2014-2015 BĠLGĠ VE ĠLETĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ DERS

2014-2015 BĠLGĠ VE ĠLETĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ DERS NOTLARI (07.11.2014)
Donanım Yazılım BiliĢim Teknolojisi: Bilişim teknolojisi; iletişim ve bilgisayar
teknolojilerinin tümüdür. Bilgisayar, donanım ve yazılım olmak üzere iki temel
bileşenden oluşur.
Bilgisayar ÇeĢitleri: Ana Bilgisayar,Mini Bilgisayar,Ağ Bilgisayarı,KiĢisel
Bilgisayar,Dizüstü Bilgisayar
Bilgisayarlar Arasındaki Farklılıklar:
Kapasite: Bilgisayarlarda kapasite biriminin kullanıldığı en önemli donanım birimleri
sabit disk ve RAM’dir. Sabit disk, dosyaların kaydedildiği birimdir. Kullanılan
programlar da sabit diske kaydedilir. Sabit diskin kapasitesi ne kadar büyükse,
içlerinde o kadar çok program ve veri saklanabilir. Bilgisayarlarda kapasitenin çok
önemli başka bir donanım birimi RAM’dır. RAM, bilgisayarın açıldığı andan itibaren tüm
programların ve dosyaların üzerinde tutulduğu geçici bellektir. Bir bilgisayarda RAM
bellek kapasitesi arttıkça aynı anda bilgisayara yaptırılabilecek iş imkânı ve aynı anda
çalışabilecek farklı program sayısı da artacaktır.
Hız: Bilgisayarda kapasiteden başka önemli bir konu da bilgisayarın hızıdır. CPU’nun
hızı, donanımda ilk aranan özelliklerdendir. Hız; anakart, RAM bellek, slotlar, sabit
disk için de önemlidir.
Maliyet: Bilgisayarların maliyeti, donanımlarını ve yazılımlarını oluşturan birimlerin en
güncel, en son teknoloji ürünü olmalarına göre değişmektedir.
Genel Kullanıcıları: Örneğin, mimar ve mühendis mesleğini gerçekleştirirken çizim
ağırlıklı işler yapacağından matematik işlemcisi gelişmiş, RAM kapasitesi büyük, ekran
kartı daha işlevli, ekran boyutu büyük bir bilgisayara ihtiyaç duyulacaktır.
Bir KiĢisel Bilgisayarın Temel Donanım Birimleri:
a. Merkezî İşlem Birimi (CPU),b. Sabit Disk (Hard Disk),c. Giriş, Çıkış Birimleri
ç. Hafıza Tipleri: RAM (Random Access Memory), ROM (Read Only Memory)
d. TaĢınabilir Depolama Araçları
*Bilgi toplumu, bilgi üretimi ve etkileşiminin olduğu toplum olarak düşünülmektedir.
Bilgi teknolojilerini araştıran, geliştiren, kullanan toplumlara bilgi toplumu
denilmektedir.
c. Elektronik Ticaret Kavramı: Ticaret, kavram olarak mal veya hizmetin satın
alınması ve satılması işlemlerini kapsamaktadır. Bu sürecin elektronik ortamda,
İnternet üzerinde yapılması ise e-ticaret kavramını ortaya çıkarmıştır.Not: İnternet
üzerinden alışveriş yaparken bilgisayarda güncel güvenlik programları kurulu olmalı,
mümkünse, limiti düşük sanal kredi kartları kullanılmalıdır.
Ekran
Ekranın üst kısmı göz hizasında veya göz hizasının altında olmalıdır. Kullanıcı ekranın
bir bölümünü görmek için başını çevirmemeli, ekranı rahatça görebilecek şekilde
hafifçe aşağıya doğru bakmalıdır. Ekran, kullanıcının tam karşısında durmalıdır.
Ekranın karşısında uzun süre kalmak, baş ağrısı ve yorgunluk gibi etkiler doğurur.
Hareketlilik azalır. Bunu önlemek için;
• Kullanılan ekran düşük radyasyonlu olmalı,
• Ekrana, yansımayı ve radyasyonu azaltan filtre takılmalı,
• Ekran, ışık yansıtmayacak konumda yerleştirilmeli,
• Ekrana sürekli olarak bakılmamalıdır. 15-20 dakikada bir kısa süreli uzağa doğru
bakılarak gözler dinlendirilmelidir.
Elektrik Kablolarının Güvenilirliği
Bilgisayara, ekrana, yazıcıya ve diğer çevre birimlerine enerji, prize bağlanan elektrik
kablolarından sağlanır. Elektrik kablolarının güvenliği için aşağıdaki hususlara dikkat
edilmelidir:
• Bilgisayarın fişi, toprak hatlı ve sigorta bağlantısı yapılmış elektrik prizine
takılmalıdır.
• Bilgisayar için kullanılan kablo, piriz ve fişler TSE standartlarına uygun olmalıdır.
• Elektrik kablolarının yalıtkan plastiğinde açıklık veya zedelenme olmamalıdır.
• Bozuk veya yıpranmış elektrik kabloları hemen değiştirilmelidir.
• Elektrik fişlerinin metal kısımlarına dokunulmamalıdır.
• Bilgisayar çalışırken elektrik fişleri prizden çıkarılmamalıdır.
GiriĢ (Input) Araçları
Tarayıcı, bilgisayara yazı, resim, grafik vb. bilgileri aktarmak için kullanılan
giriş birimidir.
Dokunmatik altlık (touchpad) birimi genellikle dizüstü (lap top) bilgisayarlarda görülen
bir fare çeşididir.
Hafıza Depolama Araçları: Ġç ve DıĢ Sabit Disk (Hard Disk), Zip Disk, Bellek
Kartları (SD, CF, MMC, Memory Stick), TaĢınabilir Bellek (USB Flash Disk),
CD-ROM, DVD-ROM,Disket
Bilgisayar Hafıza Ölçü Birimleri:
8 BIT = 1 BYTE
1 BYTE = 00001001 = örneğin bir A harfi
1 BYTE = 10001001 = örneğin bir % işareti
1 BYTE = 11101001 = örneğin bir 1 sayısı
1024
1024
1024
1024
BYTE = 1 KILOBYTE (KB)
KILOBYTE = 1 MEGABYTE (MB)
MEGABYTE = 1 GIGABYTE (GB)
GIGABYTE = 1 TERABYTE (TB)
b
ü
y
ü
r
BĠLGĠSAYAR AĞLARI:Bilgisayarların birbiriyle haberleşerek bilgi alış verişini, mesaj
yollamayı, belirli bir ortamda depolanmış bilgilere bağımsız olarak ulaşabilmeyi
sağlayan sisteme bilgiyar ağları (network) denir.
Ağ Türleri
a. Yerel Alan Ağı (LAN) ve Ağ Topolojisi Kavramı
Yerel Bilgisayar Ağları (LAN, Local Area Networks) birbirine yakın, bilgisayar
sistemlerinin birbiri ile bağlanmasıyla
oluşturulur.
b. GeniĢ Alan Ağı (WAN)
Geniş alan bilgisayar ağları (WAN, Wide Area Network): Coğrafi olarak birbirinden
uzak yerlerdeki (şehirler arası /ülkeler arası) bilgisayar sistemlerinin veya yerel
bilgisayar ağlarının (LAN) birbirleri ile bağlanmasıyla oluşturulur.
Bilgisayar Performansı
a. CPU Hızı
Bir bilgisayarın performansını belirleyen en önemli eleman merkezî işlem birimi
(CPU)'dir. İşlemcilerin işlemleri gerçekleştirmedeki hızı, aynı zamanda bilgisayarın hızı
olarak da ifade edilir.
b. RAM Bellek Büyüklüğü
RAM bellekler, üzerinde işletim sisteminin, programların ve verilerin saklanabildiği
ortamlardır. Bu veriler CPU’nun ihtiyacına göre eklenir ya da çıkarılır. Bu birimlerin
kapasitesinin büyüklüğü CPU’yu rahatlatacak, dolaylı olarak bilgisayarın hızını
etkileyecektir. RAM bellek ne kadar büyük olursa aynı anda daha rahat çalışılabilecek
uygulama sayısı da o kadar fazla olur
c. Sabit Disk (Hard Disk) Hız ve Kapasitesi
Sabit disk, döner bir mil üzerine sıralanmış, metal yahut plastikten
yapılma, üzeri manyetik bir tabakayla kaplı plakalar ile bunların alt ve
üst kısımlarında tozdan yalıtılmış bölmeye yerleşen okuma kafalarından oluşur. Sabit
disklerin yüzeyleri yönlendirilebilir manyetik materyallerle kaplıdır.
1. Güvenlik
Bilgisayarda kullanılan mekanik aksam içeren en önemli donanım birimlerinden biri
sabit disklerdir. Sabit disklerde büyük miktarda güncel veriler ile programlar bulunur.
Bu nedenle sabit disklerin arızalanma riskleri, kullanıcıları,gelişen teknolojiye rağmen
hâlen endişelendirmeye devam etmektedir. Çünkü sabit diskin arızalanması sonucu
hem veri ve programlar zarar görecek hem de bilgisayar diğer donanım birimleri
sağlam olmalarına rağmen çalıştırılamayacaktır. Bilgisayarın bu önemli donanım
biriminin içindeki bilgiler bir yandan verimli bir şekilde kullanılmalı diğer yandan da
başkalarına karşı korunabilmelidir.
a. Dosyaların TaĢınabilir Kayıt Ortamlarına Yedeklenmesi
Veri güvenliğinin sağlanabilmesindeki yapılması gereken en önemli faaliyet, yedek
alınmasıdır. Bilgisayarda
önemli verilerin yedeğinin alınması bir bilgisayar kullanıcısının en önemli görevidir.
b. Elektrik Kesintisinde Veri Kaybı
Elektrik kesintilerine karşı alınabilecek bir
önlem kesintisiz güç kaynağı (UPS) kullanımıdır. Bu cihaz ile bilgisayarda veri kayıpları
önlenebilmektedir. Bankacılık başta olmak üzere
birçok alanda bu cihazlar kullanılmaktadır.
c. Dosyalara DıĢarıdan EriĢilmesinin Engellenmesi
Bilgisayarların bir ağ ortamında kullanılması sırasında birbiri arasında dosya alışverişi
yapabilmeleri ve birbirinin
dosyalarına erişmeleri mümkündür. Dışarıdan bir başka kişinin dosyalara erişiminin
önlenmesi için paylaşıma sunulan klasörlerin sınırlandırılması ve bu sınırlandırmanın
şifre ile korunması gerekmektedir. EK BĠLGĠ
Not:Bilgisayar kullanıcısı yaptığı çalışmaları ya sık aralıklar ile kayıt ortamlarına
kaydetmelidir.
ç. Gizlilik Hakkı
Hangi nedenle olursa olsun bir başkasının bilgisayarındaki bilgilere izinsiz ulaşılamaz.
O kişinin bilgisayarında bir hasara yol açmak ya da dosyalarını ele geçirerek kötüye
kullanmak kanunlarımıza göre yasaktır. Bir başkasının bilgisayar sistemine erişim,
sabotaj ve engellemeler de suç teşkil etmektedir. Kişisel bilgilerin güvenliğini
sağlamak için İnternet ortamından kişisel bilgi alışverişi yapılmaması, banka ve kredi
kartı bilgilerinin güvenli olmayan sitelerde kullanılmaması gerekir.
d. Bilgisayarın Korunması ve ġifrelenmesi
Bilgisayarları her türlü kötü niyetli kişilerin erişiminden korumak
ve gizliliğini sağlamak için şifrelenmesi en uygun çözümdür.
Bilgisayar Virüsleri
Bütün bu olumlu gelişmelerin yanında, bilgisayarların kullanımını olumsuz yönde
etkileyebilecek bazı programlar da bilgisayar dünyasına girmiştir. Bir bilgisayardan
diğerine yayılmak ve bilgisayarın çalışmasına müdahale etmek amacıyla tasarlanmış
küçük programlara virüs denir. Bir virüs, bilgisayardaki verileri bozabilir veya silebilir,
kendisini diğer bilgisayarlara yaymak için kullanıcının eposta programını kullanabilir,
hatta sabit diskteki her şeyi silebilir.
Korunma
Bilgisayarı virüsten koruma yolları şunlardır:
1. Bilgisayara, virüs bulaşmadığından emin olunan USB bellek veya CDROM
takılmalıdır. Bilgisayarlar arasındaki
program alışverişini engellemek mümkün değildir. Bu nedenle de herhangi bir USB
bellek ya da CDROM kullanılacağı zaman öncelikle virüs taraması yapılmalıdır.
2. Virüs temizleme programları kullanılmalıdır.
3. Sabit diske kurulan ve kendini İnternet üzerinden güncelleyen bir antivirüs
programı kullanılmalıdır.
4. Aktif ve güncel bir antivirüs programı olmadan İnternete girilmemelidir.
5. Orijinal paket programların dışında program kullanılmamalıdır.
6. Sabit diske henüz virüs bulaşmamışken programların ve bilgilerin yedeklenmesi
yapılmalıdır. Özellikle de EXE,
COM, OVL uzantılı dosyalar ile önemli verilerin yedekleri kısa aralıklarla alınmalıdır.
7. Bilgisayara takılan USB belleklerin virüslü olup olmadığı kontrol edilmelidir.
8. Virüs kontrolü yapılmamış USB bellekler ile çalışmak zorunda kalındığında
disketteki bilgiler, kesinlikle sabit
diske kopya edilmemelidir.

Download Report