DÖŞEMELER1 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ
İnşaat Mühendisliği Bölümü
DÖŞEMELER1
Üzerindeki yükleri kiriş veya kolonlara aktaran genelde yatay betonarme elemanlardır. Salon tavanı, tabanı, köprü döşemesi (tabliye) örnek olarak
verilebilir.
Döşeme tipleri:
Kirişli döşeme
Kirişsiz döşeme2
Dişli döşeme3
Asmolen döşeme
Kaset-kiriş döşeme4
------------1 Döşemeye plak da denir.
2 Mantar döşeme de denir.
3 Nervürlü döşeme de denir.
4 Izgara-kiriş döşeme de denir.
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
161
Kirişli döşeme: en az bir kenarı kirişe oturan 8-20 cm kalınlığında bir plaktır. Yükleri ve kenarları çok büyük
olmayan hacimlerde (odalarda) genelde tercih edilir. Kısa kenarı 6-7 m olabilir. İnşası kolay ve ekonomiktir.
Konut tipi yapılarda en çok kullanılan döşeme tipidir.
Kirişsiz döşeme: Kirişleri olmayan, doğrudan kolonlara oturan 30-40 cm kalınlığında bir plaktır. Mantar
döşeme de denir. Yükleri ve kenarları çok büyük olmayan hacimlerde (odalarda) kullanılabilir. Açıklık 9-10 m
olabilir. Kalıp işçiliği ve maliyeti azdır. Sarkan kiriş olmadığından alttan bakıldığında düz bir tavan görünür.
Kolonların plağı delip geçmesi (zımbalama) riski vardır. Ağır yükleri olan döşemelerde (sanayi yapıları, köprü,
otopark) zımbalamayı önlemek amacıyla kolona başlık yapılır. İyi bir çerçeve davranışı sergileyemez. Yatay
rijitliği düşüktür, depremde davranışı kötüdür, Türkiye için uygun değildir. Mutlaka deprem perdeleri
düzenlenmelidir.
Dişli (nervürlü) döşeme : 40-70 cm aralıklarla birbirine paralel kirişçiklerin (dişlerin) ana kirişlere oturtulması
ve üzerine çok ince bir plak yapılması ile oluşturulan bir döşemedir. Dişlerin genişliği 10-15 cm, yüksekliği 2535 cm civarındadır. Plak 5-7 cm dir. Yükleri ve kenarları büyük hacimlerde kullanılabilir. Hacim dikdörtgen ise
bir yönde dişli, kare veya kareye yakın ise iki yönde dişli tercih edilir. Bir yönde dişli döşemenin diş açıklığı 1012 m, iki yönde dişli döşemenin diş açıklığı 14-15 m olabilir. İyi bir çerçeve davranışı sergileyemez. Yatay
rijitliği düşüktür, depremde davranışı kötüdür, Türkiye için uygun değildir. Yatay rijitliği artırmak için mutlaka
deprem perdeleri düzenlenmelidir.
Asmolen döşeme: Dişler arası asmolen olarak adlandırılan hafif bir malzeme ile doldurulmuş bir veya iki
yönde dişli döşemedir. Tavan düz görünür. Yatay rijitliği düşüktür, depremde davranışı iyi değildir. Yatay rijitliği
artırmak için mutlaka deprem perdeleri düzenlenmelidir.
Kaset (ızgara) kiriş döşeme: Hacim ortasında kolon istenmeyen çok büyük (sinema salonu, otopark gibi)
hacimlerin kapatılmasında kullanılır. Açıklık 15-25 m olabilir. Dişli döşemeler gibi inşa edilir. Dişler yerine
normal boyutlu kirişler(tali kirişler) kullanılır. Çevre kirişlere ana kirişler denir, tali kirişler ana kirşlere oturur.
Ana kirişlerde büyük burulma momenti oluşur, bu nedenle talı kirişlere nazaran daha geniş(80-100 cm)
yapılırlar. Tali kirişler arası 50-150 cm civarındadır. Sistem ağırdır, kolonlara değil, her iki yönde yerleştirilmiş
rijit perdelere oturtulmalıdır.
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
162
Döşeme Örnekleri
(Fotoğraflar)
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
163
Kirişli döşeme
Döşeme kalıbı (donatı
henüz yerleştirilmemiş)
Kiriş kalıbı (donatı henüz
yerleştirilmemiş)
Kiriş donatıları yerleştiriliyor
Kiriş-döşeme kalıbı hazırlanıyor
Döşeme donatıları (iki yönde)
Kiriş donatıları
Kiriş donatıları yerleştirilmiş, döşeme donatıları yerleştiriliyor
Kat betonu dökülüyor ve sıkıştırılıyor
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
Kalıp söküldükten sonra alttan görünüş
164
İki yönde dişli döşeme
Diş kalıbı(fiberglass)
Diş donatısı
Kolon filizleri
Ana kiriş
Diş
Diş kalıbı
Ana kiriş donatısı
Diş donatıları yerleştirilmiş, plak donatısı henüz yok.
Diş kalıpları dizilmiş, ana kiriş donatıları yerleştiriliyor
Ana kiriş donatısı
İnce plak
Plak donatısı
Diş donatısı
Henüz sökülmemiş diş kalıbı
İki yönde dişler
Eti Lisesi, ESKİ
ŞEHİR-Foto: Onur KAPLAN, 2006
Plak donatıları yerleştiriliyor
Diş donatısı
Kalıp söküldükten sonra alttan görünüş
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
165
İnce plak
Ana kiriş
(yastık kiriş)
İki yönde dişler
iki yönde dişli
döşeme
Kirişli döşeme
Eti Lisesi, ESKİŞEHİR-Foto: Onur KAPLAN, 2006
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
166
Yerinde döküm asmolen döşeme
Ana kiriş
Dağıtma dişi
Döşeme donatısı (iki
yönde)
Diş
Hafif beton
asmolen
Sert köpük(strafor) dolgu
malzemesi (asmolen)
Bir yönde asmolen döşeme, üstten görünüş(betonlanmamış)
diş
Ana kiriş
Kil asmolen
diş
Ana kiriş
üstten görünüş(betonlanmamış)
Kil asmolen
alttan görünüş(betonlanmış)
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
167
Prefabrik dişli asmolen döşeme (bir yönde dişli)
Prefabrik Diş
Prefabrik diş
(kapalı etriyeli)
Kil asmolen
alttan görünüş
üstten görünüş
Kil asmolen
Henüz döşeme donatısı
yerleştirilmemiş, betonlanmamış
ana kiriş
Kil asmolen
Diş
Kil asmolen
Ana kiriş
diş
üstten görünüş
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
Alttan görünüş
168
Kirişsiz (mantar) döşemeler
İnce plak (yanlış,
kalın olmalıydı)
kolon
Kalın plak
(doğru)
Kirişsiz döşeme
kolon
Foto: İbrahim TORUNOĞLU
Döşeme (kalın)
tabla
başlık
kolon
Nilson
Başlık ve tabla zımbalama riskini önlemek içindir. Ters kesik pramid
başlığın kalıp işçiliği daha basittir.
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
169
Kaset kiriş döşeme
İnce döşeme
Kaset kirişler (Normal kirişler)
Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu
170