İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Lisans Tez Klavuzu

T. C.
İSTANBUL 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ
EDEBİYAT FAKÜLTESİ
TEZ VE ÖDEV YAZMA KLAVUZU
İstanbul 2014
1
BİTİRME TEZİNİN AMAÇ VE KAPSAMI
Bitirme tezi, öğrencinin kayıtlı olduğu bölümün bilim dallarından birinde ilgili
kaynaklardan yararlanarak bilimsel bir yöntemle hazırlanır. Programlarındaki derslerde
edinilen bilgilerin sistematik bir şekilde kullanılmasını sağlar ve analiz yeteneği
kazandırır. Tez, bu yeteneği belgeleyen bir çalışmadır.
Bu Yazım Kılavuzu, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve
Edebiyat Fakültesi‘ne bağlı bölümler için hazırlanan lisans tezlerinde, biçim ve kapsam
açısından uygun bir standardı sağlamayı amaçlar ve tezlerle ilgili bilimsel sunum ve genel
ilkeleri anlatır.
Lisans tezi hazırlayacak olan öğrencilerin tezlerle ilgili olarak bu kılavuzda
verilen tüm ilkelere uymaları zorunludur.
Bitirme Tezi Konusunun Belirlenmesi

Tezinizin konusunu yedinci yarıyıldan itibaren ve en geç sekizinci yarıyılın ilk iki
haftası içerisinde belirlemeniz gerekmektedir. Bu süreci bölümünüzdeki öğretim
üyeleri ile görüşerek yapabilirsiniz. Konuyu belirledikten sonra ilgili öğretim
elemanına başvurmanız gerekir.

Başvurudan sonra Bitirme Tezi Başvuru Formundan üç kopya hazırlanır ve bir
kopyası Bölüm Başkanlığına, bir kopyası tez danışmanınıza verilir ve bir kopyası
da sizde kalır.
Tez Teslim Süreci:

Tezinizi dönem boyunca tez danışmanınızın yönlendirme ve denetlemesiyle
yazmalısınız.

Ara sınav döneminde yaptığınız çalışmaların detaylı raporunu tez danışmanınıza
sunmalısınız.

Tezinizi buradaki yazım ilkeleri çerçevesinde yazmalısınız.

Tez, jüriye gitmeden önce danışmanın onayından geçmelidir.
2

Tez, dönem sonunda, teziniz jüriye gitmeden önce, danışmanın onayından geçer.

Tez danışmanı tarafından onaylanan tez, derslerin son haftası jüriye teslim
edilmek üzere Bölüm başkanlıklarına teslim edilir: (23 Mayıs 2014).
Tez Savunması:

Tez savunması dönem sonu sınavlarının hemen akabindeki günlerde yapılacaktır:
(12-16 Haziran 2014).

Tez savunmasına girmeye hak kazanmış öğrencilerin listesi yarıyıl sınavlarının
başladığı güne kadar açıklanacaktır.

Savunma en az üç kişilik bir jüri tarafından sözlü olarak yapılır.

Tez savunması 10 dakikalık bir sunuş ve kısa bir mülakat / sözlü görüşme
şeklinde yapılacaktır.

Tez savunmasında sizden bazı değişiklik veya düzeltmeler yapılması istenebilir.

Gerektiğinde istenen değişiklik veya düzeltmeler bütünleme sınavlarının son
gününe kadar yapılmalıdır.
Tez Kabul Edildikten Sonra:
Başarılı bulunan tezinizi gerekli formları doldurarak Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne teslim
etmeniz gerekmektedir (İstenen değişiklik ve düzeltmeler tez tesliminden önce yapılmış
olmalıdır).
1.
İki adet İlişki Kesme Formu alıp doldurun ve ilgili birimlere imzalatın. (Gerekli
formları Öğrenci İşleri Ofisinden alabilirsiniz).
2. Tezin iki kopyası “kitapçık” formatında, bir kopyası ise CD içinde ve PDF
formatında olmalıdır.
CD’nin üzerine Tezi Yazanın Adı Soyadı, Tezin Adı, Kurum Adı, Veriliş Tarihi
gibi gerekli bilgilerin olduğu bir etiket yapıştırılmalıdır.
3
Tez Yazımı ile İlgili Teknik Kuralları Biliyor musunuz?
Aşağıda tezinizin teknik olarak hangi şartlara uyması gerektiğiyle ilgili bilgiler
bulacaksınız. Tezin hangi üslupla yazılacağı, tezde kullanılacak kâğıdın niteliği, tezlerin
çoğaltımının nasıl yapılacağı ve kapakların hazırlanış şekli bu bilgiler arasındadır.
Tezin Genel Görüntüsü İçin Nelere Dikkat Etmeliyim?
Dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri tezin görüntü ve kullanılan referans
sistemi açısından tutarlı olmasıdır.
a. Tezler bilgisayar ortamında yazılmalıdır. Metinde yer alan şekil, grafik ve tabloları
bilgisayarda yapmak mümkün olmuyorsa teknik resim kurallarına uygun bir biçimde
çizilmesi gerekir.
b. Düzeltmelerin hepsi bilgisayar ortamında yapılmalıdır. Tezin hiç bir bölümünde elle ya
da daktilo ile düzeltme, silinti, kazıntı yapmayınız.
c. Tezin kontrol ve jüri çıktıları A4 standardına uygun kâğıda ve arkalı önlü basılmalıdır.
Kâğıtlar “birinci hamur” (kaliteli kâğıt) olmalıdır. Tezin çıktıları lazer ya da mürekkep
püskürtmeli yazıcılardan alınır.
d. Tezin son kopyası A5 kitapçık formatında ve verilmiş olan kitap biçim ve renginde
olmalıdır. Bkz Tez Kapağı Bölümü.

Son kopya tez ve kapak Lazer yazıcıdan ve/ya ofset basılmalıdır.
e. Her bir çoğaltma tezin orijinalinden yapılmalıdır.
Kaç Kopya Yapılmalı?
A. Tez Savunmasına girerken:
Lisan tezleri, tez savunmasına girerken 1 adet Bölüme 3 adet jüri üyelerine verilmek
üzere toplam 4 adet tez, spiral ciltli olarak teslim edilmelidir.
B. Son Teslim İçin:
4
Son teslim için Tez, 2 adet A5 boyutunda, kitapçık biçiminde hazırlanmalı ve çıktıları
Edebiyat Fakültesi tez kapağı formatıyla birlikte lazer yazıcıdan veya ofset baskıdan
alınmalıdır.
Tezin Kapağı Nasıl Olmalı?
A. Tez Savunmasına girerken:
Tez savunmasına girmeden önce Kapak “Ek Belgeler – 1 Savunma Öncesi Tez Kapağı
B. Son Teslim İçin:

Tezinizin son kopyasını pdf dosyası olarak kaydederken “Kitapçık” ya da
ayarlardan “Yansıtılmış Kenar Boşlukları” yapısını seçerek dönüştürmelisiniz. Bu
size kitapçık formatında bir çıktı sağlayacaktır.

Kapak “Ek belgeler” den temin edilmelidir. Kapağın üzerine, formatı ve renginde
değişiklik yapılmadan İsim, Başlık ve Yıl gibi gerekli bilgiler yazılmalı ve
kitapçık formatına getirilen tezin başına eklenmelidir.

Tezin son tesliminde vereceğiniz CD: Kitap kapağı ve tez, tek bir PDF dosyası
hâlinde teslim edilir.

(Kapak için bkz. “Ek Belgeler-3 Kitapçık Kapağı”)
Tez kapakları dayanıklı kartondan seçilmeli ve belirtilen renklerde olmalıdır. (Fotokopi
merkezleri sizlere yardımcı olacaktır).
Tez Yazımı ile İlgili Biçimsel Kurallar (Yazı Tipi, Boyutu, Sayfa Görüntüsü vb.)
Nelerdir?

Sayfa marjinleri (kenar boşlukları) bilgisayarınızın “Sayfa Yapısı” bölümünden
ayarlanır. Tezin kapakları hariç tamamı aşağıdaki ölçülere göre ayarlanmalıdır.
o
Üst 3,5 cm, alt 3 cm, sol 2,5 cm, sağ 2,5 cm, üstbilgi 1,5 cm, altbilgi 1,5
cm.
o
Cilt payı 1 cm.
5

Yazı karakterleri metnin tamamında aynı ve okunabilir olmalıdır. (Times New
Roman).
o
Yazının fontu metin içinde okunabilir bir karakter ile (Times New Roman
için) 12 punto; dipnotlarda ise 10 punto ve siyah olmalıdır.
o
Metin normal düzende ve iki yana yaslanmış olmalıdır.
o
İtalik karakter sadece yabancı kelime / kavramlarda (Arapça, Latince,
Yunanca kelimeler vs.) ve eser başlıkları için kullanılmalıdır (magazin,
kitap, gazete, dergi, film, televizyon programları, şiir, oyun, opera, sanat
eserleri, web sitesi isimleri vs.)

Noktalardan sonra tek aralık bırakılmalı (eğer bölümden başka şekilde bir talimat
gelmediyse).

Paragraf başı satırlarını sekme (tab) tuşunu kullanarak 1.27 cm satır başı (girintili)
yapınız. (Ara tuşuna basarak yapmayınız. Tutarlı bir girinti olmaz).
o
Başlık altındaki ilk paragraf girintisiz, ondan sonraki paragraflar girintili
olmalıdır.

Satır Aralıkları: Metin tutarlı bir biçimde aşağıdaki istisnalar dışında çift satır
aralıklı olmalıdır:
o
Blok alıntılar, tablo ve şema başlıkları tek satır aralıklı olmalıdır.

Üç veya daha uzun olan düzyazı alıntıları blok alıntı şeklinde
yazılmalıdır.

Blok alıntılar tırnak işareti içine alınmaz.

Blok alıntılar öncesi ve sonrası fazladan bir satır aralık
bırakılmalıdır.

o
Blok alıntılar sağ ve soldan 1,5 cm girintili yazılmış olmalıdır.
Notlar ve bibliyografya tek satır aralığında yazılmalıdır.
6
Sayfa Numaralandırılması

o
Sayfa numaraları sayfanın sonuna ve ortasına işaretlenmeli.
o
Tezin giriş bölümünden önceki sayfa numaraları, Romen rakamları (i, ii,
iii, iv, v…) kullanılarak verilir. (Dış ve İç Kapak ile Tez Onay Sayfasında
sayfa numarası gösterilmez.) Yani numaraların gösterildiği ilk sayfa,
Önsöz sayfasıdır ve sayfanın numarası, Romen rakamı ile “iii” olur.
o
“Giriş”ten başlayarak “Ekler” kısmının sonuna kadar, hiçbir sayfa
atlanmadan birbirini izleyecek biçimde 1,2,3,4… rakamları ile 12 punto ile
numaralandırılır.
o
Bölümlerin ilk sayfasında sayfa numarası belirtilmez ama gösterilmese de
sayfa sayısına dâhil edilir.
Ana başlıklar 14 punto, tümü büyük ve koyu, sayfaya ortalanmış olmalıdır.


Alt başlıklar uzun makale ve tezler için kullanılmalıdır ve tez boyunca
tutarlı bir şekilde verilmelidir.
o
12 punto, koyu, sadece ilk harfleri büyük ve sola yaslanmış
olmalıdır.
o
Format ve numaralandırma için Chicago Manual Style takip edilebilir.
o
Alt başlıklardan önce ve sonra ek satır bırakılmalıdır ve sonunda nokta
işareti bulunmamalıdır.

İçindekiler sayfası Word Programında hazırlanmalıdır. Bkz. “İçindekiler Tablosu
Oluşturma” (Bkz. “Ek Belgeler – 4 İçindekiler Tablosu Oluşturma” ve “5 Örnek
İçindekiler Sayfası”)

Tablo, şema ve grafikler
o
Tablo, şema ve grafikler bahsedildikleri / açıklandıkları paragrafın içinde
verilmelidir.
7
o
Bunlar eğer başka bir kaynaktan alındıysa kaynağı hemen tablonun, şekil
ve grafiğin altında belirtilmelidir. (Kaynak: TC İstatistik Birliği. gibi, tüm
referans bibliyografyada verilmeli).
o
Tekrar ürettiğiniz ya da adapte ettiğiniz materyallerin asıl kaynağını
belirtiniz.
o
Her bir tablo, şema, şekil vb. numarası olması ve tablo listesinde verilmeli.
o
Metin içinde bunlara referans numaralarıyla yapılmalı. (Şekil 1, Tablo 3
vb.).
o

Örnek:
Bibliyografya alfabetik soyadı sırasına göre yazılmalıdır.
Dikkat: Tezler, teslim edilmeden önce, hem bilimsel içerik hem de yazım kuralları
açısından kontrol edilmiş ve düzeltilmiş olmalıdır.
Tezde Bulunması Gereken Bölümler ve Sıralamaları:

Kapak Sayfaları (Dış ve İç Kapak bkz. “Ek Belgeler - 1 Savunma Öncesi Tez
Kapağı ve 2 Savunma Öncesi İç Kapak

Beyan (bkz. “Ek Belgeler” – 7 Örnek Beyan Sayfası)

Özet ve Anahtar Kelimeler (bkz. “Ek Belgeler” – 8 Örnek Özet Sayfası)
8

Yabancı Dilde Özet ve Anahtar Kelimeler (bkz. “Ek Belgeler” – 9 Örnek Özet
Sayfası İNG)

Önsöz

Kısaltmalar veya Simgeler

İçindekiler (bkz. “Ek Belgeler” – 5 Örnek İçindekiler Sayfası)

Tablo Listesi

Şekiller Listesi (Grafik, Harita, Diyagramlar vs.)

Metin Bölümü (Giriş- Bölümler-Sonuç)

Kaynaklar/Bibliyografya

Ekler
Referans ve Kaynakları Nasıl Vermeliyim?
Yazdığınız bütün akademik çalışmalarda (Basılı, basılı olmayan ya da elektronik ortamda
yazılmış ödev, rapor, kitap, makale, tez vd.) kaynak gösterme zorunluluğu vardır.
Yararlandığınız kaynakların tamamına, dipnot ve bibliyografya tekniklerine uygun olarak
atıf yapmanız gerekmektedir. Aksi takdirde bilimsel hırsızlık suçu işlemiş, yani “intihal”
yapmış olursunuz. Bir akademik çalışma yaparken çeşitli kaynaklardan yararlanırız.
Bunların bir kısmını çalışmamızda kullanırız. Fikir, istatistîki veri, uygulama, metod ya
da başka ne tür olursa olsun, bir başkasının eserinden aldığımız her bilgi için o kaynağa
atıf yapmalıyız. Kaynak gösterme zorunluluğunun çeşitli sebepleri vardır. Bunların en
başta geleni, akademik ahlaktır. Eğer başkasına ait bir bilgiyi kullanıp onu kaynaklarınız
arasında göstermemişseniz, bir başka bilim insanının hakkını çiğnemiş olursunuz. Diğer
sebebi, bir yazarın bir başka yazarı onurlandırmasıdır. Eğer bir yazarın düşüncesi sizin
çalışmanıza katkıda bulunuyorsa, sizin o yazarı onurlandırmanız olgun ve yerinde bir
davranış olacaktır. Kaynak göstermenin akademik zorunluluğu ise şu nedene dayanır:
Çalışmanızı
okuyan
başka
araştırmacılar,
yararlandığınız
kaynakları
okumak,
değerlendirmek ve yorumlamak isteyebilir. Onların bu kaynaklara erişimi ancak sizin
atıflarınızla mümkün olabilir. Bu sayede sizin çalışmanız başka bilimsel eserlere yol
açmış olacaktır ki bu da akademik yaşamın temel özelliklerinden biridir. Şunu da
ekleyelim: Fakültemiz referans stili olarak uluslararası akademik yazımda kullanılan
Chicago Manuel Stili’ni kullanmaktadır.
9
Dipnotlar

Notların numaraları “1” ile başlamalı ve bütün çalışma boyunca takip eden
numaralar verilmelidir. (Kullandığınız Word ve benzeri programlar bunu otomatik
olarak yapacaktır).
Word programını daha verimli kullanmanızı sağlayacak rehberlere
başvurabilirsiniz.
Bakınız
Mahmut
KANTAR,
İleri
Word
[http://www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/UZEMORTAK/Desler/bilgi
sayar2/ileriword.pdf] (erişim 17.03.2014)
Word programındaki hazır referans verme sistemini kullanmak için gerekli
formlar için bkz. Mahmut Sinecen, “Office Word 2010 Programı
Kullanılarak Bilimsel Bir Çalışmada Referans Listesi Oluşturma,”
Akademik Dizayn Dergisi 4(2) (2011):49-52. (Bkz. “Ek Belgeler – 6
Referans Listesi Oluşturma”)

Metin içinde notlama numaraları üst-metin olarak (ser-levha) geçmelidir.
o
Notların numaraları cümlenin sonunda ve tüm noktalama işaretlerinden
sonra verilmelidir.
o
Dipnotlar tek satır ve sola yanaşık olmalıdır.
o
Dipnotlarda sadece atıfta bulunulan kaynakların bilgileri verilmelidir.
Dipnotlar yorum yapmak için kullanılmamalı, eser ile ilgili kısa bir yorum
olacaksa kaynak bilgilerinden sonra verilmeli.
Kaynaklar (Bibliyografya)

Kaynaklar, tezinizin sonunda “Kaynaklar” ya da “Bibliyografya” başlıklı yeni bir
sayfada gösterilir ve çalışmada kullanılan bütün kaynaklar doğru ve tam olarak
listelenir.
o Burada göstereceğiniz bütün kaynaklar metinde yararlandığınız eserler
olmalıdır. Metin içinde gönderme yapılmayan kaynaklara “Kaynaklar”
bölümünde yer verilmez. Bizzat görülmeyen ve yararlanılmayan kaynaklar
“Bibliyografya”ya alınmaz. Böyle bir uygulama da “çalıntı” sayılır. Kısaca
ifade edilirse, kaynakları büyük bir titizlikle listelememiz gerekmektedir.

Kaynaklar alfabetik sıraya göre dizilmeli.
10

Bir kaynağa ait olan bilgiler tek satır aralığı ile yazılmalı ve kaynaklar arasında 1
satır ek boşluk bırakılmalıdır.

Bir kaynağın bilgileri ikinci satıra sarkıyorsa ikinci satır 1 cm asılı olmalıdır.
(Bilgisayarınızın paragraf sekmesinden ayarlayabilirsiniz).

Chicago Manuel Stili referans verme için bazı detaylar:
o Birden fazla yazar varsa “ve” kelimesi kullanılmalı. “&” işaretini
kullanmayınız.
o İki veya üç yazar varsa hepsinin isimlerini veriniz.
o Dört ile on yazar arası ise kaynaklarda tüm isimleri veriniz ama dipnot için
ilk yazar isminden sonra “vb.” ibaresini kullanınız.
o Eğer bir kaynağın yazarı belli değil ise o eseri başlığı ile tanımlayınız.
o Yayınevi isimlerini kısaltmayınız.
o Metin içerisinde birinci referansta eserin tüm bilgilerini veriniz, ikinci ve
devamında ise soyadı ve eserin adının kısaltmasını veriniz.
o Eğer bir eserin yayın yılı belli değil ise “t.y.” (tarih yok) kısaltmasını
kullanınız.
o Mümkün olduğu yerlerde URL adresi yerine DOİ kullanınız.
Aşağıda Chicago Manual Style Notes-Bibliography yöntemine göre hazırlanmış dipnot ve
kaynakça örnekleri bulabilirsiniz.
Başka örnekler için:
http://www.chicagomanualofstyle.org/tools_citationguide.html sitesini ziyaret
edebilirsiniz.
Burada kaynakların “dipnot” (D) ve “kaynaklar” bölümünde (K) nasıl verileceğine dair
örnekler verilmektedir. Ancak burada olmayan kaynaklar ve detaylar için Chicago
11
Manuel Stili referanslama yöntemleri kitaplarına bakmanız tavsiye olunur. (Tüm
bilgilerin eksiksiz verilmesine ve özellikle noktalama işaretlerine ve yerlerine dikkat
ediniz).
Tek Yazarlı Kitap:
D: Ad Soyadı, Eser adı (Basıldığı yer/şehir: Yayımlayan kuruluş, Yayım yılı), sayfa
numarası-ları.
D: Feridun Emecen, Osmanlı Klasik Çağı’nda Siyaset (İstanbul: Timaş, 2011), s. 35.
Kısaltma: Emecen, Siyaset, s. 35.
B: Soyadı, Ad. Eser adı. Basıldığı şehir: Yayımlayan kuruluş, Yayım yılı.
B: Emecen, Feridun. Osmanlı Klasik Çağı’nda Siyaset. İstanbul: Timaş, 2011.
İki Yazarlı Kitap:
D: İnci Enginün ve Zeynep Kerman, Bütün Eserleri/Ahmet Haşim (İstanbul: Dergâh
Yayınları,1991), s. 25-28.
Kısaltma: Enginün ve Kerman, Eserleri, s. 23.
B: Enginün, İnci, ve Zeynep Kerman. Bütün Eserleri/Ahmet Haşim. İstanbul: Dergâh
Yayınları, 1991.
Üç Yazarlı Kitap:
D: İrfan Dağdelen, Hüseyin Türkmen, ve Nergis Ulu, Türk Kütüphaneciliğinden
İzdüşümler: Nail Bayraktara Armağan (İstanbul: Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı - Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü, 2005), s.
34.
Kısaltma: Dağdelen vd., İzdişümler, s. 34.
12
B: Dağdelen, İrfan, Hüseyin Türkmen, ve Nergis Ulu. Türk Kütüphaneciliğinden
İzdişümler: Nail Bayraktara Armağan. İstanbul: Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü, 2005.
Dört ve Daha Fazla Yazarlı Kitap:
D: Günay Kut vd., Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma
Enstitüsü Astronomi Astroloji Matematik Yazmaları Kataloğu Kandilli Rasathanesi El
Yazmaları (İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, 2007), s. 104.
Kısaltma: Kut vd., Matematik Yazmaları, s. 67-98.
B: Kut, Günay, Hatice Aynur, Cumhure Üçer, ve Fatma Büyükkarcı. Boğaziçi
Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Astronomi Astroloji
Matematik Yazmaları Kataloğu: Kandilli Rasathanesi El Yazmaları. İstanbul: Boğaziçi
Üniversitesi, 2007.
Yazarla Birlikte Editörü/Yayıma Hazırlayanı Olan Kitap:
D: Stephan Gerlach, Türkiye Günlüğü 1573-1578, ed. Kemal Beydilli (İstanbul: Kitap
Yayınevi, 2007), s. 48.
Kısaltma: Gerlach, Türkiye, s. 34.
B: Gerlach, Stephan. Türkiye Günlüğü 1573-1578. Ed. Kemal Beydilli. İstanbul: Kitap
Yayınevi, 2007.
Yazarla Birlikte Çevireni Olan Kitap:
D: Norman Hampson, Aydınlanma Çağı, çev. Jale Parla (İstanbul: Hürriyet Vakfı
Yayınları, 1991), s. 150.
Kısaltma: Hampson, Aydınlanma, s. 145.
13
B: Hampson, Norman. Aydınlanma Çağı. Çev. Jale Parla. İstanbul: Hürriyet Vakfı
Yayınları, 1991.
Farklı Baskının Belirtilmesi:
D: John Tosh, Tarihin Peşinde, 2. Baskı (İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000), s.
102-119.
Kısaltma: Tosh, Tarihin Peşinde, s. 105.
B: Tosh, John. Tarihin Peşinde. 2. Baskı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000.
Kitaptan Bir Bölüm:
D: Tahsin Görgün, “Religion und Gewalt. Bemerkungen zur Debatte über Kampf
oder Dialog der Kulturen oder Religionen,” Religionen und Globalisierung, haz.,
Friedrich Willhelm Graf (Stuttgart: Kohlhammer, 2007), s. 102-119.
Kısaltma: Görgün, “Religion und Gewalt,” s, 105.
B: Görgün, Tahsin. “Religion und Gewalt. Bemerkungen zur Debatte über Kampf
oder Dialog der Kulturen oder Religionen.” Religionen und Globalisierung. Haz.,
Friedrich Wilhelm Graf. Stuttgart: Kohlhammer, 2007.
Basılı Makale:
D. Ad Sayadı, “Makale Başlığı,” Dergi Adı cilt no/sayı (Yılı): sayfa.
D: Ahmet A. Çitil, "Kant'ın Transandantal Felsefesinde Schein Kavramının Sinn ve
Bedeutung Kavramları ile Temellendirilmesi," Felsefelogos 19 (2002): s. 88.
Kısaltma: Çitil, “Sinn ve Bedeutung,” 89-90.
B: Çitil, Ahmet A., "Kant'ın Transandantal Felsefesinde Schein Kavramının Sinn ve
Bedeutung Kavramları ile Temellendirilmesi." Felsefelogos 19 (2002): s. 87-97.
Basılı Tarih Kaynakları:
D. Bilgin Aydın vd., İstanbul KSadı Sicilleri Üsküdar Mahkemesi: 5 Numaralı Sicil, H.
938-940, M. 1524-1530, cilt 42 (İstanbul: İSAM Yayınları, 2008), s. 58.
14
Kısaltma: Kadı Sicilleri: 5. Sicil, s. 39.
K. Aydın, Bilgin, M. Âkif Aydın, Coşkun Yılmaz, and Ekrem Tak. İstanbul Kadı Sicilleri
Üsküdar Mahkemesi: 5 Numaralı Sicil. H. 938-940, M. 1524-1530. Cilt 42. İstanbul:
İSAM Yayınları, 2008.
Elektronik Makale:
D: Nezihe Seyhan, "Resurrection Day in Divan Literature," Literature & Theology: An
International Journal of Religion, Theory, and Culture, 18:1 (2004 Mar), s. 64,
http://litthe.oxfordjournals.org/content/18/1/62.full.pdf (erişim 12.08.2009).
Kısaltma: Seyhan, “Resurrection Day,” s. 44.
B: Seyhan, Nezihe. "Resurrection Day in Divan Literature." Literature & Theology: An
International Journal of Religion, Theory, and Culture. 18:1 (2004 Mar), s. 62-76.
http://litthe.oxfordjournals.org/content/18/1/62.full.pdf (erişim 12.08.2009).
Ansiklopedi Maddesi:
Çok bilinen ve isim benzerliği nedeniyle karışması mümkün olmayan ve maddelerin
yazarları belli olmayan ansiklopedileri kaynaklarda göstermeye gerek yoktur, böyle
ansiklopedilere dipnotlarda da kısa şekilde atıf yapılır. Bu gibi kaynakları bibliyografyada
vermeniz gerekmez. Aynı zamanda alfabetik olarak hazırlanmış bu eserlerin madde
başlığını vermeniz yeterlidir sayfa numarası gerekmez. Örnek:
D. Encyclopaedia Britannica, 15. Baskı, “Andalousia.”
Ancak yazarları belli olan ansiklopedik çalışmalar makale girdisi gibi değerlendirilmeli
ve referans buna göre verilmelidir.
D: Orhan Şaik Gökyay, “Düsturü’l-Amel,” DİA 10, s. 51.
B. Gökyay, Orhan Şaik. “Düsturü’l-Amel.” DİA. 10. s. 51.
Web Sayfası:
15
D: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, “Aşık Edebiyatı, Aşık-Tekke Edebiyatı,
http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFA79D6F5E6C1B43
FF814A8CD786C2580C (erişim 12.06.2013).
B: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. “Aşık Edebiyatı.” Aşık-Tekke Edebiyatı.
http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFA79D6F5E6C1B43
FF814A8CD786C2580C (erişim 12.06.2013).
Tez:
D: Zeynep Sabuncu, “Mihr ü Mah: A Mathnawi of Mustafa Âli” (Yüksek Lisans Tezi,
Boğaziçi Üniversitesi, 1983), s. 112.
Kısaltma: Sabuncu, “Mihr ü Mah,” s. 111.
B: Sabuncu, Zeynep. “Mihr ü Mah: A Mathnawi of Mustafa Âli.” Yüksek Lisans Tezi,
Boğaziçi Üniversitesi, 1983.
Arşiv Belgesi:
D: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tahrir Defteri (TD), nr. 117.
B: Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Tahrir Defteri (TD). Nr. 117.
-D:Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, nr. E. 10790.
B: Topkapı Sarayı Müzesi. Nr. E. 10790.
-D: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dâhiliye Sicill-i Ahval Defteri, Dosya Nr: 00060-00233,
s.463.
B: Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Dâhiliye Sicill-i Ahval Defter. Dosya Nr: 00060-00233.
--
16
D: No, Defter No "166," Müessesat-ı Diniye İdaresi Ruzmere Muamelatı Kaydına
Mahsus Müsvedde Defteri (1858).
B: Defter No: "166." Müessesat-ı Diniye İdaresi Ruzmere Muamelatı Kaydına Mahsus
Müsvedde Defteri (1858).
Meclis Tutanakları:
D: TBMM, Zabıt Ceridesi, "Devre 1, İçtima senesi 1, İçtima 5, 27.4. 1336 Salı, ikinci
celse, cild 1," Meclis Tutanakları: s. 90-93.
B: TBMM, Zabıt Ceridesi. "Devre 1, İçtima senesi 1, İçtima 5, 27.4. 1336 Salı, ikinci
celse, cild 1." Meclis Tutanakları: s. 90-93.
Yayımlanmamış Konferans:
D: Mustafa Akdağ ve Hidayet Tok, “Geleneksel öğretim ile power point destekli
öğretimin öğrenci erişisine etkisi” (XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultay’ında sunulan
bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya, Temmuz 06-09, 2004).
B: Akdağ, Mustafa ve Hidayet Tok. “Geleneksel öğretim ile power point destekli
öğretimin öğrenci erişisine etkisi” XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultay’ında sunulan
bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya, Temmuz 06-09, 2004.
Mülakatlar:
D: Benjamin Spock, mülakatı yapan Milton J. Senn, 20 Kasım, 1974, 67A mülakatı, Senn
Sözlü Tarih Koleksiyonu, Medicine Milli Kütüphanesi, Bethesda, MD.
B: Spock, Benjamin. Mülakatı yapan Milton J. Senn. 20 Kasım, 1974. 67A mülakatı.
Senn Sözlü Tarih Koleksiyonu. Medicine Milli Kütüphanesi, Bethesda, MD.
Kişisel Görüşmeler:
D: Ahmet Hakan ile mülakat, 10 Haziran, 2012, İstanbul.
K. Hakan, Ahmet. Mülakat. 10 Haziran, 2012, İstanbul.
17
İntihal Nedir?
İntihal bir metnin veya sözün, basılı veya çevrimiçi bir kaynaktan, metnin veya sözün ait
olduğu kişiye / kişilere gönderme yapılmaksızın aynen ya da çok az bir değişiklikle
kopyalanmasıdır. İntihal hem akademik açıdan kabul edilemez bir suç hem de ahlâkî bir
yanlıştır. Derslerde sunduğunuz ödevlerde veya yazacağınız tezlerde yer alan bilgi ve
görüşler size ait değilse yararlandığınız kaynağa açık bir gönderimde bulunmanız
beklenmektedir. Bunun aksine bir durumun belirlenmesi ilgili dersten veya tezden
başarısız olmanıza ve/veya bir disiplin cezası almanıza yol açabilir.
Tam olarak hangi durumların intihal kapsamında yer alabileceğini öğrenmek
öğrenci olarak sorumluluklarınız arasında yer almaktadır. Bu sorumluluğu yerine
getirmenizde size yardımcı olacak kaynaklar vardır. Aşağıda Bilkent Üniversitesi
Edebiyat Bölümünün konuya ilişkin hazırladıkları doküman bulunmaktadır. Bu
kaynakları lütfen dikkatlice okuyunuz. Açıklığa kavuşmayan noktalar olursa konuyu tez
danışmanınızla veya bireysel danışmanınızla tartışınız.
YAZILI ANLATIM KURALLARI
A. Düşüncelerin Aidiyeti
Bilim insanının onuru, düşüncelerin aidiyeti konusunda gösterdiği titizlikle ölçülür.
Bilimsel yazı, hangi düşüncenin kime ait olduğu açıklık ve kesinlikle belli olacak şekilde
yazılır. Çalıntı, suçtur. Doğrudan çalıntı olmasa bile öyleymiş gibi algılanabilecek bütün
yazış şekillerinden titizlikle kaçınılmalıdır. Akademik yazıda yalnızca doğrudan
çalıntılara değil, belirsizliklere de müsamaha edilmez; belirsizlikler yazarın lehine değil,
aleyhine değerlendirilir. Bazen (ya da sık sık), kötü niyetten olmasa da, özensizlikten
kaynaklanan ciddi kusurlar görülmektedir. Sık rastlanan durumlardan bazıları şunlardır:
18
• Yazar, yazısındaki bir düşünce için kaynak göstermekte, ancak aynı kaynaktan aldığı bir
başka düşünce için kaynağa gönderme yapmamaktadır. Oysa, başkalarına ait bütün
düşünceler kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirtilmelidir.
• Yazar, uzunca bir paragrafın sonunda kaynak göstermekte, ancak paragrafın son
cümlesinin mi, yoksa bütün paragraftaki düşüncelerin mi verilen kaynağa dayandığı
açıkça anlaşılmamaktadır. Yazar, kaynağını, düşüncenin öne sürüldüğü ilk paragrafın
başından itibaren belirtmeli ve bunu “…’a göre” şeklinde ifadelerle sık sık
vurgulamalıdır. Metinde kaynağı konusunda kuşku uyanan hiçbir cümle yer almamalıdır.
• Metnin yazarı, yorum, özet, aktarma ve alıntı cümleleri arasında geçişler yaparken
başkasına ait düşüncelerle kendisine ait olanları karıştırmakta, başkalarının düşünceleri
metin yazarınınmış gibi anlaşılabilmektedir. Bu uygulamaya “çalıntı” denir. Bazen de
yazarın
görüşleri,
belirtilen
kaynağa
atfedilmekte,
o
kaynakta
varmış
gibi
gösterilebilmektedir. Bu uygulamaya da “salıntı” denebilir. İkisi de eşit ölçüde
sakıncalıdır. Her bir cümlede düşüncenin asıl sahibi açıkça anlaşılabilmelidir.
• Yazar, kullandığı kaynağı belirtmeden önce oradan aldığı görüşlere yer vermekte, daha
sonra da kaynağı belirtmektedir. Ya da yazar, kullandığı kaynağı yalnızca bir kez
belirtmekte, daha sonra o kaynaktan uzun alıntılara, aktarmalara yer vermektedir. Her iki
yöntem de hakkaniyet ölçüleriyle bağdaşmaz.
• Yazarın alıntı ya da aktarma yapmak gereği görmediği bazı kaynaklardan esinlendiği
anlaşılmaktadır. Oysa, alıntı ya da aktarma yapmak gerekmese de, esinlenilen kaynak,
hem metinde belirtilmeli, hem de “Seçilmiş Bibliyografya”da yer almalıdır.
• Yazar kaynak göstermekte, ancak kaynak bilgilerini özensizce aktarmakta, örneğin,
adları, başlıkları yanlış kaydetmekte, dolayısıyla, kaynak göstermeyi mekanik bir
zorunluluk saydığı izlenimi uyandırmaktadır. Oysa kaynak bilgileri konusunda özen,
mekanik bir zorunluluk değil, ahlaki bir yükümlülüktür.
Kaynak: “Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü Lisansüstü Tez Kılavuzu”
http://tebsite.bilkent.edu.tr/TEZKILAVUZU2006.doc
Beyan Nedir?
19
Beyan yazısı sizin tezin yazma aşamasında bilimsel ahlak kurallarına uyduğunuzu ve
referanslarınızı itinalı bir şekilde verdiğinizi belirttiğiniz yazıdır ve aşağıdaki gibi
olmalıdır:
BEYAN
Bu tezin yazılmasında bilimsel ahlak kurallarına uyulduğunu, başkalarının eserlerinden
yararlanılması durumunda bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunulduğunu,
kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadığını, tezin herhangi bir kısmının bu
üniversite veya başka bir üniversitedeki başka bir tez çalışması olarak sunulmadığını
beyan ederim.
İsim Soyadı
Tarih
Kaynaklar:
Clements, Jessica, Elizabeth Angeli, Karen Schiller, S. C. Gooch, Laurie Pinkert, and
Allen Brizee. “General Format,” The Purdue OWL, October 12, 2011,
https://owl.english.purdue.edu/owl/resource/717/02/.
“Etik.”
Kaynak
Göstermek -
Boğaziçi
Üniversitesi
Türk
Dili
ve
Edebiyatı.
http://www.turkishliterature.boun.edu.tr/kaynak_gostermek.php (erişim 21.01.2014)
Turabian, Kate L. A Manuel for Writers of Research Papers, Theses, and Dissertations:
Chicago Style for Students and Researchers. Chicago: University of Chicago Press,
2007.
SON OLARAK: Yazarken yararlı olacak bazı önemli notlar!
20
Giriş
Giriş bölümünde, araştırmanın amaçları ve önemi ayrıntılı bir şekilde ortaya konur:
Amaç
Tezin amacı, konunun neden araştırıldığı ve araştırma sonunda elde edilecek sonuçlarla
neyin hedeflendiği ortaya konur.
Önem
Önem kısmında, toplanan bilgilerin hangi sorunların çözümünde ve nasıl kullanılacağı;
neden bu konunun seçildiği; yapılacak olan araştırmanın, uygulama alanına katkılarının
ne olacağı, gerekçeleri ile açıklanır.
Tez Konusuyla İlgili Daha Önceki Çalışmaların Değerlendirilmesi
Bu bölümde, araştırma konusuna ilişkin olarak daha önce yapılmış olan diğer araştırmalar
hakkında bilgi verilir. Bu amaçla, araştırılmakta olan konunun, o ana kadar hangi yönleri
ile ve nasıl incelendiği; bu incelemelerin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı; hangi
yöntemlerin kullanıldığı; bu çalışmalardan elde edilen en önemli sonuçların neler olduğu
gibi bilgiler, araştırmacının belirlediği çerçevede ve sistematik içinde verilir.
Yöntem
Araştırmada ihtiyaç duyulan veriler tezin konusu ve amacına uygun olarak çeşitli
kaynaklardan, çeşitli araç ve tekniklerle elde edilebilir. Bunlardan hangisinin seçileceği,
araştırmanın amacına, verilerin özelliğine, veri kaynağının durumuna ve araştırmacının
imkânlarına bağlıdır. Veriler; anket, görüşme ve gözlem yapılarak ya da çeşitli ortamlarda
korunan dosya kayıtları veya bilgisayar ortamında saklanan bilgilerin incelenmesiyle de
elde edilebilir. Tezde kullanılan verilerin hangi kaynaklardan, hangi araç ve tekniklerle
elde edildiği bu alt başlık altında ayrıntılı olarak açıklanır.
Verilerin Analizi
Bu başlık altında; araştırmada toplanan verilerin nasıl analiz edildiği, hangi analiz
tekniklerinin neden kullanıldığı, neden tercih edildiklerine ilişkin gerekçeler kaynaklara
dayalı olarak açıklanır.
Bulgular ve Yorumlar (Ana Tartışma)
Bulgular, bir araştırmanın sonucunda elde edilen gerçeklerin ortaya konulduğu bölümdür.
Okuyucunun olduğu gibi görebilmesi için öncelikle yorumsuz olarak sunulmalı; bunlara
ilişkin yorumlar ise, bulguların hemen ardından verilmelidir. Yorumlar, bulguların
21
irdelenmiş halidir; bu irdelemede öncelikle araştırmacı elde ettiği bulgulara dayanarak
kendi yorumunu yazmalıdır. Daha sonra ise, aynı konuya ilişkin olarak diğer
araştırmacıların yorumlarını usulüne uygun olarak kaynak göstermek suretiyle
belirtmelidir.
Sonuçlar ve Öneriler
Sonuçlar: Bu bölümde; araştırmanın bulgularına dayalı olarak elde edilen sonuçlara yer
verilir.
Öneriler: Bu bölümde, araştırmada varılan yargılara dayalı olarak, problem çözümünü
sağlamak ya da onu kolaylaştırmak üzere öneriler geliştirilir.
Ek Belgeler:
1 Savunma Öncesi Tez Kapağı
2 Savunma Öncesi İç Kapak
3 Kitapçık Kapağı
4 İçindekiler Tablosu Oluşturma
5 Örnek İçindekiler Sayfası
6 Referans Listesi Oluşturma
7 Örnek Beyan Sayfası
8 Örnek Özet Sayfası
9 Örnek Özet Sayfası İNG
10 Lisans Bitirme Tezi Yönergesi
22