İlkay AYDIN Halil POLAT Hâkim Cumhuriyet Savcısı Dilekçe-Tensip-Müzekkere ve Gerekçeli Karar Örnekleriyle HUKUK DAVALARI REHBERİ (CİLT 3) TAŞINMAZ HUKUKUNA İLİŞKİN DAVALAR (Hâkim ve Avukatlar İçin Temel Başvuru Kaynağı) TAŞINMAZ HUKUKUNA İLİŞKİN DAVALAR ÜÇÜNCÜ CİLT İÇİNDEKİLER İKİNCİ BÖLÜM ELATMANIN ÖNLENMESİ (MEN’İ MÜDAHALE) DAVALARI BİRİNCİ KISIM ÇAPLI TAŞINMAZA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI BİRİNCİ AYRIM ÇAPLI TAŞINMAZA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA TEMEL BİLGİLER IIIIIIIVV- GENEL AÇIKLAMALAR................................................................................... 1915 GÖREVLİ MAHKEME..................................................................................... 1915 YETKİLİ MAHKEME ...................................................................................... 1915 ÇAPLI TAŞINMAZA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVALARININ ÇÖZÜMÜNDE ANA KURALLAR............................................................................................ 1915 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA ÇAPLI TAŞINMAZA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ................... 1916 - Davada genel olarak yapılması gerekenler ...................................................... 1916 Karar 1: ..........................................................................................................................1916 Karar 2: ..........................................................................................................................1916 - Elatmanın önlenmesi ve yıkım davaları kural olarak fiilen elatan kişiye karşı açılır ...............................................................................................................................1917 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Bozmaya uyularak tesis edilen hükmün, tüm istekleri karşılar şekilde yeniden yazılması gerekli olup, mahkemece bu yön gözetilmeden, hükmün diğer yönlerinin kesinleşmiş olduğundan bahisle “yeniden karar verilmesine yer olmadığına” şeklinde hüküm kurulması doğru değildir.......... 1953 İKİNCİ AYRIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI ...................................................................... 1955 VIII Hukuk Davaları Rehberi ÜÇÜNCÜ AYRIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 1975 Tensip Zaptı Örneği 1...................................................................................................... 1978 Tensip Zaptı Örneği 2...................................................................................................... 1981 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler).................................. 1989 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 1989 - Mahalli bilirkişi listesinin tespiti için kolluğa yazılacak müzekkere .................. 1989 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği ................................................................... 1990 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 1994 Mahalli Bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular..................................... 1994 Keşif Deliline Başvurulmuşsa................................................................................. 1995 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa ............................................................................. 1995 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR............................... 1997 Sözlü Yargılama Aşaması....................................................................................... 1999 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2000 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2000 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2002 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2005 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2006 İKİNCİ KISIM PAYDAŞLAR ARASINDA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI BİRİNCİ AYRIM PAYDAŞLAR ARASINDA EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA TEMEL BİLGİLER I- PAYLI MÜLKİYET........................................................................................... 2013 A) GENEL KURALLAR .................................................................................... 2013 B) YÖNETİM VE TASARRUF ........................................................................... 2013 1. Anlaşmalar ................................................................................................... 2013 2. Olağan Yönetim İşleri................................................................................... 2013 3. Önemli Yönetim İşleri .................................................................................. 2013 4. Olağanüstü Yönetim İşleri Ve Tasarruflar .................................................... 2014 C) YARARLANMA, KULLANMA VE KORUMA .................................................. 2014 D) GİDERLER VE YÜKÜMLÜLÜKLER ................................................................ 2014 E) KARARLARIN BAĞLAYICILIĞI...................................................................... 2014 F) PAYDAŞLIKTAN ÇIKARMA.......................................................................... 2015 İçindekiler IIIIIIVV- IX 1. Paydaşın Çıkarılması .................................................................................... 2015 2. Diğer Hak Sahiplerinin Çıkarılması .............................................................. 2015 G) PAYLI MÜLKİYETİN SONA ERMESİ ............................................................ 2015 1. Paylaşma İstemi ......................................................................................... 2015 2. Paylaşma Biçimi .......................................................................................... 2016 3. İntifa Hakkı Sahibinin Durumu ..................................................................... 2016 PAYDAŞLAR ARASINDAKİ ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI ........................... 2016 GÖREVLİ MAHKEME..................................................................................... 2017 YETKİLİ MAHKEME ...................................................................................... 2017 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA PAYDAŞLAR ARASINDA EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ................... 2017 - Davada genel olarak yapılması gerekenler ...................................................... 2017 - Taşınmazın paylı mülkiyete konu olması ve davalının kayden paydaş bulunduğu durumlarda "davacının payı oranında elatmanın önlemesine" karar verilmesi gerekir ..................................................................................... 2018 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Paydaşlar arasında kullanma biçimi, tüm paydaşlar arasında varılan bir anlaşma ile belirlenmiş ya da fiili bir kullanma biçimi oluşmuşsa.................... 2029 TMK 693. maddesinde belirtilen “paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir. uyuşmazlık halinde yararlanma ve kullanma şeklini hakim belirler” kuralının uygulaması.......................................................................... 2030 İKİNCİ AYRIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI ...................................................................... 2033 ÜÇÜNCÜ AYRIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2043 Tensip Zaptı Örneği 1 ..................................................................................................... 2046 Tensip Zaptı Örneği 2 ..................................................................................................... 2049 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler) ................................. 2056 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2057 - Mahalli bilirkişi listesi için kolluğa yazılacak müzekkere .................................. 2057 X Hukuk Davaları Rehberi - İl İdare Kuruluna yazılacak müzekkere ............................................................ 2058 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği ................................................................... 2058 Keşif ara kararına örnek........................................................................................ 2061 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 2062 Mahalli Bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular..................................... 2062 Keşif Deliline Başvurulmuşsa................................................................................. 2063 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa ............................................................................. 2063 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR............................... 2064 Sözlü Yargılama Aşaması....................................................................................... 2067 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2068 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2068 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2071 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2072 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2075 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2076 Karar örneği 6 ................................................................................................................. 2078 ÜÇÜNCÜ KISIM KOMŞULUK HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI BİRİNCİ AYRIM KOMŞULUK HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA TEMEL BİLGİLER III- GENEL AÇIKLAMALAR ................................................................................... 2083 KOMŞU HAKKI.............................................................................................. 2083 A) KULLANMA BİÇİMİ ................................................................................... 2083 B) KAZI VE YAPILAR ...................................................................................... 2083 1. Kural............................................................................................................. 2083 2. Özel Kurallar ................................................................................................ 2083 C) BİTKİLER .................................................................................................. 2084 1. Kural............................................................................................................. 2084 2. Özel Kurallar ................................................................................................ 2084 D) DOĞAL OLARAK AKAN SU ......................................................................... 2084 E) FAZLA SUYUN AKITILMASI......................................................................... 2084 F) MECRA GEÇİRİLMESİ ................................................................................. 2084 1. Katlanma Yükümlülüğü ................................................................................ 2084 2. Yükümlü Taşınmaz Malikinin Menfaatinin Korunması................................. 2085 3. Durumun Değişmesi .................................................................................... 2085 G) GEÇİT HAKLARI ........................................................................................ 2085 1. Zorunlu Geçit ............................................................................................... 2085 2. Diğer Geçit Hakları ....................................................................................... 2085 İçindekiler IIIIVV- XI H) SINIRLIKLAR ............................................................................................ 2085 İ) KATILMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ......................................................................... 2086 GÖREVLİ MAHKEME..................................................................................... 2086 YETKİLİ MAHKEME ....................................................................................... 2086 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA KOMŞULUK HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ................................................................................................... 2086 - Davayla ilgili genel geçer bilgiler...................................................................... 2086 - Baz istasyonuyla ilgili dikkat edilecekler .......................................................... 2088 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Taş ocaklarından çıkan tozların taşınmazını tarım yapılamaz ve kullanılamaz hale getirdiği iddiası.................................................................... 2115 Tesisteki ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemlerinin davacı komşuya zarar verecek boyutta ısı, görüntü ve gürültü kirliliği yaratması ..................... 2116 İKİNCİ AYRIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI ...................................................................... 2117 ÜÇÜNCÜ AYRIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2125 Tensip Zaptı Örneği 1 ..................................................................................................... 2128 Tensip Zaptı Örneği 2 ..................................................................................................... 2131 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler) ................................. 2139 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2139 - Mahalli bilirkişi listesi için kolluğa yazılacak müzekkere .................................. 2139 - Köy İhtiyar Heyetine yazılacak müzekkere ...................................................... 2140 - TMO’ya yazılacak müzekkere .......................................................................... 2141 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği .................................................................. 2141 Keşif ara kararına örnek ....................................................................................... 2144 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar........................................... 2145 Mahalli Bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular .................................... 2145 Keşif Deliline Başvurulmuşsa ................................................................................ 2146 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa............................................................................. 2146 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR .............................. 2147 Sözlü Yargılama Aşaması ...................................................................................... 2150 XII Hukuk Davaları Rehberi GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2150 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2150 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2153 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2158 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2161 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2163 DÖRDÜNCÜ KISIM DEVLETİN HÜKÜM ve TASARRUFU ALTINDAKİ YERLERE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI BİRİNCİ AYRIM DEVLETİN HÜKÜM ve TASARRUFU ALTINDAKİ YERLERE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA TEMEL BİLGİLER I- IIIIIIV- DEVLETİN HÜKÜM ve TASARRUFU ALTINDAKİ TAŞINMAZLAR ......................... 2171 A) GENEL OLARAK ........................................................................................ 2171 B) SAHİPSİZ YERLER ...................................................................................... 2171 C) KAMU MALLARI ....................................................................................... 2172 D) ORTA MALLARI ........................................................................................ 2172 1. Genel Olarak ................................................................................................ 2172 2. Meralar, Yaylaklar, Kışlak ve Kamuya Ait Otlak ve Çayırlar.......................... 2172 3. Mera, Yaylak ve Kışlakların Hukuki Durumu ............................................... 2173 4. Mera, Yaylak ve Kışlak Olarak Tahsis Edilecek Yerler (Mera Kanunu m. 5)..... 2173 5. Yararlanma Hakkı ve Kapsamı .................................................................... 2173 6. Aşırı Otlatmanın Önlenmesi ........................................................................ 2174 7. Sonradan Yerleşenlerle Yeni Ailelerin Yararlanma Hakkı ............................ 2174 8. İhtiyaç Fazlası Ürünlerin Satılması .............................................................. 2174 9. Mera, Yaylak ve Kışlaklardan Yararlananların Yükümlülükleri .................... 2174 GÖREVLİ MAHKEME ..................................................................................... 2175 YETKİLİ MAHKEME ....................................................................................... 2175 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA DEVLETİN HÜKÜM ve TASARRUFU ALTINDAKİ YERLERE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR .................................................................................... 2175 - Fiili kullanımın ve yapının kim tarafından yapıldığı açıklığa kavuşturulmalıdır............................................................................................. 2175 - Muhtesatlar yıkılmış olsa bile muhtesatın kalıntıları çekişme konusu yerde varlığını koruduğu sürece elatma olgusunun devam ettiği kabul edilmelidir........................................................................................................ 2176 - Sahil şeritlerinin durumu ................................................................................. 2176 - Meralara elatmanın önlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar ............ 2177 ---------- İçindekiler XIII ---(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - - Tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliği ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamaz ve ilk köy eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanmaya devam eder ..................... 2197 Meralar üzerinde, aidiyet iddiasıyla, elatmanın önlenmesi, tapu iptali mera olarak sınırlandırma veya tespitin iptali ve mera olarak sınırlandırma davaları açılabilir. Davayı, yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da hazine açabilir. Davayı açan köy muhtarının veya belediye başkanının davayı kabule, vazgeçmeye ya da sulha yetkisi yoktur. ............................................................................................................. 2199 İKİNCİ AYRIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI ...................................................................... 2204 ÜÇÜNCÜ AYRIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği 1 ............................................................................................................. 2213 Dilekçe Örneği 2 ............................................................................................................. 2214 Tensip Zaptı Örneği 1 ..................................................................................................... 2217 Tensip Zaptı Örneği 2 ..................................................................................................... 2220 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler) ................................. 2228 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2228 - Mera Tahsis kararı bulunup bulunmadığı araştırması için yazılacak müzekkere ....................................................................................................... 2229 - Mahalli bilirkişi listesi için kolluğa yazılacak müzekkere .................................. 2229 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği .................................................................. 2230 Tahkikat duruşmasında deliller toplandıktan sonra keşif ara kararı verilmelidir. Keşif ara kararına örnek ....................................................................................... 2233 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar........................................... 2234 Keşifte mahalli bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular ......................... 2234 Mera iddiası varsa ve buraya müdahale ettiği iddia ediliyorsa ................................ 2234 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa............................................................................. 2235 Meraya elatmanın önlenmesi isteniyorsa (özel sicile kayıtlı olan ve olmayanlar için) Ziraat Mühendisi bilirkişisinden yapması istenecek hususlar ........................... 2235 Harita Mühendisi veya Kadastro Bilirkişisi ile diğer bilirkişilerden yapması istenecek hususlar ............................................................................................... 2236 Kıyıya müdahale iddiası var ise ............................................................................. 2236 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR .............................. 2237 XIV Hukuk Davaları Rehberi Sözlü Yargılama Aşaması....................................................................................... 2240 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2240 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2240 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2243 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2246 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2248 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2250 Karar örneği 6 ................................................................................................................. 2253 Karar örneği 7 ................................................................................................................. 2255 BEŞİNCİ KISIM DİĞER ÇEŞİT ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVALARI BİRİNCİ AYRIM İMAR PARSELİNE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA İMAR PARSELİNE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR ..................................................... 2259 - Davalının kadastral parselde mülkiyetten kaynaklanan veya kişisel bir hakkının bulunması halinde yapılaşması ile ilgili olarak bir elatma davası veya yıkım davasına muhatap olması durumunda ancak 3194 sayılı yasanın 18. maddesinde öngörülen kaim bedele hak kazanır ......................... 2259 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Taşkınlık, imar uygulaması sonucu, diğer bir deyişle yasal işlem sonucu oluştuğundan ve davalıya bu konuda bir kusur yüklenemeyeceğinden, yargılama giderleri ve harcın davalıya yükletilmesi ve davacı yararına avukatlık parasına hükmedilmesi doğru değildir ........................................................................................ 2265 İKİNCİ AYRIM MÜLKİYET HAKKINA DAYANAN ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA MÜLKİYET HAKKINA DAYANAN ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR................ 2267 İçindekiler - XV Yanlar arasında bir ariyet sözleşmesinin oluştuğu kabul edilse bile davacının ihtar çekmekle ya da dava açmakla mevcut muvafakatini geri aldığı ve böylece ariyet hakkını da feshettiğinin kabulü gerekmektedir ......... 2267 Dava tanık dahil her türlü delille ispat edilebilir .............................................. 2268 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Sözlü olarak bir kimsenin maliki olduğu taşınmaz üzerinde mülkiyet iddiasında bulunmak da hukuk açısından bir elatmadır .................................. 2278 Geçit hakkı ....................................................................................................... 2279 Kadastro paftasında yer almayan ark üzerinde kadimlik iddiasının ileri sürülmesi mümkün olmayacağından mahkemece elatmanın önlenmesi isteminin kabulüne karar verilmesi gerekir ..................................................... 2281 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ECRİMİSİL (HAKSIZ İŞGAL TAZMİNATI) DAVASI BİRİNCİ KISIM ECRİMİSİL (HAKSIZ İŞGAL TAZMİNATI) DAVASINDA TEMEL BİLGİLER III- GENEL AÇIKLAMALAR................................................................................... 2285 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA ECRİMİSİL (HAKSIZ İŞGAL TAZMİNATI) DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ...................................... 2287 - Ölü kişi aleyhine dava açılamaz......................................................................... 2287 - Karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılması gereken miktarı ile maktu başvuru harcı ödenmedikçe, davaya devam edilmesi olanağı bulunmamaktadır............................................................................................. 2287 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - ---- Davalı, ispat edememiş olsa da davacılara dava konusu edilen taşınmazların kullanım bedelini ödediğini bildirmiş olmakla, davacıların dava konusu taşınmazlardan yararlanma isteklerini davalıya bildirmiş olduklarının (yani intifadan men koşulunun gerçekleştiğinin) kabulü gerekir ............................................................................................................. 2343 XVI Hukuk Davaları Rehberi ---------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Kendisinden mal kaçırılan mirasçı, murisin ölüm tarihinden dava tarihine kadar ecrimisil isteyebilir ................................................................................. 2391 Davalıların birlikte hareket ettikleri iddia ve ispat edilmediği sürece müşterek veya müteselsil sorumlulukları yoktur............................................. 2392 Yıllara göre belirlenen ecrimisil miktarlarına tahakkuk tarihleri olan dönem sonlarından itibaren faiz uygulanır...................................................... 2393 İKİNCİ KISIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI............................................................... 2395 ÜÇÜNCÜ KISIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2401 Tensip Zaptı Örneği 1...................................................................................................... 2404 Tensip Zaptı Örneği 2...................................................................................................... 2408 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler).................................. 2416 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2416 - Belediye başkanlığına yazılacak müzekkere..................................................... 2416 - Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne yazılacak müzekkere ................... 2417 - Hal müdürlüğü ve TMO’ya yazılacak müzekkere ............................................. 2418 - Kadastro Müdürlüğüne yazılacak müzekkere .................................................. 2418 - Emsal Kira Sözleşmelerinin Gönderilmesi İçin Yazılacak Müzekkere .............. 2419 - Kolluğa yazılacak müzekkere ........................................................................... 2419 Ön inceleme ve tahkikat duruşma tutanağı örneği ................................................. 2420 Tahkikat duruşmasında mahalli bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular ................................................................................................................. 2423 - Dava Konusu Taşınmaz Arsa Vasfında İse............................................................ 2423 - Dava Konusu Taşınmaz Arazi Vasfında İse ........................................................... 2424 Keşif Deliline Başvurulmuşsa................................................................................. 2424 Tahkikat duruşmasında deliller toplandıktan sonra keşif ara kararı verilmelidir. Keşif ara kararına örnek........................................................................................ 2424 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 2425 İçindekiler XVII Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa............................................................................. 2425 Dava konusu taşınmazın niteliği arsa ise ............................................................... 2426 Dava konusu taşınmaz arazi niteliğinde ise ........................................................... 2426 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR .............................. 2426 Sözlü Yargılama Aşaması ...................................................................................... 2431 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2431 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2432 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2435 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2437 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2439 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2441 Karar örneği 6 ................................................................................................................. 2443 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YIKIM (KAL) DAVASI BİRİNCİ KISIM YIKIM (KAL) DAVASINDA TEMEL BİLGİLER III- IIIIVV- GENEL AÇIKLAMALAR................................................................................... 2449 HAKSIZ YAPI NEDENİYLE YIKIM DAVASI ......................................................... 2450 A) YAPIYI ARAZİ MALİKİNİN YAPMIŞ OLMASI ................................................ 2450 1) Malzemenin sökülerek geri verilmesini isteme ........................................... 2450 2) Tazminat isteme .......................................................................................... 2450 3) Arazinin mülkiyetinin kendi üzerine geçirilmesini isteme ........................... 2450 B) YAPIYI MALZEME MALİKİNİN YAPMIŞ OLMASI........................................... 2451 1. Malzemenin Sökülüp Kaldırılmasını İstemesi .............................................. 2452 2. Malzeme Malikinin Tazminat İstemesi ........................................................ 2452 3. Arazi malikinin veya Malzeme Malikinin Arazinin Mülkiyetinin Malzeme Malikine Geçirilmesini Talep Etmesi ............................................. 2452 C) YAPIYI ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN YAPMASI ............................................................ 2452 TAŞKIN YAPI NEDENİYLE YIKIM DAVASI......................................................... 2453 BAŞKASININ TAŞINMAZINA DİKİLEN AĞAÇ NEDENİYLE SÖKME DAVASI........... 2455 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA YIKIM (KAL) DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR .................................................................................... 2455 - Elatmanın önlenmesi ve yıkım davaları kural olarak fiilen elatan kişiye karşı açılır......................................................................................................... 2455 - Yasa, yapıyı yapan kişinin iyi niyetli olmamasının, aşırı zarar doğurup doğurmadığına bakılmaksızın taşan kısmın yıkılması sonucunu doğuracağını öngörmüştür .............................................................................. 2455 ---------- XVIII Hukuk Davaları Rehberi ---(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Davalının hükmün gereğini kendiliğinden yerine getirme olasılığı da gözetilmeden kal bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş olması doğru değildir.......................................................................... 2471 İKİNCİ KISIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2473 Tensip Zaptı Örneği 1...................................................................................................... 2476 Tensip Zaptı Örneği 2...................................................................................................... 2479 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler).................................. 2486 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2487 - Mahalli bilirkişi listesinin tespiti için kolluğa yazılacak müzekkere .................. 2487 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği ................................................................... 2488 Tahkikat duruşmasında deliller toplandıktan sonra keşif ara kararı verilmelidir. Keşif ara kararına örnek........................................................................................ 2491 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 2492 Mahalli Bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular..................................... 2492 Keşif Deliline Başvurulmuşsa................................................................................. 2493 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa ............................................................................. 2493 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR............................... 2495 Sözlü Yargılama Aşaması....................................................................................... 2498 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2499 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2499 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2502 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2504 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2507 BEŞİNCİ BÖLÜM KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ ve TAŞINMAZIN İDARE ADINA TESCİLİ DAVASI BİRİNCİ KISIM KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ ve TAŞINMAZIN İDARE ADINA TESCİLİ DAVASINDA TEMEL BİLGİLER İçindekiler I- II- III- XIX GENEL OLARAK KAMULAŞTIRMA USULÜ ....................................................... 2525 A) KAMULAŞTIRMA KAVRAMI ...................................................................... 2525 B) KAMULAŞTIRMAYA TABİ TAŞINMAZLAR ................................................... 2525 C) KAMULAŞTIRMA YAPABİLECEK KURUM ve KURULUŞLAR ........................... 2525 D) KAMULAŞTIRMANIN ŞARTLARI................................................................. 2526 1. Kamulaştırmanın Yetkili Kamu Tüzel Kişisi Tarafından Yapılması ................ 2526 2. Kamu Yararı Kararının Alınması ve Onaylanması ......................................... 2526 E) KAMULAŞTIRMAYA HAZIRLIK İŞLEMLERİ ................................................... 2527 1. Taşınmazın ve Malikin Netleştirilmesi ......................................................... 2527 2. Tapu Kaydına İdari Yönden Şerh Verilmesi .................................................. 2528 3. Bilirkişi Kurulu Oluşturulması....................................................................... 2528 4. Satın Alma Usülünün Uygulanması.............................................................. 2528 5. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Taşınmazın İdare Adına Tescili.............. 2530 KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ ve TAŞINMAZIN İDARE ADINA TESCİLİ A) GENEL OLARAK ........................................................................................ 2530 B) BEDEL TESPİTİ ve İDARE ADINA TESCİL DAVASININ AÇILMASI ..................... 2532 C) MAHKEME TARAFINDAN DAVANIN TARAFLARINA TEBLİGAT ÇIKARILMASI ............................................................................................ 2533 D) KAMULAŞTIRMANIN ve BELGELERİN ÖZETLERİNİN GAZETEDE YAYIMI ........ 2535 E) TARAFLARIN ANLAŞMAYA DAVET EDİLMESİ .............................................. 2535 F) KEŞİF GÜNÜ VERİLMESİ ve KEŞİF USULÜ .................................................... 2535 G) DAVADA BİLİRKİŞİLERİN ROLLERİ ve HAZIRLAYACAKLARI RAPORLAR .......... 2536 H) İKİNCİ BİR KEŞİF VE BİLİRKİŞİ RAPORU ALINMASININ GEREKİP GEREKMEDİĞİ.......................................................................................... 2537 İ) TESPİT EDİLEN BEDELİN YATIRILMASI ......................................................... 2537 J) HÜKÜM VERİLMESİ ................................................................................... 2538 K) TARAFLARIN YOKLUĞUNA RAĞMEN İŞLEM YAPILABİLMESİ ........................ 2538 L) KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN NEMALANDIRILACAĞI HAL ............................. 2538 M) KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN SİCİLDEN TERKİNİ DURUMU..................... 2538 N) MAHKEMENİN BEKLETİCİ MESELE YAPACAĞI HAL...................................... 2539 O) DAVANIN YANLIŞ HASMA YÖNELTİLMESİ.................................................. 2539 KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ ESASLARI .............................................. 2539 A) GENEL OLARAK ........................................................................................ 2539 B) TAŞINMAZIN DEĞERİNİN TESPİTİNDE GÖZÖNÜNDE BULUNDURULACAK HUSUSLAR............................................................................................... 2540 1. Taşınmazın Cins ve Nevi............................................................................... 2541 2. Taşınmazın Yüzölçümü ................................................................................ 2546 3. Taşınmazın Kıymetini Etkileyebilecek Nitelik ve Unsurlar ........................... 2546 4. Taşınmazın Varsa Vergi Beyanı .................................................................... 2546 5. Kamulaştırma Tarihindeki Resmi Makamlarca Yapılmış Kıymet Takdirleri ...................................................................................................... 2547 6. Arazilerde Net Gelir ..................................................................................... 2547 7. Arsalarda Kamulaştırma Gününden Önceki Özel Amacı Olmayan Emsal XX Hukuk Davaları Rehberi Satışlara Göre Satış Değeri ........................................................................... 2548 8. Yapılarda, Resmi Birim Fiyatları ve Yapı Maliyet Hesapları ve Yıpranma Payı............................................................................................................... 2549 9. Bedelin Tespitinde Etkili Olacak Diğer Objektif Ölçüler ............................... 2549 10. İrtifak Kamulaştırması ................................................................................ 2549 IV- KISMİ KAMULAŞTIRMA................................................................................. 2550 V- İDARİ YARGIDA İPTAL VEYA ADLİ YARGIDA DÜZELTİM DAVASI AÇILMASI ........ 2551 VI- BİLİRKİŞİLER ................................................................................................. 2552 VII- HAKLARIN SINIRLANDIRILMASI VE MÜLKİYETİN İDAREYE GEÇMESİ ................ 2553 VIII- YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME, YARGILAMA USULÜ ...................................... 2553 IX- GİDERLERİN ÖDENMESİ ................................................................................ 2553 X- YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ ve İDARE ADINA TESCİLİ DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ...... 2554 A) DAVANIN GENEL KURALLARIYLA İLGİLİ KARARLAR ..................................... 2554 - Taşınmazın bedeli serbest satışlar emsal alınarak belirlenmesi gerekirken, hükme esas alınan raporda tarafların bildirdiği ve emlakçılar tarafından beyan edilen satışların ortalaması alınmak suretiyle değer biçildiğinden raporlar inandırıcılıktan uzak ve geçersizdir .................................................... 2554 - Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen dosyadaki bilirkişi raporundan ayrılmayı gerektirecek nedenleri hususunda ek rapor alınmadan karar verilmesi doğru değildir ................................................................................... 2555 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - - Düzenleme ortaklık payının indirilmesi için emsal ve dava konusu taşınmazın imar uygulaması sonucu meydana gelen parseller olup olmadığının belediye imar müdürlüğü ile tapu sicil müdürlüğünden sorulması gerekir ............................................................................................. 2631 Kapama mandalina bahçesi niteliği ................................................................. 2631 Kapama zeytin bahçesi niteliğindeki taşınmaz ................................................ 2632 Münavebe bitkisi olarak kabul edilen buğday ve şeker pancarı ...................... 2632 İKİNCİ KISIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI............................................................... 2633 ÜÇÜNCÜ KISIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR İçindekiler XXI Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2691 Tensip Zaptı Örneği 1 ..................................................................................................... 2693 Tensip Zaptı Örneği 2 ..................................................................................................... 2697 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler) ................................. 2706 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2706 - Belediye başkanlığına yazılacak müzekkere .................................................... 2709 - Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yazılacak müzekkere....................................... 2710 - Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne yazılacak müzekkere ................... 2710 - Hal müdürlüğü ve TMO’ya yazılacak müzekkere ............................................. 2711 - Kadastro Müdürlüğüne yazılacak müzekkere.................................................. 2711 - Davacı Kuruma Kamulaştırma Evraklarının İstenmesi İçin Yazılacak Müzekkere ...................................................................................................... 2712 - Yapılmış kıymet takdiri varsa gönderilmesi için yazılacak müzekkere ............. 2712 Ön inceleme ve tahkikat duruşma tutanağı örneği ................................................. 2713 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa............................................................................. 2716 Arazilerde .............................................................................................................. 2716 Arsalarda ............................................................................................................... 2717 Nazım İmar Planında Yer Alan Taşınmazlarda ....................................................... 2717 Yapılarda................................................................................................................ 2718 Kamulaştırma Yoluyla İrtifak Hakkı Kurulmasında................................................. 2718 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR .............................. 2719 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2731 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2731 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2732 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2734 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2736 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2738 Karar örneği 6 ................................................................................................................. 2740 Karar örneği 7 ................................................................................................................. 2742 Karar örneği 8 ................................................................................................................. 2746 ALTINCI BÖLÜM KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI BİRİNCİ KISIM KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASINDA TEMEL BİLGİLER I- İLGİLİ HUKUKSAL DÜZENLEMELER................................................................. 2751 XXII Hukuk Davaları Rehberi II- KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT ve BU MEVZUATTA SÜREÇ İÇERİSİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE GENEL BAKIŞ........................................................................ 2752 III- KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA KAVRAMI ve HUKUKİ NİTELİĞİ.......................... 2755 IV- KAMULAŞTIRMASIZ ELATMA SAYILAN HALLER............................................... 2757 V- DAVACI ve DAVALI ....................................................................................... 2757 VI- KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ KONUSU VE UYGULANACAK YARGILAMA USULÜ .................. 2757 VII- YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR...................... 2758 - Davalı karayolları genel müdürlüğü harçtan muaftır ....................................... 2758 - Kamulaştırma Kanununun 12/C maddesi uyarınca arta kalan kısımda meydana gelecek değer artışı sebebiyle indirilecek bedelin el atılan kısmın bedelinin %50' sini geçemeyeceği dikkate alınmalıdır ......................... 2758 - Tahsiline karar verilen ecrimisilin ayrı ayrı her dönem için belirlenen miktarına dönem sonlarından yasal faizi uygulanması gerekirken kabul edilen miktarın dava tarihinden yasal faiziyle tahsiline karar verilmesi doğru değildir .................................................................................................. 2759 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) - Taşınmaza idarenin hangi tarihte fiilen el attığı belirlenerek sonucuna göre ecrimisile hükmedilmesi gerekir.............................................................. 2786 El atmaya razı olan davacı bedel talebinde bulunduğuna göre, el atılan bölümün değeri tespit edilerek tahsiline karar verilmesi gerekirken el atmanın önlenmesine karar verilmesi doğru değildir...................................... 2787 İKİNCİ KISIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI............................................................... 2789 ÜÇÜNCÜ KISIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği 1 ............................................................................................................. 2803 Dilekçe Örneği 2 ............................................................................................................. 2804 Tensip Zaptı Örneği 1...................................................................................................... 2808 Tensip Zaptı Örneği 2...................................................................................................... 2811 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler).................................. 2820 İçindekiler XXIII - Kamulaştırmasız El Attığı İddia Edilen Kuruma Yazılacak Müzekkere .............. 2820 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2821 - Belediye başkanlığına yazılacak müzekkere .................................................... 2822 - Çevre ve Şehircilik Bakanlığına yazılacak müzekkere....................................... 2823 - Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne yazılacak müzekkere ................... 2823 - Hal müdürlüğü ve TMO’ya yazılacak müzekkere ............................................. 2824 - Kadastro Müdürlüğüne yazılacak müzekkere.................................................. 2824 Ön inceleme duruşma tutanağı örneği .................................................................. 2825 Tahkikat duruşmasında deliller toplandıktan sonra keşif ara kararı verilmelidir. Keşif ara kararına örnek ....................................................................................... 2828 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 2829 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa............................................................................. 2829 Arazilerde .............................................................................................................. 2829 Arsalarda ............................................................................................................... 2830 Yapılarda................................................................................................................ 2831 Kamulaştırmasız Elatma Yoluyla İrtifak Hakkı Kurulmasında................................. 2831 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR .............................. 2832 Sözlü Yargılama Aşaması ...................................................................................... 2839 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2840 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2840 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2842 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2844 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2846 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2848 Karar örneği 6 ................................................................................................................. 2852 YEDİNCİ BÖLÜM TAPUDA KAYIT DÜZELTİM DAVASI BİRİNCİ KISIM TAPUDA KAYIT DÜZELTİM DAVASINDA TEMEL BİLGİLER III- GENEL AÇIKLAMALAR................................................................................... 2859 YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA TAPUDA KAYIT DÜZELTİM DAVASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ......................................................... 2861 - Davada genel olarak dikkat edilecekler (yargıtayın formül kararı) .................. 2861 - Araştırma eksik yapılmamalı, gerekirse keşif yapılmalıdır ............................... 2862 ------------(BU ŞEKİLDE KİTABIN İÇİNDE YER ALAN TÜM KARARLARIN ÖZETLERİ) XXIV Hukuk Davaları Rehberi - - Dava kısmen kabul edilirse, reddedilen kısım için vekil ile temsil edilen davalı idare yararına vekalet ücretine hükmedilmelidir .................................. 2900 Muris adına olan kayıt cebri satış yolu ile kapanmış ve taşınmaz dava dışı kişiler adına tescil edilmiş dahi olsa murisin soyadındaki yanlışlığın tesbitinde hukuki yararları bulunduğundan tespit kararı verilmelidir ............. 2900 Nüfusa kayıtlı olunan yer kütükte yer alması gerekmeyen bilgilerden olduğundan, mahkemeden düzeltme istenemez ............................................ 2901 İKİNCİ KISIM YARGITAY KARARLARI HUKUK GENEL KURULU KARARLARI............................................................... 2903 ÜÇÜNCÜ KISIM YARGILAMA İŞLEMLERİ ve DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dilekçe Örneği ............................................................................................................... 2913 Tensip Zaptı Örneği 1...................................................................................................... 2914 Tensip Zaptı Örneği 2...................................................................................................... 2917 MÜZEKKERELER (Tensip Zaptının Gereği Olan Müzekkereler).................................. 2924 - Tapu Sicil Müdürlüğü’ne Yazılacak Müzekkere................................................ 2924 - Kolluğa yazılacak müzekkere ........................................................................... 2925 - Nüfus Müdürlüğüne yazılacak müzekkere....................................................... 2926 Ön inceleme ve tahkikat duruşma tutanağı örneği ................................................. 2926 Tahkikat duruşmasında deliller toplandıktan sonra eğer keşfe gidilmesi gerektiği kanaati varsa keşif ara karar verilmelidir. Keşif ara kararına örnek .......................... 2929 Kesin süre verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ........................................... 2930 Mahalli Bilirkişilere ve tanıklara özellikle sorulacak sorular..................................... 2930 Keşif deliline başvurulmuşsa ................................................................................. 2931 Bilirkişi Deliline Başvurulmuşsa ............................................................................. 2931 HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR............................... 2931 GEREKÇELİ KARAR ÖRNEKLERİ ...................................................................................... 2934 Karar örneği 1 ................................................................................................................. 2934 Karar örneği 2 ................................................................................................................. 2936 Karar örneği 3 ................................................................................................................. 2937 Karar örneği 4 ................................................................................................................. 2939 Karar örneği 5 ................................................................................................................. 2941 KAYNAKÇA........................................................................................................... 2945