16.04.2015 tarih ve 29328 sayılı resmi gazetede yayınlanan çiğ

Resmî Gazete
16 Nisan 2015 PERŞEMBE
Sayı : 29328
YÖNETMELİK
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
ÇĠĞ SÜTÜN SÖZLEġMELĠ USULDE ALIM SATIMINA ĠLĠġKĠN YÖNETMELĠK
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sanayiye arz edilen çiğ sütün alım ve satımının sözleşmeli usulde yapılması,
üretici/üretici örgütü ve alıcı arasında uyulması gereken kuralların belirlenmesi, üretim ve pazarlamada
sürdürülebilirliğin sağlanması, arz talep dengesinin oluşturulması ve çiğ süt üretiminde izlenebilirliğin sağlanması ile
ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; çiğ süt üretimi yapan üreticiler veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütleri ile
alıcılar arasında akdedilen çiğ süt alım satım sözleşmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 12 nci ve 13 üncü maddeleri ile
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 24 üncü maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alıcı: Gıda ile ilgili meri mevzuat hükümlerine uygun olarak faaliyette bulunan, üretici veya bunların üyesi
bulunduğu üretici örgütü ile sözleşme imzalayan gerçek veya tüzel kişileri,
b) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
c) Çiğ süt: Çiftlik hayvanlarının meme bezlerinden salgılanan 40 ºC’nin üzerinde ısıtılmamış veya eşdeğer etkiye
sahip herhangi bir işlem görmemiş, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, Türk Gıda
Kodeksi Yönetmelikleri ve ilgili mevzuatta belirtilen uygun sütü,
ç) Parite: 1 litre çiğ inek sütü bedeli ile satın alınabilecek en az %18 ham proteinli ve 2500 kcal/kg metabolik enerjili
kg cinsinden sığır süt yemi miktarını,
d) Sözleşme: Alım satıma konu olan çiğ sütün, cinsi, miktarı, fiyatı, üretim şekli, teslim tarihi gibi hususları içeren ve
bu Yönetmelik esaslarına göre alıcı ile üretici veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütü arasında imzalanan çiğ süt
alım satım sözleşmesini,
e) Üretici: Gıda olarak piyasaya arz için süt üretmek amacıyla, bir veya daha fazla çiftlik hayvanının bulundurulduğu
tesis sahibi gerçek veya tüzel kişileri,
f) Üretici örgütü: Üreticisi adına çiğ sütün sözleşmeli usulde alım satımına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek üzere
temsil ve ilzam yetkisi bulunan, Merkez Birliği düzeyinde örgütlenmesini tamamlamış, 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa göre kurulmuş ıslah amaçlı yetiştirici birlikleri, 29/6/2004 tarihli ve
5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş üretici birlikleri ile Bakanlıkça kuruluşuna izin verilen
24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulmuş hayvancılık faaliyeti yürüten tarımsal amaçlı
kooperatifleri,
ifade eder.
SözleĢme ilkeleri
MADDE 5 – (1) Çiğ sütün alım satımına yönelik olarak, taraflarca imzalanacak sözleşmeler aşağıda belirtilen ilkeler
ışığında yapılır:
a) Sözleşmeler tarafların karşılıklı istekleri üzerine düzenlenir.
b) Süt üretimi ve pazarlanması amaçlı üretici örgütlenmesi teşvik edilir.
c) Taraflar tüketicilere karşı şeffaf davranarak bilgi paylaşımında bulunur.
ç) Üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamaları boyunca çiğ sütte bulunmaması amaçlanan veya beklenmeyen bir
maddenin izinin sürülebilmesi ve takip edilebilmesi sağlanır.
d) Sözleşmenin tarafları, pazar garantisi ile endüstriyel hammadde için arz güvenliği sağlanması doğrultusunda ortak
menfaat ekseninde uzlaşır.
e) Çiğ süt üretimi yapan çiftlikler ve işleyen endüstriyel tesisler çevresel kaynakların korunmasını sağlar ve çevre
sağlığına uygun davranır.
f) Çiğ sütün uygun işletme ve sağlıklı hayvanlardan elde edilmesi için alıcı ve üretici veya bunların üyesi bulunduğu
üretici örgütü tarafından gerekli tedbirler alınır.
g) Türk gıda mevzuatına uygun çiğ süt üretimi sağlanır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
SözleĢme ile Ġlgili Esaslar
SözleĢmede uyulacak usul ve esaslar
MADDE 6 – (1) Üreticiler veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütleri ile alıcılar arasında imzalanan sözleşmenin
onaylı bir örneği, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi iş günü içerisinde üretici/üretici örgütü tarafından çiğ
süt üretiminin yapıldığı yerdeki Bakanlık il/ilçe müdürlüğüne teslim edilir. Sözleşme bilgileri, Bakanlık il/ilçe
müdürlükleri tarafından beş iş günü içinde Bakanlıkça kullanılan süt kayıt sistemine kaydedilir.
(2) Sözleşme süresi altı aydan az, bir yıldan fazla olamaz. Taraflar sürenin bitiminden evvel sözleşme süresini uzatma
hakkına sahiptir. Tarafların anlaşarak sözleşmeden dönmesi halinde altı aylık zorunlu asgari süre hükmü uygulanmaz.
(3) Teslim edilecek çiğ süt, hijyenik şartlara uygun olarak, sözleşmede belirtilen üretim yeri veya yerlerinde üretilir.
(4) Taraflar mücbir sebepler ve veteriner hekim raporu ile belgelenen süt üretimini doğrudan etkileyen hayvan
hastalıkları ile sütün gıda olarak tüketimine izin verilmeyen hayvan hastalığı tedavi süreçleri haricinde miktarı,
kalitesi, teslim yeri, teslim şartları ve zamanı sözleşmede belirlenen çiğ sütü almak veya satmak zorundadır. Çiğ sütün
alım satımının bu fıkrada belirtilen şartlar dışında durdurulması halinde, taraflar için eşit miktarda uygulanacak ceza
koşulu sözleşme ile belirlenir.
(5) Sözleşmede, teslim edilecek ve alınacak çiğ sütün dönemler itibari ile asgari ve azami miktarı, fiyatı, soğutma ve
hizmet bedeli, kalite ve miktar primi, muayene ve kabul şartları ile çiğ süt alım satımıyla ilgili ödeme yöntemi
belirtilir.
(6) Sözleşmede, nakit avans veya çiğ sütün üretiminde kullanılan her türlü girdinin alıcı tarafından üretici/üretici
örgütüne verilmesi kararlaştırılabilir. Bu durumda avans tutarı ve girdi bedeli süt bedelinden mahsup edilir. Üreticiye
kesif yem verilecekse süt/yem paritesi 1,3’ün altında olamaz.
(7) Üretici örgütü üzerinden sözleşme yapmak isteyip birden fazla örgüte üye olan üreticiler bunlardan birisini,
kendileri adına sözleşme yapmak üzere yazılı olarak yetkilendirir.
(8) Üretici örgütleri aracılığıyla satılan çiğ süt karşılığı alınan nakit avans, üretim oranları göz önüne alınarak üretici
örgütünün üyelerine dağıtılır.
(9) Üretici örgütleri, hesaplarına aktarılan çiğ süt bedellerini aktarma tarihini takip eden üç iş günü içerisinde üyelerine
öder.
(10) Taraflarca çiğ sütün fiyatı;
a) Pazarlık ile,
b) Çiğ sütteki koloni sayısı, somatik hücre sayısı, süt yağı ve protein oranlarını dikkate alarak kalite ve içeriğe göre,
c) Pariteye göre,
ç) Ulusal Süt Konseyinin ilan ettiği tavsiye fiyatına göre,
belirlenebilir.
(11) Tarafların, sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı
Türk Borçlar Kanununun temerrüt ve sorumluluğa ilişkin ilgili hükümleri uygulanır.
(12) Sözleşmede, çiğ sütün kalitesinin belirlenmesi için analiz yapılması kararlaştırılabilir. Analizlerin ne şekilde ve ne
zaman yapılacağı ile analizlere ilişkin yapılan masrafların karşılanma şekli sözleşmede belirtilir.
(13) Tarafların sözleşmeden kaynaklanan seçimlik haklarını kullanmaları, yükümlülük ihlalleri ve/veya dava
açılmasına neden olabilecek fiili durumlardan dolayı diğer tarafı bilgilendirme şekilleri ve zamanı hususunda genel
hükümler uygulanır.
(14) Sözleşmenin, gıda ile ilgili meri mevzuata ve bu Yönetmeliğe aykırı hükümleri geçersizdir.
(15) Taraflar, sözleşmede aksi belirtilmedikçe sözleşme içeriğini veya koşullarını üçüncü kişilerle paylaşamaz.
Bakanlık, çiğ süt üretiminin planlanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla sözleşmelerdeki tüm bilgileri
kullanır. Bakanlığının bu doğrultudaki iş ve işlemleri gizlilik ihlali sayılmaz.
(16) Sözleşmeye taraf üretici örgütlerinin bağlı bulundukları merkez birlikleri, örnek süt alım satım sözleşmesi
hazırlayabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇeĢitli ve Son Hükümler
SözleĢme zorunluluğu
MADDE 7 – (1) Çiğ sütü bu Yönetmelik hükümleri kapsamında sözleşmeli olarak almayan alıcılar hakkında 5996
sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan ilgili cezai hükümler
uygulanır.
Mevcut sözleĢmeler
GEÇĠCĠ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik yayımlanmadan önce yapılan çiğ süt alım satım sözleşmeleri, sözleşme
sürelerinin bitimine kadar geçerlidir.
Yürürlük
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.