ΕΤΟΣ: 16ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK GÖRÖGÖK KIADVÁNYA ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 Αφιέρωμα στην Κύπρο 750 FT 3€ Αφιέρωμα στην Κύπρο ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Αφιέρωμα στην Κύπρο Καλωσορίζουμε τον καινούριο Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ουγγαρία, κύριο Βάσο Τσιάμπερλεν! « ... Γνωρίζω και αναγνωρίζω τη συμβολή και τον αγώνα των Ελλήνων της Ουγγαρίας ...» Α ξιότιμε κ. Πρέσβη θα μας πείτε λίγα λόγια για την καταγωγή σας, από πού έρχεστε; Πόσο καιρό θα μείνετε στην Βουδαπέστη; Γεννήθηκα σ’ ένα χωριό της Κύπρου και κατάγομαι από φτωχή οικογένεια. Τα παιδικά μου χρόνια σημαδεύτηκαν από μόνιμη οικονομική στέρηση που μάστιζε την οικογένειά μου. Διακοπές τα καλοκαίρια δεν είχαμε. Με το κλείσιμο των σχολείων άρχιζε για μένα και για τα περισσότερα παιδιά του χωριού, ένα δίμηνο χειρονακτικής δουλειάς για εξασφάλιση χρημάτων με τα οποία θα πληρώναμε τα δίδακτρα του σχολείου στην επόμενη χρονιά. Επιδιώκαμε σκληρές δουλειές επειδή σ αυτές πληρωνόμασταν καλύτερα. Συνήθως δουλεύαμε στις οικοδομές. Ανατράφηκα σ’ένα περιβάλλον πολιτικοποιημένο και προσανατολισμένο στις αρχές και πανανθρώπινες αξίες του σοσιαλισμού. Μετά το γυμνάσιο και τη στρατιωτική μου θητεία σπούδασα με υποτροφία στη Σοβιετική Ένωση. Κατά τη διάρκεια της διπλωματικής μου καριέρας υπηρέτησα στη Μόσχα και το Ναϊρόμπι (Κένυα). Δούλεψα επίσης σε διάφορα τμήματα του Υπουργείου Εξωτερικών στη Λευκωσία, ασκώντας πάντα σημαντικά και ενδιαφέροντα καθήκοντα. Στη Βουδαπέστη μετατέθηκα τον περασμένο Γενάρη και ήλθα εδώ κατευθείαν από την Κένυα, όπου υπηρέτησα ως Πρέσβης για τρία χρόνια. Από τη θητεία μου στην Αφρική συγκρατώ στη μνήμη μου την φτώχεια και την εξαθλίωση των λαών της. Φτώχεια σημαίνει πρώτα απ’ όλα πείνα. Σημαίνει ωστόσο και στέρηση πρόσβασης στη μόρφωση, στην ιατρική φροντίδα, στην αξιοπρέπεια. Σημαίνει ταυτόχρονα και παραβίαση του βασικότερου ανθρώπινου δικαιώματος, του δικαιώματος στη ζωή. Γενεσιουργός αιτία της αθλιότητας και μιζέριας που επικρατούν στην Κένυα αλλά και σ’ ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική γενικότερα, είναι η αδίστακτη αποικιοκρατική εκμετάλλευση που για αιώνες κρατούσε τους αφρικανικούς λαούς στο σκοτάδι και στο περιθώριο της ανάπτυξης. Η αποικιοκρατία φαινομενικά έχει παρέλθει. Στη πράξη όμως η εκμετάλλευση των αφρικανικών πόρων και λαών από τους πρώην αποικιοκράτες συνεχίζεται, έχοντας απλώς μετεξελιχθεί σε νεοαποικιακή εξάρτηση. Στην Κένυα το 60% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, το οποίο (όριο της φτώχειας) έχει καθοριστεί ως το εισόδημα του ενός δολαρίου την ημέρα..! Το 5% του πληθυσμού κατέχει το 90% της γης, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων είναι ακτήμονες. Στη Βουδαπέστη προβλέπω να παραμείνω 2-4 χρόνια. Την Ουγγαρία δεν την επισκέφτηκα ποτέ στο παρελθόν. Ωστόσο, τη γνωρίζω μέσα από ακαδημαϊκές πηγές. Μεταξύ άλλων σπούδασα και Οικονομική Γεωγραφία. Συνεπώς, η Ιστο- ρία και η Γεωγραφία των Ούγγρων δεν μου είναι άγνωστες. Τι γνωρίζατε για την Ουγγαρία προτού έρθετε εδώ; Ξέρω ότι στην Ουγγαρία αναπτύχθηκε μετά τον ελληνικό εμφύλιο μια μεγάλη ελληνική κοινότητα, η οποία προήλθε από την ηρωική εκείνη γενιά των Ελλήνων που πολέμησαν για αξίες και ιδανικά. Γνωρίζω καλά τις ρίζες και την ιστορία της κοινότητας και αισθάνομαι πραγματικά τιμή που μου δίδεται η ευκαιρία να δουλέψω και να συνεργαστώ με τα μέλη της. Με την ευκαιρία αυτής της συνέντευξης θα ήθελα να διαβεβαιώσω τους αναγνώστες του περιοδικού σας ότι τόσο εγώ όσο και η Κυβέρνηση της Κύπρου αναγνωρίζουμε τη συμβολή των Ελλήνων της Ουγγαρίας στον αγώνα του Ελληνισμού για ελευθερία, ανεξαρτησία, πρόοδο και κοινωνική δικαιοσύνη. Δυσκολευτήκατε να προσαρμοστείτε στους ρυθμούς μας; Το περιβάλλον στη Βουδαπέστη είναι πολύ πιο εύκολο και φιλικό απ ό,τι στην Αφρική που ήμουν πριν. Συνεπώς η προσαρμογή μου στο νέο περιβάλλον δεν ήταν δύσκολη. Η δουλειά μας στην Κυπριακή Πρεσβεία εδώ διαφέρει κάπως από τη δουλειά στην Κένυα. Ωστόσο, το γενικότερο πλαίσιο δουλειάς παραμένει ίδιο – υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της κυπριακής κυβέρνησης, προώθηση των συμφερόντων της Κύπρου, προώθηση του στόχου επίλυσης του κυπριακού και επανένωσης της πατρίδας μας. Ποιες άλλες περιοχές, εκτός από τη Βουδαπέστη, στην Ουγγαρία έχετε επισκεφτεί; Εκτός από τη Βουδαπέστη έχω επισκεφτεί περιοχές στο δυτικό και βόρειο τμήμα της Ουγγαρίας. Η χώρα διαθέτει πραγματικά ένα 3 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Αφιέρωμα στην Κύπρο πανέμορφο φυσικό περιβάλλον. Η εναλλαγή του πρασίνου με τα νερά των λιμνών και των ποταμών εντυπωσιάζει και ταυτόχρονα «κακομαθαίνει» το μάτι. Αγαπήσατε ιδιαίτερα κάποια περιοχή της Βουδαπέστης; Δεν πρόλαβα να αγαπήσω ακόμη συγκεκριμένες περιοχές της Βουδαπέστης. Για ν’ αγαπήσεις κάτι ή κάποιον χρειάζεται πιστεύω περισσότερος χρόνος και συγκεκριμένα βιώματα. Οι κεντρικές περιοχές της πόλης (Váci, Andrassy) νιώθω να με ελκύουν περισσότερο. Προφανώς επειδή η αρχιτεκτονική και η μεγαλοπρέπεια των κτιρίων στα μέρη αυτά εκφράζουν συνοπτικά την πλούσια ιστορία και κουλτούρα της Ουγγαρίας. Ποιο έργο Ούγγρου ή Έλληνα της διασποράς λογοτέχνη ή καλλιτέχνη σας συγκίνησε; Με την ουγγρική κουλτούρα δεν έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα. Με συγκινεί ωστόσο η κλασσική μουσική. Και η Ουγγαρία έχει να επιδείξει στον τομέα αυτό φυσιογνωμίες παγκόσμιας κλάσης. Από το χώρο της Ουγγρικής κλασσικής μουσικής θαυμάζω αυτούς που θαυμάζει όλος ο κόσμος. Τους Ferenc Liszt και Bela Bartok. Από τον ευρύτερο τομέα της τέχνης θαυμάζω επίσης τις δημιουργίες του μεγάλου ζωγράφου Mihaly Munkacsy. Θα παροτρύνατε τους συμπατριώτες σας να επισκεφθούν τη χώρα μας; Οι Κύπριοι ταξιδεύουν πολύ. Το ένα τρίτο του πληθυσμού επιλέγει κάθε χρόνο διακοπές στο εξωτερικό. Η Ουγγαρία και γενικά η Κεντρική Ευρώπη αποτελεί για τους Κύπριους ελκυστικό τουριστικό προορισμό ο οποίος συνδυάζει καλές υποδομές και υπηρεσίες, ασφάλεια, ιστορικά αξιοθέατα, τέχνη και πολιτισμό, πλούσιο φυσικό περιβάλλον. Το τουριστικό προϊόν που προσφέρει η Ουγγαρία στους Κύπριους επισκέπτες εμπλουτίζεται επίσης με τα 4 απευθείας αεροπορικά δρομολόγια που εκτελεί η Malev από Λάρνακα προς Βουδαπέστη. Πολλοί Ούγγροι τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο την Κύπρο για διακοπές. Φέτος αναμένεται ότι θα ξεπεράσουν τις 8.000, αριθμός που θεωρείται πολύ ικανοποιητικός για τα δεδομένα και τα μεγέθη των δύο χωρών. Η Ουγγαρία αποτελεί επίσης για τους Κύπριους ελκυστικό προορισμό για σπουδές. Σήμερα ο αριθμός των Κυπρίων φοιτητών στα Ουγγρικά ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα υπερβαίνει τους 600. Τον τελευταίο καιρό η παγκόσμια κρίση είναι μεταξύ των θεμάτων που συζητούν όλοι και παντού. Πώς θα μπορούσε η Ουγγαρία να την ξεπεράσει; Η παγκόσμια κρίση αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα του καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης. Όσο περισσότερος καπιταλισμός υπάρχει στην αγορά τόσο βαθύτερες και συχνότερες κρίσεις θα βλέπουμε. Η απληστία του κεφαλαίου και ιδιαίτερα του τραπεζικού αφενός και η αδυναμία και απροθυμία του καπιταλιστικού κράτους να χαλιναγωγήσει τις επιχειρηματικές και κερδοσκοπικές δραστηριότητες αφετέρου, οδηγούν ολόκληρο το οικονομικό σύστημα σε κρίση. Στο τέλος την κρίση την πληρώνουν παντού και πάντοτε οι εργαζόμενοι, η φτωχολογιά, οι νομιμόφρονες πολίτες. Στην Ουγγαρία όπως και στην Ελλάδα και παντού, οι αιτίες που γεννούν την κρίση είναι ίδιες και δεν είναι άλλες από την πλεονεξία και απληστία του κεφαλαίου. Η παγκόσμια οικονομική κρίση που περνούμε σήμερα έχει επιβεβαιώσει για μια ακόμη φορά ότι η συνταγή για αντιμετώπιση των οικονομικών κρίσεων παραμένει αυτή που εμφανίστηκε στα βιβλία της Πολιτικής Οικονομίας στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και η οποία μεταφράζεται ως «περισσότερο κράτοςπερισσότερος έλεγχος-δικαιότερη κατανομή του πλούτου και των βαρών ανάμεσα στο κεφάλαιο και τους εργαζόμενους». Η Ουγγαρία δεν αποτελεί εξαίρεση από τη συνταγή αυτή. Ως εκ τούτου, για να αντιμετωπίσει σωστά την κρίση και τις συνέπειές της, θα πρέπει πρώτα απ όλα η κυβέρνηση να περιορίσει την απληστία του κεφαλαίου και, ταυτόχρονα, να κατευθύνει σωστά την επενδυτική και επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα. Χρειάζεται επίσης να ληφθούν στοχευμένα μέτρα ώστε το κόστος για την εξυγίανση της οικονομίας να καταμεριστεί δίκαια ανάμεσα στα διάφορα στρώματα του πληθυσμού, ανάλογα με το οικονομικό τους εκτόπισμα. Τελειώνοντας θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι πρωταρχική προτεραιότητα της Κυβέρνησης του Προέδρου Χριστόφια ήταν και παραμένει η επίλυση του κυπριακού προβλήματος και η επανένωση της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η επιθυμία και ειλικρίνεια του Προέδρου Χριστόφια για λύση είναι δεδομένη. Αυτό φαίνεται καθαρά από τις άοκνες προσπάθειες που καταβάλλει τόσο εντός όσο και εκτός Κύπρου για την επίτευξη αυτού του στόχου. Υπενθυμίζω ότι αμέσως μετά την εκλογή του στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας φρόντισε με δική του πρωτοβουλία και πέτυχε την επανέναρξη των συνομιλιών για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό. Έκτοτε και παρά την αρνητική στάση της άλλης πλευράς, συνεχίζει με εποικοδομητικό πνεύμα τις διαπραγματεύσεις προσδοκώντας ότι η Τουρκία, η οποία κρατάει ουσιαστικά το κλειδί της λύσης, θα αναγκαστεί τελικά να χειραφετήσει τους τουρκοκύπριους και θα διευκολύνει έτσι τη διευθέτηση του κυπριακού. Σας ευχαριστώ πολύ για αυτή την όμορφη συζήτηση! (Συνέντευξη: Νόρα Γιαννακάκη) ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Αφιέρωμα στην Κύπρο Ευχαριστούμε θερμά την Κυπριακή Πρεσβεία στη Βουδαπέστη για την παραδειγματική συνεργασία Σ Πώς πήρε το όνομά της η Κύπρος; τα πολύ παλιά χρόνια η Κύπρος είχε διάφορα ονόματα, όπως Αερία, Μακαρία, Σαλαμίνα ή Κεραστή. Το όνομα Κύπρος πιστεύουν ότι προέρχεται 1. από τη λέξη «κύπειρος» που είναι το όνομα ενός φυτού στο νησί 2. από τη λέξη «κυπάρισσος» 3. από τη λέξη «cuprum» που στα λατινικά σημαίνει χαλκός, το μέταλλο που ήταν άφθονο στην Κύπρο. Mηχανή του χρόνου - Σύντομη χρονική επισκόπιση της Κύπρου Τέλη ΙΕ’ π.Χ. αιώνα: Πρώτοι ελληνικοί εποικισμοί Αχαιών στην Κύπρο. 1000 π.Χ.: Οι Φοίνικες πραγματοποιούν τις πρώτες εγκαταστάσεις τους στην Κύπρο και εισάγουν το φοινικικό αλφάβητο. Τέλη 8ου π.Χ. αιώνα: Οι Ασσύριοι κατακτούν την Κύπρο. 525 π.Χ.: Οι Κύπριοι συμμαχούν με τους Πέρσες εναντίον των Αιγυπτίων 411-374 π.Χ.: Ακμή του ελληνισμού του νησιού και σχέσεων της Κύπρου με την Ελλάδα. 336-323 π.Χ.: Η Κύπρος ενώνεται με το κράτος του Μεγάλου Αλέξανδρου. 315 π.Χ.- 58 μ.Χ.: Η Κύπρος γίνεται τμήμα του κράτους των Πτολεμαίων. 58 μ.Χ.: Οι Ρωμαίοι γίνονται κύριοι της Κύπρου. 45 μ.Χ.: Οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας κηρύττουν τον χριστιανισμό στην Κύπρο. 395 μ.Χ.: Περιέρχεται στο ανατολικό (βυζαντινό) ρωμαϊκό κράτος. 431: Η Εκκλησία της Κύπρου γίνεται αυτοκέφαλη. 965: Αρχίζει η καθαυτό βυζαντινή περίοδος της κυπριακής ιστορίας. Ακριτικά τραγούδια. 5 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Αφιέρωμα στην Κύπρο 1191: Ο Ριχάρδος Λεοντόκαρδος επεμβαίνει στην Κύπρο. 1196: Ίδρυση λατινικής εκκλησίας της Κύπρου. Καθιέρωση φεουδαρχικού συστήματος. 1260: Εξουδετέρωση της κυπριακής ορθόδοξης Εκκλησίας. 1441: Κυπριακά ερωτικά τραγούδια. 1489: Η Κύπρος περιέρχεται στη Βενετία. 1570-71: Κυπριακός πόλεμος. Τέλος της βενετικής κυριαρχίας και έναρξης της Τουρκοκρατίας στην Κύπρο. Αποκατάσταση της ορθόδοξης Εκκλησίας. 1578: Ανταρσία των γενιτσάρων της Αμμοχώστου. Πρώτη ελληνοτουρκική συνεργασία εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας. 1812: Ίδρυση ελληνικού σχολείου στην Λευκωσία. 1878: Τουρκοβρετανική συμφωνία για την παραχώρηση της Κύπρου στους Άγγλους. 1897: Κύπριοι εθελοντές στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. 1914: Η Κύπρος γίνεται κτήση της Βρετανικής αυτοκρατορίας. 1915: Η αγγλική κυβέρνηση προσφέρει στην Ελλάδα την ένωση της Κύπρου. Η κυβέρνηση Ζαΐμη δεν την αποδέχεται. 1931: Κίνημα εναντίον της αγγλικής κυριαρχίας, φυλακίσεις και εξορίες των μητροπολιτών Νικόδημου και Μακάριου. Foto: Makariosz püspök 1950: Δημοψήφισμα υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα. (96%) 1955, Απρίλιος: Έναρξη της δράσης της Εθνικής Οργάνωσης Κυπριακού Αγώνα. (ΕΟΚΑ) 1955, Σεπτέμβριος: Οργανωμένες επιθέσεις τουρκικού όχλου εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και Σμύρνης. 1956: Εξορία Μακάριου στις Σεϋχέλες 1957: Ο Μακάριος ελευθερώνεται και επιστρέφει στην Αθήνα. 1958: Σοβαρά τα επεισόδια μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύπρου 1959, Φεβρουάριος: Συμφωνίες της Ζυρίχης, Συμφωνία του Λονδίνου. 1960: Τερματίζεται η βρετανική κυριαρχία. Ανακηρύσσεται η Κυπριακή Δημοκρατία. 1961: Η Κύπρος μέλος των Ηνωμένων Εθνών. 1963: Συγκρούσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. 1974, Ιούλιος: Πραξικόπημα εναντίον του προέδρου Μακαρίου. Τουρκική Εισβολή (Αττίλας 1.), Αύγουστος: Τουρκική Εισβολή (Αττίλας 2.) Πηγή: «Εν πλω» της Ν.Γιαννακάκη Μηχανή του χρόνου – Μυθολογία Η μυθολογία της Κύπρου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη θεά του έρωτα, την Αφροδίτη. Την Αφροδίτη έφερε στο νησί ο Ζέφυρος με το απαλό του φύσημα, όπως μας πληροφορεί ο Ομηρικός ΄Υμνος. Έτρεξαν ευθύς να την υποδεχτούν οι Ώρες, οι κόρες του Δία κι από τότε η Κύπρος έγινε το αγαπημένο της νησί. Στο δυτικό ακρωτήριο του νησιού την πρωτοαντίκρισε ο Άδωνης, σύμβολο της ανδρικής ομορφιάς και αναπτύχθηκε μεταξύ τους ένα μυθικός έρωτας. 6 ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Αφιέρωμα στην Κύπρο Utazás Aphrodité szigetén, Cipruson A frodiTé SZigeTe. Másképp csillog a nap fénye, van valami kihívó a vadvirágok illatában, az emberek üdvözlő kedves mosolya pedig megnyerő. Ez Ciprus, a szerelem szigete – mindenkit elbűvöl. Amikor Afrodité, a szépség és szerelem istennője kikelt a tenger habjaiból a nyugati parton, Petra tou Romiou-nál, az addig alvó csendes sziget átalakult. A helyiek tárt karokkal fogadták, és lábai előtt rózsaszirmokat szórtak a templom felé vezető úton. Emberek ezrei indultak zarándoklatra a Földközi-tenger térségéből, hogy hódolatukat fejezzék ki az istennőnek. Ciprus hirtelen az izgalmas, romantikus utazások célpontjává vált. A sziget nem csak azokat vonzotta, akik a spiritualitást és a szerelmet keresték. A Mediterránum keleti szegletében ősi kereskedelmi központként évszázadokon át sóvárogtak érte különböző népek. Ciprus 10 000 éves történelmével ma a felfedezők paradicsoma. Bárhol járunk, szinte biztos, hogy a múlt darabján állunk. Antik településeken, óriási városállamok maradványain, római villákban, bizánci templomokban, keresztes lovagok váraiban vagy hatalmas velencei várfalak tövében lépkedünk. A sziget hihetetlenül változatos látványát a fenyőkkel borított hegyvidék (1952m), a friss levegőjű völgyek, a szőlőligetekbe öltözött hegylábak és a termékeny síkságok adják. Mindezt körülveszi a kábítóan szép tengerpart, hol aranyló homokkal, hol apró elhagyatott öblökkel. Rendelkezésre áll minden, ami a kifi- nomult utazó igényeit kielégíti: kifogástalan kiszolgálás, kitűnő éttermek, klubok és pubok, vízisport lehetőségek, túra és kerékpárprogramok, golf, vitorlázás, szervezett kirándulások az ország régészeti emlékeihez, extrém sportok. Az ország belseje felé előtűnnek a narancsültetvények, olajfaligetek, alkalomadtán arra jár egy pásztor birkáit terelgetve. A vidék bizonyos részei szinte teljesen lakatlanok és a civilizáció nyomai sem láthatók. Ez a természetimádók paradicsoma; ritka növény- és állatvilág, élvezetes hegyi túraútvonalak természetjáróknak és kerékpározóknak, felfedezésre váró időtlen falvak, igazi hamisítatlan ciprusi vendégszeretetbe burkolva. TengerPArTi KÍnÁLAT. Afrodité szigete 340 napsütéses nappal várja az üdülni vágyó turistákat. A Földközi tenger e partszakasza jellemzően lassan mélyülő, strandjai könnyen megközelíthetőek, kényelmesen lejtősek a víz kristálytiszta. A sziget bővelkedik hangulatos elhagyatott kis öblökkel is melyek a természetvédelmi területeken találhatók. 39 közülük elnyerte az úgynevezett „kék zászló” címet, melyet az Európai Unió környezetvédelmi bizottsága ítél oda évről évre. Strandok: A greco foktól Paralimniig (Finomhomokos, lassan mélyülő partszakaszok :Fig tree Bay - Fügefa-öböl Golden Coast, Dominiki, Sunrise Beach. Marlita Pallini Mimoza és a 800m hosszú Konnos-öböl). Agia napa (Finomhomokos, lassan mélyülő partszakaszok: Nissi-öböl, Makronissosöböl, Landas-strand, Sandy Beach, Larnaka (Lassan mélyülő homokos partok: 12km hosszú Larnaka-öböl), Limassol (Homokos, kavicsos lassan mélyülő partszakaszok: Lady’s Mile Beach, Kourion Beach, Governor’s Beach, Avdemou Beach), Pissouri (Összefüggő kavicsos part az Asprofoktól), Petra tou Romiou (Afrodité születési helye, a legnagyobb kavicsos partszakasz), Pafos (Homokos, kavicsos lassan mélyülő partszakaszok: Coral- Bay, Pegeia Beach, St. George Beach), Lara (Homokos, kavicsos öböl. A sziget egyik legszebb öbleinek és itt van a Carretta teknős élőhelye), Polis/Latchi (Finomhomokos természetes öblök az Akamas természetvédelmi területen). LArnAKA. Larnaka ezer szállal kötődik a múlthoz. A modern kori Larnaka szívében találjuk Kition ókori városállamának maradványait. A mükénéi görögök ciklopfalakkal erősítették meg a várost a 12. században, előttük a föníciaiak hatalmas királyságot alapítottak itt a 9. században Kition a filozófus Zenon, a sztoikus iskola alapítójának szülőhelye. És ugyanebben a városban kezdte második életét a Krisztus által feltámasztott Szent Lázár. A 18. században kereskedelmi központtá fejlődött, és itt működtek az európai államok konzulátusai. Az elbűvölő pálmafás tengerparti sétány, az erőd és a régi városrészek adják Larnaka különleges karakterét. A közeli sóstó télvíz idején kedvelt pihenőhelye a vándormadarak ezreinek, míg a tó szélén, nyugodt környezetben található egy népszerű muzulmán zarándokhely. Larnaka környékén számos érdekes látnivalót talál a látogató. Itt van Choirokoitia, a sziget legősibb neolitikus települése, a Stavrovouni kolostor és a híres Angeloktisti templom. Pierides 7 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Αφιέρωμα στην Κύπρο Alapítványi Múzeum. A legrégibb magántulajdonban lévő múzeum Cipruson, amelyet Dimetros Pierides hozott létre. A múzeumban a család tulajdonát képező őskori, középkori, bizánci és későbbi tárgyak láthatók. Larnakai erőd – Helyi Középkori Múzeum. Az 1625-ben épült erődöt a brit uralom első éveiben börtönként használták. Benne működik a Körzeti Középkori Múzeum. Nyaranta városi Kulturális Központként üzemel. Szent Lázár Templom. Larnaka védőszentje Szent Lázár. Miután Krisztus feltámasztotta, Kition lett az otthona és itt élt még 30 évet. Szent Barnabás és Márk Kition püspökévé szentelte. Sírja fölé csodálatos templomot emeltetett VI. Leo, a 9. században. A templom a bizánci építészet egyik legszebb darabja Cipruson. A látogatók megtekinthetik a szentély alatt Szent Lázár síremlékét, illetve az Egyháztörténeti Múzeumot a templom mögött. A görög ortodox húsvét előtt 8 nappal, Szent Lázár ikonjával vonulnak végig a körmenetben a hívek Larnaka utcáin. Limassol felé. Hala Sultan Teke. A „szent hely” a larnakai repülőtér mellett a sóstó partján található, oázis jellegű környezetben. A mecsetet 1816-ban emelték Umm Haram, Mohamed próféta egyik rokona sírja fölé, aki ezen a helyen vesztette életét 649-ben, az első arab támadások során. A mecset a muzulmánok legfontosabb zarándokhelyei közé tartozik, közvetlenül Mekka, Medina és a jeruzsálemi Al Aqsha szentély után. Choirokoitia. Körülbeblül 32 km-re Larnakától, a Limassolba vezető autópálya mentén. Choirokoitia őskori településének maradványait 1998 óta az UNESCO a Kulturális Világörökségek között tartja számon. Az itt fellelt neolitikus (pattintott kőkorszakból származó) település sokkal jobb állapotban tekinthető meg, mint a legtöbb hasonló régészetileg feltárt település Cipruson, sőt a Földközi-tenger egész keleti 8 medencéjében. A feltárt területen látható, hogyan épült, fejlődött a neolitikus falu, így értékes információkat nyerhettek a tudósok arra vonatkozóan, hogyan terjedt tovább a neolitikus kultúra Cipruson, illetve az egész térségben. Choirokoitia Általános Fejlesztési Terve azt a célt szolgálja, hogy a terület autentikus maradjon a feltárás folyamán, megőrződjön a természeti és az épített környezet, és létrejöjjön egy Látogatóközpont, ahol a látogatók információkhoz juthatnak. A közelben öt lakóhelyet állítottak helyre a neolitikus modell alkalmazásával, ugyanazokkal a módszerekkel, ugyanazokból az anyagokból, mint a neolitikum idején. A helyreállított épületeket a feltárások során talált berendezési tárgyak másolataival rendezték be, hogy még könnyebben el lehessen képzelni, hogy is nézett ki a falu annak idején. Ráadásul még a házikók körül is olyan növényeket, fákat láthatunk, amelyek a neolitikum óta megtalálhatók Cipruson. Lefkara. Skarinoutól 8 km-re, a Limassolba vezető autópálya mentén, 40 km-re Larnakától. Festői település, amelyet sajátos hímzéseiről, a Lefkaritikáról, illetve ezüsttárgyairól ismernek. A hagyományok szerint Leonardo da Vinci is ellátogatott a faluba, és vásárolt is itt egy oltárterítőt, amelyet később a milánói katedrálisnak adományozott. A gyönyörű Patsalos-házban látható a Lefkarai Hímzések és Ezüsttárgyak Múzeuma. Kato Lefkarában találjuk az egyhajós, kupolás típusú Mihály arkangyal templomot, amelynek falain a 12. század végéről származó falfestmények láthatók. Pano Lefkarában áll a Szent Kereszt temploma, amely gyönyörű ikonosztázáról és különleges, 13. századi ezüst keresztjéről híres. A templom előtt minden év szeptember 13-14-én búcsút rendeznek a Szent Kereszt Felmagasztalása tiszteletére. Limassol. A mai Lemessos, amely két egykori görög városállam örököse, és egy királyi esküvő színhelye is volt valamikor, a sziget déli partján terül el. Limassol a sziget legfontosabb turisztikai borászati központja, amely büszke lakóinak spontán vendégszeretetére, régészeti feltárásaira, középkori kastélyaira, továbbá vidám karneváljaira és borfesztiváljaira. A tengerpart mentén szállodák, éttermek és éjszakai bárok tömegét találjuk. de a közelben fekszenek a Trodos hegység fenyvesekkel borított déli lejtői is, ahol bájos falvak lakói készítik a finom borokat az idilli hegyi üdülőhelyek és a szépséges Pitsylia vidéke is. Limassol, Középkori Erőd-Ciprusi Középkori Múzeum. Az erőd a 14. században épült egy korábbi bizánci kastély helyén. Ma a Ciprusi Középkori Múzeum működik benne. A történelmi hagyomány szerint itt vette feleségül, majd koronázta Anglia királynőjévé Navarrai Berengáriát Oroszlánszívű Richárd 1191-ben. Pafos felé. Kolossi vára: A várat 14 km-re a Pafos felé vezető úton találjuk. A katonai építészet szép példája, eredetileg a 13. században építették, mai formáját pedig később, a 15. században nyerte el. Acre 1291-es Ιούλιος 2010 • EΤΟΣ: 16° Αφιέρωμα στην Κύπρο eleste után a jeruzsálemi Szent János Lovagrend Főparancsnoksága működött benne. A 14. században egy rövid időre a Templomos Lovagrend fennhatósága alá került. Kourion. (foto: Adel) A Kourioni rommező. Kourion valaha a sziget legfontosabb városállama volt, ma Ciprus egyik leglátványosabb régészeti feltárása, ahol a kutatók még mindig rendszeresen találnak új és új kincseket. A csodálatos görög-római színház eredetileg az i.e. 2. században épült. Ma teljesen felújítva áll, zenei és színházi előadásokat rendeznek benne. Eustolios háza, amely eredetileg egy római villa volt, nyilvános szabadidő központként működött a kora keresztény időszakban. Fürdők és termek együtteséből áll, amelyek padlóját az 5. századból származó mozaikok borítanak. A szintén ebből az időszakból származó bazilika volt valószínűleg a városállam katedrálisa, a keresztelőmedencével az északi oldalán. Achilles házában és a Gladiátorok házában gyönyörű mozaikpadlók találhatók. A vízi nimfáknak ajánlott Nymfaeum elegáns, római kori építmény. A 2. századból származó stadion innen egy kilométerre, nyugatra fekszik, a Pafos felé vezető úton. Petra Tou Romiou – Afrodité születési helye. Pafostól 25 km-re keletre. A legenda szerint Afrodité, a szerelem és a szépség istennője ezen a lenyűgözően gyönyörű partszakaszon emelkedett ki a habokból. A hely görög elnevezése: Petra Tou Romiou, vagyis „a Görög sziklája” a bizánci idők legendás határőrére, Digenis Akritasra vonatkozik, aki elszánt bátorsággal akadályozta meg, hogy a szaracénok hadai partra szálljanak az öbölben. A helybeliek úgy tartják, hogy a határőr vetette ezt a sziklát a tengerbe, hogy szétverje az ellenséges hajókat. Afrodité szentélye. Kouklia falu, 14 km-re Pafostól, a Lemesos-Pafos út mentén. Palaipafos, azaz Ó-pafos az ősi görög világ egyik legünnepeltebb zarándokhelye, ugyanakkor királyvárosa is volt. Itt állt egykor Afrodité híres Szentélye, amelynek legrégebbi darabjai az i.e. 12. századból származnak. A szentély fénykora a 3-4. századig tartott. A múzeum, amelyet a Luzignan Kúriában rendeztek be, számos, a környéken fellelt érdekes tárgyat tartalmaz. Az ásatások ma is folynak a szentély, a város és a nekropolisz egykori helyén. Agia Paraskevi templom. Geriskipou falu, 3 km-re keltre Pafostól. A sziget egyik legérdekesebb bizánci temploma a kilencedik századból származik. A bazilikát keresztet formázó öt kupola borítja, gyönyörű falfestményei a 9-15. századból származnak. Pafos. Az UNESCO világörökségi listájára felkerült egész Pafos városa. Bármerre is járjon a látogató a városban, beleütközik a dicsőséges múlt több ezer éves emlékeibe. Abban az időben a habokból született Afrodité istennő kultusza virágzott a világnak ezen a gyönyörű pontján, ami számos látogatót vonzott a szigetről és külföldről egyaránt. Pafos ma egy fejlődő kikötőváros, azonban a hellenisztikus, majd a római korban Ciprus fővárosa volt. A Szépség istennőjének varázsa alatt áll még ma is e terület, számos érintetlen műemlékével. Látogatóit elbűvöli a kies tengerpart, a történelmi kincsek és a bájos kis falvak, ahol még mindig élnek a régi hagyományok. Fenséges középkori kolostorok pihennek meg békésen Pafos környékén, harmóniában a természettel. Pafosi középkori erőd. Az öböl védelmére emelt, bizánci eredetű erődöt a Lusignanok átépí- tették a 13. században, majd a velenceiek lebontották 1570-ben, végül az ottománok építették újjá a 16. Században, miután elfoglalták a szigetet. Szent Solomoni katakombák. A templom eredetileg keresztény katakombának épült, néhány 12. századi freskó látható még benne. A bejárat mellett álló szent fa a környékbeliek szerint meggyógyítja azoknak a betegségeit, akik személyes felajánlásaikat felkötik a fa ágaira, selyem zsebkendő formájában. Panagia Chrysopolitissa templom és ókeresztény bazilika. A 13. században építették a sziget legnagyobb kora-bizánci bazilikájának romjai fölé. A műemlék-együttesben látható Szent Pál oszlopa, amelyhez a hagyomány szerint Szent Pált kikötözték, mielőtt Sergius Paulus római kormányzó áttért volna a kereszténységre. A királysírok. Ez a lenyűgöző, hatalmas kiterjedésű földalatti temető az i.e. 4. századból származik. A sírkamrákat a sziklákból vájták ki, némelyiket dór oszlopfőkkel díszítették. Valószínűleg nem királyokat, hanem főtisztviselőket temettek ide, a sírok pompája miatt azonban jogosan érdemelte ki a hely a „királyi” jelzőt. A pafosi mozaikok. Dionysos, Theseus és Aion háza nemesi villák padlója az i.sz. 3. és 5. század közötti időszakban készült, és a Földközitenger keleti medencéjének legszebb mozaikpadlói között tartják számon őket. Elsősorban görög mitológiai jeleneteket ábrázolnak. Troodos. Az UNESCO a Világörökségek hivatalos listájára kilenc bizánci templomot vett fel a Troodos- 9 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Αφιέρωμα στην Κύπρο hegységből. Ezek a következők: Stavros tou Agiasmati, Panagia tou Araka, Timiou Stavrou Pelendriben, Agios Nikolaos tis Stegis, Panagia Podithou, Panagia tis Asinou, Agios Ioannis Lampadistis, Panagia tou Moutoulla és Archangelos Michail Pedoulasban. Az idilli erdőségekkel borított, lenyűgöző Troodoshegyvonulat Ciprus nyugati részén húzódik végig, nyáron hűvös menedéket, télen sportolási lehetőségeket biztosít a látogatóknak. A Troodos nagyszerűen sokszínű: híres magashegyi üdülőhelyek, sziklacsúcson trónoló vagy völgyekben megbúvó, remekbe szabott bizánci templomok és kolostorok, valamint teraszos művelésű hegyoldalakba épült festői falvak várnak az ide vetődő turistára. A környék ősidők óta ismert volt bányái miatt, a bizánci időszakban pedig a bizánci művészetek élenjáró központjává vált, mivel egymás után épültek errefelé a templomok és kolostorok, távol a betolakodók által fenyegetett tengerpartoktól. Kykkos kolostor. Ciprus leghíresebb és leggazdagabb kolostora. 1100ban alapították, és Szűz Mária tiszteletére szentelték fel. A Szent Lukácsnak tulajdonított és ránk maradt három ikon közül az egyiket itt őrzik. Az ezüstkeretbe foglalt, teknőspáncélból és gyöngyházkagyló héjából készült szentélybe ágyazott ikon az ikonosztáz elején látható. Ciprus első elnöke, III. Makariosz érsek ebben a templomban szolgált. novíciusként. Kívánságára Throniban temették el, 3 km-re a kolostortól, nem messze szülőfalujától, Panagiától. Minden év augusztus 15-én és szeptember 8-án tartják Kykkosban a búcsút. A Kykkos Múzeumban egyházi kegytárgyak és ciprusi régiségek értékes gyűjteményét találjuk. Paralimni – Agia Napa. Ciprus keleti szegletében találjuk Ammochostos körzet szabad (el nem foglalt) részét, ahol aranyló homokos strandok várják a turistákat. Paralimni 10 életének legmeghatározóbb eseménye i.e. 306-ban a Salamis öbölbeli csata volt. Partjain azóta béke és nyugalom honol. Sokminden változott az elmúlt 35 évben ezen a hos�szan elterülő kábítóan szép parton. Korábban poros földutakon juthattunk csak ide és nem volt más csak pár farmház és néhány kereskedelmi épület. A régió Paralimnihez tartozó mezőgazdasági terület volt. A termékeny vörös talaj és az enyhe tél, két-három termény-betakarítást is lehetővé tesz. A táj hangulatát meghatározzák a szélmalmok, melyek segítségével annak idején vizet hoztak a felszínre az öntözéshez. A legnagyobb változás természetesen az idegenforgalom fejlődésében következett be. Mára már nagyszerű szállodák sora húzódik az aranyló, homokos partokon. Velük párhuzamosan szórakozóhelyek, bárok éttermek és jellegzetes helyi tavernák kínálják szolgáltatásukat. A parton a vizisport-lehetőségek minden válfaja megtalálható. Nyaralóházak (apartmanok) és luxus lakónegyedek, továbbá vásárlási lehetőség és bankszolgáltatás teszi a képet. A tengerpart szépen lassan elegáns üdülőövezetté nőtte ki magát. A modern kor vívmányainak térhódítása ellenére mégis maradt valami, amitől a hely megőrizte eredetiségét. Még mindig láthatjuk a helyi halászokat, akik vidáman ringatózó csónakjaikon, roskadásig telt színes kosarakat hoznak vissza a kikötőbe reggelente. Protaras és a Fügefa-öböl (Fig Tree Bay) aranyló partjait magunk mögött hagyva, elérjük a Greco fokot, egy sziklás kiszögellést, amely Portaras és Agia Napa strandjait választja el egymástól. Nem elhanyagolandó tényező, hogy természetéből fakadóan a Greco fok körül érdemes búvárkodni. Itt kizárólag gyakorlott búvároknak javasolt a víz alatti világ felfedezése. A „sarkon” túl (azaz a Greco fokon túl) található a nyaralók paradicsoma Agia Napa. Híres sekély, homokos partjairól, mesés szállodáiról, kellemes éttermeiről, pezsgő éjszakai életéről. Ciprus, a történelem és kultúra kikötője. Kitűnő elhelyezkedésével Ciprus modern kikötője jó kiindulópontja lehet egyes, a Földközi tenger keleti medencéjében fekvő ország felfedezésének. Ciprus változatos úti-célokat ajánl, mini hajóutak keretében. Az utak 2-5 naposak, így nyaralásunk alatt nem csak egy országot ismerünk meg, de ízelítőt kaphatunk a csodás Szentföld csábítóan szép emlékhelyeiből, belekóstolhatunk a csodák országába, Egyiptomba, de vehetjük az irányt Libanonba vagy Szíriába, akár kombinálhatjuk is az egyes országokat egymással, ha pedig hosszabb időt szeretnénk tengeren tölteni, részt vehetünk egy 5 napos Görög- szigeteki hajótúrán is. Amikor nálunk már beköszönt az ősz, Cipruson még mindig nyár van és élvezhetjük a „mediterrán ősz” melegen simogató napsütését. Eltűnik a nyüzsgő nyári forgatag, az augusztusi hőséget kifújja a szél, a pára eltűnik és Ciprus szigete szikrázóan tiszta látványában és kellemes melegében tündököl tovább. Egészen október végéig, november elejéig napos, meleg időre számíthatunk. Az ősz tartogat még egyéb meglepetéseket, hiszen ilyenkor tart a szüret, a borfesztivál és a Kypria fesztivál is. Érdemes ellátogatni a falvakba, mert főként fesztiválok idején, az amúgy is nagyon kedves helyi emberek szívesen beavatnak bennünket népszokásaik izgalmas birodalmába. A szőlőtermesztés a Fekete tenger térségéből ered, ahol már 8000 évvel Ιούλιος 2010 • EΤΟΣ: 16° Αφιέρωμα στην Κύπρο ezelőtt ismerték a borászatot. Erről a területről terjedt tovább dél-kelet felé ahonnan végül eljutott a Földközi tenger térségébe. Történelmi bizonyítékok mutatják, már 4000 évvel ezelőtt folyt bortermelés Ciprus szigetén is. Már Salamon király is megemlíti a Ciprusi szőlőt, melyből állítólag magának is hozatott és abból bort készíttetett. Ciprus szőlőjét és borát meg kell kóstolni! Egye-egy szőlőszem akkora, mint egy szilva, édes és lédús, mint a bor. A szigeten körülbelül százféle szőlő terem. A Veriko nevű, csak itt található. Egyszer Oroszlánszívű Richárdot is megkínálták vele, megkóstolta, nagyon ízlett neki és dicsérte: „very good”, nagyon jó, ebből népiesítették a verikót. A sárga színű, bársonyos, nagy szemű szőlőt Vaszilisszának - a szőlőskertek királynőjének becézik. A limassoli borfesztivál 1961-óta minden évben Limassol városában kerül megrendezésre, és ősi kultúrája van; évente több százezer érdeklődőt vonz. Az ókori görögök szinte minden imádott istenük tiszteletére rendeztek áldozati ünnepeket, amikor is terményeik egy részét felajánlották az Olimposz lakóinak. Ez az esemény Dionüszosz és Afrodité ünnepe. A fesztivált a limassoli városi kertben tartják, a keleti szakaszon a tengerparthoz közel. A részvételhez belépőt kell fizetnünk, minek fejében korlátlanul kóstolhatjuk a finom borokat, és élvezhetjük a csodás hangulatot és a színes zenei és színházi programokat. A limassoli borkombinátok pavilonjai (a kóstolók helye) a főbejáratnál találhatók. Egy-egy este körülbelül 15 000 ember vesz részt a jeles eseményen. Felnőtt és gyermekprogramok éttermek várják a kíváncsi látogatókat, akik a helyiekkel együtt élhetik át z ősi tradíciót, a együtt vehetnek részt a temperamentumos ciprusi táncokban, a külföldiek pedig megismerhetik a helyi népszokásokat és népviseleteket. Minden városból ingyenes buszjáratok indulnak a Ciprusi Idegenforgalmi Hivatal szervezésében. A Limassol közelében található Kolossi vára, ide kötődik Ciprus nemzeti borának a Commandariának készítése is. A Szent János rend lovagjai és a Templomosok is megvetették lábukat a szigeten. Kolossi várában rendezték be főhadiszállásukat és borpincéiket. Hatvan faluból álló hűbérbirtok tartozott hozzá, a vidék cukornád és szőlőtermelése olyan jelentős volt, hogy Európa kereskedelmi térképére beírták Ciprus nevét. A bort jó pénzért exportálták. Leghíresebb italuk a Commandaria volt. Néhányszáz méteren belül elérhető a négy leghíresebb bortermelő cég pincészete, rövid gyalogútra Limassol régi kikötőjétől, ahova a turista övezetből induló buszok érkeznek. A látogatók egyénileg, de szervezett túra keretében is ellátogathatnak az üzemekbe. Erimiben megnyílt a Bormúzeum, ahol fantasztikus eredeti környezetben ismerkedhetünk meg a borkészítés történetével és ősi eszközeivel, www.cypruswinemuseum.com. TAVASZI GYÖNYÖRÜSÉG. Tavas�szal a napon sütkérezve megízlelhetjük a virágmezőkkel borított Ciprus igazi illatát. Az első orchidea januárban nyílik. Február végéig teljesen felébred a természet és friss zöld mezők, virágba borult mandulafák bódítják szemünket. A március helyi viszonylatban még hűvösnek mondható, az átlaghőmérséklet csak (!) 19 fok körül ingadozik. Alig múlik el úgy egy hét Cipruson, hogy vala- mit ne ünnepelnének, legyen az egy színpompás fesztivál, vagy megemlékezés valamelyik szentről annak névnapján. A Panigiri nevű hagyományos szabadtéri ünnepséget főleg a falvakban tartják, a szentek névnapjain. Az „Ántisztiriá” virágfesztivál minden év májusában kerül megrendezésre Larnakában, Pafosban, Limassolban és Paralimniben. Ezek a felvonulások Aphrodité vagy Dionüszosz kultúrájának kései emlékét őrzik. A görög mitológia szerint Ikariosz király Attikában, vendégül látta Dionüszoszt, aki ezért borral teli tömlőt adott neki ajándékba. Dionüszosz meghagyta neki, hogy nem adhat belőle senkinek, hiszen az „istenek itala”- a bor addig ismeretlen volt a halandók körében. Ikariosz megszegte az isteni parancsot és megkínálta az attikai pásztorokat, akik a mámor érzését nem ismervén, azt hitték Ikariosz megmérgezte őket, és ezért megölték. Dionüszosz fájlalta a dolgot s, hogy méltó emléket állítson neki, a csillagos égbe emelte Ikarioszt. Belőle lett a Nagy Medve csillagkép. A Húsvétot, a görög ortodox egyház legfontosabb eseményét fennkölt hangulatban, örömmel és reménnyel telve ünneplik a ciprusiak. A vallás védőbástyája Cipruson már az i. sz. 1. század óta a görög ortodox egyház. A ciprusi társadalomban az egyház a mai napig fontos szerepet tölt be, élnek még a régi értékek és az egykori szokások. A jeles ünnep forgataga nem csak a helyi népeket, de az idelátogató turistákat is magával ragadja, és katartikus élménybe repíti. Krisztus feltámadásáról évszázados rítusok keretében, és hosszú előkészületek után emlékeznek meg. A nagyböjtöt a „tiszta hétfőtől” számítják, ez az a nap, 50 nappal húsvét előtt, amikor az emberek még egyszer jóllaknak és nagy mulatozással, utcabállal készülnek a húsvét előtti „sovány” napokra. Részt vehetünk a körmeneteken, együtt ünnepelhetünk a cipriótákkal. 11 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Αφιέρωμα στην Κύπρο A nagyhét csúcspontja a nagypénteki feltámadási mise. Ilyenkor templomudvarokon hatalmas máglyákat gyújtanak. A petárdázás csak éjfélkor halkul el, amikor a pópa, égő gyertyát emelve a magasba ünnepélyesen bejelenti, hogy Jézus „feltámadt”. A gyertya lángját kézről kézre adják tovább (mindenki visz magával gyertyát). A hagyomány szerint szerencséje lesz annak, aki a lobogó gyertyával együtt eljut a saját házáig. Másnap a falvak apraja-nagyja összegyűlik, hogy közösen húzza nyársra és fogyassza el a húsvéti báránysültet. Családi programokhoz létezik a szigeten több témapark: Fasouri Watermania (Limassol), Oceán Aquarium Protaras (Paralimni és Protaras között), Mazotos Tevepark (A múltat idézve újra tevék karavánjai tűnnek fel mazotos vidékén nem messze Larnakától. 1998ban 25 tevét szállítottak ide a Vörös tenger beduinjaitól, hogy megnyílhasson az első tevepark Cipruson. A parkban megtaláljuk Noé bárkáját is kecskékkel, madarakkal, kacsákkal és szamarakkal. A tevepark izgalmas program mindenki számára. tevegelés mellett találunk itt étteremet, bárokat, játéktermet és medencét is. Vouni Szamárpark (Közel száz szamár él itt, hogy a látogatók kipróbálhassák a szamaragolást és megismerkedhessenek az állatok életéve), Pafos Madárpark (A park körülbelül 200 különböző madárfajnak ad otthont. Nyitva az év 365 napján 09:00- alkonyatig.), Thalassa Tengerészeti Múzeum (A múzeum Agia Napa központjában található. Ciprus 12 tengerészeti életét hivatott bemutatni egészen napjainkig. Több tárgyi lelete mellett itt található a híres Kyrenia hajó másolata, amely az i.e 4. századból származó kereskedőhajó volt és Keryneia partajainál süllyedt el. Megnézhetjük itt egy papiruszhajó másolatát is, amelyről azt tartják, hogy már a kőkorszakban használatos volt). Agros a rózsák faluja. A Troodos hegység déli lejtőin renge- teg izgalmas falu bújik meg, Agros például ideális hely egy pár napos kikapcsolódásra. A falut a Panagia Eleousa Agrou kolostorról kapta nevét, amelyet a XI. században alapítottak konstantinápolyi szerzetesek. A kolostor egészen a XIX. századig működött, később, helyére egy bizánci stílusú templomot emeltek a helyére. Az annak idején Kis-Ázsiából ideszállított csodálatos ikonokat, az oltárt és a az ikonosztázist a mai napig őrzik a templom kis kápolnájában. A falu különlegessége, hogy kora nyáron bámulatos látványban lehet részünk, amikor a sötétrózsaszínű damascus rózsák begyűjtése folyik, amelyből a híres rózsavizet készítik. Az agrosi rózsavízkészítés 1919-ben kezdődött, ekkor kerültek ide az első rózsabokrok Mezopotámiából. 1948-ban mér virágzó családi vállalkozásként működött. Májustól Júniusig virágzanak a damascusi rózsák, melyek virágait kézzel gyűjtik be, mielőtt nap melege hatására elpárologna belőlük a természetes olaj. A szirmokat egyenként elválasztják egymástól és rézüstben kétszer annyi vízben desztillálják őket, nagyon lassan, hogy kinyerhessék az esszenciális rózsaolajat. A rózsavíz tisztítóhatású bőrfertőtlenítő és hidratáló, továbbá alapja sok helyi édességnek is. A falu szívében lévő üzememben, mindenkit szeretettel látnak. Az érdeklődők megismerkedhetnek a rózsavízkészítés folyamatával és megvásárolhatják a különféle termékeket is. A begyűjtés idején évente közel 30 000 ember látogat el Agrosba a világ minden tájáról. INFORMÁCIÓNYÚJTÁS: Általános tájékoztatás, nevezetességek, közlekedés, hasznos tudnivalók, egyéni érdeklődési körök turizmusa (kerékpározás, túrázás, falusi turizmus, golf, stb). Ingyenes nyomtatott kiadványok, térképek széles választéka. Irodánk elérhető személyesen, telefonon és e-mailen. Ciprusi Idegenforgalmi Hivatal Nyitva tartás: H-P: 09:00-16:00 1051 Budapest, Dorottya utca 3. III. em. 2. Tel.: (06-1) 266-6044, Fax: (06-1) 266-6043 E-mail: [email protected] Internet: www.visitcyprus.com, www.visitcyprus.biz Ács Viktória hivatalvezető Kollár Ágnes kiutazási tanácsadó ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα Ολοήμερη εκδρομή στο Szilvásvárad Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 10ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης οργάνωσε ολοήμερη εκδρομή στο Szilvásvárad και στην πόλη Eger. Ήταν μια ευκαιρία αναψυχής των συμπατριωτών μας του Kőbánya, αλλά και γνωριμία με τα όμορφα και γραφικά τοπία της περιοχής και την ιστορία τους. Στις 29 Μάη 2010 πρωί-πρωί, ξεκινήσαμε από τη Βουδαπέστη, με ένα σύγχρονο λεωφορείο. Αν και ήταν άνοιξη, ο καιρός δεν ήταν και τόσο καλός, ωστόσο σ’ όλη τη διαδρομή απολαμβάναμε τη θέα του καταπράσινου κάμπου, και των ομορφότερων μαλακών βουνών με τα πυκνά δάση αυτής της περιοχής που σε γοητεύουν για την ομορφιά τους, ακούγοντας συνάμα και μελωδίες με ελληνικά τραγούδια από το μαγνητόφωνο του λεωφορείου, έτσι το ταξίδι μας ήταν ευχάριστο. Στις 12 η ώρα φτάσαμε στον τελικό μας προορισμό, στο Szilvásvárad. Είναι ένα πολύ γραφικό και μαγευτικό τοπίο, περικυκλωμένο από δασώδη βουναλάκια, καλυμμένα με οξιές και έλατα. Αφού ξεκουραστήκαμε για λίγο, κάναμε μια βόλτα στην κοιλάδα Szalajka, όπου υπάρχει το Μουσείο „Lipicai”, στάβλος που διατηρεί τα ομορφότερα και καλύτερης ράτσας αλόγα της Ουγγαρίας, το Μουσείο Ξυλείας (Erdei Múzeum) και άλλα αξιοθέατα, η σπηλιά των πρωτόγονων (Ősember barlangja), σιντριβάνια, κτλ. Στη συνέχεια γευματίσαμε σε ένα εξοχικό εστιατόριο...Επιστρέφοντας για τη Βουδαπέστη, σταματήσαμε για λίγη ώρα στην ιστορική πόλη Eger, και επισκεφτήκαμε την «Κοιλάδα της ωραίας γυναίκας» (Szépasszony völgye), όπου απολαύσαμε την ωραία θέα, αλλά και τα φημισμένα κρασιά της πόλης. Στις επτά περίπου το απόγευμα, φτάσαμε στην Βουδαπέστη. Λίγο κουρασμένοι, όμως με πολλές καλές εντυπώσεις και από αυτήν την εκδρομή. Θ. Ζ. Αντάμωση αδελφών Σ – μετά από 62 χρόνια – την εφημερίδα μας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» είχαμε δημοσιεύσει ένα γράμμα, παράκληση του συμπατριώτη μας Βάιου Πεταλούδη από το χωριό Κυριακή Ν. Έβρου, ο οποίος ζητούσε πληροφορίες για τον αδελφό του Παναγιώτη Πεταλούδη, που ζει στην Ουγγαρία από το 1950, και είχαν χαθεί τα ίχνη του πριν από δεκαετίες. Ανταποκρινόμενοι στην παράκληση του αδελφού του και μετά από πολλές προσπάθειες και ενέργειες, πληροφορηθήκαμε ότι ο εν λόγω συμπατριώτης μας ζει στην πόλη Gyál. Αφού τελικά βρέθηκε η ακριβής διεύθυνσή του, Gyál, Határ u. 24., πήγαμε και τον συναντήσαμε. Η επίσκεψή μας αυτή ήταν αναπάντεχη για τον 13 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα συμπατριώτη μας Παναγιώτη, δεν την περίμενε. Τον βρήκαμε δυστυχώς με λίγο κλονισμένη την υγεία του, και με αρκετά προβλήματα οικονομικά, αλλά και ψυχολογικά. Όντας εντελώς απομονωμένος πολλά χρόνια από τους Έλληνες της Ουγγαρίας. Του αναφέραμε τον σκοπό της επίσκεψής μας, και πως χρόνια τώρα τον γυρεύουν οι συγγενείς του στην Ελλάδα. Δεν έδειξε κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το αντίθετο όμως συνέβη με τους συγγενείς στην Ελλάδα, χάρηκαν υπερβολικά για το ευχάριστο νέο που τους ανακοινώσαμε. Η πρώτη τους δουλειά ήταν να μιλήσουν τηλεφωνικώς. Δύσκολα όμως συνεννοούνταν γιατί ο Παναγιώτης με δυσκολία μιλάει τη γλώσσα μας, αφού δεν είχε καμιά επαφή με την ελληνική κοινότητα και δεν την εξασκεί. Ωστόσο τα αδέλφια του στην πατρίδα δεν ησύχασαν. Μετά από λίγες μέρες ήρθαν στην Ουγγαρία για να συναντηθούν μαζί του, ο μεγαλύτερος αδελφός του Βάιος με το γιο του Κώστα, οι οποίοι κατοικούν στην Αλεξανδρούπολη. Η συνάντηση αυτή, χωρίς καμιά υπερβολή, ήταν συγκλονιστική, πολύ συγκινητική. Και αυτό είναι κατανοητό. Είναι συνταρακτικό να συναντηθούν αδέλφια μετά από 62 ολόκληρα χρόνια. Γιατί όμως κράτησε τόσα πολλά χρόνια ο χωρισμός τους; Ας ακούσουμε την διήγηση του μεγαλύτερου αδελφού του, Βάιου: «Στις αρχές του έτους 1948 οι γονείς μας έστειλαν τον Παναγιώτη, που ήταν 7 χρονών, μαζί με πολλά άλλα παιδιά του χωριού μας στην Λ. Δ. της Βουλγαρίας, για να γλυτώσουν από τα δεινά του εμφυλίου πολέμου. Ένας αδελφός μας υπηρετούσε στο ΔΣΕ. Σκοτώθηκε στις μεγάλες επιχειρήσεις του Γράμμου. Εμάς, τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας, μας μάντρωσαν στο Σουφλί, με πολλές άλλες οικογένειες του χωριού μας και της περιφέρειας Ν. Έβρου. Εγώ μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου βρέθηκα στη Γερμανία. Ο Παναγιώτης το 1950 μεταφέρθηκε στη Λ.Δ. της Ουγγαρίας. Εδώ έμεινε σε διάφορους παιδικούς σταθμούς και κολέγια, ένα χρονικό διάστημα και στο Dohánygyár. Τέλειωσε το 8τάξιο δημοτικό σχολείο και σε συνέχεια αποφοίτησε από επαγγελματική τεχνική σχολή. Τότε ήταν συνδεμένος με την ελληνική οργάνωση, με τους Έλληνες. Ένα διάστημα έπαιζε ποδόσφαιρο και στην ελληνική ομάδα «Όλυμπος». Σημείωση: Από ότι μου διηγείται ένας φίλος του, συμπαίχτης του, ο Χαράλαμπος Ντινόπουλος, ο Παναγιώτης ήταν απλός και συμπαθητικός νέος. Στην παρέα μας συχνά τραγουδούσε το τραγούδι: «Κάποια μάνα αναστενάζει, μέρα νύχτα ανησυχεί, το παιδί της περιμένει που έχει χρόνια να το δει...» Όπως φαίνεται, ήταν συναισθηματικός τύπος, έως ότου ζούσαν οι γονείς του, είχαν επικοινωνία με αλληλογραφία. Ίσως μετά το θάνατο των γονιών του η πατρίδα να του φαινόταν άδεια, δίχως αυτούς, κακώς βέβαια. Μετά παντρεύτηκε με Ουγγαρέζα, με την οποία απόκτησαν ένα γιο. Από τότε, από το 1975 περίπου ξέκοψε εντελώς από την ελληνική κοινότητα. Η συζυγική του ζωή απέτυχε. Τώρα είναι διαζευγμένος και φυσικά συνταξιούχος. Εμείς τ’ αδέλφια του και άλλοι συγγενείς του, αφού πέρασαν πολλά χρόνια δίχως καμιά σύνδεση, όλο και περισσότερο αγωνιούσαμε γι’ αυτόν. Γι’ αυτό απευθυνθήκαμε προς εσάς, να μας βοηθήσετε να τον βρούμε. Τελικά βρέθηκε. Είναι αδύνατο να φανταστείτε τη χαρά μας, και τη συγκίνηση που αισθανθήκαμε όταν ανταμώσαμε, παρότι δεν είναι σε καλή κατάσταση υγείας και οικονομικά. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους αυτούς τους συμπατριώτες μας που μας βοηθήσατε να ξανανταμώσουμε μετά από 62 χρόνια. Και την συντακτική επιτροπή της εφημερίδας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» που δημοσίευσε την επιστολή μας. Εμείς σίγουρα στο μέλλον δεν θ’ αφήσουμε τον αδελφό μας αβοήθητο. Θα του συμπαρασταθούμε σε όλα.» Εμείς απλώς σημειώνουμε, αυτή είναι η μοίρα αυτού του συμπατριώτη μας, επακόλουθο του εμφυλίου πολέμου, που μας προξένησαν οι αγγλοαμερικάνοι ιμπεριαλιστές και τα τσιράκια τους. Θανάσης Ζιανός Διαβατάρικο πουλί από την Κύπρο Α υτή τη φορά ο Κύπριος Πανίκος Μ α κ ε δ ό να ς μι λάει « Στο Διαβατάρικο πουλί» για την ζωή του στην Ουγγαρία. Ο Πανίκος είχε έρθει για σπουδές ... κι έμεινε. Πόσον καιρό είσαι στην Ουγγαρία; Στην Ουγγαρία πρώτη φορά ήρθα το 1995 για σπουδές. Μετά τις σπουδές 14 μου πηγαινοερχόμουνα για αρκετά χρόνια για δουλειές, μέχρι που μετακόμισα εδώ πριν 3 χρόνια. Πώς σου φαίνεται η χώρα, η πόλη; Τι σου αρέσει και τι δεν σου αρέσει; Είναι μία πολύ όμορφη χώρα, καταπράσινη (αυτό που λείπει από Κύπρο και Ελλάδα), με σπουδαία αρχιτεκτο- νική και δικαιολογημένα την αποκαλούν «το Μαργαριτάρι του Δούναβη». ... Να μην ξεχάσω και τις πολύ όμορφες Ουγγαρέζες. Δεν μου αρέσει η πολύ μεγάλη κίνηση στο κέντρο που πάει να μοιάσει με της Αθήνας τον τελευταίο καιρό, καθώς και το 25% ΦΠΑ. Αν σου λείπει κάτι από το σπίτι, τι Ιούλιος 2010 • EΤΟΣ: 16° Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα είναι αυτό; Μου λείπει η ΘΑΛΑΣΣΑ!!! Μου λείπει η οικογένεια και οι φίλοι μου. Όπως ξέρετε, ειδικά στην Κύπρο έχουμε μεγάλες οικογένειες και είμαστε πολύ δεμένοι μεταξύ μας. Εγώ για παράδειγμα έχω 26 πρώτα ξαδέρφια. Τι θα σου λείψει από την Ουγγαρία όταν φύγεις; Δεν το βλέπω να φεύγω αλλά και να φύγω είναι πολύ κοντά και θα ξανάρθω. Σίγουρα το γκούγιας και το κοτόπουλο με πάπρικα ... και τα ιαματικά νερά. Πώς σου φαίνεται ο κόσμος στην Ουγγαρία; Είναι φιλόξενος, ο κόσμος της Ουγγαρίας είναι πιο ευγενικός από εμάς τους Έλληνες. Μπορώ ακόμα να πω είναι φιλικός και φιλόξενος αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί η ουγγρική φιλοξενία με την ελληνική. Ο κόσμος εδώ είναι πολύ πιο συγκρατημένος και πιο προσεκτικός. Μιλάνε και μια δύσκολη γλώσσα αλλά τα βγάζω πέρα. Η παρέα σου; Επειδή γενικά είμαι ανοικτός χαρακτήρας και βρίσκομαι εδώ πολλά χρόνια, έχω πολλούς γνωστούς αλλά δυστυχώς λίγους αληθινούς φίλους. Στην Κύπρο, επειδή εγώ κατάγομαι από την Πάφο που είναι μια μικρή πόλη, σχεδόν γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας. Για παράδειγμα βγαίνεις το βράδυ για καφέ σε μια καφετέρια και σε χαιρετάνε όλοι με το όνομά σου, γνωρίζεις προσωπικά τον ιδιοκτήτη ... σε σταματάει ο αστυνομικός στον δρόμο και αν δεν τον γνωρίζεις προσωπικά, γνωρίζεις κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς του. Οπότε καταλαβαίνετε πόσο άνετα είμαστε μεταξύ μας. Πες μας λίγο για την χώρα σου: Τιμές; Διαμονή; Ένα ενοίκιο; 1 καφές; Υπάρχει «κυπριακός καφές»; Η Κύπρος είναι πολύ ασφαλής τουριστικός προορισμός. Όπως όλα τα νησιά, είναι περιτριγυρισμένη από θάλασσα, κάθε χρόνο μπορείς να απολαμβάνεις το μπάνιο σου σε μία από τις όμορφες παραλίες του νησιού, από αρχές Μαρτίου μέχρι τέλος Οκτωμ- βρίου. Στην Κύπρο μπορείς να συνδυάσεις διακοπές στη θάλασσα και στο βουνό. Για κάποιους που προτιμούν το βουνό, υπάρχουν τα όμορφα τοπία γύρω από τα βουνά στο Τρόοδος όπου το πράσινο υπάρχει χειμώνα και καλοκαίρι. Εγώ είμαι αντίθετος με αυτούς που λένε ότι η Κύπρος είναι ακριβός προορισμός. Το μόνο πρόβλημα που βλέπω εγώ που ταξιδεύω εδώ και 15 χρόνια, είναι το αεροπορικό εισιτήριο. Αν προγραμματίσεις έγκαιρα το ταξίδι σου, η τιμή του εισιτηρίου ξεκινάει από 120 ευρώ. Μία μέση τιμή είναι 250 ευρώ. Όσο για τα ξενοδοχεία, υπάρχουν για κάθε γούστο, υπάρχουν τα φτηνά αλλά και τα πολύ ακριβά. Θεωρώ ότι είναι πιο φτηνά από τη Βουδαπέστη. Ενοίκιο: tourist apartman κοντά στη θάλασσα από 30 ευρώ (2-3 άτομα). Υπάρχουν και ξενοδοχεία με τιμή που ξεκινά κοντά στα 30 ευρώ το άτομο all inclusive. Κάποιος που θέλει να ταξιδέψει στην Κύπρο, μπορεί να πάει σε ένα από τα πολλά τουριστικά γραφεία εδώ στην Ουγγαρία και να αγοράσει πακέτο (αερ. Εισιτήρια και διαμονή) σε πολύ ελκυστική τιμή. Μπορώ να σας πω κάποιες ενδεικτικές τιμές της Κύπρου: βενζίνη 95 λεπτά, ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο από 12-15 ευρώ, καφές κυπριακός (ελληνικός) από 0.75 ευρώ, φραπές 1.70 ευρώ, φρέσκος χυμός πορτοκάλι 2 ευρώ, γύρος 3.5 ευρώ (3 φορές μεγαλύτερος από Βουδαπέστη). Σίγουρα υπάρχουν και τα πιο ακριβά εστιατόρια. Αλλά αν πάτε Κύπρο, σίγουρα πρέπει να πάτε σε μία από τις πολλές παραδοσιακές ταβέρνες και να δοκιμάσετε τον μεζέ, η τιμή του ξεκινάει από 12-15 ευρώ το άτομο. Αποτελείται από περισσότερα από 20 διαφορετικά φαγητά σε μικρά πιατάκια: ξεκινά με χωριάτικη σαλάτα, παραδοσιακή πίτα, τζατζίκι, ταχίνη, σουβλάκι χοιρινό, κοτόπουλο, παϊδάκια ... να πάτε με άδειο στομάχι! Συμβουλή μου είναι πριν πάτε σε ένα εστιατόριο ή ταβέρνα να ελέγξετε τις τιμές. Τα εστιατόρια που είναι κοντά στη θάλασσα είναι πιο ακριβά. Υπάρχουν πράγματα που δεν έκανες στην Κύπρο και τα κάνεις τώρα; Ναι, πολλά πράγματα. Φτιάχνω τον κήπο μου, πηγαίνω στη Μπάλατον, ταξιδεύω με αυτοκίνητο σε γειτονικές χώρες. Με τι γεμίζεις την καθημερινότητά σου; Κάθε μέρα με δουλειά. Τώρα με την καινούρια εταιρία το GREEK SHOP που φτιάξαμε μαζί με τον φίλο και συνέταιρό μου, Σταύρο Μεσημέρη, εισάγουμε από Ελλάδα και Κύπρο ελληνικά φαγητά και γλυκά. Τώρα οι Έλληνες που μένουν εδώ αλλά και οι Ούγγροι που γνωρίζουν την ελληνική κουζίνα, μπορούν να αγοράσουν εδώ στην Ουγγαρία φρέσκο ελληνικό γιαούρτι, φέτα, κεφαλοτύρι, σαγανάκι, χαλούμι, διάφορες σαλάτες όπως τζατζίκι, ταραμά, μελιντζανοσαλάτα, φρέσκους ελληνικούς χυμούς, χαλβά, κρασιά, όπως Μαυροδάφνη, ρετσίνα Σάμος αλλά και πολλά άλλα ελληνικά προϊόντα. Κάθε πότε πηγαίνεις στην Πάφο; Στην Πάφο πηγαίνω συχνά, κάθε 2 μήνες. Τι συζητιέται αυτές τις μέρες στην Κύπρο; Από τον καιρό που ήμουνα μικρός, καθημερινά στην τηλεόραση και στις εφημερίδες πάντα πρώτο θέμα είναι η λύση του Κυπριακού προβλήματος – με ποιον τρόπο γίνεται να φύγουν οι Τούρκοι που εισβάλανε το 1974 στο νησί και σκότωσαν και έδιωξαν από τα σπίτια τους χιλιάδες Ελληνοκύπριους και κατέχουν με την βία το μισό νησί 15 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα εδώ και 36 χρόνια. Τον τελευταίο καιρό όμως συζητάνε την οικονομική κρίση αλλά περισσότερο την κρίση στην ελληνική οικονομία. Τι κάνει ο κόσμος στον ελεύθερό του χρόνο στο νησί σου; Τώρα το καλοκαίρι με το που τελειώνουν τις δουλειές τους όλοι τρέχουν στις διάφορες καφετέριες για φραπεδάκι και κους κους. Βράδυ ταβερνίτσες, 16 μεζέ και μετά ποτάκι σε κάποιο από τα πολλά καλοκαιρινά μπαράκια. Προτείνω τα παρακάτω site: www. visitcyprus.com, είναι η επίσημη σελίδα του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού. Μπορείτε να βρείτε τα πάντα, από χάρτες του νησιού, ξενοδοχεία, κτλ. Μία συμβουλή που θέλω να δώσω σε όσους επισκεφτούν το νησί: τουλάχιστον να πάνε μία οργανωμένη μονοή- μερη εκδρομή τον γύρο του νησιού για να δούνε όλες τις πόλεις, για να δούνε κάποια από τα πολλά αρχαία, μωσαϊκά, κάστρα και παραλίες. Σε ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη και καλές διακοπές να έχεις ... στην Κύπρο! (Α. Γ.) ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ – VidéKen της Νικολέττας Μήλιου Πριν ξεκινήσουμε τη συζήτηση θα πραγματοποιήσουμε τον στόχο αυτό. ήθελα να εκφράσω τα βαθύτερα συλλυ- Για να είμαι ειλικρινής, στα τέσσερα αυτά πητήριά μου. χρόνια έπρεπε να μάθουμε πληθώρα Ευχαριστώ! Πονέσαμε βαθειά όταν έφυγε πραγμάτων: όλα ήταν καινούρια για μάς, τελικά ο πατέρας μου, γιατί αν και ήταν προχωρούσαμε βήμα προς βήμα σε ένα αναμενόμενο κανείς δε μπορεί να προ- αρχικά ξένο περιβάλλον, και μόνο τώρα, ετοιμαστεί στον θάνατο. Πριν από μία στο τέλος της τετραετίας μπορώ να πώ εβδομάδα γύρισα από την ετήσια συνά- ότι αισθάνομαι άνετα στο σύστημα των ντηση της Νάουσας: εδώ και χρόνια προ- μειονοτικών αυτοδιοικήσεων. ετοιμαζόμουν να πάω εκεί, αλλά τα κατά- Εκτός από πρόεδρος της Αυτοδιοίκη- φερα μόνο τώρα που πέθανε ο Μπαμπάς, σης Ελλήνων του érd είσαι επίσης μέλος λες και το ήθελε η μοίρα. Στην συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Αυτο- αυτή, ανάμεσα σε όλους αυτούς τους διοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, στην ανθρώπους είχα την αίσθηση ότι επισκέ- οποία είσαι και πρόεδρος της Επιτρο- φτηκα τον Μπαμπά. Ήταν μια πραγμα- πής Πολιτισμού. Ποια είναι τα πλεονε- τικά συγκινητική εμπειρία. Ήμουν πάντα κτήματα να συμμετάσχεις σ’αυτά; ς αποτέλεσμα των μειονοτικών υπερήφανη για τις ελληνικές ρίζες μου και Όντας μέλος του πανουγγρικού σώμα- εκλογών του 2006, 14 επαρχια- την μεγάλη μας οικογένεια, αξίες που δεν τος, εργάζομαι – μαζί με τα άλλα μέλη κές ελληνικές αυτοδιοικήσεις συνέχι- αποκτάς με τα λεφτά. φυσικά – όχι μόνο για τους Έλληνες του σαν ή ξεκίνησαν τη λειτουργία τους Ας μιλήσουμε τώρα για εσάς τους Έλλη- Érd αλλά και για όλους τους ομογενείς μας στην Ουγγαρία. Διάφορες κοινότητες, νες της πόλης érd. Η πρώτη μου ερώ- στην χώρα, ενώ στην Επιτροπή Πολιτι- μακριά από τη Βουδαπέστη προσπα- τηση είναι «κλασική»: από πότε υπάρ- σμού ασχολούμαι μ’αυτό που αγαπώ: τη θούν να διαφυλάξουν παραδόσεις και χει ελληνική αυτοδιοίκηση στο δήμο διοργάνωση και τον σχεδιασμό ελληνικών έθιμα με καρδιά και ψυχή. του érd; εκδηλώσεων. Η παρούσα σειρά συνεντεύξεων ξεκί- Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Érd είναι μία Πόσοι Έλληνες ζούν στο érd; νησε με σκοπό να γνωριστούμε καλύ- από τις νεότερες, διανύουμε την πρώτη Είμαστε τυχεροί γιατί στην πόλη μας τερα μεταξύ μας εμείς οι Έλληνες, τετραετία. Πριν από τέσσερα χρόνια ξεκί- κατοικεί σχετικά μεγάλος αριθμός Ελλή- ζώντας σε διάφορα σημεία της Ουγγα- νησε η ιδέα της ένωσης των Ελλήνων της νων. Δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστα παι- ρίας – είτε στην πρωτεύουσα είτε στην πόλης και σε θεσμικό επίπεδο. Ευτυχώς ο διά, οι περισσότεροι ανήκουν στη δεύτερη επαρχία. τροποποιημένος νόμος περί εθνικών μειο- και την τρίτη ηλικία. Οι εικοσάρηδες απο- Κάθε μήνα θα σας γνωρίζουμε από μία νοτήτων – που έχει πιο αυστηρούς κανο- τελούν το 20% περίπου του τοπικού ελλη- ελληνική μειονοτική αυτοδιοίκηση της νισμούς σχετικά με την ίδρυση μειονοτι- νισμού. επαρχίας. Ένατή μου συνομιλήτρια κών αυτοδιοικήσεων – μας επέτρεψε να Πώς αντιμετωπίζει ο Δήμος την Αυτο- Ω ήταν η Ελένη Παπακωσταντή, πρόεδρος της Μειονοτικής Αυτοδιοίκησης Ελλήνων της πόλης érd. Μιλήσαμε για θέματα παρελθόντος, παρόντος, μέλλοντος, για τις αρχές και το σήμερα. Αυτή τη φορά επισκεπτόμαστε την πόλη érd που απέχει λίγα μόνο χιλιόμετρα από τη Βουδαπέστη. Η συνέντευξη αυτή με την Ελένη, την πρόεδρο της τοπικής ελληνικής αυτοδιοίκησης κανονικά θα γινόταν δύο μήνες πριν, όμως η βαριά αρρώστια και ο θάνατος του πατέρα της Κώστα Παπακωσταντή (βλ.: προηγούμενο τεύχος) την ανάγκασαν να ανταποκριθεί σε σημαντικότερα καθήκοντα. 17 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα διοίκηση Ελλήνων του Érd; παραδοσιακά γεύματα των παραπάνω παρακολουθούν τα μαθήματα και μάλιστα Ευτυχώς μας αγαπούν πολύ. Πάρα πολ- μειονοτήτων. Φυσικά ο καθένας συμμετέ- με μεγάλη διάθεση, αποδεικνύει ότι πρέπει λοί Ούγγροι επισκέπτονται τις εκδηλώσεις χει στις εκδηλώσεις των άλλων. να είμαστε υπερήφανοι για τη διδασκαλία μας, όπως και τη γιορτή του Αϊ-Βασίλη ή Με ποιές ελληνικές κοινότητες της των ελληνικών στην πόλη μας. τις ελληνικές μουσικοχορευτικές βραδιές, επαρχίας έχετε στενή σχέση; Υπάρχει δυνατότητα για την άσκηση που είναι δημοφιλέστατες άσχετα από Εκτός από τον ελληνισμό της πρωτεύου- της ελληνορθόδοξης θρησκείας στο Érd; ηλικία, φύλο και εθνικότητα. Και πιστεύω σας, έχουμε πολύ καλή σχέση με εκείνες Δυστυχώς δεν υπάρχει ελληνικός ναός ότι αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, διότι του Μπελογιάννη, της Százhalombatta στην πόλη, έτσι οι βαφτίσεις, οι γάμοι και ο ελληνικός πολιτισμός – όπως για παρά- και της Tatabánya. Οι οικισμοί αυτοί βρί- άλλα γίνονται ή στη Βουδαπέστη ή στον δειγμα οι μουσικές μας, οι χοροί και η κου- σκονται σε μικρή απόσταση από το Érd, Μπελογιάννη. ζίνα μας – «χτίζει γέφυρες» ανάμεσα σε έτσι δεν χρειάζεται πολύωρο ταξίδι για να Όπου και να πάμε στην Ουγγαρία Έλληνες και ξένους. πάρουμε μέρος στα διάφορα προγράμ- παντού υπάρχουν μαρτυρίες για την Να αναφερθώ όμως εκτός από τους ματα που διοργανώνουν. παρουσία των Ελλήνων. Ένα από τα Ούγγρους ενδιαφερόμενους και στους Επωφελούμαι αυτής της ευκαιρίας να αξιοθέατα στο Érd είναι η έπαυλη των πολλούς ομογενείς επισκέπτες μας από στείλω θερμούς χαιρετισμούς εκ μέρους Σινά, ή καλύτερα τα απομεινάρια της. το χωριό Μπελογιάννης, τις πόλεις των Ελλήνων του Érd στον κο Ιωάννη Πές μας λίγα λόγια γι’αυτήν. Százhalombatta και Tatabánya. Γελιοβάρη που ζεί στην πόλη Makó, Στην συνοικία Ófalu βρίσκεται η έπαυλη Είναι πολύ σημαντική η επισκεψιμότητα αρκετά μακριά μας, αλλά έχουμε τακτικές που στα 1848 το αγόρασε ο Γεώργιος των εκδηλώσεων, διότι ο σκοπός του επαφές. Αν και ζούμε σε μεγάλη απόσταση, Σινάς. Μετά το θάνατό του το 1869 ο γιός έργου μας είναι να εμπλουτίσουμε την τα χιλιόμετρα δε μας χωρίζουν, δεν χανό- του Σίμων την ανακαίνισε σε νεοαναγεν- πολιτιστική ζωή της πόλης με τις δικές μας μαστε. νησιακό ρυθμό. Το πλούσιο εσωτερικό παραδόσεις. Το Érd έχει αδελφοποιηθεί με κάποια της έπαυλης και η παραμυθένια ζωή των Πώς γιορτάζετε τις ελληνικές εθνικές πόλη στην Ελλάδα; κατοίκων της εξακολουθούν να είναι θρυ- επετείους; Δυστυχώς όχι ακόμα, αλλά στο μέλλον λικά. Επειδή ζούμε πολύ κοντά στη Βουδαπέ- σκοπεύουμε να αδελφοποιηθούμε με έναν Πολλές εξέχουσες φυσιογνωμίες της επο- στη πάντα συμμετέχουμε στις κεντρικές ελληνικό δήμο. Η δημοτικές εκλογές όλο χής έχουν επισκεφτεί την έπαυλη. Ο Σίμων εκδηλώσεις. Κατά τη γνώμη μου δεν είναι και πλησιάζουν και αν μας ξαναδοθεί η Σινάς – αναφέρεται και ως ο «άρχοντας καλό να οργανώνουμε ξεχωριστά εθνικές ευκαιρία αυτός θα είναι ο κυριότερος του Érd» – υπήρξε φίλος μ.α. του «μεγα- γιορτές, καλύτερα να πάρουμε μέρος και στόχος μας για την επόμενη τετραετία. λύτερου Ούγγρου», κόμη István Széchenyi, να γιορτάζουμε μαζί στην πρωτεύουσα με Πάντως ακόμα δεν γνωρίζω συγκεκριμένα καθώς και του μεγάλου συγγραφέα Mór τον υπόλοιπο ελληνισμό. Είναι σημαντικό ποιά θα είναι αυτή η πόλη. Jókai. Το κτίριο λεγόταν και έπαυλη του όμως να ειδοποιούμε τους εδώ Έλληνες Προηγουμένως μιλήσαμε για διάφορες «χρυσού ανθρώπου» με αναφορά στον για τους κεντρικούς εορτασμούς. εκδηλώσεις σας. Υπάρχουν ευκαιρίες να πρωταγωνιστή του ομώνυμου βιβλίου του Εδώ στο Érd οι εκδηλώσεις μας έχουν πιο διοργανώνετε και ταξίδια; Jókai, ο οποίος εμπνεύστηκε από τον γεν- οικογενειακό χαρακτήρα: μια φορά για Για να είμαι ειλικρινής λόγω των περιο- ναιόδωρο βαρώνο Σίμων Σινά. παράδειγμα πραγματοποιήσαμε οργανω- ρισμένων οικονομικών μας έχουμε ελάχι- Η έπαυλη καταστράφηκε το 1971, αλλά μένη επίσκεψη στη συναυλία της Αθηνάς στες ευκαιρίες να οργανώνουμε ταξίδια οι βάσεις , κάποια τείχη και η νότια πύλη Παπαδημητρίου, εδώ ανήκουν όμως και στην Ελλάδα, πέρσι όμως καταφέραμε να με την αυλή υπάρχουν ακόμα και σήμερα, οι ετήσιες γιορτές πριν τα Χριστούγεννα. πάμε διακοπές στους Νέους Πόρους Πιε- όπως και το πηγάδι, μερικές σκάλες και Εκτός από την ελληνική ποιές άλλες ρίας. Γι’ αυτό το λόγο,οι Έλληνες της πόλης κίονες, και ολόκληρο υπόγειο σύστημα . εθνικότητες υπάρχουν ακόμα στο Érd; μας πρέπει να διαλέξουν τα ταξίδια που Σας ενθαρρύνω όλους, επισκεφτείτε το Εφτά μειονότητες δημιούργησαν αυτοδι- διοργανώνονται από την κοινότητα της Érd! οικήσεις στην πόλη τέσσερα χρόνια πριν, πρωτεύουσας ή κάποιας άλλης πόλης, με Σ’ευχαριστώ για τη συζήτηση! οι οποίες είναι η βουλγάρικη, η πολωνική, προορισμό είτε την Ελλάδα είτε κάπου η γερμανική, η τσιγγάνικη, η σέρβικη, η στην Ουγγαρία. Az interjú magyar nyelven is olvasható a κροατική και η ελληνική. Διαδάσκονται τα ελληνικά στο Érd; www.ellinismos.hu oldalon. Έχετε μήπως κοινές εκδηλώσεις και Ναι, υπάρχει διδασκαλία ελληνικής γλώσ- ποια είναι η σχέση σας; σας για ενηλίκους, που λατρεύουν τα Ευτυχώς είμαστε συνεκτικοί, δύο φορές μαθήματα. Έχουν διαφορετική θέση από το χρόνο διοργανώνουμε ημέρες εθνι- τα παιδιά, γιατί μαθαίνουν χωρίς να είναι κοτήτων στις οποίες παρουσιάζουμε τα υποχρεωτικό γι’αυτούς καθώς έρχονται 2030 Érd, Alsó u. 1-3. ήθη και έθιμα, την πολιτιστική ζωή και τα μετά τη δουλειά. Το ότι εξακολουθούν να Τηλέφωνο: 00 36-20-584-8242 18 NÉVJEGY – ΚΑΡΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ: Érdi Görög Kisebbségi Önkormányzat ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Πολιτιστική ατζέντα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2010 ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος • Κυριακή 1 η Αυγούστου, ώρα: 19.00 στην Αγορά Petőfi, Bp XIVo διαμ.Zichy Mihály út 14. • Σάββατο 7 Αυγούστου, ώρα: 18.00, Göd Duna Csárda • Κυριακή 8 Αυγούστου, ώρα: 19.00 στην Αγορά Petőfi • Κυριακή 29 Αυγούστου, ώρα: 19.00 στην Αγορά Petőfi, www.mydros.hu Σαράντης • www.sarantismantzourakis.hu Συρτός • Τετάρτη 25 Αυγούστου, στο Πετς Υπαίθριο Χορευτικό Θέατρο, www.sirtos.hu Γιαννούλα Στεφανίδου & Ορχήστρα • Σάββατο 7 Αυγούσ του, ώρα:14.00 Rákoskeresztúr Kert Cafe Bp XVIIο διαμ. Berki Lili út 56 (Pesti út) „Ελληνικός Χορός στο δρόμο” • Παρασκευή 13 Αυγούστου, ώρα: 18.30 στο Keszthely • Σάββατο 21 Αυγούστου, ώρα: 18.00 στο Horány • Κυριακή 29 Αυγούστου, ώρα: 14.00 στο Dagály „Χορός στο δρόμο”, www.janula.hu Kollonay Zoltán πιανίστας • Κάθε Τρίτη του Αυγούστου, ώρα:22.00 συναυλία με ουγγρική μουσική στο Κέντρο Διασκέψεων του Bükfürdő • Κάθε Τετάρτη του Αυγούστου, ώρα:19.30 στο Δημαρχείο του Hévíz. Ιρλανδέζικη μουσική • Κάθε Πέμπτη του Αυγούστου, ώρα:19.00 συναυλία εκκλ.οργάνου σε 50 λεπτά στην καινούρια εκκλησία του Zalakaros • Πέμπτη 15 Αυγούστου, ώρα:19.00 στην καθολική εκκλησία του Letenye. Μουσική των Νερών και συναυλία με συνθεσάιζερ. • Παρασκευή 27 Αυγούστου, ώρα:19.00 στο Μικρό Κάστρο του Nagykanizsa.Ιρλανδέζικη μουσική, www.kollonayzoltan.hu Cosombolis • Σάββατο 7 Αυγούστου, ώρα: 20.00 Hajmáskér • Σάββατο 14 Αυγούστου, ώρα: 20.00 Zagyvarékas • Πέμπτη 19 Αυγούστου, ώρα: 21.00 Jászapáti • Παρασκευή 20 Αυγούστου, ώρα:16.00 Bodroghalom • Παρασκευή 20 Αυγούστου, ώρα: 22.30 Encs • Σάββατο 21 Αυγούστου, ώρα: 20.30 Kötelek. cosombolis.hu Παλιό Μπουζούκι • Τρίτη 17 Αυγούστου, ώρα:19.00 στην Αγορά Petőfi, Bp XIVο διαμ. Zichy Mihály út 14., www.pliobuzuki.net Πύργος • Πέμπτη 19 Αυγούστου, ώρα:18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Sárosd • Σάββατο 21 Αυγούστου, ώρα:18.00 στο χωριό Μπελογιάννης • Κυριακή 22 Αυγούστου, ώρα:17.00 στο Πολιτιστικό κέντρο του Pusztaszabolcs Balkán fanatik & Τζώρτζωγλου Γιώργος • Κυριακή 11 Αυγούστου, ώρα:18.00, νησί Hajógyári στη σκηνή του ράδιο Petőfi • 25-29 Αυγούστου:Μέρες Νεολαίας του Szeged.Οι ακριβείς ώρες και ημερομηνίες στην ηλεκτρονική σελίδα της ορχήστρας Zευς • Κάθε Κυριακή του Αυγούστου, ώρα:13.0016.00 στο ΓΥΡΑΔIKO Bp IIIο διαμ. Római part Pünkösdfürdő és Királyok u. sarkán • • • • ΧΟΡΟΣ www.ilios.hu www.helidonaki.hu www.fengari.hh www.kariatidák.hu ΘΕΑΤΡΟ Παπαδημητρίου Αθηνά • Παρασκευή 20 Αυγούστου, ώρα:19.00 στο Karcag • Σάββατο 21 Αυγούστου, ώρα:18.30 Γιορτή στο Παλάτι της Βούδας. www. papdimitriuathina.lap.hu ΕΚΚΛΗΣΙΑ Παρεκκλήσι Αγίων Ιεροθέου & Στεφάνου,Ουγγρική Εξαρχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κων/λης. Bp Váci u.55,1ος όροφος. www.patriarchatus.hu Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: [email protected] 19 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα MAgYAr nYeLVŰ ProgrAMAjÁnLó 2 0 1 0 . Au g u S Z T u S Zene Mydros • Augusztus 1. vasárnap 19:00 óra. Petőfi Csarnok Budapest XIV. kerület Zichy Mihály út 14. • Augusztus 7. szombat 18:00 óra Göd Duna Csárda • Augusztus 8. vasárnap 19:00 óra Petőfi Csarnok • Augusztus 29. vasárnap 19:00 óra Petőfi Csarnok, www.mydros.hu Maskarades • Augusztus 28. szombat 17:00 óra Nyíregyháza VIDOR Fesztivál www.maskarades.hu Sirtos • Augusztus 25 szerda Pécs Szabadtéri Táncszínház, www.sirtos.hu Stefanidu janula és zenekara • Augusztus 7. szombat 14:00 óra Rákoskeresztúr Kert Cafe Budapest XVII. kerület Berki Lili út 56 (Pesti út) „Görög Utcabál” • Augusztus 13. péntek 18:30 óra Keszthely • Augusztus 21 szombat 18:00 óra Horány • Augusztus 29. vasárnap 14:00 óra Dagály Utcabál, www.janula.hu Kollonay Zoltán zongoraművész. • Augusztus minden kedden 22:00 óra Bükfürdő Konferencia Központ Magyar koncert. • Augusztus minden szerdán 19:30 óra Hévíz Városháza. Ír koncert • Augusztus minden csütörtök 19:00 óra Zalakaros Új Templom Orgona koncert 50 percben. • Augusztus 15 csütörtök 19:00 óra Letenye Katolikus Templom. Vizek zenéje és Szintetizátor koncert. • Augusztus 27. péntek 19:00 óra Nagykanizsa Kiskastély. Ír koncert, www.kollonayzoltán.hu Sarantis • www.sarantismantzourakis.hu Cosombolis • Augusztus 7. szombat 20:00 h. Hajmáskér • Augusztus 14. szombat 20:00 h. Zagyvarékas • Augusztus 19. csütörtök 21:00 h. Jászapáti • Augusztus 20. péntek16:00 h. Bodroghalom • Augusztus 20. péntek 22:30 h. Encs • Augusztus 21 szombat 20:30 h. Kötelek Palio Buzuki • Augusztus 17. kedd 19:00 h. Petőfi Csarnok Budapest XIV kerület Zichy Mihály út 14 www.pliobuzuki.net Pyrgos • Augusztus 19 csütörtök 18:00 óra. Sárosd 20 Művelődési Ház • Augusztus 21. szombat 18:00 óra Beloiannis • Augusztus 22. vasárnap 17:00 óra. Pusztaszabolcs Művelődési Ház www.pyrgos.hu Balkán fanatik Tzortzoglou georgios • Augusztus 11. vasárnap 18:00 óra Hajógyári sziget Petőfi Rádió színpadán • Augusztus 25-29. Szegedi Ifjúsági Napok a pontos időpontról tájékoztató a zenekar honlapján: www.balkanfanatik.hu Zeys • Augusztus minden vasárnap 13:00-16:00 h. GIRADIKO Budapest III. kerület Római part Pünkösdfürdő és Királyok utca sarkán Tánc • www.ilios.hu • www.helidonaki.hu • www.fengari.hu • www.kariatidák.hu Színház Papadimitriu Athina • Augusztus 20 péntak19:00 óra Karcag • Augusztus 21 szombat 18:30 óra Budai Vár Mesterségek Ünnepe www.papdimitriuathina. lap.hu egyház • A Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarhátusának Szt. Hierotosz és Szt. István kápolnája Bp. V. Váci utca 55. I. em., www.patriarchatus.hu Kapcsolattartó Stefanidu Janula tel.: 06-70-31-20-783 e-mail: [email protected] ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Πολιτιστική ατζέντα Η Η Kύπρια Κλειώ Μυτιληναίου στο Φεστιβάλ Οπερας στο Miskolc Κλειώ Μυτιληναίου συμμετείχε με επιτυχία στο Διεθνές Φεστιβάλ Όπερας, όπου τραγούδησε έργα Ούγγρων, Ελλήνων και Κύπριων συνθετών. Είναι η πρώτη φορά που συμμετέχεις σ’ αυτό το φεστιβάλ; Ναι, η πρώτη φορά. Γιατί θεωρείς σημαντική τη συμμετοχή σου σ’ αυτό το φεστιβάλ; Ήταν σημαντική συμμετοχή γιατί το Φεστιβάλ ήταν αφιερωμένο φέτος στην Ευρώπη και μου ζητήθηκε να εκπροσωπήσω την Κύπρο και την Ελλάδα. Πάρα πολύ ωραίες κριτικές διάβασα για τη συμμετοχή σου. Ποια κομμάτια ερμήνευσες και πως διάλεξες αυτά τα τραγούδια; Τραγούδησα κυπριακά και ελληνικά δημοτικά σε διασκευή του Ραβέλ, τραγούδια του Καλομοίρη, του Κodaly και μοντέρνες συνθέσεις των Στυλιανού και Στράτη. Kριτικές για την συναυλία της Κλειώς Μυτιληναίου στο Διεθνές Φεστιβάλ Όπερας, Miskolc 2010. Μπορεί να είναι δικιά μου παράλειψη, αλλά την Κλειώ Μυτιληναίου δεν την γνώριζα καθόλου σαν ερμηνεύτρια τραγουδιών … αλλά η συναυλία της στην ορθόδοξη εκκλησία του Miskolc, που αντηχεί ίσως περισσότερο απ’ ότι χρειάζεται, με έπεισε αμέσως ότι πρέπει να την υπολογίζουμε και σ’ αυτό το είδος. Στη συναυλία της που διήρκεσε πάνω από μια ώρα, με την συνοδεία στο πιάνο από τον Miklós Harazdy, παρουσίασε στην ουσία ελληνο-ουγγρικό πρόγραμμα, ένα άριστο πρόγραμμα. Εκτός από το εισαγωγικό και το τελευταίο τραγούδι, που δεν είχαν συνοδεία πιάνου, το πρόγραμμα συμπεριέλαβε τραγούδια τριών Ελλήνων συνθετών, μεταγραφές πέντε ελληνικών δημοτικών τραγουδιών από τον Ραβέλ και τέσσερα ουγγρικά δημο- τικά τραγούδια από τον Kodály. Ο Miklós Harazdy, έπαιξε σαν μετάβαση, από ένα έργο των Bartók και Debussy. (JÁNOS MALINA). Ήταν ήδη σοβαρή και χαρούμενη έκπληξη τα τρία τραγούδια του Μανόλη Καλομοίρη, του κλασσικού συνθέτη του 20ού αιώνα. Μου φαίνεται, ότι ήταν μεταγραφές κειμένων δημοτικών τραγουδιών, αλλά τα κομμάτια ήταν «αληθινές» συνθέσεις, παρουσιάζουν τις επιρροές της γερμανικής ύστερης ρομαντικής και της γαλλικής μουσικής της εποχής, αλλά με το δικό τους «δικαίωμα» είναι ενδιαφέροντα, συναρπαστικά αριστουργήματα που γράφτηκαν με εξαιρετική οικονομία. Η Κλειώ Μυτιληναίου με συνάρπασε από την πρώτη στιγμή: η φωνή της είναι πυκνή και λαμπερή, και ταυτόχρονα δραματικά δυνατή, με άριστα ύψη, αλλά και χτυπητές σκοτεινές αποχρώσεις, η τεχνική και η διαμόρφωση του ήχου φοβερά συνειδητή, η έκφρασή της ειλικρινής, λεπτή και συναρπαστική, η ερμηνεία της είναι πολύ καλά δουλεμένη μέχρι τις τελευταίες λεπτομέρειες. Ο Harazdy δεν υστερεί σε τίποτα πίσω της στις απαιτήσεις: το παίξιμό του ήταν πολύ ενεργητικό και ελεγχομένο και παρακολούθησε με μεγάλη προσοχή κάθε κίνησηταραχή της τραγουδίστριας. Αυτές ήταν οι εντυπώσεις μου μετά από τα πρώτα τραγούδια, των οποίων τα λόγια (όπως τα περισσότερα στην συναυλία) δεν κατάλαβα. Μετά απ’ αυτό όμως ακολούθησαν παραλλαγές δημοτικών τραγουδιών από τον Kodály, όπου αποδείχτηκε η υποψία μου, ότι η Μυτιληναίου στα λόγια, στις αποχρώσεις των λέξεων είναι τόσο συνειδητή και απαιτητική όσο στη μουσική – η μικρή έλλειψη στην προφορά της δεν επηρρέασε αρνητικά την άψογη και δυναμική ουγγρική ερμηνεία της. Ειδικά το πρώτο και το τελευταίο τραγούδι – το «Τότε είναι ωραίο το δάσος» και κυρίως το «Περίμενε πουλί μου» ακούστηκαν σε ερμηνεία που πλησίασε τους καλύτερους τραγουδιστές του Kodály του παρελθόντος, το τελευταίο θύμισε κατευθείαν το χρονικογράφο του Ψαλμού. (JÁNOS MALINA) (Απόδοση στην ελληνική γλώσσα: Έντιτ Βέγκρινιακ) Για την μουσική της Κύπρου η Κλειώ μας πρότεινε την καταπληκτική περιγραφή στη σελίδα: http://www.hymns.gr/afier_jan05. htm. «Η παραδοσιακή μας μουσική έχει κοινά γνωρίσματα σ’ όλη την έκταση του ελληνικού ιστορικού χώρου και θεωρείται ενιαία. Ωστόσο η κάθε περιοχή, ανάλογα με τη γεωγραφική της θέση, τις δικές της κλιματολογικές, πολιτικοκοινωνικές, ιστορικές και άλλες συνθήκες της ζωής των ανθρώπων, το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα, τα δικά της (τοπικά) ήθη και έθιμα, έχει αναπτύξει δική της φυσιογνωμία και το δικό της χαρακτήρα. Κατά συνέπεια έχει δημιουργήσει τη δική της ασματική και χορευτική παράδοση. Σταυροδρόμι τριών Ηπείρων, η Κύπρος, 21 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα υπήρξε το θέατρο όπου διαδραματίστηκαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα, που αναμφίβολα είχαν την επίδρασή τους στη διαμόρφωση της παραδοσιακής της μουσικής. Ζεστός, μεσογειακός λαός ο κυπριακός, είναι πολύ φυσικό και η παραδοσιακή του μουσική να έχει τη ζωντάνια και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του νησιώτικου τραγουδιού. Ως προς το χαρακτήρα και το ύφος, η κυπριακή μουσική μοιάζει περισσότερο με εκείνην των άλλων νησιών, που λούζονται από τα καταγάλανα νερά της Μεσογείου. Πιο πολύ μοιάζει με τη μουσική των Δωδεκανήσων, των Κυκλάδων και ακόμα της Κρήτης (κυρίως όσον αφορά στις « φωνές»). Επίσης από πλευράς χορευτικών σκοπών (καρσιλαμάδες και ζεΐμπέκικα) συναντούμε ανάλογους με τους κυπριακούς χορούς στη Χίο, τη Μυτιλήνη και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ομοιότητες παρατηρούνται και με τη μουσική της Μικράς Ασίας. Ιδιαίτερα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, πολλοί πρόσφυγες βρήκαν λύση του οδυνηρού προβλήματός τους στη φιλόξενη γη της πατρίδας μας, φέρνοντας μαζί τους το υπέροχο «μουσικό πλεκτό», τη μοναδική τους προίκα από τη χαμένη τους πατρίδα... Οι κυπριακοί χοροί είναι άλλοτε ανάλαφροι και δροσεροί γιομάτοι χάρη και φρεσκάδα κι άλλοτε σεμνοπρεπείς κι επιβλητικοί. Οι χορευτές και κυρίως οι άνδρες, χαρακτηρίζονται για τη λεβεντιά, τη χάρη και το κέφι τους. Η δημοτική μας μουσική (χοροί και τραγούδια) είναι κυρίως αισθηματικού περιεχομένου και είναι στενά συνδεδεμένη με τις διάφορες φάσεις του κυπριώτικου γάμου, που τα παλιά χρόνια κρατούσε μέρες ολόκληρες (μέχρι μία βδομάδα), ως του κυριότερου και του πιο ευχάριστου κοινωνικού γεγονότος της ζωής των ανθρώπων. Εκεί βρίσκει και την πλήρη έκφραση της.» Διεθνής συνάντηση εργασίας για την Ελληνική Γλώσσα «Δεν είμαστε τόσοι πολλοί ώστε να έχουμε την πολυτέλεια η τρίτη και τέταρτη γενιά των αποδήμων μας να μη μιλάει ελληνικά.» «Ξεκινούμε μια μεγάλη πρωτοβουλία όλης αυτής της προσπάθειας. Θα συμμε- σημαντική πρωτοβουλία της υπουργού και προσπάθεια που αφορά την υπο- τέχουν μεγάλου κύρους προσωπικότητες Παιδείας για τη διοργάνωση της τριήμε- στήριξη της ελληνικής γλώσσας με ένα και θα ορίζει την εθνική στρατηγική στο ρης συνάντησης εργασίας, εξήρε ο καθη- εθνικό στρατηγικό σχέδιο. Ένα σχέδιο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Ο στόχος γητής κλασικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ και που αφορά και το εσωτερικό και το εξω- μας είναι ένας οργανισμός, ο οποίος θα αναπληρωτής πρόεδρος του ΚΕΓ, Γιάν- τερικό», τόνισε η Υπουργός Παιδείας, κα είναι κάτι παρόμοιο με το Ινστιτούτο νης Καζάζης. Ο ίδιος τόνισε ότι οι σημα- Άννα Διαμαντοπούλου, κηρύσσοντας την Γκαίτε ή το Βρετανικό Συμβούλιο, για ντικές προσωπικότητες που συμμετέχουν έναρξη των εργασιών της διεθνούς συνά- την υποστήριξη της ελληνικής γλώσσας στο συνέδριο θα περιγράψουν το επι- ντησης εργασίας για την Ελληνική Γλώσσα και της ελληνοφωνίας. Το iνστιτούτο στημονικό στάτους όλων των μεγάλων και τη Γλωσσική Αγωγή, που διοργανώνει «Λόγος» το οποίο θα πρέπει να δημιουρ- ζητημάτων που αφορούν στην ελληνική το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ), με τη γήσει ένα εθνικό δίκτυο με τα 400 σημεία, γλώσσα- στην εσωτερική και εξωτερική συμμετοχή 65 Ελλήνων και ξένων επιφα- στα οποία με οποιοδήποτε τρόπο διδά- τους διάσταση. Οι σημαντικές προτάσεις, νών επιστημόνων και εκπροσώπων του σκεται η ελληνική γλώσσα στον κόσμο». που αναμένεται να προκύψουν, θα αξιο- ΣΑΕ. Η συνάντηση διοργανώνεται με την Άννα Διαμαντοπούλου: «Δεν είμαστε ποιηθούν από την πολιτική ηγεσία που συμμετοχή των Υπουργείων Παιδείας, τόσοι πολλοί ώστε να έχουμε την πολυτέ- είναι έτοιμη να το υποδεχτεί, είπε ο κ. Πολιτισμού και Εξωτερικών. «Στη σημε- λεια η τρίτη και τέταρτη γενιά των αποδή- Καζάζης. Χαιρετισμό στο συνέδριο απεύ- ρινή, δύσκολη εποχή στην Ελλάδα και σε μων μας να μη μιλάει ελληνικά. Είναι μια θυνε ο υφ. Οικονομίας, Ανταγωνιστικό- ολόκληρο τον κόσμο, η γλώσσα μας με μεγάλη απώλεια αυτή και ταυτόχρονα ένα τητας και Ναυτιλίας, Μάρκος Μπόλαρης, τον πλούτο της και την ιστορία της είναι λάθος μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο ο πρόεδρος του ΣΑΕ, Στέφανος Ταμβάκης, για εμάς μία πηγή αυτοπεποίθησης και για τη σημασία που εμείς οι ίδιοι αποδί- κ.ά. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η παρου- ταυτότητας για το λαό μας», τόνισε η κα δουμε στη γλώσσα μας. Το κέντρο βάρους σία του καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά. Ο Διαμαντοπούλου, αναλύοντας τους βασι- λοιπόν στα σχολεία του εξωτερικού πρέπει καθηγητής Εμμανουήλ Κριαράς αφιέρωσε κούς άξονες της στρατηγικής που θα ακο- να είναι η Γλώσσα, η Ιστορία και ο Πολι- όλη του τη ζωή στη σπουδή της ελληνικής λουθεί το Υπουργείο Παιδείας για την τισμός. Γι’ αυτό και επικεντρωνόμαστε, γλώσσας. Με τις μελέτες και την ενεργό ελληνική γλώσσα και τη γλωσσική αγωγή όσον αφορά στο ανθρώπινο εκπαιδευ- δράση του συνέβαλε στην προώθηση των στην Ελλάδα και το εξωτερικό. «Θα πρέ- τικό δυναμικό, κατά προτεραιότητα στους γλωσσικών θεμάτων του τόπου μας. Στις πει να υπάρξουν και θεσμοί που θα στη- νηπιαγωγούς, στους δασκάλους και στους εργασίες του συνεδρίου λαμβάνει μέρος ρίξουν αυτή την εθνική στρατηγική», φιλολόγους. Σε δεύτερη κατηγορία είναι και ο ταμίας του ΣΑΕ, πρόεδρος της ΟΕΚ τόνισε η κα Διαμαντοπούλου. «Προτεί- οι ειδικότητες εκείνες, οι οποίες ασχο- Γερμανίας, Κώστας Δημητρίου. νουμε το Εθνικό Συμβούλιο για την Ελλη- λούνται με τον πολιτισμό, δηλαδή γυμνα- νική Γλώσσα, που θα είναι το επιστέγασμα στές που ξέρουν χορούς και μουσικοί». Τη 22 Ελληνική Γνώμη, 1η Ιουν. 2010, Πηγή: ΣΑΕ ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Πολιτιστική ατζέντα Πρόσκληση Η Ελληνική Αυτοδιοίκηση του Δεύτερου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης και η Εθνική Βιβλιοθήκη των Ξένων Γλωσσών Σας προσκαλεί Εσάς και την οικογένεια Σας στην έναρξη της φωτογραφικής έκθεσης του Λούγκοσι Λούγκο Λάσλο „Τέσσερα ελληνικά νησιά (Άνδρος, Μύκονος, Σύρος, Τήνος)” Τόπος: Εθνική Βιβλιοθήκη των Ξένων Γλώσσων (Bp-1056, Molnár u.11.) Ημερομηνία: 8. Σεπτεμβρίου 2010, ώρα 6 μ.μ. Πρόγραμμα: Τους παρευρισκόμενους θα χαιρετίσει η Αλεξάνδρα Πάντσιου, συνεργάτης της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Ξένων Γλώσσων, Εγκαίνια της έκθεσης: Πολυξένη Τσαφαρίδου, πρόεδρος της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης του Δεύτερου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης, Την εργασία του Λούγκοσι Λούγκο Λάσλο θα παρουσιάσει ο καλλιτέχνης Λάσλο Σότιορυ. Σύντομο πρόγραμμα της Χορωδίας Ρωμιοσύνη Περισσότερες πληροφορίες: Αλεξάνδρα Πάντσιου ([email protected]) 1996-ban jártam először Görögországban. Tulajdonképpen véletlenül kerültem oda, valakit helyettesítenem kellett egy fényképészeti konferencián. Azelőtt sosem gondoltam mediterrán országokra, mindig északra jártam. Egy másodperc alatt szerettem bele. Azóta gyakran megfordultam ott, számos városban és számos szigeten jártam. Ezek a képek négy csodálatos szigeten készültek 2007-ben, egy tervezett és talán egyszer majd megvalósuló album próbafelvételeiként. 23 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα ΦΕΡΕΝΤΣ ΜΠΑΡΑΝΙ : ΟΙ ΒΡΟΝΤΟΙ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ Τα πεδία μάχης δεν τα κάλυψε ακόμα το γρασίδι, εκεί βρίσκονται ακόμα τα οστά μας. Εξέχουν ακόμα από τη γη τα γεμάτα σηψαιμία κόκαλά μας και πανοπλίες πληγώνουν αν αρχίσουν ξανά. Το τανκ. Αδίσταχτο θηρίο το τανκ. Από την εγκαταλειμμένη ζούγκλα της νιότης μου ακατάπαυστα με ακολουθεί σαν λυσσασμένο θηρίο το τανκ. Μετάλλινη ψυχρότητα στην χλιαρή καλοκαιρινή νύχτα, διακεκομμένος βρόντος στην ηρεμία της χορταρένιας πεδιάδας, έτοιμο να σπάσει, να συντρίψει, το αδέξιο τανκ. Το τανκ, το τανκ. Άτσαλη αιτία θανάτου, αλυσιδωτή πλατυποδία το τανκ. Κυλινδρικός αγκώνας, στρεφόμενος πύργος με αλλαγμένη κατεύθυνση στα ιδεώδη, τα πάντα σαρωτικό, αναρριχικό το τανκ. Το τανκ, το τανκ, το τανκ. Κινούμενο φέρετρο, σε γροθιά συρρικνωμένη σηψαιμία με αποκαΐδια φαντάρων, το τανκ. Η ταπείνωση της κλεισούρας, η ασφυξία της φρίκης, το τανκ. Η κραυγαλέα έλλειψη του φωτός, ο θρίαμβος του πολύπλευρου σκοταδιού, ο βέβαιος θάνατος, το τανκ. Τα πεδία μάχης δεν τα κάλυψε ακόμα το γρασίδι, εκεί βρίσκονται ακόμα τα οστά μας. Εξέχουν ακόμα από τη γη τα γεμάτα σηψαιμία κόκαλα μας και πανοπλίες πληγώνουν αν αρχίσουν ξανά. Και μέναμε μπρούμυτα στον ξεπλυμένο λάκκο, μεταλλαγμένος σε τυφλή υπακοή και αθώοι εγκληματίες, σκοτώνοντας και έτοιμοι να σκοτωθούμε, μασώντας χορταράκι, περιμένοντας στη μονότονη ξηρασία της ερήμου. Και τότε ακούστηκε η απειλητική μουρμούρα των μοχθηρών τανκς στους αγρούς και τα ειρηνικά λιβάδια, σαν τα φοβισμένα, κυνηγημένα θηράματα από σκύλους, έτρεχαν στην ατέλειωτη απελπισία, μπροστά από το στρίγκλισμα των μηχανών. Και τα έξυπνα κεφάλια μας τα κουνήσαμε με νεύμα και δεν ελπίζαμε σε τίποτα πια. 24 Τα πεδία μάχης δεν τα κάλυψε ακόμα το γρασίδι, εκεί βρίσκονται ακόμα τα οστά μας. Εξέχουν ακόμα από τη γη τα γεμάτα σηψαιμία κόκαλα μας και πανοπλίες πληγώνουν αν αρχίσουν ξανά Και πετάξαμε τα πεπαλαιωμένα όπλα μας, γιατί δεν θέλαμε να γελοιοποιηθούμε. Σταθήκαμε σε σειρά μάχης, πιάσαμε τον ώμο ο ένας του άλλου και τραγουδώντας έναν κόκκινο ψαλμό, ξεκινήσαμε προς τα τανκς. Το ξέραμε πως ούτε ξύλο , ούτε μέταλλο, ούτε πέτρα δεν μπορεί να τα αντισταθεί. Αλλά ξέραμε και τούτο: πως τις ψυχές των φαντάρων που οδηγούν τα τανκς, θα τις κλονίσει για μια στιγμή ο συρρικνωμένος τρόμος της ανθρωπιάς, όταν ακούσουν το τρίξιμο των νεανικών οστών απροκάλυπτα να χτυπά στα νεύρα τους και αισθανθούν το ξέσχισμα της ζωντανής σάρκας κάτω από τις ερπύστριες. Γιατί η λυσσασμένη τίγρης, η μετάλλινη ψυχρότητα του θανάτου, η έτοιμη αδεξιότητα του σπάσιμου των συντριμμιών, η αλυσιδωτή πλατυποδία, η σαρωτική, εγωιστική υπεροχή των πάντων, μόνο σε μια περίπτωση λυγίζει: όταν αναγκάζεται να συντρίψει ζωές. Έτσι, όταν τα τανκς μας έσχιζαν τα κορμιά μας στο σταυρό της μητέρας γης, το γνωρίζαμε ότι δική μας είναι η λύτρωση της νίκης. Κι αυτή τη νίκη την προσέχουμε από τότε, ριζώνοντας μέσα στη γη, γιατί δεν υπάρχει φοβερότερο από τη διαμαρτυρία των οστών μας με σηψαιμία. Αλλά προσέχετε, προσέχετε και σεις , εσείς οι ζωντανοί, των οποίων τα οστά δεν τα έξυσαν σε μυτερή σούβλα οι σκοτωμοί, γιατί τα πεδία μάχης δεν τα κάλυψε ακόμα το γρασίδι. Τα πεδία μάχης δεν τα κάλυψε ακόμα το γρασίδι, εκεί βρίσκονται ακόμα τα οστά μας. Εξέχουν ακόμα από τη γη τα γεμάτα σηψαιμία κόκαλα μας και πανοπλίες πληγώνουν αν αρχίσουν ξανά. Μετάφραση: Αθανασία Λαμπροπούλου ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Αθλητισμός Kolozsvári Anna a Versenyaerobik Európabajnokságon Η Αννα Κολοζβάρι, μαθήτρια του 12τάξιου Ελληνικού Σχολείου, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αερόμπικ A nna, évek óta ismerünk téged a görög iskolából és azt is tudtuk, hogy nagy „szerelmed” a sport. Mesélj kicsit arról, mit láthatunk ezeken a csodálatos képeken! Még 2008 nyarán állt össze a csapat és kezdtük el az edzéseket annak reményében, hogy kijutunk az Európa bajnokságra. Az évet 2009. március végén Csehországban Zlinben (2009. március 19-22.) kezdtük meg, ahol felnőtt csoport kategóriában indultunk. Ez a Magyar Kupa I. fordulója előtti felkészítő verseny egyben a válogató is volt a novemberi Európa Bajnokságra (2009 november 17-22.), ahol megszereztük az első helyezést. A Magyar Bajnokságot májusban rendezték meg, ahol kvalifikációt szereztünk az Európa bajnokságra. 2. helyen végeztünk, így 2. számú magyar egységként utazhattunk ki. Az Európa Bajnokságon végül a 10. helyezést szereztük meg. Szoros a Nemzetközi mezőny és abból a szempontból is hogy a trio és csoport kategóriában a női és férfi versenyzők egymás ellen versenyeznek. Az EB után abbahagytunk az edzést a suli, az egyetem, a nagy távolság miatt. Utóbb kiderült, hogy visszamondtak nevezéseket, így mehettünk volna világbajnokságra, de ez most így alakult. :D Hát, versenyekről így ennyi! gratulálunk és további nagyon sok sikert kívánunk! A Szerkesztőbizottság 25 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Τα νέα μας Διόρθωση Σημ. Στον προηγούμενο Ελληνισμό (Μάρτιος 2010) από παράλειψη στο άρθρο ‘’ένα Ελληνικό γλωσσικό εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας της Ουγγαρίας (σελ. 11)’’ δεν αναφέρθηκαν τα παρακάτω: Προς όλους του ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Εκ μέρους της Συντακτικής Επιτροπής σάς ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα α. Τα εγκαίνια του Ελληνικού γλωσσικού εργαστηρίου έγιναν στις 11 Δεκεμβρίου 2009 μας συνεχίζεται να εκδίδεται σε μηνι- β. Το Project Team που εργάστηκε για την οργάνωση, ίδρυση και λειτουργία του εργαστηρίου διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας είναι: – Από πλευράς του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας ‘’ZRINYI MIKLOS’’ Dr. Andras Ujj (Vice-President for Scientific Affairs) Dr. Klara Kecskemézhy (Vice-President for Educational Affairs) Dr. Fregan Beatrix και Οργανώσεις των Ελλήνων Ουγγαρίας – Από την Ελληνική πλευρά, τα στελέχη του Γρ. Ακολούθου Άμυνας της Ελληνικής Πρεσβείας της Βουδαπέστης Συνταγματάρχης Αλέξανδρος Δεσύπρης Επιλοχίας Δημήτριος Φυδάνης Κα Σοφία Γιοβάντση και ο δικηγόρος Κ. Δημήτριος Τοπουζίδης. αία βάση. Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι στην εφημερίδα μας. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού παρακαλείστε να στείλετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική σελίδα της εφημερίδας: [email protected]. Είμαστε πρόθυμοι για μία στενή συνεργασία μαζί σας! Με εκτίμηση: Νόρα Γιαννακάκη Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας «Ελληνισμός» ΣτείΛτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή Αυτοδιοίκησής σας ή Επιχείρισής σας. (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κτλ.) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους τις εφημερίδας μας όπως τις ανταποκρίσεις και τα άρθρα τους να τα αποστέλλουν στο όνομα της Νόρας Γιαννακάκη. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. Όλα τα άρθρα και ανταποκρίσεις που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα και όχι της εφημερίδας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ». Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιεχόμενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας, ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejezi ki, és nem az ELLINIZMOSZ újságét. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási, stilisztikai és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága 26 Ιούλιος 2010 • EΤΟΣ: 16° Φόρος τιμής στους νεκρούς μας ΛΟΥΚΙΑ ΦΩΚΑ (1922 – 2010) Αγαπητοί Συμπατριώτες και φίλοι μας Ούγγροι, Στις 30 Ιουνίου σε ηλικία 88 χρονών άφησε την τελευταία της πνοή στην Βουδαπέστη, όπου διέμενε από το 1949, η αγωνίστρια του λαϊκού κινήματος Λουκία Φωκά, σύζυγος του λαμπρού αγωνιστή, αρχιτέκτονα Θεοδοσίου Φωκά, που όλοι μας τον θυμόμαστε, διότι μαζί με τον Νίκο Πετρίδη σχεδιάσανε το χωριό Μπελογιάννης, που φέτος γιορτάζει τα 60 από την ανοικοδόμησή του. Συγκεντρωθήκαμε εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής στην θαρραλέα και δραστήρια αγωνίστρια των εθνικών απελευθερωτικών αγώνων της πατρίδας μας, την υποδειγματική μητέρα και λατρευτή γιαγιά, την Λουκία Φωκά. Η Λουκία γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1922 στο χωριό Κλειτσός Ευρυτανίας. Η μητέρα της, Αθηνά Καστέλου, ήταν σπιτονοικοκυρά. Ο πατέρας της, Δημήτρης Κατσιμήτρος, δάσκαλος. Είχε τρία αδέρφια, την Αθανασία, το Γιώργο και την Άννα,την μικρότερη, που ζει στη Λάρισα, αλλά για λόγους υγείας δεν μπορεί να παραβρεθεί στην κηδεία. Η Λουκία τελείωσε το Δημοτικό σχολείο στο χωριό της, Κλειτσό Ευρυτανίας. Στην οικογένεια της Λουκίας είναι παρόντες λαμπρές προσωπικότητες της ελληνικής ιστορίας: με την έκρηξη του ελληνοιταλικού πολέμου, ως διοικητής της 8ης Μεραρχίας του Ελληνικού Στρατού είναι ο θείος της, στρατηγός Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, που αρχικά εξουδετέρωσε την επί- θεση των ιταλικών στρατευμάτων και στη LAKÓTERV, στο τμήμα αρχείο χαρτογρα- συνέχεια διέταξε άμυνα μέχρι εσχάτων φίας, όπου οι συνάδελφοί της την εκτι- στον τομέα Ελέας – Καλαμά, που κάλυπτε μούσαν για τον εξαιρετικό της χαρακτήρα. τα Ιωάννινα. Αν και το στρατηγείο, έχο- Σπούδασε τους γιους της, οι οποίοι και οι ντας υπόψη τον γενικό στρατηγικό ελιγμό δυο εξελίχθηκαν σε άριστους επιστήμονες, ολόκληρης της στρατιάς του, είχε παρά- τους οποίους η ομογένειά μας τους καμα- σχει ελευθερία ενέργειας, όπως ελιχθεί επι- ρώνει. βραδυντικά προς νότο, προς ολοκλήρω- Σήμερα την θρηνούμε και την αποχαι- σης κύκλωσης με ύστατο όριο ελιγμού της ρετούμε όλοι μας, μαζί με τα παιδιά της μονάδας του στην κοιλάδα του Αράχθου. Νίκο και Δημήτρη, τις νύφες της Ιουδίθ και Τελικά η κύκλωση δεν επιτεύχθηκε, η ηρω- Ιουδίθ, τους συγγενείς της στην Ελλάδα, ική του όμως αντίσταση στην ιταλική επί- στον Καναδά, στο Παρίσι και στο Γιοχά- θεση στο Καλπάκι, συντέλεσε τα μέγιστα νεσμπουργκ, τα τέσσερα εγγονάκια της : στη νίκη της Ελλάδας απέναντι στον Ιτα- Μαρία, Ορέστη, Αντράς και Γκεργκέι, καθώς λικό Στρατό. Το άγαλμά του είναι στα Γιάν- και τα δύο δισεγγονάκια της, ο Ματθαίος νενα. και η Ζωή, που στις δύσκολες στιγμές Η Λουκία είναι η δεύτερη ξαδέρφη του θρυ- ομόρφαιναν τη ζωή της λικού ιστορικού ηγέτη της Ελληνικής Αρι- Την αποχαιρετά ο ελληνισμός της Ουγ- στεράς, του Χαρίλαου Φλωράκη, πρώτου γαρίας μέσω της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων γραμματέα του ΚΚΕ από το 1972 ως το Ουγγαρίας, της Βουδαπέστης και Μπου- 1989 και μετέπειτα επίτιμου προέδρου ως νταούρς, μαζί με τον Πολιτιστικό Σύλλογο το θάνατό του. Ελλήνων Ουγγαρίας που ήτανε μέλος του Όταν η Ελλάδα στέναζε κάτω από την τρι- ,καθώς και το Ελληνικό Τμήμα Αντιστασι- πλή φασιστική κατοχή, η νεαρή Λουκία ακών και Αντιφασιστών, οι πριν συναγω- προσχώρησε στην ΕΠΟΝ και στο ΕΑΜ και νιστές της, που εκφράζουν τα βαθιά τους αγωνίστηκε ενάντια στους ξένους κατα- συλλυπητήρια στις οικογένειες του Νίκου χτητές. Στον εμφύλιο πόλεμο παίρνει μέρος και του Δημήτρη Φωκά. σαν μαχήτρια του Δημοκρατικού Στρατού Την μνήμη της θα την φυλάμε στις καρδιές Ελλάδας, γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Το 1949 μας, δε θα την ξεχάσουμε. δυο φορές τραυματίστηκε βαριά, στον αρι- Αναπαύσου ήσυχα στο ευλογημένο χώμα στερό της ώμο και στο αριστερό της χέρι. της φιλόξενης Ουγγαρίας που σε λίγο θα Μεταφέρεται στην Αλβανία, στο νοσοκο- σε σκεπάσει. μείο του Αργυροκάστρου, αλλά δεν επέ- Αιώνια η μνήμη της. τρεψε τον ακρωτηριασμό του αριστερού χεριού της. Από την Αλβανία με σοβιετικό Θεόδωρος Σκεύης πλοίο έφτασε στην Πολωνία και από εκεί με τραίνο στη Βουδαπέστη, το1949. Από το 1950 ως το 1956 έμεινε στο Ντοχανγκιάρ. Το 1951 παντρεύτηκε με τον Θεοδόση Φωκά. Εξαιτίας ατυχήματος έχασε το ένα της πόδι και το πρώτο της παιδί. Παρόλα αυτά, απόχτησαν δυο παιδιά, το 1952 το Νίκο, και το 1955 τον Δημήτρη, τα οποία τα μεγαλώσανε με μεγάλη στοργή και, όταν το 1971 απεβίωσε ο σύζυγός της, μόνη της έκανε το αδύνατο δυνατό για να βρει πόρους, αν και συνταξιούχος με αναπηρία, δούλεψε πρώτα σε συνεταιρισμό και αργότερα στην οικοδομική επιχείρηση 27 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Σκονάκι SUMMER WORKSHOPS 2010 Greek folk dance and folk culture (Angol nyelvű nyári néptánc és népművészet workshop) For the 22nd consecutive year, the national Greek Dances Theatre „Dora Stratou” („The living museum of Greek dance”) offers workshops in Greek folk dance and folk culture, in English. dates: Monday through Friday, 23 to 27 August 2010 eventually other dates also, upon request by groups. daily programme: – Dance classes, 4 hours every day. Dances selected from all the Greek regions, executed in their true style, according to field research carried out by the Theatre’s ethnographers. Preference is given to dances included in the Theatre program that week, so that students can see them performed on stage. – Visits to the Theatre’s wardrobe of 2,000 authentic village-made costumes, complete with folk jewellery and accessories. – Class on headdresses. – Attendance of Dance Theatre performances every evening. – Visits to folk art museums, located in Plaka, near our office building instructors: Selected from among the Theatre’s senior dancers (each having over 500 performances’ experience) fee: 120 eur for one week, including tuition only (100 eur for CID members) Please register by letter, fax or email Special prices for travel agencies információk Agárdi elektránál (0036-30-5174067) BEIRATKOZÁS A 12 Évfolyamos Kiegészítő Görög Nyelvoktató Iskola és az Óvoda beiratkozást hirdet a 2010/2011-es tanévre a régi és az új diákok részére. A jelentkezés határideje: 2010. augusztus 25-e. Információszolgáltatás és jelentkezési lap igénylése az iskolatitkárnál: Bácsevszky Heléna, tel: (06 1) 302-72-76 Akadályoztatás esetén az Országos Önkormányzat irodájában: Verginyák Edit, tel: (06 1) 302-72-75 Az Iskola vezetősége ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Αγαπητοί Γονείς, Γιαγιάδες και Παππούδες ! Εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία της δωρεάν εκπαίδευσης και κάνετε την εγγραφή των παιδιών σας στα ελληνικά τμήματα των αυτοδιοικήσεων της Ουγγαρίας και του χωριού Μπελογιάννης. Κάλλιο αργά παρά ποτέ και για τα μεγαλύτερα παιδιά, τους νέους της ομογένειάς μας. Η Διεύθυνση του Σχολείου 28 ΙΟύλΙΟς 2010 • EΤΟς: 16° Σκονάκι Σ Λειτουργία σχολείων για το έτος 2010-11 ύμφωνα με τον προγραμματισμό των Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων για το προσεχές σχολικό έτος 2010-2011 όλες οι σχολικές μονάδες του εξωτερικού θα λειτουργήσουν ομαλά. Παράλληλα, το Υπουργείο επεξεργάζεται την αναμόρφωση του σχετικού θεσμικού πλαισίου για την αναβάθμιση της ελληνικής παιδείας. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α΄ Ταχ. Δ/νση Τ.Κ. – Πόλη Emaıl Πληροφορίες Τηλέφωνο FAX : Ανδρέα Παπανδρέου 37 : 151 80 ΜΑΡΟΥΣΙ : [email protected] : B.Mπερνίκου : 210 344.2189 : 210 344.2299 Μαρούσι, Aρ.Πρ.Βαθμός Πρ. Προς: Όλους τους ενδιαφερομένους Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΡΩΞΑΝΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ Σ το προηγούμενο τεύχος του περιοδικού Ελληνισμός, σας ενημερώσαμε για τη λήξη του διδακτικού έτους 2009-2010. Στη συνεδρίαση των εκπαιδευτικών ενημερωθήκαμε ότι εκτός της νηπιαγωγού κυρίας Χαβαλέ, της οποίας έληξε η θητεία, διακόπτουν την απόσπασή τους και δύο δάσκαλοι: για προσωπικούς λόγους ο δάσκαλος από το σχολείο του χωριού Μπελογιάννης Μιλτιάδης Αυγερινός και από το 12τάξιο Συμπληρωματικό Σχολείο Ελληνικών ο συνάδελφος Παναγιώτης Τρακαδάς, ο οποίος το 2009 απέκτησε το Δίπλωμα Διετούς Μετεκπαιδεύσεως στις Επιστήμες της Αγωγής του Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαί- δευσης του Πανεπιστημίου Πατρών στη Γενική Αγωγή και κατεύθυνση <<Διοίκηση της Εκπαίδευσης>>, με απόδοση <<άριστα>>. Και τώρα μας αφήνει γιατί κέρδισε μια υποτροφία μετεκπαίδευσης και πάλι πάνω σε παιδαγωγικά θέματα. Συγχαίρουμε τον συνάδελφο και συνάμα λυπούμαστε για την πρόωρη αναχώρησή του γιατί δεν μπορέσαμε να τον καλογνωρίσουμε. Γνωρίζουμε όμως ότι οι μαθητές του ήταν ευχαριστημένοι μαζί του. Μετά τη λήξη του διδακτικού έτους, η πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων της πόλης Σαζχαλομπάτα, κυρία Βαρβάρα Νήμετ, οργάνωσε και πραγματοποίησε και φέτος παραθέριση των μαθη- 29 Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Σκονάκι τών, με επικεφαλής την δασκάλα Μαρία Στοϊλοβα, την οποία υποστήριξε το Σχολείο μας. Τα παιδιά πέρασαν θαυμάσια στις ακτές του Αιγαίου, παρ’ όλου που άρχισαν τις διακοπές τους με απρόοπτες υγειονομικές περιπέτειες. Με περιπέτειες 30ωρου ταξιδιού, φτάσαμε στους Νέους Πόρους εμείς οι 25 του Σχολείου και οι ενήλικοι που στις 27 Ιουνίου είχαν σκοπό να πάρουν μέρος στην 20η Συνάντηση των Επαναπατρισμένων στη Νάουσα. Εξαιτίας της ταλαιπωρίας του ταξιδιού μόνο τα παιδιά του σχολείου και μερικοί συνταξιούχοι κάναμε επίσκεψη στη Νάουσα. Και άξιζε να το κάνουμε! Οι μαθητές μας έμειναν ενθουσιασμένοι με την ρομαντική ομορφιά του περιβάλλοντος, τα πεντακάθαρα ρέματα με τις πέστροφες, τα θεόρατα πλατάνια, τις βόλτες με γαϊδουράκια και άλογα, την λαλιά πουλιών και παιδιών με διαφορές στην προφορά, που η πολυμορφία αυτή έδειχνε ότι όλος ο κόσμος είναι μια Ελλάδα. Στο πανηγύρι αυτό των επαναπατρισμένων και του απόδημου ελληνισμού, τα παιδιά μας τραγουδήσανε μαζί με άλλους τα τραγού- 30 δια του Θεοδωράκη και χορέψανε, παίξανε μαζί με άλλα παιδιά. Εμείς οι μεγάλοι ακούσαμε τους επίσημους λόγους, συναντηθήκαμε με προεστούς της Νάουσας και γνωστούς που επαναπατρίσθηκαν. Καταθέσαμε το στεφάνι της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας στο μνημείο του ΔΣΕ, το οποίο ανεγέρθηκε με έξοδα του Θωμά Ψαρογιάννη από την Ουγγαρία. Όλα αυτά τα βιώματα μιας μέρας, ήτανε μάθημα Λαογνωσίας για τα παιδιά του Σχολείου μας. Εκεί συναντηθήκαμε , μεταξύ άλλων, και με την συνάδελφο Αθανασία Λαμπροπούλου, η οποία ως το 1986 δίδασκε ελληνικά στην πόλη Ταταμπάνια και είχε γίνει γνωστή σ’ όλους τους Έλληνες της Ουγγαρίας στη δεκαετία του ’70 με την ορχήστρα Όλυμπος. Τα μαθήματα Λαογνωσίας τα συνεχίσαμε με την επίσκεψή μας στα Μετέωρα, στην κοιλάδα των Τεμπών και ανεβαίνοντας στις κορφές – πηγές του Ολύμπου. Η Αθανασία Λαμπροπούλου στέλνει τους θερμούς χαιρετισμούς της στην ομογένεια της Ουγγαρίας και ιδιαίτερα στη δασκάλα Θεανώ Καπαρέλη. Και για να αισθανθούμε την ατμόσφαιρα της συνάντησης στη Νάουσα, παραθέτουμε ένα ποίημα του Ούγγρου ποιητή Φέρεντς Μπαράνι στη μετάφραση της Αθανασίας Λαμπροπούλου, το οποίο εκφράζει και τους λόγους της επίσκεψής μας στη Νάουσα. Ευαγγελία Τσαρούχα Εκδρομή στην Νάουσα 2010 ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Νόρα Γιαννακάκη Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: [email protected] Τυπογραφείο: Copycat Kft. ISSN: 1786-0989 ELLINIZMOSZ A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Janakakisz Nóra Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: [email protected] Nyomda: Copycat Kft. ISSN: 1786-0989
© Copyright 2024 Paperzz