II Dersi Bütünleme Sınavı (10.06.2014) Cevap

CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER II
I. VE II. EĞĠTĠM BÜTÜNLEME SINAVI (10.06.2014)
CEVAP ANAHTARI
I. SUÇ: ÖZEL BELGEDE SAHTECĠLĠK (m.207)
Fiil: Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak
şekilde değiştiren ve kullanan kişi cezalandırılır. Bağlı hareketli bir suç olup failin belgeyi hem
düzenlemesi/değiştirmesi hem de kullanması gerekmektedir.Olayda kullanılan etiket bir irade
açıklaması içeriyorsa ve belge olma özelliklerini taşıyorsa özel belge sayılır ve olayda (C)’nin bunu
değiştirmesi ve cihazlarda kullanması bu suçu oluşturur
Fail: Suçun faili (C)’dir.
Mağdur: Suç kamuya karşı işlenen suçlardan olup mağdur kamudur.
Konu: Suçun konusu (C)’nın değiştirdiği etiketlerdir.
B) Suçun özel görünüĢ halleri
ĠĢtirak: Olayda (F) yardım edendir.
Ġçtima: Belgede sahtecilik suçu işlendikten sonra belgenin başka bir suçun işlenmesinde kullanılması
halinde fail hem belgede sahtecilik suçundan hem de edimin ifasına fesat karıştırma suçundan dolayı
ayrı ayrı cezalandırılır. (m.212)
II. SUÇ: EDĠMĠN ĠFASINA FESAT KARIġTIRMA (m.236)
A) Suçun Unsurları
a.Maddi Unsurlar
Fiil:
Edimin ifasına fesat karıştırma suçu açısından ceza normunun yasakladığı fiil, “taahhüt altına girilen
edimin ifasına fesat karıştırma”dır. İhale kararında veya sözleşmede evsafı belirtilen maldan başka bir
malın teslim veya kabul edilmesi edimin ifasına fesat karıştırma suçunu oluşturmaktadır. Olayda (C)
ve (F) eski cihazların üzerindeki etiketlerin tarihini 2014 olarak değiştirip cihazları hastaneye teslim
ederek edimin ifasına fesat karıştırma suçunun teslim edilmesi fiilini gerçekleştirmiştir.
Fail: İnceleme konusu suçun faili kanuni düzenlemedeki farklı seçimlik hareketlere göre kamu
görevlisi olabileceği gibi, sivil kişiler de olabilir. Olayda suçun failleri (C) ve (F) dir.
Mağdur: TCK.’nun sistemine göre suçun mağduru toplumu oluşturan herkestir. Ancak edim, lehine
ifa edilen kurum suçtan zarar görendir. Olayda suçtan zarar gören kurum devlet hastanesidir.
1
Konu: Suçun konusu somut olayda ihale ile belirlenen edimdir. Olayımızda MR cihazlarıdır.
B) Suçun özel görünüĢ halleri
ĠĢtirak: İnceleme konusu suç tipinin faili bazı hallerde kamu görevlisi, bazı hallerde ise sivil kişi
olabilir. (C ) ve (F) sivil kişilerdir. Olayda (C ) fail, (F) yardım edendir. Ü1 ve Ü2 ise olaydan
haberdar olmadığı için fail sayılmazlar.
Ġçtima:
Belgede sahtecilik suçu işlendikten sonra belgenin başka bir suçun işlenmesinde kullanılması halinde
fail hem belgede sahtecilik suçundan hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezalandırılır. (m.212).
Olayımızda da edim kabul belgesinde sahtecilik yapılmak suretiyle suç işlendiğinden failler ayrıca bu
suçtan da cezalandırılacaktır.
III. SUÇ: KAMU GÖREVLĠSĠNĠN SUÇU BĠLDĠRMEMESĠ (m.279)
A) Suçun Unsurları
a) Maddi Unsurlar
Fiil: Bu suç açısından kanunun yasakladığı fiil, kamu görevlisinin, kamu adına soruşturma ve
kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini görevle bağlantılı olarak öğrendikten sonra, yetkili
makamlara bildirimde bulunmayı ihmal etmesi veya gecikme göstermesidir.Olayda (M), MR cihazı
alım ihalesinde, eski cihazların üzerindeki etiketlerin tarihinin 2014 olarak değiştirip hastaneye teslim
edilmesini göreviyle bağlantılı olarak öğrenmesine rağmen yetkili makamlara bildirimde bulunmayı
ihmal etmek suretiyle suçu bildirmeme suçunu işlemiştir.
Fail : TCK.’nun 279 uncu maddesinde düzenlenen suçun faili kamu görevlisidir. Özgü bir suçtur. (M),
hastanenin mal alımından sorumlu bir kamu görevlisidir. Olayda suçun faili ( M)’dir.
Mağdur : Bu suçta mağdur kamudur.
IV. SUÇ: RÜġVET (m.252)
A) Suçun unsurları:
a) Maddi Unsurlar
Fiil: (M)’nin (C)’nin yaptıklarına göz yumacağını ancak sessiz kalmasının kendisine pahalıya
patlayacağını söyleyerek (C)’den ihaleden elde ettiği gelirin yüzde beşinin kendisine verilmesini
istemesi rüşvet suçunu oluşturur. Rüşvet suçu ile ilgili veren ve alan bakımından yasaklanan fiil,
“kamu görevlisinin, görevinin ifası ile ilgili bir işi yapması veya yapmaması için yarar sağlanması”
dır. Kamu görevlisinin görevini ifası ile ilgili işin hukuka uygun ya da aykırı olması önemli
değildir. (Olayda icbar suretiyle irtikap suçu yoktur zira “…. Kamu görevlisinin haksız tutum ve
davranışları karşısında, kişinin haklı bir işinin gereği gibi, hiç veya en azından vaktinde
görülmeyeceği endişesiyle, kendisini mecbur hissederek, kamu görevlisine veya yönlendireceği kişiye
menfaat temin etmiş olması halinde, icbarın varlığı kabul edilir( TCK.250/1” kümü gereğince icbar
2
suretiyle irtikaptan bahsedilebilmesi için bireyin haklı bir işinin gereği gibi” yapılmamasından
bahsedilmelidir. Oysa olayımızda (C) ve (M) haksız bir fiil olan edimin ifasına fesat karıştırma suçuna
göz yumulması konusunda uzlaşmaktadır).
Fail: Rüşvet, çok failli bir suç olup karşılaşma suçu niteliği arz etmektedir. Bir tarafta, rüşvet veren;
diğer tarafta ise rüşvet alan kamu görevlisi yer almaktadır. Rüşvet veren ve alan, aynı amacın
gerçekleşmesini hedeflemektedirler. Bu itibarla rüşvet en az iki failin bulunduğu çok failli bir tek
suçtur. Rüşvet suçu rüşvet alan açısından özgü suçtur. Olayda (C) ve (M) faildir.
Mağdur: Suç kamuya karşı işlenen suçlardan olup mağdur kamudur.
Konu: Suçun konusu menfaattir. Olayda ise ihaleden elde edilen gelirin yüzde beşidir.
b) Manevi unsur: 252 nci maddenin birinci, ikinci fıkralarında kamu görevlisinin, “görevinin ifasıyla
ilgili bir işi yapması veya yapmaması için… menfaat sağlaması” arandığından, kastın yanı sıra
“amaç”, suç bakımından aranan bir manevi unsurdur. Çünkü rüşvet suçunun oluşabilmesi, kamu
görevlisinin belli bir amaca yönelik olarak, haksız bir menfaat temin etmiş olmasına bağlıdır. Olayda
da (M)’nin yapması gereken suç bildirimini menfaat sağlanmaktadır.
B) Suçun özel görünüĢ halleri:
TeĢebbüs: Kamu görevlisine, görevi ile ilgili bir iş için menfaat teklif edilmesi ve kamu görevlisinin
bu teklifi kabul etmesi, anlaşmaya varması halinde, aslında suç henüz tamamlanmamıştır. Ancak 252
inci maddenin 3 üncü fıkrası gereği rüşvet konusunda anlaşmaya varılması halinde de kişiler
tamamlanmış suçun cezası ile cezalandırılmalıdır. Gerçekte burada rüşvet suçu teşebbüs aşamasında
kalmış olmasına rağmen, izlenen suç siyaseti gereği kişiler rüşvete teşebbüsten değil,
tamamlanmış rüşvet suçundan sorumlu olacaktır. Ancak olayda (C) ödemeyi yaptığından suç
tamamlanmıştır.
ĠĢtirak : Rüşvet çok failli suçtur, rüşvet alan ve veren aynı suçun müşterek failleridir. Olayda da (C )
ile (M) müşterek faillerdir.
V. SUÇ: RESMĠ BELGEDE SAHTECĠLĠK (M.204)
Fiil: Olayda resmi belge üzerinde değiştirme işlemini yaptıran kişi (C)’dir ve (C) kamu görevlisi
değildir. Dolayısıyla resmi belgede sahtecilik suçunun birinci fıkrasında düzenlenen suç oluşmuştur.
Bu suç, bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleme, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak
şekilde değiştirme veya sahte resmi belgeyi kullanma halinde oluşur. Seçimlik hareketli bir suçtur,
failin bu fiillerden birini işlemesi suçun oluşması için yeterlidir. Olayda (C) resmi bir belge olan edim
kabul belgesini başkalarını aldatacak şekilde değiştirmiştir.
Fail: Suçun faili (C)’dir. Ancak dolaylı faildir
Mağdur: Suç kamuya karşı işlenen suçlardan olup mağdur kamudur.
Konu: Suçun konusu (C)’nın değiştirdiği edimin kabulü belgesidir. Bu belge resmi bir belgedir.
3
b.Manevi Unsur
(Ü1) ve (Ü2) belgeyi imzalamış olsalar da durumdan habersiz oldukları için kastları yoktur. Suçun
taksirli biçimi cezalandırılmamaktadır.
B) Suçun özel görünüĢ halleri
ĠĢtirak: (Ü1) ve (Ü2)’nin iştirak kastları bulunmadığından her ne kadar belgeyi imzalamış olsalar da
bu suçun faili olamazlar. Burada ( C) dolaylı faildir. (F) de katkısına göre dolaylı fail ya da yardım
eden olabilir.
Ġçtima: Belgede sahtecilik suçu işlendikten sonra belgenin başka bir suçun işlenmesinde kullanılması
halinde fail hem belgede sahtecilik suçundan hem de edimin ifasına fesat karıştırma suçundan dolayı
ayrı ayrı cezalandırılır. (m.212)
VI. SUÇ: ĠFTĠRA (m.267)
Suçun Unsurları
a) Maddi Unsurlar
Fiil: İftira suçu, şekli iftira veya maddi iftira şeklinde işlenebilir. Şekli iftira, yetkili makamlara ihbar
veya şikâyette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma
ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye
hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesidir. Maddi iftirada ise, fail iftira suçunu maddi eser ve delilleri
uydurarak işlemektedir. Olayda (G) şekli iftiranın bir türü olan basın ve yayın yoluyla iftira suçunu
işlemiştir. Suç makamlar haberdar oldukları anda tamamlanır, dolayısıyla sırf hareket suçudur.
Fail: Suçun faili herkes olabilir, olayda suçun faili (G)’dir.
Mağdur: İftira suçu adliyeye karşı işlenen suçlardan olduğundan suçun mağduru toplumu oluşturan
herkestir. Bunun yanı sıra (M) de suçun mağduru olarak kabul edilmelidir.
b) Manevi Unsur: İftira suçu yalnızca doğrudan kastla işlenebilen bir suçtur ve failde kişi hakkında
soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlama amacı
bulunmalıdır. Olayda bu amaç tespit edilebilirse iftira suçu maksat unsuru açısından oluşmuştur.
** Ancak suçun basın yoluyla işlenmesi halinde de failin saikı eğer suç işlemediğini bildiği bir kişi
hakkında soruşturma veya kovuşturma başlatmak değilse fiil sadece hakaret suçunu oluşturacaktır.
c) Hukuka Aykırılık: Basının haber verme hakkı bu suç açısından bir hukuka uygunluk nedenidir. Bu
noktada önemli olan failin ihbar ya da şikâyetin konusunun asılsızlığını, gerçeğe aykırılığını bilmesi
noktasında toplanır. İftira suçunun oluşabilmesi için failin, eylemi işlediğini iddia ettiği kişiden
şüphelenmesi yeterli değildir. Fail, mağdurun gerçekten suçsuz olduğunu bildiği sabit olmadıkça
hukuka uygunluk nedeninden istifade eder. Olayda (G), (M)’ye isnat ettiği suçun işlenmediğini
bilmektedir ve böylece haber verme hakkının sınırını aşarak iftira suçunu işlemiştir.
4
B) Suçun özel görünüĢ halleri
ĠĢtirak: Bu suça iştirak özellik arz etmez. (T)’nin , kendisine yol göstermesini söylediği (G) açısından
bu söz, suç işlenmesi konusunda (G)’yi azmettirme amaçladığı şekilde yorumlanırsa azmettirmeden
bahsedilebilir .
Ġçtima: Kendisine karşı işlenen iftira suçu sebebiyle (M) özgürlüğünden alıkonulmuştur. Bu
kapsamda (G) ve (T) ayrıca hürriyetten yoksun bırakma suçundan da cezalandırılır. (m.267/4).
Ayrıca her iftira aynı zamanda hakaret suçunu da oluşturacağından farklı neviden fikri içtima
hükümleri gereğince faile cezası ağır olan iftira hükümleri tatbik edilecektir.
VII. SUÇ: SUÇ ÜSTLENME (m. 270)
A) Suçun Unsurları
a.Maddi Unsurlar
Fiil: Suç üstlenme suçunda suç teşkil eden fiil, yetkili makamlara gerçeğe aykırı olarak suçu işlediğini
veya suça katıldığını bildirmektir. Olayda (M)’nin oğlu (O) savcılığa gidip habere konu fiillerden
kendisinin sorumlu olduğunu söyleyerek ve bu şekilde yazılı bir ifade vererek suç üstlenme suçunu
işlemiştir.
Fail: Suçun faili herkes olabilir. Olayda fail, (O)’dur. Ancak, 270 inci maddeye göre, bu suçun üstsoy,
altsoy, eş veya kardeşi cezadan kurtarmak amacıyla işlenmesi halinde verilecek cezanın dörtte üçü
indirilebileceği gibi tamamen de kaldırılabilir. Olayda (O), (M)’nin oğlu olduğundan şahsi cezasızlık
sebebi veya cezanın indirilmesini gerektiren bir sebep vardır.
B) Suçun özel görünüĢ halleri
TeĢebbüs: Suç üstlenme, failin yetkili makam önünde işlemediği bir suçu yüklendiği anda
tamamlanır. Bu bakımdan sırf hareket suçu olan suç üstlenme yönünden, icra hareketleri kısımlara
ayrılabildiği hallerde teşebbüs gerçekleşebilir. Olayda suç tamamlanmıştır.
VIII.SUÇ : ĠKNA SURETĠYLE ĠRTĠKAP (m.250/2)
A) Suçun Unsurları
a) Maddi Unsurlar
Fiil: İrtikap suçu icbar suretiyle, ikna suretiyle veya kişinin hatasından yararlanmak suretiyle
işlenebilir. Görevinin sağladığı güveni kötüye kullanmak suretiyle gerçekleştirdiği hileli davranışlarla,
kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi ikna
etmek suretiyle işlenir. Olayda da savcılık kaleminde görevli olan (K) dosyalara bakmanın ücrete tabi
olduğunu, bunun için kendisine 50 TL ödemesini isteyerek icrai bir davranışı bulunarak (M)’yi bu
duruma inandırarak alınmaması gereken bir para almıştır. Bu suretle ikna suretiyle irtikap suçunu
işlemiştir.
5
Fail: Suçun faili kamu görevlisi olmalıdır, irtikap (m.250) suçu özgü suçtur. Bu suçta fail kamu
görevlisi (K)’dir.
Mağdur: Suç kamuya karşı işlenen suçlardan olup mağdur kamudur. İkna suretiyle irtikapta;
aldatılan kişi de mağdur olabilir. Olayda da (M) de mağdurdur.
Nitelikli unsur : TCK 250/4’e göre İrtikap edilen menfaatin değeri ve mağdurun ekonomik durumu
göz önünde bulundurularak, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
Olayda 50 TL alınmış olup bahse konu indirim hükmünün tatbiki mümkün olabilir.
IX. SUÇ: ZĠMMET (m.247)
A) Suçun Unsurları
a.Maddi Unsurlar
Fiil: Zimmet suçunda, failin görevi nedeniyle kendisine zilyetliği devredilmiş olan veya koruma ve
gözetmekle yükümlü olduğu malı tahsis edildiği gaye dışında kendisi veya başkası için almalıdır.
Olayda savcılığın masrafları için görevi dolayısıyla kendisine bırakılan parayı (L) kendisi için alarak
zimmet suçunu işlemiştir.
Fail: Suçun faili kamu görevlisi olmalıdır, zimmet suçu özgü suçtur. Bu suçta fail (L)’dir.
Mağdur: Suç kamuya karşı işlenen suçlardan olup mağdur kamudur.
Nitelikli Unsur: TCK.’nun 247/3 üncü maddesine göre zimmet suçunun, malın geçici bir süre
kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi hali daha az cezayı gerektiren nitelikli bir unsurdur. .
(L) ertesi gün yerine koymak amacıyla kasadan bir miktar para almış ve parayı yerine koymuştur. Bu
anlamda olayda kullanma zimmeti olarak adlandıran daha az cezayı gerektiren nitelikli hali
gerçekleşmiştir.
Olayda (N) borcu kadar para almıştır. Zimmet suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı
zimmet suçunun daha az cezayı gerektiren hali olarak düzenlenmiştir. Somut olayda bu nitelikli
unsurdan bahsedilebilir.
Konu: Suçun konusu (A)’nın aldığı bir miktar paradır.
b.Manevi Unsur
Zimmet suçu kasten işlenebilir. Kullanma zimmeti açısından failin “kullanma” ile fail kendisine
veya üçüncü kişilere menfaat sağlamayı amaçlaması gerekir. Yani bu nitelikli halin gerçekleşmesi
failde kastın yanında ayrıca bir saikle hareket etmesine bağlıdır.
B) Suçun özel görünüĢ halleri
ĠĢtirak: Zimmet suçu özgü suçtur ve sivil kimseler bu suçun faili olamazlar. TCK m.40’ta
düzenlenmiş olan bağlılık kuralı gereği ancak azmettiren veya yardım eden olarak sorumlu
tutulabilirler. Olayda (L)’yi kasadan para alması konusunda ikna eden (N) azmettiren olarak
sorumludur.
6

Download Report