Ανακυκλώνουμε σήμερα για ένα καλύτερο αύριο Η πορεία μας μέχρι σήμερα και τα επόμενα βήματα 5 7 1. Ποιοί είμαστε 2. Επιχειρησιακές δεσμεύσεις 2010 και επιχειρησιακά σχέδια 2011 3. Επιδόσεις 2004-2010 4. Οικονομικά στοιχεία 5. Μηχανισμοί ελέγχου συστήματος 8 1.1 Το όραμά μας 8 1.2 Οι αξίες μας 9 1.3 Η αποστολή μας 9 1.4 Εθνικοί στόχοι 9 1.5 Αντικείμενο εταιρείας 10 1.6 Η οργανωτική δομή της εταιρείας 10 1.6.1 Μετοχική σύνθεση 10 1.6.2 Οι άνθρωποί μας 10 1.7 Συνεργασία με το WEEE Forum 11 1.8 Άξονες Δραστηριότητας 11 1.8.1 Συλλογή ΑΗΗΕ 11 1.8.2 Μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση 11 1.8.3 Επεξεργασία ΑΗΗΕ 12 1.8.4 Περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη 12 1.8.5 Ποια προϊόντα ανακυκλώνουμε 13 2.1 Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών 13 2.1.1 Επένδυση στη συνεργασία με τα καταστήματα λιανικής πώλησης 13 2.1.2 Επέκταση στη νησιωτική Ελλάδα 14 2.1.3 Ενίσχυση της συνεργασίας μας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση 14 2.1.4 Ανάπτυξη συλλογής λαμπτήρων 15 2.2 Βελτιστοποίηση των περιβαλλοντικών κι επιχειρησιακών μας επιδόσεων 15 2.2.1 Δημιουργία και ανάπτυξη κέντρων παραλαβής και διανομής 15 2.2.2 Περαιτέρω ανάπτυξη μονάδων επεξεργασίας 15 2.2.3 Ειδικές ενέργειες για την τελική διάθεση υλικών 16 2.2.4 Εφαρμογή πιστοποιημένων εξωτερικών ελέγχων κατά την επεξεργασία 16 2.2.5 Πανευρωπαϊκή Πλατφόρμα Προτυποποίησης Επεξεργασίας ΑΗΗΕ 16 2.2.6 Άλλες δεσμεύσεις 17 2.3 Ενδυνάμωση της σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες 19 3.1 Συμβεβλημένοι παραγωγοί 19 3.2 Συμβεβλημένοι δήμοι - σύνδεσμοι δήμων 19 3.3 Συλλογή 19 3.3.1 Συλλογή σύνολο 20 3.3.2 Συλλογή ανά πηγή 20 3.3.3 Σημεία συλλογής ανά πηγή 21 3.3.4 Συλλογή ανά γεωγραφική περιοχή 21 3.3.5 Συλλογή ανά κατηγορία προϊόντος 22 3.4 Επεξεργασία 22 3.4.1 Επεξεργασμένοι τόνοι και τεμάχια 22 3.4.2 Συντελεστής αξιοποίησης 23 3.4.3 Ανακτημένα υλικά ανά κατηγορία 24 3.5 Επικοινωνία με τους πολίτες 25 26 Ανακυκλώνουμε σήμερα για ένα καλύτερο αύριο Η «Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ» αδειοδοτήθηκε το 2004 ως συλλογικό Σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και είναι το μοναδικό εγκεκριμένο συλλογικό Σύστημα εθνικής εμβέλειας όλων των κατηγοριών. Από την πρώτη μέρα λειτουργίας του Συστήματος, στόχος μας είναι η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πολιτών στο θέμα της ανακύκλωσης κυρίως μεγάλων συσκευών. Αυτός είναι και ο στόχος με τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ένας από τους πλέον κρίσιμους συντελεστές της ανακύκλωσης των συσκευών, πρέπει να δείξει τη ζητούμενη ευαισθησία στα θέματα της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών αποβλήτων, ώστε να θέσει σε λειτουργία τους σχετικούς μηχανισμούς της και στη συνέχεια να ενημερώσει και να κινητοποιήσει τους πολίτες. Η μη ενεργοποίηση των ΟΤΑ σε ικανοποιητικό βαθμό έχει ως αποτέλεσμα να επικρατούν ως κύρια πηγή συλλογής οι έμποροι παλαιών μετάλλων με σοβαρότατες επιπτώσεις για το περιβάλλον. Ωστόσο, δεν αρκούμαστε στην καταγραφή των προβλημάτων. Δουλεύουμε καθημερινά και με επιμονή για να μεγιστοποιήσουμε τα αποτελέσματα με ορθολογικό κόστος και μέχρι σήμερα έχουμε κάνει μεγάλα βήματα προόδου. Για 3η συνεχή χρονιά έχουμε υπερκαλύψει τους εθνικούς στόχους ανακύκλωσης ΑΗΗΕ με τη βοήθεια όλων των συνεργατών μας, που συμμετέχουν και συμβάλουν στις δραστηριότητες του Συστήματος. Θα ήθελα ιδιαίτερα να αναφερθώ στους συνεργάτες των καταστημάτων λιανικής που με επαγγελματισμό και υπευθυνότητα ενισχύουν στην προσπάθεια του Συστήματος και είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσουν με μεγαλύτερο ζήλο την ουσιαστική συμβολή τους στη διάδοση της ανακύκλωσης των ΑΗΗΕ στη χώρα μας. Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι η αγορά έχει ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας, τόσο με τη δημιουργία του Συστήματος σε συνεργασία με την εποπτεύουσα Αρχή του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όσο και με τη συνεχή και υπεύθυνη στάση της πλειοψηφίας των επιχειρήσεων των κλάδων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, καθώς και του κλάδου φωτισμού. Όλα δείχνουν πως χρόνο με το χρόνο ο κόσμος αποκτά μεγαλύτερη ενημέρωση κι ευαισθησία στα θέματα του περιβάλλοντος. Σκοπός μας είναι μέσα από την επικοινωνία μας με τους πολίτες να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στην οικοδόμηση της περιβαλλοντικής συνείδησης και να ενδυναμώνουμε τη σχέση εμπιστοσύνης μας με αυτούς. Έχω την πεποίθηση ότι ο ευαισθητοποιημένος κι ενεργός πολίτης είναι η απάντηση στα δύσκολα ζητήματα που σήμερα αντιμετωπίζουμε. Είναι εκείνος που έχει τη δύναμη να περάσει το μήνυμα ότι η ανακύκλωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών αποτελεί ανάγκη και προτεραιότητα και να παρακινήσει όλους τους φορείς που επιδρούν στη διάδοσή της. Νικόλαος Κακούσιος Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου 5 Ανακύκλωση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Εύκολη υπόθεση! Ας την κάνουμε τώρα πράξη. Στο έντυπο που έχετε στα χέρια σας και έχουμε τη χαρά να εκδίδουμε για πρώτη φορά, παρουσιάζουμε τα επιχειρησιακά σχέδια που εφαρμόζουμε και θα συνεχίσουμε να εξελίσσουμε, την οργάνωση και τις δραστηριότητές μας, τα αποτελέσματα των προηγούμενων χρόνων καθώς και τις δεσμεύσεις μας για το 2011. Το 2008 υπήρξε έτος σταθμός για το Σύστημα. Τη χρονιά αυτή υπερκαλύψαμε τον εθνικό στόχο συλλογής (44.000tn), συλλέγοντας και ανακυκλώνοντας 47.141 tn ΑΗΗΕ. Το 2009 η συλλογή έφθασε τους 66.000tn, συμπεριλαμβανομένων βεβαίως και των αποσυρθέντων 140.000 sets παλαιών κλιματιστικών με το επιδοτούμενο πρόγραμμα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Το 2010 παρά τη μεγάλη κρίση που διέρχονται όλοι οι τομείς της εμπορικής δραστηριότητας, αλλά και την πολύ υψηλή τιμή του scrap, που ωθεί την παράνομη διακίνηση των σιδηρούχων ΑΗΗΕ προς τη χαλυβουργία, η συλλογή έφτασε στα επίπεδα του 2008 (46.338tn), υπερκαλύπτοντας και πάλι τον εθνικό και κοινοτικό στόχο. Αναμφισβήτητα τα θετικά αποτελέσματα, που η Ανακύκλωση Συσκευών παρουσιάζει σήμερα δεν ήλθαν από το πουθενά. Είναι αποτέλεσμα της μεθοδικής δουλειάς των ανθρώπων που εργάζονται στην εταιρεία μας, υλοποιώντας τις αποφάσεις της Διοίκησης, του Προέδρου, και του Διοικητικού Συμβουλίου και καταδεικνύουν την αποτελεσματική οργάνωση του Συστήματος αλλά και τη δέσμευσή μας στο όραμα για ένα πιο πράσινο πλανήτη. Το Σύστημά μας αποτελεί την πλέον τρανταχτή απόδειξη ότι οι δυνάμεις της αγοράς είναι οι μόνες που μπορούν να προστατεύσουν αποτελεσματικά το περιβάλλον, σχεδιάζοντας νέα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταναλωτών, τα οποία στο τέλος της ζωής τους ανακυκλώνονται και επαναχρησιμοποιούνται, δημιουργώντας με την εναλλακτική διαχείριση νέο εθνικό προϊόν, νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον. Με αυτή τη λογική καταβάλαμε συστηματικές προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών, επικεντρώνοντας την επικοινωνιακή στρατηγική μας στην οικοδόμηση ευέλικτων και αποτελεσματικών συνεργασιών με τους δήμους, τους retailers, τα super markets, τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς και εταιρείες, τις τράπεζες, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια κλπ, δημιουργώντας ένα ζωντανό σύνολο εξωτερικών συνεργατών που συμμετέχουν και συμβάλλουν ουσιαστικά στις δραστηριότητες και τους στόχους του Συστήματος. Επιδίωξή μας είναι να μεγιστοποιήσουμε τη συμμετοχή των δήμων και να ενεργοποιήσουμε το κλάδο των retailers ως τον βασικό παίχτη στην ανάπτυξη της συλλογής μας. Η συνεργασία με τα καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών ειδών έχει δοκιμαστεί με επιτυχία κυρίως με το πρόγραμμα απόσυρσης παλαιών κλιματιστικών και έχει ανταμείψει εκείνους που έχουν ανταποκριθεί στην προσπάθειά μας. Για τους υπόλοιπους που μέχρι εχθές η ανακύκλωση συσκευών δεν αποτελούσε αντικείμενο της δραστηριότητάς τους, σήμερα μπορεί να αποτελέσει μια επιχειρηματική δέσμευση με αμοιβαίο όφελος για την επιχείρησή τους και το περιβάλλον. Ωστόσο, καταλυτικός παράγοντας στην ανάπτυξη της ανακύκλωσης ΑΗΗΕ στη χώρα μας είναι η συνδρομή της πολιτείας (ΥΠΕΚΑ, ΕΟΕΔΣΑΠ). Θεωρούμε πολύ σημαντική και ουσιαστική την παρέμβασή της, ώστε να παταχθούν τα φαινόμενα της παράνομης διαχείρισης των σιδηρούχων ΑΗΗΕ από τους εμπόρους παλαιών μετάλλων και τις χαλυβουργίες και να εντοπισθούν εκείνοι οι παραγωγοί που παρανόμως διαφεύγουν από την υποχρέωσή τους για την εναλλακτική διαχείριση του ΗΗΕ. Αξίζουν τις ευχαριστίες μας όλοι όσοι εργάζονται για την Ανακύκλωση Συσκευών, για τη στήριξή τους, τη συμβολή τους και την εμπιστοσύνη που δείχνουν στον οργανισμό μας. Εύχομαι η ανακύκλωση των ΑΗΗΕ να ενταχθεί σύντομα στην καθημερινότητα όλων μας, ώστε να δούμε το περιβάλλον μας να αναβαθμίζεται και τη ζωή μας να γίνεται καλύτερη. Αλέξανδρος Αλούκος Διευθύνων Σύμβουλος 7 1 Ποιοι είμαστε 1.1 το όραμά μας Στην Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. εργαζόμαστε καθημερινά με στόχο να αναδείξουμε την αξία της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων και να επιτύχουμε τη συνειδητή και συστηματική συμμετοχή όλων των πολιτών. Οι ενέργειές μας αποσκοπούν στη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την προστασία της υγείας των ανθρώπων και τη συνετή και ορθολογική χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων. Οραματιζόμαστε κι επενδύουμε σε ένα καλύτερο μέλλον για τον πλανήτη και σε καλύτερες συνθήκες ζωής για εμάς και τα παιδιά μας. 1.2 οι αξίες μας Ενεργούμε με επαγγελματισμό και διαφάνεια, συμπεριφερόμαστε με ακεραιότητα και τηρούμε τις δεσμεύσεις μας. Εργαζόμαστε σαν ομάδα με αφοσίωση και ενθουσιασμό. Επιδεικνύουμε σεβασμό προς τους πολίτες, τους συνεργάτες και τους εργαζόμενούς μας. Είμαστε υπέρμαχοι της κοινωνικής συνοχής και προόδου και συμμετέχουμε υπεύθυνα στην προστασία του περιβάλλοντος. 8 1.3 η αποστολή μας 1.4 εθνικοί στόχοι Προσπαθούμε να ενδυναμώσουμε τη συλλογική συνείδηση Οι εθνικοί στόχοι περιλαμβάνουν τη χωριστή συλλογή των φορέων που πλαισιώνουν την προσπάθειά μας, τουλάχιστον 4 kg Α.Η.Η.Ε. οικιακής προέλευσης κατά μέσο όπως Τοπική Αυτοδιοίκηση, retailers, σχολεία, όρο ανά κάτοικο και ανά έτος, δηλαδή συνολικά για τη χώρα ιδιωτικοί και δημόσιοι οργανισμοί κλπ. και μας, 44.000 τόνους ανά έτος. Επίσης, περιλαμβάνουν ανά στη συνέχεια να κινητοποιήσουμε τους πολίτες. έτος συγκεκριμένα ποσοστά ως προς το βαθμό αξιοποίησης καθώς και επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των Μέλημά μας είναι να διαδώσουμε την πρακτική της ΑΗΗΕ, που κυμαίνονται από 50% έως 80% κατ’ ελάχιστον του ανακύκλωσης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού μέσου βάρους ανά συσκευή (ανάλογα με την κατηγορία του Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες εξοπλισμού). των πολιτών και να κάνουμε την ενεργή συμμετοχή τους μια εύκολη κι ευχάριστη εμπειρία. Οι προσπάθειές μας είναι διαρκείς για να πετύχουμε όσο 1.5 αντικείμενο εταιρείας δυνατόν μεγαλύτερους στόχους από τους εθνικούς στόχους, Η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ αδειοδοτήθηκε ως συλλογικό που καθορίζονται από την ευρωπαϊκή και την ελληνική Σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού νομοθεσία, με το μικρότερο δυνατό κόστος. και Ηλεκτρονικού εξοπλισμού εθνικής εμβέλειας, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 105134/10.6.2004 απόφαση του υπουργού Η αποστολή μας στηρίζεται στις αρχές της προφύλαξης και περιβάλλοντος (ΦΕΚ 905Β’/17.6.2004). της προληπτικής δράσης, καθώς και στην αρχή της ευθύνης του παραγωγού για επανόρθωση της επιβάρυνσης του Αποτελεί τον υπεύθυνο φορέα, εγκεκριμένο από το ΥΠΕΚΑ, για περιβάλλοντος. την οργάνωση και τη λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) στην Ελλάδα. Αντικείμενο του Συστήματος είναι η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, δηλαδή η συλλογή, η μεταφορά, η προσωρινή αποθήκευση και η επεξεργασία των ΑΗΗΕ με τελικό στόχο την επανένταξη των αξιοποιήσιμων υλικών τους - ως δευτερογενείς πρώτες ύλες - στην παραγωγή νέων προϊόντων. 9 1 ποιοι είμαστε 1.6.2 οι άνθρωποί μας Η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. είναι στελεχωμένη με ανθρώπους ικανούς και εξειδικευμένους σε ένα αντικείμενο τελείως άγνωστο για τη μέχρι τώρα ελληνική πραγματικότητα. Ο αριθμός των εργαζομένων της εταιρείας μας το 2010 ήταν 30 και κατανέμεται στις εξής διευθύνσεις: Logistics, Τεχνική, 1.6 η οργανωτική δομή της εταιρίας Οικονομική, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Επικοινωνίας. Σύμφωνα με τη στρατηγική της εταιρείας, προσπαθούμε να προσελκύουμε και να διατηρούμε τους ικανότερους ανθρώπους, ώστε να διασφαλίσουμε τη συνεχή επίτευξη των επιχειρηματικών 1.6.1 μετοχική σύνθεση μας στόχων. Βασικός μέτοχος της εταιρείας Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. Η συνολική δραστηριότητα της ανακύκλωσης των ΑΗΗΕ είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου η εταιρεία συμμετοχών Ανακύκλωση απασχολεί περίπου 1.100 εργαζομένους όλων των ειδικοτήτων Συσκευών Συμμετοχική ΑΕ. (Ηolding), η οποία περιλαμβάνει στο και ειδικότερα: μετοχικό της κεφάλαιο με ίσα μερίδια, τις μεγαλύτερες εταιρείες όλων των κλάδων των ΗΗΕ: BSH Οικιακές Συσκευές ΑΒΕ, • Κέντρα επεξεργασίας: 350 εργαζόμενοι Άλφα Γκρίσιν ΑΕΕ, Γ.Ε. Δημητρίου ΑΕΒΕ, Osram AEΕ, • Δίκτυο συλλογής μέσω εμπόρων scrap - Γουίρπουλ Ελλάς ΑΕΒΕ, FG Europe AΒE, Φίλιπς Ελλάς ΑΕΒΕ, 170 εταιρίες: 550 εργαζόμενοι Havels Sylvania AEEE, Siemens AE. • Μεταφορείς: 200 εργαζόμενοι • Σε αυτούς μπορεί να προστεθεί το δίκτυο των πλανόδιων Οι μέτοχοι ενεργούν και αποφασίζουν μέσω των Γενικών συλλογέων, μια ευαίσθητη κοινωνικά ομάδα ενταγμένη στο Συνελεύσεων και των Διοικητικών Συμβουλίων, έτσι ώστε Σύστημα, που υπολογίζεται περίπου σε 10.000 η Διοίκηση να προέρχεται και να είναι αποδεκτή από το εργαζόμενους ανά την επικράτεια σύνολο των μετόχων. Η επιλογή των υποψηφίων μελών, που τοποθετούνται στο Δ.Σ. της Ανακύκλωση Συσκευών A.E. και εκπροσωπούν τους 7 τομείς παραγωγής της αγοράς γίνεται 1.7 συνεργασία με το WEEE forum με ψηφοφορία, που διεξάγεται μεταξύ όλων των μετόχων της Holding. Τα μέλη του Δ.Σ έχουν το δικαίωμα εάν επιθυμούν να Η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. είναι μέλος του WEEE λαμβάνουν κάθε πληροφορία, που αφορά συμφωνίες που έχουν Forum (Waste Εlectrical and Εlectronic Εquipment), ενός μη σχέση, όχι μόνο με τον τομέα παραγωγής που εκπροσωπούν, κερδοσκοπικού οργανισμού με μέλη πάνω από 40 συστήματα αλλά και με τους άλλους τομείς, εξαιρουμένων αναλυτικών εναλλακτικής διαχείρισης στην Ευρώπη. Ο στόχος του WEEE εμπορικών στοιχείων και στοιχείων αγοράς. Η εταιρεία διαθέτει Forum είναι να παρέχει στα συστήματα, που είναι βασισμένα στην πληροφοριακό σύστημα (black box), που εξασφαλίζει το ευθύνη του παραγωγού μια κοινή πλατφόρμα για την ανταλλαγή απόρρητο των υποβαλλομένων στοιχείων, που απαιτούνται για ιδεών και βέλτιστων πρακτικών, βελτιστοποιώντας παράλληλα τις τη χρέωση των παραγωγών. περιβαλλοντικές τους επιδόσεις μέσα από την ορθή διαχείριση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων. 10 1.8 άξονες δραστηριότητας Μονάδα επεξεργασίας στο Κιλκίς 1.8.1 συλλογή ΑΗΗΕ Μέχρι σήμερα έχουμε αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλογής 8,500 σημείων πανελλαδικά σε συνεργασία με εμπόρους παλαιών μετάλλων, καταστήματα ηλεκτρικών ειδών, αλυσίδες super market δήμους, σχολεία, πανεπιστήμια, δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες, τράπεζες κλπ. Τα σημεία συλλογής για μικρές και μεγάλες συσκευές, καθώς και για λάμπες συνεχώς διευρύνονται με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Ειδικότερα, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να παραδίδουν μεγάλες συσκευές στην υπηρεσία ογκωδών των συμβεβλημένων δήμων, πάντα κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης για τη μέρα και ώρα της αποκομιδής τους από το πεζοδρόμιο. Επίσης, μπορούν να ανακυκλώνουν τις συσκευές τους μέσω των καταστημάτων ηλεκτρικών ειδών, τα οποία με την παράδοση μιας καινούριας συσκευής παραλαμβάνουν χωρίς χρέωση την αντίστοιχη παλιά. Μονάδες επεξεργασίας στους Αγ. Θεοδώρους 1.8.2 μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση Μετά τη συλλογή, οι συσκευές οδηγούνται στα κέντρα παραλαβής ή προσωρινής αποθήκευσης και στη συνέχεια στις μονάδες επεξεργασίας μέσα από ένα οργανωμένο δίκτυο μεταφοράς, με 30 συμβεβλημένες αδειοδοτημένες εταιρείες μεταφοράς αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, που δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα (5 στη Μακεδονία, Θράκη και Θεσσαλία, 3 στην Πελοπόννησο, 2 στην κεντρική Ελλάδα, 16 στην Αττική και νότια Ελλάδα, 1 στην Κρήτη, 3 στο βόρειο Αιγαίο και 2 στα Ιόνια νησιά). 1.8.3 επεξεργασία ΑΗΗΕ Η επεξεργασία των ΑΗΗΕ γίνεται σε 8 μονάδες επεξεργασίας στην Ελλάδα και επί του παρόντος σε 1 στη Γερμανία (για λάμπες φθορισμού), Όταν πρόκειται για μικροσυσκευές, μπορούν να τις μεταφέρουν στα καταστήματα που πωλούν ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, σε αλυσίδες super market, αλλά και σε συμβεβλημένα δημοτικά σημεία. Το Σύστημά μας διαχειρίζεται και τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, που μπορούν να ανακυκλωθούν σε καταστήματα πώλησης λαμπτήρων εξειδικευμένα και μη, σε καταστήματα ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και σε επιλεγμένα super market. με τις οποίες η εταιρεία έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας. Στις μονάδες αυτές, τα στάδια που ακολουθούνται είναι επιγραμματικά τα εξής: υποδοχή και ζύγιση των φορτίων, εκφόρτωση των ΑΗΗΕ από τα φορτηγά, ταξινόμηση των ΑΗΗΕ ανάλογα με το είδος της συσκευής, προσωρινή αποθήκευσή τους στους χώρους του εργοστασίου, αποσυναρμολόγηση και απορρύπανση των συσκευών, περαιτέρω μηχανική επεξεργασία, ανάκτηση κλασμάτων (μέταλλα, πλαστικό, γυαλί), αποθήκευση των επικίνδυνων υλικών και περαιτέρω διαχείρισή τους από κατάλληλα αδειοδοτημένες εταιρείες. Τα υπολείμματα της επεξεργασίας προωθούνται προς υγειονομική ταφή σε αδειοδοτημένους Χ.Υ.Τ.Α./Χ.Υ.Τ.Υ. ΚΕΝΤΡΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΦΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ ΚΙΛΚΙΣ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΕ ΑΦΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ ΝΕΟΧΩΡΟΥΔΑ ΗΕR ΑΕ ΑΦΟΙ ΣΑΜΙΩΤΗ HFR ΑΒΕΕ ANTYMET ΑΒΕΕ υπογεγραμμένη σύμβαση ΒΙΑΝΝΑΤΤ ΑΒΕΕ ΕΚΑΝ ΑΒΕΕ Μονάδες επεξεργασίας ΑΗΗΕ εκτός ψυγείων (στις οποίες γίνεται και ταξινόμηση) Μονάδες επεξεργασίας ψυγείων Μελλοντικό (λειτουργία μέσα στο 2011) Κέντρα απορρύπανσης (στα οποία γίνεται και ταξινόμηση) 11 1 ποιοι είμαστε 1.8.4 περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν Με την ανακύκλωση των παλιών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών συνεισφέρουμε στη μείωση της σπατάλης των φυσικών πόρων και προλαμβάνουμε τη ρύπανση από τοξικές ουσίες και από ουσίες, που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος. Επίσης, συμβάλλουμε στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Το πιο άμεσο και ορατό όφελος από την ανακύκλωση των ΗΗΕ είναι η μείωση του όγκου των απορριμμάτων και ο περιορισμός του κινδύνου μόλυνσης του περιβάλλοντος από βλαβερές ουσίες. Εκτός από τη συμβολή της στους περιβαλλοντικούς στόχους, η ανακύκλωση των ηλεκτρικών συσκευών έχει ως αποτέλεσμα πολλά οικονομικά οφέλη για τους πολίτες. Μέσω της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών συσκευών ελαφρύνεται το κόστος αποκομιδής και μεταφοράς προς τους Χ.Υ.Τ.Α.. Οι κατασκευαστές που παράγουν προϊόντα από ανακυκλωμένα υλικά έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις ανάγκες τους σε πρώτες ύλες και ενεργειακές πηγές, χρειάζονται λιγότερο εξοπλισμό, λιγότερες εγκαταστάσεις για επεξεργασία και βασίζονται λιγότερο σε ξένα προϊόντα, όπως το πετρέλαιο. Η ανακύκλωση γλιτώνει χρήματα από κατασκευαστές και πελάτες. Ο κλάδος της ανακύκλωσης των ΗΗΕ επιδεικνύει σοβαρό έργο στην εθνική οικονομία. Απασχολώντας 1.100 περίπου εργαζομένους τόσο στην Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε όσο και μέσω των συνεργατών μας, ο κλάδος μέσα στα έτη που δραστηριοποιείται έχει δαπανήσει σημαντικά ποσά για μισθοδοσία και για ασφαλιστικά ταμεία και έχει καταβάλει Φ.Π.Α και άλλους φόρους πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Κατά συνέπεια, ανακυκλώνοντας συνεισφέρουμε στο περιβάλλον, στην οικονομία, αλλά και στον πολιτισμό, σεβόμενοι το δικαίωμα στην υγεία, την καθαριότητα και την αισθητική του περιβάλλοντος. 1.8.5 ποια προϊόντα ανακυκλώνουμε Οι κατηγορίες των προϊόντων που διαχειρίζεται η εταιρεία είναι μεγάλες και μικρές οικιακές συσκευές, εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, καταναλωτικά είδη, λαμπτήρες οικονομίας/φθορισμού, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία (εξαιρουμένων των μεγάλης κλίμακας σταθερών βιομηχανικών εργαλείων), παιχνίδια και εξοπλισμός ψυχαγωγίας και αθλητισμού, ιατροτεχνολογικά προϊόντα (εξαιρουμένων των εμφυτεύσιμων και μολυσμένων), όργανα παρακολούθησης και ελέγχου και συσκευές αυτόματης διανομής. 12 2 Επιχειρησιακές δεσμεύσεις 2010 και επιχειρησιακά σχέδια 2011 2.1 καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών 2.1.1 επένδυση στη συνεργασία με τα καταστήματα λιανικής πώλησης Έχοντας ως στόχο την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των καταστημάτων πώλησης ηλεκτρικών ειδών στη συλλογή ΑΗΗΕ σε σχέση με τις υπόλοιπες πηγές προέλευσης, επενδύσαμε στην επέκταση των συνεργασιών με αυτά, αυξάνοντας τα σημεία συλλογής μικροσυσκευών και λαμπτήρων, αλλά και επεκτείνοντας τις συνεργασίες με καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών (150 νέες συμβάσεις) στην Περιφέρεια με τοπικά δυναμικά καταστήματα. Μέσα στο 2011 συνεχίζουμε την προσπάθεια και προγραμματίζουμε συναντήσεις με ήδη συνεργαζόμενα καταστήματα για περαιτέρω ενημέρωση κι ενδυνάμωση της συνεργασίας, με στόχο την αύξηση του ποσοστού συλλογής στο 20% του συνολικού όγκου. 2.1.2 επέκταση στη νησιωτική Ελλάδα Η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη προσοχή την περίπτωση των νησιών, πέραν των γενικότερων λόγων (προστασία περιβάλλοντος, λιγότερα σκουπίδια στους ΧΥΤΑ κ.λ.π.), ιδιαίτερα για την αισθητική τους και την αποφυγή άσχημων εικόνων, που βλάπτουν την τουριστική τους εικόνα. Προχωρήσαμε στη σταδιακή υλοποίηση του νέου σχεδιασμού συλλογής και μεταφοράς από τη νησιωτική Ελλάδα, σχεδιασμός ο οποίος προϋποθέτει πέντε γεωγραφικούς άξονες συλλογής – μεταφοράς και αποστολής των ΑΗΗΕ στις μονάδες της Αττικής για τελική επεξεργασία (Β. Αιγαίο, Ν. Αιγαίο, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Σποράδες, Κρήτη). Μέσα στο 2011 επενδύουμε στη δημιουργία σημείων συλλογής επιπλέον αυτών που δημιουργήσαμε το 2010 για την κάλυψη των αναγκών των νησιών. Εξετάζουμε εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς (συνδυασμένη μεταφορά) για τον εξορθολογισμό του κόστους μεταφοράς και την αρτιότερη παροχή υπηρεσίας συλλογής – μεταφοράς. Στόχος είναι η πλήρης κάλυψη των νησιών παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες μεταφοράς που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. 13 2 επιχειρησιακές δεσμεύσεις 2010 και επιχειρησιακά σχέδια 2011 2.1.3 ενίσχυση της συνεργασίας μας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση Μια από τις σημαντικότερες πηγές για τη συλλογή των ΑΗΗΕ είναι οι δήμοι. Παρά τη σημαντική προσπάθεια του Συστήματος να εντάξει στη συνεργασία του 516 δήμους (που αντιστοιχούν σε 8,3 εκ. πληθυσμού), να δώσει τα μέσα συλλογής (container, μικρούς κάδους, κάδους για λάμπες, έντυπα κλπ.) για την ανάπτυξή της και να τους ανταμείβει ανά τόνο συλλογής, εν τούτοις μόνο μερικές δεκάδες δήμοι ανταποκρίνονται ουσιαστικά. Στόχος του Συστήματος και με τη συνδρομή της πολιτείας είναι οι θεσμικοί αυτοί φορείς να γίνουν εν τέλει βασικοί πυλώνες συλλογής ΑΗΗΕ, όπως συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη. 2.1.4 ανάπτυξη συλλογής λαμπτήρων Η ελληνική αγορά λαμπτήρων φθορισμού βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και ο χρόνος ζωής τους είναι μεγάλος, γύρω στα 6 χρόνια. Για το λόγο αυτό το ποσοστό απόρριψής τους είναι ακόμα σε χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική εξέλιξη στην ανακύκλωση λαμπτήρων με σημαντικές προωθητικές ενέργειες (έντυπα, δημοσιεύσεις, νέος καλαίσθητος κάδος συλλογής) και σημαντικά αποτελέσματα. Έτσι τη διετία 2009-2010 τα σημεία συλλογής αυξήθηκαν κατά 250% (από 490 την 01/01/09 σε 1737 την 01/01/11) και η ποσότητα κατά 150% (από 36,9 tn την 01/01/09 σε 91,7 tn την 01/01/11). Στοχεύουμε στη συνεργασία και στον τομέα των λαμπτήρων με μεγαλύτερο αριθμό από τις ήδη συνεργαζόμενες με το Σύστημα επιχειρήσεις, όπως με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς και εργολήπτες ιδιωτικών και δημοσίων έργων. 14 ΚΕΝΤΡΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ 2.2 βελτιστοποίηση των περιβαλλοντικών κι επιχειρησιακών μας επιδόσεων 2.2.1 δημιουργία και ανάπτυξη κέντρων παραλαβής και διανομής Το 2010 ξεκινήσαμε την ανάπτυξη των Κέντρων Παραλαβής – Διανομής και το 2011 συνεχίζουμε, εστιάζοντας στην κάλυψη των περιοχών Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου, νησιωτικής Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας. Το πιλοτικό πρόγραμμα που ξεκίνησε από τα μέσα του 2010 έδειξε ότι πέραν της άρτιας οργάνωσης και του εξορθολογισμού του κόστους μεταφοράς, τα Κέντρα Παραλαβής και Διανομής συμμετείχαν σημαντικά στην αύξηση των σημείων συλλογής και γενικότερα στην κατά τόπους ενημέρωση για τη διαδικασία συλλογής ΑΗΗΕ. Υφιστάμενα Αναμένεται η λειτουργία τους 2.2.2 περαιτέρω ανάπτυξη μονάδων επεξεργασίας 2.2.3 ειδικές ενέργειες για την τελική διάθεση υλικών Με στόχους τη μείωση του λειτουργικού κόστους του Με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων μέσα στα Συστήματος, την τόνωση της συλλογής σε τοπικό επίπεδο για εργοστάσια, το Σύστημα έχει λάβει ειδική μέριμνα για τη διαχείριση περιοχές δύσκολες (π.χ. νησιά, απομακρυσμένες ηπειρωτικές των υλικών που είναι «δύσκολα σε διάθεση». περιοχές), την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας, Οι δυσκολίες εστιάζονται κυρίως στα εξής: καθώς και την ενίσχυση της δυναμικότητας επεξεργασίας • Γυαλί CRT εφόσον απαιτείται σε ειδικές κατηγορίες (ψυκτικοί • Πάνελ οθονών LCD μηχανισμοί), το Σύστημα επεκτείνει τις δραστηριότητές του και • Ραδιενεργά στοιχεία έχει σκοπό να δημιουργήσει τις εξής μονάδες τα επόμενα έτη: • Υπολείμματα τεμαχισμού επεξεργασίας • Μια μονάδα εναλλακτικής διαχείρισης ψυγείων στην Αττική (υπάρχει ήδη διαγωνισμός σε εξέλιξη) Ήδη από το 2009 δημιουργήσαμε κανάλι διάθεσης με την Ισπανία • Μια μονάδα απορρύπανσης ΑΗΗΕ στην Κρήτη (υπάρχει και ξεκίνησε η διάθεση του απορρυπασμένου γυαλιού CRT με ήδη διαγωνισμός σε εξέλιξη) ορθολογικό κόστος. Επίσης έχει διαμορφωθεί διαδικασία για τη • Πιθανή επέκταση δραστηριοτήτων νέων μονάδων διαχείριση των ανιχνευτών καπνού μέσω ΕΚΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ απορρύπανσης σε απομακρυσμένες περιοχές (π.χ. Ρόδος, – αλλά με κόστος που καθίσταται εξαιρετικά υψηλό για την Δυτική Ελλάδα, Έβρος) σε συνάρτηση των απαιτήσεων εναλλακτική διαχείριση. Μέσα στο 2011, σε συνεργασία με το και αναγκών που θα προκύψουν στο μέλλον WEEE Forum είναι πιθανή η ύπαρξη βιώσιμης λύσης διαχείρισης για τα πάνελ των οθονών LCD. Τέλος, αναμένουμε θετικές εξελίξεις στα θέματα της περαιτέρω αξιοποίησης των υπολειμμάτων με την ανάπτυξη ώριμων τεχνολογιών διαχείρισης που μπορούν να υλοποιηθούν και στην Ελλάδα στο άμεσο μέλλον. 15 2 επιχειρησιακές δεσμεύσεις 2010 και επιχειρησιακά σχέδια 2011 2.2.4 εφαρμογή πιστοποιημένων εξωτερικών ελέγχων κατά την επεξεργασία 2.2.5 Πανευρωπαϊκή Πλατφόρμα Προτυποποίησης Επεξεργασίας ΑΗΗΕ (WEEE LABEX PROJECT ) Το Σύστημα από το 2008 διενεργεί πιστοποιημένους ελέγχους H Τεχνική Διεύθυνση εκπροσωπεί το Σύστημα σε μια κοινή στις μονάδες επεξεργασίας. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί προσπάθεια προτυποποίησης των διεργασιών επεξεργασίας εξειδικευμένο σύμβουλο (TUV AUSTRIA HELLAS). Ο έλεγχος όλων των κατηγοριών, στο πλαίσιο της συμμετοχής του στην είναι Τρίτου Μέρους (Third – Party Audit). Τα ερωτηματολόγια Πανευρωπαϊκή Πλατφόρμα Συστημάτων ΑΗΗΕ (WEEE Forum). Το ελέγχων είναι δυναμικά και αναθεωρούνται σε τακτική βάση δύσκολο αυτό έργο έχει ξεκινήσει από το 2008 και αναμένεται να ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν. Οι τομείς ελέγχου ολοκληρωθεί το 2012. Οι τομείς εφαρμογής του καλύπτουν τα είναι οι εξής: εξής: • Αδειοδοτήσεις – εγκρίσεις • Κατηγοριοποίηση ΑΗΗΕ • Παραλαβή • Συλλογή • Ταξινόμηση • Μεταφορά • Αποσυναρμολόγηση – απορρύπανση • Προσωρινή αποθήκευση • Επεξεργασία • Απορρύπανση και επεξεργασία των: • Διαχείριση Υλικών Ειδικής Διαχείρισης o Ψυγείων και κλιματιστικών • Εσωτερική διαχείριση – Industrial Logistics o Λαμπτήρων φθορισμού και εκκένωσης αερίου • Τελική διάθεση o Συσκευές CRT o Συσκευές LCD / TFT / Plasma Οι έλεγχοι των εργοστασίων διενεργούνται σε εξαμηνιαία o Μικρές οικιακές συσκευές βάση. Τα αποτελέσματα των ελέγχων μέχρι σήμερα είναι πολύ o Λοιπές μεγάλες οικιακές συσκευές θετικά και αναδεικνύουν το υψηλό επίπεδο επιχειρησιακής • Διαχείριση πλαστικών λειτουργίας και τεχνογνωσίας των μονάδων. Οι μονάδες μετά • Έλεγχος και διενέργεια ισοζυγίων μάζας το πέρας της επιθεώρησης λαμβάνουν Πιστοποιητικό Ελέγχου εξαμηνιαίας ισχύος. 2.2.6 Άλλες δεσμεύσεις Έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες για την εισαγωγή του Συστήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος (ISO 14001 / 2000) στην Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ μέσα στο 2011. Επίσης, θα εισαχθεί νέο συστήμα διαχείρισης υλικών - τεχνολογιών επεξεργασίας (REPTOOL). 16 2.3 ενδυνάμωση της σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι οι Έλληνες πολίτες αναγνωρίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την ατομική τους ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με το παρελθόν. Σε αυτό έχει συντελέσει η πληθώρα των δημοσιευμάτων γύρω από τις κλιματικές αλλαγές και τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Παρόλα ταύτα, η αποσπασματική προβολή του θέματος της ανακύκλωσης από πλευράς των περισσότερων Μ.Μ.Ε. δε βοηθά στη διάδοση αυτής της τόσο ωφέλιμης για το περιβάλλον πρακτικής. Για να βάλουν οι πολίτες την ανακύκλωση στη ζωή τους, χρειάζεται να γνωρίζουν το πώς μπορούν να ανακυκλώσουν, να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι δύσκολο και ταυτόχρονα να πειστούν για τη σπουδαιότητά της. Για το λόγο αυτό, μέσα στο 2010 συνεχίσαμε την ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης με κεντρικό σύνθημα «οι παλιές συσκευές δεν είναι σκουπίδια», που είχε ξεκινήσει το 2009. Στόχος της εκστρατείας ήταν η μετάβαση από τη θετική, ωστόσο αποστασιοποιημένη στάση του κοινού, στην κινητοποίηση και συνειδητή συμμετοχή του. Για την επίτευξη του στόχου, η καμπάνια προέβαλε την ευκολία πρόσβασης στα σημεία απόρριψης των παλιών ηλεκτρικών συσκευών και ανέδειξε την υποδομή και τα αποτελέσματα της εταιρείας, ενδυναμώνοντας την εμπιστοσύνη του κοινού. Ιδιαίτερη βαρύτητα δώσαμε στην προώθηση της ανακύκλωσης των λαμπτήρων. Χρησιμοποιώντας την ίδια στρατηγική κατεύθυνση με την εταιρική καμπάνια, επικεντρωθήκαμε στην πληροφόρηση για τον τρόπο ανακύκλωσης των λαμπτήρων και την αξιοπιστία του Συστήματος. Η κινητήρια δύναμη της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών συσκευών είναι οι νέοι, που είναι πιο διαθέσιμοι, πιο δεκτικοί στο καινούριο και οι αυριανοί υπεύθυνοι πολίτες και καταναλωτές. Ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους για να αποκτήσουμε ισχυρούς δεσμούς με τους νέους είναι το διαδίκτυο. Αξιοποιήσαμε, λοιπόν, αυτήν τη μοναδική ευκαιρία που μας δίνει και μέσα από την καμπάνιά μας σε αυτό, τους μιλήσαμε με έναν απρόσμενα προσιτό τρόπο για την ανακύκλωση των συσκευών και των λαμπτήρων, θέμα που ίσως κάποιοι θεωρούν ότι δεν τους αφορά. Τα στατιστικά αποτελέσματα της καμπάνιας και τα πολύ θετικά σχόλια που λαμβάνουμε δείχνουν ότι κάναμε μια πολλή καλή αρχή και μας ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε. 17 2 επιχειρησιακές δεσμεύσεις 2010 και επιχειρησιακά σχέδια 2011 2.3 ενδυνάμωση της σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες Επιδιώκοντας να παρέχουμε διεξοδική ενημέρωση γύρω από την ανακύκλωση των ΑΗΗΕ, δημοσιεύσαμε καθ’όλη τη διάρκεια της χρονιάς στοιχεία για την οργάνωση και τη λειτουργία του Συστήματος, καθώς και για ειδικότερα θέματα. Τα στοιχεία δόθηκαν είτε μέσω παρουσιάσεων, είτε μέσω συνεντεύξεων. Η στενή συνεργασία τόσο με το ραδιοφωνικό, όσο και με τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ μας έδωσε την ευκαιρία να προβάλουμε πολλά ζητήματα γύρω από την ανακύκλωση συσκευών μέσα από συνεντεύξεις και δράσεις σε κεντρικά σημεία πόλεων. Για να υπάρξει η ανταπόκριση που επιζητούμε, η προσπάθεια ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης πρέπει να είναι συνεχής και ολοκληρωτική. Μέσα στο 2011 θα δουλέψουμε με το ίδιο κέφι για να ενδυναμώσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης, που έχουμε αρχίσει να οικοδομούμε με τους πολίτες. Η ποσοτική έρευνα tracking που διεξάγουμε μέσω της εταιρείας ερευνών MRΒ με σκοπό να παρακολουθούμε την εξέλιξη των στάσεων και της συμπεριφοράς του κοινού απέναντι στην ανακύκλωση συσκευών, θα αποτελέσει για μια ακόμη χρονιά οδηγό στην χάραξη της στρατηγικής επικοινωνίας μας. 18 3 Επιδόσεις 2004-2010 3.1 συμβεβλημένοι παραγωγοί Μέχρι το τέλος του 2010 είχαν συνάψει σύμβαση μαζί μας Συμβάσεις Προσχώρησης 860 936 1022 επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και μεταπωλούν ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. 1022 Με τη συμμετοχή τους στην Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε., 748 οι επιχειρήσεις αυτές εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους 619 σχετικά με την Εναλλακτική Διαχείριση των Α.Η.Η.Ε. που τους επιβάλλει ο Νόμος 2939/2001 και το Προεδρικό Διάταγμα 117/2004. 355 15 2004 2005 2006 2007 2008 2009 3.2 συμβεβλημένοι δήμοι - σύνδεσμοι δήμων 2010 Στο παρακείμενο γράφημα παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη Αριθμός Συμβεβλημένων Δήμων 488 του αριθμού των συμβεβλημένων δήμων, οι οποίοι το τέλος του 2010 αντιστοιχούν σε πληθυσμό 8,3 εκατομμυρίων. 516 420 315 3.3 συλλογή 182 3.3.1 συλλογή σύνολο 9 2005 Η ανακύκλωση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών τα 2006 2007 2008 2009 τελευταία χρόνια παρουσιάζει εντυπωσιακά ανοδική πορεία. 2010 Μέσα στο 2008 υπερκαλύψαμε τους εθνικούς στόχους των 44,000 τόνων, ενώ μέσα στο 2009 συλλέξαμε και ανακυκλώσαμε 66,000 τόνους αποβλήτων, δηλαδή πάνω από 3 εκατομμύρια συσκευές, που δεν εγκαταλείφθηκαν στη φύση, δεν κάηκαν και δε θάφτηκαν στις χωματερές. Σύνολο Συλλογής (κιλά) Το 2010 κινηθήκαμε υψηλότερα από τον κοινοτικό κι εθνικό στόχο. Παρόλα αυτά περιοριστήκαμε στο επίπεδο συλλογής του 66,011,555 47,141,882 2008. Αυτό οφείλεται στη δύσκολη οικονομική συγκυρία, που έχει πλήξει και την αγορά των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών 46,337,410 ειδών, με αποτέλεσμα την πτώση του ρυθμού αντικατάστασης παλαιότερων συσκευών. Καθοριστικός επιβραδυντικός 31,405,598 παράγοντας στο έργο μας είναι το γεγονός ότι το κερδοσκοπικό καθεστώς συλλογής μέσω εμπόρων scrap και η παράνομη 11,340,719 διακίνηση των σιδηρούχων ΑΗΗΕ προς τις χαλυβουργίες αυξάνει σημαντικά το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων και 762,868 2005 κατά συνέπεια εμποδίζει την ανάπτυξη της ανακύκλωσης στο 2006 2007 2008 2009 μέγιστο δυνατό βαθμό. 2010 19 3 επιδόσεις 2004-2010 3.3.2 συλλογή ανά πηγή 2010 Μεγάλο μέρος της συλλογής προέρχεται από εμπόρους παλαιών μετάλλων, οι οποίοι είναι οι αποδέκτες 100 της συλλογής των γυρολόγων. Αυτό είναι κάτι που επιδιώκουμε να αλλάξει. Εκτός του κερδοσκοπικού πλαισίου μέσα στο οποίο λειτουργεί αυτό το δίκτυο B2B OIKIAKA 80 60 συλλογής, δεν είναι επιπλέον ασφαλές γιατί μεγάλες ποσότητες αποβλήτων ΗΗΕ διαφεύγουν προς τις χαλυβουργίες χωρίς την απαιτούμενη περιβαλλοντική διαχείριση. B2B MH OIKIAKA 40 RETAILERS 20 SCRAP DEALERS 2007 2008 2009 2010 5.93% 7.38% 5.84% 4.90% 7.19% B2B ΟΙΚΙΑΚΑ 0.05% 0.14% 0.19% 0.20% 0.26% ΕΚΠΑΙΔ. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 15.35% 8.73% 6.01% 5.00% 4.67% Β2Β ΜΗ ΟΙΚΙΑΚΑ εξοπλισμό. Πολλές εταιρείες, επιπλέον, δίνουν τη 0.29% 0.29% 2.96% 16.50% 11.33% RETAILERS δυνατότητα στο προσωπικό τους να ανακυκλώσουν στο 1.24% 1.75% 2.61% 3.10% 4.78% ΔΗΜΟΙ χώρο εργασίας τους τις άχρηστες μικροσυσκευές τους, 77.14% 81.71% 82.39% 70.30% 71.77% Σημαντική πηγή συλλογής είναι οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί που αποσύρουν είτε επαγγελματικά μηχανήματα είτε πάγιο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό 2006 SCRAP DEALERS τοποθετώντας με τη συνεργασία μας, ειδικούς κάδους στις εγκαταστάσεις τους. Είναι άξιο αναφοράς ότι ανάμεσα στις πηγές συλλογής τη μεγαλύτερη δυναμική έχουν οι αλυσίδες λιανικής πώλησης, που έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο στο θέμα της ανακύκλωσης συσκευών σε σχέση με τους δήμους. 8504 Μικρό μέρος της συλλογής πραγματοποιείται από συμβεβλημένους με το Σύστημα δήμους, σε χώρους των οποίων τοποθετούνται δωρεάν container και κάδοι 4082 μικροσυσκευών. 2602 936 621 B2B SUPER MARKET 263 3.3.3 σημεία συλλογής ανά πηγή Μέχρι το τέλος του 2010 αναπτύξαμε δίκτυο συλλογής SCRAP DEALERS 8,504 σημείων σε όλη τη χώρα. Η μεγαλύτερη επένδυση στον τομέα της συλλογής κυρίως ηλεκτρικών συσκευών έχει γίνει στους δήμους. Παρόλα αυτά η μέχρι σήμερα ανταπόκρισή τους είναι αποθαρρυντική. Μέσα στο 2010 το μεγαλύτερο αριθμό κάδων λαμπτήρων παρουσιάζουν 1737 καταστήματα που πωλούν λάμπες (551) καθώς και οι επιχειρήσεις και δημόσιοι οργανισμοί (Β2Β - 535). Τα σημεία συλλογής λαμπτήρων στο τέλος του 2010 σε 756 σχέση με το τέλος του 2009 υπερδιπλασιάστηκαν. 402 Η μεγαλύτερη ανάπτυξη κάδων λαμπτήρων σε σχέση με 205 το 2009 καταγράφεται στα super market. 249 55 SUPER MARKET 20 551 535 313 183 2010 2009 B2B 3.3.4 συλλογή ανά γεωγραφική περιοχή Κατανομή Συλλογής ανά Περιφέρεια σε σχέση με την Κατανομή Πληθυσμού - 2010 Χάρη στη διαρκή ανάπτυξη των υποδομών συλλογής, σήμερα είμαστε σε θέση να εξυπηρετούμε τις περισσότερες περιφέρειες της χώρας σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι περιφέρειες με τη μεγαλύτερη συμμετοχή συλλογής είναι η Αττική, η Κεντρική Μακεδονία και η Πελοπόννησος, με σειρά κατάταξης που συμφωνεί με αυτή της κατανομής του πληθυσμού. Πάνω από τα μισά απόβλητα ΗΗΕ συγκεντρώνονται στην περιφέρεια Αττικής. Το γεγονός αυτό οφείλεται τόσο στη μεγάλη συγκέντρωση του πληθυσμού, όσο και στο ανεπτυγμένο δίκτυο B2B και λιανεμπορίου στην περιοχή αυτή. Οι περιοχές που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες 3% 3% 7% 2% 5% 7% 2% 5% 3% 5% 5% 17% 36% ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 1% 1% 2% 2% 3% 3% 3% 4% 4% 5% 7% 12% 54% ΣΥΛΛΟΓΗ ευκαιρίες ανάπτυξης βάσει πληθυσμού είναι οι περιφέρειες Θεσσαλίας, Κρήτης, Ν. Αιγαίου και Ηπείρου, όπου και επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας. 3.3.5 συλλογή ανά κατηγορία προϊόντος Το 61% της συλλογής προέρχεται από ψυγεία και άλλες λευκές συσκευές. Εξετάζοντας τη σύνθεση της συλλογής μας για το 2010 διαπιστώνουμε, ότι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά παρουσιάζεται σημαντική αύξηση της συμμετοχής του εξοπλισμού Συλλογή ανά Κατηγορία 100 10 9 80 8 7 60 6 5 40 4 πληροφορικής και των τηλεοράσεων και αντίστοιχη μείωση των λευκών συσκευών. 3 20 2 1 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1 Μεγάλες οικιακές συσκευές 17% 77% 79% 70% 72% 61% 1 2 Μικρές οικιακές συσκευές 12% 3% 1% 2% 2% 3% 2 3 Εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών 59% 9% 9% 12% 12% 15% 3 3% 9% 7% 10% 9% 16% 4 1% 0% 0% 0% 0% 0% 5 4% 0% 0% 0% 0% 0% 6 0% 1% 1% 1% 1% 1% 7 2% 0% 0% 0% 0% 0% 8 8 Ιατροτεχνολογικά προϊόντα 0% 0% 0% 0% 0% 0% 9 9 Όργανα παρακολούθησης και ελέγχου 1% 1% 1% 1% 1% 0% 10 10 Συσκευές αυτόματης διανομής - - 4% 3% 3% ΜΙΚΤΑ Κατηγορίες Προϊόντων: 4 Καταναλωτικά είδη 5 Φωτιστικά είδη 6 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία 7 Παιχνίδια και εξοπλισμός ψυχαγωγίας και αθλητισμού - 21 3 Επιδόσεις 2004-2010 3.4 επεξεργασία 63,773 51,335 47,254 3.4.1 επεξεργασμένοι τόνοι και τεμάχια 28,926 9,816 Παρότι μέσα στο 2010 τα επεξεργασμένα τεμάχια αυξήθηκαν, το τονάζ της επεξεργασίας έπεσε κατά πολύ 2005-2006 2007 2008 2009 2010 και σε αντιστοιχία με τη συλλογή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι καταναλωτικές συσκευές, καθώς και οι λάμπες που έχουν κατά πολύ μικρότερο μέσο βάρος, 3,545,465 απέσπασαν μερίδιο συλλογής από τις λευκές. 2,929,945 2,326,677 3.4.2 συντελεστής αξιοποίησης 985,780 Οι συντελεστές αξιοποίησης ανά κατηγορία βρίσκονται όλα τα 511,446 χρόνια υψηλότερα σε σχέση με τους εθνικούς στόχους. Ο μικρός συντελεστής αξιοποίησης της κατηγορίας 7 οφείλεται στη μεγάλη συμμετοχή παιχνιδομηχανών, που 2005-2006 2007 2008 2009 2010 παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης. 97,76% 97,03% 93,38% 92,44% 88,57% 100 99,00% 99,22% 94,22% 89,17% 97,7% 98,26% 95,19% 91,7% 88,57% 86,71% 82,45% 81,69% 82,13% 90 1 80 2 3 4 5 70 6 7 8 9 10 1 2 3 4 96,3% 82,19% 80,99% 81,26% 6 7 8 9 10 96,79% 96,04% 93,82% 60 5 87,64% 84,47% 93,15% 92,44% 92,35% 92,80% 87,42% 84,94% 83,09% 92,77% 86,39% 50 60,97% 40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 88,07% 81,66% 94,66% 87,06% 94,91% 93,72% 63,13% 93,92% 91,76% 90,81% ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 80,00% 70,00% 75,00% 75,00% 75,00% ΣΤΟΧΟΣ - 50,00% 70,00% ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ - 50,00% 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ΣΤΟΧΟΣ Σημείωση: 22 1. Για την κατηγορία 5 έχουμε δύο επιμέρους συντελ. αξιοποίησης 1.1 Συντελ. αξιοποίησης για φωτιστικά 70% 1.2 Συντελ. αξιοποίησης για λαμπτήρες 80% 2. Για την κατηγορία 8 δεν υφίσταται κατώτατο όριο συντελ. αξιοποίησης 3.4.3 ανακτημένα υλικά ανά κατηγορία Οπως φαίνεται στιν πίνακα Ι, το σιδηρούχο κλάσμα που προέρχεται από 53,3%. Από τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (κατ.8) προκύπτουν κυρίως τη μηχανική επεξεργασία των ΑΗΗΕ είναι το μεγαλύτερο ποσοστό των μέταλλα (σίδηρος 34.4% και άλλα μέταλλα 35%), ενώ από τις λάμπες παραγόμενων κλασμάτων (45.5%). Ανάλογα με την κατηγορία προϊόντων (κατ.5) προκύπτει κυρίως γυαλί (51.6%). που διαχειριζόμαστε επικρατούν συγκεκριμένα είδη παραγόμενων Τα Υλικά Ειδικής Διαχείρισης και τα υπολείμματα, που στον παρακάτω κλασμάτων. Οι μεγάλες οικιακές συσκευές (κατ.1) είναι η κατηγορία με την πίνακα περιλαμβάνονται κατά το μεγαλύτερο μέρος στα λοιπά κατέχουν το υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο (58.3%) και ακολουθούν τα όργανα 13.8% και το 11.43% αντίστοιχα της μηχανικής επεξεργασίας. παρακολούθησης κι ελέγχου (κατ.9) με ποσοστό παραγόμενου σιδήρου ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Ανάλυση παραγόμενων υλικών ανά κατηγορία - 2010 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΗΗΕ ΣΙΔΗΡΟΥΧΟ ΚΛΑΣΜΑ (tn) ΜΗ ΣΙΔΗΡΟΥΧΟ ΚΛΑΣΜΑ (tn) ΓΥΑΛΙ (tn) ΠΛΑΣΤΙΚΟ (tn) Η/Μ ΜΕΡΗ (tn) 1 58,3% 5,1% 0,6% 7,0% 12,5% 2 25,7% 6,8% 0,8% 29,8% 3 33,2% 3,8% 12,8% 18,0% 4 13,1% 1,4% 36,6% 13,0% 3,8% ΛΟΙΠΑ (tn) ΣΥΝΟΛΟ 16,6% 100% 11,7% 25,3% 100% 11,4% 20,8% 100% 32,0% 100% 5 17,3% 15,9% 51,6% 3,9% 2,3% 8,9% 100% 6 30,6% 11,9% - 5,4% 40,0% 12,2% 100% 7 19,7% 1,8% 11,3% 13,5% 1,3% 52,5% 100% 8 34,4% 35,0% 0,0% 4,0% 13,8% 12,7% 100% 9 53,3% 0,9% 0,0% 24,5% 8,3% 13,1% 100% 10 44,5% 3,6% 0,1% 11,5% 39,8% 10,5% 100% Ανάλυση παραγομενων υλικών στο σύνολο 45,5% 4,5% 8,3% 10,6% 10,9% 20,1% 100% Όπως φαίνεται στον πίνακα ΙΙ, μέταλλα σιδηρούχα και μη, πλαστικό και συμμετοχή 80.9%, 72.2%, 41.5% και 72.2% αντίστοιχα. Το γυαλί ηλεκτρομηχανικά μέρη (που προέχονται από την αποσυναρμολόγηση) προκύπτει κυρίως (69.5%) από την απορρύπανση των οθονών ανακτώνται κυρίως από τις μεγάλες οικιακές συσκευές (κατ.1) με υπολογιστών και των τηλεοράσεων (κατ.4). ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ Ποσοστά παραγόμενων υλικών στο σύνολο της διαχείρισης - 2010 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΗΗΕ ΣΙΔΗΡΟΥΧΟ ΚΛΑΣΜΑ (tn) ΜΗ ΣΙΔΗΡΟΥΧΟ ΚΛΑΣΜΑ (tn) ΓΥΑΛΙ (tn) ΠΛΑΣΤΙΚΟ (tn) Η/Μ ΜΕΡΗ (tn) ΛΟΙΠΑ (tn) 1 80,9% 72,2% 4,2% 41,5% 72,2% 51,9% 2 2,4% 6,4% 0,4% 11,8% 4,5% 5,3% 3 11,2% 13,0% 23,7% 26,1% 16,1% 15,9% 4 4,5% 4,8% 69,5% 19,2% 5,5% 25,0% 5 0,1% 0,9% 1,5% 0,1% 0,1% 0,1% 6 0,1% 0,3% - 0,1% 0,5% 0,1% 7 0,2% 0,2% 0,7% 0,7% 0,1% 1,4% 8 0,2% 2,1% 0,0% 0,1% 0,3% 0,2% 9 0,1% 0,0% 0,0% 0,2% 0,1% 0,1% 10 0,3% 0,2% 0,0% 0,3% 0,7% 0,1% ΣΥΝΟΛΟ 100% 100% 100% 100% 100% 100% 23 3 Επιδόσεις 2004-2010 3.5 επικοινωνία με τους πολίτες Κάθε χρόνο διεξάγουμε εκτεταμένη ποσοτική έρευνα με σκοπό Στην έρευνα καταναλωτών που διενεργήσαμε το 2010 να καταγράψουμε την εξέλιξη στις αντιλήψεις και τις στάσεις συμπεριελάβαμε αξιολόγηση της εικόνας της εταιρίας. Με την των καταναλωτών σε σχέση με την ανακύκλωση συσκευών. Τα επανάληψη της έρευνας το 2011, θα έχουμε για πρώτη φορά αποτελέσματα της έρευνας αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την ευκαιρία να δούμε την εξέλιξη της εικόνας της Ανακύκλωση το σχεδιασμό της στρατηγικής επικοινωνίας, αλλά και δείκτη Συσκευών Α.Ε., όπως την αντιλαμβάνεται το κοινό βάσει αξιολόγησης του προγράμματος ενημέρωσης. συγκεκριμένων λειτουργικών και συναισθηματικών στοιχείων. Δύο από τα σημαντικότερα ευρήματα που υποδηλώνουν την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας μας με το κοινό είναι η αύξηση της αναγνώρισης της επωνυμίας και του σήματος της εταιρίας κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς και η αύξηση της ανάκλησης διαφήμισης κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες το 2010 σε σχέση με το 2009. Αναγνώριση επωνυμίας και σήματος της Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ 44% 56% 2009 56% 44% 2010 Ανάκληση διαφήμισης της Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ 21% 79% 2009 34% 66% 2010 Πηγή: εταιρεία ερευνών ΜRΒ Ωστόσο, η ποσοτική μέτρηση δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο της επικοινωνίας. Το deneinaiparamithi.gr είχε το 2010 πάνω από επιτυχίας ενός προγράμματος ενημέρωσης. Η βράβευση του 208,000 επισκέψεις, λαμβάνει πολύ θετικά σχόλια, ενώ το έχουν microsite μας deneinaiparamithi.gr - στα Ermis Awards 2010 ζητήσει σχολεία και ιστοσελίδες με περιβαλλοντικό περιεχόμενο για με Ermis Gold στην κατηγορία Websites – αποτελεί αναγνώριση να ενημερώσουν το νεώτερο κοινό γύρω από την ανακύκλωση των και ηθική επιβράβευση της δημιουργικής δουλειάς μας στον τομέα ηλεκτρικών συσκευών. 24 4 Οικονομικά στοιχεία Εισφορές (000,000 ευρώ) 26,9 28,6 28,3 H Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. είναι εταιρία µη επενδυτικού 21,4 χαρακτήρα και µη επιδίωξης κερδών. Οι οικονομικοί πόροι 17,0 για την αξιοποίηση των αποβλήτων ΗΗΕ προέρχονται από τις εισφορές των συμβεβλημένων στο Σύστηµα παραγωγών. 9,4 Οι εισφορές που καταβάλλουν οι παραγωγοί καθορίζονται βάσει μηνιαίων δηλώσεων πωληθέντων ποσοτήτων ανά είδος συσκευής. Το ποσό που καταβάλλουν οι παραγωγοί 2005 2006 2007 2008 2009 καθορίζεται από κατάλογο χρηματικών εισφορών, που είναι 2010 εγκεκριμένος από το ΥΠΕΚΑ. Έξοδα (000,000 ευρώ) 25,8 Η μείωση εσόδων κατά 20% το 2010 σε σχέση µε το 2009 οφείλεται κυρίως σε τρεις λόγους: 26,8 • τη δύσκολη οικονοµική συγκυρία που περιορίζει την 21,5 καταναλωτική ζήτηση των οικιακών συσκευών • την ύπαρξη πολλών παραγωγών που δεν έχουν συμβληθεί µε το σύστηµα (free-riders) για τους οποίους το Σύστηµα 12,9 έχει ζητήσει τη βοήθεια του Υπουργείου • τη µεγάλη αύξηση του ηλεκτρονικού εµπορίου 6,0 Τα δύο τελευταία χρόνια, οι ζηµιές λόγω των µειωµένων 1,5 εισφορών καλύπτονται από το αποθεµατικό προηγούµενων 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ετών, ώστε το Σύστηµα να είναι σε θέση να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο της ανακύκλωσης. To αποθεµατικό της Συμμετοχή Εξόδων 2010 εταιρίας στο τέλος του 2010 ανήλθε σε 29,000,000 ευρώ. Η αύξηση των εξόδων το 2009 σε σχέση µε το 2008 οφείλεται στο πρόγραµµα απόσυρσης και ανακύκλωσης παλαιών κλιματιστικών του ΥΠΕΚΑ, το οποίο ανέλαβε η εταιρεία µας. 25 5 Μηχανισμοί ελέγχου του Συστήματος Ο ελεγκτικός μηχανισμός του Συστήματος μπορεί να αποτυπωθεί στο ακόλουθο διάγραμμα: ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟI ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ Δ.Σ. ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ : ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ (TUV AUSTRIA HELLAS) ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ 26 artime.gr Λ. Συγγρού 196 & Χαροκόπου 2, Καλλιθέα 17671 Tηλ.: 210 5319780, 210 5319762-5, Fax.: 210 5319766 www.electrocycle.gr Γραμμή επικοινωνίας: 801 11 30 200 Το έντυπο έχει τυπωθεί σε οικολογικό χαρτί, χωρίς προσθήκη χλωρίου. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ
© Copyright 2024 Paperzz