Orta Çağ Avrupası - Skolastik Dönem (8.

Skolastik Dönem (8-14.yy)
• Skolastik Felsefe
• Köklü eğitim kurumlarına sahip olma avantajı
• 787: Fransa’da Şarlman tüm kilise ve
manastırların okul açması için kanun çıkardı.
– Üniversitelerin çekirdekleri
Üniversite
• Siyasi etkenler üniversite sayısını artırdı.
– II. Frederick, Papa ile rekabeti nedeniyle
Padua (1222) ve Napoli (1224)
üniversitelerini açtı.
Erken Skolastisizm (8-12.yy)
• Üniversitelerde eğitim ve öğretim
çoğunlukla din adamlarınca veriliyor.
• Eğitimdeki yenilikler başarılı değil
– Tepeden inme girişimler
– Halkın geneli eğitimsiz
• Bu girişimlerin en önemli başarısı:
–
Skolastik Dönem (8-14.yy)
• 6-10. yy.: Avrupa’da
• 12. yy: Arapça’dan Latince’ye çeviriler
• 13-14. yy: Çevirilerin özümsenmesi
• 14. yy. sonrası birkaç yüzyıl içinde,
duraklayan İslam bilimi ile fark kapanıp
öne geçildi.
İslam Biliminin Batıya Etkisi
İslam Biliminin Batıya Etkisi
• En önemli kapı:
•
–
–
–
–
–
–
–
El Mecisti (Almagest)
Geometrinin Öğeleri
El Cebr ve El Mukabele (Algebra)
Astronominin Esasları
Kanun (Canon)
Şifa (Sufficienta)
Tasrif
Skolastisizm Zirvesi (13-14.yy)
• Üniversitelerin yanında iki manastır tarikatı
–
–
• Hristiyanlığı yaymak için eğitimli din adamı
yetiştirmek amacı
• Başlangıçta dini eğitime ağırlık, zamanla
–
• Dominikenler giderek katılaşarak ve
etkinleşerek Engizisyona ulaşıldı.
Hristyan OrtaÇağ Astronomisi
• Aristo ve Batlamyus evren modelleri
• Dominikenler, Batlamyus modelini kabul
ederken Fransiskenler modele bazı
eleştiriler getiriyorlardı.
– Thomas Aquinas, bu iki modeli
birleştirmeye çalıştı.
Thomas Aquinas (1225- 1274)
• Dominiken tarikatından Orta Çağ Avrupa’sının en
ünlü din düşünürü
– Katolik kilisesinin resmi öğretisi
• Kutsal ve kutsal olmayan bilgilere akılcı temel
– Aydınlanma, bilgi sayesinde olur.
– İnanmak için anlamak gerekli (Abelard)
• İbni Rüşd yoluyla Plato ve Aristo felsefesini kullandı.
– Eski Yunan felsefesi ile Hristiyanlığı uzlaştırma
• Kafirlere Karşı eserinde bilginin iki kaynağı:
Thomas Aquinas (1225- 1274)
• Bilginin dayanağı Tanrı olduğuna göre
– İnanç ve akıl yoluyla elde edilen bilgiler
uyumlu olmalı
–
• Dünyayı açıklamada Yunan ve Arapların bazı
eserleri de kullanılabilir.
• Aquinas, ile Skolastik düşünce yaygınlaştı ve
16. yy’a kadar etkin oldu.
Leonardo Fibonacci (1170-1250)
• Hristiyan dünyasında matematik 12. ve 13. yy.’da
gelişti.
– Ticari matematik
Hristyan Orta Çağ Fiziği
• Aristo ve İbni Sina fiziği etkin
–
• John Buridan (1290-1360), momentum tanımını yaptı.
– Fırlatılan bir nesneye aktarılan kuvvet (impetus), nesnenin
kütlesi ve hızı ile doğru orantılıdır.
• Optik alanında İbnül Heysem etkisi
– Robert Grosseteste (1170-1253) ve Oxford’da deneyci ekol
Roger Bacon (1220-1292)
• Fransisken tarikatından ve Grosseteste’nin
Oxford’tan öğrencisi
• Olağanüstü Bilgin (Doctor Mirabulus)
• Rönesans'a geçişin hazırlayıcılarından
• Paris üniversitesinde 15 yıl Aristo, İbni Sina
ve İbni Rüşd’ün çeviri eserlerini inceledi.
• Opus Maius (
):
– Döneme ait bilgilerin özeti
• Gerçeği bulma önündeki engeller
Bacon ve Bilimsel Yöntem
• İbnül Heysem’den etkilendi.
• Yanlış bilgilerin nedeni
–
• Güvenilir bilgiye ancak Akıl ve Deney ile birlikte ulaşılabilir.
Akıl (Kanıtlayıcı) ve Deney (Veri toplayıcı)
•
Hocası Grosseteste ile birlikte Batı dünyasında bilgi üretmede
deneyin gerçek bir araç olduğunu vurgulayan ilk bilgin
– Deneysel bilim bütün bilimlerin efendisidir.
Hristyan Orta Çağ Coğrafyası
– Batlamyus’un “Coğrafya”sı ancak
1406’da Latince’ye çevrildi.
• Kudüs merkezli dünya haritaları
• Avrupa dışı bölgelerle ilgili mitolojik inançlar
Marco Polo (1254-1324)
• Avrupa’da Orta Çağ’ın en ünlü gezgini
• 1271-1295 arası Moğol imparatorluğunu gezdi.
– İl Milione di Marco Polo (İl Milione):
–
Hoşgörü Ortamı (13-14. yy)
• 12. yy’daki çeviri süreci sonrası farklı bilimsel düşünceler
• Özellikle Astronomide yeni görüşler:
– John Buridan (1290-1360) ve Nicolas Oresmus (1320-1382)
– Hareketli dünya görüşü
• Kilise etkisi ile bu fikirler kabul görmedi ama sert tepki de verilmedi.
–
• Bu dönemde gelişen deniz ticareti ve Müslümanlarla etkileşim sonucu
–