× È Å Ó 5 Ιούνιος 2010 α έ Ν Tα του - Ó Ç Ì Å Ñ Á - Á Õ Ñ É Ï Άη - Στράτη ´Åêäïóç ôïõ Óõëëüãïõ ôùí Áðáíôá÷ïý Áãéïåõóôñáôéôþí “Ï ÁÃÉÏÓ ÅÕÓÔÑÁÔÉÏÓ” Á. Óïößáò 18 - Í. Óìýñíç T.K. 17123 - Ôçë./Fax: 210-9316644 • ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ H Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η Κοινότητα του Αγίου Ευστρατίου και το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία διοργάνωσαν με μεγάλη επιτυχία συνέδριο με θέμα “Ο Αη-Στράτης και το όραμα της Αειφόρου Ανάπτυξης” στις 29 ΜαÀου στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών στην πλατεία Κλαυθμώνος. Στο παρακάτω κείμενο εκφράζονται απόψεις της οργανωτικής επιτροπής γύρω από τις οποίες περιστράφηκε το συνέδριο. “Η προσέγγιση που θέλουμε να ακολουθήσουμε και να εφαρμόσουμε στο πείραμα του Αη-Στράτη είναι να δημιουργήσουμε ένα νησί που να είναι αυτάρκες και αυτόνομο. Δηλαδή με δικούς του πόρους να ικανοποιεί τις δικές του ανάγκες. Αυτό περιλαμβάνει φυσικά την ενέργεια (όπου οι τοπικοί πόροι είναι ο ήλιος, ο άνεμος, και τα κύματα), τα τρόφιμα, την διαχείριση των αποβλήτων, τις μετακινήσεις (δηλ. τα καύσιμα που απαιτούνται για τις μετακινήσεις) και τον πρωτογενή έως τριτογενή τομέα. Το ολοκληρωμένο σχέδιο στοχεύει στην: Αειφόρο ανάπτυξη του νησιού με ενεργειακή τροφοδοσία προερχόμενη κατά 100% από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), αυτονομία σε τρόφιμα (βιολογικά χαμηλού κόστους με χρήση νέων υδροπονικών τεχνολογιών) και νερό, παρεμβάσεις σε θέματα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, βιολογικού καθαρισμού με φυτά καθαρισμού (χωρίς κατανάλωση ενέργειας), δράσεις για σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, και παρεμβάσεις για βιώσιμο πρωτογενή τομέα (βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, βιώσιμη παραδοσιακή αλιεία. Όμως αυτό που θέλει να πετύχει το πείραμα στον ΑηΣτράτη δεν είναι μόνο η εφαρμογή και επίδειξη τεχνολογικών λύσεων και το πώς η τεχνολογία αν εφαρμοστεί με σωστό τρόπο μπορεί να λύσει προβλήματα της κοινωνίας. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση στο έργο αυτό, περιλαμβάνει ή μάλλον ξεκινάει από πιο σημαντικές συνιστώσες. - Περιβαλλοντική και κοινωνική συνιστώσα (π.χ. ανεργία) μαζί με την οικονομική. - Ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας καθώς και επεκτασιμότητα και μεταφερσιμότητα του μοντέλου. - Τεχνολογίες με Ελληνική προστιθέμενη αξία. - Δημιουργία βιώσιμης αειφόρου ανάπτυξης για τα νησιά μας η οποία να στηρίζεται σε νέες «πράσινες» Ελληνικές τεχνολογίες που δημιουργούνται ή μπορούν να δημιουργηθούν στο εγγύς ΜΕΛΛΟΝ. - Πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής τομέας, καταδυτικά πάρκα, εκπαίδευση, ενεργειακή ακαδημία, έρευνα. - Κάλυψη αναγκών και όχι προσέγγιση κέρδους. Αγιοστρατίτες - Αγιοστρατίτισσες και φίλοι του νησιού μας, Σ’ αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που περνάει η χώρα μας, η νησιώτικη κοινωνία μας θα πρέπει να τα βγάλει πάλι πέρα. Ο Άη-Στράτης ξέρει από δυσκολίες γιατί έχει περάσει πολλές. Η ζωή των κατοίκων του δεν ήταν ποτέ εύκολη, αλλά όλοι οι Αγιοστρατίτες δουλεύανε και παράγανε: κτηνοτροφικά προϊόντα, αγροτικά προϊόντα, ψάρια και αλιεύματα, ό,τι μπορούσαν κι ό,τι πρόσφερε ο τόπος. Τα τελευταία χρόνια παράγουν και εξαιρετικές τουριστικές υπηρεσίες. Δεν έζησαν ποτέ ούτε με μίζες, ούτε με δανεικά. Ζούσαν και πρόκοβαν με τη δουλειά τους είτε στο νησί, είτε στη διασπορά. Και σ’ αυτήν την κρίση θα παλέψουμε όλοι για την ανάπτυξη του νησιού και θα τα βγάλουμε πέρα. Ελπίζουμε ότι η παρούσα κυβέρνηση θα στηρίξει το σχέδιο για το “πράσινο νησί” με ένα πλήρες πρόγραμμα βιωσιμότητας, περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής. Το τεύχος είναι αφιερωμένο στις πορείες ζωής ανθρώπων του νησιού που με την εργατικότητα και την στάση τους αποτελούν παράδειγμα για όλους. Καλό καλοκαίρι! Γιώργος Σιγάλας - Νέα αντίληψη της οικονομίας και το πως μπορεί να μπει η οικονομία σε νέο ανταγωνιστικό πλαίσιο συνδυαζόμενη με νέες τεχνολογίες ενώ ταυτόχρονα λύνει υπάρχοντα σημαντικά προβλήματα στα νησιά. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για αυτό που ονομάζεται Πράσινη Ανάπτυξη ή αυτό που ονομάζεται Νέα Οικονομία. Μία κατεύθυνση, που κινδυνεύει να γίνει η επικρατούσα και είναι ίσως η πλέον εσφαλμένη, είναι “Πως θα κερδίσουμε από την Οικολογία”. Δηλαδή πως θα χρησιμοποιήσουμε την ανάγκη για το οικονομικό κέρδος. Με αυτό τον τρόπο χάνεται η ουσία. Η σωστή προσέγγιση είναι η μετάβαση από την οικονομία του κέρδους (αυτή που έχει πρωταρχικό στόχο το κέρδος) στην οικονομία της αντιμετώπισης των αναγκών διατηρώντας την οικολογική και κοινωνική ισορροπία και εκεί στοχεύει το έργο αυτό. Φυσικό επακόλουθο και αποτέλεσμα (που με βεβαιότητα θα προκύψει) είναι η οικονομική ωφέλεια, δεν είναι ο αποκλειστικός αυτοσκοπός. Αυτό είναι τελικά η ισορροπία μεταξύ φύσης - ανθρώπου και πολιτισμού”. Ομιλητές της ημερίδας ήταν οι εξής: Π. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, N. NΙΚΗΤΑΚΟΣ - ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΛΑΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – Ι. KAΟΥΡΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΒΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ, ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ, ΧΑΤΖΗΠΑΡΑΔΕΙΣΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΟΙΛΑΚΟΣ, ΜΑΡΙΑ ΒΙΤΩΡΙΔΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΡΝΙΚΟΣ, ΑΡΗΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, NΑΤΑΛΙΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗ, ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ. 2 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç Μήνυμα Προέδρου «Η χώρα μας ταλανίζεται από μια πρωτοφανή οικονομική κρίση και ύφεση. Πιστεύουμε όμως ότι και η φετεινή τουριστική περίοδος στο νησί μας θα είναι εξαιρετική εάν οι απανταχού αγιοστρατίτες και όσοι αγαπούν το νησί θα έρθουν για διακοπές στις όμορφες παραλίες και στις γαλάζιες θάλασσες μας. Είμαστε βέβαιοι ότι και όλοι οι επαγγελματίες του νησιού κατανοώντας τα προβλήματα που δημιουργεί η οικονομική κρίση σε όλους θα σταθούν όπως πάντα υπεύθυνοι, συνεπείς, λογικοί στις τιμές τους, άψογοι στην εξυπηρέτηση με διάθεση προσφοράς, ότι θα είναι βιτρίνα του νησιού ώστε οι επισκέπτες και οι τουρίστες να αποκομίζουν τις καλύτερες εντυπώσεις από τους ανθρώπους του νησιού και να φύγουν με άριστες αναμνήσεις. Εύχομαι σε όλους υγεία και να συναντηθούμε όλοι μαζί στον Άγιο Ευστράτιο». Μετά τιμής, ο Πρόεδρος Γιώργος Νικολέτος Åíçìåñùôéêü Ýíôõðï ôïõ Óõëëüãïõ ôùí Áðáíôá÷ïý Áãéïåõóôñáôéôþí “Ï ¢ãéïò ÅõóôñÜôéïò” Åêäßäåôáé êÜèå åîÜìçíï Õðåýèõíïò óýìöùíá ìå ôï íüìï: Ãéþñãïò ÍéêïëÝôïò Áñ÷éóõíôÜêôçò: Ãéþñãïò ÓéãÜëáò Óå áõôü ôï ôåý÷ïò óõíåñãÜóôçêáí: Á. ÊïõãéáãêÜò, Α. Κουνενίδης, Χ. Μακρής. Tá åíõðüãñáöá Üñèñá åêöñÜæïõí ôéò áðüøåéò ôùí óõããñáöÝùí ôïõò. ×ÑÇÓÉÌÁ ÔÇËÅÖÙÍÁ Êïéíüôçôá: 22540 - 93210 Ê.Å.Ð.: 22540 - 93312 Áóôõíïìßá: 22540 - 93201 Ëéìåíáñ÷åßï: 22540 - 93393 Ôá÷õäñïìåßï: 22540 - 93221 Éáôñåßï: 22540 - 93222 ÅìâÜóìáôá êáé åðéôáãÝò íá áðïóôÝëëïíôáé óôï üíïìá ôïõ ÐñïÝäñïõ ôïõ Óõëëüãïõ. Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ Η ετήσια γενική συνέλευση πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010 το πρωί, στο ξενοδοχείο Κοράλ με την περίφημη θέα στον Σαρωνικό στο Παλαιό Φάληρο. Τυχερή στην κοπή πίτας για φέτος ήταν η Άλκηστη Τζωρτζή. Ιδιαίτερη στιγμή η βράβευση από τον Σύλλογο με τιμητική πλακέτα του αείμνηστου Βασίλη Μανικάκη για το ανεκτίμητης αξίας φωτογραφικό υλικό που άφησε κληρονομιά σε όσους αγαπούν τον Αη-Στράτη. Η ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ Β. ΜΑΝΙΚΑΚΗ Την πλακέτα παρέλαβε η κόρη του Φανή Μανικάκη - Νικολαντή που μας τίμησε με την παρουσία της και η οποία αντιφώνησε ως εξής: “Εκ μέρους της οικογένειας Βασίλη Μανικάκη ευχαριστώ το Δ.Σ. του Συλλόγου και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο κ. Γιώργο Νικολέτο για την τιμητική διάκριση για τον πατέρα μας. Οι φωτογραφίες του Βασίλη Μανικάκη δεν είναι ένα απλό αρχείο, είναι η καταγραφή της ιστορίας του νησιού μας, αποτελεί μια μοναδικότητα για ένα απομονωμένο μικρό τόπο και ανήκουν σε όλους τους Αγιοστρατίτες. Βλέποντας τις φωτογραφίες οι παλιότεροι αναπολούμε με νοσταλγία την τότε ζωή στο χωριό μας που έφυγε χωρίς επιστροφή και τα νέα παιδιά βλέποντας τις φωτογραφίες και ακούγοντας τις διηγήσεις μας μαθαίνουν για Ο Πρόεδρος του Συλλόγου προσφέρει την τιμητική πλακέτα. την ιστορία και την ζωή στο νησί”. ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ Τον Φεβρουάριο πραγματοποιήθηκε στο κοσμικό κέντρο “ΠΟΝΤΟΣ” στο Π. Φάληρο η ετήσια αποκριάτικη χοροεσπερίδα μας, στην οποία προσήλθαν 220 συμπατριώτες μας και όχι μόνο αφού ένα ολόκληρο τραπέζι 35 ατόμων είχε κρατηθεί και γεμίσει από φίλους του πατριώτη Κωστή Κουφούδη. Την χοροεσπερίδα μας, η οποία σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία (χώρος άψογος, φαγητό άφθονο και καλομαγειρεμένο με ζωντανή ορχήστρα που διέθετε και βιολί για την νησιώτικη νότα με τραγουδιστές και τραγουδίστριες), τίμησε με την παρουσία του ο επίτιμος Πρόεδρος του Συλλόγου Άρις Κουνενίδης μετά της συζύγου του Ιωάννας. Κληρώθηκαν δώρα σε δεκάδες τυχερούς. Και του χρόνου!! Φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις μας μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα του συλλόγου http:/www.aistratis.gr Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 3 γράφει ο Χαράλαμπος μακρής Το τελευταίο διάστημα απασχολεί την επικαιρότητα, προκαλώντας αρνητικές ή θετικές αντδράσεις το σχέδιο «Καλλικράτης», που αλλάζει την διοικητική αρχιτεκτονική στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τι είναι όμως το σχέδιο «Καλλικράτης»; Σε τι στοχεύει; Ποιούς σκοπούς υπηρετεί; Τι αλλάζει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στον διοικητικό χάρτη της χώρας γενικότερα; Τι προσφέρει στη οικονομική κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο και της χώρας γενικότερα; Ποιο θα είναι το τελικό όφελος για τον απλό πολίτη; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν έτσι ώστε να γίνει κατανοητό σε όλους ότι το σχέδιο «Καλλικράτης» είναι πολύ περισσότερα πράγματα από τις αναγκαστικές συνενώσεις και τον περιορισμό των δήμων στο 1/3 αυτών που είναι σήμερα. Αφορά στη συνολική διοικητική αναδιάταξη και τη νέα αρχιτεκτονική διάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και του διοικητικού χάρτη της χώρας γενοκότερα. Αλλάζει στην ουσία το μέχρι σήμερα ισχύον διοικητικό μοντέλο που κατά γενική ομολογία παρά τις προσπάθειες που προηγήθηκαν (Καποδίστριας), έχει χρεοκοπήσει και ευθύνεται για πολλές παθογένειες του δημόσιου βίου και Ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας που όλοι βιώνουμε καθημερινά. Η εφαρμογή λοιπόν του σχεδίου Καλλικράτης είναι μία ώριμη και αδήρικτη ανάγκη πανθομολογούμενη παρά τις διαφοροποιήσεις από το σύνολο του πολιτικού κόσμου, των μελών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και των συλλογικών και επιστημονικών οργάνων που έχουν σχέση με την δημόσια διοίκηση. Τι προβλέπει το σχέδιο Καλλικράτης; Κατ΄αρχή σύμφωνα με το Σύνταγμα οι βαθμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι δύο: Ο πρώτος Α΄ (δήμοι) και ο δεύτερος Β΄ οι 13 αιρετές περιφέρειες. Οι υπάρχουσες μέχρι σήμερα νομαρχίες καταργούνται. Οι αρμοδιότητες των Νομαρχιών μεταβιβάζονται στους δήμους πλην ορισμένων που ασκούνται από τις Περιφέρειες και τις 7 Γενικές διοικήσεις που δημιουργούνται. Στις Γενικές Διοικήσεις μεταβιβάζονται και ορισμένες αρμοδιότητες των σημερινών Περιφερειών. Ο πρώτος βαθμός αποτελείται από τους δήμους των οποίων ο αριθμός σύμφωνα με το σχέδιο περιορίζεται με αναγκαστικές συνενώσεις στους 325 σε όλη την χώρα από τους 1032 δήμους και κοινότητες που υπάρχουν σήμερα. Έχουμε δηλαδή ένα νέο διοικητικό ιστό που αποτελείται από ισχυρούς και μεγάλους δήμους που είναι οικονομικά υγιή κύτταρα, ώστε να είναι σε θέση να ασκήσουν μια σειρά νέων αρμοδιοτήτων που τους μεταβιβάζονται πέραν αυτών που είχαν μέχρις σήμερα. Πραγματοποιείται έτσι μια ουσιαστική και πραγματική αποκέντρωση με δήμους που έχουν την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και διαθέτουν διαχειριστική και τεχνική επάρκεια, αλλά και τους ανθρώπι- νους πόρους (στελέχωση) για την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής. Δήμοι οι οποίοι θα έχουν πλέον την επιχειρηματική ικανότητα να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι τα τοπικά προβλήματα αντί να μεσιτεύουν σε άλλα επίπεδα εξουσίας. Δήμοι που θα ανταποκρίνονται στα πρότυπα των σύγχρονων Ευρωπαϊκών ΟΤΑ (Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης) και θα μπορούν να τους ανταγωνίζονται επάξια. Στο δεύτερο βαθμό έχουμε για πρώτη φορά αιρετή Περιφέρεια με αποκεντρωμένες αρμοδιότητες που ασκούσε μέχρι σήμερα η κεντρική εξουσία. Τα προβλήματα της Περιφέρειας πλέον αντιμετωπίζονται σε τοπικό επίπεδο από δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα και αιρετούς που λογοδοτούν στην τοπική κοινωνία. Όμως και ο τρόπος άσκησης της εξουσίας μέχρι σήμερα αλλάζει. Δημιουργούνται νέοι θεσμοί, ελεγκτικοί μηχανισμοί και ανεξάρτητες αρχές για την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη και τη διασφάλιση της διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα άσκησης της εξουσίας. Για να πετύχει όμως όλη αυτή η προσπάθεια χρειάζονται οι απαραίτητοι χρηματικοί πόροι. Η εφαρμογή του σχεδίου «Καλλικράτης» υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Ε.ΛΛ.Α.Δ.Α.» οι πόροι του οποίου είναι 4 δις Ευρώ, ενώ από τις συνενώσεις των δήμων και τον περιορισμό των νομικών προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων εξοικονομούνται περίπου 1.5 δις Ευρώ. Πιστεύω ότι όλα αυτά που ανέφερα είναι σημαντικά. Αυτά αποτελούν το μείζον του σχεδίου Καλλικράτης και σ΄αυτά πρέπει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας. συνέχεια στην σελίδα 4 ÓÕ ÃÊÏÉ ÍÙÍÉ ÅÓ “ÔÁÎÉÁÑ×ÇÓ” Από Λαύριο: Δευτέρα (20:00) - Τετάρτη (20:00) - Παρασκευή (13:00) - Σάββατο (24:00) Από Καβάλα: Τρίτη (13:30) - Πέμπτη (13:30) - Σάββατο (6:30) - Κυριακή (18:30) Από Λήμνο: Τρίτη (19:30) - Πέμπτη (19:30) - Σάββατο (12:30) - Κυριακή (22:30) ÔÇË. 22920-26040, 69006, 69257 “ÁÉÏËÉÓ” ÓÕÍÄÅÓÇ ÌÅ ËÇÌÍÏ ÊÁÈÅ ÌÅÑÁ ΚΑΙ ΔΥΟ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ÔÇË. 22540-93417 4 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç συνέχεια από την σελίδα 3 Μέχρις σήμερα όμως αυτό που απασχολεί τις κατά τόπους τοπικές αυτοδιοικήσεις, τα ΜΜΕ και επομένως την κοινή γνώμη είναι το χωροταξικό και οι αντιδράσεις που προκαλεί σε τοπικό επίπεδο. Είναι η έδρα, η ονομασία, το μέγεθος του δήμου κλπ. Έχουν βέβαια όλα αυτά τη σημασία και τη σημειολογία τους, όμως στην επιχειρούμενη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας δεν είναι το μείζον. Δεν είναι το πρωτεύον αλλά το δευτερεύον. Φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουμε λάθη του Καποπδίστρια. Κοιτάμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Η Κοινότητα του Αη- Στράτη σύμφωνα με το χωροταξικό σχεδιασμό του Καλλικράτη αναβαθμίζεται σε Δήμο, όπως και πολλές άλλες μοναδικές Κοινότητες μικρών νησιών. Διασφαλίζεται έτσι η διοικητική αυ- τοτέλεια κάθε νησιού. Όμως απομένουν ακόμη να ρυθμιστούν με ΠΔ και Υπουργικές αποφάσεις πολλές από τις λεπτομέρειες που θα καθορίζουν το τι θα είναι και πως θα λειτουργεί ο νέος Δήμος Αγίου Ευστρατίου. Σε τι συνιστάται η υποχρεωτική στελέχωση του; Πως θα κατανέμονται οι πόροι του «Ε.ΛΛ.Α.Δ.Α.»; Ποια τα κριτήρια ιδιαίτερα για τους μικρούς νησιωτικούς Δήμους; Πως θα παρέχονται οι υπηρεσίες λειτουργίας και άσκησης των αρμοδιοτήτων από τον πλησιέστερο μεγάλο Δήμο (Λήμνου); Όλα αυτά και πολλά άλλα αποτελούν τον προβληματισμό μας και είναι αντικείμενο της προσπάθειας μας τόσο ως Κοινότητα όσο και μιας γενικότερης συλλογικής προσπάθειας μέσα από τα θεσμικά συλλογικά όργανα, την ΤΕΔΚ και την ΚΕΔΚΕ αλλά και του Δικτύου Μικρών Νησιών του οποίου είναι μέλος η κοινότητα μας, έτσι ώστε η εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης να αποτελέσει την ευκαιρία εκτός από την διοικητική αναβάθμιση, για την συνολική ανάπτυξη του νησιού μας. Ο δρόμος για την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης δεν θα είναι εύκολος, ιδιαίτερα την πρώτη τετραετία. Απαιτείται ικανότητα, γνώση, εμπειρία, επιμονή και πολλή δουλειά από τους νέους αιρετούς άρχοντες αλλά και από τους δημοτικούς και δημόσιους υπαλλήλους και τα στελέχη που θα κληθούν να οργανώσουν και να υλοποιήσουν την εφαρμογή ενός τόσο φιλόδοξου και τεράστιου έργου. Όμως στο τέλος πιστεύω ότι όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε. Η χώρα μας περνάει δύσκολες στιγμές και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποτύχουμε. ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ Ο Σύλλογος απένειμε μια κορνίζα για ψηφιακές φωτογραφίες στην μαθήτρια Βιβή Προβατά η οποία αρίστευσε στο σχολείο του νησιού μας. Η μαθήτρια βραβεύτηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής τον Μάρτιο 2010. ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΙΜΑΤΟΣ Οι συμπατριώτες μας που χρειάστηκαν και φέτος αίμα ήταν αρκετοί. Μέχρι τώρα 10 περίπου άτομα έχουν εξυπηρετηθεί για αίμα. Η Τράπεζα αίματος που δημιούργησε ο Σύλλογος αποδείχτηκε πολύτιμη και σωτήρια στις δύσκολες στιγμές τους. Όποιος χρειαστεί αίμα (αχρείαστο να είναι!!) να επικοινωνήσει αμέσως με τον Πρόεδρο του Συλλόγου. Προγραμματίζεται για τις αρχές Αυγούστου 2010 νέα αιμοδοσία. γράφει ο α. κουνενίδης Σαράντα δύο ολόκληρα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό που ισοπέδωσε το νησί μας, στις 23 Απριλίου 2010, στην επέτειο του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, ξαναλειτούργησε το εκκλησάκι του Αγίου στον Τενεδιώτη το οποίο ανοικοδομήθηκε πρόσφατα εκ θεμελίων. Την ιερή λειτουργία τέλεσαν από κοινού οι δύο ιερείς του νησιού μας ενώ τους ψαλμούς έψαλε με την θεσπέσια φωνή της η πρεσβυτέρα κ. Ευαγγελία Γκίκα. Παρευρέθησαν μαζί με τους πιστούς και αρκετά παιδιά του δημοτικού σχολείου με την δασκάλα τους. Πραγματοποιήθηκαν δύο αρτοκλασίες και προσεφέρθηκαν γλυκίσματα σε όλους. Ευχόμαστε να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 5 Το Μάρτη του 2010 η ΕΤ1 χρηματοδότησε και πρόβαλε στην εκπομπή “Doc on air” ένα ντοκυματέρ για τον Αη-Στράτη γυρισμένο από μία κορσικανή σκηνοθέτιδα. Η υποτιθέμενη ταινία τέχνης πρόβαλε τις αρνητικές προσωπικές εμπειρίες της σκηνοθέτιδας και απείχε πολύ από την πραγματική εικόνα του Αη-Στράτη. Όλοι οι Αγιοστρατίτες που συμμετείχαν στην ταινία ήταν γνήσιοι, ωραίοι και αληθινοί και εξέφραζαν απόψεις αλλά η επιλογή των θεμάτων, το μοντάζ της σκηνοθέτιδας μετά από δεκάδες ώρες γυρισμάτων πρόβαλε τελικώς για εντελώς προσωπική μονομερή και αρνητική εικόνα, ψεύτικη, άδικη και δυσφημιστική. Όσο από ποιότητα εικόνας, σκηνοθεσία, ηχοληψία, ρυθμό, ύφους κτλ επρόκειτο για μία ταινία κάτω του μετρίου. Όσοι Αγιοστρατίτες την είδαν αγανάκτησαν και αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι. Το μέλος του Δ.Σ του Συλλόγου Αντώνης Κουγιαγκάς απέστειλε αμέσως επιστολή έντονης διαμαρτυρίας εκφράζοντας την άποψη όλου του Δ.Σ. και του συνόλου των Αγιοστρατιτών όπως πιστεύουμε αλλά και των φίλων του νησιού. Υπόμνημα 16/3/2010 Προς: Υπουργό & Υφυπουργό Πολιτισμού & Τουρισμού Κοιν: Διοίκηση ΕΡΤ Θέμα: Απαράδεκτη και δυσφημιστική εκπομπή του doc on air της ΕΤ-1 για το νησί του Αγίου Ευστρατίου Αγαπητοί/ες Κύριοι/ες Βλέποντας την εκπομπή του doc on air της ΕΤ-1 με θέμα το νησί του Αγίου Ευστρατίου στις 16/03/2010, διαπίστωνε κανείς ότι η συγκεκριμένη προβολή ενός ντοκιμαντέρ μιας κορσικανής γαλλίδας, ήταν μονομερής, άκρως δυσφημιστική, αρνητική για το νησί και τους κατοίκους του. Το θέμα αυτό δεν θα ήταν τόσο σοβαρό, αφού δημοκρατικά ο καθένας έχει την ελευθερία να διατυπώνει την οπτική γωνία από την οποία βλέπει τα πράγματα στο κόσμο και ιδιαίτερα στο τομέα της Τέχνης. Γίνεται όμως πολύ σοβαρό όταν αναλογισθεί κανείς ορισμένα πράγματα που αξίζει να σημειωθούν, όπως παρακάτω: Η εκπομπή είναι της ελληνικής τηλεόρασης, που λειτουργεί και συντηρείται από το υστέρημα του Έλληνα πολίτη που αυτές τις κρίσιμες στιγμές της χώρας καλείται να σηκώσει μέγα βάρος. Η ελληνική τηλεόραση συμβάλλει με τις δημιουργίες της και τις εκπομπές της, στην προβολή και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και στη προώθησης της τουριστικής δυνατότητας της χώρας, γι΄αυτό και έχει ενταχθεί στο συνενωμένο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Παρά ταύτα η ΕΤ-1 προβάλλοντας το παραπάνω ντοκιμαντέρ, έκανε διεθνώς “αρνητική” διαφήμιση τόσο του νησιού όσο και των κατοίκων του και προσέβαλλε την προσπάθεια που κάνουν οι ακρίτες του πολύπαθου νησιού, ώστε να επιβιώσουν σε δύσκολες συνθήκες. Και εδώ γεννάται το ερώτημα ποιος και με ποιό κριτή- ριο έδωσε τη εντολή να προβληθεί το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ με τέτοιο περιεχόμενο; Ερώτημα το οποίο θα πρέπει να έχει άμεση απάντηση από τους ιθύνοντες. Ελήφθη από τους παραγωγούς της εκπομπής υπόψιν, ότι ο Αη-Στράτης είναι ένα πολύπαθο νησί, που παρά του ότι ήταν τόπος πολιτικής εκτόπισης, αγαπήθηκε από τους ίδιους τους εξορίστους, ότι υπάρχει μουσείο Δημοκρατίας που εγκαινιάστηκε από αντίθετο πρωθυπουργό της πολιτικής των εκτοπισμένων, ότι το 1968 ο μεγάλος και τραγικός σεισμός κατέστρεψε τις ζωές των Αγιο-ευστρατιτών και κινδύνευσε να ερημώσει; Ελήφθη από τους παραγωγούς της εκπομπής υπόψιν, το γνωστό πρόβλημα με τη γείτονα χώρα, που μόλις πέρυσι ανεγνώρισε ότι μπορεί να έχει θέσει στον επιχειρησιακό σχεδιασμό του ΝΑΤΟ;!! το ότι οι κάτοικοι υποφέρουν από τις συνεχείς παραβιάσεις εναέριου χώρου και ιδιαίτερα το καλοκαίρι ζουν σαν σε εμπόλεμη, πολλές φορές ζώνη; ότι μέσα στη δίνη της διεθνούς γεωστρατηγικής πολιτικής οι κάτοικοι προσπαθούν ηρωικά και με επιμονή να παραμείνουν και να αναπτυχθούν στο νησί;!! Ο κατάλογος θα μπορούσε νάναι μακρύς. Άλλωστε το βίντεο είναι ποιοτικά αμφιβόλου αξίας και από πλευράς περιεχομένου, μορφής και τεχνικής κάτω του μετρίου, με ασυνέπεια στο ρυθμό, πρόσθεση αμοντάριστων πλάνων για δήθεν ρεαλισμό, με υφολογική ασυνέπεια, καθώς και κάκιστη ηχοληψία (ούτε εμείς οι Αγιοστρατίτες δεν καταλαβαίναμε τι έλεγαν οι συμπατριώτες μας!!). Όμως οι ανυπόστατες αναφορές στο προαναφερθέν βίντεο, για ξεπούλημα του νησιού σε ξένους για δήθεν επενδύσεις, μας εξοργίζουν, τόσο εμάς που ζούμε μακριά από το νησί, όσο και τους κατοίκους!! Διαμαρτυρόμαστε έντονα και ζητούμε η ελληνική τηλεόραση και οι συ- νεργάτες της εκπομπής, να διορθώσουν άμεσα το ατόπημα και να αποκαταστήσουν την ηθική, τοπική και εθνική προσβολή που έγινε, το συντομότερο δυνατό προβάλλοντας την ίδια ημέρα και ώρα, ένα από τα πολλά ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ που έχουν ασχοληθεί σοβαρά και θετικά με το νησί του Αγ. Ευστρατίου, με τρόπο που να προάγεται η πολιτιστική κληρονομιά του νησιού και η τουριστική δυνατότητά του, προς συμφέρον των εντοπίων άρα και της χώρας. Για να δειχθεί άμεσα ότι το κράτος σέβεται - προστατεύει - υποστηρίζει τον πολίτη. Με τιμή, Αντώνης Κουγιαγκάς 6 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç Γ Η μετανάστευση στο Κογκό (Ζαΐρ) εννήθηκα στον Αη-Στράτη όπως και ο μπαμπάς μου και ο παππούς μου. Οι ρίζες μου είναι από εδώ. Ο προπάππους μου ήταν παπάς γιαυτό και έχουμε το επίθετο Παπαγεωργίου. Ο πατέρας μου έφυγε από το νησί το ΄37 και πήγε στο Κογκό στην πόλη Νιάγκαρα. Ο αδελφός μου ήταν ακόμα αγέννητος. Εγώ έφυγα το ΄51. Στην περιοχή που πήγα σχεδόν όλοι ήταν Αγιοστρατίτες. Όταν πήγα εκεί δεν κατάλαβα ότι ήμουν σε ξένο μέρος, νόμιζα ότι ήμουνα στην Ελλάδα, γύρω μου όλοι μιλούσαν ελληνικά. Θα ήταν πενήντα οικογένειες και η κάθε μία ήταν τρία - τέσσερα πέντε άτομα. Ασχολιούντουσαν με το εμπόριο όπως υφάσματα, ποδήλατα, τσιγάρα. Όλα ήταν εισαγωγές από την Ευρώπη. Το χοντρεμπόριο το έκαναν μεγάλες εγγλέζικες εταιρείες και οι Εβραίοι. Εμείς είχαμε ανοίξει μαγαζιά και μικρά μαγαζιά - υποκαταστήματα μέσα στα δάση και πουλούσαμε στους Κογκολέζους. Τότε λεγότανε βελγικό Κογκό μετά ΖαÀρ και σήμερα λέγεται πάλι Κογκό. Εκείνα τα χρόνια ήτανε μια χώρα παραδεισένια. Το κλίμα ήταν τροπικό. Τα καταστήματα των Αγιοστρατιτών ήτανε στην Νιάγκαρα και στο Νισίρο (πρώην Πόλις). Είχαμε τα μικρά πόστα και πουλάγαμε λιανική. Οι άλλες εθνότητες μας φερόντουσαν άψογα δεν υπήρχαν εχθρότητες μεταξύ μας, διασκεδάζαμε συχνά, ήταν πολύ ωραία. Οι Βέλγοι είχαν το Κογκό αποικία τους. Η χώρα ήταν διαιρεμένη σε σουλτανάτα που το καθένα είχε τον σουλτάνο του. Οι Βέλγοι υποχρέωναν τους ιθαγεΟ Μιχάλης Παπαγεωργίου και η σύζυγος του στο σπίτι τους στον Αη-Στράτη. νείς να σπέρνουν μπαμπάκι. Οι ιθαγενείς δεν είχανε την αίσθηση να δουλέψουν, να έχουν μία εργασία να συμβάλλουν στην οικονομία. Αφού πουλάγανε το μπαμπάκι στους βέλγους πληρώνανε και ένα κεφαλικό φόρο. Κάθε οικογένεια είχε ένα στρέμμα και το καλλιεργούσε. Εκτός από μπαμπάκι καλλιεργούσαν ρύζι, πατάτες μέχρι και σιτάρια βγάζανε. Οι βέλγοι πέρνανε τα Το εμπορικό κατάστημα του Μ. Παπαγεωργίου στο Ζαϊρ. μπαμπάκια τα πηγαίνανε στο Βέλρίου. Είχαμε φτιάξει και σχολείο. γιο και φτιάχνανε υφάσματα σε διά- Μετά ήρθανε οι επαναστάτες και αλφορα χρώματα. ληλοσφαχτήκανε. ΄Εγινε εθνικοποίΜετά τα στέλναν πίσω και οι ιθαγε- ηση. Διώξανε όλους τους Βέλγους νείς αγόραζαν υφάσματα. όλους τους λευκούς μέχρι το ΄60 που Στο Νισίρο ήταν το μεγαλύτερο πό- πήρε ανεξαρτησία. στο. Εκεί οι Αγιοστρατίτες είχανε ορ- Εμείς φύγαμε το ΄74. Οι περιουσίες γανώσει και κοινότητα. Στο Νισίρο μας όλες καταστράφηκαν. Έπρεπε ερχόταν και το τρένο για να παίρνει να στείλουμε ένα αντίγραφο για όλα τους καφέδες και να τους μεταφέρει τα περιουσιακά μας στοιχεία σ΄ όλα στην Κινσάσα την πρωτεύουσα, το τα υπουργεία και στην πρεσβεία πρώην Λεοπολβιλ και από εκεί πή- καθώς την περιουσία μας την πέργαινε στο Ματάδι και μετά στα καρά- νανε και την παραδίδανε σ΄ένα δικό βια για την Ευρώπη. τους συγκεκριμένο πολίτη. Ακόμα Στο Νισίρο η πλειοψηφία των Ελλή- δεν μας έχουνε αποζημιώσει. Δικανων ήταν Αγιοστρατίτες. Βρισκόμα- στήριο δεν έχουμε κάνει γιατί από στε μεταξύ μας το βράδι, γινόν- τότε δεν είχε καμμιά σταθερή κυβέρτουσαν γλέντια. Επί προεδρίας Μομ- νηση για να μπορέσει η ελληνική πρεπούτου Σεσεσέκου εορτάζαμε και τις σβεία ή η ελληνική κυβέρνηση ή ο εθνικές μας εορτές. ελληνοζαϊρινός σύνδεσμος να διαΕίχε ιδρυθεί ο Ελληνοζαϊρινός Σύνδε- πραγματευτεί για να δοθεί μία λύση. σμος με πρόεδρο Το διεθνές δίκαιο για να εφαρμοστεί τον Αναγνωστέλη χρειάζεται να υπάρχει σταθερό κράκαι είχαμε κτίσει τος ενώ εκεί βρίσκονται σε μία συένα μεγάλο κτίριο νεχή ανωμαλία. Ο Ελληνοζαϊρινός της κοινότητας. σύνδεσμος έχει ενδιαφερθεί πολύ γιΕίχε κτισθεί και αυτό το θέμα και σε μία περίοδο δροεκκλησία και εί- μολογήθηκε η υπόθεση και πήγαιναν χαμε φέρει παπά καλά τα πράγματα αλλά ύστερα γίνα λειτουργεί. Η νανε πάλι τα γεγονότα. Έτσι από το Ελληνική κοινό- ΄74 μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ουσιατητα είχε μεγα- στικά τίποτα για να αποζημιωθούμε λώσει και είχε έρ- για τις περιουσίες μας. Πριν το ΄74 θει και ο ίδιος ο αλλάζαμε κρυφά χρήματα σε εξευτεπρόεδρος της λιστικές τιμές για να τα στέλνουμε Ζαϊρινής Δημο- στην Ελλάδα. Με το καινούργιο νόμικρατίας ο Μο- σμα δίνει κανείς 700 φράγκα για να μπούτου Σεσεσέ- πάρει μόνο ένα δολάριο.Έχουνε μείκου και έκανε τα νει πια ελάχιστοι Ελληνες εκεί. Ένας εγκαίνια του κτι- Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 7 από αυτούς είναι ο Κατσικογιάννης που είναι αγιοστρατίτης. Έχει παντρευτεί Ζαϊρινή και εργάζεται στην εκκλησία. Η Ελληνική κοινότητα εκεί και η εκκλησία έχουνε κτίσει δύο τεράστια κτίρια - πολυκατοικίες τα οποία νοικιάζουνε για να μπορέσουνε να τα βγάλουνε πέρα με τα έξοδα τους και να μπορούν να λειτουργήσουν. Πριν, συμβάλαμε και εμείς στα έξοδα της κοινότητας. Πληρώναμε ένα ποσό για το σχολείο. Όταν γύρισα από το ΖαÀρ άνοιξα ένα μαγαζί στην Καβάλα. Μετά από τρία χρόνια, το 1977 έμαθα ότι επιστρέψανε τις περιουσίες γιατί φαίνεται ότι οι Ζαϊρινοί δεν μπορούσανε να τις διαχειριστούνε. Κατεβαίνω στο ΖαÀρ για να πάρω την περιουσία μου, το μαγαζί, το κτήμα, το αυτοκίνητο. Το μαγαζί το βρήκα όταν έφθασα αλλά έμαθα ότι μόνο σε υπηκόους Ζαϊρινούς το έδιναν. Τα έπαιρναν από τον έναν και τα έδιναν στον άλλο και όχι σε μας. Έκανα μια συμφωνία με κάποιον και πούλησα το μαγαζί στην Καβάλα μετά στο Κισαγγάρι συνεταιρίστηκα με έναν Ζαϊρινό και ανοίξαμε ένα σούπερ μάρκετ με 50% επί των κερδών. Εκεί δούλεψα 10 χρόνια. Ο συνεταίρος μου έβαζε τα λεφτά και εγώ την εργασία. Ήταν καλός άνθρωπος και συνεργαστήκαμε καλά. Με τη οικογένεια του όμως είχα προβλήματα. Ερχόντουσαν και πέρνανε το φορτηγό και εγώ δεν μπορούσα να δουλέψω. Το πέρνανε αγοράζανε μπανάνες και πηγαίνανε και τις πουλάγανε και εγώ έμενα χωρίς αυτοκίνητο. Μια φορά δεν το έδωσα και τον ενημέρωσα ότι η μάνα σου ζητάει το αυτοκίνητο αλλά το φέρνουνε πίσω σακατεμένο. Όταν γύρισε αυτός από την Κινσάσα μου λέει: «Το αυτοκίνητο είναι μόνο για σένα για να κάνεις εσύ την δουλειά σου και αν θέλουν αυτοκίνητο να ζητάνε από αλλού». Καθώς αυτός είχε και δύο - τρία ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις. Κατά κακή τύχη όμως είχε ένα ιδιόκτητο αεροπλάνο σε καφεδόκτημα, και έπεσε το αεροπλάνο και σκοτώνονται και αυτός και ο πιλότος. Ήρθανε οι συγγενείς του και ζητούσανε το μαγαζί. Εγώ τους είπα ότι ημουν συνεταίρος και το μαγαζί θα το παραδώσω στους κληρονόμους του αφού μου δώσουν ένα εκατομύριο ζαϊρια. Έγινε το δικαστήριο και οι κληρονόμοι μοιραστήκανε την περιουσία του. Ήρθε και ο κληρονόμος του μαγαζιού και συνεταιριστήκαμε. Το μαγαζί παρέμεινε σε μένα αλλά αυτός τραβούσε πολλά λεφτά από το μαγαζί. Το 1988 γυρίσαμε στην Ελλάδα οριστικά. Η κατάσταση εκεί πλέον ήταν Πάσχα στο Ζαϊρ. Ο Μ. Παπαγεωργίου και η παρέα του. Από αριστερά: Ευθύβουλος Σταυράκης, Ευστράτιος Νικολέτος, ο κ. Μανώλης και ένας ντόπιος ανυπόφορη. Οι τοπικές αρχές επειδή είχα το σούπερ μάρκετ, κάθε τρεις και λίγο μου κάνανε έλεγχο υποτίθεται για το αν ήταν ληγμένα τα προϊόντα. Ήταν δεν ήταν ληγμένα τα πρόϊόντα εκείνοι τα έβγαζαν ληγμένα. Με εκβιάζανε διάφοροι που θέλανε συνεχώς «λάδωμα». Αυτόν που είχε το δικαίωμα να μου κάνει έλεγχο τον αγρονόμο, τον είχα με τον μήνα, του είχα κόψει μισθό για να μην έρχεται κάθε μέρα αλλά πάλι εξακολουθούσε να έρχεται. “Βρε αφού τα κανονίσαμε” του είπα “δεν φταίω εγώ” απαντούσε ο κυβερνήτης μου είπε να έρθω να κάνω έλεγχο”. Μετά βούταγε τα πράγματα τα φόρτωνε στο φορτηγάκι του πήγαινε δήθεν να τα πετάξει και τα μοιραζόντουσαν ή τα πουλάγανε. Αυτή η κατάσταση δεν γινότανε πλέον να συνεχιστεί, αναγκάστηκα να φύγω να πάω στην Κινσάσα. Τώρα ζούμε στην Θεσσαλονίκη. Όταν ήταν μικρά τα παιδιά περιμέναμε να κλείσουν τα σχολεία για να έρθουμε στον Αη-Στράτη. Τώρα ερχόμαστε πιο συχνά. Το ΖαÀρ βρίσκεται στην ισημερινή Αφρική. Ιδρύθηκε ως αποικία το 1885 από τον βέλγο βασιλιά Λεοπόνδο και ονομάστηκε βελγικό Κογκό και η πρωτεύουσα Λεοπολβιλ κατόπιν Κινσάσα. Το 1960 αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία του. Τότε ήταν πρόεδρος ο Λουμούμπα που ήταν προοδευτικός αλλά έγιναν ταραχές και εμφύλιος πόλεμος και το 1969 δολοφονήθηκε ο Λουμούμπα. Ανέλαβε την εξουσία ο στρατηγός Μομπούτου και εγκαθίδρυσε ένα διεφθαρμένο καθεστώς. Τότε ζούσαν εκεί περίπου 5000 έλληνες μετανάστες. Το 1990 ανετράπη ο Μομπούτου από αντάρτες. Υπήρχαν δύο κυβερνήσεις και η οικονομία της χώρας διαλύθηκε. Σήμερα ονομάζεται Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό. ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ Γ. ΒΡΟΥΝΤΖΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ - ΜΕΛΕΤΕΣ - ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΛΙΜΑΝΙ ΜΥΡΙΝΑ Τ.Κ. 81400 ΛΗΜΝΟΣ ΤΗΛ. & ΦΑΞ: 22540 25200 ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ: 22540 24470 ΚΙΝΗΤΟ: 6937 007216 Γ.Σ. 8 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç ΤΡιαΝΤαΦυλλοσ κουΤΡουλησ Η εσωτερική μετανάστευση Ε γώ γεννήθηκα στον Αη-Στράτη. Εδώ πήγα δημοτικό σχολείο, εδώ περάσαμε τα δύσκολα μας χρόνια. Πότε ευχάριστα, πότε δυσάρεστα αλλά είναι ο τόπος μας και τον αγαπάμε. Έφυγα από το νησί πριν σαράντα χρόνια και πήγα στην Αθήνα. Ήμασταν μεγάλη οικογένεια, υπήρχε φτώχεια. Εμείς βοηθάγαμε τους γονείς μας, δεν μπορούσαμε να πάμε ούτε σχολείο και έτσι πήρα τον ομάτιό μου και πήγα στα καράβια σαν ναυτικός και βοηθούσα το σπίτι. Τότε δεν είχαμε αυτή την άνεση που έχουμε σήμερα. Σαν παιδιά είχαμε απλή ζωή, παίζαμε στις αλάνες, στις αυλές, μεγαλώνοντας δεν είχαμε ιδιαίτερες διασκεδάσεις, κανένα ποτό και βόλτες. Κάτι το ξεχωριστό και ση- μαντικό στη ζωή μας ήταν τα πανηγύρια που γινόντουσαν έξω στα ξωκλήσια. Η θάλασσα ήταν τότε πολύ δύσκολη. Ο πατέρας μου είχε βάρκα και έπαιρνε το ταχυδρομείο από τα καράβια και το έβγαζε έξω. Αυτή τη δουλειά την έκανε πολλά χρόνια. Με τη Ο Τριαντάφυλλος ετοιμάζει το παραγάδι με την βοήθεια της εγγονής του Ξένης. βάρκα του ανεβοκατέβαζε τον κόΦτιάξαμε ένα σπίτι εδώ, το φτιάξαμε σμο στα καράβια στις όπως μπορούσαμε για να ερχόμαστε φουρτούνες ή μέσα το καλοκαίρι. Έχω και μια βάρκα για στην νύχτα, ήταν δύ- κανένα ψάρεμα. Το παραγάδι μου σκολα, πρόσεχε να έχει 200 αγγίστρια, πάμε το ρίχνουμε μην κτυπήσει κανένας και μπορεί να βγάλουμε κανένα φαγάνθρωπος. κρόπουλο κανένα σκαθάρι, κανένα Είχε τύχει να βουλιά- σαργό, ό,τι πιάσει. Πηγαίνω για ψάζουνε βαρκάκια και ρεμα στην Τρυπητή, στο Φράγκου κολυμπούσανε οι άν- και απέναντι στη Βέλια εάν είναι θρωποι να βγούνε έ- καλός ο καιρός. Έρχομαι και κάθομαι ξω ευτυχώς δεν είχε στον Αη-Στράτη ένα μήνα. πνιγεί κανένας. Εάν μας επιτρέψει ο Θεός από του Ο κόσμος ήταν συνη- χρόνου μπορεί να μείνουμε και δύο θισμένος σ΄αυτή τη μήνες. Μια φωτογραφία από τα παλιά: Βαρελτζής Δημήτρης, Κουτρούλης ζωή και την πάλευε. Γ.Σ. Τριαντάφυλλος, Κώστας Βαρελτζής, Πολυξένη Κουτρούλη. Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 9 Κωνσταντίνος Ζερβός (Μπουρνούκος) Ο Μπουρνούκος έφυγε πρόσφατα για το μακρύ ταξίδι. Ήταν Αγιοστρατίτης και άνθρωπος της θάλασσας. Τον θυμώμαστε όλοι τα τελευταία χρόνια μπροστά στο μαγαζάκι του κοντά στο λιμάνι, αφού γύριζε από τον μπακτσέ και τις κατσίκες να κάθεται και πότε να αγναντεύει την θάλασσα, πότε να πιάνει κουβέντα με τους περαστικούς. Το καλοκαίρι που φτάναμε στο νησί ήταν ο πρώτος που θα ευχόταν τα καλοσωρίσματα και ο τελευταίος που θα μας ευχόταν όταν φθινοπώριαζε το καλό κατευόδιο. Τα βράδια όποιος περνούσε να ψωνίσει μικροπράγματα από το μαγαζάκι, τσιγάρα, αναψυκτικά, ψιλικά, θα καθόταν για λίγο να πούνε λίγες κουβέντες και να πιάσει ο καπετάνιος να μας διηγείται με τον δικό του ξεχωριστό και γραφικό τρόπο ατελείωτες ιστορίες από τα ταξίδια, από τα ψαρέματα, από τη ζωή του. Η μεγάλη του κόρη η Μαρία μας μίλησε γιαυτόν και την εποχή του: Η γενιά του πατέρα μου περνούσανε πολύ δύσκολα. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρό παιδί και έπιανε η τραμουντάνα οι ψαράδες δεν ήξεραν που να πάνε να βάλουν τα καÀκια τους να μην τους τα πετάξει έξω ο καιρός και τους τα κάνει κομμάτια, καθώς δεν υπήρχε λιμάνι. Τα πηγαίνανε παλεύοντας με θεόρατα κύματα στην πίσω μεριά για να απαγγιάσουνε ανάλογα από πού φύσαγε. Τον χειμώνα αναγκαζόντουσαν να τα τραβάνε έξω στην στεριά. Ήταν μεγάλη στεναχώρια και μεγάλη κούραση. Αλλά όχι μόνο για τους ψαράδες και για τους κτηνοτρόφους ήταν δύσκολα. Και εκείνοι παλεύανε πολύ σκληρά χωρίς δρόμους, χωρίς τίποτα. Οι αποδοχές τους ήταν ελάχιστες και το ότι μένανε πάνω στο νησί ήταν γιατί το αγαπούσανε. Όχι πως είναι πολύ πιο εύκολη η ζωή για όσους μένουνε χειμώνα - καλοκαίρι εδώ πάνω. Και τώρα δύσκολη είναι. Ο πατέρας μου ήταν ένας από αυτούς που αγαπούσανε πολύ το νησί και ενδιαφερόταν. ΄Εγινε Πρόεδρος (1978 - 1982) της Κοινότητας για μια τετραετία για να προσφέρει. ΄Εκανε πολλές προσπάθειες και ούτε και τους μισθούς του είχε πάρει για να φτιαχτεί αυτό το λιμάνι και να μπορέσουνε να σταθούνε τα καÀκια. Προ- Το τρεχαντήρι του Μπουρνούκου “Γεώργιος”. σωπικός του φίλος ήταν ο Αλευράς και όταν αυτός έγινε βουλευτής και πρόεδρος της βουλής, πήγε και τον βρήκε και τον παρακάλεσε και έτσι ξεκίνησε να φτιάχνεται το λιμάνι, με την βοήθεια του Αλευρά. Έτσι μπόρεσαν να κρατήσουν το επάγγελμα τους. Σαν πρόεδρος τάλεγε σε όλους “σταράτα” και γιαυτό δεν είχε μόνο φίλους. Ο πατέρας μου ήταν Αγιοστρατίτης, γεννήθηκε το 1930. Ο πατέρας του, ο δικός μου παππούς ήταν πρόσφυγας μικρασιάτης που εγκαταστάθηκε στην Λήμνο. Εκεί παντρεύτηκε Αγιοστρατίτισσα, τη Μαρία Μπιμπλιού και μένανε στον Πλατύ. Ψαράς δεν ήταν από την αρχή. Με τον αδελφό του ξεκινήσανε ένα καÀκι τον «Αβέρωφ» ένα γερό τρεχαντήρι, που το πουλήσανε αργότερα για ένα μεγαλύτερο. Ο «Αβέρωφ» είναι σήμερα σε κάποιο μουσείο. Κάνανε και άλλα καϊκια μέχρι που ο αδελφός του έφυγε μετανάστης στην Αυστραλία. Το 1970 έχτισε ένα μεγάλο ξύλινο καÀκι 18 μέτρα, τον «Γεώργιο» το οποίο μετά από χρόνια το έκοψε για να πάρει την αποζημίωση. Η αποζημίωση ήταν ένα ποσό σημαντικό αλλά θα έπρεπε να βρουν άλλο τρόπο και όχι να κόβονται στη μέση και να χαθούν έτσι μοναδικά καÀκια, τρεχαντήρια που δεν φτιάχνονται πια. Θα έπρεπε να συντηρηθούν να εκτίθενται σε μουσείο ώστε να τα μελετούν οι νεώτερες γενιές. Αυτά τα καÀκια ήταν ένα μέρος της ναυτικής ιστορίας μας. Το 1993 άνοιξε το μαγαζάκι με την μητέρα μου Ο αείμνηστος “Μπουρνούκος”. Ελένη. Ήθελε να ησυχάσει. Μας έλεγε πως οποιος έχει καÀκι δεν μπορούσε να κοιμηθεί ξέγνοιαστα ούτε ένα βράδι γιατί έπρεπε να το προσέχει. Έζησε πολλές περιπέτειες. Θυμάμαι ένα καÀκι του τον «΄Αγιο Νικόλαο» που πήγανε με αυτό στο Άγιο Όρος. Μια φορά πηγαίνανε στην Κεραμωτή να αγοράσουνε καρπούζια. Μέσα ήταν ο Πανέρας και ο γιός του Δημήτρης που μεταφέρανε πρόβατα. Στο δρόμο χάλασε το καÀκι, κοντέψανε να πνιγούνε, μείνανε στο έλεος του Θεού. Στο τέλος βούτηξε ο πατέρας μου και επιδιόρθωσε πρόχειρα την προπέλα, έβαλε γράσο και κατόρθωσαν σιγά σιγά και πιάσανε στεριά. Του άρεσε να αφηγείται τις περιπέτειες του, αλλά είχε ένα προσωπικό τρόπο γιαυτό. Έβαζε και πολλά δικά του, έβαζε “αλατοπίπερο”. “Μπουρνούκος” ήταν το παρατσούκλι του. Αυτό ξεκίνησε από τον παππού του και την γιαγιά του που όταν ήταν μικρά παιδιά ήταν ορφανά και ζούσαν στην Πόλη επί τουρκοκρατίας. Για να αποφύγουν το παιδομάζωμα, για να μην τους πάρουν οι τούρκοι και τους κάνουν γενίτσαρους τους είχανε παντρέψει από δεκατριών χρονών. Η εκκλησία τότε για να γλυτώσει τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια τα έπαιρνε και τα πάντρευε. Ο παππούς και η γιαγιά του ήταν όμορφοι και οι δυό τους. Τους λέγανε μπουρνουκέλια δηλαδή ότι ήταν στρουμπουλά. Στην Λήμνο δεν τον ξέρανε διαφορετικά. Τον ξέρανε όλοι Μπουρνούκο. Ο παππούς του έζησε μέχρις τα 110. Ο πατέρας μου στις τελευταίες του μέρες στο νοσοκομείο έβλεπε πάντα τα θετικά τα αρνητικά ποτέ. Του άρεσε πάντα το αύριο με τα καλά του αύριο. Ήταν ένας σύγχρονος άνθρωπος. Του άρεσε να φτιάχνει, να δημιουργεί, να βλέπει τι πάει μπροστά. Ήταν εργατικός και προοδευτικός. Έτσι πιστεύω εγώ. Έτσι πιστεύουμε και εμείς Μαίρη! Η συνέντευξη δόθηκε στον Γ.Σ. τον Αύγουστο 2009. ÖùôïãñáöéêÜ Σπίτι που επέζησε από το σεισμό και μας φέρνει ζωντανές τις μνήμες από τον παλιό Αη-Στράτη. Όσοι χτίζουν σπίτια στον Αη-Στράτη πρέπει να χρησιμοποιούν τα στοιχεία της παραδοσιακής μας αρχιτεκτονικής ώστε να υπάρχει συνέχεια και ανάδειξη της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής μας μοναδικότητας. Ηλιοβασίλεμα στα Αυλάκια με φόντο την κορυφή του Αγίου Όρους στεφανωμένο από τις τελευταίες αχτίδες του ήλιου. (φωτό: Π. Κριτσίκης) Νετάρισμα στα δίχτυα στο μικρό λιμάνι. Ήλιος, χρώματα, οι μυρωδιές της θάλασσας. Οι ψαράδες μας δίνουν ζωή στο νησί. Óôéãìéüôõðá Πρωτάθλημα ταβλιού κάθε πρωί έξω από το κρεοπωλείο του Αντώνη Πανέρα. ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ Ή ΕΠΙΤΙΜΟΙ ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΕΣ; Ο Γιάννης, η Χριστίνα και ο γιός τους Θανάσης από την Καβάλα ήρθαν για διακοπές πρώτη φορά στο νησί μας πριν 7 χρόνια χωρίς να γνωρίζουν κανένα και ενθουσιάστηκαν. Από τότε ανελειπώς κάθε χρόνο επισκέπτονται το νησί. “Είναι νησί με μεγάλη ησυχία” μας είπαν “μόνο εδώ τα παιδιά κάνουν ελεύθερα τα μπάνια και τις βουτιές τους. Είναι ελεύθερα να τρυγυρνάνε μόνα τους παντού. ΄Ολοι οι μεγάλοι προσέχουν και τα ξένα παιδιά. Εδώ ξεκουραζόμαστε πραγματικά. Έχουμε κάνει καλούς φίλους και νοιώθουμε πλέον σαν να είναι εδώ το σπίτι μας”. Στην παραλία του Αη-Δημήτρη τον χειμώνα σχηματίζεται από το χείμαρο μία πανέμορφη λιμνούλα (φωτό Γ. Κολέτης) Στο καφενείο, κάτω από την σκιά των δέντρων. Ησυχία, δροσιά και ανάπαυση. 12 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç ένας εξόριστος... Αγιοστρατίτης “Πέρασα τα 90 χρόνια. Δέθηκα με τον Αη-Στράτη απ’ τη στιγμή που ήρθα εξορία το ΄50. Στην αρχή για μένα ήταν ένας δύσκολος τόπος όμως γρήγορα διαπίστωσα καθώς τον περπάτησα όλο, ότι ήταν ένας τόπος πανέμορφος μεσ΄ στην θάλασσα. Εξόριστος κάθισα 10 χρόνια. Η ομάδα μας ήταν σαν ένα χωριό. Για να λειτουργήσει έπρεπε κάθε ένας από μας που ήταν γερός να κάνει μια δουλειά, να προσφέρει μια υπηρεσία. Εγώ είχα αναλάβει τρεις υπηρεσίες. Στην αρχή ήμουν λιμενεργάτης. Οι ντόπιοι με τις βάρκες έπαιρναν τα τρόφιμα από το καράβι το οποίο φουντάριζε ανοικτά. Εμείς οι λιμενεργάτες τα ξεφορτώναμε και άλλοι ερχόντουσαν και τα παίρνανε και τα κουβαλούσανε στην αποθήκη. Το ΄50 ήμασταν 3.000. Πριν από το ΄50 ήταν 7.000 εξόριστοι. Στον Αη-Στράτη με μεταφέρανε από το Μακρονήσι. Εκεί είχαν φέρει κόσμο από όλες τις εξορίες. Οι περισσότεροι δεν αντέχανε οι φουκαράδες. Εγώ στο Μακρονήσι ως φαντάρος ταλαιπωρήθηκα πολύ, το “γλέντησα” καλά απ’ όλες τις πλευρές, αλλά άντεξα. Όσοι αντέξαμε είμασταν 3.000 και μας έφεραν στον Αη-Στράτη. Μέσα στο καράβι οι χωροφύλακες θέλανε να κάνουν το “τσακό”. Η πρώτη τους επιλογή ήταν να μας πάνε στο Μορούλι, αλλά τους είπαμε “ξεχάστε αυτό το πράγμα, εμείς είμαστε εξόριστοι και θέλουμε να είμαστε μέσα σε κατοικημένο χώρο. Από το καράβι θα μας βγάλετε πεθαμένους, δεν βγαίνουμε έξω”. Είδανε ότι δεν γίνεται τίποτα και μας φέρανε κοντά στο χωριό. Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολα μέχρι να συγκροτηθούμε. Καμμιά διακοσαριά ήταν οι άρρωστοι. Αυτοί έμεναν σε σπίτια μέσα στο χωριό, παρέες - παρέες 5 - 6 ατόμων σε κάθε σπίτι. Οι υπόλοιποι μένανε σε σκηνές. Δίπλα στις σκηνές ορισμένοι χτίσανε και μερικά καλυβάκια. Εγώ έμενα σε σκηνή όλα τα χρόνια. Έμεινα δέκα χρόνια γιατί δεν υπογράφαμε την δήλωση, κάπου-κάπου ερχότανε μια επιτροπή και μας καλούσε να κάνουμε την δήλωση. Τότε τους λέγαμε: “εμείς δεν είμαστε παράνομοι, εσείς είστε παράνομοι. Μας φέρατε εδώ πέρα χωρίς δίκη, και μας κλείσατε, επειδή είμαστε αντίπαλοί σας. Δεν έχετε τίποτα που να μας κατηγορείτε. Λοιπόν ξεχάστε αυτό που θέλετε. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να διαλύσετε το στρατόπεδο και να μας αφήσετε να φύγουμε”. Εμένα με αφήσανε το 1960. Δύο χρόνια μετά, το 1962, το στρατόπεδο διαλύθηκε. Άλλαξα τρεις φορές σκηνή. Τη μία φορά με πήγανε κοντά στην Αγία Παρασκευή ψηλά, εκεί το μέρος γινότανε επικίνδυνο με τις βροχές και οι μηχανικοί μας, σκέφτηκαν να φτιάξουν ένα φράγμα με πέτρες για να προστατευτούν οι σκηνές αλλά δεν εκτελέσανε σωστά το έργο. Μαζέψανε μεγάλες κοτρώνες που τις φέρανε απ’ τις πλαγιές και φτιάξανε ένα μεγάλο φράγμα. Το σωστό θάταν να βάζαμε από την πίσω μεριά τσιμέντο ώστε να κρατούσε την ώρα που θα το κτυπούσε το νερό. Το φράγμα ήταν πανύψηλο αλλά όταν ήρθε πολύ νερό και καθώς κατέβαινε κτύπησε το φράγμα με δύναμη έκανε μια τρύπα, τουμπάρισε τους ογκόλιθους και γκρέμισε όλη την μάντρα και έμεινε μόνο ένα τοιχάκι μπροστά μας. Το νερό έκανε ένα ρέμα δυόμιση μέτρα πάχος. Πήρε και τη σκηνή μου και όλα μου τα πράγματα πήγανε στη θάλασσα. Ήταν του Αγίου Αντωνίου και είχα πλύνει, θυμάμαι εκείνη την μέρα. Είχε μπροστά τρεις ωραίες αμυγδαλιές. Το ρέμα πήρε τις αμυγδαλιές, πήρε όλες τις σκηνές, κόντεψα και να πνιγώ. Η καθημερινότητα μας ήταν δύσκολη. Είχαμε φτιάξει αποχωρητήρια επάνω στην πλαγιά που βλέπεις όταν είσαι στο ποτάμι και έχεις το χωριό και τον Άγιο Μηνά στ’ αριστερό το χέρι. ΄Ητανε μια τετράγωνη δεξαμενή με δέκα - δώδεκα θέσεις. Όταν έβρεχε δυνατά ανοίγαμε από κάτω για να καθαριστεί και τα λύμματα τάπαιρνε το νερό και τάριχνε στην θάλασσα. Πιάνει λοιπόν μια μέρα μια μεγάλη μπόρα, και λέμε να ευκαιρία είναι να τ’ ανοίξουμε. Τα ανοίξαμε και μετά λίγα λεπτά σταμάτησε η μπόρα και βρώμισε όλος ο τόπος. Είχαμε όμως και ωραίες στιγμές όπως τις θεατρικές παραστάσεις μας. Δεν είχαμε να ζηλέψουμε τίποτα από το παγκόσμιο ρεπερτόριο. Τα ανεβάζαμε όλα. Είχαμε πολύ καλούς ηθοποιούς, είχαμε τον Κατράκη, τον Καρούσο και άλλους. Για μας ο Καρούσος ήτανε ο καλύτερος και ως άνθρωπος και ως ηθοποιός. Ανεβάζαμε έργα όπως τους “Πέρσες” του Αισχύλου, τον “Αρχοντοχωριάτη” του Μολιέρου και άλλα. Στους κατοίκους του χωριού απαγορεύανε να έρθουν να παρακολουθήσουν τα θεατρικά έργα αλλά μερικοί “πονηροί” ερχόντουσαν. Ερχόντουσαν και όλα τα πιτσιρίκια. Η γυναίκα μου δεν άφηνε θέατρο να μην δεί. Και η ίδια διηγιέται τα εξής: “Τότε ήμουνα μικρή. Τρυπώναμε μέσα στις σκηνές και μας βάζανε καπέλα στο κεφάλι. Περνούσε η αστυνομία και δεν μας έβλεπε. Η σκηνή ήταν πολύ μεγάλη, χωρούσε πολύ κόσμο. Ο Διαμαντής ήταν υπεύθυνος του χωριού. Αυτός δεν μ’ άφησε παπούτσι και φόρεμα που να μην το δανειστεί για να παίξουνε τους γυναικείους ρόλους στο θέατρο. Δεν πειράζει, λέω χαλάλι τους”. Η δεύτερη δουλειά που έκανα ως εξόριστος ήταν σιδεράς στο μηχανουργείο. Θυμάμαι πως βελτιώναμε το σύστημα και σταματήσαμε να χρησιμοποιούμε ξύλα από το βουνό αλλά κάναμε φλόγιστρα με πετρέλαιο. Η τρίτη μου δουλειά ήταν υπεύθυνος στο λουτρό όταν φτιάξαμε ένα. Αυτό ήταν ένα κτίριο με καμπίνες για να κάνουμε μπάνιο. Όλοι οι εξόριστοι πηγαίναμε για μπάνιο μία φορά την εβδομάδα και οι χωροφύλακες το ίδιο. Μετά από μερικά χρόνια ήρθανε και γυναίκες εξόριστες και αυτές πηγαίνανε στα λουτρά μία καθορισμένη μέρα μία φορά την βδομάδα επίσης. Όταν μάθαμε πως θα ερχόντουσαν Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 13 γυναίκες εξόριστες αποφασίσαμε να κάνουμε μία γιορτή για το καλώς ήρθατε. Θέλαμε λοιπόν να δείξουμε τον καλό μας εαυτό να μάθουμε καλούς τρόπους για να φάμε μπροστά στις γυναίκες. Αλλά πάθαμε μεγάλο κάζο. Εμείς είχαμε ετοιμαστεί με τα μαχαίρια και τα πηρούνια μας. Είχαμε φτιάξει κρέας και εκεί που ετοιμαζόμαστε να φάμε βλέπουμε τις γυναίκες ταλαιπωρημένες και πεινασμένες να πέφτουνε με τα μούτρα στο φαÀ και να αρπάζουν το κρέας και να το τρώνε με τα χέρια! Γεννήθηκα στην Μικρά Ασία, όταν έγινε η μεγάλη σφαγή στον Πόντο. Το ’20 - ΄21 εγώ ήμουνα ενός χρόνου. Τον αδελφό του πατέρα μου τον πετάξανε σε μια τρύπα. Ήρθανε οι σοβιετικοί και μας σώσανε γιατί από τη μεριά της μητέρας μου και του παππού μου είμασταν ρώσοι υπήκοοι. Ο παππούς μου είχε ένα καÀκι, είχε ένα σπίτι στον Πόντο και ένα στο Κέρτς. Οι ρώσοι είπαν: “σταματήστε! Εδώ έχουμε δικούς μας ανθρώπους και από κει και πέρα κάντε ότι θέλετε”. Ο πατέρας μου διέφυγε στη Κωνσταντινούπολη γιατί θα τον σφάζανε. Οι ρώσοι ρωτήσανε τη μητέρα μου που ήθελε να την πάνε και μας πήγανε στην Κωνσταντινούπολη όπου συναντηθήκαμε πάλι με τον πατέρα μου. Το 1924 ήρθαμε στην Αθήνα, στο Παγκράτι. Από 14 χρονών μπήκα στο κίνημα, είχα πολιτική δράση αλλά όχι έντονη, και γιαυτό ο Μεταξάς δεν με πείραξε. Όταν όμως μπήκανε οι Γερμανοί εγώ είπα το παρόν! Το πρώτο σύνθημα στην Αθήνα και πιθανώς και στην Ευρώπη το έγραψα εγώ με μπογιά στους τοίχους της Αθήνας. Το έγραψα στα γερμανικά για να το βλέπουν οι γερμανοί. Εγραψα Rote Front (Κόκκινο Μέτωπο). Αυτοί είχανε φτιάξει το “Μαύρο Μέτωπο” ( Γερμανία - Ιταλία - Ιαπωνία) και και μεις λέγαμε τη Σοβιετική Ένωση όλους τους άλλους μαζί “Κόκκινο μέτωπο”. Εγώ είμαι προ-ΕΑΜικός. Μετά έγινε το ΕΑΜ. Υπήρχε τότε το ΚΚΕ αλλά ήταν πολύ χτυπημένο από τον Μεταξά. Στην αρχή της κατοχής, αντίσταση ξεκίνησαν μεμονωμένοι κομουνιστές που δουλεύανε μόνοι τους ή σε παράνομες ομάδες. Ο Μεταξάς είχε φτιάξει μια δικιά του κεντρική επιτροπή για να παραπληροφορεί. Όταν λοιπόν μπήκανε οι γερμανοί έρχεται ένας γνωστός μου και μου λέει: “Είσαι να γράψουμε συνθήματα;” Έτσι αυτοοργανωθήκαμε. Αυτός μπορεί να ήταν ήδη οργανωμέ- νος. Τότε ήμουνα 22 χρονών. Στο αντάρτικο στο βουνό δεν ανέβηκα ήμουν στην Αθήνα. Δούλευα ως ιδιωτικός υπάλληλος σε μια δουλειά με τον αδελφό μου που έκανε μία επιχείρηση. Με την γυναίκα μου την Ευτέρπη που είναι Αγιοστρατίτισσα, παντρεύτηκα και έγινα και γω αγιοστρατίτης. Γνωριστήκαμε με αφορμή ένα αρνί. Ένα αρνί μας πάντρεψε λέω από τότε για αστείο. Η ιστορία έγινε ως εξής: Ήτανε το ’62 ο Κώστας ο Κουτρούλης ήταν ξάδελφος της Ευτέρπης και γω ήμουνα φίλος του και μαζί πηγαίναμε στο ψάρεμα. Εγώ έβλεπα τότε την Ευτέρπη που ήταν μια πολύ όμορφη κοπέλα αλλά δεν είχα βρει την ευκαιρία να της μιλήσω. Ο Κώστας πήρε τηλέφωνο το μπαμπά της, τον μπάρμπα του και του είπε πως έχει ένα φίλο - εμένα και να μου στείλει ένα αρνί. Μου μήνυσε η Ευτέρπη για να πάω να πάρω το αρνί αλλά εγώ είχα κανονίσει να πάω για ψάρεμα και δεν πήγα. Εκείνη θύμωσε γιατί δεν είχε χώρο για το αρνί μου γιατί είχε και το δικό της αρνί. Τελικά πήγα και το πήρα και έτσι δόθηκε η αφορμή και έγινε η πρώτη γνωριμία”. οι ΠαΡαδοσιακεσ εΝδυμασιεσ των Αγιοστρατιτών Η κ. Αγνή Μακρή, Γραμματέας της Κοινότητας, μας πληροφορεί: Με πρωτοβουλία της κοινότητας ράφτηκαν παραδοσιακές τοπικές ενδυμασίες για αγόρια και κορίτσια του σχολείου μας. Φοριούνται στις παρελάσεις και σε άλλες ευκαιρίες όπως σχολικές γιορτές και επετείους. Για την ακρίβεια της κατασκευής τους πήραμε πληροφορίες από τους γεροντότερους κατοίκους και από φωτογραφίες. Η γυναικεία ενδυμασία περιλαμβάνει μπούστο και φούστα μακρυά που κάνει μία μυτούλα πίσω σε στυλ περίπου Σμυρνιό. Περιλαμβάνει ακόμη από μέσα το πουκάμισο και ένα μαντηλάκι. Αυτή είναι η επίσημη γιατί υπάρχει και μία πρόχειρη, καθημερινή αλλά αυτή δεν την έχουμε ράψει ακόμη. Η αντρική ενδυμασία περιλαμβάνει βράκα, γιλέκο, πουκάμισο, σκουφάκι, ζωνάρι και μαύρες κάλτσες. Είναι ναυτική στολη των νησιών σχεδόν όλου του Αιγαίου. Τις έραψε μια βιοτεχνία στην Ν. Ιωνία. Η οικογένεια Βέρμου που την έχει, έχει καταγωγή από το νησί μας. 14 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç εικασΤικα Χαρακτικά με τοπία του Αη Στράτη Ο Γιώργος Φαρσακίδης, ζωγράφος, χαράκτης και συγγραφέας, γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Κατά τη διάρκεια της κατοχής ανέβηκε στο βουνό, όπου πολέμησε με τον ΕΛΑΣ ενάντια στους Γερμανούς και τους Βούλγαρους. Το 1944 σε μάχη ενάντια στους Βούλγαρους τραυματίστηκε σοβαρά και έμεινε ανάπηρος και από τα δύο χέρια. Έκανε εξόριστος στην Μακρόνησο, στο ΑηΣτράτη, στη Γυάρο και στη Λέρο. • “Στο λιμάνι του Αη Στράτη” • Ήταν αυτοδίδακτος ζωγράφος και χαράκτης, και στον Αη-Στράτη (1952-1956) χάραξε σε ξυλογραφίες θέματα από τη ζωή των συγκρατουμένων του και από τους αγώνες του ελληνικού λαού. Αργότερα δημοσίευσε βιβλία του, εξέθεσε τα έργα του και βραβεύτηκε από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών, και από τη Σοβιετική Επιτροπή Ειρήνης με το ανώτατο χρυσό μετάλλιο για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Ζωγράφισε εκτός των άλλων τοπία από τον Αη-Στράτη, που μέσα από αυτά φαίνεται η ιδιαίτερη καλλιτεχνική του ευαισθησία για την ομορφιά του Αη Στράτη, παρόλο που ήταν ο τόπος της εξορίας του, και η ζωή του στο νησί ήταν γεμάτη βάσανα. • “Από το λόφο του Μπούμπουνα” • Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç - 15 και το μονοπάτι “στ΄ Αυλάκια” Π ήραμε την εξαιρετική χαρτογραφική έκδοση: ΣΚΑΪ ΧΑΡΤΕΣ. Το Ν.326 είναι για τον Άγιο Ευστράτιο με πολύ καλό χάρτη του νησιού σε κλίμακα 1:20.000, ωραίες φωτογραφίες και κατατοπιστικά κείμενα ενός σύντομου τουριστικού οδηγού. Δάσος από βελανιδιές. Φωτογραφία: Π. Κριτσίκης Από κει αντιγράφουμε μια πρόταση για πεζοπορική διαδρομή 3 χλμ. περίπου από το χωριό στα Μικρά Αυλάκια την οποία συμπληρώνουμε με επιπλέον πληροφορίες. Όλοι οι χωματόδρομοι που διασχίζουν το νησί αποτελούν πολύ ενδιαφέρουσες πεζοπορικές διαδρομές αφού δεν έχουν κίνηση από οχήματα, διασχίζουν πανέμορφα ερημικά τοπία και οι περισσότεροι από αυτούς καταλήγουν σε ωραίες παραλίες. Στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, ωστόσο υπάρχει ένα μονοπάτι που θα σας ξαφνιάσει πολύ ευχάριστα! Παίρνετε τον χωματόδρομο που φεύγει με κατεύθυνση Β.Α. λίγο πριν το ελικοδρόμιο επάνω από την Μαράσλειο. Φυσικά μέχρις ένα σημείο μπορείτε να πάτε και με το όχημα σας ωστόσο η απόσταση είναι μικρή και αξίζει τον κόπο να την περπατήσετε. Θα αφήσετε δεξιά σας το αγρόκτημα του Αντώνη Πανέρα και σε δύο περί- που χιλιόμετρα θα συναντήσετε διασταύρωση όπου στρίβετε αριστερά και συνεχίζετε πάντα σε χωματόδρομο για 800 ακόμα μέτρα. Εδώ ο δρόμος διακλαδίζεται πάλι και το αριστερό σκέλος του στρίβει δυτικά και κατευθύνεται στο ξωκλήσι του ΑηΓιώργη συνεχίζοντας ως την παραλία. Στρίβετε δεξιά (ανατολικά) και συνεχίζετε για άλλα 200 μέτρα όπου ο δρόμος σταματάει. Εκεί υπάρχει ένα πλάτωμα απ΄ όπου μπορείτε να απολαύσετε την θέα προς τη Λήμνο και τις Β.Α. ακτές του νησιού. Το μονοπάτι ξεκινάει στο πλάϊ της στάνης του Δημήτρη Πετινάρια. Μπορεί η εικόνα που έχετε για το νησί να είναι ενός ξερόβραχου στην μέση του πελάγους όμως εδώ θα έχετε την ευκαιρία να διαπιστώσετε πόσο λάθος κάνατε. Το μονοπάτι διασχίζει ένα υπέροχο δάσος βελανιδιάς που σε πολλά σημεία του είναι τόσο πυκνό που δεν το διαπερνούν ούτε οι ακτίνες του ήλιου. Θα διασχίσετε παλιά εγκαταλελειμένα χωράφια και αγροικίες, τα καλύβια του Διαλυνά, θα περάσετε δίπλα από καλοκτισμένες πέτρινες πεζούλες και θα απολαμβάνετε υπέροχη θέα σε όλη την διαδρομή. Κατηφορίζοντας προς την ακτή το μονοπάτι φαρδαίνει και γίνεται πλακόστρωτο ώσπου φθάνει στην παραλία Μικρά Αυλάκια, με λίγη δυσκολία στα τελευταία μέτρα του. Παλιότερα συνέχιζε ως την Γερακοφωλιά και το Αλωνίτσι αλλά τώρα δεν είναι το μονοπάτι ευδιάκριτο και έτσι για να επιστρέψετε θα πρέπει να ακολουθήσετε τον ίδιο δρόμο. Όποιος όμως αντέχει σε πεζοπορία λίγων ακόμη χιλιομέτρων μπορεί να συνεχίσει προς την βρύση του Καρβούνη και την Γερακοφωλιά, να συναντήσει άλλο ένα υπέροχο δάσος με βελανιδιές και να επιστρέψει από τον χωματόδρομο στο χωριό. 16 - Ôá ÍÝá ôïõ Áç - ÓôñÜôç Ο χειμωνιάτικος Αη-Στράτης είναι πανέμορφος. Τον χειμώνα είναι ευκαιρία για μικρές αποδράσεις στο νησί, σαββατοκύριακα ή τριήμερα. Τα πλοία είναι πλέον μεγάλα και ασφαλή και δεν κινδυνεύει ο επισκέπτης να αποκλειστεί λόγω καιρού (εκτός και εάν το θέλει!!). ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΕΣ ΓΚΑΡΣΟΝΙΕΡΕΣ ROOMS TO LET ΜΑΡΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΑ - ΚΕΡΑΜΙΔΗ ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ Τ.Κ. 81500 ΤΗΛ.: 22540 93425 • 6946004947 & 6932 522930 Ïé ÷ïñçãïß áõôïý ôïõ ôåý÷ïõò åßíáé: ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΠΟΛΥΕΣΤΕΡΙΚΩΝ & ΦΟΥΣΚΩΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ Ανώνυμος χορηγός προσέφερε 1800 Ευρώ για την κάλυψη των εξόδων του τεύχους ΖΑΦΕΙΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΙΡΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ô ïõò åõ÷áñ éóôïýìå è å ñ ì Ü ! ÊÏÉÍÙÍÉÊÁ ÃΕΝΝΗΣΕΙΣ Η Μαρία Κουτρούλη απέκτησε δίδυμα αγόρια. Ο Κυριάκος Χοχλιός απέκτησε ένα αγόρι. Να σας ζήσουν! ÈÁÍÁÔÏÉ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ Ο Σύλλογος προσέφερε αντί στεφάνου 50 Ευρώ στο ίδρυμα Παντοκράτωρ στην μνήμη της. Ç ôá÷õäñïìéêÞ äéåýèõíóç ôçò åöçìåñßäáò åßíáé: “Ôá ÍÝá ôïõ Áç-ÓôñÜôç” Ãéþñãïò ÓéãÜëáò, Áëùíßùí 32Á, 145 62 ÊçöéóéÜ, ÁèÞíá. Ãéá íá äçìïóéåõèïýí Üñèñá óôçí åöçìåñßäá ìáò èá ðñÝðåé áõôÜ íá áöïñïýí Üìåóá ôïí ¢ãéï ÅõóôñÜôéï.