Plan APAP – NSAİ ilaç aşırı alımlarının ZEHİRLENMELER: Parasetamol & NSAİ İlaçlar • Epidemiyolojisi • Farmakolojisi - Patofizyolojisi • Kliniği Doç. Dr. Cem Oktay Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı • Tanısı • Tedavisi Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Giriş • Dünya’da en sık kullanılan analjezik ve antipiretik ilaç – Asetaminofen = Parasetamol = N -acetyl-p-aminophenol (APAP) Parasetamol Aşırı Alımları • ABD’de sık karşılaşılan ilaç zehirlenmesidir – Kazara veya kasti alım ile – Tüm zehirlenmelere bağlı ölümlerin %14’ü • 2009 AAPCC Annual report • İnsanlar toksik olduğuna inanmazlar • İlacın içeriğine bakmadan kullanırlar Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Giriş Farmakoloji - Patofizyoloji • Farklı farmosötik doz ve şekilde mevcuttur – 100’den çok farklı ticari isimde ve formda piyasada vardır • 250 mg, 500 mg, ….. • Kombine preperatlar (kafein, dekonjestan vs.) – FDA 2009 yılında ABD’de kullanımına düzenleme getirmiştir • Halen değerlendirmeler sürüyor: – Doz (Sağlıklı kişi, karaciğer yetmezlikli hasta, çocuklar vs), – Etkinlik Önerilen Doz Maksimum günlük Erişkin Çocuk 650-1000 mg X 4-6 10-15 mg X 4-6 4 gr 75 mg/kg • Oral alım sonrası 30 dakikada mide ve barsaktan emilim başlar ve 2 saatte maksimum olur – Kombine preparatlarda (propoksifen, difenhidramin vs) ve yavaş salınımlı preparatlarda süre uzayabilir • Karaciğerde metabolize edilir, toksik olmayan, suda çözünen – Kutu içerikleri bileşikler olarak böbrekten atılır – %20-46 sülfasyon, %40-67 glukronidasyon; %5 direkt renal eliminasyon Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 1 Farmakoloji - Patofizyoloji APAP metabolizması • Normalde çok azı Sitokrom P450 sistem enzimleri ile metabolize edilir; burada reaktif metabolit oluşur – N-asetil-p-benzoqinon-iminÆNAPQI – NAPQI, glutatyon tarafından etkisiz hale getirilir, idrarla atılır • Aşırı alımda sülfasyon ve glukronidasyon yeterli olmaz • Sitokrom P-450 enzimleri ile (CYP2E1, 1A2, 2A6, 3A4) oksidatif olarak metabolize edilir – Bir süre sonra intraselüler glutatyon tükenir (normalin < %30 olunca..) – Toksik NAPQI birikir; hücresel proteinlerin sistenil sulfhidril grupları ile kovalan olarak bağlanır; NAPQI-protein ürünleri oluşur Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Farmakoloji - Patofizyoloji • Oksidatif kaskatın ilerleyen sürecinde – Mitokondriyal fonksiyon bozukluğu – Bunu izleyen inflamatuar yanıt • Hepataselüler hasar, ölüm ve sentrilobuler (zone III) karaciğer nekrozu meydana gelir – Ekstrahepatik organlarda da benzer reaksiyonlar olur • Olasılıkla sitokrom P-450 veya benzer enzimlerin (prostaglandin H sentetaz) varlığı – İzole böbrek yetmezliği böbrek, kardiyak toksisite, pankreatit gibi organ yetmezlikleri bildirilmiş Klinik • Genel olarak 4 evreye ayrılır • Klinik olarak zehirlenme belirtileri geç ortaya çıksa da (24-48 saat), hepatosit hasarı daha erken ortaya çıkar – Hayvan modellerinde 12 saat içinde • Klinikte transaminaz yüksekliği 12-48 saat aralığında görülür • Öykü: – Alım saati – Miktar – Formülasyon – Ek alınan ilaçlar (örn, antikolinerjikler veya opioidler absorbsiyonu geciktirir) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Klinik - Belirtiler Klinik - Belirtiler • Evre 1 (0-24 saat) • Evre 3 (72-96 saat) – Asemptomatik olabilir – Tedavi almayanlarda oluşur – İştahsızlık, halsizlik, bulantı veya kusma yapabilir – İştahsızlık, bulantı – kusma tekrarlar – Hipokalemi görülür – 4. saat düzey ile koreli. Nedeni? – Sentirlobuler karaciğer nekrozu – devam eden karın ağrısı ile – Subklinik transaminaz yüksekliği 12. saatlerde başlar – Sarılık, hepatik ensefalopati, koagülopati, anüri (böbrek yetmezliği), koma, ölüm • Evre 2 (18-72 saat) – Genel olarak 2. ve 3. günler – İştahsızlık, bulantı ve kusma geriler – Sağ üst kadran ağrısı, halsizlik vardır – Serum transaminazlar yükselir • Evre 4 (5. günden sonra) – Evre 3’ü atlatabilen hastalarda iyileşme dönemi başlar (7-8. gün) • Belirtilerin veya organ yetmezliğinin tam düzelmesi – veya Organ yetmezliğine gidiş, ölüm – Ciddi zehirlenmelerde, bilirubin yükselir, PT uzar. Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 2 KLİNİK - Fizik muayene • Evre 1 • Evre 3 Tanı • Erişkinlerde toksik maruziyet: (JET) – Solukluk – Duyarlı karaciğer kenarı – Bitkinlik – Sarılık – > 10 gr veya 200 mg/kg tek alım – Kusma – Koagülopati bulguları – GI kanama dahil – > 10 gr veya 200 mg/kg 24 saat içinde – Terleme – Hepatik ensefalopati bulguları • Evre 2 – Metabolik asidoz – Karında sağ üst kadran duyarlılığı – Pankreatit • Evre 4: İyileşme – Taşikardi – Hipotansiyon • Ampirik değerler ve insan çalışmalarında geçerliliği gösterilmemiş – > 6 gr veya 150 mg/kg 24 saat içinde en az 2 gün • Alım miktarının öyküsü güvenlir değil; – 12 gr üzeri aldığını söyleyenlerin 4. saatte sadece %30’unda serum düzeyi > 200 mg/dl ve % 6 hepatotoksisite gelişmekte • Erişkinlerde 7.5 gr, çocuklarda 150 mg/kg üstü ise en düşük akut doz alımı olarak toksik kabul edilmesi önerilir (LG) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Tanı Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Rumack-Matthew Nomongramı • Kan düzeyi önemli – Öykü güvenilir değil, belirti-bulgular geç ve spesifik değil • Rumack-Matthew nomogramı kullanılır – 4-24 saat aralığında başvuran hastalara uygulanır • Kronik, rekürren ve enterik kaplı tablet alımlarında yararlı değildir – Erken tedavi şansı verir Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Mortalite - Morbidite Mortalite - Morbidite • Hastaların büyük çoğunluğu sadece destek bakım ve ek anditot tedavisi ile hayatta kalır; zamanında tedavi ile sekelsiz iyileşir • Olgu serilerine göre: – Serum düzeyi 4. saatte >200 μg/ml => • %60 hepatotoksisite (aminotransferazlar > 1000IU/ml), • %1 böbrek yetmezliği • %5 mortalite – Serum düzeyi 4. saatte >300 μg/ml => • %90 hepatotoksisite – Serum düzeyi 4. saatte < 150 μg/ml => • %1 hepatotoksisite; Komplikasyonsuz olarak tüm hastaların iyileşmesi Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 3 Mortalite - Morbidite Mortalite - Morbidite • < 5 yaş çocuk hastalar • Artmış mortalite riski – Klinik sonuç erişkinlerden daha iyi – Kronik alkol kullananlar veya kötü beslenen kişiler – Olası nedeni: • Glutatyon depoları eksiktir; NAPQI’yı konjuge ve detoksifiye edemez • APAP’ı sülfasyon kapasitesi yüksek – Oksidatif sitokrom P enzimlerinin aktivitesini indükleyecek ilaç • NAPQI’nın artmış detoksifikasyonu kullananlar • Daha fazla olan glutatyon deposu • NAPQI’nın aşırı artmış üretimi nedeni ile.. – Çocuklara özgü çalışma yok, tedavi aynı erişkin gibi • Örnek: Rifampin, fenobarbital, izoniyazid, fenitoin, karbamazepin, kronik alkol alımı ve tütün kullanımı Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Tetkikler Tedavi • Parasetamol düzeyi • HCG – Doğurganlık çağı kadınlarda • Transaminaz düzeyi – Hepatotoksisite = ALT veya • Gastrointestinal dekontaminasyon – IV sıvılar, Oksijen, monitorizasyon – Mide yıkama alımdan sonraki ilk saatte uygulanabilir – Aktif kömürü geciktirecekse uygulamayın – Koagülopati bulguları varsa • TİT – Glukoz, PT-INR* – Poteinüri, hematüri • Elektrolit ve kreatinin* Destek tedavi • Kan grubu – cross-match AST > 1000 IU/L ile tanımlanır • KCFT • • AKG – Laktat* – pH <7.3* • Tüm barsak yıkama pratik değil • Aktif kömür – İlk 1-2 saat en etkili • Mide boşalması geciktiren veya GI motiliteyi azaltan ilaçla alındı ise 1 saat üzeri de yararlı olabilir – 1 gr/kg dozda verilmelidir – Nazogastrik tüpten verilebilir; oral alabiliyorsa meyve suyuyla verilebilir *mortalite belirteci Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Antidot Tedavisi Antidot Tedavisi • N-Asetil Sistein Æ NAC – NAPQI’nın karaciğer makro moleküllere bağlanmasını engeller • Glutatyon ve sülfat prekürsörüdür – Geç evrede antioksidan olarak etkir – Nötrofillerin olay yerine gelmesini engelleyerek inflamasyonu azaltır • En etkili olduğu dönem ilk 8 saattir • Ancak 24 saat sonra verilse bile etkinlik gösterir • Toksik alım olduğu düşünülen her hastaya başlanmalıdır – Mikrovasküler kan akımını artırarak toksik maddeleri uzaklaştırır Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 4 Oral NAC Parenteral NAC • İlk doz 140 mg/kg olarak verilir • Sürekli uygulama: (21-saat protokol) – Bozuk yumurta tadı ve kokusu nedeniyle ciddi bulantı yapar – 150 mg/kg IV infüzyon / 15-60 dk – 200 ml %5 Dekstroz içinde – %10-%20’lik solüsyonları var – İdame: • Meyve suyu, soda ile dilüe edilebilir (%5) • 4 saat boyunca 50 mg/kg IV infüzyon - 500 ml %5 dekstroz içinde • sonraki 16 saat 100 mg/kg IV infüzyon - 1000 ml %5 dekstroz içinde – Antiemetikler verilebilir • Fulminan karaciğer yetmezliği gelişenlerde • 70 mg/kg doz her 4 saatte tekrarlanır – IV NAC 20 saatten sonra da devam edilir – Toplam 17 doz • 150 mg/kg 24 saatte – hasta iyileşinceye, karaciğer nakli • Toplam tedavi süresi 72 saattir yapılıncaya veya ölünceye kadar Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Parenteral NAC NAC • Bulantı-kusma ve fulminan hepatik yetmezlik hastaları için uygun • Aktif kömürün NAC aktivitesini azalttığına ilişkin bulgu yok • Mümkünse 1-2 saat arayla verilir • Avantajları: – Uygulama kolay, hasta daha kolay kabul ediyor, etkinlik eşdeğer, – Şart değil • NAC plasentayı geçmez (hayvan çalışmalarında) tedavi süresi kısa • IV uygulamada %13 bulantı-kusma gelişebilir • Fetal malformasyon bildirilmemiş; gebelikte güvenlidir • Ancak ciddi anafilaktoid reaksiyon riski var; kontrollü • Parasetamol düzeyi çalışılamıyorsa toksik alım olduğu düşünülen hastalara başlanmalıdır verilmeli Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) APAP ALIMI < 4 st - başvuru öncesi > 4 - < 24 st başvuru öncesi GI Dekontaminasyonu düşün GI Dekontaminasyonu düşün (bilinmeyen alımlar için) APAP düzeyi iste >4. st’te gönder Sonuç mümkün < 8 st Sonuç mümkün > 8 st Nomongrama yerleştir İlk doz NAC ver (8 st. iç inde) Toksik: NAC tedavisi Toksik değil: semptomatik tedavi APAP düzeyi iste KcFT (AST, ALT, PT/INR) iste İlk doz NAC ver APAP >10 µg/ml Veya AST, ALT artmış Evet: NAC’a devam pH <7.3 PT >100 Kreatinin >3.3 Bilinç değişikliği varsa Konsültasyon Bilinmeyen süre veya >24 st Hayır: Destek tedavi • ZDM’yi arayın • Arteriyel pH <7.3 • Medikal toksikolog varsa • Evre III veya IV ensefalopati arayın • PT >100 sn • İç hastalıkları • Serum kreatinin >3.3 mg/dl (gastroenterolog-hepatolog) • Organ nakli ekibi Karaciğer nakli ünitesine gönder Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 5 Taburculuk • Hastada toksik alım yoksa 4 – 6 saatlik gözlem sonrası asemptomatikse psikiyatrik görüşme sonrası taburcu olabilir • Diğer hastalar yatırılarak izlenmelidir APAP - Özet • Tüm dünyada en sık kullanılan ilaç • Aşırı alımda alım saati • 4. saat kan düzeyi bakılması tedavi başlanması için yararlı • Toksik alım erişkin için 7.5 gr, çocuklar için 150 mg/kg üstü - en düşük akut alım miktarı • Kan düzeyi bakılamıyorsa, toksik doz alımında ilk 8 saatte tedavi başlanmalı • NAC tedavisinin uygulanması önemli Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) GİRİŞ • Çok yaygın kullanılan ilaçlardır • Hekim reçetelerinde en sık yer alan grup NSAİ İLAÇ AŞIRI ALIMLARI • Eczanelerden tezgah üstünden çok miktarda satılmakta • Akut zehirlenmesi az – Aspirin ve parasetamole göre daha az mortal ve morbid • NSAID’lerin neden olduğu GİS kanamasına bağlı ölümler ve hastaneye yatışlar çok ciddi sayıda • Analjezik nefropatisi kronik kullanımda oluşur Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) FARMAKOLOJİ • Temel etki mekanizması siklooksijenaz üzerinden (Cox) prostoglandin sentez inhibisyonudur • Prostoglandinin mediatörlüğünü yaptığı ağrı uyarısını Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Cox-1 Cox-2 • Damar, mide ve böbrekte bulunur sorumludur • İnhibe edilirse mide mukozasının koruyucusu azaltırlar • Lokal inflamatuar yanıttan • Selektif Cox-2 inhibisyonu üzerinde çalışılıyor olan prostoglandin • Prostoglandin E2 aracılığıyla olan hipotalamik ateş sentezi baskılanır yanıtını baskılarlar Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 6 Farmakoloji • Çoğu NSAID Cox-1 ve Cox-2’yi beraber baskılarlar • Bu durumda gastrik yan etkiler ortaya çıkabilmektedir • Selektif Cox-2 inhibisyonu sağlanırsa gastrik yan etkiler azalır mı? FARMAKOLOJİ • GİS’ten hızla emilirler • Plazmada yüksek oranda proteinlere bağlanırlar • Karaciğerden glukronidasyonla veya karaciğer enzimleri ile metabolize edilirler • Yarı ömürleri 2 saat (ibuprofen) ile >50 saat (piroksikam ve – Piyasaya çıkarılan selektif Cox-2 inhibitörleri gastrik yan etkileri azaltmasına rağmen artmış kardiyak yan etkiler nedeniyle fenilbutazon) arasında değişir – Yüksek miktar alımda absorbsiyon yavaşlar, plazma düzeyi daha geç yükselir (ibuprofen, naproksen 3-4 saat) yasaklandı • Naproksen warfarinin eliminasyon süresini uzatır Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) FARMAKOLOJİ KLİNİK • Antihipertansiflerin etkinliğini azaltır – Αlfa Blokerler, ACE inhibitörleri, diüretikler – Prostoglandin sentez blokajıyla santral antihipertansif etkiyi azaltırlar – Böbrekte Na+ tutulur ve RAT aktive olur • Lityum atılımını azaltırlar • Metotreksat atılımını azaltarak toksisitesine neden olurlar • Bir çok yan etkilerine rağmen güvenli sayılabilirler • Akut zehirlenme GİS kanamaları ve KBY’nin gölgesinde kalmıştır • Yan etkilerin çoğundan indometasin, fenilbutazon ve piroksikam sorumludur • İbuprufen ve naproksen gibi propiyonik asid türevlerinin yan etki profili daha iyidir Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) MSS Etkileri Solunum Sistemi • Baş ağrısı, bilişsel bozukluklar gelişebilir • Hipersensitivite Pnömonitisi – Diklofenak, sulindak, diflunisal alımıyla • Aseptik menenjit – Baş ağrısı, ateş, ense sertliği – Ateş öksürük, nefes darlığı – BOS’ta artmış protein ve polimorf nüveli lökosit, azalmış glukoz – Lökositoz, AC grafisinde infiltrasyon – İlaç kesilince iyileşir, alınınca oluşur tespit edilir • Bronkospazm: – Kültür sterildir – NSAID kesilirse geri döner – Otoimmünite sorumludur Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) – Reaktif bronşiyal hastalık varsa NSAID alevlendirir • Özellikle aspirinle, astım alevlenir Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 7 GİS • Dispepsi, gastrit, gastrik ve duodenal erozyonlar, mukozal kanama, gastrik ve duodenal perforasyonlar Renal • Klorid emilimi inhibisyonuyla su ve sodyum retansiyonuna yol açarlar • Distal tubulden potasyum emilimi artar • Kanama – NSAID alanlarda 2-5 kat fazla görülür – Hiperkalemi • Renin Anjiyotensin Aldosteron sitemi aktive olur • İdiyosenkrotik hepatit – Diklofenak, ibuprufen, naproksen – Dozdan bağımsızdır – Otoimmünite sorumludur – Hafiften ağıra kadar şiddette olabilir – Yaşlılar, kardiyak hastalığı olanlar, sirozu olanlar ve diüretik kullananlar hipertansiyon riski altında • Prostoglandin olmaması hafifi azotemiye yol açabilir • Böbrek yetmezliği Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Obstetrik Hematolojik • Üterin kontraksiyonları baskılayabilirler – Doğum eylemini gizleyebilirler • Teratojenik olduğu düşünülmese de, 3. trimestırda plasentayı geçebilirler • Duktus arteriozusun erken kapanması ve fetal pulmoner hipertansiyona yol açabilirler • Tromboksan A2 üzerinden trombosit agragasyonunu inhibe ederler • Kemik iliği depresyonu, aplastik anemi, agranülositoz yapabilirler • Trombositopeni • Hemolitik anemi • Özellikle 3. trimestırda kullanılmamalı Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Dermatolojik AKUT AŞIRI ALIM • Makülopapüler döküntü yapabilirler – Toksik Epidermal Nekrolizis’in en sık nedenidirler • Fotosensitivite reaksiyonları • Steven Johnson hastalığına neden olabilirler • Fenilbutazon ve mefenamik asit olguların çoğundan sorumludur • Alımdan 4 saat sonra klinik ortaya çıkar: – Baş ağrısı, diplopi, ataksi olabilir • Mefenamik asit nöbete yol açabilir – Hipotansiyon ve bradikardi • İlacın kendi değil elektrolit bozukluğu sorumlu • Destek tedaviye yanıt iyi Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 8 AKUT AŞIRI ALIM • Renal disfonksiyon – Ciddi elektrolit imbalansı • Hiperkalsemi, hipokalsemi, hipomagnezemi – Sodyum ve su reabsorbsiyonu sık AKUT AŞIRI ALIM • Akut aşırı alım sonrası GİS kanaması sık değildir • Altta yatan böbrek hastalığı olanlarda azotemi, hematüri gibi bulgular sık görülür – Naproksen, ibuprufen alanlarda yüksek anyon açıklı asidoz • Karın ağrısı, bulantı, kusma • Hepatit Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) LABORATUVAR TEDAVİ • Anlamlı zehirlenme düşünülüyorsa: • ABC • GI dekontaminasyon: aktif kömür – olası ek ilaçlar için – Elektrolitler – Karaciğer enzimleri – Böbrek fonksiyon testleri gönderilmelidir • Herhangi özel tedavi yoktur • Destek tedavi verilir – Hipotansiyon varsa Æ Sıvı • İlaç düzeyleri çok anlamlı değil – Böbrek yetmezliği varsa Æ Sıvı, diyaliz, • İbuprufen için bir nomogram varsa da kullanışlı değil – GİS kanaması varsa Æ Sıvı, kan ürünleri – MSS bulguları varsa Æ Semptomatik Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) TABURCULUK • Semptomatik hastalar destek tedaviyle düzelmiyorsa yatırılmalıdır • GİS kanaması, ABY, agranülositoz, pnömonitis gibi komplikasyon gelişenler yatırılmalıdır • 6 saatlik izlem sonrası hiçbir semptomu olmayan hastalar psikiyatrik görüşme sonrası taburcu edilebilirler Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD Dönem 5 Acil Tıp Stajı (2011-2012) 9
© Copyright 2024 Paperzz
