SÖZlÜK

BİYOLOJİ 2
SÖZLÜK
A
açık dolaşım : Kanın damarlardan dokular arasındaki özel boşluklara yayılıp madde alış
verişinden sonra toplayıcı damarlarla kalbe geri
dönmesi.
aerobik
solunum
: Havadan oksijen alınarak
karbonhidratların parçalanması yoluyla karbondioksit, su ve enerjinin
çıkması. Oksijenli solunum.
alg
: Yapıları kök, gövde ve
yaprak olarak farklılaşmamış, genellikle sucul
yaşayan
fotosentetik
canlı.
amino asit : Bir amino (-NH2) grubu
ile bir karboksil (- COOH)
grubu taşıyan proteinlerin yapı taşı olan organik
bileşikler.
anaerobik
solunum
: Hücrede oksijenin kullanılmadığı bir solunum
şekli.
anal açıklık : Sindirim sonucu oluşan
atıkların hücreden uzaklaştırıldığı bolum.
ayrı eşeyli : Eşey organlarının ayrı bireyler üzerinde taşınması, dişi ve erkek bireyleri
ayrı olarak meydana getirme.
B
bakteri : Zarla çevrili gerçek ve
belirgin çekirdeği, organelleri bulunmayan canlı.
biyokütle : Canlı organizmaların bir-
birleri ile ilişkilerinin sürdüğü kayaç, su ve hava
katmanlarından oluşan
yeryüzü örtüsü
çenek
C-Ç
:Embriyonun bir kısmını
oluşturan, bazı bitkilerde
besin deposu gorevini
yapan ve ilk oluşan yapraklar.
D
:Nişastanın kısmen sindirilmesi sonucu oluşan
küçük zincirli, çözünebilen polisakkarit.
denaturasyon: Protein, DNA gibi bir
kimyasal bileşiğin üç boyutlu yapısının sıcaklık
vb. etkilerle bozulması.
denek
: Üzerinde deney yapılan.
deoksiribonukleik
Asit
:(DNA) Kendini eşleme
yeteneği olan ve kalıtsal
özellikleri belirleyen canlıların yönetici molekülü.
diploit
: 2n kromozom takımı taşıyan hücre.
döl Yatağı : Uterus. Dişi üreme sisteminde, fetusu doğuma
kadar beslemek ve barındırmakla görevli kas
yapısında bir organ.
dekstrin
embriyo
enzim
E
: Yumurtadan meydana
gelen ve gelişmenin erken evrelerinde olan
genç organizma.
: Canlı hücreler tarafından
meydana getirilen, biyo-
125
BİYOLOJİ 2
kimyasal tepkimelerde
katalizör olarak görev
yapan bir protein molekülü.
eşeyli üreme: Eşey hücreleri meydana
getirerek erkek ve dişi
eşey hücrelerinin zigotu
oluşturmasıyla başlayan
üreme biçimi.
eşeysiz üreme : Eşey hücreleri meydana getirmeksizin atasına
benzer canlının oluşmasını sağlayan üreme şekli.
eşey hücresi : Dişi ya da erkek eşey
organlarında meydana
gelen ve birleşerek döllenmiş yumurtayı oluşturacak dişi ya da erkek
hücre.
F
fermentasyon: Bakteri ve mayalarda görülen anaerobik şartlar
altında şeker moleküllerinin parçalanarak enerjinin açığa çıktığı reaksiyonlardır.
fagositoz
: Hücre zarından geçemeyen büyük, katı moleküllerin yalancı ayaklarla
hücre içine alınması.
fauna
: Belirli bir bölgede yaşayan hayvanların tümü.
filtre
: Akışkan olan sıvıyı veya
gazı süzmeye yarayan
gözenekli madde.
fotokimyasal
tepkime
: Işık etkisiyle oluşan kimyasal tepkime.
fotosentez : Üreticilerin güneş enerjisi
ve klorofil pigmenti yardımıyla karbon dioksit
ve sudan besin maddelerini üretmesi.
126
gamet
gen
genom
glikojen
gliserin
habitat
hif
G
: Eşey hücresi.
: Kromozom üzerinde belirli bir yer işgal eden kalıtımın temel birimi.
: Prokaryot ya da ökaryot
organizmalardaki genetik materyalin hepsi.
: Glikoz monomerlerinden oluşan dallı polisakkaritzinciri.
: Gliserol. Lipitlerin yapısında bulunan üç karbonlu bir alkol.
H
: Bir canlı türünü ya da
canlı birliklerini barındıran ve kendine özgü
özellikler gösteren yaşama ortamı.
:Mantarların misel (ağsı)
yapısını oluşturan iplikcik.
homolog
hromozom : Her biri bir ana ve babadan gelen çiftler halinde
gelen morfolojik olarak
birbirine benzeyen gen
çifti.
hormon
: İç salgı bezleri tarafından
salgılanıp kana verilerek
vücudun başka bölgesindeki hücre ya da hücre
gruplarını faaliyete geçiren genelelikle protein
yapıda olan maddelerdir.
homojen : Benzer karakterlere ya
da yapıya sahip olan.
iyon
I-İ
: Pozitif veya negatif yüklü
bir atom.
BİYOLOJİ 2
inorganik
madde
: Yapılarında karbon zin- laterit
ciri bulundurmayan karbon dioksit, su, tuz vb.
maddeler.
K
kambiyum : Bitkilerin iletim demetlerinde bir ya da birkaç sıra
meristematik hücre tarafından oluşan enine büyümeyi sağlayan
doku.
katalizör
: Kimyasal tepkimeye katılmadan tepkimenin hızını artıran madde. büyümeyi sağlayan doku.
Kitin
: Böceklerin dış iskeletini oluşturan protein ve
polisakkarit yapısındaki
madde.
klorofil
: Fotosentez olayında güneş enerjisini kimyasal
enerjiye çeviren yeşil
pigment maddesi.
kloroplâst : Bütün yeşil bitki hücrelerinde bulunan ve klorofil
kapsayan tanecikler ya
da plastitler.
kromatin iplik: Dinlenme halindeki
ökaryot hücrenin çekirdeğinde bulunan kromozomların dağınık hali.
kodon : Özel bir amino asidi şifreleyen ve üç nukleotitten oluşan birim. Büyümeyi sağlayan doku.
larva
legumen
lenfosit
lignin
kurtçuk.
: Sıcak, nemli iklimlerde
oluşan, parlak kırmızı
veya kahverengiye çalan
kırmızı renkli, demir oksit ve alüminyum bakımından zengin toprak.
: Tek kartelden meydana
gelen, olgunlukta hem
sırt hem de karın hattı boyunca açılan kuru
meyve.
: Kanda ve lenfte bulunan, tek çekirdekli, küçük, renksiz, vücudun
savunmasında
görev
alan beyaz kan hücresi.
: Bitkide kök ile gövdenin
sert ve odunsu yapısını
oluşturan madde.
M-N
metabolizma: Canlı organizmada veya
canlı hücrede meydanagelen yapıcı ve yıkıcı
nitelikteki kimyasal olayların tümü.
mezozom : Bazı prokaryot hücrelerde nükleotidin yakınında bulunan ve DNA’nın
bağlanabileceği hücre
girintisi.
nötr atom : Elektron ve proton sayısı
birbirine eşit olan atom.
nükleoprotein : Proteinleri nükleik asitlerle meydana getirdiğibirlik.
nükleus
: Ökaryot hücrelerde bir ya
da daha fazla sayıda buL
lunan kalıtım materyali
: Başkalaşım gösteren böolan DNA ile çeflitli orceklerde yumurtadan
ganik ve inorganik madçıkan ve ergin karakteri
deler kapsayan çift katlı
göstermeyen kanatsız,
zarla çevre lenerek
kurt biçimindeki evre,
127
BİYOLOJİ 2
madde.
sitoplâzmadan ayrılmış
populâsyon : Belli bir bölgede yaşayan
olan hücre organeli.
bir türün bireyleri.
nodül
: Baklagil köklerinde azot
: Hücre içinde ya da üzebağlayan
bakterilerin reseptör
rinde hormon, ilaç, virüs
ortak yaşamaları sonucu
vb. nin özel bir hücre ceköklerde meydana gelen
vabının verilmesine yol
yumru şeklindeki yapılar.
açan veya bunların hücnotr atom : Elektron ve proton sayısı
reye girmesini sağlayan,
birbirine eşit olan atom.
protein, glikoprotein ya
nükleoprotein :Proteinlerin nükleik asitda oligosakkaritlerden
lerle oluşturduğu moleoluşan yer veya yapı.
kül.
O-Ö
organel
: Ökaryot hücrelerde belirli
bir görev yapmak üzere
özelleşmiş mitokondri,
çekirdek gibi organellerin her biri.
organik madde: Doğal olarak bulunmayıp organizmada metabolizma sırasında meydana gelen maddeler.
ototrof
: Kendi besinini kendileri
yapan canlılar.
özümleme : Canlı organizmanın dışarıdan aldığı besin
maddelerini parçalayıp
yeniden kendine özgü
maddelere dönüştürmesi.
ökaryot hücre : Zarla çevrilmiş çekirdeği ve organelleri bulunan hücreler.
S-Ş
santrifüj
: Farklı yoğunluktaki sıvı
ya da katı parçacıkların yoğunluklarına göre
farklı hızlarda döndürme
işlemi ile bir birinden ayrılmasının sağlanması.
selüloz
:
Bitki hücre duvarının
esas yapısını oluşturan
ve glikozdan yapılmış bir
polisakkarit.
sentromer : Kromozom üzerinde iğ
ipliklerinin bağlandığı
özel bir bölge.
P-R
patojen
: Hastalık yapan herhangi
bir mikroorganizma.
pH
: Bir sıvının asit ya da bazlık derecesini gösteren,
hidrojen iyonu konsantrasyonun negatif logaritmasıdır.
pigment :Hücrelere renk veren
yumurta
zigot
128
vejetatif
çoğalma
zooloji
V-Y-Z
: Eşeysiz üreme usulleri
ilekesilmiş yaprak veya
sap gibi bitki kısımlarının kültüründen bitki
üretilmesi.
: Dişi üreme hücresi.
:Döllenmemiş yumurta
hücresi.
: Biyolojinin hayvanları inceleyen dalı.

Download Report