ΕΤΟΣ: 16ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
MAGYARORSZÁGI
ÖNKORMÁNYZATÁNAK
GÖRÖGÖK
KIADVÁNYA
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010
750 FT
3€
σχέδιο Μαρίας Μαγγιώρου από φωτογραφία εποχής, 2010
ELLINIZMOSZ
ORSZÁGOS
Εορτασμός 28ης Οκτωβρίου στο
χωριό Μπελογιάννης
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Επέτειος
Η
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου
εξέγερση των φοιτητών στο
Πολυτεχνείο το Νοέμβρη
του ‘73 αποτελεί το κορυφαίο
γεγονός αυτού του μήνα και
μια ευκαιρία να θυμηθούμε στο
παρόν φύλλο τι έγινε εκείνες τις
μέρες. Ουσιαστικά η εξέγερση
του Πολυτεχνείου προανήγγειλε
την πτώση της Χούντας των
Συνταγματαρχών η οποία από
τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στιγνής δικτατορίας στη χώρα.
Πιο συγκεκριμένα,οι φοιτητές
ξεσηκώθηκαν με αφορμή τον
στρατιωτικό νόμο που προέβλεπε υποχρεωτική στράτευση
όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση στη διάρκεια των
σπουδών τους. Κατέλαβαν το
χώρο του Πολυτεχνείου κηρύσσοντας αποχή από τα μαθήματα
και ζητούσαν με ψήφισμά τους
την ανάκληση των αποφάσεων
της Χούντας για τη διεξαγωγή
φοιτητικών εκλογών (το καθεστώς τις είχε αναστείλει για τον
επόμενο χρόνο), εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών
ιδρυμάτων, αύξηση των δαπα-
νών για την παιδεία στο 20%
του προϋπολογισμού και ανάκληση του περιβόητου Ν.1347
για την αναγκαστκή στράτευση.
Παράλληλα ξεκίνησαν τη λειτουργία του ανεξάρτητου
ραδιοφωνικού σταθμού του
Πολυτεχνείου. Ο πομπός κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες
στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον
Γιώργο Κυρλάκη. Το, ιστορικό
πλέον, μήνυμά τους ήταν: «Εδώ
Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας
το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα
σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την
Δημοκρατία». Εκφωνητές του
σταθμού ήταν η Μαρία Δαμανάκη, ο Δημήτρης Παπαχρήστος
και ο Μίλτος Χαραλαμπίδης.
Στις 16 Νοεμβρίου μεγάλες
αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθους
που ήταν συγκεντρωμένο έξω
από το Πολυτεχνείο.Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν
διαπίστωσε ότι η αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει
στο Πολυτεχνείο, αποφάσισε
να χρησιμοποιήσει το στρατό.
Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης
Νοεμβρίου το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική
πύλη έλαβε εντολή να εισβάλλει.
Έπεσε πάνω στην πύλη και την
έριξε, παρασέρνοντας στο διάβα
του μία κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη στον περίβολο κρατώντας την ελληνική σημαία.
Στρατιώτες και αστυνομικοί
έβαλαν με πραγματικά πυρά
κατά πολιτών μέχρι και την
επόμενη μέρα, με συνέπεια
αρκετούς θανάτους στον χώρο
γύρω από το Πολυτεχνείο, αλλά
και στην υπόλοιπη Αθήνα. Επισήμως ο αριθμός των νεκρών
ανέρχεται σε 23 ενώ αυτός των
νεκρών αγνώστων στοιχείων σε
16.
Πιο επίκαιρο από ποτέ σήμερα
το μήνυμα του Πολυτεχνείου
για Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία
εν μέσω οικονομικής κρίσης,
ΔΝΤ, ανέχειας,από τη μία, αλλά
και υπερκαταναλωτισμού και
παγκοσμιοποίησης από την
άλλη. Όσο υπάρχουν δικτατορίες (φανερές ή συγκαλυμένες),όσο υπάρχει εκμετάλλευση
των αδυνάτων,όσο γίνονται
πόλεμοι και όσο υποφέρουν
κάποιοι από την άσκηση εξουσίας των ισχυρών σε κάθε
γωνιά του πλανήτη μας, τα ιδανικά της ελευθερίας,της ειρήνης,της αγάπης για τη ζωή και
τον άνθρωπο θα παραμένουν
επίκαιρα και αναλλοίωτα,όσα
χρόνια κι αν περάσουν από
εκείνη την εξέγερση. Το Πολυτεχνείο ήταν και θα είναι πάντα
ένα ζωντανό κάλεσμα για την
δημοκρατία και την ελευθερία,θα είναι ζωντανό μέσα σε κάθε
ελεύθερο μυαλό.
Βούλα Αυγουροπούλου
3
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Επέτειος
Τ
Μαρτυρίες για τη δικτατορία και το Πολυτεχνείο
ρεις άνθρωποι θυμούνται και
μας μεταφέρουν το κλίμα της
εποχής με τις μαρτυρίες τους για
όσα εκείνοι έζησαν το ‘73. Τρεις διαφορετικές ιστορίες ... ενός παιδιού,
μιας φοιτήτριας κι ενός μαθητή.
Η Μ. για την ατμόσφαιρα της
τυραννίας.
Mικρό παιδάκι τότε στα χρόνια της
δικτατορίας. Ήταν μεσημέρι, όλη η
οικογένεια στο σπίτι. Μετά το φαΐ,
ο πατέρας ξάπλωσε. Χτυπάει το
τηλ. και βλέπω τον πατέρα μου να
μιλάει και ταυτόχρονα να ντύνεται.
Κλείνοντας το τηλ., πηδάει απ’ το
παράθυρο και φεύγει. Δε περάσανε
10΄ και χτυπάει η πόρτα. Τρία μικρά
παιδιά βλέπουμε μπροστά μας τον
διοικητή του Α.Τ με δυο άλλους
ένστολους, η μεγάλη μου αδερφή
κρατάει την πόρτα και δεν τους
αφήνει να μπουν, ο διοικητής τη
σπρώχνει, μπαίνει μέσα και ανάβει
τσιγάρο, πετώντας το σπίρτο κάτω
(δε θα ξεχάσω ποτέ το βλέμμα του),
οι άλλοι δυο κάνανε το σπίτι άνωκάτω. Φεύγοντας λένε:
– Ποτέ πρόλαβε να φύγει; Δεν θα
τη γλιτώσει όμως.
Τότε χάσαμε τον πάτερα μου για 2
μήνες.
Θυμάμαι μερικές μέρες πριν, τη
μάνα με τη θειά μου, να σκάβουν
ένα λάκκο στο διπλάνο οικόπεδο
και να θάβουν βιβλία. Ο πατέρας
μου τους είχε πει να τα κάψουν.
Μερικούς μήνες αργότερα οι πυροβολισμοί από το κέντρο, ακούγονταν μέχρι τις δυτικές συνοικίες.
Η E. για τις μέρες του Νοέμβρη.
Δεν έχω να αφηγηθώ κάποια ηρωική ιστορία, μόνο την απλή και
κοινότοπη προσωπική μου εμπειρία των συγκεκριμένων ημερών.
Ήμουν φοιτήτρια στο ΕΜΠ, ανένταχτη και ενθουσιώδης όπως
4
πολλοί κολλητοί από τη σχολή μου
και από άλλα ιδρύματα. Εκείνη η
χρονιά έβραζε ήδη από την κατάληψη της Νομικής και μετά. το
Νοέμβρη ήμαστε από συνέλευση
σε συνέλευση, μέσα στις αίθουσες
όπου και πριν ζούσαμε την καθημερινή ζωή μας.
Η σχολή ήταν κυριολεκτικά το
σπίτι μας, έτσι ήταν στο ΕΜΠ τότε.
Οπότε, απλώς έμεινα εκείνες τις
μέρες μόνιμα στο «σπίτι» μου, που
ήταν όμως πια γεμάτο από χιλιάδες μουσαφίρηδες. Ήταν αφάνταστη η ανάταση της συνύπαρξης
-μέσα στο κλίμα εκείνης της εποχής- με τόσο πολύ κόσμο με τον
οποίο μοιραζόμασταν την ίδια
ορμή, υπήρχε η αγωνιστικότητα
και όλη η αντιδικτατορική ορμή,
αλλά υπήρχε και χαβαλές και χιούμορ και γέλιο.
Χειρόγραφες προκηρύξεις, «βάρδια» με φωνές στα κάγκελα, νύχτα
στην αίθουσα τελετών με πιάνο,
μισή ώρα ύπνος πάνω σε σχεδιαστήρια, τζάμπα τσιγάρα και φαϊ
στο εστιατόριο που μας έστελνε ο
κόσμος απ’ έξω, γενικά δημιουργικό ξεπάτωμα. Δεν ξεμύτισα από
την Τρίτη μέχρι την Παρασκευή
το απόγευμα, οπότε μαζί με 2-3
φίλους είπαμε να πάμε σπίτι να
ρίξουμε 2 ώρες ύπνο και να γυρίσουμε.
Δεν μπόρεσα να ξαναμπώ. Το
βράδυ που ξυπνήσαμε, ξεκίνησα
με ένα φίλο να πάμε, αλλά η Πατησίων ήταν έρημη και αγριευτική,
και όταν περνώντας πίσω από
ένα τρόλεϊ-οδόφραγμα Μάρνη και
Πατησίων ακούσαμε σφαίρες να το
τρυπάνε, την κάναμε από το Μουσείο και γυρίσαμε πίσω σαν βρεγμένες γάτες.
Όλη τη νύχτα ακούγαμε το σταθμό
με ανίσχυρη λύσσα. Την άλλη
μέρα το πρωί πήγαμε πάρα πολύς
κόσμος αυθόρμητα σε πορεία στην
περιοχή της πλατείας Αμερικής, και
μετά κατέβηκα κάτω και είδα τα
συντρίμμια.
Στην πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου, με το ένα εκατομμύριο
κόσμο, ήμουν και στην περιφρούρηση της πορείας... Νομίζω πήγα
και στη δεύτερη, παρόλο που είχαν
ήδη αρχίσει τα θεσμικά και κομματικά καπελώματα και η καπηλεία.
(..)
Ο Τάκης για την «επόμενη μέρα»
σ’ ένα σχολείο της Κοκκινιάς.
Ο φιλόλογος Ιωακειμίδης Γ. , μπήκε
στην τάξη για την πρώτη ώρα
με τα μάτια του να κοιτάνε το
πάτωμα. Πήρε την κιμωλία και ενώ
γύριζε προς τον πίνακα… «Κύριε
καθηγητά, στο Πολυτεχνείο όλη τη
νύχτα σκότωναν φοιτητές. Σήμερα
δεν μπορεί να γίνει μάθημα». Έριξε
μια ματιά στην τάξη του και με
μάτια βουρκωμένα από συγκίνηση,
άφησε την κιμωλία και εγκατέλειψε
την αίθουσα.
Η τάξη άδειασε και το πέρασμα
από όλες τις άλλες τάξεις διέκοψε
παντού το μάθημα. Όλοι οι μαθητές έμειναν μαζεμένοι μπροστά
στο Γυμνάσιο, και το πρώτο σύνθημα ήταν ένα επαναλαμβανόμενο
«Δολοφόνοι». Στην συνέχεια άρχισαν να πέφτουν τα συνθήματα της
προηγούμενης νύχτας. Σε μισή ώρα
περίπου ένα περιπολικό και ένα
τζιπ της αστυνομίας πιάσανε τα
δύο στενά και εγκλώβισαν όλους
τους μαθητές.
Όταν έγινε η επίθεση, οι περισσότεροι μαθητές ξαναμπήκαν στο
σχολειό, διέσχισαν την αυλή, πήδηξαν τη μάντρα και γλίτωσαν. Το
χειρότερο ξύλο εκείνο το πρωί το
έφαγε, με εντολή και παρουσία του
πατέρα του, ο γιος του τότε διοικητή του αστυνομικού τμήματος.
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Οι γιορτές μας
H
Συλλογική μέριμνα
παροιμία του ελληνικού λαού
„Ο καλός καραβοκύρης στη
φουρτούνα φαίνεται”, διαπιστώνει μιαν αλήθεια που την συναπαντάμε συχνά σαν άτομα, ή σαν
κοινότητα, που μάλλον μας ενδιαφέρει περισσότερο. Για να αναφέρω μερικά παραδείγματα: Από
τη στιγμή που έπαψε να λειτουργεί
ο Σύλλογος Πολιτικών Προσφύγων
Ελλήνων στην Ουγγαρία και δημιουργήθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας, κυριολεκτικά σταμάτησαν να λειτουργούν
και τα διάφορα ελληνικά σχολεία,
τα οποία σιγά-σιγά άρχισαν να λειτουργούν τα Σαββατοκύριακα. Οι
πρώην πολιτικοί πρόσφυγες ήταν
συνηθισμένοι να έχουν στα παραρτήματά τους καραβοκύρηδες με
επικεφαλής το προεδρείο του Συλλόγου. Μες στη φουρτούνα του
επαναπατρισμού της δεκαετίας
του ’80, οι καραβοκύρηδες εγκατέλειψαν το καράβι πριν βυθιστεί
κι ο κοσμάκης που δεν είχε πού και
πώς να πιαστεί για να αράξει στην
Ελλάδα, έμεινε χωρίς καραβοκύρη.
Το γεγονός αυτό είχε τις επιπτώσεις
του κυρίως στην παιδεία. Στη Βουδαπέστη και στις μεγάλες πόλεις
της επαρχίας τα μαθήματα ελληνικών άρχισαν να γίνονται τα Σαββατοκύριακα, προαιρετικά, και στο
χωριό Μπελογιάννης, αφού τα σπίτια που άδειαζαν χορηγούνταν σε
Ούγγρους, και έτσι πλήθαιναν οι
Ούγγροι μαθητές, μειώνονταν τα
μαθήματα ελληνικών, ωσότου το
Σχολείο κατέληξε να γίνει ουγγρικό
σχολείο, όπου η ελληνική γλώσσα
διδάσκεται προαιρετικά, κι αυτό
χάριν στο νόμο Περί μειονοτήτων.
Επειδή ασχολούμαι με την παιδεία σχεδόν μισό αιώνα, ξέρω πως
πολλές μειονότητες, ιδίως στους
μικρούς οικισμούς της επαρχίας,
για να διατηρήσουν τη γλώσσα
και τον πληθυσμό τους, παρέλαβαν τη λειτουργία των Δημοτικών
Σχολείων από τους Δήμους, αποφεύγοντας την κατάργηση και
ενσωμάτωση του σχολείου τους
σε ένα μεγάλο σχολείο της περιφέρειας. Δυστυχώς, παρ’ όλο που το
είχα επισημάνει, η ελληνική μειονότητα δεν είχε προβεί στο θέμα του
κάποτε ελληνικού σχολείου Ν. Μπελογιάννης. Χρειάστηκε να επέμβει η
οικονομική κρίση -σε σημείο να μη
μπορούν να λειτουργήσουν πολλά
μικρά δημοτικά σχολεία στην ουγγρική επικράτεια, λόγω έλλειψης
πόρων θέρμανσης-, για να καταλάβουμε το σφάλμα μας, διότι ανάμεσα σ’ αυτά τα σχολεία βρισκότανε
και το σχολείο Ν. Μπελογιάννης, το
οποίο χρωστούσε δύο εκατομμύρια πεντακόσιες χιλιάδες φορίνια.
Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας βρέθηκε πρόθυμη να βοηθήσει
το σχολείο -όχι το Δήμο-, μέσω της
νεοσύστατης Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του χ. Μπελογιάννης, με τον
όρο να αρχίσει τη διαδικασία της
διαμόρφωσης του σχολείου, από
σχολείο του Δήμου, να μετατραπεί σε μειονοτικό σχολείο ελληνικής γλώσσας. Αυτό σημαίνει ότι το
σχολείο Ν. Μπελογιάννης θα υπάγεται στην Αυτοδιοίκηση Ελλήνων
Ουγγαρίας. (Ο νόμος Περί μειονοτήτων αποκλείει την κατάργηση
αυτών των σχολείων, ας έχουν και
λίγους μαθητές). Η λειτουργία της
μετατροπής του νεοσύστατου μειονοτικού σχολείου ελληνικών θα
είναι ανοδική, δηλαδή: στο σχολικό έτος 2011-2012 στην Πρώτη
τάξη τα μισά μαθήματα θα γίνονται στην ελληνική γλώσσα, τα
άλλα μισά στην ουγγρική. Στο σχολικό έτος 2012-2013 50%-50% στην
Πρώτη και στην Δευτέρα τάξη και,
ούτω καθ’εξής, ωσότου φτάσουμε
στην Όγδοη τάξη. Ως τότε στις
υπόλοιπες τάξεις διδάσκεται μόνο
η Γλώσσα και η Λαογνωσία στα
ελληνικά, καθώς καθορίζεται από
το νόμο, σε πέντε ώρες την εβδο-
μάδα.
Την ανωτέρω σημαντική απόφαση
της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας την ανακοίνωσε στη δεξίωση που έγινε στο χ. Μπελογιάννης, μετά το πλούσιο πρόγραμμα
της γιορτής προς τιμή της 28 ης
Οκτωβρίου, ο πρόεδρος κύριος
Λαοκράτης Κοράνης. Ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος κύριος Κώστας
Παπαλέξης ευχαρίστησε την υλική
και ηθική βοήθεια της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, και χαιρέτησε τις προτάσεις του κυρίου
Κοράνη τόσο για το σχολείο, όσο
για τη δημιουργία Μουσείου των
Ελλήνων στην Ουγγαρία, καθώς
και την οργάνωση των εθνικών ελληνικών εορτών από κοινού: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας, Αυτοδιοίκηση Ελλήνων χ.
Μπελογιάννης, Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας. Το
πρώτο βήμα έγινε στη φετινή εκδήλωση με την συμμετοχή της χορωδίας “Καρυάτιδες”, του χορευτικού
συγκροτήματος „Ήλιος”, της ορχήστρας „Παλιό Μπουζούκι”, και των
χορευτικών συγκροτημάτων „Τριαντάφυλλα” και „Πύργος”, και των
ορχηστρών „Πύργος” και „Ταβέρνα”
του χωριού Μπελογιάννης.
Η κυρία Δέσποινα Λουρμπάκου,
Γενικός Σύμβουλος της Ελληνικής
Πρεσβείας στην Ουγγαρία, στον
πανηγυρικό λόγο της, και αργότερα στην πρόποσή της, μίλησε
με συγκίνηση για τις προσπάθειες
που γίνονται για τη διατήρηση του
ελληνισμού στην Ουγγαρία, ιδίως
όσο αφορούν την παιδεία και τη
δημιουργία ενός Μουσείου των
Ελλήνων της Ουγγαρίας. Η κυρία
Λουρμπάκου εξέφρασε την πρόθεση της Ελληνικής Πρεσβείας να
βοηθήσει στο μέτρο του δυνατού
τις επιδιώξεις της ελληνικής κοινότητάς μας.
Ευαγγελία Τσαρούχα
5
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι γιορτές μας
Ο εορτασμός της 70ης επετείου του ιστορικού ΟΧΙ
Σ
τις 30 Οκτωβρίου 2010 οι Έλληνες της Ουγγαρίας γιόρτασαν
στη Βουδαπέστη με μεγαλοπρέπεια
την 70ή επέτειο του ιστορικού ΟΧΙ
και της Εθνικής Αντίστασης κατά
των ξένων κατακτητών και των
συνεργατών τους.
Η μεγάλη αίθουσα του πολιτιστικού
οίκου Petőfi Csarnok ήταν κατάμεστη από συμπατριώτες μας κάθε
ηλικίας, που ήρθαν να γιορτάσουμε
όλοι μαζί την ιστορική αυτή επέτειο
του έθνους μας.Την γιορτή τίμησαν
με την παρουσία τους ο Γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας στην
Ουγγαρία κ. Ιωάννης Σταματέκος,
η Σύμβουλος Α’, κα Δέσποινα Λουρμπάκου, ο Στρατιωτικός Ακόλουθος
κ. Αλέξανδρος Δεσύπρης, ο νεοεκλεγμένος Δήμαρχος του χωριού
Μπελογιάννης κ. Κώστας Παπαλέξης, ο Ιερέας Ιωσήφ Κάλοτα, ο
Πρόεδρος της ΑΕΟΥ κ. Λαοκράτης
Κοράνης, ο Πρόεδρος του ΠΣΕΟΥ κ.
Λευτέρης Κανάκης κ.α.
Η γιορτή άνοιξε με τους εθνικούς
ύμνους Ελλάδας και Ουγγαρίας που
τραγούδησε η χορωδία «Καρυάτιδες». Στη συνέχεια οι εξαίρετες νεαρές εκφωνήτριες της βραδιάς Άρτεμις Μητροπούλου και Δωροθέα
Έντρες προσκάλεσαν στο βήμα τον
πρόεδρο της ΑΕΟΥ να εκφωνήσει
λόγο για το ιστορικό της γιορτής. Ο
κ. Λαοκράτης Κοράνης αφού χαιρέτησε όλους τους προσκεκλημένους,
χαιρέτησε ξεχωριστά με θερμά
λόγια τους παρόντες στην εκδήλωση αγωνιστές και αγωνίστριες
της Εθνικής μας Αντίστασης και του
ΔΣΕ. «Εμείς παραδειγματιζόμαστε
και εμπνεόμαστε από τους αγώνες και τις θυσίες των γονέων και
παππούδων μας για τη λευτεριά,
την ανεξαρτησία και την δημοκρατία της πατρίδας μας.» Εν συντομία αναφέρθηκε στους αγώνες του
λαού μας εναντίον των ξένων κατα-
6
κτητών μέσα από τις γραμμές του
ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ με πρωτοπόρους
τους κομμουνιστές, που διεύθυναν
και καθοδηγούσαν αυτές τις οργανώσεις. Η Εθνική Αντίσταση δεν
τέλειωσε το 1944 που διώξαμε τους
Γερμανούς και Βούλγαρους, αλλά
συνεχίστηκε έως το τέλος του 1949,
πολεμώντας τον αγγλοαμερικανικό
ιμπεριαλισμό και την μοναρχοφασιστική αντίδραση της χώρας μας.
Νιώθουμε περήφανοι που είμαστε
απόγονοι αγωνιστών της Εθνικής
Αντίστασης και του ΔΣΕ.
Χαιρετισμό απηύθυνε στους συγκεντρωμένους και ο Γραμματέας της
Ελληνικής Πρεσβείας κ. Ιωάννης
Σταματέκος, ο οποίος αναφέρθηκε
στους ηρωικούς αγώνες ολόκληρου
του λαού μας εναντίον των ξένων
εισβολέων. Όλος ο κόσμος θαύμασε
το λαό μας, που αντιστάθηκε και
πολέμησε με αυτοθυσία τους Ιταλούς φασίστες, και τους καταδίωξε
έως τα βάθη της Αλβανίας, προξενώντας τους τεράστιες απώλειες.
Τότε ήταν που ο Τσώρτσιλ πρωθυπουργός της Αγγλίας δήλωσε: «Δεν
πολεμούν οι Έλληνες σαν ήρωες,
αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν
τους Έλληνες». Επισήμανε δε πως
σήμερα όλοι οι Έλληνες πρέπει να
‘μαστε ενωμένοι, για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις που
περνάει η πατρίδα μας.
Μετά ανέβηκε στο βήμα ο γνωστός
αγωνιστής της κοινότητάς μας, ο
σύντροφος Βαγγέλης Μπενάτο, μας
είπε λίγα λόγια για τους αγώνες
και την συμβολή των Ελλήνων της
Αιγύπτου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού μας. Καλώντας και όλους τους συμπατριώτες μας που ζούνε στην Ουγγαρία
να είμαστε ενωμένοι και από κοινού
να παλεύουμε για τη λύση των προβλημάτων μας.
Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα μας
παρουσίασαν οι μαθητές του
12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών, Θεοδώρα Βίζελ,
Φαίδρα Νικολαΐδου, Χρήστος Πλέτσερ, και ο χαριτωμένος Ευάγγελος Ναγκ, που μας κατασυγκίνησε
όλους ακούγοντάς τον να τραγουδάει με πάθος, και με την γλυκιά
φωνή του το τραγούδι «Ακκορντεόν».
Η χορωδία «ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ» τραγούδησε επαναστατικά τραγούδια που
μας ενθουσίασαν όλους, φέρνοντας τη μνήμη μας εκείνα τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης όταν
και η δικιά μας γενιά τα τραγουδούσε καθημερινά στις πόλεις και
στα χωριά, στους κάμπους και στα
βουνά, εμψυχώνοντας το λαό μας
στην πάλη του για τη λευτεριά της
πατρίδας μας.
Τέλος παρουσιάστηκε το θεατρικό
έργο «Μεμέντο 60» με πρωταγωνιστές την Kitti Borsos και τον Φώτη
Κολλάτο, σε μουσική επιμέλεια του
Γιώργου Κολλάτου. Μεγάλη χαρά
και συγκίνηση μας προξένησε ο
νεαρός Φώτης Κολλάτος, φοιτητής
της Θεατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης, με τον επιδέξιο και ζωντανό
χορό μπαλέτου και την απόδοση
του ρόλου του, καθώς και η Κίττη
Μπόρσος, επίσης φοιτήτρια θεατρικής σχολής Βουδαπέστης. Και
οι δυο τους είναι ταλαντούχοι. Έχω
την αίσθηση πως στο μέλλον θα
μας επιφυλάξουν κι άλλες τέτοιες
χαρούμενες εκπλήξεις.Μπράβο
τους! Ευχόμαστε πολλές επιτυχίες
στην προσωπική τους ζωή και στις
σπουδές τους.
Όσο για το μουσικό συγκρότημα
που διεύθυνε ο γνωστός πλέον
στην κοινότητά μας ταλαντούχος
μουσικός και τραγουδιστής Γιώργος
Κολλάτος, μας εντυπωσίασε με την
συμμετοχή τόσων πολλών οργανοπαιχτών (15) που αποτελούσαν
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Οι γιορτές μας
την ορχήστρα, παρουσιάζοντας ένα
πολύ καλό μουσικό πρόγραμμα.
Από ότι θυμάμαι στα 60 χρόνια
που ζούμε στην Ουγγαρία, σε καμιά
πολιτιστική εκδήλωση δεν παρουσιάστηκαν τόσοι πολλοί οργανοπαίχτες, με τόσων λογιών όργανα.
Όλοι χαρήκαμε γι’ αυτό το σύντομο,
όμως ποιητικά υψηλού επιπέδου
καλλιτεχνικό πρόγραμμα, γι’ αυτό
και τους καταχειροκροτήσαμε.
Ακόμη μια φορά μπράβο σας, είστε
όλοι σας αξιέπαινοι.
Το γλέντι συνεχίστηκε έως τις πρωινές ώρες με τραγούδια και χορούς
με την συμμετοχή των ορχηστρών
«ο Γιώργος Κολλάτος και οι μουσικοί φίλοι του», «Παλιό Μπουζούκι» και «Μασκαράδες». Υπήρχε
και πλούσιος μπουφές με ελληνικά
εδέσματα και ποτά. Έτσι γιόρτασαν
οι Έλληνες της Ουγγαρίας την 70η
επέτειο του ιστορικού ΟΧΙ και της
Εθνικής Αντίστασης.
Την ίδια μέρα στις 10 π.μ. έγινε
κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο
Αντίστασης, έργο του φημισμένου Έλληνα γλύπτη Αγαμέμνονα
Μακρή, στη Βουδαπέστη, προς τιμή
των νεκρών μας των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων. Στεφάνια
κατάθεσαν ο Πρέσβης και ο Στρα-
τιωτικός Ακόλουθος της Ελληνικής
Πρεσβείας, ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, ο
Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας, ο Αντιπρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης, Αντιπρόσωποι
της Λέσχης των Φίλων και Οπαδών
του ΚΚΕ.
Θα θέλαμε και δια μέσου της εφημερίδας μας να συγχαρούμε τους
οργανωτές αυτής της εορταστικής
εκδήλωσης και όλους όσους συμβάλλανε στην πραγματοποίησή της.
Θανάσης Ζιανός
Ομιλία του Προέδρου κ.Λαοκράτη
Κοράνη στην επέτειο του ΟΧΙ
Α
γωνιστές του ιστορικού ΟΧΙ,
Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, Αντάρτες του ΔΣΕ,
Ζώντες Αγωνιστές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του έθνους.
Είμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε εσάς, που είστε σήμερα κοντά
μας και να αποτίσουμε φόρο τιμής
σε όλους αυτούς που πέσανε στον
αγώνα και αυτούς που αφήσανε την
τελευταία τους πνοή στην ξενιτιά.
Για μας, τα παιδιά των αγωνιστών
και των πρώην πολιτικών προσφύγων, ο εορτασμός του ΟΧΙ – της
Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ είναι
κάτι το ιερό, είναι ο συνεχής αγώνας
των γονέων μας, των παππούδων
μας για τη λευτεριά και τη δημοκρατία.
Ο αγώνας του δημοκρατικού λαού
μας άρχισε μετά από τις 4 Αυγούστου 1936 εναντίον της φασιστικής δικτατορίας του Μεταξά.Η επιδρομή των φασιστικών ορδών του
Μουσολίνι βρίσκει το λαό μας ενωμένο. Ο ηρωισμός και η αυτοθυσία
των ελλήνων στρατιωτών έτρεψε
σε φυγή τα στρατεύματα του Μουσολίνι. Την άνοιξη 1941 τα ναζιστικά στρατεύματα ενισχυμένα με τα
στρατεύματα των ιταλο-βουλγάρων
φασιστών χτύπησαν την Ελλάδα.
Μετά την ηρωική μάχη της Κρήτης,
και την προδοσία της κυβέρνησης,
η κυβέρνηση μαζί με την βασιλική
αυλή εγκατέλειψε τη χώρα. Ο λαός
μας ξεκινά την τετράχρονη εποποιία
της Εθνικής Αντίστασης.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύθηκε
το ΕΑΜ, το οποίο γέννησε το ηρωικό
ΕΛΑΣ και τη θρυλική ΕΠΟΝ.Ο ηρωικός αγώνας του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ, και
της ΕΠΟΝ μέχρι το 1944 το Νοέμβρη
έδιωξε από τη χώρα τους κατακτητές.
Δυστυχώς δεν μπόρεσε ο λαός μας
να χαρεί την ελευθερία του, γιατί
με τις διάφορες συμφωνίες που
συνάφθηκαν από τους σύμμαχους,
οδήγησαν το λαό μας στο φρικτό
εμφύλιο πόλεμο εναντίον της ωμής
ιμπεριαλιστικής επέμβασης των Βρετανών και στη συνέχεια των Αμερικάνων. Ο ΔΣΕ ως λαϊκός στρατός
πάλεψε, αντιστάθηκε στο νέο κύμα
αποικισμού της χώρας.
Για την αποστολή του ΔΣΕ χαρακτηριστικά, όπως την αποκαλεί ο θρυλικός ηγέτης του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης: «Η αποστολή του ΔΣΕ είναι να
αποκαταστήσει στην Ελλάδα λαϊκή
δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία.».
Η αντίσταση του λαού μας εναντίων
των ξένων ιμπεριαλιστών και των
συνεργατών του τερματίζεται τον
Αύγουστο του 1949 μπροστά στην
στρατιωτική υπερδύναμη.Οι λαϊκές
δημοκρατίες δώσανε πολιτικό άσυλο
στους μαχητές και μαχήτριες του
ΔΣΕ και περισώσανε από τις φλόγες
του πολέμου τα παιδιά των αγωνιστών.
Εμείς οι απόγονοι, τα παιδιά και
εγγόνια των πρώην αντιστασιακών, έπρεπε να περιμένουμε μέχρι
το 1982 να ξαναποκτήσουμε την
ελληνική μας ιθαγένεια. Γνωρίζοντας
τα λόγια του Διονυσίου Σολωμού:
«Πατριωτισμός είναι αυτό που είναι
αληθινό.». Παρ’ όλο που το αστικό
ελληνικό κράτος για 30 χρόνια αγνοούσε την ύπαρξή μας εδώ, πιστοί
εμείς στον πατριωτισμό των γονέων
μας, κρατήσαμε την ελληνικότητά
μας, και γίναμε ο κρίκος που συνδέει
τον ελληνισμό της Ουγγαρίας και
την φιλία των δυο λαών.
Χρόνια σας πολλά! Ζήτω οι
ένδοξοι μαχητές
των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του λαού
μας!
7
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
Választási eredmények – Εκλογικά αποτελέσματα
I. kerület
4.
1.
Kalota Ágnes Mária
GIE
2.
Sasvári László
GIE
3.
Kalota József Antal
GIE
4.
Kanaki Elena
Syllogos
1.
Cafaridu Polixeni
GIE
2.
Dzindzisz Jorgosz
GIE
3.
Kanaki Anna
GIE
4.
Horváthné Frei Erika
GIE
II. kerület
III. kerület
1.
Dimopulos Lázárosz
Syllogos
2.
Bitasz Leonidasz
Syllogos
3.
Halász Katalin
GIE
4.
Abonyiné Kosztudisz Niki
GIE
IV. kerület
1.
Apterman Janisz
GIE
2.
Kacimbarisz Georgia
GIE
3.
Pancsosz Alexandra
GIE
4.
Mousios Georgios
GIE
V. kerület
1.
Korenchy Gábor
GIE
2.
Korani Eleni
Syllogos
3.
Csorba Péter
GIE
4.
Koranisz Laokratisz
Syllogos
VI. kerület
1.
Kaparelisz Szpirosz
GIE
2.
Stefanidu Janula
GIE
3.
Mavromatisz Aposztolisz
GIE
4.
Panajotidisz-Kutás Mercédesz
GIE
VIII. kerület
1.
Bozonasz Irini
GIE
2.
Kiatipisz Atanasziosz
GIE
3.
Topalidisz László
GIE
4.
Vlahosz Haralambosz
GIE
IX. kerület
1.
Papavasziliu Thanasziosz
Syllogos
2.
Mokalisz Maria Vasziliki
Syllogos
3.
Thomou Anna
Syllogos
8
Intzoglu Szilvia
Syllogos
X. kerület
1.
Lipták Zsuzsanna
Syllogos
2.
Kollátoszné Klicasz Paraszkeri
Syllogos
3.
Kollátosz Jorgosz
Syllogos
4.
Endrész Dorothea
Syllogos
XI. kerület
1.
Mucojanisz Krisztosz
Syllogos
2.
Dr. Korani Lefki
Syllogos
3.
Szárisz Thanaszisz
GIE
4.
Nikolaidisz Nikolaus
Syllogos
XII. kerület
1.
Bozonasz Irini
Syllogos
2.
Kiatipisz Atanasziosz
Syllogos
3.
Topalidisz László
Syllogos
4.
Vlahosz Haralambosz
Syllogos
XIII. kerület
1.
Thomaidu Elefteria
GIE
2.
Varga Józsefné
GIE
3.
Mesteri Lászlóné
GIE
4.
Dr. Szabó Kálmánné
GIE
XIV. kerület
1.
Zianosz Tanaszisz
Syllogos
2.
Bekiarisz Dimitrisz
Syllogos
3.
Micopulu Katina
Syllogos
4.
Szertaridisz Nikosz
Syllogos
XV. kerület
1.
Atanasziu Alexisz
Syllogos
2.
Dr. Atanasziu Hrisztoforosz
Syllogos
3.
Nikolaidisz Tomasz
Syllogos
4.
Zsurbej Jánosné
Syllogos
XVI. kerület
1.
Stukasz Eleni
XVI. KERÜLETI
GÖRÖG
HAGYOMÁNYÖRZŐ
2.
Gabranis Ilias
XVI. KERÜLETI
GÖRÖG
HAGYOMÁNYÖRZŐ
3.
Lantos-Lyka Antal
GIE
4.
Gabranis Georgios
XVI. KERÜLETI
GÖRÖG
HAGYOMÁNYÖRZŐ
XVII. kerület
1.
Solti Oresztész Pál
HELIDONAKI
EGYESÜLET
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Τα νέα μας / Híreink
2.
Pataki Dimitrula
GIE
2.
Sianos Tamás
Syllogos
3.
Sztefopulosz Alekosz
GIE
3.
Szidiropulosz László
Syllogos
4.
Sztefopulosz Vaszilisz
HELIDONAKI
EGYESÜLET
4.
Szidiropulosz Léna
Syllogos
Vác
XVIII. kerület
1.
Topalidisz Kosztasz
Syllogos
2.
Papadimitropulosz Haridimosz
Syllogos
3.
Papadimitropulosz Alexandrosz
Syllogos
4.
Kalaidzidisz Dimitrisz
Syllogos
1.
Furcsa Gábor
GIE
2.
Mandzurakisz Szarandisz
GIE
3.
Schrick Ferencné
GIE
4.
Varga Elvira
GIE
Érd
XIX. kerület
1.
Bakos Tamás
Syllogos
2.
Papasz Veronika Cecília
Syllogos
3.
Szalimka Eleni
Syllogos
4.
Dr. Szalimka Nafszika
Syllogos
1.
Ajanidisz Pandelisz
Syllogos
2.
Joresz Anikó
Syllogos
3.
Szopkó Aphrodité
Syllogos
4.
Szopkóné Papakosztandisz Eleni
Syllogos
Százhalombatta
XXI. kerület
1.
Csumarisz Sztavrula
Syllogos
2.
Deliagosz Eleni
Syllogos
3.
Deliagosz Paszkalisz
Syllogos
4.
Palóczi Lajosné Papadopulu Eleni
Syllogos
1.
Németh Sándor Hrisztosz
GIE
2.
Sztanoasz Vaszilisz
GIE
3.
Fekete Miklós
GIE
4.
Németh Barbara Erzsébet
GIE
BARANYA MEGYE
XXII. kerület
1.
Nikolaidisz Jorgosz
Syllogos
2.
Nikolaidisz Nicolaus
Syllogos
3.
Sztavropulosz Szotirisz
GIE
4.
Hajimichael Kristóf
GIE
VIII. kerület
Komló
1.
Raptisz Antoniosz
Syllogos
2.
Raptisz Aliz
Syllogos
3.
Lovrekné Koczarisz Heléna
HELIDONAKI
EGYESÜLET
4.
Domján Károlyné
Syllogos
Pécs
1.
Bozonasz Irini
GIE
2.
Kiatipisz Atanasziosz
GIE
1.
Georgiou Grigorisz
Syllogos
3.
Topalidisz László
GIE
2.
Dr. Kecskés Iván Helmutné
Syllogos
4.
Vlahosz Haralambosz
GIE
3.
Ormanlidisz Angelina
Syllogos
4.
Tziotziosz Szófia
Syllogos
PEST MEGYE
Biatorbágy
BORSOD-ABAÓJ-ZEMPLÉN MEGYE
Miskolc
1.
Kanaki Lefter
Syllogos
2.
Kanaki Zita
Syllogos
1.
Harsányi József Bertalanné
Syllogos
3.
Vámos Miklósné
Syllogos
2.
Biri Gyula
Syllogos
4.
Varga Richárd Attila
Syllogos
3.
Kiriosz Judit
GIE
4.
Juhász Sándorné
Syllogos
Szentendre
CSONGRÁD MEGYE
1.
Siragakisz Alexisz
Syllogos
2.
Intzoglu István
Syllogos
3.
Tzortzoglou Georgios
GIE
1.
Purosz Alexandrosz
CSONGRÁD M-I
GÖRÖGÖK K.E.
4.
Tarjányi Attila
Syllogos
2.
Ungi Ferenc
CSONGRÁD M-I
GÖRÖGÖK K.E.
3.
Erdélyi Marian
CSONGRÁD M-I
GÖRÖGÖK K.E.
4.
Dr. Balogh Ádám Zoltán
CSONGRÁD M-I
GÖRÖGÖK K.E.
Budaörs
1.
Sianos Sophia
Syllogos
Szeged
9
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
Szentes
GIE = 9 Fő
SYLLOGOS = 15 fő
1.
Bosánszki Dóra
Syllogos
2.
Horeftos Konstantin Zoltán
Syllogos
3.
Horeftos Szilvia
Syllogos
4.
Kerekes Eszter Julianna
Syllogos
Baranya megye (2 település) = 8 fő
SYLLOGOS = 7 fő
HELIDONAKI EGYESÜLET = 1 fő
Borsod-Abaúj-Zemlén megye (1 település) = 4 fő
GIE = 1 Fő
SYLLOGOS = 3 fő
FEJÉR MEGYE
Beloiannisz
1.
Lakakisz György
Syllogos
2.
Kész Józsefné
Syllogos
3.
Kész József
Syllogos
4.
Sztefopulosz Petroszné
Syllogos
Dunaújváros
1.
Fekete Mária
Syllogos
2.
Hilbert Erika
Syllogos
3.
Szlobodáné Fogarasi Henriett
Syllogos
4.
Kosztopulosz Mónika
Syllogos
HEVES MEGYE
Eger
1.
Miliosz Katalin
Syllogos
2.
Hilbert Erika
Syllogos
3.
Szlobodáné Fogarasi Henriett
Syllogos
4.
Kosztopulosz Mónika
Syllogos
JÁSZ-NAGYKUN-SZOLNOK MEGYE
Tiszaszőlős
1.
Borsós Ferenc László
Csongrád megye (2 település) = 8 fő
CSONGRÁD M-I GÖRÖGÖK K.E. = 4 fő
GIE = 4 fő
Fejér megye (2 település) = 8 fő
SYLLOGOS = 8 fő
Heves megye (1 település) = 4 fő
HELIDONAKI EGYESÜLET = 4 fő
Jász-Nagykun-Szolnok megye (1 település)= 4 fő
SYLLOGOS = 4 fő
Komárom-Esztergom megye ( 1 település) = 4 fő
SYLLOGOS = 4 fő
ORSZÁGOS ÖSSZESÍTŐ
ÖSSZESEN = 148 Fő
GIE =
46 fő
31,08%
Syllogos
SYLLOGOS =
88 fő
59,46%
XVI. KER. GÖRÖG
HAGYOMÁNYŐ=
3 fő
2,03%
HELIDONAKI
EGYESÜLET =
7 fő
4,73%
CSONGRÁD M-I
GÖRÖGÖK K.E. =
4 fő
2,7%
148 fő
100%
2.
Czakó László
Syllogos
3.
Khehra-Győri Judit Bernadett
Syllogos
4.
Lódi Ilona
Syllogos
KOMÁROM-ESZTERGOM MEGYE
Tatabánya
1.
Dudás Istvánné
Syllogos
GIE =
46 fő
34,33%
SYLLOGOS =
88 fő
65,67%
134 fő
100%
2.
Horváth Andrásné
Syllogos
3.
Kukumzisz Aposztoliszné
Syllogos
4.
Kukundzsisz Natasa
Syllogos
MEGYÉNKÉNTI ÖSSZESÍTŐ
Budapest (21 kerület) = 84 fő
GIE = 32 Fő
SYLLOGOS = 47 fő
XVI. KERÜLETI GÖRÖG HAGYOMÁNYŐ = 3 fő
HELIDONAKI EGYESÜLET = 2 fő
Pest megye (6 település) = 24 fő
10
ÖSSZESEN
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Τα νέα μας / Híreink
Ανακοίνωση
Η Συντακτική Επιτροπή, με επικεφαλής τον Γιάννη Ράπτη, προετοιμάζει
την έκδοση βιβλίου–λευκώματος με πλούσιο βιογραφικό υλικό των γενναίων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ 1940 – 49 που
ζουν ή ζήσανε στην Ουγγαρία. Γι’ αυτό καλούμε όλους τους αγωνιστές
και αγωνίστριες, συζύγους τους, απογόνους τους, παιδιά τους, εγγόνια
τους,με τη συμμετοχή τους να βοηθήσουν την τεράστια προσπάθεια
αυτή. Το σύντομο βιογραφικό υλικό, 1-2 σελίδες, να περιέχει τα παρακάτω
στοιχεία:
1.
Που, πότε και σε τι οικογένεια γεννήθηκε
2.
Πότε οργανώθηκε στο αριστερό κίνημα
3.
Εάν έλαβε μέρος στο αλβανικό μέτωπο
4.
Εάν έλαβε μέρος στην εθνική αντίσταση, ΕΠΟΝ, ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, και
τι βαθμό είχε
5.
Εάν κυνηγήθηκε μετά την απελευθέρωση / τη Βάρκιζα
6.
Πότε βγήκε στο βουνό ΔΣΕ, σε ποια μέρη (βουνά) πολέμησε,τι
βαθμό είχε,τι ψευδώνυμο είχε
7.
Εάν τραυματίστηκε και που θεραπεύτηκε
8.
Πού βρέθηκε μετά την οπισθοχώρηση
9.
Πότε έφτασε στην Ουγγαρία και από που
10.
Εάν σπούδασε, τι τέχνη έμαθε, με τι ασχολήθηκε και πού δούλεψε
και αν βραβεύτηκε
11.
Πότε παντρεύτηκε – με ποιόν ή με ποιά – και πόσα παιδιά από
κτησε
12.
Πότε επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα
13.
Πότε βγήκε στη σύνταξη
14.
Εάν ζει, πού και πώς
15.
Εάν απεβίωσε – πέθανε – πότε και πού
Προς όλους τους ενδιαφερόμενους
Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι
Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων
Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα
μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες
οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την
επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις
ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική
διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@
hotmail.com .
Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας!
– Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας.
– Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ )
– Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί
τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις
τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου.
Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη
Ακόμη χρειάζεται και μία – προσωπική – φωτογραφία. Επίσης, καλούμε
όλους τους πατριώτες, όσοι έχουν στη διάθεσή τους παλιό φωτογραφικό
υλικό – έστω και σε εφημερίδες, δελτία κτλ. – από την εποχή της Εθνικής
Αντίστασης ή του ΔΣΕ, ακόμη και από τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς
στην Ουγγαρία – εποχή από 1948 μέχρι 1960-65 – να μας το προσφέρουν – προσωρινά – για το ΑΡΧΕΙΟ, το οποίο μετά τη φωτοαντιγράφηση,
φωτοτύπηση οπωσδήποτε θα το επιστρέψουμε στον κάτοχό του.
Παρακαλούμε το υλικό να προσφέρετε προσωπικά ή ταχυδρομικώς ή με
φαξ στην παρακάτω διεύθυνση:
Raptisz Janisz
Budapest
Kassák Lajos u. 40.
1134
Τηλ / Φαξ: 0036 1 4650600
e-mail: [email protected]
της εφημερίδας κλείνει στις 10 του
μηνός.
Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται
εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού
που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει
όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις
ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης.
Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét
fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a
megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztő-
Η Συντακτική Επιτροπή:
Γιάννης Ράπτης
Χαράλαμπος Βλάχος
Τάκης Χριστοδουλάκης
ségünknek azonban joga van helyesírási
és mondattani javításokat végezni.
Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága
11
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
12
Οκτωβρίου 2010 • EΤΟΣ: 16°
Τα νέα μας / Híreink
13
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
Η γενναιόδωρη πράξη του κ.
Ανδρέα Γκουλιούμη
Μ
ε βάση την επιστολή του κ. Λάζαρου Σταυρόπουλου ενημερωθήκαμε για την
γενναιόδωρη πράξη του Ανδρέα Γκουλιούμη, ο οποίος δώρισε 10.000 ευρώ
στην Βιβλιοθήκη του Πολυτεχνείου της Βουδαπέστης. Όπως αναφέρθηκα στο άρθρο
μου στο φύλλο του Σεπτέμβρη με τίτλο: «Ο τερματισμός του εμφυλίου πολέμου», τα
παιδιά που βρήκανε καταφύγιο και στοργή στην τότε Λαϊκή Δημοκρατία της Ουγγαρίας, το τότε σοσιαλιστικό κράτος της Ουγγαρίας όχι μόνο τα περιέθαλψε και τα
σπούδασε, αλλά τους έδωσε και τα εφόδια για να γίνουν άτομα με αξιοπρέπεια και
ανθρωπιά, στοιχεία που εκφράζονται πρακτικά, όπως μπορείτε να διαβάσετε στην
παρακάτω επιστολή του Πολυτεχνείου.
Λαοκράτης Κοράνης
Ο
Γκουλιούμης Ανδρέας γεννήθηκε το 1934 στο
χωριό Γοργοπόταμος του Νομού Ιωαννίνων.
Στις αρχές του έτους 1948 φεύγει απ΄το χωριό του
για την Αλβανία και από ΄κει έρχεται στη Βουδαπέστη. Από το 1948 ως το 1951 εκπαιδεύεται και
προετοιμάζεται για την εισαγωγή του στο πανεπιστήμιο. Το 1951 εισάγεται στην Σχολή των Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου. Τελειώνει το
Πολυτεχνείο χωρίς καθυστέρηση και το 1957 παίρνει το δίπλωμά του. Εργάστηκε για δύο χρόνια
στο γραφείο υδραυλικών μελετών (VIZITERV) στη
Βουδαπέστη και το 1958, τον Δεκέμβρη επιστρέφει
στην Ελλάδα. Εκεί,αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, έδωσε εξετάσεις στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο Αθηνών για την αναγνώριση του
διπλώματός του. Απ’το 1961 μέχρι το 1966 εργάζεται στις τεχνικές υπηρεσίες της Νομαρχίας Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας. Το 1966 αναλαμβάνει τη
θέση του Διευθυντή στα Υδραυλικά Έργα Ηπείρου,
περιφερειακή υπηρεσία του Υπουργείου Δημοσίων Έργων. Η υπηρεσία αυτή είχε ως αντικείμενο τα υδραυλικά έργα, υδρεύσεις, αποχετεύσεις,
αρδεύσεις, λιμάνια, και διευθετήσεις χειμάρρων και
ποταμών. Από το 1982 μέχρι το 1994 εργάζεται
στην Επιθεώρηση Δημοσίων Έργων, στον τομέα
υδραυλικών έργων Ηπείρου ως επιθεωρητής. Από
το 1994 μέχρι το 1997 προϊσταται της Διεύθυνσης
Συγκοινωνιακών Έργων Ηπείρου, ως Επιθεωρητής
με κύριο αντικείμενο την κατασκευή της Εγνατίας
Οδού. Από το 1997,συμπληρώνοντας τα συντάξιμα
χρόνια, βγήκε σε σύνταξη.
Από τη Βιογραφική Συλλογή των Ελλήνων πτυχιούχων εκδ.ÚMK,2009
14
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Οι ρίζες μας
Οι βετεράνοι μας
Κώστας Καλαϊντζίδης
– θα φύγουμε με το κεφάλι ψηλά –
Ό
πως ήδη θα πρόσεξαν οι
αναγνώστες της εφημερίδας μας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ», κατά καιρούς παρουσιάζουμε τις βιογραφίες αγωνιστών και αγωνιστριών
της Εθνικής μας Αντίστασης, και του
ΔΣΕ (Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας) με σκοπό να γνωρίσουν οι νέες
γενιές τους αγώνες και τις θυσίες
των προγόνων τους, των παππούδων και γιαγιάδων που πρόσφεραν
για τη λευτεριά,την ανεξαρτησία και
τη δημοκρατία της πατρίδας μας.
Σ’ αυτό το φύλλο σάς παρουσιάζουμε τον συμπατριώτη μας Κώστα
Καλαϊντζίδη, αγωνιστή της Εθνικής
Αντίστασης και του ΔΣΕ. Τον προσκάλεσα να ‘ρθει αυτός στο σπίτι
μας και να κουβεντιάσουμε, να
μας διηγηθεί την ιστορία της ζωής
του. Δέχτηκε με ευχαρίστηση και
ήρθε στο ραντεβού μας, από τον
Pestszentlőrinc στο Zugló . Τηλεφωνικώς του εξήγησα γιατί ήθελα να
συναντηθούμε.
– Σύντροφε Κώστα, θα ήθελα να
μάς διηγηθείς εν συντομία τη
σταδιοδρομία σου.
– Αν νομίζετε πως η δική μου ζωή
είναι χρήσιμη και αξίζει να δημοσιευθεί, ευχαρίστως σας την διηγούμαι. Ονομάζομαι Κώστας Καλαϊντζί-
δης του Χρήστου. Γεννήθηκα στις 11
Αυγούστου 1923 στο χωριό ΑσκόΛαγκαδά Ν. Θεσσαλονίκης. Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια. Ήμασταν έξι αδέλφια, τρία αγόρια και
τρία κορίτσια. Εγώ ήμουν ο μεγαλύτερος. Στο χωριό μου τέλειωσα
το δημοτικό σχολείο. Μετά εργαζόμουν σε αγροτικές και κτηνοτροφικές δουλειές βοηθώντας τους γονείς
μου στη συντήρηση της πολυπληθούς μας οικογένειας.
Η ζωή μας αν και δύσκολη, κυλούσε
ήσυχα έως το φθινόπωρο του 1940
που άρχισε ο πόλεμος με τους Ιταλούς, και μετά το 1941 όταν οι Χιτλερικοί, Βούλγαροι και Ιταλοί φασίστες κατέλαβαν και σκλάβωσαν την
πατρίδα μας.
Ο λαός μας αντιστάθηκε και αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις
εναντίον των ξένων κατακτητών
και ντόπιων συνεργατών τους. Με
πρωτοβουλία του ΚΚΕ οργανώθηκε
η Εθνική αντίσταση και ο ελληνικός
λαός πάλεψε ηρωικά για την απελευθέρωσή του. Σ’ αυτόν τον αγώνα
έλαβε μέρος και η οικογένειά μας.
– Εσύ πώς συνδέθηκες με το
κίνημα;
– Εγώ, όπως και άλλοι νεολαίοι του
χωριού μας, εκτελούσαμε υπηρεσίες,
διάφορες αποστολές που μας δίνανε
οι υπεύθυνοι του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) που είχε
ιδρυθεί και στο χωριό μας το φθινόπωρο του 1941. Συνήθως μας στέλνανε συνδέσμους σε διάφορα τμήματα του ΕΛΑΣ. Μεταφέραμε με τα
ζώα μας τρόφιμα, πυρομαχικά κ.ά.
Αργότερα όταν ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ,
στις αρχές του 1943, έγινα μέλος
της, την ίδια εποχή έγινα μέλος και
του Εφεδρικού ΕΛΑΣ. Την ίδια χρονιά το καλοκαίρι, κατατάχτηκα στις
γραμμές του μόνιμου ΕΛΑΣ. Ανήκαμε στην δύναμη του 3ου Συντάγ-
ματος και δρούσαμε στην περιοχή
των Σερρών. Δώσαμε μάχες με τους
Βούλγαρους φασίστες και με τους
συνεργάτες τους, Αντών Τσαούς και
άλλους. Η μεγαλύτερη και σφοδρότερη μάχη ήταν αυτή που δώσαμε
την άνοιξη του 1944 στο χωριό
Πλέμα Δράμας το οποίο και καταλάβαμε, προξενώντας τους πολλές απώλειες. Έτσι συνέβαλα κι εγώ
στην απελευθέρωση της πατρίδας
μας. Τα όπλα, με βάση την συμφωνία της Βάρκιζας, τα παραδώσαμε
στις Σέρρες και επιστρέψαμε στα
σπίτια μας. Περιμέναμε την αναγνώριση των υπηρεσιών μας από
την πατρίδα μας. Αντί αυτών, πλάκωσε η μεγάλη τρομοκρατία και οι
άγριοι διωγμοί εναντίον μας. Εμένα
με συνέλλαβαν και με φυλάκισαν
για ένα μήνα στα κρατητήρια του
Σοχού. Μ’ άφησαν ελεύθερο γιατί
δεν βρήκαν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Στα τέλη του έτους ξαναβγήκα στο
βουνό και κατατάχτηκα στα ένοπλα τμήματα του ΔΣΕ που είχαν την
έδρα στα Κερδύλλια με διοικητή το
σ. Διπλαράκα Βαγγέλη. Πήρα μέρος
σε αρκετές μάχες με τον αντίπαλο
Εθνικό Στρατό, στον τομέα της
Χαλκιδικής. Σε μια από αυτές τις
μάχες τον Απρίλη του 1948 τραυματίστηκα βαριά στο αριστερό μου
πόδι. Μεταφέρθηκα στα Σκόπια
Γιουγκοσλαβίας για θεραπεία και
στις αρχές του έτους 1949 ήρθα στη
Βουδαπέστη. Αφού αποθεραπεύτηκα, η οργάνωσή μας με έστειλε
ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μαζί
με άλλους 60 συναγωνιστές, να
κατοικήσουμε και να δουλέψουμε
στον Αγροτικό Συνεταιρισμό στην
πόλη Mezőhegyes. Το 1951 ήρθαμε
στη Βουδαπέστη και κατοικούσαμε
στο Dohánygyár. Για αρκετό καιρό
δούλεψα σαν Ελεύθερος Εργάτης
στο Hajógyár. Μετά με την βοή-
15
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι ρίζες μας
θεια της οργάνωσής μας έμαθα την
τέχνη του εφαρμοστή και μέχρι την
συνταξιοδότησή μου εργαζόμουν
στο εργοστάσιο Ganz Mávag.
Το 1953 γνωριστήκαμε με την αγωνίστρια Κωσταντίνα Βαλιάκου και
παντρευτήκαμε. Η Κωσταντίνα είναι
κόρη του παλαίμαχου αγωνιστή
Δημήτρη Βαλιάκου από το χωριό
Βυσσινιά Καστοριάς, λοχαγός του
ΔΣΕ που σκοτώθηκε το 1947 στο
χωριό Νόστιμο Καστοριάς, καθώς
και άλλα δυο αδέλφια του, ο Γιώργος και ο Βασίλης πέσανε για την
πατρίδα. Έτσι και αυτή η οικογένεια
έγινε ολοκαύτωμα του αγώνα. Με
την Κωσταντίνα αποκτήσαμε δύο
παιδιά, τον Χρήστο και την Μάρθα,
τα οποία αναθρέψαμε με πολλές
δυσκολίες. Όμως έγιναν χρήσιμοι
άνθρωποι και για την οικογένειά
τους και για την κοινωνία. Αποφοίτησαν από μεσαίες σχολές, έμαθαν
τέχνες, δημιούργησαν οικογένειες.
Μας χάρισαν και τρία χαριτωμένα
εγγόνια, όλα αγόρια, που όπως όλοι
οι παππούδες και γιαγιάδες, έτσι
κι εμείς τα καμαρώνουμε. Είναι οι
Κώστας, Δημήτρης και Χρήστος.
Αυτά, όσον αφορά την σταδιοδρομία της ζωής μου.
– Σύντροφε Κώστα, και η δικιά
σου ζωή απ’ όσα άκουσα, ήταν
πολυτάραχη, καθώς και της
συντρόφισσάς σου Κωσταντίνας.
Θα ήθελα να μας πεις και λίγα για
τις κοινωνικές σου υπηρεσίες.
– Το 1948 έγινα μέλος του ΚΚ και
από τότε, 62 χρόνια τώρα υπηρετώ
το κόμμα μου, που πάντα πρωτοστατούσε σε όλους τους αγώνες του λαού μας για την λευτεριά,
την ανεξαρτησία και την προκοπή
του τόπου μας. Ένα αρκετά μεγάλο
διάστημα διετέλεσα Οργανωτικός
Γραμματέας ΚΟΒ. Δούλεψα και πρόσφερα τις υπηρεσίες μου για την
εκπλήρωση των πλάνων, των εράνων που κάναμε για να βοηθήσουμε
τους φυλακισμένους και εξόριστους αγωνιστές μας στην Ελλάδα.
Έπαιρνα και παίρνω μέρος σε όλες
τις εκδηλώσεις που οργανώνουν
οι οργανώσεις μας. Είμαι μέλος του
τμήματος Ελλήνων Αντιστασιακών
στην Ουγγαρία από την ίδρυσή
του. Καθώς και μέλος του Πολιτιστικού μας Συλλόγου. Από την
Ελληνική Πολιτεία είμαι αναγνωρισμένος Αντιστασιακός και ως ανάπηρος του Εμφυλίου Πολέμου. Τώρα
γέρασα πλέον, είμαι 87 ετών, όμως
δεν το βάζω κάτω. Αγωνίζομαι για
τη ζωή και συμπαραστέκομαι όσο
μπορώ στην οικογένειά μου και στις
οργανώσεις μας.
Για τους αγώνες και τις θυσίες που
πρόσφερα εγώ μαζί με την συντρόφισσά μου για την προκοπή της
πατρίδας μας, είμαι περήφανος και
όταν θα ‘ρθει η ώρα να φύγουμε
από τούτον τον κόσμο, φεύγω με
το κεφάλι ψηλά, και με ήσυχη την
συνείδησή μου πως κάτι πρόσφερα
και ‘γώ στην κοινωνία και στην
οικογένεια μου.
– Αγαπητέ σ. Κώστα, σ’ ευχαριστώ
για την συνέντευξη. Εκ μέρους
των αναγνωστών της εφημερίδας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» ευχόμαστε
μακροζωία, καλή υγεία και ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή.
Θανάσης Ζιανός
Ανακοινώσεις
1. Στις 5 Δεκεμβρίου και ώρα 11πμ στο ξενοδοχείο ACTOR (Viola u.10-14) με τη συνδιοργάνωση των ΑΕΟΥ και ΠΣΕΟΥ τα παιδιά των Ελλήνων
θα γιορτάσουν τον ερχομό του Αη Βασίλη που θα τους μοιράσει δώρα. Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα.
2. Συνεχίζει τη λειτουργία του στο ίδιο σημείο που λειτουργούσε μέχρι και πρόσφατα το προπαρασκευαστικό ίδρυμα του 12τάξιου
Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών της ΑΕΟΥ (νηπιαγωγείο) στην παρακάτω διεύθυνση: Bp, V. ker. Vármegye u. 13.
Folytatódik a 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató iskolai készítő tanfolyama (óvoda) az eddig megszokott helyen: Bp, V. ker. Vármegye u. 13.
3. Το πρώτο Σάββατο κάθε μήνα, ώρα: 10-13, συνεχίζεται στο ξενοδοχείο ACTOR η χειροτεχνική-καλλιτεχνική εκπαίδευση των παιδιών.
Tovább folytatódnak az Actor hotelben a gyermekek számára szervezett kézműves-foglalkozások minden hónap első szombatján
10-13 óra között.
4. Δωρεάν νομικές συμβουλές απ΄τον δικηγόρο Δημήτρη Τοπουζίδη στα γραφεία της Αυτοδιοίκησης την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα
μεταξύ 5-6μμ.
Topuzidisz Dimitrisz ügyvéd úr fogadó órája az Országos Önkormányzat keretein belül, a Vécsey utca 5. szám alatt: minden hónap első hétfőjén délután 5 és 6 között. Üzenetet a Titkárságon Verginyák Editnél lehet hagyni (telefon: 302-72-75) esetleges egyéni időpont egyeztetése végett.
Mobil elérhetőség/τηλέφωνα: 0036-30-941-80-03, 0036-20-972-86-89
16
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Φόρος τιμής στους νεκρούς μας
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΑΧΟΣ
Ακριβέ μας σύντροφε Δημήτρη,
των ξένων κατακτητών και των ντόπιων
Δημήτρης πριν δύο χρόνια αρρώστησε βαριά
συνεργατών τους. Μετά τη Βάρκιζα μπήκαν
και στις 26 Αυγούστου έπαψε να χτυπάει η
Με βαρύ πόνο και θλίψη στην καρδιά η σύζυ-
στο στόχαστρο των παρακρατικών συμμο-
βασανισμένη του καρδιά.
γός σου Κούλα,οι κόρες σου,τα εγγόνια σου,οι
ριών,έτσι αναγκάστηκε με τα 4 αδέρφια του
Ο σύντροφος Δημήτρης θα λείψει και στην
λοιποί συγγενείς,φίλοι, συναγωνιστές και
να καταφύγουν στο βουνό και να ενταχθούν
οικογένειά του,αλλά και σε ολόκληρη την
συμπολεμιστές σου, ήρθαμε εδώ για να σου
στο ΔΣΕ. Πήραν μέρος σε πολλές μάχες πολε-
ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας, τίμιος και
απευθύνουμε τον ύστατο χαιρετισμό μας. Ο
μώντας παλικαρίσια. Στον αγώνα θυσίασαν
αλύγιστος κομμουνιστής ως την τελευταία
θάνατος σε βρήκε μακριά από την αγαπημένη
τη ζωή τους τρία αδέρφια. Ο αδερφός τους
του πνοή. Πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στην
μας πατρίδα, μακριά από το όμορφο χωριό
Βασίλης έπεσε στο Γράμμο όπου υπηρετούσε
πατρίδα,αλλά και στη χώρα που ζούμε.
σου, τη Βουλγαρινή Λαρίσης.Φεύγεις για
ως λοχαγός.Ο Δημήτρης το 1948 τραυματί-
πάντα από κοντά μας, όμως φεύγεις με ήσυχη
στηκε στο Βίτσι στο χέρι. Μεταφέρθηκε στην
Αγαπητέ μας Δημήτρη,
τη συνείδησή σου πως έπραξες στο ακέραιο
Αλβανία για θεραπεία και αργότερα,το 1949,
Οι αυτοδιοικήσεις Ελλήνων της Kőbánya, της
το καθήκον σου απέναντι στην πατρίδα.
ήρθε στην Ουγγαρία. Εδώ έμαθε την τέχνη
Πανουγγρικής και της Βουδαπέστης,το προ-
Ο σύντροφος Δημήτρης Ζάχος γεννήθηκε
του εφαρμοστή και δούλεψε πολλά χρόνια
εδρείο του πολιτιστικού μας Συλλόγου, το
στις 21 Σεπτεμβρίου1926 στο χωριό Βουλ-
στην παραγωγή, ήταν πολύ εργατικός γι’αυτό
Ελληνικό τμήμα Αντιστασιακών, μαζί με όλους
γαρινή της Λάρισας. Καταγόταν από φτωχή
και είχε την εκτίμηση των συναδέλφων του.
τους συμπατριώτες σου,φίλους και συναγω-
αγροτική οικογένεια, ήταν 8 αδέλφια,6 αγό-
Βραβεύτηκε πολλές φορές με διάφορα βρα-
νιστές σου,εκφράζουμε τα βαθιά μας συλ-
ρια και 2 κορίτσια, ο Δημήτρης ήταν ο μικρό-
βεία και μετάλλια. Το 1949 γνωρίστηκε με τη
λυπητήρια στη σύζυγό σου Κούλα,στις κόρες
τερος. Στο χωριό του τελείωσε το Δημοτικό
βαριά ανάπηρη αγωνίστρια, Κούλα Στεφα-
σου Μαρία, Βασιλική και Συνοδή,στα εγγόνια
σχολείο, μετά άρχισε να εργάζεται και ο ίδιος
νίδου,παντρεύτηκαν και απέκτησαν τρεις
σας Στέφανο, Συνοδεία, Άννα και Κυριακή και
σκληρά για την επιβίωση της μεγάλης οικο-
κόρες, τη Μαρία,τη Βασιλική και τη Συνοδή.
σε όλους τους συγγενείς και φίλους σας όπου
γένειας.
Τις ανάθρεψαν και τις μεγάλωσαν με πολλές
κι αν βρίσκονται.Ας είναι ελαφρύ το χώμα της
Στην Εθνική Αντίσταση ολόκληρη η οικογέ-
δυσκολίες. Τους χάρισαν τέσσερα εγγόνια και
φιλόξενης ουγγρικής γης που σε λίγο θα σε
νειά τους πήρε μέρος και αγωνίστηκε από
πέντε δισέγγονα, τα οποία καμάρωναν και
σκεπάσει.
τις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΠΟΝ-ΚΚΕ εναντίον
ήταν η χαρά τους. Δυστυχώς ο σύντροφος
Αιώνια η μνήμη σου αξέχαστε Δημήτρη.
SZEKULOPULOSZ HRISZTOSZ
(1936-2010)
Görögség Háza építéséhez.
1936.július 17-én született a Florina megyei Oxia
három fiúgyermekük, Zsolt, Attila és Zoltán szüle-
(Bukovik) faluban, földműves család gyermekeként.
tett. Legfontosabb számára a családja volt. 1986-ban
Négyen voltak testvérek. 1948 tavaszán, a polgárhá-
egészségi problémák miatt leszázalékolták, de nem
Jack & Margaret Robertson
ború véres eseményei miatt kénytelen volt elhagyni
akart belenyugodni ebbe az állapotába, továbbra is
Barrie. ONTARIO, CANADA
szülőföldjét. Trajko testvérével a falu 62 gyereké-
dolgozott az IBUSZ alkalmazásában, idegenvezető-
vel együtt, szülői beleegyezésével Jugoszlávián
ként 2001-ig. Ezt a munkáját is legjobb tudása sze-
keresztül Magyarországra kerültek. Először Buda-
rint végezte. A görög közösség rendezvényein rend-
pesten a Mátyás laktanyába, majd Kaposvár, Mos-
szeresen részt vett. 2006 és 2010 között a III. kerületi
dós, Horány és Balatonszabadi után 1950 nyarán
Görög Kisebbségi Önkormányzat választott képvi-
Dégre, a Görög Gyermekotthonba került. Itt végezte
selője volt, ahol jó szervezőkészségével segítette a
el 1955-ben az általános iskolát. Ezt követően Buda-
testület munkáját. Az utóbbi két évben egészségi
pestre, a Paparigasz otthonba került és a Cipőipari
állapota tovább romlott, szívproblémái miatt gya-
Szakiskolában tanult, ahol 1958-ban cipész szakké-
kori orvosi kezelésre, kórházi ápolásra szorult. 2010.
pesítést szerzett. Tanult szakmájában több éven át a
október 9-én hunyt el Budapesten. A család, a bará-
Duna Cipőgyárban dolgozott. 1967-ben, esti tago-
tai, honfitársai, 2010. október 20-án, végakaratának
zaton elvégezte a Cipő- és Bőrkonfekcióipari Tech-
megfelelően a „Halászbástya” hajón vettek részt
nikumot. Az iskola elvégzése után műszaki ellenőri
utolsó búcsúztatóján, ahol az OGÖ nevében Koranisz
beosztásban az ország Cipő, Bőr- és Ruhaipari Szö-
Laokratisz elnök mondta búcsú beszédét.
vetkezetek munkáját felügyelte, ellenőrizte. Munkáját
szívvel, lélekkel, lelkiismeretesen végezte. 1967-ben
Szekulopulosz Hrisztosz emlékének tiszteletére a
házasságot kötött Horváth Máriával, házasságukból
Kanadában élő nászai, 10.000 Ft-tal járulnak hozzá a
17
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
Görögök Pentele és Dunaföldvár történetében
Dr. Diószegi György Antal
2
010. szeptember 4-én (szombaton) a XIV. kerületi Görög Önkormányzat dunaújvárosi (régen Pentele)
kirándulása során Dunaföldvárra is
eljutottunk: mindkét település történetében igen jelentősek voltak az itt
élő görögök.
A bizánci rítusú kereszténység szabadon működhetett az Árpád-házi királyok korában: Bizáncból is érkeztek
hittérítők, erre utal már a Pentele név
is. Szent Panteleimon nevéből alakult
ki (a név jelentése „mindenkin megkönyörülő”): az ő tiszteletére görög
rítusú ortodox monostort alapítottak itt a Duna szigetén Szent István
király uralkodása idején az Andornak-nemzetség tagjai. E név a görög
Andronikosz névből származik.
A kutatók szerint a világhírű
magyar koronázási paláston Szent
Panteleimon (Kr. után 245-313) kisázsiai görög orvos szentet is ábrázolták: ez összefügghet egyrészt azzal,
hogy a Veszprém közelében letelepített görög rítusú bazilissza apácák közösségének Sarolt fejedelemasszony lehetett az alapítója; de ez
összefüggésben lehet azzal is, hogy
(a Szent Margit legenda szerint) Szent
Imre herceg menyasszonya görög
császárlány volt.
A nevezetes tudós Moravcsik
Gyula (1892-1972) akadémikus írt
arról, hogy „a hagyomány szerint
Hierótheosz püspök keresztelte meg
Sarolt asszonyt”. Ez a görög rítusú
szerzetesek által lakott pentelei
monostor éppen úgy 1020 körül
létesülhetett, mint a veszprémvölgyi
görög apácakolostor.
A Duna egyik szigetén, a későbbi
Szalki-szigeten állt a görög származású Andornok-nemzetség rítusú
monostora. A pentelei görög monostor első biztos említése 1238-ból
18
származik: ekkoriban az Andornok
nemzetség tagjai közé tartozó Bánk
volt a Duna-szigeti Szent Pantaleon
monostor apátja. A monostort a tatárok semmisítették meg 1241-ben.
Itt fontos megemlíteni, hogy az
Árpád-korban öt görög monostor létesült: Marosvár (Csanád),
Veszprémvölgy, Szávaszentdemeter,
Dunapentele, Visegrád. Alközpontokat is létesítettek: Kiszombor,
Apostag, Marosvásárhely, Pécs, Titel,
Szeged tartozik ebbe a körbe.
A pentelei görög Janitsáry Döme
testvéreinek emlékőrző bejegyzése egy nagy méretű kapcsos
szertartási könyvben (Dunaújváros, szerb ortodox templom).
A nevezetes pentelei görög Janitsárycsalád magyarországi nyomai Komáromba vezetnek, de eredetileg a
kasztóriai Yanitsa (Yanitza) városából
származtak. Janitsáry Miklós (17781850., Pest) Passau és Galacz között
egy európai hírű hajózási szállítmányozási céget hozott létre.
1842 táján a pentelei görög Janitsárycsaládnál Táncsics Mihály házitanítóként dolgozott (a Nagyvenyim előtti
Szedres-pusztán). 1848-ban létrehozták Pentelén a Községi Nemzeti
Bizottmányt: tagjai közé tartoztak
Janitsáry Döme és Janitsáry Szilárd.
Janitsáry Mihály (Komárom, 1820.
április 23-?) huszárként volt a magyar
királyi testőrség főhadnagya, majd
Dunapentelén élt földbirtokosként
A Janitsáry-család más görög családokkal együtt voltak a Petőfi téri
görög templom alapítói, építtetői.
Janitsáry Ivánné (1886-1968) és
három fia, Janitsáry Iván (1913-1974),
dr. Janitsáry Miklós (1906-1974) és
Janitsáry László (1908-1984) síremléke a Farkasréti temetőben található.
A pentelei Temető u. 60. szám alatti
Öregtemetőben nyugszik Janitsáry
Szilárd felesége ákosházi Sárkány
Antónia (1834-1880): ő Liszt Ferenc
tanítványa volt.
A közeli Dunaföldvár görög közössége kis létszámú volt (e település 15 km-re található Pentelétől). A
XVIII. században a dunai gabonakereskedelemben a görög kereskedők
fontos szerepet játszottak. Az egyik
dunaföldvári görög Rósa György és
felesége, Gyira Mária, valamint gyermekük, Rósa Anasztáz 1798. augusztus 10-én részesült nemességadományozásban (októberben hirdették ki
Fejér vármegyében). (A görög Gyracsalád tagjai éltek Bécsben és Pesten
is.)
A dunaföldvári ortodox templom
nagy valószínűséggel a helyi görög
kereskedők adományaként készülhetett el. A dunaföldvári ortodox templom már egy évszázadnál is régebben használaton kívül van: a kerítésen
lévő tábla szerint 1996-ban fejezték
be a külső felújítási munkálatokat.
Az utcafronttal ellentétes irányban fölépített, kelet-nyugati tájolású, a tetején aranykereszttel ékesített dunaföldvári ortodox templom
(Kossuth Lajos u. 7.)oldalában több
görög feliratos sírkő található: ez is
bizonyítja, hogy e templom főként a
görög kereskedőknek köszönhette
felépülését.
Οκτωβρίου 2010 • EΤΟΣ: 16°
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
A téglakerítésbe épített görög feliratos sírkő 1768-ból Dunaföldvár
ortodox templománál.
Ezen ortodox templom különös érdekessége az a görög föliratos, 1768ból való szív alakú sírkő (a tetején
lévő kereszt közepén kialakított kis
boltíves fülkével, vélhetően gyertyagyújtás céljára), amelyik az utcafronti
téglakerítés falába került beépítésre.
Az egyik, a templom (nyugati oldalon lévő) bejáratától jobbra lévő síremléken (melynek letört tetején lévő
keresztje) ez a magyar fölirat olvasható: „Itt nyugosznak Hadzsi Ignácz
élt 52 évet meghalt 1847. és neje
Hadzsi Ignáczné szül. Theodorovits
Mária élt 71 évet meghalt 1883. Béke
hamvaikra!”
Dunaföldvári görög közösség egyik
tagja országos hírnevet szerzett! A
dunaföldvári boltos görög fia, Tomori
Anasztáz (Dunaföldvár, 1824. május
1-1894. október 8., Budapest) a tanulmányait Székesfehérvárott és Pesten
végezte. A Lengyelországban született bécsi bankár és kereskedő nagybátyja, Baranovszky Miklós (17801854) az örökösévé tette művelt
unokaöccsét: Jókai Mór írta meg,
hogy Baranovszky a hírlapokból tudta
meg, hogy unokaöccsét, a „görög
orthodox hitű Tomori Anasztázt
matheseos professzornak” vette fel a
nagykőrösi kollégium: ezt követően
írta meg új végrendeletét. Tomori
akkoriban még tanárként a nagykőrösi kollégiumban matematikát tanított: itt tanártársa volt a költő Arany
János. Tomori Anasztáz 1854-ben
adta ki Pesten „Elemi mennyiségtan”
címet viselő könyvét. A Magyar Tudományos Akadémia levelező tagja lett
1858. december 15-től: „A gabona-,
különösen a víz- és gőzmalmokról” szóló székfoglalóját 1860. január
16-án olvasta fel. Az örökség révén
meggazdagodott Tomori adakozó-
kedvének köszönhető a teljes magyar
nyelvű Shakespeare-kiadás (19 kötet
jelent meg ekként; a 20. a verseké
volt, ami már nem az ő költségén
jelent meg). A dunaföldvári görög
boltos családból származó, a hazafia célokra nagylekűen adományozó
Tomori (és családja) nagy méretű,
fekete márvány obeliszk síremléke a
budapesti Új köztemetőben (16/4-139/40) található. Jelentős támogatója
volt a Kisfaludy Társaságnak (több
más korabeli magyarországi görög,
a szentesi Hadzsy György, a szalontai
Rozvány György, a pesti Gyika Teréz,
a temesvári Gyika Júlia, és a miskolci
Pilta Jánosné társaságában). Tomori
Anasztáz nevét ma is a hazai művészetek legjelentősebb mecénásai
között tartják számon!
Források:
Dr. Bóna István: Dunapentele története., Szabó Zsolt: A monostor. In.:
Szabó Tamás: Pentele ezer éve. Dunaújváros, 2008.
Cziráky Gyula: Tolnavármegyei
Dunaföldvár múltja és jelene.
Dunaföldvár, 1910.
19
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ
της Νικολέττας Μήλιου
Ω
ς αποτέλεσμα των μειονοτικών
εκλογών του 2010, 16 επαρχιακές ελληνικές αυτοδιοικήσεις συνέχισαν ή ξεκίνησαν τη λειτουργία
τους στην Ουγγαρία. Διάφορες κοινότητες, μακριά από τη Βουδαπέστη
προσπαθούν να διαφυλάξουν παραδόσεις και έθιμα με καρδιά και ψυχή.
Η παρούσα σειρά συνεντεύξεων
ξεκίνησε με σκοπό να γνωριστούμε
καλύτερα μεταξύ μας εμείς οι Έλληνες, ζώντας σε διάφορα σημεία της
Ουγγαρίας – είτε στην πρωτεύουσα
είτε στην επαρχία. Κάθε μήνα θα σας
γνωρίζουμε από μία ελληνική μειονοτική αυτοδιοίκηση της επαρχίας.
Αυτή τη φορά θα επισκεφθούμε
την Tatabánya, έδρα του νομού
Komárom-Esztergom. Δέκατη τρίτη
συνομιλήτριά μου ήταν η Νατάσα
Κουκουμτζή, πρόεδρος της Μειονοτικής Αυτοδιοίκησης Ελλήνων της
πόλης. Μιλήσαμε για θέματα παρελθόντος, παρόντος, μέλλοντος, για
τις αρχές και το σήμερα.
Είναι έντονη η ελληνική παρουσία
στην πόλη της Tatabánya: με τις διάφορες εκδηλώσεις προσφέρει ζωντάνια και πολυχρωμία στους κατοίκους
της. Η τοπική ελληνική κοινότητα
έχει βαθιές ρίζες στον δήμο.
Η εγκατάσταση των πρώτων Ελλήνων
(μέλη της δεύτερης διασποράς) συνδέ-
20
εται άμεσα με την βιομηχανία εξόρυξης: είκοσι Έλληνες και μόνο μία Ελληνίδα ζούσαν στην πόλη στις αρχές της
δεκαετίας του ’50. Αργότερα ο αριθμός αυξήθηκε με την άφιξη πληθυσμού
από την ουγγρική πρωτεύουσα, που
αρχικά είχε προορισμό την κοντινή
πόλη Dorog, αλλά επειδή εκεί υπήρχε
έλλειψη στέγης, τελικά εγκαταστάθηκαν στην Tatabánya, διότι ο δήμος μας
τη δεκαετία του ‚50 ξεκίνησε να κατασκευάζει καινούρια σπίτια.
Πόσα μέλη αριθμεί σήμερα η ελληνική κοινότητα της Tatabánya;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το
2010 εγγράφηκαν 74 άτομα στον εκλογικό κατάλογο ελληνικής μειονότητας
του δήμου Tatabánya. Ο αριθμός αυτός
είναι ενδεικτικός: δεν συμπεριλαμβάνονται τα ελληνόπουλα κάτω των 18
ετών, καθώς και υπήρχαν αρκετές άκυρες αιτήσεις δυστυχώς. Έτσι υπολογίζεται ότι στην πόλη υπάρχουν περίπου
125-130 Έλληνες. Ευτυχώς έχουμε και
πάρα πολλούς Ούγγρους που μας υποστηρίζουν.
Έχετε δηλαδή πολλούς φίλους και
υποστηρικτές, πώς αντιμετώπισε
όμως ο Δήμος την Μειονοτική Αυτοδιοίκηση Ελλήνων της Tatabánya;
Είχαμε ευτυχώς πολύ θετική υποδοχή.
Η μητέρα μου για παράδειγμα πάντα
έλεγε ότι την αγαπούσαν πολύ και στη
δουλειά της, λόγω της “εξωτικής” καταγωγής της.
Πότε πήρε θεσμική μορφή ο τοπικός
ελληνισμός;
Η Μειονοτική Αυτοδιοίκηση Ελλήνων
της Tatabánya ιδρύθηκε για πρώτη
φορά το 1998, άρα φέτος ξεκινήσαμε
την τέταρτη τετραετία. Εγώ η ίδια
συνεργάζομαι από το 2006.
Αν πάει κανείς στη Tatabánya μπορεί
να δεί κτίρια, οδούς ή εκκλησίες που
έχουν σχέση με τον ελληνισμό;
Δυστυχώς όχι, δεν υπάρχουν ελληνικά
κτίρια στην πόλη μας, αλλά σχεδιάζουμε κάποτε να αναστυλώσουμε ένα
μνημείο προς τιμή των Ελλήνων που
ζούσαν και ζουν στην πόλη αυτή.
Ποιές εκδηλώσεις έχετε;
Για τους γονείς μας, τους παλιούς Έλληνες, τα ήθη και τα έθιμα είχαν ιδιαίτερη
σημασία και γιόρταζαν κάθε γιορτή,
όπως το 1821, το ιστορικό «ΟΧΙ» τον
Οκτώβριο, το Πάσχα, του Αγίου Νικολάου, την Πρωτομαγιά. Εκείνες τις
μέρες όλοι οι Έλληνες μαζεύονταν,
έκαναν παρελάσεις, το Πάσχα έψηναν
αρνιά. Εμείς συνεχίζουμε την παράδοση να γιορτάζουμε, ενώ προσθέσαμε
κι εμείς στη σειρά ένα παλιό ελληνικό
έθιμο, το πέταγμα των χαρταετών την
άνοιξη. Έχουμε ένα «Εργαστήρι Χειροτεχνίας» όπου φτιάχνονται οι χαρταετοί, τους οποίους παίρνουμε – όταν
ετοιμάζονται – στο κοντινό λόφο
‘Kőhegy’ στο άγαλμα του Αητού και
τους πετάμε, αν μας επιτρέπει ο καιρός
βέβαια.
Εργαστήρια χειροτεχνίας για παιδιά
οργανώνετε και στην Βουδαπέστη
επίσης.
Ναι, στο ξενοδοχείο Actor (οδός Viola,
στο 9ο διαμ. Βουδαπέστης – σ.τ.σ.)
διοργανώνονται το πρώτο Σάββατο
κάθε μήνα. Θέλουμε κάθε φορά να
προσκαλούμε διάφορους ειδικούς χειροτέχνες να διδάξουν διάφορες τεχνικές και τρόπους στα παιδιά, που θα τα
θυμούνται και όταν μεγαλώσουν. Τα
εργαστήρια αυτά δίνουν την ευκαιρία
στα παιδιά να βελτιώνεται η φαντασία τους, και εφόσον οι Έλληνες κατά
τη γνώμη μου διαθέτουν μεγάλο ταλέντο στις καλές τέχνες, θέλουμε να το
φέρουμε στην επιφάνεια και στην περίπτωση των παιδιών μας.
Ποιες τεχνικές μπορούν να γνωρίσουν τα παιδιά;
Ο ζωγράφος τους διδάσκει ζωγραφική,
αλλά υπάρχει δυνατότητα να κατασκευάζουν διακοσμητικά, κούκλες,
πιλήματα , χαρταετούς, κοσμήματα.
Θέλουμε να διοργανώσουμε μια έκθεση
πλοίων, έτσι φτιάχνουμε και μακέτες
Οκτωβρίου 2010 • EΤΟΣ: 16°
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
πλοίων, παράλληλα γνωρίζοντας και
την Ελλάδα, χώρα θαλασσών και πολλών νησιών. Σε όσους δεν αρέσει η χειροτεχνία, τους περιμένουν διάφορα
ελληνικά παιχνίδια. Εδώ που τα λέμε,
περιμένουμε και Έλληνες νεαρούς που
θα βοηθούσαν παράλληλα τους μικρότερους.
Ποιες ηλικίες περιμένετε στα εργαστήρια αυτά;
Δεχτοί είναι όλοι από την προσχολική ηλικία και πέρα, επειδή υπάρχουν ασχολίες και για ενηλίκους όπως
γλυπτική και τεχνικές γύψου: ο καθένας θα βρεί τα δικά του ενδιαφέροντα. Τους περιμένουμε όλους με πολλή
αγάπη άσχετα με την ηλικία. Πιστεύω
να γίνουμε όλο και περισσότεροι, γιατί
πρόκειται για ευχάριστες ασχολίες,
ψυχαγωγικές, ενώ τα παιδιά παράλληλα βρίσκονται σε ελληνόγλωσσο
περιβάλλον όπου αποκτούν φιλίες για
μια ζωή, και όλα αυτά συμβάλλουν
στην διατήρηση της εθνικής μας συνείδησης.
Στην Tatabánya γιορτάζετε της εθνικές μας επετείους και τοπικά.
Ναι, και είμαστε πραγματικά χαρούμενοι που τόσοι πολλοί μας τιμούν με την
παρουσία τους. Στις γιορτές παρουσιάζουμε καλλιτεχνικό πρόγραμμα με ποιήματα (γιατί διαθέτουμε και «Λογοτεχνικό Κύκλο»), χορούς από το δικό μας
συγκρότημα καθώς προσκαλούμε και
άλλα χορευτικά. Τη βραδιά κλείνει ένα
γλέντι με ζωντανή μουσική από μια
ελληνική ορχήστρα.
Αναφέρθηκες στο λεγόμενο « Λογοτεχνικό Κύκλο». Τι ακριβώς είναι
αυτό;
Στον «Λογοτεχνικό Κύκλο» περιμένουμε τους φίλους των ποιημάτων.
Θα θέλαμε να ιδρύσουμε και βιβλιοθήκη με συλλογή έργων Ελλήνων λογοτεχνών. Στις συναντήσεις μας μαθαίνουμε τα έργα τους, συντάσσουμε
λογοτεχνικά προγράμματα τα οποία
τα παρουσιάζουμε σε διάφορες εκδηλώσεις, είτε ουγγρικές είτε ελληνικές.
Ο Κύκλος αποτελείται από Έλληνες,
αλλά έχει και Ούγγρους μέλη. Σχεδιάζουμε να διοργανώνουμε κάθε τόσο
και θεματικές λογοτεχνικές εκδηλώσεις: επειδή μας αρέσουν πάρα πολύ
κάποια ιστορικά πρόσωπα όπως ο Γκαριμπάλντι, ο György Dózsa. Στις επετείους τους θα τους αφιερώνουμε από μία
θεματική βραδιά. Η μητέρα μου που
είναι 84 χρονών και δραστήριο μέλος
του Κύκλου, στις γιορτές απαγγέλλει απ’έξω ποιήματα μεγάλης έκτασης
ακόμα και σήμερα. Οι Ούγγροι επισκέπτες μας - αν και δεν καταλαβαίνουν
ελληνικά – συγκινούνται ιδιαίτερα με
το ύφος της.
Είπες ότι έχετε και ελληνικό χορευτικό συγκρότημα. Τι πρέπει να
ξέρουμε γι’αυτό;
Υπάρχουν δύο τμήματα. Στη συγκρότηση του παιδικού χορευτικού «Πουλάκια» συνέβαλε τα μέγιστα η πρώην
πρόεδρος Έντιτ Ράδη. Το δεύτερο, το
τμήμα ενηλίκων «Ακρόπολις» διευθύνεται από την Ελένη Ράδη, και συμμετείχαν σε εκδηλώσεις όπως στην Ημέρα
Εθνικοτήτων στην πόλη Szomor, ή στην
Ημέρα Εξορυκτών της Tatabánya που
διοργανώνεται ετησίως την πρώτη
Κυριακή του Σεπτέμβρη. Στα χορευτικά
υπάρχουν και Ούγγροι μέλη. Το παιδικό
τμήμα αποτελείται κυρίως από 12χρονους, και συμμετέχει τακτικά στις ελληνικές γιορτές, καθώς και σε διάφορους
εορτασμούς σε άλλες πόλεις του νομού.
Υπάρχει διδασκαλία ελληνικών στην
Tatabánya;
Ευτυχώς υπάρχει, εγώ διδάσκω το
τμήμα ενηλίκων ενώ τα παιδιά έχουν
τον εκπαιδευτικό που είναι απεσταλμένος από το Ελληνικό κράτος.
Ποιες άλλες εκδηλώσεις έχετε; Διοργανώνετε μήπως και ταξίδια;
Ναι, κάνουμε εκδρομές κυρίως στο
εσωτερικό, αλλά σχεδιάζουμε και ένα
ταξίδι στην Ελλάδα. Στα πλαίσια των
εκδρομών μας πήγαμε σε κρουαζιέρα,
ενώ επισκεφτήκαμε το Τσίρκο της Βουδαπέστης και τον Ζωολογικό Κήπο.
Στον τελευταίο μας ξενάγησε ο Έλληνας
καθηγητής, έτσι τα ταξίδια αυτά μας
βοηθάνε και να εξασκηθούμε στα ελληνικά μας.
Μιλήσαμε για την έντονη ζωή που
παρουσιάζουν οι εθνικότητες στην
πόλη. Ποιες άλλες μειονότητες
υπάρχουν στην Tatabánya, εκτός
από την ελληνική;
Κυρίως υπάρχουν Γερμανοί, Αθύγγανοι, Σλοβάκοι και Πολωνοί. Τακτικά
επισκεπτόμαστε τις εκδηλώσεις ο ένας
του άλλου, ενώ οι δικές μας εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στο σλοβακικό
κέντρο. Κάθε χρόνο στα «Χριστούγεννα Εθνικοτήτων» δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσει κανείς τον πολιτιστικό
πλούτο των πέντε εθνικών μειονοτήτων. Στην περσινή εκδήλωση με μεγάλη
επιτυχία παρουσιάσαμε ένα ‘μπουκέτο
ποιήματα’ του Οδυσσέα Ελύτη με την
φιλική συμμετοχή των καλλιτεχνών
Γιαννούλας Στεφανίδου και Βασίλη
Αγγελίδη. Τα φετινά Χριστούγεννα θα
πάρουμε επίσης μέρος στην εκδήλωση.
Πώς θα αξιολογούσες το περασμένο
χρονικό διάστημα;
Θετικά, γιατί καταβάλλαμε και καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες να ενισχύσουμε την εθνική μας ταυτότητα,
με τη βελτίωση της διδασκαλίας ελληνικών και τη διατήρηση των πνευματικών και ιστορικών παραδόσεών μας.
Θα συνεχίσουμε να γιορτάζουμε τις
εθνικές επετείους μας, να μελετούμε
καλύτερα την ελληνική λογοτεχνία, την
ιστορία των γονέων μας, το πώς και
γιατί ήρθαν στην Ουγγαρία. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε το πνευματικό
δρόμο που χάραξαν, γιατί το θεωρούμε
καθήκον μας. Θα ήθελα να τονίσω τη
σημασία της διδασκαλίας, του μοναδικού τρόπου να προκόψει κανείς. Εγώ
η ίδια, ως εκπρόσωπος του Συλλόγου
Ελλήνων Ουγγαρίας και της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας πάντα θα
παροτρύνω τους δύο φορείς να προωθούν τα συμφέροντα των νέων μας
στον τομέα της διδασκαλίας.
Σ’ευχαριστώ για τη συζήτηση!
Az interjú magyar nyelven is olvasható
a www.ellinismos.hu oldalon.
NÉVJEGY - ΚΑΡΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ:
Tatabányai Görög Kisebbségi Önkormányzat
Διεύθυνση: 2800 Tatabánya, Mártírok u.
54. Tηλέφωνο: 06-30-952-9945
21
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
Στο καραούλι του Αγροφύλακα „CSŐSZ TORONY”
Α
υτό το διατηρητέο μνημείο με
την παραπάνω ονομασία – για
όσους δεν το γνωρίζουν – βρίσκεται
στο ψηλότερο σημείο της Kőbánya,
στην οδό Harmat του 10ου διαμερίσματος της Βουδαπέστης. Το μνημείο χτίστηκε το 1844 απ’ τον αρχιτέκτονα Brein Ferenc. Για πολλά
χρόνια ήταν σχεδόν εγκαταλειμμένο. Πριν από 5 χρόνια τα αδέρφια Γιάννης και Χρήστος Χατζηγιάννης είχαν την έμπνευση και
την τόλμη να το νοικιάσουν απ’ το
δημόσιο, και χωρίς να κάνουν καμία
οικοδομική παρέμβαση στο αρχικό
του στιλ, το διαμόρφωσαν σε μια
ωραία ελληνική ταβέρνα με πλούσια και εκλεκτά ελληνικά και ουγγρικά φαγητά, ποτά και εδέσματα.
Η ταβέρνα και οι ιδιοκτήτες αγαπήθηκαν πάρα πολύ απ’ τους Ούγγρους και Έλληνες πελάτες, γιατί
όπως αναφέρω παραπάνω, διαθέτουν νόστιμα φαγητά, καλή και
φιλική περιποίηση, ακόμα και το
παραδοσιακό παιχνίδι τάβλι μπορεί
κανείς να βρει εκεί.
Δίπλα στην ταβέρνα βρίσκεται ένα
απ’ τα μεγαλύτερα πάρκα αναψυχής της Βουδαπέστης. Για το πάρκο
αυτό αξίζει να πούμε ορισμένα λόγια
για το ιστορικό του. Το πάρκο χτίστηκε και διαμορφώθηκε το 1974-
22
75 με τη συμμετοχή και Ρώσων
φαντάρων, και γι’ αυτό είχε ονομαστεί Barátság park (Πάρκο Φιλίας).
Στο κέντρο του πάρκου είχε κτιστεί
ένα ωραίο μνημείο με ανάγλυφο
μια κοπέλα που πετούσε περιστέρια, και την επιγραφή: „ a magyar és
a szovjet nép örök barátsága” (αιώνια φιλία του ουγγρικού και του
σοβιετικού λαού). Αυτό το ωραίο
μνημείο που συμβόλιζε πραγματικά την φιλία των λαών και την
ειρήνη, μετά την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος δυστυχώς κατεδαφίστηκε.
Γυρίζουμε πίσω στην ταβέρνα
„Csősz torony”: Ένα πανοραμικό
ηλιοβασίλεμα, οι ιδιοκτήτες Γιάννης και Χρήστος, μέσω της νεοε-
κλεγμένης αυτοδιοίκησης του 10ου
Διαμερίσματος κάλεσαν όλους τους
συνταξιούχους –και όχι μόνο- Έλληνες της Kőbánya και τους πρόσφεραν πλούσιους και νόστιμους
μεζέδες και ποτά. Ήταν μια ενθουσιώδης – φιλική και ευχάριστη συνάντηση των Ελλήνων της Kőbánya
– οι οποίοι ευχαριστούν θερμά για
την προσφορά και την χειρονομία αυτή. Η συγκεκριμένη εκδήλωση αποτέλεσε και μια ευκαιρία να
ανταμώσουν και να συσφίξουν τις
σχέσεις τους οι Έλληνες σε ευχάριστο περιβάλλον.
Παρόμοιες εκδηλώσεις πρέπει και
στο μέλλον να οργανώνονται. Γιατί
μπορούμε να πούμε ότι το τελευταίο διάστημα ατόνησε η δραστηριότητα της αυτοδιοίκησης. Ελπίζουμε
όμως ότι τώρα με την νεοεκλεγμένη
αυτοδιοίκηση και την ανανεωμένη
λέσχη πολιτισμού που δημιουργήθηκε, να πάρει κάποια ώθηση και
ανάπτυξη η δραστηριότητα των
Ελλήνων της Kőbánya,πολιτιστική
και πατριωτική. Αλλά σ’ αυτό πρέπει να συμβάλλουν και να πρωτοστατούν και οι πιο νέοι, προσελκύοντας και τα παιδιά, γιατί οι πιο
πολλοί ηλικιωμένοι σιγά – σιγά μας
αποχαιρετούν για πάντα. Η ζωή
όμως προχωράει...
Γιώργος Κολλάτος
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Πολιτιστική ατζέντα
MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ
2010. DECEMBER
Zene
Mydros
• December 3. péntek 20:00 óra Zorbas Budapest VI.
kerület Podmaniczky utca 18
• December 4. szombat 19:00 óra Csepel Radnóti
Miklós Művelődési Ház Vénusz utca 2.
• December 10. péntek 19:00 óra Kispesti Munkás
Otthon KMO Művelődési Ház XIX Teleki utca
• December 11. szombat 18:00 óra Ferencváros
József Attila lakótelepi Közösségi Ház Toronyház
utca 3/b
• December 17. péntek 20:00 óra Zorbas
• December 30. csütörtök GIE elő szilveszteri buli
Budapest XIII. kerület Váci út 19. Belépő: 800 Ft.
• www.mydros.hu
Sirtos
• December 5, 12, 19. vasárnap 17:00 óra „E 10”
Budapest VI. kerület Eötvös utca 10.
• December 3. péntek 23:00 óra Dionisos Taverna
Budapest V. kerület Belgrád rkp. 11.
• www.sirtos.hu
Maskarades
• December 4. szombat 18:00 óra Csokonai Művelődési Ház Budapest XV. kerület Eötvös utca 64-66
Stefanidu Janula és zenekara
• December 11. szombat 19:00 óra Érd Szepes Gyula
Művelődési Ház. Alsó utca 3.
• December 29 szerda 19:00 óra Zalakaros Karos
Hotel.
• www.janula.hu
Kollonay Zoltán zongoraművész
• Decemberben minden szerda 19:30 óra Hévíz
Városháza Ír koncert
• December 2. csütörtök 19:30 óra Hotel Hévíz.
Görög koncert.
• December 4 vasárnap 17:00 óra Lendva (Szlovénia)
Katolikus templom. Adventi Orgona Koncert.
• December 16. csütörtök 19:30 óra Hévíz.
Hotel
Panoráma. Görög koncert
• December 17 péntek 19:00 óra Lendva (Szlovénia)
Anima-Kollonay Karácsonyi Gospel Koncert.
• December 18. szombat 19:00 óra Hévíz Vizek
Zenéje Adventi koncert.
• December 22. szerda és január 1. szombat19:00 óra
Nagykanizsa Jézus Szíve Templom. Újévi Orgona
koncert.
• www.kollonay.hu
Palio Buzki
• December 11. Zorbas
• December 12, 15.00 óra, XIV. Hermina út.1 Ifjúsági
Ház
• December 24 és 31. 22:00 óra Citadella
• www.paliobuzuki.net
Tánc
Ilios
• December 29. szerda 20:00 óra Fonó Budai Zeneház Budapest XI. kerület Sztregova utca 3. Pezsgős
Balkáni Elő szilveszter.
Kariatidák
• December 11 szombat 19:00 óra Érd Szepes Gyula
Művelődési Ház. Érd Alsó utca 3.
Helidonaki
• December 04. szombat 18:00 óra Csokonai Művelődési Ház Budapest Eötvös utca 64-66
Színház
Papadimitriu Athina
• www.papadimitriuathina.lap.hu
Egyéb
Tatabányai és az Országos Görög önkormányzat
rendezésében
• December 4. szombat 10:00-12:00 óra. Kézműves foglalkozást tartanak fiatalok számára (3- 18
éves korig) a szülőket is várják. A foglalkozásokat
művészek és szakemberek vezetik Helyszín: Budapest IX. kerület Viola utca 9. Actor Hotel. Telefon:06-309-529945
Kariatidák rendezésében
• December 08. szerda 17:00 óra Budapest IX. kerület
Viola utca 8. Actor Hotel „Az Istenek zűrös családi
viszonyai” III. rész. Előadó: Bakirdzi Kalliopé.
Egyház
• December 20. szombat 15:00 a Bazilikában (Budapest V. kerület Bajcsi Zsilinszki út) megemlékeznek
Puskás Öcsiről a legendás hírű magyar focistáról.
A misét Kalota József celebrálja. Részt vesznek
a Panatinaikos „Puskás Baráti Társaság” 8 tagja
Görögországból.
• Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent
István kápolnája Bp VI. Váci u.55. I. emelet 1.
• December 24 péntek 9:00 óra Királyi imaóra.
22:00 óra Virrasztás
• December 25. szombat 10:00 óra Isteni Liturgia
Kapcsolattartó
Stefanidu Janula
tel.: 06-70-31-20-783
e-mail: [email protected]
23
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Εν τάχει
1. Αθήνα- Στο τέλος του 2010 θα είναι έτοιμο το σχέδιο για τα «ομόλογα
της διασποράς». Έως το τέλος του 2010 θα έχει ολοκληρωθεί από το Υπουργείο Οικονομικών το σχέδιο για την έκδοση ομολόγων σε Έλληνες που ζουν στο
εξωτερικό. «Το πρόγραμμα θα είναι έτοιμο προς το τέλος του 2010», δήλωσε
στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) κ. Πέτρος Χριστοδούλου, χωρίς να αναφερθεί
σε λεπτομέρειες.
2. Μυωπία τέλος! Με ένα «θαυματουργό» κολλύριο θα γιατρεύεται σε λίγα
χρόνια η μυωπία. Επιστήμονες εντόπισαν το... θολό γονίδιο που προκαλεί την
πάθηση αυτή και ευελπιστούν ότι σε μια δεκαετία κανένα παιδί δεν θα χρειάζεται να φοράει γυαλιά. Το γονίδιο που εντοπίστηκε (με την ονομασία RASGRF1)
θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ματιού μετά τη γέννηση, καθώς και στην μεταφορά των οπτικών ερεθισμάτων για επεξεργασία
στον εγκέφαλο. Όταν το γονίδιο δυσλειτουργεί, ο βολβός του ματιού μπορεί
να αναπτυχθεί υπερβολικά, κάνοντας τα μακρινά αντικείμενα να φαίνονται θολά. Βεβαίως το κολλύριο δεν θα
έχει «αναδρομική ισχύ» καθώς δεν θα εξαφανίζει τη μυωπία απο τον ενήλικο. Θα έχει όμως θεαματικά αποτελέσματα στα παιδιά αφού θα μπορεί να περιορίσει το μέγεθος του βολβού, με αποτέλεσμα το φως να εστιάζει
καλύτερα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και έτσι να μην φαίνονται θολά τα μακρινά αντικείμενα.
3.Στην Αθήνα η έκθεση μνήμης των εκριζωμένων Ελλήνων της Πόλης που
συγκεντρώνει τις ιστορίες 47 Ελλήνων οι οποίοι σε διάφορα χρονικά διαστήματα
εγκατέλειψαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Πόλη μεταναστεύοντας
στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Αποτελείται από εντυπωσιακά στιγμιότυπα
ζωής, που αναδύθηκαν μέσα από το μαγνητοσκοπημένο και γραπτό υλικό
το οποίο συγκεντρώθηκε μέσα από συνεντεύξεις.Οι άνθρωποι αυτοί δεν
έφυγαν οικειοθελώς από τον τόπο στον οποίο γεννήθηκαν. Γεγονότα
τραγικά, που στιγμάτισαν τον πολιτικό βίο της χώρας, εξανάγκασαν τους
περισσότερους Ρωμιούς της Πόλης να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους,όπως για παράδειγμα τα γεγονότα της
6ης και 7ης Σεπτεμβρίου του 1955.Η παρούσα έκθεση έρχεται να συμβάλει στην τεκμηρίωση μιας ιστορικής
πραγματικότητας, της πνευματικής, οικονομικής και κοινωνικής ακμής μίας ομάδας συμπολιτών μας, που
έφυγαν, και τους οποίους και η Πόλη, με τη σειρά της, νοσταλγεί.
4.Τριάντα επτά αρχαίοι τάφοι, πλούσια κτερισμένοι με χρυσά, σιδερένια, γυάλινα και
πήλινα αντικείμενα, ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια της φετινής ανασκαφικής έρευνας στο Αρχοντικό Πέλλας.Η ανεξάντλητη µακεδονική γη και µάλιστα αυτή στην περιοχή του Αρχοντικού που ανασκάπτεται τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια, «έφερε»
και φέτος δεκάδες ευρήµατα από τους χρυσοφόρους πολεµιστές (χάλκινα κράνη µε επίχρισµα χρυσού, ξίφη, λαβές κ.ά.) ενώ πλούσιες ήταν και οι γυναικείες ταφές µε χρυσά
και µεταλλικά κτερίσµατα (ενώτια, περόνες, πόρπες και δακτυλίδια, στεφάνια µυρτιάς,
νοµίσµατα, πήλινα αγγεία, προτοµές, πήλινα ειδώλια και οστέινους αστραγάλους).
5. Η πρόωρη σύνταξη αδυνατίζει τη μνήμη. Αν κάποιος θέλει να διατηρήσει τη μνήμη του σε
μεγάλη ηλικία, καλό είναι να διατηρεί το μυαλό του «σε φόρμα» μέσω της εργασίας. Αυτό ισχυρίζεται
μελέτη δύο αμερικανών οικονομολόγων η οποία βασίστηκε σε στοιχεία πολυετών ερευνών από τις
Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και άλλες 11 χώρες. Οσο νωρίτερα συνταξιοδοτείται κανείς τόσο
πιο γρήγορα αδυνατίζει η μνήμη του, είναι το συμπέρασμα των συγκεκριμένων επιστημόνων. « Αν
και δεν γνωρίζουμε ποιο είδος εργασίας είναι αυτό που απομακρύνει το ενδεχόμενο γεροντικής
άνοιας, η εργασία εμπεριέχει και άλλα στοιχεία που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν
αποδείξεις ότι είναι σημαντικό να έχει κανείς λόγο για να σηκωθεί το πρωί, να συνδιαλέγεται με άλλα
άτομα, να έχει κατά νου ότι πρέπει να είναι ευπαρουσίαστος και αξιόπιστος. Αξίες όπως αυτές έχουν
άμεση συνάφεια με το εργασιακό περιβάλλον » καταλήγει ο δρ. Γουίλις,επικεφαλής της έρευνας
Επιμέλεια: Γ.Θεοδούλου-Β.Αυγουροπούλου
24
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Στο ράφι
Ηλίας Γκρης: Το μελάνι φωνάζει
Π
ώς είδαν οι ποιητές και οι πεζογράφοι μας την εξέγερση του Πολυτεχνείου και πώς τα αιματηρά γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου 1973
σημάδεψαν τη συνείδηση και το έργο τους; Ο Ηλίας Γκρης στην ανθολογία
του Το μελάνι φωνάζει - την αφιερώνει «σε αυτούς που ήταν εκεί και αγωνίστηκαν με ανιδιοτέλεια» - επιχειρεί να δώσει μια απάντηση. Σε 300 περίπου σελίδες ανθολογεί 66 ποιητές και 35 πεζογράφους,μεταξύ άλλων τους:
Μανόλη Αναγνωστάκη, Νικηφόρο Βρεττάκο, Νίκο Γκάτσο, Έκτωρ Κακναβάτο, Μανόλη Πρατικάκη, ο Γιάννη Ρίτσο, Τάκη Σινόπουλο, Ντίνο Χριστιανόπουλο, Βασίλη Βασιλικό, Ρέα Γαλανάκη, Λιλή Ζωγράφου, Νίκο Κάσδαγλη, Μάρω Δούκα, Μαργαρίτα Λυμπεράκη, Κώστα Ταχτσή, Ευγενία
Φακίνου, Γιώργος Χειμωνά, Νίκο Χουλιαρά κ.ά. Αυθεντικό φωτογραφικό
υλικό πλαισιώνει τα κείμενα του τόμου. Μπορείτε να το προμηθευτείτε
απ΄το perizitito.gr
(Β. Αυγ.)
Ο
Ιωάννης Κασσής:Το τέλος των
Μπουσμπούσηδων
ι Μπουσμπούσηδες
καταλαμβάνουν την
Ειρηνία και αιχμαλωτίζουν
το μάγο αρχηγό της.Ερημώνουν τη χώρα,γίνονται
πλούσιοι,σχεδιάζουν κι
εκτελούν πολέμους σ’ όλο
τον κόσμο...
Τα ανθρωπάκια πάνω στη
γη υποφέρουν.Δειλά δειλά
όμως αντιδρούν,αντιστέκονται,επαναστατούν.
Είναι και η κατάρα στη
μέση! Πώς θα σταματήσει
αυτή η αδικία των πολέμων; Θ’ αντέξει ο Μπουσμπούς ο 13ος ο αρχιτρελός την πίεση και την
κατακραυγή των υπηκόων
του;Υπάρχει άραγε τρόπος
να σταματήσει η εκμετάλλευση των πολλών από
τους λίγους;
Ένα σύγχρονο αντιπολεμικό παραμύθι για μικρούς
και μεγάλους αναγνώστες!
Από τις εκδόσεις Σταθμός.
(Γ.Θεοδ.)
25
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Σκονάκι
Π
Η «ΓΛΩΣΣΑ» ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ
ραγματοποιήθηκε η 3η διακρατική συνάντηση του Πρότζεκτ «Γλώσσα - Τα ελληνικά σαν όχημα για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας» στο Μιλάνο
στις 11-12-13 Νοεμβρίου. Ο οργανισμός που φιλοξένησε τους άλλους 8 οργανισμούς–εταίρους αυτή τη
φορά ήταν το Ελληνικό Μορφωτικό Ινστιτούτο στο
Μιλάνο. Συζητήθηκαν τα αποτελέσματα των προηγούμενων ερευνών για την σημασία και τις δυνατότητες εκμάθησης e-learning γενικά, και ξένων γλωσσών
συγκεκριμένα. Παρουσιάστηκαν οι καινούργιες έρευνες
από όλες τις χώρες-εταίρους αναλυτικά για το Εργαλείο
πιστοποίησης και το Προφίλ του καθηγητή γλώσσας
καθώς και για τις δυνατότητες διάδοσης του προγράματος. Έχουμε προτείνει την ημερομηνία της επόμενης
διεθνούς συνάντησης στη Βουδαπέστη την άνοιξη,
όπου στο κέντρο της συνεδρίασης θα είναι η ανάπτυξη
παιδαγωγικού υλικού για την εκμάθηση της ελληνικής
γλώσσας.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε στο
site του Project «Γλώσσα»: www.ellinikiglossa.eu
Νόρα Γιαννακάκη
26
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Σκονάκι
Τ
Μουσείο Καβάφη
ο μουσείο Καβάφη θα στεγάσει
σε περίπου 1,5 χρόνο η οικία
του πρώτου συνταγματικού πρωθυπουργού της Ελλάδας, Ιωάννη
Κωλέττη, στην Πλάκα.
Το κτίσμα παραδόθηκε και επισήμως στο Σπουδαστήριο Νέου
Ελληνισμού και τον πρόεδρο του
Σπουδαστηρίου και ιδιοκτήτη
του αρχείου Καβάφη, Μ. Σαββίδη.
Στην παράδοση παραβρέθηκε
και ο υπουργός Πολιτισμού Παύ-
λος Γερουλάνος, ο οποίος δήλωσε
ότι «Χωρίς το πάθος του κ. Σαββίδη τίποτα από όλα αυτά δεν θα
μπορούσε να γίνει πραγματικότητα». Ο υπουργός υπογράμμισε
ότι «ο Καβάφης έχει ξεπεράσει όλα
τα σύνορα, όλες τις γλώσσες, έχει
καταφέρει να αναδείξει τον ελληνικό πολιτισμό σε κάθε γωνιά της
γης. Αυτός είναι και ένας από τους
στόχους του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού».
M
Το Μουσείο Καβάφη με τα μοναδικής αξίας εκθέματα «θα μπει στη
ζωή μας και είναι κάτι πολύ περισσότερο από έναν φόρο τιμής σε
έναν μεγάλο δημιουργό. Προσθέτει
ένα νέο εργαλείο στην πολιτιστική
προβολή της Αθήνας. Το Μουσείο
θα γίνει ένας πολιτιστικός κόμβος
με διεθνή εμβέλεια», συμπλήρωσε ο
κ. Γερουλάνος.
(επιμ.: Β.Α)
Múzeum a görög
költőlegenda
tiszteletére
úzeumot kap Athén központjában Kosztantinosz
Kavafisz (1863-1933), az egyik legnagyobb görög
költő - jelentette be Pavlosz Gerulanosz görög kulturális
miniszter. Erre a célra Joannisz Kolettisz - Görögország első
alkotmányos miniszterelnöke - egykori palotáját jelölték
ki, amely a Plaka negyedben található. Az épületben kap
helyet a költő archívuma is.
Az Akropolisz tövében lévő, állami tulajdonú elegáns 19.
századi rezidenciát a Hellenic Postbank részvételével restaurálják. A Kavafisz-archívumot eddig az újgörög tanulmányi központ gondozta, amely ezután a múzeum gazdája
is lesz. Az intézmény internetes portált is működtet majd,
amelyet nemzetközi referenciaközpontnak szánnak a költő
életműve tekintetében.
Konsztantinosz Kavafisz az egyiptomi Alexandriában született egy görög család gyermekeként, majd éveket töltött
Nagy-Britanniában és számos utazást tett Európa különböző országaiba és Törökországba. Visszatérve Egyiptomba életének javát Alexandriában töltötte, az egyiptomi
közmunkaügyi minisztérium tisztviselője volt. Bár ebben a
városban több kultúra is találkozott, gyakran vágyakozott
szélesebb nagyvilági kitekintésre.
Életében csupán két vékony kötete jelent meg, de halála után két évvel kiadták összes műveit: ez a kötet 150 költeményt tartalmazott olyan témákról, mint a nosztalgia, a halál, a férfiszerelem, a kiábrándulás és a tovatűnő élet.
Alexandriában már létezik egy Kavafisz-ház, ezt az 1991-ben a görög hatóságok segítségével megnyitott kis múzeumot egy üzletember adománya finanszírozta. Eddig azonban nem volt olyan intézmény, ahol minden kézirata, műveinek kiadásai, a róla szóló dokumentumok és fotók helyet kaphattak volna.
Magyar nyelven először 1968-ban jelent meg Somlyó György és Vas István tolmácsolásában kötet Kavafisz verseiből (A barbárokra várva). 2006-ban két válogatást is kiadtak műveiből: a pozsonyi Kalligram Déri Balázs fordításaival
bővítve a két első tolmácsoló versátültetéseit gyűjtötte össze új Kavafisz-kötetben (Alexandria örök), a Magvető pedig
Kovács András Ferenc „átiratait” jelentette meg (Hazatérés Hellászból).
Forrás:múlt-kor
27
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Σκονάκι
Α
Θίασοι Μειονοτήτων-Ετήσια συνάντηση
πό τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου
είχαμε την ετήσια συνάντηση
των Θιάσων των Μειονοτήτων. Όχι
στα πλαίσια ενός φεστιβάλ διάρκειας μιας εβδομάδας και παρουσιάσεις έργων σε δυο καθιερωμένα
θέατρα της πρωτεύουσας, αλλά,
λόγω της οικονομικής κρίσης, έγινε
μια παράδοξη συνάντηση των
εκπροσώπων που είναι μέλη της
Ομοσπονδίας Θιάσων των Εθνικοτήτων, στο Cervinus Teátrum (Θέατρο Σλοβάκων) της πόλης Σάρβας. Η
συνάντηση πραγματοποιήθηκε υπό
την αιγίδα του Αναπληρωτή Υφυπουργού Εθνικοτήτων και Κοινωνικών Σχέσεων Πολιτών, κυρίου dr.
Latorcai Csaba ο οποίος είχε συγκινηθεί στις 13 του μηνός, όταν είδε
να παίζονται οι „Ασκήσεις Ύφους”
του Γάλλου Ραϊμόν Κενώ, σε 9 γλώσσες των εθνικοτήτων της Ουγγαρίας, στα πλαίσια μιας παράστασης,
που τις σκηνές αυτές τις συνδυάσαμε εκεί, στη σκηνοθεσία των δυο
γνωστών σκηνοθετών και οργανωτών, του Gergely László και του
Frigyesi András. Εμείς κατά σειρά
ήμασταν οι δεύτεροι, τη σκηνή μας
την παρουσίασαν τα παιδιά: Γιώργος Κολλάτος τραγούδι και κλαρίνο, έπαιξαν οι Βιβιέν Αλευρογιάννη, Παναγιώτης Αλευρογιάννης
και ο Γιώργος Αρβίθης. Την παράσταση αυτή την κάναμε για να δείξουμε στους αρμόδιους των ουγγρικών θεάτρων ότι είμαστε παρόντες
εκατοντάδες χρόνια με το δικό μας
πολιτισμό και, στους αρμόδιους
πολιτικούς να ενισχύσουν τους θιάσους μας, που μπορεί να μιλούμε
διαφορετικές γλώσσες, αλλά, η επιδίωξή μας είναι μία: η διατήρηση
και καλλιέργεια της γλώσσας και
του πολιτισμού μας. Γι’ αυτό οργανώθηκε αυτή η συνάντηση στο
χώρο του Πολιτιστικού Κέντρο Σλοβάκων της πόλης Σάρβας, όπου
είχαμε συζητήσεις, ανταλλαγή απόψεων και μια κοινή απόφαση προς
την κυβέρνηση για να μη διακοπεί η
ετήσια παρουσίασή μας στα πλαίσια
του ARCUSFEST.
Ευαγγελία Τσαρούχα
28
ΟκτωβρίΟυ 2010 • EτΟΣ: 16°
Σκονάκι
Αποτελέσματα διαγωνισμού υποτροφίας
Χ
για τους μαθητές του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών Βουδαπέστης
ρόνια τώρα, επί προεδρίας
της κυρίας Άννας Αλευρά,
η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης είχε αποφασίσει να
χορηγεί κάθε χρόνο υποτροφία σε 20 μαθητές του σχολείου
μας (κατοίκων Βουδαπέστης),
οι οποίοι ανταποκρίνονται στα
ακόλουθα κριτήρια:
- έχουν καλές επιδόσεις όχι μόνο
στο ελληνικό σχολείο, αλλά και
στο πρωινό ουγγρικό σχολείο
- συμμετέχουν στην κοινωνική
ζωή του σχολείου
- συμμετέχουν δραστήρια στις
εκδηλώσεις της ομογένεια
- συμμετέχουν στη διάδοση του
ελληνικού πολιτισμού
- χρειάζεται να έχουν τελειώσει
την Τετάρτη τάξη στο Σχολείο
μας
Φέτος στα κριτήρια αυτά από
τους υποψήφιους μαθητές,
ανταποκριθήκανε οι παρακάτω
22:
Αλευρογιάννη Π. Βιβή – Λίαν
καλώς, Νεανική Σκηνή
Αλευρογιάννης Παναγιώτης –
Λίαν καλώς, Νεανική Σκηνή
Αρβίθης Γιώργος – Καλώς,
Νεανική Σκηνή, εκδηλώσεις
Βιεζέλ Ντόρα – Λίαν καλώς,
χορευτικό Χελιδονάκι
Ευστρατιάδου
Λ. Ζωή –
Καλώς, Νεανική Σκηνή, χ. Χελιδονάκι
Ευθυμίου Νικομήδης – Λίαν
καλώς, τακτικός μαθητής
Ευθυμίου Πηνελόπη – Λίαν
καλώς, τακτική μαθήτρια
Γεωργοπούλου Ελένη – Λίαν
καλώς, εκδηλώσεις
Γκουτζιάνας Ιωάννης – Λίαν
καλώς, εκδηλώσεις
Καπαρέλη Κύρα – Καλώς, Βραβείο Αθηνών, Νεανική Σκηνή
Καρασάντε Σοφία – Καλώς,
Βραβείο Σερρών
Κλενκ Εύα Σοφία – Καλώς,
εκδηλώσεις
Κωστόπουλου Έστερ – Λίαν
Καλώς, εκδηλώσεις
Λαζαρίδου Α λεξάνδρα –
Καλώς, εκδηλώσεις
Νάγκυ Αλκυόνη – Άριστα, Βραβείο άριστου μαθητή, Νεανική
Σκηνή, εκδηλώσεις
Νάγκυ Καλλιόπη – Άριστα,
Βραβείο Χούνιαδη, Βραβείο
Αθηνών, Νεανική Σκηνή, εκδηλώσεις, χορ. Χελιδονάκι,
Νικολαϊδου Φαίδρα – Άριστα,
Βραβείο άριστου μαθητή, χορ.
Χελιδονάκι
Παπαδοπούλου Κοραλλία –
Λίαν καλώς, εκδηλώσεις
Παπαβασιλείου Έστερ - ΄Αριστα, εκδηλώσεις
Πετκάρη Λητώ – Άριστα, εκδηλώσεις
Ράιναϊ Πέτρος – Καλώς, Νεανική Σκηνή
Στρατή Ευγενία – Καλώς, εκδηλώσεις
Ευχόμαστε στους μαθητές που
κέρδισαν την υποτροφία να
συνεχίσουν και στο μέλλον να
είναι συστηματικοί στην παρακολούθηση των μαθημάτων και
να ανταποκρίνονται στα κριτήρια της υποτροφίας.
Ευαγγελία Τσαρούχα
Συγχαρητήρια
Η
κολεκτίβα μας εκφράζει τα θερμά της συγχαρητήρια στον απόφοιτο της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου EÖTVÖS
LORÁND Βουδαπέστης, ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Δ. ΑΛΕΞΙΟ.
Γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1985 στη Βουδαπέστη. Ανήκει στην Τρίτη γενιά της ομογένειάς μας.
Στο ανωτέρω Πανεπιστήμιο εισάχθηκε το 2004
και το 2009 αποπεράτωσε τις σπουδές του, στον
κλάδο της κοινωνιολογίας, με τον βαθμό Λίαν
Καλώς. Στις 3 Ιουλίου 2010 στην αίθουσα τελετών της εν λόγω Πανεπιστημιακής Σχολής, έγινε η
απονομή των πτυχίων. Στη φωτογραφία ο νεαρός
συμπατριώτης μας, κ. Αθανασίου, την ώρα που
παραλαβαίνει το Πτυχίο του από την Κοσμήτορα
του Πανεπιστημίου Δρ. Τάους Κάταλιν. Τον συγχαίρουμε και του ευχόμαστε καλή επιτυχία στην επιστημονική του καριέρα.
Κοράνης
29
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Γαστρονομία
Ελληνικά εδέσματα-Λαχανοντολμάδες
από την Κλειώ Μυτιληναίου
Έ
να από τα κυριότερα λαχανικά θεωρείται το λάχανο και τρώγεται είτε ωμό σε σαλάτες είτε μαγειρεμένο.
Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και ανόργανα στοιχεία άκρως απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος .Οι λαχανοντολμάδες είναι ένα παραδοσιακό ελληνικό πιάτο που θα σας παρουσιάσουμε αυτό
το μήνα.
Υλικά
- 1 μέτριο λάχανο
Για την γέμιση
- 1/ 2 κιλό κιμά
- 1 /2 - 2 ποτήρια ρύζι καρολίνα
- Αλάτι, πιπέρι
- Κύμινο , δυόσμο
- 5/6 σκελίδες σκόρδο
- Χυμό απο 2 - 3 λεμόνια
- Ελαιόλαδο
Εκτέλεση
Βάζετε μια βαθιά κατσαρόλα στη φωτιά και τη γεμίζετε μέχρι τη μέση με ζεστό νερό (το ζεσταίνετε προηγουμένως στον βραστήρα). Τοποθετείτε προσεκτικά μέσα το λάχανο το οποίο προηγουμένως έχετε πλύνει και του έχετε αφαιρέσει το κοτσάνι, όσο
γίνετε πιο βαθιά για να βγαίνουν τα φύλλα του πιο εύκολα. Το αφήνετε να βράσει καλά μαζί με αρκετό κύμινο. Έπειτα αρχίζετε
να αφαιρείτε τα φύλλα του ένα ένα (με το μαχαίρι), τα αφήνετε να μαλακώσουν όσο γίνεται περισσότερο στο νερό του, και αφού
τα στραγγίσετε τα βγάζετε σε ένα βαθύ σκεύος. Αυτή η διαδικασία συνήθως μου παίρνει λίγο χρόνο για αυτό τα ετοιμάζω από
το προηγούμενο βράδυ ούτως ώστε την επόμενη μέρα να μου μείνει μόνο το μοίρασμα των φύλλων σε 2 κομμάτια , αναλόγως
με το μέγεθός τους και ακολούθως το γέμισμα.
Αφαιρείτε τη σκληρή βάση των μεγάλων φύλλων (μέρος από το κοτσάνι) και τα μοιράζετε στα δύο. Τα σκληρά κομμάτια που
μόλις αφαιρέσαμε από το λάχανο θα μας χρειαστούν για να καλύψουμε τη βάση της κατσαρόλας μας .Έτσι το φαγητό δεν
θα μας καεί από κάτω, σε περίπτωση που κολλήσει. Συνεχίζετε με το μοίρασμα των φύλλων μέχρι να δείτε πως τα μικρότερα
φύλλα είναι τρυφερά και αρκετά μαλακά τόσο που δεν χρειάζετε ούτε να τα μοιράσουμε ούτε να αφαιρέσουμε τη βάση τους.
Αυτά μπορούμε να τα γεμίσουμε έτσι όπως είναι.
Την γέμιση την ετοιμάζουμε ως εξής : πλένουμε το ρύζι και αφού το στραγγίσουμε καλά το βάζουμε σε μια κούπα. Προσθέτουμε
τον κιμά μας , τον οποίο δεν είναι απαραίτητο να τηγανίσουμε προηγουμένως, τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά μας ( αλάτι,
πιπέρι, κύμινο και δυόσμο). Τέλος προσθέτουμε λάδι και τα ανακατεύουμε όλα μαζί.
Ξεκινάμε το γέμισμα των φύλλων μας. Τοποθετούμε 2 κουταλάκια με γέμιση στα μεγαλύτερα φύλλα και 1 κουταλάκι στα μικρότερα. Η δοσολογία αυτή δεν είναι ακριβής, για αυτό είνα καλύτερα να υπολογίσετε με το μάτι πόση γέμιση μπορεί να μπει σε
κάθε φύλλο ούτως ώστε να μπορεί να τυλιχτεί εύκολα και καλά. Τη γέμιση τη βάζουμε στη μέση αλλά στη βάση του κάθε μας
φύλλου. Το τυλίγουμε μια φορά, να καλυφθεί η γέμιση , μετά γυρίζουμε τις άκρες του προς τα μέσα και το τυλίγουμε σαν να
τυλίγαμε πούρα .
Τοποθετούμε τους λαχανοντολμάδες μας σε μια βαθιά κατσαρόλα (πάνω από τα σκληρά κοτσανάκια και φύλλα), κυκλικά και
ομοιόμορφα. Εμένα συνήθως μου βγαίνουν 2 στρώσεις ντολμάδων, ανάλογα πάντοτε με το μέγεθος του λάχανου. Στο ενδιάμεσο των στρώσεων σφηνώνουμε τις σκελίδες σκόρδου. Τέλος βάζουμε ένα μέτριο πιάτο από πάνω τους και το πιέζουμε ελαφρά για να μην μας ανοίξουν κατά τη διάρκει του ψησίματος. Προσθέτουμε αρκετό λάδι και ζεστό νερό που να καλύπτει την
επιφάνεια του πιάτου , μέσα στο οποίο έχουμε διαλύσει ένα κύβο μάτζι, αλάτι και κύμινο. Ψήνουμε τους λαχανοντολμάδες μας
σε μέτρια και αργότερα σε χαμηλή φωτιά για 1 ώρα περίπου, αλλά μπορεί να θέλουν και περισσότερο. Προς το τέλος και όταν
κοντεύει να τραβήξουν το ζουμί τους ρίχνουμε τον χυμό λεμονιού.
Καλή σας όρεξη!
30
Μεμέντο 60 – Mementó 60
,,Az időt megállítani nem lehet,de hangulatát visszaidézni igen.”
«Το χρόνο να σταματήσεις δεν μπορείς, αλλά να ανακαλείς στη μνήμη την ατμόσφαιρά του ναι.»
Πρωταγωνιστές / Főszereplők:
Kitty Borsos, Fotis Kollatos
Μπουζούκι / Buzuki: Leonidas Iordanidis
Μπουζούκι / Buzuki: Alekos Sinatkas
Βιολί / Hegedű: Izsák Farkas
Βιολοντσέλο / Cselló: Noémi Buletsa
Φλαούτο / Fuvola: Fatime Katona
Κανονάκι / Kanun: Edit Vengrinyák
Ακκορντεόν/Harmonika: Gábor Smuk
Πλήκτρα / Billentyű: István Nagy
Πλήκτρα / Billentyű: Fotis Kollatos
Κιθάρα / Gitár:Barna Kiss
Κιθάρα / Gitár:Beniamin Horváth
Μπάσο / Basszus: Orestes Müller
Τουμπερλέκι / Konga:Tamás Smuk
Τουμπερλέκι / Konga:Ilias Sinatkas
Κρουστά / Dobok:Soma Pazmandi
Τραγούδι / Ének:Fedra Horváth, Fotis Kollatos
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Λαοκράτη Κοράνη, Πρόεδρο της ΑΕΟΥ και τον Λευτέρη Κανάκη, Πρόεδρο του
ΠΣΕΟΥ για την υποστήριξή τους, καθώς και τους πρωταγωνιστές, τους οργανωτές και τους μουσικούς φίλους μου
για την ενθουσιώδη συνεργασία τους για να παρουσιαστεί το θεατρικό έργο.
Szeretném megköszönni Koranis Laokratisnak, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata elnökének
és Kanakis Lefterisnek a Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete elnökének támogatását, a főszereplőknek,
szervezőknek és zenésztársaimnak az odaadó munkáját a színpadi mű bemutatásához.
Γιώργος Κολλάτος / Giorgos Kollatos
Εορτασμός 28ης Οκτωβρίου
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης
Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου
Σελιδοποίηση: Lajos Németh
Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275
Φαξ: 06-1-302 7277
e-mail: [email protected]
Τυπογραφείο: Copycat Kft.
ISSN: 1786-0989
ELLINIZMOSZ
A M.G.O.Ö. kiadványa
Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete
A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz
Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou
Tördelő: Németh Lajos
Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275
Fax: 06-1-302 7277
e-mail: [email protected]
Nyomda: Copycat Kft.
ISSN: 1786-0989

Εισαγωγή στα στερεότυπα και τους ρόλους του γένους

GRUNDSCHULE?

Πολυτεχνείο, 38 χρόνια μετά Αχαρνείς με τη Νεανική Σκηνή Μια

Εδώ - Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

Αφιέρωμα στην Κύπρο - Magyarországi Görögök Országos

Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα - Magyarországi Görögök Országos

70 χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΑΣ Χρίστος Τσιαμούλης Νέοι

Η επέτειος του Πολυτεχνείου - Magyarországi Görögök Országos

Ο Μίκης - Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

Η κρίση στην Ελλάδα - Magyarországi Görögök Országos