bölüm 5-1

43
5.İSALE HATTININ GEÇİRİLMESİ
5.1 Cazibeli İsale
Yerleşim merkezine ait cazibeli isale hattı en uygun şekilde geçirilmiş boykesit ve hidrolik profili
çizilmiştir.
Gelecekteki nüfusun su ihtiyacının % 30’u cazibeli isale ile temin edilecektir.
Qmax = 255,31 l/s
Q%30 =76,6 l/s
Boru seçimi
İsale hattında Fırat PE tipi PVC boru kullanılacaktır.Bu seçim yapılırken aşağıdaki kriterler göz
önüne alınmıştır;
-Basınç altında ek yerlerinden çıkma olmaması ile kesin sızdırmazlığı sağlaması;
-Birden fazla bağlantı şeklinin olması (alın kaynağı,elektrofüzyon kaynağı,itme soket vb.);
-Boru malzemesinin kimyasal direncinin yüksek olması, korozyondan etkilenmemesi, çürümemesi,
aşınmaması;
-Su darbelerinden en az etkilenen bir boru olması;
-Rahatlıkla deniz, dere, nehir, göl, ve bozuk zeminlerde, maden alanları gibi toprak hareketi
olabilecek yerlerde kullanılabilmesi;
-Sağlam olması, firesiz döşeme ve taşıma sağlaması;
-Projelerde yerinde üretim ile nakliyeden önemli miktarda tasarruf sağlaması;
-Uzun ömürlü olması;
-Bakım gerektirmediğinden işletme giderlerinin ok düşük olması;
Q%30 =76,6L/s Bu debiye ve hız sınırı V=0.6-1.8 m/s göre dizayn boru kataloğundan boru iç çapı,
dış çapı ve eğimi aşağıdaki gibi alınmıştır.
İç Çap:312,8 mm
Dış Çap:355 mm
Et kalınlığı:21,1 mm
J:0.00242
ks=0.015 mm
44
Hazne yerinin tesbiti
Hazne şehre en yakın kotta olmalıdır.Fakat, İller Bankası şartnamesine göre gelecekteki nüfusa göre
hazne kotu belirlenir.Nüfusu 50000’den büyük olan yerleşim yerlerinde hazne ile şehir arasında min
30 mss işletme basıncı sağlanmalıdır.2039 yılı nüfusu 50000’den büyük olduğu için hazne kotu ;
hazne kotu = şehir kotu + (p/g)min + haznedeki su yüksekliği + yük kayıpları
hazne kotu = 627,5 + 30 + 5 + 2,5 =665 m
Maslak hesabı
memba kotu 710 m
isale hattında en düşük kot 655 m
710 – 655 = 65 m < 100 m olduğundan maslağa gerek yoktur.
Vana kısma oranı
Memba ile hazne arasındaki sürekli yük kayıpları;
hf  J  L
L:Hazne ile memba arasındaki yatay mesafedir.
Vana kısma oranı: 
h f  1155x0,00242 2,79m
H =(Zemin kotu-hazne kotu-yük kayıpları)= 710-665-2,79 =42,21 m
H = 
0,9972
V2
= ×
=42,21  =833,15 Vana 1/8 oranında kısılmalıdır.
2  9,81
2 g
Maksimum işletme kapasitesinin bulunması
Jmax =
710  (690  3)
= 0,083
205
ks 0,015
= 4,79×10-5

D 312,8
Re =
Vç  D


0,997  0,3128
= 255624,26
1,22  106
Bu iki ifade ile Moddy Diyagramından pürüzlülük ifadesi f  0.016 olarak alınır.
8  0,016 Qmax
8  f  Q max
Jmax =
=
= 0,032
2
5
9,81  2  0,31285
g   D
2
2
Hız kontrolü yapılırsa
V=1,6m/s alınırsa
V
Qmax = 0,269 m3 /s =269 l/s
Q
0,269

 3,50m / s > Vmax  1,6m / s
A  .0,31282
4
QMAX  123l/s
45
İsale hattı ile debinin iki katı geçirilmesi
İsale hatlarında küçük çaplı boruların isale debisini karşılaması durumunda bir tek boru olarak
döşenmesi uygun olur. Ancak çapın çok büyük olması halinde bir boru yerine paralel iki veya daha
fazla boru kullanılmasının bazı faydaları vardır.Birincisi mali kaynaklar yetersizse bu durumda 15
sene sonraki nüfusa yetecek kadar boru hattı döşenerek ,ilerde bu boru ile isale edilen debi ihtiyaca
cevap vermediği zaman eski isale hattına paralel ikinci bir hat inşa edilebilir.Bundan başka isale
hattı bir borudan ibaret olarak inşa edildiği zaman hesaplanan boru çapı ,piyasada mevcut en büyük
boru çapından daha büyükse böyle durumlarda da birden fazla boru kullanmak gerekecektir.
Böylece mevcut sistemin paraleline aynısı inşa edildiği zaman iki katı debi geçirilmiş olur.
Şekil 5.1 Vananın tam açık ve kısmen açık olması halinde piyezometri hattı

Download Report