SİSMOLOJİYE GİRİŞ

SİSMOLOJİYE GİRİŞ
Yrd. Doç. Dr. Berna TUNÇ
SİSMİK DALGALAR
CİSİM DALGALARI (body waves)
P dalgaları (primer waves)
S dalgaları (secondar waves)
YÜZEY DALGALARI (surface waves)
Love dalgaları (love waves)
Rayleigh dalgaları (rayleigh waves)
CİSİM DALGALARI
(Body Waves)
YÜZEY DALGALARI (Surface Waves)
Love Dalgası
1) Yatay düzlemde polarize olmuş SH dalgalarıdır,
2) Yerkabuğu içinde Normal Dispersiyon gösterir,
3) Bir tabaka içinde, tabakanın alt ve üst sınırları
arasında ardışık yansımalar sonucu yapıcı
girişimlerle meydana gelirler,
4) D olayısıyla oluşabilmeleri için tabakalı bir
ortama, kanala gerek vardır,
5) B u kanal yerkabuğu olabileceği gibi, üst
mantoda herhangi bir tabaka da olabilir,
6) Love dalgalarının düşey bileşeni yoktur, yatay
bileşen sismogramlarında gözlenirler.
7) En önemli özellikleri dispersiyona uğramalarıdır.
Rayleigh Dalgası
1) Bu dalgaların meydana gelebilmesi için tabakalı
bir ortama gerek yoktur, serbest bir yüzeyin olması
yeterlidir,
2) Rayleigh dalgalarını alan bir partikül, eliptik bir
yörünge çizer, bu harekete «retrograde» hareket
denir,
3) P dalgalarından türemiştir,
4) İlerleme doğrultusunda yatay bileşenleri vardır,
5) Hızları Love dalgalarından daha küçüktür.
http://www.geology.sdsu.edu/visualgeology/
geology101/geo100/earthquakes2.htm
GRUP ve FAZ HIZI
Yüzey dalgalarının Grup Hızı (U) ve Faz Hızı (C)
olmak üzere iki türlü ilerleme hızı vardır.
Love dalgalarının Grup ve Faz hızları
incelenerek, bu dalgaların meydana geldiği
ortamın (yerkabuğu veya üst mantı olabilir)
kalınlığını, S dalgalarının hızlarını dolayısıyla
rijiditeyi saptamak mümkün olmaktadır.
T1 peryotlu dalga
grubu
DALGA
TRENİ
DİSPERSİYON
Dalga hızının frekansa bağlı olmasıdır. Normal
ve Ters Dispersiyon olmak üzere iki tür
dispersiyon olayı vardır. Büyük dalga boylu
dalgaların istasyona önce gelmesi
durumuna Normal Dispersiyon, tersi
duruma da Ters Dispersiyon adı verilir.
Dispersiyon Eğrisi: Faz ve Grup hızlarının peryoda bağlı
değişimlerini gösteren eğrilere denir. Dispersiyon
eğrilerinden yararlanarak yer içinin fiziksel parametreleri
(P ve S dalga hızları, yoğunluk, kalınlık gibi).
Love ve Rayleigh Dalgalarının Grup ve Faz Hızı
Karşılaştırması

Download Report