bilim teknoloji sanayi bakanlığı sunum pdf

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
TİM
Ar-Ge, İnovasyon, Patent, Marka Teşvikleri
Öneriler Sunumu
Ankara, 18 Şubat 2014
1
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
2
2014’te Küresel Ekonomide Belirgin Toparlanma Öngörülüyor
Dünya Ekonomisindeki 2014
Reel Büyüme Tahminleri
Dünya Ekonomisindeki
Reel Büyüme
Ekim'deki Tahmin
3,5
3
3,1
2,8
2,5
2,4
2
2,3
1,5
1
0,5
0
2011
2012
2013T
2014T
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Ocak'ta Yenilenen Tahmin
3
3,1
Dünya Bankası
3,5
3,7
IMF
Kaynak: Dünya Bankası, IMF
3
IMF - 2014 Dünya Ekonomisinde Büyüme Beklentileri
DÜNYA
GELİŞMİŞ ÜLKELER
ABD
EURO BÖLGESİ
AB 27
JAPONYA
GELİŞEN ÜLKELER
ORTA VE DOĞU AVRUPA
BDT
ASYA
ORTA DOĞU VE K.AFRİKA
SAHRA AFRİKASI
LATİN AMERİKA
TÜRKİYE
2012
2013
2014
(2013/10
Tahmin)
2014
(2014/01
Tahmin)
3,1
1,4
2,2
-0,6
-0,2
1,9
4,9
1,4
3,4
6,5
4,5
4,9
3,0
2,2
3,0
1,3
1,6
-0,4
0,0
2,0
4,7
2,3
2,1
6,3
2,3
5,0
2,7
3,8
3,5
2,0
2,6
1,0
1,3
1,2
5,1
2,7
3,4
6,5
3,6
6,0
3,1
3,5
3,7
2,2
2,8
1,0
1,4
1,7
5,1
2,8
2,6
6,7
3,3
6,1
3,0
3,5
BRICS
Ekonomileri
2013 T
2014 T
Brezilya
2,5
2,5
Rusya
1,5
3,0
Hindistan
3,8
5,1
Çin
7,6
7,3
G.Afrika
2,0
2,9
Ortalama
3,5
4,2
Türkiye
3,5
3,5
Kaynak: IMF World Economic Outlook (Ocak 2014)
4
Küresel Ekonomide Son 12 Yıl
PARASAL GENİŞLEME DÖNEMİ
NORMAL
OLAĞANÜSTÜ
PARASAL GENİŞLEME DÖNEMİ
PARASAL
GENİŞLEMEDEN
ÇIKIŞ, YENİ
NORMAL
15
9,4 8,4
6,2
5,3
1,5 1,9 2,6
4
4,1
3,6 4,0
2,4 2,3 3,1
2,8 2,2
2011
6,8
4,1
5
9,2 8,5
6,9
3,9 4 4,74
2010
10
0,91,5
-10
-9,4
Türkiye Büyüme Hızı (%)
Dünya Ekonomisi Büyüme (%)
-15
Kaynak: TÜİK, OVP, Dünya Bankası (hesaplama yöntemi farklılığı sebebiyle
Türkiye GSMH ile Dünya GSMH karşılaştırmasında Dünya Bankası alınmıştır)
5
2014T
2013T
-2,2
-4,7
2012
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
-5
2000
0
2002-2006 Arasındaki Büyüme Tempomuzu
Küresel Krizin de Etkisiyle 2007-2012 Arasında -3.9 P. Düşürdük
Reel Ortalama
GSYH Büyümesi
1993-2002
%2.6
2003-2012
%5.2
Ortalama Reel Büyüme
8
7
6
5
4
3
2
1
0
7,2
-3.9 p
5,2
3,3
2003-2012
2002-2006
2007-2012
4,0
2013T
Not: 2013 tahmini değeri Maliye Bakanı tarafından 15 Ocak’taki 2013 Bütçe gerçekleşme toplantısında açıklanmıştır.
6
Dünyada Ve Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri
(Milyar $)
Uluslararası Doğrudan Yatırım
Girişleri
2000
1500
1.650
Uluslararası Doğrudan
Yatırım Girişleri
20
16
1.350
1000
15
-%8
734
12,4
5
0
0
10,3
Türkiye
Dünya
2012
2012/06
11,9
10
675
500
2011
-%13
2013/06
2011
2012
2012/11
2013/11
Dünya İhracat Gelişimi
(Ocak-Kasım 2012/2013)
6
İhracat Artışı (%)
4,2
4,1
2,3
2
5,8
2013
3,9
4
2
2012
2,8
0
-2
-2
-2,8
-4
-4,5
-6
K. Amerika
Kaynak: WTO
Euro Bölgesi
Asya
Latin Amerika
Türkiye
Dünya İhracatının Gelişimi:
Türkiye Mal İhracatının Gelişimi:
2012: %-0,3
2012: %4,1
2013: %2,4
2013: %5,8
8
2014 Dünya Ekonomisindeki Beklentiler
2009
2010 2011 2012 2013 2014T
Mal Ticareti (Trilyon $)
12,3
15,2
17,8
17,8
18,3
19,1
Mal Ticareti Büyüme (%)
Değer Bazında
-21,7
23,4
18
0,2
3
4
Mal Ticareti Büyüme (%)
Miktar Bazında
-12
14
5
2
3,3
5
9
Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri 2006-2008’de Yakaladığı
Momentumu Kaybetmiş Durumda
3 yıllık ortalama
20,6 M$
25
22,0
20,2
19,5
20
16,0
15
3 yıllık ortalama
12,5 B$
11,9
10,3
10,0
10
8,4
3 yıllık ortalama
4,8 M$
9,0
5
2,8
1,1
1,7
0
19932002
Ortalama
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012/11 2013/11
Cari Açık Ve Finansmanı
(Milyar $, 2003-2012)
80
75,1
70
65
60
48,5
50
40
21,5
30
20
10
0
-10
7,6
1,7
3,9
14,2
2,8
9,4
10
31,8
37,8
13,2
9
12,2
20,2
22
14,7
45,4
40,2
11,4
19,8
8,7
2,9
19,6
12,6
16
38,1
19,3
21,1
2,8
-3,8
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Portföy
Kaynak: TCMB
DYY
Cari Açık
Cari açık sürdürülebilir olmayan bir şekilde finanse ediliyor.
11
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
12
2013 İhracat Rakamları (‘000 $)
2012
2013
Değ.
(%)
Pay
(13)(%)
19.127.253
21.352.808
11,6
14,1
A. BİTKİSEL ÜRÜNLER
13.603.744
14.905.493
9,6
9,8
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER
1.661.916
1.988.676
19,7
1,3
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ
3.861.594
4.458.639
15,5
2,9
114.226.873
119.048.130
4,2
78,5
A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER
11.483.180
12.489.069
8,8
8,2
B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM.
17.513.306
17.441.096
-0,4
11,5
C. SANAYİ MAMULLERİ
85.230.387
89.117.966
4,6
58,7
4.179.511
5.042.322
20,6
3,3
137.533.637
145.443.260
5,8
95,8
14.928.100
6.425.291
-57,0
4,2
152.461.737
151.868.551
-0,4
100
SEKTÖRLER
I. TARIM
II. SANAYİ
III. MADENCİLİK
T O P L A M (TİM)
İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat
T O P L A M (TÜİK+TİM)
13
Aylık Mal İhracatı Gelişimi (Milyar $)
16,0
14,0
12,0
10,0
%5
8,0
6,0
%0,3
%0,3
%6
%11
%17
%9
%1
%6
%2
%9
%10
%1
4,0
2,0
REKOR
REKOR
REKOR
REKOR
REKOR
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
REKOR
REKOR
REKOR
REKOR
REKOR
Ekim
Kasım
Aralık
0,0
Haziran
2012
Temmuz
Ağustos
Eylül
2013
*Belirtilen aylarda mal ihracatında Cumhuriyet tarihi rekoru kırılmıştır.
14
Mal İhracatı Ve İhracatçı Birlik Kayıtlarından Muaf İhracat
Kalemleri Kırılımı (Milyar $)
160
Diğer
Altın
1,4
150
140
130
120
Mal İhracatı
3,2
3,3
12,7
0,1
1,5
%5,8
133,3
%4,1
137,5
145,4
110
100
2011
2012
2013
Not: Mal İhracatı TİM’in sektörel rakamlarını, altın ve diğer kalemler ise ihracatçı birlik kaydından muaf ihracatı temsil eder.
15
Pazar Çeşitlendirmesi İhracatta AB Pazarına
Bağımlılığımızı Azalttı
PAZARLARIN İHRACATIMIZDAKİ PAYI %
70,0
60,0
56,6
AB Pazarı
50,0
48,0
40,0
30,0
10,0
36,6
26,1
20,0
40,0
38,8
27,5
Ortadoğu ve Afrika Pazarı
14,2
0,0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Not: TÜİK verilerine göre toplam verilerdir.
16
2014 Ocak Ayı
İhracat Rakamları (‘000 $)
OCAK
2013
2014
Değ.
(%)
Pay
(13)(%)
1.699.673
1.932.835
13,7
16,1
1.220.035
1.359.789
11,5
11,3
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER
171.196
210.311
22,8
1,8
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ
308.443
362.735
17,6
3,0
8.872.408
9.679.609
9,1
80,6
963.199
1.071.608
11,3
8,9
B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM.
1.315.974
1.404.824
6,8
11,7
C. SANAYİ MAMULLERİ
6.593.235
7.203.177
9,3
60,0
394.547
402.713
2,1
3,4
10.966.628
12.015.156
9,6
100,0
SEKTÖRLER
I. TARIM
A. BİTKİSEL ÜRÜNLER
II. SANAYİ
A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER
III. MADENCİLİK
TOPLAM
2014 – Ocak Ayında En Fazla
İhracat Yapılan İlk 10 Ülke (% Değ.)
6. ABD
%19
7. Rusya
-%14
3. İngiltere
1. Almanya
%18
%20
5. Fransa
8. İspanya
2. Irak
%8
-%1
%16
4. İtalya
9. Hollanda
10. İsrail
%9
-%1
%45
Türkiye’nin Dünya Ticaretinden
Aldığı Pay (%)
0,90
Pay (%)
0,85
0,85
0,84
0,82
0,80
0,75
0,81
0,76
0,75
0,70
0,69
0,74
0,71
0,65
0,60
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013*
* Dünya ticareti verisi tahminidir
19
2013 Yılsonu İhracatı & Küresel Ticaret Pazar Payı
ve TÜİK Verileriyle Toplam İhracat
2013
2023
151,9
İhracat Geliri (Milyar $)
500
% 0,84
Dünya Pazar Payı (%)
% 1,5
2003-2012
Yıllık Ort. Artış Oranı (%)
2009-2023
% 14
%12
20
Türkiye’nin İhracat Gelişimi Ve 2023 Hedefi (Milyar $)
207
%14,3
135
132
102
322
114
2019
2015
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
86
2006
73
2005
47
2003
36
63
2004
107
153 152
2 Trilyon $’lık milli gelir için yıllık % 9,4 büyüme gerekli.
21
2023  500 Milyar $
Gerekli Artış
Hızı %12
2002
250
225
200
175
150
125
100
75
50
25
0
2003 – 2013 Yılları Dış Ticaret Verileri Ve İhracatın
İthalatı Karşılama Oranları
İhracat (Milyar $)
740
85
İthalat (Milyar $)
640
80 80
Karşılama Oranları (%)
540
75
71,8
72,5
440
70
240
60,3
63,1
61,4
61,3
151,9
251,7
152,5
236,5
134,9
240,8
113,9
185,5
102,1
140,9
132,0
202,0
107,3
170,1
85,5
139,6
63,2
97,5
47,3
69,3
140
73,5
116,8
56
321,9
448,4
62,9
40
64,5
65,4
64,8
206,8
321,5
340
500,0
625,0
64,3
68,1
65
60
55
50
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015H 2019H 2023H
22
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
23
Robert J. Gordon ‘İnovasyonun ölümü, büyümenin sonudur’
• Seri üretimde doyum
noktasına ulaşıldı.
%0
%100
• Buzdolabı, çamaşır makinesi,
televizyon internet ve
bilgisayar gibi insan hayatını
kolaylaştıran gereğinden fazla
birçok icat yapıldı.
24
Robert J. Gordon ‘İnovasyonun ölümü, büyümenin sonudur’
• Artık yeni bir çağa girdik. Bu çağda
inovasyonlar son bulmayacak.
Ancak inovasyon kapasitesinin
gelişimi de zorlaşacak.
• Türkiye’nin teknolojik tavanı
yakalaması için Ar-Ge, tasarım,
inovasyon ve markalaşmada hızlı
bir ilerleme yapması gerekiyor. Bu
da ancak eğitim ve yatırım
kalitesinin yükseltilmesi ve Yüksek
Katma Değerin 4 bileşeni olan ArGe, İnovasyon, Tasarım ve
Markalaşmanın gelişmesi ile
mümkün.
25
Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum) –
Rekabetçilik Modeli
1
2
3
Temel Gereklilikler
• Kurumlar
• Altyapı
• Makroekonomik istikrar
• Sağlık ve temel eğitim
Üretim faktörleri odaklı ekonomiler
Verimlilik (Etkinlik) Artırıcılar
• Yüksek öğrenim ve hizmet-içi eğitim
• Ürün piyasalarının etkinliği
• Emek piyasalarının etkinliği
• Finansal piyasaların çeşitliliği
• Teknolojik altyapı
• Pazar büyüklüğü
İnovasyon ve Çeşitlilik Faktörleri
• Faaliyet çeşitliliği (İş gelişmişliği)
• İnovasyon
Verimlilik odaklı ekonomiler
Türkiye Küresel Rekabet Endeksi’nin
2 Önemli Parametresi «İnovasyon ve
Ar-Ge Kapasitesinde» 44. sırada.
2. aşamadan 3.’ye geçiş grubunda.
İnovasyon odaklı ekonomiler
Kaynak: World Economic Forum (Global Competitiveness Report, 2007-2008)
26
2023 Stratejisi 
Yükte Hafif Pahada Değerli İhracat Artışı/Hedefi
2023
• 3,00 $ / kg
2013
• 1,47 $ / kg
• 98 milyon ton
• 145 milyar $
x2
x1.7
x3.4
• 166 milyon ton
• 500 milyar $
*Not: 2013 için verilen rakamlar sadece birlik kayıtlarındaki mal ihracatı değerlerini yansıtmaktadır.
2023 çarpanları sadece örnek teşkil etmektedir.
27
Yüksek Katma Değerli İhracat Artışının
4 Ana Bileşeni
Ar-Ge
Yüksek
Katma
Değer
İnovasyon
Markalaşma
Tasarım
Kaynak: Türkiye 2023 İhracat Stratejisi
28
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
26.000 Katılımcı
20.000 TİMTV Takipçisi
500’den Fazla Ar-Ge ve Tasarım Projesi
54 Ar-Ge Merkezi 16 Teknopark
29
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
30
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
31
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
32
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
33
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
34
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
35
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
36
28-30 Kasım 2013 II. Türkiye İnovasyon Haftası
37
10. Kalkınma Planı Vizyonu
& Büyüme Stratejisi
Yüksek ve İstikrarlı Büyüme
Vizyon
Verimlilik artışı ve sanayileşmenin hızlandırılması yoluyla ihracata dayalı,
özel sektör öncülüğünde, rekabetçi üretim altyapısının geliştirilmesi.
Makroekonomik
İstikrar
Beşeri Sermaye
ve İşgücü
Piyasası
Teknoloji ve
Yenilik
Fiziki Altyapı
Kurumsal Kalite
Kaynak: 10. Kalkınma Planı Şekil 1: Büyüme Stratejisi (Sayfa 68)
38
Başarılı bir örnek  TURQUALITY® Programı
2013 yılında 93 firmanın 105 markası TURQUALITY® Programı;
50 firmanın 53 markası Marka Destek Programı kapsamında değerlendirilmiştir.
Misyon
• Güçlü global Türk markaları geliştirerek
ülkemizin ihracatını artırmak,
• Geliştirilen Türk markaları sayesinde “Türk
Malı” imajını ve Türkiye’nin itibarını
güçlendirmek,
• Seçilmiş marka potansiyeli taşıyan firmalara
destek olmak
Vizyon
• 10 yılda 10 dünya markası yaratmak,
• Buna ulaşmak için marka yaratma
potansiyeli olan firmaların belirlenerek,
oluşturulan destek platformu çerçevesinde
desteklenmelerini sağlamak
Başarılı bir örnek  TURQUALITY® Programı
TURQUALITY® / Marka Destek Programları kapsamında;
2,34 $ / kg
8 milyar $
ihracat
136 firma,
firma başına
35 milyon$
yıllık ihracat
DESTEK ORANI
% 50
DESTEK SÜRESİ
TURQUALITY®
5 YIL
MARKA
4 YIL
• Yurtdışı birimlere ilişkin giderler,
• Tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetleri,
• Moda/Endüstriyel ürün tasarımcı istihdamına ilişkin
giderler,
• Danışmanlık (Strateji, operasyon, organizasyon, teknoloji)
giderleri,
• Bilişim ve bilgi yönetimi alanında verilen destekler.
• Patent, faydalı model, endüstriyel tasarım ve marka
tesciline ilişkin harcamalar,
• Kalite belgesi alımına ilişkin giderleri,
Firma Başına Yıllık İhracat
(Türkiye – ABD Karşılaştırması)
TÜRKİYE
152
milyar $
ihracat
58 bin
aktif
ihracatçı
Firma başına
yıllık ihracat
değeri
2,6 milyon $
ABD
1,5
trilyon $
ihracat
302 bin
aktif
ihracatçı
Firma başına
yıllık ihracat
değeri
5 milyon $
Kaynak: World Bank Rolicy Research Working Paper, T. Cebeci - Impact of Export Destinations on Firm Performance
41
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
42
İhracat Performans Karşılaştırması
(Türkiye – Güney Kore) & İhracatın Milli Gelire Katkısı
İhracat Gelişimi (Milyar $)
600
500
Güney Kore
557
Güney Kore
400
300
200
132
172
100
0
1998
2000
2011
İhracat / GSYİH (%)
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
44%
42%
2023 Hedefi
%25
19%
Türkiye
Almanya Güney Kore
43
Güney Kore İhracat Başarı Hikayesi
Dış Ticaret- KİTA
(Kore Uluslararası
Ticaret Birliği)
İthalat- KOIMA
(Kore İthalatçılar
Birliği)
1977
10 milyar $
İhracat
1977
10,8 milyar $
ithalat
Kore İhracatçılar
Birliği
2012
547 milyar $ ihracat,
519 milyar $ ithalat,
1,1 trilyon $
dış ticaret hacmi
1997
136 milyar $
ihracat
1997
144 milyar $
ithalat
Ar-Ge yatırımlarının
neticeleri Bambu
ağacının büyümesine
benzer şekilde bir süre
sonra belirginleşiyor.
44
Güney Kore İhracat Başarı Hikayesi –
Ana Aşamalar
•
Güney Kore 70’li yıllarda yoğun ithalat yapmış,
•
80’lerde yerli ürün geliştirmeye odaklanmış,
•
90’lı yıllarda ise nitelikli insan gücü ve Ar-Ge’ye önem vermiştir.
•
KOBİ’ler için strateji geliştirilmesine önem vermiştir.
1950 Tarım
ekonomisi
1960 Bilgi
ekonomisi
1970
Teknoloji
Transferi
Ağır
Sermaye
Yatırımları
1980 Yerli
ürün
geliştirme
Sanayilerde
Dönüşüm
2014
1990 Ar-Ge
Teknoloji
Yoğun
Sanayiler
«Creative
Economy»
Yaratıcı
Ekonomi
2000 +
İnovasyon
ve Bilgi
Ekonomisi
* Davos
Zirvesi’nde
Devlet
Başkanı’nın
konuşmasından
45
Türkiye – Güney Kore Toplam Ar-Ge Harcamaları/GSYH (%)
Karşılaştırması (1990-2010)
3,5
3,0
2,9
3,0
2,6
2,5
2,5
1,9
2,0
1,5
0,8
1,0
0,5
0,3
0,4
0,6
0,5
0,0
1990
1995
2000
Türkiye
2005
2010
Güney Kore
46
Güney Kore – Ekonomik Gelişme Evreleri (A)
Bilim, Teknoloji ve Ar-Ge Politikaları Uygulamaları (1970)
 Ar-Ge Altyapısının Geliştirilmesi
• Kurum / Yasa / Plan / Program
• Teknoloj Geliştirmeyi Destekleme Kanunu (1972)
• Teknoloji Yönetimini Destekleme Kanunu (1973)
• Büyük Ölçekli Araştırma-Geliştirme Kompleksleri (Bilim
Kentleri) Kurulması
• 6 Üniversite – 6 Ana Endüstrinin Ar-Ge Çalışması İçin
Eşleştirilmesi ve Görevlendirilmesi
• Kamu İhtisas Araştırma Enstitüleri Kurulması (1975)
• Kore İleri Bilimler Enstitüsü’nün Kurulması (KAIS) (1977)
47
Güney Kore – Ekonomik Gelişme Evreleri (B)
Güney Kore’nin
ihracatındaki sıçrama 1997
sonrasına gerçekleşmiştir.
48
Güney Kore – Ekonomik Gelişme Evreleri (C)
49
Güney Kore – Büyüme Motoru Sanayiler
50
Güney Kore – İnsan Kaynakları ve Eğitim Politikaları
51
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
52
Kalkınma Bakanlığı 2014 Yılı Mali Programı
İmalat Sanayii Üretim Yapısı
Türkiye’de Üretim
(%)
Teknoloji Yoğunluğu
2003
2007
2012
Yüksek
5.7
3.4
3.5
Ortanın üstü
21.9
23.2
24.1
Ortanın altı
25.5
34.8
33.2
Düşük
47.0
38.7
39.1
Toplam
100
100
100
53
Kalkınma Bakanlığı 2014 Yılı Mali Programı
İmalat Sanayi İhracatının Yapısı
Türkiye’de İhracat (%)
AB Ülkelerinin
Gerçekleştirdiği
İhracat (%)
Teknoloji Yoğunluğu
2003
2007
2012
2011
Yüksek
6.2
4.5
3.7
19.8
Ortanın üstü
24.3
32.8
31.4
41.1
Ortanın altı
22.8
29.7
31.5
20.5
Düşük
46.8
33.0
33.5
18.6
Toplam
100
100
100
100
54
Orta-Yüksek ve Yüksek Teknolojili Ürünlerin
İhracatımızdaki Payı (%)
2010
Orta -yüksek teknolojili ürün
ihracatının payı
Yüksek teknolojili ürün
ihracatının payı
2011
2019
2023
27,3% 28,0% 29,2% 30,0% 30,8% 31,5% 32,1%
35,0%
3,4%
8,0%
3,6%
2012
3,7%
2013
3,5%
2014
4,1%
2015
4,9%
5,5%
40,0%
35,0%
30,0%
27,3%
28,0%
29,2%
30,0%
30,8%
31,5%
32,1%
35,0%
25,0%
Orta -yüksek teknolojili ürün ihracatının payı
20,0%
15,0%
Yüksek teknolojili ürün ihracatının payı
10,0%
5,0%
3,4%
3,6%
3,1%
3,5%
4,1%
4,9%
2010
2011
2012
2013
2014
2015
5,5%
2019
8,0%
0,0%
2023
Kaynak: 2023 Türkiye İhracat Stratejisi
55
Küresel Rekabetçilik Endeksleri
Üniversite-Sanayi Ar-Ge İşbirliği Sıralaması
7,0
6,0
120
5,8 5,7
5,6
5,5
2
5,2
5,2
5,1
5,0
4,0
3,0
4,9
4,7
100
4,2
3
4,1
4,0
80
3,5
60
4
5
40
2,0
1,0
11
13
16
21
25
38
41
20
45
74
0,0
0
Sıralama (142 ülke İçinde)
Üniversite-Sanayi Ar-Ge İşbirliği Endeks Değeri
Kaynak: World Economic Forum (Global Competitiveness Report, 2012)
56
9,0
8,0
90
82
7,7
80
74
7,0
70
5,5
50
6,0
5,0
5,5
5,3
4,0
4,0
60
53
5,0
50
3,8
40
3,0
30
2,0
20
1,0
5
0,0
Kaynak: Dünya Bankası İstatistikleri (2010)
5
0,9
10
10
1
0
57
Nüfus - Milyon
Doktoralı Ar-Ge Merkezi Çalışanı (1000)
Doktoralı Ar-Ge Merkezi Çalışan Oranında Oldukça Gerideyiz &
Ar-Ge Merkezi Sayımız Yetersiz
2,2
0,5
Kaynak: OECD
58
OECD Toplam
0,4
1,8
AB 27
2,8
ABD
1,7
İngiltere
1,2
Türkiye
2,8
İsviçre
3,6
İsveç
0,4
1,6
İspanya
1,9
Slovenya
0,6
Slovakya
1,2
Portekiz
1,0
Polonya
1,6
Norveç
1,2
Yeni Zelanda
1,9 1,9
Hollanda
0,6
Meksika
1,5
Lüksemburg
3,3
Kore
3,5
Japonya
1,0
İtalya
İsrail
1,3
İrlanda
2,7
İzlanda
Macaristan
2,6
Yunanistan
2,8
Almanya
2,5
Fransa
4,0
Finlandiya
1,5
Estonya
3,0
Danimarka
1,5
Çek Cumhuriyeti
0,5
Şili
2,0
Kanada
2,1
Belçika
Avusturya
Avustralya
OECD Ülkeleri Ar-Ge Harcamaları / Milli Gelir, %
(2004-2011 Ortalama)
Ar-Ge Harcamalarının
Milli Gelire Oranı (%)
5,0
4,5
4,5
3,5
3,2
2,7
2,3
1,8
1,3
0,7
0,0
Türkiye’deki Ar-Ge Harcamalarının
Milli Gelir İçindeki Payı (%)
0,95
Pay %
0,92
0,90
0,85
0,85
0,84
0,86
0,80
0,75
0,70
0,71
0,73
0,65
0,60
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Kaynak: TÜİK
59
Sosyo-Ekonomik Hedeflere Göre Merkezi Yönetim Bütçesinden
Ar-Ge Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar, 2008-2013
2008-20013 Harcamalar ve GSMH İçerisindeki Pay
2008
2009
2010
2011
2012
Sosyo-ekonomik hedefler (milyon TL)
TL
Pay % TL Pay % TL Pay % TL Pay % TL
%
Yeryüzünün keşfi ve kullanımı
91
4
61
2
113
3
122
3
145
3
Çevre
47
2
52
2
56
2
90
2
81
2
Uzayın keşfi ve kullanımı
21
1
32
1
49
1
36
1
36
1
Ulaşım, telekomünikasyon ve diğer
45
2
35
1
26
1
26
1
27
1
altyapılar
Enerji
59
2
69
2
92
2
95
2
100
2
Endüstriyel üretim ve teknoloji
235
10
403
11
368
10
368
8
384
9
Sağlık
91
4
87
2
124
3
74
2
67
2
Tarım
82
3
148
4
122
3
152
3
149
3
Eğitim
58
2
57
2
68
2
61
1
66
2
Kültür, eğlence, din ve kitle iletişim
2
0
3
0
2
3
0
3
0
Siyasi ve sosyal sistemler, yapılar ve
18
1
29
1
23
1
48
1
56
1
süreçler
Genel bilgi gelişimi: Ar-Ge (Genel
942
39 1.430
40 1.587
42 2.009
45 2.122 47
Üniversite Fonlarından finanse edilen)
Genel bilgi gelişimi: Ar-Ge (diğer
247
10
286
8
302
8
435
10
496
11
kaynaklardan finanse edilen)
Savunma
489
20
920
26
853
23
906
21
792 18
Toplam
Toplam / GSMH (%)
(*)
2013
TL Pay %
169
4
96
2
51
1
33
1
120
466
76
171
71
3
3
10
2
4
2
0
70
2
1.96
7
41
503
11
974
20
4.77
2.427
100 3.612
100 3.786
100 4.426
100 4.523 100
100
0
0,26
0,38
0,34
0,34
0,32
0,31
60
Türkiye’de Ar-Ge Teşvik Mevzuatı
Teşvik Konusu
Detayı
Ar-Ge İndirimi
• Gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenillk harcamalarının tamamı ile 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer
Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik
harcamasının bir önceki yıla göre artışının %50’sı kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
Gelir Vergisi
Stopajı Teşviki
• Ar-Ge ve destek personelinin ücretleri doktoralı olanlar için %90, diğerleri için % 80 gelir
vergisinden müstesnadır.
• Ar-Ge ve destek personelinin, ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra
hesaplanan gelir vergisinin; doktoralı olanlar için % 90'ı, diğerleri için % 80'i tahakkuk eden
vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.
Sigorta Primi
Desteği
• Ar-Ge ve destek personeli ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin %50’si
her bir çalışan için beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Teknogirişim
Sermayesi Desteği
• Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından, üniversitelerin herhangi bir lisans
programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora
öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en
çok beş yıl önce almış kişilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli
istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmelerini teşvik etmek için bir
kerelik 100.000 Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği hibe olarak verilir.
Damga Vergisi
İstisnası
• Her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi
alınmaz.
61
Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge/İnovasyon Teşvikleri (1)
Ülke
Alan
A.B.D.
Ar-Ge
İçerik
•
Toplam AR-GE harcamalarına yüzde 14-20 vergi indirimi.
•
Nitelikli Ar-Ge harcamaları için % 150 süper indirim.
Ar-Ge
•
İnovasyon
Çin
•
Nitelikli teknoloji transferi için vergi muafiyeti.
•
Nitelikli yabancı yatırımlı Ar-Ge merkezlerine ithalat vergisi, KDV
ve ithal Ar-Ge ekipmanlarında tüketim vergisi istisnası (31 Aralık
2015’ten itibaren)
•
KOBİ'ler için toplam AR-GE harcamalarına yüzde 12 vergi
indirimi.
•
Büyük firmalar için toplam AR-GE harcamalarında yüzde 8-10
vergi indirimi.
•
Seçilmiş Ar-Ge projelerinde yüzde 50'ye varan nakit desteği
(KOBİ'ler için bu oran daha da artabiliyor)
Ar-Ge
Japonya
Ar-Ge
Almanya
Ar-Ge
Yüksek/yeni teknolojili şirketlere % 15 kurumlar vergisi indirimi.
Kaynak: Deloitte Global R&D Survey (2013)
62
Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge/İnovasyon Teşvikleri (2)
Ülke
Fransa
İngiltere
Brezilya
İçerik
Alan
Ar-Ge
Ar-Ge
•
OECD ülkelerinde en cömert Ar-Ge teşviklerini sağlayan ülke.
•
1. yıl %40, 2. yıl %35 ve sonraki yıllar için %30 Ar-Ge vergi indirimi.
•
Federal bir laboratuvarla işbirliği için yapılan tüm Ar-Ge
harcamalarında %60’lık indirim.
•
Büyük firmalar için %150, KOBİ’ler için %225 süper indirim.
•
KOBİ’lerin zarar etmesi durumunda Ar-Ge vergi kredisini nakit olarak
%24 oranında alması.
•
Toplam Ar-Ge harcamaları için %160 süper indirim.
•
Eğer firma proje için görevlendirdiği araştırmacı sayısını her
sene yüzde 5'e kadar arttırırsa süper indirim oranı yüzde 170'e,
yüzde 5'ten çok arttırırsa yüzde 180'e çıkıyor.
•
Patent geliştirme aşaması için patent alındıktan sonra extra
yüzde 20 daha indirim veriliyor.
Ar-Ge
İnovasyon
Kaynak: Deloitte Global R&D Survey (2013)
63
Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge/İnovasyon Teşvikleri (3)
Ülke
İtalya
Ar-Ge
Ar-Ge
Hindistan
Kanada
İçerik
Alan
•
AR-GE yoğunluklu start-up şirketlerine yapılan yatırımlara yüzde 1920 vergi indirimi
•
Araştırmacı istihdam eden şirketlere istihdam maliyetlerinde yüzde
35 vergi indirimi
•
Biyoteknoloji veya imalat ürünleri üretimini kapsayan kurum içi
Ar-Ge harcamalarında %200 süper indirim.
Ürün
•
Geliştirme
Ar-Ge
Ar-Ge
•
Toplam Ar-Ge harcamalarına yüzde 15 vergi indirimi.
•
Şehirden şehire değişen yüzde 4,5 ve yüzde 35 arasında değişen
vergi teşvikleri
•
Toplam Ar-Ge harcamalarına yüzde 25 vergi indirimi.
•
Nitelikli araştırmacı istihdam eden şirketlere istihdam maliyetlerinde
yüzde 17 vergi indirimi
Patent, dizayn, know-how gelirlerinin yüzde 50'si vergiden
muaf.
İspanya
Tasarım
Süper kesinti haricindeki ürünlerde Ar-Ge harcamaları için
%100 indirim.
•
Kaynak: Deloitte Global R&D Survey (2013)
64
Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge/İnovasyon Teşvikleri (4)
Ülke
Meksika
Alan
Ar-Ge •
•
Güney
Kore
Ar-Ge •
İsrail
KOBİ'lerin Ar-Ge harcamaları için mevcut yılda yüzde 25, 3 senenin
ortalamasını aşan AR-GE harcamaları için yüzde 50 vergi indirimi
KOBİ'lerde Seçilmiş projeler için yüzde 30 vergi indirimi
•
Büyük firmaların AR-GE harcamaları için mevcut yılda yüzde 8, 3 senenin
ortalamasını aşan AR-GE harcamaları için yüzde 40 vergi indirimi
•
Araştırmacı istihdam eden şirketlere istihdam maliyetlerinde yüzde
38-50 vergi indirimi
•
İstihdam maliyetleri haricindeki toplam Ar-Ge harcamaları için % 154
süper indirim.
•
•
•
%25 oranında Ar-Ge vergi indirimi.
Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılan binalarda %25 vergi indirimi uygulaması.
Öncelik alanındaki şirketlerde %25 yerine %6-12 vergi oranı
Ar-Ge •
Öncelik alanında bulunan şirketlerin kendi üretim tesislerinde yatırım
yapmak üzere Yatırım Merkezi tarafından yatırımın %20’si oranında hibe.
Hollanda Ar-Ge
İrlanda
İçerik
Projelere göre değişmek kaydıyla yüzde 22-80 arasında nakit desteği
Ar-Ge
Kaynak: Deloitte Global R&D Survey (2013)
65
Seçilmiş Ülkelerde Ar-Ge/İnovasyon Teşvikleri (5)
Ülke
Alan
Tayland
Ar-Ge
İçerik
Tayland’lı Ar-Ge hizmeti sağlayıcılardan alınan desteklerde %200’lük
süper indirim
2011-2014 dönemi içerisinde yapılan nitelikli Ar-Ge harcamaları için
%150-400 oranında değişen süper vergi indirimleri
Singapur
Ar-Ge
31 Mart 2015’e kadar Ekonomi Geliştirme Kurulu tarafından kabul edilen
projelerdeki Ar-Ge harcamalarına %200 vergi indirimi
Filipinler
Ar-Ge
Ar-Ge faaliyetlerinde görev alan girişimciler için 4 yıla kadar «Gelir
Vergisi Tatili»
Malezya
Ar-Ge
Tasarım
Değer yaratmaya yönelik araştırmalar neticesindeki ürün ve
tasarımlar, 5 yıl içerisinde ticarileşene kadar %50’lik vergi muafiyeti
Kaynak: Deloitte Global R&D Survey (2013)
66
Seçilmiş Ülkelerde Yüksek Katma Değer Yaratmadaki
4 Ana Unsura Yönelik Teşvik Mevzuatı
Ar-Ge
İnovasyon
Patent – Faydalı
Model?
Tasarım – Ürün
Geliştirme
İngiltere, Hollanda, Singapur
 Ar-Ge harcamalarına yönelik %150-400 oranında süper
vergi indirimleri
İngiltere, Brezilya, Singapur
 Ar-Ge harcamaları paralelinde belirlenen inovasyon
projelerine yönelik %150-160 indirim, bu projelerdeki
istihdamın artması durumunda oran %170-180’e çıkıyor
İngiltere, Brezilya
 Patent geliştirme aşaması için patent alındıktan sonra
extra yüzde 20 daha indirim veriliyor.
 Patent ve faydalı modellerden elde edilen gelirler gelir
vergisinden ve tüm vergilerden tamamen muaf
Malezya, Hindistan
 Süper kesinti haricindeki ürünlerde Ar-Ge harcamaları için
%100 indirim.
67
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
68
KOBİ Destek ve Teşvikleri
KOBİ Destek ve
Teşvikleri
KOBİ Teşvikleri
-KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme
İdaresi Başkanlığı)
-Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Küçük Sanayi
Siteleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme
Bölgeleri, Organize Sanayi Bölgeleri Teşvikleri)
-Ekonomi Bakanlığı (Yatırım Teşvik, Serbest
Bölgelere Vergisel Teşvik-3218 sayılı kanun)
-TTGV (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı)
-Kültür ve Turizm Bakanlığı (5225 sayılı kültür
yatırım ve girişimlerini teşvik kanunu)
-TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu)
--İŞKUR (Aktif İstihdam Programları, Pasif İstihdam
Programları (İşsizlik Sigortası, Ücret Garanti Fonu,
Kısa Çalışma Ödeneği, İş Kaybı Tazminatı, SGK Prim
Teşviki Uygulaması)
KOBİ Destekleri
-Kalkınma Ajansları
-Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
-Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
-Ekonomi Bakanlığı
-Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı *
* Bakanlıklar alfabetik sıralama ile yer almaktadır.
-Gelir İdaresi Başkanlığı (193 sayılı Gelir Kanunu,
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 3065 sayılı
katma değer vergisi kanunu, 4325 sayılı kalkınmada
öncelikli bölgelerde yatırımların teşviki, 488 sayılı
Damga Vergisi kanunu , 492 sayılı Harçlar Kanunu,
5084 sayılı Yatırımların teşviki kanununda yer alan
vergisel teşvikler
69
Ajanda
1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm
2) Dış Ticaretimizde Gelişmeler & 2023 Hedefleri
3) Yüksek Katma Değer için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım, Markalaşma
4) Güney Kore Karşılaştırmalı Analizi
5) Ar-Ge, İnovasyon Teşvikleri ve Çeşitli Ülkelerden Örnekler
6) KOBİ Destek ve Teşviklerine Dair Yapının Değerlendirilmesi
7) Öneriler (A. Genel Öneriler, B. Spesifik Öneriler)
70
Yüksek Katma Değerli İhracatı Artırmaya Yönelik Önerilerimiz
(Genel – 1)
TASARIM,
AR-GE ve
INOVASYON
o Şirketlerin tasarım ve ürün geliştirme faaliyetleri
harcamalarının Ar-Ge teşviki kapsamı dışında,
benzer bir “Tebliğ” ile teşvik edilmesi,
Inovasyona yönelik harcamaların kurumlar
vergisi matrahından iki katının düşürülmesi
o Yurtdışında yapılacak marka yatırımlarının
kurumlar vergisi matrahından düşürülmesi
71
Yüksek Katma Değerli İhracatı Artırmaya Yönelik Önerilerimiz
(Genel – 2)
TASARIM,
AR-GE ve
INOVASYON
o İhracata Dayalı Büyüme modeli için yüksek-katma
değerli odak sektörlerin belirlenmesi ve bu sektörlere
TÜBİTAK’ın teknoloji yenileme, teknoloji transferi ve
Ar-Ge harcamalarında %75’e varan destek vermesi
o Yurtdışındaki Ar-Ge Merkezlerinin Türkiye’ye
çekilmesi için çeşitli maliyet avantajları ve teşviklerin
mutlaka geliştirilmesi
o Yurtdışından nitelik Ar-Ge personeli istihdamının ve
danışmanlık hizmet alımının önündeki engellerin /
limitasyonun kaldırılması
72
Yüksek Katma Değerli İhracatı Artırmaya Yönelik Önerilerimiz
(Genel – 3)
TEKNOLOJİ ve
INOVASYON
o Her sektöre yönelik teknoloji ve inovasyon desteği için
2’şer üniversitenin görevlendirilmesi, teknoloji
transferinin desteklenmesi, Teknoparklarda teknoloji
transfer ofisleri
o Teknoparklarda Sanayi/Üniversite işbirliğinin
işlevselleştirilmesi
o KOBİ’ler için inovasyon destekleme programının
oluşturulması ve KOBİ destek & Ar-Ge / Inovasyon
mevzuatının tek çatı altında toplanması
o Üniversite mezunlarına Ar-Ge merkezlerinde çalışma
öncesi Ar-Ge yüksek lisans eğitimi verilmesi
73
Yüksek Katma Değerli İhracatı Artırmaya Yönelik Önerilerimiz
(Genel – 4)
TEKNOLOJİ ve
INOVASYON
o Her sektöre yönelik teknoloji ve inovasyon desteği
için 2’şer üniversitenin görevlendirilmesi, teknoloji
transferinin desteklenmesi, Teknoparklarda
teknoloji transfer ofisleri
o Teknoparklarda Sanayi/Üniversite işbirliğinin
işlevselleştirilmesi
o KOBİ’ler için inovasyon destekleme programının
oluşturulması ve KOBİ destek & Ar-Ge / Inovasyon
mevzuatının tek çatı altında toplanması
74
Yüksek Katma Değerli İhracatı Artırmaya Yönelik Önerilerimiz
(Genel – 5)
TEKNOLOJİ ve
INOVASYON
o Ar-Ge mevzuatının tek çatı altında toplanması.
Türkiye’deki Ar-Ge desteklerinin durumunu bütünsel
bir anlayışla ve rakip ülkelerdeki Ar-Ge desteklerini göz
önünde bulundurarak periyodik olarak karşılaştıracak
bir yapının kurulması.
o Anadolu illerindeki beyin göçünü engelleyecek nitelikli
üniversite-sanayi işbirliğini süreci yeniden tasarlanarak
güçlendirilmelidir.
75
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 1)
Yüksek Teknoloji
Yoğunluklu
Ürünler
Uluslararası NACE-2 sanayi sınıflandırmasında yüksek teknolojili yoğunlukla ürünler
kapsamında aşağıdaki ürünler yer almaktadır;
o 254 Silah ve mühimmat imalatı
o 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı
o 261 Elektronik bileşenler, yarı iletkenler ve devrelerin imalatı
o 262 Bilgisayar ve çevre ekipmanlarının imalatı
o 263 İletişim ekipmanlarının imalatı
o 264 Tüketici elektroniği ürünlerinin imalatı
o 265 Ölçme, Test, Kontrol ve hassas İzleme ürünlerinin imalatı
o 266 Tıbbi ve medikal aletlerin imalatı
o 2733 Kablolamada kullanılan gereçlerin imalatı
o 2823 Büro makineleri ve ekipmanlarının imalatı
o 2931 Motorlu kara taşıtları için elektronik donanmaların imalatı
o 303 hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatı
o 304 Askeri savaş araçlarının imalatı
o 21 İlaç ve eczacılık ürünleri imalatı
o 6201Yazılım Hizmetleri. vb.
76
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 2) – Destek Programı Alternatif A
o Uluslararası NACE-2 sanayi sınıflandırmasında yüksek teknoloji
yoğunluklu ürünler kapsamında yer alan ürünlerin ihracatının
desteklenmesi için özel bir program hazırlanması ve uygulanması.
o Bu program kapsamında desteklenecek firmalar ihraç edecekleri ileri
teknoloji yoğunluklu ürünü kendi üretmelidir.
o İhraç edilecek ürünün buluşu kendi tarafından yapılmış olabilir veya
patenti satın alınarak firma tarafından üretiliyor olabilir. Bu program
kapsamında firmalara, aşağıdaki destek unsurları kapsamında her yıl
en az 250.000 dolar olmak üzere bu ürün ihracatlarının yüzde 10’nuna
kadar destek verilebilir.
o Bu programa başvuran ve kabul edilen firmaların yüksek teknoloji
yoğunluklu ürünlerinin ihracatında aşağıdaki desteklerin sağlanması;
77
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 2) – Destek Programı Alternatif A
... devamı
a. Prestij fuarlara (yılda çok kez) katılım desteği
b. Özel nitelikli alım heyetleriyle eşleştirme ve buna yönelik faaliyetlerin
desteklenmesi (küresel 5 büyük alıcı ile)
c. Uluslar arası kamu/özel ihalelerine katılım desteği
d. Teminat mektubu desteği, müşavirlik hizmetleri satın alma desteği
e. Pazar araştırma, lojistik, taşıma destekleri
f. İhale teklifi için kur garantileri, (Eximbank özel programı)
g. Yurtdışı ofis desteği
h. Pazarlama, tanıtım, iletişim, sponsorluk faaliyeti destekleri
i. Küresel perakende satış kanallarına katılım desteği
j. Alıcı kredisi destekleri (Eximbank özel programı)
k. Uluslararası patent alımı destekleri
78
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 3) – Destek Programı Alternatif B
o 5746 sayılı ARGE faaliyetlerinin desteklenmesi hakkında kanun
kapsamında ARGE merkezleri kurulmaktadır. Bu ARGE merkezlerindeki
araştırma faaliyetleri ile geliştirilen ve yurtiçinden patenti alınarak üretilip
ihraç edilen ileri teknoloji yoğunluklu ürünlerin ihracatının
desteklenmesi.
o Bu program kapsamında desteklenecek firmalar ihraç edecekleri ileri
teknoloji yoğunluklu ürünü kendi üretmelidir.
o Bu program kapsamında firmalara, aşağıdaki destek unsurları
kapsamında her yıl en az 500.000 dolar olmak üzere bu ürün
ihracatlarının yüzde 10’nuna kadar destek verilebilir.
o Bu programa başvuran ve kabul edilen firmaların yüksek teknoloji
yoğunluklu ürünlerinin ihracatında aşağıdaki desteklerin sağlanması;
79
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 3) – Destek Programı Alternatif A
... devamı
a. Prestij fuarlara (yılda çok kez) katılım desteği
b. Özel nitelikli alım heyetleriyle eşleştirme ve buna yönelik faaliyetlerin
desteklenmesi (küresel 5 büyük alıcı ile)
c. Uluslararası kamu/özel ihalelerine katılım desteği
d. Teminat mektubu desteği, müşavirlik hizmetleri satın alma desteği
e. Pazar araştırma, lojistik, taşıma destekleri
f. İhale teklifi kur garantileri, (Eximbank özel programı)
g. Yurtdışı ofis desteği
h. Pazarlama, tanıtım, iletişim, sponsorluk faaliyeti destekleri
i. Küresel perakende satış kanallarına katılım desteği
j. Alıcı kredisi destekleri (Eximbank özel programı)
k. Uluslararası patent alımı destekleri
80
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 4) – Uygulama
Destek
Programının
Uygulanması
o Yüksek teknoloji yoğunluklu ürünlerin ihracatının
desteklenmesi için özel olarak yönetilecek ve uygulanacak bir
program (Turquality benzeri) hazırlanmalıdır.
o Bu program kapsamında başvuran firmalar için katılım
kriterleri oluşturulmalı, firmalar 3-5 yıl boyunca yoğun olarak
desteklenmeli, başarı kriterleri konularak performansları
izlenmeli, program içinde devamları performanslarına göre
olmalıdır.
o Program için her yıl Türkiye’nin ileri teknoloji yoğunluklu ürün
ihracatı hedefinin en az yüzde 5’i kadar kaynak ayrılmalı ve
kullandırılmalıdır.
81
Yüksek Teknolojili Yoğunluklu Ürünler
İhracat Destekleri İçin Öneriler (Spesifik – 4) – Uygulama
Diğer Destek
Unsurları
Bu programlar içinde yer alacak firmalara aşağıdaki destek alternatiflerinin de
verilmesi değerlendirilmelidir;
o İhracat satışlarından elde edilen gelirler için kurumlar vergisi istisnası
uygulanması,
o Bu ürünleri üreten ve ihraç eden firmaların otomatik olarak “onaylanmış
ihracatçı” statüsüne alınması,
o Bu sınıflama içinde yer alan ürünleri üreten ve ihraç eden firmalar için KDV
iadesi ve DİR uygulamalarında teminat istisnası (KGF tarafından karşılanması),
kullandıkları ihracat kredilerinde teminat istisnası (KGF Eximbank kefaleti), kredi
faiz indirimi
o Bu ürünlerin üretiminde kullanılan yurtiçi girdilerde ödenen KDV için istisna
uygulanması,
o Bu ürünlerin ihracatından doğan KDV iadesinin kaynağında yapılması (ödeme
ve iade işlemi olmaması)
o Bu ürünlerin ihracatından doğan KDV iadesinin misli ile (yarım katı, bir katı vb)
yapılması,
o Üçlü patent alınan ürünün yeni ARGE harcamalarının üç yıl boyunca ihracat
tutarının yüzde 50’sine kadar karşılanması.
82
Firmaların Tasarım Faaliyetlerinin
(Yatırımlar Ve Harcamalar) Desteklenmesi (A)
Türkiye’de
Faaliyet
Gösteren Ve
Yurtdışında
Kendi Tescilli
Markası İle
Satış Yapan
Şirketlerin
Tasarım
Faaliyetlerinin
Desteklenmesi
a. İstihdam edilen tasarımcıların brüt maaş giderleri % 50 oranında ve
yıllık en fazla 200.000 ABD Doları
b. İstihdam edilen tasarımcıların yurtdışı eğitim giderleri % 50 oranında
ve yıllık en fazla 30.000 $
c. İstihdam edilen tasarımcıların yurtdışı fuar ve lansman etkinliklere
katılım giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 30.000 ABD Doları
d. Tasarım ofisi ve modelhanelerde numune ve prototip üretiminde
kullanılacak makine ve ekipman yatırımlarında KDV ve gümrük vergisi
istisnası; prototip üretim makineleri, bilgisayarlı tasarım ekipmanları,
kalite kontrol ekipmanları vb.
e. Tasarım faaliyetlerinde kullanılacak yazılımların satın alma ve/veya
kiralama giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 100.000 ABD Doları
83
Firmaların Tasarım Faaliyetlerinin
(Yatırımlar Ve Harcamalar) Desteklenmesi (A)
Türkiye’de
Faaliyet
Gösteren Ve
Yurtdışında
Kendi Tescilli
Markası İle
Satış Yapan
Şirketlerin
Tasarım
Faaliyetlerinin
Desteklenmesi
f. Tasarım konusunda alınacak yurtiçi ve yurtdışı en az 6 ay süreli
danışmanlık hizmetleri giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla
50.000 ABD Doları
g. Marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline ilişkin
harcamaları ile markaların yurt dışında tescili ve korunmasına ilişkin
giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 50.000 ABD Doları
h. Model/nunume/hızlı prototip üretiminde kullanılacak yılda en fazla
30.000 ABD Dolar ithal sarf malzemelerinde gümrük vergisi istisnası
i. Tasarımların yurt dışı pazarlarda tanıtılması amacıyla
gerçekleştirecekleri görsel ve yazılı tanıtım giderleri, sergi, bienal,
tasarım fuarı, tasarım yarışması katılımları ve organizasyonları ile bu
faaliyetlerin tanıtımına ilişkin harcamaları % 50 oranında ve yıllık en
fazla 50.000 ABD Doları tutarında desteklenir.
84
Firmaların Tasarım Faaliyetlerinin
(Yatırımlar Ve Harcamalar) Desteklenmesi (B)
Türkiye’de
Faaliyet
Gösteren, Yerli
Ve /Veya
Yabancı
Markalar İçin
Fason Üretim
Yapan/Yaptıran
Şirketler İle
Yurtiçinde
Kendi Markası
İle Satış Yapan
Şirketlerin
Tasarım
Faaliyetlerinin
Desteklenmesi
a.İstihdam edilen tasarımcıların ve ürün geliştirme personelinin brüt
maaş giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 150.000 ABD Doları
b. İstihdam edilen tasarımcıların ve ürün geliştirme personelinin
yurtdışı eğitim giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 20.000 $
c. İstihdam edilen tasarımcıların yurtdışı fuar, lansman ve benzeri
etkinliklere katılım giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 20.000
ABD Doları
d. Tasarım merkezi, inovasyon merkezi, modelhane içinde
numune/prototip üretiminde kullanılacak makine ve ekipman
yatırımlarında KDV ve gümrük vergisi istisnası; numune üretim
makineleri, bilgisayarlı tasarım ekipmanları, kalite kontrol
ekipmanları vb.
85
Firmaların Tasarım Faaliyetlerinin
(Yatırımlar Ve Harcamalar) Desteklenmesi (B)
Türkiye’de
Faaliyet
Gösteren, Yerli
Ve /Veya
Yabancı
Markalar İçin
Fason Üretim
Yapan/Yaptıran
Şirketler İle
Yurtiçinde
Kendi Markası
İle Satış Yapan
Şirketlerin
Tasarım
Faaliyetlerinin
Desteklenmesi
e. Tasarım faaliyetlerinde kullanılacak yazılımların satın alma
f.
ve/veya kiralama giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla 50.000
ABD Doları
Tasarım konusunda alınacak yurtiçi ve yurtdışı en az 6 ay süreli
danışmanlık hizmetleri giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla
30.000 ABD Doları
g. Marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline
ilişkin harcamaları ile markaların yurt dışında tescili ve
korunmasına ilişkin giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla
30.000 ABD Doları
h. Model/numune/hızlı prototip üretiminde kullanılacak yılda en
fazla 20.000 ABD Dolar ithal sarf malzemelerinde gümrük vergisi
istisnası ile desteklenir.
86
Teşekkürler.
www.tim.org.tr | www.timtv.com.tr
twitter.com/turkihracat
facebook.com/IhracatcilarMeclisi
87