Öğretmen Eğitiminde Portfolyo

Türk - Alman Eğitim, Araştırma ve
İnovasyon Yılı 2014
FikirlerYarışması
Başlık
Öğretmen Eğitiminde Portfolyo
Türk Partner
Fisun Akşit
Erciyes Ü. Eğitim F. İilköğretim B.
AlmanPartner
Prof. Dr. Barbara Koch-Priewe Bielefeld Universitesi
Prof. Dr. Rainer Bolle Karlsruhe University
Prof. Dr. Liselotte Denner Karlsruhe University
Prof. Dr. Michaela Gläser-Zikuda Friedrich Schiller University Jena
Prof. Dr. Thomas Häcker Rostock University
Prof. Dr. Rose Vogel Goethe University Frankfurt
Dr. Constanze Berndt Rostock University
Dr. Tobias Leonhard
Johannes Gutenberg University
Dr. Harry Neß International Educational Research Ins.
Lecturer Christina Thomas
Bielefeld University Oberstufen-College
Res. As. Jan Seemann Rostock University
Res. As. Susi Limprecht Friedrich Schiller University
Res. As. Anna Pineker Bielefeld University
Res. As. Jan Christoph Störtländer Bielefeld University
Dr. Sascha Ziegelbauer Friedrich Schiller University Jena
Res. As. Christine Voigt Friedrich Schiller University Jena
Etkinlik
Öğretmen Eğitiminde Portfolyo
EtkinlikÖzeti:
03.07.14
1
Bu çalışma ile öğretmen eğitimi konusunda Türk ve Alman Üniversiteleri arasında uzun
vadeli ortak araştırmaların başlangıcının oluşturulması hedeflenmektedir. Türkiye'de
2005 yılında uygulamaya başlanan yeni bir yüksek öğretim mevzuatı ile birlikte öğretmen
yetiştirmede önemli bir paradigma değişimi gerçekleşmiştir. Türkiye'de bu tarihten sonra
öğretmen yetiştirmede yapılandırmacı yaklaşım, müfredat programında ve sınav
sisteminde daha büyük bir rol oynamaya başlamıştır. Partner ülke Almanya'da ise
öğretmen yetiştirmede portfolyo kullanımı 2011-2012 eğitim öğretim yılında resmi olarak
zorunlu hale getirilmiştir. Ancak Almanya'da portfolyo öğrenciyi profesyonelleştirmenin
bir aracı olarak görülürken,
Türkiye'de alternatif bir değerlendirme yöntemi olarak görülmektedir. Bu iki yaklaşımın
hedefi de öğretmen eğitiminin kalitesini arttırmaktır. Bu çalışmada her iki ülkenin sahip
olduğu uzmanlığı kullanarak, Alman ve Türk akademisyenler arasındaki mevcut işbirliğini
yoğunlaştırmak amacıyla Öğretmen Eğitiminde Portfolyo başlıklı iki çalıştay planlanmıştır. Bu işbirliğinin getireceği değer ve özgünlük, planlanan çalıştayların bu iki perspektifi bir araya getirmesi olarak görülmelidir. Planlanan araştırma işbirliğinin şu üç hedefinkaynaşmasına hizmet etmesi beklenmektedir;
1. Alman araştırmacılar, portfolyoların bir değerlendirme aracı olarak sahip olması gereken değerlendirme kriterlerine dair sorunlara, şimdiye kadar olandan daha fazla yer vermelidir.
2. Türk araştırmacılar da değerlendirme süreçlerinin kriterlerine ilişkin tartışmalarında,
öğretmen adaylarının profesyonelleşmesi aşamalarının kuramsal olarak kanıtlanmasına
daha çok önem vermelidir.
3. Ayrıca, her iki tarafın da standartlar üzerine inşa edilen, öğretmen eğitiminde portfolyo
uygulamalarını geliştirmesi gerekmektedir.
Bu çalışma sonunda, teorisi oluşturulmuş ve deneysel olarak geçerlilik kazanmış yetkinlik aşamalarının belirlenmesi için, profesyonelleşmeye yönelik kuramsal araştırmalar
(Alman perspektifi) ile öğretmen adaylarının portfolyolarının değerlendirme sürecine
(Türk perspektifi) yönelik sorunlar birbirine entegre edilecektir. Değerlendirme ve test
etme kriterlerini geliştirmeyi hedefleyen (Türk yaklaşımı) uygulamaya yönelik temel
araştırmalar, profesyonellik teorisiyle desteklenen bilginin de dâhil olmasıyla (Alman
yaklaşımı) zenginleşecektir. İki taraftan da, elde edilen sonuçlar yüksek öğretimdeki
öğrenme kültürüne pratik sonuçlar olarak aktarılacak, böylece portfolyo kullanımı ile
öğretmen eğitiminin kalitesi artacaktır.
Başka bir deyişle bu çalışmalar kapsamında her iki taraf da diğerinin güçlü yönlerinden
faydalanacaktır. Bu çalıştayın katılımcılar için faydası, Türk tarafının sahip olduğu,
değerlendirmenin geçerliliğinin portfolyolar vasıtasıyla sağlanması konusundaki bilgi ve
deneyimlerin tartışılması ve böylece iki tarafın da aynı temel üzerinde uygulamaya yönelik bir araştırma programı geliştirmesidir. Almanya'da, bu yeni metodolojik yönelimin
başarısına ilişkin ampirik araştırmalara yönelik ilgi, başarı değerlendirmesinin öğrencinin
yetkinliğindeki artışa bağlı olarak ölçülmesi sorusuna pek fazla odaklanmamıştır. Bu
bağlamda, Alman tarafından profesyonelleşme düzeyinin belirlenmesi ile ilgili öncü bir rol
üstlenmesi beklenmektedir.
03.07.14
2
Ayrıca profesyonelleşme seviyesi ve yüksek eğitimdeki modern yöntemlere ilişkin mevcut bilgi de, daha çok Alman tarafından tartışmalara akacak, böylece geniş kapsamlı
fikirlerin paylaşılması ve öğretmen eğitiminde portfolyo kullanımı ile yüksek eğitim öğretilerinin nasıl bir araya geleceği konusuna açıklık getirilecektir. Bu çalışmanın somut bir
sonucu olarak da öğretmen eğitiminde portfolyonun kullanılmasına yönelik, her iki ülkenin de ihtiyaçlarına cevap veren akademik bir kitap oluşturulacak ve ortak bir AB projesinin temelleri atılacaktır.
Bu çalışma ile öğretmen eğitiminde portfolyo kullanımına yönelik yapılan teorik ve
deneysel araştırmaların birleştirilmesi her iki ülke içinde ortak faydalar sağlayacaktır. I.
Çalıştayda (3-8 Şubat 2014/ Almanya) ortaya çıkan konseptleri sınamak, araştırmak ve
aynı zamanda öğretmenlerin profesyonelleşme sürecinde portfolyonun teorik modellemesininin geliştirilmesi planlanmaktadır. Bu amaçla ilk çalıştayda, iki ülkenin temsilcileri
kendi ulusal bakış açılarını bir araya getirecek, bunları sunacak ve diğer ülkenin temsilcileri ile tartışacaktır. Bunun sonucu olarak, her bir gruba diğerinin perspektifini kendi ulusal programı ile entegre etme ve diğer ülkenin uzmanlık alanı ile zenginleştirme imkanı
doğacaktır.
I. Çalıştayda oluşturulacak olan portfolyo modeli ve standartları doğrultusunda yürütülen
deneysel çalışmaların sonuçları altı ay sonra gerçekleşecek olan II. Çalıştayda (15-22
Haziran 2014/Türkiye) sunulup tartışılacaktır. İkinci çalıştay sonucunda, bu iki rapor entegre edilerek, ortak bir AB projesine dönüştürülecektir.
Yapılan literatür çalışmalarında iki tarafta da, öğretmen eğitimindeki bu yenilikçi sürecin
sistematik oluşumuna ve uygulamaya konmasına ilişkin sorunlar yaşandığı
görülmektedir. Bu problem alanlarının ortak olarak formüle edilmesi, planlanan
çalışmanın uygulamaya yönelik kısmının hedefi olacak, sonucu olarak da "Öğretmen
Eğitiminde Portfolyo" isimli akademik bir kitap elde edilecektir. Türkçe ve Almanca hazırlanacak olan bu ürün, portfolyonun da bir parçası olduğu öğrenme kültüründeki değişime
yardımcı olacak ve hem Türkiye'de, hem de Almanya'da kullanılabilecektir.
Türkiye ve Almanya'da yer alan iki eğitim fakültesinin (Bielefeld Üniversitesi, ve Erciyes
Üniversitesi) araştırma bağlantıları 2009'dan bu yana devam etmektedir. Bu bağlantı
Prof. Dr. Barbara Koch-Priewe ve Yrd. Doç. Dr. Fisun Akşit tarafından başlatılmıştır, bu
iki akademisyen proje lideri görevini de üstlenmektedir.
2012 bahar döneminde, bu işbirliği iki ülkedeki başka üniversiteleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir: bu kapsamdaki ilk sempozyum Erciyes Üniversitesi'nde, Almanya genelinden 14, Türkiye'den farklı üniversitelerden 21 akademisyenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Bu sempozyumda öğretmen eğitiminde portfolyo kullanımının araştırılmasına
ilişkin ulusal yaklaşımlar ortaya konmuş ve ortak araştırma perspektifleri üzerine
konuşulmuştur.
03.07.14
3