ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΠΑΡΑΔΟΣΗ» ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΙΟΣ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΠΑΡΑΔΟΣΗ»
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΙΟΣ 2012
ΠΡΟ – ΠΡΟΝΗΠΙΑ Α’
Ένα μήνυμα από τον Λαιονικό Παιδικό Σταθμό Κύπρου, που μας πρότεινε την συνεργασία των δύο
σχολείων με σκοπό την γνωριμία των παραδόσεων των δύο χωρών μέσα από τα παιχνίδια, την μουσική,
τα ήθη και τα έθιμα κάθε χώρας, στάθηκε η αφορμή για να επεξεργαστούμε το θέμα της παράδοσης
στην Ελλάδα.
Έτσι, ξεκίνησε μία συνεργασία που σκοπό είχε την αλληλεπίδραση παιδιών που ζουν σε διαφορετικές
χώρες. Με βάση την κοινή μας γλώσσα και με την βοήθεια της τεχνολογίας (mail, χρήση skype,
ανταλλαγή βίντεο και φωτογραφιών) αναπτύχθηκε μια επικοινωνία που διήρκησε από τον Ιανουάριο
μέχρι τις αρχές Μαίου, με αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες υποενότητες που περιλαμβάνει το θέμα της παράδοσης (Λαική
Μουσική, Παραδοσιακές φορεσιές, Παραδοσιακά Επαγγέλματα, Παραδοσιακά Παιχνίδια, τοπικά Ήθη
και Έθιμα , Λαικοί Μύθοι, Παραδοσικά Εδέσματα, κλπ) και θέλοντας τα παιδιά να είναι αυτά τα οποία
θα διαλέξουν τις ενότητες με τις οποίες θα ασχοληθούμε κατά την διάρκεια του θέματος μας
ακολουθήσαμε την εξής διαδικασία:
Αρχικά παρουσιάστηκαν με βιωματικό τρόπο όλες οι υποενότητες στην ολομέλεια (ένα παραδοσιακό
τραγούδι «Νεραντζούλα φουντωτή», ένα λαικό παραμύθι «Η γοργόνα», εξαρτήματα από την
παραδοσιακή στολή της Καραγκούνας, αφήγηση εθίμων της αποκριάς, φωτογραφίες από παραδοσιακά
επαγγέλματα, αναβίωση του παραδοσιακού παιχνιδιού «Η μικρή Ελένη») και στην συνέχεια καλέσαμε το
κάθε παιδί να ψηφίσει την ενότητα με την οποία θα ήθελε να ασχοληθούμε. Έτσι, έπειτα από την
διαδικασία ψηφοφορίας χωρίσαμε το θέμα μας σε δύο ενότητες:
1. Παράδοση και Έθιμα Απόκριας ανά την Ελλάδα
Με τα εξής ερωτήματα (έπειτα από πληροφορίες που ήρθαν στην τάξη μας):
- Τι είναι οι τζαμάλες;
- Τι είναι το καρναβάλι;
- Γιατί φοράμε μάσκες;
-
Πως είναι ο βασιλιάς Καρνάβαλος;
Έχουν απόκριες τα παιδιά στην Κύπρο;
Τι στολές φοράνε στην Κύπρο;
Γιατί καίμε τον βασιλιά Καρνάβαλο;
Να ακούσουμε τραγούδια για τις Απόκριες
Να φάμε φαγητά που τρώμε τις Απόκριες
Πως έχει φορέσει την στολή του ο Γενίτσαρος;
Γιατί την στολή της Μπούλας την φοράει αγόρι;
2. Παραδοσιακά Παιχνίδια και Παραμύθια
Με τα εξής ερωτήματα:
- Πού θα βρούμε πολλά παραμύθια των γιαγιάδων;
- Οι γιαγιάδες και οι παππούδες έπαιζαν στο πάρκο;
- Τι παιχνίδια έπαιζαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες;
- Τα παιδιά στην Κύπρο ξέρουν να παίζουν «1,2,3 Κόκκινο φως»;
- Τα παιδιά στην Κύπρο ξέρουν να τα βγάζουν;
- Να φτιάξουμε ένα βιβλίο που θα έχει μέσα παραμύθια των γιαγιάδων
- Να πούμε ένα παραμύθι στα παιδιά στην Κύπρο
1. Παράδοση και Έθιμα Αποκριάς ανα την Ελλάδα
Από τις αρχές Ιανουαρίου έως και την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου ασχοληθήκαμε με τα έθιμα
της Αποκριάς που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Οι φωτογραφίες που ήρθαν στην τάξη μας και απεικόνιζαν το έθιμο της Τζαμάλας, ήταν η αφορμή για
να ξεκινήσει το «ταξίδι» μας από τα Γιάννενα. Βρήκαμε στο χάρτη της Ελλάδας την πόλη (εικ 1) και
ζητήσαμε πληροφορίες από το internet και από ανθρώπους που κατάγονται από την περιοχή.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το ενδιαφέρον των παιδιών επικεντρώθηκε στην τελευταία Κυριακή της
Αποκριάς, όπου στις κεντρικές πλατείες συγκεντρώνονται οι κάτοικοι, σκάβουν λακούβες, βάζουν ξερά
χόρτα, κλαδιά, ξύλα και ανάβουν φωτιές, τις λεγόμενες «τζαμάλες». Οι άνθρωποι μεταμφιεσμένοι
χορεύουν και τραγουδούν γύρω από την φωτιά αποκριάτικα τραγούδια όπως «Πως στουμπίζουν το
πιπέρι». Οι φωτιές παραδοσιακά πρέπει να παραμείνουν αναμμένες έως τα ξημερώματα της Καθαράς
Δευτέρας. Για να αναβιώσουμε, κατά κάποιο τρόπο, το έθιμο φτιάξαμε από πηλό τις δικές μας μικρές
τζαμάλες. Το κάθε παιδί άνοιξε μία τρύπα στο κομμάτι πηλού που του είχε δοθεί, γέμισε την τρύπα με
μικρά κλαδιά, χώμα και ξερό χόρτο. Στην συνέχεια σφήνωσε ανάμεσα στα φυσικά υλικά ένα κομμάτι
κόκκινης ζελατίνης, το οποίο συμβόλιζε τις φλόγες. Τέλος, ζωγράφισε σε χαρτί ανθρώπινες φιγούρες
και τις κολλούσε γύρω από τον πηλό (εικ 2).
Επιπλέον αναβιώσαμε το έθιμο της Τζαμάλας και χορευτικά. Η ομάδα που ήταν υπέθυνη για την
μουσική αναζήτησε και βρήκε μέσω διαδικτύου, το τραγούδι «Πως στουμπίζουν το πιπέρι» (εικ 3, εικ
4). Αφού το παρουσίασε στην ολομέλεια δείχνοντας τα βήματα και τα λόγια του τραγουδιού, κάλεσε όλη
την ομάδα να συμμετέχει γύρω από μια «φωτιά» στην μέση της τάξης. Παράλληλα η ομάδα που ήταν
υπέθυνη για τα τοπικά εδέσματα αναζητήσε συνταγές τοπικών εδεσμάτων όπως είναι οι πίτες
(κρεατόπιτα, τυρόπιτα, σπανακόπιτα) και καθώς τα παιδιά είχαν την επιθυμία να δοκιμάσουν τις
διάφορες γεύσεις, η ομάδα των εδεσμάτων καλέσε την κυρία Άρτεμη, η οποία κατάγεται από τα
Γιάννενα, στέλνοντας της μια πρόσκληση. Έτσι τα παιδιά κατάφεραν να γνωρίσουν τον παραδοσιακό
τρόπο παρασκευής της ηπειρώτικης τυρόπιτας και ενθουσιάστηκαν πολύ με την διαδικασία «ανοίγματος
του φύλλου» καθώς ήταν κάτι πρωτότυπο για αυτά (εικ 5).
Το «ταξίδι» μας συνεχίστηκε στην Νάουσα όπου συναντήσαμε τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες.
Αναζητώντας πληροφορίες στο διαδίκτυο και από διάφορες πηγές που έφεραν τα παιδιά στην τάξη
(περιοδικά, βιβλία, φωτογραφίες, εφημερίδα) είδαμε ότι τις στολές, τις φτιάχνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι
εδώ και πολλά χρόνια. Η στολή του Γενίτσαρου είναι φτιαγμένη από πολλά μεταλικά φλουριά, φοράει
φουστανέλα και το κεφάλι του είναι καλλυμένο από ένα μαντήλι, ενώ της Μπούλας έχει πολλά
λουλούδια, τούλια και κορδέλες. Τα παιδιά έφτιαξαν τις δικές τους κούκλες «Γενίτσαρο και Μπούλα»
χρησιμοποιώντας ως βάση ξύλινες κουτάλες τις οποίες έντυσαν με υφάσματα και άχρηστα υλικά (εικ 6).
Έπειτα προχωρήσαμε βόρεια στο Σοχό Θεσσαλονίκης όπου είδαμε τον Κουδουνοφόρο Τράγο. Ένα
ντοκιμαντερ που παρακολουθήσαμε σχετικά με τα ελληνικά απόκριάτικα έθιμα μας έδειχνε ότι η στολή
του είναι φτιαγμένη από δέρμα ζώου (συνήθως από τράγο) ενώ στην ζώνη του παντελονιού του
κρέμονται μεγάλα κουδούνια και στο κεφάλι του έχει ένα πολύχρωμο καπέλο φτιαγμένο από υφάσματα
ενώ στο κέντρο του καπέλου δένουν μια ουρά αλέπούς. Το πρόσωπο του είναι βαμμένο και για μουστάκι
χρησιμοποιούνε τρίχες ουράς αλόγου. Ένα γράμμα που ήρθε στην τάξη μας, μας προέτρεπε να βγούμε
και να αναζητήσουμε στο χώρο του σχολείου τα κομμάτια που αποτελούν την στολή του Κουδουνοφόρου
Τράγου για να συνθέσουμε την μορφή του. Επίσης ανέφερε ότι υπάρχει ένα βραβείο για την ομάδα που
θα κατάφερνε να βρει και να συνθέσει πρώτη την φιγούρα του. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την ιδέα
του κρυμμένου θησαυρού και κατάφεραν να συνεργαστούν με τους συνομήλικους τους (εικ 7, εικ 8).
Αποχαιρετίσαμε το Σοχό και κατευθυνθήκαμε βορειότερα στην Ξάνθη όπου λαμβάνει χώρα το
μεγαλύτερο καρναβάλι της Βορείου Ελλάδας. Στο καρναβάλι της Ξάνθης οι καρναβαλιστές χωρίζονται
σε γκρουπ με συγκεκριμένες στολές. Έτσι και εμείς χωριστήκαμε σε 3 ομάδες και η κάθε ομάδα έφτιαξε
το δικό της γκρουπ, διαλέγοντας και κατασκευάζοντας τις δικές τους μάσκες από χαρτί (βατράχια,
κάστορες, κουκουβάγιες). Όταν η κατασκευή της μάσκας τελείωσε και οι ομάδες ήταν έτοιμες χορέψαμε
στους ρυθμούς του Ξανθιώτικου καρναβαλιού.
Επόμενοι σταθμοί στο ταξίδι μας ήταν τα νησιά. Έτσι αφήσαμε το αμάξι και πήραμε το πλοίο. Αρχικά
πήγαμε στην Κέρκυρα όπου εκεί οι άνθρωποι συνηθίζουν να ντύνονται με την στολή του Αρλεκίνου και
να φοράνε μάσκες φτιαγμένες από γύψο. Έτσι και εμείς φτιάξαμε μάσκες από γύψο, τις οποίες τις
διακοσμήσαμε με τον παραδοσιακό τρόπο του βενετσιάνικου καρναβαλιού (πούλιες, φτερά, χάντρες,
έντονα χρώματα στα χαρακτηριστικά τους) Επίσης, με αφορμή το βιβλίο της Ζωρζ Σαρή «Ο
Αρλεκίνος», όπου αφηγείται την ιστορία της κατασκευής της στολής του Αρλεκίνου, σχεδιάσαμε με
πινέλο φιγούρες αρλεκίνου και με την τεχνική του κολάζ φτιάξαμε την στολή του. Παράλληλα,
γνωρίσαμε και χορέψαμε παραδοσιακά αποκριάτικα κερκιραικά τραγούδια όπως «Στην παραπάνω
ρούγα». Το επόμενο νησί ήταν η Κρήτη όπου γιορτάζουν τις Απόκριες με πολύ χορό, τραγούδι και φαί.
Καθώς η εβδομάδα που επεξεργαζόμασταν τα έθιμα της Κρήτης, συνέπεσε με την εβδομάδα της
Τσικνοπέμπτης, οργανώσαμε ένα γλέντι στην τάξη σύμφωνο με την κρητική παράδοση. Έτσι, αφού
χωριστήκαμε σε 3 ομάδες (μουσική, τραγούδια, εδέσματα) και η κάθε ομάδα παρουσίασε στην ολομέλεια
τα ευρηματά της, γνωρίσαμε την λύρα (παραδοσιακό κρητικό μουσικό όργανο) ακούγοντας τον
χαρακτηριστικό ήχο της, τραγουδήσαμε μαντινάδες (τοπική ορολογία για τα τραγούδια που συνοδεύει ο
ρυθμός της λύρας) και φάγαμε τοπικά εδέσματα.
Το ταξίδι μας έφτανε στο τέλος του, όπως και η περίοδος των Αποκρεών. Έτσι ο τελευταίος μας
σταθμός ήταν η πόλη της Πάτρας, όπου πραγματοποιείται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας.
Πλήθος κόσμου από όλες τις περιοχές της χώρας επισκέπτεται την Πάτρα, παίρνουν μέρος στο
καρναβάλι μπαίνοντας σε γκρουπ (όπως και στην Ξάνθη), χορεύουν και τραγουδούν. Εκεί
πρωταγωνιστής είναι ο Βασιλιάς Καρνάβαλος, τον οποίο καίνε στο τέλος του καρναβαλιού για να
σημάνουν την λήξη του. Έτσι και εμείς φτιάξαμε τον δικό μας Καρνάβαλο και την τελευταία Παρασκευή
πριν την Καθαρά Δευτέρα κάναμε καρναβάλι στο χώρο του σχολείου με την συμμετοχή όλων των
τάξεων.
Η ενότητα που αφορούσε τα έθιμα της Αποκριάς στην Ελλάδα ολοκληρώθηκε με την κατασκευή
χαρταετού, καθώς είναι ένα από τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας. Σε αυτή μας την απόπειρα, μας
βοήθησαν ο κύριος Κώστας και ο κύριος Θανάσης, οι οποίοι ήρθαν στην τάξη μας, έπειτα από
τηλεφωνική πρόσκληση των παιδιών και μας έδειξαν πως κατασκευάζεται ο χαρταετός παραδοσιακά
(χρησιμοποιώντας καλάμια, σπάγκο και χαρτί λαδόκολλα) (εικ 9, εικ 10).
Τα παιδιά ευχαριστήθηκαν πολύ αυτή την διαδρομή, γνώρισαν περιοχές της Ελλάδας, δοκίμασαν
γεύσεις, χόρεψαν παραδοσιακά τραγούδια και γιόρτασαν τις Απόκριες όπως τις γιορτάζουν σε διάφορα
μέρη. Η ενότητα κατέληξε σε μια έκθεση που έγινε στο χώρο της τάξης μας και την οποία
επισκέφτηκαν έπειτα από δική μας πρόσκληση, όλες οι υπόλοιπες τάξεις του σχολείου. Αρχικά τα
παιδιά φτιάξανε προσκλήσεις όπου ανέφεραν το θέμα της έκθεσης, τον τόπο και την ώρα διεξαγωγής
της. Στην συνέχεια χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες και παρέδωσαν τις προσκλήσεις στις άλλες τάξεις του
σχολείου. Τα παιδιά τέλος έπαιξαν τον ρόλο του ξεναγού κατά την διάρκεια της έκθεσης εξηγώντας τα
έθιμα που συναντήσαμε και απαντώντας στις ερωτήσεις των προσκεκλημένων με επιτυχία.
2. Παραδοσιακά Παιχνίδια και Παραμύθια
Η δεύτερη ενότητα του θέματος μας, που αφορούσε τα παραδοσιακά παιχνίδια και παραμύθια, διηρκησε
από τις αρχές του Μαρτίου μέχρι και τέλος Απριλίου. Σε αυτή την ενότητα γνωρίσαμε παιχνίδια που
έπαιζαν οι προηγούμενες γενιές, όπως:
- Η μικρή Ελένη
- Ο Μανώλης
- Περνά περνά η μέλισσα
- Που ν το; Που ν το το δαχτυλίδι;
- Δεν περνάς κυρά Μαρία
- Τυφλόμυγα
- Αλάτι ψιλό αλάτι χονδρό
- Κρυφτό
- Αγαλματάκια ακούνητα
- 1,2,3 κόκκινο φως
Μάθαμε τους κανόνες των παιχνιδιών, τα τραγούδια που τα πλαισιώνουν και ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα
με την διαδικασία του «Τα βγάζουμε;», καθώς δημιουργήθηκε θέμα για το ποιος θα είναι κάθε φορά «ο
πρωταγωνιστής» του παιχνιδιού. Τα παιδιά ρωτήσανε στο οικογενειακό τους περιβάλλον πως μπορούμε
να λύσουμε το πρόβλημα μας. Έτσι ήρθαν στην τάξη μας τα λαχνίσματα. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι:
- Αμπε μπα μπλομ
- Ο Καρακατσάνης
- Ακατα Μάκατα
- Η πιπεριά
- Το γουρούνι
Παράλληλα διαβάζαμε και δραματοποιούσαμε λαικά παραμύθια από ένα βιβλίο. Τα δύο πιο αγαπημένα
των παιδιών ήταν «Ο ψαράς και το μαγικό ψαράκι» και το «Σ’ αγαπώ όσο το αλάτι».
Ο Ψαράς και το μαγικό ψαράκι
Αφορά την ιστορία ενός φτωχού ψαρά ο οποίος ψαρεύει ένα ψαράκι που υπόσχεται να του εκπληρώσει
όλες του τις επιθυμίες. Η άπληστη γυναίκα του όμως, που ζητάει όλο και παραπάνω, είναι η αφορμή να
τα χάσουν όλα.
Καθώς τα παδιά είχαν ήδη εκφράσει την επιθυμία τους να υπάρχει στην τάξη ένα βιβλίο με λαικούς
μύθους και επειδή το βιβλίο μέσα από το οποίο διαβάζαμε την ιστορία δεν είχε εικόνες, γεννήθηκε στα
παιδιά η ανάγκη να φτιάξουν το δικό τους βιβλίο με την ιστορία. Έτσι κατασκευάσαμε ένα βιβλίο και τα
παιδιά το εικονογράφησαν, όπως το φαντάζονταν. Για να γραφεί το κείμενο του βιβλίου
χρησιμοποιήσαμε μια τεχνική τύπου κολάζ. Τα παιδιά επιλέγουν τα κατάλληλα γράμματα της αλφαβήτου
μέσα από ένα κουτί και τα κολλάνε με την κατάλληλλη σειρά ώστε να σχηματιστεί η λέξη που τους έχει
δοθεί ως πρότυπο μπροστά τους. Έτσι λέξη – λέξη «γράψαμε» όλο το κείμενο. (εικ 11-12)
Σ’ αγαπώ όσο το αλάτι
Η ιστορία αναφέρεται στην αγάπη ενός βασιλιά πατέρα προς τις τρεις κόρες του και μας αφηγείται τις
περιπέτειες της τρίτης βασιλοπούλας όταν αυτή διώχνεται από το παλάτι αφού του εξομολογείται ότι
τον αγαπάει όσο το αλάτι.
Θέλοντας τα παιδιά να πουν ένα παραμύθι στους συνομηλίκους τους στην Κύπρο και θέλοντας ως
εκπαιδευτικοί τα παιδιά να γνωρίσουν και ένα άλλο είδος τέχνης, εκτός από το θέατρο, την ζωγραφική
και την μουσική, σκεφτήκαμε την δημιουργία μιας ταινίας με πρωταγωνιστές τα ίδια τα παιδιά. Έτσι με
κλήρωση δόθηκαν οι ρόλοι ενώ παράλληλα η τάξη διαμορφώθηκε ώστε να θυμίζει παλάτι. Καταγράψαμε
τις ιδεές των παιδιών σχετικά με τα κουστούμια, τους χώρους γυρισμάτων και το σενάριο. Αφού
συγκεντρώσαμε τις στολές, με την σημαντική βοήθεια των γονιών, ξεκινήσαμε τα γυρίσματα τα οποία
κράτησαν 2 βδομάδες.
Επειδή τα παιδιά ήθελαν να δείξουν στους γονείς τους όλη αυτή την προσπάθεια τους κάλεσαν να
συμμετέχουν σε ένα διαδραστικό γεγονός κατά το οποίο θα παίζανε μαζί στα παραδοσιακά παιχνίδια, θα
παρακολουθούσαν την προβολή της ταινίας και θα έπαιρναν μέρος σε ένα τεράστιο επιδαπέδιο φιδάκι.
Όλο αυτό το διάστημα η συνεργασία μας με το σχολείο της Κύπρου ήταν συνεχής και η επικοινωνία μας
τακτική. Ανταλλάσαμε απόψεις, ιδέες, φωτογραφικό υλικό από τις δραστηριότητες μας και οι δύο
ομάδες των παιδιών θέτανε ερωτήσεις η μία στην άλλη σχετικά με την ενότητα που επεξεργαζόμασταν
κάθε φορά. Προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε ομοιότητες και διαφορές και να τις σεβαστούμε. Τα παιδιά,
όσο περνούσε ο καιρός, γνωρίστηκαν μεταξύ τους όσο το δυνατόν περισσότερο και τους χαροποιούσε
πολύ το γεγονός όταν είχαμε ζωντανή σύνδεση μαζί τους μέσω skype (εικ 13, εικ. 14). Μάλιστα,
οργανώθηκε μία μικρή έξοδος στο τοπικό ταχυδρομείο για να στείλουμε ένα δέμα με ζωγραφιές για τα
παιδιά στην Κύπρο. Γνωρίσαμε καλύτερα την παράδοση της Κύπρου μέσα από διάφορα ερεθίσματα που
μας έστελνε η κυπριακή ομάδα. Μάθαμε την σούσα (κούνια), μαγειρέψαμε μπουρέκια (κυπριακό έδεσμα)
(εικ 15), τραγουδήσαμε κυπριακά τραγούδια, παίξαμε σακουλοδρομίες, διαβάσαμε κυπριακούς μύθους,
γνωρίσαμε καθημερινές τους συνήθειες.
Θεωρούμε ότι η επικοινωνία και η απόπειρα εκπόνησης του θέματος σε συνεργασία με το σχολείο της
Κύπρου ήταν αρκετά επιτυχής και εκτός ότι ενθουσίασε τα παιδιά, τα ώθησε να γνωρίσουν καθημερινές
συνήθειες συνομηλίκων τους που ζουν σε άλλη χώρα και να αναπτύξουν ένα είδος συνεργασίας και
αλληλεπίδρασης με αυτούς. Μέσα από αυτή την διαδικασία τα παιδιά εξοικειώθηκαν με την τεχνολογία,
βρήκαν ομοιότητες και διαφορές στην δική τους καθημερινότητα και στην καθημερινότητα των παιδιών
της Κύπρου, γνώρισαν παραδόσεις της χώρας τους και τις σύγκριναν με αυτές της Κύπρου.
Τέλος, Αξιολογώντας αυτή τη θεματική προσέγγιση θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα παιδιά εμπλεκόμενα
σε όλη αυτή την πορεία είχαν την ευκαιρία:
Στο τομέα της γλώσσας:
να εμπλακούν σε μια συζήτηση, να πούνε την άποψή τους υποστηρίζοντας την με επιχειρήματα
να προτείνουν λύσεις
να αναπτύσσουν τον προφορικό τους λόγο και το λεξιλόγιό τους
να έρθουν σε επαφή με τις διάφορες εκδοχές του έντυπου λόγου ψάχνοντας σε βιβλία, περιοδικά,
εφημερίδες για διάφορες πληροφορίες,
να εκφράζονται ελεύθερα μπροστά στην ομάδα με το να μοιράζονται σκέψεις, εμπειρίες
να ανακαλούν και να διηγούνται εμπειρίες
να διηγούνται/αφηγούνται
να ακούν και να κατανοούν μια διήγηση
να μπορούν να διακρίνουν σε ένα κείμενο που τους διαβάζεται τα διαλογικά από τα μη διαλογικά μέρη
να χρησιμοποιούν την βιβλιοθήκη και να κάνουν συγκεκριμένες επιλογές βιβλίων ανάλογα με τα
ενδιαφέροντά τους
Στο τομέα των μαθηματικών:
να προβληματίζονται, να διατυπώνουν απορίες και να μπαίνουν σε διαδικασία εύρεσης λύσης
να ερμηνεύουν γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από διαδικασίες παρατήρησης και
περιγραφής, σύγκρισης και ταξινόμησης.
να αξιοποιούν τις δυνατότητες για αριθμητικές εφαρμογές μέσα στα όρια των δυνατοτήτων τους
να μετρούν χρησιμοποιώντας αυθαίρετες μονάδες μέτρησης
να αναγνωρίζουν και να ονομάζουν απλά στερεά και ευθύγραμμα σχήματα
Στο τομέα του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος:
να ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους, παίρνοντας πρωτοβουλίες και λέγοντας ελεύθερα την άποψή τους
να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας
να συνειδητοποιούν τη μοναδικότητά τους αλλά και να εντοπίζουν τις ομοιότητες και διαφορές τους με
τους άλλους και να τις σέβονται
να “διαβάζουν” απλά σύμβολα, σχεδιααγράμματα και χάρτες
να αντιληφθούν τη συμβολή των μέσων μεταφοράς και επικοινωνίας στη μετακίνηση και επικοινωνία
των ανθρώπων, στην ανταλλαγή ιδεών
να αρχίσουν να αναγνωρίζουν τη σχέση της επιστήμης με την καθημερινή ζωή, να αναγνωρίζουν τη
χρησιμότητα απλών μηχανών και επινοήσεων στη ζωή μας
να συζητούν και να παρουσιάζουν
να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης
να αντιλαμβάνονται τη χρονική ακολουθία γεγονότων
να αναπαριστούν γεγονότα σύμφωνα με τη χρονική τους ακολουθία
να αναπτύσσουν τη γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την τεχνολογία
Στο τομέα της δημιουργίας και έκφρασης:
να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα για να σχεδιάζουν και να ζωγραφίζουν
να χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους διάφορα υλικά για να κάνουν μικροκατασκευές
να δημιουργούν μόμπιλσ
να εκφράζονται ελεύθερα μέσα από το δραματικό παιχνίδι, μέσα από μιμηση και αυτοσχεδιασμό
να αναπτύσσουν την αισθητική τους αντίληψη
να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν δημιουργικά διάφορα υλικά
να εξοικειώνονται με τις τεχνικές του κουκλοθεάτρου
να αποκτούν θεατρική παιδεία
να εκφράζονται ελεύθερα και αποτυπώνουν με τη ζωγραφική σκέψεις
να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους μέσα από κινητικά και μουσικο-κινητικά παιχνίδια
αυτοσχεδιασμού
να συντονίζονται και να ακολουθούν κανόνες
να αναπαράγουν μουσικά ακούσματα με διάφορους τρόπους
να ανταποκρίνονται σε σωστά σήματα, σύμβολα, συνθήματα και οδηγίες
να αυτοσχεδιάζουν και να εκφράζονται μέσα από απλές μουσικές συνθέσεις
να αναπτύσσουν σταδιακά εκτίμηση προσ τα μουσικά ακούσματα και να τα απολαμβάνουν
να εκφράζουν τη γνώμη τους και τα συναισθήματα τους για τα διαφορετικά ακούσματα
Στον τομέα της πληροφορικής:
να ταυτίζουν τον υπολογιστή με μια μηχανή που βοηθάει τον άνθρωπο στην εργασία του και που μπορεί
να χρησιμοποιήσει για παιχνίδι και διασκέδαση
να ενθαρρύνονται να εξερευνούν και να ανακαλύπτουν τις δυνατότητες του υπολογιστή και να τον
αξιοοποιούν στην καθημερινή τους εργασία με την βοήθεια του εκπαιδευτικού
να χρησιμοποιούν έναν ψηφιακό δίσκο δεδομένης μνήμης για να ακούσουν μουσική, τραγούσια, ιστορίες ή
παραμύθια
να συνεργάζονται σε ομάδες για την παραγωγή κάποιου έργου και να σέβονται τις απόψεις και την
εργασία των άλλων
με την βοήθεια του υπολογιστή να βρίσκουν λύσεις σε προβληματικές καταστάσεις
Οι νηπιαγωγοί:
Βούλα Παππά, Μαίρη Γαλάνη, Ματίνα Μιχελοπούλου

Download Report