6.BÖLÜM Kesitlerde taşıma gücü hesabı

6.BÖLÜM
Kesitlerde taşıma gücü
hesabı
Tablalı kesitlerin ağırlık
alınarak taşıma gücü hesabı
merkezi
dikkate
a>t durumu (Acc basınç alanı ve basınç bloğu T
şeklinde) :Bu durumdaki tek zorluk T şeklindeki basınç
alanının ve bu alanın ağırlık merkezinin (Fc kuvvetinin
etkime noktası) hesaplanmasıdır. Bu bağıntılar aşağıda
özetlenmiştir.
Kutu kesitler Kutu kesitler gövde genişliği kutu kesitin
düşey kollarının toplamı olan eşdeğer tablalı kesit olarak
çözülebilir, bw=2b1. Alttaki tabla çekme bölgesinde
kalacağından dikkate alınması gerekmez. Bu nedenle,
basınç bloğu derinliğinin üst başlığın içinde kalması ve
altına sarkması olmak üzere iki farklı durum vardır.
a ≤ t durumu (Acc basınç alanı dikdörtgen):
a>t durumu (Acc basınç alanı T):
Örnek
İyi denetimli bir şantiyede yapılmış
kirişin açıklığına ait kesit boyutları,
donatısı. Malzeme: C20/S420.
Kirişin moment taşıma gücü ne
Kadardır.
KOLONLAR
Betonarme kolonlarda normal kuvvetle beraber
hemen her zaman eğilme momenti etkisi de
(bileşik eğilme) bulunur. Düşey yüklerin ancak
tam simetrik etkimesi durumunda kolonda
moment oluşmayabilir, ancak bu durumda bile
yatay yükler etkisiyle kolonda eğilme momenti
etkisi oluşacaktır.
Yönetmelikler betonarme kolonların sadece
eksenel yük etkisine göre tasarlanmasına izin
vermezler, eğilme momenti etkisini hesaba
katmak üzere minimum dış merkezlik değeri
tanımlamışlardır.
Sargı donatısı yararı
İkinci
tepe
noktasına
erişildiğinde,
kabuk
betonu
tamamen ezilip büyük deformasyonlar oluştuğundan,
kolonlarda ikinci tepe noktası esas alınarak kapasitenin
artırılması kullanım açısından sakıncalıdır. Bu nedenle,
etriyeli ve fretli kolonların eksenel yük taşıma gücü için
birinci tepe noktasını esas alan tek bir denklem
kullanılır. Ancak, sargı donatısı ile gelen bu kapasite ve
süneklik, deprem gibi aşırı yüklemeler altında çok
önemlidir.
Üç yönlü gerilme durumunda iki yöndeki gerilmeler σ2=σ3
basınç alınmak koşuluyla İllinois Üni Prof Richart
yönetiminde gerçekleşen deneyler betonlar kırılma
konumuna ulaşmıştır. Yanal basınç arttıkça hem dayanım hem
de süneklik önemli ölçüde artmaktadır. Bu zarf eğrisinden
belirlenen basınç dayanımı: fcc=fc1= fc + 4.0 σ2
Üç eksenli deney sonuçlarına göre:
•Betonun dayanımı yanal gerilmenin dört katı kadar
artar.
•Yanal gerilme etkisindeki beton çok daha büyük
deformasyon yaptıktan sonra kırılır. Bu ise betonun,
kalitesi aynı olmasına rağmen, çok daha sünek
davrandığını gösterir.
•Hem yüksek dayanım hem de süneklik betonda
aradığımız iki önemli özelliktir. O halde betona, özellikle
yüksek basınç altında olanla
Sargı yetersiz ise ne olur?
•Sargı (etriye veya fret) adımı
fazla ise, beton şişer, ezilir,
ufalanır, dökülür.
•Etriye kolu serbest açıklığı
fazla ise, etriye dışarıya
doğru
bombelenir,
etkinliği
azalır ve yanal basınç düşer.
•Kancasız
etriye
açılır,
betondan sıyrılır, sargı etkisi
tamamen kaybolur.
•Basınç
altındaki
donatılar
dışarı doğru burkulur.
•Sonuçta kolon kırılır. Kırılma
genellikle kolonun alt ve üst
ucunda olur
elerinde
Ak Binal
İlir
Örnek:
Çözüm Etriyeli kolonun eksenel taşıma gücü
Fretli kolonların taşıma gücü
Örnek
Çözüm:
BİLEŞİK EĞİLME ETKİSİNDE ELEMANLAR
BİLEŞİK EĞİLME ETKİSİNDE ELEMANLAR
Örnek:
Çözüm:
Dikdörtgen kesitli kolonların taşıma gücü
Dengeli durum
Örnek:
Çözüm
Örnek:
Çözüm: