Meclisi A y a n 1 : 24 9 Ş u b a t 1334 (1918) C: 1 sansüre sıl etmeliyiz. Ü ç seneden beri yalnız tebligat-ı res t â b i imiş. Bendeniz bütün m e m a l i k i gezmedim. Y a l miyye ile kaldık, iktifa ettik. B u hale bu k a d a r sa nız geçen sene bir m ü d d e t A l m a n y a ' d a bulundum. bır ve t a h a m m ü l kâfidir. Ziyâdesine O r a d a Fransızca ve ingilizce gazetelirin sokaklarda yoktur. zeteler yalnız bizde değil, b ü t ü n m e m â l i k t e M A H M U T P A Ş A — P e k doğru. serbest satıldığını g ö r d ü m . Bazılarını d a aldım, oku d u m . O gazetelerin m ü n d e r e c â t ı arasında Almanya H ü k ü m e t i aleyhinde şiddetli makaleler de v a r idi. D e m e k k i A l m a n y a H ü k ü m e t i o gazetelerin memleketin de serbest furuht ve m ü t a l a a olunmasından k o r k m u yor. tahammülümüz M E H M E T Ş Ü K R Ü P A Ş A — Asâr-ı ilmiyye ve k ü t ü b - ü fenniyi^enin celbi esasen memnu değildir. V a k ı a bu hususta bâzı müşkilat vâki oluyor. K i t a p çılar bunları getiremiyoruz diyorlar. H a l b u k i esasen getirmiyorlar. Zira, memâlik-i ecnebiyyeden H â k i k a a t ı n de intişâr ve inkişâfından korkmuyor. Fransızca kitapların ekserisi gelecek İsviçre tarikiyle getir Bugün b u n u , yâni A l m a n y a ' n ı n b u büyüklüğünü, b u tilmek lâzımdır. B u n l a r isviçre'den A l m a n y a ' y a , Avus mertliğini t a k d i r e t m e m e k t u r y a ' d a n Bulgaristan'a gelecek ve o suretle pek çirkin zannederimki bir k ü ç ü k l ü k olur. Yine bizim için encümenimizin getirilecektir. m a z b a t a s ı n d a m ü n d e r e c â t ı m u z ı r o l m a y a n gazetelerin celp ve füruhtu serbest o l d u ğ u n d a n M u z ı r olan m ü n d e r e c â t «bahsolunuyor. hangileridir? M u z ı r buraya Bunların d o ğ r u d a n doğruya memleketimize celbi ne i m k â n yoktur. T a b i î b u n l a r d a n birçoğuda geçtikleri olma memleketlerde sansüre tâbi tutuluyor. B u sebeple bir yanlar hangileridir? B u nasıl anlaşılacak? Bu ciheti çok müşkilât çıkıyorsa da, b u h â l b u r a n ı n k a b a h a t i temhis ve takdir eden k i m d i r ? değil. Ç ü n k ü m e m l e k e t i m i z d e kütüb-ü ü m i y y e v e fen- Matbaa-i âmirede basılan ve devletin resmî gazetesi içinde intişâr e d e n niyyenin m e m n û i y e t - i celbi h a k k ı n d a h i ç bir k a r a r Âyân zabıt ceridesi bile serbest ve kolaylıkla b u g ü n verilmemiş Dahiliye N â z ı n intişâr edemediği halde, a c a b a ecnebi memleketlerden paşa, ve Maarif gelecek gazetelerin neşrine H ü k ü m e t müsaade olduğunu, gerek N â z ı n Vekili söylediler. Vekili Muharebe eder z a m a n ı n d a h e r yerde sansür vardı. H a r i c i y e N e z â r e mi? Ef'ale m ü s a b ı k o l m a y a n ahvalden, icra edilme tinin h e r şeye vakıf olması lâzım o l d u ğ u n d a n o neza yen sözlerden artık bıktık, usandık. Biz v u k u a t t a n ol ret tabiî h e r yerden, m u h a s ı m memleketlerden olsun, m a k istiyoruz. Tebligat-ı resmiyye bize lâzım gelen bitaraf m a l û m a t ı vermiyor. Sansürden geçen ve yanlış tercü kat o gazetelerin bâzı sütunları bazen beyaz olarak memleketlerden olsun, gazete getirtiyor. F a m e edilen haberlere veya sansür t a r a f ı n d a n kırpılmış görülüyor. Ç ü n k ü b u cerâidin intişar ettiği memleket veya nakıs ve n a t a m a m t e r c e m e edilmiş havadise inan lerde sansür istediği fıkraları çıkarıyor ve onların ye m a k ve yalnız b u n l a r l a iktifa e t m e k için bir insanın rine başka bir şey k o n m u y o r . y a a h v â l ve selâmet-i m e m l e k e t e karşı kayıtsız veya hut p e k saf olması îcâb eder. H e r halde d o ğ r u m a Binaenaleyh, o gazeteler b u r a y a bâzı s ü t u n l a n b o ş lûmatı bizden esirgeyenler, ketmedenler k a d a r elbette ve beyaz bizim gibi neşriyatı sansür de b u m e m l e k e t t e a l â k a m ı z , hissemiz vardır. Binaenaleyh Ferid Paşa Hazretlerinin olarak geliyor. M u h a r e b e z a m a n ı n d a bu edilmeksizin b ı r a k m a k kaabil takrirlerinin değildir. A h m e t Rıza Beyefendinin b u y u r d u k l a r ı gibi, böyle a k î m kalacağını yevm-i teklifinde hisetmiş o l Âyân-ı k i r a m d a o gazeteleri almalı, okuyabilmelidir. d u ğ u m için d a h a o gün b u n d a n istifade yolunu dü Bu cihet d o ğ r u d u r . F a k a t b u yalnız Heyet-i Celi şünerek bir teklif d e r m e y a n etmiş idim. O teklifi bu leye m ü n h a s ı r r a d a t e k r a r ediyorum. Yalnız bitaraf memleketlerde de bunları a n l a y a n l a r da, a n l a m a y a n l a r d a b u l u n u r değil, hattâ d ü ş m a n memleketlerde bile çıkan cerâid herhalde. A h m e t R ı z a Beyefendi hazretlerinin b u ifa ve resâilin meclisimize celb edilmesi iktizâ eder. olmalıdır. Ç ü n k ü efrad-ı ahâlî için delerine bendeniz de iştirak ederim. Gidenleri evvelce D ü ş m a n m e m â l i k i n d e çıkan cerâidin bugün H a r i c i y e de b u g ü n 'Nezaretine « b u n u Dîvân-ı Riyasete gönderelim, H ü k ü m e t l e k o geldiği aşikârdır. bunları o k u y a n l a r k a d a r , Hariciye Nezâretinde elbette Ayanın d a bunları o k u m a y a h a k ve selahiyeti vardır. Binaenaleyh o cerâ müzâkere ettiğimiz b u takrir hakkında nuşulsun, b u hususa dair  y â n k ü t ü p h a n e s i için b i r çâre bulunsun» buyurmuşlardı. A n c a k k ü t ü b - ü fen- id v e resail b u r a y a d a gelmeli. Biz yalnız bir k ö s seda niyenin m e m n û i y e t i celbi h a k k ı n d a k i iddia d o ğ r u d e sını dinlememeliyiz. B u gazetelerin hepsi gelmeli, o n ğildir. ların münderecâtında haberdar olark memleketimi zin saadeti, selâmeti, istikbali h a k k ı n d a bir fikir h â Sansür yalnız bizde değil, h e r yerde A r z ettiğim gibi F r a n s ı z gazetelerinin vardır. birçoklarında sütunların b o ş ve beyaz olarak çıktığı d a vâkidir. El- — 366 — T B M M KÜTÜPHANESİ
© Copyright 2024 Paperzz
