ΕΤΟΣ: 17ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK GÖRÖGÖK KIADVÁNYA ΜΑΪΟΣ 2011 Βασίλης Βασι��ός Συμπόσ�ο του Ινστιτούτου Ερευ�ών στην Αθήνα Εργατ�κή Πρωτομαγιά 750 FT 3€ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA Ε, σεις στεριές και θάλασσες τ’αμπέλια κι οι χρυσές ελιές ακούτε τα χαμπέρια μου μέσα στα μεσημέρια μου „Σ’όλους τους τόπους κι αν γυρνώ μόνον ετούτον αγαπώ!” Οδυσσέας Ελύτης Πρόσκληση Την Παρασκευή 3 Ιουνίου 2011 και ώρα 6 το απόγευμα στο Πολιτιστικό Κέντρο Νεολαίας στην οδό Νταγκάι 15, με την ευκαιρία της λήξης του σχολικού έτους, θα παρουσιάσουμε τη θεματική ενότητα: „Στις αμμουδιές του Ομήρου” το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών Meghívó 2011 június 3-án, este 6 és 9 között tartjuk iskolai évzárunkat az Angyalföldi Gyermek és Ifjúsági Házban (Budapest, Dagály utca 15 ), a XIII. ker. Görög Kisebbségi Önkormányzat támogatásával. 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Τα νέα μας / Híreink Μ Ο βουλευτής Γ. Γκιόκας στη Βουδαπέστη ε πρόσκληση του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ουγγαρίας, ο βουλευτής του ΚΚΕ του N.Αττικής, ο νεότερος του ελληνικού Κοινοβουλίου και μέλος του γραφείου του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, Γιάννης Γκιόκας, από τις 30 Απριλίου και για 3 μέρες επισκέφτηκε τη Βουδαπέστη όπου είχε συνομιλίες με τον Πρόεδρο της ΚΕΚΟΥ Τούρμερ Γκιούλα και με άλλα στελέχη. Την Πρωτομαγιά μίλησε σε συγκέντρωση που οργάνωσε το ΚΕΚΟΥ στο Άλσος του Βάροσλιγκετ απ’ όπου παραθέτουμε και σχετικό απόσπασμα παρακάτω. Ο σ.Γκιόκας ζήτησε και πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τους φίλους και οπαδούς του ΚΚΕ στα γραφεία του Πολιτιστικού Συλλόγου. Στις 2 Μαΐου συναντήθηκε με αρκετούς συμπατριώτες και συμπατριώτισσές μας στην ΑΕΟΥ. Ο βουλευτής στην ομιλία του έκανε λόγο για την πολιτική και οικονομική κατάσταση που σήμερα επικρατεί στην πατρίδα μας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη της οργάνωσης των αγώνων του εργαζόμενου λαού μας για την λύση των σοβαρών προβλημάτων που τους απασχολούν. Θ. Ζιανός Χαιρετισμός Γ. Γκιόκα στη συγκέντρωση Πρωτομαγιάς Ε Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, εργάτες και εργάτριες της Βουδαπέστης, της Ουγγαρίας κ μέρους του ΚΚΕ και της εργατικής τάξης της Ελλάδας σας στέλνουμε αγωνιστικό μήνυμα αλληλεγγύης. Τιμάμε την 1η Μάη και τους νεκρούς της εργατικής τάξης με βαθιά πίστη στο δίκιο του αγώνα της και στην ιστορική της αποστολή. Είναι αλήθεια ότι η εργατική τάξη στην Ευρώπη γιορτάζει τη φετινή πρωτομαγιά μέσα σε συνθήκες πρωτόγνωρης βαρβαρότητας και επίθεσης από τις δυνάμεις του κεφαλαίου, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και τα κόμματά τους, σε βάρος των δικαιωμάτων και κατακτήσεών της. Η οικονομική καπιταλιστική κρίση είναι σε πλήρη εξέλιξη. Αναγνωρίζεται επίσης ότι το ξέσπασμα της κρίσης οξύνει τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για πολεμικές συγκρούσεις για το ξαναμοίρασμα της λείας και των αγορών. Ο πόλεμος κατά της Λιβύης είναι ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα και βεβαίως όχι το τελευταίο, όταν μάλιστα σημειώνονται ανάλογες εξελίξεις σε μια σειρά αραβικές χώρες. Στη χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., γινόμαστε μάρτυρες των πιο βάρβαρων αντεργατικών μέτρων που έχουμε γνωρίσει τα τελευταία 30 χρόνια. Τα μέτρα αυτά υλοποιούνται δήθεν για να αντιμετωπιστούν τα αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα και χρέη της χώρας. Παρουσιάζεται η καπιταλιστική κρίση ως κρίση χρέους και ελλειμμάτων, κακής διαχείρισης και διαφθοράς. Αντίστοιχες θεωρίες που προσπαθούν να συσκοτίσουν τις πραγματικές αιτίες της κρίσης αναπτύσσονται και σε άλλες χώρες, όσο γνωρίζουμε και στην Ουγγαρία. Είναι ψεύτικες. Η αιτία της κρίσης βρίσκεται στη φύση και την αναρχία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Είναι 3 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας / Híreink κρίση πλεονάσματος και όχι ελλείμματος πλούτου, υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου που δε μπορεί να επενδυθεί με το ίδιο κέρδος όπως πριν. Η αιτία της κρίσης βρίσκεται στο γεγονός ότι ο παραγόμενος από την κοινωνία πλούτος δεν επιστρέφει σ´ αυτούς που τον παράγουν αλλά συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια, στα μονοπώλια. Γι´ αυτό αργά ή γρήγορα είναι αναπόφευκτο το ξέσπασμα των κρίσεων στα πλαίσια του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Τα αυξημένα κρατικά χρέη και ελλείμματα είναι το αποτέλεσμα της κρίσης και όχι η αιτία. Και αυτό γιατί τα αστικά κράτη διέθεσαν και διαθέτουν πακτωλό χρημάτων για να στηρίξουν άμεσα και έμμεσα την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων (επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές κλπ). Στην Ελλάδα το ΚΚΕ και το ταξικό εργατικό κίνημα αντιπαλεύουν τα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης, της Ε.Ε. και του ΔΝΤ, πρωτοστατούμε στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Τα τελευταία 2 χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες απεργιακές μάχες, πορείες, κινητοποιήσεις, καταλήψεις δημοσίων κτιρίων. Τονίζουμε ότι το χρέος δεν το δημιούργησε ο λαός γι’ αυτό και δεν πρέπει να πληρώσει τίποτα. Ξεκαθαρίζουμε ότι η πραγματική αιτία αφορά τη στρατηγική επιλογή μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης στην ΕΕ, προκειμένου να θωρακισθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων σε σχέση με τα μονοπώλια όχι μόνο των παραδοσιακών τους ανταγωνιστών, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας αλλά και ανερχόμενων καπιταλιστικών οικονομιών όπως της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Βραζιλίας που διαθέτουν πολύ φθηνή εργατική δύναμη. Απόδειξη αυτού αποτελεί το γεγονός ότι εργατική τάξη δέχεται επίθεση όχι μόνο στις χώρες που δανείζονται αλλά και σ’ αυτές 4 που δανείζουν. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε στους εργάτες τις πραγματικές αιτίες της κρίσης και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Ανοίγουμε μέτωπο με τις θεωρίες της ταξικής συνεργασίας που προβάλλουν την ανάγκη για θυσίες προκειμένου να επιστρέψει ο καπιταλισμός σε φάση ανάπτυξης. Ανοίγουμε μέτωπο με τις οπορτουνιστικές θεωρίες δυνάμεων όπως το ΚΕΑ που ενοχοποιούν το νεοφιλελευθερισμό για να αθωώσουν τον καπιταλισμό, που διαχωρίζουν το κεφάλαιο σε κακό τραπεζικό και σε καλό βιομηχανικό, που σπέρνουν αυταπάτες για το χαρακτήρα της Ε.Ε. ως ιμπεριαλιστικής ένωσης κρατών. Στη χώρα μας αυτές οι δυνάμεις διεκδικούν καλύτερους όρους αποπληρωμής των χρεών και συντάσσονται με αστικές δυνάμεις που προτείνουν ένα άλλο μείγμα διαχείρισης της κρίσης. Αυτές οι θεωρίες είναι δηλητήριο, εγκλωβίζουν το εργατικό λαϊκό στα πλαίσια του συστήματος, το απομακρύνουν από την προοπτική της ρήξης και της ανατροπής με την εξουσία των μονοπωλίων. Η δική μας θεωρία, διδάσκει ότι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι επικίνδυνος είτε σε περιόδους ανάπτυξης είτε πολύ περισσότερο σε περιόδους κρίσης. Στο κράτος των μονοπωλίων δεν μπορεί να κερδίζουν οι εργαζόμενοι μαζί με τους βιομηχάνους, τους τραπεζίτες και τους εφοπλιστές. Η κρίση είναι απόδειξη της σήψης του, που γεννά φτώχεια, ανεργία, ανταγωνισμούς, πολέμους. Αυτό που σήμερα είναι περισσότερο φανερό είναι ότι το καπιταλιστικό σύστημα έχει πολύ περιορισμένα όρια διαχείρισης της κρίσης σε σχέση με το παρελθόν, λόγω των ανταγωνισμών, της ακόμα μεγαλύτερης αναρχίας στις συνθήκες απελευθέρωσης της κίνησης των κεφαλαίων, αύξησης των ιμπεριαλιστικών κέντρων που διεκδικούν το ξαναμοίρασμα κλπ. Σήμερα η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει κάνει άλματα, ο παραγόμενος πλούτος είναι αμύθητος. Σήμερα, μπορούμε να δουλεύουμε λιγότερο, να έχουμε ελεύθερο χρόνο, να αισθανόμαστε ασφάλεια, να μην έχουμε άγχος για το μέλλον, να απολαμβάνουμε ένα ευρύ σύστημα κοινωνικής φροντίδας. Γιατί, όμως, ζούμε χειρότερα; Γιατί κατακτήσεις του προηγούμενου αιώνα, όπως το 8ωρο, εξαφανίζονται; Γιατί αυξάνεται η ανεργία, η φτώχεια; Γιατί κατακερματίζονται κράτη και απειλούνται λαοί με νέους πολέμους; H απάντηση βρίσκεται στο ερώτημα «ποιος κάνει κουμάντο», «ποιος έχει την εξουσία, οι εργάτες ή το κεφάλαιο»; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα καθορίζει τη γραμμή πάλης του εργατικού κινήματος σήμερα. Σε συνθήκες κρίσης τόσο το ΚΚ όσο και το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα οφείλουν να ανταποκριθούν σε ένα πολύ δύσκολο και σύνθετο αγώνα. Από τη μια μεριά να διαμορφώνουν εστίες και όρους συσπείρωσης με βάση τα καθημερινά προβλήματα που η κρίση οξύνει, και ταυτόχρονα όλα αυτά τα ιδιαίτερα μέτωπα να συνενώνονται σε ένα ενιαίο κίνημα που διεκδικεί ανατροπή του συσχετισμού δύναμης, ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, κατευθύνεται δηλαδή στην προοπτική του σοσιαλισμού. Με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζουμε την εργατική τάξη στην Ουγγαρία, την Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο, σας δίνουμε υπόσχεση ότι θα συμβάλλουμε πιο αποφασιστικά στη χώρα μας να ηττηθεί η εξουσία των μονοπωλίων, να ανατραπεί η καπιταλιστική βαρβαρότητα, να ανοίξει ο δρόμος για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.(...) Ζήτω η εργατική Πρωτομαγιά! ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Τα νέα μας / Híreink Köszönet A Budapest XII. ker. Görög Kisebbségi Önkormányzat, mint a Fülemile úton megrendezett Görög Húsvét házigazdája és szervezője ezúton szeretne köszönetet mondani a közreműködő kisebbségi Önkormányzatoknak a szervezésben és a kivitelezésben nyújtott segítségükért, úgymint: Az Országos Görög Kisebbségi Önkormányzatnak a szervezésben nyújtott segítségéért, Az alábbi önkormányzatoknak a kivitelezési költséghozzájárulásukért: – Budapest Főváros Görög Kisebbségi Önkormányzat – Budapesti kerületi Görög Kisebbségi Önkormányzatok (Bp.I.ker., Bp.IV. ker., Bp.V.ker.,Bp.VI.ker., Bp.VII.ker.,Bp.VIII.ker., Bp.IX.ker., Bp.X.ker., Bp.XI.ker., Bp.XIII.ker., Bp.XIV.ker., Bp.XV.ker., Bp.XVII.ker.) Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com . Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνερ- Budapest, 2011. május 10. γασία μαζί σας! Köszönettel: – Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. Parraghné Mokali Teodóra Budapest XII. ker. Görög Kisebbségi Önkormányzat Elnök HIRDETÉS Budapesten keresünk, görögül beszélő, pénzügyes, vagy pénzügyes terület iránt érdeklődő munkavállalókat. Fiatalos környezet, utazási lehetőség, piacképes juttatási csomag. Érdeklődni önéletrajz csatolásával a [email protected] -on. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. COME WORK WITH VODAFONE! Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Központi link: http://www.vodafone.hu/karrier/allasajanlatok/vodafoneoperacios-kozpont Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a Vodafone Group has established its Shared Service Centre in Budapest, which offers professional challenges and exciting career opportunities. If you speak English and Greek, have finance and/or customer service experience, please visit our website, and APPLY NOW! megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága 5 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πρόσωπα Γιώργος Κολλάτος «έχουμε εκλεγεί για να προσφέρουμε στον ελληνισμό» Α π’ τα καινούρια πρόσωπα στο νέο Σώμα της Πανουγγρικής Αυτοδιοίκησης είναι και ο 25χρονος Γιώργος Κολλάτος, ο οποίος μάλιστα έχει εκλεγεί στη θέση του αντιπροέδρου. Συναντηθήκαμε μαζί Της Β.Αυγουροπούλου του όπου κεφάτος και με ευγένεια απάντησε στις ερωτήσεις μας και δείτε τι μας είπε... – Γιώργο, για όσους δεν σε γνωρίζουν, πες μας λίγα λόγια για σένα, ποιος είσαι και τι κάνεις. – Γεννήθηκα το 1986 στη Βουδαπέστη, η καταγωγή μου είναι ελληνική, οι ρίζες του πατέρα μου απ’ τη Θεσσαλία και της μαμάς απ’ την Ήπειρο. Σπουδάζω μουσική, τελείωσα το κονσερβατόριο Σεντ Ίστβαν της Βουδαπέστης και συνεχίζω τις σπουδές μου, μετά από εξετάσεις που έδωσα,στη Μουσική Ακαδημία της Βιέννης. Κλαρινέτο και φωνητική είναι οι βασικές κατευθύνσεις που ακολουθώ και του χρόνου, αν πάνε όλα καλά, παίρνω το δίπλωμά μου. Επίσης έχω κάνει εράσμους για ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, μουσική επιστήμης και τέχνης, – Είσαι από τα φρέσκα πρόσωπα στο νέο Σώμα της Πανουγγρικής Αυτοδιοίκησης, ίσως ο νεότερος ανάμεσα σε όλα τα μέλη, κι έχεις εκλεγεί αντιπρόεδρος. Πες μας πως έγινε κι αποφάσισες ν’ ασχοληθείς με τα κοινά; – Μου έγινε η πρόταση από πολλούς να γίνει αυτό όμως πρέπει να χτιστεί το τρόπο ζωής. Συνδυάζεις στην ταυτόανθρώπους, επειδή μιλάω καλά την συντομότερο ο Οίκος του Ελληνισμού, τητά σου λοιπόν τα ουγγρικά με τα ελληνική γλώσσα και είμαι μέσα στα όπου θα μπορέσουν να στεγαστούν ελληνικά στοιχεία. Αυτό θεωρείς πως πράγματα όλα αυτά τα χρόνια κυρίως με όλες οι τάξεις, και βεβαίως οι εκδηλώσεις είναι προνόμιο ή σου έχει δημιουργήτην ορχήστρα που εμφανιζόμαστε στις καθώς και οι υπηρεσίες με τα γραφεία. σει κάποια στιγμή πρόβλημα; μεγάλες γιορτές και σε διάφορες εκδη- – Μιλάς πολύ καλά τα ελληνικά, πώς – Έχει δύο πλευρές αυτή η κατάσταση: λώσεις,. Το νεαρό της ηλικίας μου θεω- το έχεις καταφέρει αυτό; πάω στην Ελλάδα και λένε „ήρθε ο Ούγρήθηκε ατού για να εκπροσωπήσω τη – Εγώ μέχρι τα έξι μου μιλούσα μόνο γρος”, είμαι εδώ και λένε „ να ο Έλληνεολαία και τον ελληνισμό της Ουγγα- ελληνικά με τους γονείς μου και τους νας”. Έχω πολύ καλούς φίλους εδώ, το ρίας, χάρηκα πολύ με την πρόταση κι έτσι παππούδες μου, ώσπου έφτασε η ώρα σπίτι μου, την παρέα μου αλλά και στην δέχτηκα να πάρω μέρος στις εκλογές. και πήγα στο σχολείο και δεν καταλά- Ελλάδα είναι τα ξαδέρφια μου, άλλοι συγ– Ποια είναι η προτεραιότητά σου σαν βαινα τι έλεγε η δασκάλα στα ουγγρικά! γενείς και πολλοί φίλοι. Πιστεύω είναι διοίκηση; Μέσα σ’ ένα χρόνο βέβαια την έμαθα τη καλό αυτό το δίπορτο, από την πλευρά – Θέλω να σώσουμε αυτό που μας έμεινε: γλώσσα με τη βοήθεια των γονιών μου που το βλέπω εγώ τουλάχιστον. τη γλώσσα. Θεωρώ βασικό να κάνουμε και του κύκλου μας. – Δεν αισθάνεσαι σαν ξένος κάποιες αυτό που έχουν και οι υπόλοιπες μειο- – Είσαι μεγαλωμένος με την ελληνική φορές όταν σ’ αντιμετωπίζουν έτσι; νότητες, το νηπιαγωγείο πλήρους απα- γλώσσα, τις παραδόσεις και τα έθιμα, – Αυτή είναι μια ερώτηση την οποία σχόλησης,όπου τα παιδιά θα μαθαίνουν ζώντας όμως σε ουγγρικό περιβάλ- κάνω κι εγώ πολλές φορές στον εαυτό να μιλάνε ελληνικά και θα διοχετεύονται λον και με επιρροές απ’ τον ουγγρικό μου, πιστεύω όμως ότι δεν θα πάρω ποτέ στη συνέχεια στο δημοτικό σχολείο. Για 6 Μάιος 2011 • EΤΟΣ: 17° Πρόσωπα απάντηση. – Τι είναι αυτό που κάνει τους Έλληνες της Ουγγαρίας περήφανους για την καταγωγή τους; Έχουν κάποια ιδιαιτερότητα οι ελληνοούγγροι; – Υπάρχει ζήλια κι εγωισμός, ο ένας κατηγορεί τον άλλο γι αυτό και είναι διασπασμένος ο ελληνισμός της Ουγγαρίας.. Είμαστε εδώ 60 χρόνια και δεν έχουμε μια μόνιμη στέγη γι αυτό το λόγο. Εγώ ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας να τσακώνονται με αυτόν τον τρόπο και δεν έχουν σκεφτεί τι παράδειγμα δίνουν και σ’εμάς τους νέους με τη συμπεριφορά τους. – Το Σώμα αποτελείται από άτομα διαφόρων ηλικιακών ομάδων. Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στις απόψεις και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να επικοινωνήσετε μεταξύ σας; – Είναι πολύ δύσκολο και θέλει αρκετή „εγώ κάνω αυτό που μου υπαγορεύει η ψυχή μου κι η καρδιά μου” „ο ένας κατηγορεί τον άλλο γι’ αυτό και είναι διασπασμένος ο ελληνισμός της Ουγγαρίας..” αυτό αντιμετωπίζω και το κουτσομπολιό, δυστυχώς. Είμαστε κόλακες και χαϊδεύουμε τ΄αυτιά των άλλων – Εσύ τον συμμερίζεσαι αυτόν τον τρόπο συμπεριφοράς; – Εγώ κάνω αυτό που μου υπαγορεύει η ψυχή μου.κι η καρδιά μου και φιλτράρω τις γνώμες όταν είναι να πάρω μια απόφαση.Το ότι γιορτάζουμε τις δύο εθνικές γιορτές και ψήνουμε ένα αρνί το Πάσχα δε με κάνει υπερήφανο. – Που οφείλεται αυτή η διάσπαση του ελληνισμού που ανέφερες προηγουμένως; – Δεν ξέρω που οφείλεται...βλέπεις υπομονή. Έκανα 4 προτάσεις με αφορμή τον εορτασμό της τελευταίας εθνικής επετείου,έτρεξα, δούλεψα, τις έφερα στη συνεδρίαση και ακούστηκε μόνο κριτική και γκρίνια χωρίς να υπάρχουν αντιπροτάσεις. Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε εκλεγεί για να βοηθήσουμε, να προσφέρουμε στον ελληνισμό και όχι να πάρουμε. Εγώ όλα αυτά τα χρόνια με τη μουσική μου έχω μάθει να δίνω πάντα. – Οι καθημερινές ώρες μελέτης που απαιτούνται για κάποιον που σπουδάζει κλασσική μουσική είναι πολλές, το ξέρω κι από προσωπική πείρα. Παράλληλα, είσαι „πανταχού παρών” στα δρώμενα της Αυτοδιοίκησης, δεν χάνεις σχεδόν ποτέ εκδηλώσεις και συμμετέχεις σε ότι συμβαίνει. Πώς καταφέρνεις και τα προλαβαίνεις όλα; – Ξυπνάω πολύ νωρίς το πρωί και τρέχω όλη την ημέρα. Το επίπεδο της Ακαδημίας απαιτεί 4-5 ώρες καθημερινής μελέτης, το ξέρεις κι εσύ αυτό.Μετά είναι οι παρακολουθήσεις των μαθημάτων και παράλληλα οι δραστηριότητες στην Αυτοδιοίκηση. Αφιερώνω όμως χρόνο σ’ αυτά που μου αρέσουν, δεν έχω παράπονο. – Τι στόχους βάζεις για το μέλλον; Κάνεις όνειρα; – Θέλω να έχω μια καλή δουλειά..Θα με ευχαριστεί να διδάσκω σε παιδιά μουσική. Είναι αθώα πλάσματα τα παιδιά και σε γλυκαίνουν. Απ’ την άλλη, θέλω να μπορώ να δίνω χαρά στους ανθρώπους με τη μουσική μου. Βλέπω τριγύρω μου τους περισσότερους να περνούν δυσκολίες και προβλήματα. Θα με κάνει ευτυχισμένο αν μπορώ να προσφέρω κάτι με το παίξιμό μου. – Θα σε ενδιέφερε να διεκδικήσεις την προεδρία της αυτοδιοίκησης κάποια στιγμή στο μέλλον; – Αυτό είναι κάτι που το Σώμα μπορεί να το αποφασίσει. Μου λείπει η εμπειρία ακόμη, γι αυτό θα έλεγα ότι είναι νωρίς για κάτι τέτοιο, Αλλα αν μάθω τη δουλειά και είμαι έτοιμος τότε θα το σκεφτώ σοβαρά. – Σ΄ευχαριστώ για την κουβέντα μας, καλή επιτυχία στα σχέδιά σου! – Κι εγώ ευχαριστώ! 7 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Δρόμοι / Utak Határtalanul Kedves Honﬁtársaim! Ahogy előző hónapban láthattátok, rovatomban nem szeljük át az országhatárt, hanem azon magyar településekre látogatunk el, ahol görög kisebbségi önkormányzat működik. Utunk során igyekszem bemutatni Nektek a főbb és érdekesebb látványosságokat, valamint ﬁgyelmetekbe ajánlani néhány különleges helyi programot. Miliosz Kati cikke A múltkori, dél-magyarországi kiruccanásunk után vegyük északra az irányt, és látogassunk el Komáromtervei alapján épült bánhidai római katoli- paraszti élet eszközeivel. kus templom is, melyet 1885-ben szentel- Ha a pünkösd utáni hétvégén ejtjük útba tek fel. Ha már itt vagyunk, ne hagyjuk ki az Tatabányát, részt vehetünk a június 18-19 1873-ban épült római katolikus elemi népis- között, a Millenniumi Közparkban és a Csókola épületében bemutatott Oktatástörténeti nakázó-tó környékén megrendezésre kerülő Nyárköszöntő Fesztiválon. A Tatabánya Városi Gyűjteményt se. A Kossuth Lajos u. 10. szám alatt található az Önkormányzat és a Tatabányai Civil SzervezeElső Magyar Veterán Autó és Motorkerékpár tek által szervezett rendezvény 2007 óta kerül Múzeum, melyet Marczis Béla gyűjteménye lebonyolításra a Tavaszi Művészeti Fesztivál tesz ki. A legkorosabb példány 1935-ből szár- sémája alapján. Az idelátogatók olyan progmazik, több közülük megjárta a II. világhá- ramokon vehetnek részt, mint a főzőverseny, borút, illetve szerepelt különböző filmekben, fáklyás felvonulás, utcabál, különböző koncerEsztergom megye székhelyére, az ország sorozatokban. Egy-egy darab volánja mögött tek és számtalan egyéb szórakozási lehetőség egykori legnagyobb bányavárosába, a pedig ült Omar Sharif és Donald Sutherland is vár mindenkit. Kisgyermekes családoknak tatabányai földijeinkhez. ideális, hiszen nem marad el ilyenkor a kirakois. Ha pünkösd közeledtével egy kis kirándulásra Külön autóúton közelíthető meg a rend- dóvásár, büfék, a játszóház és a légvár sem. Az támadna kedvünk, ez a Budapesttől mindöszkívül szép kilátást biztosító Kőhegy, ahol a idei évvel új darabbal bővült a fesztivál repersze 56 km-re lévő város tökéletesen alkalmas város címerében is szereplő, vörösrézből toárja: a Csónakázó-tó parányi szigete egy egy kis vidéki felüdüléshez. Fővárosi induláskészült Turul-emlékmű magasodik. A madarat rendhagyó házasságkötő teremmé alakul át, sal erre mind busszal a Népligetből, illetve a Donáth Gyula elképzelése alapján emelték a ahol egy szerencsés párnak lesz alkalma egyDéli pályaudvarnál lévő Alkotás útról, mind honfoglalást lezáró, 907-ben lezajlott, Szva- bekelni. vonattal a Keleti, illetve Déli pályaudvarokról topluk morva fejedelem elleni bánhidai csata Ugyanezzel a dátummal, azaz június 18-án 18 is lehetőség nyílik. Akik pedig autóval indulemlékére, 1907-ben. A szobor Európa legna- órától másnap reggel 6 óráig kerül megrennak neki, legegyszerűbben az E60-as úton gyobb bronzmadara: szárnyainak fesztávol- dezésre az ország múzeumainak legrangoközelíthetik meg a várost. sága 14,8 méter és egy 12,5 méter hosszú sabb eseménye, a Múzeumok Éjszakája, melyA Vértes és a Gerecse közötti völgyben elteből természetesen Tatabánya sem maradhat Árpád-kardot tart a karmai között. rülő, ma kb. 70 ezer lakost számláló település Az emlékműtől kb. 100 méterre északra, a ki. Minden évben Szent Iván éjjelén a műkedkedvez a múzeumkedvelőknek. Ha mélyebsziklafalba mélyed a Szelim-lyuk. Ez a karsztos velőknek és kiállítás-látogatóknak lehetősében bele akarjuk ásni magunkat a város törbarlang 40 ezer évvel ezelőtt élt kőkorszaki gük nyílik éjjel is kedvenc alkotásaik megteténelmébe, ellátogathatunk a Szent Borbála emberek lakóhelye volt, ahol régészek ősem- kintésére. téren található Tatabánya Múzeumba. Az berek kőszerszámait, valamint elfogyasztott Kívánok mindenkinek kellemes időtöltést épület elsődleges feladata a megye 19-20. és kikapcsolódást, biztonságos utazást! állatok csontjait tárták fel. századi ipar- és társadalomtörténeti emlékHa időnk engedi, és már úgyis erre járunk, Tartsatok velem a következő hónapban is, anyagának a gyűjtése és bemutatása, különös az 1-es főúton haladva mindössze 2,5 km-rel mikor is a mediterrán hangulatú Szentendfigyelemmel a bányászat- és életmódtörtéTata irányába eljutunk Vértesszőlősre, mely rére látogatunk el! nettel kapcsolatos emlékekre. Olyan állandó az 1960-as években világhírnévre tett szert, kiállításokat tekinthetünk itt meg, mint pélmikor is kezdeti nyomok után Vértes László dául Tatabánya és környéke az őskortól a ősrégész vezetésével feltárták a kontinens várossá alakulásig vagy Boglár Lajos etnoegyik legrégibb, kb. félmillió évvel ezelőtt élt gráfus dél-amerikai néprajzi gyűjteménye, de ősemberének, Samunak a telephelyét. A terüha szerencsénk van és jól időzítettünk, akkor letet bemutatóhellyé alakították, és Magyar egy-egy érdekes időszaki kiállítást is elcsípheNemzeti Múzeum Vértesszőlős Őstelep névre tünk, illetve ha mindezt bármelyik hónap első keresztelték. A gazdag gyűjtemény darabvasárnapján tesszük meg, a múzeum ingyejaiként nem csak kőeszközöket, tűzhelyet és nes belépést biztosít. Jó időben ne hagyjuk táplálékok maradványait, de magának, Samu ki a Vágóhíd utcában lévő Szabadtéri Bányákoponyájának egy darabját és fogát is megszati Múzeumot sem, ahol ásvány- és szabadtekinthetjük. téri bányagép-kiállítás és egy mérnöki iroda A település egyéb látnivalói közé tartozik még berendezése látható, valamint 1994 óta a föld többek között a Fellner Jakab tervei alapján alatti bányatér is megtekinthető. készült római katolikus templom, a VértesMegér egy rövid kitérőt a Szent Gellért téren szőlősi Kisboldogasszony templom, valamint található, az 1800-as években Feszty Adolf az 1994-ben nyitott szlovák tájház és udvar a 8 ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Φόρος τιμής Γουλάρας Μιχάλης 1928-2011 Σ τις 7 Μαΐου πέθανε στη Βουδαπέστη ο παλαίμαχος αγωνιστής της ΕΑ και του ΔΣΕ, Μιχάλης Γουλάρας. Ο θάνατός του προκάλεσε μεγάλη θλίψη και οδύνη όχι μόνο στα μέλη της οικογένειάς του αλλά και σε όλους όσους τον γνώριζαν. Ήταν τίμιος και ειλικρινής, ντόμπρος και αλληλέγγυος απέναντι σε όλους γι’ αυτό και τον εκτιμούσαν και τον σέβονταν. Θα μας λείψει.. Γεννήθηκε στις 23 Απριλίου 1928 στο ιστορικό χωριό Αγ.Παντελεήμονας Πιερίας. Καταγόταν από αγροτική οικογένεια. Ήταν έξι αδέρφια,πέντε κορίτσια κι ένα αγόρι. Τη μάνα τους τη χάσανε σχετικά νέα, έτσι ανάγκαστηκαν από μικρή ηλικία όλοι τους να βοηθάν τον πατέρα τους στις αγροτικές και κτηνοτροφικές δουλειές. Γι’ αυτό και ο Μιχάλης τελείωσε μόνο την 5η τάξη του δημοτικού και στη συνέχεια βοσκούσε τα γιδοπρόβατά τους στις πλαγιές του Ολύμπου όπου είναι κτισμένο το όμορφο χωριό τους. Στα χρόνια της κατοχής, όπως είναι γνωστό, οι κάτοικοι των χωριών του Ολύμπου πρωτοστάτησαν στον αγώνα της εθνικής αντίστασης κατά των ξένων κατακτητών. Εκεί δημιουργήθηκαν τα πρώτα ένοπλα τμήματα των ανταρτών, εκεί είχαν τα λημέρια τους κι από κει εξορμούσαν και χτυπούσαν με τα όπλα τους, δίνανε μάχες στα χωριά της Θασσαλίας, στον κάμπο και στα βουνά εναντίον των γερμανο-ιταλών φασιστών και των συνεργατών τους. Σ’ αυτόν τον αγώνα πήρε μέρος και η μεγάλη οικογένεια των Γουλαραίων. Ο Μιχάλης, όπως και όλοι οι νέοι της ηλικίας του, οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και πρόσφερε τις υπηρεσίες του σ’αυτόν τον τίμιο αγώνα. Συνήθως τους χρησιμοποιούσαν ως συνδέσμους των οργανώσεων ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ-ΚΚΕ, με τα ένοπλα τμήματα εκτελώντας διάφορες αποστολές. Πολλές φορές μετέφεραν με τα ζώα τους τρόφιμα, ρούχα ακόμη και όπλα, όπου υπήρχε ανάγκη σε διάφορα τμήματα του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην περιοχή τους. Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, λόγω της τρομοκρατίας που εξαπέλυσε η μοναρχοφασιστική δεξιά εναντίον των αγωνιστών της ΕΑ, ανάγκασε και τον Μιχάλη να πάρει το δρόμο του βουνού και να καταταχτεί στο ΔΣΕ το 1947. Ο ίδιος είχε ξυλοκοπηθεί άγρια δύο φορές από φασιστικά συμμοριακά τμήματα. Πήρε μέρος σε πολλές και σκληρές μάχες και πολέμησε με το οπλοπολυβόλο σαν σκοπευτής παλικαρίσια τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό και τα τσιράκια του για τη λευτεριά, την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία του λαού μας. Στις επιχειρήσεις του Γράμμου με τον Εθνικό Στρατό το 1948, τραυματίστηκε βαριά χάνοντας το ένα του μάτι. Μετά τη λήξη του εμφυλίου τον Αύγουστο του ‚49 μεταφέρθηκε στην Ουγγαρία όπου του δόθηκε πολιτικό άσυλο. Στη Βουδαπέστη αποφοίτησε από τη διετή τεχνολογική σχολή και πήρε το δίπλωμα του καλουπατζή (szerszám készítő). Δούλεψε για μερικά χρόνια στο ηλεκτρικό εργοστάσιο Κλέμεντ Γκότβαλντ, Μετά στάλθηκε σε πολιτική σχολή της Δημοκρατικής Νεολαίας. Στη συνέχεια διετέλεσε περιφερειακό επαγγελματικό στέλεχος της Νεολαίας στον νομό Békéscsaba για αρκετά χρόνια. Επέστρεψε στη Βουδαπέστη και δούλεψε σε διάφορες επιχειρήσεις σαν εφαρμοστής. Σ’ όλα αυτά τα χρόνια της πολιτικής προσφυγιάς πρόσφερε τις κοινωνικές του υπηρεσίες στην οργάνωση των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων και στο ΚΚΕ που έγινε μέλος του το 1948 καθώς και στο ουγγρικό εργατικό κόμμα(MDP). Ήταν μέλος του κεντρικού συμβουλίου του Πολιτικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για πολλά χρόνια διετέλεσε πρόεδρος του ΠΣΕΟΥ στο 11ο διαμέρισμα όπου έμενε. Βοηθούσε όσο μπο- ρούσε στην επίλυση των προβλημάτων που απασχολούσαν τους συμπατριώτες μας. Ο Μιχάλης ήταν πολύ δραστήριος, εργατικός, προσηλωμένος στα καθήκοντά του. Σ’ όλη του τη ζωή στάθηκε αταλάντευτος, αλύγιστος στις ιδέες του, στα ιδανικά και οράματα του κόμματος. Το 1959 γνωρίστηκε και παντρεύτηκε με την ουγγαρέζα αγωνίστρια, συνεργάτις του, Κλάρα Ντιτάρη, με την οποία απόκτησαν δυο παιδιά, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Τα παιδιά τους έκαναν οικογένειες κι ήρθαν στον κόσμο και δυο χαριτωμένα εγγόνια τα οποία ο Μιχάλης τα λάτρευε και τα καμάρωνε. Διακαής πόθος του Μιχάλη ήταν ο επαναπατρισμός του στην Ελλάδα. Δυστυχώς το όνειρό του δεν πραγματοποιήθηκε λόγω ασθένειας στην σπονδυλική στήλη πριν 33 χρόνια που τον άφησε μισοπαράλυτο. Ωστόσο δεν το έβαλε κάτω. Αν και καθηλωμένος στην καρέκλα, με τη δυνατή θέλησή του και την επιμονή που τον διακατείχε, επισκεπτόταν κι έμενε τα καλοκαίρια στο αγαπημένο του χωριό. Εμείς όλοι που τον γνωρίζαμε, τον θαυμάζαμε για το κουράγιο και τη θέλησή του για τη ζωή και παραδειγματιζόμασταν απ’ αυτόν. Ο Μιχάλης ήταν αναγνωρισμένος απ’ την πολιτεία ως ανάπηρος πολέμου. Αγαπητέ μας σύντροφε και φίλε Μιχάλη, φεύγεις για πάντα από κοντά μας, όμως μας αφήνεις με ήσυχη τη συνείδησή σου πως έπραξες στο ακέραιο το καθήκον σου απέναντι στην οικογένειά σου και απέναντι στην πατρίδα. Εμείς, όσοι σε γνωρίζαμε από κοντά πολλές δεκαετίες, συνεργαστήκαμε και δουλέψαμε μαζί, οι φίλοι σου και οι συγγενείς σου, δε θα σε ξεχάσουμε ποτέ. Στέλνουμε τα συλλυπητήριά μας στην πολυβασανισμένη σου σύζυγο Κλάρα, στα παιδιά σου Ελένη και Γιάννη, στα αγαπημένα σου εγγόνια Νίκη και Γκάμπορ, στις αδελφές σου Φώτω και Σταματούλα, στη νύφη σας Ίλντικο, στον γαμπρό σας Άκος και σ’ όλους τους συγγενείς και φίλους όπου κι αν βρίσκονται. Αιώνια η μνήμη σου αξέχαστε Μιχάλη. Η κηδεία του θα γίνει την Παρασκευή 3 Ιουνίου και ώρα 12 στο νεκροταφείο Budafok, XXII. Temető u. 12. Θ. Ζιανός 9 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Οι ρίζες μας Οι βετεράνοι μας Κώστας Νεστορούδης Του Θανάση Ζιανού Σ τα τέλη της δεκαετίας του 1950 όταν άρχισε να εκκενώνεται το Dohánygyár, 74 οικογένειες συμπατριωτών μας εγκαταστάθηκαν σε δυο νεόκτιστες πολυκατοικίες, που χορήγησε το ουγγρικό κράτος, στις οδούς Hungária 86-88-90 και Szobránc 25 του 14ου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης. Η μια πολυκατοικία βρίσκεται απέναντι στην άλλη, που τις χωρίζει ένας αυλόγυρος, με δέντρα, λουλούδια, καθίσματα, με παγκάκια αναψυχής. Ανάμεσα στους 300 περίπου κατοίκους των δυο κτιρίων υπήρχαν πολλοί τραυματίες ανάπηροι, μεταξύ αυτών και πέντε αόμματοι. Ένας από αυτούς είναι ο παλαίμαχος αγωνιστής Κώστας Νεστορούδης, αυτόν θα σας παρουσιάσουμε σ’ αυτό το τεύχος. Όπως είναι γνωστό, ο πόλεμος έχει ως συνέπεια να προκαλεί μεγάλες καταστροφές στους ανθρώπους, χώρια οι υλικές ζημιές. Οι τραυματίες συνήθως είναι διπλάσιοι και τριπλάσιοι σε σχέση με τους νεκρούς. Πολλοί από αυτούς ζούνε σακατεμένοι, ανάπηροι σ’ όλη τους τη ζωή. Τραγική είναι η κατάσταση αυτών που έχασαν την όρασή τους, ζώντας μια ζωή στο σκοτάδι. Είναι να τους θαυμάζεις όλους αυτούς τους συνανθρώπους μας, για την αντοχή, την υπομονή και το κουράγιό τους, την θέλησή τους και την πίστη τους για τη ζωή και τον αγώνα. Στη συνάντησή μας στο σπίτι τους, με υποδέχτηκαν καλόκαρδα ο Κώστας, η γυναίκα του Julianna και η κόρη τους Παναγιώτα, που τους φροντίζει, και τους παρέχει κάθε βοήθεια που χρειάζονται. – Τι κάνεις, πώς τα πας με την υγεία σου; – Ευχαριστώ, όλο και δυσκολότερα, όσο περνάν τα χρόνια, όλο και πλη- 10 «... έχασα το φως, όμως δεν έχασα την πίστη μου στη ζωή και στον αγώνα» θαίνουν οι αρρώστιες, και μειώνονται οι σωματικές μας δυνάμεις. – Αυτό ισχύει για όλους τους υπερήλικους, τον διακόπτω. – Έτσι είναι σ. Θανάση, με τη διαφορά ότι ο τυφλός βασανίζεται όχι μόνο στα γεράματα, αλλά σε όλη του τη ζωή. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη υπομονή, καρτερικότητα, θέληση, ψυχραιμία και πίστη στις δυνάμεις σου και καμιά απογοήτευση, αν θέλεις να ζήσεις. – Αυτό είναι απόλυτα σωστό, και σας θαυμάζουμε για το κουράγιό σας και την υπομονή σας. Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο θα ήθελα να γράψω λίγα πράγματα για τη ζωή σου, για τους αγώνες σου, για το παρελθών σου. – Αν και δεν συνηθίζω να μιλάω για τον εαυτό μου, αφού εσείς το θεωρείτε χρήσιμο, σας διηγούμαι εν συντομία τη ζωή μου: Ονομάζομαι Κώστας Νεστορούδης, του Ευθυμίου και της Μαρίας. Γεννήθηκα τον Ιανουάριο του 1924 στο χωριό Χομνικό Νιγρίτας Σερρών από γονείς καπνοπαραγωγούς αγρότες. Μετά την αποφοίτησή μου από το εξατάξιο δημοτικό σχολείο εργαζόμουν στην καπνοκαλλιέργεια για την επιβίωσή της πολυμελούς οικογένειάς μας. Ήμασταν έξι αδέλφια, πέντε αγόρια και ένα κορίτσι, εγώ ήμουν στην ηλικία ο πέμπτος κατά σειρά. Στην περίοδο της γερμανο-ιταλικής και βουλγάρικης φασιστικής κατοχής οργανώθηκα πρώτα στην οργάνωση του ΕΑΜ, και το 1943 πέρασα στις γραμμές της ΕΠΟΝ. Τον Μάρτιο του 1944 κατατάχτηκα στο εφεδρικό ΕΛΑΣ και πήρα ενεργό μέρος σε μάχες που έδωσε το τάγμα του ΕΛΑΣ στην περιοχή Νιγρίτας ενάντια στους Γερ- μανούς και Βούλγαρους φασίστες μέχρι την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας λόγω της έκρυθμης κατάστασης που επικράτησε και της τρομοκρατίας που εξαπέλυσαν εναντίον μας οι παρακρατικές αντιδραστικές συμμορίες που δρούσαν στην περιοχή μας, πέρασα στην παρανομία, και τον Αύγουστο του 1946 κατατάχτηκα στις ένοπλες ομάδες καταδιωγμένων αγωνιστών, ενώ αργότερα τον Οκτώβριο του 1946 που δημιουργήθηκε ο ΔΣΕ υπηρέτησα στην περιοχή Νιγρίτας στο τάγμα του Φλόγα. Το Μάρτιο του 1949 τα τμήματα του ΔΣΕ Νιγρίτας πέρασαν στην περιοχή του Μπέλες. Εγώ με άλλους συναγωνιστές έμεινα στην περιφέρεια Νιγρίτας, και δρούσαμε σαν μεμονωμένες μονάδες. Στις 13 Αυγούστου του 1949 ύστερα από μάχη με ΜΑΥ-δες στο χωριό Κουπάτσι Νιγρίτας, καθώς αποσυρόμασταν, ο συμμαχητής μου μπάρμπα-Μητρούσης, από το χωριό Νίσκλεια, πάτησε νάρκη και κόπηκε το πόδι του, ενώ εγώ που ήμουν πίσω Μάιος 2011 • EΤΟΣ: 17° Οι ρίζες μας του τραυματίστηκα βαριά στα μάτια. Ο σύντροφος μπάρμπα-Μητρούσης υπέκυψε στα τραύματά του, πέθανε από αιμορραγία. Εμένα με μεταφέρανε στο Μπέλες, και στη συνέχεια στην Βουλγαρία σε κλινική της Σόφιας. Μετά από δίμηνη θεραπεία στάλθηκα μαζί με άλλους αντάρτες τραυματίες στη Βουδαπέστη σε οφθαλμολογική κλινική. Δυστυχώς το αποτέλεσμα ήταν να μείνω με απόλυτη τύφλωση. Έτσι από το 1949, 62 ολόκληρα χρόνια ζω στο σκοτάδι. Πέρασα πολύ δύσκολες ημέρες, ιδιαίτερα στους πρώτους μήνες της τύφλωσής μου, ωστόσο δεν απογοητεύτηκα, αλλά συμβιβάστηκα με τη νέα κατάσταση της υγείας μου. Αυτή ήταν η μοίρα μου, την υπόλοιπη ζωή να ζήσω αόμματος. Εξάλλου δεν ήμουν μόνο εγώ τυφλός, αλλά και δεκάδες άλλοι μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ εδώ στην Ουγγαρία. Πάντως όλοι μας καταβάλλαμε υπεράνθρωπες προσπάθειες να προσαρμοστούμε στο νέο περιβάλλον της ζωής μας. Χάσαμε το φως, όμως δεν χάσαμε τις ελπίδες και την πίστη μας στη ζωή και στον αγώνα. – Αγαπητέ σ. Κώστα, με συγκίνηση άκουσα και τη δικιά σου αφήγηση της ζωής σου, προσωπική μου γνώμη είναι, πως όλοι οι αγωνι- στές αόμματοι είναι πραγματικοί ήρωες, το ίδιο θα ‘λεγα και για τις συντρόφισσες της ζωής τους, που σ’ όλη τους τη ζωή τούς φροντίζουν. Σε παρακαλώ να μας πεις και λίγα λόγια για τη ζωή σου εδώ στην Ουγγαρία. – Στην Ουγγαρία ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κατοικούσα στο Ίδρυμα Τυφλών (Vakok Intézete) Βουδαπέστης, στην οδό Május 1 21 (τώρα Hermina út) του 14ου Διαμερίσματος, και το 1958 εγκαταστάθηκα εδώ που μένω τώρα. Εργαζόμουν έως τη συνταξιοδότησή μου στο εργοστάσιο KEFEGYÁR του Ζούγκλο μαζί με αρκετούς άλλους Έλληνες τυφλούς ή με μειωμένη την όρασή τους. Εκτός από την αμοιβή μας από τη δουλειά παίρναμε και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό αναπηρίας που μας χορηγούσε, και χορηγεί ακόμη, το ουγγρικό κράτος. Το 1953 παντρεύτηκα με την ουγγαρέζα Novák Julianna, με την οποία αποκτήσαμε την κόρη μας Παναγιώτα. Η κόρη μας παντρεύτηκε και μας χάρισε τον εγγονό μας Αλέξανδρο, που τον καμαρώνουμε. Η Julianna όταν παντρευτήκαμε, είχε ένα παιδί ενός χρόνου, το οποίο υιοθέτησα στο όνομά μου, τον Zoltán, που τον αναθρέψαμε μαζί με την κόρη μας. Μαζί περάσαμε δύσκολα αλλά και καλά χρόνια. – Με τα οικονομικά πώς τα βολεύ- εις; – Με δυσκολίες τα βγάζαμε πέρα, γιατί οι αόμματοι αντιμετωπίζουν τεράστιες οικονομικές δυσκολίες σε σχέση με τους υγιείς. Ευτυχώς, μετά από πάρα πολλές ενέργειες και διαδικασίες, η ελληνική πολιτεία μου αναγνώρισε την πολεμική μου αναπηρία και μου χορηγεί σύνταξη που για μένα είναι μια τεράστια οικονομική, αλλά και ηθική ικανοποίηση. Θα ‘θελα με την ευκαιρία να ευχαριστήσω όλους όσους βοήθησαν να λυθεί αυτό το πρόβλημα, και ιδιαίτερα την υπάλληλο της Ελληνικής Πρεσβείας, την κ. Στέλλα Ανθοπούλου, η οποία έδειξε μεγάλη ανθρωπιά και ευαισθησία απέναντί μου. Ακόμη και στο σπίτι μας ήρθε για να συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία – Αγαπητέ Κώστα, σ’ ευχαριστώ για τη συνέντευξη. Από μέρος των αναγνωστών του περιοδικού «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» σας εύχομαι υγεία, δύναμη, και μεγάλο κουράγιο για μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. – Κι εγώ σας ευχαριστώ. Σημείωση: ο σ. Νεστορούδης Κώστας με διάταγμά της ΠΔΚ της Ελεύθερης Ελλάδας ονομάστηκε υπολοχαγός πεζικού του ΔΣΕ. 11 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα 12 ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Πολιτιστική ατζέντα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος • Πέμπτη 2 Ιουνίου, ώρα:20.00 στην ταβέρνα ”Δημήτρης” Bp Eötvös u. 25/a. Κρατήσεις:+36 1 708-77-87 • Σάββατο 4 Ιουνίου, ώρα:14.00 στο Százhalombatta „Υπαίθριος Εορτασμός Εθνικοτήτων”, Szent István tér 3 • Κυριακή 5 Ιουνίου, ώρα: 19.00 „Υπαίθριος Χορός” στο Angyalföld, Bp XIIIο διαμ.μπροστά στην εκκλησία της οδού Babér . • Παρασκευή 10 Ιουνίου, ώρα: 20.00 στο “Ζορμπά” Bp VΙο διαμ. Podmaniczky utca 18. • Σάββατο 11 Ιουνίου, ώρα: 17. 00 „Ferencvárosi Juniális” στην μεγάλη παιδ.χαρά του κέντρου József Attila. Σε περίπτωση βροχής: στο Πολιτιστικό Κέντρο. Bp Toronyház utca 3/b. • Σάββατο 18 Ιουνίου, ώρα: 16. 00 „Υπαίθριο χορευτικό πρόγραμμα” στο Csepel • www.mydros.hu Kollonay Zoltán πιανίστας • Κάθε Τετάρτη του Ιουνίου, ώρα:19.30 στο Δημαρχείο του Hévíz • www.kollonay.hu Παλιό Μπουζούκι • Σάββατο 18 Ιουνίου στο Kisújfalu της Σλοβακίας • www.paliobuzuki.net Zευς • Κάθε Πέμπτη του Ιουνίου, ώρα: 19.00 στο “Γυράδικο” εμφανίζονται:το Φανάρι κι ο Σαράντης. Bp IIIο διαμ. Királyok útja és Pünkösdfürdő γωνία. • Κάθε Κυριακή του Ιουνίου, ώρα:13.00 στο „Γυράδικο” • www.zeus.hu Τζώρτζωγλου Γιώργος & Balkan Fanatik • Σάββατο 4 Ιουνίου, ώρα:18.30 στο Μίσκολτς „Φεστιβάλ Borsodi Fonó” • Παρασκευή 10 Ιουνίου, ώρα:18.30 στο Somogybabod „Φεστιβάλ Off Road” • Σάββατο 10 Ιουνίου, ώρα: 23.30 στο Alsóörs „Φεστιβάλ Harley-Davidson” • Παρασκευή 17 Ιουνίου, ώρα: 19.00 Klebelsberg Kultúr Kúria. Bp 1028 Templom utca 2. • Σάββατο 18 Ιουνίου, ώρα: 21.00 στο Ludas „Ημέρες Ludas” • Πέμπτη 23 Ιουνίου, ώρα: 22.00 στο Győrszentiván „Φεστιβάλ Nyári Napforduló” • Τετάρτη 29 Ιουνίου, ώρα:17.00 στο Σόπρον „Volt Fesztivál” Γ. Στεφανίδου και ορχήστρα • Πέμπτη 9 Ιουνίου, ώρα: 20.00 στο Κλαμπ Κωπηλασίας και Bowling, Bp IIIο διαμ. Nánási út 67. Κρατήσεις: +36 1 24003-55 Ταβέρνα • Σάββατο 3 Ιουνίου, ώρα:20.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Körösi Csoma του Kőbánya Xο διαμ. Előd u.1 ΧΟΡΟΣ Ελληνισμός • Σάββατο 3 Ιουνίου, ώρα:20.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Körösi Csoma του Kőbánya Xο διαμ. Előd u.1 • Σάββατο 18 Ιουνίου στο Kisújfalu της Σλοβακίας Χελιδονάκι • Παρασκευή 3 Ιουνίου, ώρα:18.00 „Υπαίθριος Χορός” στο Angyalföld, Bp XIIIο διαμ. Dagály utca 15. ΔΙΑΦΟΡΑ Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας • Παρασκευή 3 Ιουνίου, ώρα:18.00 „Κλείσιμο της σχολικής χρονιάς” 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Συμμετέχουν: το χορευτικό Χελιδονάκι και μαθητές του Μουσικού Σχολείου. Στο Κέντρο Νεότητας του Angyalföld, Bp XIIIο διαμ. Dagály utca 15. Χορωδία Καρυάτιδων • Σάββατο 3 Ιουνίου, ώρα:20.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Körösi Csoma του Kőbánya Xο διαμ. Előd u.1 ΘΕΑΤΡΟ Αθηνά Παπαδημητρίου • Παρασκευή 3 Ιουνίου, ώρα:19.00 „Μεσογειακή βραδιά” στην πιτσαρία La Guna. Bp 1144 Rákosfalva park 1 • Σάββατο 18 Ιουνίου, ώρα: 20.30 „Τροία” στο Sárvár • Παρασκευή 24 Ιουνίου, ώρα:20.30 „Honfoglalás” στο Szigetszentmiklós Sárgaház. ΕΚΚΛΗΣΙΑ • Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου & Στεφάνου, Ουγγρική Εξαρχία του Πατριαρχείου της Κων/λης Βp Vο διαμ. Váci utca 55. I. 1ος όροφος • Πέμπτη 2 Ιουνίου, ώρα:08:00πμ, της Αναλήψεως- Θ.Λειτουργία • Σάββατο 11 Ιουνίου, ώρα:18.00 Σάββατο προ της Πεντηκοστής, Ψυχοσάββατο-Εσπερινός • Κυριακή 12 Ιουνίου, ώρα: 10.00 στο Kecskemét „Εορτή της Πεντηκοστής” Θ.Λειτουργία μετά Δείπνου. • Δευτέρα 13 Ιουνίου, ώρα:08.00πμ, του Αγίου ΠνεύματοςΘ.Λειτουργία • Παρασκευή 24 Ιουνίου, ώρα: 08.00πμ Γέννησις του Αγ.Ιωάννη του Προδρόμου- Θ.Λειτουργία • Τετάρτη 29 Ιουνίου, ώρα:08.00πμ Αποστόλων Πέτρου και Παύλου- Θ.Λειτουργία Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: [email protected] 13 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα Συμπόσιο στην Αθήνα απ’ το Ινστιτούτο Ερευνών Το Ινστιτούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας στις 23 Μαρτίου 2011 διοργάνωσε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα συμπόσιο με τίτλο Ο ρόλος των Ελλήνων στην αστικοποίηση της Ουγγαρίας. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μέρος του εναρκτήριου λόγου του Διευθυντή του Ινστιτούτου, καθηγητή Νίκου Φωκά. (...)Στην πλειοψηφία των Ούγγρων καθετί το ελληνικό ξυπνά θετικές στερεοτυπίες. Αναμφίβολα στη δημιουργία και διατήρηση αυτών των θετικών στερεοτυπιών σε μεγάλο βαθμό συνέβαλλε η Ελλάδα και πριν από όλα ο ελληνισμός της Ουγγαρίας. Βέβαια ο σημερινός. Έχουμε να κάνουμε με μια ολιγομελή αλλά πετυχημένη κοινότητα με πλούσια και πολύπλευρη δράση. Το εν λόγω Ίδρυμα παραδείγματος χάριν ιδρύθηκε από την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας τον Δεκέμβριο του 2003. Η ίδρυσή του είναι μια νέα απόδειξη ότι αυτήν την στιγμή στην Ουγγαρία έχουμε να κάνουμε με ελληνισμό που βιώνει μια πολύχρωμη συλλογική ζωή. Ο ελληνισμός αυτός συντηρεί σχολεία, λειτουργεί πολιτιστικούς συλλόγους, εκδίδει βιβλία και περιοδικά. Το ξέρουμε πολύ καλά πως αυτή η πλούσια ζωή της κοινότητας συνδέεται με τους πρόσφυγες του εμφυλίου. Για αυτό το λόγο μια από τις πρώτες μας εκδόσεις ήταν η μετάφραση από τα ελληνικά του συλλογικού τόμου για τον Εμφύλιο το οποίο είχε ως αφετηρία ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν στο επιστημονικό συνέδριο το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με αφορμή τα πενήντα χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Όσον αφορά τώρα την πρώτη γενιά της μετεμφυλιακής διασποράς στην Ουγγαρία, κατά κύριο λόγο έχουμε να κάνουμε με αγροτικό πληθυσμό. Μειοψηφία αποτελούσαν διανοούμενοι όπως παρα- 14 δείγματος χάριν ο συγγραφέας Δημήτρης Χατζής, ο γλύπτης Μέμος Μακρής ή ο αρχιτέκτονας Θεοδόσιος Φωκάς. Οι δύο τελευταίοι στις 22 Δεκεμβρίου 1945 μαζί με άλλους περισσότερο από 130 Έλληνες επιβιβάστηκαν στο Ματαρόα και αναχώρησαν από τον Πειραιά. Οι άνθρωποι αυτοί μπόρεσαν να βρουν άσυλο στη Γαλλία. Ανάμεσά τους βρίσκονταν μερικοί από τους πιο μεγάλους Έλληνες διανοούμενους όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης ή ο Νίκος Σβορώνος. Ο Μακρής και ο Φωκάς μετά από διάφορες περιπέτειες τελικά βρέθηκαν στην Ουγγαρία. Με εξαίρεση λοιπόν μεμονωμένες περιπτώσεις, αναφερόμενοι στην πρώτη γενιά της μετεμφυλιακής διασποράς στην Ουγγαρία, κατά κύριο Μάιος 2011 • ΈΤΟΣ: 17° Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα λόγο εννοούμε αγροτικό πληθυσμό. Είτε φτάσανε μεγάλοι είτε σε παιδική ηλικία, η Ουγγαρία για τον πληθυσμό αυτόν ήταν η απαρχή μιας νέας ζωής. Δεν υποχρεώθηκαν απλώς να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους αλλά εξαναγκάστηκαν μέσα σε διάστημα λίγων ετών να αλλάξουν επάγγελμα, χαρακτήρα και τρόπο ζωής. Η ανάγκη ωστόσο μετατράπηκε σε δυνατότητα και ως κοινότητα μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν αυτήν την ευκαιρία. Από τις τάξεις των τότε Ελλήνων αγροτών και απογόνων τους αναδείχτηκαν εκπαιδευτικοί, αρχιτέκτονες, οικονομολόγοι, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, αναγνωρισμένοι αθλητές και καλλιτέχνες, μουσικοί, ζωγράφοι, γλύπτες, ηθοποιοί. Αυτό αποδεικνύει η βιογραφική συλλογή των Ελλήνων πτυχιούχων στην Ουγγαρία η οποία μόνο για τις δύο πρώτες γενιές συμπεριλαμβάνει πάνω από 400 ονόματα. πινακίδας του Σίμωνα Σίνα. Στην τελετή παρέστη ο κ. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, τότε πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Αναμφίβολα, αυτός ο ελληνισμός δεν προέρχεται από τους έμπορους μετανάστες του 18ου-19ου αιώνα. Από την δεκαετία του ‚90 όμως οι σημερινοί Έλληνες αναγνωρίζουν ως προγόνους τους και συνειδητοποιούν την τότε διασπορά των Ελλήνων εμπόρων. Για τον λόγο αυτό προχωρήσαμε το 2005 στη διοργάνωση συνεδρίου με τίτλο «Γέφυρα των Αλυσίδων – Ο ρόλος των Ελλήνων εμπόρων στην Αυστροουγγαρία». Το συνέδριο έλαβε χώρα στο μέγαρο της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών το οποίο σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτήθηκε από τον έλληνα μαικήνα Σίμωνα Σίνα. Χάρη στη συνεργασία μας με την Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών, τον Νοέμβριο του 2006 δόθηκε η ευκαιρία να τελεσθούν στο κτίριο γραφείων της Ακαδημίας τα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής Στη συνέχεια ο διευθυντής του Ινστιτούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας και ο Γενικός Γραμματέας της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών το Σεπτέμβριο του 2007 ιδρύσανε το Βραβείο Σίμωνα Σίνα. Το Βραβείο αυτό απονέμεται στους μεγαλύτερους σημερινούς χορηγούς της ουγγρικής επιστήμης. Η τελευταία γιορταστική τελετή και δεξίωση παρατέθηκε στο Μέγαρο της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών, και με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Σίνα συνδυάστηκε 15 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα με ένα επιστημονικό συνέδριο. Με την ε υ κα ι ρ ί α της απονομής το Ινστι¬τούτο Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας έκδωσε ένα πολυτελές δίγλωσσο λεύκωμα φωτογραφιών, αφιερωμένο στη ζωή του Σίμωνα Σίνα, ένα επίσης δίγλωσσο βιβλίο για τους Έλληνες της Πέστης και της Βούδας και ένα χάλκινο μετάλλιο με το πορτραίτο του Σίμωνα Σίνα. Ε ι κο νογρ αφ ώ ντας το είδος της κληρονομιάς με την οποία έχουμε να κάνουμε και για την οποία μπορούμε να αναφερόμαστε με υπερηφάνεια, αντί εισαγωγής του συνεδρίου, θα σας παρουσιάσω ένα απόσπασμα από την επιστολή που έγραψε ο Σίμων Σίνας στην Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών . „Αξιότιμοι Εταίροι της ουγγρικής επιστημονικής Εταιρίας, Η Γνώση είναι δύναμη — δύναμη η οποία αφ’ ενός μεν κατάγει όλο και περισσότερες νίκες επί της άψυχης Φύσεως χάρη στις έρευνες και τα επιτεύγματά της, καθιστώντας τη Φύση τρόπον τινά υποτελή της, και αφ’ ετέρου, διαλύοντας ως φωτοβόλος πυρσός ολίγον κατ’ ολίγον το σκότος της αμάθειας και των προλήψεων στον κόσμο του πνεύματος και του ήθους, επάγεται, μέσω της ανάπτυξης του νου και του εξευγενισμού της καρδιάς, την κατανόηση και αγάπη της Αλήθειας, συνάμα δε, θεραπεύει τα δεινά που επιφέρουν οι στερήσεις της κοινωνίας, υψώνοντας τοιουτοτρόπως το άτομο, το έθνος αλλά και το όλο ανθρώπινο γένος στην τελειότητα και την ευδαιμονία, αγαθά τα οποία ο Δημιουργός σκοπούσε να επιδαψιλεύσει στα νοήμονα πλάσματά του επί της γης, εφ’ όσον μπορούν και θέλουν να κάνουν συνετή χρήση των χαρισμάτων 16 με τα οποία τα περιέβαλε.” Υπάρχει δηλαδή μια τεράστια κληρονομιά την οποία η σημερινή Ελληνική μειονότητα της Ουγγαρίας θα έπρεπε, και όπως ήδη είδαμε προσπαθεί, να ενσωματώσει στη δική της εθνοπολιτισμική ταυτότητα σαν μια δικιά της Ελληνική παράδοση. Από αυτό όμως προκύπτει η δυνατότητα και χρησιμότητα μιας παράλληλης ιστορικής και κοινωνιολογικής έρευνας. Και αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός πως μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ουγγαρία από τις τάξεις της σημερινής Ελληνικής μειονότητας αναδείχτηκαν επιτυχημένοι έμποροι και επιχειρηματίες, προκύπτει η δυνατότητα μιας συγκριτικής ανάλυσης των δύο Ελληνικών μειονοτήτων. Βέβαια η διαφορές μεταξύ των δύο περιπτώσεων είναι τεράστιες. Αντίθετα με τη πρώτη εμπορική διασπορά, ο μετεμφυλιακός Ελληνισμός της Ουγγαρίας δεν είχε πραγματοποιήσει στρατηγικές επιλογές αναφορικά με τον τόπο μετανάστευσης. Στην αφετηρία της είναι καθαρά πολιτική προσφυγιά και όχι εμπορική μετανάστευση. Γνωρίζουμε βέβαια πως και στις προηγούμενες περιπτώσεις μπορούμε να διαπιστώσουμε προγενέστερο βίαιο γεγονός. Η καταστροφή της Μοσχόπολης όπως και ο εμφύλιος λειτούργησε συχνά ως σημείο αναφοράς της συλλογικής ιστορικής μνήμης. Ξέρουμε πολύ καλά πως στην περίπτωση της πρώτης διασποράς η θρησκευτική διαφοροποίηση αποτελούσε το κύριο αναγνωριστικό στοιχείο της ομάδας. Αυτό δεν ισχύει για τον μετεμφυλιακό Ελληνισμό. Το ζήτημα της διγλωσσίας και γλωσσικής αφομοίωσης όμως η οποία μπορεί να περιπλέξει τα διαχωριστικά χαρακτηριστικά μιας εθνικής ομάδας είναι κοινά χαρακτηριστικά των ομάδων αυτών. Θα έπρεπε να ερευνηθεί σε ποιο βαθμό οι σημερινοί Έλληνες της Ουγγαρίας παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά μιας κλειστής κοινωνικής ομάδας, και στη συντήρηση της ομάδας τί ρόλο παίζει η αναπαραγωγή κοινών πολιτισμικών προτύπων.(...) Πώς η αλληλεξάρτηση συσπειρώνει τους εμπόρους, και τί ρόλο παίζει σήμερα στην οργάνωση των εμπορικών δικτύων.(...) Αγαπητοί συνάδελφοι. Οι ερωτήσεις θα μπορούσαν να συνεχιστούν, αλλά εδώ πρέπει να ολοκληρώσω. Είμαι σίγουρος πως η έρευνα του Ελληνισμού της Ουγγαρίας έτσι πια στον ενικό, εκτός από την απαιτούμενη απόλαυση, μπορεί να μας προσφέρει πάρα πολλά ιστορικά και κοινωνιολογικά επιτεύγματα και με την ελπίδα αυτή, εύχομαι να έχουμε μια επιτυχημένη συνεδρίαση. ΜΑιΟς 2011 • ΈΤΟς: 17° Νέοι Το Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών στη Βουδαπέστη Τ ο διεθνές συνέδριο μαθητικών μοντέλων εργασιών του ΟΗΕ με την ονομασία Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών φιλοξενήθηκε στη Βουδαπέστη από τις 15 ως τις 19 Απριλίου. Στο συνέδριο πήραν μέρος μαθητές ηλικίας 12-18 ετών,από όλες τις γωνιές του πλανήτη και πιο συγκεκριμένα από 15 χώρες και 32 σχολεία. Το Eötvös Gymnazium είχε την οργάνωση αυτού του πολυπολιτισμικού φόρουμ, ενώ ο δήμαρχος της πόλης, Ίστβαν Τάρλος, άνοιξε με χαιρετισμό του τις εργασίες. Το Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών είναι ένα εκπαιδευτικό συνέδριο-προσομείωση των οργάνων και των εργασιών του ΟΗΕ. Για λίγες μέρες οι μαθητές αναλαμβάνουν τον ρόλο διπλωματών, ερευνούν τα διεθνή ζητήματα της επικαιρότητας, δημιουργούν συμμαχίες και προτείνουν λύσεις με την μορφή ψηφισμάτων. Δέκα επιτροπές συστήθηκαν οι οποίες είχαν πλήθος θεμάτων για ν’ ασχοληθούν όπως: – Ο ρόλος της επιστήμης και της τεχνολογίας (ψηφιακός πόλεμος, δορυφόροι, βιολογικός πόλεμος) -Εναλλακτικές λύσεις και καθήκοντα στη μείωση της παγκόσμιας φτώχιας – Πιθανές λύσεις στο πρόβλημα της πρόσβασης στο πόσιμο νερό – Δικαιώματα ομοφυλοφίλων – Οι πιθανότητες επίλυσης της διένεξης μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας με ειρηνικό τρόπο. Βέβαια στόχος αυτών των συζητήσεων δεν ήταν η επίλυση των διεθνών συγκρούσεων αλλά η ανάπτυξη ποικίλων μεθόδων επικοινωνίας και κριτικής σκέψης, η εξάσκηση της αγγλικής γλώσσας και η δημιουργία σχέσεων. Την Ουγγαρία εκπροσώπησε, μαζί με άλλους σπουδαστές, η Καλλιόπη Νάγκι απ’ το σχολείο Eötvös, μαθήτρια και του 12τάξιου σχολείου ελληνικών, ενώ από την Ελλάδα πήρε μέρος το 1ο Γενικό Λύκειο Νέας Μάκρης. Β. Α. 17 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Επίσκεψη του Βασίλη Βασιλικού στην ΑΕΟΥ 18 ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Μορφές Τ Ο Β. Βασιλικός στο Φεστιβάλ βιβλίου ην Ελλάδα εκπροσώπησε ο γνωστός συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός στις εκδηλώσεις του 18ου Διεθνούς Φεστιβάλ Βιβλίου της Βουδαπέστης που πραγματοποιήθηκε από 14-17 Απριλίου στην ουγγρική πρωτεύουσα, το οποίο φέτος ήταν ειδικά αφιερωμένο στη λογοτεχνία της Ευρώπης, με αφορμή την τρέχουσα Προεδρία που ασκεί η χώρα στην ΕΕ, φιλοξενώντας συγγραφείς από τις 27 χώρες-μέλη. Ο κ. Βασιλικός τόνισε την καταγωγική σχέση του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού με την αρχαία ελληνική γλώσσα, η οποία έχει δανείσει πληθώρα λέξεων και εννοιών στις ευρωπαϊκές γλώσσες. Υπενθύμισε το μύθο της Ευρώπης και την απαγωγή της από το Δία, ως ιδρυτικού μύθου αυτής της σχέσης αρχαίου Ο ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού, αναφέροντας παραδείγματα λέξεων όπως η «πολιτική», ο «πολιτισμός», που προέρχονται από την αρχική έννοια της αρχαίας πόλης, σε αντίθεση με τον «ιδιώτη» που είναι ο άνθρωπος ο μη ασχολούμενος με τις κοινές υποθέσεις, όπως χρησιμοποιείται σήμερα, η «τηλεόραση», το «τηλέφωνο» κ.α. Ο Έλληνας συγγραφέας υποστήριξε ότι υπάρχουν ομαδοποιήσεις της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας ανάλογα με τα κοινά τους στοιχεία, δεν μπορεί όμως να θεμελιωθεί κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα στη λογοτεχνία, καθώς κάθε εκπρόσωπος της, είναι εκπρόσωπος της γλώσσας του και των ιδιαίτερων πολιτιστικών χαρακτηριστικών της κάθε εθνικής πολιτισμικής παράδοσης. Στο πλαίσιο της επίσκεψης του ο κ. γνωστός συγγραφέας, λίγο πριν την έναρξη του Φεστιβάλ συναντήθηκε με τη Σάρα Σταματέκου κι απάντησε στις ερωτήσεις που του υπέβαλλε.. – Η Θάσος, τόπος καταγωγής σας, αποτελεί τουριστικό προορισμό για τους Ούγγρους. Τι συμβολίζει η Θάσος για εσάς; Β. Βασιλικός συναντήθηκε με τον Έλληνα Πρέσβη κ. Γεωργιλέ, τον Πρέσβη της Κύπρου κ.Τσάμπερλαιν, τον Πρόεδρο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Κοράνη και τον Διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών, καθηγητή Ν. Φωκά, ενώ επισκέφθηκε το κτήριο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας όπου έγινε δεκτός με ιδιαίτερα θερμή υποδοχή εκ μέρους των εκπροσώπων της, οι οποίοι του επισήμαναν τη σημασία που είχε για τη διατήρηση της σχέσης τους με την Ελλάδα τη δεκαετία του ’60, το μυθιστόρημα «Ζ». Την παρουσίαση ελληνικής βιβλιοθήκης στο περίπτερο της ΕΕ, είχε οργανώσει το Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βουδαπέστη σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. – Η Θάσος αποτελεί τόπο αφετηρίας, προορισμού και άφιξης για εμένα. Στο βιβλίο μου, «Καθ’οδόν», αποτυπώνεται το εύρος της συναισθηματικής επιρροής που ασκεί το νησί επάνω μου. Για παράδειγμα, στις «Τρείς γυναίκες» η ιστορία της Ρούλας όσον αφορά τον τόπο και τα πρόσωπα είναι εμπνευσμένη εξολοκλήρου από το νησί χωρίς να αποτελεί την μοναδική περίπτωση. Το νησί λοιπόν, δίκην μούσας, τροφοδοτεί δημιουργικά την σκέψη μου. Ένα από τα πιο τονωτικά μου όνειρα είναι να σκέφτομαι το νησί. – Πείτε μας την άποψή σας για την κατάσταση της Ελλάδας αυτή τη στιγμή εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. – Οι απαρχές του Ελληνικού κράτους αποτελούν τις ρίζες της παρούσας κρίσης στη χώρα μας. Η Ελλάδα είχε τρείς χαμένες ευκαιρίες με τον Καποδίστρια, τον Τρικούπη και τον Βενιζέλο για να αλλάξει τον ρου της ιστορίας της και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο με τον Εμφύλιο χάθηκε μια ακόμη ευκαιρία. Μετά την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα ζούσε σε μια επίπλαστη ευδαιμονία. Με την είσοδο της στο ευρώ δεν υπάρχει εθνικό νόμισμα για να υποτιμηθεί και η Ευρώπη δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων ώστε να στηρίξει την Ελλάδα. Ωστόσο, είμαι αισιόδοξος, ο Ελληνικός λαός έχει μεγάλες αντοχές και θα βγεί από αυτή την πρωτόγνωρη κρίση. 19 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα 2 της Νικολέττας Μήλιου 1 fő, ennyien alkotják a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának testületét. 21 ember, akik a kisebbségi önkormányzati választások eredményeképpen a hazai görögség képviselőiként a magyarországi görögséget érintő legfontosabb kérdésekben döntenek. 21 görög képviselő, akiket nem ismer feltétlenül mindenki, akik nevének említése hallatán valakinek csak az arca rémlik, megint másnak viszont a családneve cseng ismerősen… Új sorozatomban minden hónapban egy kollégámmal beszélgetek, azzal a céllal, hogy a kedves Olvasók megismerkedhessenek velük közelebbről, megismerjék a gondolataikat, céljaikat, valamint azt a munkát, amit közvetlen környezetükben, illetve az országos testület tagjaként végeznek. Második beszélgetőtársam Ondok Lászlóné Pecas Katalin, a Miskolci Görög Kisebbségi Önkormányzat és a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselője. – Az első kérdésem a klasszikus kérés: mesélj magadról! – Miskolcon születtem, görög szülők gyermekeként. Idősebb testvéreim az első iskolai éveiket a Dohánynyárban és Balatonalmádiban töltötték, én mint legkisebb gyerek, már itt, Miskolcon nőttem fel. Férjnél vagyok, van egy gyönyörű lányom és egy 9 éves unokám. Egy biztosítótársaságnál dolgozom immáron 12 éve, de korábban más területen is kipróbáltam magam: egy miskolci görög salátabárt vezettem. – Mire emlékszel a gyerekkorodból? – Szerencsés vagyok, hiszen csodálatos gyerekkorom volt. A miskolci görög kolónia a Torontáli utca környékén élt, nagyon összetartó közösség volt a miénk. A szüleink minden héten összegyűltek a görög klubban, így mi, görög gyerekek is sokat lehettünk együtt, a karácsonyokat, a szilvesztereket, a húsvétokat pedig az egész kolónia együtt ünnepelte. Nagyon aktív volt a közösségi életünk, volt például görög tánccsoportunk, sőt, még görög táncversenyen 20 21 is részt vettünk Beloianniszban. Természetesen jártunk görög iskolába is, az általános iskolai bizonyítványunkban szerepel, hogy részt vettünk görög nyelvoktatáson. Rendszeresen voltak színielőadások is, amelynek szereplői a görög közösség tagjai közül kerültek ki. – Te is táncoltál? – Hogyne, az egész családunk aktív résztvevője volt a görög programoknak. Azt kell, hogy mondjam, noha nagyon szegények voltunk, boldog volt a gyerekkorunk, mivel a szüleink arra törekedtek, hogy mi, gyerekek semmit ne érezzünk meg se a szegénységből, se azokból a problémákból,amivel ők nap mint nap megküzdöttek. Mindent megadtak nekünk, amit csak tudtak, akkor is, ha ez rengeteg plusz munkába, túlórába került. – Milyen sűrűn jutottatok ki Görögországba? – Sajnos ez akkor egyáltalán nem volt jellemző, én 29 éves voltam, amikor a kislányommal együtt először kijutottunk Görögországba. Felejthetetlen élmény volt, sosem felejtem el, Athénba repültünk. Akkor körbejártuk Görögországot északtól délig, magamba akartam szippantani mindazt, amit addig nem érezhettem. Hihetetlenül megható élmény volt, hogy ezen az utazáson, az egyik unokatestvérem segítségével eljuthattam a szüleim falujába, amely Florina mellett található. Édesanyám megkért, hogy gyújtsak meg egy gyertyát a szülei sírjánál, ennek nagy büszkeséggel tettem eleget. Ez volt az első görögországi utazásom, azóta pedig, amikor csak tudunk, hazajárunk. – Mesélted, hogy korábban egy görög salátabárt vezettél a városban. Akik ismernek Téged, tudják, hihetetlenül jól főzöl. Mikor váltál a főzés szerelmesévé? – A folyamat már a gyerekkoromban megindult, ugyanis nálunk a családi munkamegosztás úgy nézett ki, hogy a fiútestvéreim a takarításban, a nővérem a mosásban, én pedig a konyhában segédkeztem. Édesanyám kezdetben zömmel a görög hagyományoknak megfelelően főzött, de lelkesen cserélgette a receptjeit a magyar szomszédainkkal, illetve a munkatársaival, így a görög konyhánkba folyamatosan begyűrűztek a magyar ételek is. Ahogy nőttem, egyre kíváncsibbá váltam a főzés tudománya iránt. Persze a dolog nálam is egy-egy elrontott rizzsel, tésztával kezdődött, de szépen lassan, ezeken túllépve, autodidakta módon kezdtem el fejleszteni a tudásom. Az ízeket a mai napig saját magam kísérletezem ki. Ezután jött a felkérés a görög salátabár vezetésére, ami viszont hosszútávon túl megterhelő volt számomra. A főzés, mint szerelem viszont megmaradt, és amellett, hogy háziasszonyként otthon rendszeresen főzök, nagyobb családi rendezvények szakácsa is én vagyok, sőt, számos meghívást is kapok, rendszeresen közreműködöm például az Egri Görög Települési Önkormányzat görög gasztronómiai estjeinek kivitelezésében, amit nagyon szeretek. A visszajelzések ott is mindig pozitívak. – Mi a specialitásod? – Nem tudom ezt igazán kiemelni, azokat kellene megkérdezni, akik szeretik a főztömet. Nagyon szere- Μάιος 2011 • EΤΟΣ: 17° Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα tem a különféle görög salátákat, sülteket elkészíteni, a görög és a magyar konyha különlegességeit egyaránt. – Hogyan váltál aktív résztvevőjévé a kisebbségpolitikai életnek? – Nekem nem ez az első ciklusom, 1998 és 2002 között már tagja voltam a görög önkormányzatnak Miskolcon. 2002 után egy kis szünet következett, de 2010-től ismét képviselője lettem a Miskolci Görög Kisebbségi Önkormányzatnak, 2011 februárjától pedig a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának is. – 2010-ben lezajlottak a települési kisebbségi önkormányzati választások. Kik alkotják jelenleg a Miskolci Görög Kisebbségi Önkormányzat testületet? – Négyen vagyunk, Harsányi Józsefné elnökkel, Juhász Sándorné alelnökkel és Kiriosz Judit képviselővel alkotjuk a testületet. Összetartó csapat vagyunk, politikai hozzáállás nélkül arra törekszünk, hogy összefogjuk a görög közösséget, és a szűkös anyagi helyzetünk ellenére megtarthassuk az előirányzott programjainkat: mindezek elősegítésére folyamatosan pályázunk. – Mi a helyzet a görög nyelvoktatással? – Büszkeséggel mondhatom, hogy sikeresen működik a 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola miskolci tagozata, idén már három, tavaly öt tanulónk tett sikeres nyelvvizsgát. Iskolatitkárunk, Harsányi Józsefné lelkesen viseli gondját az iskolának és a diákjainknak. Pályáztunk a táboroztatásra is, ezáltal próbáljuk meg ösztönözni a gyerekeket, hogy járjanak a görög iskolába. Tapasztalatból mondhatom, hogy egy-egy sikeres tábor után mindig több diák iratkozik be az iskolába. Hányszor van oktatás? Hetente kétszer, délután 2-től 6-ig. Összesen 15 diákunk van, akik 6 és 18 év közöttiek, de szerencsére mindig van utánpótlás. Rendszeresen felke- ressük az óvodás korú görög származású gyerekeket is, hogy iskoláskorba lépve csatlakozzanak a görög iskolához. – Említetted a táborokat. Kiutaztok Görögországba, vagy belföldi táborokat szerveztek? – Sajnos Görögországba a szűkös költségvetés miatt saját szervezésben nem jutunk ki, így belföldre szervezzük meg a táborainkat. Miskolc környéke szerencsés földrajzi adottságokkal rendelkezik, hiszen itt magasodik a Bükk-hegység, ami alkalmas terület egy-egy ilyen rendezvény lebonyolítására. – Ha megnyeritek a pályázatot, illetve sikerül anyagi forrást szereznetek a görög tábor megszervezésére, mire számíthat, aki részt vesz ezen a rendezvényen? – Fontosnak tartom leszögezni, hogy ez elsősorban görög nyelvi és kulturális tábor, ahová elutazna velünk egy görög nyelvtanár is, hiszen a tábor egyik legfontosabb programja a görög nyelvoktatás lenne, amelyre a délelőtti órákban kerülne sor. Déltől estig pedig görög vetélkedőket, játékokat szerveznénk, illetve kirándulásokat tennénk a Bükkbe, végigjárnánk a barlangokat, madárleseket, este pedig tábortűz körül táncolnánk, énekelnénk. Hangsúlyos szerepet kapna a görög táncoktatás is, amelynek lebonyolítására a hazai görög származású táncosok közül szeretnénk felkérni valakit. – Milyen egyéb programot szeretnétek még megvalósítani ebben a ciklusban? – Amit rendszeresen megszervezünk, és nagyon nagy sikere van, az a március 25-ei görög nemzeti ünnep, idén viszont a már korábban említett anyagi problémák miatt sajnos nem került rá sor, viszont részt vettünk a budapesti, illetve az egri rendezvényen is. Nagyon sajnálom, hogy Miskolcon külön nem tudtunk ünnepelni, mert az idősebb generáció tagjai már nem tudnak messzebbre elutazni. Rendszeresen megtartjuk a húsvétot, valamint van családi napunk is, amit a Csanyik völgyben szoktunk megrendezni, ahol bográcsozunk, valamint sportprogramokon veszünk részt. Tartjuk a kapcsolatot a vidéki görög közösségekkel is, leggyakrabban a beloianniszi, illetve az egri rendezvényeken veszünk részt. Rendszeresen tartunk Mikulás- és karácsonyi estet: az iskola diákjai ilyenkor egy kis műsorral kedveskednek az idősebb generációnak. Szeretnénk feléleszteni a tánccsoportunkat, ami sajnos azért merült átmenetileg feledésbe, mert a táncosaink más városokba mentek továbbtanulni. – 2011 óta a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának a képviselője is vagy. Ezen belül melyik Bizottságban dolgozol? – A Pénzügyi Ellenőrző Bizottság tagja vagyok, mivel pénzügyi végzettségem is van. Az 1998-2002-es ciklusban is tagja voltam az országos testületnek, tehát nem új nekem ez a munka. Nagyon örülök a lehetőségnek, hiszen ezáltal összekötő kapocs lehetek a miskolci és az ország többi görögje között, hiszen vallom, hogy akkor tudunk nagy dolgokat véghezvinni, ha együttműködünk egymással. – Köszönöm, hogy beszélgettünk! Névjegy: Ondok Lászlóné Pecas Katalin Miskolci Görög Kisebbségi Önkormányzat E-mail: [email protected] 21 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα Σ Τα ελληνικά στοιχεία της Nyíregyháza και της περιφέρειάς της την περιφέρεια της Nyíregyháza αρκετά γεωγραφικά ονόματα θυμίζουν τους Έλληνες: βόρεια από τη Nyíregyháza το Görögszállás (Ελληνική Στέγη), στα σύνορα του Hajdúdorog τo Görögkút (Ελληνική Βρύση), και στην περιοχή Büdszentmihály του Dr. Diószegi György Antal cikke Tiszavasvári τo Göröglapos (Ελληνική Επιφάνεια). Στα μέσα του 18ου αιώνα χαρακτηριστική δραστηριότητα ήταν η αγο- πολλαπλά νήματα μ’ αυτό το νομό: ραπωλησία ζώων, καθοδηγημένη η γραπτή αιτιολογία του ευγενιαπό τις ελληνικές κομπανίες της κού διπλώματός τους (που συμπεΟυγγαρίας. Είναι ελληνικό στοι- ριλαμβάνει και το οικόσημο) που χείο στη Nyíregyháza επίσης ότι το εκδόθηκε στη Βιέννη στις 21 Μαΐου 1738 η Teleki Ádámné Wesselényi 1802 βεβαιώνει ότι ο Έλληνας από Zsuzsanna υπέβαλε μήνυση στη το Tokaj, ο Παπαδήμος Χάρης / νομαρχία εναντίον του ενοικιαστή Szerviczky György χάρισε χαλκό Görög Lázár Demeter και των συνε- στους ευγενούς επαναστάτες του ταίρων του από τη Nyíregyháza, νομού Szabolcs, και χορήγησε χρήσχετικά με μια υπόθεση μίσθωσης. ματα για πολεμικές επιχειρήσεις Το 1745 το όνομα του Görög Lázár από τα διάφορα αρχοντικά εισοDemeter προέκυψε ξανά σε σχέση δήματά του. Έγινε αρκετά πλούμε μια νομική διαφωνία. Γνωστός σιος κτηματίας ήδη στο τέλος του Έλληνας της Nyíregyháza ήταν και 18ου αιώνα: στο νομό Szabolcs στο Tiszaeszlár (μαζί με πρόβατα, βοοο Batiztuta Jakab. ειδή και άλογα) μίσθωσε μεγάλες Μνημόσυνο του Dogaly: από τον Το λιανικό εμπόριο ήταν χαρα- εκτάσεις, όπου και μετακόμισε για τοίχο ενός κτιρίου (πιθανόν σιτοκτηριστική δραστηριότητα των αγροτικούς σκοπούς. Αφού ήταν βολώνα) βρέθηκε στο Μουσείο παλιών Ελλήνων της Ουγγαρίας. άνθρωπος οικονομικός και εργαVasvári Pál του Tiszavasvári. Έκαναν εμπόριο κομπανίας, που τικός, σε πέντε – έξι χρόνια κατάσημαίνει ότι τους χαρακτήριζε φερε να εξοικονομήσει μια περι- του Tokaj τον έθαψαν στο Büd η μορφή εταιρικής επιχείρησης: ουσία περίπου 20.000 φιορινιών. (Tiszabüd, σήμερα Tiszavasvári). Η συνήθως 2-3 έμποροι συνεταιρί- Σημαντικά ίχνη βρίσκονται των επιγραφή του μνήματός του στο σθηκαν με κάποιο καταμερισμό Ελλήνων Χάρης/Szerviczky από Tiszavasvári είναι η εξής: «Ο εξοχότης εργασίας. Ο ένας προμηθευ- το Tokaj σήμερα στη Nyíregyháza: τατος Büdi Dogály János απεβίωσε όταν το εμπόριο, ο άλλος εμπο- παλιά ενθύμια βρίσκονται σήμερα στις 17 Μαΐου 1837, η Σύζυγός του ρευόταν επί τόπου, ενώ ο τρίτος σ’ αυτήν την πόλη. Τα στολίδια εξοχότατη Papp Julianna απεβίωσε περιόδευε στα γύρω χωριά με τον της ορθόδοξης εκκλησίας της στις 9 Δεκεμβρίου 1843. Ευλογηαραμπά του. Για την ασφάλεια της Nyíregyháza, ο βωμός Szerviczky μένα τα λείψανά τους.» μεταφοράς των εμπορευμάτων, που ετοιμάστηκε το 1804 για την Τα μέλη της ελληνικής οικογένειας αρκετοί συνασπίστηκαν δημιουρ- ελληνική εκκλησία του Tokaj και Dogály ήταν επίσης έμποροι στο γώντας καραβάνια, και διασφαλί- αρκετά εικονίδια (του Szerviczky Tokaj (άνηκαν στους χτίστες της όμορφης ελληνικής εκκλησίας του ζοντας ένοπλη συνοδεία ξεκίνησαν και του Kalona). τόπου, που υπάρχει μέχρι σήμερα), για τους υπεραστικούς εμπορικούς τους δρόμους. Στη Nyíregyháza Στο Tiszavasvári, που βρίσκεται και μετά έγιναν οι πιο σημαντιενοικίασαν και δυο αρχοντικά κοντά στη Nyíregyháza, υπάρχουν κοί γαιοκτήμονες του Tiszabüd καταστήματα μετά από την εποί- κι άλλα ενθύμια που σχετίζονται (σήμερα Tiszavasvári). Το 1798 ο Dogali János δραστηριοποιούκησή τους. Στα χρόνια του 1760 και με το Tokaj. ταν ως αρχιδικαστής της ελληένας Έλληνας έμπορος ήρθε εδώ Στις 6 Μαΐου 1837, σε ηλικία 81 νικής κοινότητας στο Tokaj. Οι από το Tokaj. χρονών απεβίωσε ο Dogály János, Έλληνες Dogály János και Dogály Η μια ελληνική οικογένεια από το γαιοκτήμονας του Büd. Ο Popovics Konstantin (ως ορθόδοξοι από το Tokaj το 18ο αιώνα συνδέθηκε με György και ο Kallona Ignác, ιερέας Nyírbátor) πήραν δίπλωμα ευγε- 22 Μάιος 2011 • EΤΟΣ: 17° Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα νείας με οικόσημο το 1793. Το κτήριο της εξοχικής κατοικίας Dogály, που υπάρχει μέχρι σήμερα, έχτισαν τα αδέλφια Dogály το 19ο αιώνα: το οικοδόμημα είναι αρχιτεκτονικό αριστούργημα των καστέλων του κλασικού ρυθμού και αποτελείται από πέντε τμήματα. Το κτήριο, καθώς και η σφυρήλατη σιδερένια πύλη του αποτελούν σημαντική αξία που πρέπει να προστατευτεί. Ο γιος του Dogály János (1756-1837) και της ευγενικής καταγωγής Papp Julianna (?-1843), o Dogály Gusztáv (1807-1890) πολέμησε ως υπολοχαγός στο στρατό του στρατηγού Klapka György. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία από δολοφονία ληστών. Η αρμοδιότητα της ορθόδοξης ελληνικής εκκλησίας του Tokaj (πέρα από το Tokaj) επεκτάθηκε σε όλη την περιοχή των νομών Zemplén, Szabolcs, καθώς και στις περιοχές των χαϊντού: στα ελληνικά μητρώα του Tokaj βρίσκονται αρκετές σημειώσεις σχετικά με την οικογένεια Dogály, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν στοιχεία και για τις συγγενικές και κοινωνικές σχέσεις. Από το Nyírtas του νομού Szabolcs κατάγεται η Horváth Anna που γεννήθηκε το 1828, κόρη του Horváth Éliás (Ηλίας) και της Duvari Júlia, και ο νονός και η νονά του ήταν ο Έλληνας του Tokaj, Χάρης Szervitzky György (1770-1833) και η Karátsonyi Anna. (Μέλη της οικογένειας του Duvari ζούσαν και στην ελληνική κοινότητα του Tokaj και στο Rakamaz.) Στις 16 Αυγούστου 1831 παντρεύτηκε ο 40χρονος Földvári Pál δικηγόρος (fiscalis) την 23χρονη Dogály Mária: ο μάρτυρας ήταν ο Dogály János (17561837). Στις 31 Οκτωβρίου 1835 απεβίωσε η ευγενικής καταγωγής Földvári Pálné Dogály Mária, κτηματίας στο Büd: ο ιερέας του Tokaj, ο Kallona Ignác τον έθαψε στο Büd. Το 1836 στον γάμο του 43χρονου Έλληνα εμπόρου του Tokaj, Rácz Tamás, και της 19χρονης Polity Alexandra ήταν μάρτυρες ο János Dogály, και η κόρη του η Anna Dogály. H Anna Dogály το 1843 όταν ήταν 23 ετών, παντρεύτηκε με τον N. Károly κτηματία του Büd. Ο μάρτυρας ήταν ο ευγενής Horváth László. Απεβίωσε το 1846 σε ηλικία 68 χρονών η Dogály Julianna κτηματίας: την έθαψε ένας Έλληνας ιερέας. Το 1846 πέθανε ο Dogály János: θάφτηκε επίσης στο Büd. Τα παιδιά του Dogály János (1756 – 17 Μαΐου 1837) και της ευγενικής καταγωγής Papp Julianna (? – 9 Δεκεμβρίου 1843) ήταν: ο Dogály György (1795-1855, η γυναίκα του ήταν η Kornis Mária), o Dogály Gusztáv (1807-1890) αξιωματικός το 1848-49, και η Dogály Helen (1810-1965). Η κόρη του Dogály György (1795-1855) και της Kornis Mária, η Dogály Irma (18431908) ήταν παντρεμένη με τον Kornis Ferenc (1835-1922) από το Tótváradgya, ο οποίος ήταν πρόεδρος δικαστηρίου και βουλευτής. Ελληνικά στοιχεία από τον 20ό αιώνα: στην Nyíregyháza δραστηριοποιούταν ως διευθύντρια στο σχολείο του τάγματος Institutum Beatae Mariae Virginis στις δεκαετίες 1930-40 μια κυρία από την ελληνική οικογένεια ΠαπαδήμοςΧάρης του Tokaj, όπως αναφέραμε και πριν, (τώρα πλέον ως ρωμαιοκαθολική), της οποίας οι πρόγονοι ήταν παρόντες στο κοντινό Tokaj ήδη το 1658: dr. Szerviczky Margit (1879-1963), δασκάλα, διευθύντρια, συγγραφέας, ποιήτρια, δημοσιογράφος, που πέθανε σε ηλικία 84 χρονών στις 27 Αυγούστου 1963 στο Jászberény. Ένα πολύ σημαντικό ελληνικό μνήμα βρίσκεται στο νεκροταφείο της Nyíregyháza, έργο του ονομαστού Έλληνα αθλητή και καλλιτέχνη, του Μάνου Μιλτιάδη (1879– 1935). Στο χάλκινο ανάγλυφο του μνήματος βρίσκεται η παρακάτω επιγραφή: «1901 Ουγγρική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία 1926». Ο δημιουργός σύμφωνα με την υπογραφή: Μάνος (Manno). (Στον τάφο κείτεται ο Hajdú Mihály. (1910-1953)) Κατά την εισβολή του συντάγματος ουσάρων της Nyíregyháza στην Τρανσυλβανία το 1940, ήταν μέλος του σώματος των αξιωματικών του 2ου ιππικού λόχου ο dr. Dadányi Sándor (Magyarbél, 19001944. június 27.) έφεδρος ανθυπολοχαγός, και μετά υπολοχαγός, ο οποίος συμμετείχε ως διοικητής τμήματος του 4/2 ιππικού λόχου στις εισβολές στη Βοϊβοδίνα, πέρα από την Τρανσυλβανία, καθώς και στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του 4ου συντάγματος ουσάρων στην Ουκρανία το 1941. Το 1944 πέθανε ηρωικά ως αξιωματικός του ίδιου ιππικού λόχου στην Πολωνία. Πηγές: Lukács Ödön: Ιστορία της ελεύθ ε ρ η ς π ρ ονο μ ι α κ ή ς π ό λ η ς Nyíregyháza. Nyíregyháza, 1987. Kujbusné Dr. Mecsei Éva: Μετανάστευση και περιπλάνηση στη Nyíregyháza (1753-1848). In.: Nyíregyháza. Διαλέξεις στην 250η επέτειο της επανεγκατάστασης της πόλης. Σύνταξη: Frisnyák Sándor. Nyíregyháza, 2003. Dongó Gyárfás Géza: Οι φορολογικοί της ελληνικής εκκλησίας του Tokaj (το 1798). In.: Στοιχεία για την ιστορία του νομού Zemplén. Sátoraljaújhely, 1909. Το οικογενειακό δέντρο Dogály στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Pál Vasvári (Tiszavasvári, Kálvin u. 7.) Οι ουσάροι στη Nyíregyháza. (Δημοσιεύσεις του Μουσείου András Jósa της Nyíregyháza). ) 31. Nyíregyháza, 1991. Το πολεμικό ημερολόγιο των ουσάρων της Nyíregyháza. A Nyíregyházi Jósa András Múzeum kiadványai. 35. 1993. 23 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα Δ Πρόγραμμα για την προστασία του περιβάλλοντος στις Σέρρες εκαμελής ομάδα νέων με δυο συνοδούς απ’ την Κοινότητα Ελλήνων Κεντρικής Ουγγαρίας και την Νεολαία Ελλήνων Ουγγαρίας πήρε μέρος στα πλαίσια προγράμματος της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος που έγινε στις Σέρρες 9-16 Μαρτίου. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν νέοι ηλικίας 18-25 ετών από 4 χώρες, Ιταλία, Βουλγαρία, Ουγγαρία και φυσικά την Ελλάδα. Σκοπός της συνάντησης αυτής ήταν η ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης. Επίσης έγιναν επισκέψεις σε φυσικούς χώρους-στολίδια της περιοχής όπως στην πανέμορφη λίμνη Κερκίνη, η οποία διαθέτει τεράστια ποικιλία σε είδη πανίδας και χλωρίδας, και είναι τόπος διαχείμανσης για πολλά είδη πουλιών, στο σπήλαιο της Αλιστράτης που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, ενώ επίσκεψη έγινε και στο μοναστήρι του 13ου αιω. του Αγ.Ιωάννη του Πρόδρομου, 10χλμ από τις Σέρρες. Látogatás Görögországba délelőtt változatos programokon vettünk részt, megismertük Szerresz városát és annak környékén elhelyezkedő természeti és építészeti kincseit. Látogatást tettünk a mesterséges Kerkini tónál, mely ebben a régióban a legszínesebb madárvilággal büszkélkedhet, másnap betekintést nyerhettünk a Szerresztől 10 kilométerre fekvő 13. században alapított Agios Ioannis Prodromos monostor életébe. Természetesen a környék felfedezése mellett a szórakozásra is maradt idő, a szálloda kedvező fekvésének köszönhetően Szerresz legnívósabb szórakozóhelye, a Sky Club két utcára volt megtalálható, ahol az egész csapat a görögök temperamentumához méltóan szórakozhatott. Megtisztelve éreztük magunkat azon a napon, mikor a megyei főpolgármester köszöntött minket a Hivatalában, és egyúttal kifejezhettük hálánkat. Ezt követően a szállodában gyűltünk össze, ahol együttes erővel próbáltunk megoldásokat találni környezetünk megóvása érdekében. Az utolsó napon ellátogattunk Európa egyik legnagyobb és legcsodálatosabb természeti képződményébe az Alisztrati cseppkőbarlangba, amely huszonötezer négyzetméteres területével és művészeti alkotásoknak betudható cseppköveivel mindannyiunk számára óriási élményt nyújtott. Magyarországon élő görög fiatalként szeretnék köszönetet mondani többek nevében Prodromidisz Nikosznak, aki mint az Erzsébetvárosi Görög Kisebbségi Önkormányzat és a Magyar–Görög és Nemzetközi Ifjúsági Alapítvány elnöke több mint nyolc éve szervez utakat Görögországba fiataloknak, nélküle és a Közép-magyarországi Görögök Közössége nélkül ez az út nem jött volna létre. Az EU-s program fő célja környezetünk megvédése (szelektív hulladékgyűjtés, akkumulátorok stb.) amelyet a meghívó adott elő. Molnár Patrik T öbbedmagammal egy felejthetetlen hetet töltöttünk Görögország pörgős kis városkájában Szerreszben egy EU-s program keretein belül, melynek központi témája a környezetvédelem volt. Négy náció képviseltette magát Olaszországból, Bulgáriából, Magyarországról és természetesen Görögországból. Mivel a társaság többsége azonos korosztályból származott, nem okozott problémát az ismerkedés, életre szóló barátságok köttettek. A résztvevők javarészt 18-25 év közötti fiatalok voltak, mivel a program fő célja, hogy a fiatalabb generáció számára felhívják a figyelmet a környezetvédelem fontosságára, hiszen a mi kezünkben van a kulcs, hogy bolygónkat egy élhetőbb és szerethetőbb hellyé tegyük. Az ott töltött egy hét alatt minden 24 (επιμ:B.A) ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Σκονάκι A Kedves diákok, szülők, nagyszülők és jövőbeli diákok! 2010/’11-es tanév vége közeledik és szeretnénk megosztani az olvasókkal mindazt, amire büszkék vagyunk és mindezzel kedvet csinálni a jövő tanévben újonnan jelentkezőknek. idén is Iskolánk biztosította az akkreditált vizsgabiztosokat és javító tanárokat görög nyelvből minden szinten. A vizsgákra évente kétszer kerül sor, ne mulasszátok el a jelentkezési határidőket! • Egyre nagyobb részvétellel zajlanak Iskolánk iskola-előkészítő foglalkozásai, amelyekre az idei évben 14-en iratkoztak be. • A görög nyelvi és népismereti órákon a 4 alapvető készség mellett olyan képességek és készségek elsajátítása is célunk, amely a diákok egész életére kiterjed: meg tanulják használni a görög betűkészletet, PPT előadásokat készíteni, görög nyelvű internetes oldalakon tájékozódni, önéletrajzot írni, szkennelni, kivetített hanggal és képpel bővített önálló görög nyelvű előadásokat tartani népismereti és nyelvet érintő témákról. • 2004-ben a 13 magyarországi kisebbség kisebbségi nyelvet oktató iskolái közül 3 sikeresen 12-osztályos Kiegészítő Nyelvoktató Iskolává alakult. Ezek egyike a 12-osztályos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola (továbbiakban Iskolánk) lett. Ezzel olyan előnyökre tettünk szert, mint: a nálunk 3 évet lezárt diákoknak joguk van a magyar érettségi vizsgák keretein belül a görög nyelvet választani. A diákok görög nyelv és népismeret órákon vehetnek részt (mint a magyar oktatási rend• Iskolánk biztosította az Oktatási Hivaszer tantárgya). tal Akkreditációs Osztályával kötött megállapodás alapján a görög állami egynyelvű ELLINOMATHEIA vizsga térítésmentes honosításának lehetőségét a magyar oktatásban résztvevők számára. • Iskolánk, mint a görög állam kihelyezett nyelvvizsga központja 2011-ben is megtartotta a szóbeli és írásbeli egynyelvű vizsgákat • Az ELTE Idegennyelvű Továbbképző Központ- minden szinten. jának (RIGÓ utcai) állami nyelvvizsgáihoz • Iskolánk idén az EU által támogatott GLOSSA 25 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Σκονάκι program második sikeres tanévét zárta. Idén áprilisban megtartotta a GLOSSA 7 országból érkezett partnerei részvételével a 4. államok közötti konferenciáját. • Idén is nagy lelkesedéssel önkéntesen vettek részt Iskolánk diákjai és tanárai a MGOÖ hivatalos lapjának, az ELLINIZMOSZNAK munkájában. • Diákjainknak külön köszönet jár az idei nemzeti ünnepek alkalmából rendezett ünnepségeken való részvételükért! egyetemmel létesített kapcsolatok nyomán biztosítjuk a megfelelő anyagot. • Részt vettek diákjaink több tagozatról az első alkalommal megrendezett hagyományteremtő országos tanulmányi versenyeken görög nyelvből és népismeretből. Külön gratulálunk a vidéki tagozatainkról érkezett résztvevőknek! • Az ENSZ Ifjúsági Tagozatát látta vendégül az Eötvös Gimnázium, ahol a görög résztvevők Nea Makri Líceumából érkeztek. A küldöttségeket kizárólag kitűnő tanulók kalauzolhatták – külön öröm számunkra, hogy Iskolánkból került ki a görög diák-koordinátor. A főváros képviselőinek részvételével zajló záróünnepségen az Uránia Moziban a szólóéneket diákunk énekelte. A jövőben kiemelt célunk a speciális igényű tanulók igényeinek felmérése (elszigetelten élő, speciális tanulási igényű diákok), a távoktatás tesztelése és terjesztése továbbá színházi csoport alapítása. • Iskolánk sikeres pályázati támogatás nyo- Bármely témában, amely az oktatást érinti, szímán görög tankönyveket készített és készít, vesen állunk rendelkezésetekre személyesen, amelyek a tanulók rendelkezésére állnak telefonon vagy e-mail-en keresztül. országszerte. • Iskolánk diákjai képviselték az idén Baján Sok szeretettel várunk mindenkit a 2011/-12megrendezett nemzetiségeket összefogó es tanévben is. színházi találkozón a magyarországi görög- Köszönetet mondunk mindazoknak, akik elköséget. A műhelymunka kizárólag a kisebbsé- telezettségükkel és szaktudásukkal hozzájárultak az iskola sikeres működéséhez. gek nyelvein zajlott. • Nagy érdeklődéssel működik idén is a nyelvvizsgákra felkészítő csoport, amelyhez a Üdvözlettel: Az Iskola vezetősége görög thesszaloniki központtal és az athéni 26 ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Σκονάκι Ελληνομάθεια 1 0-12 Μαΐου έγιναν φέτος οι εξετάσεις ελληνομάθειας στο 12τάξιο Σχολείο Ελληνικών της Βουδαπέστης που λειτουργεί ως αναγνωρισμένο εξεταστικό κέντρο.Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας-με έδρα τη Θεσσαλονίκη- έχει την εποπτεία και ευθύνη της εξεταστικής διαδικασίας μέσω της οποίας χορηγείται το πιστοποιητικό ελληνομάθειας. Μιλήσαμε με την Μαρία Στοΐλοβα, υπεύθυνη του εξεταστικού κέντρου απ’ το 2009, η οποία με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών Β. Κολοκοτρώνη και Θ. Χατζηευγενάκη, έφερε εις πέρας την εξεταστική διαδικασία. – Από πότε λειτουργεί εξεταστικό κέντρο στην Ουγγαρία για την πιστοποίηση επάρκειας της ελληνομάθειας; – Απ’ το 2005 λειτουργεί στη Βουδαπέστη εξεταστικό κέντρο με πρωτοβουλία του δασκάλου κ.Νίκου Μακροδήμου, ο οποίος ήταν και ο πρώτος υπεύθυνός του. – Πόσοι ήταν οι διαγωνιζόμενοι φέτος και πώς κρίνετε τη συμμετοχή συγκριτικά με πέρσι; – Φέτος είχαμε 19 υποψήφιους από τους οποίους οι 17 ήταν παρόντες, ενώ πέρσι είχαμε μόνο 7 άτομα. Θεωρώ λοιπόν πως πήγε πολύ καλά η φετινή χρονιά. – Πόσα επίπεδα γνώσης υπάρχουν; – Από φέτος τα επίπεδα είναι συνολικά 7 καθώς υπάρχουν και 3 εντελώς καινούρια. Το Α1 για παιδιά 8-12 ετών, το Α1 για εφήβους και ενηλίκους, τα οποία είναι στοιχειώδους γνώσης. Καινούριο επίπεδο είναι το Γ2 που είναι πάρα πολύ υψηλό. Τα υπόλοιπα επίπεδα Α2,Β1,Β2 και Γ1 27 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Σκονάκι είναι παραπλήσια με τα παλιά Α,Β,Γ και Δ. – Υπήρχε κάτι διαφορετικό φέτος σε σχέση με άλλες χρονιές; – Τα φετινά εξεταστικά θέματα για τα επίπεδα Β2 και Γ1 ήταν μεγαλύτερα σε όγκο και η εξέταση μακρύτερης διάρκειας σε σχέση με πριν. Παράλληλα στα επίπεδα Β2 και Γ1 έχει προστεθεί ακόμη ένα μέρος, η χρήση γλώσ- 28 σας μετά την κατανόηση του γραπτού λόγου. Οι περισσότερες δοκιμασίες κατέστησαν την εξέταση εξοντωτική για τα άτομα νεαρής ηλικίας και αναγκαστήκαμε να κάνουμε παρατεταμένα διαλείμματα. Ν’ αναφέρω ότι τα καινούρια επίπεδα έχουν δημιουργηθεί για να αντιστοιχούν πλήρως στα ευρωπαϊκά επίπεδα γλωσσομάθειας. – Για ποιο λόγο να πάρει μέρος κανείς σ’αυτές τις εξετάσεις; – Το πιστοποιητικό Β2 επιπέδου δίνει τη δυνατότητα στους κατόχους του να εγγραφούν σε ελληνικό ανώτατο εκπαιδευ- τικό ίδρυμα. Το πιστοποιητικό Γ1 επιπέδου δίνει τη δυνατότητα σε ευρωπαίο πολίτη, κράτους-μέλους της ΕΕ, ν’ αποδείξει την πλήρη γνώση και την άνετη χρήση της ελληνικής γλώσσας σε περίπτωση που επιθυμεί να διοριστεί σε θέση του ελληνικού δημοσίου. (Β.Α) ΜΑιΟς 2011 • EΤΟς: 17° Σκονάκι Για τους μικρούς μας φίλους Βοηθήστε τον δεινόσαυρο να βρει την έξοδο απ’ τον λαβύρινθο. Πάρτε μολύβια και δείξτε του το δρόμο! Ενώστε τους αριθμούς και δείτε τι θα εμφανιστεί! Γ.Θεοδούλου 29 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Γαστρονομία Ελληνικά εδέσματα Μοσχαράκι στιφάδο Της Κλειώς Μυτηλιναίου Α γαπητοί μας αναγνώστες, μια νοστιμότατη και σχετικά εύκολη συνταγή διάλεξα για σας σε αυτό το τεύχος του περιοδικού μας, που προλαβαίνετε να την ετοιμάσετε και να την απολαύ σετε ακόμα, πριν πιάσουν οι πολλές ζέστες. Γιατί όταν μπει το καλοκαίρι, όσο να’ναι όλο και πιο ελαφρές γεύσεις θα ζητάει ο ουρανίσκος μας. Πρόκειται για μια λαχταριστή συνταγή στιφάδου. Όχι με λαγό γιατί που να τον βρούμε...αλλά ούτε με χταπόδι γιατί μόνο αν είναι φρεσκότατο αξίζει. Αλλά με μοσχαράκι, το οποίο τουλάχιστον εύκολα το βρίσκουμε στα κρεοπωλεία εδώ και σε καλή ποιότητα. Τις προηγούμενες 2 παραλλαγές , με λαγό και χταπόδι, άστε τις καλύτερα για όταν είναι να κατέβετε Ελλάδα. Στιφάδο με μοσχάρι λοιπόν σας προτείνω. Πληροφοριακά το στιφάδο προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη τύφος που σημαίνει ατμός. Για να ονομάσουμε ένα φαγητό στιφάδο, πρέπει να έχει τα εξής συστατικά: κρεμμύδια, δενδρολίβανο, ξύδι και ντομάτα. Όσον αφορά την αξία του σε θερμίδες, μια μερίδα περιέχει 550 θερμίδες περίπου, ανάλογα με το πόσο λαδερό το θέλετε. Μοσχαράκι στιφάδο Yλικά 1 κιλό μοσχάρι 1 1/2 κιλό κρεμμυδάκια μικρά 1 κρεμμύδι (εξτρα) 2 σκελίδες σκόρδο 2-3 φύλλα δάφνης 2-3 κλωνάρια δεντρολίβανο 2 κουταλιές της σούπας ντοματοπολτό μισή συσκευασία ντοματοχυμό 100 ml ξύδι αλάτι-πιπέρι 1 πρέζα κανέλα τριμμένη 1 πρέζα γαρύφαλλο Λάδι Εκτέλεση Από το προηγούμενο βράδυ έχουμε καθαρίσει τα κρεμμυδάκια και τα έχουμε βάλει σε μια λεκάνη με νερό, της οποίας το νερό αλλάζουμε σε τακτά διαστήματα ώστε να φύγει η σπιρτάδα τους. Βάζουμε στην κατσαρόλα μας λίγο λάδι, κατά προτίμηση ελαιόλαδο, και σωτάρουμε ένα ψιλοκομμένο κρεμμύδι με το σκόρδο μας. Στην συνέχεια ρίχνουμε το μοσχαράκι μας κομμένο και πλυμένο καλά σε μέτρια κομμάτια και τα σωτάρουμε. Σβήνουμε με το ξύδι, και ακολούθως ρίχνουμε τον ντοματοχυμό ,τον ντοματοπελτέ, τα φύλλα δάφνης, το δεντρολίβανο, πιπέρι, κανέλα, γαρύφαλλο ρίχνουμε και νεράκι και το αφήνουμε να σιγοβράσει . Οταν δούμε ότι το κρέας μας κοντεύει να γίνει, τότε ρίχνουμε και τα κρεμμυδάκια για να βράσουν. Προσέξτε όμως να μην παραβράσουν για να μη σας λιώσουν. Μόλις δέσει το φαγητό μας και το στιφάδο μας μείνει με την σάλτσα του, τότε μόνο ρίχνουμε και το ανάλογο αλάτι. Όσο λιγότερο τόσο το καλύτερο φυσικά, γιατί η υπερβολική ποσότητα βλάπτει την υγεία μας σε πολλά. Και στην αρτηριακή πίεση, την ανεβάζει δηλαδή, αλλά και στη όραση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά. Λοιπόν, το πεντανόστιμο στιφάδο μας είναι έτοιμο και μπορείτε να το σερβίρετε. Καλή σας όρεξη! 30 Το Πάσχα στη Βουδαπέστη ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: [email protected] Τυπογραφείο: Feszofe kft. ISSN: 1786-0989 ELLINIZMOSZ A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: [email protected] Nyomda: Feszofe kft. ISSN: 1786-0989