Deney 3 ve deney 4 önemli noktalar.

KAZIM EVECAN
05.12.2014
Ölçme ve Devre Laboratuvarı Sıkça Karşılaşılan Hatalar ve Önemli Noktalar
ZAMANLA DEĞİŞEN GERİLİM DALGA ŞEKİLLERİNİN OSİLOSKOP ÜZERİNDEN
ÖLÇÜLMESİ
•
•
•
•
•
Bir alternatif (zamanla değişen) sinyalin önemli olan parametreleri sinyalin türü, genliği, frekansı
ve fazı şeklinde özetlenebilir.
Osiloskop yardımıyla bir sinyal ölçerken sinyalin görüntülendiği ekranın neyi ifade ettiği
önemlidir. Time/div ve Volt/div parametrelerini ayarlayarak sinyal yatay ve dikey eksende
büyültülebilir ya da küçültülebilir. Time/div yatay eksende bir karenin kaç saniyeyi temsil ettiğini
göstermektedir ve Horizontal tuşuyla ayarlanabilir. Volt/div dikey eksende bir karenin kaç voltu
temsil ettiğini gösterir ve Vertical tuşuyla ayarlanır. Bu ayarlamalar sinyale ait hiçbir parametreyi
değiştirmez.
Zamanla değişen bir sinyalin gerilimi ihtiyaç duyulan duruma göre, genlik (peak value, pik ya da
tepe değer,), tepeden tepeye değer (peak to peak value), etkin değer (rms value), ortalama değer
(average value) olacak şekilde gerilim ifade edilir.
DC, sinüs, kare dalga ve üçgen dalga sinyalleri için genlik değeri, tepeden tepeye değer, etkin
değer, ortalama değeri ifade ediniz.
Osiloskopla ölçüm yaparken sinyal üretecinin ve osiloskopa ait probun negatif uçlarını ilk olarak
bağlayınız, daha sonra pozitif uçları bağlayınız.
Etkin Değer
Sinüs şeklindeki bir dalga için etkin değer
Kare dalga için
Üçgen dalga için
Periyoduna sahip herhangi bir
dalgası için etkin değer
ile hesaplanır.
Ortalama Değer
Sinüs şeklindeki bir dalga için yarım periyod ortalama değer
Kare dalga için yarım periyod ortalama değer
KAZIM EVECAN
05.12.2014
Üçgen dalga için tam periyod ortalama değer
Periyoduna sahip herhangi bir
dalgası için ortalama değer
ile hesaplanır.
THEVENİN TEOREMİ





Ampermetre devreye seri ve voltmetre devreye paralel bağlanır. Direnç ya da empedans ölçerken,
ölçü aleti, gerilim kaynakları kısa devre ile değiştirildikten ve akım kaynakları açık devre ile
değiştirildikten sonra (gerilim kaynağı kısa devre ve akım kaynağı açık devre yapılır), istenen iki
uça bağlanarak değerler elde edilir.
Süper Pozisyon Teoremi, Thevenin Teoremi, Norton Teoremi, Göz Akımları Yöntemi, Düğüm
Gerilimleri Yöntemi, Kirchoff Akım ve Gerilim Kanunlarından biri ya da bir kaçı kullanılarak
devre teorik olarak çözümlenir.
Test edilecek devrenin bread board üzerinde denenmesi için kısa devre olan ve olmayan noktaları
bilmek önemlidir.
Devre bağlantılarında ölçü aletlerinin ve sinyal üreteçlerinin artı ve eksi uçlarına bağlantı
yaparken dikkat ediniz. Ölçtüğünüz sinyalin akım ya da gerilim yönüne dikkat ediniz.
Ölçüm yapılacak değer için, uygun kısma komütatörü getirdikten sonra bağlantıları yapınız.