experıment 1 - Yüzüncü Yıl Üniversitesi

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ
ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ELEKTRİK DEVRELERİ LAB I DENEY FÖYLERİ
DENEY 5 # TEMEL BİR OPAMP UYGULAMASI
1. AMAÇ: Opamp (İşlemsel Yükselteç) ile temel uygulamalarından bir tanesi olan evirici
yükselteç (kuvvetlendirici) uygulamasını yapmak.
2. ÖNÇALIŞMA:
- Opamp’ın (örnek olarak LM741 entegresi), datasheetini inceleyiniz (internet vs yoluyla
ulaşılabilir).
- Opamp nedir? Nerelerde Kullanılır? Araştırınız.
- Opamp ile bir sinyal en fazla ne kadar yükseltilebilir? Doğrusal ve doyum bölgesinde
çalışma nedir, araştırınız.
3. TEORİ:
İşlemsel yükselteç, kararlı bir gerilim kazancı sağlamak için gerilim beslemesi kullanan çok
yüksek kazançlı bir fark yükseltecidir. Kullanılan yükselteç, aslında yüksek giriş empedansı
ve düşük çıkış empedansı ile yüksek açık çevrim kazancına sahip bir fark yükseltecidir.
İşlemsel yükseltecin tipik uygulamaları arasında toplama, çıkarma, integral ve türev alma ve
enstrümasyon (ölçüm yükselteci) devreleri sayılabilir.
İşlemsel yükseltecin iki giriş, bir çıkış, iki besleme olmak üzere toplam beş ucu
bulunmaktadır. İşlemsel yükselteç Şekil 1’deki gibi metal veya plastik kılıflar içinde
bulunabilirler.
LM 741
Metal Kılıf
Plastik Kılıf
Şekil 1 İşlemsel yükselteçe ait metal ve plastic kılıf gösterimler
Şekil 2. Eviren kuvvetlendirici devresi
Şekil 2’ de temel bir işlemsel yükselteç uygulaması olan evirici kuvvetlendirici
gösterilmektedir. Bu devrede OPAMP ideale yakın kabul edilir ve çıkış gerilimi giriş
geriliminin ters işaretlisi olarak, Rf/R1 oranında yükseltilir.
4. DENEYİN YAPILIŞI:
4.1.
Şekil 3’ deki devrede Vo çıkış değerini ve Vo/Vs kazancını teorik olarak hesaplayınız ve
çizelgeye kaydediniz.
4.2.
- Şekil 3’de gösterilen devreyi devre kartına kurunuz.
- DA güç kaynaklarını açarak devreyi besleyiniz.
- Vo çıkış gerilimini Voltmetre ve Osiloskop ile ölçünüz. Osiloskop ayarlarını DC kuplaj
olarak ayarlayınız.
-Kazancı hesaplayınız.
- Ölçtüğünüz Vo ve kazanç değerini teorik hesaplarla karşılaştırınız.
2
Şekil 3. Eviren kuvvetlendirici uygulama devresi
Parametre
Teorik Değer
Deneysel Değer
Kazanç değeri
Vo çıkış değeri (V)
5. SONUÇLAR:
- Teorik hesaplarla ölçüm sonuçlarının muhtemel farklarını yorumlayınız.
- Sonuçlarınızı, çizelgenizi ve yorumlarınızı içeren raporu ayzıp teslim ediniz.
3