ventrikülün %15‐25’ini besler (dominant ise %40‐50)
Dalları:
Obtuse marginal dallar Posterolateral dallar
SA düğüm dalı (%40) Sağ Koroner Arter
Sağ Koroner Arter :
Gidişi:
Sağ sinüs valsalvadan çıkar, Sağ AV oluğa yönelir
Sol ventrikülün %25‐35’ini besler
Dalları:
Conus dalı (%50 ayrı çıkış)
Sinüs düğümü dalı (%50‐60)
Sağ ventrikül dalları
Akut marginal dal
AV nodal arter (%90) (Crux’da ayrılır) Posterior desendan arter (%85)
Posterolateral dallar Koroner arterler birbirlerini tamamlayıcıdır:
Sağ koronerin posterior desendan arteri büyük
Büyük LCx (posterolateraller)
.
.
Kısa LAD/Büyük RCA Apekse uzanımı
LAD küçük
Sağ koroner AV olukta seyri kısa
Apeksi dolaşan LAD
Koroner arter besleme bölgeleri ve sol ventrikül segmentasyonu
Apikal
Mid
Bazal
Anterior
LAD
LAD
LAD
Septal
LAD
RCA
Cx
LAD
LCx
LCx
LAD
Lateral
LCx
LCx
RCA
LCx
RCA
RCA
RCA
İnferior
Kısa Eksen
Apikal bölge  en değişken bölge, her 3 arterden de beslenebilir.
Koroner arterlerin besleme alanları
Koroner arterlerin besleme alanları
Koroner arterlerin besleme alanları
Koroner arterlerin besleme alanları
Koroner arter anomalileri
Anjiyografi olguları arasındaki sıklığı: %1 (1)
Tüm otopsiler içinde sıklığı: %0.3
(2)
(1) Cathet Cardiovasc Diagn 1990; 21:28 (2) Circulation 1956; 14:800
Anomali tipi
Çıkış yeri anomalileri
Seyir anomalileri
Sonlanış anomalileri
Koroner arter anomalileri
Anomali
Görülme sıklığı(%)
Anomalilerdeki oranı(%)
LCx ve LAD çıkışları ayrı veya komşu
0.4
30
LCx , sağ s.valsalva veya RCA’dan çıkar
0.4
30
LCx arka s.valsalvadan çıkar
<0.01
0.3
LCx yok
0.003
0.2
Sol ana koroner sağ valsalvadan çıkar
0.02
1
LAD sağ valsalvadan 0.03
2
RCA sol valsalvadan
0.10
10
Sol ana koroner Pulm. arterden çıkar
<0.01
<1
LAD veya RCA Pulm. arterden çıkar
<0.01
<1
Benign (%80)
Klinik olarak önemli (%20)
Giuliani ER et al: Mayo Clinic Practice of Cardiology. 3rd Ed Mosby, 1996
Aortadan tek koroner arter çıkışı
Sağ valsalvadan
Sol valsalvadan
Arka valsalvadan
Tek koroner arter
Sol ana koronerin sağ valsalvadan çıkışı:
Aortadan anormal çıkış örnekleri:
Sol ana koroner ve sağ koronerin sağ sinüsten çıkmaları
Sol ana koroner ve sağ koronerin sol sinüsten çıkmaları
Sol ana koroner ve sağ koronerin arka sinüsten çıkmaları
Sağ koroner ve LCx’in sağ sinüsten, LAD’nin sol sinüsten çıkması
Cx’in sağ koronerden, LAD’nin sol sinüsten çıkması
Sağ koroner ve LAD’nin sağ sinüsten Cx’in sol sinüsten çıkması
LAD’nin sağ koronerden, LCx’in sol sinüsten çıkması
Sağ koronerin arka sinüsten, sol koronerin sol sinüsten çıkması
Sol koronerin arka sinüsten, sağ koronerin sağ sinüsten çıkması
LAD ve Cx’in sol sinüsten, sağ koronerin sağ sinüsten çıkması
Pulmoner arterden anormal çıkış örnekleri:
Sağ koroner ve sol koronerin pulmoner arterden çıkmaları
Tek koroner arterin pulmoner arterden çıkması
Sol koroner arterin pulmoner arterden sağ koronerin sağ sinüsten çıkması
Sağ koronerin pulmoner arterden Sol koronerin sol sinüsten çıkması
LCx veya diagonalin pulmoner arterden, LAD’nin sol sinüsten ve sağ koronerin sağ sinüsten çıkması
Anjiyografi örnekleri:
Sol Cx’in Sağ koronerden çıkışı
RCA
Sol koronerin pulmoner arterden çıkışı
LAD’ye kollateraller
BT anjiyografi örnekleri:
Kollateral dolaşım gelişimi
>200μm çapında
Koroner yatağın herhangi bir yerinde oluşabilir, özellikle yakın damarlar arasında, İskemi ve yüksek dereceli tıkanma en güçlü kollateral uyarıcısıdır,
İlk 24 saatte pasif genişleme vardır, 1 gün‐3 hafta arasında hücresel çoğalma, lümen çapında 10 kat artış olur,
3 hafta‐6 ay arasında ekstrasellüler matriks gelişimi ve 1mm çapa ulaşabilir,
Recruitable (açılmaya hazır) kollateral:
Yalnızca tam oklüzyon yaratıldığında (PTCA ) ortaya çıkan kollateraller
Kollateral dolaşım gelişimi
Kollateral sınıflaması (Rentrop): 0 Hiç kollateral akım yok
1 Çok zayıf kollateral akım, epikardiyal doluş yok,
2 Yavaş epikardiyal doluş, yoğunluğu besleyen damardan az, 3 Hızla epikardiyal doluş, yoğunluğu besleyen damarla aynı
Tıkalı sağ koronere olan kollateral akım
Tıkalı LAD’ye olan kollateral akım
Tıkalı sol Cx’e olan kollateral akım
Seyir anomalileri: Miyokardiyal bridge
Sonlanış anomalileri: Koroner fistüller