SKUPŠTINA OPŠTINE PRIJEDOR
STRATEGIJA RAZVOJA OPŠTINE PRIJEDOR
U PERIODU 2008- 2013. GODINE
Prijedor, jun 2008. godine
PREDGOVOR
Poštovani sugrađani,
Strateško planiranje razvoja opštine je veoma složen i ozbiljan posao. Vjerujući u građane
Prijedora i njihove potencijale, imali smo dovoljno mudrosti, smjelosti i hrabrosti da se
oslonimo na sopstvene snage i krenemo u tako odgovoran posao. Opredjeljenje ove vlasti je
da ovakav dokument treba da vodi i uradi „domaća pamet“, uz primjerenu, ali nikako presudnu
ulogu konsultanata sa strane.
Pred vama je dokument pod nazivom „Strategija razvoja opštine Prijedor u periodu 20082013. godine“. Dokument je pripremljen na osnovu savremenih kretanja u oblasti strateškog
planiranja i treba da obezbijedi naše sigurnije i kvalitetnije približavanje Evropskoj uniji, što je,
svakako, naš cilj.
Najznačajnije od svega jeste da su svi zainteresovani građani i institucije mogli učestvovati u
kreiranju Strategije. Tokom rada na Strategiji, postignuti su neki novi kvaliteti: 1)
multidisciplinarni pristup, 2) timski rad, 3) realni, efikasni i racionalni ciljevi, 4) stvaranje
partnerskih odnosa, 5) učešće javnosti u donošenju odluka i 6) oslanjanje na sopstvene
snage.
Želja nam je da, polazeći od onoga što jesmo: naših vrijednosti i prednosti, stvorimo uslove za
održivi razvoj opštine primjernu našim potrebama.
Naša je zajednička potreba da se ljepše, bolje, kvalitetnije i sigurnije živi.
Zbog naše djece i njihove budućnosti, nemamo pravo da budemo pasivni posmatrači
sadašnjosti. Naš pristup u izradi Strategije je liderski – ovaj dokument smo napravili sami,
sami ćemo u njegovoj realizaciji učestvovati, rezultate ćemo sami osjećati: i na kraju, zbog njih
ćemo isključivo mi biti odgovorni. Vizija našeg razvoja je realna. Ciljevi, programi i projekti su
ostvarljivi. Na ovom mjestu se ništa ne završava. Naprotiv, tek sada treba da počne ono što
smo svi očekivali, a to je dinamičan, planski, integralni razvoj opštine Prijedor. Dokument o
razvoju je bitan, ali ne i presudan činilac razvoja opštine. Sada treba sve akcije pretvoriti u
djelo, konkretizovati ih i „pokazati u praksi“.
Pozivam sve građane da aktivno učestvuju u sprovođenju akcionih planova Strategije razvoja
opštine Prijedor, jer usmjerenost, saradnja i efikasnost čine suštinu uspjeha.
Zato vjerujem u uspjeh. Zato ćemo uspjeti.
Za opštinu Prijedor, po mjeri njenih građana.
S poštovanjem vaš,
Marko Pavić,
Načelnik opštine Prijedor
2
SADRŽAJ
1. UVOD ...................................................................................................................................... 5
2. METODOLOGIJA RADA ....................................................................................................... 8
3. SOCIO-EKONOMSKA ANALIZA OPŠTINE PRIJEDOR ................................................. 10
I OPŠTI PODACI I PRIRODNA BOGATSTVA OPŠTINE PRIJEDOR ............................. 10
II DEMOGRAFSKA STRUKTURA I TRŽIŠTE RADA ..................................................... 13
III INFRASTRUKTURA I JAVNE USLUGE ...................................................................... 17
IV PRIVREDA ....................................................................................................................... 23
V DRUŠTVENA STRUKTURA ........................................................................................... 29
VI LOKALNI EKONOMSKI RAZVOJ ................................................................................ 32
4. SWOT ANALIZA .................................................................................................................. 33
OPŠTA SWOT ANALIZA – OPŠTINE PRIJEDOR ............................................................ 34
I INFRASTRUKTURA I PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE ................... 35
1. SAOBRAĆAJ ................................................................................................................. 35
2. ELEKTROENERGETIKA ............................................................................................ 38
3. TELEKOMUNIKACIJE ................................................................................................ 42
4. VODOSNABDIJEVANJE I OTPADNE VODE .......................................................... 45
5. TOPLANA ..................................................................................................................... 51
6. PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE ..................................................... 56
II EKONOMIJA I PRIVREDA ............................................................................................. 59
1. INDUSTRIJA, RUDARSTVO I MALA PRIVREDA .................................................. 59
2. POLJOPRIVREDA I VODOPRIVREDA ..................................................................... 64
3. ŠUMARSTVO ............................................................................................................... 66
4. TURIZAM I TRGOVINA ............................................................................................. 70
5. INFORMACIONE TEHNOLOGIJE ............................................................................ 80
III ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE I AKCIDENTNE SITUACIJE .................................... 82
1. POPLAVE ..................................................................................................................... 82
2. BRANE NA MULJNIM AKUMULACIJAMA ........................................................... 84
3. POŽARI......................................................................................................................... 85
4. ZEMLJOTRESI............................................................................................................. 86
5. UDARI GROMA I OLUJNI VJETROVI ..................................................................... 87
6. RADIOAKTIVNI GROMOBRANI ............................................................................. 88
7. DEMINIRANJE ............................................................................................................ 89
8. EPIDEMIJE I EPIZOTIJE ............................................................................................ 90
9. TEHNIČKI AKCIDENTI ............................................................................................. 91
10. ZAŠTITA VODA ........................................................................................................ 92
11. ZAŠTITA VAZDUHA................................................................................................ 93
12. ZBRINJAVANJE ČVRSTOG OTPADA ................................................................... 95
13. ZAŠTITA ZEMLJIŠTA I ŠUMA ............................................................................... 96
IV DRUŠTVENE DJELATNOSTI........................................................................................ 98
1. DEMOGRAFSKA STRUKTURA I TRŽIŠTE RADA ................................................ 98
2. DOM ZDRAVLJA ...................................................................................................... 101
3. APOTEKA ................................................................................................................... 104
4. OPŠTA BOLNICA PRIJEDOR ................................................................................... 105
5. SOCIJALNA ZAŠTITA.............................................................................................. 108
6. OBRAZOVANJE ......................................................................................................... 110
8. KULTURA ................................................................................................................... 115
8. SPORT.......................................................................................................................... 119
9. OMLADINA ................................................................................................................ 121
10. LOKALNA UPRAVA I SAMOUPRAVA ............................................................... 122
3
11. JAVNE USLUGE - PARKING, JAVNE GARAŽE I ZELENE REKREACIONE
POVRŠINE ...................................................................................................................... 126
12. GROBLJE .................................................................................................................. 127
13. PIJACE ....................................................................................................................... 129
14. NEPROFITNI SEKTOR ........................................................................................... 130
5. VIZIJA OPŠTINE PRIJEDOR DO 2013. ............................................................................ 132
6. STRATEŠKI I OPERATIVNI CILJEVI, PROGRAMI I PROJEKTI................................. 133
6.1. Osnovni principi i vrijednosti za formulisanje strateških ciljeva .................................. 135
6.2. Programi, projekti .......................................................................................................... 135
6.2.1. Izbor programa i projekata ..................................................................................... 136
6.3. Finansijski instrumenti .................................................................................................. 137
7. IMPLEMENTACIJA, MONITORING I EVALUACIJA ................................................... 147
8. INFORMISANJE JAVNOSTI ............................................................................................. 151
ZAKLJUČAK .......................................................................................................................... 151
PRILOG 1. PROJEKTI ............................................................................................................ 153
PRILOG 2. FINANSIJSKI ASPEKTI STRATEGIJE ............................................................. 268
PRILOG 3. UČESNICI U PROCESU IZRADE STRATEGIJE ............................................. 273
4
1. UVOD
Zahvaljujući pravu na lokalnu samoupravu, građani mogu slobodno i neposredno da odlučuju
o javnim poslovima svoje lokalne zajednice, na sopstvenu odgovornost i u sopstvenom
interesu. Zato se i kaže da je lokalna samouprava kamen temeljac političke strukture moderne
države. Najznačajnije tekovine moderne lokalne samouprave su: (a) decentralizacija javnih
službi i njihovo približavanje građanima, (b) priznanje postojanja legitimnih lokalnih interesa i
autonomija u njihovom zadovoljavanju, (c) učešće građana u javnim poslovima uz
preuzimanje i jačanje odgovornosti, (d) stavljanje težišta upravljanja na pojedinca, (e) bolje
razumijevanje problema koji postoje u jednoj zajednici, (f) efikasnost i efektivnost u vršenju
javnih poslova (uspješnije zadovoljavanje potreba lokalnog stanovništva), (g) uspostavljanje
ravnoteže između različitih nivoa vlasti.
Lokalni razvoj je rast kapaciteta lokalne ekonomije da stvara bogatstvo za stanovništvo, a time
i da unaprijedi njihov kvalitet života kroz povećanje zaposlenosti, realnih zarada, vrijednosti
lične imovine, obima i kvaliteta javnih usluga i slično. Razvoj lokalne zajednice ne dolazi sam
po sebi. Zbog toga je neophodno da se postigne konsenzus o zajedničkoj strategiji razvoja i
da celokupna zajednica aktivno učestvuje u implementaciji dogovorene strategije.
Strategije su osmišljavanje dostizanja neke željene vizije, budućnosti. Oblikovanje strategije
razvoja lokalne zajednice zahtijeva sposobnost dugoročnog gledanja, sposobnost
prepoznavanja dinamike dijelova i cjeline i njihove isprepletenosti, te spremnost za
preduzimanje akcija. Strategije nisu recepture, nisu instrukcije. Strategije razvoja su rezultat
izbora između različitih vizija i mogućih načina njihovog ostvarenja. Strategije povezuju viziju i
akciju. Takođe, strategije ujedinjuju sve zainteresirane i odgovorne u procesu ostvarivanje
vizije, ali i svim zainteresovanim i odgovornim učesnicima procesa ostvarenja vizije daju
mogućnost kreativnog, inovativnog i preduzetničkog oblikovanja konkretnih akcija.
Upravljanje razvojem lokalne zajednice nije nimalo lak posao, zato se pristup izradi strategije
temelji na pretpostavkama usaglašenosti u slijedećim stavovima:
razvoj se zasniva na složenoj mreži socijalnih, političkih i ekonomskih podsticaja;
razvoj se temelji na sposobnosti učenja: vrednovanja onog što je bilo; sposobnosti
izvlačenja zaključaka o dinamici i posljedicama onoga što se činilo u prošlosti; svijesti
da su poboljšanja uvijek moguća, da je uvijek moguće više, brže, bolje;
razvoj zahtjeva socijalni konsenzus svih onih koji će osjetiti efekte strategije, ili biti
uključeni u njenu implementaciju;
razvoj, koji uvijek znači promjenu, moguć je samo ako koristimo strukture i procese
koje učesnici promjena prihvataju kao svoje, a ne nametnute.
Pošto strategija zahtijeva, prije svega, visok stepen kompetentnosti u krajnje konkretnim
pitanjima, kao i istančan sluh za usklađivanje različitih zahtijeva i interesa, to je neka vrsta
optimizacije sličnih aktivnosti koje se obavljaju i na nivou države, samo u znatno manjem
obimu i uz nešto drugačija ograničenja. Lokalna zajednica se bavi pitanjima svakodnevnog
života građana, pa se efekti njenih aktivnosti lako i brzo prepoznaju. Tehnički gledano, radi se
o vrlo složenom poslu koji zahtijeva koordinaciju djelatnosti različitih službi i institucija, i to ne
samo u jednom vremenskom intervalu, nego neprekidno.
Kao i na višim nivoima, tako i na lokalnom nivou postoji mješavina socijalnih, političkih i
ekonomskih (tržišnih) parametara, odnosno privatnog i javnog sektora, konkurencije i
monopola. Tamo gde je na raspolaganju mogućnost izlaganja slobodnom tržištu i konkurenciji
ne postoji značajniji problem u racionalnoj alokaciji raspoloživih resursa. Problem je znatno
komplikovaniji kada se radi o takozvanim prirodnim monopolima, „javnim dobrima“ i javnim
službama, gde tržišna logika i principi nisu u stanju sami da riješe problem optimalne alokacije
5
resursa. Javna dobra se koriste bez direktnog plaćanja, tako da se ne može iskoristiti tržišni
princip - ko ne plaća ne troši (javni putevi, TV program, bezbjednost...).
Sam proces odlučivanja o bitnim pitanjima razvoja lokalne zajednice bi trebalo učiniti što je
moguće više fleksibilnim. Vrijeme u kome živimo ne prihvata krutost i birokratizovane
procedure. Promjene su brze i dolaze manje ili više neočekivano i na njih je potrebno
blagovremeno reagovati. S druge strane, neophodno je da javnost bude uključena u sva
dešavanja. Ako to nije slučaj, tada se ulazi u konflikte koji otežavaju proces i smanjuju mu
efikasnost. Kada se govori o odlučivanju koje se zasniva na ekonomskoj logici, tada je
neophodno da se uvijek pred očima ima osnovni zahtjev, a to je efikasnost iskorišćavanja
uloženih sredstava - raspoloživim resursima postići maksimalne efekte. To drugim riječima
podrazumijeva primjenu ekonomske logike i njenih strogih principa. U tom smislu svaka
lokalna zajednica predstavlja jednog aktera koji u konkurenciji sa užim i širim okruženjem
nastoji da donese racionalnu odluku. A to znači da traži najbolja moguća rješenja, uz data
ograničenja.
Prvo ograničenje, u ovom kontekstu, predstavljaju pravila i vrijednosti koje su
nametnute od strane viših nivoa vlasti i koji ne mogu na lokalnom nivou da budu
dovedeni u pitanje.
Drugo ograničenje su raspoloživi resursi.
Raspoloživi resursi predstavljaju sve prirodne, finansijske i ljudske resurse koji lokalnoj
zajednici, u datom trenutku, stoje na raspolaganju. Naravno, da od strukture raspoloživih
resursa, kao i njihovog raspoloživog i upotrebljivog obima, zavisi i izbor ciljeva. Kada se govori
o raspoloživim resursima potrebno je, kako se to obično kaže: „utvrditi njihove jake i slabe
strane“. Svaki raspoloživi resurs je neophodno posmatrati kroz prizmu njegovih potencijala.
Drugačije rečeno, to znači da je neophodno da donosioci odluka precizno identifikuju
raspoložive resurse i to ne samo prema njihovom obimu, nego i prema strukturi, odnosno
prema kvalitetu. Ekonomisti govore o „komparativnim prednostima“, što nije ništa drugo nego
princip da svako obavlja onu djelatnost gde je najefikasniji, odnosno gde su troškovi najniži.
Potrebno je, kada se govori o raspoloživim resursima, imati u vidu ne samo njihovo trenutno
stanje, nego i procjene o tome šta će da se dešava u budućnosti.
Lokalna vlast u tržišnim uslovima treba da bude usmjerena na privlačenje kapitala. Kapital je
veoma pokretljiv resurs i lako se kreće od jedne lokalne zajednice ka drugoj, onoj koja nudi
najpovoljnije uslove u pogledu prinosa tog proizvodnog faktora. Stoga se javlja oštra
konkurencija između lokalnih zajednica u privlačenju ovog, ali i drugih proizvodnih faktora.
Jedino uspešnim privlačenjem tih faktora omogućava se realizacija strategije razvoja,
odnosno dolazi do uspostavljanja održivog razvoja.
Ključni element, odnosno proizvod preduzetništva lokalne zajednice, jeste inovacija. Imajući to
u vidu, uspjeh lokalnih vlasti u preduzetništvu sagledava se inovacijama na planu privlačenja
kapitala i ostalih proizvodnih faktora. Upravo inovacijama se mogu privlačiti proizvodni faktori
– “šta je to što mi imamo, a nema niko drugi!”
Pri upravljanju razvojem lokalne zajednice moraju se imati u vidu pomenuti procesi. Potrebno
je da se aktivnosti tako postave da se ostvari optimalan zajednički efekat.
Opština Prijedor, poput mnogih opština u Republici Srpskoj, suočena je sa velikim problemima
u svom razvoju koji su nastali kao posljedica višegodišnjeg osiromašenja, rata, nedostatka
sredstava i nedovoljnog ulaganja u razvoj. Neadekvatni lokalni i regionalni putevi, problemi u
vodosnabdijevanju, sve veća nezaposlenost, loša privredna aktivnost, veliki broj izbjeglih i
raseljenih lica, ekološki problemi,... i niz drugih faktora doprinijeli su nastajanju zastoja u
razvoju ove sredine koja je nekada bila regionalni centar.
Da bi se efikasno rješavali nagomilani problemi, mora se imati jasna vizija razvoja lokalne
zajednice. Ona treba da posluži kao smjernica za budućnost oko koje su okupljeni svi subjekti
i činioci lokalnog razvoja. Efikasnost razvoja lokalne zajednice podrazumijeva proces
6
planiranja, koji će objediniti aktivnosti građana, lokalne vlasti, privrednih i drugih relevantnih
subjekata i usmjeriti ih ka realizaciji postavljenih ciljeva bržeg razvoja opštine.
Strategija razvoja opštine Prijedor je prvi korak koji treba da stvori preduslove za efikasan,
uspješan i kontinuiran razvoj lokalne zajednice kroz jedan, javnosti jasan, proces, koji će
omogućiti svim građanima opštine da sami planiraju budućnost svoje lokalne zajednice i
učestvuju u realizaciji projekta lokalnog razvoja. Integrisan pristup modernom razvoju lokalne
zajednice podrazumijeva održiv (ujednačen, harmonizovani) razvoj između tri osnovna
segmenta razvoja i to:
- ekonomije i privrednog razvoja,
- socijalnog i društvenog razvoja,
- zaštite i unapređenja životne sredine.
Postoji širok dijapazon mjera koje lokalne zajednica može preduzeti u cilju jačanja
konkurentnosti i poboljšanja lokalne investicione klime, uključujući slijedeće:
podrška malim i srednjim preduzećima,
obezbjeđenje povoljne lokalne investicione klime za lokalni biznis,
ohrabrivanje stvaranja novih preduzeća,
privlačenje spoljnih investicija (bilo iz inostranstva, bilo iz drugih krajeva zemlje),
investiranje u tešku/fizičku infrastrukturu,
investiranje u laku infrastrukturu, uključujući ljudske resurse, regulaciju i sisteme
institucionalne podrške,
podrška pojedinim sektorima,
prostorno targetiranje, odnosno podrška razvoju pojedinih dijelova opštine,
podrška pojedinim ranjivim grupama itd.
Jedino navedena koncepcija razvoja je prihvatljiva za opštinu Prijedor, jer će ona uspjeti da
adekvatno odgovori na veliki broj izazova koji postoje u opštini.
7
2. METODOLOGIJA RADA
Planiranje je sistemski proces uviđanja potreba i rada na najbolji mogući način da bi se
zadovoljila potreba unutar strateškog okvira koji omogućava da identifikujemo prioritete i da
odredimo operativne principe. Planiranje znači razmišljanje o budućnosti da bi smo u vezi sa
tim uradili nešto danas.
Zašto je potrebno planirati razvoj? Zato što se time:
- obezbjeđuje jasno razumijevanje šta je potrebno da uradimo da bi postigli svoje
razvojne ciljeve,
- određuju prioriteti u procesu donošenja odluka,
- dozvoljava da fokusiramo ograničene resurse na akcije od kojih ćemo imati
najveće koristi,
- sagledavaju realne potrebe za razvoj i identifikovanje svih drugih mogućnosti za
obezbjeđivanjem povoljnih sredstava za razvoj,
- odražava planiranje u kontaktu sa globalnim, nacionalnim i regionalnim
kontekstom,
- obezbjeđuje sredstvo za komuniciranje sa drugima,
- obezbjeđuje skladan vodič za svakodnevnu implementaciju.
Planiranje je složeni proces koji uključuje veliki broj različitih aktivnosti. Dvije glavne vrste
planiranja su: strateško planiranje i akciono planiranje. Strateško planiranje ili razvoj
strateškog okvira je u vezi sa širom slikom. Njime opština Prijedor:
- analizira situaciju ili kontekst u kome ona funkcioniše (ekonomski, politički,
socijalni, ekološki), tako da razumije kontekst i da je u mogućnosti da formuliše
viziju sopstvenog razvoja,
- identifikuje problem ili probleme u okviru situacije za koju opština vjeruje da je
osposobljena da se njima bavi,
- selektuje realne ciljeve za sebe,
- racionalno pronalazi i upravlja resursima (finansijama, kadrovima, vremenom),
- formuliše izjavu o viziji koja je bazirana na analizi problema i njihovoj identifikaciji,
- analizira svoje snage i slabosti za bavljenje određenim problemima,
- identifikuje prilike i prijetnje u okruženju koje mogu da utiču na njegov rad,
- određuju prioritete svoga rada,
- revidira strateške opcije za postizanje ciljeva i selektuje one koji joj najviše
odgovaraju,
- strukturira i organizuje sebe na adekvatan način.
Akciono planiranje ili operativno planiranje je proces koji vodi osnovne programe i projekte.
To je proces planiranja koji govori šta treba da bude urađeno, kada to treba da bude urađeno,
ko to treba da uradi, i koje resurse ili ulaze treba angažovati da bi se to uradilo.
Metodologija izrade Strategije razvoja opštine Prijedor počiva na metodologiji Svjetske banke i
Evropske unije za razvoj lokalne zajednice i na najuspješnijim primjerima iz prakse. Ona se
bazira na nekoliko principa, a to su:
- integrisan pristup rješavanju problema lokalne zajednice (paralelno rješavanje
problema iz sfere ekonomije, socijalnih problema i problema u oblasti životne
sredine),
- jasna vizija razvoja,
- učešću stručne i šire javnosti u donošenju odluka,
- timski rad po grupama,
- stvaranje političkog konsenzusa oko strategije razvoja opštine.
U skladu sa gore navedenim, faze u izradi Strategije razvoja opštine su:
8
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Socio-ekonomska analiza opštine
SWOT analiza po djelatnostima
Definisanje vizije zajednice za period do 2013.
Definisanje strateških ciljeva, zadataka i željenih efekata
Akcioni plan (programi i projekti)
Monitoring i evaluacija
Informisanje javnosti.
9
3. SOCIO-EKONOMSKA ANALIZA OPŠTINE PRIJEDOR
I OPŠTI PODACI I PRIRODNA BOGATSTVA OPŠTINE PRIJEDOR
Opšte karakteristike
Prijedorska opština geografski je smještena u sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine (u
entitetu Republika Srpska), na obalama rijeka Sane i Gomjenice, te na brežuljcima kojima se
planina Kozara spušta u prijedorsko polje. Područje opštine zauzima 834 km2. Gradsko
područje se nalazi se na 44°, 48' i 30'' SGŠ i na 16°, 42' i 53'' IGD, dok je nadmorska visina
135 m. Ukupna izgrađena površina iznosi 1.373,18 ha ili 1,65% od ukupne površine opštine. U
ukupnoj strukturi urbanih područja grad Prijedor zauzima 888,34 ha, ili 64,7% od ukupno
izgrađenih površina, ili 1,067% od ukupne površine opštine.
Zahvaljujući povoljnom geostrateškom položaju i postojećoj saobraćajnoj infrastrukturi, dobro
je povezana sa susjednim opštinama i širim okruženjem. Administrativno je podijeljena na 49
mjesnih zajednica.
Slika I.1.
Klimatsko - meteorološki uslovi
Klima: umjereno-kontinentalna,
Minimalne temperature: -20° C,
Maksimalne temperature: + 40° C.
Prosječna godišnja temperatura je 11° C. U toku godine ima prosječno 80 dana sa
temperaturom većom od 25 oC, a oko 90 dana sa temperaturom ispod 0 oC, ili 200 dana ispod
12 oC kada je neophodno zagrijavanje radnih i stambenih prostorija.
Prosječan broj sunčanih dana je 60.
60 dana
150 dana
155 dana
10
Prosječna količina godišnjih padavina: 979 litara/m2. Snijeg pada prosječno 26 dana, a
sniježni pokrivač se zadržava oko 45 dana. Posebnu karakteristiku ovog područja čini pojava
magle uz pojas toka rijeke Sane, koja se registruje oko 80 dana u toku godine. Srednja
relativna vlažnost vazduha kreće se u granicama oko 80%, a godišnje se javlja desetak dana
sa elementarnim nepogodama (olujni vjetrovi, grad i sl).
Prema karakteristikama reljefa, vidljivo je da najvećim dijelom preovladava brežuljkasto
područje (obuhvata podnožje planine Kozare i zahvata površinu od oko 38.000 ha), zatim
brdsko područje koje obuhvata dijelove MZ Ljubija i planine Kozare i zahvata, uglavnom,
šumsko zemljište u površini od oko 30.000 ha, te nizijsko područje koje obuhvata doline rijeka
Sane i Gomjenice, i zahvata površinu od oko 16.000 ha.
Planina Kozara se proteže pravcem sjeverozapad – jugoistok. Dugačka je 70 km, a široka 20
– 30 km, sa najvišim vrhom od 978 m (Lisina). Kozara ima potencijal za razvoj različitih vidova
turizma, naročito sportskog i zdravstvenog (viši djelovi planine su vazdušna banja, što
predstavlja potencijal za izgradnju lječilišta).
Osnovno hidrografsko obilježje opštine Prijedor daje vodotok rijeke Sane sa svojim pritokama.
Slivno područje rijeke Sane iznosi cca 3.191 km2. Ukupna površina opštine koju pokrivaju
vodotoci i stajaće vode iznosi 2.152.3 ha, ili 2,47% od ukupne površine opštine u koju ulazi i
površina ribnjaka i vještačkih jezera.
Na području opštine Prijedor se nalaze sljedeća jezera:
Saničani, vještačko jezero – ribnjak, koje se nalazi 15 km jugoistočno od Prijedora;
Ljubija, koje se nalazi 15 km jugozapadno od Prijedora;
Tomašica, koje se nalazi 20 km južno od Prijedora;
Gradina, koje se nalazi 25 km jugoistočno od Prijedora;
Na području opštine evidentne su i česte poplave. Naime, rijeka Sana se izlijeva na nivou
vodostaja 4,2 m, a štete pravi na 4,6 m. Na lijevoj obali plavi izvorišta za snabdijevanje pitkom
vodom grada, a na desnoj strani plavi Raškovac i Brezičane. Takođe i pritoke rijeke Sane
(naročito Gomjenica i rijeka Miloševica), plave veće površine što u narednom periodu
uslovljava potrebu za preduzimanjem aktivnosti kako bi se riješili ovi problemi.
U cilju zaštite od voda u narednom periodu potrebna je:
Regulaciju vodotoka Sane i Gomjenice i regulacija Bereka i drugih vodotoka.
Regulacija rijeke Miloševice, rasteretnih kanala i kanala saobraćajnica u izbjegličkim
naseljima.
Izgradnja obaloutvrda – nasipa od mosta na putu Prijedor – Sanski Most.
Izgradnja parepetnog zida od Kragulja do Trafoa na lijevoj obali Sane radi zaštite od
poplava naselja Tukovi.
Održavanje i zaštita od pucanja brana na rudištima Ljubija (Šikića brana) i Gradina.
Održavanje brane na Ribnjaku.
Prirodni resursi
Ključni prirodni resursi na području opštine su zemljište, šume, vode i mineralna bogatstva.
Zemljište
Prema podacima Odjeljenja za privredu opštine Prijedor, Odsjeka za poljoprivredu, na
području Opštine poljoprivrednom proizvodnjom se bavi oko 13.000 domaćinstava, što
predstavlja oko 50% ukupnog stanovništva. Obradive površine (u privatnom i društvenom
sektoru) obuhvataju 53,64% ukupnih zemljišnih površina.
Prema strukturi zemljišta, oranice i bašte obuhvataju površinu od 37.333,40 ha, dok livade,
voćnjaci i vinogradi obuhvataju površinu od 7.149,40 ha (voćnjaci 2.404,20 ha; livade
11
4.740,20 ha; vinogradi 5 ha). Površina pašnjaka je 4.263,00 ha, ribnjaka 1.300,00 ha, dok
3.974,60 ha od ukupnih zemljišnih površina spada u neplodno zemljište.
Šume
Šumsko zemljište na području opštine Prijedor zauzima površinu od 29.380,20 ha, od čega je
u privatnom sektoru 12.362,80 ha, dok je u društvenom sektoru 17.017,40 ha šumskog
zemljišta. S obzirom na kategorije šuma u državnoj svojini, visoke šume zauzimaju oko 67%,
a niske 27%, dok ostatak predstavljaju površine podesne i nepodesne za gazdovanje.
Šumsko privrednim područjem „Kozaračko“, koje obuhvata teritoriju 6 opština, i to: Prijedor,
Kozarska Dubica, Novi Grad, Kostajnica, Oštra Luka i Krupa na Uni, gazduje i upravlja
Šumsko gazdinstvo „Prijedor“.
Naime, Šumsko gazdinstvo „Prijedor“ se sastoji od 5 organizacionih jedinica – Šumskih
uprava (ŠU Prijedor, ŠU Kozarska Dubica, ŠU Novi Grad, ŠU Oštra Luka i ŠU Kostajnica), a
gazduje i upravlja sa 42.016,57 ha državnih i 32.149,00 ha privatnih šuma, što čini oko 13 %
ukupnih šumskim površina u privatnom vlasništvu posmatrano na nivou RS (drvna zaliha,
godišnji zapreminski prirast i etat kreću se istom omjeru).
Ležišta vode
Na području Ljubijske metalogenetske jedinice, koju većim dijelom čini područje opštine
Prijedor, u različitim geološkim formacijama, ili pojedinim njihovim članovima, formirane su
akumulacije niskomineralizovanih podzemnih voda. Trenutno se iz formiranih izdani koristi oko
1510 l/sec vode na prostoru Ljubijske matalogenetske oblasti. Ova voda se koristi za
snabdijevanje oko 200.000 stanovnika. Najveća uređena izvorišta su u Mataruškom polju i
Brezičanima kod Prijedora i u Novom Gradu sa kapacitetom od 750 l/sec. i 240 l/sec.
Pitka voda
Na širem području Ljubijske metalogenetske oblasti javljaju se izvori niskomineralizovanih
pitkih voda. Njihova izdašnost se kreće do 5 l/sec. Najveće akumulacije podzemnih voda
javljaju se u riječnim nanosima Sane i Gomjenice. Značajne akumulacije vode nalaze se u
vještačkim jezerima Tomašica, Adamuša i Škorac.
Eksploatacija pitke vode
Eksploatacija pitke vode putem već izgrađenih objekata aluvijona rijeke Sane, Mataruškog
Polja i Brezičana vrši se za potrebu snabdijevanja stanovništva grada Prijedora, a iz aluvijona
Sane kod Novog Grada za snabdijevanje ovog naselja.
Ono što je bitno napomenuti jeste da na području prijedorske opštine postoji više izvorišta
pitke vode koja bi mogla biti premet buduće eksploatacije za potrebe vodosnabdijevanja
opština Prijedor i Novi Grad, kao i za komercijalnu proizvodnju, odnosno izvoz pitke vode.
Mineralna bogatstva
Ljubijska metalogenetska oblast zahvata prostor od oko 1200 km2, sjeverozapadnog dijela
Republike Srpske sa brojnim ležištima metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih
sirovina. Posebno se ističu ležišta gvozdene rude kao metalurške sirovine i dijelom kao
mineralni pigmenti, zatim ležišta i pojave: barita, fluorita, gipsa, krečnjaka, dolomita, glina
(kaolinskih, bentonitskih, keramičkih i opekarskih), kvarcnog pijeska, uglja i dr. Ležišta
mineralnih sirovina su različitog morfogenetskog tipa, porijekla i vremena formiranja, a
karakterišu se različitim stepenom proučenosti i istraženosti.
12
S obzirom na bogatstvo prirodnim resursima, jedno od usmjerenja opštine u narednom
periodu, bi svakako trebalo da bude povećanje iskorištenosti raspoloživih prirodnih resursa
(izvorišta vode, željezna ruda, glina i sl.), odnosno „oživljavanje“ i osavremenjavanje
postojećih, te izgradnja novih kapaciteta u oblasti industrije građevinskog materijala.
II DEMOGRAFSKA STRUKTURA I TRŽIŠTE RADA
Podatke o stanovništvu treba uslovno prihvatiti, jer popis nije obavljen od 1991. godine.
Prostorni razmještaj stanovništva je, u principu, usklađen sa prirodnim uslovima i resursima.
Čitav sjeverni dio opštine, tj. pojas koji zauzima planina Kozara, praktično je nenaseljen i
nalazi se uglavnom pod šumom. Prema procjenama danas živi oko 100.000 stanovnika,
naseljenih u 71 naseljenom mjestu (organizovanih u 49 mjesnih zajednica), od čega je oko
polovine seosko stanovništvo. Prosječna veličina domaćinstva iznosi 3 člana.
Na području opštine postoji više naselja mješovitog tipa, koja imaju ulogu zonalnih centara i
karakteristike dijelom ruralnih, dijelom urbanih područja.
Posljednjih godina evidentno je da je na području opštine stopa nataliteta manja od stope
mortaliteta.
Tabela II.1: Pregled rađanja i umiranja u opštini Prijedor u periodu od 1999. do 2004. godine
Godina
1999
2000
2001
2002
2003.
2004.
2005.
2006.
Broj
rođenih
672
652
541
611
777
704
719
722
Indeks
97,02
82,97
112,93
127,16
90,6
102,13
100,41
Broj umrlih
538
913
837
1015
1056
1027
1092
1072
Indeks
169,7
91,67
121,26
104,03
97,25
106,32
98,16
Izvor: Odjeljenje za opštu upravu Opštine Prijedor
Opština Prijedor spada u jednu od opština sa najvećim brojem povratnika. Naime, ukupan broj
povratnika u opštinu Prijedor je oko 25.000 (24.997), od čega je 22.809 Bošnjaka, te 2.188
Hrvata.
Penzioneri predstavljaju 11,58% ukupnog broja stanovnika. Penziona politika provodi se na
tradicionalni način, bez značajnih reformskih zahvata. Životni standard penzionera je ugrožen,
a njihov broj je prikazan u tabeli koja slijedi.
Tabela II.2. Pregled broja penzionera u opštini Prijedor
Godina Ukupan broj penzionera
2000.
11.601
2001.
10.993
2002.
11.124
2003.
10.751
2004.
11.026
2005.
11.155
2006.
11.581
Izvor:Fond PIO RS, Filijala Prijedor
U periodu 2003. – 2006. godine došlo do pada zaposlenih za ukupno 1.478 lica. Najveći pad
zaposlenosti zabilježen je u 2004. (933 lica) i 2005. godini (986 lica). Pomenuti pad zaposlenih
rezultat je, najvećim dijelom, stečajem prijedorskih preduzeća u datom periodu.
13
Tabela II.3. Pregled zaposlenosti prema obliku organizovanja i vlasništvu
zaposlenih u
državnim
preduzećima
i ustanovama
5.667
4.910
3.939
3.864
Broj
zaposlenih u
preduzećima
(akcionarski
m društvima)
4.989
3.554
3.430
3.566
Broj
zaposlenih u
privatnim
preduzećima
(d.o.o.)
3.296
4.321
4.253
4.544
Broj
zaposlenih u
samostalnim
djelatnostima
(radnje)
3.863
4.113
4.228
4.357
Ostali
(dobrovoljni
osiguranici i
vjerski
službenici)
278
262
324
281
Ukupan
broj
zaposlenih
na
području
opštine
18.093
17.160
16.175
16.615
98
104
107
103
87
103
71
138
113
101
92
Broj
Godina
31.12. 2003.
31.12. 2004.
31.12. 2005.
31.12. 2006.
Indeks rasta
d.2006/d.2005
Indeks rasta
d.2006/d.2003
68
Izvor: Fond PIO RS, Filijala Prijedor
U 2006. godini je, u odnosu na prethodnu 2005. godinu, evidentiran rast zaposlenih za 441
lice. Rast zaposlenosti nastavljen je i u 2007. godine, kada je na evidenciji Fonda PIO (na dan
31.12 2007. godine), bilo evidentirano 17.387 lica, što, u odnosu na isti mjesec 2006. godine,
predstavlja povećanje za 772 lica.1
Najveći broj zaposlenih radnika na području prijedorske opštine zaposlen je u djelatnostima:
trgovine, turizma i ugostiteljstva (21,39%),
metalurgije i prerade metala (13,94 %),
poljoprivrede, vodoprivrede, ribarstva, prehrambene i duvanske industrije (12,44%),
građevinarstva, industrije građevinskog materijala, stambeno komunalnim i uslužnim
djelatnostima (11,93 %).
Učešće ukupnog broja zaposlenih radnika u prijedorskoj opštini, u 2006. godini, u ukupnom
broju zaposlenih radnika regije Banja Luka iznosi 9,34%, dok je učešće u ukupnom broju
zaposlenih radnika RS 4,81%.
U periodu od 31.12.2003. do 31.12.2006. godine broj nezaposlenih lica na području opštine
se povećao za ukupno 2.693 lica. Naime, najveće povećanje nezaposlenih lica evidentirano je
u 2004. godini, kao posljedica otpuštanja velikog broja radnika uzrokovana stečajem
prijedorskih preduzeća.
Tabela II.4. – Pregled broja evidentiranih nezaposlenih lica
R. br.
Godina
Broj evidentiranih lica
4.
5.
6.
7.
31.12. 2003.
31.12. 2004.
31.12. 2005.
31.12. 2006.
11.018
12.235
12.976
2
13.711
Izvor podataka: Zavod za zapošljavanje Filijala Prijedor
Posmatrajući nezaposlena lica prema kvalifikacionoj strukturi - na području opštine
Prijedor - možemo uočiti visok stepen podudarnosti broja nezaposlenih određenih zanimanja
sa brojem đaka, odnosno studenata koji se školuju u postojećim obrazovnim institucijama na
1
Podaci o broju zaposlenih radnika se odnose na broj zaposlenih po privrednim subjektima.
Podaci se odnose na ukupnu ponudu radne snage evidentiranu u Zavodu za zapošljavanje Filijala Prijedor, na
dan 31.12.2006. godine, s obzirom da u prethodnim godinama nije postojala dvojna evidencija nezaposlenih lica na
Zavodu, odnosno razvrstavanje nezaposlenih lica na one koji aktivno traže zaposlenje i oni koji sa prijavljeni na
evidenciji Zavoda, po osnovu ostvarenja nekih drugih prava.
2
14
području opštine. Najveći broj nezaposlenih pripada grupi kvalifikovanih, zatim slijede
nekvalifikovani, te nezaposleni sa SSS.
Tabela II. 5. Pregled nezaposlenih lica, po kvalifikacionoj strukturi, na dan 31.12. 2006. godine
BIRO PRIJEDOR
Bez škole
NK radnici
PK -NSS radnici
KV radnici
Tehničari SSS
VKV specijalisti
VŠS
VSS
MR i specijalisti
Doktori nauka
UKUPNO:
Ukupno nezaposlenih lica
4
4.867
362
4.946
2.945
256
222
108
1
0
13.711
Aktivna ponuda radne snage
4
3.958
267
4.340
2.783
164
203
97
1
0
11.817
Izvor podataka: Zavod za zapošljavanje Filijala Prijedor
Posmatrajući starosnu strukturu nezaposlenih lica u decembru 2006. godine, koja aktivno
traže posao na području opštine Prijedor, uočljivo je da je najveći broj nezaposlenih lica
(15,57%) pripada starosnom intervalu 24-30 godina (1841 lice).
Ono što je uočljivo je i da veliki broj mladih ljudi imaju namjeru ili želju da se zaposle u
inostranstvu, što predstavlja višestruku štetu, jer nije samo riječ o gubitku novca uloženog u
obrazovanje, nego o gubljenju najproduktivnijeg resursa bez koga se postojeće stanje nikada
neće promijeniti.
U starosnom intervalu 35-40 godina evidentirano je 14,79% (1.748) nezaposlenih lica, zatim
po ukupnom broju nezaposlenih slijede lica u starosnom intervalu 40-45 godina 1.713 lica
(14,49 %), dok je broj nezaposlenih u starosnom intervalu 30-35 godina pripada 1.675 lica, tj.
14,17 % od ukupnog broja lica koja aktivno traže posao.
U starosnom intervalu 45-50 godina evidentirano je 1.518 nezaposlena lica, odnosno 12,84%
od ukupnog broja lica koja aktivno traže posao, dok je u starosnom intervalu 20-24 godine
evidentirano 1.318 lica, odnosno 11,15%. U starosnom intervalu 50-55 godina evidentirano je
1.099 lica, tj. 9,30% od ukupnog broja lica koja aktivno traže posao.
Posmatrajući ukupan broj nezaposlenih lica koja aktivno traže zaposlenje sa područja opštine
Prijedor (na dan 31.10.2006. godine) uočljivo je da najveći broj nezaposlenih lica čeka na
zaposlenje 2-3 godine (1.859), dok je po stepenu kvalifikacije u pomenutoj skupini (po dužini
čekanja na zaposlenje) najviše KV radnika (664). Pomenuti interval obuhvata 15,89% od
ukupnog broja nezaposlenih lica koja aktivno traže zaposlenje.
Kako dužina čekanja na zaposlenje podrazumijeva i određene socijalne probleme, zatim
zastarijevanje znanja i potrebe za prekvalifikacijom, alarmantan je podatak da 1.680 lica,
odnosno 14,42%, pripada skupini nezaposlenih lica koja na zaposlenje čekaju 9 ili više
godina.
Prema polnoj strukturi nezaposlenih lica evidentno je prilično ujednačeno učešće muškaraca i
žena. Naime, odnos muškaraca i žena koji aktivno traže zaposlenje, na dan 31.12. 2006,
jeste 56% : 44%.
Shodno navedenim podacima evidentno je da situaciju na području opštine karakteriše i
visoka nezaposlenost sa tendencijom rasta poslednjih godina. Stečaj prijedorskih preduzeća
15
uslovio je veliki priliv nezaposlenih lica na evidenciju Zavoda za zapošljavanje, odnosno
uslovio je porast nezaposlenosti u toku prethodnih godina.
Ohrabruje činjenica da je nakon dužeg vremena u 2007. godini zabilježen pad nezaposlenosti
na području opštine.
Upoređujući podatke date za 2006. i 2007. godinu, uočavamo da je, po prvi put, zaustavljen
trend rasta nezaposlenih na području opštine, odnosno da u 2007. godini imamo povećanje
zaposlenosti za 772 radnika.
Tabela II.5. Pregled zaposlenosti prema obliku organizovanja i vlasništvu
Subjekti u
Akcionarska
državnom
društva
vlasništvu
2006.
3.867
3.566
2007.
3.899
3.463
Razlika
32
-103
Izvor: Fond PIO RS, Filijala Prijedor
Godina
Privatna
preduzeća
Samostalne
djelatnosti
Ostali
UKUPNO
4.544
4.887
343
4.357
4.861
504
281
277
-4
16.615
17.387
772
U datoj tabeli, prema podacima za 2006. i 2007. godinu, uočljiv je najveći porast zaposlenih u
samostalnim djelatnostima i privatnim preduzećima.
U narednoj tabeli predstavljeni su uporedni podaci o broju nezaposlenih u 2006. i 2007.
godini.
Tabela II.6. Pregled ukupne i aktivne radne snage na području opštine Prijedor
Stanje na evidenciji i promjene na dan:
Ukupan broj
prijavljenih
31.12.2007
31.12.2006
Razlika
13.497
13.711
214
Aktivna ponuda
11.247
11.817
radne snage
Izvor podataka: Zavod za zapošljavanje Filijala Prijedor
570
Još neki od nedostataka zapošljavanju radne snage na području opštine Prijedor su:
nepovoljna kvalifikaciona struktura;
nepovoljna starosna struktura;
trenutno-kratkoročno, a ne dugoročno rješavanje problema;
needukovanost u smislu aktivnog zapošljavanja i razvijanja privatnog sektora;
manjak inicijative za pokretanje sopstvenog biznisa;
odsustvo čvrste funkcionalne veze između potreba tržišta rada i sistema obrazovanja;
prevelika usmjerenost ka određenim vrstama zanimanja i sl.
S obzirom da od efikasnog funkcionisanja tržišta rada zavisi nesmetano funkcionisanje
privrede i razvoj društva u cjelini, neophodno je pronaći načine kako bi se obezbijedila što
potpunija zaposlenost i efikasna alokaciju radne snage u odnosu na druge faktore proizvodnje
u preduzećima, djelatnostima i sl.
Dakle, tržište rada treba da obezbijedi realizaciju zapošljavanja prema realnoj tražnji
preduzeća za radnom snagom, njenom ponudom i raspoloživom profesionalnom i
teritorijalnom strukturom.
16
Imajući u vidu da tržište rada karakterišu dosta nepovoljni parametri, nameće se potreba
stalnog praćenja i analiziranja određenih kretanja, koja, prije svega, imaju za cilj preduzimanje
mjera i aktivnosti koje bi doprinijele stanju u ovoj oblasti.
Evidentno je da se radnoj snazi, kao ključnom resursu, mora posvetiti više i drugačije od
drugih resursa, jer tržište rada ne može biti prepušteno samo tržišnim mehanizmima, nego je
potrebno osmisliti stimulativne mjere kako bi se njime upravljalo, te je potrebno omogućiti što
bolje korištenje i razvoj ljudskih potencijala kako bi se na taj način postigli pozitivni razvojni
efekti.
Rješenje ovog problema podrazumijeva uočavanje i otklanjanje kako posljedica, tako i uzroka
ovog kompleksnog problema, te potrebu korištenja mjera na povećanje tražnje za radnom
snagom i poboljšanje kvaliteta ponude radne snage. Potrebno je omogućiti protok informacija
koje će biti dostupne svim akterima i analizu tržišta rada učiniti dostupnom i drugim
društvenim partnerima.
Jedno od usmjerenja opštine Prijedor, u narednom periodu, bi trebalo da bude i osnivanje
centra za radnu i profesionalnu orijentaciju, utvrđivanje potreba za različitim profilima
kvalifikovanosti, te izrada dinamike zapošljavanja određenih profila obrazovanosti i dinamike
školovanja tih profila
III INFRASTRUKTURA I JAVNE USLUGE
Prostorno uređenje
Prostor opštine Prijedor je složen i specifičan sa aspekta planiranja i upravljanja prostorom.
Pored najveće urbane sredine grada Prijedora, opština Prijedor ima tri veće urbane sredine
(Ljubija, Omarska i Kozarac) sa svojim specifičnim prostornim zahtjevima i potrebama. U
sastavu opštine Prijedor egzistira nacionalni park “Kozara”.
Kada je u pitanju prostorno planska dokumentacija, područje opštine je u značajnoj mjeri
pokriveno provedbenim planskim aktima. Međutim, postoji potreba da se izvrši revizija većeg
dijela već urađene planske dokumentacije, te da se ona uskladi sa važećom zakonskom
regulativom, nastalim promjenama u prostoru, novim potrebama i zahtjevima koji su nastali u
posmatranom periodu, kao da se pristupi i izradi razvojnih planskih dokumenata. Trenutno su
u toku aktivnosti na izradi Prostornog plana opštine Prijedor u skladu sa Prostornim planom
Republike Srpske i važećim Zakonom o uređenju prostora. Izrada novog Zakona o uređenju
prostora i građenju je takođe u proceduri
S obzirom na pomenuto, jedno od usmjerenja opštine, u narednom periodu, bi trebalo da bude
i završetak aktivnosti na izradi prostornog plana opštine Prijedor, te izradi ostale prostorno planske dokumentacije nižeg nivoa za pojedine dijelove opštine, koji bi omogućili nesmetanu
implementaciju projekata definisanih u Strategiji razvoja.
U skladu sa principima savremenog planiranja i zaštite životne sredine, a uvažavajući
mogućnosti lokalne zajednice u postratnim uslovima i pravce i ciljeve razvoja na nivou
entiteta, za veća urbana područja u opštini Prijedor, kod izrade planske dokumentacije, trebalo
bi obratiti pažnju na odnose stambene funkcije, industrije, zanatstva, zelenih površina,
objekata za sport i rekreaciju, saobraćaja i ostalih vidova infrastrukture, kao i drugih funkcija
karakterističnih za pojedine urbane sredine.
Postojeće zelenilo u gradu, kao sistem uređenih zelenih površina, deficitarno je. Na sadašnjoj
teritoriji grada, uređene površine se javljaju kao javne zelene površine, zelene površine
zatvorenog tipa i zelenilo uz individualne objekte. Za gradove veličine Prijedora optimum
zelenila je 15 m² po stanovniku. Prema ovom kriterijumu gradu Prijedoru nedostaje oko
411.586 m² zelenila, odnosno 9,8 m² po stanovniku.
17
Očuvanje postojećih, te izgradnja i uređenje novih zelenih površina svakako je jedan od
problema koji u narednom periodu lokalna zajednica treba da riješi.
Saobraćaj
Prijedorska opština saobraćajno je željeznički i drumski povezana sa drugim opštinama,
regijama i zemljama, tako da se proizvod iz ove opštine može vrlo brzo naći na tržištima
većine evropskih zemalja. Sve mjesne zajednice povezane su putevima sa središtem opštine.
Ukupna dužina puteva na području opštine Prijedor iznosi 274,56 km, od čega je dužina
asfaltiranog dijela 220,16 km.
Putnu infrastrukturu opštine Prijedor čine magistralni putevi ( M-4; M-15; ), regionalni putevi
(R-406; R-475; R-477; R- 477a), lokalni putevi (L-01-15; L-02-406, L- 03-406; L-04-4; L05; L06-05; L-07-05; L-08; L-09; L-010; L11-15; L-12; L-13-4), nekategorisani putevi (seoski,
poljski, šumski i sl.). Magistralni putevi na području opštine asfaltirani su cijelom svojom
dužinom, regionalni putevi su asfaltirani u dužini 33,1 km, dok su lokalni putevi asfaltirani u
dužini od 117 km. Na području opštine Prijedor nalazi se i oko 140 km nekategorisanih puteva
od značaja za funkcionisanja saobraćaja, a opština održava još oko 500 km ostalih
nekategorisanih puteva.
U funkciji je i željeznička mreža na području cijele opštine Prijedor.
Takođe, postoji mogućnost veze sa ostalim gradovima u RS/FBiH lokalnim putničkim
vozovima sa presjedanjem u stanici Doboj za stanice: Modriča, Šamac, Tuzla, Maglaj ili u
stanici Novi Grad za stanicu Bihać. Veze sa gradovima drugih država se ostvaruje
međunarodnim brzim vozovima sa prevozom putnika.
Dobar geografski položaj opštine, te relativno dobra izgrađenost drumske i željezničke
infrastrukture, otvaraju mogućnosti za njen dalji razvoj.
No, evidentan problem saobraćajne infrastrukture na području opštine je preopterećenost
cestovne mreže. Saobraćajna infrastruktura na području opštine Prijedor „naslijeđena„ je iz
18
prijeratnog perioda i evidentno je da kao takva ne može da zadovolji današnje potrebe
stanovništva Prijedora.
Posmatrajući broj registrovanih motornih vozila, odnosno saobraćajno opterećenje ulica na
području opštine Prijedor u odnosu na prijeratni period, uočljivo je veliko povećanje, a ukoliko
tome dodamo i povećanje/priliv saobraćaja u periodima godišnjih odmora/sezona, uz
nezadovoljavajuću širinu i kapacitet postojećih saobraćajnica na području opštine, možemo
sagledati veličinu ovog problema.
Savremeni uslovi života zahtijevaju realizaciju saobraćajnih usluga na jednom novom nivou, u
kome sigurno nema mjesta za duga čekanja na raskrsnicama i drugim elementima
transportnog sistema.
Takođe, veliki problem predstavlja i nedovoljan broj parking mjesta, te bi shodno navedenim
problemima jedno od usmjerenja opštine Prijedor (drumski saobraćaj) bilo i njihovo rješavanje
(izgradnja zaobilaznica, otklanjanje uskih grla, izgradnju javnih garaža, te razvijanje parking
servisa), ali i izgradnja brzih cesta i auto puta, koje bi u mnogome „podigle“ konkurentnost
opštine, u smislu povećanja atraktivnosti opštine za buduća ulaganja u privredu.
S obzirom na postojanje željezničke mreže na području opštine i postojanje radionice za
opravku teretnih kola, aktivnosti opštine u ovoj oblasti bi se trebale usmjeriti na održavanje već
postojeće željezničke mreže, odnosno osposobljavanje pomenutih kapaciteta, dok bi po
pitanju autobuskog saobraćaja trebalo usmjeriti pažnju na buduće regulisanje gradskog i
prigradskog saobraćaja.
Postojanje sportskog aerodroma na području opštine, otvara mogućnost za korištenje istog
kao regionalnog centra za usluge u poljoprivredi i gašenju požara.
Vodovod i kanalizacija
Vodovodni sistem Prijedor snabdijeva vodom grad i prigradska naselja: Brezičani, Čerjeci,
Puharska, Palančište, i Gomjenica kao i naselje Ljubija. Na vodovodni sistem trenutno je
priključeno oko 60.000 potrošača. Ostalo stanovništvo na području opštine se snabdijeva
vodom iz lokalnih vodovoda i individualnih bunara.
Jedan od problema vodovodne mreže na području opštine je starost značajnog dijela
vodovodnog sistema (20-30 godina) i njena nedovoljna razvijenost koja bi pratila širenje
urbanog naselja i potrebe za vodom.
Trenutni problem vodosnabdijevanja većih opštinskih subcentara (Korarac i Omarska) će se
riješiti u saradnji sa švajcarskom vladom kroz projekat sanacije, rekonstrukcije i dogradnje
sistema vodosnabdijevanja Prijedora, te planiranom izgradnjom regionalnog vodovoda Donji
Pervan – Omarska uz zahvatanje izvora Crno vrelo na teritoriji Banje Luke.
Zbog nemogućnosti da se raspoloživim količinama vode redovno snabdijevaju svi potrošači,
kao i zbog značajne visinske razlike terena, vodovodni sistem Prijedora sastoji se iz četiri
uslovno nezavisne vodovodne mreže (vodovodna mreža za prvu visinsku zonu, vodovodna
mreža za drugu visinsku zonu, vodovodna mreža za Ljubiju i vodovodna mreža za Kozorac).
U prvoj visinskoj zoni se nalazi oko 70 % potrošača i ona se snabdijeva direktno sa izvorišta
„Tukovi“ (najveći dio grada se nalazi u prvoj visinskoj zoni od 130-150 mnm). Druga visinska
zona vodovodne mreže Prijedora se vodom snabdijeva sa bunara „Prijedorčanka“ (u drugu
visinsku zonu spadaju sjeverni i sjeverozapadni dio grada i prigradska naselja: Puharska i
Aerodrom). Ljubija se vodom snabdijeva sa izvorišta „Mataruško polje“.
Istraživanje novih izvorišta i izgradnja novih bunara na postojećim izvorištima Tukovi –
Mataruško polje, Rapića polje i Prijedorčanka bi predstavljalo dobar put ka dugoročnom
19
rješavanju problema vodosnabdijevanja na području opštine, s obzirom da je prema
dosadašnjim saznanjima na ovom području je moguće zahvatiti još 250-300 l/sec, što bi bilo
dovoljno za vodosnabdijevanje u narednih 30-40 godina.
Postojeći kanalizacioni sistem na području grada Prijedora je skupni. Procjenjuje se da
kanalizaciona mreža pokriva površinu od cca 480 ha, a ukupna dužina kanalizacione mreže je
cca 30km. Na kanalizacionu mrežu je priključeno 5.500 domaćinstava, oko 2.500 stambenih
objekata i oko 400 ostalih zagađivača: hoteli, trgovine, industrija, bolnica, škole itd.
Može se reći da je postojeći sistem kanalizacione mreže grada nepotpun. On pokriva samo
određeni dio grada i nedovoljnih je dimenzija. Jedan dio stanovništva nema riješenu
dispoziciju otpadnih voda putem kanalizacione mreže, jer otpadne vode ispuštaju putem
kućne kanalizacije u septičke jame. Rješenje ovog problema pokrenuto je na području naselja
Tukovi, zbog direktne opasnosti da dođe do zagađenja vode u izvorištu pitke vode ''Mataruško
polje''.
Iz navedenih problema uočljivo je da aktivnosti opštine u budućem periodu treba da se
usmjere na rješavanje kanalizacione mreže u pojedinim naseljima (Kozarac, Omarska,
Gomjenica), ali i završetak kanalizacione mreže u naselju Tukovi i u drugim dijelovima grada.
Što se tiče tretmana otpadnih voda, stanje je još lošije. Jedan dio industrije ima predtretman, a
drugi dio direktno svoje vode ispušta u vodotok, bez prethodnog tretmana.
Takođe, ne postoji ni tretman i prečišćavanje komunalnih otpadnih voda koje se neprečišćene
ispuštaju u rijeku Sanu, što, u narednom periodu, uslovljava potrebu ugradnje prečistača.
Što se tiče dispozicije otpadnih voda naseljenih mjesta na području opštine Prijedor, može se
konstatovati da je situacija nezadovoljavajuća, a problem je evidentan i na područjima većih
opštinskih subcentara, gdje dispozicija otpadnih voda nije riješena, ili je pak djelimično
riješena.
Groblja
Grobljima u upotrebi, koja se nalaze na području opštine Prijedor, upravlja preduzeće, vjerska
ili mjesna zajednica kojoj je opština dala groblje na upravljanje.
Na području grada Prijedora nalaze se groblja kojim upravlja i održava opština Prijedor,
ukupne površine 156.785 m² (groblje „Pašinac“, površine 89.410 m², „Pravoslavno groblje u
Rudničkoj“ površine 30.141 m², „Katoličko groblje na Urijama“ površine 19.143 m²,
„Partizansko groblje Urije“, površine 13.991 m²,„Jevrejsko groblje“, površine 4.100 m².
Postoje, takođe i muslimanski mezarluci koje održava Islamska vjerska zajednica.)
Aktivnosti opštine Prijedor u narednom periodu bi trebalo usmjeriti na kupovinu zemljišta za
proširenje centralnog gradskog groblja, te zatvaranje postojećih grobalja u užoj centralnoj zoni
grada.
Prikupljanje i odvoz otpada
Poslove prikupljanja, prevoza i odlaganja čvrstog otpada na području grada Prijedora i
naseljenih mjesta Ljubija, Kozarac i Omarska vrši javno komunalno preduzeće ''Komunalne
usluge''. Redovno prikupljanje i odlaganje čvrstog otpada vrši se sa oko ¾ područja opštine.
Odlaganje čvrstog otpada na području opštine Prijedor vrši se na lokalitetu gradske deponije u
naselju Ljeskare, 8 km udaljenoj od centra grada.
Pojava nekontrolisanog odlaganja čvrstog otpada, tzv. divljih deponija, na području opštine
Prijedor smanjena je u odnosu na protekli period, međutim još uvijek su na rubnim djelovima
20
opštine prisutne divlje deponije. Na većini ovih lokaliteta obavljeno je saniranje stanja,
odnosno odlaganje otpada na gradsku deponiju, tako da je broj divljih deponija, odnosno
količine otpada na tim lokalitetima znatno smanjeno.
Problematika dispozicije čvrstog otpada i njegovo ekološki prihvatljivo neutralisanje još uvijek
nije adekvatno riješeno na području opštine Prijedor.
Za naše uslove najadekvatnije rješenje za zbrinjavanje čvrstog otpada jeste korišćenje
savremene, projektovane i na sanitarni način eksploatisane deponije. Korićenje sanitarne
deponije, u svakom slučaju, podrazumijeva sanaciju postojećih tzv. divljih deponija i korišćenje
ovih prostora u skladu sa zahtjevima sanitarnih uslova.
Analizom navedenih parametara za više predloženih lokaliteta utvrđeno je da lokacija
postojeće deponije u Ljeskarama predstavlja optimalno rješenje za izgradnju gradske deponije
na području opštine Prijedor, tako da ovaj lokalitet, prema postojećoj prostorno-planskoj
dokumentaciji, predstavlja plansko rješenje za sanitarno odlaganje čvrstog otpada za područje
opštine Prijedor.
Rješavanje pitanja sanitarnog zbrinjavanja čvrstog otpada na području opštine Prijedor
podrazumijeva rješavanje problema prikupljanja i selektovanja, ali i transporta i konačnog
odlaganja i recikliranja različitih sirovina (drvo, trava, plastika, papir i dr.) na sadašnjem
lokalitetu deponije ''Kurevo'' u naselju Ljeskare.
Toplifikacija
Opština ima urađen toplifikacijski sistem, ali sa postojećim kapacitetima AD „Toplana“,
grijanjem se snabdijeva uži dio grada, te naselja Pećani, Raškovac i Kokin grad.
Studija toplifikacije Prijedora do 2005. godine, predviđala je proširenje kapaciteta i mreže, ali
ratna zbivanja i njime nastale okolnosti, uzrokovale su prekid grijanja grada u ratnim, pa čak i
u poratnim godinama, kao i zastoj svih aktivnosti po planovima i studijama toplifikacije grada
Prijedora do 2005. godine.
Raspoloživo kotlovsko postrojenje, pušteno je u rad 2004/2005. godine, svojim kapacitetom
može da zadovolji potrebe sadašnjih korisnika. Vrelovodna mreža, mada stara preko 25
godina, takođe je u funkciji i za sada uz konstantno održavanje, zadovoljava potrebe
distribucije toplotne energije. Toplovodna mreža pretežno je stara preko 25 godina (izuzev
toplovodnih priključaka manjeg broja novih zgrada).
S obzirom na trenutnu pokrivenost opštine toplifikacijskim sistemom, neophodno je planirati
radove na postojećoj vrelovodnoj i toplovodnoj mreži, odnosno njeno proširenje na ostala
područja grada.
Elekroenergetika
Radna jedinica koja se bavi distribucijom i snabdijevanjem električne energije na području
opštine Prijedor je RJ „Elektrodistribucija“, Prijedor. RJ “Elektrodistribucija” Prijedor pokriva
teritoriju opština: Prijedor i dio opštine Oštra Luka.
Objektivno stanje elektroenergetske mreže i postrojenja na području RJ Elektrodistribucija
Prijedor, nije na potrebnom nivou, ni u pogledu naponskih prilika, ni u pogledu kontinuiteta
isporuke električne energije. Elektroenergetska mreža ne obezbjeđuje kvalitetno i stalno
napajanje električnom energijom, čime se stvaraju gubici i troškovi kako privrednim
subjektima, tako i domaćinstvima. Neophodno je izvršiti njenu sanaciju na cijelom području
opštine. Ulaganja u rekonstrukciju, izgradnju i modernizaciju srednjenaponske i
niskonaponske u drugoj polovini 2006. godine i u 2007. godini u mnogome su veća nego
ranijih godina, kada se ulagalo malo i nesistematski, ne vodeći se računa o objektivnom
21
povećanju broja potrošača, o povećanoj potrošnji električne energije, o većem oslanjanju na
električnu energiju kao resurs, itd.
RJ Elektrodistribucija Prijedor je na svom distributivnom području izvršila prelazak sa 10 kV na
20 kV napon napajanja skoro svih distributivnih trafostanica, čime se postigla upola manja
strujna opterećenost srednjenaponske mreže, smanjili tehnički gubici, postigla veća
distributivna efikasnost i mogućnost proširivanja mreže. Negativna posljedica ovoga prelaska
je povećan broj zastoja zbog zamjene oštećenih dijelova mreže i postrojenja, koji sad rade
pod višim naponom.
Kako bi se stvorili uslovi za jednu novu koncepciju elektroenergetske infrastrukture, po uzoru
na neke moderne evropske elektrodistributivne kompanije, potrebno je „završiti započeto“:
izvršiti sanaciju na cijelom području opštine.
Komunikacije
Poštanski saobraćaj na području opštine Prijedor se obavlja preko 8 pošta, dok se mobilni
saobraćaj na području opštine obavlja preko 3 mobilna operatera (Telekom Srpske, BH
Telekom,HT Mostar).Internet provajderi čije se usluge koriste u Prijedoru su Prijedor.com (KI
sistemi d.o.o.), Poen.net (AlfaNet), Mediaproline, Spinter (Srpske pošte a.d.), Teol (Telekom
Srpske a.d.).
U budućem periodu bi trebalo obezbijediti punu pokrivenost opštine fiksnom i mobilnom
telefonijom, dok bi se u oblasti informacionih tehnologija trebali usmjeravati na stvaranje
klastera.
Informativna djelatnost
Radio program, na području opštine, realizuje se putem 3 radio stanice (Radio Prijedor, Free
radio i Esprit radio). Takođe, na području opštine postoji lokalna televizijska stanica (TV
Prijedor).
Na pojedinim dijelovima opštine postoji problem prijema radio i TV signala, te je u narednom
periodu potrebno pristupiti adekvatnom rješenju ovog problema, kako bi se omogućio prijem
signala na cijelom području opštine.
Pravovremene informacije u štampanim medijima obezbjeđuju se kroz lokalni nedeljnik
„Kozarski vjesnik“, kao i putem dopisnika većeg broja novinskih kuća („Glas Srpske“,
„Nezavisne novine“, „Blic“, te Agencije ONASA i SRNA i dr.).
Na veb stranici opštine, svi zainteresovani mogu redovno pratiti dešavanja u opštini i pronaći
podatke o radu opštinske uprave i uslugama koje ona pruža.
22
IV PRIVREDA
Privreda
Privreda opštine Prijedor u prijeratnom periodu je bila zasnovana na razvoju industrijskih
kapaciteta bazne industrije. Nosioci privrednog razvoja na području opštine su bili veliki
poslovni sistemi u oblasti proizvodnje željezne rude i proizvodnji celuloze i papira.
U poslijeratnom periodu je postala je jasna nužnost strukturnih promjena, odnosno radikalnog
preokreta obzirom na razvojne karakteristike privrede prijeratnog perioda.
Poslednjih godina struktura preduzeća opštine Prijedor doživljava značajne promjene usljed
djelovanja raznih faktora, počev od vlasničkih transformacija, zakonskih promjena,
restruktuiranja privrednih potencijala, uvođenja tržišnog koncepta privređivanja umjesto
dogovorne ekonomije i sl.
Opština je započela mnogo aktivnosti i projekata za oživljavanje privrede i za stimulisanje
otvaranja novih privrednih subjekata, sa posebnim akcentom na otvaranje proizvodnih
prerađivačkih kapaciteta, jer upravo ovi privredni subjekti imaju veliki i značajan potencijal u
rješavanju ekonomskih problema naše opštine.
Osnovni ekonomski pokazatelji za opštinu Prijedor za 2005. i 2006. godinu bili su sljedeći:
Tabela IV.1.- Osnovni finansijski pokazatelji poslovanja opštine Prijedor za 2005. i 2006. godinu
Elementi
Ukupan kapital
Ukupan prihod
Ukupan rashod
Neto dobitak
Neto gubitak
Ukupni prihodi RS
Udio Prijedora u prihodima RS %
Iznos I-XII
2005. godine
345.834.216
596.760.334
583.280.236
30.792.126
19.726.466
10.950.115.708
5,44%
Iznos I-XII
2006. godine
364.731.194
523.136.252
490.048.354
43.837.210
12.945.585
11.972.686.825
4,36%
Indeks
105,46
87,66
84,02
142,36
65,63
109,34
Izvor: Privredna komora regije Banja Luka
Ukupan prihod koji su ostvarila preduzeća, zadruge i druga pravna lica na području opštine
Prijedor, u 2006. godini, iznosi 523.136.252 KM, što predstavlja smanjenje u odnosu na
prethodnu godinu u iznosu od 12,34%.
Ukoliko sagledamo osnovne finansijske pokazatelje za regiju Banja Luka i RS, za 2006.
godinu, učešće opštine Prijedor u istim iznosi kako slijedi:
Tabela: IV.2. Osnovni finansijski pokazatelji poslovanja opštine Prijedor
Elementi
Ukupan kapital
Ukupan prihod
Ukupan rashod
Neto dobitak
Neto gubitak
Učešće opštine
Prijedor u RS (%)
2,03
4,36
4,19
6,36
2,90
Učešće opštine Prijedor u
regiji Banja Luka (%)
6,44
7,50
7,36
9,18
6,83
Izvor: Privredna komora regije Banja Luka
23
U posmatranom periodu (2005. i 2006. godina), najveći prihodi ostvareni su u djelatnostima
trgovine, turizma i ugostiteljstva, zatim metalurgije i prerade metala, te djelatnosti
građevinarstva, industrije građevinskog materijala, stambeno komunalne i uslužne djelatnosti.
Učešće ova tri sektora u ostvarenju ukupnog prihoda prijedorske privrede iznosi 68,89%.
Posmatrajući ostvarenu dobit u periodu 2005. i 2006. godine, vidljivo je njeno povećanje za
42,36% (u 2005. godini ostvarena dobit je iznosila 30.792.126 KM, dok je u 2006. godini
ostvarena dobit iznosila 43.837.210 KM).
Najveće učešće u ostvarenoj dobiti (2006) ostvarila su preduzeća u djelatnosti metalurgije i
prerade metala (42,67%), te preduzeća iz djelatnosti trgovine, turizma i ugostiteljstva
(13,34%).
Prema podacima o spoljnotrgovinskoj razmjeni opštine Prijedor u periodu 2004 – 2006.
godine, evidentan je porast izvoza. U 2005. godini, zabilježena je stopa rasta izvoza po stopi
od čak 318,23%. Narednih godine zabilježen je dalji rast izvoza, no po znatno nižoj stopi
(11,35%).
Tabela IV.3. – Pokazatelji spoljnotrgovinske razmjene opštine Prijedor (2004 – 2006)
PERIOD
I-XII 2004.god. I-XII 2005.god.
I-XII 2006. god.
Izvoz (000 KM)
35.119
146.811
163.484
Uvoz (000KM)
80.911
95.167
98.854
Stopa rasta izvoza %
318,23
11,35
Stopa rasta uvoza %
17,61
3,87
Učešće u izvozu regije - %
7,26
21,69
18,11
Učešće i uvozu regije - %
5,17
5,46
5,71
Pokrivenost uvoza izvozom
43,4
154,27
165,38
Izvor podataka: Privredna komora regije Banja Luka
Najveće učešće u ukupno ostvarenom izvozu 2005. godine, na području opštine Prijedor,
imalo je preduzeće „Novi rudnici Ljubija“ d.o.o., zatim preduzeća „Scontoprom“, „Mira“ a.d.,
„Lipa Drvo“ d.o.o., „Saničani“a.d., te preduzeće „MIP“ Prijedor.
Prema podacima Fonda PIO RS Filijale Prijedor, u periodu decembar 2003 – decembar 2006.
godine došlo je do porasta broja registrovanih privrednih subjekata, i to za 412, odnosno 14%.
Najveći porast je zabilježen u sektoru preduzetničkih djelatnosti (254 preduzeća, odnosno
13%). U decembru 2006. godine, u odnosu na 2003. godinu, uočljiv je i porast broja
akcionarskih društava. No, u odnosu na decembar 2005. godine, uočavamo i nepromijenjeno
stanje broja akcionarskih društava (55), tako da možemo konstatovati da je porast broja
akcionarskih društava vjerovatno više posljedica raznih transformacija i preregistracija, nego
realnog rasta, odnosno osnivanja sasvim novih preduzeća.
Tabela IV.4. – Pregled broja privrednih subjekata, tj. registrovanih osiguranika kod prijedorske
filijale Fonda PIO RS
R.br.
1.
Opis
Broj državnih preduzeća i ustanova
2.
Broj preduzeća (akcionarskih društava)
3.
Broj preduzeća (d.o.o.)
4.
Broj preduzetničkih djelatnosti (radnje)
5.
Ukupno
Izvor podataka: Fond PIO, Filijala Prijedor
Dec
2003.
Dec
2004.
Dec.
2005.
Dec.
2006.
Indeks
Dec.06/ Dec. 03
328
51
481
2.013
2.873
330
53
523
2138
3.044
339
55
569
2.194
3.157
348
55
615
2.267
3.285
106,09
107,84
127,85
112,61
114,34
24
Među preduzetnicima je najveći broj trgovina (50,52%) , zatim dolazi zanatstvo (22,85%), pa
ugostiteljstva (21,91%), onda slijede agencije (razne) (2,42%), video i kompjuterske igre i
kladionice (1,5%), kućna radinost (0,7%) i na kraju zdravstvene ustanove.
Navedeni podaci su pokazatelj nepovoljne privredne strukture, što dalje ukazuje na
neophodnost podsticanja zanatstva i proizvodnih djelatnosti i industrijske proizvodnje, kao
najvećih generatora novih zapošljavanja.
Prijedorsku privredu, pored nepovoljne strukture u pogledu djelatnosti, karakteriše i loša
struktura privrednih subjekata s obzirom na veličinu preduzeća.
Tabela: IV.31. Struktura preduzeća opštine Prijedor po veličini preduzeća
Br. Preduzeća
prema veličini
Malo
Srednje
Veliko
Ukupno
I-XII
2005.
371
18
3
392
I-XII
2006.
563
17
3
583
Indeks
151,75
94,44
100
148,72
Učešće u
ukupnom
broju 2005.
94,64%
4,59%
0,77%
100%
Učešće u
ukupnom
broju 2006.
96,57%
2,92%
0,51%
100%
Izvor: Privredna komora regije Banja Luka
Učešće ukupnog broja malih preduzeća u 2006. godini u ukupnom broju malih preduzeća
regije Banja Luka iznosi 9,58%, dok je učešće u ukupnom broju malih preduzeća u RS 5,04%.
Učešće ukupnog broja srednjih preduzeća u 2006. godini, u ukupnom broju srednjih
preduzeća regije Banja Luka iznosi 10,69%, dok je učešće u ukupnom broju srednjih
preduzeća u RS 6,43%. Učešće ukupnog broja velikih preduzeća u 2006. godini, u ukupnom
broju velikih preduzeća regije Banja Luka iznosi 12,5%, dok je učešće u ukupnom broju
velikih preduzeća u RS 6,38%.
Posmatrano prema vrsti vlasništva, od ukupnog broja preduzeća, broj subjekata u državnom
vlasništvu iznosi 227 i učestvuju sa 38,84% u ukupnom broju preduzeća.
Broj privatnih preduzeća iznosi 351, što je za 3,54% više nego prethodne godine. Učešće
privatnih preduzeća u ukupnom broju preduzeća iznosi 60,21%. Broj zadružnih preduzeća u
ukupnom broju preduzeća iznosi 0,86%.
Na osnovu prethodno predočenih podataka, evidentno je da ekonomsku situaciju na području
opštine Prijedor karakteriše veliki broj nezaposlenih lica, nepovoljna struktura privrede u
pogledu djelatnosti.
S obzirom da preovladavaju preduzeća iz oblasti trgovine i ugostiteljstva, uz stalnu tendenciju
rasta broja firmi iz pomenutih oblasti, u narednom periodu je potrebno podsticati industrijski
razvoj i razvoj proizvodnih djelatnosti.
Ove strukturne promjene u korist uslužnog sektora nisu rezultat modernih trendova u privredi,
nego prije izraz sloma proizvodnih djelatnosti, a prvenstveno prerađivačke djelatnosti. Shodno
tome, evidentno je da Prijedoru trebaju značajne promjene, među kojima i aktivnosti na polju
privlačenja stranih investitora i razvoju preduzetničkih djelatnosti, a u prilog tome „govore“ i
podaci o porastu broja zaposlenih radnika na području opštine, te porastu broja preduzetničkih
djelatnosti.
S obzirom na strukturu postojećih preduzeća prema veličini, shodno kriteriju propisanom od
strane Vlade Republike Srpske3, te učešće malih preduzeća (96,57%) zaključujemo da
Prijedoru nedostaju preduzeća srednje veličine: tzv „gazele“, tj. preduzeća koja najviše
3
Prema pomenutom kriteriju, u mala preduzeća spadaju ona koja imaju do 50 zaposlenih.
25
generišu novo zapošljavanje. Naime, učešće ovih preduzeća u ukupnom broju preduzeća u
2006. godini je iznosilo 2,92%.
Poljoprivreda
Na području opštine Prijedor prisutno je 12.986 posjednika zemljišta, sa 86.878 parcela i
48.398 ha ukupnih poljoprivrednih površina. Iz tog proističe da je prosječna veličina parcela
0,55 ha, a prosječna veličina posjeda 3,73 ha. Ovako mali posjedi sa usitnjenim i malim
parcelama bili su, pored ostalog, u prošlosti i glavna kočnica razvoja poljoprivrede ovog
područja.
Prirodni uslovi za opštinu Prijedor u prosjeku su takvi da omogućavaju brži i uspješniji razvoj
primarne poljoprivredne proizvodnje, dok klimatske prilike (u odnosu na pojedine elemente
klime) odgovaraju za intenzivnu biljnu proizvodnju.
Usljed ratnih dejstava i migracionih kretanja došlo je i do pomjeranja odnosa stanovništva u
gradu i na selu u korist ovih prvih. Ova pojava nije povoljna za poljoprivredu iz prostog razloga
što je ispoljeno preseljenje i dijela aktivnog stanovništva sa sela u grad. Prestankom rata i
stvaranjem uslova za bolje življenje na selu, treba nastojati zadržati i vratiti dio radnog ostalog
stanovništva iz grada u selo.
Ratarska proizvodnja području opštine odvija se, uglavnom na usitnjenim posjedima. Od
ukupno obradivih površina, godišnje se obrađuje oko 22.000 ha, tako da velike površine ostaju
ne obrađene. Posljednjih godina primjetno je povećanje sjetvenih površina pod sojom, stočnim
graškom i travno djetelinskim smjesama, sve u cilju dobijanja kvalitetnije stočne hrane.
U razvoju ratarske proizvodnje, u narednom periodu, očekuje se smanjenje površina pod
žitima, a povećanje površina pod krmnim i povrtnim biljem, dok će ozbiljniji rast industrijskog
bilja zavisiti od pokretanja prerađivačkih kapaciteta.
Proizvodnju osnovnih ratarskih kultura treba usmjeravati u pravcu povećanja prinosa po
jedinici površine, uvođenjem novih sorti i hibrida u proizvodnju, uz primjenu savremene
tehnologije.
Područje prijedorske opštine je klimatski, reljefno i nadmorski povoljno za voćarsku
proizvodnju. Na području opštine postoji i voćarski rasadnik, na površini od 3,0 ha, u kome se
proizvodi kvalitetan i zdravstveno ispravan sadni materijal. Što se tiče brojnog stanja, procjene
su da rodnih stabala šljive ima oko 200.000, jabuke oko 30.000, kruške oko 15.000, dok su
ostale voćne vrste zastupljene i u manjem broju nfr manjoj površini. U posljednjih 5 godina
zasnovano oko 50 ha novih voćnjaka jabuke, kruške i šljive, prosječne površine 0,5 ha, na
kojima su ispoštovani standardi visokointenzivne proizvodnje
Karakteristika stočarstva na području opštine Prijedor je da se sve proizvodnje obavljaju u
individualnom sektoru. Što se tiče značaja pojedinih vrsta stoke, s obzirom na raznovrsnost,
količinu i vrijednost proizvoda koje se od njih dobijaju, goveda dolaze na prvo mjesto. Poslije
goveda, po značaju dolaze svinje, ovce i živina, a njihov plasman je uglavnom vezan za
lokalno tržište. U govedarskoj proizvodnji, najzastupljenija je proizvodnja mlijeka. Organizovan
je svakodnevni otkup od strane 4 mljekare („Mlijekoprodukt“, K.Dubica; „Sanmilk“, Rasavci,
Prijedor; „Milko“, Prijedor; „Megle“, Bihać).
Na području opštine nalazi se ribnjak Saničani koji predstavlja poseban segment u oblasti
stočarstva, a bavi se proizvodnjom i prometom ribe, sa godišnjom proizvodnjom od 1.800
tona. Ukupna površina ribnjaka je 1.300 ha, a plasman ribe se vrši na tržište BiH, Srbije i Crne
Gore.
26
U toku 1994. godine, izgrađeno je i instalirano 10 protivgradnih stanica koje su u sistemu
protivgradne zaštite JODP „Protivgradna zaštita“ RS. U posljednje tri godine, broj lansirnih
stanica na području opštine povećan je na 13, što je oko 80% od optimalno proračunatog
kapaciteta.
Na području opštine postoje sljedeći prerađivački kapaciteti:
„IMPRO Prijedor“ (industrija za preradu mesa i mesnih prerađevina), „Prijedorčanka“ AD
Prijedor (prerada, dorada, zamrzavanje, skladištenje i čuvanje voća, povrća i šumskih
plodova).
U oblasti mlinsko pekarske industrije na području opštine egzistiraju 5 privrednih subjekta iz
ove oblasti i to: „Žitopromet“ Prijedor, „Žitoprerada“ Omarska, „Klaspromeks“ Bišćani i „Mio
Komerc“ Omarska i mlin „Romanić“ Omarska. Mljekarska industrija je na području opštine
zastupljena sa dvije mljekare ("Sanmilk" Rasavci - sa dnevnim ulazom sirovog mlijeka do
2.000 l i "Milko" Prijedor - sa dnevnim ulazom sirovog mlijeka oko 7.000 l). Takođe, na
području opštine postoji i fabrika proizvodnje konditorskih proizvoda „Mira“, kapaciteta od
10.000 tona keksa i vafla.
Na području opštine Prijedor registrovano je 7 poljoprivrednih zadruge (ZZ „Prijedor“ Prijedor;
ZZ „BMV Agroplod“ Prijedor ; ZZ „Poljopromet“ Omarska; ZZ „Razvitak“ Rakelići; ZZ „Kis
Mrakovica“ Kozarac; ZZ „Biofud“ Rizvanovići; ZZ „Agroćala“ Ćela) i 9 udruženja (Udruženje
poljoprivrednih proizvođača Prijedor – Trento; Udruženje pčelara „Prva pčela“ Prijedor;
Udruženje pčelara „Omarska“ Omarska; Udruženje poljoprivrednih proizvođača „Farma“
Prijedor; Udruženje poljoprivrednih proizvođača „Agrarija“ Kozarac; Udruženje farmera
Republike Srpske – kancelarija Prijedor; Udruženje poljoprivrednika BiH – kancelarija Prijedor;
Udruženje poljoprivrednih proizvođača – Rakovčani; Udruženje za podršku razvoja organske
proizvodnje hrane – Prijedor).
U sadašnjoj poratnoj situaciji uz prisustvo velikog broja problema nije nimalo lako odabrati i
definisati pravce razvoja poljoprivrede opštine Prijedor. Ipak, postojeće stanje razvijenosti, te
prirodni i drugi uslovi opredjeljuju budući razvoj poljoprivrede u pravcu:
razvoja ratarsko-stočarske proizvodnje,
razvoja voćarsko-povrtlarske proizvodnje,
povezivanje primarne poljoprivredne proizvodnje i prerađivačkih kapaciteta.
Takođe, jedan od pravaca je i razvoj infrastrukture u ruralnim područjima u cilju održavanja
stanovnika na selu i jačenje poljoprivrednih gazdinstava, nfra čišćenje vodotoka na području
opštine vezanih za funkciju poljoprivrede.
Turizam
Kao osnovni nosioci razvoja turizma opštine Prijedor, mogu se istaći Turistička organizacija
opštine Prijedor i postojeći turistički subjekti.
U budućem privrednom razvoju Prijedora, turistička djelatnost može zauzeti značajno mjesto
sa aspekta potencijala kojima raspolaže opština.
Na području opštine nalazi se i niz značajnih lokaliteta od kojih se ističu: planina Kozara i
„Nacionalni park Kozara“, rijeka Sana, ribnjak Saničani i eko centar „Ljekarice“ u Lončarima.
Opština, sa svojom bližom i daljom okolinom, ima značajne mogućnosti za razvoj ekološkog,
banjskog, seoskog, lovnog i ribolovnog, sportsko-rekreativnog, manifestacionog, kao i turizma
zasnovanog na kulturno – istorijskom nasljeđu. Na razvoj turističke djelatnosti ima uticaj
efikasnost poslovanja subjekata iz oblasti ugostiteljstva, saobraćaja, trgovine i zanatstva,
rezultati poslovanja industrije, poljoprivrede, veletrgovine i građevinarstva.
27
Na području opštine, turizam je oduvijek imao značajnu ulogu i mjesto u razvoju privrede i u
sveukupnom procesu rada i življenja. Nažalost, mora se konstatovati, da je u ratnom i
poslijeratnom periodu, usljed niza objektivnih i subjektivnih faktora došlo do naglog pada
turističke djelatnosti u svim njegovim oblicima. Prijedor je prije rata registrovao godišnje oko
300.000 posjetioca Kozare, dok danas registruje samo 70.000. Zadnjih par godina trend
opadanja razvoja turizma je zaustavljen i pokrenut je proces njegovog pozitivnog rasta.
U toku 2006. godine, ostvareno ukupno 8.065 dolazaka turista, što je za 3.398 ili 72,80%
dolazaka više nego u 2005. godini. Od ukupnog broja dolazaka turista u 2006. godini, na
strane turiste odnosi se 2.846 dolazaka, što je za 609 ili 27,22% dolazaka više u odnosu na
broj dolazaka turista u 2005. godini. Ukupan broj dolazaka domaćih turista u 2006. godini bio
je 5.219, što je za 2.779 ili 213,83% više u odnosu na 2005. godinu.
Ostvareni broj noćenja u 2006. godini bilježi rast od 5.383 ostvarena noćenja ili 77,50% više u
odnosu na 2005. godinu. U okviru ukupno ostvarenog broja noćenja u 2006. godini, na
području opštine Prijedor, učešće domaćih gostiju iznosi 63,29%, a stranih 36,71%, dok je u
prethodnoj godini učešće domaćih gostiju iznosilo 46,49%, a stranih 53,51%.
U 2006. godini u odnosu na 2005. godinu, broj dolazaka turista povećan za 22%, a broj
ostvarenih noćenja za 18%.
S obzirom na postojeće kapacitete i turističke potencijale subjekata koji rade u turizmu
aktivnosti opštine bi u narednom periodu trebali usmjeravati u pravcu formiranja odgovarajućih
turističkih proizvoda u cilju daljeg razvoja i jačanja postojećih kapaciteta i otvaranja novih.
Finansijske usluge
Stanje u oblasti finansijskih usluga je na zadovoljavajućem nivou i trenutno na prostoru
opštine djeluju predstavništva (agencije, filijale, šalteri i ekspoziture) 10 banaka (Bobar banka
a.d., Balkan Investment Bank a.d., Hypo Alpe – Adria a.d., LHB Razvojna banka a.d., Nova
banka a.d. Bijeljina, Nova banjalučka banka a.d., Pro Credit banka, Raiffeissen Bank a.d., Uni
Credit Zagrabačka banka, Zepter Komerc banka a.d.) i 6 mikrokreditnih organizacija (MK
„Partner“; MK „Sinergija“; MK „Mikra“; MK „Mikrofin“; MK „Lok“; MK „Prizma“).
Usluge osiguranja imovine i lica pružaju građanima poslovnice i ispostave 7 osiguravajućih
društava
28
V DRUŠTVENA STRUKTURA
U vaspitno-obrazovnim ustanovama Prijedora obrazuje se preko 13.000 mladih, a same
ustanove zapošljavaju 1.329 radnika. Sve to ukazuje na društveni značaj obrazovnog sistema
i veliku odgovornost zajednice da obezbijedi neophodne uslove za njegovo funkcionisanje
(rekonstrukcija objekata, te osavremenjavanje nastavnog procesa).
Na području opštine Prijedor se nalazi jedan centralni dječiji vrtić sa 5 izdvojenih odjeljenja, 12
osnovnih škola (u gradu su smještene 4 osnovne škole, a na širem području opštine aktivno
radi 8 osnovnih škola) i 6 srednjih škola (gimnazija, mašinska, građevinska, poljoprivredno–
prehrambena, elektrotehnička, ugostiteljsko–ekonomska, medicinsko–tehnološka). Takođe,
na području opštine egzistiraju i rade srednja i osnovna muzička škola, te specijalna osnovna i
srednja škola „Đorđe Natošević“.
U višem i visokom obrazovanju na području opštine radi Rudarski fakultet kao odsjek
Tehnološkog fakulteta iz Banje Luke, Viša medicinska škola Prijedor, Viša poslovna škola i
CIM Koledž Janjoš. Školovanje na ostalim visokoškolskim ustanovama obavlja se, najvećim
dijelom, na Univerzitetu u Banjoj Luci.
U ukupnom broju učenika koji se školuju u srednjim školama na području opštine Prijedor, u
toku školske 2006/2007. godine, najveći broj učenika (24,36%) pohađa ugostiteljsko
ekonomsku školu, zatim slijede medicinsko – tehnološka i građevinska škola 22,69%,
gimnazija 13,83%, poljoprivredno – prehrambena 13,63%, elektrotehnička 12,85%, te
mašinska u kojoj nastavu pohađa 12,62% od ukupnog broja upisanih učenika.
Posmatrajući broj nezaposlenih po kvalifikacionoj strukturi i broj učenika koji se školuju za
određena zanimanja, možemo uočiti visok stepen podudarnosti broja nezaposlenih određenih
zanimanja sa brojem đaka, odnosno studenata koji su u fazi školovanja. Na bazi navedenog
se može konstatovati da struktura zanimanja za koja se obrazuju đaci i studenti nije
prilagođena stvarnim potrebama zajednice, što negativno utiče na mogućnost njihovog
zapošljavanja.
Uravnoteženje tržišta radne snage zahtjeva politiku orijentisanu kako na stranu ponude radne
snage, s ciljem da podrži prilagođavanje ljudskih resursa strukturnim promjenama, tako i na
stranu tražnje za radnom snagom, s ciljem kreiranja povoljnih uslova za nove investicije.
Jedno od usmjerenja opštine Prijedor u narednom periodu bi trebalo da bude (pored osnivanja
centra za radnu orijentaciju) i utvrđivanje potreba za različitim profilima kvalifikovanosti, te
izrada dinamike zapošljavanja određenih profila obrazovanosti i dinamike školovanja tih
profila.
Da bi bile kompatibilne sa tranzicijskim tendencijama društva, buduća uloga obrazovnih
institucija na području opštine Prijedor bi trebala da obuhvati reformu obrazovanja koja, pored
modernizacije programskih sadržaja, mora biti oblikovana i pod uticajem ekonomskih principa,
odnosno u njihovoj organizaciji, strukturi i institucijama moraju biti prepoznatljivi uticaji tržišta
rada. Takođe, obrazovne institucije na području opštine Prijedor bi trebale da uvedu
školovanje novih profila u skladu sa potrebama tržišta rada, te da omoguće uspostavljanje
tješnjih veza sa prijedorskim preduzećima.
Na području opštine Prijedor, sport je zastupljen dugi niz godina, a pojedini sportovi se igraju
gotovo cijeli jedan vijek. Oni su dali, ne samo ovom gradu, već i širom svijeta, veliki broj
izuzetno dobrih i kvalitetnih imena u gotovo svim granama sporta.
U gradu i njegovoj okolini egzistira i sportski djeluje 47 sportskih društava i organizacija u
gotovo svim granama sporta.
29
Minimalni uslovi za kvalitetan rad „dvoranskih“ klubova, odnosno sportova (košarka, rukomet,
odbojka, stoni tenis, borilački sportovi i sl.) su zadovoljeni, jer dosta klubova koriste za svoje
treninge i mečeve-utakmice dvoranu «Mladost», a veoma često za održavanje treninga se
koriste i sale osnovnih škola. No, uslovi rada pomenutih klubova su teški, s obzirom da dosta
pomenutih („dvoranskih“) klubova nema svoje terene, što u nerednom periodu uslovljava
potrebu za rješavanje navedenog problema.
Ostali sportski klubovi, manje – više, u mogućnosti su da treniraju i održavaju utakmice na
svojim terenima (prvenstveno se misli na fudbalske klubove, a zatim i na aero – sport,
biciklizam, planinarenje i slično), uz, dakako, niz problema i nedostataka, ali sa minimalnim
uslovima, ipak se zadovoljavaju kriteriji.
U opštini Prijedor trenutno postoji 14 fudbalskih igrališta (stadiona), sportska dvorana
„Mladost“, tenisko igralište „Dr Mladen Stojanović“, zatvorena sala za tenis (koja se može
koristiti i za druge sportove), rukometni stadion “Ljubija“, sala za stoni tenis, šah klub, aero
klub, kuglana.
Rad kuglane je prekinut, kao i aktivni rad kuglaškog kluba, dok je oprema dislocirana i
uskladištena do daljnje realizacije i konačnog rješenja statusa. Za sada se pokušavaju iznaći
rješenja za dovođenje u funkciju iste na nekoj drugoj lokaciji.
Na planini Kozari su i dva planinarska doma i to planinarski dom na Kotlovači, pri
Planinarskom društvu «Klekovača», koji je u toku rata gotovo potpuno uništen, te se zadnjih
nekoliko godina vrši njegovo obnavljanje i privodi ranijoj namjeni, te planinarski dom na Previji,
čiji je domaćin PD «Previja», koja planira izgradnju još jednog, većeg doma, kako bi mogla
primiti i ugostiti veći broj zaljubljenika u planine. Svakako je potrebno spomenuti i Sportskorekreativni centar «Kozara» na Kozari, koji je još u fazi rekonstrukcije i izgradnje smještajnih
kapaciteta. Do sada su urađeni skijaški tereni sa savremenim žičarama i po svom sadržaju
pruža mogućnosti za organizovanje priprema i takmičenja u zimskim sportovima, kao i fizičke
pripreme sportista u drugim sportovima, ali i u vrijeme drugih godišnjih doba, jer su izgrađeni i
tereni za košarku, fudbal, odbojku i slično.
Ostali tereni su manje – više zapušteni, a misli se na asfaltirana igrališta, koja se nalaze iza ili
između stambenih objekata ili u naseljima. Većina njih već duže vrijeme propadaju i služe
drugim svrhama, što uslovljava njihovu adaptaciju, odnosno njihovo stavljanje u prvobitnu
namjenu.
Glavni nosilac socijalne zaštite je Centar za socijalni rad. Oblici socijalnog zbrinjavanja
stanovništva se stalno povećavaju, što dovodi do rasta broja korisnika usluga ove ustanove.
Pored samostalnih poslova koje realizuje na osnovu programskih zadataka, svoju aktivnost
zasniva i na orijentaciji jačanja civilnog društva, afirmišući koordiniranu aktivnost sa
institucijama umreženog sistema socijalne zaštite u lokalnoj zajednici, naročito sa institucijama
iz oblasti zdravstva, obrazovanja, javne bezbjednosti, opštinskim organima, mjesnim
zajednicama, nevladinim organizacijama udruženjima građana, međunarodnim i lokalnim
humanitarnim organizacijama i institucijama.
Usmjerenja u oblasti socijalne zaštite bi trebalo da „idu“ u pravcu unapređenja kvaliteta života
starih ljudi, zapošljavanja i pomoći osobama sa invaliditetom, zaštitu djece pod rizikom i bez
roditeljskog staranja, te prevenciju socio-pedagoških pojava u zajednici (djeca i mladi).
Zdravstvenu zaštitu pružaju javne zdravstvene ustanove iz oblasti primarne i sekundarne
zdravstvene zaštite. Opština Prijedor svojom odlukom iz 1994. godine organizovala je Dom
zdravlja Prijedor kao samostalnu zdravstvenu ustanovu izdvojenu iz Medicinskog centra
Prijedor.
30
Korisnici usluga Doma zdravlja i pripadajućih radnih jedinica Omarske i Ljubije je cijela
populacija na nivou opštine Prijedor.
U okviru zdravstvene zaštite dom zdravlja organizuje zdravstvenu zaštitu na specijalističkom
nivou iz: pneumoftiziologije, medicine rada, higijensko-epidemiološke zaštite, stomatologije,
medicinsko biohemijske dijagnostike, pedijatrije.
Humanitarnim radom bavi se i Opštinska organizacija Crvenog krsta, kao masovna,
dobrovoljna nevladina organizacija od posebnog društvenog interesa. Svoje humanitarne
ciljeve ostvaruje kao sastavni dio Crvenog krsta Republike Srpske koja je i konstitutivni dio
Društva Crvenog krsta/križa Bosne i Hercegovine.
Zdravstvena gradska ustanova „Gradska apoteka“ Prijedor svoju djelatnost, promet lijekova
na malo – neposrednom prodajom za gotovinu i slobodnom razmjenom sa Fondom
zdravstvenog osiguranja (putem recepata – fakture za lijekova sa pozitivne liste), obavlja
preko 6 apoteka otvorenog tipa (apoteka «Kozara» Prijedor, apoteka «16. maj» Prijedor,
apoteka «8. mart» Prijedor, apoteka «Internova» Prijedor, apoteka «Omarska» Omarska i
apoteka «Rudar» Ljubija). Korisnici usluga zdravstvene ustanove «Gradska apoteka» su
stanovnici opštine Prijedor i ustanove u oblasti zdravstvene zaštite.
Imajući u vidu sadašnje stanje u ovoj oblasti, usmjerenja u budućem periodu bi bila da se
obezbijedi potpuna pokrivenost opštine ambulantama porodične medicine, privatizaciju
stomatoloških ambulanti, privatizaciju i stvaranje mreže apoteka na području opštine, te njihov
razvoj u skladu sa mrežom porodične medicine.
Na području opštine Prijedor uspješno rade slijedeće kulturne ustanove:
1. Narodna biblioteka «Ćirilo i Metodije» Prijedor,
2. Muzej Kozare Prijedor,
3. Pozorište «Prijedor» Prijedor,
4. Galerija 96 Prijedor.
Navedene ustanove su glavni nosioci svih kulturnih sadržaja i događaja u opštini Prijedor, a
loše stanje objekata, odnosno nedostatak prostora za njihovo dalje efikasno funkcionisanje
uslovljava potrebu adaptacije, rekonstrukcije i dogradnje.
Kulturne sadržaje na području opštine upotpunjuju i aktivnosti kulturno-umjetničkih društava
koja egzistiraju na području opštine. Na prostoru opštine Prijedor zvanično je registrovano 7
kulturno-umjetničkih društava ( SKUD «Dr Mladen Stojanović» Prijedor; KUD «Kozara» Čirkin
Polje; KUD «Osman Džafić» Puharska; KUD «Kozara» Donja Ljubija; SPCPD «Vila» Prijedor;
KUD «Kozara» Kozarac; KUD «Željezničar» Prijedor).
31
VI LOKALNI EKONOMSKI RAZVOJ
U poslijeratnom periodu, kao posljedica izmjene privrednog sistema i djelovanja globalnih
tržišnih procesa postala je jasna potreba za strukturnim promjenama, odnosno radikalnim
zaokretima s obzirom na razvojne karakteristike privrede prijeratnog perioda.
Razvoj preduzetništva i MSP, te stvaranje razgranate mreže mikro, malih i srednjih preduzeća
je prihvaćen kao „pravac“, odnosno usmjerenje kojim bi se mijenjala struktura privrede u ovom
poslijeratnom periodu.
Osnovna postavka ovog koncepta je da bogatstvo jedne lokalne zajednice stvaraju privredni
subjekti koji rade na području te zajednice, te da je neophodnost opštine stvaranje
stimulativnog (povoljnog) poslovnog ambijenta za njihov rad. Shodno navedenom, možemo
konstatovati da su aktivnosti opštine, u ovom poslijeratnom periodu, bile usmjerene na
stvaranje uslova za ekonomski prosperitet opštine Prijedor, a time i stvaranje uslova za bolji
život svih stanovnika koji žive na ovom području.
Neke od karakteristika povoljnog ambijenta za poslovanje su već postignute realizacijom
razvojnih projekata koji se odnose na partnerstvo lokalnih vlasti sa privrednicima (Partnerska
grupa za razvoj), obezbjeđenje fizičke infrastrukture (Preduzetnički inkubator), stvaranje
institucija za podršku (Agencija za razvoj MSP, Centar za razvoj poljoprivrede, Turistička
organizacija, One Stop Shop, Fondacija za razvoj, granska udruženja – Udruženje
drvoprerađivača, Udruženje metaloprerađivača, Udruženje tekstilaca, Udruženje niskogradnje,
Udruženje ugostitelja, Udruženje žitoprerađivača).
Iz svega postaje jasno da da opština Prijedor mora da stvori uslove za dolazak investitora iz
drugih opština i inostranstva, odnosno da stvori takav ambijent za poslovanje da bude
konkurentnija od drugih opština u BiH, ali i konkurentna među opštinama susjednih država i
regiona Jugoistočne Evrope.
Dolazak pomenutih investitora bi predstavljao mogućnosti za poslovnu saradnju za lokalna
preduzeća i preduzetnike, odnosno pozitivni efekti njihovog dolaska bi se tim multiplicirali.
Ukoliko se želi napraviti pozitivan preokret u razvoju opštine Prijedor, potrebno je stvoriti
povoljan ambijent za poslovanje kako privrednim subjektima na području opštine, tako i
drugim stranim investitorima, te nastaviti sa aktivnostima na razvoju preduzetništva i MSP na
području opštine.
U cilju postizanja željenog, jedna od mogućnosti je i stvaranje adekvatne strukture za
organizovan pristup korištenju fondova Evropske unije.
Kao izvori podataka u socio-ekonomskoj analizi su korišteni podaci:
Opština Prijedor (Nadležna odjeljenja Opštine);
Zavod za zapošljavanje Filijala Prijedor;
Fond PIO Filijala Prijedor;
Zavod za statistiku RS;
Privredna komora RS;
ŠG Prijedor;
A.d. Komunalne usluge;
Visoke i više obrazovne institucije na području opštine Prijedor;
Ministarstvo za izbjegla i raseljena lica Prijedor;
Toplana a.d. Prijedor;
A.d. Vodovod i kanalizacija;
Rudarski institut Prijedor;
Turistička organizacija Prijedor;
Centar za razvoj i unapređenje poljoprivrede;
32
4. SWOT ANALIZA
Osnovni cilj SWOT analize je identifikacija i kritično sagledavanje snaga i slabosti lokalne
zajednice s jedne strane, te mogućnosti i opasnosti, s druge strane, kojima je izložena lokalna
zajednica, da bi se dobila dobra polazna osnova za definisanje i utvrđivanje dinamike
realizacije strateških ciljeva lokalne zajednice.
Prije nego što se pristupi planiranju i ostvarivanju ciljeva, neophodno je da se utvrdi trenutna
pozicija zajednice. Ova analiza se zasniva na odgovoru na pitanje: „Gdje smo mi sada?“.
Odgovor na ovo pitanje daće procjena jakih i slabih strana kroz analizu i evaluaciju unutrašnjih
uslova u zajednici i podataka o okruženju, te spoljnih faktora koji utiču na funkcionisanje
zajednice.
Procjena spoljnih i unutrašnjih uslova je osnovni upravljački alat, ne samo u strateškom
planiranju, već i u rješavanju problema i razvoja različitih politika razvoja. Proces definisanja
konkretnih akcija često počinje SWOT analizom. Podaci prikupljeni ovom analizom se koriste
radi definisanja strateških ciljeva.
Radi jednostavnije pregleda SWOT analize smo podijelili u 4 grupe:
I INFRASTRUKTURA I PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
1. SAOBRAĆAJ
2. ELEKTROENERGETIKA
3. TELEKOMUNIKACIJE
4. VODOSNABDIJEVANJE I OTPADNE VODE
5. TOPLANA
6. PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
II EKONOMIJA I PRIVREDA
1. INDUSTRIJA I RUDARSTVO
2. POLJOPRIVREDA I VODOPRIVREDA
3. ŠUMARSTVO
4. TURIZAM I TRGOVINA
5. INFORMACIONE TEHNOLOGIJE
III ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE I AKCIDENTI – KATASTROFE
1. POPLAVE
2. BRANE NA MULJNIM AKUMULACIJAMA
3. POŽARI
4. ZEMLJOTRESI
5. UDARI GROMA I OLUJNI VJETROVI
6. RADIOAKTIVNI GROMOBRANI
7. DEMINIRANJE
8. EPIDEMIJE I EPIZOTIJE
9. TEHNIČKI AKCIDENTI
10. ZAŠTITA VODA
11. ZAŠTITA VAZDUHA
12. ZBRINJAVANJE ČVRSTOG OTPADA
13. ZAŠTITA ZEMLJIŠTA I ŠUMA
IV DRUŠTVENE DJELATNOSTI
1. DEMOGRAFSKA STRUKTURA I TRŽIŠTE RADA
2. DOM ZDRAVLJA
3. APOTEKA
4. OPŠTA BOLNICA PRIJEDOR
5. SOCIJALNE ZAŠTITE
6. OBRAZOVANJE
7. KULTURA
33
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
SPORT
OMLADINA
LOKALNA UPRAVA I SAMOUPRAVA
JAVNE USLUGE - PARKING , JAVNE GARAŽE I ZELENE REKREACIONE POVRŠINE
GROBLJE
PIJACE
NEPROFITNI SEKTOR
OPŠTA SWOT ANALIZA – OPŠTINE PRIJEDOR
Snage
Geostrateška pozicija
Komunikacijska povezanost (drumski i
željeznički saobraćaj)
Prirodni uslovi i resursi
Klimatski uslovi, nezagađeno zemljište
Očuvana zdrava okolina
Metalični i nemetalični minerali
Tradicija i iskustvo
Industrijska (rudarstvo, konditorska
industrija, drvo-prerađivačka djelatnost)
Poljoprivredna (stočarstvo, voćarstvo,
ratarstvo)
Tržište rada
Mlada, jeftina, prilagodljiva, kreativna
radna snaga
Rastuća lokalna energija i motivacija
Kvalitetan napredak lokalne uprave
Partnerstvo javnog i privatnog sektora
Strateški planovi lokalnog razvoja
Aktivna politika lokalne uprave na
promociji preduzetničkog okruženja
Dijaspora
Značajan izvor kapitala kao i novih
znanja stečenih radom i školovanjem u
inostranstvu
Šanse
Integracioni procesi
EU i regionalni
Reforma politike lokalnog razvoja:
partnerstvo, planiranje, upravljanje i
finansiranje
Tržišne šanse
Integracija u jedinstveno evropsko tržište
Rast tražnje za zdravom hranom
Prostor za ekspanziju turističke ponude
(zdravstveni i kulturni turizam i odmor)
Potražnja za energijom i vodom
Potencijal za daljnji razvoj
preduzetništva, posebno u sektorima s
većom dodanom vrijednošću
Tehnološke šanse
Razvoj informaciono-komunikacionih
tehnologija
Tehnološki centri
Razvoj zasnovan na znanju
Investicije
Strane investicije
Zajednička ulaganja
Slabosti
Ljudski resursi i tržište rada
Nezaposlenost, starenje stanovništva i
pad nataliteta
Mali udio radne snage i kapitala u
sektorima koji su pokretačka snaga u
konkurentnim ekonomijama:
biotehnologija, ICT, itd.
Infrastruktura
Saobraćajna i komunalna
Privredni sistem
Zastarjela tehnologija i oprema
Neiskorišteni privredni potencijali
Nelikvidnost
Nepovoljna privredna struktura (mnogo
mikro i malih firmi, nedovoljno srednjih i
velikih)
Manjak proizvodnje visoke dodane
vrijednosti od strane MSP
Usitnjenost poljoprivrednih posjeda
Niska ekološka kultura i upravljanje otpadom
Nepodsticajno poslovno okruženje
Nepovoljni uslovi kreditiranja
Nema podsticaja za izvoz i investicije
Prijetnje
Politička nestabilnost u zemlji i okruženju
Pravna nestabilnost
Neefikasnost sudstva
Sporost u provođenju reformi (nedovoljan
politički napredak u regiji)
Pogoršanje demografske situacije
Negativan prirodni priraštaj
Odlazak mladih u inostranstvo
Starenje populacije
Devastacija prirodnih resursa i socioekonomske implikacije
Siva ekonomija i kriminal
Otvaranja tržišta (nekonkurentnost domaće
privrede)
Nemogućnost pristupa razvojnim fondovima
Neusvajanje novih tehnologija i znanja
Nerješavanje ekoloških problema
Daljnji pritisak za smanjivanje javnih
troškova s negativnim utjecajem na jačanje
administrativnih sposobnosti
34
Industrijske zone i klasteri
Koncesije (privatno i javno partnerstvo)
Raspoloživi fondovi za razvoj
Finansijska sredstva kojima raspolaže
dijaspora
I INFRASTRUKTURA I PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
1. SAOBRAĆAJ
SNAGE
SLABOSTI
1. Resursi:
- izrađena drumska infrastruktura,
- geografski položaj i izgrađenost
drumske infrastrukture (Banja Luka Novi Grad, Dubica - Oštra Luka, veliki
broj regionalnih i lokalnih puteva),
- izgrađena željeznička infrastruktura,
- postojanje tri terminala za naftne
derivate,
- radionica za održavanje šinskih vozila,
- industrijski kolosjeci i stanični
kapaciteti,
- aerodrom Prijedor (sportski, urađena
travnata pista).
1. Resursi:
- preopterećena drumska
infrastruktura,
- neadekvatna za razvoj
(preopterećena, nepostojanje
obilaznica, poteškoće u modernizaciji
postojeće infrastrukture),
- ne postoji javni parking za smještaj
teretnih vozila,
- vremenska dotrajalost drumske
infrastrukture (dotrajala nosiva
struktura),
- veliki broj pristupnih puteva na
magistralne puteve,
- zagušenje saobraćaja (pružni prelazi
– podvožnjak),
- nedovoljan broj parking mjesta,
- neadekvatno planiranje dovoljnog
broja parking mjesta prilikom izgradnje
objekata,
- loša funkcionalnost raskrsnica,
- loša vertikalna i horizontalna
signalizacija,
- nepostojanje strategije razvoja
drumskog saobraćaja i putne
infrastrukture,
- ne postoji planska dokumentacija za
izgradnju novih saobraćajnica,
- ne postoji javni gradski saobraćaj,
- dotrajalost postojeće željezničke
infrastrukture,
- nepristupačnost prilaznih puteva
postojećim željezničkim stanicama,
- nefunkcionalan objekat željezničke
stanice,
- nisu denivelisana ukrštanja ulične
mreže sa željezničkom prugom,
- postojanje velikog broja putnih
prelaza,
35
- nedostatak saobraćajne studije za
teritoriju opštine.
2. Kadrovi:
- postoje kadrovi iz oblasti saobraćaja.
3. Pravni okvir:
- postoje zakonska i podzakonska akta
u oblasti saobraćaja.
4. Institucije:
- odjeljenje za komunalno stambene
poslove opštine,
- mašinska škola obrazuje kadrove za
željeznički I drumski saobraćaj,
- auto moto društvo.
ŠANSE
1. Resursi:
- izgradnja brzih cesta i povezivanje sa
glavnim koridorima,
- dugoročno projektovanje i planiranje,
- izgradnja obilaznica,
- usvajanje i realizacija prostornog plana
koji obuhvata razvojnu komponentu
drumskog i željezničkog saobraćaja,
- modernizacija postojećih drumske
infrastrukture,
- uticati na izmene i dopune prostornog
plana na nivou RS,
- izgradnja javnih parkinga i garaža,
- uspostavljanje javnog gradskog
prevoza i podizanja kvaliteta usluge
taksi prevoza,
- reaktiviranje postojećih i izgradnja
novih industrijskih kolosjeka,
- izgradnja modernih pristupnih puteva
za prihvat putnika i robe,
- izgradnja modernog skladišnog
prostora za prihvat robe,
- pojedinačni i čarter letovi.
2. Kadrovi:
- transfer znanja i tehnologija,
- obezbjeđivanje fondova i školovanje
kadrova u inostranstvu.
3. Pravni okvir:
- usklađivanje zakonskih i
podzakonskih akata.
2. Kadrovi:
- nedovoljna obučenost kadrova,
- neprisustvovanje kadrova stručnim
seminarima i skupovima.
3. Pravni okvir:
- neusklađenost zakonskih i
podzakonskih akata.
4. Institucije:
- horizontalna podijeljenost institucija
(prostorno planiranje i uređenje i
odjeljenje za komunalno stambene
poslove opštine) što ima uticaja na
strateško planiranja.
OPASNOSTI
1. Resursi:
- neizgradnja nadvožnjaka i
podvožnjaka,
- nedostatak finansijskih sredstava,
- nemogućnost uticaja na izmjene i
dopune Prostornog plan RS,
- gubitak političke volje za razvoj,
- neizgradnjom i modernizacijom
željeznica RS ugrožava se privredni
razvoj opštine,
- ukidanje carinskih ispostava i
terminala u Prijedoru.
2. Kadrovi:
- odlazak kadrova,
- nedolazak stručnih kadrova.
KLJUČNA PITANJA
Drumski saobraćaj:
1. Rasterećenje tranzitnog saobraćaja kroz centar grada – nastavak izgradnje
zaobilaznice (istočna varijanta);
2. Izrada saobraćajne studije u smislu kvalitetnijeg rješavanja problema iz oblasti
saobraćaja;
36
3. Imenovanje savjeta za saobraćaj;
4. Realizacija kandidovanih projekata iz oblasti putne infrastrukture (kratka zaobilaznica,
rekonstrukcija raskrsnica i „Jugobanka”, obilaznica „Istočna varijanta” i rekonstrukcija
regionalnog puta R-475);
5. Izrada studije javnog, gradskog i prigradskog, te taksi prevoza;
6. Proširenje parking servisa i rješavanje parking problema;
7. Povećanje kvaliteta usluga saobraćajnica kroz rekonstrukciju kolovoza, rekonstrukciju
raskrsnica, opreme puta, saobraćajne signalizacije, javne rasvjete itd.
8. Izmjena prostornog plana RS u skladu sa zahtjevima i potrebama lokalne zajednice.
Željeznički saobraćaj:
1. Izgradnja poštanskog i industrijskog terminala;
2. Izgradnja robno-transportnog centra sa pristupnim putevima;
3. Osavremenjavanje pružnih prelaza.
37
2. ELEKTROENERGETIKA
SNAGE
RESURSI:
Postojeći elektroenergetski objekti za
proizvodnju i prenos el. energije na
nivou države,
Uvezanost premosne mreže na nivou
Evrope,
Postojeći elektroenergetski objekti za
distribuciju el. energije,
Prijedor – regionalni centar
elektroprenosne mreže,
Rekonstrukcija i novoizgradnja putem
kreditnih zaduženja,
Mogućnost izgradnje mini
hidroelektrana,
Mogućnost izgradnje termoelektrana
na bio-razgradivi otpad.
OBJEKTI ELEKTROENERGETIKE:
U toku izgradnja trafostanice Prijedor
2-20MVA (megavoltampera),
Predviđena izgradnja trafostanice
Prijedor 4-20MVA (megavoltampera),
Velika instalisana snaga u postojećim
prenosnim i distributivnom
trafostanicama,
Započeta izgradnja većeg broja
distributivnih trafostanica, dalekovoda i
niskonaponskih mreža,
Realizacija programa rekonstrukcije i
novoizgradnje putem kreditnih
zaduženja,
Prelazak EE objekata sa 10 kV na 20
kV napon napajanja distributivnih
trafostanica - smanjena strujna
opterećenost vodova,
Postojeći objekti: upravna zgrada,
skladišta, elektroenergetska
infrastruktura.
KVALITET PROIZVODA:
Stalno poboljšanje kvaliteta i
kontinuiteta isporuke el. energije.
KVALIFIKOVANOST OSOBLJA:
Mogućnost stručnog osposobljavanja
iz oblasti el. energetike u svim nivoima
obrazovanja,
Mogućnost za zapošljavanje stručnog
kadra.
ISKUSTVO U RADU:
Od početaka elektrifikacije,
60 godina distribucije,
Kompetentnost i izgradnji i održavanju
elektroenergetske infrastrukture.
SLABOSTI
RESURSI:
Nedovoljni prirodni potencijali u uglju,
Nedovoljna protočnost Sane - slab
hidroenergetski potencijal,
Slaba mogućnost korišćenja
energetskog potencijala vjetra - malo
vjetrovitih dana,
Nemogućnost ostvarivanja značajnije
proizvodnje el. energije.
OBJEKTI ELEKTROENERGETIKE:
Starost elektroenergetskih objekata,
Visoka cijena održavanja,
Smanjena pouzdanost zbog starosti i
povećanja tereta,
Razuđena mreža mali broj potrošača
po jedinici površine na seoskom
području,
Prelazak sa 10 kV na 20 kV napon
napajanja distributivnih trafostanica,
Velika prosječna dužina niskonaponskih
izlaza,
Nadzemna mreža loša – zahtijeva
velika ulaganja,
Razvoj objekata nije pratio migracije
stanovništva,
Nerazvijena domaća industrija
elektroenergetske opreme,
Veliki tehnički gubici el. energije,
Nedomaćinski odnos građana prema
elektroenergetskim objektima –
uništavanje i krađa,
Imovinsko-pravni odnosi.
KVALITET PROIZVODA:
Prekidi u napajanju potrošača, kao
posljedica dotrajalosti postrojenja,
Niži napon u seoskim područjima.
KVALIFIKOVANOST OSOBLJA:
Nedovoljna stimulisanost za studije
elektrotehnike,
Mali broj inženjera na tržištu rada,
Nedovoljna ulaganja u usavršavanje,
Nedovoljna plaćenost stručnih kadrova,
Zatvorenost prema zapošljavanju
mladih stručnih kadrova.
ISKUSTVO U RADU:
Nedovoljna usavršavanja iz oblasti
primjene visokih tehnologija,
Nedovoljno praćenje elektroenergetske
prakse zemalja u okruženju i Evropi.
RENOME NA TRŽIŠTU:
Usporenost izvođenja radova zbog
38
RENOME NA TRŽIŠTU:
Iskustvo u distribuciji el. energije i
elektroenergetskoj izgradnji,
Nezamjenjivost el. energije kao
energetskog resursa.
PRAVNI OKVIR:
Postojanje većine relevantnih zakona,
Postojanje opštih uslova za isporuku i
snabdijevanje el. energijom,
Postojanje Regulatorne komisije za
el. energiju.
INSTITUCIJE:
Vlada i resorno ministarstvo,
Organi lokalne uprave,
Institucije obrazovanja,
MH Elektroprivreda RS,
ZP Elektrokrajina,
RJ Elektrodistribucija Prijedor,
Elektroprenos BiH.
ŠANSE
POTREBE POTROŠAČA:
Rekonstrukcija postojećih i
novoizgradnja elektroenergetskih
objekata,
Bolje naponske prilike i kontinuitet u
isporuci el. energije,
Efikasnost u očitavanju utroška i
dostavljanju računa,
Reprogramiranje duga i skidanje
kamate.
OBJEKTI ELEKTROENERGETIKE:
Modernizacija elektroenergetskog
sistema,
Automatizacija upravljanja, regulacija,
Daljinsko očitavanje utroška el.
energije.
KONKURENCIJA:
Pomoć privatnih firmi u izgradnji
mreže.
TEHNOLOGIJA:
Oživljavanje domaćih industrija
elektroenergetske opreme,
Institucionalna podrška modernizaciji
distributivne tehnologije i tehnologije
elektroenergetske opreme.
KADROVI:
Stimulacija potencijalnih studenata za
studije elektrotehnike,
Veća saradnja sa obrazovnim
institucijama,
Veće plate.
INSTITUCIJE:
nedostatka tehničkih sredstava i
mehanizacije.
PRAVNI OKVIR:
Nedosljednosti u primjeni zakona,
Sporost i neefikasnost sudstva,
Tretiranje neovlašćene potrošnje el.
energije (krađe),
Institucija zastare potraživanja ili
problem dužine roka zastare
potraživanja,
Zakon o javnim nabavkama,
Problem potraživanja na ime duga za
utrošenu el. energiju ,
Nepostojanje centralne baze podataka,
Imovinsko - pravni odnosi – uknjiženje
osnovnih sredstava.
INSTITUCIJE:
Nepostojanje fondova za finansiranje
istraživačkog rada i stručnog
usavršavanja,
Nepostojanje centralne baze podataka,
Neuvezanost pojedinih institucija.
OPASNOSTI
POTREBE POTROŠAČA:
Smanjenje platežne moći građana,
Smanjenje stope zaposlenosti,
Povećanje neovlašćene potrošnje,
naročito u zimskom periodu.
OBJEKTI ELEKTROENERGETIKE:
Elementarne nepogode koje bi
prouzrokovale veće havarije u sistemu,
Veći tehnički problemi na prenosnom.
nivou.
KONKURENCIJA:
Visoke cijene izvođenja radova
privatnih firmi.
TEHNOLOGIJA:
Nedostatak rezervnih dijelova za
stariju opremu,
Visoke cijene uvozne
elektroenergetske opreme,
Problem kompatibilnosti novijih
tehnologija sa starom.
KADROVI:
Odlazak stručnih kadrova na bolja
radna mjesta,
Nedovoljna ulaganja u usavršavanje,
Nestimulisanost stručnog kadra,
Niske plate.
INSTITUCIJE:
Tromost u realizaciji potraživanja na
ime duga za el. energiju,
Nedostaci Zakona o javnim
nabavkama.
39
Veća zakonska efikasnost,
Globalna institucionalna saradnja,
Centralni naplatni servis sa bazom
podataka.
KLJUČNA PITANJA
1. NOVOIZGRADNJA EE OBJEKATA
1.1. Korišćenje novih elektroprenosnih objekata-trafostanica TS 110/20 kV Prijedor
2 (Ćela) i TS 110/20 kV Prijedor 4 (kandidovana pozicija - Orlovci).
1.1.1 Projektovanje i izgradnja novih izlaza 20 kV iz TS 110/20 kV Prijedor 2 (Ćela) za
napajanje prigradskih i gradskih područja naslonjenih na ovaj objekat i novi rasplet
postojećih vodova, koji izlaze iz TS 110/20 kV Prijedor 1 (Orlovača), odnosno TS
Tukovi.
1.1.2 Projektovanje i izgradnja novih izlaza 20 kV iz novopredviđene TS 110/20 kV
Prijedor 4 za napajanje prigradskih područja naslonjenih na ovaj objekat i novi
rasplet postojećih vodova, koji izlaze iz TS 110/20 kV Prijedor 1 (Orlovača), odnosno
rasklopnica, koje gravitiraju na području , postojećih I novopredviđenih trafostanica.
1.2.
Povećavanje ukupne angažovane snage gradskog područja, izgradnjom
trafostanica 20/0.4 kV, montažno-betonskog tipa (MBTS), na osnovu
regulacionog plana i plana izgradnje elektroenergetske infrastrukture.
1.2.1 Projektovanje i izgradnja novih trafostanica 20/0.4 kV, montažno-betonskog tipa
(MBTS), na osnovu regulacionog plana Opštine Prijedor i investicionih planova
Elektrokrajine za izgradnju elektroenergetske infrastrukture.
1.3.
Izgradnja novih, podzemnih, srednjonaponskih kablovskih vodova 20 kV, na
području grada, ukupne dužine od oko 25 km. (novi izlazi i petlje).
1.3.1 Projektovanje i izgradnja novih podzemnih, srednjonaponskih kablovskih vodova
20 kV, na području grada, koji imaju za cilj napajanje novih trafostanica i ostvarivanje
petlji za mogućnost funkcionalnijeg, višestranog napajanja, kao i direktne vodova za
razdvajanje gradskog od seoskog konzuma.
1.4.
Izgradnja novih nadzemnih, srednjonaponskih vodova (dalekovoda) 20 kV, u
skladu sa novim raspletom srednjonaponske mreže (novi izlazi i napajanja STS i
MBTS).
1.4.1 Projektovanje i izgradnja novih nadzemnih, srednjonaponskih dalekovoda 20 kV
u skladu sa novim raspletom srednjonaponske mreže (novi izlazi), te potreba za
napajanjem novih trafostanica.
1.5. Povećavanje ukupne angažovane snage izgradnjom novih trafostanica, stubnog
tipa (STS), za seoska i prigradska područja.
1.5.1 Projektovanje i izgradnja novih trafostanica, stubnog tipa (STS), za seoska i
prigradska područja, sa naglaskom na postavljanje tih EE objekata u središte
konzuma.
1.6.
Izgradnja nove nadzemne niskonaponske mreže.
1.6.1 Projektovanje i izgradnja nove nadzemne niskonaponske mreže, sa naglaskom
na seoska i prigradska područja u kojima su loše naponske prilike i kontinuitet
isporuke el. energije i neuslovna tehnička rješenja, što se naročito odnosi na sela i
naselja sa povratničkom populacijom.
1.7.
Permanentna dogradnja nove podzemne niskonaponske mreže u skladu sa
regulacionim planom i izgradnjom objekata u gradskom području.
40
1.7.1 Projektovanje i izgradnja nove podzemne niskonaponske mreže, koja bi pratila
izgradnju i razvoj gradskog područja u skladu sa regulacionim i urbanističkim planom
grada i investicionih planova Elektrokrajine za izgradnju elektroenergetske
infrastrukture.
1.8.
Osavremenjivanje i automatizacija postojećih trafostanica i rasklopnica.
1.8.1 Projektovanje i izgradnja novih sistema za automatsko upravljanje i zaštitu u EE
objektima, oslanjajući se na primjenu novih tehnologija iz te oblasti.
1.9.
Zamjena građevinskog dijela limenih trafostanica, tipa BTS, objektima
montažno-betonskog tipa (MBTS).
1.9.1 Izgradnja novih, tipskih objekata trafostanica, tipa MBTS (montažno-betonska
trafostanica), kojima bi bili zamijenjeni stari, nefunkcionalni limeni objekti tipa BTS
(blindirana trafostanica).
2. REKONSTRUKCIJA POSTOJEĆIH EE OBJEKATA
2.1.
Rekonstrukcija trafostanica i rasklopnica
2.1.1 Elaboracije, planovi i dinamika izvođenja radova na rekonstrukciji trafostanica i
rasklopnica, sa naglaskom na:
o
permanentno uvođenje novih tehnologija, kompatibilnih novim sistemima upravljanja,
o
srednjonaponsko proširivanje i dogradnju u postojećim objektima za razvoj mreže,
imajući u vidu izgradnju grada,
o
kontinuiranu zamjenu objekata limenog tipa (BTS) za objekte montažno-betonskog tipa
(MBTS).
2.2.
Rekonstrukcija nadzemne srednjonaponske 20 kV distributivne mreže (20 kV
dalekovodi)
2.2.1 Elaboracije, planovi i dinamika izvođenja radova na rekonstrukciji nadzemne
srednjonaponske 20 kV distributivne mreže (20 kV dalekovodi), vodeći računa da se:
o sva postojeća dalekovodna 20 kV mreža u doglednom periodu postavi na armiranobetonske stubove,
o postavi dovoljan broj linijskih rastavljača u trasama dalekovoda,
o u trasama dalekovoda, sistematski vrši ugradnja automatskih rastavljača, upravljanih
računarima iz dispečerskog centra.
2.3.
Rekonstrukcija nadzemne niskonaponske distributivne mreže
2.3.1 Elaboracije, planovi i dinamika izvođenja radova na rekonstrukciji nadzemne
niskonaponske distributivne mreže, vodeći računa da se:
o sva postojeća niskonaponska distributivna mreža u doglednom periodu postavi na
armirano-betonske stubove, opremljene samonosivim kablovskim snopovima,
o prethodno navedenim postavljanjem trafostanica u središta distributivnog konzuma,
smanji prosječna dužina niskonaponskih izlaza za najmanje 50%,
o izvrši izmještanje niskonaponskih mreža u zone puteva, kako bi bile pristupačnije i
koristile za javnu rasvjetu,
o poseban naglasak stavi na mreže, u koje godinama nije ulagano, što se posebno
odnosi na seoska područja sa domicilnim stanovništvom.
41
3. TELEKOMUNIKACIJE
SNAGE
1. Resursi (prirodni):
- Lisina Kozara Telekomunikacijsko RR
čvorište
(regionalno, državno, međunarodno),
- Pruga N. Grad – Prijedor - Banja Luka,
- Magistralni putevi Prijedor - S. Most, N.
Grad - K. Dubica - Banja Luka (putevi i
pruge su rute pogodne za postavljanje
magistralnih optičkih kablova relativno
velikom brzinom i uz minimalni trošak),
- Elektroprivreda, optička mreža mrežom
dalekovoda
(Prijedor - Banja Luka, Prijedor Dubica).
SLABOSTI
2. Objekti, oprema i mreže, usluge:
- Dominantni operater Telekom Srpske
fiksna telefonija, mobilna telefonija,
Internet,
- Izgrađena TK mreža Telekoma Srpske
na nivou grada i opštine, povezana na
optički prsten velikog kapaciteta,
- Izgrađeni TK objekti Telekoma Srpske,
moderna digitalna TK oprema Telekoma
Srpske,
- ISDN BRI, PRI, nx64 Leased line,
ADSL, GPRS,
- Alternativni - mali operateri
Pristup Broadband Internetu, fiksna
telefonija (Prijedor.com-KI Sistemi u
saradnji sa ANEKS/BLIC-Telekom
Slovenije),
- Bežična mreža za širokopojasni pristup
internetu (Prijedor.com/ KI Sistemi, ostali
mali operateri, Poen.net),
- Mreža kablovske televizije za
širokopojasni pristup internetu
(Prijedor.com/ KI Sistemi-PROFEL),
- Informativno poslovnog centra
«Kozarski vjesnik».
3. Kadrovi :
- Dominantni operater
postoje kadrovi iz oblasti
telekomunikacija.
2. Objekti, oprema i mreže, usluge:
- Dominantni operater za jedan dio TK
mreže ne postoji katastar podzemnih
instalacija jedan dio TK mreže izgrađen
nadzemno vazdušnim kablovima što
otežava i poskupljuje održavanje,
- Jedan dio pretplatnika još uvijek
dvojnik, pristupna mreža (Last mile
acces) naročito u centru grada
zastarjela, nedovoljnog kapaciteta,
oštećena,
- Lokalni alternativni operateri,
nedostatak investicija,
- nedovoljno profesionalna oprema,
nedovoljna izgrađenost pristupne mreže,
smetnje na Wireless WiFi dijelu mreže,
- Adekvatan, namjenski prostor za rad
radio i televizija u Informativnom
poslovnom centru «Kozarski vjesnik»,
- Zastarjela tehnologija radio i televizija.
4. Pravni okvir:
- postoji pravni okvir.
3. Kadrovi:
- mali broj studenata upisuje ETF,
- postojeći kadrovi nedovoljno
obrazovani, zastarjeli, znanje bazirano
na POTS,
- nezainteresovanost države za ubrzanu
i kvalitetnu deregulaciju i ulazak novih
operatera.
4. Pravni okvir:
- nedovoljno dobro definisan pravni
okvir, što uzrokuje sporu i nejasnu
42
5. Institucije:
- Telekom Srpske RJ Prijedor,
Dominantni operater fiksne telefonije
- Telekom Srpske mTel, Mobilna FBiH,
Mobilna HT Mostar,
- Srpske pošte Spinter,
- Alternativni operateri
KI SISTEMI - Prijedor.com, Poen.net,
ostali.
ŠANSE
1. Resursi:
2. Objekti telekomunikacija
- Dominantni operater omogućeno
praćenje savremenih trendova iz svih
oblasti korištenjem raznih korisničkih
servisa kako svim pravnim subjektima,
tako i gotovo svako građaninu,
- Lokalni alternativni operateri (AO)
saradnja lokalne zajednice i lokalnih AO
(koji treba da budu nosioci razvoja,
usvajanja i primjene novih tehnologija,
obrazovanja itd što je već pokazano
dosadašnjim primjerom),
- Izgradnja pristupne mreže LOKALNIH
MO u saradnji sa lokalnom zajednicom
(razbijanje monopola DO),
- prelazak na digitalnu tehnologiju u
radio i televiziji u Informativnom
poslovnom centru «Kozarski vjesnik».
3. Kadrovi:
- školovanje novih kadrova za novu
generaciju telekomunikacija (IP Tel,
VoIP itd), inženjeri, tehničari.
4. Pravni okvir:
- na lokalnom nivou saradnja lokalne
zajednice i lokalnih AO (koji treba da
budu nosioci razvoja, usvajanja i
primjene novih tehnologija, obrazovanja,
što je već pokazano dosadašnjim
primjerom),
- izgradnja pristupne mreže LOKALNIH
AO u saradnji sa lokalnom zajednicom
(javno privatno partnerstvo).
deregulaciju i spor ulazak alternativnih
operatera fiksne telefonije, skupe licence
fiksne telefonije, otpor dominantnih
operatera povezivanju, itd.
5. Institucije:
- institucije nezainteresovane za
probleme malih i srednjih lokalnih
operatera.
OPASNOSTI
1. Resursi:
2. Objekti telekomunikacija
- Dominantni operater
ugroženost postojećih objekata,
prvenstveno pristupnih mreža i
međumjesnih kablova neplanskom i
nestručnom izgradnjom novih objekata.
- Alternativni operateri
monopol dominantnih operatera,
opstrukcija saradnje sa DO od strane
DO.
Dominantni operater Telekom Srpske ne
dozvoljava pristup kablovskoj
kanalizaciji, iznajmljuje samo kablove po
neprihvatljivim cijenama.
Nemogućnost razvoja i širenja lokalnih
MO zbog nedostatka sredstava za
investicije, visokih komunalnih naknada
za postavljanje Infrastrukture.
3. Kadrovi:
- nedovoljan broj adekvatno obrazovanih
kadrova za novu generaciju
telekomunikacija, prijeti tehnološko
zaostajanje i ovisnost o okruženju i
dominantnom operateru:
4. Pravni okvir:
- nedovoljno dobro definisan pravni
okvir, što uzrokuje sporu i nejasnu
deregulaciju i spor ulazak alternativnih
operatera fiksne telefonije, skupe licence
fiksne telefonije, otpor dominantnih
operatera povezivanju, a što
onemogućava razvoj alternativnih
operatera i uzrokuje tehnološko
zaostajanje lokalne zajednice, otežava i
usporava razvoj firmi koje koriste nove
tehnologije,
- lokalna zajednica
nedostatak saradnje sa LZ i
neprepoznavanje LAO mogu da dovedu
do nemogućnosti razvoja LAO, što vodi
ka povećanju stepena monopola DO i
43
zaostajanja u razvoju LZ
problemi sa lokalnom regulativom,
visoke komunalne naknade LAO za
izgradnju mreže.
5. Institucije:
- razvoj malih i srednjih lokalnih
alternativnih operatera, izgradnja
pristupne mreže LOKALNIH AO u
saradnji sa lokalnom zajednicom,
- razvoj i ponuda novih usluga po mjeri
korisnika: lokalnoj zajednici, regiji, što
dovodi do razvoja kvalitetne
konkurencije dominantnom operateru, a
što dovodi do poboljšanje kvaliteta
usluga, uz sniženje cijena, što dovodi do
olakšanog razvoja postojeće industrije i
razvoj tzv. nove industrije bazirane na IT
(društvo znanja).
KLJUČNA PITANJA
Telekomunikacije
1. Kako poboljšati dostupnost kvalitet i niže cijene telekomunikacionih usluga
(građanima i preduzećima)?
Uvođenjem konkurencije telekomunikacionih operatera.
razvojem
lokalnih
alternativnih
malih
i
srednjih
2. Kako omogućiti i olakšati razvoj alternativnih malih, lokalnih TK operatera?
Saradnja Alternativnih malih lokalnih operatera sa lokalnom upravom.
(Privatno javno partnerstvo i lokalna regulativa).
3. Kako obezbijediti adekvatan, namjenski prostor za rad i prelazak na digitalnu tehnologiju
kada su u pitanju radio i televizija u Informativnom poslovnom centru «Kozarski vjesnik»?
Optimalno rješenje bila bi izgradnja RTV doma ili doma štampe.
4. Uspostavljanje jedinice za saradnju u lokalnoj zajednici sa poštom.
44
4. VODOSNABDIJEVANJE I OTPADNE VODE
SNAGE
1. Prirodni resurs:
- Respektabilne rezerve pitke vode
(Mataruško polje, Prijedorčanka i
Rapića polje),
- Podzemne izdani i izvorišta.
- Rijeka Sana,
- Površinski tokovi i akumulacije
(rijeke, vještačke akumulacije jezera
na starim rudarskim kopovima),
- Lokalna izvorišta i lokalni vodovodi.
2. Objekti vodosnabdijevanja i
kanalizacije
- A.D. "Vodovod" Prijedor, upravna
zgrada, radionice, baždarnica,
pumpna postrojenja, sistem hlorisanja,
vodovodni i kanalizacioni sistem
cjevovoda,
- Izgrađeni osnovni elementi sistema
vodosnabdijevanja i kanalizacije,
- Objekti lokalna izvorišta i lokalni
vodovodi.
3. Kadrovi:
- Postojeći kadrovi u Vodovodu a.d.
Prijedor.
4. Pravni okvir:
- Postojeći zakoni iz ove oblasti,
- Podzakonska akta,
- Opštinske odluke o ViK,
SLABOSTI
1. Prirodni resurs:
- Nedovoljna istraženost resursa,
- Nedostatak bilansa voda,
- Velika zavisnost od
hidrometeoroloških uslova,
- Neodgovarajuća zaštita izvorišta,
- Nekontrolisana eksploatacija i zahvati
podzemnih izdani i izvorišta,
- Evidentne oscilacije u protoku i
moćnosti površinskih voda,
- Velika mogućnost zagađenja.
- Nekontrolisano korištenje obala i
korita vodotoka,
- Neadekvatan odnos korisnika.
2. Objekti, vodosnabdijevanja i
tretmana otpadnih voda
- Dotrajalost sistema i veliki gubici
u mreži,
- Nedovoljna izgrađenost i kapacitet
objekata vodosnabdijevanja i sistema
tretmana otpadnih voda,
- Neizgrađenost i nedostatak
objekata vodosnabdijevanja i
sistema tretmana otpadnih voda u
gradskoj zoni i na širem području
opštine Prijedor,
- Veliki troškovi održavanja
dotrajalog sistema ViK. (vodovoda
i kanalizacije),
- Neadekvatan katastar podzemnih
Instalacija,
- Nedovoljna propusna moć sistema
ViK,
- Neriješeni imovinsko pravni
odnosi,
- Nedostatak mjernoregulacione
i upravljačke tehnike,
- Nepostojanje objekata zaštite od
poplava,
- Neadekvatan odnos korisnika,
- Nema sistemskog upravljanja lokalnih
vodovoda i nema kontrole kvaliteta.
3. Kadrovi:
- Nedovoljan broj kadrova,
- Nedostatak stručnih kadrova
građevinskog profila.
4. Pravni okvir:
- Međusobna neusklađenost zakona,
- Neriješeno pitanje vlasništva,
- Način formiranja cijena,
45
- Pravna akta u A.D. "Vodovod".
5. Institucije:
- Vodovod A.D. Prijedor,
- Lokalna uprava,
- Kancelarija republičke direkcije za
Vode,
- Rudarski fakultet i institut,
- Projektantske kuće,
- Zavod za izgradnju grada,
- Izvođači radova,
- Udruženje vodovoda RS,
- Asocijacija vodovoda u BiH.
ŠANSE
1. Prirodni resurs:
- Definisanje strategije razvoja
opštine Prijedor,
- Provođenje istražnih hidrogeoloških
radova za definisanje bilansa voda,
- Definisanje pitkih voda, mineralnih
i termalnih,
- Izrada elaborata, projekata i
planova za dugoročna rješenja
problema vodosnabdijevanja i
tretmana otpadnih voda,
- Izrada programa i planova zaštite
podzemnih izdani i površinskih tokova,
- Rad sa javnošću (fundamentalna
edukacija od vrtića i osnovnih škola na
stvaranju svijesti o sveukupnom
racionalnom korištenju i zaštiti
prirodnog resursa.
2. Objekti, vodosnabdijevanja i tretmana
otpadnih voda
- Definisanje strategije razvoja
opštine Prijedor,
- Apsolutna podrška opštine Prijedor na
izgradnji objekata ViK,
- Realizacija gotovih projekata na
- Pravna neuvezanost A.D. i lokalne
zajednice sa aspekta naplate
potraživanja, i izdavanja saglasnosti,
prijava i odjava poslovnih objekata,
- Zakonski nedefinisana raspodjela
prikupljenih sredstava po ovom
osnovu, između nivoa RS i opštine,
- Nedostatak upotrebnih dozvola za
izgrađene objekte,
- Nejasnoće oko eksproprijacije
zemljišta,
- Nedefinisana naplata potraživanja
(zastara, kamate),
- Plaćanje poreza na dodatnu
vrijednost PDV za pitku vodu,
- Veliki uticaj politike u odnosu na
Struku,
Ne postoji pravna legislativa za lokalne
vodovode i izvorišta.
5. Institucije:
- Loša umreženost i koordinacija
među institucijama,
- Ugrožena razvoja komponenta
Institucija,
- Nepostojanje fondova za oblast
ViK,
- Neaktivnost udruženja i
asocijacija i padanje pod uticaj
politike,
Nema institucija za upravljanje i
kontrolu kvaliteta lokalnih vodovoda.
OPASNOSTI
1. Prirodni resurs:
- Degradacija šuma i zemljišta u
slivnom području,
- Urbanizacija i bespravna izgradnja
u zaštićenim zonama,
- Eksploatacija mineralnih sirovina
u zonama i pojasevima sanitarne
zaštite,
- Nepostojanje tretmana otpadnih
voda,
- Nekontrolisana primjena
pesticida, herbicida i vještačkih
đubriva u zonama i pojasevima
sanitarne zaštite.
2. Objekti, vodosnabdijevanja i tretmana
otpadnih voda
- Neadekvatan tretman u definisanju
strategije razvoja opštine Prijedor,
- Slaba podrška opštine u investiranju
izgradnje objekata ViK,
- Sporna realizacija, odnosno
46
rekonstrukciji i proširenju sistema ViK,
- Primjena savremenih metoda i
tehnologija u sanaciji, rekonstrukciji i
proširenju sistema ViK,
- Eventualne donacije i povoljna
kreditna sredstva na novim projektima
ViK.
3. Kadrovi:
- Uvezivanje i bolja saradnja sa
obrazovanim i naučnoistraživačkim
institucijama,
- Plansko školovanje i priprema
stručnih kadrova,
- Specijalistička školovanja u zemlji
i inostranstvu,
- Transfer tehnologija i znanja.
4. Pravni okvir:
- Poboljšanje zakonodavstva i njegovo
usklađivanje,
- Adekvatna primjena kvalitetno
imovinskih zakonskih akata,
- Praktična primjena zakona,
podzakonskih akata i opštinskih odluka,
- Usklađivanje zakona sa EU
direktivama i standardima,
- Oslobađanje plaćanja PDV za
potku vodu.
5. Institucije:
- Bolja saradnja i razumijevanje na
svim nivoima institucija,
- Formiranje fondova za ovu oblast,
- Formiranje jedinstvene institucije
za naplatu,
- Umrežavanje preduzeća i institucija
infrastrukture,
- Restruktuiranje dugovanja.
nerealizacija projekata u oblasti ViK,
- Nedostatak kvalitetne dokumentacije i
sredstava za adekvatno održavanje
objekata ViK.
3. Kadrovi:
- Neadekvatan tretman stručnih kadrova
u oblasti vodosnabdijevanja i tretmana
otpadnih voda,
- Nedovoljan priliv novih školovanih
kadrova,
- Odlazak postojećih kadrova,
- Opadanje interesa za školovanje
kadrova tehničke struke.
4. Pravni okvir:
- Neprimjenjivanje zakonskih akata,
- Nepoštovanje propisa u praktičnoj
primjeni u svakodnevnom radu.
5. Institucije:
- Zadržavanje postojećeg stanja,
- Neobezbjeđenost sredstava za
kvalitetna finansiranja institucija,
- Zatvaranje institucija.
KLJUČNA PITANJA:
PREČIŠĆAVANJE I ODVODNJA OTPADNIH VODA
A) Unapređenje sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda.
A 1) Unapređenje nadzora i kontrole izgrađene kanalizacione mreže.
A1.1.) Uspostavljanje baze podataka i GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem.
A1.1.1) Snimanje situacije na terenu i izrada GIS-a za izgrađeni kanalizacioni sistem.
A1.1.2.) Uspostavljanje stalnog nadzora i uklanjanje divljih priključaka.
A 2) Rekonstrukcija izgrađenih kanalizacionih sistema gradu, Kozarcu, Omarskoj i Ljubiji.
A2.1.) Program sanacije otvorenih kanala koji se koriste kao kanalizacioni kolektori.
A2.1.1.) Rekonstrukcija i pokrivanje glavnog gradskog kolektora.
A2.1.2.) Rekonstrukcija i čišćenje kanala Bereka.
A2.1.3.) Rekonstrukcija i čišćenje kanala Puharske.
A2.1.4.) Rekonstrukcija, čišćenje i pokrivanje otvorenog kanala u Omarskoj.
A2.1.5.) Rekonstrukcija, čišćenje i pokrivanje kanala u Ljubiji.
A2.1.6.) Rekonstrukcija i čišćenje kanala u Kozarcu i Kozaruši.
47
A2.2.) Program rekonstrukcije i sanacije izgrađene kanalizacione mreže na
opštini Prijedor.
A2.2.1.) Rekonstrukcija i sanacija kanalizacione mreže u gradu.
A2.2.2.) Rekonstrukcija i sanacija kanalizacione mreže u Kozarcu.
A2.2.2.) Rekonstrukcija i sanacija kanalizacione mreže u Ljubiji.
A2.2.2.) Rekonstrukcija i sanacija kanalizacione mreže u Omarskoj.
A 3) Modernizacija i izgradnja novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom
prečišćavanja - prva, druga, treća faza koncepta.
A3.1.) Program izgradnje novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom za
prečišćavanje - prva faza.
A3.1.1.) Podizanje jednog centralnog postrojenja za prečišćavanje za Prijedor.
A3.1.2.) Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje za naselje
Gomjenica.
A3.1.3.) Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje Kozarac, pri čemu
će naselja Trnopolje, Kozaruša, Kevljani i Petrov Gaj takođe biti uzeta u obzir.
A3.1.4.) Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za Ljubiju i Donju Ljubiju.
A3.1.5.) Izgradnja sistema kanala jednog sistema za prečišćavanje za Omarsku.
A3.2.) Program izgradnje novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom za
prečišćavanje - druga faza.
A3.2.1. Projekat: Izgradnja kanalizacije i odvođenje u centralno postrojenje za
prečišćavanje izgradnjom predpumpne stanice koja će premostiti rijeku Sanu za naselja
Zecovi, Čarakovo, Hambartie, Bišćani, Rizvanovići, Rakovčani. Ova naselja se nalazi u
području izvora, koji je od velikog značaja za snabdijevanje grada Prijedora tekućim
vodom.
A3.2.2. Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje za naselja: Marićka,
Tomašica, Busnovi, Gradina Jelićka i Krivaja.
A3.2.3. Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za naselja Rakelići,
Miljakovci, Gaćani, Pejići, Baltin Bare, Ćela i Saničani.
A3.2.4. Izgradnja sistema kanala i jednog postrojenja za prečišćavanje za naselja Rasavci i
Ništavce.
A3.2.1. Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za naselje Ljeskare i
deponiju Kurevo.
A3.3.) Program izgradnje novih dijelova kanalizacionog sistema sa sistemom za
prečišćavanje - treća faza.
A3.3.1.) Izgradnja kanalizacije i odvođenje u postrojenje za prečišćavanje izgradnjom
prepumpne stanice za naselja. Ravska, Žune, Raljaš, Šurkovac, Volar, Kalajevo, Jugovci,
Cikote, Briševo i Miska Glava.
A3.3.2.) Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za naselja: Jelovac,
Marini, Jutrogošta, Crna Dolina, Donja i Gornja Dragotinja.
A3.3.3.) Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za naselja Božići, Jaruge i
Garevci.
A3.3.4) Izgradnja sistema kanala i postrojenja za prečišćavanje za naselja Lamovita,
Bistrica i Babići.
A3.4.) Razdvajanje oborinske i fekalne kanalizacije.
A3.4.1) Projekat:Izrada studije izvodljivosti i projektne dokumentacije za razdvajanje
oborinske fekalne kanalizacije u okviru postojeće gradske kanalizacije.
48
VODOSNABDIJEVANJE OPŠTINE PRIJEDOR
A) Unapređenje sistema vodosnadbijevanja i korištenja voda
A. 1) Održavanje postojećeg kvaliteta vode na izvorištima
A.1.1.) Uspostavljanje zona sanitarne zaštite i uređenje izvorišta koja se koriste za
vodosnadbijevanje
A1.1.1.) Završetak projekta zaštite izvorišta.
A1.1.2.) Sanacija i uređenje izvorišta.
A1.1.3.) Izrada elaborata o stanju vodozahvata mjesnih vodovoda.
A1.1.4.) Sanacija vodozahvata mjesnih vodovoda .
A.1.2.) Uspostavljanje stalne kontrole ispravnosti i sanitarnog tretmana pitke vode
A1.2.1.) Uvođenje redovnih analiza sanitarne ispravnosti vode u gradskom i lokalnim
vodovodnim sistemima.
A1.2.2.) Rekonstrukcija postojećih uređaja (hlorinatora) za sanitarni tretman vode.
A1.2.3.) Nabavka i ugradnja novih uređaja za sanitarni tretman vode.
A1.2.4.) Uspostavljanje baze podataka o kvalitetu vode.
A1.2.5.) Kontrola kvaliteta vode kišnice u bunarima – cisternama.
A 2) Obezbjeđenje dovoljnih količina vode za duži vremenski period, uključujući
korištenje viška vode u komercijalne svrhe
A.2.1.) Sanacija i rekonstrukcija postojećih vodovodnih sistema
A.2.1.1.) Snimanje i dokumentovanje postojećih vodovodnih instalacija.
A.2.1.2.) Identifikacija mjesta kvarova i uzroka gubitka.
A.2.1.3.) Otklanjanje identifikovanih kvarova - uzroka gubitaka.
A.2.1.4.) Zamjena cjevovoda na glavnom vodu u centru grada.
A.2.1.5.) Zamjena azbest - cementnih sekundarnih cjevovoda.
A.2.1.6.) Nabavka i ugradnja, te zamjena neispravnih vodomjera.
A.2.1.7.) Sanacija vodovodnih instalacija u objektima kolektivnog stanovanja, uključujući i
vodomjere.
A.2.1.8.) Rekonstrukcija vodovoda.
A.2.1.9.) Izgradnja bazena i nabavke pumpi za više kote.
A.2.2.) Izrada studijsko-projektne dokumentacije za sektor vodosnadbijevanja
opštine
A2.2.1.) Istražni radovi u svrhu izrade baze podataka o svim izvorima na području opštine.
A2.2.2.) Izrada master-plana vodosnadbijevanja.
A2.2.2.) Studija izvodljivosti za sanaciju i unapređenje sistema vodosnadbijevanja.
A2.2.2.) Idejno rješenje vodosnadbijevanja za čitavo područje opštine.
A.2.3.) Izgradnja novih sistema vodosnadbijevanja
A.2.3.1.) Izrada projektne dokumentacije za nove vodozahvate i vodovodne sisteme.
A.2.3.2.) Izgradnja i kaptiranje novih izvorišta te izgradnja novih vodovodnih sistema.
A.2.3.3.) Izgradnja i proširenje gradskog vodovoda i uspostavljanje „prsten” sistema.
između novog i postojećeg sistema.
A.2.3.4.) Projektovanje novih mjesnih vodovoda za MZ.
A.2.3.5.) Izgradnja novih vodovoda u MZ.
A.2.4.) Korištenje vodnih resursa u komercijalne svrhe
A.2.4.1.) Provođenje istražnih radova i izrada elaborata o mogućnostima korištenja voda u
komercijalne svrhe.
A.2.4.2.) Izrada elaborata za izdavanje koncesija za korištenje voda.
49
A 3) Uspostavljanje efikasnog upravljanja i nadzora nad svim sistemima
vodosnadbijevanja
A3.1.) Unapređenje nadzora i upravljanje nad gradskim vodovodnim sistemom
A3.1.1. Usklađivanje režima rada postojećih vodovodnih sistema u gradskim
zonama.
A3.1.2. Uvođenje efikasnijeg upravljanja, kontrole i održavanja vodovoda u gradskom
području.
A3.1.3. Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema za
gradski vodovodni sistem.
A3.2.) Unapređenje nadzora i upravljanje nad lokalnim vodovodima
A3.2.1. Snimanje stanja i dokumentovanje lokalnih vodovoda.
A3.2.2. Usklađivanje režima rada postojećih lokalnih vodovoda sa gradskim vodovodnim
sistemom.
A3.2.3. Upravljanje, kontrola i održavanje lokalnih vodovoda.
A3.2.4. Izrada projektne dokumentacije za izgradnju telemetrijskog sistema – lokalni
vodovodi.
A3.2.1. Izgradnja telemetrijskog sistema, zamjena i ugradnja vodomjera lokalni vodovodi.
50
5. TOPLANA
SNAGE
1. Resursi:
domaći energent (geološke
rezerve uglja),
organski otpad,
sunčeva energija,
geotermalne vode.
2. Objekti za proizvodnju i distribuciju
toplotne energije:
nova kotlovska postrojenja,
ulaganja u distributivnu mrežu,
radovi na sanacijama objekata koji
se griju.
SLABOSTI
1. Resursi:
uvozni energent – mazut.
4. Konkurencija:
jedina toplana u gradu.
2. Objekti za proizvodnju i distribuciju
toplotne energije:
zastarjela distributivna mreža,
nedovoljno razvijena distributivna
mreža,
stare podstanice i oprema u
podstanicama,
loša izolovanost objekata koji se
griju.
3. Kadrovi:
nedostatak visokostručnih kadrova
mašinske i elektrotehničke struke –
smjer termotehnika, automatika i
energetika,
nedovoljna praktična obučenost
kadrova,
visoki troškovi obuke i savjetovanja
nema seminara iz oblasti
termotehnike,
nerazvijena razvojna komponenta.
4. Konkurencija:
nema konkurencije.
5. Pravni okvir:
postoji Zakon o javnim
preduzećima,
postoji Zakon o komunalnim
djelatnostima,
postoji Zakon o utvrđivanju i
prenosu prava raspolaganja
imovinom na jedinice lokalne
samouprave,
postoji Zakon o održavanju
stambenih zgrada,
postoji Pravilnik o opštim i
tehničkim uslovima za isporuku
toplotne energije.
5. Pravni okvir:
ne postoji zakon o toplotnoj energiji,
neriješeni imovinsko-pravni odnosi
(toplovod, vrelovod, podstanice),
nije definisano primopredajno
mjesto,
nema pravilnika o utvrđivanju
elemenata za formiranje cijena,
ne postoji jedinstvena baza
podataka,
kratak period zastare potraživanja,
neefikasan rad sudova,
nedoslijednost u primjeni zakonskih i
podzakonskih akata.
6. Institucije:
organi lokalne uprave,
resorno ministarstvo,
mašinski fakultet,
elektrotehnički fakultet,
projektantske kuće,
6. Institucije:
nedovoljna saradnja sa postojećim
institucijama,
nema razvojnih planova i programa u
cilju praćenja tehnoloških dostignuća,
ne postoje namjenska sredstva za
3. Kadrovi:
postoje, toplana radi od 1979.
godine,
razmjena stečenih znanja,
Mašinski fakultet u Banjoj Luc,i
Elektrotehnički fakultet u Banjoj
Luci,
Mašinska škola u Prijedoru,
Elektro škola u Prijedoru.
51
zavod za izgradnju grada,
udruženje toplana RS.
ŠANSE
1. Resursi:
istraživanja zaliha prirodnog
resursa,
studija o ekološkoj zagađenosti,
rekonstrukcija ložišta na čvrsto
gorivo,
izgradnja skladišta za energent.
2. Objekti za proizvodnju i distribuciju
toplotne energije:
kontinuirano praćenje izgradnje
stambenih i poslovnih objekata,
projektovanje distributivne mreže,
izgradnja objekata za distribuciju
toplotne energije (vrelovod,
toplovod, podstanice),
novi način razvoda grijanja po
etažama u višespratnim objektima,
uvođenje daljinskog upravljanja,
mjerenja i očitavanja utrošene
toplotne energije (automatizacija).
3. Kadrovi:
bolja saradnja sa obrazovnim i
naučnoistraživačkim institucijama,
obezbjeđenje stručnih kadrova,
popularizacija tehničkih zanimanja,
razmjena iskustava.
4. Konkurencija:
kvalitetom i cijenom održavati
proizvodnju, zadržavati postojeći
konzum i proširivati mrežu,
kotlovska postrojenja imaju
prednost jer mogu koristiti i plin kao
energent za proizvodnju toplotne
energije.
5. Pravni okvir:
Zakon o toplotnoj energiji,
Pravilnik o utvrđivanju elemenata
za formiranje cijena,
Pravilnik o načinu naplate
komunalnih usluga (voda, struja,
grijanje, čistoća),
Odluka o uslovima i načinu
subvencioniranja komunalnih
usluga.
modernizaciju i toplifikaciju,
nema subvencija.
OPASNOSTI
1. Resursi:
stalno poskupljenje energenata na
svjetskom tržištu,
ekologija.
2. Objekti za proizvodnju i distribuciju
toplotne energije:
usvajanje prostornog plana koji nije
uskladio postojanje i razvoj sistema
daljinskog grijanja,
nema projekata toplifikacije koji prate
izgradnju objekata,
nepostojanje sredstava za izgradnju
distributivne mreže,
nema izdvajanja sredstava za
primjene novih tehnologija,
nema donatorskih sredstava.
3. Kadrovi:
nedovoljan priliv i odlazak postojećeg
kadra,
nedostatak sredstava za
obrazovanje,
nedovoljna produkcija kadrova
tehničke struke.
4. Konkurencija:
cijena mazuta diktira cijenu usluge primanja stanovništva niska - slaba
naplativost - velike obaveze,
nedostatak mjerenja isporučene
toplotne energije,
alternativno grijanje – drvo, struja,
plinske peći,
formiranje malih lokalnih toplana.
5. Pravni okvir:
nepostojanje propisa (regulative),
neusklađenost propisa,
nepoštovanje i nedosljedna primjena
propisa.
52
6. Institucije:
formiranje jedinstvene institucije
za naplatu,
umrežavanje institucija i
preduzeća infrastrukture,
saradnja sa institucijama u
okruženju,
formiranje razvojnih institucija,
Investiciono – razvojna banka
Republike Srpske – restruktuiranje
duga (konverzija duga u akcije
preduzeća).
6. Institucije:
nedovoljna pažnja prema
problemima javnih preduzeća,
prezaduženost po osnovu primljenih
garancija, avansa i obračunatih
zateznih kamata na dugovanja prema
budžetu,
ugrožena stalnost poslovanja (tekući
gubici).
KLJUČNA PITANJA
I.
AKTIVIRANJA ENERGANE NA ČVRSTO GORIVO NA LOKACIJI »CELPAK«
(dugoročno obezbjeđenje električne i toplotne energije).
II.
TOPLIFIKACIJE CIJELOG GRADSKOG PODRUČJA SA OBJEDINJAVANJEM
POSTOJEĆIH KOTLOVSKIH POSTROJENJA ILI IZGRADNJA POJEDINAČNIH
KOTLOVNICA POVEZANIH U JEDINSTVENI SISTEM DISTRIBUCIJE.
III.
OBNOVE STAMBENO – POSLOVNIH OBJEKATA U CILJU RACIONALNOG
KORIŠTENJA TOPLOTNE ENERGIJE.
IV.
UVOĐENJA MJERENJA POTROŠNJE TOPLOTNE ENERGIJE U CILJU
RACIONALNE POTROŠNJE I PRIBLIŽAVANJA USLOVIMA EVROPSKE UNIJE.
V.
PLANIRANJA KADROVA I OBEZBJEĐENJA STIMULACIJA ZA TEHNIČKE STRUKE
NA NIVOU OSNOVNOG, SREDNJEG I VISOKOG OBRAZOVANJA.
VI.
IZRADA I USVAJANJE ZAKONSKIH I PODZAKONSKIH AKATA IZ OBLASTI
PROIZVODNJE I SNABDIJEVANJA TOPLOTNE ENERGIJE NA NIVOU REPUBLIKE
SRPSKE I BiH (primjer Srbije, Hrvatske, Slovenije).
I UNAPREĐENJE SISTEMA DISTRIBUCIJE TOPLOTNE ENERGIJE
1. Unapređenje nadzora i kontrole potrošnje toplotne energije.
1.1. Uspostavljanje baze podataka i GIS-a za izgrađeni toplifikacioni sistem.
1.1.1. Snimanje situacije na terenu i izrada GIS-a za izgrađeni toplifikacioni sistem.
1.1.2. Uspostavljanje stalnog nadzora i uklanjanje divljih priključaka.
2. Rekonstrukcija i izgradnja vrelovoda u gradu.
2.1.Toplifikacija cijelog gradskog područja .
2.1.1. Rekonstrukcija vrelovoda - krak Raškovac.
2.1.2. Rekonstrukcija vrelovoda – krak Pećani.
2.1.3. Izgradnja vrelovoda – produžetak kraka Pećan.i
2.1.4. Izgradnja vrelovoda – produžetak kraka Raškovac – Lukavica.
2.1.5. Izgradnja vrelovoda – produžetak kraka Raškovac – kino “Mrakovica”.
3. Ušteda toplotne energije.
3.1.Obnova stambeno-poslovnih objekata.
3.1.1. Snimanje situacije na terenu.
3.1.2. Izrada plana sanacije stambenih objekata koji su priključeni na mrežu.
53
3.1.3. Izrada plana sanacije poslovnih objekata koji su priključeni na mrežu.
3.2.Obrada stambeno-poslovnih objekata koji su potencijalni korisnic.i
3.2.1. Snimanje situacije na terenu.
3.2.2. Izrada plana sanacije stambenih objekata – potencijalnih korisnika.
3.2.3. Izrada plana sanacije poslovnih objekata – potencijalnih korisnika.
4. Mjerenje potrošnje toplotne energije.
4.1.Rekonstrukcija stambeno-poslovnih objekata koji su na mreži.
4.1.1. Snimanje situacije na terenu.
4.1.2. Ugradnja mjernih instrumenata na stambeno-poslovnim objektima gdje je to
tehnički izvodljivo.
4.1.3. Rekonstrukcija stambenih objekata za ugradnju mjernih instrumenata.
4.1.4. Rekonstrukcija poslovnih objekata za ugradnju mjernih instrumenata.
4.1.5. Rekonstrukcija stambeno-poslovnih objekata za ugradnju mjernih instrumenata.
4.2. Ugradnja mjernih instrumenata.
4.2.1. Način izbora mjernog instrumenta.
4.2.2. Nabavka mjernih instrumenata.
4.2.3. Ugradnja mjernih instrumenata.
4.3. Mjerenje isporučene toplotne energije.
4.3.1. Daljinsko očitavanje isporučene toplotne energije.
4.3.2. Automatizacija postojeće distributivne mreže (automatizacija podstanica).
4.3.3. Prenos podataka u analitičke evidencije korisnika.
II KADROVI
1. Razvoj ljudskih resursa.
1.1. Potrebe za kadrovima.
1.1.1. Plan potreba za kadrovima.
1.1.2. Način saradnje sa osnovnim, srednjim i visokoobrazovnim institucijama.
1.1.3. Sticanje praktičnih vještina u oblasti proizvodnje i distribucije toplotne energije.
2.
Unapređenje upravljanja.
2.1. Unapređenje upravljanja stalnom imovinom.
2.1.1. Unapređenje upravljanja proizvodnim kapacitetima.
2.1.2. Unapređenje upravljanja distributivnim kapacitetima.
2.2. Unapređenje upravljanja obrtnom imovinom.
2.2.1. Povećanje ekonomske efikasnosti.
2.2.2. Ekonomska opravdanost ulaganja u nove tehnologije.
2.3. Unapređenje razvoja.
2.3.1. Usavršavanje u skladu sa razvojnim potrebama toplane.
2.3.2. Sticanje znanja i iskustava na međunarodnoj razini.
2.4. Kontinuirano obrazovanje zaposlenih.
2.4.1. Investiranje u znanje.
2.4.2. Kreativnost u radu i brzo učenje.
III PROMOCIJA TOPLANE
1. Konkurencija.
1.1. Identifikacija konkurencije.
54
1.1.1. Alternativno grijanje.
1.1.2. Prednosti i nedostaci alternativnog grijanja.
1.2. Kvalitet grijanja.
1.2.1. Osnovni energent za proizvodnju toplotne energije.
1.2.2. Distributivna mreža.
1.2.3. Kontrola proizvodnje i distribucije toplotne energije.
1.2.4. Ekološka opravdanost alternativnog grijanja.
1.3. Cijena konkurentskog grijanja.
1.3.1. Način formiranja cijena.
GRIJANJE NA PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR
A)Uspostava najjeftinijih i ekološki najčistijih tehnologija zagrijavanje prostora za življenje i
obavljanje drugih djelatnosti.
A 1) Snimanje postojećih stanja grijanja na području opštine Prijedor i prijedlog
najkvalitetnijih metoda grijanja.
A1.1.) Mogućnosti grijanja na najjeftinije i ekološki najčistije metode grijanja.
A1.1.1.) Izrada baze podataka postojećih grijanja.
A1.1.2.) Izrada studije prednosti i nedostataka grijanja na ugalj, mazut, organski i drugi
otpad, sunčevu energiju, geotermalne vode i druge izvore zagrijavanja.
A1.1.3.) Održavanje postojećih postrojenja za centralno grijanje.
A1.1.4.) Mogućnost izgradnje novih objekata za centralno grijanje grada, Omarskoj, Ljubiji,
Kozarcu i ostalim dijelovima opštine Prijedor.
A1.2.2.) Modernizacija preduzeća za proizvodnju toplotne energije, distribuciju, naplatu
potrošnje toplotne energije.
55
6. PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
Snage:
Geografski i saobraćajni položaj,
Dobra saradnja sa planerskim
kućama,
Postojanje raspoložive prostorno
planske dokumentacije iz ranijeg
perioda,
Razvijeno saznanje stručnih i
upravljačkih kadrova u lokalnoj
samoupravi o potrebi izrade i
primjene planskih dokumenata,
Relativno povoljna gustina
izgrađenosti u urbanim i rubnim
područjima u smislu širenja i
rezervisanja zona za nove
namjene,
Relativno razvijen sektor
građevinarstva na području
opštine; brojnost građevinskih
preduzeća na području opštine,
Početak rješavanja „sindroma
bolesnih zgrada“,
Postojanje LEAP-a (lokalni
ekološki akcioni plan),
Prirodni resursi,
Stimulisanje proizvodnih djelatnosti
kroz zakonsku regulativu na
lokalnom nivou,
Zakonska regulativa za
evidentiranje opštinske imovine,
Postojanje zakonske regulative u
oblasti ekologije (zaštite životne
sredine),
Postojanje odluke i pokrenute
aktivnosti na izradi prostornog
plana,
Postojanje određenog broja
kvalitetnih kadrova.
Slabosti:
Pitanje stvarne nadležnosti i
neusklađenost zakonske regulative u
oblastima srodnim planiranju i građenju,
Nedostatak konsenzusa (struke, politike
i javnosti) – politička nestabilnost,
Nedostatak važeće planske
dokumentacije višeg nivoa (prostorni
plan, urb. plan, strategije razvoja),
studija iz srodnih i dr. oblasti,
istraživanja i sl.,
Nepostojanje istraživačkih radova i
studija za oblast geologije, pedologije,
hidrologije, demografije, šumarstva,
poljoprivrede i sl.,
Nisu obezbijeđeni ulazni parametri za
izradu planske dokumentacije –
statistika,
Nedefinisanost zona za privredne
djelatnosti i rezervisanih površina,
Nejasni i neriješeni imovinsko-pravni
odnosi na području opštine, nedostatak
i neusklađenost evidencije katastra i
gruntovnice,
Neriješen status bivših većih privrednik
kompleksa i zona (brown lokacije) –
devastirane zone; vlasnička
transformacija nije završena, otežano
planiranje ,
Nedostatak raspoloživog zemljišta u
državnom vlasništvu - nepovoljna
vlasnička struktura izgrađenog i
neizgrađenost zemljišta,
Izrada preambicioznih planova usljed
neadekvatnih procjena ekonomskih
mogućnosti realizacije,
Neadekvatna zemljišna politika,
Nedostatak opredjeljenja u oblasti
stambene politike i stambene politike za
kadrove,
Nedostatak investicija,
Nedostatak stručnog kadra (prostorni
planeri, urbanisti, arhitekte, građ. inž.) u
Prijedoru i bližem okruženju,
Nedovoljno razvijena svijest javnosti o
značaju planske i tehničke
dokumentacije, kao i postojeće
zakonske regulative u oblasti planiranja,
uređenja prostora, gađenja i zaštite
životne sredine,
Nepostojanje adekvatnih i ažuriranih
geodetskih i katastarskih podloga,
56
Šanse:
Pokretanje proizvodnje
građevinskog materijala na
području opštine,
Korištenje postojećih proizvodnih i
drugih pogona
Rezervisanje zaštitnih zona i
rezervisanih površina,
Unapređenje kapaciteta
Nepostojanje jedinstvenog GIS-a u RS i
BiH (Geografski informacioni sistem),
Nedovoljna informatička opremljenost,
Neefikasna inspekcija (sistem kontrole),
Veliki broj bespravno izgrađenih
objekata,
Nedovoljna finansijska sredstva za
izradu prostorno-planske
dokumentacije,
Neadekvatna postojeća saobraćajna,
komunalna i energetska infrastrukture,
Nezadovoljavajući intenzitet gradnje na
području opštine,
Nedovoljan stepen iskorištenosti
prirodnih sirovina na području opštine u
oblasti građevinarstva,
Nedovoljna iskorištenost raspoloživih
kapaciteta u građevinarstvu,
Nedostatak određenih kapaciteta u
građevinarstvu,
Nedostatak kvalifikovane i stručne
radne snage (građevinarstvo),
Nedostatak kapaciteta i resursa (kadra i
opreme i finansijskih sredstava) iz
oblasti zaštite životne sredine,
Degradacija zemljišta usled neplanske i
nezakonske eksploatacije željezne
rude, gline, šljunka i kamena kao
problemi sa ekološkog aspekta;problem
rekultivacije,
Neravnomjeran prostorni razvoj (urbana
naselja, a naročito grad Prijedor se širi
na poljoprivredno i ostalo zemljište),
Evidentno napuštanje poljoprivrednih
gazdinstava, zemljište se ne obrađuje i
ne koristi),
Nedovoljno razvijena svijest o
kulturnom istorijskom i prirodnom
nasljeđu,
Nedovoljna saradnja sa susjednim
opštinama u procesu planiranja radi
lakšeg rješavanja zajedničkih problema
i ubrzanijeg prostornog razvoja,
Nepotpuna evidencije o bespravno
podignutim objektima,
Nedovoljno sproveden proces
legalizacije objekata.
Prijetnje:
Nepouzdan priliv finansijskih sredstava
za ove potrebe,
Centralizam u odlučivanju,
Rapidna urbanizacija,
Česte promjene zakonske regulative,
Nedovoljna podrška republičkih
institucija,
Migracija stanovništva u veće centre,
57
građevinskih firmi,
Razvoj Zavoda za izgradnju grada,
Uspostavljanje evidencije o
korištenju gradskog građevinskog
zemljišta,
Stimulacija obrazovanja kadrova iz
oblasti građevinarstva, planiranja i
ekologije,
Stanogradnja i stanogradnja za
kadrove,
Poboljšanje i usklađivanje
zakonske regulative,
Stručna i finansijska pomoć
nadležnih ministarstava,
Opredijeljenost za uvođenje
najbolje raspoloživih tehnika
(BAT),
Jasna saglasnost o potrebi izrade
planova,
Pritisak potencijalnih investitora,
Tuđa pozitivna iskustva,
Evropske integracije,
Pristup investicionim fondovima,
Formiranje novog građevinskog
fonda (objekti i zemljište i fond za
zaštitu životne sredine),
Stvaranje uslova za veću
zainteresovanost i uključenost
javnosti,
Formiranje strukovnih udruženja,
Rješavanje pitanja magle i
ekološkog problema sa ribnjakom
Saničani.
Pooštravanje ekoloških kriterija,
Povećanje svih vidova urbanog
zagađenja,
Nerazvijenost sistema infrastrukture i
nedovoljna primjenjenost evropskih
standarda u infrastrukturi,
Nizak stepen ekološke svijesti,
Neizvršena rekultivacija degradiranog
zemljišta,
Privatizacija građevinskog zemljišta i
loša imovinska transformacija.
KRITIČNA PITANJA:
PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
Cilj je unaprijediti praksu korištenja i upravljanja prostorom u opštini kroz zaštitu i
unapređenje postojećeg prostornog okvira i svih vidova fizičkih struktura, kao jednog od
osnovnih mogućih potencijala budućeg razvoja. Pribavljanjem odgovarajuće planske i
druge dokumentacije, obezbijediti osnov za uspostavljanje upravljačkog mehanizma za
racionalan, funkcionalno povezan, vremenski usklađen i harmoničan razvoja svih dijelova
opštine Prijedor:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Izgraditi planove i studije svih nivoa i vrsta koji će definisati koncepciju razvoja
prostora kao cjeline, u skladu sa njegovim položajem i realnim uslovima za razvoj.
Pokrenuti aktivnosti na usklađivanju zakonske regulative i utvrđivanje stvarne
nadležnosti.
Utvrditi koncept razmještaja proizvodnih i drugih aktivnosti.
Uvesti sistem bržeg rješavanja vlasničkih odnosa.
Uvesti jedinstveni geografski informacioni sistem (GIS) i službu dokumentacije.
Potenciranje razvoja sistema energetike opštine Prijedor sa naglaskom na uključenje
na gasovod RS.
58
7.
8.
Unaprijediti zaštitu životne sredine.
Unaprijediti sistem kontrole građenja.
II EKONOMIJA I PRIVREDA
1. INDUSTRIJA, RUDARSTVO I MALA PRIVREDA
Snage:
1. Potencijal radne snage,
2. Prilagodljivost male privrede
zahtjevima tržišta,
3. Odlučnost lokalne zajednice na
provođenju politike razvoja male
privrede,
4. Obučena radna snaga (rudarstvo),
5. Spremnost opštine i drugih institucija
za prekvalifikaciju, obuku i
obrazovanje,
6. Tradicija i iskustvo u određenim
granama industrije i rudarstva
(rudarstvo, konditorska industrija,
industrija mesa, drvo-prerađivačka
djelatnost,...),
7. Djelimično obezbijeđen prostor za
rad i razvo,j
8. Bogatstvo prirodnim resursima,
9. Neobnovljivi prirodni resursi
(minerali),
10. Geografski položaj,
11. Klima,
12. Zdrava životna sredina,
13. Postoje određeni objekti za rad
industrije i rudarstva,
14. Postoje neiskorišteni objekti
(djelimično devastirani),
15. Postoji infrastruktura za rad koja
djelimično zadovoljava uslove,
16. Lokalna agencija za ekonomski
razvoj (PREDA),
17. Fondacija za razvoj,
18. Poslovni inkubator Prijedor,
19. Rudarski institut,
20. Rudarski fakultet,
21. Više i srednje škole,
22. Centar za obrazovanje kadrova
MITTAL,
23. Klaster drvne industrije,
24. Strukovna udruženja (drvoprerada,
niskogradnja, tekstil,
metaloprerađivači, žitoprerađivači,
inovatori),
25. Kontinuirana podrška u obrazovanju
preduzetnika,
Slabosti:
1. Dislociranje opreme iz velikog broja
proizvodnih preduzeća, nekadašnjih
nosioca privrednog razvoja, te
definitivno gubljenje tradicionalnih
proizvodnji na ovom području i
prestanak mogućnosti rada
specijalizovano obučenih radnika, koji
nikom nisu potrebni,
2. Sve veći broj nezaposlenih,
3. Neiskorišćenost postojećih
proizvodnih pogona,
4. Nedefinisana vlasnička struktura u
preduzećima nad kojim je izvršena ili
djelomično izvršena privatizacija, a
potom uveden stečajni ili likvidacioni
postupak,
5. Nepovoljna polna i starosna struktura
radne snage,
6. Nedostatak kvalifikovanje radne
snage za određene djelatnosti
(mlinarstvo i pekarstvo, drvnoprerađivačka industrija, mljekarska
industrija, tekstilna industrija, ...),
7. Nedovoljna praktična znanja stečena
kroz obrazovni sistem,
8. Nedovoljno angažovanje institucija za
prekvalifikaciju i obuku,
9. Neadekvatna menadžerska znanja,
10. Nedostatak visokoobrazovanih
kadrova tehničke struke,
11. Nedostatak kvalitetnih centara za
obuku,
12. Nedovoljan razvoj i transfer novih
tehnologija u sektoru privrede,
13. Nedovoljno obezbijeđen prostor za
razvoj industrije i rudarstva (poslovne
zone, industrijske zone i slobodne
zone),
14. Nepostojanje adekvatnog prostornog
plana,
15. Nedostatak objekata za razvoj
industrije i rudarstva,
16. Postojeća infrastruktura nije
zadovoljavajuća za rast i razvoj
(putna, željeznička, vodovodna,
59
26. Centar za obuku varioca
(Bosnomontaža i MIP),
27. Carinska ispostava,
28. Postojanje Strategije za razvoj malih
i srednjih preduzeća,
29. Povećanje broja malih i srednjih
preduzeća,
30. Postojanje stavke u budžetu opštine
za podsticaj razvoja malih i srednjih
preduzeća,
31. Postojanje kancelarije „Sve na
jednom mjestu“ (One stop shop).
toplovodna, kanalizaciona, električna,
informatička),
17. Nedostaje gasovodna infrastruktura
18. Nedostatak klastera (tekstilu,
niskogradnji, mljekarska industriji,...),
19. Nedostatak lanaca snabdijevanja,
20. Nepostojanje mreža između institucija
za podršku razvoju,
21. Administrativne i zakonske barijere
(giljotina propisa, carinske tarife i
procedure, visoki porezi, doprinosi,
takse i naknade),
22. Neravnomjeran razvoj teritorije
opštine,
23. Odsustvo navika planiranja, posebno
strateškog,
24. Zastarjelost tehnologije, opreme i
mašina,
25. Nizak nivo kontrolinga (sistemskog
pristupa kontrolama u preduzeću),
26. Nizak nivo korporativnog upravljanja,
27. Loša transparentnost poslovanja i
zaštita malih akcionara,
28. Nizak izvozni kapacitet male privrede i
nedovoljna znanja o tržištu,
29. Administrativno određivanje cijena
proizvodan (mlinsko-pekarska
industrija),
30. Nelikvidnost nekih privrednih
subjekata,
31. Nelojalna konkurencija,
32. Nedostatak povoljnih finansijskih
sredstava za rad i razvoj,
33. Nedostatak investiciono razvojnih
banaka,
34. Nedostatak fondova za razvoj,
35. Nerazvijeno tržište kapitala,
36. Nedovoljna sredstva Fondacije za
razvoj i visoke kamatne stope,
37. Neadekvatna znanja i primjena
informaciona tehnologija,
38. Tvrdi otpad,
39. Devastiranje zemljišta,
40. Nedostatak savremenih tehnologija u
određenim industrijskim granama
(informacione tehnologije),
41. Nedostatak akreditovanih laboratorija
za finalne proizvode,
42. Nepostojanje vlasništva i
neraspolaganje nad lokalnim
prirodnim resursima,
43. Neusklađenost između raspoloživih
budžetskih sredstava i potreba lokalne
zajednice,
44. Nedovoljan broj srednjih preduzeća
(gazela),
45. Nedovoljan broj idejnih projekata za
60
razvoj.
Šanse:
1. Postojanje velikog broja poslovnih
ljudi iz Prijedora širom BiH i u
inostranstvu,
2. Saradnja sa dijasporom,
3. Privlačenje investicija za izgradnju
proizvodnih kapaciteta po EU
standardima,
4. Izmjena zakonske regulative
(smanjivanjem zakonodavnih i
administrativnih barijera, određenih
taksa i naknada),
5. Globalizacija, proširenje postojećih i
razvoj novih tržišta,
6. Regionalno udruživanje,
7. Transfer znanja,
8. Razvoj obrazovnih i
naučnoistraživački institucija,
9. Obrazovanje posebnih struka
kadrova u inostranstvu,
10. Uvođenje preduzetništva u formalne
programe obrazovanja,
11. Veliki inovativni potencijal,
12. Usvajanje razvojno orijentisanog
prostornog plana,
13. Namjenska adaptiranje objekata za
potrebe industrije i rudarstva,
14. Rekonstrukcija i izgradnja
infrastrukture,
15. Eliminisanje rada na crno,
16. Povećanje broja poslovnih subjekata,
17. Uvođenje novih tehnologija i viših
faza prerade,
18. Implementiranje međunarodnim
standardima i korporativnog
upravljanja,
19. Razvoj tržišta kapitala,
20. Direktna strana ulaganja,
21. Stvaranje povoljnog ambijenta za
investiranje,
22. Promocije opštine Prijedor kao
mjesta za investiranje,
23. Završetak procesa privatizacije,
24. Centar za radnu orijentaciju,
25. Obezbjeđenje sredstava, pod
povoljnim uslovima, emitovanjem
vrijednosnih papira,
26. Uvođenje doprinosa za obezbjeđenje
radnih mjesta,
27. Pristup fondovima EU,
28. Obučavanje kadrova za izradu
projekata za sredstava EU,
29. Revitalizacije i rekultivacije zemljišta
nakon rudarske proizvodnje,
30. Partnerstvo javnog i privatnog
Prijetnje:
1. Odliv radne snage (omladine,
obrazovane, stručne),
2. Neusklađenost obrazovnog sistema
sa tržištem rada i potrebama
privrede,
3. Neusvajanja razvojno orijentisanog
prostornog plana,
4. Nemogućnost izgradnje (prostorni i
finansijski problemi) objekata
potrebnih za razvoj industrije i
rudarstva,
5. Ne razvijanje infrastrukture,
6. Rad na crno,
7. Uvoz konkurentskih proizvoda
(damping cijene, subvencionirani...),
8. Nestimulativna carinska i poreska
politika,
9. Dug proces kod registracije
preduzeća,
10. Nepostojanje privrednih sudova
(privredni sporovi),
11. Zakonsko regulisanje cijena
proizvoda,
12. Ograničenje maži za prehrambene
proizvode,
13. Nedovoljna direktna strana ulaganja,
14. Nestimulativna politika Centralne
banke BiH prema investicijama,
15. Nezavršen proces privatizacije,
16. Nepripremljenost male privrede za
konkurentske pritiske sa tržišta EU i
globalnog tržišta,
17. Nepoznavanje evropskih standarda,
18. Nekoordiniranost u provođenju
mjera i programa za malu privredu,
19. Politička nestabilnost
20. Veliki centri u okruženju,
21. Brža prilagodljivost drugih opština
22. Nedovoljan pristup sredstvima za
razvoj iz evropskih fondova (EU i
EK),
23. Ograničen vizni režim,
24. Neadekvatan način dodjele
koncesija,
25. Nedovoljan budžet opštine Prijedor
za razvojne projekte,
26. Zakonske i administrativne barijere
na višim nivoima vlasti.
61
sektora,
31. Institucionalna podrška – jačanje
sposobnosti i kapaciteta mreže
institucija za podršku,
32. Finansiranje male privrede –
formiranje rizičnih fondova,
33. Jačanje veza između preduzeća i
razvojnih institucija,
34. Iskorištenje i reciklaža tvrdog otpada,
35. Stvaranje centara za obuka đaka i
nezaposlenih lica,
36. Spremnost lokalne zajednice da
podstakne nove investicije,
37. Osnivanje industrijskih zona,
38. Veća saradnja privrednih i
neprivrednih organizacija sa
obrazovnim institucijama radi
školovanja kadrova određenih profila,
39. Stvaranje prepoznatljivog brenda
opštine,
40. Uvođenje podsticajnih mjera za
proizvodna i izvozno orijentisana
preduzeća,
41. Aktiviranje neiskorištenih lokalnih
kapaciteta (zemljišta, objekti, oprema
i kadrova),
42. Formiranje klastera u različitim
oblastima privređivanja.
KLJUČNA PITANJA
1. Nepostojanje prostornog plana kojim bi se regulisale potrebe za razvoj industrije i
rudarstva.
2. Definisanje industrijskih i poslovnih zona i uređenje lokacija za potencijalne
investitore.
3. Stavljanje u funkciju postojećih poslovnih prostora.
4. Pojednostavljenje administrativnih i zakonskih procedura.
5. Obezbjeđenje savremenih tehnologija i u finalnim proizvodnjama.
6. Nedostatak kvalifikovanje radne snage i visokoobrazovanih kadrova, kao i
organizovanje visokoškolskih ustanova, posebno u tehničkim strukama.
7. Usklađivanje obrazovnog sistema sa potrebama privrede.
8. Obezbjeđenje kredita za investitore pod povoljnim uslovima, aktiviranje garancijskih
fondova, kao i investicionih banaka.
9. Smanjenje finansijskih opterećenja privrede (porezi, takse, naknade).
10. Subvencije i finansijski podsticaji za izvoznike.
11. Obezbjeđenje infrastrukture (putevi, voda, gas struja).
12. Obezbjeđenje vlasništva lokalne zajednice nad lokalnim resursima.
13. Vraćanje nadležnosti nad geodetskom upravom lokalnoj zajednici.
Rudarstvo
1.
2.
3.
4.
Pokretanje proizvodnje željeznih i drugih ruda na lokalitetu Ljubija i Tomašica.
U toku je otvaranje novog površinskog kopa Buvač na rudniku Omarska.
Geološka istraživanja metaličnih i nemetaličkih minerala.
Primjena zakona o rudarstvu i koncesijama.
62
5. Izrada dokumentacije i izgradnja prerađivačkih kapaciteta (cement, glina, kvarcni
pijesak, dolomit, prirodni željezni oksidi).
6. Proizvodnja privrednih eksploziva.
7. Servisiranje rudarskih i građevinskih mašina.
8. Akreditovanje laboratorija za potrebe rudarstva i građevinarstva.
Tekstil, koža i obuća
1. Projekat povećanja obima proizvodnje sa 600 000 na 2 000 000 komada gotovih
proizvoda uz izgradnju novog skladišta površine 1000 m2 (Scontoprom d.o.o).
2. Mogućnost otvaranja jednog pogona za proizvodnju pomoćnog materijala za
tekstilnu industriju (čičak-traka, patent zatvarači itd).
3. Uvezivanje sektora drvne i tekstilne industrije u cilju realizacije zajedničkih
projekata (tekstilni program za industriju namještaja itd).
4. Nastavak i intenziviranje projekta dokvalifikacije i prekvalifikacije nezaposlenih lica
u cilju obezbjeđenja većeg broja kvalifikovanih radnika do kraja 2008. godine.
5. Inicijativa prema Vladi RS, u cilju smanjenja stope poreza i doprinosa za tekstilnu
industriju i izmjene regulative vezane za troškove bolovanja koji idu na teret
poslodavca.
6. Aktiviranje projekta za otvaranje centra za profesionalnu orijentaciju nezaposlenih
lica u Prijedoru, uz značajniju reformu tržišta radne snage.
7. Značajniji zahvati u obrazovanju u cilju povećanja interesa mladih za proizvodna
zanimanja i povećanja učešća praktične nastave u obrazovnom procesu.
Mala privreda
1. Promocija preduzetništva i prilika koje nudi preduzetništvo.
2. Promocija preduzetničkih dostignuća i uspješnih preduzetnika.
3. Promocija zajedničkih projekata i saradnje.
4. Sufinansiranje promocijskog materijala, poslovnih susreta i poslovnog povezivanja
5. Stvaranje preduzetničkog inkubatora.
6. Stvaranje komunalno uređene industrijske (poslovne) zone.
8. Analiza ljudskih resursa i potreba MSP, a i većih preduzeća, po broju i vrsti
kvalifikovane radne snage.
9. Analiza postojećih programa školovanja i obuke.
10. Razvoj novih programa obuke i promjena/prilagođivanje postojećih potrebama
MSP.
11. Preduzetnička obuka za mlade.
12. Podrška za zapošljavanje mladih diplomiranih stručnjaka.
13. Podrška za razvoj dopunskih djelatnosti na selu.
14. Podrška za povezivanje i preduzetničke inicijative za žene.
15. Podrška za zapošljavanje invalida i ljudi sa ograničenom sposobnošću za rad.
16. Omladinsko preduzetništvo.
63
2. POLJOPRIVREDA I VODOPRIVREDA
Snage:
1. kvalitetni prirodni resursi (zemljište,
reljef, vode, klima),
2. čista sredina za kombinovanu i
organsku/ekološku proizvodnju,
3. ljudski resursi,
4. spremnost lokalnog stanovništva za
saradnjom,
5. postojanje organizovanih oblika
poljoprivrednih proizvođača,
6. tradicija i iskustvo u nekim
proizvodnjama (stočarstvo, voćarstvo,
ratarstvo),
7. raspoloživi kapaciteti unutar
prerađivačkog sektora (mlinarskopekarska industrija, mesna industrija,
mljekarska industrija, prerada voća i
povrća, konditorska),
8. postojanje obrazovne institucije
(srednja poljoprivredno - prehrambena
škola),
9. podsticanja domaće proizvodnje,
10. intenziviranje određenih proizvodnji
(proizvodnja mlijeka, voća i plastenička
proizvodnja),
11. infrastruktura u poljoprivredi
(poljoprivredno - savjetodavna služba,
agrohemijska laboratorija, meteorološka
stanica, izvještajno - prognozne stanice,
hidrološka stanica, protivgradna
zaštita),
12. definisanost vodnih rezervi i zaštitnih
zona izvorišta.
Šanse:
1. supstitucija uvoza,
2. pristup svjetskom tržištu,
3. geostrateški položa,j
4. domaća prerađivačka industrija,
5. specijalizacija proizvodnji,
6. plansko korištenje prirodnih resursa
(zemljišta i voda),
7. zakonske i institucionalne reforme koje
pomaže i podržava međunarodna
zajednica,
8. veće korištenje domaćih stručnih
potencijala,
9. uvezivanje primarne poljoprivredne
proizvodnje i prerađivačkih kapaciteta
10. podsticanje ruralnog,
11. eksploatacija riječnog materijala
(pijesak i šljunak),
12. integralno upravljanje vodama.
Slabosti:
1. usitnjenost poljoprivrednog zemljišta,
2. nesređeni i nerazjašnjeni imovinskopravni odnosi,
3. nizak nivo specijalizacije proizvodnje
(proizvodnja za vlastite potrebe),
4. nedovoljna tehnološka opremljenost,
5. neadekvatna poljoprivredna politika,
6. nedovoljna podsticajna sredstva,
7. nedostatak povoljnih kreditnih
sredstava,
8. nizak nivo investiranja,
9. neizgrađene ili nedovršene institucije za
podršku,
10. odsustvo ruralnih komponenti razvoja
(infrastruktura),
11. neiskorišćenost velikih površina
obradivog zemljišta,
12. neorganizovanost tržišta,
13. nepostojanje mreže melioracionih
sistema za navodnjavanje i
odvodnjavanje,
14. neadekvatna zaštita od voda (nasipi,
neodržavanje vodotoka),
15. nepostojanje industrijskog kolektora i
prečistača za otpadne vode,
16. izlazak na strana tržišta (standardi,
procedure, regulativa).
Prijetnje:
1. nelojalna konkurencija,
2. neefikasan domaći sistem otkupa i
distribucije proizvoda,
3. nedostatak povoljnih razvojnih
sredstava,
4. spor razvoj infrastrukture,
5. loše stanje i odnos prema ekologiji,
6. odlazak mladog, radno sposobnog
stanovništva iz seoskih područja.
64
KLJUČNA PITANJA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Usitnjenost poljoprivrednog zemljišta.
Nesređeni i nerazjašnjeni imovinsko-pravni odnosi.
Nizak nivo specijalizacije proizvodnje (proizvodnja za vlastite potrebe).
nedovoljna tehnološka opremljenost.
Neadekvatna poljoprivredna politika.
Nedovoljna podsticajna sredstva.
Nedostatak povoljnih kreditnih sredstava.
Nizak nivo investiranja.
Neizgrađene ili nedovršene institucije za podršku.
Odsustvo ruralnih komponenti razvoja (infrastruktura).
Neiskorišćenost velikih površina obradivog zemljišta.
Neorganizovanost tržišta.
Nepostojanje mreže melioracionih sistema za navodnjavanje i odvodnjavanje.
Adekvatna zaštita od voda (nasipi, neodržavanje vodotoka).
Nepostojanje industrijskog kolektora i prečistača za otpadne vode.
Izlazak na strana tržišta (standardi, procedure, regulativa).
PROJEKTI
Izgradnja melioracionih sistema (projekat postoji).
Zaštita od voda (projekat postoji).
Flaširanje vode (projekat ne postoji).
Izgradnja industrijskog kolektora i prečistača otpadnih voda.
Intenziviranje proizvodnje povrća u zaštićenom prostoru (projektni prijedlog postoji).
Proizvodnja voća sa organizovanim otkupom (projektni prijedlog postoji).
Sanacija starih zasada šljive (projektni prijedlog postoji).
Stvaranje reprodukcionog centra u stočarstvu (projektni prijedlog postoji).
Izgradnja farmi muzne stoke (projektni prijedlog postoji).
Obnova poljoprivredne mehanizacije (projektni prijedlog postoji).
65
3. ŠUMARSTVO
1.
SNAGE
1. Prirodni resursi:
- šuma obnovljiv prirodni resurs
(listopadne vrste),
- veliko učešće privatnih šuma,
- šumsko zemljište,
- izvorišta i vodotoci,
- biodiverzitet,
- vazduh (apsorbcija ugljenika i
proizvodnja kisika),
- mikroklima,
- zaštita od erozije,
- šume kao pejzažne vrijednosti,
- šume kao sportsko rekreativni resurs,
- šume kao zdravstveni resurs,
- šume kao turistički resurs,
- špilje,
- prebivalište divljači,
- ljekovito bilje, gljive, šumski plodovi,
- ostale mineralne sirovine,
- zaštita poljoprivredne kulture.
2. Objekti:
- šumska komunikacija,
- ugostiteljski objekti,
- namjenski poslovni objekti,
- radilišta,
- lovni objekti,
- protivpožarni objekti.
3. Kadrovi:
- zapošljavanje seoskog stanovništva.
SLABOSTI
1. Prirodni resursi:
- ne postoji inventura šumskih
ekosistema,
- usitnjenost privatnih šumskih posjeda,
- nepovoljna drva zaliha u privatnim
šumama,
- nedovoljna svijest o značaju i
potencijalu šuma,
- sječa šuma u toku rata,
- neiskorišteni nedrvni šumski resursi,
- klizišta,
- djelovi šume obrasli neadekvatnim
vrstama šume,
- degradacija šumskog zemljišta
(napušteni kopovi, rudnici, odlagalište
jalovina i slično),
- deponovanje otpadnog materijala
(divlje deponije),
- bespravne sječe,
- nezaštićena i neuređena izvorišta i
vodotoci,
- nedovoljna njega svih razvojnih faza,
- neistraženost biodiverziteta,
- neiskorišten potencijal šume za:sport i
rekreaciju, zdravstvo, speleologiju,
sakupljanje ljekovitog bilja i druga,
- nekontrolisano i ilegalno korištenje
šumskih nedrvnih proizvoda.
2. Objekti:
- nedovoljna otvorenost šeme (šumska
komunikacija),
- loše stanje postojeće komunikacije,
- mali broj ugostiteljko turističkih
objekata,
- nedovoljan broj radilišta,
- neuređenost šumskih stovarišta,
- nedovoljan broj protivpožarnih objekata
- nepostojanje tehničkih sredstava i
opreme za gašenje požara,
- nedovoljna signalizacija i upozorenja,
- dotrajalost objekata.
3. Kadrovi:
- nedovoljno efikasne čuvarske službe u
sprečavanju nelegalnih aktivnosti u
šumama,
- nedovoljna obučenost kadrova,
- loša starosna struktura,
- veliki broj zaposlenih u skladu sa
potrebama,
- niska lična primanja,
- nedovoljna znanja iz oblasti kontrola
(interna kontrola i interna revizija).
66
4. Pravni i drugi okvir:
- neusklađeni zakoni koji tretiraju oblast
šumarstva,
- slabosti kod definisanja uslova i kriterija
za licenciranje i ugovaranje u šumarstvu,
- neidentifikovan i nevrednovan postojeći
turistički potencijal šumskih ekoloških
sistema.
5. Institucije:
- neadekvatni nastavni programi na svim
nivoima u odnosu na moderne zahtjeve,
- loša povezanost institucija u
šumarstvu,
- loša povezanost sa drugim institucija
sa kojima imaju zajedničke interese.
ŠANSE
1. Prirodni resursi:
- razvoj turizma,
- korištenje nedrvnih šumskih proizvoda,
- velika potražnja za drvnim i nedrvnim
šumskim proizvodima,
- povećanje globalne ekološke svijesti,
- zakoni, propisi i standardi u oblasti
šumarstva,
- certifikacija šuma,
- usklađivanje sa zahtjevima KJOTO
protokola, međunarodnim konvencijama i
rezolucijama,
- uspostaviti kriterije i metode za procjenu
stanja i očuvanja staništa,
- poboljšanje strukture sastojina
uvođenjem autohtonih vrsta drveća,
- uvođenje ekološke, ergonomske,
ekonomske i energetske tehnologije u
šumarstvu,
- podsticanje okrupnjavanja privatnih
šumskih posjeda.
2. Objekti:
- izgradnja ugostiteljko turističkih objekata,
- izgradnja šumskih komunikacija,
- izgradnja radilišta i polovno namjenskih
objekata,
- izgradnja objekata za proizvodnju
energije,
- osavremenjivanje postojećih šumskih
komunikacija.
3. Kadrovi:
- jačanje šumske čuvarske službe
davanjem većih ovlaštenja u sprečavanju
nelegalnih aktivnosti u šumama,
- podsticanje osnivanja udruženja
privatnih vlasnika šuma,
4. Pravni i drugi okvir:
- osnivanje službe za šume posebne
OPASNOSTI
1. Prirodni resursi:
- nerazvijena finalna prerada drveta.
- globalne klimatske promjene.
- požari.
- bolesti.
- loš imidž.
- nedovoljan broj preduzeća u
eksploataciji šuma.
- niska svijest lokalnog stanovništva
vezana za opasnost od požara.
2. Objekti:
- dalja devastacija objekata.
- neadekvatno korištenje.
- nedostatak finansijskih sredstava za
izgradnju i održavanje objekata i
infrastrukture.
- kontrolisanje namjenskih sredstva
izdvojenih iz šumarstva i doznačenih
lokalnoj samoupravi.
- prevaziđeni prostorni plan.
3. Kadrovi:
- zaostajanje u razvoju kadrova u
odnosu na okruženje,
- odlazak kadrova.
4. Pravni i drugi okvir:
- dodjela koncesija za šume i šumsko
67
namjene i nedrvne šumske proizvode,
- utvrditi zakonom da površine šumskog
područja moraju ostati iste ili povećane
(npr. šumsko područje izgubljeno zbog
izgradnje puta, treba nadomjestiti novim
šumama na zemljištima koja nisu
šumska),
- usklađivanje zakona,
- poboljšanje kod definisanja uslova i
kriterija za licenciranje i ugovaranje u
šumarstvu,
- prilagođavanje i usklađivanje zakonskih
odredbi sa uslovima za uključivanje
ekoloških sistem u razvoj turizma,
- stvoriti odgovarajući zakonski okvir za
razvoj nedrvnih proizvoda šuma i
šumskog zemljišta,
- stvoriti i promovisati specifične turističke
proizvode šumskih ekoloških sistema
(razviti tržište za šumske turističke
atrakcije, uključivanje potencijala šumskih
ekoloških sistema u turističke razvojne
planove),
- razvijanje zapošljavanja u seoskim
sredinama kroz stimulisanje djelatnosti
vezanih za šumarstvo,
- razvoj sektora lovstva na načelima
uravnoteženog razvoja,
- pojačati razvoj lovnog turizma kao dijela
turističke ponude,
- identifikovanje, vrednovanje i definisanje
načela gazdovanja za sve nedrvne
proizvode šuma i šumskog zemljišta,
- razviti i održati fleksibilnu drvnu industriju
konkurentnu međunarodnom tržištu,
- usaglasiti strategiju razvoja šumarstva
sa strategijom drvne industrije,
- promovisanje i istraživanje mjera za
podsticanje maksimalne finalizacije
sirovina,
- usklađivanje sa međunarodnim
standardima u šumarstvu,
- usklađivanje gazdovanja šumama i
vodama,
- međusektorska saradnja u upravljanju
zaštićenim područjima,
- zaštita od šumskih požara,
- uključivanje šumskih stručnjaka u izradu
prostornih planova.
zemljište,
- neusaglašavanje zakonodavstva sa
međunarodnim protokolima, standardima
i rezolucijama.
5. Institucije:
- poboljšanje saradnje na
naučnoistraživačkim projektima,
- poboljšanje međunarodne saradnje
između škola, fakulteta i šumskih
ustanova,
- uključivanje institucija u provođenje
5. Institucije:
- zadržavanje postojećeg stanja.
68
međunarodnih obaveza, konvencija i
rezolucija,
- osposobljavanje naučnika i istraživača
za pripremu projekata, upravljanje
projektima i procjenu,
- povezivanje i umrežavanje institucija u
šumarstvu,
- uspostaviti bazu podataka
međunarodnih projekata u šumarstvu i
povezati se s postojećim bazama
podataka,
- poboljšanje kapaciteta tehničkih i
ljudskih resursa naučnih ustanova u
šumarstvu,
- razvoj nastavnih programa,
- razvoj odnosa sa javnošću i promocija
šumarstva,
- stvaranje parterski odnosa sa lokalnom
drvnom industrijom (klasteri).
KLJUČNA PITANJA:
Popravka postojećih šumskih kamionskih puteva i njihovo prilagođavanje i drugim
potrebama.
2. Izgradnja novih višenamjenskih puteva.
3. Uspostavljanje mreže protivpožarnih osmatračnica.
4. Nabavka savremenih tehničkih sredstava i opreme za prevenciju i gašenje požara.
5. Izgradnja zgrade Šumskog gazdinstva ''Prijedor''.
6. Izgradnja infrastrukturnih objekata za turističke namjene.
7. Zaštita i uređenje izvorišta i vodotoka.
8. Sanacija divljih deponija.
9. Rekultivacija degradiranog zemljišta( napušteni kopovi, jalovišta...).
10. Istraživanje biodiverziteta.
11. Podizanje svijesti stanovništva o značaju šuma.
12. Razvoj lovnog turizma.
1.
69
4. TURIZAM I TRGOVINA
Snage
Slabosti
Prirodni resursi (Nacionalni park
Kozara i drugi resursi),
2. Geografski položaj i strateški
geoprometni položaj Prijedora u
regionu,
3. Arheološka nalazišta,
4. Klimatski uslovi – različiti oblici turizma
- planinska klima,
- kontinentalna klima.
5. Raznolikost flore i faune,
6. Očuvani okolina (ekologija)
- izvori pitke vode,
- čisti zrak.
7. Progresivno orijentirana gradska
uprava,
8. Blizina gusto naseljenom području
Prijedor, Banja Luka, Laktaši, Gradiška,
Kozarska Dubica, Kostajnica, Novi
Grad,
9. Imidž Kozare na lokalnom nivou,
10. Izgrađeni smještajni kapacitet (npr.
Hotel Monument i pansion Bijele vode),
11. Postojanje zainteresovanih investitora,
12. Povoljni uslovi za razvoj seoskog,
lovnog, zdravstvenog i sportsko
rekreativnog turizma,
13. Potencijali za razvoj zdravstvenog
turizma,
14. Povoljni uslovi za razvoj ekoturizma,
15. Koncentracija prirodnih atrakcija na
malom prostoru,
16. Potencijalna radna snaga
17. Otvorenost i gostoprimstvo
stanovništva,
18. Strateški i geoprometni položaj
Prijedora u regioni,
19. Vrijedno kulturno istorijsko nasljeđe,
20. Identitet i atraktivnost nacionalne
gastronomije ,
21. Kultura ugostiteljstva,
22. Pozitivan odnos stanovništva prema
turizmu kao industriji,
23. Postojanje turističke organizacija
24. Udruženje ugostitelja,
25. Postojanje turističkih organizacija u
susjednim opštinama.
1. Saobraćajna infrastruktura
- neasvaltirani pristupni putevi,
- neodržavana prometna infrastruktura otežan pristup.
2. Komunalna infrastruktura,
3. Ne postojanje studije uticaja na
ekologiju i razvoja turizma na Kozari,
4. Zapuštena autohtona vegetacija,
5. Nezaštićenost pojedinih dijelova
Kozare,
6. Neriješeni vlasnički odnosi i zakonska
regulativa,
7. Nedovoljna novčana sredstava za
razvoj turizma,
8. Ne postojanje prostornog plana što
predstavlja problem definisanje
razvoja turizma,
9. Ne postojanje marketing plana turizma
10. Neadekvatan imidž i nivo
poznavanja Kozare,
11. Loša paleta turističke ponude tokom
cijele godine,
12. Nedovoljan broj smještajnih
kapaciteta za intenzivnu turističku
ponudu,
13. Ne postoji turistički info centar na
Kozari,
14. Slabo razvijena ponuda alternativnih
sportova u zimskim i ljetnim
mjesecima,
15. Nedostatak sistema upravljanje
otpadom (tekući i kruti),
16. Nedostatak i devastacija opšte
turističke signalizacije,
17. Nedovoljna zaštita i održavanje
glavnih prirodnih i kulturnih resursa i
atrakcija,
18. Nedostatak inicijalne infrastrukture
za rast novih turističkih destinacija,
19. Nedostatak jakih preduzeća u
turističkoj industriji koji mogu
preduzeti veće projekte,
20. Nedostatak novootvorenih turističkih
atrakcija (tematski parkovi i sl.),
21. Nedostatak uslužnih sadržaja na
turistički atraktivnim lokacijama,
posebno panoramskim putevima i
organizovanim događajima,
22. Nedovoljna informisanost
stanovništva o turizmu i hotelijerstvu,
kao izvoru blagostanja i razvoja
1.
70
životnih karijera,
23. Nema dovoljno prijedloga projekta
malih preduzetnika iz oblasti
turizma:
nedostatak realnog i atraktivnog
pokretanja malog biznisa iz turizma,
24. Nedostatak internacionalno
kvalifikovanih hotelskih i turističkih
menadžera i drugih ključnih
zanimanja,
25. Nedostatak kadrova u novim
turističkim zanimanjima (animacija,
zabava, manifestacije, tematski
parkovi i sl.),
26. Ne prilagođenost sadržaja stručnih
nastavnih programa novim profitnim
zahtjevima turističko hotelskog
sektora,
27. Nedovoljan broj, distribucija i stručni
kapacitet postojećih škola za
bazična zanimanja,
28. Nedovoljna mobilnost radne snage u
turizmu,
29. Nefleksibilnost sistema
zapošljavanja (dvojna zanimanja,
sezonski rad, fleksibilno radno
vrijeme i sl.),
30. Nedovršena cjelovita zakonska
regulacija sistema zapošljavanja i
radnih odnosa u turizmu,
31. Nedovoljna saradnja institucija u
oblasti turizma,
32. Nerazvijeni propisi koji regulišu rad
trgovina u turističkim destinacijama,
33. Nemogućnost uspostave cjelovitog
lanca vrijednosti,
34. Nedostatak jačih oblika kooperacije
preduzetnika malog i srednjeg
biznisa,
35. Nedostaje promocija turističkog
brenda Prijedor (koji jasno prenosi
sliku vlastitog marketinškog
pozicioniranja),
36. Još uvijek nema svijesti o Prijedoru
kao turističkoj destinaciji na
regionalnom i međunarodnom
tržištu,
37. Nema jasne definicije ciljnih tržišta i
razumijevanja poželjnih iskustava od
ciljnih tržišta,
38. Nerazvijeni informacijski sistem,
turistička statistika i tržišna
istraživanja turizma,
39. Nema izgrađenog sistema za
upravljanje iskustvima gostiju u
destinacijama,
40. Nepostojanje profesionalne veb
71
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
stranice marketinške i prodajne
platforme,
Izuzetno nizak budžet za turistički
marketing i njenih turističkih
proizvoda,
Nedostatak opšteprihvaćene i dobro
artikulisane vizije razvoja turizma,
Nedostatak realnih lokalnih vizija,
koncepata i programa za turistički
razvoj,
Nedostatak klastera u turizmu,
Neatraktivni uslovi bankarskog
finansiranja s visokim kamatama i
hipotekarskim klauzulama,
Dugotrajan i skup proces dobijanja
potrebnih dozvola,
Nedostatak javno privatnih
partnerskih odnosa,
Nedostatak opšteg sistema
upravljanja kvalitetom usluge u
turizmu,
Nedostatak profesionalnog i
atraktivnog sistema poticaja za
privlačenje stranih investitora u
turizmu,
Slaba uključenost institucija kulture i
kulturno – istorijskog nasleđa u
turističku ponudu - KULTURNI
TURIZAM,
Nedovoljno iskorištene mogućnosti
gradskog turizma (istorijsko nasleđe,
kultura, šoping, događaji i noćni
život),
Neiskorišćene mogućnosti
poslovnog turizam + MICE,
Neiskorištene mogućnosti
agroturizma, seoska gazdinstva,
farme (turisti posmatraju i učestvuju
u tradicionalnim poljoprivrednim
radovima),
Slaba iskorištenost ostalih
kombinovanih oblika ruralnog
turizma (događaji, festivali,
rekreacija na otvorenom,
proizvodnja i prodaja lokalnih
suvenira i poljoprivrednih proizvoda
itd),
Neiskorištene mogućnosti
zdravstvenog i wellness turizam,
Neiskorištene mogućnosti posebnih
interesa turista (kampovanje,
pješačenje, biciklizam, riječna
ekspedicija, vožnja 4x4, aktivnosti
vezane za prirodu, jahanje, ribolov,
lov, proučavanje kanjona,
proučavanje pećina, planinski
biciklizam, cross-country skijanje,
72
Šanse
1. Gravitacija stanovništva susjednih
opština,
2. Razvoj planinskog turizma tokom
čitave godine:
a. skijalište sa žičarom
� škola skijanja za sve uzraste,
• zimski vrtići,
• saradnja sa osnovnim i srednjim
školama,
� skijaško trčanje i biatlon,
• pripreme sportista i takmičenje
� sanjkanje,
� snowboarding,
� turno skijanje,
� noćno korištenje staze,
� osigurati umjetni snijeg – produženje
skijaške sezone,
b. ekstremni sportovi
� planinarenje,
� brdski biciklizam,
� paragliding,
c. program sportskih priprema
d. smještajni kapaciteti,
� obnova objekta i i promjena njihove
namjene,
� izgradnja planinskih apartmana –
potpuna opremljenost,
planinarenje i penjanje, paragliding,
slobodno penjanje, jeep safari),
57. Neiskorištene mogućnosti turističkih
događaja (Kulturne proslave festivali, karnevali, vjerske
manifestacije, parade, istorijske
komemoracije, Umetnost i zabava koncerti, ostala javna izvođenja,
izložbe, ceremonije dodele nagrada,
Ekonomija i trgovina - sajmovi,
berze, potrošački sajmovi, izlaganja,
sastanci i konferencije, događaji
publiciteta, događaji prikupljanja
pomoći, Sportska takmičenja profesionalna, amaterska,
Obrazovanje i nauka - seminari,
radionice, kongresi, interpretativni
događaji, Rekreacija - igre i sport za
zabavu, razonoda, Politika i država
- inauguracije, investicione
konferencije, VIP posete, sednice,
skupovi, Privatni događaji godišnjice, porodična okupljanja,
zabave),
58. Neiskorištene mogućnosti kružnih
putovanja (touring užitaka, touring
scenografije, istraživački touring,
egzotični touring, cruising).
Prijetnje
Konkurencija na turističkom tržištu,
Odliv stanovništva sa područja
opštine,
3. Nejasno pozicioniranje u poređenju
sa drugim centrima,
4.
Nasumična gradnja, gradnja bez
koncepta,
5.
Nepostojanje saobraćajnog
koncepta sa uporednim daljim
razvojem,
6. Nedostatak domaćih izvora za
finansiranje infrastrukture i
saobraćaja,
7. Smanjena dugoročna lojalnost
gostiju usljed negativnog iskustva s
dostupnom pristupom pojedinim
dijelovima te infrastrukturom,
stanjem ekologije, drumske
signalizacije,
8. Gubitak potencijalnog tržišta zbog
zaostajanja za konkurencijom,
9. Trajna devastacija i mogućnost
gubljenja nekih prostora i lokacija
za turistički razvoj,
10. Izostanak interesa lokalnih i stranih
ulagača u turističku industriju,
11. Niska kvaliteta usluga i povećan
1.
2.
73
� planinarski dom,
e. ugostiteljska i zabavna ponuda
� restoran a la carte / caffe – bar u sklopu
pansiona,
� prostor za noćne izlaske,
f. tematsko edukativne staze
� upoznavanje prirode,
� škola u prirodi,
� jahanje,
g. business programi
� team building,
� konferencije, seminari, radionice.
2. Saradnja javnog i privatnog sektora u
razvoju turizma,
3. Stvaranje prepoznatljivosti Kozare i
drugih turističkih destinacija,
4. Organizacija sportskih takmičenja i
manifestacija,
5. Stvaranje ponude namijenjene
porodicama u ljetnoj i zimskoj sezoni,
6. Sveobuhvatni master plan, uključujući
razvojni plan, plan korištenja terena,
plan razvoja turizma kako bi se
osigurao održiv razvoj,
7. Nastavak unapređenja kvaliteta u
pogledu turističkog hardvera i
softvera,
8. Blizina aerodromu Banja Luka,
9. Blizina auto puta,
10. Potencijal dijaspore,
11. Blizina glavnih cestovnih pravaca,
12. Uspostavljanje lanca vrijednosti,
13. Kooperacija preduzetnika malog i
srednjeg biznisa,
14. Interes privatnog kapitala za
infrastrukturna ulaganja,
15. Primjena evropskih standarda u
izgradnji infrastrukturnih objekata,
16. Pozitivna promjena svjetskog
institucionalnog javnog mnjenja,
17. Interes za ulaskom internacionalnih
hotelskih brendova i turoperatora,
18. Rekreativni i turistički potencijal Sane i
jezera,
19. Primjena novih tehnologija u turističkoj
industriji,
20. Diversifikacija godišnjih odmora na tri
do četiri putovanja tokom godine, te
jaka vikend turistička aktivnost
Evropljana,
21. Diversifikacija turističkih proizvoda
usled tehnoloških promjena i promjena
u obrascima življenja,
22. Dostupnost evropskih fondova
usmjerenih razvoju kadrovske baze
turizma,
23. Turistički potencijal - dijaspora širom
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
stepen nezadovoljstva klijenata,
Usporen rast produktivnosti i
performanse turizma i hotelijerstva
u inicijalnoj fazi razvoja,
Usporen privredni rast u
djelatnostima komplementarnim
turizmu,
Zadržavanje niske stope
samozapošljavanja,
Globalna konkurencija u ponudi
diversifikovanih turističkih
proizvoda,
Moguće političke tenzije na
području Balkana,
Još uvijek prisutan nizak nivo
osjećaja prema javnom dobru i
javnim interesima,
Otežan dogovor o prioritetima zbog
sukoba lokalnih i centralnih
interesa,
Negativni efekti eventualno
produžene faze divljeg kapitalizma i
korupcije,
Pogoršanje životnog standarda
stanovništva.
74
svijeta,
24. Primjena evropskih rješenja i zakonske
regulative,
25. Interes stranih obrazovnih institucija na
polju turizma i hotelijerstva za saradnju
sa RS,
26. Internet dostup obrazovnim
informacijama i intelligence sistemima
na polju turizma,
27. Pojačan interes seoskih domaćinstava
za privređivanjem u turizmu,
28. Veliki broj preduzetnika u trgovini i
ugostiteljstvu spreman da upotpuni
trgovinsku ponudu u turističkim
centrima,
29. Sveopšta dostupnost marketinških
alata, tehnologija i intelligence sistema
u svijetu,
30. Prijedor je na početku i može koristiti
pozitivna iskustva i greške drugih,
31. Izrada turističkog branda i marketing
plana turizma,
32. Interes i podrška internacionalne
zajednice projektima i programima
razvoja turizma,
33. Početak pristupnih pregovora s EU,
34. Uključivanje institucija kulture i kulturno
– istorijskog nasleđa u turističku
ponudu - KULTURNI TURIZAM ,
Knjiga – u smislu izrade monografija
koje će prezentirati turističku
destinaciju na realan način; treba
razmotriti mogućnost da knjižare budu
otvorene do kasnijih večernjih sati;
treba ponuditi djela prevedena na
svjetske jezike koja prezentiraju
kulturu, posebno lokalu.
Likovna umjetnost – u službi što bolje
vizualne prezentacije turističkih
destinacija u raznom promotivnom
materijalu; galerije bi trebale nuditi
umjetnička djela koja su po motivu
vezana uz lokalitet; takođe treba
razmotriti mogućnost da se u
turističkim središtima galerijama
produži radno vrijeme; u smislu
ponude muzejskih zbirki; kao dio
alternativne umjetnosti.
Muzika – u smislu festivala lokalne
folklorne tj. tradicijske muzike ili pak
koncerata moderne/alternativne ili
klasične muzike što može biti
povezano sa scenskom umjetnošću.
Scenska umjetnost – i ona ima svrhu
obogaćivanja turističke ponude I
privlačenja turista, računa se mora
voditi jedino o jeziku na kojem se
75
predstave izvode ukoliko je ciljno
tržište strani turist; treba podsticati
djelovanje putujućih pozorišta.
Film – u smislu dokumentarnog filma
koji će promovirati turizam I kulturu u
inostranstvu; razvijati filmske festivale.
Mediji i informacijske tehnologije –
u smislu korištenja Interneta za
mogućnost rezervacije hotela, kovinu
karata za pojedine kulturne
manifestacije I sl.; zatim štampanje
promotivnog materijala na CD-u koji se
može distribuirati na raznim turističkim
sajmovima; u smislu otvaranja netklubova (tzv. Internet caffè-a) koji bi bili
sastavni dio turističke ponude; osim
toga novine i TV su odličan medij za
marketinšku distribuciju turističkih
programa.
Spomenici – u smislu turističkog
resursa, ali kojem će se dati određena
namjena.
Arhivi – u smislu dijela turističke
ponude samostana npr. ili u
obrazovnom turizmu. Kao samostalne
cjeline ne izazivaju veliki interes tako
da njihova iskoristivost u turizmu mora
biti vezana uz ponudu drugih
institucija, u smislu muzejske, odnosno
spomeničke baštine.
Muzeji - u smislu turističkog resursa,
pri čemu treba voditi računa o
prezentaciji zbirke koja treba biti
zanimljiva, inovativna i treba plijeniti
pažnju. Izložbe velikih svjetskih slikara
garancija su privlačenja kulturnih
turista koji su spremni platiti mnogo.
Tradicijska kultura – treba biti
sastavni dio turističke ponude na
gotovo svim nivoima kako bi se
osigurala lokalna različitost. Ti nivoi
uključuju jednostavno tradicijski način
života, od hrane, oblačenja, tradicijskih
obrta do duhovne kulture – pjesama,
plesova, običaja, vjerovanja, religije.
35. Iskorištenje mogućnosti gradskog
turizma (istorijsko nasleđe, kultura,
šoping, događaji i noćni život).
36. Iskorištenje mogućnosti poslovnog
turizam + MICE.
37. Iskorištenje mogućnosti agroturizma,
seoska gazdinstva, farme (turisti
posmatraju i učestvuju u tradicionalnim
poljoprivrednim radovima).
38. Iskorištenje ostalih kombinovanih
oblika ruralnog turizma (događaji,
festivali, rekreacija na otvorenom,
76
proizvodnja i prodaja lokalnih suvenira
i poljoprivrednih proizvoda itd).
39. Iskorištenje mogućnosti zdravstvenog i
Wellness turizam.
40. Iskorištenje mogućnosti posebnih
interesa turista (Kampovanje,
Pješačenje, Biciklizam, Riječna
ekspedicija, Vožnja 4x4, Aktivnosti
vezane uz prirodu, Jahanje, Ribolov,
Lov, Proučavanje kanjona,
Proučavanje pećina, Planinski
biciklizam, Cross-country skijanje,
Planinarenje i penjanje, Paragliding,
Slobodno penjanje, Jeep safari).
41. Iskorištenje mogućnosti turističkih
događaja (Kulturne proslave festivali, karnevali, vjerske
manifestacije, parade, istorijske
komemoracije, Umetnost i zabava koncerti, ostala javna izvođenja,
izložbe, ceremonije dodele nagrada,
Ekonomija i trgovina - sajmovi,
berze, potrošački sajmovi, izlaganja,
sastanci i konferencije, događaji
publiciteta, događaji prikupljanja
pomoći, Sportska takmičenja profesionalna, amaterska,
Obrazovanje i nauka - seminari,
radionice, kongresi, interpretativni
događaji, Rekreacija - igre i sport za
zabavu, razonoda, Politika i država inauguracije, investicione konferencije,
VIP posete, sednice, skupovi, Privatni
događaji - godišnjice, porodična
okupljanja, zabave),
42. Iskorištenje mogućnosti kružnih canja
(Touring užitaka, Touring scenografije,
Istraživački touring, Egzotični touring,
Cruising),
43. Savremeni mega centri,
44. Prilagođavanje
prostornog
plana
zahtjevima razvija trgovine,
45. Definisanje trgovačke politike vezano
za ponudu trgovačkih sadržaja u
centru grada,
46. Prijedor kao regionalni trgovački
centar,
47. Privatno i javno partnerstvo,
48. Domaće farmerske tržnice,
49. Kineski trgovački centar,
50. Razvoj klastera i lanaca vrijednosti
potrebnih za trgovačke lance,
51. Bescarinske zone,
52. Prostor Celpaka i njegov željezničkoindustrijski kolosijek sastaviti u funkciju
trgovine (kontejnerski transport i
skladišni prostor svih vrsta trgovačkih
77
roba), veza sa morskim i riječnim
lukama i Evropom,
53. Naselja koja gravitiraju Prijedoru
(Ljubija, Brezičani...) iskoristiti kao
lokacije za finalizaciju proizvoda za
potrebe
trgovačkih
lanaca
(prepakovanje rinfuzne robe, dorada,
ambalažiranje, sastavljanje, lakiranje i
slično),
54. Stimulativne naknade i takse za razvoj
trgovine,
55. Elektronska trgovina - Elektronska
aukcija, a
56. Stvaranje regulative za elektronsku
trgovinu,
57. Obrazovanje kadrova za savremeno
trgovinsko poslovanje (unutrašnje i
vanjske trgovine),
58. Obučavanje kadrova za savremeno
trgovinsko poslovanje (unutrašnje i
vanjske trgovine),
59. Zakonsko definisanje uslova za rad u
trgovini (stručna sprema i obuke),
60. Formiranje veb stranice za ponudu i
tražnju,
61. Yellow pages Prijedora,
62. Formiranje udruženja trgovaca i
njihovo umrežavanje u trgovačke
asocijacije,
63. Oživljavanje
savremenih
lokalnih
robnih rezervi,
64. Poboljšanje rada lokalnih inspekcijskih
organa (tržišna, sanitarna,
veterinarska, inspekcija rada, zaštite
na radu, građevinska i druge),
65. Obezbjeđivanje prostora i strategija
razvoja sajmova,
66. Razvoj dizajna,
67. Otvaranje Nacionalnog parka „Kozara“
za investitore.
KLJUČNA PITANJA:
1. Strategija razvoja turizma opštine Prijedor.
2. Redefinisati zakonsku regulativu u smislu da bavljenje turizmom postane stimulativnije.
3. Napraviti inventar prirodnih i društvenih turističkih atrakcija, te ga sistematizovati prema
kriterijima koji polaze od definicije turizma prihvaćene od WTO.
4. Definisati potencijalne atrakcije koje bi u skladu sa svjetskim turističkim trendovima bilo
moguće u najkraćem roku i uz najmanja ulaganja valorizovati.
5. Definisati turističke proizvode opštine Prijedor koje je moguće na najbrži mogući način
valorizovati.
6. Definisati turističke proizvode atraktivne za privlačenje turista u opštinu Prijedor tokom
cijele godine.
7. Napraviti inventar trenutnih ljudskih resursa u turizmu opštine Prijedor.
78
8. Definisati potrebe za novim ljudskim resursima u skladu sa strategijom razvoja opštine
Prijedor.
9. Napraviti plan edukacije ljudskih resursa u skladu sa potrebama razvoja.
10. Izraditi marketing plan.
PROJEKTI:
Urađeni i aplicirani projekti:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Izrada Strateškog plana NP “Kozara”, u cilju kvalitetnog upravljanja, razvijanja i zaštite
ovog područja.
Projekat izgradnje puta Mrakovica – manastir Moštanica.
Projekat izgradnje puta Mrakovica – Podgraci (Gradiška).
Projekat izgradnje vodovoda pitke vode za turistički kompleks, Eko-centar “Ljekarice”
– Prijedor.
Izgradnja ribolovne i lovne kuće na ribnjaku Saničani, Prijedor.
Promovisanje turističke ponude planine Kozare – postavljanje bilborda i info-punkta
na Mrakovici.
Postavljanje turističke signalizacije u i oko NP “Kozara”, u cilju što kvalitetnijeg
informisanja posjetilaca (projekat obuhvata postavljanje putokaza, bilborda, info-tabli,
edukativnih tabli i dr.).
Opremanje info-centra na Mrakovici, radi pružanja svih informacija posjetiocima o NP
“Kozara” i to na licu mjesta.
Izrada i obilježavanje pješačkih staza, u cilju poboljšanja i unapređenja turističkih
sadržaja/ponude u NP “Kozara”.
Organizovanje Škole u prirodi", u cilju edukacije djece o vrijednostima NP “Kozara” te
podizanja ekološkog nivoa svijesti.
Opremanje radionice za izradu suvenira, u cilju kvalitetnije i sadržajnije ponude
suvenira.
Uređenje izletišta, i to u prostorima van Memorijalne zone a u cilju unapređenja
turističkih sadržaja.
Sanacija Memorijalne zone, obuhvata sanaciju stepeništa, rasvjete, toaleta, izvorišta,
staza i dr.
Sanacija muzeja, obuhvata sanaciju krova, atrija, izložbenog prostora, dvorane za
projekciju.
Izgradnja etno sela, u cilju očuvanja i prezentovanja tradicionalne graditeljske baštine,
Istraživanje faune NP “Kozara.”
U toku:
1. Izrada pješačke staze u Memorijalnoj zoni, projekat finansira pokrajina Trento, a
realizuje se u saradnji sa Parkom prirode Adamello Brenta, Trento, Italija.
Realizovani:
1. Studijsko putovanje u Italiju - razmjena pozitivnih iskustava – odlazak zaposlenih u
Turističkoj organizaciji opštine Prijedor u Trento, Italija.
2. Izrada opšteg i tematskog propagandnog materijala, u cilju sto kvalitetnijeg
prezentovanja i pružanja informacija.
3. Edukacija zaposlenih u NP “Kozara” – odlazak u Park prirode Adamello Brenta,
Trento, Italija.
4. Izrada monografije flore NP “Kozara” – Šumarski fakultet Banja Luka i regija
Lombardija, Italija.
79
5. INFORMACIONE TEHNOLOGIJE
SNAGE
1. Infrastruktura:
- komunikaciona infrastruktura razvijena
(ISDN, ADSL širokopojasni pristup
internetu ili zakupljenim vodovima, u
ponudi dominantnog operatera Telekom Srpske),
- dominantni operater (DO) posjeduje
kvalitetnu optičku infrastrukturu prema
ostatku BIH,
- postojanje nekoliko malih i srednjih
alternativnih operatora koji nude usluge
širokopojasnog pristupa internetu,
Wirelles, Cable,itd.
- postoji relativno razvijena unutrašnja
mrežna infrastruktura u institucijama
opštine Prijedor, bankama, pošti,
Telekomu i dr.
- postoji relativno dobra softverska,
infrastruktura koja se odnosi na osnovni
SW (računovodstveni i drugi SW), kao i
pojedinačne specijalizovane aplikacijebaze podataka,
- postojanje privatnih IT preduzeća (KI
sistemi, Media , ostali), sa kapacitetima,
znanjima i referencama iz raznih oblasti.
2. Kadrovi:
- postoji jezgro manje ili više adekvatno
obrazovanih kadrova iz oblasti IT
tehnologija u javnim i privatnim firmama.
3. e-Uprava:
- opštinski veb portal,
- povezanost opštine sa trezorom RS,
- opštinska odjeljenja imaju aplikativni
softver – baze podataka.
SLABOSTI
1. Infrastruktura:
- opštinski budžetski korisnici i javna
preduzeća nemaju dovoljno razvijenu
unutrašnju infrastrukturu,
- nedovoljni kapaciteti, zastarjelost
pristupne mreže DO,
- monopolski položaj DO (visoke cijene
korištenja mreže, sporost, neadekvatne
usluge),
- nepostojanje cjelovitih,
sistema/izolovana ostrva informacija
- nepostojanje jasne strategije i tzv cijele
slike onoga šta hoće da se postigne,
- nedovoljno kvalitetan pristup problemu,
postavljanje problema ad hoc, bez
dovoljno analize,
- nedovoljno finansiranje IT rješenja,
- nedovoljna saradnja sa kvalitetnim
lokalnim IT firmama.
2. Kadrovi:
- odlazak kvalitetnih kadrova (loš kvalitet
života, nedostatak kvalitetnih projekata i
niske plate),
- nedovoljno edukovan nastavni kadar u
osnovnim i srednjim školama,
- nedostatak nastavnog kadra u
osnovnim i srednjim školama,
- nerazumijevanje filozofije IT-a od
strane vodećih rukovodilaca,
- nedovoljno obučavanje kadrova za
potrebe IT tehnologije,
- nezainteresovanost kadrova za
obučavanje za potrebe IT tehnologija,
- pojedini programi obrazovanja i obuke
nisu adekvatni,
- kadrovi iz osnovnih i srednjih škola nisu
adekvatno obrazovani za potrebe IT
tehnologija,
- kadrovi koji se nalaze u privredi nemaju
adekvatna znanja za potrebe IT
tehnologija,
- programi na visoko obrazovnim na
ustanovama (fakulteti i visoke škole) nisu
adekvatni,
- loše regrutovanje kadrova,
- neadekvatna selekcija kadrova,
- neadekvatna motivacija za rad i razvoj
u IT tehnologijama,
- nedovoljna saradnja sa kadrovima iz
lokalnih IT firmi,
80
ŠANSE
1. Infrastruktura:
- razvoj infrastrukture od strane malih i
srednjih Lokalnih Operatera u saradnji
sa lokalnom zajednicom ( bežična,
kablovska, optička).
2. Kadrovi:
- obučavanje i obrazovanje kadrova po
svjetskim nivoima,
- reforma obrazovnih institucija u skladu
sa evropskim standardima,
- saradnja sa kvalitetnim obrazovnim i
trening ustanovama.
3. e – Uprava
- izmjena sistematizacije u opštini za
potrebe e –Uprave,
- zapošljavanje adekvatno obrazovanih
novih IT kadrova,
- obrazovanje i kontinuirano obučavanje
kadrova za potrebe e – Uprave,
- izrada strategije za razvoj e – Uprave,
- obezbjeđivanje adekvatnih finansijskih,
sredstava za potrebe e – Uprave,
- partnerstvo privatnog i javnog sektora.
3. e-Uprava:
- nedovoljan broj adekvatnih kadrova,
- postojeći IT kadrovi nemaju adekvatno
obrazovanje i cjelovito razumijevanje IT i
IT infrastrukture, pa prema tome donose
pogrešne odluke,
- ne postoji strategija razvoja e – Uprave
- nedovoljna finansijska sredstva za
razvoj e – Uprave.
PRIJETNJE
1. Infrastruktura:
- tehnološko zaostajanje u IT
tehnologijama.
2. Kadrovi:
- nedovoljno ulaganje u IT kadrove
(obrazovanje, obučavanje, znanja,
plaćanje i tretman),
- nedovoljna znanja rukovodećeg kadra
iz oblast IT,
- nedovoljno razumijevanje informacionih
tehnologija od strane postojećeg IT
kadra.
3. e – Uprava:
- nedovoljno ulaganje u razvoj e –
Uprave,
- neadekvatna zakonska regulativa koja
se odnosi na e – Upravu.
KLJUČNA PITANJA
1. Kako uz pomoć IT ?
a. Olakšati razvoj i unaprijediti rad lokalne zajednice,
i.
olakšati upravljanje lokalnom zajednicom, povećati efikasnost, prikupljanje
sredstava, trošenje sredstava itd,
ii.
olakšati pristup građana podacima i institucijama,
iii.
olakšati komunikaciju preduzeća i lokalne zajednice.
Odgovor:
izrada strategija razvoja IT lokalne zajednice,
analiza zahtjeva i izrada projekta,
realizacija rješenja,
učešće kvalitetnih lokalnih IT firmi u izradi strategije i projekata i realizaciji rješenja.
2. Kako omogućiti i olakšati rad i razvoj lokalnih IT preduzeća koja bi predstavljala
nosioce IT razvoja lokalne zajednice?
Saradnja kvalitetnih i kompetentnih lokalnih IT preduzeća sa lokalnom zajednicom
(javno privatno partnerstvo - lokalna regulativa),
učešće u izradi strategije IT razvoja,
81
učešće u izradi projekata i izradi IT rješenja u saradnji sa IT osobljem službi lokalne
zajednice.
3. Kako doći do kvalitetnih adekvatno školovanih IT kadrova?
saradnja sa lokalnim obrazovnim ustanovama,
bolji tretman IT firmi i kadrova,
školovanje u skladu sa svjetskim trendovima.
III ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE I AKCIDENTNE SITUACIJE
1. POPLAVE
SNAGE
- Postojanje dijela izgrađenih vodozaštitnih
objekata za odbranu od poplava,
- Uspostavljen sistem saradnje i razmjene
informacija sa susjednim opštinama,
- Posjedovanje dijela opreme i sredstava za
zaštitu i spasavanje stanovništva,
- Mogućnost brzog pokretanja snaga za
zaštitu i spasavanje na vodi i pod vodom,
- Dobro iskustvo Odsjeka za civilnu zaštitu u
slučajevima pojave poplava,
- Opredjeljenost lokalne uprave da se uključi
u rješavanje posledica poplava,
- Postojanje dijela materijalnih i tehničkih
kapaciteta koji će se staviti u funkciju,
- Dobar rad higijensko-epidemiološke službe
u vezi sa praćenjem kvaliteta pitke vode i
dezinfekcijom terena i bunara nako poplava,
- Dobar nivo saradnje sa medijima oko
informisanja javnosti i prenosa naredbi,
- Mogućnost angažovanja pripadnika MUPa i vojske BiH u akcijama spasavanja
stanovništva.
MOGUĆNOSTI
- Izrada projekata za regulaciju
neregulisanih vodotoka na području opštine,
- Izgradnja nedostajućih vodozaštitnih
objekata,
- Održavanje postojećih vodozaštitnih
objekata,
- Plansko čišćenje korita rijeka od nanosa
- Planska sječa šuma u gornjem toku i
pošumljavanje erozivnih površina,
- Nabavka nedostajuće opreme i sredstava
za zaštitu i spasavanje stanovništva,
- Zabrana izgradnje objekata u plavnim
zonama,
- Unapređenje postojećih i donošenje novih
propisa,
- Obezbijeđenje većeg nivoa finansijskih
SLABOSTI
- Neravnoteža brojnih prirodnih faktora:
(nepovoljni klimatski, geološki i topografski
faktori, vodni režim i ljudska djelatnost),
- Nedovoljna izgrađenost vodozaštitnih
objekata na vodotocima opštine Prijedor,
- Nedovoljno održavanje postojećih
vodozaštitnih objekata,
- Nepostojanje dovoljnih kapaciteta za
odvodnju atmosferskih voda iz većeg broja
naselja na području opštine Prijedor,
- Neplanska sječa šuma u gornjem dijelu
vodotoka – pojava bujičnih vodotoka,
- Nepostojanje vodoprivrednih preduzeća,
- Nema planskog čišćenja tokova rijeka,
- Pojava odbacivanja čvrstog otpada u korita
rijeka,
- Nelegalna gradnja u plavnim zonama,
- Slaba zaštita izvorišta Mataruško polje od
plavnih voda u vrijeme poplava,
- Plavljenje važnijih putnih komunikacija,
- Otežano snabdijevanje stanovništva.
PRIJETNJE
- Nenadležnost lokalne uprave za pitanja iz
oblasti voda i zaštite od voda,
- Nizak nivo finansijskih sredstava koji se
obezbjeđuju za ove namjene,
- Nedovoljna saradnja Direkcije za vode sa
Administrativnom službom opštine,
- Velike materijalne štete od poplava na
području opštine Prijedor,
- Nizak nivo svijesti građana o potrebi zaštite i
čuvanja vodotoka,
- Narušavanje higijenskog režima
snabdijevanja pitkom vodom zbog
mogućnosti prodora fekalnih i plavnih voda u
bunare za snabdijevanje pitkom vodom,
- Veoma skupe i zahtjevne mjere sanacije
terena i individualnih bunara nakon poplava
82
sredstava, posebno sa republičkog nivoa za
realizaciju projekata iz oblasti zaštite od
poplava,
- Jačanje kapaciteta civilne zaštite i
privrednih društava od značaja za zaštitu od
poplava na području opštine Prijedor.
- Ozbiljno ugrožavanje riblje proizvodnje u
preduzeću ribnjak « Saničani«,
- Nedovoljna opremljenost snaga za
spasavanje propisanom opremom i
sredstvima.
Ključna pitanja:
1. Sanacija i dogradnja postojećeg sistema i izgradnja novih nedostajućih kapaciteta za
odvodnju površinskih i atmosferskih voda u gradu i naseljenim mjestima Kozarcu, Ljubiji,
Omarskoj i Brezičanima.
2. Izgradnja nedostajućih vodozaštitnih objekata na rijekama Sani i Gomjenici, vještačkom
kanalu Berek i manjim vodotocima Miloševici, Puharskoj, Starenici, Repusnici i Lušici.
3. Završetak izgradnje kanalizacione mreže u Mz Tukovi i drugim prigradskim naseljima kao i
izgradnja novih i saniranje postojećih kanalizacionih sistema u većim naseljenim mjestima
Kozarcu, Omarskoj, Ljubiji i Brezičanima.
4. Redovno održavanje postojećih vodozaštitnih objekata izgrađenih na području opštine.
5. Redovno i plansko čišćenje i produbljavanje riječnih korita u cilju poboljšavanja njihove
propusne moći, a posebno u uslovima velikih voda.
6. Zabrana izgradnje novih objekata u plavnim zonama do potpune regulacije vodotoka u ovim
zonama i sprečavanja mogućnosti njihovog plavljenja.
7. Nabavka propisanih materijalno-tehničkih sredstava i opreme za rad Specijalizovane
jedinice civilne zaštite za spasavanje na vodi i pod vodom.
8. Pošumljavanje ogoljelih površina u cilju sanacije erozivnih područja i smanjenja pojave
bujičnih vodotoka na području opštine, a posebno u gornjim tokovima sliva.
9. Realizacija zadataka iz programa sanitarne zaštite izvorišta «Mataruško polje« u cilju
sprečavanja prodora plavnih voda u bunare za snabdijevanje grada pitkom vodom.
83
2. BRANE NA MULJNIM AKUMULACIJAMA
SNAGE
- Brane su izgrađene u skladu sa
tehničkim normativima i propisima iz
ove oblasti,
- Zakonom je regulisana obaveza
vlasnika ovih objekata da vrše nadzor
nad istim i u slučaju bilo kakvih
promjena i opasnosti preduzimaju
mjere na obavještavanju stanovništva
nizvodno od akumulacija,
preduzimaju druge planom predviđene
mjere i operativne radnje na sanaciji
stanja.
MOGUĆNOSTI
- Osposobljavanje sistema za
automatsko uzbunjivanje građana u
zonama širenja plavnog vala odnosno
nizvodno od brana,
- Označavanje zona širenja
propagacionog plavnog vala na terenu
(upoznavanje lokalnog stanovništva sa
znakovima za uzbunjivanje i mjerama i
postupcima u slučaju davanja signala
za opasnost,
- Uvođenje stalnog praćenja stanja
brana na muljnim akumulacijama
(uvezivanje sa nadležnim organima iz
ove oblasti).
SLABOSTI
- Nemogućnost brzog i kvalitetnog
uzbunjivanja stanovništva u zonama
ugroženim od rušenja brana zbog
nepostojanja automatskog sistema za
uzbunjivanje duž cijele zone opasnosti,
- Nemogućnost kvalitetnog
pravovremenog organizovanja svih vrsta
pomoći ugroženom stanovništvu zbog
velike brzine i rušilačkog karaktera
plavnog vala koji bi nastao u slučaju
rušenja brana,
- Nisu obilježene propagacione zone
širenja plavnog vala na teritoriji prostiranja
istog niti je o tome usmeno obaviješteno
lokalno stanovništvo,
- Nedostatak finansijskih sredstava za
ulaganje u ovoj oblasti,
- Lokacija brane «Međeđa» u selu Gradina
koje je smješteno u zoni potencijalno veće
seizmičke aktivnosti u odnosu na ostale
dvije brane.
PRIJETNJE
- Veliki očekivani gubici u Ijudstvu i
nastanak velike materijalne štete.
- Rušenje velikog broja stambenih i
pomoćnih objekata.
- Potreba za evakuacijom i zbrinjavanjem
velikog broja ljudi i životinja iz ugroženog
područja.
- Trajno prekrivanje muljem velike
površine teritorije nizvodno od brana i
značajno narušavanje eko sistema.
- Obimne i vrlo skupe mjere asanacije
terena poslije akcidenta.
Ključna pitanja:
1. Obezbijediti stalni nadzor i praćenje stanja brana na muljnim akumulacijama.
2. Izgraditi novi i osposobiti dijelove starog neispravnog sistema za automatsko uzbunjivanje
građana u zoni nizvodno od muljnih akumulacija i izvesti edukaciju građana u tim zonama.
3. Obilježiti propagacione zone širenja plavnog vala na terenu i upoznati stanovništvo sa
mjerama i postupcima zaštite u slučaju akcidentnih situacija.
84
3. POŽARI
SNAGE
- Postojanje profesionalne vatrogasne
jedinice na području opštine Prijedor,
- Postojanje opštinskog plana protivpožarne
zaštite,
- Solidan nivo opremljenosti i obučenosti
pripadnika profesionalne vatrogasne
jedinice,
- Rad postojećih i trend osnivanja novih
dobrovoljnih vatrogasnih društava na terenu
opštine,
- Postojanje kapaciteta za protivpožarnu
zaštitu u dijelu preduzeća na opštini,
- Postojanje hidrantske mreže na području
dijela grada,
- Mogućnost zahvatanja vode iz vodotoka
na području opštine,
- Dobra saradnja PVJ sa lokalnom upravom
i civilnom zaštitom,
- Dobar nivo saradnje i uvezanosti sa
ostalim subjektima od značaja za
protivpožarnu zaštitu,
- Solidne putne komunikacije do
najudaljenijih mjesta u opštini,
- Dobra saradnja sa vatrogasnim
jedinicama susjednih opština.
MOGUĆNOSTI
- Bolje provođenje aktivnosti na preventivnoj
zaštiti od požara,
- Uređenje novih crpilišta vode na
vodotocima,
- Nastavak opremanja PVJ modernom
opremom i sredstvima,
- Dogradnja hidrantske mreže u gradu kao i
u većim naseljenim mjestima u opštini,
- Organizovati kvalitetno osmatranje
teritorije i obavještavanja nadležnih,
- Podsticati dalje organizovanje dobrovoljnih
vatrogasnih društava,
- Provoditi plansku obuku stanovništva i
ostalih subjekata u gašenju požara, a
naročito u naseljima koja gravitiraju ka
šumskim kompleksima.
SLABOSTI
- Nedovoljan kapacitet profesionalne
vatrogasne jedinice u slučaju većeg broja
šumskih požara širih razmjera,
- Dotrajalost većeg dijela vatrogasnih vozila i
opreme,
- Slaba opskrbljenost stambenih zgrada
vatrogasnim aparatima,
- Saobraćajno preopterećenje gradskih ulica
što smanjuje vrijeme stizanja na požarišta,
- Otežana opskrba hidrantske mreže vodom
zbog neriješenog pitanja vodosnabdijevanja,
- Nedovoljan broj uređenih crpilišta za
zahvatanje vode sa vodotoka,
- Nedovoljno razvijene aktivnosti na
preventivnoj zaštiti od požara,
- Loša obučenost stanovništva za
učestvovanje u akcijama gašenja požara, a
naročito početnih,
- Nedovoljna izgrađenost pristupnih puteva
kroz šumske komplekse,
- Povećano požarno opterećenje u pojedinim
djelovima grada sa starijom gradnjom
stambenih objekata,
- Nepostojanje kvalitetnog osmatranja
teritorije i prenosa informacija.
PRIJETNJE
- Nekontrolisano paljenje vatre na otvorenom
prostoru, naročito u proljeće,
- Nedovoljan preventivni rad na edukaciji
stanovništva iz protivpožarne kulture,
- Postojanje skladišta lako zapaljivih tečnosti i
plinova u užem dijelu grada,
- Postojanje neuslovnog skladišta veće
količine starih automobilskih guma na
otvorenom u krugu preduzeće «Protekt«,
- Nedostatak finansijskih sredstava za
značajnije unapređenje stanja u ovoj oblasti.
Ključna pitanja:
1. Intenzivirati aktivnosti na realizaciji zadataka preventivne zaštite od požara, a posebno od
strane subjekata čiji su zadaci precizirani Opštinskim programom zaštite od požara.
85
2. Urediti postojeća i izgraditi nova crpilišta vode na otvorenim vodotocima u cilju smanjenja
vremena opskrbe vodom vatrogasnih vozila prilikom gašenja požara posebno na udaljenijim
zonama na području opštine.
3. Osposobiti i dograditi hidrantsku mrežu kako na teritoriji grada tako i u većim naseljenim
mjestima.
4. Podržavati i stimulisati osnivanje novih dobrovoljnih vatrogasnih društava na području
opštine u cilju povećanja ukupnih kapaciteta za suprotstavljanje požarima većih razmjera, a
naročito šumskih požara.
5. Uvezati aktivnosti na kvalitetnijem osmatranju teritorije sa svim subjektima na terenu i kroz
edukaciju građana i školske djece podići nivo svijesti o potrebi prenosa informacija o požarima
prema nadležnim institucijama u cilju smanjivanja vremena od uočavanja do dojave odnosno
podizanja efikasnosti gašenja.
4. ZEMLJOTRESI
SNAGE
- Lokacija većeg dijela teritorije opštine
Prijedor na relativno stabilnom seizmičkom
području,
- Dosljedna primjena propisanih standarda
gradnje objekata u vezi sa otpornošću na
zemljotrese,
- Relativno niska spratnost najvećeg dijela
stambenih i poslovnih objekata u gradskom
području,
- Postojanje Republičkog
hidrometeorološkog zavoda odsjek
seizmološki u RS sa sjedištem u Banjoj Luci.
SLABOSTI
Nedovoljno
izdvajanje
finansijskih
sredstava u budžetu opštine za provođenje
preventivnih mjera opremanja i obučavanja
svih struktura za učešće u akcijama
spasavanja,
- Nedovoljan nivo kontrole izvođača i
investitora u građevinskom sektoru oko
primjene propisanih standarda gradnje,
- Nedovoljan nivo kontrole starih ruševnih
objekata koji su prijetnja bezbjednosti
građana za stanovanje, a posebno u
uslovima seizmičkih aktivnosti.
MOGUĆNOSTI
- Izrada studije mikrorejonizacije područja
opštine Prijedor sa mogućim očekivanim
intenzitetima zemljotresa u saradnji sa
kvalifikovanim institucijama,
- Dosledna primjena propisanih građevinsko
tehničkih normativa i mjera kod izgradnje
objekata, a posebno u zonama povećane
seizmičke aktivnosti,
- Bolje materijalnotehničko opremanje i obuka
stanovništva i relevantnih subjekata u cilju
podizanja nivoa opšte spremnosti za
uključivanje u akcije spašavanja stanovništva
iz ruševina i saniranje posledica zemljotresa.
PRIJETNJE
Nedovoljno
izdvajanje
finansijskih
sredstava u budžetu opštine za provođenje
preventivnih mjera opremanja i obučavanja
svih struktura za učešće u akcijama
spasavanja,
- Nedovoljan nivo kontrole izvođača i
investitora u građevinskom sektoru oko
primjene propisanih standarda gradnje,
- Nedovoljan nivo kontrole starih ruševnih
objekata koji su prijetnja bezbjednosti
građana za stanovanje, a posebno u
uslovima seizmičkih aktivnosti.
Ključna pitanja:
1. Izraditi u saradnji sa kvalifikovanim institucijama studiju mikrorejonizacije područja opštine
Prijedor sa predviđenim mogućim intenzitetima zemljotresa.
2. Kod izgradnje novih objekata insistirati na dosljednoj primjeni propisanih građevinskotehničkih normativa i standarda gradnje.
3. Preduzimati potrebne mjere na obezbeđivanju kadrovskih i materijalnih potencijala za
spašavanje stanovnika iz ruševina i efikasnog otklanjanja posledica zemljotresa.
86
5. UDARI GROMA I OLUJNI VJETROVI
SNAGE
- Pokrivenost odbranom od grada na
području opštine Prijedor na oko 75 – 80
procenata teritorije,
- Postojanje izgrađene svijesti kod lokalne
uprave i građana o potrebi proširenja i
osavremenjavanja ovog sistema,
- Postoji obučeno ljudstvo i iskustvo u radu
protivgradne odbrane,
- Postoji lokalni aerodrom i letjelice na kojima
se perspektivno može dograđivati ovaj sistem
kao alternativa i dopuna postojećem načinu
djelovanja na protivgradne oblake.
MOGUĆNOSTI
- Kvalitetnije i sistemsko rješenje finansiranja
protivgradne zaštite na državnom nivou,
- Dogradnja postojećeg sistema sa još
najmanje 5 lansirnih stanica čime bi se
obezbedila potpuna pokrivenost teritorije,
- Uvođenje djelimične do potpune
automatizacije u djelovanju na gradonosne
oblake čime će se izbjeći negativan uticaj
ljudskog faktora i eliminisati kašnjenje u
dejstvu,
- Razviti i primjenjivati alternativne načine
djelovanja na oblake putem aviona i
isparivača čime će se konačan efekat dejstva
podići na znatno viši nivo.
SLABOSTI
- Nedovoljna pokrivenost teritorije opštine,
Prijedor sistemom za protivgradnu zaštitu
- Nedovoljno izdvajanje finansijskih
sredstava za ovu oblast zbog niskog
procenta naplate poreza na katastarski
prihod na području opštine Prijedor,
- Nesavršenost metoda djelovanja na
gradonosne oblake koja ne prelazi 70 0/0
efikasnosti,
- Nekorištenje u praksi različitih metoda
djelovanja što bi uticalo na povećanje
konačne efikasnosti,
- Nepostojanje sistema protivgradne
odbrane u susjednim opštinama što znatno
umanjuje efikasnost dejstva na
prijedorskom branjenom poligonu,
- Velik uticaj ljudskog faktora u djelovanju
sistema zbog niskog stepena
automatizacije.
PRIJETNJE
- Mogućnost nastanka velikih materijalnih
šteta od grada i olujnog vjetra,
- Stalni rizici u postizanju većih efekata u
poljoprivrednoj proizvodnji,
- Teškoće u obezbeđivanju značajnijih
finansijskih sredstava za unapređenje u
ovoj oblasti.
Ključna pitanja:
1. Proširiti sistem protivgradne zaštite na području opštine Prijedor za još 5 lansirnih stanica
čime će se u potpunosti prekriti branjena teritorija.
2. Raditi na uvođenju djelimične do potpune automatizacije u djelovanju na gradonosne
oblake čime će se izbjeći negativan uticaj ljudskog faktora i povećati efikasnost sistema.
3. Razvijati i primjenjivati alternativne metode djelovanja na gradonosne oblake putem aviona i
isparivača čime će se konačni efekti dejstva ovog sistema podići na značajno viši nivo i bitno
umanjiti štete od grada.
87
6. RADIOAKTIVNI GROMOBRANI
SNAGE
- Postoji evidencija o mjestima postavljanja i
o subjektima koji su vlasnici radioaktivnih
gromobrana,
- Postoje Odluke prijašnjih organa lokalne
vlasti kojima je naloženo uklanjanje ovih
gromobrana,
- Postoji potrebna svijest o potrebi instaliranja
novih bezbjednih gromobrana koji rade na
principu pijezoelektričnog efekta.
SLABOSTI
- Nemogućnost kvalitetnog i propisnog
uskladištenja radioaktivnog materijala na
prostoru republike Srpske u slučaju
zamjene radioaktivnih gromobrana,
- Nepostojanje preduzeća i institucija koje
su ovlaštene i stručne da utvrde činjenično
stanje i izvrše potrebna mjerenja na
lokacijama na kojima postoje instalirani
sporni gromobrani,
- Ne postoji monitoring iz ove oblasti,
- Nedorečena zakonska regulativa iz ove
oblasti,
- Nepostojanje valjanih međudržavnih
dogovora oko skladištenja radioaktivnog
materijala,
- Nizak nivo izdvajanja finansijskih
sredstava za rješavanje ovih pitanja.
MOGUĆNOSTI
PRIJETNJE
- Donošenje odgovarajućih propisa iz ove
- Prisustvo stalne opasnosti od posledica
oblasti,
mogućeg zračenja za stanovništvo u užoj
Uspostavljanje
odgovarajućih
među zoni postojanja ovih gromobrana.
državnih sporazuma sa zemljama koje - Mogućnost neovlaštenog i nestručnog
posjeduju
izgrađene
kapacitete
za uklanjanja ovih gromobrana u slučaju
rušenja objekata na kojima su postavljeni,
skladištenje radioaktivnog materijala,
a od kojih se jedan dio nalazi na
- Formiranje tima na nivou države za
neperspektivnim privrednim objektima koji
rješavanje ovakvih vrsta problema.
su u stečajnom ili likvidacionom postupku.
Ključna pitanja:
1. U saradnji sa višim organima iznaći mogućnosti za uklanjanje radioaktivnih gromobrana sa
područja Prijedora i njihove zamjene sa novim neškodljivim gromobranima.
2. Uticati na donošenje odgovarajućih zakonskih normativa iz ove oblasti koji će trajno riješiti
pitanja skladištenja radioaktivnog materijala.
88
7. DEMINIRANJE
SNAGE
- Oblast je uređena Zakonom o civilnoj
zaštiti,
- Postoji uhodan i zavidan nivo saradnje
između subjekata koji participiraju u ovim
poslovima,
- Postoje formirani, obučeni i opremljeni
deminerski timovi u sjedištima regija,
- Postoji značajno postignuto iskustvo u
primjeni procedura na ovim poslovima,
- Na području opštine Prijedor već su
postignuti značajni rezultati i realizovan
najveći dio poslova iz ove oblasti,
- Stalno se radi na edukaciji učenika
školskog uzrasta na poznavanju opasnosti
od mina,
- Građani i ostali subjekti sa područja
opštine poznaju procedure prijavljivanja
otkrivenih minskoeksplozivnih sredstava
nadležnim organima.
MOGUĆNOSTI
- Obučavanje novih deminerskih timova, a
posebno onih za rad pod vodom jer isti
trenutno na postoje u Republici Srpskoj,
- Bolje materijalno-tehničko opremanje
deminerskih timova i Odsjeka za civilnu
zaštitu,
- Rješavanje pitanja privremenog
skladištenja vraćenih neeksplodiranih
ubojnih sredstava do dolaska deminerskih
timova,
- Određivanje bezbedne lokacije za
povremeno uništavanje prikupljenih
minskoeksplozivnih sredstava.
SLABOSTI
- Nedovoljan broj deminerskih timova na
području regije zbog čega se duže čeka na
njihov dolazak,
- Neprecizna i nepotpuna dokumentacija o
postojanju minskih polja koja je poslije rata
predana misiji EUFOR-a i civilnoj zaštiti,
- Nepostojanje evidencije o eventualnom
postojanju ilegalnih skladišta odloženih
minskoeksplozivnih sredstava što je stalna
opasnost za građane,
- Neopremljenost Odsjeka civilne zaštite
adekvatnim terenskim vozilom što često
usporava aktivnosti na obilježavanju
otkrivenih sredstava i boljoj koordinaciji
aktivnosti u akcijama uništavanja istih,
- Nepostojanje privremenih bezbjednih
skladišta za prikupljena sredstva do
dolaska deminerskih tim ova.
PRIJETNJE
- Nesavjesno ponašanje pojedinaca koji
posjeduju ova sredstva u kućnim
arsenalima i odbacuju ih u prirodu i
vodotoke na području opštine,
- Stalna opasnost od povređivanja
građana, naročito izletnika i Ijubitelja
prirode koje se kreću u prostoru kao i
poljoprivrednih proizvođača koji pale korov
na svojim imanjima,
- Stalna ugroženost deminera i radnika
civilne zaštite kod učešća u akcijama
deminiranja,
- Opasnost od nastajanja veće materijalne
štete u uslovima uništavanja otkrivenih
sredstava na licu mjesta kada zbog
bezbjednosnih razloga nije moguć njihov
transport.
Ključna pitanja:
1. Provoditi program upoznavanja školske djece i građana sa opasnostima od zaostalih mina
u cilju lakšeg prepoznavanja ovih sredstava u prirodi i smanjenja opasnosti.
2. Stalno raditi na jačanju kapaciteta civilne zaštite u cilju efikasnog suprotstavljanja otkrivenim
minskoeksplozivnim sredstvima.
89
8. EPIDEMIJE I EPIZOTIJE
SNAGE
- Postojanje dobro organizovane higijenskoepidemiološke službe pri Domu zdravlja u
Prijedoru,
- Dostignut zavidan nivo saradnje Odsjeka za
civilnu zaštitu, HE službe i ostalih
zdravstvenih i veterinarskih ustanova sa
područja opštine Prijedor,
- Postojanje sanitarne i veterinarske
inspekcije u sastavu Administrativne službe,
- Postoje doneseni i ažurni operativni planovi
civilne zaštite koji tretiraju ovu oblast,
- Usvojen dokument LEAP koji kvalitetno
tretira uticaj životne sredine na zdravlje
stanovništva i opredjeljuje pravce aktivnosti u
ovoj oblasti.
MOGUĆNOSTI
- Obimnije preduzimanje planskih mjera na
edukaciji stanovništva u cilju podizanja
zdravstvene prosvećenosti,
- Stalno kadrovsko i materijalno jačanje
zdravstvenih i veterinarskih institucija na
području opštine Prijedor,
- Završetak započetih infrastrukturnih
projekata na području opštine što će
značajno uticati na smanjenje potencijalnih
opasnosti od nastanka epidemija,
- Obezbeđenje većeg nivoa monitoringa
osnovnih parametara životne sredine u cilju
pravovremenog preduzimanja potrebnih
planskih mjera.
SLABOSTI
- Nedovoljan kapacitet medicinskih
ustanova u slučajevima pojave epidemija
većih razmjera, a posebno u obezbeđenju
karantinskog načina liječenja većeg broja
oboljelih,
- Nedovoljni kapaciteti lokalne veterinarske
stanice za suprotstavljanje zaraznim
bolestima kod životinjskog fonda u slučaju
epidemijskih razmjera,
- Nepostojanje definisanih površina za
ukop većeg broja uginulih ili eutanaziranih
životinja u uslovima epidemija,
- Nedovoljna izgrađenost osnovnih
infrastrukturnih kapaciteta (vodovoda i
kanalizacije) te velika ugroženost bunara
za snabdijevanje pitkom vodom u uslovima
prodora plavnih i fekalnih voda u iste,
- Nedovoljan nivo zdravstvene
prosvjećenosti stanovništva i loš opšti
životni standard velikog broja stanovnika.
PRIJETNJE
- Postojanje veoma širokog spektra
zaraznih epidemijskih bolesti koje mogu
ugroziti stanovništvo i stočni fond,
- Mogućnost oboljevanja većeg broja
stanovnika i životinja istovremeno,
- Veliki troškovi u slučaju potrebe
izmještanja većeg broja stanovnika i
stočnog fonda sa ugroženog područja sa
aspekta obezbeđivanja alternativnog
smještaja i karantinskog načina liječenja,
- Veoma skupe i složene mjere asanacije
terena i povratka u prvobitno stanje.
Ključna pitanja:
1. Redovno provoditi mjere deratizacije, dezinfekcije i dezinsekcije i podizati nivo rada i
opremljenosti higijensko-epidemiološke službe, a naročito za poduzimanje mjera u uslovima
elementarnih nepogoda i drugih akcidentnih situacija.
2. Dosljedno sprovoditi veterinarsko sanitarne mjere u proizvodnji, preradi, skladištenju i
prometu životinja i namirnica životinjskog porijekla.
3. Donijeti odgovarajuća akta o zabrani ili ograničenju kretanja stada ovaca pri nomadskom
stočarenju preko teritorije opštine, a posebno kroz grad i veća naseljena mjesta što je u
direktnoj vezi sa pojavom stočnih zaraznih bolesti kju groznice i bruceloze.
90
9. TEHNIČKI AKCIDENTI
SNAGE
- Odsjek za civilnu zaštitu raspolaže
podacima o preduzećima u kojima postoji
mogućnost nastanka tehničkog akcidenta na
tehničkim i tehnološkim postrojenjima,
- Preduzeća, imaoci ovih postrojenja, dužni
su da izrađuju i redovno ažuriraju vlastite
planove aktivnosti u slučaju nastanka
tehničkih i tehnoloških akcidenata,
- Postoji sistem razmjene informacija
između ovih preduzeća i Regionalnog centra
za obavještavanje u cilju pravovremenog
obavještavanja nadležnih organa i
stanovništva o nastalim opasnostima i
organizovanog preduzimanja potrebnih
planskih mjera i postupaka,
- Vodi se računa od strane nadležnih
institucija da se nova postrojenja koja mogu
izazvati akcidentne situacije dislociraju van
gradske zone i da koriste nove ekološki
prihvatljive tehnologije.
SLABOSTI
- Postojanje preduzeća u kojima su mogući
tehnički akcidenti većih razmjera, a koja se
nalaze u užoj gradskoj zoni sa velikom
gustinom naseljenosti,
- Dotrajalost i starost postrojenja u kojima se
skladište različite hemikalije, lako zapaljive
tečnosti i gasovi u pojedinim preduzećima,
- Slab monitoring u oblasti ispuštanja NUS
produkata u životnu sredinu,
- Nedovoljna obučenost građana u primjeni
mjera samozaštite i pružanja prve
medicinske pomoći ugroženima i
povrijeđenima stanovnicima,
- Nemogućnost brzog uzbunjivanja
stanovništva u ugroženim zonama zbog
neriješenog gazdovanja sistemom za
uzbunjivanje kod transformacije Ministarstva
odbrane i gašenja Opštinskog centra za
obavještavanje.
MOGUĆNOSTI
- Povećavati nivo tehnološke discipline u
proizvodnim sistemima preduzeća koja
imaju mogućnost nastanka tehničkog akcid.,
- Napuštanje zastarjelih tehnologija i
postepen prelazak na nove ekološki
prihvatljive i manje opasne tehnologije,
- Uvođenje monitoringa NUS produkata koji
se ispuštaju u životnu sredinu,
- Podizanje nivoa spremnosti svih snaga za
pravovremeno reagovanje u slučaju
nastanka tehničko-tehnoloških akcidenata
kroz primjenu preventivnih mjera i
provođenje mjera opremanja i obučavanja,
- Uspostavljanje većeg nivoa saradnje i
redovnog informisanja nadležnih institucija,
- Istrajavanje na doslednoj primjeni propisa
iz oblasti prevoza i skladištenja opasnih
hemikalija i lako zapaljivih sredstava.
PRIJETNJE
- Velik očekivani broj nastradalih radnika i
građana u slučaju nastanka tehničkotehnoloških akcidenata,
- Potreba za evakuacijom većeg broja
stanovnika iz ugroženih područja,
- Nemogućnost izdvajanja značajnijih
finansijskih sredstava za značajnije
unapređenje postojećeg stanja u ovoj
oblasti,
- Nepostojanje specijalističkih institucija i
preduzeća koja se mogu kvalitetno uključiti
u rješavanje ovih problema na području
lokalne zajednice.
Ključna pitanja:
1. Dosljedno primjenjivati propise iz oblasti skladištenja i prevoza opasnih materija i zapaljivih i
eksplozivnih tečnosti i gasova kao i tehničke normative koji regulišu ispuštanje NUS produkata
iz tehnoloških procesa u prirodu i vodotoke kako bi se spriječila odnosno ublažila mogućnost
za nastajanje akcidentnih situacija.
2. Davati prednost novim ekološko-prihvatljivim tehnologijama i insistirati na izmještanju
opasnih tehnologija van gradskog područja u industrijske zone.
3. Stalno insistirati na povećanju tehnološke discipline u proizvodnim sistemima i postepeno
uvoditi monitoring po svim elementima opasnosti.
91
10. ZAŠTITA VODA
SNAGE
- Opština Prijedor raspolaže sa značajnim
vodnim resursima (vodotoci, stajaće vode,
podzemne vode-izvorišta),
- sve vodotoke na području opštine Prijedor
odlikuje visok nivo kvaliteta i dosta nizak nivo
učešća industrijskih otpadnih voda u
njihovom zagađivanju,
- podzemne vode – izvorišta karakteriše visok
nivo kvaliteta i higijenske ispravnosti
- veliki broj izvorišta pitke vode nalazi se u
ruralnim zonama gdje je moguće sprovesti
kvalitetne mjere zaštite,
- za sprovođenje mjera zaštite u zonama
sanitarne zaštite izvorišta „Mataruško polje“ i
„Prijedorčanka“ postoje kvalitetni programi
sanitarne zaštite i Odluka o zonama sanitarne
zaštite doneseni od strane SO-e Prijedor,
- izvorište „Mataruško polje“ u Tukovima i
izvorište „Prijedorčanka“ raspolažu sa
dovoljnim količinama pitke vode i
omogućavaju snabdijevanje vodom grada
Prijedora i prigradskih naselja,
- svi registrovani zagađivači posjeduju
ekološke studije i Programe ekološkog
prilagođavanja urađene od strane
kompetentnih institucija.
MOGUĆNOSTI
- Mogućnost korištenja sredstava
međunarodnih organizacija i budžetskih
sredstava Republike Srpske za realizaciju
prioritetnih problema: vodosnabdijevanja,
odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda i
sprovođenje drugih mjera zaštite voda,
- značajan dio sredstava uplaćenih za
vodoprivredu usmjeren je u budžet lokalne
zajednice,
- izrada projektne dokumentacije - idejni i
izvedbeni projekti vodosnabdijevanja i
kanalizacije Tukovi,
- formiranje odjela Republičke direkcije za
vode u Prijedoru omogućava bolju saradnju
lokalne zajednice sa Republičkom direkcijom
za vode,
- rješavanje pitanja zaštite od voda na
području opštine Prijedor predstavlja jedan od
prioritetnih programskih zadataka nadležnih
republičkih institucija.
SLABOSTI
- Prisutan stalni proces zagađivanja
površinskih voda usljed ispuštanja
komunalnih otpadnih voda, odlaganja
čvrstog i drugog otpada i sl.,
- nekvalitetno riješena pitanja
snabdijevanja pitkom vodom gradskog
područja Prijedora i naseljenih mjesta
(posebno naselja Omarska),
- ispuštanje komunalnih i industrijskih
otpadnih voda sa gradskog područja
Prijedora i naseljenih mjesta Omarska,
Kozarac, Ljubija i Brezičani vrši se bez
njihovog prečišćavanja,
- prisutna stalna opasnost zagađenja vode
u izvorištima „Mataruško polje“ i
Prijedorčanka usljed ispuštanja otpadnih
voda, nekontrolisanog odlaganja čvrstog i
drugog otpada, plavljenja i drugo,
- nepostojanje separatnog sistema
odvođenje komunalnih i atmosferskih voda
na područjima urbanih zona opštine
Prijedor,
- prisutna stalna opasnost plavljenja
naselja Tukovi, Gomjenica i Raškovac, što
predstavlja opasnost zagađivanja vode u
izvorištima,
- neadekvatan institucionalni okvir i
kadrovska struktura u oblasti upravljanja
vodnim resursima na nivou lokalne
zajednice.
PRIJETNJE
- Nepostojanje adekvatnog monitoringa
kvaliteta površinskih i podzemnih voda na
području opštine Prijedor,
- neadekvatna zakonska rješenja u oblasti
zaštite voda sa aspekta nadležnosti
Republičkih institucija,
- spora realizacija projekata regulacije
vodotoka na području opštine Prijedor,
- slaba koordinacija aktivnosti u oblasti
zaštite od voda između lokalne zajednice i
nadležnih republičkih institucija,
- nefunkcionisanje Republičkog fonda za
životnu sredinu i nedovoljna finansijska
sredstva za rješavanje problema
prečišćavanja komunalnih otpadnih voda.
92
Ključna pitanja:
1. Zaštitu svih značajnih izvorišta i vodotoka, u svrhu očuvanja kvaliteta i obezbjeđenja
maksimalnih količina pitke vode, u čitavom slivnom području rijeke Sane. U tom pravcu
neophodno je uraditi katastar izvorišta.
2. Dovoljnu količinu kvalitetne vode za piće, za potrebe stanovništva, dograđivanje i
proširenje regionalnog vodovoda za primarnu distribuciju vode, maksimalno moguće
objedinjavanje lokalnih vodovoda u cilju obezbjeđenja efikasne sanitarne kontrole.
3. Izgradnju i razvoj sanitarnog kanalizacionog sistema u gradu Prijedoru i svim zonalnim
centrima, kao i objedinjavanje lokalnih kanalizacionih sistema, kako bi se omogućilo
efikasno prečišćavanje iskorištenih voda prije puštanja u recipijent. Zbog zaštite izvorišta
''Matruško polje'', kao prioritetan zadatak nameće se izgradnja kanalizacionog sistema u
Tukovima.
4. Provođenjem kompletnih mjera zaštite vodotoka, kroz obezbjeđenje uslova, kako bi svi
vodotoci zadovoljili propisane kriterijume (Sana nizvodno od Prijedora II kategorija, a svi
ostali vodotoci I kategorija).
5. Obezbjeđenje prioritetnog prečišćavanja vlastitih otpadnih voda, od strane svih
industrijskih kapaciteta.
6. Rezervisanje i trajno čuvanje prostora za izgradnju potencijalnih akumulacija na
vodotocima rijeka Sane, Gomjenice i drugih vodotoka, radi omogućavanja višenamjenskog
korištenja vode.
7. Zaštitu ugroženih područja, od poplava rijeke Sane i njenih pritoka. Pored preduzimanja
preventivnih mjera u gornjem toku rijeke Sane, obezbijediti vodotok odgovarajućim
nasipima za zaštitu i odbranu od visokih voda i poplava.
8. Obezbjeđenje redovnog monitoringa kvaliteta vode i provođenje kontinuiranih
hidrogeoloških ispitivanja svih izvorišta, u cilju uspostavljanja katastra izvorišta i vodotoka i
provođenje mjera zaštite.
11. ZAŠTITA VAZDUHA
SNAGE
- Nizak nivo učešća industrijskog zagađenja
u zagađivanju vazduha urbanih zona
opštine Prijedor,
- Najveći broj industrijskih kapaciteta lociran
je u industrijskim zonama u skladu sa
prostorno planskom dokumentacijom,
- nivo zagađenja vazduha u urbanim
zonama opštine Prijedor na prelazi nivo II
klase kvaliteta,
- kvalitet vazduha u ruralnim zonama
opštine Prijedor je u granicama I klase
kvaliteta,
- postojeći planski i i programski dokumenti
a posebno LEAP daju kvalitetan osnov za
plansko i organizovano sprovođenje mjera
zaštite vazduha,
- postojeća kadrovska baza u okviru
Rudarskog instituta Prijedor osposobljena
za vršenje monitoringa emisije i imisije i
kreiranje sanacionih programa,
- postojanje Odluke o zaštiti vazduha od
zagađivanja koju je donijela SO-e Prijedor,
- Izrada ekoloških studija i Programa
SLABOSTI
- Veliko učešće stacionarnih izvora
zagađenja (energetska postrojenja i
individualna ložišta) u urbanom zagađenju
vazduha,
- veliki broj tehnički neispravnih motornih
vozila (slabo sagorijevanje) doprinosi
povećanju aerozagađenja,
- saobraćajni tokovi magistralnih putnih
pravaca Novi Grad - Banja Luka i K Dubica
– Sanski Most usmjereni su kroz urbanu
zonu grada Prijedora,
- nepostojanje kvalitetnog monitoringa
emisije i imisije za područja urbanih zona
opštine Prijedor,
- nepostojanje katastra zagađivača vazduha
na području opštine Prijedor,
- nedostatak finansijskih sredstava za
blagovremeno rješavanje najprioritetnijih
problema aerozagađenosti.
93
ekološkog prilagođavanja zagađivača
omogućava organizovan i planski pristup
rješavanju problema aerozagađenosti.
MOGUĆNOSTI
- Kontinuirano praćenje meteoroloških
parametara od strane RHMZ stvara dobre
preduslove za monitoring aerozegađenosti i
planiranje mjera zaštite,
- Zakon o zaštiti vazduha i doneseni
podzakonski akti omogućavaju i obavezuju
da se sprovode mjere zaštite vazduha,
- postojanje Instituta zaštite i ekologije Banja
Luka pruža mogućnost saradnje i stručnog
pristupa u planiranju i sprovođenju mjera
zaštite,
- Postojanje gradske toplane u Prijedoru kao
značajnog energetskog kapaciteta
omogućava smanjenje broja individualnih
ložišta kao izvora aerozagađenja,
- Planirana izgradnja obilaznica u Prijedoru
omogućiće preusmjeravanje saobraćajnih
tokova van urbane zone Prijedora.
PRIJETNJE
- Neadekvatna zakonska rješenja koja
regulišu pitanja tehničke ispravnosti
motornih vozila,
- neredovna i nekvalitetna kontrola tehničke
ispravnosti energetskih postrojenja,
- kašnjenje u realizaciji projekata izgradnje
obilaznica u Prijedoru,
- nefunkcionisanje Fonda za zaštitu životne
sredine Republike Srpske onemogućava
rješavanje prioritetnih pitanja
aerozagađenosti,
Ključna pitanja:
1. Obezbijediti kvalitetan monitoring u oblasti zaštite vazduha od zagađivanja, odnosno
praćenje emisije i imisije, na bazi čega će se provoditi preventivne i druge mjere zaštite
vazduha od zagađivanja.
2. Uraditi katastar zagađivača vazduha na području opštine Prijedor.
3. U što kraćem vremenskom periodu sve stambene i poslovne objekte priključiti na Gradsku
toplanu, kako bi se smanjila emisija iz pojedinačnih ložišta.
4. Izgradnjom obilaznica u Prijedoru, magistralne putne pravce izmjestiti van užeg urbanog
jezgra i na taj način smanjiti emisiju od saobraćaja.
5. Donošenjem Generalnog urbanističkog plana grada Prijedora i njegovim provođenjem
valorizovati i zaštititi postojeće parkovske površine, te stvarati nove parkovske površine.
6. Preduzimanje mjera sanacije stanja, od strane pojedinačnih industrijskih zagađivača, kroz
modifikaciju tehnološkog postupka i smanjenje nivoa emisije.
7. Obezbjeđenje blagovremenog donošenja opštinskih odluka i programa, kao i adekvatne
kontrole, radi kvalitetnog provođena mjera zaštite vazduha od zagađivanja.
94
12. ZBRINJAVANJE ČVRSTOG OTPADA
SNAGE
- Postojanje i funkcionisanje JP „Komunalne
usluge“ sa solidnim tehničkim i kadrovskim
potencijalima,
- uspostavljen režim redovnog odvoza
smeća u svim urbanim zonama kao i većem
broju seoskih područja,
- kvalitetna lokacija gradske
deponije“Kurevo“ omogućava sanitarni
režim deponovanja,
- izvršena je sanacija velikog broja „divljih
deponijja“ na području opštine Prijedor,
- preduzimaju se određeni koraci
selektivnog prikupljanja čvrstog otpada –
vrši se izdvajanje metala, papira i plastike,
- postojanje izvedbenog projekta izgradnje
treće faze gradske deponije „Kurevo“,
- funkcionisanje komunalne policije opštine
Prijedor omogućava redovan i kvalitetan
nadzor u oblasti upravljanja čvrstim
otpadom,
-NVO na području Prijedora i mediji daju
stalni doprinos podizanju svijesti u oblasti
zbrinjavanja i selektivnog prikupljanja
čvrstog otpada.
MOGUĆNOSTI
- Mogućnost uključivanja susjednih opština
u finansiranje izgradnje sanitarne deponije u
Prijedoru,
- prioritetan tretman problematike
zbrinjavanja čvrstog otpada u Nacionalnom
ekološkom akcionom planu i drugim
razvojnim i strateškim dokumentima
Republike Srpske,
- programska opredijeljenost i
zainteresovanost nadležnih Republičkih
institucija za rješavanje problema
zbrinjavanja čvrstog otpada,
- Mogućnost dobijanja sredstava stranih
investitora i međunarodnih organizacija za
rješavanje pitanja upravljanja čvrstim
otpadom,
- Postojanje stručno-naučnih institucija u
republici Srpskoj kompetentnih za planiranje
i projektovanje rješenja zbrinjavanja čvrstog
otpada.
SLABOSTI
- Još uvijek prisutne pojave nekontrolisanog
odlaganja čvrstog otpada u zoni vodotoka i
u zaštitnim zonama,
- neselektivno prikupljanje čvrstog otpada
utiče na povećanje količine otpada i veće
troškove transporta,
- nepotpuna realizacija treće faze izgradnje
deponije „Kurevo“ narušava higijenski režim
deponovanja,
- nedovoljna finansijska ulaganja u oblast
zbrinjavanja čvrstog otpada (zanavljanja
tehničkih kapaciteta JP „Komunalne usluge“,
- neadekvatno riješeno pitanje zbrinjavanja
medicinskog i drugih vrsta opasnog otpada,
- nedovoljno razvijena svijest građana o
značaju i potrebama sanitarnog zbrinjavanja
i selektivnog prikupljanja čvrstog otpada.
PRIJETNJE
- Nemogućnost nabavke savremenih
specijalnih vozila i drugih sredstava i
opreme za transport i selektivno
prikupljanje,
- nemogućnost plasmana određenih vrsta
prikupljenih sekundarnih sirovina (plastika,
staklo i dr.),
- nefunkcionisanje fonda za zaštitu životne
sredine na nivou Republike Srpske i na
nivou lokalne zajednice.
Ključna pitanja:
1. Donijeti odgovarajuća planska dokumenta za područje opštine Prijedor koji odezbjeđuju
realizaciju savremenog koncepta upravljanja čvrstim otpadom.
2. Izraditi studijsko projektnu dokumentaciju u vezi: selektivnog prikupljanja čvrstog otpada,
zbrinjavanje industrijskog, medicinskog i drugih vrsta opasnog otpada.
95
3. Realizovati III fazu projekta izgradnje i korištenja gradske deponije ''Kurevo'', kako bi se
dodatnim aktivnostima stvorili uslovi za korištenje ove deponije kao regionalne, uz
primjenu potpunog sanitarno-higijenskog režima deponovanja na ovom lokalitetu.
4. Preduzeti mjere da grad Prijedor i naselja Ljubija, Kozarac, Omarska i Brezičani budu u
potpunosti pokriveni redovnim odvozom čvrstog otpada.
5. Izvršiti modernizaciju i opremanje JKP ''Komunalne usluge'' za potpuno i blagovremeno
selektovno prikupljanje, transport i dispoziciju čvrstog otpada.
6. Stvoriti uslove, kroz nabavku odgovarajuće opreme, za selektivno prikupljanje otpada na
mjestu nastanka i korištenja sekundarnih sirovina.
7. Izvršiti usklađivanje opštinskih odluka u oblasti selektivnog prikupljanja i načina
zbrinjavanja različitih vrsta čvrstog otpada.
5 Kroz adekvatan rad inspekcijskih i drugih nadležnih organa, spriječiti nekontrolisano
odlaganje čvrstog otpada na području opštine Prijedor.
8. Kroz različite vidove vršiti edukaciju stanovništva o štetnim posljedicama nekontrolisanog
odlaganja otpadnih materija (školski program, predavanja, informativni mediji i sl.).
9. Kroz izradu odgovarajuće prostorno-planske dokumentacije (urbanistički, prostorni i
regulacioni planovi), adekvatno tretirati problematiku dispozicije i zbrinjavanja čvrstog
otpada.
13. ZAŠTITA ZEMLJIŠTA I ŠUMA
SNAGE
- Opština Prijedor raspolaže sa značajnim
resursima izuzetno kvalitetnih
poljoprivrednih površina i šuma,
- u okviru poljoprivrednog zemljišta obradivo
poljoprivredno zemljište (oranične površine,
voćnjaci i dr.) zauzimaju značajan procenat,
- velike površine poljoprivrednog zemljišta
nije tretirano hemijskim sredstvima i pruža
šansu za proizvodnju zdrave hrane,
- povoljni klimatološki uslovi omogućavaju
bavljenje skoro svim vidovima
poljoprivredne proizvodnje,
- biodiverzitet šuma i šumskih ekosistema
predstavlja neprocjenjive prirodne
vrijednosti,
- Nacionalni park „Kozara“ predstavlja
područje posebnih prirodnih vrijednosti od
ekološkog, zdravstvenog i turističkog
značaja,
- postojanje opštinske savjetodavne službe i
obrazovanih kadrova u oblasti poljoprivrede
i šumarstva omogućavaju unapređenje ovih
oblasti i sprovođenje mjera zaštite.
MOGUĆNOSTI
- Prostorni plan Republike Srpske kao i
drugi razvojni i strateški dokumenti
valorizuju zaštitu poljoprivrednih površina i
šuma,
- mjere podrške i stimulativne mjere od
SLABOSTI
- Značajne površine kvalitetnog
poljoprivrednog zemljišta je napušteno i
neobrađeno,
- usljed eksploatacije mineralnih sirovina
došlo je do degradacije i uništavanja velikih
površina kvalitetnog poljoprivrednog
zemljišta,
- nekontrolisana i nestručna primjena
hemijskih sredstava u poljoprivredi doprinosi
gomilanju štetnih materija u zemljištu,
- pojave nekontrolisanog odlaganja čvrstog
otpada doprinosi zagađivanju zemljišta,
- pretvaranje poljoprivrednog zemljišta u
građevinsko dovodi do trajnog gubitka
poljoprivrednih površina,
- nepostojanje sistemskog monitoringa
kvaliteta zemljišta onemogućava
blagovremeno preduzimanje mjera zaštite,
- neplanska i nekontrolisana sječa šuma
dovodi do stalnog smanjenja i uništavanja
šuma i ugrožavanja životne sredine,
- nedovoljno pošumljavanje degradiranih i
eksploatisanih površina prisutno je na
području opštine Prijedor,
- nizak nivo ekološke svijesti stanovništva o
potrebi zaštite zemljišta i šuma.
PRIJETNJE
- Nemogućnost realizacije programa
saniranja degradiranih površina zbog
nedostatka finansijskih sredstava,
- nedostatak programa (projekata)
dugoročne sanacije stanja šuma i šumskih
96
strave Vlade Republike Srpske
omogućavaju razvoj poljoprivredne
proizvodnje i sprovođenje mjera zaštite,
- mogućnost korištenja sredstava fondova
međunarodnih organizacija omogućava
realizaciju razvoja i unapređenja
poljoprivredne proizvodnje,
- mogućnost plasmana na domaće i
inostrano tržište pruža šansu za razvoj i
afirmaciju proizvodnje zdrave hrane
- urađene ekološke studije i programi
ekološkog prilagođavanja obavezuju na
sprovođenje mjera rekultivacije degradiranih
površina,
- stručno - naučne institucije na području
regije Banja Luka omogućavaju dobru
saradnju i stručni pristup unapređenju
poljoprivredne proizvodnje i mjera zaštite,
- kvalitetan institucionalni okvir na nivou
Republike Srpske i zakonodavstvo
omogućavaju sprovođenje mjera zaštite
poljoprivrednih površina i šuma.
ekosistema,
- nepostojanje monitoring centra za praćenje
zdravstvenog stanja šuma,
- nemogućnost realizacije ekoloških
projekata u Nacionalnom parku „Kozara“
zbog nedostatka finansijskih sredstava,
Ključna pitanja:
1. Saniranje degradiranih površina, ugrožavanih eksploatacijom mineralnih sirovina (željezne
rude, gline, šljunka, kamena), te izvršiti pošumljavanje goleti pogodnih za pošumljavanje
autohtonim vrstama.
2. Obezbjeđenje adekvatnog nadzora i kontrole hemijskih sredstava, koja se koriste u zaštiti
poljoprivrednih proizvoda, te njihovu primjenu prema uputstvima stručnih lica.
3. Obezbjeđenje monitoringa kvaliteta tla, kroz redovnu kontrolu parametara koji su indikatori
zagađenja zemljišta kao i redovnog monitoringa zdravstvenog stanja šuma.
4. Obezbjeđenje racionalnog korištenja raspoloživog zemljišta i šuma uz očuvanje
poljoprivrednog zemljišta III, IV i V klase, samo za poljoprivredne svrhe, tj. za proizvodnju
hrane.
5. Terensko identifikovanje neplodnih zemljišta i zemljišta koja nisu pogodna za
poljoprivrednu proizvodnju, kao i donošenje programa njihovog uređivanja i rekultivisanja.
6. Primjenu savremenih agrotehničkih mjera svugdje, gdje je to moguće, proširivanjem
poljoprivrednih površina, povećati intenzitet njihovog korištenja.
7. Primjenom postupka tretmana komunalnih i industrijskih otpadnih voda, od strane
pojedinih subjekata-zagađivača, smanjiti nivo zagađenja zemljišta.
8. Donošenje Prostornog plana opštine Prijedor i Generalnog urbanističkog plana Prijedora,
ostvarenjem prostorno planskog koncepta, koji će maksimalno štititi i valorizovati zemljište,
i šume kao izuzetno važne prirodni resurs, na kojem je moguće bazirati razvoj primarne
proizvodnje na području opštine Prijedor.
9. U Nacionalnom parku popraviti postojeće i izraditi nove pješačke, trim i biciklističke staze,
šumu prilagoditi za odmor, sport i rekreaciju ljudi, ali bez narušavanja ekosistema.
97
IV DRUŠTVENE DJELATNOSTI
1. DEMOGRAFSKA STRUKTURA I TRŽIŠTE RADA
Snage
1. Dobar geostrateški položaj Prijedora,
2. Raspoloživost relativno jeftine radne
snage,
3. Veliko učešće mladih u strukturi radne
snage,
4. Porast zaposlenosti u privatnom
sektoru,
5. Spremnost opštine i podrška opštine –
stipendiranje, podrška zapošljavanju i
samozapošljavanju,
6. Postojanje Fonda za profesionalnu
rehabilitaciju i zapošljavanje invalida,
7. Strategija razvoja preduzetništva i
MSP,
8. Lokalna razvojna agencija,
9. Preduzetnički inkubator.
Slabosti
1. Spor privredni razvoj,
2. Ne postoji strategija razvoja tržišta
rada,
3. Nepoklapanje strukture kvalifikacija i
potreba privrede,
4. Odliv kvalifikovane radne snage,
5. Visoka stopa nezaposlenosti, posebno
veliko učešće mladih,
6. Nepovoljna kvalifikaciona struktura
nezaposlenih,
7. Nepovoljna starosna struktura
nezaposlenih,
8. Veliki broj nezaposlenih lica sa dugim
periodom čekanja na zaposlenje,
9. Ne postojanje Centara za obuku i
prekvalifikaciju,
10. Tendencija daljeg starenja
stanovništva,
11. Nedostatak specifičnih zanimanja,
12. Priliv velikog broja lica na Zavod za
zapošljavanje, odnosno povećanje
nezaposlenosti uzrokovano stečajem i
restrukturiranjem velikih poslovnih
sistema,
13. Pad nataliteta,
14. Nedovoljna aktivnost kontrolnih
organa,
15. Nepoštovanje obaveza od strane
poslodavaca što uzrokuje,
neusklađenost evidencija (Fond PIO i
Zavod za zapošljavanje),
16. Male podsticajne mjere za
zapošljavanje,
17. Nedostatak visokoobrazovnih
ustanova za školovanje tehničkih
smjerova,
18. Otvaranje malog broja privrednih
subjekata,
19. Neusklađenost obrazovnog sistema sa
potrebama na tržištu rada,
20. Nedovoljna izdvajanja finansijskih
sredstava za zapošljavanje svih
kategorija nezaposlenih lica,
21. Neadekvatna politika zapošljavanje
pripravnika,
22. Velika nezaposlenost lica sa posebnim
potrebama,
23. Evidentno postojanje neprijavljenog
rada (rad na crno),
24. Nedovoljna razvijenost privatnog
98
Šanse
1. Spremnost opštine u podržavanju
aktivnih mjera zapošljavanja,
2. Izrada lokalne strategije u oblasti
profesionalne orijentacije,
3. Osnivanje i razvoj kancelarije za
profesionalno informisanje i
savjetovanje,
4. Podrška međunarodnih organizacija
(programi za zapošljavanje),
5. Prioritetne aktivnosti usmjeriti ka
organizovanju obrazovanja i obuke za
zanimanja koja se traže na tržištu
rada, te u oblastima koje predstavljaju
strateške pravce razvoja,
6. Motivisati privredne subjekte, privatna
preduzeća i preduzetnike koji
posjeduju dobre tehničke i kadrovske
uslove da organizuju praktičnu obuku
za nezaposlena lica, kako bi stekli
praktična, aktuelna i upotrebljiva
znanja,
7. Pripremiti
raznovrsne
programe
obrazovanja i obuke u skladu sa
standardima zanimanja komparativnih
sa standardima razvijenih evropskih
država,
8. Stalno stručno i poslovno
usavršavanje na konceptu
cjeloživotnog učenja,
9. Ulaganje u razvoj koncepta
cjeloživotnog učenja i potreba rasta
ulaganja u obuku i obrazovanje,
10. Programi/podsticaji zapošljavanju od
strane Zavoda za zapošljavanje i
Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i
zapošljavanje invalida,
11. Odlučnost i aktivnosti opštine za
podršku razvojnim projektima,
12. Osnivanje Centra za radnu
orijentaciju,
13. Formiranje fondova za obuke
nezaposlenih shodno potrebama
tržišta rada,
14. Postojanje Zakonske regulative za
zapošljavanje lica sa invaliditetom,
15. Programi međunarodnih organizacija
usmjereni na zapošljavanje invalida,
16. Veće angažovanje svih kontrolnih
organa (Inspekcija rada i sl.) sa
smanjenje neprijavljenog rada (rad na
crno),
17. Povećanje stimulativnih mjera za
sektora,
25. Nedostatak sredstava za investiranje,
26. Nedovoljno privlačenje stranih
direktnih investicija.
Prijetnje
1. Slab prirodni priraštaj stanovništva,
2. Pad nataliteta, nezaposlenost,
siromaštvo, nepovoljna kvalifikaciona i
starosna struktura nezaposlenih,
3. Svijest građana pod uticajem prošlog
privrednog sistema,
10. Spora reforma obrazovnog sistema,
11. Neusklađenost obrazovnog sistema sa
potrebama na tržištu rada,
12. Nedostatak podsticaja zapošljavanju,
13. Loša primjena Zakona o stečajnom
postupku,
14. Odliv obrazovnog kadra,
15. Slab uticaj tržišta rada na strukturu
obrazovnog sistema,
16. Zadržavanje postojećeg načina
kreiranja upisne politike,
17. Sporo stvaranje novog preduzetničkog
društva,
18. Visoki troškovi uvođenja viših
kvalifikacija i nove tehnologije,
19. Nefunkcionisanje tržišta rada,
20. Problemi vezani za više nivoe
zakonodavne vlasti, administrativne i
regulativne barijere na svim nivoima
vlasti,
21. Siva ekonomija.
99
zapošljavanje i samozapošljavanje,
18. Automatsko uvezivanje baza podataka
(PIO, Zavod za zapošljavanje) sa
Inspekcijom rada i Poreskom upravom
(horizontalno uvezivanje),
19. Pravilno usmjeravanje mladih (upis) u
deficitarna zanimanja,
20. Pravilno definisanje i vođenje upisne
politike i politike stipendiranja u
saradnji svih zainteresovanih strana,
21. Usmjeravanje izbora zanimanja u
skladu sa potrebama tržišta rada,
22. Stvaranje klime za direktna strana
ulaganja,
23. Veća saradnja privrednih i
neprivrednih organizacija sa
obrazovnim institucijama radi
školovanja kadrova određenog profila,
24. Podsticanje i privlačenje domaćih i
stranih investitora,
25. Poboljšati statistiku i istraživanje
vezano za tržište rada,
26. Podsticanje samozapošljavnja i
jačanje porodičnog biznisa,
27. Razvoj saradnje između preduzetnika i
obrazovnih institucija na razvoju
programa obrazovanja.
KLJUČNA PITANJA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Veliki broj nezaposlenih lica.
Nepovoljna kvalifikaciona struktura (veliki broj NK lica i administrativnih zanimanja).
Nepovoljna starosna struktura (veliki broj lica starijih od 40 godina).
Nedovoljna praktična nastava u srednjim školama (što zahtjeva dodatna sredstva za
obuke).
Nedovoljno fleksibilan obrazovni sistem.
Prevelika usmjerenost prema administrativnim zanimanjima obrazovnog sistema.
Nedostatak visokoobrazovanih kadrova sa odgovarajućim tehničkim zanimanjima.
Neadekvatna politika stipendiranja od strane opštine.
Nedostatak stipendiranja od strane privrednih subjekata.
Zavod za zapošljavanje vrši uglavnom funkciju evidentiranja.
Nedostatak podsticajnih sredstava od strane države, entiteta i opštine.
Slaba ekonomska snaga domaćih preduzetnika.
Mala sredstva za podsticaj samozapošljavanju.
Mali broj stranih investitora.
Neusklađenost evidencije Zavoda za zapošljavanje, Fonda PIO, Inspekcije rada.
Trenutno (kratkoročno), a ne dugoročno rješavanje problema.
Needukovanost u smislu aktivnog zapošljavanja i razvijanja privatnog sektora.
Odsustvo samoinicijative.
Odsustvo čvrste funkcionalne veze između potreba tržišta rada i sistema
obrazovanja.
Prevelika usmjerenost ka određenim vrstama zanimanja i sl.
Prisustvo rada na crno.
100
FOND ZA PROFESIONALNU REHABILITACIJU I ZAPOŠLJAVANJE INVALIDA
1.
Angažovanje kontrolnih organa vezano za kontrolu uplate posebnog doprinosa za
fond za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje invalida.
2.
Formiranje obrazovne ustanove za prekvalifikaciju invalida.
3.
Stimulisanje kroz prioritete i sve druge olakšice za zapošljavanje i sanozapošljavanje
invalida.
FOND PIO
1.
Horizontalno uvezivanje sa Inspekcijom rada i Poreskom upravom.
2.
Usaglašavanje metodologije obračuna doprinosa na ukalkulisane plate (različiti
pristup Poreske uprave i PIO).
3.
Usaglašavanje zakonske regulative koja se odnosi na obveznike doprinosa.
4.
Postojanje preduzeća koja duže vrijeme ne izmiruju obaveze (fiktivne firme i sl.).
ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE
1.
Automatsko uvezivanje baza podataka (PIO, Zavod za zapošljavanje) sa
Inspekcijom rada i Poreskom upravom (horizontalno uvezivanje).
2.
Nedovoljna finansijska sredstva.
3.
Formiranje Centra za obuku i razvoj (radnu i profesionalnu orijentaciju).
4.
Podsticaji za zapošljavanje od strane Opštine.
Predlozi projekata
1.
Uspostava Centra za radnu orijentaciju pri Zavodu za zapošljavanje;
2.
Redovno godišnje anketiranje privrednih subjekata u cilju sagledavanja njihovih
potreba za radnom snagom i kreiranje upisne politike;
3.
Osposobljavanje radionice za obuke drvoprerađivača (implementator Udruženje
drvoprerađivača i Mašinska škola);
4.
Podrška školi zavarivanja u MIP-u i Bosnamontaži;
5.
Podrška obukama u tekstilnoj industriji, industriji obuće i prehrambenoj industriji
(opština i preduzeća pojedinačno);
6.
Projekti vezani za podršku samozapošljavanju;
7.
Dovođenje fakulteta tehničkih struka u Prijedor;
8.
Podsticaji domaćim i stranim investitorima;
9.
Obezbjeđenje većih stipendija za studente sa tehničkih fakulteta;
10. Usklađivanje evidencija Zavoda za zapošljavanje, Fonda PIO I Inspekcije rada.
2. DOM ZDRAVLJA
SNAGE
SLABOSTI
dugogodišnja tradicija i povjerenje
korisnika zdravstvenih usluga,
mlad i stručan kadar u obavljanju poslova
primarne zdravstvene zaštite,
kvalitetan i kvalifikovan menadžment, koji
će uz postojeću strategiju razvoja i
operativni plan i određene ciljane obuke
moći da se nosi sa tržišnim uslovima
poslovanja,
infrastruktura Doma zdravlja u blizini
korisnika njihovih usluga odnosno tržištu
teško mijenjanje svijesti da zdravstvo
košta. Kupovina socijalnog mira preko
zdravstva, a tržišna orijentacija
okruženja,
neprilagođena organizacija,
neriješeni imovinsko - pravni odnosi po
pitanju nekretnina i nedostatak potrebnih
uslova za rad nekih objekata,
neuredna dokumentaciona osnova o
tehničkim karakteristikama objekata, što
otežava planiranje tekućeg održavanja i
101
(riječ je o uslugama za koje je veoma
bitno Da se mogu pružiti na što manjoj
geografskoj udaljenosti od lokacije
korisnika),
širok asortiman zdravstvenih usluga, kojim
se obezbjeđuje kompletna preventivna i
primarna zdravstvena zaštita,
naglasak na istinskoj brizi za zdravlje
pojedinca, a ne na profitu,
promocija zdravlja - prevencija bolesti
povoljne cijene usluga u odnosu na cijene
privatnih davaoca usluga,
mogućnost ugovaranja većih količina
ampuliranih lijekova, sanitetskog,
laboratorijskog, stomatološkog i RTG
materijala - povoljnije nabavne cijene,
monopolska pozicija u pružanju usluga
hitne medicinske pomoći,
osnovna „strateška „ oprema za RTG i
laboratorijsku dijagnostiku - nova i
vrhunskih performansi,
postoji višak prostornih kapaciteta (uz
mala ulaganja može se koristiti za nove
sadržaje.
sagledavanje potreba za novim
prostorima,
nepostojanje odgovarajuće
informatičke opreme,
upitan kvalitet određenih usluga
zbog zastarjelosti opreme
pozitivna zakonska regulativanemogućnost rješavanja tehnološkog
viška,
sistem finansiranja zdravstvene
zaštite nije u funkciji reforme,
nedovoljan ili nikakav uticaj na formiranje
cijene zdravstvene usluge,
finansiranje Ustanove –poseban
problem neosigurana lica i kategorije
oslobođene plaćanja,
loša opremljenost za određene
dijagnostičke usluge,
nedovoljna edukacija i
osposobljenost kadrova i timova za
provođenje pojedinih dijagnostičkih i
terapijskih procedura,
nepostojanje službe marketinga i
uopšte nizak nivo marketinških aktivnosti
i nedostatak informacija i podataka o
korisnicima usluga, tržištu, konkurenciji
itd.
paralelno angažovanje dijela
zaposlenih Doma zdravlja u
konkurentskim ustanovama.
nelojalnost zaposlenih ustanovi u
kojoj rade,
loša motivacija za rad zaposlenih
zbog uslova za rad i niskih primanja,
višak poslovnog prostora nije
iskorišten,
loša opremljenost i organizacija
hitne medicinske pomoći.
MOGUĆNOSTI
konkurencija uglavnom pruža
specijalističke usluge, a Dom zdravlja može
zadržati primat u preventivnoj zdravstvenoj
zaštiti i opsluživati značajan dio tržišta
primarnog nivoa koristeći svoju mogućnost
pružanja kompletne usluge,
rastući značaj preventivne i primarne
zdravstvene zaštite u sistemu zdravstva
porast broja stanovnika kao potencijalnih
korisnika usluga,
reforma primarne zdravstvene zaštite i
uvođenje koncepta porodične medicine,
kroz mrežu ambulanti porodične medicine
obezbijediti dostupnost, a unificiranom
opremom i edukovanim kadrom i jednak
kvalitet usluga svim građanima,
PRIJETNJE
agresivna i nelojalna konkurencija
koja omogućava korisnicima brzu uslugu
u terminima koji im odgovaraju, a što je
veoma bitno za veliki broj korisnika
mlađe starosne dobi,
nizak nivo privredne razvijenosti u
Republici Srpskoj i visok nivo siromaštva
stanovnika Republike Srpske sa
tendencijom pogoršanja,
neadekvatan sistem zdravstvenog
osiguranja i centralizovano odlučivanje o
finansiranje,
nepostojanje objektivnih kriterijuma
za ocjenu efikasnosti i kvaliteta rada,
uticaj političkih stranaka na izbor
organa upravljanja,
102
očekivani oporavak privrede Republike
Srpske i smanjenje siromaštva u Republici,
naučno-tehnički progres u oblasti
medicine,
rastuće potrebe populacije za edukacijom
iz oblasti preventivne i primarne
zdravstvene zaštite,
jačanje pokreta za zdravu životnu sredinu
Strategija prevencije i kontrole nezaraznih
bolesti (usvojena od strane Vlade
Republike Srpske ) i Program prevencije i
kontrole nezaraznih bolesti (donesen od
strane resornog ministarstva imaju prioritet
u finansiranju od strane Fonda
zdravstvenog osiguranja Republike Srpske,
pojava privatnih fondova zdravstvenog
osiguranja,
povoljni uslovi za povezivanje sa
sekundarnim i tercijarnim nivoom
zdravstvene zaštite,
razvoj novih usluga (polivalentna
patronažna služba, palijativna njega i dr.)
korištenje višaka poslovnog prostora za
nove sadržaje.
centralizovan sistem zdravstvene
zaštite.
KLJUČNA PITANJA:
1. PROSTOR
Nedostatak potrebnog prostora za obavljanje djelatnosti.
Da bi se obezbijedili kapaciteti za potpunu realizaciju koncepta porodične medicine i
ispunili propisani uslovi za pružanje zdravstvenih usluga, potrebno je izvršiti sanaciju
postojećih i izgradnju tri nova objekta.
Sporazum nadležnog ministarstva, SO Prijedor i Dom zdravlja Prijedor (potpisan,
sredstva su obezbijedili Svjetska banka i SO Prijedor).
Višak poslovnog prostora :
a)
Zgrada bivšeg Doma zdravlja u Ljubiji (600 kvadratnih metara :minimalna ulaganja samo krečenje prostora, 900 kvadratnih metara na spratu : urađeni samo grubi građevinski
radovi).
b) Stara zgrada bivšeg Doma zdravlja u Omarskoj (oko 600 kvadratnih metara potrebna sanacija elektro i vodo instalacija, krečenje i nova stolarija).
c) Zgrada bivšeg Doma zdravlja u Kozarcu: višak oko 700 (kvadratnih metara –objekat
trenutno u fazi rekonstrukcije.
Višak poslovnog prostora je raspoloživ za nove sadržaje sa kojima bi se rješavao problem
tehnološkog viška u domovima zdravlja, a i obezbijedilo otvaranje novih radnih mjesta.
2. KADAR
1. Usaglašavanje kadrovske strukture sa potrebama
- Na Timu za implementaciju porodične medicine u Opštini Prijedor usvojen je
Implementacioni plan, koji je jasno definisan razvoj kadrovskih resursa: specijalizacija i
doedukacija timova porodične medicine. Cilj je da 2010. g. imamo spremnih 42 doktora,
specijalista porodične medicine i 84 medicinska tehničara.
103
Projekat je u toku, finansira ga sam Dom zdravlja iz redovnog poslovanja, a troškovi Doma
zdravlja po ovom osnovu, za period 2008 - 2010. godine, iznosiće do 1.500.000 KM, što
prijeti slomu kompletnog sistema primarne zdravstvene zaštite u Prijedoru.
- Višak nemedicinskog osoblja (otvaranje javnih servisa i agencija za računovodstvene i
pravne poslove, vešeraj –pranje i peglanje, za održavanje higijene prostorija - Opšta
bolnica, Dom zdravlja, Dom penzionera, ugostiteljski objekti i dr.).
3. OPREMA
- loša opremljenost za pojedine dijagnostičke usluge,
- edukacija i osposobljavanje kadrova za nove dijagnostičke i terapeutske procedure,
- nepostojanje medicinskog informacionog sistema,
- loše stanje voznog parka.
4. SLUŽBA HITNE MEDICINSKE POMOĆI
- neadekvatan smještaj-položaj u gradu,
- loša organizacija,
- nepostojanje adekvatne finansijske podrške zajednice,
- nedovoljno edukovan kadar, insuficijentna oprema.
5. STOMATOLOŠKA ZAŠTITA
- ukupno 11 ambulanti - oprema starija od 30 godina.
6. SANITETSKI PREVOZ
- svega dva vozila za prevoz pacijenata na hemodijalizu - oba u stanju raspadanja.
7. Nepostojanje polivalentne patronažne službe i kućne njege
- nedostatak opreme i vozila - ekipa zahtijeva od pacijenta da obezbijedi prevoz.
3. APOTEKA
SNAGE
dugogodišnja tradicija i povjerenje
korisnika zdravstvenih usluga,
mlad i stručan kadar,
infrastruktura u blizini korisnika usluga
(apoteke ravnomjerno raspoređene po
teritoriji grada),
širok asortiman lijekova i OTC
preparata,
povoljne cijene,
adaptirane i savremeno opremljene
apoteke po važećim zakonskim
propisima,
riješeni imovinsko-pravni odnosi.
SLABOSTI
potreba za Mr Ph.,
nedovoljan ili nikakav uticaj na
formiranje cijene zdravstvene usluge,
nizak nivo naplate od Javnog fonda
zdravstvene zaštite RS.
MOGUĆNOSTI
širenje mreže apoteka,
očekivani oporavak privrede Republike
Srpske i smanjenje siromaštva u
Republici,
proširenje asortimana lijekova i OTC
preparata,
jačanje svijesti o potrebi zdravog načina
života i životne sredine,
najava pojave privatnih fondova
PRIJETNJE
porast broja apoteka - smanjenje tržišta,
visok nivo siromaštva stanovnika
Republike Srpske – pad kupovne moći,
monopolizovan sistem zdravstvenog
osiguranja i centralizovano odlučivanje o
finansiranje,
zakonska regulativa-nesklad sa stanjem
i potrebama u zdravstvu.
104
zdravstvenog osiguranja,
porast broja stanovnika kao
potencijalnih korisnika usluga.
KLJUČNA PITANJA:
Usklađivanje mreže apoteka sa mrežom ambulanti porodične medicine na području
opštine Prijedor.
2.
Jačanje kadrovske strukture – Mr Ph.
3.
Rekonstrukcija i materijalno tehničko opremanje stanica pri ambulantama porodične
medicine.
1.
4. OPŠTA BOLNICA PRIJEDOR
SNAGE
1. Namjenski izgrađen objekat uz
poštovanje najsavremenijih principa
organizacije,
2. Redovno servisiranje '' strateške ''
opreme,
3. 30 % radnika u sredini svog radnog
vijeka,
4. Stopa bolničkog mortaliteta 4 % (u
granicama prosjeka),
5. Tendencija smanjenja dužine
hospitalnog boravka pacijenata (6,85
dana u prosjeku),
6. Postojanje većeg broja ili svih profila
specijalističkog kadra,
7. Uvedene nove dijagnostičke usluge
(nova oprema),
8. Prednosti centralizovane naplate
participacije te registrovanja pacijenata i
pruženih usluga.
SLABOSTI
1. Neusklađenost pojedinih pravnih
akata sa zakonom. Nepostojanje
pravilnika koji sadrže zaštitu na radu i
stručno usavršavanje radnika i
saradnika,
2. Neredovno i nedovoljno ulaganje u
održavanje objekta:
- krovište, fasada, instalacije, žaluzine,
dva lifta, centralna klimatizacija, vanjska
hidrant mreža, topla veza, vešeraj,
kotlovi za centralno grijanje, kuhinja,
3. Nedostaje plan nabavke medicinske
opreme, zasnovan na praćenoj analizi
opravdanosti,
4. Nedostaje pravilnik o uvođenju nove
medic. opreme u funkciju sa aspekta
kompetentnosti,
5. Amortizovana med.oprema (58 %
opreme je starije od 10 god.),
6. Nepovoljna struktura zaposlenih:
- visok procenat nemedicinskog kadra
- 77 % zaposlenih čine žene
- visok procenat nekvalifikovanih
- nedostatak subspecijalističkih
kadrova (onkolog, endokrinolog,
vaskularni hirurg, hematolog)
- nedovoljna edukacija i
osposobljavanje kadrova i timova za
provođenje pojedinih dijagnostičkih i
terapijskih procedura
- nepostojanje - neprovođenje
edukacije nemedicinskog kadra,
7. Nedostaci u pogledu usluga:
- neprecizno i neadekvatno šifriranje
usluga,
- mala iskorištenost postojećih
kapaciteta ( 53 % stopa zauzetosti
krevetnih kapaciteta),
105
-
-
PRILIKE
1. Geografska usmjerenost stanovništva
Sanskog Mosta, Ključa..., ka našoj
ustanovi i njihova udaljenost od
njihove referentne ustanove.
2. Postignut značajan napredak u
pogledu saradnje sa resornim
ministarstvom i Fondom zdravstvenog
osiguranja RS. Ponude dobavljača za :
- nabavku medicinske opreme pod
povoljnim uslovima,
- edukaciju naših kadrova.
3. Veće razumijevanje lokalne zajednice
za potrebe naše ustanove.
uzak spektar pruženih usluga ( op.
zahvati, dijagnostičke procedure i dr.),
nedovoljan broj usluga po
zaposlenom,
značajan broj upućenih u druge
ustanove,
nedovoljan broj obdukcija,
visoki troškovi održavanja zastarjele
opreme,
prihodi ne pokrivaju rashode (bruto
plate 70 % ukupnih troškova),
nedostaje pravilnik o internoj kontroli
pružanja usluga i adekvatnom
registrovanju mimo
zvanične
evidencije,
nepostojanje odgovarajuće
informatičke opreme,
nepostojanje utvrđenih procedura za
procese rada,
nepostojanje pravilnika o praćenju
nepovoljnih i incidentnih situacija,
nedostatak kliničkih protokola,
procedura za upotrebu lijekova i
dijagnostike.
PRIJETNJE
1. Radi se o neekonomskom
organizacionom sistemu, koji u
pogledu poslovanja zavisi od drugih,
2. Tendencija '' starenja '' populacije,
3. Nizak procenat osiguranih lica i
nepovoljna struktura osiguranih lica u
pogledu izdvajanja,
4. Neprirodna podjela populacije
Kozarske Dubice,
5. Nije izvršeno holtikulturno uređenje i
ograđivanje bolničkog kompleksa
(uzurpacije),
6 Još uvijek zajedničko električno
napajanje sa objektom koji koristi Dom
penzionera,
7. Uzurpacije bivšeg objekta Uprave,
8. Medicinska oprema, visoke cijene,
raznolikost ponude, pitanje sigurnosti,
svrsishodnosti, isplativost,
9. Nije uređen sistem servisiranja
medic.opreme (ovlaštenog servisa),
10. Otežana kontrola upućivanja
pacijenata :
- iz pojedinih domova zdravlja
K.C. Banja Luka u ustanove van RS
11. Pravno - administrativne prepreke za
pružanje usluga u smislu sanitarne
obrade, sistematskih pregleda,
ljekarskih uvjerenja i dr.
12. Sistem plaćanja nije prema jedinici
usluge (ugovor ne pokriva pružene
106
usluge), nedovoljna
sredstva za
redovno funkcionisanje-nagomilavanje
dugova prema dobavljačima, Fondu ...,
13. Povećan broj oboljenja koja
zahtijevaju velike troškove dijagnostike
i liječenja ('' skupa '' oboljenja),
14. Neizvjesno novo tržište kao što su
neosigurana lica, niska platežna moć,
administrativne prepreke naplate za
pacijente iz Federacije,
15. Disparitet utvrđenih prava
osiguranika i sredstava koja se
izdvajaju za osiguranje,
16. Nepostojanje jedinstvenog
informacionog sistema u zdravstvenom
sistemu Republike Srpske,
17. Velika magla iz ribnjaka Saničani.
KLJUČNA PITANJA:
1. Održavanje objekta opšte bolnice Prijedor:
Kao prioritetno investiciono ulaganje u obnavljanje i popravku oštećene f a s a d e
bolničke zgrade (objekat „C“). Naime, u proteklih dvadeset godina se nije pristupalo
radovima na održavanju objekta (izuzev parcijalnih intervencija na krovištu), evidentno
je oštećenje fasade i nabače na većem dijelu sjeverne strane, što sada već ugrožava
vezivo zida.
2. U okviru programa adekvatnog i pravovremenog zbrinjavanja povrijeđenih i oboljelih
kod kojih je potreban klinički tretman, nameće se potreba izgradnje h e l i o d r o m a
u prostoru bolničkog kompleksa, kako je to i predviđeno urbanističkim planom. Sada
je već dobijena urbanistička saglasnost i u toku su pripreme za prikupljanje projektne
dokumentacije. Budući da je izgradnja ovog objekta od šireg interesa, kako grada,
tako i cijele regije, očekujemo neposredno učešće lokalne zajednice u izgradnji
heliodroma i pratećih elemenata za njegovo funkcionisanje.
3. U cilju sveobuhvatnog i pravovremenog zbrinjavanja povrijeđenih i oboljelih u našoj
ustanovi, nameće se potreba formiranja i stavljanja u funkciju CENTRA URGENTNE
MEDICINE. Sada već postoje prostorne pretpostavke, ali je neophodno obezbijediti
određenu potrebnu opremu i provesti edukaciju i osposobljavanje kadrova za potrebe
budućeg centra.
4. Zbog enormno visokih troškova u obezbjeđenju centralnog grijanja, potrebna nam je
finansijska pomoć za nabavku mazuta za tekuću potrošnju. Ovo iz razloga sto smo
prinuđeni koristiti vlastitu kotlovnicu budući da još uvijek nismo povezani sa
centralnom toplanom.
5. U troškovima redovne mjesečne potrošnje, značajno mjesto zauzima nadoknada za
potrošenu vodu. Naime, u Republici Srpskoj mi smo zdravstvena ustanova koja plaća
najskuplju vodu, tako da nam značajno otežava funkcionisanje i onemogućava nam
da redovno izmirujemo svoje obaveze. Zbog svega navedenog, a imajući u vidu
značaj naše ustanove, predlažemo da se utvrdi – uskladi cijena vode ili omogući
određena subvencija.
6. Činjenica da se u proteklom periodu desilo više uzurpacija bolničkog kompleksa, da i
nakon dvadeset godina nije izvršeno uređenje, potrebno je da se u skladu sa
urbanističkim planom navedene površine urede i privedu namjeni. U tom cilju je
potrebno obezbijediti razumijevanje i pomoć lokalne zajednice, komunalnih preduzeća
i drugih subjekata koji mogu dati značajan doprinos realizaciji ovog projekta koji je od
zajedničkog interesa.
107
5. SOCIJALNA ZAŠTITA
SNAGE
Stručni kadar,
Razumijevanje i podrška lokalne
zajednice,
Dostupni različiti vidovi zbrinjavanja
(Prihvatna stanica),
Dobri uslovi rada i tehnička
opremljenost,
Dostupnost različitih vidova edukacije
kroz seminare, predavanja,
postdiplomske studije...
MOGUĆNOSTI
Veća finansijska izdvajanja za oblast
socijalne zaštite,
Stimulacija privatnog sektora za
zapošljavanja korisnika socijalne
zaštite,
Otvaranje disciplinskog centra, vaspitne
ustanove i dnevnog centra za mlade
Otvaranje "sigurne kuće, "
Otvaranje dnevnog centra za stare,
Izdvajanje sredstava za servis za
pomoć u kući (stara lica),
Otvaranje " kuće na pola puta,"
Promocija hraniteljstva,
Široke privredne mogućnosti.
SLABOSTI
Nedovoljna saradnja sa NVO i
privatnim sektorom,
Nedovoljna povezanost sa
privredom,
Nedostatak raspoloživih finansijskih
sredstava, obzirom na potrebe,
Povećan broj zahtjeva za svim
vidovima socijalne zaštite,
Neprilagođena baza podataka,
Nejednak pristup i nedostatak,
koordinacije između svih aktera u
lokalnoj zajednici uključenih u oblast
socijalne zaštite.
PRIJETNJE
Socijalna nesigurnost,
Nedovoljna uvezanost institucija u
rješavanju istih problema,
Porast psiho socijalnih patologija.
KLJUČNA PITANJA
Stara lica
Stvaranje uslova za dostojanstven život starim ljudima u njihovim domovima što duže, kroz
obezbjeđivanje materijalne sigurnosti, povećanje uključenosti i integrisanosti u zajednicu i
razvoj usluga za potpunu njegu najugroženijih.
1. Pružanje intenzivne podrške starim ljudima koji imaju visok nivo potreba, a žive u
vlastitim domovima.
2. Definisanje i povećanje spektra usluga na nivou zbrinjavanja koji se odvija u fazi
bolesti između bolnice, kuće i doma.
3. Osposobljavanje kapaciteta za institucionalno zbrinjavanje osoba koje žele ili moraju
da žive u domovima.
4. Povećanje visine materijalnih pomoći starim osobama kojima je to osnovni prihod, koji
ostvaruju dodatak za tuđu njegu, a imaju visoke potrebe za vanrednim troškovima.
5. Razvoj ljudskih (profesionalnih i volonterskih) resursa koji pružaju usluge starim
osobama (pružanje pomoći u kući).
6. Razvoj kapaciteta za okupacione aktivnosti, dnevne boravke, informisanje i
uključivanje starih osoba u život zajednice.
Osobe sa invaliditetom, djeca sa smetnjama u psihičkom i fizičkom razvoju
Stvaranje i unapređivanje uslova za pružanje svih oblika pomoći i usluga osobama sa
onesposobljenjem.
1. Razvoj postojećih i izgradnja novih kapaciteta u lokalnoj zajednici za pružanje pomoći
i usluga invalidnim licima, zbrinjavanje istih u lokalnoj zajednici.
108
2. Zbrinjavanje istih u lokalnoj zajednici, primarno u porodici uz očuvanje i poboljšanje
mentalnog i fizičkog zdravlja invalida.
3. Permanentno praćenje i analiza stanja, problema i potreba invalidnih osoba i
preventivno djelovanje na sprečavanju nastanka novih onesposobljenja i ublažavanje
postojećih.
4. Integracija invalidnih osoba u lokalnoj zajednici, smanjenje socijalne isključenosti,
školovanje, zagovaranje i lobiranje u zajednici u cilju promocije i ostvarivanja ljudskih
prava osoba sa onesposobljenjem.
Djeca bez roditeljskog staranja i djeca pod rizikom
Poboljšanje životnih mogućnosti sve djece, a posebno djece koja su pod zaštitom.
1. Obezbjeđenje sigurnosti djece u svakom dijelu lokalne zajednice.
2. Čuvanje i održavanje porodice kad god je to moguće.
3. Otkrivanje i zaštita djece od zapostavljanja i zlostavljanja.
4. Puno zbrinjavanje djece bez roditelja u uslovima koji najviše podržavaju porodični
milje.
5. Uključivanje i razvoj aktivnosti za djecu iz socijalno isključenih sredina.
5. Organizovanje slobodnog vremena učenika u školama i aktivnosti za psihosocijalnu
preusmjeravanje, radna rehabilitacija i zapošljavanje invalidnih lica, kao i edukacija
članova porodice i profesionalaca o primjeni novih metoda.
6. Razvoj individualnog pristupa svakoj osobi sa onesposobljenjem i usmjerenost na
korištenje vlastitih potencijala.
6. Podrška u učenju.
Djeca sa poremećajima u ponašanju
Sprečavanje nastanka i razvoja sociopatoloških ponašanja kod djece i mladih i podrška
rehabilitaciji onima kod kojih je već nastupilo takvo ponašanje.
1. Mobilizacija i uključivanje mladih u aktivnosti zajednice i ohrabrivanje za preuzimanje
aktivne i zdrave uloge u vlastitom razvoju i razvoju okruženja.
2. Uspostavljanje partnerskih relacija među akterima brige o djeci i mladima i
sinhronizovano djelovanje na prevenciji i pojedinačnim tretiranjima problema.
3. Podržavanje i osposobljavanje porodice za bolje razumijevanje potreba djece i
mladih.
4. Razvoj programa primarne prevencije u vrtićima i školama, kao i u mjesnim
zajednicama i programa sekundarne prevencije u zajednici po principu manje štete.
5. Organizovan i stručan rad u Centru za socijalni rad sa djecom i mladima koji su
asocijalnog ponašanja ili su počinili krivična i prekršajna djela u Centru za socijalni
rad, ali sa punom uključenosti i ostalih aktera, posebno resursa sporta, kulture i
humanitarnog rada.
6. Stvaranje uslova za otvaranje dnevnog centra, vaspitne ustanove, disciplinskog
centra, ka i "kuće na pola puta" kao prihvat mladih ljudi nakon izlaska iz ustanove.
Porodica i ostvarivanje njene funkcije
Pružanje pomoći porodici u ostvarivanju funkcija porodice, posebno porodicama kod koje
su već ispoljene sociopatološke pojave, a što će doprinijeti i sveukupnom boljem
funkcionisanju i jačanju pojedinca:
1. razumijevanje prioritetnih potreba porodice i jačanje roditeljskih kapaciteta,
2. priprema porodice za plansko rađanje djece (veza planiranja porodice i zdravlja) u
cilju poboljšanja kvaliteta života stanovnika u lokalnoj zajednici,
3. otvaranje savjetovališta za brak i porodicu,
4. psihosocijalna podrška porodicama sa rizikom i disfunkcionalnim odnosima,
5. jačanje roditeljskih obaveza i relacija poslije razvoda braka,
6. stvaranje mreže aktera za pružanje podrške porodici i jačanje profesionalnih resursa
za rad sa porodicom,
7. rad na osvješćivanju i informisanju javnog mnjenja o značaju porodice, kao i promociji
hraniteljstva.
109
6. OBRAZOVANJE
Snage
Postoji mreža predškolskih
objekata,
Postojanje kvalitetnog moderno
urađenog programa rada u
predškolskim ustanovama,
Razvijena mreža osnovnih i srednjih
škola (postoji osnovana i srednja
muzička škola i škola za učenike sa
posebnim potrebama,
Kadrovski resurs postoji,
postoji dokvalifikacija,
prekvalifkiacija, specijalistički ispiti
Rudarski fakultet,
Visoka medicinska škola,
Janoš Koledž,
Postoji određena zakonska
regulativa i podzakonska akta (osim
regulative predškolskog obrazovanja
i vaspitanja),
Odjeljenje republičkog pedagoškog
zavoda,
Postoji referat za podrška
obrazovanju u lokalnoj zajednici.
Slabosti
Stanje školskog i neškolskog
obrazovanje ne odgovara razvojnim
potrebama Prijedora,
Osnovno, srednje i visoko
obrazovanje je nedovoljno
usklađeno sa evropskim,
Obrazovanje odraslih, koje je u svijetu
najdinamičniji sektor doživotnog
obrazovanja, u nas je najzapušteniji
dio obrazovnog sistema (doživotno
učenje usmjereno je na sticanje:
profesionalnih znanja, vještina i
umijeća; preduzetničkih i
menadžerskih znanja; sposobnosti
komuniciranja; socijalnih vještina i
umijeća; sposobnosti, vještina i
umijeća za kreativno izražavanje;
sposobnosti, vještina i umijeća za
obavljanje osnovnih građanskih
dužnosti; sposobnosti za rješavanje
različitih problema u porodici;
sposobnosti za očuvanje i zaštitu
životne sredine),
Postojeća mreža predškolskog
obrazovanja nije zadovoljavajuća,
Neracionalna mreža osnovnih škola,
Loše stanje pojedinih objekata
(dotrajalost, neopremljenost,
funkcionalnost),
Loša infrastruktura (vodovodna,
kanalizaciona, putna i elktro mreža),
U pojedinim srednjim i osnovnim
gradskim školama manjak prostora,
Loši higijensko zdravstveni uslovi,
Ne postoji fiskulturna sala i sportski
tereni,
Prilazi i dvorišta škola neuređeni,
Didaktička sredstva nedostaju u svim
škola razredne nastave,
Kabineti prirodnih i društvenih nauka
nisu opremljeni,
Nema uređenih kabineta za likovnu
umjetnost,
Nedostaje oprema za fizičku i muzičku
kulturu,
Nedovoljan fond knjiga koje su
prilagođene nastavi,
Nedostatak stručne literature,
Nedovoljna i zastarjela informatička
oprema,
110
Zastarjelost softvera,
Ne postoje interne mreže,
Nedovoljna konekcija na internet,
Nedostatak i opremljenost kabineta za
praktičnu nastavu,
Sve manji broj učenika posebno u
seoskim područjima (migracija i
natalitet),
Izraženost siromaštva,
Nekompletne porodice,
Loša i neorganizovana zdravstvena
zaštita učenika,
Nedovoljna profesionalne orijentacije u
skladu sa potrebama tržišta rada,
Nedovoljna kompetencija i
obrazovanje roditelja,
Deficitarni kadrovi,
Nedovoljna obučenost u primjeni novih
metoda i tehnologija,
Nefleksibilnost u uvođenju novih
nastavnih planova i programa,
Nemotivisanost kadrova za rad i
angažovanje u obrazovanju,
Nije razvijeno partnerstvo obrazovnih
institucija sa javnim, privatnim i
civilnim sektorom,
Nedostatak podrške inovatorstvu kod
mladih,
Preobilni nastavni planovi i programi,
Nastavni planovi i programi nisu
dovoljno prilagođeni modernim
trendovima,
Nema podzakonskih akata za osnovno
obrazovanje odrasti,
Nedovoljno obrazovani za nove
metode i tehnologije,
Nemotivisanost za samoobrazovanje i
usavršavanje,
Nedovoljna mogućnost prisustvovanja
kvalitetnim seminarima,
simpozijumima i slično,
Nedovoljna informatička
obrazovanost,
Nedovoljno znanje stranih jezika,
Nedostatak profesora: matematika,
fizika, elektro, građevinske i
medicinske struke,
Nepostojanje tima stručnjaka:
logopeda, psihologa, defektologa,
socijalnog radnika,
Nedovoljna usklađenost regulative,
Nedostatak podzakonskih akata,
Nedovoljna preciznost akata koji se
odnose na obrazovanje odraslih
(prekvalifikacija, dokvalifikacija,
111
Šanse
Jačanje svijesti o pripadnosti
evropskom kulturnom krugu,
Jačanje nacionalnih i kulturnih
vrijednosti,
Jačati inovativne pristupe u
vaspitnom i obrazovnom procesu,
Povećati direktnu podršku razvoju
obrazovanja kroz povećanu
uključenost porodica, lokalne
zajednice, socijalnih i drugih partnera,
Jačanje preventivne uloge škole
protiv društveno neprihvatljivih
ponašanja,
Modernizovati sistem finansiranja i
upravljanja, kao i pravni okvir, koji
poboljšavaju sistem obrazovanja,
Razviti mrežu predškolskog
obrazovanja,
Poboljšati predškolsko vaspitanje i
obrazovanje (povećati obuhvat djece
makar 5% godišnje i mogućnost
izbora programa; rješavanje
problema finansiranja; novi pristup
obrazovanju djece; veće uključivanje
roditelja;djecu sa specijalnim
potrebama integrisati u programe
razvoja ranog djetinstva),
Podržati otvaranje privatnih vrtica po
standardima i normativima sa
fleksibilnijim radnim vremenom,
Dječiji vrtić „Radost“ Prijedor
preregistrovati kao centar za
predškolsko obrazovanje,
Formirati stručni tim u budućem
centru s obzirom na inkluziju,
Modernizacija osnovnog obrazovanja
(Izrada novog nastavnog plana i
vanredno školovanje),
Nedovoljna podrška Odjeljenja
republičkog pedagoškog zavoda,
Nedovoljan broj referenata u lokalnoj
zajednici za podršku obrazovanju,
Nedovoljna povezanost lokalne
zajednice sa ministarstvom
prosvjete i kulture,
Nedovoljan saradnja škola sa
resornim ministarstvom
(nefleksibilnost resornog
ministarstva),
Skupe knjige,
Režijski troškovi su visoki (industrijske
cijena umjesto cijene za
domaćinstva),
Raspoređivanje radnika sa preostalom
radnom sposobnošću.
Prijetnje
Zadržavanje postojećeg stanja,
Pogoršanje ekonomske i političke
situacije,
Odlazak stručnih kadrova,
Neprovođenje neophodnih reformi u
obrazovanju,
Neusaglašavanje sa evropskim
standardima,
Nedonošenje očekivanih izmjena i
dopuna zakona,
Neprilagođavanje obrazovanja
zahtjevima tržišta rada,
Izostanak partnerstva.
112
programa, orijentisanog na ciljeve i
očekivane rezultate, primjena
metodologije aktivnog učenja, obuka
nastavnika, širi izbor udžbenika i dr.;
Promovisati i podržati inkluzivno i
obrazovanje za učenike sa posebnim
potrebama, uključujući nadarene i
talente; Raniji početak učenja stranih
jezika;Novi pristup informacionim
tehnologijama, priprema mladih za
izazove u informatičkom društvu;
Razvoj školskog menadžmenta),
Racionalizacija mreže osnovnih
škola,
Modernizacija opšteg srednjeg
obrazovanja (Izrada novog nastavnog
plana i programa, orijentisanog na
ciljeve i očekivane rezultate, primjena
moderne nastavne tehnologije, obuka
nastavnika, širi izbor udžbenika i dr.;
Promovisati i podržati izbor predmeta
/područja, naročito u trećem i
četvrtom razredu gimnazije;
Promovisati i podržati inkluziju i
obrazovanje za učenike sa posebnim
potrebama, uključujući nadarene i
talente; Razvoj školskog
menadžmenta),
Reforma srednjeg stručnog
obrazovanja (Usklađivanje srednjeg
stručnog obrazovanja sa potrebama
savremene ekonomije i društva,
kompatibilnost sa zemljama Evropske
zajednice: povezanost sa tržištem
rada, razvoj nastavnih planova i
programa po modularnom principu i
dr.),
Reformisati visoko obrazovanje u
skladu sa bolonjskim procesom i
izvršiti akreditaciju fakulteta i visokih
škola,
Cjelodnevni boravak učenika,
Osloboditi knjige PDV,
Otvaranje privatnih škola,
Obrazovanje odraslih treba se
zasnivati na koncepciji doživotnog
učenja,
Lokalne zajednice trebaju razviti
programe za obrazovanje odraslih,
Utvrditi obrazovne potreba odraslih te
uskladiti potrebe i ponudu,
Poboljšanje saradnje škola-zajednica
i povećanje odgovornosti zajednice
za obrazovanje,
Povećati resurse škola i obezbijediti
više sredstava,
113
Napraviti pouzdan informacioni
sistem u obrazovanju,
Razviti ljudske potencijale u oblasti
obrazovanja,
Uključivanje informacionakomunikacionih tehnologija (ICT) te
njegovih obrazovnih politika i
strategija u dugoročne obrazovne
ciljeve.
KLJUČNA PITANJA:
Predškolsko obrazovanje
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
U užem centru grada proširiti kapacitete sa najmanje tri vaspitne grupe,
Rekonstruisati-adaptirati postojeći objekat na Pećanima i riješiti imovinske odnose sa
''Rudnikom'',
Izgraditi vrtić na Aerodromskom naselju za četiri vaspitne grupe,
Što prije otvoriti vrtić u Kozarcu,
Izgraditi saobraćajni poligon u centralnom objektu,
Kod svakog objekta opremiti prostor na otvorenom za igru, sport i rekreaciju,
Zbog bezbjednosti djece, svi objekti će morati biti ograđeni visokom ogradom.
Osnovno obrazovanje
1. Izgradnja, sanacija I rekonstrukcija objekata osnovnog obrazovanja (utvrđivanje
prioriteta).
2. Izgradnja I poboljšanje infrastrukture.
3. Opremanje kabineta nastavnim i didaktičkim sredstvima i opremom (za razrednu
nastavu, kabineti prirodnih I društvenih nauka).
4. Izgradnja otvorenih prostora za igru, sport I rekreaciju.
5. Školske objekte ograditi.
6. Snabdjevenost objekata sa pripadajućom infrastrukturom (pitkom vodom).
7. Preregistracija specijalne skole u centar za obrazovanje, vaspitanje i rehabilitaciju
djece sa posebnim potrebama.
Srednje obrazovanje
1. Sanacija postojećih objekata sa pripadajućom infrastrukturom (prioritetno postavljanje
kosog krova na objektu medicinske tehnološke i građevinske skole, te poljoprivrednoprehrambene skole.
2. Izgradnja posebne sportske dvorane za potrebe srednjih skola.
3. Opremanje i osavremenjavanje nastave nastavnim didaktičkim sredstvima i opremom.
4. Izgradnja i poboljšanje postojeće infrastrukture (uređenje školskih dvorišta, izgrada
ograde, uređenje parking prostora).
Visoko obrazovanje
1. Izgradnja objekta Visoke medicinske škole.
2. Izgradnja đačkog i studentskog kampusa.
3. Otvaranje jednog državnog fakulteta ili odsjeka.
4. Izgradnja zgrade novog fakulteta.
114
8. KULTURA
Snage
postoji kadrovski potencijal,
postoje profesionalni kadrovi u oblasti
kulture,
tradicija korištenja kulturnog sadržaja
volonterizam,
izražena volja građana za obrazovanje
u kulturi,
postojanje velikog broja obrazovanih
ljudi,
entuzijazam,
postoje objekti za rad,
postojanje pokretnih i nepokretnih
spomenika kulturnog nasljeđa ,
postoje zakoni o djelatnostima u
kulturi,
postojanje udruženja u oblasti kulture,
postoje obrazovne ustanove za
potrebe kulture na svim nivoima
postoje ustanove kulture,
postoje fondovi za rad institucija u
kulturi,
sponzorstvo i donacije,
povezanost sa medijima.
Slabosti
nedovoljan broj i profil profesionalnih
kadrova za rad i razvoj kulture,
nedovoljna stručnost kadrova za
razvoj kulture,
nedovoljna motivacija kadrova,
neadekvatno učešće obrazovanih u
kulturi,
nedovoljno učešće mladih u kulturi
nedovoljna ponuda i promocija
kulturnih događaja,
nezadovoljstvo korisnika usluga
kvalitetom i kvantitetom kulturnih
sadržaja,
nepoštivanje entuzijazma
ne postoji namjenski objekat za
biblioteku, bioskop, ateljee,
omladinski kulturni centar i koncertnu
dvoranu,
neregulisani vlasnički odnosi
značajnih arheoloških lokaliteta,
nedefinisanost u prostornom planu
razvojne komponente kulture,
objekti domova kulture van namjene i
neregulisani vlasnički odnosi,
nepostojanje strategije razvoja kulture
na nivo opštine,
nepokretanje inicijative za poboljšanje
zakonske regulative koja će uključiti
razvojnu i finansijsku komponentu,
nepostojanje centara/agencija za
razvoj kulture,
nepostojanje umjetničkih škola (osim
muzičke),
ne postoje namjenski programi za
likovnu i muzičku kulturu u srednjim
stručnim školama,
nepostojanje omladinskog kulturnog
centra,
nedovoljna finansijska sredstva za rad
i razvoj kulture,
komplikovana procedura finansijskog
poslovanje (trezorsko poslovanje),
oporezivanje donacija,
nedovoljno sponzorstvo i donacije,
održavanje objekata kulture,
neadekvatan odnos sa javnošću,
neadekvatan marketinški pristup.
Šanse
Postojanje kadrova u okruženju
Prijetnje
1. Odlazak kadrova,
115
obrazovanje i obučavanje kadrova
povezanost kadrova i institucija
stipendiranje mladih talenata u zemlji i
inostranstvu,
Donošenje prostornog plana u kojem je
ugrađena razvojna komponenta
kulture,
Stavljanje dokova kulture u funkciju i
regulisanje vlasničkih odnosa,
Poboljšanje zakonske regulative koja će
uključiti razvojnu i finansijsku
komponentu,
Partnerstvo privatnog, društvenog i
civilnog sektora,
Formiranje funkcionalnih mreža u kulturi
razvoj kulturnog turizma
Knjiga – u smislu izrade monografija
koje će prezentirati turističku
destinaciju na realan način; treba
razmotriti mogućnost da knjižare
budu otvorene do kasnijih večernjih
sati; treba ponuditi djela prevedena
na svjetske jezike koja prezentiraju
kulturu, posebno lokalu.
Likovna umjetnost – u službi što bolje
vizualne prezentacije turističkih
destinacija u raznom promotivnom
materijalu; galerije bi trebale nuditi
umjetnička djela koja su po motivu
vezana uz lokalitet; takođe treba
razmotriti mogućnost da se u
turističkim središtima galerijama
produži radno vrijeme; u smislu
ponude muzejskih zbirki; kao dio
alternativne umjetnosti.
Muzika – u smislu festivala lokalne
folklorne tj. tradicijske muzike ili pak
koncerata moderne/alternativne ili
klasične muzike što može biti
povezano sa scenskom umjetnošću.
Scenska umjetnost – i ona ima svrhu
obogaćivanja turističke ponude I
privlačenja turista, računa se mora
voditi jedino o jeziku na kojem se
predstave izvode ukoliko je ciljno
tržište strani turist; treba podsticati
djelovanje putujućih pozorišta.
Film – u smislu dokumentarnog filma koji
će promovirati turizam I kulturu u
inostranstvu; razvijati filmske
festivale.
Mediji i informacione tehnologije – u
smislu korištenja Interneta za
mogućnost rezervacije hotela,
kovinu karata za pojedine kulturne
manifestacije I sl.; zatim štampanje
promotivnog materijala na CD-u koji
2. Gubljenje motivacije,
3. Smanjenje volonterskog duha,
4. Politizacija kadrova u kulturi,
5. Uticaj kvazi kulture,
6. Donošenje prostornog plana koji nema
razvojnu komponentu kulture,
7. Upotreba domova kulture u druge
namjene,
8. Neusvajanje strategije razvoja kulture na
nivo RS,
9. Neusvajanje podzakonskih akata u
oblasti kulture,
10. Konfrontacija privatnog, društvenog i
civilnog sektora.
116
se može distribuirati na raznim
turističkim sajmovima; u smislu
otvaranja net-klubova (tzv. Internet
caffè-a) koji bi bili sastavni dio
turističke ponude; osim toga novine i
TV su odličan medij za marketinšku
distribuciju turističkih programa.
Spomenici – u smislu turističkog
resursa, ali kojem će se dati
određena namjena.
Arhivi – u smislu dijela turističke ponude
samostana npr. ili u obrazovnom
turizmu. Kao samostalne cjeline ne
izazivaju veliki interes tako da
njihova iskoristivost u turizmu mora
biti vezana uz ponudu drugih
institucija, u smislu muzejske,
odnosno spomeničke baštine.
Muzeji - u smislu turističkog resursa, pri
čemu treba voditi računa o
prezentaciji zbirke koja treba biti
zanimljiva, inovativna i treba plijeniti
pažnju. Izložbe velikih svjetskih
slikara garancija su privlačenja
kulturnih turista koji su spremni
mnogo platiti.
Tradicijska kultura – treba biti sastavni
dio turističke ponude na gotovo svim
nivoima kako bi se osigurala lokalna
različitost. Ti nivoi uključuju
jednostavno tradicijski način života,
od hrane, oblačenja, tradicijskih
obrta do duhovne kulture –
pjesama, plesova, običaja,
vjerovanja, religije.
Kritična pitanja:
1. Izrada lokalne strategija razvoja kulture.
2. Poboljšanje finansiranja na lokalnom i republičkom nivou.
3. Razvoj kadrovskih potencijala.
Biblioteka:
1. Izbor lokacije i izgradnja namjenskog objekta biblioteke.
2. Opremanje i namještanje biblioteke.
3. Obezbjeđenje pratećih objekata (knjižara, reprezentativna dvorana, galerija i sl.).
4. Mreža biblioteka koje gravitiranju matičnoj ustanovi (lokalne, regionalne, republičke).
5. Permanentno povećanje bibliotečke građe.
6. Definisanje projekata koji imaju međunarodnu saradnju.
7. Zaštita stare i rijetke knjige (potreban otkup stare i rijetke knjige).
8. Popis knjižnog fonda kod različitih subjekata.
Muzej
1. Iseljenje biblioteke.
2. Prilagođavanje i adaptacija prostora koje je koristila biblioteka za muzejske potrebe.
3. Idejna i izvedbena rješenja stalnih muzejskih postavki.
4. Rješavanje imovinsko pravnih odnosa na nivou opštine.
5. Izgradnja muzeja pod otvorenim nebom (lapidarij).
117
Obezbjeđivanje materijalnih i tehničkih sredstava za izgradnju lapidarija.
Oprema muzejske zbirke (preparatorsko konzervatorska zaštita).
Završetak spomen kuće porodice Stojanović (istorijska dokumentacija i legat Sretena
Stojanovića).
9. Umrežavanje (lokalno, regionalno i republičko).
10. Izrada podzakonski akata vezanih za muzejsku djelatnost.
6.
7.
8.
Pozorište
1. Adaptacija i saniranje krova.
2. Rješavanje podne klimatizacije.
3. Rješavanje fundusa pozorišta.
Galerija 96
1. Opštinska sredstva nisu dovoljna za funkcionisanje Galerije 96.
2. Projekat Lend art.
Bioskop – JP „ Centar za prikazivanje filmova“ Prijedor
1. Transformacija iz javnog preduzeća u javnu ustanovu.
2. Rješavanje vlasničkih odnosa (zemljište i zgrada).
3. Investiciono tehnička dokumentacija za rekonstrukciju i dogradnju (sa svim dozvolama
i odobrenjima).
4. Obezbjeđenje materijalnih i tehničkih sredstava za dogradnju i rekonstrukciju.
5. Dogradnja i rekonstrukcija (dogradnja srušenog poslovnog prostora, rekonstrukcija
postojećeg posl.prostora, uvođenje centralnog grijanja i klime uređaja,
elektroinstalacija, vodovod i ostalo).
6. Modernizacija opreme (projektori i montaža, ozvučenje, projekciono platno, pokretni
projektori za rad na terenu, amaterski rad i sl.).
7. Opremanje sale i kancelarija.
8. Umrežavanje i saradnja sa ostalim bioskopima na području RS i BiH.
9. Uključiti se u finansiranje na lokalnom nivou (izjednačiti ovaj vid kulture sa ostalim
sličnim djelatnostima).
10. Pretvaranje domova kulture u centre kinematografije u MZ opštine Prijedor.
11. Zaštita, očuvanje i unapređenje kulturnih sadržaja (razvijati filmske festivale,
promovisati kulturu u inostranstvu).
12. Redovno održavanje tradicionalnih i savremenih kulturnih manifestacija (kulturne
aktivnosti, promocije, susreti).
13. Smanjiti uticaj politike na kadrovsku i programsku politiku kulturnih institucija
(bioskop).
14. Izrada planova obnove (dobijanje potrebnih dozvola).
15. Idejna i izvedbena rješenja filmskih postavki (otvaranje ljetnog kina).
16. Angažovanost inspekcijskih organa (video klubovi).
17. Kadrovski potencijali (obuke, specijalizacije i ostala stručna usavršavanja).
118
8. SPORT
SNAGE
Potencijal kadrova za uključenje u sport
Postojanje objekata za sport
Postoji infrastruktura sporta (klubovi,
udruženja, savezi)
Postojanje tradicije bavljenja sportom
Postoje kadrovi (treneri, nastavnici,
profesori)
Rezultati u pojedinim sportovima
Mogućnost bavljenja različitim sportovima
Umrežanost pojedinih sportova
Angažovanost sportista u pojedinim
granama sporta
Tradicionalna takmičenja (lokalni,
republički I međunarodni nivo)
Entuzijazam sportskih radnika
(volontarizam)
Postoji organizovan zdravstveni pregled
sportista (opština je izdvojila 20.000 KM)
Samofinansiranje sporta
Potencijal djece i omladine za sport
Školski sport
Postojanje klubova za osobe sa posebnim
potrebama i invaliditetom
ŠANSE
Formiranje fonda za razvoj sporta
Izmjena i dopuna Zakona o sportu u
skladu sa evropskim standardima
Iskorištenosti sporta u cilju razvoja i
zarade
Stvaranje optimalnih uslova za rad
Sve veća popularnost sporta, zdravog
načina života i aktivnog odmora
Uključivanje sportskih sadržaja u
objedinjenu turističku ponudu opštine
Prijedor
Male olimpijske igre
Razvoj sportskim timova, osnivanja
klubova i sekcije u školama
SLABOSTI
Nedovoljan broj objekata za sport i
problemi vezani za održavanje
Ne postoje centri i agencije za razvoj
sporta
Nedovoljna obučenost i znanje pojedinih
stručnih kadrova
Nedostatak trenerskog kadra
Nedovoljni broj rezultata u skladu sa
potencijalima u sportu
Nedostatak finansijskih sredstava
Nedovoljna umreženost pojedinih
sportova
Nedovoljan broj tradicionalnih takmičenja
(lokalni, republički i međunarodni nivo)
Losa zakonska regulativa u oblasti
sporta
Duga procedura registracije klubova
Neadekvatna organizacijska struktura u
sportskim organizacijama
Nedovoljna finansijska sredstva i
organizacija rada vezano za zdravstveni
pregled sportista
Ne postojanje stručnog ljekarskog
nadzora (ni jedan klub nema svog
ljekara osim ako nije član uprave)
Slaba uključenost sportskih sadržaja u
turističku ponudu grada
Kadrovski, organizacioni i prostorni
problemi za razvoj školskog sporta
Osiguranje sportista
Nedovoljna finansijska sredstva za
razvoj vrhunskog sporta
Nedovoljan naučno-istraživački rad u
sportu
OPASNOSTI
Pogoršanje finansiranja sporta
Toksikomanija i droga
Pogoršanje političke i ekonomske
situacije
Loša zakonska rješenja
Odliv stručnog kadra (trenera i sportista)
Korupcija i kriminal
Nestimulativna rješenja za sport u
prostornom planu
Neadekvatna i nestimulativna lokalna
politika za razvoj sporta
119
Uvođenje sporta na visoke skole i
fakultete
Naučno istraživači rad u sportu
Strategija razvoja sporta na opštinskom
nivou
Pojedini sportovi kao brend
Promocija sporta
Uključivanje osoba sa invaliditetom u
sport
Saradnja i umrežavanje lokalnog i
republičkog nivoa
Nestručan rad u sportu
Nelojalna konkurencija u sportu
Nesaradnja i umrežavanje lokalnog i
republičkog nivoa
KLJUČNA PITANJA
1. Strategija razvoja sporta na lokalnom nivou (prekrivati dva olimpijska
ciklusa od 2008 do 2016 godine).
2. Plan izgradnje sportskih objekata.
3. Program razvoja kadrovskih potencijala u sportu (sportskog stručnog kadra).
4. Opremanje sportskih objekata sa adekvatnom opremom, posebno
zasnovanom na savremenim zahtjevima sporta.
5. Izgradnja sportskih i rekreativnih centara na osnovu privatnog i javnog
Partnerstva.
6. Promjena uslova kod definisanja prostornog plana za izgradnju stambenih
zgrada vezanih za izgradnju zelenih površina i prostora za igru i rekreaciju.
7. Saradnja medicinskog i sportskog osoblja na utvrđivanju zdravstvenog
stanja građana i preporuka sportske terapije.
8. Ekstremni sportovi i razvoj turizma.
9. Izgradnja vještačkih stijena za penjanje i ostalih terena za ekstremne sportove
u gradu.
10. Prilagođavanje vještačkih jezera za sportove na vodi.
11. Uređenje Sportsko-rekreativnog centra Benkovac za potrebe pripreme
sportista.
12. Formiranje fonda za razvoj sporta.
LOV :
1. Unapređenje lova kao sportske grane.
2 Uređenje prirodnih lovišta na području opštine Prijedor.
3. Uređenje prirodnih staništa koja nisu bila uređena kao lovišta – vještačka lovna
područja.
4. Veća zaštita ugroženih životinja, te obnavljanje u većoj količini pojedinih vrsta
životinja.
5. Edukacija mladih.
RIBOLOV :
1. Unapređenje ribolova kao sportske grane.
2. Uređenje prirodnih resursa (rijeke, jezera) te izgradnja vještačkih jezera ili
uređenje već postojećih vještačkih jezera.
3. Zaštita rijeka i jezera od zagađivača.
4. Zaštita ribljeg fonda.
5. Poribljavanje rijeka i jezera.
6. Edukacija mladih.
120
9. OMLADINA
Snage
brojnost mladih ljudi,
brojnost neformalnih i formalnih
organizacija mladih,
brojnost obrazovnih mladih kadrova,
postojanje zakonskog okvira za rad
omladinskih organizacija,
podrška lokalne uprave za mlade
(omladinski savjet, komisija za mlade,
referent za mlade i budžetom
izdvojena sredstva za mlade),
Bolja informatička obrazovanost i veće
neformalno obrazovanje mladih iz
urbane sredine,
postojanje i djelovanje organizacija za
podršku samozapošljavanju na
lokalnom nivou (PREDA-PD, LDA),
dobra organizovanost mladih na nivou
svih srednjih škola u opštini Prijedor.
Šanse
blizina univerziteta,
postojanje finansijskih sredstva
namijenjenih za mlade (opštinski
budžet, vladina sredstva, fondovi,
donatorske organizacije,..),
jačanje prostornih kapaciteta za
potrebe mladih na lokalnom nivou,
unapređenje podrške mladima od
strane lokalne uprave (ustanovljenje
Kancelarije za saradnju sa mladima
unutar opštinske strukture),
uvezivanje omladinskih organizacija na
partnerskim osnovama radi boljeg
pristupa fondovima,
jačanje saradnje partnerskih
omladinskih organizacija i entitetskih
institucija,
usvajanje regulative za priznanje i
vrednovanje volonterskog rada,
ustanovljenje organizacija za aktivnu
podršku zapošljavanju i
samozapošljavanju mladih (centar za
profesionalnu orijentaciju,
dokvalifikaciju i prekvalifikaciju..).
Slabosti
nedostatak prostora za rad
omladinskih organizacija,
nedovoljna motivacija za rješavanje
problema mladih i poboljšanje uslova
rada omladinskih organizacija,
nedovoljna saradnja između
omladinskih organizacija,
nepostojanje kriterija za raspodjelu
budžetskih sredstava za mlade,
nedovoljna finansijska podrška za
studente,
nizak nivo privrednih aktivnosti
(nedovoljan broj „otvorenih“ radnih
mjesta),
nepostojanje uslova za razvoj
neformalnog obrazovanja i
informatičkih znanja u ruralnoj sredini,
nedostatak kulturnih i društvenih
sadržaja (naročito u ruralnoj sredini),
nedostatak kapaciteta i uslova za
sportske aktivnosti u ruralnoj sredini,
nedovoljno raznovrsna ponuda
neformalnog obrazovanja i nepovoljni
uslovi za sticanje neformalnih znanja
za nezaposlene mlade ljude,
spora procedura rješavanja problema
mladih od strane lokalne uprave.
Prijetnje
hiperprodukcija kadrova za kojima ne
postoji tržišna potražnja,
nedovoljna produkcija obrazovnog,
kadra u skladu sa potrebama
privrede,
nedovoljna zastupljenost praktične
nastave u srednjim školama
usmjerenog obrazovanja,
migracija ruralnog stanovništva u
grad,
nepovoljni uslovi za privređivanje
(visoki troškovi registracije,
destimulativni nameti-porezi, takse,
nedostatak olakšica za početak
poslovanja, nedovoljna
infrastruktura),
nedovoljna sredstva za podršku
samozapošljavanju mladih lica,
nerazvijena svijest o preduzetništvu i
malom biznisu,
nerazvijena svijest o potrebi saradnje
između udruženja mladih,
neujednačeni kriteriji za utvrđivanje
visine školarine u srednjim školama.
121
KLJUČNA PITANJA
1. Nedostatak centra za preduzetništvo mladih.
2. Raditi na poboljšanju učeničkog i studentskog standarda ( stipendiranje podići na
kvalitetan nivo-revizija dodjele stipendija, visina, monitoring, stipendiranje odličnih
učenika/studenata, stipendiranje u skladu sa potrebama za kadrovima, opštinski
krediti za studente,..).
3. Razvoj zajedničkih i pojedinačnih programa za neformalno obrazovanje (strani jezici,
stručni informatički programi,...saradnja (omladinske organizacije, UG i obrazovne
institucije).
4. Uskladiti produkciju obrazovnog kadra i profesionalne prakse u srednjim školama
usmjerenog obrazovanja, u skladu sa potrebama privrede.
5. Ponovno uvođenje škola učenika u privredi.
6. Povećanje broja mladih ljudi sa neophodnim radnim iskustvom.
7. Povećanje finansijske podrške iz budžetskih sredstva lokalne zajednice namijenjenih
samozapošljavanju mladih nezaposlenih lica.
10. LOKALNA UPRAVA I SAMOUPRAVA
SNAGE
• Visok nivo usklađenosti interesa lokalnih
vlasti u zahtjevima za uravnoteženu
funkcionalnu i fiskalnu decentralizaciju,
• Lokalni nivo je jedini nivo vlasti u BiH koji
ima tradiciju i kontinuitet funkcionisanja,
• Opštinske prakse u ostvarivanju
nadležnosti, pružanju usluga i efikasnom
korištenju raspoloživih finansijskih resursa
su najbolje (svakako najmanje loše) u
poređenju sa drugim nivoima vlasti,
• Stalna izloženost lokalnih vlasti ocjeni i
kontroli od strane građana / korisnika
usluga,
• Evropska povelja o lokalnoj samoupravi
je ratifikovana u BiH i otpočelo je njeno
ugrađivanje u domaće zakonodavstvo,
• Opština – lidera promjena,
• Rastuća zainteresovanost opština za
modernizaciju uprave,
• Dobre opštinske prakse i inovativna
rješenja u upravljanju kvalitetom,
korisničkoj
orijentaciji, ostvarivanju učešća građana,
korišćenju informacionih tehnologija...,
• Rastuća grupacija praktičara, eksperata i
organizacija sa respektabilnim rezultatima
u uvođenju dobre uprave na lokalnom
nivou,
• Stvorene solidne domaće nevladine i
konsultantske organizacije,
specijalizovane za pružanje usluga obuke i
razvoja lokalne uprave, sa
komplementarnim programima i
kapacitetima,
SLABOSTI
• Neadekvatan i neujednačen tretman
lokalne samouprave u pravnom
sistemu u RS i BiH, nekompatibilan sa
evropskom paradigmom,
• Centralizacija nadležnosti na nivou
RS,
• Neadekvatna i često nejasna i
neprecizna distribucija nadležnosti
između lokalnog i drugih nivoa vlasti u
praksi često rezultira u neefikasnom
pružanju usluga, nesporazumima i
konfliktima,
• Kolizija između zakona o lokalnoj
samoupravi i drugih zakona koji
regulišu nadležnosti),
• Neadekvatnost prihoda - načelne
postavke o adekvatnom raspolaganju
imovinom i
sredstvima za vršenje opštinskih
poslova nisu normativno razrađene ni
realizovane,
• Disparitet između finansijskih
sposobnosti opština i njihovih
odgovornosti i potreba,
• Veoma skromni vlastiti prihodi
opština, dominiraju zajednički prihodi i
prihodi pod
kontrolom višeg nivoa vlasti,
• Aktuelni sistem naplate prihoda
opština postavljen tako da opštine ne
mogu uticati na povećanje efikasnosti,
• Aktuelni sistem raspodjele stimuliše
opštine da budu nerazvijene (ne isplati
se biti razvijen),
122
• Primjeri uspješne saradnje lokalnih vlasti
i domaćih nevladinih organizacija u
modernizaciji uprave, javnom zagovaranju
i stvaranju mehanizama aktivnog učešća
građana,
• Tradicija ostvarivanja učešća građana
putem mjesnih zajednica,
● Građani spremni na saradnju,
● Inkubator za NVO-e,
● Postojanje savjeta mjesnih zajednica,
● Tradicija mjesnih zajednica,
● Javni konkurs za dodjelu sredstava,
● Javna solidarnost,
● Ljudi vole živjeti u Prijedoru,
● Otvoreni multikulturalni grad.
• Neuravnoteženost sistema
finansiranja opština - nema sistema
fiskalnog izjednačavanja,
• Slabo razvijen finansijski
menadžment i sistem višegodišnjeg
finansijskog planiranja u opštinama,
• Aktuelna normativna rješenja ne
omogućavaju adekvatno nagrađivanje
kvalitetnog osoblja u lokalnoj upravi,
• Nerazumijevanje, neznanje i strah od
promjena u samim opštinama,
• Nepovoljna starosna struktura
zaposlenih, višak zaposlenih sa
zastarjelim znanjima i vještinama,
birokratskim mentalitetom i činovničkim
pristupom, uz istovremeni manjak
kvalitetnog osoblja i savremenih znanja
u usvajanju evropskih standarda i
uključivanju u informatičko društvo,
• Nedostatak internih sistema
vrednovanja radnog doprinosa i
promocije zaposlenih,
• Nedostatak menadžerskih znanja i
vještina u opštinskoj upravi,
• Nedovoljna informatička
opremljenost i programska podrška,
● Pasivni građani, nedostatak
inicijative,
● Nedovoljna aktivnosti savjeta
mjesnih zajednica,
● Nedostatak informacija o
aktivnostima savjeta mjesnih
zajednica,
● Nedovoljna javna motivacija,
● Različite procedure u odjeljenjima
(dodjeljivanje sredstava),
● Nejasna potreba o partnerskom
odnosu između građana i Opštine,
● Građani nisu dovoljno upoznati gdje
mogu pronaći informacije,
● Nema sistemskog upravljanja
informacijama,
● Nema tradicije u organiziranju
okruglih stolova i javnih tribina,
• Automatske telefonske informacije,
• Štampani zapisnik,
• Fokusna grupa,
• Sredstva povratnih informacija,
• Program lokalnog partnerstva,
• Strategija učestvovanja građana,
• Povelja nevladinih organizacija.
PRILIKE
• Puna primjena načela Evropske povelje
o lokalnoj samoupravi i dobrih evropskih
praksi u pogledu nadležnosti lokalne
samouprave,
PRIJETNJE
• Tradicionalno shvatanje lokalne
samouprave kao „produžene ruke
države“,
• Ne postoji jasno političko
123
• Puna primjena načela Evropske povelje
u pogledu finansiranja,
• Proaktivan pristup lokalnog nivoa
aktuelnoj reformi javne uprave u RS i BiH,
• Stvaranje modela fleksibilne strukture
nadležnosti lokalne samouprave, sa
fleksibilnim rješenjima u pogledu pravnog
statusa jedinica lokalne samouprave,
interesnog i funkcionalnog povezivanja...,
• Stvaranje moderne teritorijalne
organizacije, koristeći raspoloživa
regionalna i tranzicijska iskustva (naučene
i nenaučene lekcije),
• Brz i potpun prenos imovine opštinama,
zasnovan na principima (nadležnost,
investiranje, osnivanje...) i najboljim
iskustvima iz zemalja u tranziciji,
• Aktivan pristup lokalnog nivoa razradi
koncepta PDV-a, posebno u sferi
raspodjele sredstava opštinama i
gradovima,
• Naglašena podrška ključnih donatora i
međunarodnih partnera u jačanju pozicije
opština,
• Pristup regionalnim fondovima EU kroz
ekonomsku regionalizaciju i razvojne
strategije,
• Razvoj sistema fiskalnog
izjednačavanja...,
• Uvođenje lokalnih poreza,
• Formiranje tržišta kapitala za opštine –
rastuća ponuda kreditnih linija za opštine
• Partnerstvo javnog i privatnog sektora u
lokalnom ekonomskom razvoju, kapitalnim
investicijama, komunalnoj infrastrukturi i
uslugama...,
• Svestrana promocija i ugradnja principa i
mehanizama dobre uprave (uključujući
elektronsku upravu, sistem upravljanja
kvalitetom, upravljanje ljudskim
resursima...) na svim nivoima u BiH, i na
normativnom i na praktičnom planu,
• Organizovana tehnička i finansijska
podrška uvođenju sistema upravljanja
kvalitetom (ISO..., CAF...), elektronske
uprave...,
• Uvođenje benchmarking modela
(poređenje i učenje iz najboljih praksi),
• Stvaranje centara za upravljanje ljudskim
resursima u lokalnoj upravi i centara za
obuku opštinskih službenika,
• Stvaranje «centara znanja» za razvoj
lokalne uprave i samouprave,
• Programi prekvalifikacije, dokvalifikacije i
usavršavanja zaposlenih u lokalnoj upravi,
• Uvođenje profesionalnih, menadžerskih
poslova i pozicija u lokalnoj upravi,
opredjeljenje u prilog razvijanja lokalne
samouprave,
• Nastavak prakse raspodjele PDV,
• Djelimična i selektivna primjena
Evropske povelje o lokalnoj
samoupravi, kako odgovara višim
nivoima vlasti,
• Opasnost da se izvrši funkcionalna
bez odgovarajuće i pravovremene
fiskalne
decentralizacije,
• Spore reforme poreske politike koje
se odnose na poreze koji pripadaju
opštinama,
• Nastavak prakse izbjegavanja
konsultovanja opština oko pitanja koja
se odnose na
finansiranje, i odsustvo zaštitnih
mehanizama u slučajevima kršenja
propisa na štetu
opština,
• Nedovoljna predvidivost i
transparentnost dodjele sredstava
opštinama sa višeg nivoa znatno
ograničava efikasno planiranje budžeta
i investicija, te pristup tržištu kapitala,
• Ceste izmjene i nestabilnost pojedinih
opštinskih prihoda, te nemogućnost
efikasnog finansijskog planiranja,
• Nastavak prakse finansiranja poslova
i potreba za koje opštine nisu nadležne
ili im nisu dodijeljena sredstva,
• Nastavak prakse oduzimanja imovine
od opština,
• Nastavak odugovlačenja u prenosu
imovine opštinama,
• Vođenje procesa privatizacije
komunalnih preduzeća isključivo ili
pretežno od strane viših nivoa vlasti.
Primjetan pad i vjerovatan skori
prestanak donacija za finansiranje
rekonstrukcije i izgradnje komunalne
infrastrukture,
• Naslijede je u mnogo čemu
inkompatibilno sa savremenim
demokratskim,
promjenama koje su u toku
• Nastavak ad hoc pristupa u
modernizaciji opština,
• Razgranati mehanizmi korupcije,
• Političke borbe i negativan opšti
ambijent mogu dovesti do posustajanja
najboljih, do osipanja umjesto do
širenja grupacije lidera promjena...,
• Politički pritisci da se zadrži postojeće
stanje što duže,
• Priliv nedovoljno kvalitetnih i odliv
124
koristeći uspješna iskustva drugih zemalja
• Horizontalno i vertikalno umrežavanje,
(između opština, sa drugim organima i
organizacijama, sa drugim nivoima
uprave...),
• Uprava, a posebno lokalna uprava,
postaje sve atraktivnije tržište za
proizvođače,
elektronske opreme i programske podrške
(bolja i jeftinija ponuda),
• Partnerstvo javnog, privatnog i
nevladinog sektora u modernizaciji lokalne
uprave, razvoju lokalnih zajednica,
stvaranju civilnog društva...,
● Izmjene i dopune zakona o lokalnoj
samoupravi,
● Izmjene i dopune zakona o udruženjima
građana i fondacijama.
kvalitetnih kadrova iz opštinskih
uprava,
• Pogoršanje socio-ekonomskih uslova.
KLJUČNA PITANJA
1. Programi obuke kadrova u opštini Prijedor u oblasti informacionih tehnologija, stranih
jezika i komunikacija sa javnošću.
2. Razvoj partnerskih odnosa lokalne uprave sa privatnim i civilnim sektorom.
3. Razvoj intra mreže u opštini sa pripadajućim bazama podataka.
4. Razvoj eksterne mreže sa javnim institucijama.
5. Projekat prenošenja najbolje prakse lokalne samouprave (saradnja, umrežavanje,
posjeta drugim lokalnim zajednicama u okruženju).
6. Preuzimanje obaveza iz međunarodnih projekata vezanih za lokalnu samoupravu
7. Partnerstvo privatnog i javnog sektora u razvoju privrede.
8. Modernizacija lokalne uprave u skladu sa evropskim standardima i apliciranje prema
fondovima EU.
9. Analiziranje takse, naknade i rente i prijedlog novih i izmjena postojećih normativnih
akata.
10. Popis imovine u vlasništvu lokalne zajednice i naplata odgovarajućih zakupnina.
11. Legalizacija bespravno izgrađenih objekata.
12. Izrada strategije učešća građana.
13. Donošenje prostornog plana.
14. Donošenje projekta vezanog za prikupljanje, korištenje i raspodjelu poreza s ciljem
povećanja uloge lokalne zajednice.
15. Projekat informisanja građana.
125
11. JAVNE USLUGE - PARKING, JAVNE GARAŽE I ZELENE
REKREACIONE POVRŠINE
Snage
Slabosti
1. Prirodni resursi:
- Povoljna lokacija u centru grada, na
Pećanima, u Ljubiji, Omarskoj, Kozarcu.
- Mogućnost proširenja.
2. Objekti infrastrukture:
- Uređena infrastruktura.
3. Kadrovi :
- Potrebni iskusni kadrovi za
obavljanje djelatnosti.
4. Pravni okvir:
- Postojeći zakoni iz oblasti ove
Djelatnosti.
- Opštinske odluke za organizaciju i
upravljanje pijacama.
5. Institucije :
- Lokalna uprava.
- Projektantske kuće.
- Parking servis.
1. Prirodni resursi :
- Mali broj izgrađenih.
2. Objekti infrastrukture:
- Neizgrađenost
- Nedostatak opreme.
3. Kadrovi :
- Nedovoljno usavršavanje kadrova
na ovim poslovima.
Šanse
1. Prirodni resursi :
- Dugoročno rješenje problema.
- Mogućnost proširenja.
2. Objekti infrastrukture
- Izgradnja uređaja.
- Osposobljavanje i formiranje preduzeća za
upravljanje.
- Nabavka specijalnih uređaja.
- Obezbjeđenje prostora za digitalno
upravljanje.
3. Kadrovi :
- Osposobljavanje kadrova na
uvođenju savremenih tehnologija.
4. Pravni okvir :
- Objedinjavanje svih pijaca na
opštini u okvir jadne ustanove
specijalizovane za ove poslove.
Prijetnje
1. Prirodni resursi :
- Nedovoljna ulaganja u infrastrukturu
(otkup zemljišta).
2. Objekti infrastrukture :
- Nabavka savremene opreme.
- Nepraćenje novih tehnologija.
3. Kadrovi :
- Fluktuacija kadrova zbog niskih
stimulacija.
4. Pravni okvir :
- Neizvršavanja opštinskih odluka o
gospodarenju svim objektima u
Opštini Prijedor.
KLJUČNA PITANJA
A) Izgradnja prostora za parkiranje , javnih garaža sa savremenom parking službom.
A 1) Uspostavljanje nadzora i kontrole nad izgrađenim parking prostorima.
A1.1.) Uspostavljanje baze podataka.
A1.1.1.) Uspostavljanjem stalnog nadzora nad izgrađenim parking prostorima.
A1.1.2.) Osavremenjavanje parking službi.
A 2) Modernizacija i izgradnja novih prostora za parkiranje u gradu, Omarskoj, Kozarcu i
Ljubiji.
126
A2.1.) Izgradnja novih prostora za parkiranje u gradu, Omarskoj, Ljubiji i Kozarcu.
A2.1.1.) Izgradnja podzemnih garaža u gradu.
A2.1.2.) Izgradnja prostora za parkiranje uz objekte za kolektivno stanovanje u gradu,
Kozarcu, Omarskoj i Ljubiji.
ZELENE REKREACIONE POVRŠINE
A) Unapređenje sistema održavanja zelenih i rekreacionih površina.
A 1) Unapređenje nadzora i kontrole izgrađeni zelenih i rekreacionih površina.
A1.1.) Uspostavljanje baze podataka za izgrađene i rekreacione površine.
A1.1.1.) Snimanje na terenu i izrada Gisa za izgrađene zelene rekreacione površine.
A 2) Rekonstrukcija i održavanje zelenih rekreacionih površina (parkovi i park šume,
zelene površine uz rijeke i potoke, zelene površine u stambenim blokovima, zelene
površine oko privatnih I/ili društvenih objekata čije suparcele ograđene, zelene površine
oko poslovnih objekata, zelene površine u školskim dvorištima i dječijim vrtićima, tereni za
sport i rekreaciju, zelene površine oko spomen groblja i spomenika i ostale rekreacione
površine).
A2.1.) Sanacija i održavanje zelenih i rekreacionih površina u gradu, Ljubiji, Omarskoj,
Kozarcu i ostalim MZ i uz rijeku Sanu i Gomjenicu.
A2.1.1.) Sanacija zelenih i rekreacionih površina u gradu, Ljubiji, Omarskoj, Kozarcu i
ostalim MZ i uz rijeku Sanu i Gomjenicu.
A2.1.2.) Održavanje zelenih i rekreacionih površina u gradu, Ljubiji, Omarskoj, Kozarcu i
ostalim MZ i uz rijeku Sanu i Gomjenicu.
A2.1.3.) Izgradnja novih zelenih i rekreacionih površina u gradu, Ljubiji, Omarskoj, Kozarcu
i ostalim MZ i uz rijeku Sanu i Gomjenicu.
A2.1.4.) Ljepši Prijedor i uredi svoje dvorište i vrt.
A2.2.) Sanacija sportskih i rekreacionih površina u gradu, Omarskoj, Ljubiji, Kozarcu i
ostalim MZ.
A2.2.1.) Izgradnja i sanacija sportskih i rekreacionih površina u gradu, Omarskoj, Ljubiji,
Kozarcu i ostalim MZ.
A2.2.2.) Izgradnja i održavanje javnih kupališta - plaža uz rijeku Sanu.
12. GROBLJE
Snage
1. Prirodni resursi:
- Povoljna lokacija centralnog
gradskog groblja,
- Mogućnost proširenja groblja,
2. Objekti infrastrukture:
- Uređena infrastruktura, kapela,
hladnjača,
- Izgradnja porodičnih grobnica,
3. Kadrovi :
- Potrebni iskusni kadrovi za
obavljanje djelatnosti,
4. Pravni okvir:
- Postojeći zakoni iz oblasti ove
Slabosti
1. Prirodni resursi :
- Veliki broj grobalja kojima
gospodare vjerske institucije i
mjesne zajednice u prigradskim
naseljima i selima.
- Neograđenost centralnog gradskog
groblja.
2. Objekti infrastrukture:
- Neizgrađenost saobraćajnica na
proširenim dijelovima groblja.
- Nedostatak vode.
- Nedostatak mehanizacije.
3. Kadrovi:
127
djelatnosti,
- Opštinske odluke za organizaciju i
upravljanje grobljima,
5. Institucije :
- Lokalna uprava,
- Projektantske kuće.
- Nedovoljno usavršavanje kadrova
na ovim poslovima.
4. Pravni okvir:
- Neizvršavanja opštinskih odluka o
gospodarenju svim grobljima u
Opštini Prijedor.
Šanse
1. Prirodni resursi :
- Dugoročno rješenje problema
sahrana na centralnom gradskom
groblju.
- Mogućnost proširenja površine
centralnog gradskog groblja.
2. Objekti infrastrukture:
- Izgradnja krematorija.
- Osposobljavanje preduzeća za
izgradnju nadgrobnih spomenika.
- Nabavka specijalnih mašina za
poslove na grobljima.
- Obezbjeđenje prostora za
Komemoracije.
3. Kadrovi :
- Osposobljavanje kadrova na
uvođenju savremenih tehnologija.
4. Pravni okvir:
- Objedinjavanje svih grobalja na
opštini u okvir jadne ustanove
specijalizovane za ove poslove
Prijetnje
1. Prirodni resursi:
- Nedovoljna ulaganja u infrastrukturu
na grobljima (otkup zemljišta).
2. Objekti infrastrukture:
- Nabavka savremene opreme.
- Nepraćenje novih tehnologija.
- Nezainteresovanost građana za
Kremaciju.
3. Kadrovi:
- Fluktuacija kadrova zbog niskih
stimulacija.
KLJUČNA PITANJA:
A) Razvoj i unapređenje pogrebne djelatnosti na opštini Prijedor
A 1) Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja prostora za obavljanje pogrebne djelatnosti.
A1.1.) Uspostavljanje baze podataka i GIS za izgrađena groblja i izvedena grobna mjesta.
A1.1.1.) Snimanje situacije na terenu i izrada GIS-a za izgrađena groblja i izvedena grobna
mjesta.
A1.2.) Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja postojećih prostora za obavljanje pogrebne
djelatnosti.
A1.2.1.) Sanacija, rekonstrukcija, modernizacija i dogradnja centralnog gradskog groblja
„Pašinac” na području opštine Prijedor.
A1.2.2.) Konzervacija i održavanje grobalja na kojima je prestala pogrebna djelatnost.
A1.2.3.) Održavanje centralnih gradskih grobalja u gradu opštine Prijedor.
A 2) Izgradnja novih prostora za pogrebne djelatnosti i definisanje načina upravljanje
grobalja koji su u vlasništvu MZ.
A2.1.) Izrada plansko prostorne dokumentacije za nove prostore na kojima će se obavljati
pogrebne djelatnosti na području opštine Prijedor.
A2.1.1.) Rješavanje imovinskih odnosa na prostorima koji su predviđeni planskom
dokumentacijom za obavljanje pogrebne djelatnosti.
128
A2.2.) Infrastruktura za prostore u kojima su riješeni imovinski odnosi i koji su predviđeni
za pogrebne djelatnosti.
A2.2.1.) Izrada izvedbeno tehničke dokumentacije infrastrukture za prostore na kojima će
se obavljati pogrebne djelatnosti.
A2.2.2.) Izgradnja infrastrukture za prostore na kojima će se obavljati pogrebne djelatnosti.
A2.2.3.) Organizovanje djelatnosti upravljanje i održavanje grobalja u prigradskim
naseljima i ostalim MZ.
A2.2.4.) Izgradnja krematorijuma i groblja za životinje.
13. PIJACE
Snage
1. Prirodni resursi:
- Povoljna lokacija tržne pijace u centru grada,
na Pećanima, u Ljubiji, Omarskoj.
Povoljna lokacija stočne pijace na Glavici 1 i 2 i
u Omarskoj.
- Mogućnost proširenja tržne i stočne pijace.
2. Objekti infrastrukture:
- Uređena infrastruktura.
3. Kadrovi :
- Potrebni iskusni kadrovi za
obavljanje djelatnosti.
4. Pravni okvir :
- Postojeći zakoni iz oblasti ove
djelatnosti.
- Opštinske odluke za organizaciju i
upravljanje pijacama.
5. Institucije:
- Lokalna uprava.
- Projektantske kuće.
Slabosti
1. Prirodni resursi:
- Mali broj broj pijaca kojima
gospodare i mjesne zajednice u
prigradskim naseljima i selima.
2. Objekti infrastrukture:
- Neizgrađenost.
- Nedostatak opreme.
3. Kadrovi :
- Nedovoljno usavršavanje kadrova
na ovim poslovima.
4. Pravni okvir:
- Neizvršavanja opštinskih odluka o
gospodarenju svim pijacama u
Opštini Prijedor.
Šanse
1. Prirodni resursi :
- Dugoročno rješenje problema.
- Mogućnost proširenja.
2. Objekti infrastrukture
- Izgradnja rashladnih uređaja.
- Osposobljavanje preduzeća za upravljanje.
- Nabavka specijalnih uređaja.
- Obezbjeđenje prostora za
za sanitarne preglede.
3. Kadrovi:
- Osposobljavanje kadrova na
uvođenju savremenih tehnologija.
4. Pravni okvir:
- Objedinjavanje svih pijaca na
opštini u okvir jadne ustanove
specijalizovane za ove poslove.
Prijetnje
1. Prirodni resursi:
- Nedovoljna ulaganja u infrastrukturu
na pijacama (otkup zemljišta).
2. Objekti infrastrukture:
- Nabavka savremene opreme.
- Nepraćenje novih tehnologija.
3. Kadrovi:
- Fluktuacija kadrova zbog niskih
stimulacija.
129
KLJUČNA PITANJA
A) Unapređenje funkcionisanja zelenih pijaca i tržnica.
A 1) Unapređenje nadzora rada izgrađenih zelenih pijaca.
A1.1.) Uspostavljanje baze podataka.
A1.1.1.) Snimanje i izrada baze podataka.
A1.1.2.) Uspostavljanje stalnog nadzora.
A1.2.) Modernizacija i izgradnja novih.
A1.2.1.) Modernizacija i rekonstrukcija zelene tržnica u gradu, Pećanima, Omarskoj,
Ljubiji, Kozarcu.
A1.2.2.) Modernizacija i rekonstrukcija stočne pijace u gradu i u Omarskoj.
A1.2.3.) Izgradnja novih pijaca na području opštine Prijedor i modernizacija preduzeća za
održavanje i upravljanje pijacama.
14. NEPROFITNI SEKTOR
Snage
raznolikost neprofitnog sektora,
znanja i iskustva o održivosti sektora,
postojanje različitih izvora
finansiranja,
postojanje prostora za rad,
nova znanja o razvoju neprofitnog
sektora,
razvijena svijest o volonterizmu,
znanja i iskustva u ciklusu projektnog
menadžmenta,
znanje i iskustvo u oblasti razvoja
civilnog društva,
tehnička opremljenost organizacija
fleksibilnost,
brzo reagovanje na promjene,
uspostavljena komunikacija sa
građanima.
Slabosti
nedovoljna povezanost neprofitnog
sektora,
nedovoljno obučeni kadrovi za
pojedine segmente rada u
neprofitnom sektoru,
nedovoljno razvijen odnos s
javnošću,
nedovoljna znanja o značaju uloge
neprofitnog sektora,
nedovoljna transparentnost
neprofitnog sektora,
nedovoljna promocija i primjena
etičkog i poslovnog kodeksa sektora,
nedovoljna uključenost sektora u
rješavanje potreba u zajednici,
fluktuacija i odljev kadrova,
nedovoljno edukovanih kadrova koji
mogu obezbijediti održivost sektora.
Šanse
potpisivanje sporazuma o priključenju
i stabilizaciji,
transfer znanja i iskustva iz
okruženja,
pristup fondovima,
partnerstva sa organizacijama u
okruženju,
stvaranje koalicija neprofitnog
sektora na nivou RS i BiH,
usklađivanje zakonske regulative na
nivou RS i BiH (poreske olakšice,
podsticaji i povlastice),
usklađivanje propisa sa EU,
razvoj kadrova za nove mogućnosti
Prijetnje
pogoršanje političke i ekonomske
situacije,
nepotpisivanje
sporazuma
o
priključenju i stabilizaciji,
marginalizacija
rada
neprofitnog
sektora,
nedovoljna transparentnost vladinog i
privatnog sektora,
diskriminacija,
predrasude i stereotipi prema NVO,
neprepoznavanje značaja NVO od
strane privatnog sektora,
odlazak vrbovanje najboljih kadrova
130
neprofitnog sektora,
jačanje partnerstva između
neprofitnog sektora i lokalne
samouprave (korištenje zajedničkih
resursa ...),
razvoj i izgradnja civilnog i
demokratskog društva,
uspostavljanje partnerske saradnje
između neprofitnog sektora i
privatnog sektora,
uspostavljanje centra i agencija za
razvoj neprofitnog sektora,
umrežavanje i jačanje infrastrukture u
oblasti neprofitnog sektora,
promocija neprofitnog sektora,
podizanje svijesti javnosti o sticanju
povjerenja u integritet i odgovornost
neprofitnog sektora,
uspostavljanje kancelarije pri Vladi
RS za saradnju sa neprofitnim
sektorom,
rješavanje finansiranja NVO po
primjeru Mađarske, Hrvatske i sl,
partnerstvo sa Vladom.
NVO-a u vladine institucije,
nedovoljna
stimulisanost
volonterskog rada kroz zakon o
volontarizmu,
nepostojanje
strategije
razvoja
neprofitnog sektora opštine.
KLJUČNA PITANJA:
Organizovanja i vođenju kampanja sa ciljem veće uključenosti građana u procese
odlučivanja o prioritetima u lokalnoj zajednici.
Organizovanju i vođenju kampanja o izmjenama i dopunama zakona.
Edukacijama građana iz oblasti održivog razvoja zajednice.
Podsticaja razvoja turizma, radi smanjenja siromaštva na području opštine.
Jačanja kapaciteta udruženja.
Učešće u implementaciji i praćenju napretka progresa strategije opštine Prijedor.
Edukacija privrednog sektora o potrebama i pogodnostima zapošljavanja,
marginalizovanih grupa (invalidi, manjine...).
Razvoju volonterizma.
Formiranje i učestvovanje u radu timova koji će razvijati projekte prema sredstvima
međunarodnih donatora (pretpristupni fondovi EU).
Učestvovanje u razvoju i implementaciji partnerskih projekata sa lokalnom upravom,
vezanih za pretpristupne fondove.
Prijedlog konkretnih projekata:
Informisanje građana u MZ o dokumentu strategije razvoja opštine Prijedor.
Edukacije savjeta MZ sa ciljem transparentijeg i efikasnijeg funkcionisanja MZ.
Izrada lokalnih akcionih planova razvoja MZ sa ciljem učešća građana u planiranju.
Izradi, implementaciji te usaglašenost istih sa strategijom razvoja Opštine.
131
5. VIZIJA OPŠTINE PRIJEDOR DO 2013.
Vizija daje integralnu interpretaciju poželjne budućnosti opštine, koja prevazilazi ograničenja
pojedinih sektora i disciplina, novo promišljanje kompleksne prirode prostorne cjeline gdje se
ekonomija, ekologija, humana i fizička dimenzija opštine razmatraju na relaciji mikro-urbana i
makro-globalna. Svrha vizije je da artikuliše generalne ciljeve razvoja, omogući sagledavanje
posljedica njihove realizacije i nužnih koraka koje treba preduzeti. U okviru vizije zajednice
postavljaju se ciljevi i principi oko kojih se može postići konsenzus suprotstavljenih interesa.
Vizija je vrlo redukovana u obimu, i odnosi se samo na generalne pravce i opredjeljenja.
Koncept održivog razvoja na kome opština Prijedor gradi svoju budućnost, zahtjeva
balansiranje ekonomskih, socijalnih i ekoloških zahtjeva za dobrobit kako sadašnje generacije,
tako i budućih generacija. Vizija održivog razvoja opštine Prijedor je izvedena iz:
1. Vizije ekonomskog razvoja, koja polazi od potrebe ubrzavanja ekonomskog rasta.
Povećanja zaposlenosti i zaokruživanja procesa tranzicije ka tržišnoj privredi
(stimulisanje inovacija i produktivnosti, osnaživanja preduzetništva, sprečavanje
odlaska kvalitetnih i perspektivnih kadrova iz opštine), vodeći istovremeno računa o
ispunjavanju zahtjeva održivosti kroz integrisanje politike zaštite životne sredine i
ekonomske politike, i kroz ublažavanje efekata ekonomskog rasta na životnu sredinu;
2. Socijalna vizija, koja podrazumijeva smanjenje siromaštva i zaštitu najugroženijih
grupa stanovništva, kao i obezbjeđenje pravičnije raspodjele koristi od ekonomskog
razvoja među svim segmentima društva;
3. Ekološka vizija, odnosno zahtjeva za očuvanjem životne sredine i održivim
upravljanjem prirodnim resursima, podspješujući pri tom sinergiju između razvoja i
očuvanja životne sredine i imajući u vidu pravo budućih generacija na kvalitet života;
4. Etička vizija, pod kojom se podrazumijeva poboljšanje uprave/upravljanja kroz
izgradnju kapaciteta svih aktera (lokalne vlasti, privatnog sektora i građanskog društva)
i prelaska sa centralnog načina odlučivanja na pregovore, saradnju, koordinirano
djelovanje i decentralizaciju, kao i sprovođenje principa zajedništva i solidarnosti, te
poštovanja ljudskih prava kroz reafirmaciju prava na razvoj u zdravom i pravičnom
okruženju;
5. Kulturne vizije, odnosno neophodnosti očuvanja kulturne raznolikosti i identiteta, uz
jačanje kohezije čitavog društva.
Drugim riječima,
„Prijedor je lokalna zajednica koja je na putu integrisanja u moderne evropske tokove
kroz regionalnu i prekograničnu saradnju, utemeljena na građanskim i demokratskim
principima, ljudskim pravima i dobrom međunacionalnom tolerancijom.
Snažnom preduzetničkom aktivnosti i inovacijama, razvojem informacione i digitalne
tehnologije, upotrebom nove i obnovljive energije, privatno-javnim partnerstvom,
urbanim i ruralnim razvojem povećaćemo zaposlenost i smanjiti siromaštvo.
Očuvanom životnom sredinom, prometnom povezanošću i održivim razvojem
stanovnici će podmiriti svoje potrebe za stanovanjem, obrazovanjem, zdravstvom,
kulturom, sportom, socijalnom zaštitom i drugo.“
132
6. STRATEŠKI I OPERATIVNI CILJEVI, PROGRAMI I
PROJEKTI
Da bi se mogla realizovati optimalna strategija, neophodno je da prije toga budu definisani
ciljevi razvoja lokalne zajednice. U tom kontekstu, prilikom definisanja strateških ciljeva
opštine Prijedor, vođeno je računa da se raspoloživi lokalni resursi optimalno angažuju – to
jeste: u datom trenutku na najbolji mogući način iskoriste.
Prilikom definisanja ciljeva, načelnik opštine, projektni tim i partnerska grupa su se rukovodili
činjenicom da su nam potrebni realni, efikasni i ekonomski racionalni ciljevi koji će rješavati
nagomilane probleme lokalne zajednice i time doprinijeti stabilnom i postepenom razvoju
Prijedora.
U tom procesu neophodno je da svi organi lokalne zajednice pođu od toga šta je to na šta bi
preduzetnik, koji ima ambiciju da otvara firmu u Prijedoru, najprije obratio pažnju. Prije svega
interesovalo bi ga kakvo je stanje sa raspoloživim resursima, to jest posebno kakva je
raspoloživa visokokvalifikovana radna snaga, šta je sa neophodnim sirovinama, kakav je
kvalitet infrastrukture – posebno snabdijevanja energijom, kakav je transport, klimatski uslovi,
itd.
Kada se donose odluke o tome da li omogućiti (stvoriti prostor) za neko proizvodno
investiranje ili ne, neophodno je da se ima u vidu kakve će posredne efekte izazvati ulaganje
nekog privatnog preduzetnika na lokalnu zajednicu. Odnosno, treba da se respektuju slijedeći
momenti:
Efekat na dohodak: svako investiranje uvijek podrazumijeva porast tražnje za
investicionim dobrima što podstiče njihovu proizvodnju, pa se u krajnoj liniji povećava i
raspoloživi dohodak.
Efekat kapaciteta: investicije stvaraju nove proizvodne kapacitete što ima direktne
posljedica na privredni rast, budući da se podiže „kapitalna opremljenost“ privrede.
Efekat racionalizacije: sasvim se opravdano pretpostavlja da investiranje
podrazumijeva podizanje produktivnosti u odnosu na neki već postojeći nivo. Na taj
način ista količina dobara ili usluga može da se proizvede sa manjim ulaganjima, što
oslobađa raspoložive resurse za neku drugu upotrebu. Posebno je u ovom kontekstu
značajno da se ide na stvaranje ambijenta za podsticanje onih aktivnosti koje se
zasnivaju na proizvodnom faktoru kojim lokalna zajednica raspolaže u većoj meri;
Efekat na zaposlenost: investiranje pored ostalog dovodi i do porasta zaposlenosti
proizvodnih faktora, a posebno radne snage.
Kada se govori o mogućnostima lokalne samouprave da utiču na ekonomski razvoj u svojoj
sredini tada je potrebno da se ima u vidu „indirektni instrumenti“ podsticanja razvoja. Ovi
instrumenti su različite prirode i različitih oblika, a imaju i različitu frekvenciju primene.
Pomenućemo samo nekoliko:
Bitnu stvar predstavlja stvaranje adekvatnog strateškog plana društvenog,
ekonomskog, ekološkog i prostornog razvoja koji omogućuje, zapravo olakšava,
potencijalnim investitorima da donose poslovne odluke. Sasvim je razumljivo da niko
ne želi da ulaže u regione bez jasne predstave o tome kakvo ga okruženje očekuje u
bližoj i daljoj budućnosti. Dakle, neophodno je da investitori imaju jasnu predstavu o
tome šta se u datom regionu može očekivati.
Lokalne zajednice mogu da direktno investiraju u različite objekte infrastrukture.
Podižući nivo i kvalitet infrastrukture u najširem smislu, lokalne zajednice podižu ne
samo uslove života njenih građana nego istovremeno povećavaju i stepen vlastite
atraktivnosti za potencijalne investitore. Zbog čega je ovo važno? Iz proste činjenice
da kvalitetnija infrastruktura smanjuje troškove poslovanja. Ovo je posebno značajno
pitanje u slučaju RS gde je kvalitet infrastrukture nizak i naglašeno diferenciran od
regiona do regiona. Nezadovoljavajući kvalitet infrastrukturnih objekata, a ponekad i
njihovo potpuno nepostojanje, otežava poslovanje i podiže troškove. Bitno je dakle da
133
organi lokalne zajednice imaju u vidu da je ulaganje u infrastrukturu nešto što je prva
pretpostavka u stvaranju privlačnosti regiona za privatne investicije. Posebno je ovo
bitno zbog stranih investicija. Nije razumno očekivati da strani investitori ulažu novac u
regione gde su uslovi poslovanja u velikoj mjeri različiti od onih koje imaju na
raspolaganju u vlastitoj zemlji. Posebno u vremenu globalizacije kada je cio svijet
postao potencijalna lokacija i kada nema nikakvih trajnih privilegija.
Lokalne zajednice mogu da rade na vlastitoj promociji (da koriste sve raspoložive
aktivnosti jednog dobro osmišljenog marketinga) da bi i na taj način skrenule pažnju
potencijalnih investitora. To mogu da budu različiti oblici informacionih centara, kao i
različite specijalizovane publikacije koje imaju za cilj ne samo da informišu nego i da
privuku zainteresovane investitore. O mogućnostima ovih aktivnosti u vremenu
interneta i masovnih sredstava informisanja ne treba posebno govoriti. Naravno za to
su potrebna kako određena sredstva tako i relevantni kadrovi. Posebno je potrebno da
se promjene zastareli načini razmišljanja.
Pored klasičnih marketing aktivnosti nije rijetka praksa da lokalne zajednice organizuju
lobije („grupe za pritisak“) kojima se podržavaju projekti od značaja za republiku i
državu kao cjelinu, ali koji su isto tako i od velike važnosti za lokalnu zajednicu. Radi
se dakle o onim projektima koji zbog svoje prirode ne mogu da budu finansirani na
lokalnom nivou, ali bitno podižu kvalitet infrastrukture pojedinih lokalnih zajednica,
odnosno njihove raspoložive resurse.
Lokalne zajednice takođe mogu da na različite načine konkretno podržavaju određene
ekonomske aktivnosti. Na primjer, mogu da iznajmljuju zemljište i objekte uz određene
popuste stranim institucijama, bankama, osiguravajućim društvima da bi ostvarili neke
svoje specifične kako kratkoročne tako i dugoročne (razvojne) ciljeve.
Lokalna zajednica ne treba da vodi visoku politiku već da stvara preduslove za bolji život
svojih građana. Iz tih razloga, u potpunosti je izbjegnuto bilo kakvo politikanstvo i u tu svrhu je
sprečavamo prihvatanje konfliktnih ciljeva .
Donosioci odluka o dugoročnom razvoju opštine Prijedor su ovom prilikom imali u vidu „šire“
efekte ciljeva, zadataka i mjera koje postavljaju. Pri tome se vodilo računa najviše o tome
kakve „šire“ efekte imaju investicije, imajući u vidu da je to jedan od ključnih problema privrede
kao cjeline. Pri tome, neophodno je bilo imati u vidu željene efekte investicija u lokalni razvoj i
to efekte na zaposlenost, efekte racionalizacije, efekte na ujednačenosti u razvoju bez obzira
na nacionalnu i etničku pripadnost, efekte na regionalni razvoj, itd.
Cilj označava poželjno buduće stanje – kakvu bismo situaciju željeli da imamo u budućnosti.
Uzimajući u obzir sveukupnu svrhu planiranja održivog razvoja, cilj bi mogao biti „dostići
održivi razvoj opštine Prijedor“. Međutim, ovakav cilj je veoma širok i generalizovan i ne pruža
strateške smjernice. Stoga je neophodno razmatrati mnogo konkretnije ciljeve: ciljeve koji su
realni i razumljivi, ali i dovoljno ambiciozni da njihovo ostvarivanje dovodi do zajedničkog
napretka zajednice.
Kod opredjeljivanja za ciljeve, treba voditi računa da oni:
odražavaju ozbiljnost problema (urgentnost i obim),
budu u skladu sa mogućnostima lokalne zajednice da se mijenja (realnost),
imaju definisani vremenski okvir (kratkoročni, srednjoročni i dugoročni).
Ovdje svakako treba naglasiti da lokalna zajednica kao što je Prijedor nema dovoljno resursa
da krene u ostvarivanje svih ciljeva istovremeno. Stoga je bitno nekim ciljevima, za koje se
smatra da će njihova realizacija u prvom trenutku dovesti do znatnog pomaka, dodijeliti status
prioriteta, dok će se drugi ostaviti za vrijeme kada budu vidljiv napredak u procesu realizacije
prioriteta.
134
6.1. Osnovni principi i vrijednosti za formulisanje strateških ciljeva
Pri formulisanju strateških ciljeva, mjera i aktivnosti, Opština Prijedor vodila se slijedećim
osnovnim principima:
Odgovornost za dobrobit današnjih i budućih generacija
Stanovnici i lokalna vlast opštine Prijedor svjesni su svoje odgovornosti za dobrobit sadašnjih i
budućih generacija. Zbog toga su spremni da zajednički djeluju u cilju postizanja veće
pravičnosti i pravednosti, protiv siromaštva i društvenog podvajanja, za zdrav život i zdravu
životnu sredinu. Opština Prijedor, njena lokalna vlast i svi stanovnici vrednovaće i poštovati
razlike u kulturi, polu, vjeri i starosti, priznajući da to doprinosi društvenom bogatstvu opštine.
Društvena pravednost i ekološka djelotvornost privrednog razvoja
Stanovnici i lokalna vlast Prijedora vjeruju da privreda, kao niz ljudskih aktivnosti koji
pretvaraju prirodne resurse u dobra i usluge koje zadovoljavaju čovjekove društvene potrebe,
mora postati društveno pravedna i ekološki djelotvorna, izbjegavajući nepotrebno trošenje
neobnovljivih resursa.
Podjela odgovornosti
Stanovnici i lokalna vlast Prijedora prihvataju načelo podijeljene odgovornosti za održivi
razvoj. Da uključimo građane i da radimo partnerski – na svim nivoima vlasti i sa svim lokalnim
faktorima, uključujući privrednike i predstavnike nevladinih organizacija – prema ostvarivanju
načela vizije, ciljeva, programa i projekata.
Poštovanje mira i ljudskih prava
Nedostatak uzajamnog razumijevanja i informacija vodi ka nepovjerenju, strahu i nasilju.
Samo se društvo koje se razvija u miru može smatrati održivim. Održivi razvoj je proces koji
može pomoći u prevenciji budućih konflikata, kako na našem, lokalnom, tako i na globalnom
nivou. Zbog toga će naša strategija kao i svi napori na njenom primjenjivanju biti prožeti
kulturom mira, nenasilja i poštovanjem ljudskih prava.
6.2. Programi, projekti
Kada se zna šta se želi i kuda se namjerava ići, ostaje ništa manje važno i svakako
komplikovanije pitanje: a kako? Odgovor na njega daje jezgro strategije, jer je akcija ono što
definiše strategiju. Drugim riječima, poslije definisanja vizije i ciljeva, potrebno je odabrati
instrumente koji stoje lokalnoj zajednici na raspolaganju i pokušati dostići željeno stanje. To se
i čini odabirom programa, koje čine srodni projekti, i samih projekata, koji predstavljaju
pojedinačne akcije.
Budući da se jedan cilj obično može postići na više različitih načina, prilikom formulacije
programa i projekata potrebno je svakako poći od elementarnog ekonomskog načela koje
kaže da je dobro sa što manje ulaganja postići što više rezultata. Dakle, ekonomičnost
projekata i programa moraju biti prvi kriterijumi pri odlučivanju.
Mnogi su programi lokalnog ekonomskog razvoja mogući, a osnovnima se mogu smatrati
sledeći:
unapređenje lokalne poslovne i investicione klime,
unapređenje lokalne tvrde infrastrukture,
unapređenje lokacija i poslovnog prostora za firme,
unapređenje lake infrastrukture,
podsticanje rasta lokalnih firmi,
ohrabrivanje pojave novih firmi,
privlačenje stranih investitora,
podsticanje sektorskog (klaster) razvoja,
135
unapređenje pojedinih područja opštine,
poboljšanje šansi za zapošljavanje ranjivih grupa.
6.2.1. Izbor programa i projekata
Proces odabiranja programa i projekata, tj. akcija kojima će se realizovati ciljevi lokalnog
razvoja, nikako nije očigledan, već se obavlja u senci znatnih neizvjesnosti. Jer, ne postoji
jednostavna formula uz pomoć koje se iz ciljeva mogu lako izvesti programi i projekti za
njihovu realizaciju. Naprotiv, efekti pojedinih projekata i programa nisu unaprijed potpuno
poznati, već mogu, djelimično u zavisnosti i od kvaliteta realizacije, da budu različiti, odnosno
ili zadovoljavajući ili manji od očekivanih.
To selektovanje konkretnih strategija svakako bi trebalo da počiva na evaluaciji vrlina i slabosti
lokalne ekonomije i na organizacionim i finansijskim kapacitetima lokalne vlasti i njenih
razvojnih partnera.
Za lokalne vlasti mogu se preporučiti četiri jasna pravila prilikom izbora programa i projekata
koji će biti izvedeni tokom sprovođenja strategije lokalnog razvoja:
Pravilo 1: Ne činiti štetu. Ovo znači da lokalna vlast ne bi trebalo da izvodi loše poteze,
makar i iz najboljih namera. Moguće je, na primjer, da lokalna vlast u hvale vrijednoj težnji da
očuva kvalitet životne sredine uvede pretjerano oštre standarde ekološke zaštite i tako rastjera
zainteresovane investitore, ili da se, u želji da se privuku investitori, ponude prevelike olakšice
koje više koštaju nego što donose lokalnoj zajednici. Na taj način se dovodi u pitanje i sam
koncept podsticanja lokalnog ekonomskog razvoja.
Pravilo 2: Raditi dobro svoj osnovni posao. Lokalna vlast daje najbolji doprinos
ekonomskom i svakom drugom razvoju lokalne zajednice onda kada dobro radi svoj osnovni
posao: efikasno upravljanje opštinom, dobra komunalna privreda, razumna pravila, lako
obavljanje standardnih poslova sa opštinom, nepristrasnost prema svim firmama i slično.
Pravilo 3: Krajnje oprezno intervenisati u ekonomiji. Tržište je veoma efikasan i snažan
regulator ekonomske aktivnosti i ne treba ga bez prijeke potrebe i jakih razloga gušiti ili mu
korigovati dejstvo.
Pravilo 4: Ekonomisati resursima, tj. sa što manje resursa ostvariti što više rezultata; jer,
sredstva su uvijek ograničena i moraju se štedljivo upotrebljavati; u protivnom, brzo će se
potrošiti pribavljeno i strategija razvoja će se naći u nerješivim finansijskim problemima.
Prilikom odlučivanja o pojedinim projektima-akcijama i između njih, dobro je da lokalne vlasti i
njihovi partneri postave sebi ova i slična pitanja:
Efekti. Šta je predviđeni ishod akcije? Koje su opšte koristi od nje? Ko će, pojedinačno
posmatrano, imati koristi? Mogu li koristi biti kvantifikovane?
Finansiranje. Koji su direktni, a koji indirektni troškovi projekta? Kako će projekt biti
finansiran? Da li je finansiranje dostižno?
Vrijeme. Koliko je vremena potrebno za dati projekt? Da li se akcija može izvesti brzo kako bi
se demonstrirala uspešnost programa i stvorila pozitivna inercija? Da li je projekt osjetljiv na
zakašnjenja?
Pravni aspekt. Koje su pravne implikacije projekta? Da li je lokalna vlast nadležna za njegovo
izvođenje? Da li drugi partneri mogu da učestvuju i u kom svojstvu?
136
Ova i slična pitanja trebalo bi da onima koji vrše izbor između projekata i programa
potpomognu u orijentaciji, odnosno u spoznaji svih brojnih elemenata na kojima se zasniva
odlučivanje. A ono – odlučivanje – trebalo bi da bude zasnovano na informisanom i
kompetentnom sumiranju prednosti i slabosti pojedinih strategija u odnosu na postavljene
ciljeve.
Iskustvo pokazuje da nije dobra orijentacija na veliki broj programa u strategiji, jer ih neće biti
moguće izvesti, a usljed finansijskih, organizacionih i stručnih ograničenja koja se neminovno
pojavljuju. Stoga je dobro da lokalna zajednica izabere manji broj programa, koje realistično
posmatrano, može da izvede bez preambicioznog prevazilaženja sopstvenih snaga.
6.3. Finansijski instrumenti
Najteži dio procesa strateškog planiranje lokalnog razvoja svakako je obezbjeđivanje
finansiranja programa i projekata. Uvijek je puno dobrih ideja, ali malo novaca. Ipak, novaca
ima i u lokalnoj zajednici, a može se naći i izvan nje.
Pogledajmo neke mogućnosti:
• Tekući prihodi lokalne vlasti prvi su i najvažniji izvor, iako ne uvek najveći;
orijentacija na sopstvena sredstva je prirodna, jer su ona najsigurnija i najlakše
dostupna. Budžet lokalne zajednice, po važećim propisima, može da finansira sve
namjene, tj. ne postoje formalna ograničenja njegovom uključenju u finansiranje
projekata od značaja za lokalni razvoj. Ipak, on ne može da bude osnovni izvor
finansiranja, posebno za veće komunalne i infrastrukturne projekte. Naime, prvo,
konkurencija raznih potreba za finansiranjem iz budžeta je tako velika da se obično
najlakše smanjuju baš investicioni rashodi; i drugo, obim budžeta lokalnih zajednica
često nije dovoljan za finansiranje krupnijih projekata. I pored toga, budžet je važan
oslonac procesa strateškog planiranja lokalnog razvoja. Jer, iz njega se mogu
finansirati brojni projekti koji ne zahtijevaju velike sume novca, na primjer za edukacije
ili socijalne potrebe. Pored toga, on može poslužiti kao izvor učešća lokalne zajednice
za finansiranje projekata kroz zajmove ili kredite, a i kao garancija njihovog redovnog
vraćanja.
• Transferi od centralne vlasti je neophodan jer i ovlaštenja i finansijska sredstava su
u značajnoj mjeri centralizovana. Dio tih sredstava potrebno je usmjeri na razvoj
lokalnih zajednica, provođenjem strateških, posebno infrastrukturnih, projekata. U ta
sredstva treba uključiti i sredstva Investiciono - razvojne banke Republike Srpske.
• Sredstva komunalnih preduzeća, kojima i jeste zadatak da iz sopstvenih izvora
finansiraju sopstveni razvoj; doduše često to nije moguće, pošto se cijene komunalnih
usluga drže niskima, kako bi se popravio životni standard stanovništva, sa
iscrpljivanjem komunalnih preduzeća kao posljedicom. Ubuduće je potrebno voditi
politiku realnih cijena usluga, a eventualno subvencionisati siromašne građane, što bi
na osnovu viših cijena za većinu građana donijelo veći prihod i sredstva za razvoj.
• Zaduživanje lokalne zajednice legitiman je način obezbjeđenja sredstava za
finansiranje infrastrukturnih i sličnih dugoročnih projekata; ono često predstavlja kako
jedini način obezbjeđenja novca, tako i način da se troškovi razvoja podijele i sa
slijedećim generacijama, koje će takođe imati koristi od investicije. Zaduživanje se
može obaviti na dva klasična načina: kroz zajmove kod banaka i drugih finansijskih
institucija, i kroz obveznice, koje bi lokalne zajednice emitovale i plasirale ih, one ili
neko u njihovo ime, na domaće i/ili strano finansijsko tržište.
• Prodaja imovine i prihodi od privatizacije predstavlja konverziju postojeće u novi
oblik imovine; u ovo vrijeme tranzicije i novih pogleda na ulogu lokalnih zajednica,
sasvim je prirodno da se lokalna vlast oslobađa imovine koja joj više ne treba i da
obezbjeđuje onu koja je potrebna i njoj i stanovništvu.
137
• Koncesije su važan model finansiranja izgradnje i eksploatacije infrastrukturnih i
komunalnih projekata. Koncesija je pravo koje koncedent ustupa koncesionaru na
određeno vrijeme i pod određenim uslovima u svrhu obavljanja privredih djelatnosti
korištenjem prirodnih bogatstava, dobara u opštoj upotrebi i obavljanju djelatnosti od
opšteg interesa. Koncesionar je pravno lice osnovano u skladu sa zakonima RS u
vlasništvu domaćeg ili stranog pravnog lica, kome se dodjeljuje koncesija i koje
izvršava ugovor o koncesiji u skladu sa zakonom o koncesijama. Odnosno radi se o
partnerstvu javnog i privatnog sektora, gdje javni sektor daje privatnom tržišnu moć,
odnosno jedan monopol (na primjer, pravo da izgradi autoput ili vodovod), dok privatni
sektor obezbjeđuje finansiranje i organizuje eksploataciju u ugovorenom periodu. Po
isteku tog perioda, sva imovina prelazi u državno vlasništvo.
• Privatni sektor je važan izvor finansiranja lokalnih projekata, i to ne kao izvor
budžetskih prihoda, već kao partner u razvojnim procesima; naime, partnerstvo lokalne
zajednice i privatnog sektora je opcija koja može biti utemeljena na najzdravijim
komercijalnim interesima privatnog sektora, pa je treba koristiti uvijek kada je to
moguće.
• Fondacije, uglavnom inostrane, mogu biti vrlo važan izvor finansiranja u oblastima
socijalne zaštite, zdravstva, prosvjete i slično. Evropska unija je sada, a posebno će u
budućnosti biti, najvažniji međunarodni oslonac u finansijskom smislu. Parafiranjem
sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju BiH i EU otvaraju se mogućnosti pristupa
pretpristupnim fondovima Evropske unije. Evropska banka za obnovu i razvoj, koja
podržava ekonomsku tranziciju i grane kao što su energetika, rudarstvo, saobraćaj;
aktivna je u obezbjeđivanju kreditnih linija za mala i srednja preduzeća. Evropska
investiciona banka, koja se najvećim dijelom bavi povoljnim kreditiranjem saobraćajne
infrastrukture. Svjetska banka, koja se brine o strukturnim reformama u BiH i
potpomaže projekte koji su od značaja za smanjenje siromaštva (zapošljavanje,
socijalna zaštita, obrazovanje itd). Bilateralni donatori, tj. pojedinačne zemlje koje
odobravaju pomoć na osnovu dobro obrazloženih projekata.
• Donatori (pokloni i zajmovi) poslednjih godina bili su veoma značajan izvor
finansiranja, pa i na lokalnom nivou, ali je sigurno da će se njihova uloga vremenom
smanjivati (već smanjuje); ipak, neki od njih (Svjetska banka, USAID, EU) i dalje su
veliki finansijeri.
• Drugi dostupni izvori finansiranja.
138
VIZIJA
„Prijedor je lokalna zajednica koja je na putu integrisanja u moderne evropske tokove kroz regionalnu i
prekograničnu saradnju, utemeljena na građanskim i demokratskim principima, ljudskim pravima i
dobrom međunacionalnom tolerancijom. Snažnom preduzetničkom aktivnosti i inovacijama, razvojem
informacione i digitalne tehnologije, upotrebom nove i obnovljive energije, privatno-javnim
partnerstvom, urbanim i ruralnim razvojem povećaćemo zaposlenost i smanjiti siromaštvo. Očuvanom
životnom sredinom, prometnom povezanošću i održivim razvojem stanovnici će podmiriti svoje potrebe
za stanovanjem, obrazovanjem, zdravstvom, kulturom, sportom, socijajalnom zaštitom i drugo.“
Strategija razvoja opštine Prijedor
STRATEŠKI CILJEVI
STRATEŠKI CILJ 2
STRATEŠKI CILJ 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture,
rješavanje prepreka međunarodnih
puteva za prevoz tereta kroz efikasne
kratkoročne intervencije, prostorno i
urbanističko planiranje.
STRATEŠKI CILJ 3
Podrška implementaciji, unapređenju
i razvoju politike i zakonodavstva u
oblasti životne sredine.
Implementacija direktiva EU o zaštiti
životne sredine, jačanje znanja za
razvoj, procjenu, monitoring i
vrednovanje politike zakonodavstva
EU u oblasti životne sredine.
Podrška razvoju inovacija u preduzetništvu,
integraciji tržišta, medijskog sadržaja i
digitalne tehnologije, podsticanja upotrebe
nove obnovljive energije. Podsticanje
inovacija MSP, rješavanje prepreka
korištenja elektronskih usluga, podrška
razvoju ITC u javnom sektoru, istraživanje
novih izvora energije, šira upotreba
obnovljive energije. Sprovođenje naučno
istraživačke aktivnosti radi postizanja
ciljeva za rast, konkurentnost i
zapošljavanje.
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje
životnih uslova stanovništva, borba
protiv siromaštva i nezaposlenosti,
suzbijanje diskriminacije,
ravnopravnost polova, integracija
osoba sa posebnim potrebama u
društvu.
139
STRATEŠKI CILJ 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, rješavanje prepreka međunarodnih puteva za prevoz tereta kroz efikasne
kratkoročne intervencije, prostorno i urbanističko planiranje
Prioritetni strateški cilj održivog razvoja opštine Prijedor u oblasti razvoja i unapređenja infrastrukture, rješavanja prepreka
međunarodnih puteva za prevoz tereta kroz efikasne kratokočne intervencije moguće je sprovesti angažovanjem najstručnijih
raspoloživih kadrova, primjenom transparentnog postupka, uz korišćenje svih dostupnih izvora finansiranja i uspostavljanje
standarda u upravljanju infrastrukturnim sistemima.
U oblasti prostornog i urbanističkog planiranja cilj je postizanje racionalne organizacije i uređenja prostora, usklađivanjem
njegovog korišćenja sa mogućnostima i ograničenjima u raspolaganju prirodnim i stvorenim vrijednostima, sa potrebama
dugoročnog socijalnog i ekonomskog razvoja.
OPERATIVNI CILJ 1
OPERATIVNI CILJ 2
Razvoj i unapređenje saobraćajne
infrastrukture
OPERATIVNI CILJ 4
Razvoj i unapređenje
telekomunikacije kroz podršku
politici informacione i komunikacione
tehnologije koja će podsticati novo
integrisano tržište elektronske mreže,
medijskog sadržaja i digitalne
tehnologije. Podrška će biti
usmjerena na traženje rješenja za
uklanjanje prepreka širenja i
korištenja elektronskih usluga.
Razvoj i unapređenje
telekomunikacija će takođe pružiti
podršku modernizaciji usluga javnog
sektora, čime će se ostvariti veća
efikasnost i bolji kvalitet usluga.
Poboljšanje elektroenergetske
infrastukture koja će biti usmjerena
na podsticanje šire upotrebe nove i
obnovljive energije i unapređenje
energetske efikasnosti, kao i na
jačanje usklađenosti sa energetskim
regulatornim okvirom.
OPERATIVNI CILJ 3
Poboljšanje vodosnabdjevanja i
tretman otpadnih voda
OPERATIVNI CILJ 6
OPERATIVNI CILJ 5
Proširenje toplovodne mreže
Poboljšanje prostornog i
urbanističkog planiranja
PROGRAMI ZA REALIZACIJU CILJEVA
1. Program rekonstrukcije i izgradnje saobraćajne infrastukture (drumski, željeznički, autobuski i vazdušni
saobraćaj).
2. Program poboljšanje elektroenergetske infrastukture koji će biti usmjerena na podsticanje šire upotrebe
nove i obnovljive energije i unapređenje energetske efikasnosti, kao i na jačanje usklađenosti sa energetskim
regulatornim okvirom.
3. Program poboljšanja vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda.
4. Program podrške politici razvoja i unapređenja telekomunikacije kroz podršku politici informacione i
komunikacione tehnologije koja će podsticati novo integrisano tržište elektronske mreže, medijskog sadržaja
digitalne tehnologije. Program razvoja i unapređenja telekomunikacija će pružiti podršku
modernizaciji usluga javnog sektora, radi ostvarivanja veće efikasnosti i boljeg kvaliteta usluga.
5. Program proširenja toplovodne mreže.
6. Program izrade prostorno planske dokumentacije.
140
PROJEKTI ZA IMPLEMENTACIJU
STRATEŠKI CILJ 1: Razvoj i unapređenje infrastrukture, rješavanje prepreka međunarodnih puteva za prevoz tereta kroz efikasne
kratkoročne intervencije, prostorno i urbanističko planiranje
Operativni cilj 1: Razvoj i unapređenje saobraćajne infrastrukture
1.
Izgradnja auto puta Prijedor – Banja Luka
2.
Izgradnja brze ceste Prijedor – Kozarska Dubica
3.
Rekonstrukcija autobuske stanice
4.
Izrada studije o mogućnostima poboljšanja gradskog i prigradskog saobraćaja
5.
Izgradnja javnih garaža
6.
Izgradnja kratke zaobilaznice oko Prijedora
7.
Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Banja Luka – Kozarska Dubica
8.
Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Sanski Most – Banja Luka
9.
Otklanjanje uskih grla u Prijedoru (izgradnja nadvožnjaka ili podvožnjaka ispod pruge na Pećanima)
10.
Osposobljavanje radionice za opravku teretnih željeznički vagona u Prijedoru
11.
Remont i održavanje pruge - ind.kolosijeka Prijedor-Ljubija
12.
Rekonstrukcija i izgradnja lokalne putne mreže
13.
Razvoj infrastrukture u ruralnim popdučjima
Operativni cilj 2: Poboljšanje elektroenergetske infrastukture koja će biti usmjerena na podsticanje šire upotrebe nove i obnovljive energije i
unapređenje energetske efikasnosti, kao i na jačanje usklađenosti sa energetskim regulatornim okvirom.
1.
Rekonstrukcija i novoizgradnja srednjenaponske distributivne mreže i trafostanice 20/0,4kv (kilovolti), definisane urbanističkim
planom i planom JP „Elektrokrajine“ za izgradnju elektroenergetske infrastrukture, uz primjenu modernih tehnologija za upravljanje i
automatizaciju
2.
Rekonstrukcija i novoizgradnja niskonaponske distributivne mreže, definisane urbanističkim planom i planom JP “Elektrokrajine“ za
izgradnju elektroenergetske infrastrukture
Operativni cilj 3: Poboljšanje vodosnabdijevanja i izgradnja sistema za tretman otpadnih voda
1.
Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih voda za područje MZ Ljubija
2.
Korištenje izvorišta vode Crno Vrelo za snabdijevanje Omarske, Kozarca, Marićke i drugih rubnih mjesta
3.
Vodosnabdijevanje Prijedora - sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
4.
Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih ih voda za područje MZ Kozarac i okolnih naselja
5.
Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih ih voda za područje MZ Omarska i okolnih naselja
6.
Izgradnja centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda i dogradnja kanalizacionog sistema Prijedor
7.
Izgradnja lokalnog vodovoda Tomašica
Operativni cilj 4: Razvoj i unapređenje telekomunikacija kroz podršku politici informacione i komunikacione tehnologije koja će podsticati novo
integrisano tržište elektronske mreže, medijskog sadržaja i digitalne tehnologije. Podrška će biti usmjerena na traženje rješenja za uklanjanje
prepreka korištenju elektronskih usluga. Razvoj i unapređenje telekomunikacija će pružiti podršku modernizaciji usluga javnog sektora, čime
će se ostvariti veća efikasnost i bolji kvalitet usluga.
1.
Puna pokrivenost opštine fiksnom i mobilnom telefonijom
2.
Izgradnja sistema digitalne kablovske televizije IPTV, interneta i fiksne telefonije VOIP
3.
Pojačavanje signala radio i TV Prijedor, kako bi se postigla čujnost i vidljivost na cijelom području opštine Prijedor
Operativni cilj 5: Proširenje toplovodne mreže
1.
Izgradnja plinovoda na području opštine Prijedor
2.
Izgradnja dvije vrelovodne stanice, vrelovodne i toplovodne mreže za priključenje postojećih negrijanih objekata, Zanatske ulice i
dijela ulice Kralja Petra I Oslobodioca
3.
Povećanje kapaciteta v.s.-11 proširenje toplovodne mreže za grijanje postojećih i novoplaniranih objekata kod kina Mrakovica i
izgradnja nove v.s. - vrelovodne i toplovodne mreže za grijanje objekata između ulice Šoše Mažara i Partizanske
4.
Proširenje toplovodne mreže u djelu grada Pećani za grijanje izgrađenih i novoplaniranih objekata (niz prugu)
5.
Automatizacija vrelovodnih stanica
Operativni cilj 6: Poboljšanje prostornog i urbanističkog planiranja
1.
Završetak Prostornog plana opštine Prijedor
2.
Izrada Regulacionog plana nacionalnog parka „Kozara“
3.
Izrada Regulacionih planova poslovnih zona u Prijedoru
4.
Formiranje službe dokumentacije za prostorno i urbanističko planiranje (GIS-baza podatka)
5.
Izrada Urbanističkog plana Prijedora
141
STRATEŠKI CILJ 2
Podrška razvoju inovacija u preduzetništvu, integraciji tržišta, medijskog sadržaja i digitalne tehnologije, podsticanja
upotrebe nove obnovljive energije. Podsticanje inovacija u malim i srednjim preduzećima, rješavanje prepreka
korištenja elektronskih usluga, podrška razvoju informaciono komunikacione tehnologije u javnom sektoru,
istraživanje novih izvora energije i šira upotreba obnovljive energije. Sprovođenje naučno-istraživačke aktivnosti radi
postizanja ciljeva za rast, konkurentnost i zapošljavanje.
OPERATIVNI CILJ 1
OPERATIVNI CILJ 2
Razvoj i unapređenje rudarstva,
industrije i male privrede
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni
razvoj
OPERATIVNI CILJ 3
OPERATIVNI CILJ 4
U saradni sa šumarstvom, razvoj
drvoprerađivačke industrije i
iskorištavanje potencijala
Nacionalnog parka
Razvoj turističkih i trgovinskih
kapaciteta
PROGRAMI ZA REALIZACIJU CILJEVA
1. Program razvoja i unapređenja rudarstva, industrije i male privrede
2. Program razvoja održive poljoprivrede i ruralnog razvoja
3. Program razvoja drvoprerađivačke industrije i iskorištavanje potencijala Nacionalnog parka
4. Program razvoja turističkih i trgovinskih kapaciteta
142
PROJEKTI ZA IMPLEMENTACIJU
STRATEŠKI CILJ 2: Podrška razvoju inovacija u preduzetništvu, integraciji tržišta, medijskog sadržaja i digitalne
tehnologije, podsticanja upotrebe nove obnovljive energije. Podsticanje inovacija u malim i srednjim preduzećima,
rješavanje prepreka korištenja elektronskih usluga, podrška razvoju informaciono komunikacione tehnologije u
javnom sektoru, istraživanje novih izvora energije, šira upotreba obnovljive energije. Sprovođenje naučnoistraživačke aktivnosti radi postizanja ciljeva za rast, konkurentnost i zapošljavanje.
Operativni cilj 1: Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male privrede
1.
Otvaranje površinskog kopa „Buvač“ na rudniku Omarska
2.
Projekat pokretanja proizvodnje željeznih ruda na lokalitetu Ljubija
3.
Akreditovanje laboratorije za ispitivanje mineralnih sirovina i materijala u rudarstvu i građevinarstvu
4.
Izrada dokumentacije i izgradnja prerađivačkih kapaciteta (cement, glina, kvarcni pijesak, dolomit, prirodni željezni
oksidi)
5.
Preduzetnička obuka za mlade
6.
Podrška uvođenju standarda kvaliteta
7.
Projekat promocije preduzetništva mladih
8.
Obuke iz projektnog menadžmenta
9.
Podrška za povezivanje i preduzetničke inicijative za žene
10.
Promocija teritorije opštine Prijedor
11.
Osnivanje poslovnih, industrijskih u slobodnih zona u Prijedoru
12.
Razvoj preduzetničkog inkubatora Prijedor – (faza 3)
13.
Organizacija programa i prilagođavanje potrebama malih i srednjih preduzeća
14.
Promocija zajedničkih projekata i saradnje – osnivanje klastera
15.
Organizacija privrede za lokalni ekonomski razvoj – osnivanje poslovnih udruženja
16.
Garantni depozit za Fondaciju za razvoj
Operativni cilj 2: Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
1.
Proizvodnja povrća i cvijeća u zatvorenom prostoru i na otvorenom polju
2.
Unapređenje stočarske proizvodnje, sa akcentom na proizvodnju mlijeka i mesa
3.
Osnivanje centra za edukaciju poljoprivrednih proizvođača
4.
Unapređenje voćarske proizvodnje
5.
Uređenje vodnog režima poljoprivrednog zemljišta na područji opštine Prijedor
6.
Proizvodnja industrijskog bilja i stočne hrane
Operativni cilj 3: U saradni sa šumarstvom razvoj drvoprerađivačke industrije i iskorištavanje potencijala
Nacionalnog parka
1.
Sanacija šumskih makadamskih puteva 1.Mrakovica-Gola planina (u dužini od 6 km) 2.Mrakovica-Glavuša (u
dužini od 4 km)
Operativni cilj 4: Razvoj turističkih i tgovinskih kapaciteta
1.
Izgradnja biciklističkih staza u opštini Prijedor
2.
Izgradnja pješačkih staza u opštini Prijedor
3.
Opremanje info centara (Prijedor, Mrakovica, Eko centar „Ljeskarice“)
4.
Postavljanje turističke signalizacije na području opštine Prijedor
5.
Izrada promotivnog materijala
6.
Postavljanje turističke signalizacije u Nacionalnom parku „Kozara“ i oko njega
143
STRATEŠKI CILJ 3
Podrška implementaciji, unapređenju i razvoju politike i zakonodavstva u oblasti životne sredine. Implementacija
direktiva EU o zaštiti životne sredine, jačanje znanja za razvoj, procjenu, monitoring i vrednovanje politike
zakonodavstva EU u oblasti životne sredine.
OPERATIVNI CILJ 1
OPERATIVNI CILJ 2
Izgradnja sistema upravljanja čvrstim
otpadom
Izgradnja sistema zaštite od voda i
odvođenje padavinskih voda
PROGRAMI ZA REALIZACIJU CILJEVA
1. Program izgradnje sistema upravljanja čvrstim otpadom
2. Program izgradnje sistema zaštite od voda i odvođenje padavinskih voda
PROJEKTI ZA IMPLEMENTACIJU
STRATEŠKI CILJ 3: Podrška implementaciji, unapređenju i razvoju politike i zakonodavstva u oblasti životne sredine.
Implementacija direktiva EU o zaštiti životne sredine, jačanje znanja za razvoj, procjenu, monitoring i vrednovanje politike
zakonodavstva EU u oblasti životne sredine.
Operativni cilj 1: Izgradnja sistema upravljanja čvrstim otpadom
1. Izgradnja ekološke deponije sa mogućnošću reciklaže pojedinih sirovina (organske materije, plastika, papir, staklo, ostali materijali) i
učiniti je dijelom regionalnom
Operativni cilj 2: Izgradnja sistema zaštite od voda i odvođenje padavinskih voda
1. Formiranje centra za obavještavanje u sklopu održavanja i zaštite od pucanja nasutih brana na rudištima Ljubija (Šikići) i Gradina
(Međeđa)
2. Regulacija Sane i Gomjenice i regulacija Bereka i drugih vodotoka radi zaštite od poplava
3. Održavanje brane na Ribnjaku
144
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova stanovništva, borba protiv siromaštva i nezaposlenosti, suzbijanje
diskriminacije, ravnopravnost polova, integracija osoba sa posebnim potrebama u društvu
OPERATIVNI CILJ 1
Poboljšanje demografske
strukture i razvoj tržišta
rada
OPERATIVNI CILJ 4
Razvoj i poboljšanje sistema
obrazovanja i jačanje evropske
saradnje i međunarodnih veza,
a posebno promovisanje
evropske ponude visokog
obrazovanja, kao i povećanje
razmjene diplomiranih
studenata i akademskog
osoblja
OPERATIVNI CILJ 7
Poboljšanje položaja mladih i
pružanje podrške evropskom
građanstvu i solidarnosti
mladih
OPERATIVNI CILJ 2
Adekvatna socijalna politika
i politika zbrinjavanja
socialno ugroženih
zasnovana na ljudskim
pravima
OPERATIVNI CILJ 5
Razvoj i unapređenje kulture
kroz jačanje zajedničkog
evropskog kulturnog
prostora, uz podršku
evropskoj filmskoj industriji,
podstičući saradnju u oblasti
produkcije i distribucije
filmova
OPERATIVNI CILJ 8
Efikasna i moderna lokalna
uprava i samouprava
OPERATIVNI CILJ 11
OPERATIVNI CILJ 10
Prorišenje kapaciteta
groblja
Izgradnja i poboljšanje rada
pijaca
OPERATIVNI CILJ 3
Adekvatna zdravstvena
zaštita, dom zdravlja,
bolnica, apoteke
OPERATIVNI CILJ 6
Razvoj i unapređenje sporta
i fizičke kulture
OPERATIVNI CILJ 9
Razvoj i unapređenje javnih
usluga
OPERATIVNI CILJ 12
Saradnja sa neprofitinim
sektorom na izgradnji
sistema održivog razvoja
PROGRAMI ZA REALIZACIJU CILJEVA
1. Program poboljšanje demografske strukture i razvoja tržišta rada
2. Program socijalne politika i politika zbrinjavanja socialno ugroženih, zasnovan na ljudskim pravima
3. Program zdravstvena zaštita, sanacije doma zdravlja i ambulanata porodične medicine
4. Program razvoja obrazovanja (program je namjenjen jačanju evropske saradnje i međunarodnih veza u
okviru visokog obrazovanja, kroz visokokvalitetne master kurseve koji studentima širom svijeta daju šansu da se
uključe u postdiplomske studije na evropskim institucijama, a akademskom osoblju pružaju priliku da se angažuju na
projektima u inostranstvu. Specifični ciljevi ovog programa se odnose na promovisanje evropske ponude visokog
obrazovanja, kao i na povećanje razmjene diplomiranih studenata i akademskog osoblja iz trećih zemalja.
5. Program razvoja i unapređenja kulture kroz jačanje zajedničkog evropskog kulturnog prostora uz podršku
evropskoj filmskoj industriji podstičući saradnju u oblasti produkcije i distribucije filmova.
6. Program razvoja i unapređenja sporta i fizičke kulture
7. Program Omladina u akciji pomaže sljedeći niz aktivnosti kako bi se postigli dati ciljevi: promovisanje razmjene
mladih radi podsticanja njihove mobilnosti, kao i podrška inicijativama, projektima i aktivnostima mladih usmjerenim
na razvijanje građanstva mladih i međusobnog razumjevanja; podrška inicijativama koje će pomoći da se mladi ljudi
pokrenu ka učešću u raznim vrstama dobrovoljnih aktivnosti u okviru Unije i van nje; razvijanje međusobnog
razumjevanja mladih u duhu otvorenosti; unapređenje kvaliteta struktura za podršku mladim ljudima i pomoć za
razvijanje sistema razmjene, obuke i informisanja omladinskih instruktora; promovisanje saradnje u domenu politike
prema mladima, pružajući podršku strukturnom dijalogu između mladih i aktera nadležnih za politiku prema mladima,
kao i podsticanju inicijativa okrenutih ka jačanju saradnje sa međunarodnim organizacijama.
8. Program razvoja loklane uprave i samouprave
9. Program razvoja i unapređenja javnih usluga
10. Program proširenja kapaciteta groblja
11. Program razvoja pijaca
12. Program saradnje sa neprofitinim sektorom na izgradnji sistema održivog razvoja
145
PROJEKTI ZA IMPLEMENTACIJU
STRATEŠKI CILJ 4: Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova stanovništva, borba protiv siromaštva i nezaposlenosti, suzbijanje
diskriminacije, ravnopravnost polova, integracija osoba sa posebnim potrebama u društvu
Operativni cilj 1: Poboljšanje demografske strukture i razvoj tržišta rada
1. Analiza ljudskih resursa i potreba malih i srednjih preduzeća, kao i velikih preduzeća, po broju i vrsti kvalifikovane radne snage
2. Podrška za zapošljavanje mladih visokoobrazovanih kadrova
3. Podsticaj samozapošljavanju
4. Osnivanje Centra za radnu orijentaciju
Operativni cilj 2: Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja socijalno ugroženih lica, zasnovana na ljudskim pravima
1. Podrška višečlanim porodicama
2. Zaštita djece pod rizikom i bez roditeljskog staranja (hraniteljstvo)
3. Personalna asistencija – pomoć licima sa invaliditetom i zapošljavanje mladih
4. Unapređenje kvaliteta života starih osoba kroz vaninstitucionalnu pomoć i podršku
5. Stambeno zbrinjavanje socijalno ugroženih lica
6. Dnevni centar za maloljetnike
5. Stambeno zbrinjavanje socijalno ugroženih lica
Operativni cilj 3: Adekvatna zdravstvena zaštita, dom zdravlja, bolnica, apoteke
1. Sanacija centralnog objekta Doma zdravlja Prijedor
2. Sanacija ambulante porodične medicine
3. Izgradnja ambulanti porodične medicine
4. Razvoj dječije i preventivne stomatologije
Operativni cilj 4: Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja i jačanje evropske saradnje i međunarodnih veza, a posebno promovisanje evropske
ponude visokog obrazovanja, kao i povećanje razmjene diplomiranih studenata i akademskog osoblja
1. Izgradnja / rekonstrukcija objekata područnih i matičnih osnovnih škola
2. Izgradnja objekta Visoke medicinske škole
3. Adaptacija i opremanje potkrovlja Elektrotehničke i Mašinske škole
4. Sanacija i opremanje gimnazije „Sveti Sava“
5. Izgradnja Kampus za studente i učenike srednjih škola
6. Rekonstrukcija –sanacija školskog objekta: Medicinsko-tehnološka i Građevinske škole,te Poljoprivredno-prehrambena škola
7. Izgradnja sportske dvorane za potrebe fizičkog vaspitanja i sportskih aktivnosti za srednje škole opštine Prijedor
8. Izgradnja novih objekata - vrtića i adaptacija vrtića ''Radost'', ''Snježana'' i ''Đurđevak''
Operativni cilj 5: Razvoj i unapređenje kulture kroz jačanje zajedničkog evropskog kulturnog prostora
1. Izgradnja objekta Gradske biblioteke - sa multimedijalnim centrom
2. Rekonstrukcija i osavremenjavanje kina „Radnik“
3. Uređenje muzejskog dvorišta i izgradnja manjeg lapidarija u okviru muzeja Kozare
4. Adaptacija i nadziđivanje objekta Pozorišta „Prijedor“
5. Adaptacija zgrade SKUD „Dr Mladen Stojanović“
6. Podrška kulturnim manifestacijama u opštini Prijedor
Operativni cilj 6: Razvoj i unapređenje sporta i fizičke kulture
1. Izgradnja sportskih terena
2.Gradski stadion-poslovno sportski centar „Rudar“ Prijedor
Operativni cilj 7: Poboljšanje položaja mladih i pružanje podrške evropskom građanstvu i solidarnosti mladih
1. Kulturno-edukativni omladinski centar „Ljetna bašta“
2. Opremanje prostorija društvenih domova na području opštine Prijedor“
3. Stambeno zbrinjavanje mladih
4. Zdravstveno zbrinjavanje mladih
5. Internacionalni omladinski kamp Kozara - Prijedor
Operativni cilj 8: Efikasna i moderna lokalna uprava i samouprava
1. Pojednostavljenje administrativnih procesa
2. Modernizacija rada javne uprave primjenom informacionih tehnologija
3. Sertifikacija lokalne uprave
Operativni cilj 9: Razvoj i unapređenje javnih usluga
1. Formiranje Centra za gašenje požara iz aviona u Republici Srpskoj, centar u Prijedoru
Operativni cilj 10: Proširenje kapaciteta groblja
1. Proširenje centralnog gradskog groblja Pašinac – Prijedor
Operativni cilj 11: Izgradnja i poboljšanje rada pijaca
1. Rekonstrukcija „Gradske tržnice“ a.d. Prijedor
2. Rješavanje statusa stočnih pijaca i njihovo uređenje
Operativni cilj 12: Saradnja sa neprofitinim sektorom na izgradnji sistema održivog razvoja
1. Izrada socijalne karte stanovnika opštine Prijedor
146
7. IMPLEMENTACIJA, MONITORING I EVALUACIJA
Donošenjem srednjoročne strategije razvoja, opština Prijedor se obavezuje da na
odgovarajući način prati implementaciju ove strategije i predloženih programa i projekata za
period 2008-2013. Kako je tokom izrade Strategije razvoja opštine Prijedor postignuta
participativnost građana, uz učešće javnog, privatnog i civilnog sektora, neophodno je da i
proces monitoringa i evaluacije sačuva dostignutu participativnost. U tu svrhu opština će
formirati Savjet za razvoj Prijedora, kao političko tijelo sastavljeno od predstavnika političkih
partija i pojedinaca (predstavnika javnog, civilnog i privatnog sektora) sa neospornim
autoritetom u lokalnoj zajednici.
U nastavku je prikazana organizaciona šema Administrativne službe opštine Prijedor, kao i
matrica ključnih učesnika u implementaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije.
147
Učesnik
1. Skupština Opštine
2. Načelnik Opštine
3. Partnerska grupa
4. Odjeljenje za privredu
i društvene djelatnosti
5. Odjeljenje za finansije
6. Odjeljenje za
prostorno uređenje
Uloga u implementaciji, monitorungu i evaluaciji Strategije
Usvaja prijedlog Strategije i konačnu verziju Strategije
Razmatra godišnji izvještaj o realizaciji Strategije
Usvaja prijedloge za ažuriranje strategije
Formira i učestvuje u radu Savjeta za razvoj
Daje radne naloge za realizaciju projekata
Obezbijeđuje političku podršku implementaciji Strategije
Inicira donošenje akcionih planova za implementiranje Strategije
Nadgleda sprovođenje Strategije razvoja opštine Prijedor i o
postignutim rezultatima svake godine obavještava Skupštinu
opštine Prijedor
Predlaže načine i mjere za unapređenje procesa sprovođenja
Strategije
Inicira izradu konkretnih projekata i sudija izvodljivosti, kojima će
se konkurisati za sredstva za ostvarivanje Strategije kod domaćih
i međunarodnih subjekata
Daje prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
Uloga u finansiranju
Usvaja dio budžeta za implementaciju
Strategije
Predlaže dio budžeta za implementaciju
Strategije
Obezbjeđuje potrebna sufinansiranja iz
drugih izvora (Vlada RS, donatori, fondovi EU,
privatni sektor ...)
Promoviše Strategiju i projekte prema
potencijalnim investitorima i izvorima
finansiranja
Priprema godišnji budžet u kojem su
uključena sredstva za implementaciju strategije
i određena kreditna zaduženja
Sprovodi aktivnosti vezane za tržište
kapitala (emitovanje opštinskih obaveza) i
ostale nove oblike finansiranja projekata iz
Strategije
7. Odjeljenje za
komunalne i stambene
poslove
8. Stručna služba
Skupštine opštine i
Načelnika opštine
8. Razvojna agencija
PREDA
9. Turistička organizacija
opštine Prijedor
10. Civilni sektor
11. Privatni sektor
12. Javne ustanove i
preduzeća
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Razrađuje i implementira projekte iz svoje nadležnosti
Izrađuje sisteme indikatora za monitoring i evaluaciju projekata iz
svoje nadležnosti
Priprema izvještaje o realizaciji projekata iz svoje nadležnosti
Priprema prijedloge za ažuriranje Strategije
Daje stručnu pomoć prilikom pripreme projekata
Direktno učestvuje u realizaciji određenih projekata
Učestvuje u realizaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije putem
Savjeta za razvoj
Daje stručnu pomoć prilikom pripreme projekata
Direktno učestvuje u realizaciji određenih projekata
Učestvuje u realizaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije putem
Savjeta za razvoj
Daje stručnu pomoć prilikom pripreme projekata
Direktno učestvuje u realizaciji određenih projekata
Učestvuje u realizaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije putem
Promoviše Strategiju i projekte prema
potencijalnim investitorima i izvorima
finansiranja
Promoviše Strategiju i projekte prema
potencijalnim investitorima i izvorima
finansiranja
Učestvuje u sufinansiranju određenih
projekata iz Strategije
Učestvuje u sufinansiranju određenih
projekata iz Strategije
Učestvuje u sufinansiranju određenih
projekata iz Strategije
149
13, Nadležna
ministarstva
14. Regionalne razvojne
agencije i Investiciono
razvojna banka
Savjeta za razvoj
Daje stručnu pomoć prilikom pripreme projekata
Direktno učestvuje u realizaciji određenih projekata
Učestvuje u realizaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije putem
Savjeta za razvoj
Daje stručnu pomoć prilikom pripreme projekata
Direktno učestvuje u realizaciji određenih projekata
Učestvuje u realizaciji, monitoringu i evaluaciji Strategije putem
Savjeta za razvoj
Promoviše Strategiju i projekte prema
potencijalnim investitorima i izvorima
finansiranja
Učestvuje u sufinansiranju određenih
projekata iz Strategije
Promoviše Strategiju i projekte prema
potencijalnim investitorima i izvorima
finansiranja
Učestvuje u sufinansiranju određenih
projekata iz Strategije
150
8. INFORMISANJE JAVNOSTI
Tokom procesa sprovođenja Strategije razvoja opštine Prijedor, neophodno je uspostaviti
sistem prikupljanja informacija od svih institucija koje učestvuju u sprovođenju Strategije.
Takav sistem prikupljanja informacija daje mogućnost da sve odgovorne strane daju podatke
o tome koliko su uspjele da ostvare ciljeve i zadatke koji su utvrđeni Strategijom. Na osnovu
prikupljenih podataka i informacija, pravi se izvještaj o radu na sprovođenju Strategije koji
mora sadržavati kvantitativne i kvalitativne podatke. Kvantitativni podatak je informacija koja
se može brojati i mjeriti. Kvantitativni razvojni podaci se usredsređuju na postojeće
unapređenje stanja sa aspekta razvoja po sektorima (koliko je kilometara novih puteva,
kanalizacije, vodovoda urađeno; koliko je procentualno smanjen broj nezaposlenih, koliki je
prosječni BDP, itd). Ovi podaci se daju brojčano i statistički se predstavljaju, a mjerilo su
tačnog napretka u realizaciji Strategije.
Sa druge strane, kvalitativni podatak se obično sakupljaju instrumentima kao što su ankete ili
intervjui i obuhvataju pitanja koja se tiču kvaliteta života i zadovoljstva građana.
Savjet za razvoj opštine Prijedor dobija izvještaje o toku sprovođenja Strategije sa ciljem
internog kontrolisanje (procjene rezultata), odnosno poređenja definisanog i stvarnog stanja,
te donošenja odluka o korektivnim akcijama.
Kod pripreme procjene rezultata, neophodno je odgovoriti na slijedeća pitanja:
Da li su akcije bile djelotvorne u ostvarivanju željenih efekata?
Da li je plan sprovođenja bio dovoljno jasan u određivanju ko i do kada treba da
izvede određene akcije?
Da li je svaki korak bio realizovan kako je planirano?
Da li su troškovi bili u skladu sa onim predviđenim Strategijom razvoja opštine?
Savjet za razvoj opštine Prijedor treba da obavještava nadležne organe lokalne vlasti,
zajednice i javnosti o napretku ka ostvarivanju ciljeva i zadataka koji su definisani Strategijom
razvoja opštine. Kod saopštavanja rezultata procjene koristiće se raznovrsne tehnike kao što
su konferencije za štampu, izvještaji, gostovanje na medijima, itd.
ZAKLJUČAK
Realizacija Strategije razvoja opštine Prijedor je izuzetno dobra polazna tačka za izgradnju
održive zajednice ali i za unapređenje metoda rada, naročito onih koji se bave donošenjem
odluka o pitanjima vezanim za razvoj lokalne zajednice. Tokom rada na izradi Strategije
postignuti su neki novi kvaliteti:
1. Multidisciplinarni pristup. Multidisciplinarni pristup je neophodan ako se želi
integralno upravljati zajednicom. Sam koncept razvoja je multidisciplinaran i
zavisi od koordiniranog rada stručnjaka iz oblasti lokalne infrastrukture,
ekonomije i privrede, zaštite i unapređenja životne sredine i širokog pojma
društvenog (socijalnog) razvoja. Samo ovakav pristup usmjeren ka istom cilju
– a to je održiva lokalna zajednica - generiše pozitivne rezultate i stvara bolju
budućnosti.
2. Timski rad. Članovi projektnog tima, radna grupa, partnerska grupa, fokus
grupa, koordinatori i eksterni konsultanti činili su tim koji je definisao Strategiju
razvoja opštine Prijedor. Timski rad među svim članovima tima ali službama u
opštini, institucijama, javnim i privatnim preduzećima, organizacijama, itd. je
doprinio nastanku ovog dokumenta, koji je moguće realizovati samo
racionalnom, djelotvornom i odgovornom komunikacijom među učesnicima u
njegovoj izradi.
3. Realni, efikasni i racionalni ciljevi. Poslije dugog perioda dobra je
analizirano stanja, jasno definisana vizija, realno, efikasno i racionalno
postavljeni ciljevi razvoja. Planiranje budućnosti lokalne zajednice definisana
je kroz viziju zajednice do 2013. godine, a planovima i programa definisane su
konkretne akcije.
4. Stvaranje partnerskih odnosa. Novina u dosadašnjem modelu planiranja je
stvaranje partnerskih odnosa u dugoročnom planiranju strategije razvoja.
Akteri partnerstva su predstavnici javnog, privatnog i nevladinog sektora.
Suština partnerstva je u ravnopravnosti i transparentnosti. Odnosi u takvim
institucijama podrazumijevaju neposredan kontakt, zajednički rad na
planiranju, koordinacija u odlučivanju i definisan odgovor.
5. Učešće javnosti u donošenju odluka. Transparentnost ili otvorenost prema
javnosti za uvid ili za aktivno učešće je demokratska tekovina koja
podrazumijeva da svaki građanin može neposredno ili posredno učestvovati u
svim fazama izrade strategije. Strategija i dokumenti na kojima se ona zasniva
nisu tajna i ne mogu biti tajna – najmanje za građane na koje će se najviše
odnositi.
6. Oslanjanje na sopstvene snage. Iako u Republici Srpskoj postoje primjeri
izrade sličnih studija uz konsultantsku i finansijsku pomoć iz inostranstva ili
domaćih institucija koji su finansirani iz inostranstva, opredjeljenje ove vlasti je
da ovakav dokument treba da vodi i uradi „domaća pamet“, uz primjerenu ali
nikako presudnu ulogu sa strane. Iskustva su pokazala da su dokumenti iz
prvog primjera ostali samo dokumenti na papiru i da je malo od toga u
realnosti realizovano. Naš pristup je liderski – ovaj dokument smo sami
napravili, sami ćemo u njegovoj realizaciji učestvovati, rezultate ćemo sami
osjećati i na kraju, zbog istih ćemo isključivo mi biti odgovorni.
Na ovom mjestu se ništa ne završava. Naprotiv, tek sada treba da počne ono što smo svi
očekivali, a to je dinamičan, planski, integralni, razvoj opštine Prijedor. Dokument o razvoju je
bitan, ali ne i presudan činilac razvoja opštine. Sada treba sve akcije pretvoriti u djelo,
konkretizovati ih i „pokazati u praksi“.
152
PRILOG 1. PROJEKTI
Ciljevi
Projekti
STRATEGIJA
STRATEGIJA RAZVOJA OPŠTINE PRIJEDOR 2008-2013
STRATEŠKI CILJ 1
Operativni cilj 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, rješavanje prepreka međunarodnih puteva za
prevoz tereta kroz efikasne kratkoročne intervencije, prostorno i urbanističko
planiranje
Razvoj i unapređenje saobraćajne infrastrukture
1.
1. Izgradnja auto puta Prijedor – Banja Luka
2.
2. Izgradnja brze ceste Prijedor – Kozarska Dubica
3.
3. Rekonstrukcija autobuske stanice
4.
4. Izrada studije o mogućnostima poboljšanja gradskog i prigradskog saobraćaja
5.
5. Izgradnja javnih garaža
6.
6. Izgradnja kratke zaobilaznice oko Prijedora
7.
7. Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Banja Luka – Kozarska Dubica
8.
8. Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Sanski Most – Banja Luka
9.
9. Otklanjanje uskih grla u Prijedoru (izgradnja nadvožnjaka ili podvožnjaka ispod pruge na
Pećanima)
10.
10. Osposobljavanje radionice za opravku teretnih željezničkih vagona u Prijedoru
11.
11. Remont i održavanje pruge – ind.kolosijeka Prijedor-Ljubija
12.
12. Rekonstrukcija i izgradnja lokalne putne mreže
13.
13. Razvoj infrastrukture u ruralnim područjima
Operativni cilj 2
Poboljšanje elektroenergetske infrastrukture koja će biti usmjerena na podsticanje
šire upotrebe nove i obnovljive energije i unapređenje energetske efikasnosti, kao i
na jačanje usklađenosti sa energetskim regulatornim okvirom.
14.
1. Rekonstrukcija i novoizgradnja srednjenap. Distributivne mreže i trafostanica 20/0,4kv
(kilovolti), definisane urbanističkim planom i planom JP „Elektrokrajine“ za izgradnju
elektroenergetske infrastrukture, uz primjenu modernih tehnologija za upravljanje i
automatizaciju
15.
2. Rekonstrukcija i novoizgradnja niskonapon. Distributivne mreže, definisane urbanističkim
planom i planom JP“Elektrokrajine“ za izgradnju elektroenergetske infrastrukture.
Operativni cilj 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i izgradnja sistema za tretman otpadnih voda
16.
1. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih voda za područje
MZ Ljubija
17.
2. Korištenje izvorišta vode Crno vrelo za snabdijevanje Omarske, Kozarca, Marićke i drugih
rubnih mjesta
18.
3. Vodosnabdijevanje Prijedora – sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
19.
4. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih ih voda za
područje MZ Kozarac i okolna naselja
20.
5. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje otpadnih ih voda za
područje MZ Omarska i okolna naselja
21.
6. Izgradnja centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda i dogradnja kanalizacionog
sistema Prijedor
22.
7. Izgradnja lokalnog vodovoda Tomašica
Operativni cilj 4
Razvoj i unapređenje telekomunikacija kroz podršku politici informacione i
komunikacione tehnologije koja će podsticati novo integrisano tržište elektronske
mreže, medijskog sadržaja i digitalne tehnologije. Podrška će biti usmjerena na
traženje rješenja za uklanjanje prepreka širenja korištenju elektronskih usluga u
Evropi. Razvoj i unapređenje telekomunikacija će takođe pružiti podršku
modernizaciji usluga javnog sektora, čime će se ostvariti veća efikasnost i bolji
kvalitet usluga.
23.
1. Puna pokrivenost opštine fiksnom i mobilnom telefonijom
24.
2. Izgradnja sistema digitalne kablovske televizije IPTV, interneta i fiksne telefonije VOIP
25.
3. Pojačavanje signala radio i TV Prijedor, kako bi se postigla čujnost i vidljivost na cijelom
području opštine Prijedor
153
Operativni cilj 5
Proširenje toplovodne mreže
26.
1. Izgradnja plinovoda na području opštine Prijedor
27.
2. Izgradnja dvije vrelovodne stanice, vrelovodne i toplovodne mreže za priključenje
postojećih negrijanih objekata, Zanatske ulice i dijela ulice Kralja Petra I Oslobodioca
28.
3. Povećanje kapaciteta v.s.-11 proširenje toplovodne mreže za grijanje postojećih i
novoplaniranih objekata kod kina – Mrakovica i izgradnja nove v.s. – vrelovodne i
toplovodne mreže za grijanje objekata između ulice Šoše Mažara i Partizanske
29.
4. Proširenje toplovodne mreže u djelu grada – Pećani za grijanje izgrađenih i
novoplaniranih objekata (niz prugu)
30.
5. Automatizacija vrelovodnih stanica
Operativni cilj 6
Poboljšanje prostornog i urbanističkog planiranja
31.
1. Završetak Prostornog plana opštine Prijedor
32.
2. Izrada Regulacioni plan nacionalnog parka „Kozara“
33.
3. Izrada Regulacionih planova poslovnih zona u Prijedoru
34.
4. Formiranje službe dokumentacije za prostorno i urbanističko planiranje (GIS-baza
podatka)
35.
5. Izrada Urbanističkog plana Prijedora
STRATEŠKI CILJ 2
Operativni cilj 1
Podrška razvoju inovacija u preduzetništvu, integraciji tržišta, medijskog sadržaja i
digitalne tehnologije, podsticanja upotrebe nove obnovljive energije. Podsticanje
inovacija MSP, rješavanje prepreka korištenja elektronskih usluga, podrška razvoju
ITC u javnom sektoru, istraživanje novih izvora energije, šira upotreba obnovljive
energije. Sprovođenje naučno istraživačke aktivnosti radi postizanja ciljeva za rast,
konkurentnost i zapošljavanje.
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male privrede
36.
1. Otvaranje pov. Kopa „Buvač“ na rudniku Omarska
37.
2. Projekat pokretanja proizvodnje željeznih ruda na lokalitetu Ljubija
38.
3. Osnivanje poslovnih, industrijskih u slobodnih zona u Prijedoru
39.
4. Akreditovanje laboratorije za ispitivanje mineralnih sirovina i materijala u rudarstvu i
građevinarstvu
40.
5. Izrada dokumentacije i izgradnja prerađivačkih kapaciteta (cement, glina, kvarcni pijesak,
dolomit, prirodni željezni oksidi)
41.
6. Preduzetnička obuka za mlade
42.
7. Podrška uvođenju standarda kvaliteta
43.
8. Projekat promocije preduzetništva mladih
44.
9. Obuke iz projektnog menadžmenta
45.
10. Podrška za povezivanje i preduzetničke inicijative za žene
46.
11. Projekat promocija teritorije opštine Prijedor
47.
12. Razvoj preduzetničkog inkubatora Prijedor – (faza 3)
48.
13. Organizacija programa obuke za nezaposlena lica i prilagođavanje potrebama MSP
49.
14. Promocija zajedničkih projekata i saradnje – osnivanje klastera
50.
15. Organizacija privrede za lokalni ekonomski razvoj – osnivanje poslovnih udruženja
51.
16. Garantni depozit za Fondaciju za razvoj
Operativni cilj 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
52.
1. Proizvodnja povrća i cvijeća u zatvorenom prostoru i na otvorenom polju
53.
2. Unapređenje stočarske proizvodnje, sa akcentom na proizvodnju mlijeka i mesa
54.
3. Osnivanje centra za edukaciju poljoprivrednih proizvođača
55.
4. Unapređenje voćarske proizvodnje
56.
5. Uređenje vodnog režima poljoprivrednog zemljišta na području opštine Prijedor
57.
6. Proizvodnja industrijskog bilja i stočne hrane
Operativni cilj 3
58.
U saradnji sa šumarstvom razvoj drvoprerađivačke industrije i iskorištavanje
potencijala Nacionalnog parka
1. Sanacija šumskog makadamskog puta 1.Mrakovica-Gola planina (u dužini od 6 km)
2.Mrakovica-Glavuša (u dužini od 4 km)
154
Operativni cilj 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
59.
1. Izrada biciklističkih staza u opštini Prijedor
60.
2. Izrada pješačkih staza u opštini Prijedor
61.
3. Opremanje info centara (Prijedor, Mrakovica, Eko centar „Ljeskarice“)
62.
4. Postavljanje turističke signalizacije na području opštine Prijedor
63.
5. Izrada promotivnog materijala
64.
6. Postavljanje turističke signalizacije u i oko Nacionalnog parka „Kozara“
STRATEŠKI CILJ 3
Operativni cilj 1
Podrška implementaciji, unapređenju i razvoju politike i zakonodavstva u oblasti
životne sredine. Implementacija direktiva EU o zaštiti životne sredine, jačanje znanja
za razvoj, procjenu, monitoring i vrednovanje politike zakonodavstva EU u oblasti
životne sredine.
Izgradnja sistema upravljanja čvrstim otpadom
1. Izgradnja ekološke deponije sa mogućnošću reciklaže pojedinih sirovina (organske
materije, plastika, papir, staklo, ostali materijali) i učiniti je dijelom regionalnom
65.
Operativni cilj 2
Izgradnja sistema zaštite od voda i odvođenje oborinskih voda
66.
1. Formiranje centra za obavještavanje u sklopu održavanja i zaštite od pucanja nasutih
brana na rudištima Ljubija( Šikići) i Gradina (Međeđa)
67.
2. Regulacija Sane i Gomjenice i regulacija Bereka i drugih vodotoka radi zaštite od poplava
68.
3. Održavanje brane na Ribnjaku
STRATEŠKI CILJ 4
Operativni cilj 1
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova stanovništva, borba protiv siromaštva
i nezaposlenosti, suzbijanje diskriminacije, ravnopravnost polova, integracija osoba
sa posebnim potrebama u društvu
Poboljšanje demografske strukture i razvoj tržišta rada
69.
1. Analiza ljudskih resursa i potreba MSP, i velikih preduzeća, po broju i vrsti kvalifikovane
radne snage
70.
2. Podrška za zapošljavanje mladih visokoobrazovanih kadrova
71.
3. Podsticaj samozapošljavanju
72.
4. Osnivanje Centra za radnu orijentaciju
Operativni cilj 2
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja socijalno ugroženih lica zasnovana
na ljudskim pravima
73.
1. Podrška višečlanim porodicama
74.
2. Zaštita djece pod rizikom i bez roditeljskog staranja (hraniteljstvo)
75.
3. Personalna asistencija – pomoć licima sa invaliditetom i zapošljavanje mladih
76.
4. Unapređenje kvaliteta života starih osoba kroz vaninstitucionalnu pomoć i podršku
77.
5. Stambeno zbrinjavanje socijalno ugroženih lica
78.
6. Dnevni centar za maloljetnike
Operativni cilj 3
Adekvatna zdravstvena zaštita, dom zdravlja, bolnica, apoteke
79.
1. Sanacija centralnog objekta Doma zdravlja Prijedor
80.
2. Sanacija ambulante porodične medicine
81.
3. Izgradnja ambulanti porodične medicine
4. Razvoj dječije i preventivne stomatologije
82.
Operativni cilj 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja i jačanje evropske saradnje i međunarodnih
veza, a posebno promovisanje evropske ponude visokog obrazovanja, kao i
povećanje razmjene diplomiranih studenata i akademskog osoblja
83.
1. Izgradnja / rekonstrukcija objekata područnih i matičnih osnovnih škola
84.
2. Izgradnja objekta Visoke medicinske škole
85.
3. Adaptacija i opremanje potkrovlja Elektrotehničke i Mašinske škole
86.
4. Sanacija i opremanje Gimnazije „Sveti Sava“
87.
5. Izgradnja Kampusa za studente i učenike srednjih škola
88.
6. Rekonstrukcija –sanacija školskog objekta u kome su smještene 2 srednje stručne škole:
Medicinsko-tehnološka i Građevinska škola, Poljoprivredno-prehrambena škola
89.
7. Izgradnja sportske dvorane za potrebe fizičkog vaspitanja i sportskih aktivnosti za srednje
155
škole opštine Prijedor
8. Izgradnja novih objekata – vrtića i adaptacija vrtića ''Radost'', ''Snježana'' i ''Đurđevak''
90.
Operativni cilj 5
Razvoj i unapređenje kulture kroz jačanje zajedničkog evropskog kulturnog prostora
91.
1. Izgradnja objekta Gradske biblioteke – sa multimedijalnim centrom
92.
2. Rekonstrukcija i osavremenjavanje kina „ Radnik „
93.
3. Uređenje muzejskog dvorišta i izgradnja manjeg lapidarija u okviru muzeja Kozare
Prijedor
94.
4. Adaptacija i nadziđivanje objekta Pozorišta „Prijedor“
95.
5. Adaptacija zgrade SKUD „Dr Mladen Stojanović“
96.
6. Podrška kulturnim manifestacijama u opštini Prijedor
Operativni cilj 6
Razvoj i unapređenje sporta i fizičke kulture
97.
1. Izgradnja sportskih terena
98.
2.Gradski stadion-poslovno sportski centar „Rudar“ Prijedor
Operativni cilj 7
Poboljšanje položaja mladih i pružanje podrške evropskom građanstvu i solidarnosti
mladih
1. Kulturno-edukativni omladinski centar „Ljetna bašta“
99.
100.
2. Opremanje prostorija društvenih domova na području opštine Prijedor
101.
3. Stambeno zbrinjavanje mladih
102.
4. Zdravstveno zbrinjavanje mladih
103.
5. Internacionalni omladinski kamp „Kozara“ - Prijedor
Operativni cilj 8
Efikasna i moderna lokalna uprava i samouprava
104.
1. Pojednostavljenje administrativnih procesa
105.
2. Modernizacija rada javne uprave primjenom informacionih tehnologija
106.
3. Sertifikacija lokalne uprave
Operativni cilj 9
107.
Operativni cilj 10
108.
Operativni cilj 11
Razvoj i unapređenje javnih usluga
1. Formiranje Centra za gašenje požara iz aviona u Republici Srpskoj, centar u Prijedoru (na
nivou RS 5.000.000 KM , na nivou opštine PD 2.500.000 KM)
Proširenje kapaciteta groblja
1. Proširenje centralnog gradskog groblja Pašinac – Prijedor
Izgradnja i poboljšanje rada pijaca
109.
1. Rekonstrukcija „Gradske tržnice“ a.d. Prijedor
110.
2. Rješavanje statusa stočnih pijaca i njihovo uređenje
Operativni cilj 12
111.
Saradnja sa neprofitinim sektorom na izgradnji sistema održivog razvoja
1. Izrada socijalne karte stanovnika opštine Prijedor
156
Projekat:
Strateški cilj: 1
IZGRADNJA AUTO PUTA PRIJEDOR –
BANJA LUKA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj:1
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ZBOG SVE VEĆEG OBIMA DRUMSKOG SAOBRAĆAJA, U NAREDNOM PERIODU ĆE
POSTOJATI POTREBA ZA IZGRADNJOM BOLJIH I MODERNIJIH SAOBRAĆAJNICA KOJIMA
ĆE SE PRIJEDOR POVEZATI SA OSTATKOM REPUBLIKE, KAO I ZEMALJA U OKRUŽENJU.
OVA SAOBRAĆAJNICA NIJE SAMO OD ZNAČAJA ZA PRIJEDOR, VEĆ ZA ČITAVU
REPUBLIKU.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA, ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
RASTEREĆENJE GRADSKE ZONE OD
TRANZITNOG SAOBRAĆAJA
Indikatori:
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
Potencijalni partneri za implementaciju:
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
500.000.000 KM
5 GODINA
157
Projekat:
IZGRADNJA BRZE CESTE
PRIJEDOR – KOZARSKA DUBICA
Strateški cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ZBOG SVE VEĆEG OBIMA DRUMSKOG SAOBRAĆAJA, U NAREDNOM PERIODU ĆE
POSTOJATI POTREBA ZA IZGRADNJOM BOLJIH I MODERNIJIH SAOBRAĆAJNICA KOJIMA
ĆE SE PRIJEDOR POVEZATI SA OSTATKOM REPUBLIKE, KAO I ZEMALJA U OKRUŽENJU.
OVA SAOBRAĆAJNICA NIJE SAMO OD ZNAČAJA ZA PRIJEDOR, VEĆ ZA ČITAVU
REPUBLIKU. IZGRADNJOM SAOBRAĆAJNICE PRIJEDOR I DIJELOVI REPUBLIKE JUŽNO OD
PRIJEDORA ĆE IMATI LAKŠI PRISTUP AUTOPUTU E 70 ŠTO BI MOGLO POVEĆATI
ATRAKTIVNOST PRIJEDORA U SVAKOM SMISLU.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA. ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
Indikatori:
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
Potencijalni partneri za implementaciju:
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
250.000.000 KM
5 GODINA
158
Projekat:
Strateški cilj 1:
REKONSTRUKCIJA AUTOBUSKE STANICE
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
U SLUČAJU DA RESTRUKTUIRANJE PREDUZEĆA AUTOTRANSPORT IZ PRIJEDORA NE
KRENE U POZITIVNOM SMJERU, POTREBNO JE PODUZETI SVE MJERE KAKO BI EFIKASNO
FUNKCIONISALA AUTOBUSKA STANICA.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, PREVOZNICI
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
BEZBJEDNOST PUTNIKA
Očekivani dugoročni rezultati:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
Indikatori:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
OPŠTINA, DRŽAVA, PREVOZNICI
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
MJESNE ZAJEDNICE, ŠKOLE
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
STUDIJA JAVNOG PREVOZA
IMOVINSKO PRAVNI ODNOSI
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
500.000 KM
6 MJESECI
159
Projekat:
Strateški cilj 1:
IZRADA STUDIJE O MOGUĆNOSTIMA
POBOLJŠANJA GRADSKOG I
PRIGRADSKOG SAOBRAĆAJA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
JAVNI PREVOZ LICA NA PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR JE NA DOSTA LOŠEM NIVOU.
POTREBNO JE IZRADITI STUDIJE GRADSKOG, PRIGRADSKOG I TAKSI PREVOZA ZA
PODRUČJE OPŠTINE PRIJEDOR. ADEKVATNIM PRIGRADSKIM I GRADSKIM PREVOZOM
MOŽE SE SMANJITI BROJ VOZILA KOJI SVAKODNEVNO DOLAZE U UŽE GRADSKO
PODRUČJE
Ciljna grupa:
GRAĐANI, PREVOZNICI
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
LOŠE STANJE JAVNOG PREVOZA
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
OPŠTINA, DRŽAVA, PREVOZNICI
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
MJESNE ZAJEDNICE, ŠKOLE
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
STUDIJA JAVNOG PREVOZA
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
100.000 KM
6 MJESECI
160
Projekat:
IZGRADNJA JAVNIH GARAŽA
Strateški cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
S OBZIROM NA OČEKIVANO POVEĆANJE MOTORNOG SAOBRAĆAJA I VEĆ SAD
NEDOVOLJAN BROJ PARKING MJESTA POTREBNO JE IZGRADITI NOVA PARKING MJESTA.
KAKO SU PROSTORNE MOGUĆNOSTI OGRANIČAVAJUĆE JEDNO OD EFIKASNIH
RJEŠENJA JE IZGRADNJA VIŠEETAŽNIH PARKING GARAŽA NA LOKACIJAMA IZA ROBNE
KUĆE PATRIJA I NA PARKIRALIŠTU SOCIJALNO.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, VOZAČI, OPŠTINA
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
RJEŠENJE PROBLEMA PARKIRANJA
VOZILA
NEDOVOLJAN BROJ PARKING MJESTA
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
RJEŠAVANJE PROBLEMA PARKIRANJA
OPŠTINA
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
OPŠTINA
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
SAOBRAĆAJNA STUDIJA
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.000.000 KM
18 MJESECI
161
Projekat:
Strateški cilj 1:
IZGRADNJA KRATKE ZAOBILAZNICE OKO
PRIJEDORA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ULICE U PRIJEDORU SU VEOMA SAOBRAĆAJNO OPTEREĆENE I U NAREDNOM PERIODU
MOŽE SE DESITI DA DOĐE DO POVEĆANJA OBIMA SAOBRAĆAJA ŠTO BI
PROUZROKOVALO SAOBRAĆAJNI KOLAPS GRADA. IZGRADNJOM ADEKVATNE
SAOBRAĆAJNICE BI SE IZ GRADA IZMJESTIO TRANZITNI SAOBRAĆAJ, NAROČITI
TERETNIH VOZILA ŠTO BI POBOLJŠALO USLOVE ODVIJANJA SAOBRAĆAJA U GRADU.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
5.000.000 KM
3 GODINE
162
Projekat:
Strateški cilj 1:
IZGRADNJA ZAOBILAZNICE OKO
PRIJEDORA NA RELACIJI BANJA LUKA –
KOZARSKA DUBICA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ULICE U PRIJEDORU SU VEOMA SAOBRAĆAJNO OPTEREĆENE I U NAREDNOM PERIODU
MOŽE SE DESITI DA DOĐE DO POVEĆANJA OBIMA SAOBRAĆAJA ŠTO BI
PROUZROKOVALO SAOBRAĆAJNI KOLAPS GRADA. IZGRADNJOM ADEKVATNE
SAOBRAĆAJNICE BI SE IZ GRADA IZMJESTIO TRANZITNI SAOBRAĆAJ, NAROČITI
TERETNIH VOZILA ŠTO BI POBOLJŠALO USLOVE ODVIJANJA SAOBRAĆAJA U GRADU.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA, ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
10.000.000 KM
5 GODINA
163
Projekat:
Strateški cilj 1:
IZGRADNJA ZAOBILAZNICE OKO
PRIJEDORA NA RELACIJI SANSKI MOST –
BANJA LUKA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ULICE U PRIJEDORU SU VEOMA SAOBRAĆAJNO OPTEREĆENE I U NAREDNOM PERIODU
MOŽE SE DESITI DA DOĐE DO POVEĆANJA OBIMA SAOBRAĆAJA ŠTO BI
PROUZROKOVALO SAOBRAĆAJNI KOLAPS GRADA. IZGRADNJOM ADEKVATNE
SAOBRAĆAJNICE BI SE IZ GRADA IZMJESTIO TRANZITNI SAOBRAĆAJ, NAROČITI
TERETNIH VOZILA ŠTO BI POBOLJŠALO USLOVE ODVIJANJA SAOBRAĆAJA U GRADU.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA, ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
Indikatori:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
10.000.000 KM
5 GODINA
164
Projekat:
Strateški cilj 1:
OTKLANJANJE USKIH GRLA U PRIJEDORU
(IZGRADNJA NADVOŽNJAKA ILI
PODVOŽNJAKA ISPOD PRUGE NA
PEĆANIMA)
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ULICE U PRIJEDORU SU VEOMA SAOBRAĆAJNO OPTEREĆENE I U NAREDNOM PERIODU
MOŽE SE DESITI DA DOĐE DO POVEĆANJA OBIMA SAOBRAĆAJA ŠTO BI
PROUZROKOVALO SAOBRAĆAJNI KOLAPS GRADA. IZGRADNJOM ADEKVATNE
SAOBRAĆAJNICE KOJA BI POVEZALA SJEVERNI I JUŽNI DIO GRADA BI POBOLJŠALO
USLOVE ODVIJANJA SAOBRAĆAJA U GRADU I RASTERETILO NAJOPTEREĆENIJU
SAOBRAĆAJNICU ISPOD POSTOJEĆEG PODVOŽNJAKA.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA, ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
GUŽVE I ZAGAĐENJE OKOLINE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
Potencijalni partneri za implementaciju:
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
OPŠTINA, DRŽAVA, STRANI INVESTITORI
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.000.000 KM
2 GODINE
165
Projekat:
Osposobljavanje Radionice za opravku
teretnih željezničkih vagona u Prijedoru
Strateški cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj 1:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
POSTOJEĆA RADIONICA ZA ODRŽAVANJE ŠINSKIH VOZILA TRENUTNO ZADOVOLJAVA
MINIMALNE POTREBE ŽRS ZA OPRAVKOM TERETNIH VAGONA.
KAPACITETI KOJI SE NALAZE U OŠV PRIJEDOR SU DOTRAJALI I ZASTARJELI.
NEOPHODNO JE:
MAŠINE I ALATE KOJIMA SADA RASPOLAŽE OŠV OBNOVITI I NABAVITI NOVE
SAVREMENIJE DA BI SE MOGAO POVEĆATI OBIM I KVALITET RADA, A PORED TOGA,
POTREBNO JE IZVRŠITI RENOVIRANJE I REKONSTRUKCIJU POSTOJEĆIH HALA I
KOLOSIJEKA KOJI SU DOTRAJALI U LOŠEM STANJU.
U PRETHODNOM PERIODU NAVEDENA RADIONICA VRŠILA JE ODRŽAVANJE TERETNIH
KOLA ZA CIJELO PODRUČJE BiH I ODREĐENI DIO KOLA HRVATSKIH I SRBIJANSKIH
ŽELJEZNICA.
DA BI RADIONICA OŠV PRIJEDOR OBAVLJALA POSLOVE KOJE JE OBAVLJALA U
PRETHODNOM PERIODU POTREBNO JE ULOŽITI U ISTU ODGOVARAJUĆA SREDSTVA ŠTO
IMA ZA CILJ ODRŽAVANJE VEĆEG BROJA KOLA POVEĆANJE BROJA ZAPOSLENIH.
Ciljna grupa: ŽELJEZNICE REPUBLIKE SRPSKE I ŽELJEZNIČKE UPRAVE U OKRUŽENJU
Očekivani kratkoročni rezultati:
DA SE IZVRŠI REKONSTRUKCIJA HALA,
KOLOSIJEKA I NABAVKA MAŠINA I ALATA.
Period 2008- 2012. godine
Osposobljavanje Radionice OŠV za
zadovoljavanje potreba Željeznica RS i
omogućavanje davanja usluga drugim
željezničkim upravama
Očekivani dugoročni rezultati:
Privlačenje stranih investitora, proširenje i
unapređenje kapaciteta.
Indikatori:
DUŽINA TRAJANJA REKONSTRUISANIH
HALA I KOLOSIJEKA ULOŽENA
FINANSIJSKA SREDSTVA
Indikatori:
Potencijalni partneri za implementaciju:
ŽRS AD. DOBOJ I NAKON IZVRŠENE PRIVATIZACIJE VLASNIK PREDUZEĆA „RADIONICA
OŠV PRIJEDOR“
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
STRANI INVESTITORI KAO I PREDUZEĆA VLASNICI PRIVATNIH ŽELJEZNIČKIH KOLA
Preduslovi za realizaciju:
IZRADA PROJEKTA ZA REKONSTRUKCIJU I
OSIGURANA FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta
Faktori rizika:
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA
VREMENSKI USLOVI
NEZAINTERESOVANOST STRANIH ŽELJ.
UPRAVA ZA ODRŽAVANJE KOLA
Trajanje projekta:
2.000.000 KM
2 godine
166
Projekat:
REMONT I ODRŽAVANJE PRUGE – IND.
KOLOSIJEKA PRIJEDOR - LJUBIJA
Strateški cilj 1:
UNAPREĐENJE INFRASTRUKTURE
PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
UZ PRUGU
Operativni cilj 1:
UNAPREĐENJE SAOB.INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
PRUGA PRIJEDOR – LJUBIJA RUDNIK IZGRAĐENA JE 1947. GODINE OD KADA JE POČELA
EKSPLOATACIJA I OTPREMA ŽELJEZNE RUDE ZA RAZNA ODREDIŠTA U PRETHODNOJ
JUGOSLAVIJI.
OD 1992. GODINE. PREDUZEĆE RŽR JE PRESTALO SA RADOM NA KOPOVIMA NA
PODRUČJU LJUBIJE KADA JE PRESTALA I EKSPLOATACIJA I ODRŽAVANJE PRUGE.
ZBOG NEDOSTATKA FINANSIJSKIH SREDSTAVA ŽRS NISU BILE U MOGUĆNOSTI VRŠITI
ODRŽAVANJE I ČUVANJE PRUGE ZBOG ČEGA JE DOŠLO DO DEVASTIRANJA PRUGE
ZBOG KRAĐE ALI I PROPADANJA ZBOG NEODRŽAVANJA.
NEOPHODNO JE IZVRŠITI REMONT PRUGE KAO REKONSTRUKCIJU KONTAKTNE MREŽE
KAKO BI SE OMOGUĆIO SAOBRAĆAJ VOZOVA SA ELEKTRIČNOM VUČOM.
NAPRIJED NAVEDENO JE POTREBNO IZVRŠITI AKO BI DOŠLO DO AKTIVIRANJA RŽR I
KOPOVA NA PODRUČJU LJUBIJE KAKO BI ŽRS BILE SPREMNE ZA OTPREMU RUDE I
DRUGIH ROBA ZA RAZNE DESTINACIJE.
Ciljna grupa: GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA (ŽRS, MITTAL STIL, ELKER)
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
REKONSTRUISANJE GORNJEG I DONJEG
STROJA PRUGE PRIJEDOR-LJUBIJA
REKONSTRUKCIJA KONTAKTNE MREŽE.
DUŠINA REKONSTRUISANE PRUGE
ULOŽENA FINANSIJSKA SREDSTVA
POSTOJEĆE STANJE GRUPE.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
MAKSIMALNA ISKORIŠTENOST PRUGE ZA
PREVOZ ROBE I PUTNIKA
PRIHVAĆANJE STRANIH INVESTITORA ZA
RAZVOJ PRIVREDE
Potencijalni partneri za implementaciju:
OPŠTINA PRIJEDOR. ŽRS, MITTAL-STIL, GRAĐANI
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
MJESNA ZAJEDNICA UZ PRUGU BREZIČANI-LJUBIJA,MEĐUNARODNI DONATORI
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
IZRADA TEHNIČKE DOKUMENTACIJE.
OBEZBJEĐENJE FINANSIJSKIH SREDSTAVA
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA.
NEZAINTERESOVANOST PREDUZEĆA I
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
2.000.000 KM
Trajanje projekta:
2 godine
167
Projekat:
Strateški cilj:
REKONSTRUKCIJA I IZGRADNJA
LOKALNE PUTNE MREŽE
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ZBOG SVE VEĆEG OBIMA DRUMSKOG SAOBRAĆAJA, U NAREDNOM PERIODU ĆE
POSTOJATI POTREBA ZA IZGRADNJOM BOLJIH I MODERNIJIH SAOBRAĆAJNICA KOJIMA
ĆE SE PRIJEDOR POVEZATI SA SELIMA U OKRUŽENJU.
ZA RAZVOJ SELA JE NEOPHODNO POSTOJANJE DOBRE SAOBRAĆAJNE POVEZANOSTI
SA GRADOVIMA. IZ TOG RAZLOGA POTREBNO JE IZVRŠITI REKONSTRUKCIJU LOKALNE
PUTNE MREŽE KOJA POVEZUJE PRIJEDOR SA OKOLNIM SELIMA. NA OVAJ NAČIN BI SE
STANOVNIŠTVO ZADRŽALO U SELIMA I OMOGUĆIO RAZVOJ RURALNIH PODRUČJA
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
Indikatori:
LOŠE STANJE PUTNE MREŽE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
Potencijalni partneri za implementaciju:
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
50.000.000,00 KM
5 GODINA
168
Projekat:
Strateški cilj:
RAZVOJ INFRASTRUKTURE U RURALNIM
PODRUČJIMA
RAZVOJ I UNAPREĐENJE
INFRASTRUKTURE, PROSTORNO I
URBANISTIČKO PLANIRANJE
Operativni cilj:
RAZVOJ I UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE
Kratak opis projekta:
ZA RAZVOJ SELA JE NEOPHODNO POSTOJANJE DOBRE SAOBRAĆAJNE POVEZANOSTI
SA GRADOVIMA, A TAKOĐE I POSTOJANJE DOBRE INFRASTRUKTURE U RURALNIM
PODRUČJIMA. IZ TOG RAZLOGA POTREBNO JE IZVRŠITI IZGRADNJU SAOBRAĆAJNE
INFRASTRUKTURE U RURALNIM PODRUČJIMA. NA OVAJ NAČIN BI SE STANOVNIŠTVO
ZADRŽALO U SELIMA I OMOGUĆIO RAZVOJ RURALNIH PODRUČJA.
Ciljna grupa:
GRAĐANI, INVESTITORI, PREDUZEĆA, ITD
Očekivani kratkoročni rezultati:
POBOLJŠANJE USLOVA ODVIJANJA
SAOBRAĆAJA
Indikatori:
LOŠE STANJE PUTNE MREŽE
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
UNAPREĐENJE SAOBRAĆAJA,
BEZBJEDNIJE ODVIJANJE SAOBRAĆAJA
Potencijalni partneri za implementaciju:
DRŽAVA, STRANI INVESTITORI (KONCESIONARI)
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKA DOKUMENTACIJA
IMOVINSKI ODNOSI
GRAĐEVINSKA DOZVOLA
FINANSIJSKA SREDSTVA
IMOVINSKI ODNOSI
FINANSIJSKA SREDSTVA
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
30.000.000,00 KM
5 GODINA
169
Projekat:
Rekonstrukcija i novoizgradnja srednjenap.
distributivne mreže i trafostanica 20/0,4kV
(kilovolti), definisane urbanističkim planom i
planom JP „Elektrokrajine” za izgradnju
elektroenergetske infrastrukture, uz primjenu
modernih tehnologija za upravljanje i
automatizaciju
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje.
Operativni cilj:2
Poboljšanje elektroenergetske infrastrukture i
obezbjeđivanje stabilnog napona
Kratak opis projekta:
Preduslov za projekat podrazumijeva utvrđivanje i lociranje stvarnih potreba za el.energijom i
instalisanom snagom u pojedinim dijelovima grada, shodno dinamici izgradnje, urbanističkom planu i
ostalim faktorima koji utiču na povećanje potreba za el.energijom. Projekat obuhvata kontinuiranu
izgradnju elektroenergetske infrastrukture i rekonstrukcije i osavremenjivanje postojeće, prema
stvarnim potrebama.
Ciljna grupa:
Potrošači svih struktura
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Zadovoljavanje potreba za el.energijom
potrošača svih struktura, obezbjeđivanje
podrške razvoju privrednih potencijala i
izgradnji stambenih naselja, rješavanjem
elektroenergetske infrastrukture.
Popravak naponskih prilika i uspostavljanje
kontinuiteta isporuke el. Energije.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Omogućavanje uslova za izgradnju kvalitetne
elektroenergetske infrastrukture po uzoru na
neke savremene elektrodistributivne mreže.
Takve mreže su i jedan od preduslova za ulazak
u EU.
Stvaranje preduslova za privredni razvoj Opštine
obezbjeđivanjem kvalitetne električne energije i
dovoljnih količina iste, te smanjenje distributivnih
gubitaka.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Elektroprivreda RS, Elektrokrajina, Elektrodistribucija Prijedor, Elektroprenos BiH, privredni subjekti,
Opština Prijedor i građani.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Vlada RS, resorno ministarstvo, domaće banke, međunarodne banke.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Povoljna privredna klima, spremnost Vlade RS,
spremnost Opštine, kreditna zaduženja kod
banaka, riješeni imovinsko-pravni odnosi, UT
dokumentacija, resursi u mehanizaciji i radnoj
snazi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Nepovoljna privredna klima, nedostatak novca,
ekonomska kriza.
5.000.000 KM
4 godine
Trajanje projekta:
170
Projekat:
Rekonstrukcija i novoizgradnja niskonapon.
distributivne mreže, definisane urbanističkim
planom i planom JP “Elektrokrajine” za
izgradnju elektroenergetske infrastrukture
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje.
Operativni cilj:2
Poboljšanje elektroenergetske infrastrukture i
obezbjeđivanje stabilnog napona
Kratak opis projekta:
Projekat podrazumijeva izgradnju i rekonstrukciju distributivne NN mreže u gradskom, prigradskom i
seoskom području. Tendencija nadzemnih mreža je postavljanje u zoni puta na armirano betonskim
stubovima sa samonosivim kablovima i mogućnošću priključenja javne rasvjete, kao i skraćivanje
prosječne dužine niskonaponskog izlaza iz trafostanice, zatim primjena novih tehnologija kod
implementacije projekata daljinskog očitanja utroška el.energije. Prioriteti su velika naselja i naselja sa
tendencijom širenja, kao i naselja sa nedostajućom ili neuslovnom elektroenergetskom
infrastrukturom.
Ciljna grupa:
Svi potrošači na niskonaponskoj distributivnoj mreži
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Popravak naponskih prilika, povećanje
instalisane snage i kontinuitet u snadbijevanju
el.energijom.
Popravak naponskih prilika i uspostavljanje
kontinuiteta isporuke el. energije.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Rješavanje problema napona na cijelom
distributivnom području, kontinuiteta isporuke,
kao i stvaranje preduslova za izgradnju javne
rasvjete na cijelom urbanom području, te
smanjenje gubitaka.
Stvaranje preduslova za privredni razvoj Opštine
obezbjeđivanjem kvalitetne električne energije i
dovoljnih količina iste, te smanjenje distributivnih
gubitaka.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Elektroprivreda RS, Elektrokrajina, Elektrodistribucija Prijedor, privredni subjekti, Opština Prijedor i
građani.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Vlada RS, resorno ministarstvo, domaće banke, međunarodne banke.
Preduslovi za realizaciju:
Povoljna privredna klima, spremnost Vlade RS,
spremnost Opštine, kreditna zaduženja kod
banaka, riješeni imovinsko-pravni odnosi, UT
dokumentacija, resursi u mehanizaciji i radnoj
snazi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
8.000.000 KM
Faktori rizika:
Nepovoljna privredna klima, nedostatak novca,
ekonomska kriza.
Trajanje projekta:
5 godina
171
Projekat:
Izgradnja kanalizacionog sistema i
uređaja za prečišćavanje otpadnih voda
za područje MZ Ljubija
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj:3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda
Kratak opis projekta:
Ljubija je naselje koje ima veoma rudimentarno izgrađen kanalizacioni sistem sa odvođenjem otpadnih
voda u djelimično uređen raljaški i ljubijski potok. Ovi otvoreni kanali predstavljaju permanentnu
opasnost po zdravlje stanovnika. Nizvodno od naselja Ljeskare u ovaj potok se uvode procjedne vode
gradske deponije "Kurevo" i sve zajedno se ulivaju u rijeku Sanu, bez prethodnog prečišćavanja.
Ovim projektom se planira sanacija, rekonstrukcija i dogradnja kanalizacionog sistema u naseljima
Gornja i Donja Ljubija i Ljeskare i izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih voda prije izlivanja u
rijeku Sanu.
Za realizaciju ovog projekta neophodno je, pored učešća lokalne zajednice, tražiti donacije iz pristupnih
fondova za stabilizaciju i pridruživanje EU i fondova koji su formirani za zaštitu sliva Dunava i Save.
Izgradnjom kanalizacionog sistema i centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda obezbijedili bi
se uslovi za zaštitu vodotoka Sane nizvodno od Prijedora od zagađenja i ispunile obaveze iz evropske
Direktive o vodama, što bi bio značajan doprinos zaštiti životne sredine i stvaranja preduslova za
održivi razvoj.
Ciljna grupa:
Svi stanovnici pomenutih naselja, investitori, preduzeća i institucije,
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
kanalizacije u navedenim naseljima i
izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih
voda u prije upuštanja u rijeku Sanu.
Saniraće se dio kanalizacione mreže sa uočenim
najvećim nedostacima. Izgradiće se novi neophodni
elementi kanalizacije u navedenim naseljima. Uvešće
se sistem daljinskog nadzora i upravljanja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Pouzdano i efikasno odvođenje sanitarnih i
oborinskih voda i industrijskih otpadnih voda i
njihovo prečišćavanje do kvaliteta koje
propisuje evropska Direktiva o vodama.
Obezbijeđeni osnovni preduslovi za zaštitu
od zagađenja vodotoka i podzemnih izdani i
tla. Obezbijeđeni uslovi za zdrav život i
investiranje u privredu.
Sva navedena naselja imaju pouzdano odvođenje
otpadnih voda i njihovo prečišćavanje do
kontrolisanog kvaliteta prema domaćim standardima i
zahtjevima sadržanim u evropskoj Direktivi o vodama.
Vodovod je u stanju da zajedno sa lokalnom upravom
obezbijedi sredstva za pokrivanje operativnih troškova
i da kontroliše i održava sistem kanalizacije i uređaj
za prečišćavanje otpadnih voda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Evropske finansijske i donatorske institucije, Direkcije za zaštitu sliva Dunava i Save, Vlada RS
Opština Prijedor, zaposleni u Vodovodu, odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije
projekta i pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Podrška državne i opštinske administracije,
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije razvoja
dobra koncepcijska i projektantska rješenja,
sistema kanalisanja i metodologije prečišćavanja
pažljivo i racionalno upravljanje raspoloživim otpadnih voda. Neriješeni imovinsko pravni problemi,
sredstvima, uspješno rješavanje eventualnih
Nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
imovinsko pravnih problema.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
Ukupan projekat se procjenjuje na vrijednost
od oko 6.000.000 KM.
Dvije godine
172
Projekat:
Korištenje izvorišta vode Crno vrelo za
snabdijevanje Omarske, Kozarca, Marićke
i drugih rubnih mjesta
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda
Kratak opis projekta:
Problem vodosnabdjevanja jugoistočnog dijela Opštine Prijedor i sjeverozapadnog dijela Grada Banja Luka nije do
sada planski rješavan. Stanovništvo se uglavnom snabdijeva zahvatanjem manjih vrela za snabdijevanje pojedinih
zaseoka ili korišćenjem kišnice, vode iz bunara ili dopremom vode cisternama. Lokalni vodovodi ne zadovoljavaju
osnovne sanitarno-tehničke uslove koji su propisani Pravilnikom o snabdijevanju stanovništva pitkom vodom. Ne
vrši se niti osnovna ni preventivna dezinfekcija vode. Svi do sadašnji pokušaji rješavanja organizovanog
vodosnabdijevanja ovog područja završavali su se samo na nivou projektne dokumentacije.
Hidrogeološka analiza šireg područja Omarske - područje jugoistočnog dijela opštine Prijedor - pokazala je da na
ovom prostoru ne postoje uslovi za zahvatanje kvalitetnih izvora dovoljnog kapaciteta za vodosnabdijevanje
Omarske i okolnih naselja.
Za rješavanje vodosnabdijevanja ovog područja opredijeli smo se za izvore koji formiraju rječicu Subotica u slivu
Gomjenice, a koji se nalaze na teritoriji Grada Banja Luka.
Izrađena je "Analizu mogućnosti snabdijevanja pitkom vodom sa izvorišta Crno Vrelo u slivu vodotoka SuboticaGomjenica"koja je pokazala da postoje dobri uslovi za izgradnju regionalnog sistema vodosnabdijevanja kojim bi
se snabdijevalo oko 60% potrošača na području Banja Luke i 40% potrošača na području Prijedora. (Banja Luka Pervan, Borkovići, Bistrica, Bronzani Majdan, Slavićka, Radosavska, Piskavica: Prijedor - Jelićka, Gradina,
Marićka, Niševići, Omarska, Kevljani, Petrov Gaj).
Dobijena je saglasnost Grada Banja Luka za zahvatanje izvora "Crno vrelo" i izgradnju ovog sistema.
Idejnim rješenjem je predviđena izgradnja kaptaže na izvoru, primarnog transportnog cjevovoda u dužini od oko
3
22.000 m i pet rezervoara, ukupne zapremine od 3900 m sa prepumpnim stanicama. Distributivna mreža do
potrošača, izgradnja pristupnih puteva do objekata, snabdijevanje električnom energijom i dr. Distributivna mreža
do potrošača i eksproprijacija zemljišta nisu obuhvaćeni predračunom u analizi. U finansiranju izgradnje ovog
vodovoda učestvovaće Grad Banja Luka i Opština Prijedor, a upućen je i zahtjev Vladi Republike Srpske da iz
Razvojnog programa Republike Srpske koji se formira od prodaje velikih privrednih sistema i koji je namijenjen za
razvoj infrastrukture i privrede obezbijede dodatna sredstva na kreditnoj osnovi.
Planirano je da se ovaj projekat realizuje paralelno sa Projektom za centralni sistem Prijedora, dakle isti tim za
implementaciju koji bi za banjalučki dio bio dopunjen stručnjacima iz Banja Luke. Izgradnjom ovog novog sistema
vodosnabdijevanja koji ima regionalni karakter, značajno će se doprinijeti održivom razvoju i životu u ruralnim
dijelovima Grada Banja Luka i Opštine Prijedor i obezbijediti uslovi za razvoj lokalne privrede.
Ciljna grupa:
Stanovnici sjeverozapadnog dijela Banja Luke i jugoistočnog dijela Opštine Prijedor, investitori, turističke
organizacije i dr.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Izgradnja novog sistema vodosnabdijevanja.
Izgradiće se novi pouzdan sistem vodosnabdijevanja sa
sistemom daljinskog nadzora i upravljanja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Jednako snabdijevanje zdravom pitkom vodom u
17 većih naselja i sela imaju pouzdano vodosnabdijevanje
svim naseljima sjeverozapadnog dijela Grada
vodom kontrolisanog kvaliteta prema standardima Svjetske
Banja Luka i jugoistočnog dijela Opštine Prijedor.
zdravstvene organizacije.
Obezbijeđeni uslovi za zdrav život, razvoj i
Preduzeće koje će upravljati ovim sistemom biće u stanju da
unapređenje sela, razvoj turizma i investiranje u
vodi budžet, pokrije operativne troškove i zaduženost, da
mala i srednja preduzeća ovog područja.
kontroliše, održava i proširuje sistem vodosnabdjevanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Vlada Republike Srpske, Grad Banja Luka i Opština Prijedor i odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije projekta i
pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Dobra organizovanost tima za implementaciju,
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije i izbor zone
podrška državne i opštinske administracije, dobra
obuhvata sistema vodosnabdijevanja-nezadovoljstvo
koncepcijska i projektantska rješenja, pažljivo i
pojedinih sredina.
racionalno upravljanje raspoloživim sredstvima,
Neriješeni imovinsko pravni problemi,
uspješno rješavanje eventualnih imovinsko
nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
pravnih problema.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
Procijenjena je vrijednost projekta od
Trideset šest( 36) mjeseci
6.000.000 KM (bez sredstava za eventualnu
eksproprijaciju i distributivnu (sekundarnu) mrežu)
173
Projekat:
Vodosnabdijevanje Prijedora - sanacija,
rekonstrukcija i dogradnja sistema
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda
Kratak opis projekta:
Sistem vodosnabdijevanja u Prijedoru je počeo da se gradi 1961. godine. Nagla urbanizacija i razvoj grada su išli
ispred razvoja sistema vodosnabdijevanja, tako da se u gradu i u okolnim naseljima stalno osjećao nedostatak
potrebnih količina pitke vode. Neadekvatna investiciona politika u vodosnabdijevanju su rezultirali nagomilanim
problemima i veoma lošim stanjem svih sistema vodosnabdijevanja u opštini Prijedor ( centralni sistem i sistemi za
Ljubiju, Kozarac i Omarsku).
Realizacijom ovog projekta obezbijediće se dovoljne količine vode ne samo za grad i okolna naselja, već i za sve
opštinske sub centre i njihovo okruženje, čime bi kontrolisanim sistemom vodosnabdijevanja bilo obuhvaćeno
preko 70% stanovnika opštine Prijedor. Izvršiće se tehnička sanacija i modernizacija svih objekata, izgradnja novih
osnovnih objekata sistema vodosnabdijevanja, potpuno istražiti postojeća izvorišta, izgraditi novi bunari i
obezbijediti kompleksna i trajna zaštita izvorišta od zagađenja. U preduzeće će se uvesti savremene tehnike
upravljanja i preduzeće dovesti do nivoa da bitno doprinosi kvalitetu života u Prijedoru.
Obezbijeđena su sredstva iz aranžmana sa Vladom Švajcarske u iznosu od 12,5 mil. KM, i opštine Prijedor u
iznosu od 5 mil. KM. U februaru 2008. godine se očekuje dolazak stručnjaka švajcarske konsultantske kuće koji će
sa stručnjacima Vodovoda Prijedor i lokalne konsultantske kuće sačinjavati Tim za implementaciju projekta.
Nadzorni odbor projekta kome će predsjedavati visoki opštinski funkcioner će nadgledati realizaciju projekta i
izvještavati Vlade Švajcarske i Republike Srpske.
Najveći dio sredstava će se uložiti u centralni sistem vodosnabdijevanja i njegovo proširenje. Značajan dio će se
opredijeliti i za naselja Kozarac, Ljubiju i Omarsku. Za Omarsku i okolna naselja će se graditi regionalni vodovoda
zajedno sa Banja Lukom zahvatanjem izvora Crno vrelo na području Donjeg Pervana. Na ovaj sistem će se
priključiti i Kozarac.
Sanacijom, rekonstrukcijom i dogradnjom postojećih sistema i izgradnjom novih sistema vodosnabdijevanja
značajno će se doprinijeti održivom razvoju i životu u opštini Prijedor, obezbijediti uslovi za povratak, naseljavanja i
reintegraciju stanovnika kao i razvoj lokalne privrede.
Ciljna grupa:
Preko 70 % građana opštine Prijedor, investitori, preduzeća i institucije, turističke organizacije i dr.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
Saniraće se dio distributivne mreže sa uočenim najvećim
vodosnabdijevanja u opštini Prijedor.
gubicima. Izgradiće se novi bunari, crpne stanice, rezervoari,
transportni cjevovodi i izvršiti zamjena i modernizacija
opreme u postojećim objektima. Uvešće se sistem daljinskog
nadzora i upravljanja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Jednako snabdijevanje zdravom pitkom vodom u
Grad Prijedor i 10 većih naselja imaju pouzdano
svim većim naseljima u opštini Prijedor.
vodosnabdijevanje vodom kontrolisanog kvaliteta prema
Poboljšani organizacioni, institucionalni i
standardima Svjetske zdravstvene organizacije.
upravljački kapaciteti preduzeća Vodovod ad
Gubici vode u sistemu će se sa sadašnjih 50%, svesti na
Prijedor.
25%.
Obezbijeđeni uslovi za zdrav život i investiranje u
Vodovod je u stanju da vodi budžet, pokrije operativne
privredu.
troškove i zaduženost, da kontroliše, održava i proširuje
sistem vodosnabdijevanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Švajcarska konsultantska kuća, lokalna konsultantska kuća, opštinska administracija, zaposleni u Vodovodu,
odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije projekta i
pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Dobra organizovanost tima za implementaciju,
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije razvoja sistema
podrška državne i opštinske administracije, dobra
vodosnabdijevanja i izbor zone obuhvata - nezadovoljstvo
koncepcijska i projektantska rješenja, pažljivo i
pojedinih sredina.
racionalno upravljanje raspoloživim sredstvima,
Neriješeni imovinsko pravni problemi,
uspješno rješavanje eventualnih imovinsko
Nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
pravnih problema.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
Utvrđena je vrijednost projekta od 17.500.000 KM
Trideset šest( 36) mjeseci
174
Projekat:
Izgradnja kanalizacionog sistema i
uređaja za prečišćavanje otpadnih voda
za područje MZ Kozarac i okolna naselja.
Strateški cilj : 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj:3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda
Kratak opis projekta:
Kozarac je naselje koje ima veoma rudimentarno izgrađen kanalizacioni sistem sa odvođenjem
otpadnih voda u potok koji se uliva u ribnjak "Saničani," bez prethodnog prečišćavanja. Ovaj sistem je
nedovršen, loših hidrauličkih i građevinskih karakteristika i ne zadovoljava potrebe stanovnika i
privrede. Predstavlja permanentnu opasnost po zdravlje stanovnika i opasno ugrožava kvalitet voda
ribnjaka "Saničani".
Ovim projektom se planira sanacija, rekonstrukcija i dogradnja kanalizacionog sistema u Kozarcu i
okolnim naseljima i izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih voda prije izlivanja u ribnjak
"Saničani".
Za realizaciju ovog projekta neophodno je, pored učešća lokalne zajednice, tražiti donacije iz pristupnih
fondova za stabilizaciju i pridruživanje EU i fondova koji su formirani za zaštitu sliva Dunava i Save.
Izgradnjom kanalizacionog sistema i centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda obezbijedili bi
se uslovi za zaštitu vodotoka koji se ulivaju u ribnjak "Saničani" od zagađenja i ispunile obaveze iz
evropske Direktive o vodama što bi bio značajan doprinos zaštiti životne sredine i stvaranja preduslova
za održivi razvoj.
Ciljna grupa:
Svi stanovnici Kozarca i okolnih naselja, investitori, preduzeća i institucije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
Saniraće se dio kanalizacione mreže sa uočenim
kanalizacije u Kozarcu i navedenim naseljima najvećim nedostacima. Izgradiće se novi neophodni
i izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih elementi kanalizacije u Kozarcu i okolnim naseljima.
voda prije upuštanja u ribnjak "Saničani".
Uvešće se sistem daljinskog nadzora i upravljanja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Pouzdano i efikasno odvođenje sanitarnih i
oborinskih voda i industrijskih otpadnih voda i
njihovo prečišćavanje do kvaliteta koje
propisuje evropska Direktiva o vodama.
Obezbijeđeni osnovni preduslovi za zaštitu
od zagađenja vodotoka i podzemnih izdani i
tla. Obezbijeđeni uslovi za zdrav život i
investiranje u privredu.
Indikatori:
Kozarac i okolna naselja imaju pouzdano odvođenje
otpadnih voda i njihovo prečišćavanje do
kontrolisanog kvaliteta prema domaćim standardima i
zahtjevima sadržanim u evropskoj Direktivi o vodama.
Vodovod je u stanju da zajedno sa lokalnom upravom
obezbijedi sredstva za pokrivanje operativnih troškova
i da kontroliše i održava sistem kanalizacije i uređaj
za prečišćavanje otpadnih voda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Evropske finansijske i donatorske institucije, Direkcije za zaštitu sliva Dunava i Save, Vlada RS
Opština Prijedor, zaposleni u Vodovodu, odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije
projekta i pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Podrška državne i opštinske administracije,
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije razvoja
dobra koncepcijska i projektantska rješenja,
sistema kanalisanja i metodologije prečišćavanja
pažljivo i racionalno upravljanje raspoloživim otpadnih voda. Neriješeni imovinsko pravni problemi,
sredstvima, uspješno rješavanje eventualnih
Nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
imovinsko pravnih problema.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
Ukupna vrijednost projekta se procjenjuje na Dvije godine
iznos od 5.800.000 KM.
175
Projekat:
Izgradnja kanalizacionog sistema i
uređaja za prečišćavanje otpadnih voda
za područje MZ Omarska i okolna naselja.
Kratak opis projekta:
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman otpadnih voda
Omarska je naselje koje ima nedovoljno izgrađen kanalizacioni sistem sa odvođenjem otpadnih voda u
rijeku Gomjenicu koja se uliva u ribnjak "Saničani, "bez prethodnog prečišćavanja. Ovaj sistem je
nedovršen, loših hidrauličkih i građevinskih karakteristika i ne zadovoljava potrebe stanovnika i
privrede. Predstavlja permanentnu opasnost po zdravlje stanovnika i opasno ugrožava kvalitet voda
ribnjaka "Saničani".
Ovim projektom se planira sanacija, rekonstrukcija i dogradnja kanalizacionog sistema u Omarskoj i
izgradnja kanalizacije u okolnim naseljima, te izgradnja uređaja za prečišćavanje otpadnih voda prije
izlivanja u rijeku Gomjenicu.
Za realizaciju ovog projekta neophodno je, pored učešća lokalne zajednice, tražiti donacije iz pristupnih
fondova za stabilizaciju i pridruživanje EU i fondova koji su formirani za zaštitu sliva Dunava i Save.
Izgradnjom kanalizacionog sistema i centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda, obezbijedili bi
se uslovi za zaštitu vodotoka koji se ulivaju u ribnjak "Saničani" od zagađenja i ispunile obaveze iz
evropske Direktive o vodama što bi bio značajan doprinos zaštiti životne sredine i stvaranja preduslova
za održivi razvoj.
Ciljna grupa:
Stanovnici Omarske i okolnih naselja, investitori, preduzeća i institucije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
Saniraće se dio kanalizacione mreže sa uočenim
kanalizacije u Omarskoj i navedenim
najvećim nedostacima. Izgradiće se novi neophodni
naseljima i izgradnja uređaja za
elementi kanalizacije u Omarskoj i okolnim naseljima.
prečišćavanje otpadnih voda prije upuštanja
Uvešće se sistem daljinskog nadzora i upravljanja.
u rijeku Gomjenicu.
Očekivani dugoročni rezultati:
Pouzdano i efikasno odvođenje sanitarnih i
oborinskih voda i industrijskih otpadnih voda i
njihovo prečišćavanje do kvaliteta koje
propisuje evropska Direktiva o vodama.
Obezbijeđeni osnovni preduslovi za zaštitu
od zagađenja vodotoka i podzemnih izdani i
tla. Obezbijeđeni uslovi za zdrav život i
investiranje u privredu.
Indikatori:
Omarska i okolna naselja imaju pouzdano odvođenje
otpadnih voda i njihovo prečišćavanje do
kontrolisanog kvaliteta prema domaćim standardima i
zahtjevima sadržanim u evropskoj Direktivi o vodama.
Vodovod je u stanju da zajedno sa lokalnom upravom
obezbijedi sredstva za pokrivanje operativnih troškova
i da kontroliše i održava sistem kanalizacije i uređaj
za prečišćavanje otpadnih voda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Evropske finansijske i donatorske institucije, Direkcije za zaštitu sliva Dunava i Save, Vlada RS
Opština Prijedor, zaposleni u Vodovodu, odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije
projekta i pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Podrška državne i opštinske administracije,
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije razvoja
dobra koncepcijska i projektantska rješenja,
sistema kanalisanja i metodologije prečišćavanja
pažljivo i racionalno upravljanje raspoloživim otpadnih voda. Neriješeni imovinsko pravni problemi,
sredstvima, uspješno rješavanje eventualnih
Nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
imovinsko pravnih problema.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
Procjenjuje se ukupna vrijednost projekta na
Dvije godine
iznos od 5.500.000 KM
176
Projekat:
Izgradnja centralnog uređaja za
prečišćavanje otpadnih voda i dogradnja
kanalizacionog sistema Prijedor
Strateški cilj:1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, kanalisanje i
prečišćavanje otpadnih gradskih i industrijskih voda.
Operativni cilj:3
Razvoj infrastrukture i dugoročno rješenje kanalisanja i
tretmana otpadnih voda Prijedora.
Kratak opis projekta:
U gradu Prijedor i okolnim naseljima samo je djelimično izgrađen mješoviti sistem za odvodnju otpadnih voda.
Ovaj sistem ne pokriva ni 60 % izgrađenog vodovodnog sistema, a ima veoma izražene hidrauličke i građevinske
nedostatke. Otpadne gradske i industrijske vode, u dijelovima naselja sa izgrađenom kanalizacijom, se bez
prethodnog tretmana odvode u rijeku Sanu. Djelimično se otpadne vode odvode u septičke jame, druge potoke i
jarke, što predstavlja veliku opasnost za zagađenje podzemnih i površinskih voda i posebno izvorišta pitke vode.
Potrebno je izvršiti sanaciju, rekonstrukciju i dogradnju kanalizacionog sistema za grad Prijedor i određena
prigradska naselja kako bi se zona obuhvata približila zoni obuhvata vodosnabdijevanja. Sve otpadne vode treba
dovesti u novoizgrađeni centralni uređaj za prečišćavanje otpadnih voda pri čemu industrijski zagađivači treba da
obave odgovarajući predtretman prije upuštanja u kanalizaciju i dovođenja na centralni uređaj za prečišćavanje.
Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje za grad veličine Prijedora u finansijskom smislu
premašuju sposobnost lokalne zajednice i neophodno je tražiti donacije iz pristupnih fondova za stabilizaciju i
pridruživanje EU i fondova koji su formirani za zaštitu sliva Dunava i Save. U skladu sa zakonskim rješenjima
potrebno je uvesti određene takse za zagađivače i na taj način obezbijediti dio sredstava za izgradnju sistema za
prečišćavanje.
Izgradnjom kanalizacionog sistema i centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda obezbijedili bi se uslovi za
zaštitu vodotoka Sane nizvodno od Prijedora od zagađenja i ispunile obaveze iz evropske Direktive o vodama što
bi bio značajan doprinos zaštiti životne sredine i stvaranja preduslova za održivi razvoj.
Ciljna grupa:
Preko 90 % stanovnika grada i okolnih naselja, investitori, preduzeća i institucije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Sanacija, rekonstrukcija i dogradnja sistema
kanalizacije i izgradnja centralnog uređaja za
prečišćavanje otpadnih voda u Prijedoru.
Očekivani dugoročni rezultati:
Pouzdano i efikasno odvođenje sanitarnih i
oborinskih voda i industrijskih otpadnih voda i
njihovo prečišćavanje do kvaliteta koje propisuje
evropska Direktiva o vodama. Obezbijeđeni
osnovni preduslovi za zaštitu od zagađenja
vodotoka i podzemnih izdani pitkih voda.
Poboljšani organizacioni, institucionalni i
upravljački kapaciteti preduzeća Vodovod ad
Prijedor.
Obezbijeđeni uslovi za zdrav život i investiranje u
privredu.
Indikatori:
Saniraće se dio kanalizacione mreže sa uočenim najvećim
nedostacima. Izgradiće se novi neophodni elementi
kanalizacije u gradu i prigradskim naseljima. Uvešće se
sistem daljinskog nadzora i upravljanja.
Indikatori:
Grad Prijedor i sva prigradska naselja imaju pouzdano
odvođenje otpadnih voda i njihovo prečišćavanje do
kontrolisanog kvaliteta prema domaćim standardima i
zahtjevima sadržanim u evropskoj Direktivi o vodama.
Vodovod je u stanju da zajedno sa lokalnom upravom
obezbijedi sredstva za pokrivanje operativnih troškova i da
kontroliše i održava sistem kanalizacije i uređaj za
prečišćavanje otpadnih voda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Evropske finansijske i donatorske institucije, Direkcije za zaštitu sliva Dunava i Save, Vlada RS, Opština Prijedor,
zaposleni u Vodovodu, odabrani izvođači radova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovane mjesne zajednice, javni mediji i svi građani. Doprinose transparentnosti realizacije projekta i
pomažu u rješavanju eventualnih imovinskih sporova.
Preduslovi za realizaciju:
Podrška državne i opštinske administracije,
dobra koncepcijska i projektantska rješenja,
pažljivo i racionalno upravljanje raspoloživim
sredstvima, uspješno rješavanje eventualnih
imovinsko pravnih problema.
Faktori rizika:
Eventualni propusti u postavljanju koncepcije razvoja sistema
kanalisanja i metodologije prečišćavanja otpadnih voda.
Neriješeni imovinsko pravni problemi,
Nedovršeni prostorni, urbanistički i regulacioni planovi.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Procjena vrijednosti ukupnog projekta iznosi
25.000.000 KM
Trajanje projekta:
5 godina
177
Projekat:
Sistem vodosnabdijevanja Tomašica Petrovo (Ćela)
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i tretman
otpadnih voda
Kratak opis projekta:
Vodosnabdjevanje stanovnika ovog područja nije sistematski rješavano, a sva dosadašnja
istraživanja su pokazala da na ovom području nema dovoljno kvalitetnih lokalnih izvora sa potrebnom
izdašnošću za rješavanje ovog problema. Stanovnici ovog područja se snabdijevaju iz sopstvenih
bunara, vrela ili manjih kaptaža. Ovakva situacija ne obezbjeđuje potrebne standarde u pogledu
količina i kontrole kvaliteta vode i ograničava razvoj ovog područja. Izgradnjom jedinstvenog sistema
vodosnabdijevanja ovi problemi bi se riješili.
Projekat je koncipiran tako da se potrebne količine vode( 20 l/sec) zahvataju iz jezera (akumulacija)
nastalih rudarskom djelatnošću u okviru Rudnika željezne rude Ljubija u Tomašici i nakon osnovnog
tretmana transportuju do potrošača.
Osnovni objekti ovog sistema vodosnabdijevanja su:
1. Vodozahvat
2. Pumpna i hlorna stanica
3
3. Rezervoar zapremine 500m
4. Glavni gravitacioni cjevovod sa svim potrebnim priključnim
šahtovima, muljnim i zračnim ispustima i armaturom.
Projektom nije predviđena izgradnja distributivne mreže.
Ciljna grupa:
Stanovnici sela: Busnovi, Tomašica, Rakelići, Saničani i Petrovo (Ćela) sa mogućnošću priključka i
nekih zaseoka iz drugih sela koja gravitiraju ovoj liniji, a nemaju riješen problem vodosnabdijevanja.
Procjenjuje se da je broj budućih potrošača oko 6.000.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Brzo rješenje problema vodosnabdijevanja
-oko 6000 stanovnika snadbjeveno pitkom
stanovnika ovog područja.
vodom
-mogućnost rada novih poljoprivrednih i
zanatskih djelatnost
- izrađen katastar o izvoru i vodovodne mreži.
Očekivani dugoročni rezultati:
Stvaranje uslova za razvoj poljoprivrede,
zanatske djelatnosti i turizma. Kroz poboljšanje
komfora života na selu stvaranje preduslova za
sprečavanje migracije u gradove.
Indikatori:
- oko 2000 domaćinstava snadbjeveno
pitkom vodom
- zaustavljena migracija u grad.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, stručne institucije, stanovnici područja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Vlada R. Srpske, donatori i druge finansijske institucije. Učešće u sufinansiranju izgradnje ovog
vodovodnog sistema i malih i srednjih preduzeća.
Preduslovi za realizaciju:
Prethodna hidrogeološka ispitivanja i
obezbjeđivanje potrebnih sredstava za realizaciju
projekta. Rješavanje imovinsko pravnih
problema. Obezbjeđenje kvalitetne zaštite
izvorišta od zagađenja.
Faktori rizika:
Procjena hidrogeologa o nedovoljnom
prihranjivanju akumulacija površinskim i
podzemnim vodama i nedovoljna efikasnost
zaštite ovog izvorišta.
Nedostatak potrebnih sredstava.
Neriješeni imovinski odnosi.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Ukupna vrijednost projekta se procjenjuje na
3.400.000,00 KM
Trajanje projekta:
Vrijeme realizacije projekta se procjenjuje na tri
godine.
178
Projekat:
PUNA POKRIVENOST OPŠTINE
FIKSNOM I MOBILNOM
TELEFONIJOM
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj:4
Razvoj i unapređenje telekomunikacija
Kratak opis projekta:
Na području Opštine Prijedor trenutno su u toku radovi na izgradnji mjesnih TT mreža Pejići,
Čarakovo i Kamičani ( investitor Telekom Srpske A.D.) i sa završetkom ovih investicija ( realno
prva polovina 2008. godine ) pokrivenost Opštine Prijedor fiksnom telefonskom mrežom će biti
gotovo stopostotna, tako da će u narednom periodu Telekom raditi samo na modernizaciji
postojeće mreže i uvođenju novih tehnologija u oblasti fiksne telefonije.
Pokrivenost Opštine Prijedor mobilnom telefonijom je takođe na vrlo visokom nivou ( opširnije u
Prilogu – Izvještaj o lokacijama u regiji Prijedor ), a Telekom Srpske ( odnosno m:tel kao njegov
mobilni operator ) u toku 2008. godine planira pustiti u rad još 8 novih baznih stanica, čime bi
pokrivenost Opštine signalom mobilne telefonije bila stopostotna.
Ciljna grupa:
Građani, preduzeća, potencijalni investitori na ovom području.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Izgradnja fiksne i mobilne telefonske mreže.
- cca 150 km nove podzemne fiksne telefonske
mreže
- izgradnja 8 novih baznih stanica mobilne
telefonije
- cca 2.000.000 KM uloženih finansijskih
sredstava.
Indikatori:
Očekivani dugoročni rezultati:
Unapređenje komunikacija, ostanak ljudi na
selu, razvoj turizma itd.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Odlično stanje fiksne i mobilne telefonije.
Investitor je: Telekom Srpske A.D. Banja Luka.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Građani na ovim područjima.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Svi potrebni preduslovi su ispunjeni.
Nezainteresovanost građana za fiksnu telefoniju.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
Cca 2.000.000 KM
2 godine
179
Projekat:
Izgradnja Sistema digitalne Kablovske televizije
IPTV, Interneta i fiksne telefonije VoIP
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje Infrastrukture,
prostorno i urbanističko planiranje
Operativni cilj: 4
Razvoj i unapređenje telekomunikacija
Kratak opis projekta:
Izgradnja podzemne prenosne mreže, optičke i kablovske, na području Opštine Prijedor, za
potrebe prenosa digitalne TV - IPTV, širokopojasnog Interneta – Broadband, i fiksne telefonije IPTV.
Projekt uključuje izgradnju Back bone, odnosno primarne prenosne mreže,
te tzv. Last mile acces, odnosno pristup krajnjim korisnicima, na području čitave opštine
Prijedor,
i uvođenje servisa
Digitalne televizije
- IPTV,
Širokopojasnog pristupa Internetu - Broadband,
Fiksne telefonije zasnovane na IP - VoIP
odnosno najsavremenije usluge trostruke - Triple play usluge
Ciljna grupa: građani, preduzeća, javne ustanove.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Smanjenje monopopla TK RS.
Sniženje cijena i poboljšanje kvaliteta
komunikacijskih usluga, širenje i veća
dostupnost šrokopojasnog pristupa internetu
povećanje zadovoljstva građana i povećanje
kvaliteta života
Širokopojasni pristup internetu ima manje od
2% građana Prijedora, nema digitalne TV,
fiksna telefonija je monopol Telekoma
Srpske koji je privatizovan i motiviše se
jedino profitom,
Cijene fiksnih razgovora su i do 10 puta više.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Razvoj informatičkog društva, razvoj privrede
zasnovane na Informacionim tehnologijama
Povećanje i poboljšanje IT obrazovanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Mala ili nikakva zastupljenost IT u društvu i
ekonomiji , nizak stupanj IT obrazovanja.
KI SISTEMI d.o.o. ISP www.prijedor.com ProfEL sa partnerima.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Opština Prijedor, lokalna regulativa, dokumentacija
Aneks Baja Luka, licencirani javni operator fiksne telefonije u BIH.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Brže i lakše dobijanje potrebne dokumentacije
smanjenje ili ukidanje naknada za prekop javnih
površina.
Nezainteresovanost i sporost administracije.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
5.000.000 KM
3 godine
180
Projekat:
POJAČAVANJE SIGNALA RADIO I TV
PRIJEDOR, KAKO BI SE POSTIGLA
ČUJNOST I VIDLJIVOST NA CIJELOM
PODRUČJU OPŠTINE PRIJEDOR
Strateški cilj:1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj:4
Razvoj i unapređenje telekomunikacija i
informisanja
Kratak opis projekta:
Da bi medijska kuća, u vremenu modernih tehnologija, kvalitetno, brzo i profesionalno pružila usluge
građanima , neophodno je da raspolaže savremenom opremom i uslovima za rad. Pored emisione
opreme (antene, linkovi, predajnici i sl.) za elektronske, važna je i studijsko-režijska oprema. Za Radio
Prijedor uspjeli smo obezbijediti emisionu opremu, čime je signalom pokrivena opština i prijedorska
regija. Neophodna je studijsko-režijska oprema (mikseta, računari i dr.). Postojećom opremom TV
Prijedor, ne može signalom kvalitetno pokriti kompletno područje opštine Prijedor. I bez izmještanja
predajnika, što je dosta skupo i podrazumijeva dozvolu Regulatorne agencije za komunikacije, može
se instaliranjem dodatnih antena, pojačala, razdjelnika i druge opreme na crvenom soliteru, obezbijediti
pokrivenost signalom opštine uključujući i Omarsku. Za pokrivenost signalom Ljubije, neophodno je
nabaviti poseban repetitor. Kada su u pitanju studio i režija TV Prijedor, neophodno je nabaviti
opremu za režiju broj dva, info kanal i reportažna
kola, kao i opremanje televizijskog studija.
NEOPHODNA OPREMA:
a) Emisiona oprema za TV Prijedor
30.000,00KM
b) Oprema za televizijsku režiju br 2 sa info kanalom
30. 000,00KM
c) Oprema za reportažna kola Televizije Prijedor
28.000,00KM
d) Studijska oprema za Radio Prijedor
19.000,00KM
e) Obezbjeđivanje potrebnih dozvola
50.000,00KM
f) Nabavka reportažnih kola
100.000,00KM
g) Sredstva za izvođenje radova ugradnje nabavljene opreme
10.000,00KM
h) Rekonstrukcija i opremanje TV signala
30.000,00KM
i) Nabavka, postavljanje i ugradnja digitalnog predajnika
sa kompletnom opremom
200.000,00KM
j) Izgradnja funkcionalnog RTV doma
500.000,00KM
SVEUKUPNO (a- j)
997.000,00KM
Ciljna grupa:
Lokalna zajednica, građani, državna i privatna preduzeća, javne ustanove, nevladin sektor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Kvalitetnije i profesionalnije medijske usluge
Očekivani dugoročni rezultati:
Svođenje grešaka na najmanji mogući nivo,
korektno, brzo , efikasno i blagovremeno
informisanje građana o najvažnijim događajima ,
i mogućnost značajnijeg marketinškog
djelovanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, državna i privatna preduzeća.
Indikatori:
- opremanje još jedne TV režije,
- uvođenje info kanala,
- instaliranje novih antena i pojačala,
- instaliranje nove radio miksete,
- opremanje reportažnih kola,
- opremanje TV studija.
Indikatori:
Moderna i profesionalna RTV oprema.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Građani i nevladin sektor.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Svi potrebni preduslovi su ispunjeni.
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
997.000 KM
2 godine
181
Projekat:
Izgradnja plinovoda na području opštine
Prijedor
Strateški cilj: 1.
Razvoj i unapređenje infrastrukture
prostorno i urbanističko uređenje
Operativni cilj: 5.
Proširenje vrelovodne mreže
Kratak opis projekta:
Studijom toplifikacije Prijedora do 2005 godine, koja je usvojena januara 1989. godine predviđena je
toplifikacija ovog dijela grada. U studiji je dat prikaz energetskih potreba svih potrošača u okviru
toplifikacionog sistema Prijedor, koji će biti vezan na sistem u konačnoj fazi toplifikacije.
Ovaj projekat podrazumijeva izgradnju:
Nove vrelovodne mreže
(krak - Toplana - MIP – Svale i krak Toplana – podvožnjak – Urije – Aerodrom)
Toplovodne mreže,
Vrelovodnih stanica,
Proširenje kapaciteta u toplani (cca 100MW),
Rekonstrukcija dijela postojeće mreže.
Pošto u vrijeme izrade studije nije bila aktuelna gasifikacija Prijedora, potrebno je izvršiti analizu
opravdanosti ulaganja u toplifikaciju ovog djela grada ukoliko se planira i snabdijevanje gasom, jer će
se dolaskom gasa otvoriti nove mogućnosti toplifikacije.
Ciljna grupa: građani, investitori, opština, projektne kuće i AD "Toplana."
Očekivani kratkoročni rezultati:
Funkcionisanje grijanja u ovom djelu grada.
Indikatori:
Ovaj dio grada nema sistem centralnog grijanja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Poboljšanje kvaliteta življenja, smanjenje
Zagađenja.
Indikatori:
Uređenje infrastrukture.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština. građani i investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Savjeti mjesnih zajednica, stanovnici, međunarodni i drugi donatori.
Preduslovi za realizaciju:
urbanističko tehnička dokumentacija,
rješenje imovinsko pravnih odnosa,
osiguranje finansijskih sredstava.
Faktori rizika:
neriješeni imovinsko-pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava,
nezainteresovanost građana i
investitora.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Procjena 20.000.000 KM
(potrebna detaljnija analiza procijene troškova
izrade navedenog projekta)
Trajanje projekta:
Više godina
182
Projekat:
Izgradnja dvije vrelovodne stanice, vrelovodne i
toplovodne mreže za priključenje postojećih
negrijanih objekata, zanatske ulice i dijela ulice
Kralja Petra I Oslobodioca
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture
prostorno i urbanističko uređenje
Operativni cilj: 5
Proširenje toplovodne mreže
Kratak opis projekta:
Postojećom toplovodnom mrežom grije se dio objekata zanatske ulice i ona ne može zadovoljiti
potrebe svih postojećih i novoplaniranih objekata.
Izgradnjom ove dvije vrelovodne stanice, vrelovodne i toplovodne mreže obezbijedilo bi se
snabdijevanje postojećih i novoplaniranih objekata toplotnom energijom u ovom djelu grada
te smanjilo zagađenje prouzrokovano alternativnim zagrijavanjem (loženje).
Ciljna grupa: građani, investitori, opština, projektne kuće i AD "Toplana."
Očekivani kratkoročni rezultati:
Funkcionisanje grijanja u ovom djelu grada.
Očekivani dugoročni rezultati:
Poboljšanje kvaliteta življenja, smanjenje
Zagađenja.
Indikatori:
Ne griju se postojeći objekti u ovom djelu grada,
a planirana je i izgradnja novih objekata koje
treba grijati.
Indikatori:
Uređenje infrastrukture i izgradnja novih
objekata.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština. građani i investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Savjeti mjesnih zajednica, stanovnici, međunarodni i drugi donatori.
Preduslovi za realizaciju:
urbanističko tehnička dokumentacija,
rješenje imovinsko pravnih odnosa,
osiguranje finansijskih sredstava.
Faktori rizika:
neriješeni imovinsko-pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava,
nezainteresovanost građana i
investitora.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
450.000 KM
Trajanje projekta:
9 mjeseci
183
Projekat:
Povećanje kapaciteta V.S.-11 proširenje
toplovodne mreže za grijanje postojećih i
novoplaniranih objekata kod kina - Mrakovica i
izgradnja nove V.S. - vrelovodne i toplovodne
mreže za grijanje objekata između ulice Šoše
Mažara i Partizanske
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture
prostorno i urbanističko uređenje
Operativni cilj: 5
Proširenje toplovodne mreže
Kratak opis projekta:
Povećanje kapaciteta V.S.-11 i proširenje toplovodne mreže za grijanje negrijanih postojećih objekata i
kina „Mrakovica“, kao i novoplaniranih objekata.
Izgradnja vrelovoda i vrelovodne stanice (V.S.) za grijanje postojećih i novoplaniranih objekata između
ulica Šoše Mažara i Partizanske.
Rekonstrukcija djela vrelovoda u ulici Mire Cikote sa povećanjem prečnika istog radi povećanja
kapaciteta postojeće V.S. - 11 i izgradnja nove vrelovodne stanice.
Ciljna grupa: građani, investitori, opština, projektne kuće i AD "Toplana."
Očekivani kratkoročni rezultati:
Funkcionisanje grijanja u ovom djelu grada.
Indikatori:
Ne griju se postojeći objekti u ovom djelu grada,
niti ima kapaciteta za novoplanirane objekte.
Očekivani dugoročni rezultati:
Poboljšanje kvaliteta življenja, smanjenje
zagađenja.
Indikatori:
Uređenje infrastrukture i izgradnja novih
objekata.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština. građani i investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Savjeti mjesnih zajednica, stanovnici, međunarodni i drugi donatori.
Preduslovi za realizaciju:
urbanističko tehnička dokumentacija,
rješenje imovinsko pravnih odnosa,
osiguranje finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
750.000 KM
Faktori rizika:
neriješeni imovinsko-pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava,
nezainteresovanost građana i
investitora.
Trajanje projekta:
12 mjeseci
184
Projekat:
Proširenje toplovodne mreže u djelu grada
„Pećani“ za grijanje izgrađenih i novoplaniranih
objekata (niz prugu)
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture
prostorno i urbanističko uređenje
Operativni cilj: 5
Proširenje toplovodne mreže
Kratak opis projekta:
Proširiti vrelovodnu mrežu u ovom djelu grada.
Izgraditi potrebne vrelovodne stanice za postojeće negrijane i novoplanirane objekte.
Izgraditi toplovodnu mrežu za već postojeće novoplanirane objekte (stambeni objekti niz prugu,
sportsko poslovni centar Pećani "Istok" i poslovni centar).
Ciljna grupa: građani, investitori, opština, projektne kuće i AD "Toplana.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Grijanje izgrađenih objekata, izgradnja novih
objekata i priključenje na sistem grijanja.
Indikatori:
Ne griju se postojeći objekti u ovom djelu grada,
niti ima kapaciteta za novoplanirane objekte.
Očekivani dugoročni rezultati:
Poboljšanje kvaliteta življenja, smanjenje
Zagađenja.
Indikatori:
Uređenje infrastrukture i izgradnja novih
objekata.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština. građani i investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Savjeti mjesnih zajednica, stanovnici, međunarodni i drugi donatori.
Preduslovi za realizaciju:
urbanističko tehnička dokumentacija,
rješenje imovinsko pravnih odnosa,
osiguranje finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
620.000 KM
Faktori rizika:
neriješeni imovinsko-pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava,
nezainteresovanost građana i
investitora.
Trajanje projekta:
12 mjeseci
185
Projekat:
Automatizacija vrelovodnih stanica
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture prostorno i
urbanističko uređenje
Operativni cilj: 5
Proširenje toplovodne mreže
Kratak opis projekta:
Nabavka i ugradnja adekvatne opreme za automatizaciju vrelovodnih stanica ( kalorimetri, kuglasti
ventili, Pt – 500, transmiteri pritiska primara i sekundara, manometri, termometri, regulacioni ventili
dif., senzori vanjske temperature i računska oprema sa PLC-om. ).
Trenutni broj vrelovodnih stanica za automatizaciju iznosi 43.
Ciljna grupa: građani, investitori, opština, projektne kuće i AD „Toplana.“
Očekivani kratkoročni rezultati:
Bolja raspodjela energije po vrelovodnim
stanicama i ušteda energije.
Indikatori:
Poteškoće u dosadašnjoj raspodjeli energije po
vrelovodnim stanicama i nemogućnost mjerenja
gubitaka energije.
Indikatori:
Povećane potrebe za energijom.
Očekivani dugoročni rezultati:
Kvalitetnije grijanje i ušteda energije.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani i investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Savjeti mjesnih zajednica, stanovnici, međunarodni i drugi donatori.
Preduslovi za realizaciju:
urbanističko tehnička dokumentacija,
rješenje imovinsko pravnih odnosa,
osiguranje finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
1.000.000 KM
Faktori rizika:
neriješeni imovinsko-pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava,
nezainteresovanost građana i investitora.
Trajanje projekta:
1 godina
186
Projekat:
ZAVRŠETAK PROSTORNOG PLANA OPŠTINE
PRIJEDOR
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 6
Poboljšanje stanja planske dokumentacije u oblasti
prostornog i urbanističkog planiranja
Kratak opis projekta:
Zakon o uređenju prostora je propisao obavezu lokalnih zajednica da donesu prostorni plan opštine. kao
dugoročni strateški planski dokument koji se donosi na period od najmanje 10 godina. Prostorni plan
Opštine Prijedor, koji je bio donesen 1990. godine, prestao se primjenjivati donošenjem Zakona o
uređenju prostora jer nije usklađen sa odredbama ovog Zakona.
Zahtjevi građana, pravnih lica, kao i razne intervencije u prostoru, prema ovom Zakonu se odobravaju u
skladu sa odgovarajućom planskom dokumentacijom.
U ovom slučaju planski dokument ovog nivoa je osnov za rješavanje zahtjeva u redovnom postupku pred
Odjeljenjem za Prostorno uređenje ali i osnov za izradu dokumentacije nižeg reda (urbanistički plan,
regulacioni planovi, urbanistički projekti i dr.) i izradu odgovarajuće tehničke dokumentacije u skladu sa
istom.
Takođe, 2007. godine, donesen je Prostorni plan Republike Srpske, koji se, između ostalog, realizuje
izrada i donošenje planova nižeg reda, tj. prostornih planova opština.
Prostornim planom opštine se razrađuju i okvirno prostorno definišu opredjeljenja iz Prostornog plana RS.
- Do sada su obavljene određene aktivnosti u vezi sa ovim projektom, a što se odnosi na donošenje
Odluke o pristupanju izradi, plaćanje dijela troškova izrade kao i dogovor u vezi sa nabavkom
odgovarajućih ažurnih geodetskih podloga.
- Za završetak ovog projekta potrebno je formirati Nacrt plana, provesti proceduru javnog uvida, provesti
stručnu raspravu te na osnovu provedene stručne rasprave i obrade primjedbi koje se prikupe tokom
javnog uvida formirati Prijedlog plana, i isti ponuditi Skupštini opštine Prijedor na usvajanje.
Ciljna grupa:
Građani, investitori, preduzeća, turističke organizacije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Ispunjavanje zakonske obaveze,
- Neizvršena zakonska obaveza,
- Usklađenost sa Prostornim planom RS.
- Neusklađanost planskih rješenja,
- Otežana izrada programskih smjernica i planskih
rješenja,
- Otežano i vremenski produženo rješavanje
zahtjeva građana i prav. lica.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Usklađen razvoj i racionalno korištenje i uređenje - Odgovarajuća kvalitetna planska rješenja,
prostora opštine Prijedor kao i unapređenje zaštite - Zaštita prostora od neadekvatnih intervencija,
životne sredine,
- Zadovoljstvo građana i ostalih podnosioca
- Olakšana izrada ostale planske dokumentacije u
zahtjeva.
skladu sa odredbama Zakona,
- Olakšano rješavanje zahtjeva građana
u skladu sa odredbama Zakona.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani, nadležne ustanove.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovana pravna lica (preduzeća), nadležne ustanove i službe.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Obezbjeđenje finansijskih sredstava.
- Nedostatak finansijskih sredstava.
- Pribavljanje odgovarajuće dokumentacione
- Nedostatak odgovarajuće dokumentacione
osnove i ažurnih geodetskih podloga
osnove i geod.podloga
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
200.000 KM (izrada Plana + digitalni orto-foto 11 godina
snimak)
187
Projekat:
IZRADA REGULACIONOG PLANA
NACIONALNOG PARKA „KOZARA“
Strateški cilj:.1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 6
Poboljšanje stanja planske dokumentacije u oblasti
prostornog i urbanističkog planiranja
Kratak opis projekta:
U nedostatku važećeg Prostornog plana opštine Prijedor i Urbanističkog plana Prijedora, pojavljuje se
vrlo često problem kod rješavanja zahtjeva za prostor koji se nalazi u granicama Nacionalnog parka
„Kozara“. Prostornim planom RS, ovo područje je zadržalo status nacionalnog parka, a okolno područje
tretirano kao regionalni park (park prirode) sa memorijalnim parkom i spomenicima. U tom smislu se kroz
izradu odgovarajuće dokumentacije nižeg reda mora tretirati u ovom statusu i u skladu sa zakonskom
regulativom i važećim normativima iz ove oblasti i oblasti zaštite životne sredine.
Imajući u vidu moguće turističke potencijale ovog područja i potreba ovog prostora koje iz njih proizilaze,
te potrebu zaštite ovog prostora od aktivnosti koje su u suprotnosti sa postojećom i planiranom namjenom
ovog prostora, neophodna je izrada planskog dokumenta nivoa regulacioni plan.
Imajući u vidu nadležnosti pojedinih ministarstava vlade RS, izrada ovog planskog dokumenta treba se
finansirati u saradnji sa ovim ministarstvima, ali i susjednim opštinama na čiju teritoriju padaju granice
nacionalnog parka.
Za realizaciju ovog projekta potrebno je donijeti odluku o pristupanju izradi regulacionog plana za
područje nacionalnog parka. Istu odluku treba da donesu i ostale opštine na čiju teritoriju padaju granice
nacionalnog parka „Kozara“. Uz obezbjeđenje učešća spomenutih opština i nadležnih ministarstava u
finansijskom smislu provodi se procedura izrade plana koja ja određena Zakonom o uređenju prostora.
Nakon izrade plana i formiranja prijedloga isti se treba usvojiti od strane skupština svih opština na čiju
teritoriju padaju granice nacionalnog parka „Kozara.“
Ciljna grupa:
Opština, građani i pravna lica, investitori, turističke organizacije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Poboljšanje ponude za buduće investitore,
- Otežano i vremenski produženo rješavanje
- Poboljšanje turističke ponude ,
zahtjeva građana i prav. lica,
- Usklađenost sa Prostornim planom opštine
- Nedostatak pl. dokumentacija odgovarajućeg
Prijedor i Urbanističkim planom
nivoa,
Prijedora,
- Degradacija prostora,
- Adekvatna zaštita životne sredine.
- Odbijanje potencijalnih investitora.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Olakšana izrada ostale tehničke dokumentacije u
- Odgovarajuća kvalitetna planska rješenja,
skladu sa odredbama Zakona,
- Zaštita prostora od neadekvatnih intervencija,
- Olakšano rješavanje zahtjeva građana
- Zadovoljstvo građana i ostalih podnosioca
i pravnih lica u skladu sa odredbama Zakona,
zahtjeva, potencijalnih investitora ,
- Usklađen razvoj i racionalno korištenje и uređenje Olakšana
izrada
potrebne
tehničke
prostora opštine Prijedor i unapređenje zaštite dokumentacije.
životne sredine,
- Poboljšana ponude na tržištu.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani, pravna lica, investitori, nadležne ustanove.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovana pravna lica (preduzeća), nadležne ustanove i službe.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Izrada dokumentacije višeg nivoa,
- Nedostatak finansijskih sredstava,
- Pribavljanje odgovarajuće dokumentacione
- Odsustvo učešća nadležnih ministarstava,
osnove i ažurnih geodetskih podloga,
- Nedostatak odgovarajuće podrške drugih opština
- Pribavljanje odgovarajućih potreba iskazanih u
- nedostatak dokumentacione osnove i
vidu programskih smjernica I projektnih zadataka,
geod.podloga,
- Odluka o pristupanju izradi plana,
- Nedostatak odgovarajućih programa, iskazanih
- Obezbjeđenje finansijskih sredstava kroz Program potreba i sl.
uređenja građevinskog zemljišta,
- Izbor nosioca izrade plana (stručna organizacija).
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
450.000 KM (izrada Plana + ažuriranje 11 godina
geodetskih podloga; finansira više subjekata)
188
Projekat:
IZRADA REGULACIONOG PLANA POSLOVNIH
ZONA U PRIJEDORU
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 6
Poboljšanje stanja planske dokumentacije u oblasti
prostornog i urbanističkog planiranja
Kratak opis projekta:
U nedostatku važećeg Prostornog plana opštine Prijedor i Urbanističkog plana Prijedora, pojavljuje
se vrlo često problem kod rješavanja zahtjeva za iznalaženje novih lokacija za izgradnju privrednih i
poslovnih objekata raznih djelatnosti, kao i za rješavanje zahtjeva za proširenje postojećih poslovnih
kompleksa. Takođe, poseban problem je prisutna bespravna gradnja koja za posledicu ima degradaciju
prostora kao i onemogućavanje brzog i kvalitetnog rješavanja potreba za organizovanom gradnjom
određene namjene.
Vrlo često se pojavljuju investitori koji traže pripremljene i opremljene nove lokacije u vlasništvu opštine a
njihovim zahtjevima nije moguće udovoljiti jer ne postoji planski dokument kao osnov za pribavljanje istih.
- Za realizaciju ovog projekta potrebno je donijeti odluku o pristupanju izradi regulacionog plana za
područje koje se planskim dokumentom višeg reda predvidi kao područje za ovu namjenu.
- Nakon izrade plana od strane izabranog nosioca izrade (stručne organizacije) i formiranja prijedloga, isti
se treba usvojiti od strane Skupštine opštine Prijedor.
Ciljna grupa:
Opština, građani i pravna lica, investitori, preduzeća,
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Poboljšanje ponude za buduće investitore,
- Otežano i vremenski produženo rješavanje
- Usklađenost sa Prostornim planom opštine
zahtjeva građana i prav. lica,
Prijedor i Urbanističkim planom
- Nedostatak pl. dokumentacija odgovarajućeg
Prijedora.
nivoa,
- Odbijanje potencijalnih investitora.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Olakšana izrada ostale tehničke dokumentacije u
- Odgovarajuća kvalitetna planska rješenja,
skladu sa odredbama Zakona,
- Zaštita prostora od neadekvatnih intervencija,
- Olakšano rješavanje zahtjeva građana
- Zadovoljstvo građana i ostalih podnosioca,
i pravnih lica u skladu sa odredbama Zakona,
zahtjeva, potencijalnih investitora,
- Usklađen razvoj i racionalno korištenje и uređenje - Olakšana izrada dokumentacije nižeg reda i druge
prostora opštine Prijedor i unapređenje zaštite dokumentacije.
životne sredine,
- Poboljšana ponuda na tržištu.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani, pravna lica, investitori, nadležne ustanove.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovana pravna lica (preduzeća), nadležne ustanove i službe.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Izrada dokumentacije višeg nivoa,
- Nedostatak finansijskih sredstava,
- Pribavljanje odgovarajuće dokumentacione
- Nedostatak odgovarajuće dokumentacione
osnove i ažurnih geodetskih podloga,
osnove i geod.podloga,
- Pribavljanje odgovarajućih potreba iskazanih u
- Nedostatak odgovarajućih programa, iskazanih
vidu programskih smjernica I projektnih zadataka,
potreba i sl.
- Donošenje odluke o pristupanju izradi,
- Obezbjeđenje sredstava kroz Program uređenja
građevinskog zemljišta.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
70.000 KM (izrada Plana + ažuriranje 10 godina
geodetskih podloga)
189
Projekat:
FORMIRANJE SLUŽBE DOKUMENTACIJE ZA
PROSTORNO I URBANISTIČKO PLANIRANJE
(GIS-baza podataka)
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 6
Poboljšanje stanja planske dokumentacije u oblasti
prostornog i urbanističkog planiranja
Kratak opis projekta:
U okviru novoformiranog Odsjeka za planiranje, urbanizam i dokumentaciju, predviđeno je
formiranje dijela Odsjeka za dokumentaciju, i već su otpočele određene pripreme. Ove pripreme se
odnose na nabavku, prije svega odgovarajućih geodetskih podloga, što se odnosi na digitalne orto-foto
planove za područje opštine Prijedor, ažurne geodetske podloge za urbano područje i ostala područja
obuhvaćena provedbenom planskom dokumentacijom, podatke o podzemnim instalacijama i dr.
U toku procedura donošenja novog zakona o prostornom uređenju i građenju, kojim se predviđa obaveza
uvođenja jedinstvenog prostorno-informacionog sistema na prostoru Republike Srpske i objedinjavanja
određenih podataka iz raznih nadležnosti.
Ciljna grupa:
Opština, građani i pravna lica, investitori, turističke organizacije
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Obezbjeđenje uslova za izradu razvojnih i - Otežana izrada planske dokumentacije,
provedbenih planova.
nedostatak podataka o izgrađenosti,
-Vremenski produženo rješavanje zahtjeva građana
i prav. lica,
- Nedostatak pl. dokumentacija odgovarajućeg
nivoa.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Poboljšanje uslova za rad Odjeljenja
- Odgovarajuća kvalitetna planska rješenja,
Administrativne službe i RS u cjelini,
- Zaštita prostora od neadekvatnih intervencija,
- Olakšano praćenje stanja i promjena u prostoru,
- Zadovoljstvo građana i ostalih podnosioca
- Olakšana izrada planske i tehničke
zahtjeva, potencijalnih investitora,
dokumentacije u skladu sa odredbama Zakona,
-Olakšana izrada potrebne tehničke dokumentacije,
- Olakšano rješavanje zahtjeva građana
-Bolja i kontinuirana saradnja sa javnim
i pravnih lica u skladu sa odredbama Zakona,
preduzećima i preduzećima koja gazduju
- Usklađen razvoj i racionalno korištenje и uređenje komunalnom i energetskom infrastrukturom i
prostora opštine Prijedor i unapređenje zaštite ostalim nadležnim ustanovama.
životne sredine,
- Ispunjavanje zakonske obaveze.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani, pravna lica, investitori, nadležne ustanove.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovana pravna lica (preduzeća), nadležne ustanove i službe.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Izrada dokumentacije višeg nivoa,
- Nedostatak finansijskih sredstava,
- Pribavljanje odgovarajuće dokumentacione
- Odsustvo učešća nadležnog ministarstava,
osnove i ažurnih geodetskih podloga,
-Odsustvo saradnje sa organizacijama u čijoj
- Pribavljanje odgovarajućih potreba iskazanih u
nadležnosti je saobraćaj, infrastruktura, inspekcije,
vidu programskih smjernica I projektnih zadataka.
zaštita sredine, zaštita kul.istor. naslijeđ, zaštita
voda i sl.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
500.000 KM
Trajna aktivnost
190
Projekat:
IZRADA URBANISTIČKOG PLANA
PRIJEDORA
Strateški cilj: 1
Razvoj i unapređenje infrastrukture, prostorno i
urbanističko planiranje
Operativni cilj: 6
Poboljšanje stanja planske dokumentacije u oblasti
prostornog i urbanističkog planiranja
Kratak opis projekta:
Zakonom o uređenju prostora je definisano je da je urbanistički plan dugoročni i strateški planski
dokument.
Urbanističkim planom se utvrđuju osnovni ciljevi, pravci i instrumenti razvoja u prostoru i njime se
detaljnije razrađuju i prostorno definišu opredjeljenja iz Prostornog plana opštine.
Urbanistički plan Prijedora, koji je bio donesen iz 1985. godine, prestao se primjenjivati donošenjem
Zakona o uređenju prostora, jer nije usklađen sa odredbama ovog Zakona.
Zahtjevi građana, pravnih lica kao i razne intervencije u prostoru se prema ovom Zakonu odobravaju u
skladu sa odgovarajućom planskom dokumentacijom.
Kako postoji obaveza usklađivanja planskih rješenja iz planskih dokumenata različitih nivoa, izradi
Urbanističkog plana Prijedora može se pristupiti nakon donošenja prostornog plan opštine Prijedor.
Nakon definisanja odgovarajućih programskih smjernica, potrebno je donijeti odluku o pristupanju izradi
urbanističkog plana. Takođe, potrebno je kroz program uređenja građevinskog zemljišta obezbijediti
potrebna finansijska sredstva.
Po izboru nosioca izrade plana i provedene procedure izrade, prijedlog plana treba da usvoji Skupština
opštine Prijedor.
Ciljna grupa:
Građani i pravna lica, investitori, preduzeća, turističke organizacije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Izvršena zakonska obaveza,
- Neusklađenost planskih rješenja,
- Usklađenost sa Prostornim planom opštine
- Otežana izrada programskih smjernica,
Prijedor.
- Otežano i vremenski produženo rješavanje
zahtjeva građana i prav. lica,
- Nedostatak pl. dokumentacija nižeg reda.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Usklađen razvoj i racionalno korištenje и uređenje - Odgovarajuća kvalitetna planska rješenja,
prostora opštine Prijedor i unapređenje zaštite
- Zaštita prostora od neadekvatnih intervencija,
- Zadovoljstvo građana i ostalih podnosioca
životne sredine,
- Olakšana izrada ostale planske dokumentacije u
zahtjeva,
skladu sa odredbama Zakona,
Olakšana izrada dokumentacije nižeg reda i druge
- Olakšano rješavanje zahtjeva građana
dokumentacije.
i pravnih lica u skladu sa odredbama Zakona.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, građani, pravna lica, investitori, nadležne ustanove.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Zainteresovana pravna lica (preduzeća), nadležne ustanove i službe.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Završetak prostornog plana opštine Prijedor,
- Nedostatak finansijskih sredstava,
- Pribavljanje odgovarajuće dokumentacione
- Nedostatak odgovarajuće dokumentacione
osnove i ažurnih geodetskih podloga,
osnove i geod.podloga,
- Donošenje odluke o pristupanju izradi,
- Nedefinisane odgovarajuće Programskih
- Obezbjeđenje sredstava kroz Program uređenja
smjernica.
građevinskog zemljišta,
- Izbor nosioca izrade plana.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
250.000 KM (izrada Plana + digitalni orto-foto
11 godina
snimak)
191
Projekat:
Otvaranje površinskog kopa „Buvač“ na
rudniku Omarska
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Za nastavak kontinuirane proizvodnje željezne rude na rudniku Omarska, potrebno je otvoriti novi
površinski kop „Buvač“ koji objezbjeđuje novu željeznu rudu za eksploataciju u periodu od 25 godina.
Do sada je urađena projektna dokumentacija glavni rudarski projekat.
- Izvode se radovi na regulaciji rijeke Gomjenice po projektu.
- Izvode se dodatni radovi na geološkim, geomehaničkim i hidrotehničkim istraživanjima.
- Izvode se radovi na izmještanju puta R-405.
- U toku je izrada novog regulacionog plana.
Ciljna grupa:
Strateški partner - Arcelor Mittal.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Nastavak proizvodnje željeznih ruda na rudniku
Omarska.
Indikatori:
Zadržavanje postojeće zaposlenosti.
Očekivani dugoročni rezultati:
Kontinuirana proizvodnja.
Indikatori:
Zadržavanje BPD.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, Vlada RS, Arcelor – Mittal.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduzeća koja se bave crnom metalurgijom, građevinarstvom, metalopreradom, Željeznice RS,
Elektrodistribucija itd.
Preduslovi za realizaciju:
- Postojeći kapaciteti,
- Projektna dokumentacija,
- Obezbjeđenje tržišta.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
cca 68.250.000 KM
(35.000.000,00 €)
Faktori rizika:
- Strateški partner.
Trajanje projekta:
25 godina
192
Projekat:
Projekat pokretanja proizvodnje željeznih ruda na
lokalitetu Ljubija
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje
stranih investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i
male privrede
Kratak opis projekta:
Na lokalitetu Ljubija, proizvodnja željeznih ruda je prestala 1992 god.
Pokretanjem integralne proizvodnje čelika u Zenici u 2008 godini, stvoreni su uslovi za plasman
željeznih ruda sa lokaliteta Ljubija.
Prema postojećem stanju projektne dokumentacije, izrađenoj infrastrukturi, rudarskim objektima uz
saradnju i investiciona ulaganja može se nesmetano početi sa proizvodnjom željeznih ruda u količini od
0,5 mil. tona/god. koja se može povećati do 1,0 mil. tona/god. što zavisi od plasmana.
Ciljna grupa: strateški partner – Arcelor Mittal.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Povećanje proizvodnje željeznih ruda.
Povećanje zaposlenosti.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Kontinuirana proizvodnja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Povećanje BPD.
Opština, Vlada RS, Arcelor – Mittal, RI – Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduzeća koja se bave građevinarstvom i metalopreradom i ŽRS.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Postojeći kapaciteti,
- Postojeća dokumentacija,
- Davanje koncesije.
- Strateški partner.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
19.500.000 KM (ili 10 mil€)
15 godina
193
Projekat:
Osnivanje poslovnih , industrijskih i slobodnih
zona u Prijedoru
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje
stranih investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i
male privrede
Kratak opis projekta:
Ovim projektom predviđeno je osnivanje poslovnih, industrijskih i slobodnih zona u Prijedoru, kao što su
Tomašica, Celpak i druge.
Na industrijskoj platformi u Tomašici izgrađena je sledeća infrastruktura:
- asvaltni put Prijedor – Tomašica, dužine 17 km,
- željeznička pruga normalnog kolosijeka Omarska – Tomašica,
- 35 KV dalekovod Prijedor – Tomašica,
- 6 KV dalekovod TS – Tomašica – ind. platforma,
- TS 6/04 KV na ind. platformi,
- bunari i hidrotehnički objekti za vodosnabdijevanje,
- interne saobraćajnice.
Potrebno je izvršiti parcelaciju i uređenje zone po evropskim standardima.
Projekat industrijske zona „Celpak“ podrazumijeva kupovinu zemljišta (pojedinih modula) od
preduzeća „Celpak“ i njegovo uređenje, odnosno stvaranje prostora sa potrebnom infrastrukturom
(putevi, voda, el.energija, telekomunikacija i sl.), gdje bi potencijalni investitori mogli, u kratkom
vremenu i uz niža ulaganja (odnosi se na obezbjeđenje dozvola za građenje i cijene nekretnina), da
izgrade svoj poslovni objekat (ili iznajme postojeći) i započnu poslovnu djelatnost koju mogu
zahvaljujući infrastrukturi obavljati nesmetano.
Projekat treba da doprinese poboljšanju ukupne ekonomske situacije na području opštine Prijedor, kroz
povećanje nivoa privrednih aktivnosti i povećanje zaposlenosti, i to djelujući na poboljšanje ambijenta za
poslovanje u dijelu koji se odnosi na laku dostupnost (investitorima) nekretnina uz povoljne cijene, te
brz, jednostavan i jeftin proces dobijanja dozvola za građenje i upotrebu objekta i dozvole za rad.
Dolazak investitora treba da se desi na osnovu povoljnog ambijenta za poslovanje, koji će se, između
ostalog, ogledati u postojanju lako dostupnih i cjenovno povoljnih nekretnina (zemljište ) sa
odgovarajućom infrastrukturom.
Ciljna grupa:
Preduzeća i preduzetnici (investitori).
Očekivani kratkoročni rezultati:
Brzo otvaranje novih radnih mjesta.
Očekivani dugoročni rezultati:
Razvoj industrijske proizvodnje.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, preduzetnici, strani partneri.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Postojeća preduzeća.
Preduslovi za realizaciju:
- Imovinsko pravni odnosi,
- Finansijska sredstva,
- UT dokumentacija.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Indikatori:
Smanjenje nezaposlenosti.
Indikatori:
Rast BDP.
13.696.401 KM
3 godine
Faktori rizika:
-Nedovoljno inf. o prednostima 1. zone,
-Nedostatak fin. Sredstava.
Trajanje projekta:
194
Projekat:
AKREDITOVANJE LABORATORIJE ZA
ISPITIVANJE MINERALNIH SIROVINA I
MATERIJALA U RUDARSTVU I
GRAĐEVINARSTVU
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projekat bi podrazumijevao sljedeće aktivnosti :
- Remontovanje/opravka starijih laboratorijskih uređaja i aparata, koji se mogu i dalje koristiti i prema
važećim standardima i prema ISO standardima,
- Etapoliranje i baždarenje lab.opreme,
- Nabavka nove laborat.opreme koja nedostaje, a neophodna je pri hemijskim fizičko-mehaničkim i
minerološko-petrografskim ispitivanjima u cilju usaglašavanja sa međunarodnim standardima,
- Organizovanje certifikovanja laboratorija u skladu sa standardom IDO 17025.
Akreditovanjem laboratorije Instituta bi se stekli uslovi da sva preduzeća sa naše regije mogu vršiti i
kontrolu i atestiranje proizvoda prema ISO standardima, a izvoze van granica BiH ili plasiraju unutar
BiH. Proizvodi bi bili vezani za proizvodnju građevinskih materijala i eksploataciju nemetaličkih
mineralnih sirovina.
Ciljna grupa: Preduzeća u rudarstvu i građevinarstvu.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Osposobljavanje
I ISO certifikovanje laboratorije.
Indikatori: ubrzano prilagođavanje standardima
i uslovima proizvodnje prema međunarodnim
standardima.
Očekivani dugoročni rezultati: Podizanje
kvaliteta građ.mat.i min.sirovina.
Indikatori: Zadržavanje kvalitetnih
visokoškolsko obrazovanih kadrova u Prijedoru.
Potencijalni partneri za implementaciju: Rudarski institut Prijedor RŽR Ljubija, Opština Prijedor,
Vlada RS, preduzeća koja se bave eksploatacijom min.sirovina i građevinarstvom.
Preduslovi za realizaciju: Postojeći kadrovi,
oprema, prostor Rudarskog instituta i drugih
preduzeća koja raspolažu sa takvom opremom.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika:
Neuređenost tržišta vezanog za intelektualne
poslove, istraživačke i kontrolne aktivnosti
(laboratorije).
Trajanje projekta:
1.462.500 KM ili 750.000 €
5 godina
195
Projekat:
IZRADA DOKUMENTACIJE I IZGRADNJA
PRERAĐIVAČKIH KAPACITETA (CEMENT,
GLINA, KVARCNI PIJESAK, DOLOMIT,
PRIRODNI ŽELJEZNI OKSIDI)
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projekat bi podrazumijevao dvije grupe aktivnosti:
a) Mapiranje resursa – formiranje baze podataka o potencijalnim i postojećim ležištima
nemetaličnih mineralnih sirovina, čime bi se:
- Definisao nivo istraženosti pojedinih ležišta,
- Izvršila procjena kvalitativnih i kvantitativnih karakteristika sirovina,
- Definisale mogućnosti i vidovi primjene pojedine sirovine,
- Izradila SWOT analiza za pojedina ležišta u cilju rangiranja potencijalnosti pojedinih ležišta,
- Definisao krug/broj lokalnih partnera (institucija i preduzeća) koja bi bila zainteresovana za
eksploataciju mineralnih sirovina i preradu istih.
b) Izrada/razrada procedure i postupaka izrade projektne dokumentacije te definisanje
neophodnih aktivnosti prilikom razvoja projekta i dobijanja dozvola (dobijanje koncesija,
saglasnosti i dr.).
Ciljna grupa: Domaća i strana preduzeća koja imaju proizvodne i tržišne potrebe za proizvodnju i
preradu nemetaličnih mineralnih sirovina.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Dobijanje definisane mape/baze podataka koja bi
pomogla lokalnoj zajednici i preduzećima da se
pokrenu projekti i postupci za dobijanje
koncesija.
Dovoljan nivo informacija za početak istraživanja
ili eksploatacije nemet. mineralnih sirovina i
razrada procedure aktivnosti i izrade projektne
dokumentacije.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Izgradnja proizvodnih kapaciteta.
Proizvodnja materijala na bazi nemet. mineralnih
sirovina te dodatno zapošljavanje.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, Rudarski institut Prijedor, Vlada RS i PREDA agencija.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduzeća iz prijedorske regije, potencijalni inostrani partneri.
Preduslovi za realizaciju:
- Institucija sa kadrovima i licencama za
izradu baze podataka,
- Formiranje udruženja proizvođača
nemetala na ovoj regiji (uz pomoć
PREDA).
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
292.500 KM ili 150.000,00 €
Faktori rizika:
- Nesređenost tržišta nemet. mineralnih
sirovina i građevinskog materijala (u
finansijskom i kvalitativnom pogledu),
- Nepostojanje kontrole kvaliteta
proizvoda,
- Aspekti zaštite životne sredine.
Trajanje projekta:
2 godine
196
Projekat:
Preduzetnička obuka za mlade
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Svrha projekta je da se učesnicima obuka podigne svjesnost o značaju preduzetništva za razvoj
ekonomije određenog područja, ukaže na mogućnosti koje preduzetništvo nudi pojedincu, te da im
se pruže specifična znanja za planiranje, pokretanje i vođenje vlastitog biznisa (izrada biznis plana,
istraživanje tržišta, marketing, organizacija poslovanja, finansije, proces registracije
preduzeća/preduzetničke djelatnosti).
Projekat se odnosi na provođenje obuka za zainteresovane učenike završnih razreda srednjih škola,
izrade individualnih biznis planova, organizovanje takmičenja za izbor najboljeg biznis plana, te
nagrađivanje najboljih biznis planova (učenika).
Ciljna grupa:
Učenici završnih razreda srednjih škola.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Provedene obuke iz poslovnog planiranja, te
dodijeljene nagrade za najbolje biznis planove.
Minimalno 10 učenika u toku svake godine,
pohađalo obuke.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Podizanje svjesnosti o značaju preduzetništva i
ukazivanje na samozapošljavanje kao jednog od
rješenja problema nezaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Porast broja preduzetničkih radnji.
Opština Prijedor – finansijsko učešće,
Agencija PREDA-PD-provođenje obuka
Srednje škole sa područja opštine (profesori – animiranje učenika; učenici završnih razreda – učešće
na obukama),
Lokalni mediji.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva za nagrade.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Zainteresovanost učenika završnih razreda
srednjih škola za učešće na takmičenju.
Nezainteresovanost profesora i učenika za
provođenje obuka.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
48.000 KM
Svake godine (5 mjeseci)
197
Projekat:
Podrška uvođenju standarda kvaliteta
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projektom je predviđena podrška preduzećima sa područja opštine Prijedor u dostizanju
međunarodnih standarda, kako bi se povećala konkurentnost domaće privrede, odnosno stvorile
pretpostavke za bolje poslovanje i razvoj proizvodnih i izvozno orijentisanih preduzeća sa područja
naše opštine.
Ovim projektom se preduzeća kroz standardizaciju žele učiniti konkurentnijim, kako na
stranim tržištima, tako i na domaćem, što bi dovelo do povećanja izvoza, a vjerovatno i do smanjenja
uvoza.
Subvencioniranjem dijela troškova standardizacije bi se stvorile odlične pretpostavke za povećanje
plasmana njihovih roba i usluga na stranim tržištima, a samim tim i povećanja izvoza.
S druge strane ovim bi se povećala konkurentnost ovih preduzeća i na domaćem tržištu, čime bi se
vjerovatno umanjio i uvoz.
Podsticajna sredstva će se dodjeljivati za subvencioniranje dijela troškova pripremne faze
sertifikacije izvozno orijentisanih i proizvodnih preduzeća sa područja opštine Prijedor.
Opština Prijedor ima namjeru da, subvencioniranjem dijela troškova sertifikacije izvozno orijentisanih
i proizvodnih preduzeća preduzeća, pruži podršku istim, kako bi se usaglašavanjem sistema
upravljanja kvalitetom sa zahtjevima međunarodno priznatih sistema upravljanja kvalitetom (ISO 9001,
HACCAP, CE znak) povećala njihova konkurentnost, a samim tim i konkurentnost domaće privrede.
Ciljna grupa:
Proizvodna preduzeća sa područja opštine Prijedor
1. Preduzeća su registrovana i obavljaju djelatnost na području opštine Prijedor;
2. Proizvodna preduzeća zainteresovana za uvođenje nekog od standarda kvaliteta;
3. Privatna preduzeća koja su poslovnu godinu završila sa dobitkom;
4. Da redovno izmiruju zakonske obaveze prema Poreskoj upravi i Fondu PIO.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Podrška preduzećima u dostizanju
Dodijeljena podsticajna sredstva u planiranom
međunarodnih standarda.
iznosu.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Povećanje konkurentnosti domaće privrede i - povećanje broja izvozno orijentisanih
razvoj malih i srednjih preduzeća.
preduzeća,
- povećanjem obima proizvodnje u sertificiranim
preduzećima (povećaće se potražnja navedenih
preduzeća
(korisnika)
za
sirovinama,
materijalima i opremom, čime će i dio domaćih
preduzeća (dobavljača) ostvariti poboljšanje
poslovanja),
- povećanje profita koji će omogućiti njegovo
reinvestiranje i time indirektno povećanje
zaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor – finansijska sredstva
Preduzeća – zainteresovanost za sertifikaciju i finansijska sredstva.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Sertifikacijska kuća – sertifikacija.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Zainteresovanost prijedorskih preduzeća za
Nedovoljna zainteresovanost prijedorskih
uvođenje nekog od međunarodnih standarda i
preduzeća za uvođenje nekog od međunarodnih
obezbjeđenje finansijskih sredstava.
standarda.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
25.000 KM x 6 = 150.000 KM
6 mjeseci godišnje
198
Projekat:
Projekat promocije preduzetništva mladih
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Kroz ovaj projekat bi se obezbijedila finansijska sredstva određenom broju mladih ljudi da pokrenu
sopstveni biznis.
Osim pomenutog, projekat podrazumijeva provođenje obuka kojima bi se učesnicima projekta
(mladim ljudima koji će konkurisati za pomenutu finansijsku podršku) prenijela specifična znanja
potrebna za vođenje biznisa.
Treća bitna komponenta projekta se odnosi na promovisanje uspješnih primjera biznisa pokrenutog
od strane mladih ljudi, čime bi se promovisalo preduzetništvo i podstakao veći broj mladih da pokuša
problem vlastite nezaposlenosti riješiti pokretanjem vlastitog biznisa (samozapošljavanjem).
Ciljna grupa:
Mladi ljudi, u dobi od 18 do 35 godina.
Projekat bi trebao da pomogne sledećim kategorijama u okviru pomenute ciljne grupe, i to:
a) mladima nezaposlenima,
b) mladima zaposlenima koji žele da pokrenu sopstveni biznis, i
c) mladima koji su već pokrenuli biznis, ali im treba podrška za proširenje posla, uz uslov da
biznis nije stariji od godinu dana.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Promocija preduzetništva među populacijom
mladih.
Promovisani uspješni primjeri pokretanja
sopstvenog biznisa od strane mladih ljudi.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Razvoj preduzetništva na području opštine
Prijedor.
Povećanje broja preduzetničkih djelatnosti na
području opštine.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor – finansijska sredstva,
Agencija PREDA-PD – obuke iz poslovnog planiranja,
Lokalni mediji – promocija najuspješnijeg primjera.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Obezbjeđenje finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Nedovoljna zainteresovanost mladih za
pokretanje sopstvenog biznisa.
Trajanje projekta:
25.000 KM x 6= 150.000 KM
6 mjeseci godišnje
199
Projekat:
Obuke iz projektnog menadžmenta
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projekat podrazumijeva provođenje obuka iz projektnog menadžmenta, kako bi se svim
zainteresovanim relevantnim institucijama sa područja opštine Prijedor omogućila znanja neophodna
za izradu projekata, te apliciranje (kandidovanje projekata) prema različitim međunarodnim
organizacijama. Projekat podrazumijeva i upoznavanje učesnika obuka sa mogućim problemima kod
implementacije određenih projekata, te informacije (upoznavanje učesnika) sa postojećim fondovima
EU, te mogućnostima apliciranje na iste.
Ciljna grupa:
Sve zainteresovane institucije sa područja opštine.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Provedene obuke iz projektnog menadžmenta.
Učesnici osposobljeni za samostalnu izradu
projekata.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Obezbjeđenje sredstava za finansiranje različitih
projekata.
Veće učešće međunarodnih organizacija u
finansiranju određenih projekata na području
opštine.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Agencija PREDA-PD –provođenje obuka,
Zainteresovane institucije (učesnici) – pohađanje obuka.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Nezainteresovanost institucija za učešće na
obukama.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
10.000 KM x 6= 60.000 KM
1 mjesec (godišnje)
200
Projekat:
Podrška za povezivanje i preduzetničke
inicijative za žene
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projekat podrazumijeva:
- promociju najuspješnijih preduzetnica sa područja opštine;
- provođenje obuka iz poslovnog planiranja za zainteresovane nezaposlene žene, buduće
preduzetnice;
- izradu biznis planova od strane učesnica obuka;
- sufinansiranje najuspješnijih biznis planova, odnosno ideja za pokretanje sopstvenog biznisa
Izbor najboljih biznis planova će vršiti komisija, na osnovu tačno utvrđenih kriterija.
Ciljna grupa:
Nezaposlene žene zainteresovane za pokretanje sopstvenog biznisa.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Pokretanje sopstvenog biznisa od strane
zainteresovanih preduzetnica.
Dodijeljena sredstva za pokretanje vlastitog
biznisa ženama preduzetnicama u iznosu
25.000.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Smanjenje nezaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Povećanje broja preduzetničkih djelatnosti.
Opština Prijedor- finansijska sredstva
Agencija PREDA-PD – Izrada projekta i implementacija projekta,
Lokalni mediji – informacija javnosti.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Zainteresovanost žena za pokretanje sopstvenog
biznisa.
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
25.000 KM x6=150.000 KM
6 mjeseci (godišnje)
201
Projekat:
Promocija teritorije opštine Prijedor
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Organizovanje adekvatnih kampanja kao i izrada promotivnog materijala u vidu štampanih brošura,
video i veb prezentacija, CD-ova, kao i drugih oblika promocije.
Upoznavanje nadležnih institucija sa problematikom koja je trenutno aktuelna na području opštine
Prijedor, a koja direktno utiče na ekonomski razvoj iste, kao i na značaj mogućnosti aktivnog učešća
javnih institucija i privrednih subjekata sa područja opštine u samoj promociji teritorije i njenom
razvoju uopšte.
U sklopu gore navedenih aktivnosti, prvenstveno bi se vršilo upoznavanje odgovornih lica iz javnih
institucija (preduzeća) sa trenutnom situacijom na teritoriji opštine Prijedor, kojima bi se uz
odgovarajuće obuke jasno predstavilo koliki je značaj teritorijalnog marketinga u promociji i razvoju
teritorije.
Sve nabrojane aktivnosti direktno bi uticale na stanje tržišta rada u smislu otvaranja novih radnih
mjesta, te omogućavanje potencijalnim investitorima brz pristup i integrisanje u privredni sistem
opštine Prijedor.
Očekuje se i donošenje određenih podsticajnih mjera na lokalnom nivou od nadležnih institucija, kao
i formiranje komisije (posebno organizovanog tijela) koja bi svojim aktivnostima koordinirala
procesima koji bi potencijalnim investitorima olakšalo da svoje poslovne interese ostvaruju na
području opštine Prijedor, a koje bi direktno uticale na konkurentnost teritorije u odnosu na
okruženje.
Druge aktivnosti koje bi mogle da doprinesu razvoju projekta promocije teritorije i razvoja
teritorijalnog marketinga definisale bi se i primjenjivale u toku same implementacije projekta.
Ciljna grupa: Potencijalni strani i domaći investitori
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- Izrada Studije o mogućnostima privlačenja investitora - Studija izvodljivosti,
na teritoriju opštine Prijedor,
- Organizovane 3 radionice, 1 seminar i 3
- Upoznavanje nadležnih institucija o aktivnostima i
prezentacije,
značaju samog projekta (kroz edukaciju i
- Imenovana komisija i delegirane aktivnosti.
prezentacije),
- Formiranje komisije sastavljene od predstavnika
ključnih institucija i privrednih subjekata, te
usmjeravanje njihovih aktivnosti ka potrebama
potencijalnih investitora.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Kontinuirane aktivnosti na razvoju i promociji
- Izrađen promotivni materijal u vidu štampanih
teritorije s ciljem privlačenja investitora koji bi
brošura, video i veb prezentacija, CD-ova itd.
svoje poslovanje realizovali na teritorije opštine
- Izvještaj Biroa za zapošljavane i Fonda PIO o
Prijedor,
stanju na tržištu rada,
- Kontinuirano stvaranje uslova za otvaranje
- Povećan broj investitora.
novih radnih mjesta i poboljšanja opšte situacije
na tržištu rada,
- Stvaranje konkurentnog poslovnog miljea i
uslova za ostvarivanje poslovnih aktivnosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor / Administrativni poslovi
Agencija za ekonomski razvoj opštine Prijedor PREDA-PD / Izrada projekta i implementacija.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne institucije, doprinos: finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- Usvojena razvojna strategija,
- Neusaglašeni zakonski propisi na lokalnom i
- Razvijena infrastruktura,
republičkom nivou.
- Podrška lokalne uprave i šire zajednice u
realizaciji projekta (razni podsticaji, fondovi...),
- Stabilna politička situacija kao podrška
inicijativi,
- Kvalitetna radna snaga.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
75.000 KM x6= 450.000 KM
Jedna godina (kontinuirano)
202
Projekat:
Razvoj Preduzetničkog inkubatora Prijedor –
(faza 3)
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Projekat podrazumijeva izgradnju dva nova objekta na postojećoj lokaciji, dalje uređenje
infrastrukture na istoj i dorada (rekonstrukcija pojedinih urađenih objekata – krov na zgradi 1 uprava), toplovodna mreža, ograda oko kompleksa, nabavka dodatne opreme i sl.
Ostale aktivnosti u realizaciji projekta će se definisati prilikom izrade istog, te apliciranja za dodjelu
sredstava (promocija korisnika, obuke i sl.).
Ciljna grupa:
- nezaposlena lica;
- đaci koji završavaju srednju školu;
- novoosnovana preduzeća;
- preduzeća koja posluju do 2 godine.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- Stvoreni uslovi za ulazak novih korisnika
Preduzetničkog inkubatora Prijedor.
Indikatori:
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Razvoj preduzetništva i smanjenje
nezaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Povećanje broja preduzetničkih djelatnosti.
- Izgrađena dva nova objekta ukupne površine
cca. 500 m²,
- urađeni potrebni dodatni radovi na već
postojećem objektu (krov i sl.),
- Izgrađena dodatna infrastruktura (toplovodna
mreža...),
Postavljena zaštitna ograda oko kompleksa i sl.
Opština Prijedor - imovina, finansijska sredstava
Agencija PREDA-PD – osmišljavanje projekta, implementacija.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Urbanističko tehnička dokumentacija.
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
300.000 EUR x1,95=585.000 KM
36 mjeseci
203
Projekat:
Organizacija programa obuke i
prilagođavanje potrebama MSP
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
U cilju obezbjeđenja kvalifikovane radne snage, obrazovni sistem mora biti u bliskoj vezi sa
potrebama privrede. S tim u vezi planovi upisa se moraju donositi na osnovu detaljnih analiza i inputa
koji dolaze iz poslovnih Udruženja i klastera, koji prikupljaju podatke o potrebama za određenim
profilima radne snage.
Obrazovni sistem mora biti fleksibilan i u mogućnosti da brzo reaguje na promjene koje se javljaju na
tržištu rada. Unutar svake branše potrebno je formirati centar za obuku koji će omogućiti kvalitetno
osposobljavanje radne snage u periodu srednjoškolskog obrazovanja i u periodu nakon njega
(stručne obuke, prekvalifikacije).
Ciljna grupa:
Srednjoškolska populacija,
Nezaposlena lica koja žele prekvalifikaciju u cilju obezbjeđenja zaposlenja,
Zaposlena lica koja žele promjenu zanimanja,
Potencijalni preduzetnici.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
1. Definisani programi obuka na osnovu
izvršenog istraživanja i analiza.
2. Opremljeni centri za realizaciju programa
obuke.
1. Osmišljeni programi obuke za identifikovana
zanimanja.
2. Osnovani centri za obuku unutar pojedinih
branši.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
1. Obezbijeđena stručno obučena radna snaga
za potrebe privrede.
2. Formiran fleksibilan sistem obrazovanja
spreman na brzo prilagođavanje promjenama na
tržištu rada.
Potencijalni partneri za implementaciju:
1. Povećanje broja zaposlenih na području
opštine Prijedor.
Poslovna Udruženja i Klasteri: Prikupljanje informacija o potrebama za određenim profilima radne
snage.
Odjeljenje za privredu i društvene djelatnosti opštine Prijedor: Kontakti sa školskim sistemom.
Agencija za ekonomski razvoj opštine Prijedor „PREDA-PD“: Priprema i realizacija projekta.
Obrazovni sistem na području opštine Prijedor (srednje škole): Učešće u realizaciji projekta.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Ministarstvo prosvjete i kulture RS: Podrška školskom sistemu u cilju obrazovanja za potrebe
privrede.
Preduslovi za realizaciju:
1. Saglasnost Ministarstva prosvjete i kulture RS.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika:
1. Nedovoljna fleksibilnost postojećeg školskog
sistema – nedostatak kadrova za izvođenje
nastave u skladu sa potrebama privrede.
Trajanje projekta:
150.000 KM
1 godina.
204
Projekat:
Promocija zajedničkih projekata i saradnje –
osnivanje klastera
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
Podrška klasterizaciji kao načinu za povećanje konkurentnosti lokalne i regionalne privrede sve više
dobija na značaju. Pored Klastera „DRVO“ Prijedor koji je zvanično priznat od strane Republičke
Agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća - RARS, postoje pretpostavke i za osnivanje klastera u
okviru metalne i tekstilne industrije, kao i poljoprivrede.
Projekat ima za cilj da definiše zajedničke projekte i mogućnosti saradnje između poslovnih
subjekata unutar pojedinih privrednih grana, kao i između pojedinih privrednih grana.
Projekat će identifikovati i mogućnosti za osnivanje novih klastera i započeti aktivnosti na njihovom
formiranju.
Ciljna grupa:
Poslovna udruženja,
Poslovni sektor opštine Prijedor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
1. Formirani novi klasteri na području opštine
Prijedor.
1. Klasteri metalne i tekstilne industriji i
poljoprivredni klaster.
2. Definisani planovi rada novoformiranih
klastera.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
1. Aktivna uloga klastera u procesu lokalnog
ekonomskog razvoja i razvoj unutar samog
sektora.
Potencijalni partneri za implementaciju:
1. Povećanje prihoda i broja zaposlenih unutar
sektora u okviru kojih su formirani klasteri.
Agencija za ekonomski razvoj opštine Prijedor „PREDA-PD“ : Priprema i realizuje projekte
klasterizacije.
Republička Agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća – RARS: Finansijska podrška procesima
klasterizacije.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije i projekti koji tehnički i finansijski podržavaju projekte klasterizacije.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
1. Postojanje poslovnih udruženja kao baze za
razvoj klastera.
1. Ne prepoznavanje potrebe klasterskog
organizovanja privrede od strane poslovnih
subjekata.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
90.000 KM po jednom novoosnovanom klasteru.
6 godina
205
Projekat:
Organizacija privrede za lokalni ekonomski
razvoj - osnivanje poslovnih udruženja
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male
privrede
Kratak opis projekta:
U cilju stvaranja povoljnog poslovnog ambijenta pored organizovanja javnog i nevladinog sektora,
potrebno je organizovati i privatni sektor. Da bi privatni sektor na što efikasniji način bio uključen u
projekte lokalnog ekonomskog razvoja, njegovi interesi i planovi moraju biti stavljeni na znanje
javnom i nevladinom sektoru. Zbog većeg broja aktivnih poslovnih subjekata, potrebno je
organizovanje (osnivanje) jedne institucije koja bi radila na zastupanju interesa pojedinih privrednih
grana. Poslovni subjekti koji su aktivni unutar određenog sektora, a koji ocijene da postoji potreba
osnivanja poslovnog Udruženja, imaju mogućnost da navedenu aktivnost i pokrenu. Projektom će se
promovisati ideja poslovnog udruživanja u najznačajnijim privrednim djelatnostima opštine Prijedor,
koje nemaju do sada osnovana poslovna udruženja. Ideja će biti promovisana kroz organizaciju
različitih aktivnosti podrške navedenim sektorima, kao i realizacije kompletne procedure potrebne za
zvanično osnivanje poslovnih udruženja u skladu sa odgovarajućom zakonskom procedurom.
Ciljna grupa:
Poslovni subjekti aktivni u proizvodnim djelatnostima, kao i predstavnici privatnog sektora
(poslodavaca) uopšte, na području opštine Prijedor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
1. Osnovana nova poslovna udruženja.
1. Zvanični osnivački (sudski) akti udruženja.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
1. Izgrađeni kapaciteti unutar udruženja za
provođenje projekata poslovnih udruženja.
2. Obezbijeđena finansijska samoodrživost
poslovnih udruženja.
3. Stvorena osnova za razvoj Klastera iz
osnovanih udruženja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
1. Ugovori o angažovanju koordinatora udruženja
i ostalog osoblja.
2. Odluke skupština udruženja o plaćanju
članarine.
3. Umrežavanje preduzeća i saradnja na
zajedničkim projektima.
Agencija za ekonomski razvoj opštine Prijedor – PREDA-PD: Priprema i realizacija projekta
osnivanja udruženja.
Inicijativni odbori za osnivanje poslovnih udruženja: Pokretanje inicijative za osnivanje udruženja.
Međunarodni projekti sa sličnim očekivanim rezultatima: Tehnička i finansijska podrška
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
1. Identifikacija zainteresovanih poslovnih
subjekata za aktivno učešće u osnivačkim
aktivnostima.
2. Podrška Opštine Prijedor.
1. Nezainteresovanost lokalnih preduzeća.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
60.000 KM po jednom osnovanom udruženju
6 godina.
206
Projekat:
Garantni depozit za fondaciju za
razvoj „Prijedor“
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih investicija
Operativni cilj: 1
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
Fondacija je organizacija za podršku razvoja malih i srednjih preduzeća, preduzetnika i
poljoprivrednih proizvođača, koja značajno doprinosi ukupnom razvoju privrede na području opštine
Prijedor. Osnovana je u svrhu izdavanja garancija za kredite malim i srednjim preduzećima,
preduzetnicima i poljoprivrednim proizvođačima.
Garancije za kreditiranje poljoprivrednih proizvođača će se izdavati za kredite čija je namjena:
1. kupovina zemljišta,
2. izgradnja/ kupovina objekata u poljoprivredi,
3. kupovina poljoprivredne mehanizacije i opreme,
4. finansiranje procesa poljoprivredne proizvodnje:
a. kupovina sjemena /sadnica,
b. kupovina sredstava za zaštitu,
c. kupovina osnovnog stada/ jata,
d. kupovina stočne hrane.
Maksimalni iznos kredita koji se može odobriti tražiocu kredita na bazi garancije Fondacije je:
15.000 KM za individualne poljoprivredne proizvođače
20.000 KM za fizička lica sa registrovanom djelatnošću
30.000 KM za pravna lica
Garancija će pokrivati 50 % iznosa kredita.
U zavisnosti od namjene kredita, sredstva će se odobravati sa rokom otplate do sedam (7)
godina, sa uključenim grejs periodom (ne dužim od 12 mjeseci). Ugovorom o poslovno-tehničkoj
saradnji sa izabranom partnerskom bankom/ bankama, mogu biti dogovoreni i duži rokovi otplate
kredita.
Ciljna grupa: Poljoprivredni proizvođači
Očekivani kratkoročni rezultati:
Proširenje postojećih proizvodnji.
Očekivani dugoročni rezultati:
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje prihoda;
- privlačenje stranih investitora;
- razvoj ruralnih područja;
- povećana proizvodnja mlijeka i mesa.
Indikatori:
Visina novčanih sredstva uloženih u
poljoprivredu.
Indikatori:
- povećanje broja zaposlenih poljoprivrednih
proizvođača u ruralnim područjima opštine;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u ruralnim
područjima;
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećanje broja farmi;
- povećanje brojnog stanja stoke;
- povećanje količine krajnjeg proizvoda;
- povećanje sjetvenih površina;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, prerađivačka industrija, Ministarstvo
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani;
stručni kadar za edukaciju proizvođača.
Preduslovi za realizaciju:
- novčana sredstva;
- garantovan plasman poljoprivrednih
proizvoda.
Faktori rizika:
- nedostatak novčanih sredstava;
- nesigurnost tržišta;
- elementarne nepogode.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
3.600.000 KM
Trajanje projekta:
Trajni proces
207
Projekat:
Proizvodnja povrća i cvijeća u zatvorenom
prostoru i na otvorenom polju
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
-
-
Proizvodnja povrća i cvijeća u zatvorenom prostoru i na otvorenom polju je profitabilna grana
poljoprivredne proizvodnje i u ekspanziji je poslednjih godina. Uzimajući u obzir reljef, klimu,
kvalitet poljoprivrednog zemljišta i visoku proizvodnju po jedinici površine, neophodno je
ulaganje u savremene plastenike od minimum 150 m² površine.
Mogućnost organizovanja otkupa u regiji je takođe poslednjih godina u porastu, te je takođe
neophodno proizvodnju povrća na otvorenom polju znatno proširiti i uvezati sa istima.
Ciljna grupa:
Proizvođači povrća i cvijeća.
Očekivani kratkoročni rezultati:
-------------------Očekivani dugoročni rezultati:
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje prihoda;
- privlačenje stranih investitora;
- razvoj ruralnih područja;
- povećana proizvodnja povrća.
Indikatori:
------------------------Indikatori:
- povećanje broja zaposlenih
poljoprivrednih proizvođača u ruralnim
područjima opštine;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
ruralnim područjima;
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećanje količine krajnjeg proizvoda;
- povećanje ukupnih obradivih površina;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, prerađivačka industrija, Ministarstvo
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani;
- stručni kadar za edukaciju proizvođača.
Preduslovi za realizaciju:
- novčana sredstva;
- garantovan otkup.
Faktori rizika:
- nedostatak novčanih sredstava;
- nesigurnost tržišta;
- elementarne nepogode.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.500.000 KM
3 godine
208
Projekat:
Unapređenje stočarske proizvodnje, sa
akcentom na proizvodnju mlijeka i mesa
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
U skladu sa potrebama prerađivačkih kapaciteta na području opštine, a obzirom na postojeće stanje,
neophodno je povećati proizvodnju mlijeka i mesa.
Proizvodnja mlijeka
- postojeći nivo proizvodnje od 6.000.000 litara godišnje, povećati na 10.000.000 lit,
povećanjem brojnog stanja muznih grla i povećanjem količine proizvoda po grlu;
- zasnovati 50 farmi muznih krava, sa po 20 muznih grla.
Proizvodnja junećeg mesa
- postojeći nivo proizvodnje od 1.000 tovnih grla povećati na 3.000 kom;
- zasnovati 70 farmi tovnih svinja sa po 30 tovnih grla;
- povećanje broja mliječnih farmi je preduslov za povećanje broja tovnih grla.
Proizvodnja svinjskog mesa
- postojeći nivo proizvodnje od oko 1.000 priplodnih krmača povećati na 2.000 grla;
- zasnovati 100 novih farmi, sa po 10 kom. priplodnih krmača;
- postojeći nivo od 2.000 tovnih svinja povećati na 8.000 grla;
- zasnovati 70 novih farmi, sa po 150 kom. tovnih svinja;
Neophodan preduslovi za podizanje stočarske proizvodnje na viši nivo su:
- edukacija proizvođača;
- razvijena ratarska proizvodnja;
- kvalitetna mehanizacija.
Ciljna grupa:
Proizvođači mlijeka i mesa
Očekivani kratkoročni rezultati:
-------------------Očekivani dugoročni rezultati:
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje prihoda;
- privlačenje stranih investitora;
- razvoj ruralnih područja;
- povećana proizvodnja mlijeka i mesa.
Indikatori:
------------------------Indikatori:
- povećanje broja zaposlenih
poljoprivrednih proizvođača u ruralnim
područjima opštine;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
ruralnim područjima;
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećanje broja farmi;
- povećanje brojnog stanja stoke;
- povećanje količine krajnjeg proizvoda;
- povećanje sjetvenih površina;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, prerađivačka industrija, Ministarstvo
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani;
- stručni kadar za edukaciju proizvođača.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- novčana sredstva;
- nedostatak novčanih sredstava;
- garantovan otkup.
- nesigurnost tržišta;
- elementarne nepogode.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
7.000.000 KM
Trajanje projekta:
3 godine
209
Projekat:
Osnivanje centra za edukaciju
poljoprivrednih proizvođača
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
Trenutno stanje u poljoprivrednoj proizvodnji (usitnjenost, naklonjenost tradiciji, nizak nivo
prinosa po jedinici proizvoda i sl.) ukazuje na potrebu za konstantnom edukacijom
poljoprivrednih proizvođača. Takođe, trendovi u poljoprivrednoj proizvodnji obavezuju
proizvođače na posjedovanje adekvatnih sertifikata i standardizaciju proizvodnje. U skladu sa
navedenim, Centar za edukaciju poljoprivrednih proizvođača, bi predstavljao mjesto gdje bi
isti stekli znanja i vještine iz poljoprivrede, kao i neophodna dokumenta za budući rad,
prilagođena standardima EU.
Preduslovi – velika zainteresovanost poljoprivrednih proizvođača za nova saznanja,
postojanje srednje poljoprivredne škole, formiranje odsjeka za unapređenje poljoprivrede pri
administrativnoj službi opštine Prijedor, dobra saradnja sa naučnim i stručnim institucijama sa
područja BiH, kao i resornim ministarstvima.
Rad Centra za edukaciju bi se zasnivao na angažmanu eksperata iz pojedinih oblasti
poljoprivrede, kako teorijskom tako i praktičnom, na osnovu potreba iskazanih od strane
poljoprivrednih proizvođača. Projektna ideja se bazira na održavanju edukacija putem
seminara, kurseva, praktičnih obuka i treninga proizvođača.
U toku prve godine finansiranje rada Centra, u prvom redu predavača, će se obavljati dijelom
iz donatorskih sredstava, a dijelom iz budžeta opštine Prijedor. Od druge godine rada u
finansiranju će učestvovati i korisnici usluga, čije će se učešće u finansiranju povećavati do
momenta samoodrživosti Centra.
Organizator svih aktivnosti u okviru rada Centra za edukaciju je Odsjek za unapređenje
poljoprivrede opštine Prijedor.
Za pokretanje Centra za edukaciju poljoprivrednih proizvođača neophodno je:
- adaptirati prostorije u srednjoj poljoprivrednoj školi u formu amfiteatra;
- tehnički opremiti prostoriju za edukacije;
- nabaviti adekvatno prevozno sredstvo za terenske obuke proizvođača – minibus.
Ciljna grupa:
poljoprivredni proizvođači
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
--------------------------Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- obučeni poljoprivredni proizvođači;
- sertifikati o obukama;
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje broja zaposlenih
- povećanje prihoda;
poljoprivrednih proizvođača u ruralnim
- privlačenje stranih investitora;
područjima opštine;
- razvoj ruralnih područja;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
ruralnim područjima;
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, Srednja poljoprivredna škola – Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori, naučno – istraživačke
institucije BiH
(finansijska sredstva, stručni kadar).
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- zainteresovanost proizvođača;
- nedostatak novčanih sredstava;
- postojanje srednje poljoprivredne
- nemotivisanost proizvođača.
škole;
- kvalitetan stručni kadar;
- dobra saradnja sa nadležnim
institucijama.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
400.000 KM
5 godina
210
Projekat:
Unapređenje voćarske proizvodnje
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
Trenutno stanje voćarske proizvodnje na području opštine Prijedor, tradicija, ekološki uslovi sredine,
blizina prerađivačkih kapaciteta, postojanje rasadnika visokokvalitetnog sadnog materijala voća su
preduslovi intenziviranja ove grane poljoprivrede. Projektom se predviđa zasnivanje novih zasada
voća na površini od 100 ha, i to:
- 30 ha šljive;
- 20 ha jabuke;
- 20 ha kruške;
- 10 ha jagodičastog voća i
- 20 ha ostalih voćnih vrsta.
Riječ je o stvaranju tržišno orijentisanih proizvođača, kod kojih bi se sadnja jabuke, kruške i šljive
obavljala na površini od 1 ha, dok bi jagodičasto i ostalo voće po proizvođaču zauzimalo površinu od
0.5 ha.
Prednost u odabiru proizvođača bi imali nezaposleni korisnici koji se već bave voćarskom
proizvodnjom.
Projektom se predviđa sledeće:
- nabavka sadnog materijala;
- odabir i edukacija korisnika;
- stručno praćenje i kontrola proizvodnje;
- povezivanje proizvođača sa prerađivačima;
Bitan preduslov za uspješnu realizaciju ovog projekta je sanacija starih šljivika na virusno oboljenje –
šarka šljive. U toku 1988. godine evidentirano je oko 400.000 kom. stabala šljive na području opštine,
od čega je oko 65% bilo zaraženo pomenutim virusom. Program sanacije je zbog poznatih dešavanja
obustavljen, a zasnivanje novih intenzivnih zasada je gotovo nemoguće provesti bez totalnog
neškodljivog uništenja oboljelih voćaka, sa svim popratnim mjerama za ovaj projekat.
Projekat bi se provodio pod nadzorom Odsjeka za unapređenje poljoprivredne proizvodnje
opštine Prijedor.
Ciljna grupa:
Poljoprivredni proizvođači
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
------------------------------------------Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- intenziviranje voćarske proizvodnje;
- povećanje broja zaposlenih
- povećanje zaposlenosti;
poljoprivrednih proizvođača u ruralnim
- povećanje proizvodnje i prihoda;
područjima opštine;
- privlačenje stranih investitora;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
- razvoj ruralnih područja.
ruralnim područjima;
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećanje broja farmi;
- povećanje površina intenzivnih zasada
voća;
- povećanje količine krajnjeg proizvoda;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, prerađivačka industrija, Ministarstvo
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani;
- stručni kadar za edukaciju proizvođača.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- novčana sredstva;
- nedostatak novčanih sredstava;
- garantovan otkup.
- nesigurnost tržišta;
- elementarne nepogode.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
3.000.000 KM
5 godina
211
Projekat:
Uređenje vodnog režima poljoprivrednog
zemljišta na području opštine Prijedor
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
Na 14.000 ha u ravničarskom dijelu opštine, potrebno je urediti vodni režim zaštitom od
unutrašnjih i vanjskih voda. Idejno rješenje je izrađeno 1990. godine, od strane Zavoda za
vodoprivredu Sarajevo, do čije djelimične realizacije je došlo pročišćavanjem rijeka u
predviđenom meliorativnom području. Objekti za unutrašnju odvodnju su visoka investicija,
etapnog provođenja, a zavise od plana poljoprivredne proizvodnje. Ukupno meliorativno
područje je podijeljeno u 3 zone, od kojih svaka iziskuje drugačiji pristup u rješavanju
vodnog režima.
Ciljna grupa:
Poljoprivredni proizvođači, privredni subjekti opštine
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
------------------------------------Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje broja zaposlenih
- povećanje prihoda;
poljoprivrednih proizvođača u
- privlačenje stranih investitora;
ruralnim područjima opštine;
- razvoj ruralnih područja;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
- stabilan sistem navodnjavanja i
ruralnim područjima;
odvoda površinskih voda.
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećanje broja farmi;
- povećanje brojnog stanja stoke;
- povećanje količine krajnjeg
proizvoda;
- povećanje sjetvenih površina;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, Direkcija za vode, Ministarstvo poljoprivrede,
šumarstva i vodoprivrede, strani investitori,
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- idejno rješenje
- nedostatak novčanih sredstava.
- novčana sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
7.000.000 KM
5 godina
212
Projekat:
Proizvodnja industrijskog bilja i stočne hrane
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj:2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
Kratak opis projekta:
U skladu sa očekivanim povećanjem stočnog fonda u narednom periodu, kao i potrebama
prerađivačkih kapaciteta u regionu, neophodno je povećati proizvodnju industrijskog bilja i
stočne hrane. Bitni preduslovi za podizanje stočarske proizvodnje na viši nivo su:
- edukacija proizvođača;
- razvijena ratarska proizvodnja;
- kvalitetna mehanizacija.
Ratarsku proizvodnju je neophodno usmjeravati u pravcu povećanja prinosa po jedinici
površine, uvođenjem novih sorata i hibrida u proizvodnju, uz primjenu savremene
agrotehnike. U prvom redu se podrazumijevaju sledeće kulture: djeteline, travno djetelinske
smjese, grahorice, soja, uljana repica i stočni grašak.
Da bi se ratarska proizvodnja odvijala nesmetano, neophodno je obaviti zamjenu dotrajale
mehanizacije novom, kao i omogućiti poljoprivrednim proizvođačima da nesmetano obave
mehanizovano navodnjavanje sjetvenih površina.
Edukacija proizvođača će se obavljati kontinuirano, uz angažman stručnih predavača iz
regiona i šire.
Ciljna grupa:
Proizvođači mlijeka i mesa, kao i tržišno orijentisani proizvođači ratarskih kultura
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
-------------------------------------------Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- povećanje zaposlenosti;
- povećanje broja zaposlenih
- povećanje kultivisanih sjetvenih
poljoprivrednih proizvođača u
površina;
ruralnim područjima opštine;
- povećanje prihoda;
- ostanak većeg broja mladih ljudi u
- privlačenje stranih investitora;
ruralnim područjima;
- razvoj ruralnih područja;
- broj registrovanih gazdinstava;
- povećana proizvodnja mlijeka i mesa.
- povećanje broja stočarskih farmi;
- povećanje brojnog stanja stoke;
- povećanje količine krajnjeg
proizvoda;
- povećanje sjetvenih površina;
- povećanje prihoda.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Poljoprivredni proizvođači, opština Prijedor, prerađivačka industrija, Ministarstvo
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, strani investitori, poljoprivredni instituti.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- MKO, banke – povoljni kreditni aranžmani;
- stručni kadar za edukaciju proizvođača.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
- novčana sredstva;
- nedostatak novčanih sredstava;
- garantovan otkup;
- nesigurnost tržišta;
- dodjela koncesija na poljoprivredno
- elementarne nepogode.
zemljište u vlasništvu RS.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
2.500.000 KM
Trajanje projekta:
3 godine
213
Projekat:
Sanacija šumskog makadamskog puta
1.Mrakovica-Gola planina (u dužini od 6 km)
2.Mrakovica-Glavuša (u dužini od 4 km)
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj 3
Razvoj šumarstva i iskorištavanje potencijala
Nacionalnog parka
Kratak opis projekta:
Povezanost i dostupnost jedan su od osnovnih faktora za aktiviranje turističkih destinacija.
Da bi se posjetioci Nacionalnog parka „Kozara“ upoznali sa vrijednostima ovog prostora, iste je
neophodno na kvalitetan način prezentovati što je nemoguće ukoliko nemamo razvijenu putnu
infrastrukturu svih nivoa i na čitavoj površini parka.
Dovođenje puteva u normalno funkcionalno stanje sa mogućnošću saobraćanja terenskih vozila,
kamiona pa i samih pješaka od značaja je za ovo područje u smislu njegovog jačeg aktiviranja.
Takođe, poseban značaj oba putna pravca imaju sa aspekta protivpožarne zaštite, jer su jedini putevi
koji vode prema tim šumskim rejonima. Pored Nacionalnog parka, puteve uveliko koristi i Šumsko
gazdinstvo Prijedor, lokalno stanovništvo te mnogi ljubitelji prirode.
Ciljevi projekta su:
poboljšanje kvalitete ponude u Parku,
povećanje nivoa znanja posjetilaca o ovom zaštićenom području,
prezentovanje lokaliteta i sadržaja manje poznatih posjetiocima,
popularizacija NP „Kozara,“
povećanje broja posjetilaca,
doprinos finansijskoj održivosti parka.
Realizacija ovog projekta imala bi za rezultat:
veći nivo znanja i informisanosti posjetilaca o samom Parku,
aktiviranje lokaliteta koji su manje poznati posjetiocima, usljed bolje povezanosti,
povećanje finansijskih efekata kroz povećanje broja posjetilaca.
Trajanje projekta je 6 mjeseci, a obuhvata slijedeće aktivnosti:
1) Izrada plana rekonstrukcije od strane stručnog lica sa specifikacijom radova i materijala
2) Nabavka i dovoz potrebnog materijala
Ova aktivnost obuhvata kupovinu kamenih agregata , betonskih cijevi...
3) Građevinski radovi i ugradnja materijala
4) Postavljanje info znakova i putokaza
Ciljna grupa: posjetioci, izletnici, rekreativci, sportisti, studenti i učenici, istraživači, planinari,
zaposleni u Parku...
Očekivani kratkoročni rezultati:
Sanacija puta.
Očekivani dugoročni rezultati:
Unapređenje turističke ponude u Parku i bolja
povezanost sa okruženjem.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Hotel Monument , Šumsko gazdinstvo Prijedor.
Preduslovi za realizaciju:
Finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
140 000 KM
Indikatori:
Funkcionalan i upotrebljiv makadamski put
ukupne dužine 10 km, sa postavljenom
signalizacijom.
Indikatori:
Povećanje broja posjetilaca, popularizacija
Parka, zaštita šuma.
Faktori rizika:
Finansijska sredstva, vremenske neprilike,
geološka podloga.
Trajanje projekta:
6 mjeseci
214
Projekat:
Strateški cilj: 2
Izrada biciklističkih staza u opštini Prijedor
Jačanje ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Opština Prijedor raspolaže sa značajnim ali nedovoljno iskorištenim potencijalima u turističke svrhe.
Evidentan je nedostatak turističkih sadržaja što dovodi do manje zainteresovanosti za veću posjetu
ovom području. U cilju poboljšanja dostupnosti ka ostalim lokacijama, te povećanja kvaliteta usluga, a
time i broja posjetilaca, neophodno je obogatiti turističke sadržaje na području opštine Prijedor.
S toga se predlaže projekat za izradu više biciklističkih staza na području opštine Prijedor, odnosno
na lokalitetima Nacionalnog parka, rijeke Sane, ribnjaka Saničani, izletišta Pašinac, eko centra
«Ljekarice». Predviđeno je da se navedene staze obilježe tj. postave putokazi te da se urede mjesta
za odmor sa klupama. Takođe, na početku svake staze stajao bi panel sa kartom staze i opštim
informacijama o istoj kako bi posjetioci bili što bolje informisani.
Osnovni cilj projekta je unapređenje turističkih sadržaja opštine Prijedor radi potpunije i kvalitetnije
ponude.
Ostali ciljevi projekta su:
Prepoznatljivost pojedinih lokaliteta među turističkom populacijom u okruženju;
Povećanje nivoa znanja posjetilaca o pojedinim lokalitetima;
Poboljšanje pristupa manje poznatim lokalitetima kako bi se isti što bolje valorizovali;
Povećanje broja posjetilaca.
Pored funkcije obogaćivanja turističke ponude, realizacija ovog projekta doprinijela bi i popularizaciji
opštine Prijedor što bi rezultiralo:
povećanim brojem posjetilaca;
aktiviranjem udaljenijih lokacija na području opštine Prijedor;
većim finansijskim efektima u oblasti turizma.
Trajanje projekta je 36 mjeseci, a obuhvata slijedeće aktivnosti:
1. Izrada projekta;
2. Radovi na izradi staza;
3. Radovi na izradi i postavljanju pratećih elemenata.
Ciljna grupa: sportisti, posjetioci, izletnici, rekreativci, planinari.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Uređenje biciklističkih staza.
Očekivani dugoročni rezultati:
Unapređenje turističkih sadržaja i razvoj turizma.
Indikatori:
Izrađene i markirane biciklističke staze i
postavljena mjesta za odmor.
Indikatori:
Povećan broj posjetilaca.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, Nacionalni park, Turistička organizacija.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Sportska društva – pomoć u implementaciji projekta tj. učešće u radovima.
Preduslovi za realizaciju:
Finansijska sredstva.
Faktori rizika:
Finansijska sredstva, vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.000.000 KM
36 mjeseci
215
Projekat:
Strateški cilj: 2
Jačanje ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Izrada pješačkih staza u opštini Prijedor
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Opština Prijedor je prostor sa značajnim ali nedovoljno iskorištenim potencijalima u turističke svrhe.
Evidentan je nedostatak turističkih sadržaja što dovodi do manje zainteresovanosti za veću posjetu
ovom području. U cilju poboljšanja dostupnosti mnogim lokacijama, te povećanja kvaliteta usluga, a
time i broja posjetilaca, neophodno je obogatiti turističke sadržaje opštine Prijedor.
S toga, se predlaže projekat za izradu više pješačkih staza na području opštine Prijedor, odnosno na
lokalitetima Nacionalnog parka, rijeke Sane, ribnjaka Saničani, izletište Pašinac. Predviđeno je da se
navedene staze obilježe tj. postave putokazi, te da se urede mjesta za odmor sa klupama. Takođe,
na odmaralištima bi bili postavljeni i paneli sa pravilima ponašanja kako bi se uticalo na povećanje
ekološke svijesti posjetilaca te postigli pozitivniji efekti u njihovom odnosu prema samoj okolini.
Takođe, na početku staza stajao bi panel sa kartom staze i opštim informacijama o istoj kako bi
posjetioci bili što bolje informisani.
Osnovni cilj projekta je unapređenje turističkih sadržaja opštine Prijedor radi potpunije i kvalitetnije
ponude.
Ostali ciljevi projekta su:
1. Prepoznatljivost pojedinih lokaliteta među turističkom populacijom u okruženju;
2. Povećanje nivoa ekološke svijesti posjetilaca;
3. Povećanje nivoa znanja posjetilaca o pojedinim područjima;
4. Poboljšanje pristupa manje poznatim područjima kako bi se isti bolje valorizovali;
5. Povećanje broja posjetilaca.
Pored funkcije obogaćivanja turističke ponude, realizacija ovog projekta doprinijela bi i popularizaciji
opštine Prijedor što bi rezultiralo:
1. povećanim brojem posjetilaca;
2. većim finansijskim efektima u oblasti turizma;
3. povećanjem nivoa ekološke svijesti posjetilaca u smislu potrebe za zaštitom okoline.
Projekat bi obuhvatao slijedeće aktivnosti:
1. Planiranje projekta;
U sklopu ove aktivnosti projektni tim izašao bi na teren kako bi obilježio trase pješačkih staza.
2. Radovi na izradi staza;
Ova aktivnost obuhvata slijedeće:
2.1. Trasiranje staza tj. čišćenje i raskrčivanje trasa od šiblja i dr. a uz upotrebu mašina;
2.2. Zemljani radovi - obuhvataju ukopavanje, pravljenje nasipa i zasuna na mjestima gdje je to
potrebno.
3. Radovi na izradi i postavljanju pratećih elemenata;
Ova aktivnost obuhvata slijedeće:
3.1. Izrada signalizacije, odnosno, izrada putokaza i panela te postavljanje istih na pješačke
staze.
3.2. Izrada klupa i stolova te njihovo postavljanje na postojeće staze.
3.3. Izrada drvenih mostića i postavljanje istih.
Ciljna grupa: posjetioci, izletnici, rekreativci, sportisti, studenti i učenici, planinari, građani
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Završene staze na kojima su postavljeni signalizacija i
Uređenje markiranih pješačkih staza.
prateći objekti.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Povećanje broja posjetilaca, popularizacija i veći
Unapređenje turističkih sadržaja.
finansijski efekti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, Nacionalni park, ribnjak Saničani, Turistička organizacija.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Hoteli, sportska društva – pomoć u implementaciji projekta i učešće u fizičkim radovima i pomoć u markiranju
staze.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Finansijska sredstva.
Finansijska sredstva, vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
200.000KM
Trajanje projekta:
24 mjeseca
216
Projekat:
Opremanje info centara
(Prijedor, Mrakovica, Eko centar «Ljekarice»)
Strateški cilj: 2
Jačanje ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Kako bi se posjetioci Prijedora, Nacionalnog parka „Kozara“ i Eko centra «Ljekarice» što bolje
upoznali sa sadržajima opštine Prijedor i lokalitetima u okolini, iste je neophodno na kvalitetan način
prezentovati.
Dosadašnji način informisanja o sadržajima na području opštine Prijedor ne zadovoljava potrebe
posjetilaca. Povećanje posjećenosti ovom prostoru zahtijeva kvalitetno plasiranje informacija o
mogućnostima korištenja ukupnih sadržaja: kulturne ustanove, izletišta, ugostiteljske usluge i dr.
Uspostavljanje info centra od velikog je značaja ne samo za posjetioce već i za Opštinu, jer bi se na
jednom mjestu i različitim tehnikama i oblicima komunikacije istovremeno mogle prezentovati
kvalitetnije informacije o turističkim sadržajima.
Na području opštine Prijedor je potrebno opremiti objekat, kao info centar u glavnoj ulici.
Pri samom ulazu na plato Mrakovice, nalazi se neiskorišteni objekat u vlasništvu NP „Kozara“. Drveni
objekat svojom lokacijom i izgledom predstavlja izuzetno mjesto za smještaj info centra. Njegovo
opremanje omogućilo bi posjetiocima dobijanje informacija na jednom mjestu i to na samoj Mrakovici
– glavnoj tački okupljanja posjetilaca NP „Kozara“.
Na području eko centra «Ljekarice», potrebno je izgraditi i opremiti objekat na samom ulazu u eko
centar.
U svakom info centru bi bila postavljena TV plazma, na kojoj bi se vršile prezentacije o pojedinim
lokacijama. Takođe, info centri bi poslužili i kao mjesta za prodaju suvenira, te štampanih materijala.
Osnovni cilj navedenog projekta je pružanje informacija posjetiocima o turističkim sadržajima opštine
Prijedor.
Ostali ciljevi projekta su:
1. poboljšanje kvalitete informisanja;
2. povećanje nivoa znanja posjetilaca o opštini Prijedor;
3. povećanje ekološke svijesti posjetilaca;
4. prezentovanje lokaliteta i sadržaja manje poznatih posjetiocima;
5. popularizacija opštine Prijedor;
6. povećanje broja posjetilaca.
Realizacija ovog projekta imala bi za rezultat:
1. kvalitetno plasirane informacije o opštini Prijedor i to na licu mjesta;
2. veći nivo znanja i informisanosti posjetilaca;
3. veći nivo ekološke svijesti;
4. aktiviranje lokaliteta koji su manje poznati posjetiocima, usljed bolje informisanosti;
5. povećan broj posjetilaca;
6. povećanje finansijskih efekata kroz prodaju suvenira i dr.
Trajanje projekta je 18 mjeseci, a obuhvata slijedeće aktivnosti:
1. Izrada plana interijera i eksterijera uz pomoć stručnog lica;
2. Nabavka potrebne opreme za info centre.
Ova aktivnost obuhvata kupovinu radnih stolova, stolica, TV plazme, DVD, računara, telefona i dr;
3. Postavljanje opreme i uređivanje interijera.
4. Postavljanje info table na objektima.
Ciljna grupa: posjetioci, izletnici, rekreativci, sportisti, studenti i učenici, istraživači, planinari, građani...
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Opremanje info centara.
Opremljeni info centri i stavljeni u funkciju.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Povećanje broja posjetilaca, popularizacija i veći
Unapređenje informativne službe.
finansijski efekti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Hoteli, Nacionalni Park, Eko centar i Turistička organizacija - učešće u izradi informativnih materijala.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Finansijska sredstva.
Finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
150.000 KM
Trajanje projekta:
18 mjeseci
217
Projekat:
Postavljanje turističke signalizacije
na području opštine Prijedor
Strateški cilj: 2
Razvoj ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Kako bi se što bolje upoznali potencijalni strani i domaći turisti i dr. sa mogućnostima odmora,
rekreacije, smještaja na području opštine Prijedor kao i drugim sadržajima koje opština Prijedor
pruža neophodno je informisanje potencijalnih posjetilaca na području opštine Prijedor putem
postavljanja putokaza na području ulaska u opštinu Prijedor, odnosno na potezu prema Banja Luci,
Novom Gradu, Oštroj Luci i Kozarskoj Dubici.
Radi što bolje informisanosti potencijalnih posjetioca, projekat postavljanja turističke signalizacije
takođe obuhvata i postavljanje putokaza na svim većim raskrsnicama u užem dijelu grada, kao i
postavljanje putokaza u širem dijelu grada koji upućuju na bitnije turističke lokalitete u opštini Prijedor
(Nacionalni, park «Kozara», ribnjak «Saničani»...)
Ciljevi projekta:
1. Informisanje posjetioca o turističkoj ponudi opštine Prijedor;
2. Upoznavanje potencijalnih posjetioca sa položajem pojedinih lokaliteta;
3. Razvijanje kvaliteta informisanosti na području opštine;
4. Poboljšanje kvaliteta informisanja;
5. Povećanje broja posjetilaca.
Aktivnosti realizacije projekta:
9. Formiranje stručnog tima za izradu idejnog i izvedbenog rješenja projekta;
10. Izrada plana rasporeda putokaza na terenu;
11. Kreiranje izgleda putokaza (predviđeno zakonom);
12. Izrada putokaza;
13. Postavljanje putokaza na terenu.
Očekivani rezultati:
1. Povećan broj posjetilaca na području opštine Prijedor;
2. Bolja informisanost posjetioca o turističkoj ponudi opštine Prijedor;
3. Bolja informisanost posjetioca o bitnim destinacijama na području opštine;
4. Aktiviranje manje poznatih lokaliteta, usljed bolje informisanosti;
5. Poboljšanje turističke ponude opštine Prijedor.
Ciljna grupa: domaći i strani posjetioci, stanovništvo opštine Prijedor i okolnih opština, izletnici,
rekreativci, učenici ...
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Postavljanje turističke signalizacije.
Postavljena turistička signalizacija (putokazi) na
području opštine Prijedor.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Bolja informisanost i usmjeravanje potencijalnih
Povećanje broja posjetilaca.
turista na području opštine.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Lokalne firme koje se bave izradom i postavljanjem saobraćajne signalizacije
Preduslovi za realizaciju:
1. Finansijska sredstva,
2. Izvedbeno rješenje projekta.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika:
1. Finansijska sredstva,
2. Saglasnost o postavljanju putokaza,
3. Povećanje cijene izrade i postavljanja
putokaza.
Trajanje projekta:
100.000 KM
18 mjeseci
218
Projekat:
Strateški cilj: 2
Izrada promotivnog materijala
Jačanje ekonomije i privrede, privlačenje stranih
investicija
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Dosadašnja prezentacija Nacionalnog parka „Kozara“ isključivo se svodila na kulturnoistorijski segment. Prirodne vrijednosti ovog zaštićenog područja nisu valorizovane niti promovisane.
S toga, stanovništvo nije upoznato sa prirodnim vrijednostima i potrebom zaštite Parka.
Zato je neophodno kvalitetno prezentovati Nacionalni park „Kozara“, njegove sadržaje i
ponudu, te na pravi način kreirati njegov imidž.
Nadalje, da bi se planinsko nasljeđe Parka zaštitilo potrebno je istaći njegov značaj i uticati
na svijest ljudi o prirodnom bogatstvu koje ga okružuje.
Dakle, kako bi se na kvalitetan način prezentovale vrijednosti ovog područja neophodna je
izrada promotivnog materijala radi bolje komunikacije sa posjetiocima, poslovnim saradnicima,
partnerima...
S toga, Nacionalni park „Kozara“ predlaže projekat Izrade promotivnog materijala. Projektom
je predviđena izrada: opštih i tematskih turističkih vodiča, prospekata, postera, karti, kesa, fascikli i
razglednica, na srpskom i engleskom jeziku.
Osnovni cilj projekta je prezentacija Nacionalnog parka „Kozara“.
Ostali ciljevi projekta su:
Unapređenje kvalitete informisanja,
Prepoznatljivost Parka među turističkom populacijom u okruženju,
Povećanje nivoa ekološke svijesti posjetilaca,
Povećanje nivoa znanja posjetilaca o ovom zaštićenom području,
Povećanje broja posjetilaca.
Realizacija projekta imala bi za rezultat:
bolju informisanost građana i turista o NP „Kozara,“
povećan broj posjetilaca,
veće finansijskim efekte u oblasti turizma,
povećan nivoa ekološke svijesti posjetilaca.
Trajanje projekta je 4 mjeseca, a obuhvata slijedeće aktivnosti:
1) Izrada projekta,
2) Realizacija projekta,
3) Distribucija izrađenog materijala.
Ciljna grupa: posjetioci, lokalno stanovništvo, turistička organizacija, poslovni partneri...
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Izrada promotivnog materijala.
Odštampan i distribuisan promotivni materijal
predviđen projektom.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Bolja informisanost posjetilaca o NP „Kozara“ i
Povećanje broja posjetilaca.
kvalitetnija prezentacija ovog područja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Turistička organizacija, hotel, turističke agencije – distribucija materijala.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Finansijska sredstva.
Finansijska sredstva, rast cijene izrade/štampe.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
15 000 KM
4 mjeseca
219
Projekat:
Strateški cilj: 2
Jačanje ekonomije i privrede, privlačenje stranih
Postavljanje turističke signalizacije u i oko
Nacionalnog parka „Kozara“
investicija
Operativni cilj: 4
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
Kratak opis projekta:
Nepostojanje signalizacije koja bi usmjeravala i upućivala potencijalne posjetioce ka Nacionalnom
parku „Kozara“, ima za rezultat manju posjetu ovom području.
S toga je neophodno postaviti putokaze na svim značajnijim putnim komunikacijama kako bi se
posjetioci usmjerili ka Nacionalnom parku „Kozara“.
Projektom je predviđeno postavljanje turističke signalizacije na graničnim prelazima - Gradiška i
Draksenić, te na većim raskrsnicama na putnoj komunikaciji Banja Luka – Prijedor (Prijedorska
petlja, Banjalučka petlja i Kozarac).
Takođe, projekat obuhvata i postavljanje 4 info table na području Parka u cilju što boljeg i
kvalitetnijeg informisanja posjetilaca. Table bi sadržavale opšte podatke o Parku te kartu Parka sa
putnim pravcima i sadržajima u istom.
Ciljevi projekta su:
unapređenje kvalitete informisanja,
usmjeravanje i upućivanje posjetilaca ka Parku,
povećanje nivoa znanja o NP „Kozara,“
povećanje broja posjetilaca.
Očekivani rezultati:
bolja informisanost posjetilaca, o pravcima dolaska u NP „Kozara“ i sadržajima istog,
veći broj posjetilaca u Parku,
veći finansijski efekti kroz povećanje broja posjetilaca,
efikasan način informisanja za duži vremenski period.
Aktivnosti u sklopu projekta:
1) Dobijanje saglasnosti i ostale potrebne dokumentacije neophodne za realizaciju projekta,
2) Izrada plana rasporeda putokaza na terenu,
3) Izrada turističke signalizacije (predviđene Pravilnikom o turističkoj signalizaciji),
3) Kreiranje oblika i izgleda info tabli u Parku,
4) Grafička priprema slika i tekstova za table,
5) Izrada info tabli,
6) Postavljanje turističke signalizacije i info tabli.
Ciljna grupa:
Potencijalni posjetioci, građani, tranzitni putnici, turistička organizacija...
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Postavljanje turističke signalizacije u okruženju.
Očekivani dugoročni rezultati:
Bolja informisanost i usmjeravanje potencijalnih
posjetilaca ka Parku.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Opštine u okruženju – finansijska podrška.
Preduslovi za realizaciju:
Finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
50 000 KM
Postavljeno 10 putokaza i 4 info table.
Indikatori:
Povećanje broja posjetilaca i veći finansijski
efekti.
Faktori rizika:
Finansijska sredstva, pribavljanje saglasnosti.
Trajanje projekta:
10 mjeseci
220
Projekat:
Izgradnja ekološke deponije sa mogućnošću
reciklaže pojedinih sirovina (organske
materije, plastika, papir, staklo, ostali
materijali) i učiniti je dijelom regionalnom
Strateški cilj: 3
Promovisanje novijeg , savremenijeg sistema
zaštite životne sredine na nivou opštine, smanjiti
nivo zagađenja i institucionalno unaprijediti
organizaciju i sistem finansiranja zaštite životne
sredine.
Operativni cilj: 1
Izgradnja sistema upravljanja krutim otpadom.
Opis projekta:
Kao prioritetni problemi u oblasti zbrinjavanja čvrstog otpada na području opštine Prijedor mogu se
identifikovati: veliki broj lokacija na kojima se vrši nekontrolisano odlaganje čvrstog otpada,
nedovoljna pokrivenost područja opštine Prijedor redovnim odvozom čvrstog otpada, narušavanje
sanitarno-higijenskog režima deponovanja na gradskoj deponiji "Kurevo", zbog nepotpune
realizacije treće faze izgradnje deponije, nepostojanje selektivnog sistema prikupljanja čvrstog
otpada i korištenja sekundarnih sirovina.
Potrebno je uraditi sledeće:izvesti radove na trećoj fazi deponije Kurevo, i to:
- obezbijediti NN elektro mrežu sa trafostanicom i rasvjetom,
- zaštititi deponiju ogradom,
- izgradnja objekata za kancelarijski prostor , smještaj pogona za reciklažu i garaža sa praonicom za
pranje vozila,
- nastavak izgradnje drenaže, kanalizacione mreže, taložnika i brane,
- izgradnja prečistača za prečišćavanje odcjednih voda sa prostora odlaganja otpada,
- rješavanje imovinskih odnosa sa stanovišta proširenje prostora za odlaganje otpada,
- opremanje radne jedinice preduzeća «Komunalnih usluga» Prijedor koja će upravljati deponijom,
- nabavka pogona za reciklažu otpada:papira , plastike, biljnog otpada sa mogućnošću prerade na
trećoj fazi deponije Kurevo,
- opremanje radne jedinice preduzeća za prikupljanje i odvoz prikupljenog smeća na deponiju,
- projekat reciklaže otpadnih automobilski guma ,
- projekat rešenja problema pasa lutalica i drugih životinja sa izgradnjom groblja za životinje,
laboratorijumom i prostora za prihvat na deponiji Kurevo,
- projekat rešavanje problema medicinskog i drugog opasnog otpada (radioaktivnih gromobrana,
elektroničkog otpada, ulja,
- stimulisati manje firme za reciklažu otpada,
- izgradnja i opremanje pretovarnih stanica za prijem i transport smeća iz opština Kozarska Dubica,
Kostajnica, Oštra Luka i Novi Grad na deponiju Kurevo,
- uređenje četrdeset kontejnerskih mjesta za selektivno odlaganje otpada na mjestu nastanka,
- nabavka 200 kontejnera za selektivno sakupljanje otpada koji će se rasporediti na 40 uređenih
kontejnerskih mjesta,
- projekat edukacije građana o selektivnom sakupljanju i reciklaži otpada.
Ciljna grupa:
Lokalna zajednica, građani, državna i privatna preduzeća, javne ustanove, nevladin sektor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- uređena III faza deponije Kurevo,
- opremljena RJ Za upravljanje deponijom,
nabavljen pogon za reciklažu.
Indikatori:
količina recikliranog papira , plastike,
automobilskih guma, stakla.
Očekivani dugoročni rezultati:
kontinuiran proces reciklaže,
riješen problem organskog i medicinskog
otpada,
stimulisanje manjih firmi za reciklažu
plastike.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, državna i privatna preduzeća.
Indikatori:
10 novih manjih firmi za reciklažu plastike,
stakla i papira,
5 novih manjih firmi za proizvodnju gotovih
proizvoda od reciklirane plastike.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Građani i nevladin sektor.
Preduslovi za realizaciju:
Svi potrebni preduslovi su ispunjeni.
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
7. 500. 000 KM
Trajanje projekta:
2 godine
221
Projekat
Formiranje centra za obavještavanje u sklopu
održavanja i zaštite od pucanja nasutih brana
na rudištima Ljubija( Šikići) i Gradina
(Međeđa)
Strateški cilj: 3
Promovisanje novijeg , savremenijeg sistema
zaštite životne sredine na nivou opštine, smanjiti
nivo zagađenja i institucionalno unaprijediti
organizaciju i sistem finansiranja zaštite životne
sredine.
Operativni cilj:2
Izgradnja sistema zaštite od voda i odvođenje
oborinskih voda
Kratki opis projekta:
Za potrebe proizvodnje željeznih ruda u RŽR ”Ljubija” Prijedor izgrađene su zemljane nasute brane
u Ljubiji i Gradini. Na branama su izgrađeni sistemi za obavještavanje i uzbunjivanje stanovništva u
slučaju pucanja i ugrađena oprema za osmatranje. U toku rata, 1992 - 1995. godine, ova oprema je
uništena i nije u funkciji. Nakon rata, 2004. godine ukinut je centar za obavještavanje i uzbunjivanje,
koji je bio uvezan sa ovim sistemima. Sada u slušaju pucanja brana ne postoji mogućnost
pravovremenog obavještavanja stanovništva, niti službe koje o tome brine, izuzev republičkih
inspektora koji vrše inspekcijske kontrole i svojim rješenjima naređuju otklanjanje navedenih
problema.
RŽR”Ljubija” imaju urađenu projektna rješenja, da bi se radovi izveli u skladu sa zakonima
(ekologija, vode, civilna zaštita i dr.), potrebno je napraviti nove projekte za obavještavanje
primjenom novih tehnologija video nadzorom i novog centra za obavještavanje i uzbunjivanje
stanovništva lociranog u gradu Prijedoru, jer se vodotoci na kojima su izgrađene brane ulivaju u
rijeku Sanu u gradu.
Nakon izrade i ovjere projekata pristupa se instaliranju opreme i izgradnji objekata kao i
reorganizaciji civilne zaštite na nivou Opštine.
Ciljna grupa:stanovništvo opštine Prijedor.
Očekivati kratkoročni ciljevi
Indikatori:
Potpuna zaštita stanovništva nizvodno od brana i
sprečavanje ekološke katastrofe.
Trajno sprečavanje ekološke katastrofe
nizvodno od Ljubije i Gradine do
Prijedora.
Očekivati dugoročni ciljevi
Indikatori:
Trajna zaštita stanovništva nizvodno od brana.
Povećanje sigurnosti za 10 000
stanovnika i 3000 domaćinstava.
Potencijalni partneri za implementaciju:
RŽR”Ljubija” Prijedor, Mittal rudnici Prijedor, SO Prijedor, Vlada RS.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Projektantske kuće. Izvođači radova.
Preduslovi za realizaciju:
- Tehnička dokumentacija,
- Finansijska sredstva.
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procjena ukupne vrijednosti projekta:
Trajanje projekta:
500.000 KM
3 godine
222
Projekat:
Regulacija Sane i Gomjenice i regulacija Bereka i drugih
vodotoka radi zaštite od poplava
Strateški cilj: 3
Promovisanje novijeg , savremenijeg sistema
zaštite životne sredine na nivou opštine,
smanjiti nivo zagađenja i institucionalno
unaprijediti organizaciju i sistem finansiranja
zaštite životne sredine.
Operativni cilj:2
Izgradnja sistema zaštite od voda i odvođenje
oborinskih voda.
Kratak opis projekta:
Karakteristike poplava Prijedor:
- na području opštine Prijedor su česte poplave velikih razmjera,
- najekstremnije poplave su 1955,1970,1972,1973,1976,
- poplave obuhvataju oko 1000 stambenih objekata , 2000 pratećih objekata,
- voda prodre u 300 stambenih objekata,
- iseli se 100 porodica sa područja Tukova i užeg gradskog područja,
- poplavama je obuhvaćeno oko 50 % obradivog zemljišta,
100 km javnih puteva,
- za vrijeme poplava prekinut je saobraćaj na putnim pravcima Prijedor-Sanski Most i Prijedor Bosanski Novi,
- seoska područja kao što su Gradina i Jelićka i druga ostaju odsječena od opštinskog područja,
- izazivaju materijalne štete, pojavu zaraznih bolesti i ljudske žrtve.
Rijeka Sana i njene pritoke koje plave područje opštine Prijedor su:Sana se izlijeva na nivou vodostaja 4,2 m a
štete pravi na 4,6 m, na lijevoj strani plavi izvorišta za snabdijevanje pitkom vodom grada a na desnoj strani
plavi Raškovac i Brezičane pritoke rijeke Sane plave veće površine, a naročito Gomjenica i rijeka Miloševica,
najveće pritoke rijeke Sane su Gomjenica, Puharska, Zukovac, Miločevica, Svetinja, Ciganuša, Ljubijska rijeka i
njihove pritoke.
Objekti koje potrebno izgraditi na području opštine Prijedor da bi se spriječila poplava su: Na rijeci Sani - (potez
od Ališića dom Rasavaca; potez od trafo u Tukovima do Triangla u Brezičanima ; od mosta na Bereku do ušća
kolektora u Sanu; od Triangla do D.Dragotinje u Brezičanima) . Na rijeci Gomjenici (na potezu od Jelićke do
Trnopolja u MZ Jelićka,Gradina, Marićka Omarska i Trnopolje, na rijeci Starenici potez od Rajkovića do
Trnopolja u Mz Kozarac i Trnopolje, na rijeci Repusnici (Garevača) potez od mosta u Mujkanovićima do ušća u
Gomjenicu u MZ Kozaruša i D.Orlovci). Na rijeci Miloševici (potez od mosta na starom putu u Batozima do ušća
u Gomjenicu u MZ Čirkin polje i Orlovača). Na rijeci Puharska (potez od mosta u Delkićima do mosta na
magistralnom putu B.Luka-Prijedor u Mz Palančište, D.Puharska i Prijedor II, te potok Jaruge od nove Bolnica
do ušća u Miloševicu u MZ Prijedor II, Čirkin polje i Orlovaču). Na rijeci Lušica ( potez od mosta na putu Prijedor
Banja Luka do ušća u Gomjenicu u MZ Lamovita i Omarska).
Prijedlog prioriteta i procjena finansijskih sredstava-ulaganja u glavne radove potpune zaštite od poplava na
području opštine Prijedor su: zaštita Mataruškog polja i bunara za snabdijevanje vodom (izrada nasipa uz Sanu
nizvodno od mosta 2 550 000,00KM, izgradnja nasipa uz Sanu uzvodno od trafo stanice 400 000,00 KM,
izgradnja obodnog kanala 2 030 000,00 KM, izgradnja glavnog odvodnog kanala - 1 250 000,00 KM). Zaštita
područja Orlovače (izgradnja pumpne stanice 2 450 000,00 KM, izgradnja glavnog odvodnog kanala 1 040
000,00 KM). Zaštita područja Gomjenice ( izgradnja pumpne stanice 2 450 000,00 KM, izgradnja obodnog
kanala Saničani Ćela 2 000 000,00 KM, izgradnja glavnog odvodnog kanala 830 000,00 KM). Zaštita područja
Čirkin Polje ( izgradnja odvodnog kanala do uređenog potoka Miloševice 1 250 000,00 KM). Zaštita područja
Puharska ( regulacija Puharska 830 000,00 KM) .
Ukupno
17 080 000,00 KM
Ciljna grupa:
Lokalna zajednica, građani, državna i privatna preduzeća, javne ustanove, nevladin sektor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- regulacija rijeka i pritoka Sane, Gomjenice,
Miloševice, Puharske, Lušic, Bereka.
Očekivani dugoročni rezultati:
regulacija rijeka Sane, Gomjenice, Miloševice,
Puharske, Lušice, Bereka,
zaštita naselja uz rijeku od poplava,
zaštita obradivog zemljišta uz navedene rijeke,
zaštita javnih puteva uz navedene rijeke.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, državna i privatna preduzeća.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Građani i nevladin sektor.
Preduslovi za realizaciju:
Projektna dokumentacija, riješeni imovinsko-pravni odnosi,
osigurana finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
17.080.000 KM
Indikatori:
regulisan vodotok za 6 rijeka i
pritoka.
Indikatori:
zaštićeno 1000 domaćinstava od
poplava,
zaštićeno 2000 pratećih objekata
od poplava,
zaštićeno 100 km javnih puteva od
poplava.
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Trajanje projekta:
5 godina
223
Projekat:
Strateški cilj:3
Promovisanje i zaštita životne sredine
Održavanje brane na Ribnjaku
Operativni cilj:2
Izgradnja sistema zaštite od voda i
odvođenje oborinskih voda
Kratak opis projekta:
Ribnjak "Saničani" održava oko 45 km kanalske mreže, uređenog vodotoka rijeke Gomjenice,
centralnog kanala u ribnjaku i obodnog kanala rijeke Gomjenice.
Na tim vodotokovima izgrađeno je pet ustava za vodu sa kojima se reguliše nivo vode i
protok vode, kako za potrebe ribnjaka tako i za zaštitu slivnog područja od poplava i
regulisanje nivoa vode u nizvodnom toku rijeke Gomjenice.
Ribnjak "Saničani" održava oko 128 km vodozaštitnih nasipa i oko 55 km putne mreže u
okviru ribnjaka. Redovno se vrši sanacija nasipa i održavanje putne mreže u toku godine, a
svake godine se remontuje i popravlja po jedna brana-ustava.
Godišnji troškovi održavanja se kreću između 80.000,00 i 120.000,00 KM.
U toku ove godine planirani su radovi na sanaciji :
- ispusta na 1n,
- zatim centralnog kanala do 2n,
- nasip ispred donje ustave sa obe strane do 2n i 3n,
- vanjskog obodnog kanala između ribnjaka i Gomjenice na 9n,8n,7n,6n,5n,4n,3n,
- na ustavama : "Donja", "Grozdenov zub", i "Švapska brana", zamjena nosećih
zupčanika i dijela hrastovih fosni sa vođicama, te na "Glavnoj" zamjena jednog
lančanika,
- osnovna sanacija putne mreže, proljetna, ljetna i jesenja sa škriljem u količini od oko
3500 m³,
- sječa poljoprivrednih stabala na centralnom kanalu kao i uklanjanje niskog rastinja na
7n,6n,8n, i 9n i mladičnjacima u dužini od oko 5400 m,
- nasip od upravne zgrade do centralnog kanala uraditi kamenom i podići nivo za 20
cm, potrebno oko 2500 m³ kamena,
- odmuljivanje lovnih jama kod ispusta na 2s,3s,4s,5s,6s,2n,1na,8n i 9n kao i rastilišta 9
i 10,
- nabavka jednog bagera stajališta i održavanje postojeće mehanizacije za sanaciju
lovnih jama i uređenje vodotoka.
Svi navedeni poslovi se obavljaju redovno tokom cijele godine sa preciznom dinamikom
radova i određenim prioritetima.
Sve troškove navedenih radova snosi ribnjak "Saničani".
S obzirom da je ribnjak "Saničani" od velikog značaja za ekologiju opštine Prijedor i da štiti
grad Prijedor od poplava i bujica koje nosi rijeka Gomjenica sa pritokama smatramo da za
navedene poslove treba obezbijediti veća finansijska sredstva, kako bi se grad Prijedor i
okolna naselja zaštitila od poplava.
Ciljna grupa:
Stanovništvo opštine Prijedor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Potpuna zaštita stanovništva nizvodno od brane i
sprečavanje ekološke katastrofe.
Indikatori:
- zaštićeno od poplava 2500
domaćinstava,
- zaštićeno od poplava 7500 stanovnika.
Očekivani dugoročni rezultati:
Trajna zaštita stanovništva nizvodno od brane.
Indikatori:
Povećanje sigurnosti za 7500 stanovnika
i 2500 domaćinstava.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, državna i privatna preduzeća.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
građani, nevladin sektor.
Preduslovi za realizaciju:
- Tehnička dokumentacija,
- Finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
600.000 KM
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Trajanje projekta:
3 godine
224
Projekat:
Analiza ljudskih resursa i potreba MSP, a i većih
preduzeća, po broju i vrsti kvalifikovane radne
snage
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 1:
Poboljšanje demografske strukture i razvoj
tržišta rada
Kratak opis projekta:
Ovaj projekat podrazumijeva istraživanje potreba prijedorskih preduzeća za stručnim profilima radne
snage (kratkoročno i dugoročno), odnosno utvrđivanje stručnih i obrazovnih profila za kojim imaju i/ili će
imati potrebu u narednih godinu dana i narednih 3- 5 godina.
Svrha projekta je da se prijedorskim srednjim školama prezentuju ove informacije, kako bi napravile
odgovarajući plan upisa učenika za narednu školsku godinu, odnosno plan koji će biti usklađen sa
potrebama prijedorske privrede.
Takođe, ove informacije bi poslužile za realizovanje projekta aktivnih mjera zapošljavanja (obuka,
prekvalifikacija, i stručno usavršavanje), čime bi se obezbijedili potrebni kadrovi za pomenuta
preduzeća i zaposlio određeni broj lica.
Ciljna grupa:
Privredni subjekti sa područja opštine Prijedor.
Potencijalno nezaposlena lica u budućnosti, a koja sad spadaju u kategoriju učenika.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Utvrđene kratkoročnih i dugoročnih potreba
prijedorskih preduzeća za obrazovnim profilima
radnika i prezentovane dobijene informacije.
Očekivani dugoročni rezultati:
Izvještaj o potrebnim obrazovnim profilima
radnika, dobijen anketiranjem min. 100
privrednih subjekata sa područja opštine
Prijedor.
Indikatori:
Uvođenje novih obrazovnih profila u srednjoškolsko
obrazovanje (shodno potrebama privrede)
Povećanje zaposlenosti na području opštine
Prijedor.
Uvedena bar 3 nova obrazovna profila,
Zaposleno min 30% nezaposlenih, od ukupnog
broja iskazanih potreba za stručnim profilima
anketiranih prijedorskih preduzeća.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor – finansijska sredstva,
Agencija PREDA-PD- angažovanje anketara, anketiranje privrednih subjekata, analiza rezultata
anketiranja, prezentovanje rezultata,
Prijedorska preduzeća – zainteresovana za saradnju,
Srednje škole – usklađivanje nastavnih programa i planova u skladu sa potrebama prijedorske privrede,
Lokalni mediji.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Ministarstvo prosvjete – odobrenje za uvođenje novih obrazovnih profila u prijedorske srednje škole.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Nedovoljan odaziv preduzeća za učešće u
anketiranju,
Ministarstvo nije odobrilo uvođenje
odgovarajućih stručnih profila.
Trajanje projekta:
50.000 KM
3 mjeseca godišnje
Zainteresovanost partnera za realizaciju projekta.
225
Projekat:
Podrška za zapošljavanje mladih
visokoobrazovanih kadrova
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 1:
Poboljšanje demografske strukture i razvoj
tržišta rada
Kratak opis projekta:
Jedini način da se se spriječi ogroman odliv mladih i sposobnih ljudi je zapošljavanje. Pošto ne postoji
„magično rješenje“ za sve građane, najbolji način da se amortizuju veliki problemi nezaposlenosti je
zapošljavanje mladih stručnjaka koji će ulaganjem svoje energije i znanja doprinositi razvoju privrede, a
samim tim i stvaranju uslova za otvaranje dodatnih radnih mjesta.
Program zapošljavanja mladih izradiće se na osnovu informacija prikupljenih sa terena (privatna i
državna preduzeća, javne institucije i nevladin sektor).
Projekat podrazumijeva dodjelu finansijskih sredstava (na osnovu precizno utvrđenih kriterija) za
njihovo zapošljavanje čime će se društvo (Opština) rasteretiti pritiska određenog broja nezaposlenih
mladih ljudi.
Zahvaljujući radnom angažmanu omogućenom kroz projekat, korisnici usluga projekta će uticati na
svoju okolinu širenjem pozitivnog stava o postojanju mogućnosti za zapošljavanje, odnosno širiti ideju
neophodnosti doživotnog učenja.
Ciljna grupa:
Primarnu ciljnu grupu čine tri podgrupe mladih ljudi:
- mladi sa fakultetskom diplomom do 30 godine starosti,
- apsolventi na fakultetima,
- najbolji studenti treće i četvrte godine studija.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Utvrđene potrebe za kadrovima, te dodijeljena
sredstva za njihovo zapošljavanje.
Indikatori:
Dodijeljena sredstva za zapošljavanje.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Smanje nezaposlenosti.
Zaposleno min. 10 VSS diplomanata.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Agencija PREDA-PD – analiza potrebnih kadrova,
Opština Prijedor – plan zapošljavanja, dodjela finansijskih sredstava za zapošljavanje mladih
diplomanata,
Prijedorski privrednici – zapošljavanje mladih diplomanata,
Lokalni mediji.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Obezbjeđenje finansijskih sredstava.
Faktori rizika:
Nezainteresovanost prijedorskih privrednika za
zapošljavanje mladih diplomanata.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
750.000 KM
1 godina
226
Projekat:
Podsticaj samozapošljavanju
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 1:
Poboljšanje demografske strukture i razvoj
tržišta rada
Kratak opis projekta:
Projekat podrazumijeva dodjeljivanje donacija nezaposlenim licima za pokretanje sopstvenog biznisa
(samozapošljavanje). Korisnicima će biti omogućene obuke iz poslovnog planiranja, kako bi bili
osposobljeni za izradu individualnih biznis planova, te kandidovanje istih Opštini Prijedor, za dodjelu
podsticajnih sredstava.
Donacije će se dodjeljivati na osnovu biznis planova podnosilaca zahtjeva za donaciju, koji će se
ocjenjivati prema određenim kriterijima. Donacije će se dodjeljivati na osnovu konkursa.
Ciljna grupa:
Nezaposlena lica prijavljena na Zavodu za zapošljavanje – Biro Prijedor.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Provedene obuke i urađeni biznis planovi
kandidovani opštini za dodjelu sredstava za
podsticaj samozapošljavanju.
Kandidovano min. 15 biznis planova (godišnje).
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Smanjenja nezaposlenosti.
Min. 10 učesnika (godišnje) pokrenulo sopstveni
biznis i time riješilo problem nezaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor – finansijske sredstva,
Agencija PREDA-PD – organizacija i provođenje obuka,
Lokalni mediji – objava javnog poziva.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije – finansijska sredstva.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Zainteresovanost za pokretanje sopstvenog
biznisa.
- nedovoljan broj nezaposlenih zainteresovanih
za pokretanje biznisa,
- nedovoljno finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
750.000 KM
5 mjeseci godišnje
227
Projekat:
Osnivanje Centra za radnu orijentaciju
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 1:
Poboljšanje demografske strukture i razvoj
tržišta rada
Kratak opis projekta:
S obzirom da od efikasnog funkcionisanja tržišta rada zavisi nesmetano funkcionisanje privrede i
razvoj društva u cjelini, neophodno je pronaći načine kako bi se obezbijedila što potpunija
zaposlenost i efikasna alokaciju radne snage u odnosu na druge faktore proizvodnje u preduzećima,
djelatnostima i sl.
Rješenje ovog problema podrazumijeva uočavanje i otklanjanje kako posljedica, tako i uzroka ovog
kompleksnog problema, te potrebu korištenja mjera na povećanje tražnje za radnom snagom i
poboljšanje kvaliteta ponude radne snage. Potrebno je omogućiti protok informacija koje će biti
dostupne svim akterima i analizu tržišta rada učiniti dostupnom i drugim društvenim partnerima.
Jedno od usmjerenja opštine Prijedor u narednom periodu bi trebalo da bude i osnivanje centra za
radnu i profesionalnu orijentaciju, utvrđivanje potreba za različitim profilima kvalifikovanosti, te izrada
dinamike zapošljavanja određenih profila obrazovanosti i dinamike školovanja tih profila.
Osnivanje centra za radnu orijentaciju bi se omogućilo stvaranje inicijalne baze podataka o
raspoloživoj i potrebnoj radnoj snazi, uz kontinuirano ažuriranje prikupljenih podataka kao i
informisanje, savjetovanje, stručna podrška i pomoć u kreiranju i ostvarenju profesionalnih planova,
pomoć i organizovanje doobuka radne snage u skladu sa potrebama tržišta rada i sl.
Ciljna grupa:
1. nezaposlena lica,
2. učenici završnih razreda i studenti,
3. potencijalni preduzetnici,
4. lica koja žele da promjene posao,
5. poslodavci,
6. investitori.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Osnovan centar za radnu orijentaciju.
- zapošljavanju dijela nezaposlenih;
- usklađivanju ponude i tražnje na tržištu rada;
- promocija preduzetništva kao mogućnosti
zapošljavanja.
Indikatori:
Očekivani dugoročni rezultati:
Smanjenje nezaposlenosti.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Zavod za zapošljavanje - kancelarije i sufinansiranje po završetku implementacije projekta.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Međunarodne organizacije - finansijska sredstva,
Privrednici i poslovna udruženja - saradnja kod funkcionisanja projekta (informacije, obuke i sl.)
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Osigurana finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
400.000 KM
2 godine
228
Projekat:
PODRŠKA VIŠEČLANIM PORODICAMA
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 2:
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja
sociolno ugroženih
Kratak opis projekta:
Svrha projekta je da se omogući Udruženju „RODA“ da ostvari podršku i pomoć svojim članovima,
koje čine 180 porodica sa četvoro i više djece. Njih više od pola su stambeno ugroženi i siromašni.
Udruženje trenutno nema prostor za adekvatan rad niti potrebnu opremu. Projekat podrške
višečlanim porodicama podrazumijeva niz aktivnosti :
- Obezbjeđenje i opremanje prostora za rad udruženja,
- Stvaranje baze podataka,
- Utvrđivanje prioriteta u poboljšavanju stambenih uslova porodica sa četvoro i više djece,
- Utvrđivanje kriterijuma za materijalni položaj,
- Stvaranje uslova za materijalnu podršku višečlanim porodicama.
Ciljna grupa: Višečlane porodice sa četvoro i više djece.
Očekivani kratkoročni rezultati: Evidentiranje
porodica sa četvoro i više djece. Stvaranje
uslova za rad Udruženja.
Indikatori: Broj evidentiranih
Opremljen prostor sa neophodnom opremom.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Poboljšanje demografske strukture stanovništva
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština, Centar za socijalni rad, Nevladine organizacije i
Mediji
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Škola, porodica i druge institucije u lokalnoj
zajednici.
Preduslovi za realizaciju:
Obezbjeđenje materijalnih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
750.000 KM
Faktori rizika:
Nedovoljna mat.sredstva za predviđene
aktivnosti
Trajanje projekta:
18 mjeseci
229
Projekat:
Zaštita djece pod rizikom i bez roditeljskog
staranja (hraniteljstvo)
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 2:
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja
socijalno ugroženih
Kratak opis projekta:
Problem: Centar za socijalni rad na svojoj evidenciji ima sedamdesetoro djece bez roditeljskog staranja
od kojih je osamnaestoro djece smješteno u dom za nezbrinutu djecu, dvadeset petoro djece je
smješteno u druge porodice a o ostaloj djeci se brinu srodnici. Veliki broj djece ( njih oko 50), odrastaju u
rizičnim okolnostima i postoje opravdani razlozi da se izuzmu iz porodice. Zbog prednosti odrastanja u
porodičnom okruženju nastoji se što više djece bez porodičnog staranja ili čiji je razvoj ometen u vlastitoj
porodici bude zbrinuto u drugoj hraniteljskoj porodici jer porodica osigurava najkompletniju brigu i zaštitu
djeteta. Dijete se najčešće brzo adaptira na hraniteljsku porodicu , učestvuje u porodičnom životu i stiče
iskustvo življenja u porodici što je neophodno za osposobljavanje za samostalan život.
Ciljevi:Kroz promociju i razvoj vanistutucionalnih oblika zbrinjavanja djece bez roditeljskog staranja –
hraniteljstva smanjiti broj djece zbrinute u institucijama kako bi se omogućilo da veći broj djece bez
roditeljskog staranja odrasta u porodičnom okruženju.
Aktivnosti projekta će biti usmjerene na razvoju modela alternativne zaštite za djecu bez roditeljskog
staranja na području opštine Prijedor, a sprovodiće se kroz obuku profesionalaca, vezanu za
sistematsku praksu hraniteljstva, kampanju regrutacije novih hranitelja, procjenu i davanje odobrenja za
nove hraniteljske porodice, obuku za hranitelje, izbor hraniteljskih porodica, određivanje djece i hranitelja
za smještaj i smještaj djece u porodice, podršku novim hraniteljskim porodicama i redovna kontrola.
Projekat će se oslanjati na predratnu tradiciju hraniteljstva u opštini Prijedor.
Ciljna grupa: Djeca bez roditeljskog staranja, potencijalni hranitelji
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori
1.Razvijena mreža hraniteljskih porodica.
2.Jačanje stručnih kompetencija profesionalaca.
3. Zapošljavanje hranitelja u zajednici.
Očekivani dugoročni rezultati:
1.Smanjenje broja djece u institucionalnoj zaštiti.
2. Uspješnija integracija djece i hraniteljskih
porodica.
1.Formirana mreža hraniteljskih porodica.
Prilagođenost porodice potrebama djeteta.
2.Pokazatelji o broju edukovanih profesionalaca.
Prilagođenost organizacije rada potrebama
hraniteljskih porodica.
3. Povećanje broja hraniteljskih porodica.
Indikatori:
1. Povećanje broja djece u hraniteljskim porodicama
shodno njihovim potrebama.
2. Pokazatelji o oblicima i rezultatima podrške novim
hraniteljskim porodicama.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite, Dječiji dom «Rada Vranješević».
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: NVO sektor
Preduslovi za realizaciju:
Faktor rizika:
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Veća raspoloživost institucionalnog smještaja,
nedovoljno razvijene smjernice, pravilnici i drugi
podzakonski akti, nedovoljna izdvajanja za oblast
socijalne i dječije zaštite.
Trajanje projekta:
700.000 KM
18 mjeseci
Osigurana finansijska sredstva
230
Projekat:
Personalna asistencija – pomoć licima sa
invaliditetom i zapošljavanje mladih
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 2:
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja
socijalno ugroženih
Kratak opis projekta: Razvoj svijesti o pravima građana je prouzrokovao i pokret osoba sa invaliditetom
koje su uvidjele da su jednake ostalim građanima te da problem invalidnosti nije problem pojedinca već
problem sredine koja teško prihvata osobe sa invaliditetom. Invalidna lica se svakodnevno susreću sa
problemima i imaju potrebu za organizovanim servisima koji bi im se našli na usluzi.
Servis personalne asistencije pomaže osobama sa tjelesnim oštećenjima (teži invalidi, slijepi) u
obavljanju svakodnevnih aktivnosti(lična higijena, oblačenje, hranjenje, odlazak ljekaru, plaćanje računa,
odlazak u ustanove, kreiranje slobodnog vremena) koje invalidi sami ne mogu da obave.
Personalna asistencija je i podrška porodici, djelimično oslobađa članove porodice koji su vodili brigu o
invalidu i daju mogućnost da organizuju svoj život.
Princip rada personalne asistencije je:
1. korisnik sam odabira personalnog asistenta, određuje opis posla, mjesto i vrijeme, kad će se usluge
pružati i obučava asistenta u smislu usmjeravanja na svoje potrebe.
2. program obuke:
a)obuka za personalne asistente-teoretska nastava po određenim standardima i praktična obuka koju
provodi korisnik,
b)obuka za korisnike-da osnaži korisnika i pripremi ga za ulogu primaoca usluga
U CSR je do sada evidentirano 210 lica koja bi uz pomoć personalne asistencije poboljšala kvalitet života
i aktivno se uključili u lokalnu zajednicu
Ciljna grupa: invalidna lica kojima je potrebna pomoć drugog lica
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori
1. socijalna uključenost osoba sa invaliditetom,
1. broj uključenih invalidnih osoba i pokazatelj o
2. zapošljavanje nezaposlenih mladih ljudi na prilagođenosti asistencije ovim osobama,
poslove personalnog asistenta.
2. broj zaposlenih.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori
1. podrška samostalnom životu i punom
1. pokazatelji o većem broju uključenih invalidnih
građanskom učešću osoba sa invaliditetom u
lica u svakodnevne tokove života u zajednici,
lokalnoj zajednici,
2. zdraviji i kvalitetniji porodični odnosi, mogućnost
2. psihološko osnaživanje porodica invalidnih lica, zaposlenja do tada angažovanog člana porodice,
3. obezbjeđivanje servisa za personalnu
povećanje porodičnog budžeta,
asistenciju kao socijalne usluge.
3. formiran servis personalne asistencije.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština, Dom zdravlja i udruženja lica sa
invaliditetom.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Biro za zapošljavanje.
Preduslovi za realizaciju: Osigurana finansijska
Faktor rizika:
sredstva.
- nedovoljna pokrivenost zakonskim aktima,
- nezainteresovanost mladih ljudi za posao
personalnog asistenta.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
750 000KM
18 mjeseci
231
Projekat:
Unapređenje kvaliteta života starih osoba
kroz vaninstitucionalnu pomoć i podršku
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i nezaposlenosti i
drugo
Operativni cilj 2:
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja
socijalno ugroženih
Kratak opis projekta:Na osnovu baze podataka CSR, na području naše opštine živi više od 3.000 starih
bez porodičnog staranja i adekvatne socijalne brige. Na osnovu broja starih i izraženih potreba, te
specifičnosti problema, prepoznati su prioriteti u rješavanju najtežih i najizraženijih potreba socijalno
ugroženog stanovništva, među kojima su naravno, stara lica kao rizična grupa u prioritetu 1. Potrebe ovih
ljudi su raznolike: od materijalne, zdravstvene, institucionalne, vaninstitucionalne zaštite, zdravstvene
njege i pomoći u kući, te boravka u dnevnom centru kao novom modelu i obliku rada i pružanja usluga
starim osobama kroz psihosocijalnu podršku, edukativnu i zdravstvenu pomoć. Kako bi starim licima
osigurali humaniji život i da što duže ostanu u svojim domovima, neophodno im je pružiti usluge
vaninstitucionalne zaštite, a u cilju zadovoljavanja njihovih potreba koje će ostvariti kroz aktivnosti ovog
projekta.
Cilj ovog projekta je podići nivo socijalne i zdravstvene sigurnosti i jačanje preostale sposobnosti starih,
kroz edukativne aktivnosti.
Projektne aktivnosti će se odvijati kroz proširene vaninstitucionalne aktivnosti: dnevni centar, mobilni
ljekarski tim i tima za psihosocijalnu podršku, pomoći u kući (nabavka, dostava lijekova, lična higijena,
čišćenje, krečenje), edukaciju starih o očuvanju zdravlja, korištenja preostale sposobnosti, psihologiji
starenja, prevencije bolesti, zdravom načinu ishrane, zdravstvenoj njezi i higijeni, samopomoći i
pomoći...
Aktivnost kroz novi oblik pomoći u kući starim osobama će zadržati stare u svojim domovima i smanjiti
pritisak za institucionalni smještaj.
Ciljna grupa: Stare osobe preko 60 godina starosti bez porodičnog staranja.
Očekivani kratkoročni rezultati:
1. Formiranje mobilnog tima i dnevnog centra,
2. Edukacija korisnika,
3. Zapošljavanje lica za pomoć u kući.
Indikatori:
1. Formiran ljekarski mobilni tim i tim za psih-soc.
zaštitu, otvoren dnevni centar i evidentirani korisnici,
2. Broj edukovanih korisnika,
3. Broj zaposlenih lica.
Indikatori:
1. Lista korisnika dnevnog centra i broj pruženih
ljekarskih usluge,
2. Broj korisnika pomoći u kući.
Očekivani dugoročni rezultati:
1. Podići nivo socijalne i zdravstvene sigurnosti
starih kroz dnevni centar i pomoć u kući i
izlazak starih iz izolacije,
2. Smanjen pritisak starih za smještaj u
institucije, odnosno domove.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština, Ministarstvo zdravlja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Fond zdravstva, Dom zdravlja, NVO, Tvornica “Mira”.
Preduslovi za realizaciju: Osigurana
finansijska sredstva.
Faktori rizika: Nedostatak materijalnih sredstava,
nedovoljna izdvajanja za oblast socijalne zaštite.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
750.000 KM
2 godine
232
Projekat:
Stambeno zbrinjavanje socijalno ugroženih
lica
Strateški cilj 4:
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti i drugo
Operativni cilj 2:
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja
socijalno ugroženih
Kratak opis projekta
1. Problem: Centru za socijalni rad Prijedor je podneseno oko 500 zahtjeva za stambeno
zbrinjavanje socijalno ugroženih lica. Da bi se rješavala ova problematika, potrebno je uključiti
širu društvenu zajednicu. Godišnje bi trebalo izgraditi 20 - 30 stambenih jedinica. Graditi treba
kontinuirano, prateći životne potrebe ovih kategorija građana.
2. Postojeći stambeni fond je umanjen za izvršen otkup stanova, dio stanova je uništen u toku
ratnih dejstava na području Opštine Prijedor. Pedeset stanova je u izuzetno lošem stanju, tako
da bi trebalo izvršiti njihovu adaptaciju u vidu:
– popravke krovova (izmijeniti rogove, letve, crijep),
– čišćenja dimnjaka i popravke oluka,
– izmijene ili popravke i farbanje stolarije, promjene podova,
– sanirati sanitarne čvorove,
– izvršiti krečenje,
– očistiti dugove potrošene električne energije, vode i smeća, a u nadležnim
preduzećima utvrditi iznos besplatnih usluga za ova lica sa oznakom da se radi o
kategoriji lica u stanju socijalne potrebe.
3. Starija lica bez porodičnog staranja, koja svoju imovinu daju u vlasništvo Centru za socijalni rad
Prijedor, a u cilju trajnog zbrinjavanja, uglavnom daju stare i dotrajale stambene objekte, koje
takođe treba renovirati. Licima koja žele živjeti van gradskog područja treba pomoći da se bave
nekom od djelatnosti koju pruža selo.
Terenskim obilaskom višečlanih porodica došli smo do saznanja da one žive u stambenim uslovima koji
ne zadovoljavaju ni osnovne stambene potrebe. Žive u drvenim šupama, bez struje, vode ili u jednoj
prostoriji. Jedan dio tih porodica su i podstanari, ali ima i onih koji žive u jednoj prostoriji vlastite imovine.
Treba im pomoći da opreme potreban stambeni prostor ili izgraditi novi.
Ciljna grupa: samohrane majke, porodice sa četvoro i više djece, stari i bolesni bez porodičnog staranja,
raseljena lica, povratnici, nacionalne manjine – Romi.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori
Izgradnja stambenih objekata,
Broj izgrađenih objekata,
Adaptacija ili rekonstrukcija postojećih objekata i
Broj adaptiranih objekata,
pružanje pomoći licima koja žele živjeti na selu.
Broj sredstava utrošenih, kao i broj zbrinutih lica.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori
Rješavanje stambenih pitanja ovih kategorija
Broj lica kojima je riješeno stambeno pitanje.
građana.
Potencijalni partneri za implementaciju
Opština, Vlada, nadležna ministarstva; privatni preduzetnici.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Međunarodni i drugi donatori
Preduslovi za realizaciju:
Faktor rizika:
Osigurana finansijska sredstva,
Nedostatak finansijskih sredstava,
Urbanističko – tehnička dokumentacija,
Neriješeni imovinsko - pravni odnosi,
Riješeni imovinsko - pravni odnosi.
Komplikovana zakonska procedura.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta
800.000 KM
5 godina
233
Projekat:
“DNEVNI CENTAR ZA
MALOLJETNIKE“
Strateški cilj 4. Društveni razvoj, unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj 4 i 8. Adekvatna socijalna politika.
Poboljšanje položaja mladih
Kratak opis projekta:
Na području Opštine Prijedor evidentira se svake godine sve veći broj mladih koji imaju poremećaj u
ponašanju i počinioci su krivičnih djela. Taj porast je drastičan u 2007. godini što potvrđuju podaci Centra
na čijoj je evidenciji 64 maloljetnika koji su počinili krivično djelo po prvi put, uz evidentan porast
recidivista. Jedan broj djece i omladine imaju znatne poteškoće u procesu socijalizacije posebno oni koji
pripadaju rizičnoj grupi (došli u sukob sa zakonom, žrtve zlostavljanja, uživaoci alkohola i droga). Takođe
možemo konstatovati da je u porastu devijantno ponašanje djece i omladine sve mlađeg uzrasta i da se
pojavljuju kao izvršioci težih krivičnih djela. Uzroci ovakvog ponašanja mladih i trenda samog porasta ove
pojave su višestruki. Na području Opštine Prijedor, prevenciji socio-patoloških pojava mladih i samoj
resocijalizaciji se ne pridaje dovoljan značaj, a posledice po lokalnu zajednicu u smislu društvene štete su
nesagledive. U cilju sprečavanja maloljetničke delinkvencije odnosno same prevencije socio-patoloških
pojava ukazuje se potreba otvaranja dnevnog centra za maloljetnike. Postojanje ovakvog centra je
prioritetno a ujedno će adekvatno supstituirati nepostojanje disciplinskog centra koji je ZIKS-om
predviđen. Opšti cilj ovog projekta je mijenjanje odnosa, pristupa i svijesti društva i lokalne zajednice
prema djeci i omladini sa asocijalnim ponašanjem i stvaranje preduslova za trajni preventivni rad.
Specifični ciljevi projekta su prevencija socio patološkog ponašanja kod djece i omladine;resocijalizacija
počinioca krivičnih djela;preusmjeravanje neprihvatljivog ponašanja u društveno korisnom smjeru i
organizovano korištenje slobodnog vremena.
Aktivnosti predviđene projektom su sledeće:iznalaženje adekvatnog prostora i njegovo opremanje sa svim
potrebnim sadržajima, ekipiranje tima i angažovanje volontera za rad sa djecom i omladinom u dnevnom
centru, izrada programa rada i baze podataka, stvaranje uslova za realizaciju kulturno-zabavnih i sportskih
aktivnosti, uključivanje drugih aktera. Način provođenja:iznalaženje finansijske podrške u obezbjeđivanju
adekvatnog prostora i opreme za rad dnevnog centra.
Ciljna grupa: Vaspitno zapuštena djeca i omladina, krivično neodgovorna lica (9-14), maloljetnici (14-16),
stariji maloljetnici (16-18), mlađa punoljetna lica, roditelji, građani, lokalna zajednica.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
- pružanje pomoći djeci i omladini sa asocijalnim
- broj obuhvaćene djece i omladine sa poremećajem
ponašanjem,
u ponašanju,
- usmjerena djeca i omladina ka društveno korisnom - liste učesnika na radionicama,
radu,
- disciplinske mjere izbacivanje iz škole i
- bolji uspjeh u školi, manje izostanaka,
ponavljanje razreda,
- organizovano korištenje slobodnog vremena,
- osvojene medalje i postignuti rezultati iz sportskih
- sklanjanje djece sa ulica,
aktivnosti,
- edukovani i osnaženi roditelji.
- fotografije sa realizovanih radionica.
Očekivani dugoročni rezultati:
- smanjen broja krivičnih djela i recidivizma,
- manji broj novoevidentiranih počinilaca krivičnih
djela i prekršaja,
- stvorena mreža institucija i edukovan stručni kadar
za rad sa ovom populacijom,
- smanjenje društvene štete,
- veća sigurnost građana u zajednici.
Indikatori:
- izrečene vaspitne mjere i preporuke,
- pokretanje krivičnih i prekršajnih prijava,
- angažovan multidisciplinarni tim.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Centar za socijalni rad, Opština, policija, tužilaštvo, sud, vladine i nevladine organizacije.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Porodica, vršnjačke grupe, škola, građani, volonteri i međunarodnih investitora kao ravnopravni partneri.
Preduslovi za realizaciju:
Prostor 150 m², oprema.
Procjenjena ukupna vrijednost projekta:
100 000 KM za stvaranje adekvatnih uslova rada
(prostor i opremu).
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava, neadekvatan
prostor.
Trajanje projekta:
18 mjeseci za otvaranje dnevnog centra za
maloljetnike.
234
Projekat:
SANACIJA CENTRALNOG OBJEKTA
DOMA ZDRAVLJA PRIJEDOR
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
OPERATIVNI CILJ 3
Adekvatna zdravstvena zaštita
Kratak opis projekta:
OBJEKAT JE PROJEKTOVAN ZA ZDRAVSTVENE NAMJENE I GRAĐEN 1961. GODINE, POVRŠINE
1900 m2 SANACIJA JE NEOPHODNA PREMA URAĐENIM NACRTIMA, PREMERIMA I
PREDRAČUNIMA SANACIJA.
CILJ I OČEKIVAN REZULTAT PROJEKTA JE OPREMANJE PROSTORA ZA 13 AMBULANTI
PORODIČNE MEDICINE.
Ciljna grupa:
GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
SANACIJA OBJEKTA.
ULOŽENA FINANSIJSKA SREDSTVA, RAZVOJ
PRIMARNE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U RS,
STANJE U KOM SE NALAZI OBJEKAT.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
KVALITETNIJA PRIMARNA ZDRAVSTVENA
ZAŠTITA.
SAVREMENA DIJAGNOSTIKA, VEĆI BROJ
ZDRAVSTVENIH USLUGA, BOLJA
KOMUNIKACIJA SA PACIJENTIMA,
ZDRAVSTVENO - PROSVETNI RAD,
IMPLEMENTACIJA PROJEKTA PORODIČNE
MEDICINE U RS ITD.
Potencijalni partneri za implementaciju:
MINISTARSTVO ZDRAVLJA I SOCIJALNE ZAŠTITE RS
SKUPŠTINA OPŠTINE PRIJEDOR.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
DOM ZDRAVLJA PRIJEDOR,
MEĐUNARODNE I NEVLADINE HUMANITARNE ORGANIZACIJE – OPREMA.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URAĐEN NACRT, PREMERI I PREDRAČUN
OSIGURANA FINANSIJSKA SREDSTVA.
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA
VREMENSKI USLOVI.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
540.000 KM
6 MJESECI
235
Projekat:
Strateški cilj:
SANACIJA AMBULANTI PORODIČNE
MEDICINE
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj:
OPERATIVNI CILJ 3
Adekvatna zdravstvena zaštita
Kratak opis projekta:
Projekat obuhvata sanaciju ambulanti porodične medicine na Urijama (vrijednost projekta 62.955 KM,
rezultat projekta opremanje prostora za 5 ambulanti), u Omarskoj (vrijednost projekta 28.781 KM,
rezultat projekta opremanje prostora za 3 ambulante por.med.), u Ljubiji (vrijednost projekta 21.628 KM
rezultat projekta - opremanje prostora za 2 ambulante), u Tukovima ( vrijednost projekta 88.215 KM
rezultat projekta - opremanje prostora za 2 ambulante), u Brezičanima (vrijednost projekta 68.314 KM
rezultat projekta - opremanje prostora za 2 ambulante), u Gornjoj Lamovitoj (vrijednost projekta 54.697
KM rezultat projekta opremanje prostora za 1 ambulantu ), u Hambarinama (vrijednost projekta 30.381
KM rezultat projekta – opremanje prostora za 1 ambulantu) i u Marićkoj ( vrijednost projekta 27.659 KM
rezultat projekta - opremanje prostora za 1 ambulantu).
Ciljna grupa:
GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
SANACIJA OBJEKTA
ULOŽENA FINANSIJSKA SREDSTVA, RAZVOJ
PRIMARNE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U RS,
STANJE U KOM SE NALAZI OBJEKAT.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
KVALITETNIJA PRIMARNA ZDRAVSTVENA
ZAŠTITA
SAVREMENA DIJAGNOSTIKA, VEĆI BROJ
ZDRAVSTVENIH USLUGA, BOLJA KOMUNIKACIJA
SA PACIJENTIMA, ZDRAVSTVENO-PROSVETNI
RAD, IMPLEMENTACIJA PROJEKTA PORODIČNE
MEDICINE U RS ITD.
Potencijalni partneri za implementaciju:
MINISTARSTVO ZDRAVLJA I SOCIJALNE ZAŠTITE RS
SKUPŠTINA OPŠTINE PRIJEDOR
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
DOM ZDRAVLJA PRIJEDOR
MEĐUNARODNE I NEVLADINE HUMANITARNE ORGANIZACIJE – OPREMA
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URAĐEN NACRT, PREMERI I PREDRAČUN
OSIGURANA FINANSIJSKA SREDSTVA
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA
VREMENSKI USLOVI
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
382.630 KM
6 MJESECI
236
Projekat:
Strateški cilj:
IZGRADNJA AMBULANTI PORODIČNE
MEDICINE
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj:
OPERATIVNI CILJ 3
Adekvatna zdravstvena zaštita
Kratak opis projekta:
Ovim projektom predviđena je izgradnja ambulanti porodične medicine u MZ Kozarac (226.000
KM), MZ V.Palančište (193.707 KM), MZ Rakelići (264.301 KM), MZ Gornji Orlovci (194.672 KM) i MZ
Donji Orlovci (131.351KM). Ukupna vrijednost projekta za izradu ovih ambulanti je 1.010.031,00 KM a
vrijeme trajanja projekta je 12 mjeseci. Cilj i očekivani rezultat projekta je obezbjeđenje dostupnosti i
približavanje zdravstvene zaštite korisnicima.
Ciljna grupa:
GRAĐANI MZ VELIKO PALANČIŠTE.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
IZGRADNJA OBJEKTA.
ULOŽENA FINANSIJSKA SREDSTVA, RAZVOJ
PRIMARNE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U RS,
STANJE U KOM SE NALAZI OBJEKAT, BRZINA I
KVALITET IZVOĐAČKIH RADOVA.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
PRIBLIŽAVANJE PRIMARNE ZDRAVSTVENE
ZAŠTITE GRAĐANIMA I PRUŽANJE
KVALITETNIJE ZDRAVSTVENE USLUGE.
SAVREMENA DIJAGNOSTIKA, VEĆI BROJ
ZDRAVSTVENIH USLUGA, BOLJA
KOMUNIKACIJA SA PACIJENTIMA,
ZDRAVSTVENO-PROSVJETNI RAD,
IMPLEMENTACIJA PROJEKTA PORODIČNE
MEDICINE U RS ITD.
Potencijalni partneri za implementaciju:
MINISTARSTVO ZDRAVLJA I SOCIJALNE ZAŠTITE RS,
SKUPŠTINA OPŠTINE PRIJEDOR.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
DOM ZDRAVLJA PRIJEDOR,
MEĐUNARODNE I NEVLADINE HUMANITARNE ORGANIZACIJE – OPREMA.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
IZRAĐENA PROSTORNO PLANSKA
DOKUMENTACIJA, REŠENI IMOVINSKO
PRAVNI ODNOSI, GRAĐEVINSKI PROJEKAT,
OSIGURANA FINANSIJSKA SREDSTVA.
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA
VREMENSKI USLOVI.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.010.031 KM
12 MJESECI
237
Projekat:
RAZVOJ DJEČIJE I PREVENTIVNE
STOMATOLOGIJE
STRATEŠKI CILJ 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
OPERATIVNI CILJ 3
Adekvatna zdravstvena zaštita
Kratak opis projekta:
Prema strategiji razvoja primarne zdravstvene zaštite postojeća stomatološka služba u
Domovima zdravlja treba da transformiše u stomatološke ambulante za dječiju, preventivnu i
opštu stomatologiju. Opšta i specijalistička stomatologija treba u potpunosti biti orijentisana ka
tržištu...
Zato predlažem da se umjesto stava 2 projekta za implementaciju – operativni cilj 2, preimenuje
u «Razvoj dječije i preventivne stomatologije».
Prema normativima i standardima usvojenim od strane Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite
RS, a s obzirom na broj stanovnika opštine Prijedor Dom zdravlja može imati maksimalno pet
doktora stomatologije, oni vrše stomatološke usluge za djecu do 15 godina, a ostala populacija
se liječi u privatnim stomatološkim ambulantama.
Prostor predviđen za rad stomatologa za dječiju i preventivnu stomatologiju se nalazi u
osnovnim školama:
1. OŠ «Petar Kočić»
2. OŠ «Dositej Obradović»
3. OŠ «Desanka Maksimović»
4. OŠ «Branko Ćopić»
5. pola stomatološkog tima za Omarsku i pola za Ljubiju
U svim školama potrebno je izvršiti adaptaciju postojećih prostora te nabaviti namještaj i opremu
(postojeća je stara 30 godina).
Ciljna grupa:
GRAĐANI OPŠTINE PRIJEDOR
Očekivani kratkoročni rezultati:
RAZVOJ DJEČIJE I PREVENTIVNE
STOMATOLOGIJE.
Očekivani dugoročni rezultati:
DJECA BEZ KARIJESA.
Indikatori:
ULOŽENA FINANSIJSKA SREDSTVA, RAZVOJ
DJEČIJE I PREVENTIVNE STOMATOLOGIJE
PRIMARNE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U RS,
STANJE U KOM SE NALAZI OBJEKAT, BRZINA I
KVALITET IZVOĐAČKIH RADOVA.
Indikatori:
SAVREMENA DIJAGNOSTIKA, VEĆI BROJ
ZDRAVSTVENIH USLUGA, BOLJA
KOMUNIKACIJA SA PACIJENTIMA,
ZDRAVSTVENO-PROSVETNI RAD.
Potencijalni partneri za implementaciju:
MINISTARSTVO ZDRAVLJA I SOCIJALNE ZAŠTITE RS
SKUPŠTINA OPŠTINE PRIJEDOR.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
DOM ZDRAVLJA PRIJEDOR,
MEĐUNARODNE I NEVLADINE HUMANITARNE ORGANIZACIJE – OPREMA.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
IZRAĐENA PROSTORNO PLANSKA
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA.
DOKUMENTACIJA, REŠENI IMOVINSKO
PRAVNI ODNOSI, GRAĐEVINSKI PROJEKAT,
OSIGURANA FINANSIJSKA SREDSTVA.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
GRAĐEVINSKI DIO 10.000,00 KM (procjena) +
OPREMA 30. 000,00 KM (procjena) po jednoj
ambulanti što ukupno iznosi 200. 000,00 KM
Trajanje projekta:
24 MJESECI
238
Projekat:
Izgradnja / rekonstrukcija objekata
područnih i matičnih osnovnih škola
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta :
Škole koje smo izdvojili za sanaciju i izgradnju su veoma dotrajale i od njihove izgradnje , na većini
njih nisu izvođeni veći sanacioni radovi. U ovim školama u 2007/2008.godini upisano je 2785
učenika, koji nastavu izvode u veoma teškim uslovima. Škole predložene za sanaciju su:
1. Specijalna osnovna škola”Đorđe Natošević”- potrebna izgradnja novog objekta,
2. Osnovna škola”Jovan Cvijić” –područna škola G Dragotinja-potrebna sanacija krova, podova
zidova,
3. Osnovna škola „Mladen Stojanović”- područna škola Miska Glava-potrebna sanacija,
stolarije, elektro instalacije, vanjskih zidova, podova, sanitarnog čvora,
4. Osnovna škola „ Dositej Obradović”- područna škola Tukovi-potrebna izgradnja novog
objekta,
5. Osnovna škola „ Dositej Obradović”- područna škola Rasavci-potrebna sanacija krova,
podova, stolarije,
6. Osnovna škola „ Branko Ćopić”- područna škola Gomjenica-potrebno sanirati sanitarni čvor,
stolariju, podove,
7. Osnovna škola „ P.P.Njegoš”- područna škola Krivaja - potrebna sanacija krova, stolarije,
podova,
8. Osnovna škola „ P.P.Njegoš”- područna škola G.Marićka - potrebna sanacija krova, stolarije,
podova, zidova,
9. Osnovna škola „ P.P.Njegoš”- područna škola Tomašica - potrebna sanacija krova, stolarije,
10. Osnovna škola „ Jovan Cvijić”- područna škola Bistrica - potrebna izgradnja novog objekta,
11. Osnovna škola „ Jovan Cvijić”- područna škola Babići - potrebna sanacija krova, podova,
stolarije,
12. Osnovna škola „ Ćirilo i Metodije”- područna škola G.Garevci - potrebna izgradnja novog
objekta,
13. Osnovna škola „ Petar Kočić”- područna škola G.Orlovci –potrebna izgradnja novog objekta,
14. Osnovna škola „ Petar Kočić”- područna škola G.Puharska - potrebna sanacija
kanalizacione mreže,
15. Osnovna škola „ Desanka Maksimović”Prijedor - potrebna sanacija stolarije, podova,
sanitarnog čvora.
Ciljna grupa:
Lokalna zajednica, građani, prosvjetni radnici, učenici.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- poboljšani uslovi rada za učenike i prosvjetne
radnike,
- unapređenje obrazovanja.
Indikatori:
- rekonstruisano 10 postojećih školskih
objekata,
- izgrađeno 5 novih školskih objekata.
Očekivani dugoročni rezultati:
- unapređenje i poboljšanje sistema
obrazovanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, Ministarstvo prosvjete RS.
Indikatori:
- unapređeno i poboljšano obrazovanje za 3000
učenika.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Potencijalni domaći i međunarodni donatori.
Preduslovi za realizaciju:
Urbanističko-tehnička dokumentacija, osigurana
finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
3.530.000,00 KM
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Trajanje projekta:
2 godine
239
Projekat:
Izgradnja objekta Visoke medicinske škole
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
- zgrada Visoke medicinske škole smještena u montažnom objektu, čija je upotrebna vrijednost
istekla,
- objekat Visoke medicinske škole ne zadovoljava osnovne standarde za kvalitetno izvođenje
nastave. Potrebno više učioničkog i kabinetskog prostora,
- izgradnjom novog objekta poboljšali bi se ukupni uslovi stanja visokog obrazovanja u opštini.
Ciljna grupa: građani, studenti, prosvjetni radnici.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- kvalitetniji i bolji uslovi studiranja.
Indikatori:
- uložena finansijska sredstva.
Očekivani dugoročni rezultati:
- unapređenje visokog obrazovanja.
Indikatori:
- Poboljšanje uslova rada i učenja studenata,
- Zadovoljstvo studenata, nastavnika, roditelja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
- opština, Ministarstvo prosvjete i kulture RS, zdravstvene ustanove, građani.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Domaći i strani donatori.
Preduslovi za realizaciju:
- urbanističko-tehnička dokumentacija,
- riješeni imovinsko-pravni odnosi,
- obezbjeđena finansijska sredstva.
Faktori rizika:
- imovinsko-pravni odnosi,
- nedostatak finansijskih sredstava,
- vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
3.000.000,00 KM
2 godine
240
Projekat:
Adaptacija i opremanje potkrovlja
Elektrotehničke i Mašinske škole
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
- Elektrotehnička i Mašinska škola smještene u jednom objektu koji je rekonstruisan i saniran 2000
godine stranim donatorskim sredstvima,
- potrkovlje škola ostalo nezavršeno i namjenskom adaptacijom, riješio bi se problem nedostatka
učioničkog, kabinetskog i prostora za vannastavne aktivnosti.
Ciljna grupa: učenici, prosvjetni radnici, roditelji, lokalna zajednica.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- konačan završetak radova na objektu.
Indikatori:
- uložena finansijska sredstva.
Očekivani dugoročni rezultati:
- unapređenje i poboljšanje uslova rada u
srednjem obrazovanju.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Ministarstvo prosvjete i kulture, lokalna zajednica.
Indikatori:
- poboljšanje uslova rada i učenja,
- zadovoljstvo učenika, nastavnika, roditelja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- Domaći i strani donatori.
Preduslovi za realizaciju:
- obezbijeđena finansijska sredstva.
Faktori rizika:
- nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
378.936 KM
12 mjeseci
241
Projekat:
Sanacija i opremanje Gimnazije „Sveti Sava“
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
- sanacija sanitarnih čvorova,
- zamjena podova,
- zamjena stolarije,
- opremanje kabineta.
Ciljna grupa: učenici , nastavno osoblje, roditelji.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- bolji uslovi školovanja.
Indikatori:
uložena finansijska sredstva.
Očekivani dugoročni rezultati:
- Unapređenje i poboljšanje sistema
obrazovanja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, Ministarstvo prosvjete i kulture.
Indikatori:
- Poboljšanje uslova rada i učenja,
- Zadovoljstvo učenika, nastavnika, roditelja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Domaći i strani donatori.
Preduslovi za realizaciju:
- Projekat sanacije,
- Finansijska sredstva.
Faktori rizika:
- nedostatak finansijskih sredstava
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
150.000 KM
6 mjeseci
242
Projekat:
Izgradnja Kampusa za studente i učenike
srednjih škola
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
- opština nema nijedan objekat za smještaj studenata i učenika srednjih škola,
- u Prijedoru studira oko 1.500 studenata i 3.600 učenika srednjih škola od kojih je
30 % đaka putnika,
objekat Kampusa bi trebao obezbijediti kapacitet najmanje 200 mjesta.
Ciljna grupa:studenti, učenici srednjih škola-putnici.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- bolji uslovi studiranja i školovanja.
Indikatori:
- uložena finansijska sredstva
Očekivani dugoročni rezultati:
- Unapređenje i poboljšanje uslova života
učenika i studenata.
Indikatori:
- Poboljšanje uslova učenja i standarda učenika i
studenata,
- Zadovoljstvo učenika, studenata, roditelja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
- opština, Ministarstvo prosvjete i kulture, Ministarstvo za omladinu, sport i porodicu.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Domaći i strani donatori.
Preduslovi za realizaciju:
- urbanističko-tehnička dokumentacija,
- riješeni imovinsko-pravni odnosi,
- obezbjeđena finansijska sredstva,
Faktori rizika:
- imovinsko-pravni odnosi,
- nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
2 godine
2.250.000 KM
243
Projekat:
Rekonstrukcija – sanacija školskog objekta u
kome su smještene 2 srednje stručne škole:
1. Medicinsko-tehnološka i građevinska
škola,
2. Poljoprivredno-prehrambena škola
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
Zbog ravnog krova škola prokišnjava (kada kiša pada i u vrijeme topljenja snijega) i još više se oštećuje
ostala infrastruktura škole. Dotrajala i oštećena stolarija, mokri čvorovi, podne obloge i fasada
sprečavaju normalno odvijanje radnog procesa u školi (promaja, hladne učionice, prašina, nehigijenski
uslovi).
Imajući u vidu da u toj školskoj zgradi svakodnevno boravi oko 1300 učenika, 150 nastavnog i
vannastavnog osoblja i na desetine roditelja i spoljnih saradnika, neophodno je što hitnije uraditi
sanaciju krova , fasade, stolarije, mokrih čvorova i podnih obloga.
Ciljna grupa: Učenici, nastavno i vannastavno osoblje, spoljni saradnici, roditelji, građani, lokalna
zajednica.
Očekivani kratkoročni rezultati: Sanacija
objekta i sprečavanje njegovog daljeg propadanja.
Indikatori: Rekonstrukcija postojećeg školskog
objekta koji ima prizemlje i dva sprata će
obezbijediti funkcionalniju i efikasniju nastavu, a
samim tim i kvalitetnije obrazovanje.
Očekivani dugoročni rezultati: Unapređenje
Indikatori:
vaspitno obrazovnog procesa obezbijeđenjem
- Poboljšanje uslova rada i učenja,
kvalitetnijih i normalnijih uslova rada.
- zadovoljstvo učenika, nastavnika, roditelja.
Potencijalni partneri za implementaciju: Lokalna zajednica, Ministarstvo prosvjete Republike Srpske.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Domaći i međunarodni donatori.
Preduslovi za realizaciju:
- Projekat sanacije,
- Finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika: Nedostatak finansijskih sredstava,
termini sanacije samo u vrijeme ljetnog školskog
raspusta.
Trajanje projekta: 18 mjeseci
1.250.000 KM
244
Projekat:
Izgradnja sportske dvorane za potrebe
fizičkog vaspitanja i sportskih aktivnosti
za srednje škole opštine Prijedor
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
Zbog nedostatka sportske dvorane, časovi fizičkog vaspitanja u srednjim školama se drže u gradskoj
sportskoj dvorani koja ne obezbjeđuje adekvatne uslove za nastavni proces. Često je dvorana zauzeta
drugim subjektima i aktivnostima pa se časovi tada improvizuju. Zbog toga najviše ispaštaju učenici, a
nije moguće i aktivnije treniranje i bavljenje sportskim aktivnostima za talentirane i zainteresovane
učenike kao i nastavnike. Zato je potrebnu izgraditi jednu sportsku dvoranu za sve srednje škole.
Ciljna grupa: Učenici, nastavno osoblje, roditelji, lokalna zajednica.
Očekivani kratkoročni rezultati: Izgradnja
sportske dvorane i obezbijeđivanje uslova za
normalno izvođenje nastave fizičkog vaspitanja
u srednjim školama.
Indikatori: Izgradnja sportske dvorane za potrebe
nastavnog procesa fizičkog vaspitanja u srednjim
školama.
Očekivani dugoročni rezultati: Unapređenje
Indikatori:
vaspitno obrazovnog procesa obezbijeđenjem
- Poboljšanje uslova rada i učenja,
kvalitetnijih i normalnijih uslova rada.
- zadovoljstvo učenika, nastavnika, roditelja
Potencijalni partneri za implementaciju: Lokalna zajednica, Ministarstvo obrazovanja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- Domaći donatori,
- Međunarodni donatori
Preduslovi za realizaciju:
Urbanističko tehnička dokumentacija,
- Projekat sanacije,
- Finansijska sredstva.
Faktori rizika:
- Nedostatak finansijskih sredstava,
- Vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta: 18 mjeseci
2.500.000 KM
245
Projekat:
Izgradnja novih objekata - vrtića i
adaptacija vrtića ''Radost'', ''Snježana''
i ''Đurđevak''
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja
Kratak opis projekta:
Projekat 1. Izgraditi vrtić u užem dijelu grada za 100 djece, površine 450 m2
- ovo je pedagoški optimum, vrijednost objekta oko 400.000,00 km.
Projekat 2. Izgradnja montažnog objekta na aerodromskom naselju za 100 djece,
površine 450 m2, vrijednost objekta oko 290.000,00 km.
Projekat 3. Izgraditi vrtić u Kozarcu za 100 djece, površine 450 m2 , vrijednost
oko 400.000,00 km.
Projekat 4. Adaptacija vrtića ''Snježana'' na Pećanima koji može primiti 60 djece.
Treba sanirati stropove, podove, rekonstrukciju vode i grijanja, kao i
struje , potpuna rekonstrukcija mokrih čvorova. Vrijednost oko
250.000,00 km.
Projekat. 5. Vrtić ''Đurđevak'', zamijeniti krov i postaviti novu visoku ogradu
potrebno 70.000,00 km.
Projekat 6. Vrtić ''Radost'', sala za fizičko, mokri čvor, sanacija terasa, ekološko
uređenje dvorišta, oko 50.000,00 km.
Ciljna grupa: Djeca i mladi roditelji, investitori, preduzeća u kojima rade roditelji.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Obezbijediti ravnopravnu zastupljenost u
kori[tenju resursa ove oblasti za sve
petogodišnjake, ali i od 6 mjeseci do 5 godina.
Indikatori:
S obzirom na novi Zakon o predškolskom
stanje je alarmantno što se tiče smještajnih
kapaciteta.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Očuvanje porodice, veća uspješnost učenja.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština, Ministarstvo prosvjete, Ministarstvo zdravlja, Fond dječije zaštite, roditelji, građani,
privredni subjekti.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Savjeti mjesnih zajednica i škole u seoskom
području , međunarodne organizacije, donatori, volonteri.
Preduslovi za realizaciju:
Projekti - odnosno urbanističko tehnička
dokumentacija. Riješeni imovinsko-pravni
odnosi, finansijska sredstva.
Faktori rizika:
Nerešeni imovinsko pravni odnosi,
nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta: 1-6
oko 1.460.000 KM.
Trajanje projekta:
18 mjeseci
246
Projekat:
Izgradnja objekta Gradske biblioteke
Sa multimedijalnim centrom
Strateški cilj: 4 Razvoj i unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje
siromaštva
Operativni cilj: 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta
Radi zadovoljavanja opštih kulturno - obrazovnih potreba stanovnika opštine i regije,
Ministarstvo kulture RS i opština Prijedor pokrenuli inicijativu za gradnju objekta biblioteke
sa multimedijalnim centrom na sadašnjem prostoru kina „Mrakovica“. Po standardizaciji,
objekat će imati pored službi i odjeljenja, specijalističke čitaonice(naučna, dječija, multimed.,
internet...), magacinski prostor za arhiv, knjigoveznicu i štampariju. Prema prednacrtu
projekta površina Biblioteke bi bila 2.650.00 m². Komercijalni sadržaji(knjižara, galerija,
kafeterija) imali bi površinu od 420.00 m², a parking prostor bi iznosio 860.00 m. Realizacijom
projekta Prijedor bi dobio savremenu javnu ustanovi u kulturi, kao temelj razvoja kulture,
obrazovanja i informisanja opštine i regije.
Ciljna grupa:
Građani, ustanove i preduzeća, nevladin sektor, lokalni parlament, investitori, privatni sektor.
Očekivani kratkoročni rezultati: Povećanje broja
Indikatori:Uložena finans.sredstva,
korisnika-konzumenata-popularizacija knjige.
tehnička opremljenost-interesovanje
korisnika.
Očekivani dugoročni rezultati: Mreža biblioteka
opštine i regije.
Indikatori:
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština Prijedor, Ministarstvo prosvjete i kulture,
privatni sektor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:Banke, donatori, građani.
Preduslovi za realizaciju:obezbijeđena
finans.sredstva-urbanističko-tehnička
dokument.
Faktori rizika:Sporost finansijskih
transfera-nedostatak finans.sredstavanepoštibanje rokova investitoraadministrativne prepreke.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Procjena : 3.710.000 KM
Trajanje projekta:
tri godine
247
Projekat:
REKONSTRUKCIJA I OSAVREMENJAVANJE
KINA „ RADNIK „
PRIJEDOR
Strateški cilj: 4 Razvoj i unapređenje životnih
uslova stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta:
PROJEKAT JE NAMIJENJEN REKONSTRUKCIJI I OSAVREMENJAVANJU KINA „RADNIK „ U
PRIJEDORU.
POSTOJEĆE KINO KOJE POSLUJE NE MOŽE ZADOVOLJITI POTREBE GRAĐANA NAŠE
OPŠTINE, PA I ŠIRE, A SVE TO NEGATIVNO UTIČE NA POSLOVANJE JP. „CENTAR ZA
PRIKAZIVANJE FILMOVA“ PRIJEDOR. NAŠ CILJ JE ZADOVOLJITI POTREBE GRAĐANA NA
ŠTO KVALITETNIJI NAČIN. DA BI KINO U POTPUNOSTI MOGLO ISPUNITI SVOJU SVRHU
POSTOJANJA, POTREBNO JE DA SE FILMSKE PROJEKCIJE ODVIJAJU U UGODNOM
AMBIJENTU, ŠTO NAMA UPRAVO NEDOSTAJE, A SVRHA JE NAŠEG PROJEKTA.
KULTURA IMA ZNAČAJNO MJESTO, KAKO U ŽIVOTU GRAĐANA NAŠE OPŠTINE, TAKO I U
DRUŠTVENOJ POPULACIJI I ZAJEDNICI. RAZLOZI ZAŠTO SE DUŽE VRIJEME NIŠTA NE
DEŠAVA, SU UPRAVO FINANSIJSKE PRIRODE. SPOZNAJUĆI OKOLNOSTI SA KOJIMA SE
SUSREĆEMO, POSTAVLJA NAM SE ZADATAK DA MAKSIMALNO UKLJUČIMO SVOJE
SPOSOBNOSTI, KAKO BI OČUVALI NAŠ IDENTITET, TRADICIJU, BAŠTINU, DUHOVNOST I
OMOGUĆILI ISKORAK KA SVJETSKIM KRETANJIMA U OBLASTI KULTURE.
PRETPOSTAVKE ZA POČETAK IMPLEMENTACIJE OVOG PROJEKTA SU:
- JASNI VLASNIČKI ODNOSI NAD OBJEKTOM I PRIPADAJUĆEM ZEMLJIŠTU,
- RASPISAN TENDER ZA IZBOR INVESTITORA U SKLADU SA ZAKONSKIM PROPISIMA,
- IZVRŠEN IZBOR INVESTITORA U SKLADU SA TENDERSKOM PROCEDUROM,
- POTPISAN UGOVOR IZMEĐU OPŠTINE I INVESTITORA.
PRETPOSTAVKA USPJEŠNE IMPLEMENTACIJE PROJEKTA JE DA:
- POSTOJANJE ZAINTERESOVANIH INVESTITORA SPREMNIH DA POD USLOVIMA
PREDVIĐENIM UGOVOROM UČESTVUJU U OVOM PROJEKTU,
- DA SE U PERIODU IMPLEMENTACIJE PROJEKTA NE DESI BILO KOJA NEPOGODA
KOJA BI OŠTETILA OBJEKAT U ZNATNOJ MJERI,
- INVESTITOR RASPOLAŽE DOVOLJNIM KAPITALOM DA U PLANIRANOJ DINAMICI
ZAVRŠI RENOVIRANJE OBJEKTA I NABAVKU OPREME U SKLADU SA UGOVOROM I
PRECIZIRANIM ZAHTJEVIMA.
Ciljna grupa:
GRAĐANI
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
REKONSTRUKCIJA KINA „RADNIK“
STANJE OBJEKTA, ULOŽENA FINANSIJSKA
PRIJEDOR,
SREDSTVA,
UGODAN
AMBIJENT
ZA
POVRATAK U KINO, VRAĆANJE
UŽIVANJE I PROVOĐENJE SLOBODNOG
IZGUBLJENIH NAVIKA ZA ODLAZAK U
VREMENA.
KINO, GLEDANJE FILMA I SL.
Očekivani
dugoročni
rezultati: Indikatori:
UNAPREĐENJE KULTURE, OBRAZOVANJA, ZADOVOLJAVANJE LJUDSKIH POTREBA
POBOLJŠANJE STANDARDA GRAĐANA, RAZNIM
PRIVLAČENJE STRANIH INVESTITORA, KULTURNIM SADRŽAJIMA.
UNAPREĐENJE KVALITETA KULTURNIH
SADRŽAJA.
Potencijalni partneri za implementaciju: MINISTARSTVO ZA FINANSIJE RS (RP RS ),
OPŠTINA, MINISTARSTVO PROSVJETE I KULTURE.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
MEĐUNARODNI DONATORI, GRAĐANI, POZAJMICA I SL.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
URBANISTIČKO-TEHNIČKA
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA,
DOKUMENTACIJA,
KONKURENCIJA-VIDEO KLUBOVI,
RIJEŠENI IMOVINSKO-PRAVNI ODNOSI
NEDOVOLJNA ANG.INSPEKCIJSKIH
OSIGURANJE FINANSIJSKIH SREDSTAVA.
ORGANA, POLITIKA, ŠUND, IMOVINSKOPRAVNI ODNOSI.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
500.000,00 KM
8 MJESECI
248
Projekat:
UREĐENJE MUZEJSKOG DVORIŠTA I
IZGRADNJA MANJEG LAPIDARIJA U OKVIRU
MUZEJA KOZARE PRIJEDOR
Strateški cilj: 4 Razvoj i unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje
siromaštva
Operativni cilj: 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta:
POSTOJEĆE DVORIŠTE MUZEJA KOZARE, POVRŠINE OKO 750 M2, BILO JE
NEOPRAVDANOM UZURPACIJOM GOTOVO 25 GODINA VAN FUNKCIJE ZA KOJU
JE NAMIJENJENO. PROJEKTOM JE PLANIRANO DA SE UREDI ZA POTREBE IZLAGANJA
VEĆIH MUZEJSKIH EKSPONATA NA OTVORENOM, KAMENIH SPOMENIKA POD
NADSTREŠICOM UZ JEDAN MANJI ZATVORENI RADIONIČKI PROSTOR ZA PRIJEM I
PRIPREMU MUZEJSKIH EKSPONATA. UJEDNO, OBUHVATA IZGRADNJU PJEŠAČKIH
POVRŠINA, ZELENIH POVRŠINA ZA IZLAGANJE EKSPONATA, REKONSTRUKCIJU
POSTOJEĆEG STEPENIŠTA UZ EKONOMSKI ULAZ U MUZEJ, IZGRADNJU RAMPE UZ
POMENUTI ULAZ, POSTAVLJANJE ELEMENATA URBANOG MOBILIJARA (KLUPE ZA
SJEDENJE, RASVJETNA TIJELA I IZGRADNJU OGRADE PREMA ISTOČNOM PARKU.
CENTRALNI DIO DVORIŠTA BIO BI POPLOČAN I MOGAO BI SLUŽITI KAO SVOJEVRSTAN
AMFITEATAR VEZAN ZA REKONSTRUISANI EKONOMSKI ULAZ KOJI
BI, U TOM SLUČAJU, SLUŽIO KAO SVOJEVRSNA POZORNICA ZA RAZNORAZNE
MANIFESTACIJE (VEČERI POEZIJE, KLASIČNE MUZIKE, RAZNORAZNE FILMSKE
PROJEKCIJE).
Ciljna grupa: GRAĐANI, ŠKOLSKA OMLADINA, BROJNE DELEGACIJE U POSJETI OPŠTINI,
TURISTIČKA ORGANIZACIJA.
Očekivani kratkoročni rezultati:
UREĐENJE JEDNOG DIJELA GRADA.
Indikatori:
POVEĆANJE BROJA POSJETILACA.
Očekivani dugoročni rezultati:
RAZVOJ MUZEOLOGIJE I TURIZMA.
Indikatori:
POVEĆANJE BROJA TURISTA U GRADU.
Potencijalni partneri za implementaciju:
OPŠTINA, MINISTARSTVO PROSVJETE I KULTURE.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
ISTORIJSKI MUZEJ TRENTO - stručna pomoć oko zaštite kamenih rimskih spomenika.
Preduslovi za realizaciju:
URBANISTIČKO TEHNIČKA
DOKUMENTACIJA, OSIGURANJE
FINANSIJSKIH SREDSTAVA.
Faktori rizika:
NEDOSTATAK FINANSIJSKIH SREDSTAVA.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
60.000 KM
Trajanje projekta:
6 MJESECI
249
Projekat:
Adaptacija i nadziđivanje objekta Pozorišta
„Prijedor“ u Prijedoru
Strateški cilj: 4 Razvoj i unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje
siromaštva
Operativni cilj: 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta:
Na objektu je potrebno : izvršiti adaptaciju i nadziđivanje scenskog dijela pozorišta,
izvršiti sanaciju i rekonstrukciju krova na čitavom objektu.
Ciljna grupa:Građani, omladina i učenici sa područja prijedorske regije.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Rekonstrukcija objekta Pozorišta „Prijedor“ u
Prijedoru.
Indikatori:
Sprečavanje daljnjeg propadanja objekta, kao
jedinog takve vrste na području Regije.
Očekivani dugoročni rezultati:
Obavljanjem radova stvoriće se mogućnost
znatnijeg okupljanja omladine i djece kroz
rad u mnogobrojnim pozorišnim i
radionicama iz ostalih sfera kulture, kao i
povećanje sopstvenih prihoda Pozorišta.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština i Vlada Republike Srpske.
Indikatori:
Omogućavanje većem broju mladih da
slobodno vrijeme provode u raznim
radionicama iz oblasti kulture.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Urbanističko-tehnički uslovi, obezbjeđenje
sredstava.
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
548.000 KM
Trajanje projekta:
12 mjeseci
250
Projekat:
Adaptacija zgrade
SKUD „Dr Mladen Stojanović“
Strateški cilj: 4 Razvoj i unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje
siromaštva
Operativni cilj: 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta:
Za poboljšanje rada Društva u cjelini potrebno je obezbijediti dodatni prostor. U
postojećim uslovima više sekcija koristi isti prostor za svoje aktivnosti, pa ga one moraju
koristiti naizmjenično i sa vremenskim ograničenjem. Osim toga nije moguće postaviti
odgovarajuću opremu za trajno korišćenje, nego se ista mora uklanjati shodno potrebama
pojedinih sekcija. Takođe ne postoji adekvatan prostor za smještaj instrumenata i opreme kao
ni prostorija za arhiviranje vrijednih dokumenata, slika, fotografija, nota, smještaj garderobe
sekcija i sl.
Adaptacijom prostora u potkrovlju dobilo bi se nekoliko odvojenih prostorija koje bi se
mogle koristiti i za smještaj članova gostujućih društava. Za primjer može poslužiti zgrada
sličnih gabarita, organizacije Kooperativa L'Ancora u mjestu Tione di Trento, u Italiji, u kakvoj
je bio smješten folklorni ansambl SKUD „Dr Mladen Stojanović“ na gostovanju 2002. godine.
Takav način smještaja gostiju donio bi Društvu velike uštede u odnosu na hotelski smještaj.
Adaptacijom bi se konačno dobile prostorije za narodni i tamburaški orkestar, radionicu za
izradu i popravak narodnih nošnji, kao i novoformiranu informatičku sekciju.
Ciljna grupa: Članovi Društva, građanstvo, omladina, institucije kulture.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Sa završetkom projekta vrši se reorganizacija
rada u Društvu.
Indikatori:
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Donatori, međunarodne organizacije.
Preduslovi za realizaciju: Urbanističko
tehnička dokumentacija i finansijska
sredstva.
Faktori rizika: Nedostatak finansijskih
sredstava i vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
60.000 KM
Trajanje projekta: Godinu dana
251
Projekat:
Podrška kulturnim manifestacijama u opštini
Prijedor
Strateški cilj 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj 5
Razvoj i unapređenje kulture
Kratak opis projekta:
Ovim projektom bi bile podržane kulturne manifestacije u opštini Prijedor, kao što su :
1. Godišnja izložba crteža studenata Likovnih akademija iz RS (Banja Luka i Trebinje)
Stvaranje mogućnosti mladim umjetnicima da izlože svoje radove u eminentnoj galeriji, a da pri
tome budu odabrani i nagrađeni najkvalitetniji radovi, što će njima biti bitan podatak u umjetničkoj
biografiji, a Prijedoru obezbijediti kvalitetnu umjetničku izložbu.
2. Otvoreni slikarski studio“ – sedmodnevni stvaralački susreti likovnih umjetnika u „Galeriji 96“
će omogućiti povećanje ponude galerije, a „Otvoreni slikarski studio“ nastavkom svog rada sa
težnjom da bude tradicionalan stvoriće bogat fundus „Galerije 96“, odnosno grada Prijedora, a
učesnici kolonije biće u prilici da se druže međusobno, razmjenjuju iskustva, te da se druže sa
ljubiteljima likovne umjetnosti grada. Pošto nam je cilj da „Otvoreni slikarski studio“ dobije
međunarodni karakter to će u mnogome doprinijeti i turističkoj ponudi Prijedora.
3. Nezavisni kulturni centar “Tačka” zamišljen je kao mjesto susreta različitih kulturnih aktivnosti
koje bi se održavale u radnom prostoru likovnog udruženja Tac.ka. Osnovna svrha postojanja
centra jeste pružanje mogućnosti lokalnim mladim umjetnicima iz udruženja Tac.ka da se izraze,
pružanje istih mogućnosti i ostalim mladim umjetnicima opštine Prijedor koji za tim pokazu
interesovanje, pružanje mogućnosti stanovništvu Prijedora da dopune svoje znanje i zadovolje
svoja interesovanja kroz umjetnost te prije svega pružanje većih mogućnosti mladima ove
opštine da dopune svoje znanje i razviju svoju kreativnost u vannastavnim okvirima.
Ciljna grupa: Stanovnici Prijedora i gosti.
Očekivani kratkoročni rezultati: Povećanje
broja posjetilaca kulturnih dešavanja u
„Galeriji 96.“
Očekivani dugoročni rezultati: Očuvanje
likovne tradicije Prijedora i povećanje broja
likovnih stvaralaca.
Indikatori: Znanje, talenat i tradicija.
Indikatori: Znanje, talenat, tradicija i
finansijska sredstva.
Potencijalni partneri za implementaciju: SO Prijedor, Ministarstvo kulture RS, privatni sektor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: banke, pokrovitelji i kupci.
Preduslovi za realizaciju: Finansijska
sredstva i razumijevanje.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
oko 80.000,00 KM
Faktori rizika: Nerazumijevanje
Trajanje projekta: 90 dana – svake godine
252
Projekat:
Izgradnja sportskih terena
Strateški cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja i
jačanje evropske saradnje i međunarodnih
veza, a posebno promovisanje evropske
ponude visokog obrazovanja, kao i povećanje
razmjene diplomiranih studenata i
akademskog osoblja
Operativni cilj: 6
Razvoj i unapređenje sporta i fizičke kulture
Kratak opis projekta:
Projektom je obuhvaćena rekonstrukcija i adaptacija postojeće proizvodne hale i pretvaranje iste u
sportski objekat za više sportova-dvoranskog tipa / košarka, mali fudbal, odbojka, rukomet, te
borilački sportovi. Uz navede sportske sadržaje, potrebno je izvršiti i izgradnju pratećih objekata
podrazumijevajući svlačionice za tuševima i sanitarnim čvorovima. Nadalje, da bi ovaj sportski
objekat bio u pravom smislu objekat svoje namjene, potrebno je kao poseban sadržaj izgraditi ili
prilagoditi postojeće objekte za druge sadržaje, a prije svega se misli na službene prostorije za
klubove koji budu trenirali i odigravali utakmice ili mečeve (za potrebe administracije klubova ili
održavanje sastanaka, konferencija ili sličnih sadržaja). U smislu ovih dodatnih sadržaja, potrebno je
i da ova sportska sredina posjeduje i kulturne sadržaje, te za potrebe javnog i političkog okupljanja. S
obzirom na činjenicu da se ovaj objekat nalazi u centru grada, potrebno je i da isti zadovoljavaju sve
građevinsko-arhitektonske zahtjeve, koji će biti definisani urbanističkim članom i ostalom
dokumentacijom.
Ciljna grupa:
Građani i učenici Prijedora i drugih mjesnih zajednica.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Zadovoljavanje potreba građana opštine Prijedor U gradu Prijedoru postoji samo jedna sportska
za bavljenje fizičkom aktivnošću i sportom, te
dvorana koja zadovoljava standarde, kad je u
stvaranje optimalnih uslova za rad sportskih
pitanju sport i fizička kultura građana
organizacija.
(takmičarska i rekreativni sport), dok u srednjim
školama ne postoji ni jedna dvorana namijenjena
za izvođenje nastave.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Stvaranje povoljnijih uslova za bavljenje sportom Stvaranje uslova za bolji rad sportskih
i fizičkom kulturom.
organizacija.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, Ministarstvo za omladinu i sport RS, Mjesne zajednice.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Privatni kapital.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Ispitati i regulisati imovinsko pravne odnose i
Nedostatak finansijskih sredstava, riješenost
osigurati finansijska sredstva.
imovinsko-pravnih odnosa.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
1.000.000,00 KM
4 godine
253
Projekat:
Gradski stadion-poslovno sportski centar
„Rudar“ Prijedor
Strateški cilj: 4 Razvoj i poboljšanje sistema
obrazovanja i jačanje evropske saradnje i
međunarodnih veza, a posebno promovisanje
evropske ponude visokog obrazovanja, kao i
povećanje razmjene diplomiranih studenata i
akademskog osoblja
Operativni cilj: 6
Razvoj i unapređenje sporta i fizičke kulture
Kratak opis projekta:
Gradski stadion će biti višenamjenski objekat sa poslovnim, sportskim i kulturnim sadržajima. U
sportskom dijelu će biti fudbalski stadion sa svim pratećim elementima (atletska staza sa pretećim
sadržajima, prostori za rad i aktivnosti kluba borilačkih vještina te sale za gimnastiku, teretane i sl.
Poslovni dio
U sastavu objekta biće prostori za organizaciju raznih poslovnih sadržaja (trgovine, kancelarije
sjedišta preduzeća).
U kulturnom dijelu objekat će biti tako koncipiran da će moći da zadovolji potrebe raznog kulturnog,
političkog i javnog masovnog okupljanja.
Ovo će biti objekat koji će biti u najužoj gradskoj zoni, što znači da će morati da zadovolji sve
građevinsko-arhitektonske zahtjeve definisane urbanističkim planom. Objekat je predviđen za 12.000
gledalaca i sve su sjedeća mjesta i taj dio je natkriven.
Ciljna grupa: Sportisti, omladina, građani, privrednici.
Očekivani kratkoročni rezultati: Kvalitetniji
uslovi bavljenja sportom, veća bezbjednost i
sigurnost gledalaca i mogućnost višenamjenskog
korištenja objekta.
Indikatori: U sportskom dijelu viši rang u
fudbalskoj ligi, više omladinaca u Omladinskoj
školi, jačanje atletskih klubova, masovnije
uključenje omladine u borilačke vještine i uopšte
omasovljenje sporta.
Očekivani dugoročni rezultati: Da stadion
omogući svjetske standarde za organizovanje
takmičenja u sportu, da pruži mogućnost za
sigurna i bezbjedna razna masovna okupljanja i
da da doprinos modernoj gradskoj sredini.
Indikatori: Dugoročno u dijelu sporta učešće
Prijedora u sportskim takmičenjima svjetskog
nivoa, mogućnost organizovanja svih kulturnih i
dr. javnih manifestacija sa masovnim učešćem
građana. Koncentracija poslovnih subjekata na
jednom mjestu.
Potencijalni partneri za implementaciju: Grad Prijedor, Vlada RS, fudbalske asocijacije (Fudbalski
savez RS, FIFA, UEFA, privrednici, banke, građani).
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Građevinska i tehnička dokumentacija i
koordinacija Fudbalskog kluba „Rudar“ i Opštine
u vođenja projekta.
Faktori rizika:
Mala zainteresovanost privrednih subjekata i
nizak status fudbalskog kluba „Rudar“.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
cca 33.155.000 KM
Trajanje projekta:
5 godina
254
Projekat:
Kulturno-edukativni omladinski centar
„Ljetna bašta“
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova i
smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 7
Poboljšanje položaja mladih
Kratak opis projekta:
Jedan od temeljnih problema sa kojim se susreću mladi opštine Prijedor je nedostatak kvalitetne
edukativno-kulturne ponude koja bi im aktivno upotpunila slobodno vrijeme, kao i nedostatka
prostora u kome bi se isto odvijalo. Izgradnjom multifunkcionalnoig centra za mlade sistematski se
rješava jedan od temeljnih standarda strategije razvoja omladinskog sektora –omladinska
infrastruktura. Reparacijom prostorija nekadašnje „Ljetne bašte“ stvaraju se pretpostavke uspostave
pomenutog centra. Ovo podrazumijeva nekoliko segmenata:
1. Izgradnja ( reparacija ) prostora za boravak, druženje i komuniciranje mladih,
2. Izgradnja ( reparacija ) prostora za različite kreativne i isplanirane forme edukacije,
3. Izgradnja ( reparacija ) prostora za određene vidove profesionalnog savjetovanja,
4. Izgradnja (reparacija) prostora za organizaciju kulturnih manifestacija, koncerata, umjetničkih
performansa.
Jedan od pretpostavljenih vidova funkcionisanja istog je u obliku Javne ustanove, pri čemu Opština
istu kreira, zapošljava menadžment, kadrove, sugeriše program i finansijski je održava.
Svrha centra je ponuditi mladima razvojna i obrazovna iskustva, koja će ih definisati i promovisati u
kvalitetne ličnosti i aktivan faktor razvoja savremenog društva.
Ciljna grupa: mladi od 15-35 godina
Očekivani kratkoročni rezultati:
Rekonstrukcija i opremanje objekta „Ljetna
bašta.“
Indikatori: Adaptirana i opremljena bina, plesni
podijum i popratni objekti.
Očekivani dugoročni rezultati: Kulturnoedukativni centar “Ljetna bašta” kao reperna
vrijednost kvalitetnog osmišljavanja I
organizovanja slobodnog vremena mladih na
nivou RS.
Indikatori:
Prijedor kao kulturni epicentar RS (
organizovanje koncerata, ljetnjeg festivala
kratkog filma, otvaranje jazz kluba,
organizovanje škole stripa, organizovanje
takmičenja u umjetničkom plesu... )
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština Prijedor, strani i domaći donatori.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Nevladine omladinske organizacije, privredni
subjekti, Ministarstvo za porodicu, omladinu i sport.
Preduslovi za realizaciju:
- riješeni imovinsko-pravni odnosi, urbanističkotehnička dokumentacija, obezbijeđena
finansijska sredstva.
Faktori rizika:
- finansijska sredstva, vremenski uslovi.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
676.400 KM
Trajanje projekta:
1 godina
255
Projekat:
OPREMANJE PROSTORIJA DRUŠTVENIH
DOMOVA SA PODRUČJA OPŠTINE
PRIJEDOR
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva.
Operativni cilj: 7
Poboljšanje položaja mladih
Kratak opis projekta:
Ovim projektom bi se omogućilo da se mladi iz ruralnih dijelova opštine Prijedor mogu okupiti na
jednom mjestu radi druženja i edukacije.
Neophodno je stvoriti mogućnosti za korištenje prostorija društvenih domova za potrebe mladih.
Ciljna grupa:
Mladi do 30 godina.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- Ostanak mladih na selu,
- Oživljavanje omladinskog aktivizma na
selu,
- Porast broja kulturno-sportskoedukativnih događaja i manifestacija na
selu.
Indikatori:
Ostanak mladih na selu.
Broj mladih u ovom mjestu.
Stvaranje kvalitetne edukativno-kulturne ponude
za mlade.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, građani.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Ostali zainteresovani subjekti, preduzeća, NVO.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Neophodna finasijska sredstva.
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
200.000 KM
1 godina
256
Projekat:
Strateški cilj:
Stambeno zbrinjavanje mladih
Dugoročno rješavanje stambenih potreba mladih
Operativni cilj:
Izgradanja subvencionisanih stanova za mlade
Kratak opis projekta:
Ideja je izgradnja subvencionisanih stanova za mlade ljude (u prvoj godini 20 stambenih jedinica).
Cijena tih stanova, zahvaljujući nizu subvencija, bila bi znatno niža od aktuelne tržišne cijene, te bi na
taj način stanovi postali pristupačniji mladim ljudima. Ciljna grupa su ekonoski stabilni mladi ljudi, koji
bi mogli podići stambeni kredit i redovno ga vraćati, te na taj način omogućiti nastavak programa u
narednim godinama. Nosilac programa (de facto investitor) bila bi Opština Prijedor, te bi se, u tom
cilju, otvorila posebna budžetska stavka. Novcem od kupovine punila bi se ista i proces bi bio
kontinuiran. Doprinos Opštine ogledao bi se u iniciranju izmjena propisa u cilju ukidanja rente,
smanjenja naknade za uređenje građevinskog zemljišta, subvencionisanja naknade za komunalne
priključke, obezbjeđenju finansijskih sredstava za izgradnju, dodjeli lokacije i obezbjeđenju
infrastrukture. Kriterijumima bi bilo propisano ko može kupovati ovakve stanove, da bi se spriječile
malverzacije. Opština bi, takođe, razmotrila modalitet kreditne garancije za dugoročne stambene
kredite, čime bi se kamatna stopa za iste smanjila na 4%.
Ciljna grupa: ekonomski stabilni mladi ljudi i mladi bračni parovi.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Izgradnja stanova za mlade.
Indikatori:
Izgrađeno 20 stanova za mlade.
Očekivani dugoročni rezultati:
Ostanak mladih akademski obrazovanih kadrova u
Prijedoru.
Indikatori:
Smanjenje broja deficitarnih kadrova na području
opštine Prijedor.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Fond stanovanja, Ministarstvo za porodicu, omladinu i sport.
Preduslovi za realizaciju:
Otvaranje posebne budžetske stavke u okviru
opštinskog budžeta, izmjena opštinskih odluka.
Procjenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika:
finansijska sredstva, vremenski uslovi.
Trajanje projekta:
1 godina (nakon toga kontinuirano)
995.000 KM
257
Projekat:
Strateški cilj:
Razvoj programa za promociju zdravlja mladih;
Podizanje efikasnosti i kvaliteta zdravstvene
zaštite; Usmjeravanje edukativnih programa
NVO sektora na dominirajuće zdravstvene
probleme mladih
- Prevencija i saniranje svih oblika oboljenja,
poremećaja razvoja i zdravlja mladih
-Prevencija i smanjenje alkoholizma,
narkomanije i pušenja među mladima
- Unapređenje reproduktivnog zdravlja mladih
na dominirajuće zdravstvene probleme mladih
- Podizanje efikasnosti i kvaliteta zdravstvene
zaštite
Operativni cilj:
Stvaranje kvalitetne, snažne i efikasne platforme
za poboljšanje zdravlja mladih na području
opštine Prijedor
Kratak opis projekta:
Formiranje i edukvanje timova za istraživanje i analiziranje svih oblika oboljenja kod mladih.
Formiranje baze podataka o istom, utvrđivanje i praćenje rasta, razvoja mentalnog zdravlja i
nasilničkog ponašanja mladih. Provođenje mjera za saniranje otkrivenih poremećaja. Promocija
prevencije svih oblika oboljenja i poremećaja razvoja i zdravlja mladih. Izrada programa prevencije i
smanjenja alkoholizma i narkomanije kod mladih. Periodično istraživanje učestalosti i dinamike
navedenih pojava. Izraditi programe unapređenja reproduktivnog zdravlja mladih.
Preusmjeravanje programa sa prevencije teških droga na dominirajuće oblike toksikomanije
(alkoholizam, pušenje, lake droge) i prevencije AIDS-a na prevenciju neželjenih trudnoća i
smanjenje broja abortusa. Institucionalno unapređenje zdravstvene zaštite mladih, poboljšanje i
kontrola zdravlja mladih školskog uzrasta i poboljšanje higijensko sanitarnih uslova obrazovnih
institucija.
Ciljna grupa: mladi 15-35 godina.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Smanjenje broja mladih pušača, narkomana i
alkoholičara; unapređenje zdravstvenih kapaciteta i
higijensko-sanitarnih uslova,; besplatne zdravstvene
usluge za mlade.
Očekivani dugoročni rezultati:
Razvoj svijesti mladih ljudi o štetnom dejstvu
određenih pojava, povećanje nivoa edukovanosti.
Indikatori:
Manji broj mladih ovisnika o pušenju, alkoholu i
narkoticima; Provođenje programa „Prijateljski
servis“; Otvaranje metadonskog centra; Osnivanje
Fondacije za zdravlje mladih opštine Prijedor;
Programi oftomoloških i stomatoloških pregleda
učenika osnovnih i srednjih škola.
Indikatori:
Dugoroni trend opadanja broja mladih ovisnika o
pušenje, alkoholu i drogama.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor, Dom zdravlja.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Institucionalne pretpostavke, finansijska
sredstva.
finansijska sredstva.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
341.600 KM
5 godina
258
Projekat:
Strateški cilj: 4
INTERNACIONALNI OMLADINSKI
KAMP „KOZARA“ PRIJEDOR
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva, borba protiv siromaštva i
nezaposlenosti, suzbijanje diskriminacije,
ravnopravnost polova, integracija osoba sa posebnim
potrebama u društvu
Operativni cilj: 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja i jačanje
evropske saradnje i međunarodnih veza, a posebno
promovisanje evropske ponude visokog obrazovanja,
kao i povećanje razmjene diplomiranih studenata i
akademskog osoblja
Kratak opis projekta:
Realizacijom ovog projekta omogućiće se:
- organizacija međunarodnih i nacionalnih manifestacija (edukacije, konferencije, skupovi,
seminari,
radionice, promocije itd.);
- edukacija studenata, učenika, nastavnika i ostalih lica;
- škola u prirodi ( edukacija iz oblasti informatike, turizma, saobraćaja, geografije, biologije itd.)
korišćenjem informacionih tehnologija;
- kretanje u prirodi korišćenjem informaciono-telekomunikacionih tehnologija;
- doživotno učenje zaposlenih, nezaposlenih (Zavod za zapošljavanje) i preedukacija;
- promocija eko turizma;
- promocija Nacionalnog parka i opštine Prijedor;
- stvaranje osnove za poboljšanje i proširenje smještajnih i drugih kapaciteta;
- stručno usavršavanje zaposlenih;
- sportska i druga takmičenja (tokom cijele godine).
Ciljna grupa:
- omladina (učenici, studenti i dr.) iz šireg okruženja,
- učesnici konferencija, seminara i dr.,
- nastavno osoblje,
- nezaposleni.
Indikatori: Smanjenje nezaposlenosti.
Očekivani kratkoročni rezultati:
- stvaranje uslova za izgradnju
Internacionalnog
omladinskog kampa „Kozara“ Prijedor,
- afirmacija Nacionalnog parka i opštine
Prijedor,
brzo otvaranje novih radnih mjesta.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
- kreiranje pozitivne slike o našem prostoru i vladanju
Povećanje obrazovnog nivoa i rast BDP.
demokratskih principa,
- stvaranje uslova za samofinansiranje kampa,
- razvoj kadrovskih potencijala.
Potencijalni partneri za implementaciju:
- opština Prijedor,
- Univerzitet u Banja Luci, Elektrotehnički fakultet,
- Međunarodno udruženje naučnih radnika - AIS Banja Luka,
- Ministarstvo prosvjete i kulture, Ministarstvo za porodicu, sport i omladinu
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
- Ministarstvo nauke i tehnologije,
- Međunarodna akademija nauke San Marino,
- Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Saobraćajni fakultet.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Potpisivanje sporazuma o saradnji između Opština,
- nedostatak podrške lokalne i republičke vlasti,
Vlade RS i Vlade BiH i obrazovnih institucija.
- nedostatak inicijalnih finansijskih sredstava.
Procjenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
5 godina
8.000.000,00 KM
259
Projekat:
Pojednostavljenje
administrativnih procesa
Strateški cilj 4: Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj 8: Efikasna i moderna lokalna uprava i
samouprava
Kratak opis projekta:
Administrativna služba treba da bude servis građanima što podrazumijeva omogućavanje
ostvarivanja prava u skladu sa posebnim zakonima (građenje, preduzetništvo, invalidnost,
građanska stanja i sl.)
Da bi se ovaj zadatak u potpunosti ostvario potrebno je organizovati i opremiti službe tako da svi
procesi traju što kraći period i da strankama sve procedure budu pojednostavljene.
U narednom periodu treba nastaviti sa razvojem šalter sale kako bi se u potpunosti ostvarila ideja da
građani mogu ostvarivati svoja prava po principu „Sve na jednom mjestu“.
Potrebno je i otvoriti posebnu kancelariju, koja će pružati usluge postojećim i potencijalno novim
preduzetnicima.
Ciljna grupa: Građani, investitori, pravna lica.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Završetak otvaranja kancelarije
za preduzetnike
Indikatori:
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Zadovoljstvo građana sa
uslugama i privlačenje investitora
Potencijalni partneri za implementaciju: Građani, preduzetnici.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Već su ispunjeni donošenjem akta o sistematizaciji.
Faktori rizika:
Neriješena prethodna pitanja,
neusaglašenost zakonskih i podzakonskih
akata.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
50.000 KM
Trajanje projekta:
12 mjeseci
260
Projekat:
Modernizacija rada javne uprave
primjenom informacionih tehnologija
Strateški cilj 4: Društveni razvoj, unapređenje životnih
uslova stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj 8: Efikasna i moderna lokalna uprava i
samouprava
Kratak opis projekta:
Da bi se omogućilo svim subjektima: građanima, lokalnim upravama, poslovnim subjektima, vladinim i
nevladinim organizacijama permanentan pristup servisima javne uprave neophodno je :
1. Kreirati kvalitetan, dinamičan i modularan veb portal;
2. Automatizovati arhivu radi lakšeg i bržeg pretraživanja baza podataka radi traženja i izdavanja
tražene dokumentacije ili u druge svrhe kao i radi ekonomičnijeg, trajnijeg i pouzdanijeg čuvanja
arhivske građe;
3. Uvesti internet radi kvalitetnijeg, bržeg i efikasnijeg rada i komunikacije unutar opštine za što je
potrebno angažovati stručnjake iz te oblasti;
4. U sistematizaciju uvesti radno mjesto veb mastera (dipl. ing elektrotehnike računarskog smjera) za
potrebe stručnog i kvalitetnog održavanja internet servera, intraneta i veb portala.;
5. Svjedoci smo rapidnog širenja informacionih tehnologija, stalnih promjena i usavršavanja u toj
oblasti. Ta činjenica nameće imperativ sveobuhvatnog ovladavanja problematikom i inovacijama u
oblasti informacionih tehnologija od strane svih zaposlenih u opštinskoj upravi. U tom cilju je neophodno
obezbijediti uslove za internu, permanentnu edukaciju i usavršavanje svih zaposlenih. Za to je potrebna
jedna opremljena prostorija kao računarski kabinet (10 računara, 1 štampač, 10 računarskih stolića i 10
stolica).
Ciljna grupa: Svi zaposleni u opštinskoj upravi (operativni menadžment i ostali radnici), građani i ostali
privredni i neprivredni subjekti i organizacije.
Očekivani kratkoročni rezultati: Omogućavanje Indikatori:
svim subjektima permanentan pristup servisima
- Racionalno korištenje radnog vremena,
javne uprave.
- Ulaganje u ljudske resurse,
- Kvalitetniji život.
Očekivani dugoročni rezultati: Stvaranje
Indikatori:
efikasne, funkcionalne, transparentne, brze i
- Poboljšanje kvaliteta života zaposlenih,
jeftine opštinske uprave.
- Zadovoljstvo građana,
- Partnerski odnos opštine i građana kako u radu
tako i u odgovornosti.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština, Ministarstvo za upravu i lokalnu samoupravu.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Evropska unija, ambasade evropskih zemalja.
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika: Nedostatak finansijskih sredstava,
1. Sistematizacijom predvidjeti i popuniti dva
nedostatak kvalitetnog visoko stručnog kadra,
radna mjesta: veb mastera i sistem
nedostatak prostora.
administratora;
2. Obezbijediti prostoriju za informatički kabinet :
3. Opremiti kabinet odgovarajućom opremom
(računari, stolovi, stolice i štampač).
Procijenjena vrijednost projekta:
Trajanje projekta: 6 mjeseci
1. Računarska oprema
20.000 KM
2. Plate (bruto)
88.000 KM
3. Namještaj
15.000 KM
4. Adaptacija prostorije
10.000 KM.
UKUPNO
133.000 KM
261
Projekat:
Sertifikacija lokalne uprave
Strateški cilj 4: Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj 8: Efikasna i moderna lokalna uprava i
samouprava
Kratak opis projekta:
Sertifikacija lokalne uprave kao osnovni cilj predstavlja poboljšanje i unapređenje sistema upravljanja
kvalitetom usluga. Uvođenjem ISO 9001:2000 jasno se definišu prava, dužnosti i obaveze učesnika u
nekom procesu. U Administrativnoj službi Opštine Prijedor postupa se u skladu sa prepoznatim
procesima, dokumentovanim procedurama (ukupno 15) i radnim uputstvima (ukupno 6), koji su
sastavni dio dokumentacije neophodne za unapređenje sistema i sertifikaciju. U cilju poboljšanja
sistema svaki službenik može prijaviti neusklađenost sa uspostavljenim sistemom, bilo da se radi o
organizacionoj ili nekoj drugoj neusklađenosti. Takođe, službenici se obraćaju načelniku Opštine i u
slučaju kada trebaju reagovati korektivno, odnosno preventivno a u skladu sa zahtjevima standarda.
Pristup upravljanja koji je fokusiran na kvalitet pružanja usluga, zasnovan je na sudjelovanju svih
službenika sa ciljem postizanja zadovoljstva kako korisnika tako i zaposlenih. Cilj uvođenja ISO
9001:2000 je razvijanje svijesti o kvalitetu usluga u svim organizacijskim procesima na svim nivoima.
Svi u Administrativnoj službi trebaju biti u službi građana. U okviru ovog projekta edukovani su svi koji
doprinose kvalitetu usluga Opštine Prijedor. Dakle, to podrazumijeva da su edukovani načelnik
Opštine, zamjenik načelnika, predsjednica Skupštine opštine, sekretar Skupštine opštine, načelnici
odjeljenja i službenici Administrativne službe. Određen broj službenika edukovan je za internu provjeru
sistema kvaliteta, nakon obuke u Administrativnoj službi imamo 15 certifikovanih internih auditora koji
će provjeravati rad i usklađenost sa sistemom dva puta godišnje. Standard je podijeljen na interne
zahtjeve tj. one koji se odnose na unapređenje rada administracije i eksterne tj. one koji se odnose na
korisnike usluga. Administrativna služba Opštine Prijedor ne može djelotvorno izvršavati svoje
svakodnevne zadatke, osim ako ne primjenjuje određeni sistem upravljanja. Svakidašnje upravljanje
povezano je sa racionalnim procesom obezbjeđenja usklađenosti i povezanosti potrebnih resursa u
Administrativnoj službi. Međutim, svakodnevna praksa razotkriva anomalije, koje mogu ukazati i na
neuređenost sistema rukovođenja.
U 2008. godini, uvođenjem ISO 9001:2000 očekuje se unapređenje i veća transparentnost rada
Administrativne službe, te poboljšanje kvaliteta usluga, koje proizlazi iz organizacionog uređenja
postavljenog tako da se tačno zna šta, kako, ko i gdje radi, koje resurse koristi i koje ciljeve ostvaruje u
kojem vremenskom periodu. Procesi su opisani tako da se mogu pratiti pa će se uvođenjem standarda
u kontinuitetu pratiti i raditi na samom poboljšanju procesa rada, odnosno otklanjanju uzroka
nepravovremenog izvršavanja zadataka.
Ciljna grupa: Korisnici usluga (građani, investitori, preduzeća i sl.) i zaposlenici
Očekivani kratkoročni rezultati:
Razvoj organizacione sposobnosti
za pružanje kvalitetne usluge.
Indikatori: Definisanje svih procesa i procedura u cilju
ostvarenja transparentne i efikasne javne uprave.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori: Zadovoljstvo korisnika usluga, upravljanje procesima
Kontinuirano povećanje
te prepoznavanje i predupređivanje prepoznatih nedostataka
zadovoljstva korisnika usluga i
organizacije.
ostvarivanje postavljenih ciljeva.
Potencijalni partneri za implementaciju: Savez opština i gradova.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Domaće i međunarodne organizacije.
Preduslovi za realizaciju:
Izrađene osnovne procedure koje ISO
9001:2000 zahtijeva kao obavezne,
Poslovnik kvaliteta, ciljevi i politika
kvaliteta, izrađene Mape procesa,
pregled statusa korektivnopreventivnih mjera odnosno prijava
neusklađenosti sa sistemom, izrađene
analize procesa, te ostala
dokumentacija neophodna za
sertifikaciju Opštine.
Procijenjena ukupna vrijednost
projekta: 20.000 KM
Faktori rizika:
Nedovoljno poznavanje zahtjeva ISO standarda, koje može
uticati na pogrešno postupanje tj, dovesti do neusklađenosti
sa sistemom. Ovaj faktor rizika odnosi se na pojedine
organizacione dijelove tj. službe koje se tek formiraju i sa
kojima je potrebno raditi na usklađivanju dokumentacije sa
postojećom koja je potpisana na nivou Opštine.
Trajanje projekta: 2 godine
262
Projekat:
Formiranje centra za gašenje požara iz
aviona u Republici Srpskoj
CENTAR U PRIJEDORU
Strateški cilj 4: Društveni razvoj, unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje
siromaštva
Operativni cilj 9: Razvoj i unapređenje javnih
usluga
Kratak opis projekta:
U Republici Srpskoj bi se organizovala dva centra za gašenje požara iz aviona. Jedan centar bi se
nalazio u Prijedoru koji bi izvršavao zadatke tokom čitave godine i drugi pokretni centar u opštini
Trebinje tokom ljetnih meseci kad je povećanja opasnost od požara. Za potrebe protiv-požarne
zaštite iz aviona nabavile bi se potrebne letelice 3 x avion za gašenje požara, odškolovalo
opslužujuće osoblje i izgradila bi se potrebna vazduhoplovna infrastruktura. Za potrebe centra
aeroklub Prijedor bi vršio preventivno izviđanje šumskih terena iz aviona i u slučaju požara
obavještavao centar i alarmirao jedinice centra koje bi u početku formiranja požara započele
gašenje. Osnova osnivanja centra je zaštita nepristupačnih ogromnih šumskih kompleksa protiv
požarnom zaštitom iz aviona kakao bi se umanjile štete, zaštitili ljudski životi i sačuvali privredni i
energetski potencijali. Kao preduslov za organizovanje i formiranje centra za gašenje požara iz
aviona je asfaltiranje piste na aerodromu Urije čime bi se ostvarili preduslovi za izvršavanje letačkih
operacija na aerodromu Urije tokom čitave godine.
Da bi se formirao centar potrebno je sprovesti sledeći plan aktivnosti.
Plan aktivnosti:
Asfaltiranje piste na aerodromu Urije,
Nabavka aviona za gašenje požara,
Uređenje terena za operacije vazduhoplova na celokupnoj teritoriji Republike Srpske,
Obuka stručnog osoblja,
Nabavka potrebna opreme za opsluživanje avijacije,
Nabavka goriva i maziva,
Potpisivanje sporazuma o saradnji i izrada operativno-tehničke dokumentacije,
Organizovanje demonstracije gašenja požara iz aviona i otvaranje centra,
Izrada i opremanje infrastrukturnih objekata na aerodromu Urije za potrebe centra
(hangar, aneksi, kancelarije i hidrantske mreže na aerodromu Urije).
Ciljna grupa:
Građani RS, Civilna zaštita Republike Srpske, Vatrogasni savez Republike Srpske, Opštine u
Republici Srpskoj, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske, JP Srpske šume, Nacionalni
parkovi , Industrijske plantaže, Ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva Republike
Srpske, Ministarstvo saobraćаја i veza Republike Srpske, Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite
Republike Srpske, Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske,
Ministarstvo privrede, energetike i razvoja Republike Srpske.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori:
Izgradnja infrastrukture, zapošljavanje,
Izgradnja piste, hangara, nabavka aviona,
povećanje vazduhoplovnih kapaciteta.
uređenje pista u RS, očuvanje prirodnih resursa.
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori:
Očuvanje šumskih kapaciteta, Preduslov za
Približavanje standardima EU u organizaciji protiv
razvoj poljoprivredne avijacije, povećanje
požarne zaštite, razvoj vazdušnog saobraćaja,
vazduhoplovnih saobraćajnih kapaciteta.
očuvanje šumskih kapaciteta.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Vlada RS, Ministarstva u vladi RS, Oružane snage BIH, Opštine u RS, Vatrogasni savez RS i
zemalja u regionu, Civilna zaštita RS, Nevladin sektor u pogledu očuvanja životne sredine.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Vazduhoplovne organizacije u RS (potreban stručni kadar), aeroklub Prijedor (avioni za izviđanje),
BLC collage Banja Luka vazduhoplovni smer (školovanje kadra), Evropska unija (donacija sredstava
za zaštitu šumskih područja).
Preduslovi za realizaciju:
Faktori rizika:
Obezbjeđivanje novčanih sredstava, asfaltiranje
Meteorološki uslovi, nedostatak finansija,
piste na aerodromu Urije, nabavka opreme.
administrativne procedure oko potrebne
dokumentacije i osposobljavanja, nedostatak
vazduhoplovne infrastrukture i vremenski rokovi
izgradnje objekata.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
2.500.000 KM
5 godina
263
Projekat:
PROŠIRENJE
CENTRALNOG GRADSKOG GROBLJA
PAŠINAC - PRIJEDOR
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih
uslova stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 10
Proširenje kapaciteta groblja
Kratak opis projekta:Dugoročno rješavanje sahrana na centralnom gradskom groblju zahtjeva
nova investiciona ulaganja u proširenje groblja za sve tri konfesije i osavremenjavanja tehnologije
sahrana.
Ovim projektom bi prestale sahrane na vjerskim grobljima u gradu koja su ionako prepunjena.
Projekt zahtjeva
- otkup novih površina i povećanje broja grobnih mjesta,
- izgradnju novih prilaza , puteva i staza,
- izgradnja ograde i video nadzor u cilju zaštite groblja,
- sanacija vodovoda i kanalizacije,
- nabavka savremenih strojeva za ukop , održavanje grobnica i infrastrukture
na centralnom gradskom groblju.
Ciljna grupa: Građani
Očekivani kratkoročni rezultati: Proširenje
groblja - nove grobne parcele.
Indikatori: Nedostatak parcela i prilaznih
puteva.
Očekivani dugoročni rezultati: Dugoročno
rješavanje sahrana i unapređenje tehnologije
sahrana.
Indikatori: Popunjenost vjerskih grobalja u
gradu.
Potencijalni partneri za implementaciju: Opština Prijedor.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju: Imovinsko-pravni
odnosi, osiguranje finansijskih sredstava.
Faktori rizika: Imovinsko-pravni
odnosi , nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta:
2 godine
500.000 KM
264
Projekat:
Rekonstrukcija „Gradske tržnice“ a.d.
Prijedor
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenja siromaštva
Operativni cilj: 11
Izgradnja i poboljšanje rada pijaca
Kratak opis projekta:
Gradska tržnica" kao vodeći pravni subjekat u pružanju tržno-pijačnih usluga treba da se podigne na
veći nivo. U planu i programu rada za 2008. godinu predviđene su sljedeće aktivnosti:
1. Natkrivanje vanjskog i uređenje unutrašnjeg dijela "Gradske tržnice" - jednoobraznim
natkrivanjem, rasvjetom i internim ozvučenjem, stvorili bi se mnogo bolji uslovi rada, podigao nivo i
kvalitet u pružanju tržno-pijačnih usluga, kao i mogućnost organizovanja mini-sajmova
specijalizovanog sadržaja.
2. Rješavanje statusa i uređenje mješovite pijace "Pećani" - Prostor pijace "Pećani" koji
koristimo od davne 1987. godine, nalazi se u vlasništvu RŽR "Ljubija" kojem i plaćamo zakup koji u
velikoj mjeri negativno utiče na naše poslovanje. Smatramo da je navedeni prostor idealan za
kvalitetnu mješovitu reonsku pijacu prije svega zbog svog položaja koji pokriva Pećane, Raškovac,
Stari Grad i veći dio centra.
Sadašnji (ne)izgled i (ne)uređenost stvara izuzetno lošu sliku ovog dijela grada, a razlog tome je
nemogućnost i neizvjesnost ulaganja zbog neriješenih imovinskih odnosa.
3. Iznalaženje mogućnosti za otvaranje reonske pijace "Urije" - S obzirom da na Urijama,
Čirkin Polju i aerodromskom naselju živi značajan broj stanovništva, smatramo da bi otvaranje
reonske pijace na tom području imalo pozitivan efekat.
4. Iznalaženje mogućnosti za preuzimanje stočne pijace "Palančište" - Pozitivno iskustvo oko
organizovanja stočne pijace ima i banjolučka "Tržnica". Naša stočna pijaca trenutno ne ispunjava
zdravstveno-veterinarske uslove, te je zbog toga što hitnije treba dovesti u legalne okvire u sastavu
"Gradske tržnice" kao pravnog lica, koje bi pružalo usluge stočne pijace.
Ciljna grupa:
„Gradska tržnica“, korisnici, kao i grad i regija u cjelini.
Očekivani kratkoročni rezultati:
Podizanje nivoa u pružanju tržno-pijačnih usluga.
Indikatori:
Kvalitetan i zakonit rad.
Očekivani dugoročni rezultati:
Unapređenje u pružanju tržno-pijačnih usluga.
Indikatori:
Zadovoljstvo korisnika.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Opština Prijedor kao većinski vlasnik kapitala.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Preduslovi za realizaciju:
Bezrezervna podrška Opštine Prijedor.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Faktori rizika:
Ako se svi preduslovi ispune, faktor rizika ne
postoji.
Trajanje projekta:
300.000 KM
12 mjeseci
265
Projekat:
Rješavanje statusa stočnih pijaca i njihovo
uređenje
Strateški cilj: 4
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova
stanovništva i smanjenje siromaštva
Operativni cilj: 11
Izgradnja i poboljšanje rada pijaca
Kratak opis projekta:
Na području opštine Prijedor trenutno su aktivne stočne pijace u Prijedoru u MZ “Mladen
Stojanović”Veliko Palančište i u Omarskoj. Prije rata bile su aktivne pijace u Ljubiji i Kozarcu. Status
pijaca nije riješen jer ne postoji preduzeće koje upravlja njima. Trenutno sa njima upravljaju MZ ili
grupa ljudi i pojedinaca. Da bi se riješio njihov status i njihovo uređenje potrebno je:
1. Formirati preduzeće koje će sa njima upravljati - 50.000,00KM
2. Uređenje terena ( obezbjeđenje ograde, objekta za smještaj veterinara za pregled stoke,
kanalizacije, vode, dezinfekcije prostora za prodaju po vrstama stoke-oprema za dezinfekciju:a)
Omarska - 100.000,00KM
b) Prijedor - 250.000,00KM
c) Ljubija
- 100.000,00KM
d) Kozarac - 100.000,00KM
UKUPNO : 600.000,00 KM
Ciljna grupa:
Lokalna zajednica, građani, grad i regija u cjelini
Očekivani kratkoročni rezultati:
- poboljšanje rada pijace,
- podizanje nivoa u pružanju pijačnih
usluga,
- unapređenje u pružanju pijačnih
usluga,
- ispunjeni zdravstveno-veterinarski
uslovi.
Indikatori:
- izgrađene i uređene četiri stočne pijace,
- kvalitetan i zakonit rad.
Očekivani dugoročni rezultati:
- prodaja po savremenim uslovima
sanitarni pregled stoke,
- sprečavanje prodaje bolesne i
zaražene stoke,
- očuvanje zdravlja stanovništva.
Indikatori:
- zadovoljstvo korisnika.
Potencijalni partneri za implementaciju:
Lokalna zajednica, državna i privatna preduzeća.
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos:
Opština i mjesne zajednice.
Preduslovi za realizaciju:
Obezbijeđena finansijska sredstva.
Faktori rizika:
Nedostatak finansijskih sredstava.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
600.000 KM
Trajanje projekta:
36 mjeseci
266
Strateški cilj 4: Društveni razvoj, unapređenje
životnih uslova stanovništva i smanjenje siromaštva
Izrada socijalne karte stanovnika opštine
Operativni cilj 2 i 12: Adekvatna socijalna zaštita i
Prijedor
saradnja sa neprofitnim sektorom na izgradnji
sistema održivog razvoja
Kratak opis projekta: Prema procjenama opština Prijedor ima oko 110 000 stanovnika ili oko 24 000
domaćinstava. U proteklih 17 godina desile su se velike migracije stanovništva, ne postoje precizni
podaci o broju stanovnika, a ne postoji informacija kada će se popis izvršiti.
Ratna i postreatna dešavanja, tranzicija izazvalo je veliko siromaštvo. Potrebe za preventivnim radom i
socijalnom zaštitom socijalno ugroženog stanovništva su enormno porasle. Mogućnosti za socijalnu
zaštitu, a u cilju smanjenja siromaštva i prevencija socijalnih patologija su relativno ograničena. Da bismo
identifikovali i kategorisali potencijalne korisnike neophodno je izraditi socijalnu kartu stanovništva. Samo
dobra identifikacija i kategorizacija korisnika obezbijediće kvalitetno praćenje stanja i izradu kvalitetne
socijalne politike u lokalnoj zajednici.
Aktivnosti:
- Formiranje stručnog tima različitog profila: psiholog, sociolog, defektolog i soc.radnik,
- Izrada metodologije, standarda i liste indikatora,
- Pilot istraživanje (testiranje modela za izradu socijalne karte),
- Izrada socijalne karte sukcesivno po stepenu ugroženosti,
- Analiza i ažuriranje.
I faza projekta:
- Izrada metodologije, standarda i liste indikatora,
- 1000 najugroženijih porodica.
II faza projekta:
- 3000 porodica.
Projekat:
Ciljna grupa: stanovništvo opštine Prijedor (domaćinstva)
Očekivani kratkoročni rezultati:
Indikatori
1. identifikacija,
1. broj evidentiranih domaćinstava na prijedorskoj
2. kategorizacija.
opštini,
2. broj kategorisanih domaćinstava,
Očekivani dugoročni rezultati:
Indikatori
1. izrada socijalnih politika na lokalnom nivou,
1. aktivne socijalne politike,
2. kvalitetna socijalna zaštita,
2. nivo soc.zaštite,
3. smanjenje socijalne isključenosti,
3. broj soc.uklječenih,
4. povećanje socijalne sigurnosti.
4. povećan nivo ostvarivanja prava na soc i zdrav.
Zaštitu.
Potencijalni partneri za implementaciju: Centar za socijalni rad Prijedor i Udruženje građana
"Svjetionik" (na osnovu Memoranduma o saradnji).
Ostali potencijalni partneri i njihov doprinos: Institucije koje se bave socijalnom i zdravstvenom
zaštitom , udruženja građana, formalne i neformalne grupe volontera i aktivista.
Preduslovi za realizaciju: - Izrada strateškog
Faktor rizika:
plana, metodologije, standarda, liste indikatora i
- nedostatak finansijskih sredstava,
upitnika,
- nedovoljno razumijevanje lokalne zajednice.
- obezbijeđena finansijska sredstva,
- stručni tim različitih profila.
Procijenjena ukupna vrijednost projekta:
Trajanje projekta: 2 godine
150 000,00 KM
Tražena sredstva za I fazu projekta :
80 000 KM
267
PRILOG 2. FINANSIJSKI ASPEKTI STRATEGIJE
Procijenjena vrijednost ulaganja u KM
Ciljevi
STRATEGIJA
STRATEŠKI CILJ 1
Operativni cilj 1
Projekti
Ukupno
ulaganje u
KM
Ulaganje
opštine u
KM
STRATEGIJA RAZVOJA OPŠTINE PRIJEDOR 2008-2013
1.209.476.998
131.487.300
Razvoj i unapređenje infrastrukture, rješavanje prepreka
međunarodnih puteva za prevoz tereta kroz efikasne
kratkoročne intervencije, prostorno i urbanističko planiranje
976.087.000
80.665.000
Razvoj i unapređenje saobraćajne infrastrukture
861.600.000
44.250.000
1.
1. Izgradnja auto puta Prijedor – Banja Luka
500.000.000
0
2.
2. Izgradnja brze ceste Prijedor – Kozarska Dubica
250.000.000
0
3.
3. Rekonstrukcija autobuske stanice
500.000
0
4.
4. Izrada studije o mogućnostima poboljšanja gradskog i
prigradskog saobraćaja
100.000
100.000
5.
5. Izgradnja javnih garaža
1.000.000
600.000
6.
6. Izgradnja kratke zaobilaznice oko Prijedora
5.000.000
1.000.000
7.
7. Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Banja Luka –
Kozarska Dubica
10.000.000
2.000.000
8.
8. Izgradnja zaobilaznice oko Prijedora na relaciji Sanski Most –
Banja Luka
10.000.000
0
9.
9. Otklanjanje uskih grla u Prijedoru (izgradnja nadvožnjaka ili
podvožnjaka ispod pruge na Pećanima)
1.000.000
550.000
10.
10. Osposobljavanje radionice za opravku teretnih željezničkih
vagona u Prijedoru
2.000.000
0
11.
11. Remont i održavanje pruge – ind.kolosijeka Prijedor-Ljubija
2.000.000
0
12.
12. Rekonstrukcija i izgradnja lokalne putne mreže
50.000.000
25.000.000
13.
13. Razvoj infrastrukture u ruralnim područjima
30.000.000
15.000.000
13.000.000
3.500.000
5.000.000
500.000
8.000.000
3.000.000
69.200.000
19.600.000
Operativni cilj 2
Poboljšanje elektroenergetske infrastrukture koja će biti
usmjerena na podsticanje šire upotrebe nove i obnovljive
energije i unapređenje energetske efikasnosti, kao i na
jačanje usklađenosti sa energetskim regulatornim okvirom.
1. Rekonstrukcija i novoizgradnja srednjenap. distributivne mreže
i trafostanica 20/0,4kv (kilovolti), definisane urbanističkim planom
i planom JP „Elektrokrajine“ za izgradnju elektroenergetske
infrastrukture, uz primjenu modernih tehnologija za upravljanje i
automatizaciju
14.
15.
2. Rekonstrukcija i novoizgradnja niskonapon. distributivne
mreže, definisane urbanističkim planom i planom
JP“Elektrokrajine“ za izgradnju elektroenergetske infrastrukture.
Operativni cilj 3
Poboljšanje vodosnabdijevanja i izgradnja sistema za
tretman otpadnih voda
16.
1. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje
otpadnih voda za područje MZ Ljubija
6.000.000
2.000.000
17.
2. Korištenje izvorišta vode Crno Vrelo za snabdijevanje
Omarske, Kozarce, Marićke i drugih rubnih mjesta
6.000.000
2.000.000
18.
3. Vodosnabdijevanje Prijedora – sanacija, rekonstrukcija i
dogradnja sistema
17.500.000
8.000.000
19.
4. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje
otpadnih ih voda za područje MZ Kozarac i okolna naselja
5.800.000
1.000.000
20.
5. Izgradnja kanalizacionog sistema i uređaja za prečišćavanje
otpadnih ih voda za područje MZ Omarska i okolna naselja
5.500.000
1.000.000
268
6. Izgradnja centralnog uređaja za prečišćavanje otpadnih voda i
dogradnja kanalizacionog sistema Prijedor
21.
7. Izgradnja lokalnog vodovoda Tomašica
22.
Operativni cilj 4
Razvoj i unapređenje telekomunikacija kroz podršku politici
informacione i komunikacione tehnologije koja će podsticati
novo integrisano tržište elektronske mreže, medijskog
sadržaja i digitalne tehnologije. Podrška će biti usmjerena na
traženje rješenja za uklanjanje prepreka širenja korištenju
elektronskih usluga u Evropi. Razvoj i unapređenje
telekomunikacija će takođe pružiti podršku modernizaciji
usluga javnog sektora, čime će se ostvariti veća efikasnost i
bolji kvalitet usluga.
1. Puna pokrivenost opštine fiksnom i mobilnom telefonijom
25.000.000
5.000.000
3.400.000
600.000
7.997.000
600.000
2.000.000
0
5.000.000
100.000
997.000
500.000
Proširenje toplovodne mreže
22.820.000
11.650.000
26.
1. Izgradnja plinovoda na području opštine Prijedor
20.000.000
10.000.000
27.
2. Izgradnja dvije vrelovodne stanice, vrelovodne i toplovodne
mreže za priključenje postojećih negrijanih objekata, Zanatske
ulice i dijela ulice Kralja Petra I Oslobodioca
450.000
250.000
28.
3. Povećanje kapaciteta v.s.-11 proširenje toplovodne mreže za
grijanje postojećih i novoplaniranih objekata kod kina – Mrakovica
i izgradnja nove v.s. – vrelovodne i toplovodne mreže za grijanje
objekata između ulice Šoše Mažara i Partizanske
750.000
500.000
29.
4. Proširenje toplovodne mreže u djelu grada – Pećani za grijanje
izgrađenih i novoplaniranih objekata (niz prugu)
620.000
400.000
30.
5. Automatizacija vrelovodnih stanica
1.000.000
500.000
Poboljšanje prostornog i urbanističkog planiranja
1.470.000
1.065.000
23.
24.
2. Izgradnja sistema digitalne kablovske televizije IPTV, interneta
i fiksne telefonije VOIP
25.
3. Pojačavanje signala radio i TV Prijedor, kako bi se postigla
čujnost i vidljivost na cijelom području opštine Prijedor
Operativni cilj 5
Operativni cilj 6
31.
1. Završetak Prostornog plana opštine Prijedor
200.000
200.000
32.
2. Izrada Regulacioni plan nacionalnog parka „Kozara“
450.000
45.000
33.
3. Izrada Regulacionih planova poslovnih zona u Prijedoru
70.000
70.000
34.
4. Formiranje službe dokumentacije za prostorno i urbanističko
planiranje (GIS-baza podatka)
500.000
500.000
35.
5. Izrada Urbanističkog plana Prijedora
250.000
250.000
131.749.401
26.253.000
STRATEŠKI CILJ 2
Operativni cilj 1
Podrška razvoju inovacija u preduzetništvu, integraciji
tržišta, medijskog sadržaja i digitalne tehnologije,
podsticanja upotrebe nove obnovljive energije. Podsticanje
inovacija MSP, rješavanje prepreka korištenja elektronskih
usluga, podrška razvoju ITC u javnom sektoru, istraživanje
novih izvora energije, šira upotreba obnovljive energije.
Sprovođenje naučno istraživačke aktivnosti radi postizanja
ciljeva za rast, konkurentnost i zapošljavanje.
Razvoj i unapređenje rudarstva, industrije i male privrede
108.694.401
13.918.000
36.
1. Otvaranje pov. Kopa „Buvač“ na rudniku Omarska
68.250.000
0
37.
2. Projekat pokretanja proizvodnje željeznih ruda na lokalitetu
Ljubija
19.500.000
0
38.
3. Osnivanje poslovnih, industrijskih u slobodnih zona u Prijedoru
13.696.401
9.000.000
39.
4. Akreditovanje laboratorije za ispitivanje mineralnih sirovina i
materijala u rudarstvu i građevinarstvu
1.462.500
0
40.
5. Izrada dokumentacije i izgradnja prerađivačkih kapaciteta
(cement, glina, kvarcni pijesak, dolomit, prirodni željezni oksidi)
292.500
30.000
41.
6. Preduzetnička obuka za mlade
48.000
48.000
42.
7. Podrška uvođenju standarda kvaliteta
150.000
150.000
43.
8. Projekat promocije preduzetništva mladih
150.000
150.000
44.
9. Obuke iz projektnog menadžmenta
60.000
60.000
269
45.
10. Podrška za povezivanje i preduzetničke inicijative za žene
150.000
150.000
46.
11. Projekat promocija teritorije opštine Prijedor
450.000
450.000
47.
12. Razvoj preduzetničkog inkubatora Prijedor – (faza 3)
585.000
200.000
48.
13. Organizacija programa obuke za nezaposlena lica i
prilagođavanje potrebama MSP
150.000
50.000
49.
14. Promocija zajedničkih projekata i saradnje – osnivanje
klastera
90.000
20.000
50.
15. Organizacija privrede za lokalni ekonomski razvoj – osnivanje
poslovnih udruženja
60.000
10.000
51.
16. Garantni depozit za Fondaciju za razvoj
3.600.000
3.600.000
21.400.000
11.500.000
Operativni cilj 2
Razvoj održive poljoprivrede i ruralni razvoj
52.
1. Proizvodnja povrća i cvijeća u zatvorenom prostoru i na
otvorenom polju
1.500.000
750.000
53.
2. Unapređenje stočarske proizvodnje, sa akcentom na
proizvodnju mlijeka i mesa
7.000.000
4.000.000
54.
3. Osnivanje centra za edukaciju poljoprivrednih proizvođača
400.000
250.000
55.
4. Unapređenje voćarske proizvodnje
3.000.000
2.000.000
56.
5. Uređenje vodnog režima poljoprivrednog zemljišta na području
opštine Prijedor
7.000.000
3.000.000
57.
6. Proizvodnja industrijskog bilja i stočne hrane
2.500.000
1.500.000
U saradnji sa šumarstvom razvoj drvoprerađivačke
industrije i iskorištavanje potencijala Nacionalnog parka
140.000
0
1. Sanacija šumskog makadamskog puta 1.Mrakovica-Gola
planina (u dužini od 6 km) 2.Mrakovica-Glavuša (u dužini od 4
km)
140.000
0
Razvoj turističkih i trgovinskih kapaciteta
1.515.000
835.000
59.
1. Izrada biciklističkih staza u opštini Prijedor
1.000.000
600.000
60.
2. Izrada pješačkih staza u opštini Prijedor
200.000
100.000
61.
3. Opremanje info centara (Prijedor, Mrakovica, Eko centar
„Ljekarice“)
150.000
50.000
62.
4. Postavljanje turističke signalizacije na području opštine
Prijedor
100.000
60.000
63.
5. Izrada promotivnog materijala
15.000
15.000
64.
6. Postavljanje turističke signalizacije u i oko Nacionalnog parka
„Kozara“
50.000
10.000
25.680.000
5.200.000
Izgradnja sistema upravljanja čvrstim otpadom
7.500.000
3.000.000
1. Izgradnja ekološke deponije sa mogućnošću reciklaže
pojedinih sirovina (organske materije, plastika, papir, staklo,
ostali materijali) i učiniti je dijelom regionalnom
7.500.000
3.000.000
Izgradnja sistema zaštite od voda i odvođenje oborinskih
voda
18.180.000
2.200.000
66.
1. Formiranje centra za obavještavanje u sklopu održavanja i
zaštite od pucanja nasutih brana na rudištima Ljubija( Šikići) i
Gradina (Međeđa)
500.000
100.000
67.
2. Regulacija Sane i Gomjenice i regulacija Bereka i drugih
vodotoka radi zaštite od poplava
17.080.000
2.000.000
68.
3. Održavanje brane na Ribnjaku
600.000
100.000
75.960.597
19.369.300
Operativni cilj 3
58.
Operativni cilj 4
STRATEŠKI CILJ 3
Operativni cilj 1
65.
Operativni cilj 2
STRATEŠKI CILJ 4
Podrška implementaciji, unapređenju i razvoju politike i
zakonodavstva u oblasti životne sredine. Implementacija
direktiva EU o zaštiti životne sredine, jačanje znanja za
razvoj, procjenu, monitoring i vrednovanje politike
zakonodavstva EU u oblasti životne sredine.
Društveni razvoj, unapređenje životnih uslova stanovništva,
borba protiv siromaštva i nezaposlenosti, suzbijanje
diskriminacije, ravnopravnost polova, integracija osoba sa
posebnim potrebama u društvu
270
Operativni cilj 1
Poboljšanje demografske strukture i razvoj tržišta rada
1.950.000
1.750.000
50.000
50.000
69.
1. Analiza ljudskih resursa i potreba MSP, i velikih preduzeća, po
broju i vrsti kvalifikovane radne snage
70.
2. Podrška za zapošljavanje mladih visokoobrazovanih kadrova
750.000
750.000
71.
3. Podsticaj samozapošljavanju
750.000
750.000
72.
4. Osnivanje Centra za radnu orijentaciju
Operativni cilj 2
Adekvatna socijalna politika i politika zbrinjavanja socijalno
ugroženih lica zasnovana na ljudskim pravima
400.000
200.000
3.850.000
2.000.000
73.
1. Podrška višečlanim porodicama
750.000
400.000
74.
2. Zaštita djece pod rizikom i bez roditeljskog staranja
(hraniteljstvo)
700.000
300.000
75.
3. Personalna asistencija – pomoć licima sa invaliditetom i
zapošljavanje mladih
750.000
350.000
76.
4. Unapređenje kvaliteta života starih osoba kroz
vaninstitucionalnu pomoć i podršku
750.000
350.000
77.
5. Stambeno zbrinjavanje socijalno ugroženih lica
800.000
500.000
78.
6. Dnevni centar za maloljetnike
100.000
100.000
2.132.661
866.000
Operativni cilj 3
Adekvatna zdravstvena zaštita, dom zdravlja, bolnica,
apoteke
79.
1. Sanacija centralnog objekta Doma zdravlja Prijedor
540.000
216.000
80.
2. Sanacija ambulante porodične medicine
382.630
150.000
81.
3. Izgradnja ambulanti porodične medicine
1.010.031
400.000
82.
4. Razvoj dječije i preventivne stomatologije
200.000
100.000
14.518.936
5.550.000
Operativni cilj 4
Razvoj i poboljšanje sistema obrazovanja i jačanje evropske
saradnje i međunarodnih veza, a posebno promovisanje
evropske ponude visokog obrazovanja, kao i povećanje
razmjene diplomiranih studenata i akademskog osoblja
83.
1. Izgradnja / rekonstrukcija objekata područnih i matičnih
osnovnih škola
3.530.000
1.500.000
84.
2. Izgradnja objekta Visoke medicinske škole
3.000.000
300.000
85.
3. Adaptacija i opremanje potkrovlja Elektrotehničke i Mašinske
škole
378.936
200.000
86.
4. Sanacija i opremanje Gimnazije „Sveti Sava“
150.000
100.000
87.
5. Izgradnja Kampusa za studente i učenike srednjih škola
2.250.000
800.000
88.
6. Rekonstrukcija –sanacija školskog objekta u kome su
smještene 2 srednje stručne škole: Medicinsko-tehnološka i
Građevinska škola, Poljoprivredno-prehrambena škola
1.250.000
700.000
89.
7. Izgradnja sportske dvorane za potrebe fizičkog vaspitanja i
sportskih aktivnosti za srednje škole opštine Prijedor
2.500.000
1.200.000
90.
8. Izgradnja novih objekata – vrtića i adaptacija vrtića ''Radost'',
''Snježana'' i ''Đurđevak''
1.460.000
750.000
4.958.000
2.500.000
3.710.000
1.500.000
500.000
500.000
60.000
60.000
548.000
300.000
Operativni cilj 5
Razvoj i unapređenje kulture kroz jačanje zajedničkog
evropskog kulturnog prostora
91.
1. Izgradnja objekta Gradske biblioteke – sa multimedijalnim
centrom
92.
2. Rekonstrukcija i osavremenjavanje kina „ Radnik „
93.
3. Uređenje muzejskog dvorišta i izgradnja manjeg lapidarija u
okviru muzeja Kozare Prijedor
94.
4. Adaptacija i nadziđivanje objekta Pozorišta „Prijedor“
95.
5. Adaptacija zgrade SKUD „Dr Mladen Stojanović“
60.000
60.000
96.
6. Podrška kulturnim manifestacijama u opštini Prijedor
80.000
80.000
34.155.000
2.800.000
Operativni cilj 6
Razvoj i unapređenje sporta i fizičke kulture
97.
1. Izgradnja sportskih terena
98.
2.Gradski stadion-poslovno sportski centar „Rudar“ Prijedor
1.000.000
800.000
33.155.000
2.000.000
271
Operativni cilj 7
Poboljšanje položaja mladih i pružanje podrške evropskom
građanstvu i solidarnosti mladih
10.213.000
2.813.300
1. Kulturno-edukativni omladinski centar „Ljetna bašta“
676.400
300.000
100.
2. Opremanje prostorija društvenih domova na području opštine
Prijedor
200.000
200.000
101.
3. Stambeno zbrinjavanje mladih
995.000
497.500
102.
4. Zdravstveno zbrinjavanje mladih
341.600
215.800
103.
5. Internacionalni omladinski kamp „Kozara“ - Prijedor
8.000.000
1.600.000
203.000
150.000
50.000
50.000
133.000
80.000
20.000
20.000
Razvoj i unapređenje javnih usluga
2.500.000
300.000
1. Formiranje Centra za gašenje požara iz aviona u Republici
Srpskoj, centar u Prijedoru (na nivou RS 5.000.000 KM , na nivou
opštine PD 2.500.000 KM)
2.500.000
300.000
Proširenje kapaciteta groblja
500.000
250.000
1. Proširenje centralnog gradskog groblja Pašinac – Prijedor
500.000
250.000
Izgradnja i poboljšanje rada pijaca
900.000
350.000
99.
Operativni cilj 8
Efikasna i moderna lokalna uprava i samouprava
104.
1. Pojednostavljenje administrativnih procesa
105.
2. Modernizacija rada javne uprave primjenom informacionih
tehnologija
106.
3. Sertifikacija lokalne uprave
Operativni cilj 9
107.
Operativni cilj 10
108.
Operativni cilj 11
109.
1. Rekonstrukcija „Gradske tržnice“ a.d. Prijedor
300.000
150.000
110.
2. Rješavanje statusa stočnih pijaca i njihovo uređenje
Operativni cilj 12
111.
600.000
200.000
Saradnja sa neprofitinim sektorom na izgradnji sistema
održivog razvoja
80.000
40.000
1. Izrada socijalne karte stanovnika opštine Prijedor
80.000
40.000
272
PRILOG 3. UČESNICI U PROCESU IZRADE STRATEGIJE
PROJEKTNI TIM
Tim koji je radio na strateškom planiranju bio je multidisciplinaran po sastavu, tj. uključio je
saradnike iz raznih oblasti pošto je i sam rad na strateškom planiranju multidisciplinaran. Na
čelu tima je načelnik opštine Prijedor, koji je zadužen za proces stvaranja i realizacije
strategije.
PROJEKTNI TIM
Rb
Opis – funkcija
Ime i prezima
1.
Načelnik opštine Prijedor – rukovodilac tima
Marko Pavić
2.
Načelnik Odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti
Boro Vojvodić
3.
Načelnica Odjeljenja za finansije
Biljana Malbašić
4.
Načelnica Odjeljenja za prostorno planiranje
Mirjana Komljenović
5.
Načelnik Odjeljenja za stambeno komunalne poslove
Drago Tadić
6.
Načelnik Odjeljenja za opštu upravu
Mirzad Islamović
7.
Načelnik Odjeljenja za boračko invalidsku zaštitu
Mišo Rodić
8.
Direktor prijedorske agencije za ekonomski razvoj opštine Mišo Reljić
Prijedor “PREDA-PD“
9.
Predstavnica Centra za razvoj poljoprivrede
Tatjana Marić
10. Direktorica Turističke organizacije opštine Prijedor
Amira Ganić
11. Udruženje drvoprerađivača
Ratko Macanović
12
Udruženje metalaca
Boro Babić
13. Udruženje tekstilaca
Elizabeta Josipović
14. Dekan više poslovne škola
Radmilo Kondić
15. Dekan više medicinske škola
Radenko Stijepić
16. Dekan Koledža Janjoš
Đuro Mikić
17. Predstavnik Omladinskog savjeta
Saša Bursać
18. Predstavnik Aktiva direktora srednjih škola
Nikica Došen
19. Predstavnik skupštine opštine Prijedor
Azra Pašalić
20. Predstavnik mjesne zajednice Kozarac
Ekrem Hadžić
21. Predstavnik sporta
Slobodan Simatović
22. Predstavnik kulture
Milenko Radivojac
273
RADNA GRUPA
Rb
Opis – funkcija
Ime i prezima
1.
Načelnik Odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti
Boro Vojvodić
2.
Direktor prijedorske agencije za ekonomski razvoj
„PREDA-PD“
Mišo Reljić
3.
Koordinator za upravljanje projektima u asocijaciji
„PREDA-PD
Milena Gnjatović
4.
Rudarski institut Prijedor
Salčin Esad
5.
Zavod za zapošljavanje RS filijala Prijedor
Željana Bera
6.
Zamjenica direktora Turističke organizacije Prijedor
Slađana Jović
7.
Šef Odsjeka za komunalne poslove
Radan Vukadinović
8.
Šef Odsjeka za prostorno planiranje
Vesna Nikolić Ritan
9.
Šef Odsjeka za privredu
Željko Grahovac
10. Samostalni stručni saradnik za poljoprivredu, šumarstvo,
vodoprivredu, lov i ribolov
Radovan Milosavljević
11. Samostalna stručna saradnica plana i analize za obradu Irena Matijaš
dokumentacionih materijala i statistike
12. Samostalna stručna saradnica za ekonomski razvoj
Zinajda Hošić
13. Samostalna stručna saradnica plana i analize za obradu Ranka Palalić
dokumentacionih materijala i statistike
14. Predstavnik Centra za razvoj poljoprivrede
Tatjana Marić
15. Samostalni stručni saradnik za poslove koordinacije Stanko Marković
projekata i infrastrukture
16. Šef Odsjeka civilne zaštite
Dušan Vranješ
17. Stručni saradnik za poslove civilne zaštite
Draško Đenadija
274
PARTNERSKA GRUPA
Red.
br.
Šifra
djel.
1
1.
2
2.
5
3.
13
4.
5.
15
6.
7.
8.
9.
10.
11.
17
18
12.
13.
20
14.
36
15.
25
28
29
16.
45
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
51 i
52
55
24.
25.
26.
60 i
Djelatnost
Poljoprivreda
Centar za razvoj i unapređenje poljoprivr.
Šumarstvo
Direktor-JPŠ Šume Srpske, ŠG Prijedor
Ribarstvo
Direktor-Ribarsko preduzeće Saničani a.d.
Vađenje ruda metala
Direktor Novi rudnici Mittal a.d
Direktor RŽR Ljubija
Proizvodnja prehramb. proiz. i pića i prer.
životinj. i živ. mesa
Direktor Impro a.d
Proizvodnja mlinskih proizvoda
Direktor Klaspromeks
Žitoprerada
Proizvodnja keksa
Direktor Mira a.d
Proizvodnja destil. alkoh. pića
Direktor Prijedorčanka a.d
Proizvodnja mliječ. proizvoda
Direktor Čulić d.o.o
Proizvodnja tekst. pred. i tkanina
Proizvodnja odjev. predmeta
Udruženje tekstilaca PD-TEX – Predsjednik
UO
Proizvodnja namještaja
Prerada drveta i pr. od drveta, osim
namještaja udruž. drvoprerađivača „Drvo
PD“- predsjdnik UO
Proizvodnja proiz. od gume i pl. masa
Proizvodnja stand. metal. Proizvoda,
osim mašina
Proizvodnja mašina i uređaja
Udruž. Metaloprerađ. „Metal PD“ – predsjednik
UO
Građevinarstvo
direktor Gradinvest d.o.o
dir.“Trgodrvo“
direktor „Prijedorputevi“
Udruž. niskograd.“Niskogradnja PD“
predsjednik UO
direktor “Jasminprevoz“ d.o.o
Trgovina na veliko i malo
„Janjoš“ doo
direktor“Nikić“d.o.o
Hoteli i restorani
Udruž. ugost.“Horeca PD“ čl. UO
direktor “Ekocentar Lončari“
direktor „La Pont“
Saobraćaj, skladištenje i veze
Prezime i ime
Marić Tatjana
Drljača Miroslav
Marčetić Lazo
Jelača Mladen
Grbić Božo
Sukara Siniša
Mrkalj Sejad
Kos Zoran
Turnšek Miroslav
Vukelić Nikola
Čulić Mladen
Josipović Elizabeta
Šalabalija Radovan
Macanović Ratko
Lukić Radomir
Babić Boro
Prpoš Tomislav
Miletić Vojo
Čorokalo Dragan
Kečan Branka
Jakupović Jasmin
Janjoš Vojislav
Nikić Sretko
Mirković Vladislav
Lončar Dragomir
Surtov Radovan
275
27.
28.
29.
30.
64
72
31.
74
32.
85
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
direktor Srpske pošte pj Prijedor
direktor Telekom Srpske
direktor RTRS, ITC Prijedor
direktor ITC Kozarski vijesnik
Kompjuterske i srodne aktiv.
direktor Ki Sistemi doo
Ostale poslovne aktivnosti
direktor „Industroprojekta“
Zdravstveni i socijalni rad
direktor „Bolnice“
direktor “Doma zdravlja“
Institucije org. I javna preduzeća
direktor - A.D.„Komun. Usluge“
direktor - A.D.“Vodovod“
direktor - Elektrodistribucije
direktor - Toplana a.d
direktor - Centar za socijalni rad
Zavod za zapošljavanje
direktor - Zav. za izgr. grada i opš.
direktor - Nac. Park Kozara
direktor - Poreska uprava
Šef- Carinska ispostava PD
direktor - Rep. geod. uprava p. PD
direktor - Fond PIO, filijala PD
direktor - Pozorište
direktor - Galerija
direktor - Bioskop
direktor - muzeja „Kozare“
Predstavnici sporta:
Predsjednik aktiva direktora
srednjih škola
Predsjednik aktiva direktora
osnovnih škola
Predstavnici visokoškolskih
institucija na podr. Op. Prijedor
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
Balaban Dragoslav
Bursać Dragan
Sovilj Mirko
Miodragović Mladen
Dujo Milanko
Reljić Vlado
Pavić Dalibor
Savanović Dragan
Javorić Rade
Bera Željana
Stanisavljević Zoran
Kos Vinko
Kesić Goran
Aleksić Blagica
Matijaš Branka
Kragulj Ljiljana
Baroš Zoran
Ilijašević Tihomir
Karahodžić Safira
Radivojac Milenko
Antonić Slavko
Kovačević Zdravko
Došen Nikica
Vučkovac Milenko
Kondić Radmilo
Novaković Zoran
Stijepić Radenko
Đudurović Milan
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
Dukić Jelena
Vučković Ranko
Babić Boris
Sovilj Zoran
NVO sektor
Udruženje Čeha „Češka beseda“
Izvr. direktor NVO „DON“
NVO „SVETIONIK“
Lokalna izvršna vlast
Načelnik opštine
Zamjenica načelnika opštine
Načelnik Odj. stambeno-komun.
Načelnica Odj. za prostorno uređe.
Načelnica Odj. za finansije
Načelnik Odj. za privredu i društvene
djelatnosti
Direktor Agencije „PREDA“PD
Direktorica Turističke organizacije
Lokalna zakonodavna vlast
Predsjednica SO
Man Zvonko
Marić Murisa
Macura Rajko
Pavić Marko
Babić Ljilja
Tadić Drago
Komljenović Mirjana
Malbašić Biljana
Vojvodić Boro
Reljić Mišo
Ganić Amira
Pašalić Azra
276
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
Potpredsjednik SO
Šef kluba odbornika SDS
Šef kluba odbornika SNSD
Šef kluba odbornika DNS
Šef kluba odbornika SDA
Šef kluba odbornika SbiH
Šef kluba odbornika PDP
Šef kluba odbornika SRS RS
Šef kluba odbornika SPRS
Predstavnici Prijedora u višim
nivoima zakonodavne i izvršne
vlasti
Narodni poslanici i odbornici
Tubin Dušan
Zrnić Milorad
Jelača Vesna
Radić Slavica
Blažević Mesud
Suljanović Sead
Đaković Nada
Radić Vlado
Mutić Mile
Rodić Dragutin
Prpoš Tomislav
Kesić Aleksandar
Dukić Gordana
Hošić Zinajda
Murselović Muharem
Bojić Borislav
Jauz Nino
277
FOKUS GRUPE :
Red.
Br.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
NAZIVI FOKUS GRUPA I ČLANOVA
I – Demografska struktura i tržište rada
Zorić Radmila
Latinčić Radana
Suvajac Zdravko
Pepić Nada- voditeljica fokus grupe
Kragulj Ljiljana
Gnjatović Milena –voditeljica fokus grupe
Vujić Draško
Kragulj Biljana
Puzić Radmila
Pašić Radomir
Plavšić Rajko
II – Infrastruktura i javne usluge
Tadić Drago- vođa fokus grupe
Krneta Miroslav
Marković Stanko
Savanović Dragan
Reljić Vlado
Dujo Milanko
Pavić Dalibor
Suljanović Sead
Vučković Ranko
Kadić Jovan
Balaban Dragoslav
Glušac Miroslav
Stanisavljević Zoran
Škondrić Jovan
Milanović Nenad
Milorad Šipka
Draško Ljubičić
III – Prostorno planiranje građevinarstvo i ekologija
Komljenović Mirjana- voditeljica fokus grupe
Ritan Vesna
Hajnal Snježana
Vranješ Snježana
Čorokalo Dragan
Bursać Dragan
Prpoš Tomislav
Stanisavljević Zoran
Mamlić Milan (MB MODUL)
Kečan Branka
Grbić Milica (BDB INVEST)
Jakupović Jasmin
Jović Vera
Pavičić Rada
Sredić Svjetlana
Matijaš Branka
Vranješ Dušan
Đenadija Draško
IV – Industrija i rudarstvo
278
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
1.
Vojvodić Boro- vođa fokus grupe
Malbašić Vlado
Hošić Zinajda
Mitrović Miladin
Turnšek Miroslav
Jelača Mladen
Šalabalija Radovan
Grbić Božo
Josipović Elizabeta
Sukara Siniša
Macanović Ratko
Čulić Mladen
Mrkalj Sead
Kos Zoran
Reljić Mišo
Salčin Esad
Inđić Dragan
Miladinović Predrag
Babić Boro
Lukić Radomir
Macura Rajko
V – Poljoprivreda i vodoprivreda
Milosavljević Radovan- vođa fokus grupe
Marić Tatjana
Kecman Ljubinko
Dražić Jovanka
Kljajić Radoslav
Janjić Ljiljana
Kovačević Branka
Vujković Dragomir
Marčetić Lazo
VI - Šumarstvo
Milosavljević Radovan
Drljača Miroslav- vođa fokus grupe
Kneginjić Igor
Rodić Goran
Romčević Dragan
Miletić Vojo
VII – Trgovina, turizam i ugostiteljstvo
Kos Vinko
Lekanić Jovan- vođa fokus grupe
Palalić Ranka
Kantar Dragoja
Grahovac Željko
Jović Slađana
Janjoš Vojislav
Nikić Sretko
Balić Edin
Surtov Radovan
Lončar Dragomir
Murselović Muharem
Mirković Vladislav
Sikima Krsto
VIII – Saobraćaj, skladištenje i komunikacije
Vukadinović Radan- vođa fokus grupe
279
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
4.
5.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
1.
2.
3.
Jeftić Aleksandar
Dukić Jelena
Ćuk Dragan
Babić Boris
Sovilj Zoran
Pavičić Vojo
Gnjatović Marinko
Baljak Zoran
Borovčanin Nenad
Balaban Dragoslav
Bešir Milan
IX - Obrazovanje
Rosić Olivera- voditeljica fokus grupe
Dukić Gordana
Došen Nikica
Vučković Milenko
Babić Ljubica
Stijepić Radenko
Blažević Mesud
Đaković Nada
Kararić Fatima
Tepić Nada
Rokvić Slobodan
Novaković Zoran
Đudurović Milan
Čelica Savo
X - Kultura
Glamočanin Mirko- vođa fokus grupe
Stojić Branislav
Radivojac Milenko
Baroš Zoran
Karahodžić Safira
Ilijašević Tihomir
Bilbija Radenko
Mutić Mile
Đikić Snežana
XI – Sport, lov i ribolov
Rosić Draško
Bojanović Dragan
Stijepić Radenko
Reljić Vlado
Vučičević Rajko
Ostojić Zdravko- vođa fokus grupe
Jauz Nino
Antonić Slavko
Puđa Predrag
Kovačević Zdravko
Simatović Slobodan
Torbica Boško
Radošević Luka
Mionić Žarko
XII – Finansijsko posredovanje
Malbašić Biljana- voditeljica fokus grupe
Vojvodić Boro
Matijaš Irena
280
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
Golubović Marko
Reljić Slobodanka
Garača Rada
Stijepić Janko
Vukoje Goran
Kesić Goran
Aleksić Blagica
XIII – Lokalna uprava
Pašalić Azra- voditeljica fokus grupe
Tubin Dušan
Babić Ljilja
Rodić Dragutin
Islamović Mirzad
Stojić Vera
Škondrić Željko
Rodić Mišo
XIV – Zdravstvo i socijalna zaštita
Bijelić Miloš- vođa fokus grupe
Sovilj Mirko
Miodragović Mladen
Jalača Vesna
Javorić Rade
Kesić Aleksandar
Radić Vlado
Radić Slavica
XV – NVO I UDRUŽENJA
Man Zvonko
Marić Murisa- voditeljica fokus grupe
Macura Rajko
Bojić Borislav
Karlica Zdravka
Salešević Ramo-predstavnik udruženja Roma
XVI- OMLADINA
Stojić Branislav- vođa fokus grupe
Bursać Saša
Omladinski savjet: Dejanović Dejan, mr Ergarac Zoran,
Radinović Dragana, Avdić Sanela, Polovina Milovan, Ninić
Vesna, Krivić Goran.
Koordinator ispred odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti : Boro Vojvodić
Koordinatori ispred odsjeka za privredu : Željko Grahovac, Irena Matijaš, Ranka Palalić
Koordinatori ispred asocijacije „PREDA-PD“ : Mišo Reljić i Milena Gnjatović
Glavni konsultant: Prof. dr Zdravko Todorović, Ekonomski fakultet Banja Luka
281

prirodni resursi - Bosna i Hercegovina

Aneks 11b - Strategija 2024

BIOMEDICINSKA ISTRAŽIVANJA Učestalost karcinoma dojke u

Потврду о заинтересованости општине потребно је

POLITIKA LOKALNOG RAZVOJA UVODNI PRISTUP Lokalni razvoj

izborni-program

Ovdje - WordPress.com

програм кориштења прихода од посебних намјена за шуме у

Brošura projekta

GRAD PRIJEDOR INTEGRALNA STRATEGIJA