6. Kullanışlılık

PSK 315 Psychological Testing and Measurement
(2014-2015 Fall Semester)
Assist. Prof. Nilay PEKEL ULUDAĞLI
Utility
The concept of utility
• Testin yararlılığı
• Karar verme sürecine katkıda bulunmak için
«bir testi kullanmanın pratik değeri»
• Testler, eğitim programları vb.
• Bir testin kullanışlılığı hakkında bir yargıya
nasıl ulaşılabilir?
Some utility-related questions
• Test, başka testlerle karşılaştırıldığında kullanışlılığı
nedir? (comparative-utility)
• Test mali açıdan ne kadar kullanışlıdır? (cost efficiency)
• Test, tanılayıcı değerlendirme ya da işlem için ne kadar
kullanışlıdır? (diagnostic utility)
• Testin klinik kullanışlılığı nedir? (clinical utility)
• Test bataryasına başka bir testin eklenmesi ne kadar
kullanışlıdır?
• Nörolojik testin tanısal kullanışlılığı nedir?
• Personel testi işe başlayacakları seçen bir araç olarak ne
kadar kullanışlıdır?
Factors that affect a test’s utility
• Psychometric soundness (psikometrik
sağlamlık)
• Costs (maliyet)
• Benefits (yararları)
Psychometric soundness
• Psikometrik sağlamlık nedir?
• Kullanışlılık ve geçerlik-güvenirlik
• Geçerlik her zaman kullanışlılığı sağlar mı?
Costs
• Kullanılan aracın maliyeti nedir?
• Testin uygulanması, puanlanması ve yorumlanması
ile ilgili maliyet
• Testin kolay olarak uygulanması için gerekli
harcamalar
• Sigorta, ruhsat, lisans, muhasebe vb. için ödenen
ücretler
• Test yapmama ya da etkili olmayan bir araçla test
yapmanın olası sonuçları (ekonomik olmayan
maliyet- noneconomic costs)
Benefits
• Yarar ve bedel analizi
• Ekonomik yararlar (economic benefits)
• Ekonomik olmayan yararlar (noneconomic
benefits)
• Bireysel, kurumsal, toplumsal
Sample case: Noneconomic benefits
•
•
•
•
•
Çalışanların performansında niteliksel artış
Çalışanların performansında niceliksel artış
Çalışanların eğitim süresinde azalma
Kaza sayısında azalma
Çalışanların diğer giderlerinde azalma
Utility analysis
• Kullanışlılık hakkında karara varmak için
tasarlanan teknikler
• Maliyet-kazanç analizi gerektirir
• Test kullanmanın kazancı maliyeti aşıyor mu?
• Beklenti tablosu (expectancy data)
• Brodgen-Cronbach-Gleser formülü
The benefits of utility analysis
• Bir test özel bir amaç için başka teste tercih
edilmeli mi?
• Bir değerlendirme aracı türü, başka bir türe
tercih edilmeli midir?
• Bir ya da birden fazla test, kullanımda olan bir
ya da birden fazla teste özel bir amaç için
eklenmeli midir?
Some practical considerations
• Aday havuzu
• İşin karmaşıklığı
• Kullanılan kesme puanı (cut score)
– bağıl kesme puanı (relative cut score)
– mutlak kesme puanı (fixed cut score)
– çoklu kesme puanı (multiple cut score) ve çoklu
engeller (multiple hurdles)
Methods for setting cut scores
• Angoff Yöntemi
• Bilinen Gruplar Yöntemi (the known groups
method)
• Madde Tepki Kuramına Dayanan Yöntemler
(item response theory-based methods)
• Diğer Yöntemler