ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ & ΒΙΑΝΝΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 24 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πατριαρχική Απόδειξη...................................................................................... Πασχάλιον Μήνυμα Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα ............................................................. Γρηγορίου του Θεολόγου Λόγος ΜΕ΄ εις το Πάσχα ........................................ Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ 1834-1912 εκατό χρόνια από την εκδημία του .............................................................. Το κήρυγμα του Μ. Αρχιδιακόνου Μαξίμου στον Πατριαρχικό Ναό την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως...................................................... Η μυστική μας συνάντηση ενώπιον της Ιεράς Προθέσεως Πρωτοπρεσβυτέρου Ιωάννου Μπανασάκη.................................................. Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής ................................................ Ολοκληρώνονται οι εργασίες του Πολιτιστικού Πολύκεντρου ........................ Σίγησε για πάντα η φωνή της Δόμνας Σαμίου, Ιεροδ. Ι.Χ. ............................... Παγκοινιά Παιδικού Γεύματος – Δωρεές.......................................................... ΕΠΙΚΑΙΡΑ ........................................................................................................ 1 3 5 7 15 17 18 19 20 21 23 ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ, ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΑΝΝΟΥ ΤΕΥΧΟΣ: 24ο - ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 Εκδότης: Ιερά Μητρόπολις Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Λεωφόρος Ελευθ. Βενιζέλου 703 00 Αρκαλοχώρι Ηρακλείου τηλ.: 28910 22042 - 22069 fax: 28910 24612 e-mail: [email protected] web address: http: //www.imakb.gr Εξώφυλλο: Από το Δωδεκάορτον της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Αγίου Όρους. Οπισθόφυλλο: Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς. Επιτροπή Εκδόσεως: Πρωτοπρ. Δημήτριος Καπελλάκης Πρεσβ. Νικόλαος Βαρελάς Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ Γ. Καζανάκης Δ/χοι ΑΒΕ ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου Κρήτης - τηλ. 2810-382800 e-mail: [email protected] Η «Πρόθεση» εκδίδεται περιοδικά και διανέμεται δωρεάν. Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους. Χειρόγραφα δεν επιστρέφονται. † ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ ΤΩι ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ *** «Πρωτότοκος των νεκρών εγένετο» Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, Εάν η Ανάστασις του Χριστού αφεώρα μόνον εις Αυτόν, η σημασία της δι’ ημάς θα ήτο μηδαμινή. Αλλά ο Χριστός δεν ανέστη μόνος. Συνανέστησε μεθ’ Εαυτού και πάντας τους ανθρώπους. Βροντοφωνεί σχετικώς ο εκ των προκατόχων ημών Ιερός Χρυσόστομος: “Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς εν τω μνήματι∙ Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο”∙ απαρχή δηλονότι της αναστάσεως πάντων των κεκοιμημένων και των εφεξής κοιμηθησομένων, και της μεταβάσεως αυτών εκ του θανάτου εις την ζωήν. Το μήνυμα είναι χαροποιόν δι’ όλους, διότι η Ανάστασις του Χριστού κατήργησε την δύναμιν του θανάτου. Οι πιστεύοντες εις Αυτόν προσδοκούν ανάστασιν νεκρών και δια τούτο βαπτίζονται εις τον θάνατον Αυτού, συνανίστανται μετ’ Αυτού, και ζουν ζωήν αιώνιον. Ο μακράν του Χριστού κόσμος προσπαθεί να συσσωρεύση υλικά αγαθά, διότι στηρίζει επ’ αυτών την ελπίδα της ζωής του. Ελπίζει ακρίτως ότι δια του πλούτου θα αποφύγη τον θάνατον. Και ο πλανώμενος άνθρωπος δια να συσσωρεύση πλούτον, επιμηκύνοντα δήθεν την ζωήν του, σκορπίζει τον θάνατον εις τους άλλους. Αφαιρεί από αυτούς την οικονομικήν δυνατότητα της επιβιώσεως, και πολλάκις διακόπτει βιαίως το νήμα της ζωής των, ελπίζων ότι ούτω θα διασώση την ιδικήν του ζωήν. Αλλά, αλλοίμονον! Η πλάνη του είναι μεγάλη. Η ζωή κερδίζεται μόνον δια της πίστεως εις τον Χριστόν και δια της εις Αυτόν ενσωματώσεως. Η εμπειρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας βεβαιοί ότι οι ενωθέντες μετά του Χριστού ζουν και μετά θάνατον, συνυπάρχουν μετά των ζώντων, συνδιαλέγονται μετ’ 1 αυτών, ακούουν αυτούς και πολλάκις ικανοποιούν θαυματουργικώς τα αιτήματά των. Δεν χρειάζεται πλέον η αναζήτησις του μυθολογικού “αθανάτου ύδατος”. Η αθανασία υπάρχει εν τω Χριστώ, και προσφέρεται δι’ Αυτού προς όλους. Δεν χρειάζεται να εξολοθρεύωνται λαοί δια να επιβιώσουν άλλοι λαοί. Ούτε χρειάζεται να εξολοθρεύωνται ανυπεράσπιστοι ανθρώπιναι υπάρξεις δια να ζήσουν ανετώτερον άλλαι ανθρώπιναι υπάρξεις. Εις όλους ο Χριστός προσφέρει την επίγειον και την επουράνιον ζωήν. Ανέστη, και όσοι επιθυμούν ακολουθούν Αυτόν εις τον δρόμον της Αναστάσεως. Αντιθέτως, όσοι εμμέσως ή αμέσως σκορπίζουν τον θάνατον, νομίζοντες ότι ούτω θα παρατείνουν ή θα διευκολύνουν την ιδικήν των ζωήν, καταδικάζουν εαυτούς εις τον αιώνιον θάνατον. Ο Αναστάς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ήλθεν εις τον κόσμον ίνα πάντες οι άνθρωποι ζωήν έχωσι και περισσόν έχωσιν. Αποτελεί μεγάλην πλάνην εάν πιστεύωμεν ότι θα προέλθη ευημερία εις το ανθρώπινον γένος δια των αλληλοσπαραγμών. Ο Χριστός ανιστά τους νεκρούς και ακυρώνει την θανάτωσιν αυτών. Έχει την δύναμιν της υπερβάσεως του θανάτου. Το γεγονός δε ότι ενίκησε τον θάνατον, επιβεβαιοί την απέχθειαν Αυτού προς αυτόν. Ο Χριστός οδηγεί εις την ζωήν, και επαναχορηγεί αυτήν, τυχόν διακοπείσαν, διότι Εκείνος είναι “η Ζωή και η Ανάστασις ημών”. Δια τούτο οι πιστοί δεν φοβούμεθα τον θάνατον. Η δύναμις ημών δεν έγκειται εις το άτρωτον της υπάρξεώς μας αλλά εις το αναστάσιμον αυτής. Χριστός ανέστη! Και ημείς θα αναστηθώμεν! Ας ακολουθήσωμεν, αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, τον Αναστάντα Χριστόν, εις πάντα τα έργα Αυτού. Ας βοηθήσωμεν τους στερουμένους των μέσων της επιβιώσεως να συντηρηθούν εις την ζωήν. Ας διακηρύξωμεν εις τους αγνοούντας την Ανάστασιν του Χριστού ότι δι’ αυτής κατηργήθη ο θάνατος και ότι συνεπώς δύνανται και αυτοί να μετάσχουν της Αναστάσεως Αυτού, πιστεύοντες εις Αυτόν και ακολουθούντες τα ίχνη Του. Η ιδική μας ανάστασις τότε μόνον είναι δυνατή, όταν προσφέρηται δια την ανάστασιν των άλλων αδελφών μας. Τότε μόνον η νικητήριος διακήρυξις “Χριστός Ανέστη” θα ενεργή σωστικώς δι’ όλην την ανθρωπότητα. Γένοιτο! Άγιον Πάσχα 2012 † Ο Κωνσταντινουπόλεως ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ διάπυρος προς Χριστόν Αναστάντα ευχέτης πάντων υμών 2 ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΜΗΝΥΜΑ Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου ΑΝΔΡΕΑΣ Προς το ευσεβές πλήρωμα της καθ’ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως Μετά το «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός...» και το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών...» ακολουθεί η αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, όπου στο ευαγγελικό ανάγνωσμα θα διαβάσομε, μεταξύ άλλων, «και το φως εν τη σκοτία φαίνει και η σκοτία αυτό ου κατέλαβε», δηλαδή, «το φως το σκοτάδι φωτίζει και το σκοτάδι δεν σβήνει το φως». Αδελφοί και Πατέρες, χριστιανοί και χριστιανές, Το φως το αιώνιο, το ακατάλυτο και ακατάληπτο, το φως το πραγματικό, είναι ο Χριστός που σβήνει, φωτίζει και καταλύει το σκοτάδι. Σκοτίζεται και σκοτεινιάζει η καρδιά μας, η ψυχή μας, ο νους μας, στις δύσκολες ημέρες και εποχές που ζούμε, συλλογικά ως έθνος και λαός, αλλά και ειδικά ως οικογενειάρχες, επαγγελματίες, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί, έμποροι. Κάθε ημέρα ξεκινάει με μεγάλες δυσκολίες, οι οποίες σκοτεινιάζουν την διάθεσή μας με τα μεγάλα και δυσεπίλυτα οικονομικά και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζομε. Άνθρωποι, όμως, αδελφοί μου, συνάνθρωποι, άγνωστοι σ’ εμάς, με διαθέσεις και προθέσεις απομακρυσμένες και εχθρικές προς το ανέσπερο φως, προς τον Αναστημένο Χριστό μας, δημιούργησαν αυτό το σκοτισμό στην καρδιά και το μυαλό μας, που λέγεται οικονομική κρίση. Όμως, ο σκοτισμός αυτός είναι υλικός, αδύναμος και αδύνατος για να μας σβήσει το φως του Χριστού, το πνευματικό ανέσπερο φως της Αναστάσεως. Η πίστη μας στο εσχατολογικό και οντολογικό φως, που είναι ο Χριστός, μας διώχνει τη σκοτοδίνη από την απογοήτευση που αισθανθήκαμε με τα «ψεύτικα λόγια τα μεγάλα» και μας φωτίζει το σκότος, γιατί ο Χριστός είναι «φως εκ φωτός Θεός αληθινός, εκ Θεού αληθινού». Μας ενισχύει την προσδοκία, μας διαλύει το σκοτάδι, μας δημιουργεί την ελπίδα και με την πίστη στην Ανάσταση του Χριστού ξεπερνάμε την ανηφοριά, με τις πολλές δοκιμασίες και τους μεγάλους πειρασμούς της πολύμορφης κρίσης που ζούμε. Και σε άλλες εποχές οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν προβλήματα και ζούσαν καταστάσεις πτωχών, νεόπτω3 χων και μεταναστών. Καταστάσεις αθλίων, όπως γράφει παγκόσμιος λογοτέχνης. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης περιγράφει παρόμοια φαινόμενα της εποχής του, τον 4ο μ.Χ. αιώνα, ως εξής: «Οι σημερινοί καιροί μας έφεραν σωρεία από γυμνούς και αστέγους. Ένα πλήθος στέκεται μπροστά στη θύρα του καθενός. Παντού βλέπετε το χέρι να είναι απλωμένο και να ζητά… Σ’ αυτούς σπίτι είναι η ύπαιθρος, καταφύγιο οι στοές και τα σταυροδρόμια και τα πιο εγκαταλελειμμένα μέρη της αγοράς. Σαν τα νυχτοπούλια και τις κουκουβάγιες που φωλιάζουν στις τρύπες. Τα ρούχα τους είναι κουρελιασμένα. Έσοδά τους είναι οι καλές διαθέσεις των φιλανθρώπων· τροφή τους ο,τιδήποτε πέσει από τους περαστικούς· ποτό τους η πηγή της πόλεως, όπως ακριβώς και για τα ζώα· κύπελλό τους οι άδειες παλάμες· θησαυρός τους η τσέπη τους, όταν δεν έχει τρύπες και κρατάει ό,τι της βάζουν μέσα· τραπέζι τους τα ενωμένα γόνατά τους· κρεβάτι τους το χώμα· λουτρό τους ο απέριττος ποταμός ή η λίμνη που ο Θεός έδωσε για όλους. Η ζωή τους είναι πλανόδια και πρωτόγονη όχι γιατί ήταν έτσι απ’ την αρχή, αλλά εξ αιτίας ατυχημάτων και ανάγκης». Πατέρες και αδελφοί, Χριστιανοί και Χριστιανές, 4 Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη! «Το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Με την πίστη μας στο αληθινό αιώνιο φως, που είναι ο Αναστημένος Χριστός, με την αφοσίωση, εγνωσμένη εμπιστοσύνη και αγάπη μας στην Εκκλησία, η οποία έχει επωμισθεί, σε συνεργασία με τους άλλους πολιτειακούς φορείς, το φιλανθρωπικό έργο και τα γεύματα αγάπης, με την αλληλεγγύη, που εκδηλώνεται με την αγορά τροφίμων απευθείας από τους παραγωγούς και την κοινωνική συνοχή όλων προς τον πλησίον μας, που είναι ο ίδιος ο Αναστημένος Χριστός, θα εξέλθει η πατρίδα μας, η Ελληνική Πολιτεία, όλοι εμείς δηλαδή, από αυτή τη στενή, σκοτεινή και θλιμμένη οδό. Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη! Αυτού το έλεος, η χάρις, η δικαιοσύνη, το κράτος, η δύναμις και το ανέσπερο φως εις τους αιώνας. Άγιον Πάσχα 2012 Διάπυρος προς τον Αναστάντα Χριστόν ευχέτης πάντων Υμών † Ο ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ, ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΛΟΓΟΣ ΜΕ΄ ΕΙΣ «Σ ΤΟ ήμερα ήλθεν η σωτηρία εις τον κόσμον, τον ορατόν και τον αόρατον. Ο Χριστός ανεστήθη από τους νεκρούς, αναστηθήτε μαζί του. Ο Χριστός επανήλθεν εις την θέσιν του, επανέλθετε και σεις. Ο Χριστός ηλευθερώθη από τα δεσμά του τάφου, ελευθερωθήτε και σεις από τα δεσμά της αμαρτίας. Αι πύλαι του άδου ανοίγονται, ο θάνατος καταλύεται, ο παλαιός Αδάμ απομακρύνεται και ο νέος συμπληρώνεται. Πάσχα του Κυρίου, Πάσχα, και πάλιν θα είπω Πάσχα προς τιμήν της Αγίας Τριάδος. Αυτή είναι δι’ ημάς η εορτή των εορτών και η πανήγυρις των πανηγύρεων, η οποία τόσον πολύ ξεπερνά όχι μόνον τας ανθρωπίνας και τας προερχομένας από την γην, αλλά ακόμη και εκείνας του ιδίου του Χριστού και όσας τελούνται προς τιμήν του, όσον ξεπερνά ο ήλιος τους αστέρας… Καθόσον χθες μεν το φως ήτο προάγγελος του μεγάλου φωτός, το οποίον ανασταίνεται, και κατά κάποιον τρόπον μία προεόρτιος χαρά, σήμερα δε εορτάζομεν την ιδίαν την ανάστασιν, η οποία δεν αποτελεί πλέον αντικείμενον ελπίδος, αλλά έχει ήδη γίνει πραγματικότης και έχει συγκεντρώσει γύρω της όλον τον κόσμον. Ο καθένας μεν λοιπόν με τον τρόπον του ας προσφέρη δώρον εορταστικόν από τα πνευματικά τα ο- ΠΑΣΧΑ ποία αγαπά ο Θεός, μικρόν ή μεγαλύτερον αναλόγως προς τας δυνάμεις του. Διότι το να προσφέρη κανείς δώρον αντάξιον προς την εορτήν θα ημπορούσαν ίσως μόλις και μετά βίας να το επιτύχουν οι άγγελοι, οι πρώτοι πνευματικοί και καθαροί και θεαταί και μάρτυρες της ουρανίου δόξης, έστω και αν είναι προσιτόν εις αυτούς κάθε είδος εξυμνήσεως… Δεν θα ήτο δε ίσως άσχημον διά τους φιλομαθείς και φιλόκαλους να εξετάσωμεν δι’ ολίγων τα σχετικά με την ιδίαν την ονομασίαν του Πάσχα. Κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε άσχημον εμπειρίαν διά την ακοήν μας. Το Πάσχα αυτό, το μέγα και αξιοσέβαστον, αποκαλείται από τους Εβραίους Φάσκα σύμφωνα με την γλώσσαν των. Η ονομασία δε αυτή σημαίνει το πέρασμα, ιστορικώς μεν την φυγήν από την Αίγυπτον και την μετανάστευσιν εις την γην Χαναάν, πνευματικώς δε την ανάβασιν και την πρόοδον εκ των κάτω προς τα άνω και προς την γην της επαγγελίας. Εκείνο δε το οποίον έχομεν ίδει να συμβαίνη εις πολλά σημεία της Γραφής, το να μεταπλάθωνται δηλαδή ορισμένα ονόματα από μίαν κάπως ασαφή έννοιαν εις κάποιαν σαφεστέραν, ή από μίαν κάπως τραχείαν εις κάποιαν πιο ευπρεπή, το βλέπομεν να συμβαίνει και εδώ. Διότι, επειδή ωρισμένοι ενόμισαν 5 ότι το «φάσκα» αποτελούσε την ονομασίαν του σωτηρίου πάθους, αφού εξελλήνισαν εν συνεχεία την ονομασίαν, συμφώνως προς την μεταβολήν του φι εις πι και του κάππα εις χι, απεκάλεσαν την ημέραν Πάσχα. Αφού δε παρέλαβεν η συνήθεια την ονομασίαν, την ισχυροποίησεν ακόμη περισσότερον, επειδή η ακοή των πολλών αποδέχεται με περισσοτέραν ευχαρίστησιν την ονομασίαν αυτήν ως πιο ευσεβή. Ας προσφέρωμεν τους εαυτούς μας θυσίαν εις τον Θεόν, ή, καλύτερα, ας του προσφέρωμεν θυσίαν κάθε ημέραν και με κάθε κίνησίν μας. Ας δεχώμεθα τα πάντα χάριν του Λόγου, ας μιμούμεθα με τα πάθη μας το πάθος του, ας τιμώμεν το αίμα του με το αίμα μας και ας ανερχώμεθα με προθυμίαν εις τον σταυρόν. Τα καρφιά είναι γλυκά, έστω και αν προκαλούν φοβερούς πόνους. Διότι το να υποφέρη κανείς μαζί με τον Χριστόν και χάριν του Χριστού είναι προτιμώτερον από το να ζη ζωήν απολαύσεων κοντά σε άλλους… Τώρα δε είμεθα πλέον αναγκασμένοι να ανακεφαλαιώσωμεν ως εξής τον λόγον. Έχομεν δημιουργηθή δια να ευεργετηθώμεν. Έχομεν ευεργετηθεί επειδή έχομεν δημιουργηθή. Μας παρεδόθη ο παράδεισος δια να ευτυχήσομεν. Ελάβαμεν την εντολήν, δια να δοξασθώμεν αφού την φυλάξωμεν, όχι επειδή τυχόν αγνοούσε ο Θεός εκείνον το οποίον θα εγίνετο, αλλά επειδή ήθελε να μας παραχωρήση το αυτεξούσιον. Έχομεν εξαπατηθή, επειδή μας εφθόνησαν. Έχομεν πέσει, επειδή έχομεν παραβεί την εντολήν, έχομεν αναγκασθή εις νηστείαν επειδή δεν ενηστεύσαμεν και μας κατενίκησεν η επιθυμία της γεύσεως του καρπού του δένδρου της γνώσεως. Διότι η εντολή ήτο παλαιά και σύγχρονος με ημάς, ένα μέσον διαπαιδαγωγήσεως της ψυχής και σωφρο6 νισμού από τας απολαύσεις. Την ελάβαμεν δε ευλόγως δια να απολαύσωμεν, αφού την τηρήσωμεν, εκείνο το οποίον εχάσαμε επειδή δεν την ετηρήσαμεν. Είχαμεν ανάγκην από τον Θεόν ο οποίος εσαρκώθει και απέθανε, δια να ζήσωμεν. Έχομεν αποθάνει μαζί του δια να καθαρισθώμεν. Έχομεν αναστηθή μαζί του επειδή έχομεν συναποθάνει και έχομεν δοξασθή επειδή έχομεν συναναστηθή. Αλλά, ω Πάσχα, το μέγα και ιερόν, το οποίον καθαρίζεις ολόκληρον τον κόσμον! Διότι θα σου ομιλήσω ωσάν να ήσουν έμψυχον. Ω Λόγε του Θεού και φως και ζωή και σοφία και δύναμις! Διότι χαίρομαι με όλα σου τα ονόματα. Ω γέννημα και κίνησις και σφραγίς του μεγάλου νου! Ω Λόγε, ο οποίος κατανοείσαι και, άνθρωπε, ο οποίος φαίνεσαι, και ο οποίος φέρεις τα πάντα συγκεντρωμένα εις τον λόγον της δυνάμεώς σου! Τώρα μεν ας δεχθής τον λόγον αυτόν όχι ως τον πρώτον και καλύτερον καρπόν της καρποφορίας μας, αλλά συγχρόνως παρακλητικόν, διά να μην υποφέρωμεν διά τας εντολάς σου τίποτε περισσότερον εκτός από τα αναγκαία και τους ιερούς κόπους και πόνους, με τους οποίους έχομεν ζήσει μέχρι σήμερον. Και ας σταματήσης την τυραννίαν του σώματος εναντίον μας (βλέπεις πόσον μεγάλη είναι, Κύριε, και πόσον μας γονατίζει!), ή την κρίσιν σου, εάν πρόκειται να καθαρισθώμεν απ’ αυτό. Εάν δε φθάσωμεν επαξίως εις το ποθούμενον τέρμα και γίνωμεν δεκτοί εις τας ουρανίους σκηνάς, θα σου προσφέρωμεν με προθυμίαν θυσίας δεκτάς εις το άγιόν σου θυσιαστήριον, ω Πάτερ και Λόγε και Άγιον Πνεύμα, επειδή εις σε οφείλεται κάθε δόξα, τιμή και εξουσία εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ 1834-1912 ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΜΙΑ ΤΟΥ * Με προτροπή και ευλογία του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, οργανώθηκαν τιμητικές εκδηλώσεις για τη μνήμη του προκατόχου του Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ (1878-1884) (1901-1912) του από Θεσσαλονίκης (1874-1878), με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από την εκδημία του, την Τρίτη 13 Νοεμβρίου 1912. Στη Θεσσαλονίκη από τις 3 έως 5 Φεβρουαρίου 2012 πραγματοποιήθηκε Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ιωακείμ ο Μεγαλοπρεπής. Ο από Θεσσαλονίκης Οικουμενικός Πατριάρχης και η εποχή του». Είχε προηγηθεί, με πατριαρχική προτροπή, συνάντηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάν- νου κ. Ανδρέα Νανάκη με το Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμο και με το Δήμαρχο της πόλης κ. Γιάννη Μπουτάρη. Συμφωνήθηκε ότι το 2012, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την εκδημία του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, θα λάβουν χώρα τιμητικές για τη μνήμη του εκδηλώσεις. Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Ανδρών Θεσσαλονίκης, με το δραστήριο πρόεδρό της καθηγητή κ. Θεόδωρο Δαρδαβέση, επωμίσθηκε το βάρος του εγχειρήματος της διοργάνωσης του τριήμερου συνεδρίου, σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης και την υποστήριξη του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, του Μητροπολίτη Τυρολόης και Σερεντίου κ. Παντελεήμονα, ηγουμένου της Ιεράς, Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων, ομότιμου καθηγητή της Θεολογικής Σχολής και του Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα, καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Το συνέδριο, με απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τέθηκε υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ορίστηκαν οι επιτροπές του συνεδρίου (τιμητική, επιστημονική και οργανωτική), οι οποίες καθόρισαν τους χώρους και το χρόνο διεξαγωγής του συνεδρίου, τη θεματολογία, το συντονισμό των συνεδριών και τους εισηγητές. Η τελετή έναρξης του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012 στην αίθουσα διαλέξεων της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Προσφωνήσεις απηύθυναν ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής και Πρόεδρος της Φιλοπτώχου Αδελ- * O Xάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής (ΠΕ01) B/θμιας Εκπαίδευσης, υπ. Δρ. του Τμήματος Θεολογίας του AΠΘ, και δημοσιογράφος – συνεργάτης της εφημ. “Eλευθερία” της Λάρισας και της πύλης εκκλησιαστικών ειδήσεων “Amen.gr” 7 φότητος κ. Θεόδωρος Δαρδαβέσης και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννης Μπουτάρης, ενώ χαιρετισμούς ο κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής κ. Μιχαήλ Τρίτος και της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μιλτιάδης Παπανικολάου. Την κήρυξη έναρξης του συνεδρίου τέλεσε, ως εκπρόσωπος της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμος. Την επίσημη εισαγωγική ομιλία εκφώνησε ο καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέας Νανάκης με τίτλο: «Ο Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄: επισκόπηση και αιτούμενα της πορείας του και της εποχής του». Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου με τη μεστή ομιλία του περιέγραψε τη μεγάλη εκκλησιαστική προσωπικότητα, του από Θεσσαλονίκης Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ΄ και το έργο που προσέφερε στη διάρκεια των δύο θητειών του στον οικουμενικό θρόνο (1878-1884 και 1901-1912), προκειμένου να καταστήσει το Πατριαρχείο σημείο αναφοράς και κέντρο της Ορθόδοξης οικουμένης. Παράλληλα ανέδειξε το πολυσχιδές έργο προσφοράς στη Ρωμιοσύνη και το απαράμιλλο εκκλησιαστικό φρόνημα του Ιωακείμ Γ΄, του Πατριάρχη που, όπως τονίσθηκε από τον ομιλητή, «αγαπήθηκε μέχρι λατρείας από το Γένος μας». Ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα από τη χορωδία της Θεολογικής Σχολής, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή της Θεολογικής 8 Σχολής Α.Π.Θ. αιδεσιμολογιοτάτου κ. Σπυρίδωνος Αντωνίου. Τις επόμενες δύο ημέρες, Σάββατο και Κυριακή 4 και 5 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκαν, στην αίθουσα εκδηλώσεων, οδού Αγίας Σοφίας 4, στον 4ο όροφο, της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, έξι (6) συνεδρίες με συντονιστή τον Πρόεδρό της καθηγητή κ. Δαρδαβέση. Σε αυτές μίλησαν 22 επιστήμονες, παλαιότεροι και νεότεροι, ομότιμοι και τακτικοί καθηγητές Πανεπιστημιακών Σχολών, κάτοχοι διδακτορικών τίτλων και υποψήφιοι διδάκτορες, κληρικοί, λαϊκοί και μοναχοί, όλοι τους ερευνητές διαφόρων θεμάτων της πολυδιάστατης προσωπικότητας και της πολύπλευρης δράσης του Ιωακείμ Γ΄. Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε, μετά από πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία, αρχιερατικό μνημόσυνο του αοιδίμου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρού Ιωακείμ Γ΄, του από Θεσσαλονίκης, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας, χοροστατούντος του Παναγιωτάτου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καβάσων (εκ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας) κ. Φιλήμονος, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Ιωάννη και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Θεουπόλεως κ. Παντελεήμονος και Θερμών κ. Δημητρίου. ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Το τέταρτο μέρος του συνεδρίου εκτυλίχτηκε στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Βλατάδων. Στο Καθολικό της Μονής τελέστηκε Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός, συγχοροστατούντων των Σεβασμιωτάτων Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα και Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ. Ιωάννου. Στη συνέχεια, στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, μετά την ανάγνωση των συμπερασμάτων, κηρύχθηκε η λήξη του Συνεδρίου από τον Σεβασμιώτατο Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα, το Διευθυντή του Ιδρύματος Πατερικών Μελετών κ. Γεώργιο Μαρτσέλο, Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής και από τον καθηγητή κ. Θεόδωρο Δαρδαβέση, Πρόεδρο της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, η οποία θα αναλάβει την έκδοση των πρακτικών του Συνεδρίου και θα παρουσιαστούν τον προσεχή Νοέμβριο, μήνα εκδημίας του Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄. Επίσης αποφασίστηκε, σε συνεργασία με το Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμο, το Δήμαρχο κ. Γιάννη Μπουτάρη και άλλους αρμόδιους φορείς, να συνεχιστούν οι ενέργειες για την ανέγερση του ανδριάντα του Ιωακείμ Γ΄. Μέσα από αυτό το επιστημονικό συνέδριο καταδείχτηκε η πολυσχιδής προσωπικότητα του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ του από Θεσσαλονίκης, η δράση του και οι πρωτοβουλίες του σε διάφορα εκκλησιαστικά ζητήματα της εθναρχίας, σε εθνικά και κοινωνικά θέματα ανακύψαντα κατά την εποχή του. Μια εποχή μετάβασης από το σχήμα των αυτοκρατοριών στο κράτοςέθνος στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα. Η εποχή που μελετήθηκε στο Συνέδριο θυμίζει τη δική μας μετάβαση από τον 20ό στον 21ο αιώνα και το πέρασμα από το εθνικό κράτος στην παγκοσμιοποίηση και την κοινωνία των πολιτών. Σε μια εποχή βομβαρδισμένη από άπειρες πληροφορίες και με έλλειψη προτύπων προς μίμηση ο Ιωακείμ Γ΄, αγωνιζόμενος μέχρι τελευταίας πνοής για τα δίκαια του Γένους μας, της Ρωμιοσύνης, του Ελληνισμού, αποτελεί εν μέσω των πολλών και ποικίλων δοκιμασιών μας, λαμπρό πρότυπο και μεγάλο σύμβολο. Ο Πατριάρχης Iωακείμ Γ΄: Επισκόπηση του έργου και της εποχής του Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέα Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης Πριν εκατό χρόνια, το Νοέμβριο του 1912, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ αναχωρούσε από τον πρόσκαιρο αυτό κόσμο για τον άλλο κόσμο, τον αιώνιο και 9 παντοτινό. Ο Ιωακείμ είχε ξεκινήσει την πορεία της ζωής του από το Βαφεοχώρι, τη γενέτειρά του, με έμφυτη αγάπη, κλήση και κλίση για την Εκκλησία. Τα χαρίσματά του, με την ευλογία του Θεού, τον αξίωσαν να έχει δυσεύρετη και μεγάλη εκκλησιαστική προσφορά και διακονία. Υπήρξε πρόσωπο με βαθύτατο εκκλησιαστικό φρόνημα, τον διέκρινε όμως παράλληλα και διορατικότητα και ενόραση, χάρη στην οποία προσλάμβανε τα γενόμενα και τις εξελίξεις που κυοφορούσε το αύριο και το μέλλον. Έθεσε στη διακονία της Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου την ύπαρξή του, με τα πάμπολλα χαρίσματά του. Είναι όμως πολύ χαρακτηριστικό, και ιδιαίτερα επίκαιρο για τις ημέρες που ζούμε, το υπό του Μανουήλ Γεδεών για τον Ιωακείμ σημειούμενο: «Καίπερ δε φρονών ότι το καθ’ ημάς χάος ου διαρρυθμίζεται, δυστυχώς ηθέλησε ν’ αναλάβη ευθύς την εφ’ ολοκλήρου διαρρύθμισιν αυτού». Συμπληρώνονται εφέτος εκατό χρόνια από την εις Κύριον εκδημία του Ιωακείμ. Ο Πατριάρχης Σωφρόνιος εξέλεξε και χειροτόνησε τριακονταετή, το 1864, τον Ιωακείμ Μητροπολίτη Βάρνας. Στα ελληνόφωνα παράλια, με τη σλαβόφωνη ενδοχώρα της μητρόπολής του, ο Ιωακείμ εργάστηκε και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ειρηνική συνύπαρξη, συμπόρευση και συμβίωση των ορθόδοξων χριστιανών με τις άλλες κοινότητες, μακριά από γλωσσικές ή άλλες διακρίσεις. Άλλωστε το 1864 ο βουλγαρικός εθνικισμός είχε βραχύ τον βίο του, η Εξαρχία, ο ιδεολογικός πυρήνας δηλαδή του βουλγαρικού εθνικισμού, ο οποίος ξεκίνησε τη δημιουργία του κράτους, δεν είχε ακόμα ανδρωθεί και ο Ιωακείμ, όπως και σε όλη τη διάρκεια της πρώτης του πατριαρχίας (18781884), πιστεύει, οραματίζεται, εργάζεται και ζει για τη δόξα και το μεγαλείο του ορθόδοξου οικουμενισμού, του ορθόδοξου Γένους και της Ρωμιοσύνης, ελληνόφωνης, δίγλωσσης ή πολύγλωσσης, εν μέσω πολυφώνων κοινοτήτων με κέντρο την Κωνσταντινού10 πολη και σημείο αναφοράς το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Διάκονος χειροτονήθηκε τον Αύγουστο του 1852, στο μετόχι των γραικών, από τον διαδεχθέντα τον Αγάπιο, Πωγωνιανής Νίκανδρο. Το Νοέμβρη του 1860 διορίζεται δευτερεύων πατριαρχικός διάκονος. Χειροτονείται από τον Πατριάρχη πρεσβύτερος, προχειρίζεται σε Αρχιμανδρίτη και διορίζεται το Μάρτιο του 1863 Μέγας Πρωτοσύγκελλος. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους ο Πατριάρχης Ιωακείμ Β΄ παραιτείται για λόγους υγείας, ο δε Ιωακείμ αναχωρεί από την πρωτοσυγκελλία και το 1864 εκλέγεται όπως είπαμε Μητροπολίτης Βάρνας. Η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, δέκα χρόνια αργότερα, εξέλεξε, το 1874, στις 9 Ιανουαρίου, Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης τον από Βάρνας Ιωακείμ. Πατριάρχης στην εκλογή αυτή ήταν ο γέροντάς του, ο Ιωακείμ Β΄, κατά τη δεύτερή του πατριαρχία (1873-1878). Ο Ιωακείμ, μετά τη Βάρνα, αρχιερατεύει στη Θεσσαλονίκη των μιλετιών, των λαών, των θρησκειών και των πολιτισμών, όπου συνυπάρχουν οι ορθόδοξοι ναοί με τις συναγωγές και τα τζαμιά, οι Εβραίοι με τους χριστιανούς –ελληνόφωνους στην απόλυτη πλειοψηφία– και με τους μουσουλμάνους. Η καθημερινότητα μιας τέτοιας εικόνας με αντιθέσεις, αντιπαλότητες, αλλά και με ειρηνικές και φιλικές συνυπάρξεις και συμπορεύσεις, μέσα στο χρόνο που ερχόταν και έφευγε, δεν ήταν άγνωστη στον κωνσταντινουπολίτη μητροπολίτη. Το 1874, όταν ο Ιωακείμ Γ΄ εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη, έχουν παρέλθει σχεδόν δύο γενιές από την τραγικότητα των σφαγών του 1821. Τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών είναι σαν να ζούμε στην ελληνική κοινωνία του 2002, πενήντα τρία χρόνια μετά το τέλος (1949) του εμφύλιου πολέμου. Ο Ιωακείμ, ως Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, εργάστηκε πιστός στις απόψεις που πρέσβευε μέχρι και το τέλος της πρώτης του πατριαρχίας, προκειμένου να διασώσει την ενότητα της αυτοκρατορίας και να προαγάγει παραπέρα την κοινωνική, πνευματική και οικονομική προκοπή του ορθόδοξου μιλετιού, σε συνεργασία και ειρηνική συνύπαρξη με τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες, ως εκφραστής των μεταρρυθμίσεων και των Γενικών Κανονισμών. Από τη Θεσσαλονίκη ο Ιωακείμ αναχωρεί για την Κωνσταντινούπολη, μετά την εκλογή του στον Οικουμενικό Θρόνο. Στην πρώτη του πατριαρχία (1878-1884) ο Ιωακείμ ανακαίνισε τον πατριαρχικό οίκο, ο οποίος διατηρήθηκε ως την πυρκαγιά του 1941, για να ανοικοδομηθεί το 1990, ανασύστησε το τυπογραφείο και άρχισε την έκδοση της «Εκκλησιαστικής Αλήθειας». Ίδρυσε σχολή εκκλησιαστικής μουσικής, οικοδόμησε λαμπρό κτίριο στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, το οποίο εγκαινίασε στις 14 Σεπτεμβρίου 1882, ανασύστησε στη Χάλκη την ιερατική σχολή που λειτουργούσε στο Μουχλί, οικοδόμησε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, συνέστησε τη φιλανθρωπική και φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα, προκειμένου να ενισχύσει τα χριστιανικά σχολεία, που λειτουργούσαν στις επαρχίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να ιδρύσει νέα. Ίδρυσε το 1882 τη σχολή εκκλησιαστικής μουσικής. Ανήγειρε φρενοκομείο, ίδρυσε γηροκομείο για κληρικούς στη νήσο Πρώτη, έστειλε στο εξωτερικό για σπουδές νέους κληρικούς και τέλος προσπάθησε να αναθεωρήσει τους Γενικούς Κανονισμούς. Με τον Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο του 1882 παραχώρησε στην αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδας τις επαρχίες της Θεσσαλίας, οι οποίες ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα το 1881, μετά τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878. Το 1879 αναγνώρισε αυτοκέφαλη την Εκκλησία της Σερβίας. Κατά την πρώτη του πατριαρχία ο Ιωακείμ έζησε με το όραμα της ενότητας του Ορθόδοξου κόσμου, μέσα από τη συνύπαρξη και συνεργασία όλων των ορθοδόξων, στο πλαίσιο μιας ορθόδοξης κοινο- πολιτείας, όπου ο Οικουμενικός Θρόνος θα είχε καθοριστικό ρόλο και λόγο, γι’ αυτό και δημιούργησε καλές σχέσεις με τους Ρώσους, εξ αιτίας των οποίων και κατηγορήθηκε ως ρωσόφιλος, ενώ στο Πατριαρχείο υπήρχε μερίδα ρωσόφιλων αρχιερέων. Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αντιδιαστολή προς την Αθήνα, πρωτεύουσα του ελεύθερου κράτους, με μεγάλη την επιρροή των δυτικών δυνάμεων, στην Κωνσταντινούπολη και το Πατριαρχείο τότε, η Ρωσία ασκούσε τη δική της επιρροή. Στο τέλος του 1883 προέκυψε το προνομιακό ζήτημα. Ο Ιωακείμ αντιμετώπισε την πρώτη φάση του προνομιακού ζητήματος (1883-1884). Ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ Β΄ θέλησε να περιορίσει τα προνόμια με τα οποία οργάνωναν τη ζωή τους οι χριστιανοί μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο Πατριάρχης, με τους κατά τόπους επισκόπους και τους λαϊκούς δημογέροντες, είχαν την ευθύνη των σχολείων, της κοινωνικής πρόνοιας, των ορφανοτροφείων, των γηροκομείων, των πτωχοκομείων, της τακτοποίησης των κληρονομικών υποθέσεων, των διαζυγίων και άλλων θεμάτων που αφορούσαν τους ορθόδοξους χριστιανούς. Ο Πατριάρχης αντέδρασε σθεναρά στην προσπάθεια του περιορισμού των προνομίων και υπέβαλε την παραίτησή του το Μάρτιο του 1884. Μάλιστα για να ασκήσει ποικίλες πιέσεις στην Πύλη ο Πατριάρχης παραιτήθηκε τρεις φορές. Στο διάστημα αυτό είχε προσωπικές επαφές με εκπροσώπους του σουλτάνου, προκειμένου να βρεθεί τρόπος διευθέτησης της διαφοράς, γι’ αυτό και κατηγορήθηκε από μερίδα συνοδικών αρχιερέων, αλλά και από κάποιους δημοσιογράφους της Πόλης, με επικεφαλής τον αρχισυντάκτη του «Νεολόγου» Βουτυρά, ο οποίος σταθερά επέκρινε τον Ιωακείμ και το έργο του. Ίσως, βέβαια, αν άφηναν τον Ιωακείμ να διευθετούσε, έστω και σε ιδιωτική κατ’ αρχήν βάση, το προνομιακό ζήτημα, η Πύλη να μην επανερχόταν το 1890 επί Πα11 τριάρχη Διονυσίου του Ε΄, με τη δεύτερη φάση του προνομιακού ζητήματος. Εξ αιτίας του προνομιακού ζητήματος και των σχέσεών του με την ελληνική κυβέρνηση, ο Ιωακείμ, στις 30 Μαρτίου 1884 παραιτήθηκε οριστικά από το Θρόνο. Μετά την παραίτησή του έμεινε στο Βαφεοχώρι, στη συνέχεια μετέβη το 1887 στα Ιεροσόλυμα, στην Αντιόχεια και στην Αλεξάνδρεια και το 1889 αναχώρησε για το Άγιον Όρος, στο ησυχαστήριο του Μυλοπόταμου, όπου εγκαταβίωσε μέχρι την επανεκλογή του στον Πατριαρχικό Θρόνο. Ο Ιωακείμ αγαπήθηκε μέχρι λατρείας από το Γένος μας. Η ισχυρή προσωπικότητά του, η ικανότητα να συλλαμβάνει, να επεξεργάζεται, να δίνει λύση στα προβλήματα και προοπτική στα θέματα που απασχολούσαν την εποχή του και το Πατριαρχείο, ως εθναρχικό κέντρο του εξωελλαδικού ελληνισμού, δημιούργησαν θαυμασμό προς το πρόσωπο του Ιωακείμ, σ’ ένα μεγάλο μέρος των αρχιερέων, των ιερέων, των λογάδων, των προυχόντων και του απλού λαού. Σε πολλά εικονοστάσια της Ανατολής οι ρωμιοί είχαν τοποθετήσει, με τις εικόνες των αγίων, τη φωτογραφία 12 του. Όλοι αυτοί που αγάπησαν το έργο και την προσφορά του Ιωακείμ αποτέλεσαν το ιωακειμικό λεγόμενο κόμμα, ενώ οι αντίπαλοι του Ιωακείμ, με επικεφαλής το Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Γερμανό, αποτέλεσαν την αντιϊωακειμική παράταξη, η οποία επανεξέλεξε τον Ιωακείμ Οικουμενικό Πατριάρχη, το Μάιο του 1901, ενώ εγκαταβίωνε στο Άγιον Όρος. Ο Ιωακείμ Γ΄, κατά τη δεύτερη πατριαρχία του, ίδρυσε ορφανοτροφείο θηλέων στην Πρώτη και αρρένων στην Πρίγκηπο. Συνέστησε τη σχολή γλωσσών και εμπορίου. Συνεπλήρωσε την οικοδομή των νοσοκομείων Βαλουκλή, συνέχισε όπως και στην πρώτη του πατριαρχία να σπουδάζει νέους και να διαμορφώνει δυναμικά στελέχη για την Εκκλησία. Βελτίωσε την οικονομική κατάσταση του Πατριαρχείου, καθαγίασε για τρίτη φορά (1879, 1903, 1912) το Άγιον Μύρο, συμφιλιώθηκε με τον επικεφαλής της αντιϊωακειμικής παράταξης Χαλκηδόνος Γερμανό, ο οποίος και τον διαδέχθηκε, τον Ιανουάριο του 1913, στον Οικουμενικό Θρόνο. Ενδιαφέρθηκε να διασφαλίσει τους δεσμούς τόσο μεταξύ των ορθοδόξων Εκκλησιών, αλλά και με τους ετεροδόξους. Για το σκοπό αυτό αντάλλαξε και σχετική αλληλογραφία (19021904). Στην αρχή του 20ού αιώνα ο Ιωακείμ αντιλαμβάνεται ότι μέσα από την επικείμενη δίνη των εθνικών αντιπαραθέσεων θα δοκιμαστεί η ορθόδοξη οικουμένη, που έχει κέντρο της την Κωνσταντινούπολη. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο στην περίοδο αυτή έχομε τη στροφή του Ιωακείμ προς την Αθήνα και τη σύνδεση του Πατριαρχείου με το εθνικό κέντρο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο Ιωακείμ επανδρώνει τη Μακεδονία, που δοκιμάζεται από το βουλγαρικό εθνικισμό και την εξαρχία με νέους και δυναμικούς αρχιερείς, πτυχιούχους της θεολογικής σχολής της Χάλκης. Οι νέοι αρχιερείς, με τους οποίους ο Πατριάρχης Ιωακείμ επανδρώνει τις δοκιμαζόμενες μητροπόλεις της Μακεδονίας, εμ- φορούνται από την εθνική συνείδηση, την εθνική ιδέα και ιδεολογία. Οι περισσότεροι εγκαθίστανται στη Μακεδονία πριν από τον Παύλο Μελλά και άλλους πρόξενους, οι οποίοι ήλθαν από την Αθήνα για να ενισχύσουν και να διαμορφώσουν το εθνικό φρόνημα των εδώ πληθυσμών, που δοκιμαζόταν από τη δράση των εξαρχικών, βουλγάρων, εθνικιστών. Πρόκειται, όπως είπαμε, για ένα μεγάλο Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος συνδέεται και τέμνει δύο εποχές και δύο κόσμους. Την προεθνική εποχή, με τον κόσμο των αυτοκρατοριών και την εποχή των εθνοτήτων με την κυριαρχία του έθνους-κράτους. Οι εθνικές ομάδες διαμορφώνουν το 19ο αιώνα τα εθνικά κέντρα: την Αθήνα, το Βελιγράδι, τη Σόφια, το Βουκουρέστι, ως συνέπεια, συνέχεια και αποτέλεσμα της γαλλικής επανάστασης του 1789 και της αρχής των εθνοτήτων, η οποία εισάγει στην ιστορία το λαϊκό κράτος. Ήταν η εποχή όπου η νέα ιδεολογία του έθνους με νεανικό σφρίγος, ορμή, δυναμισμό και μεσσιανικό ενθουσιασμό προχωρούσε στη διάλυση των αυτοκρατοριών. Ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ΄, αλλά και ολόκληρη η ιωακειμική παράταξη, προβλέπει και κατανοεί, στη δεύτερη πατριαρχία του (19011912), το τέλος του σχήματος που ζει και υπηρετεί, της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπου στο μιλέτ των ορθοδόξων, στο ρουμ μιλέτ, ο Πατριάρχης αποτελεί την κεφαλή του, είναι ο ανώτατος, δηλαδή, άρχοντάς του. Είναι σίγουρο ότι ο Ιωακείμ ο Γ΄ κατανοεί την ολοκλήρωση της πολιτιστικής συμβολής της αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό και σε αντίθεση με την πρώτη του πατριαρχία (1878-1884), που υπερασπίζεται την ορθόδοξη οικουμένη, τώρα στη δεύτερη πατριαρχία του στρέφεται σταθερά προς το εθνικό μας κέντρο, την Αθήνα, όπου προς το τέλος της πατριαρχίας του Ιωακείμ έχει κυριαρχήσει η προσωπικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στην Κρήτη, ήδη με το κίνημα στο Θέρισσο το 1905, δημιουργήθηκαν οι δύο παρατάξεις βενιζελικών και αντιβενιζελικών, οι οποίες περί το 1915 θα διαμορφώσουν το γνωστό διχασμό και στο μείζονα ελληνισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπου είχαν προηγηθεί οι παρατάξεις των ιωακειμικών και αντιϊωακειμικών. Προσεγγίζοντας τους ιωακειμικούς - αντιϊωακειμικούς και τους βενιζελικούς - αντιβενιζελικούς, παρατηρούμε ότι η εφημερίδα «Πρόοδος» της Κωνσταντινούπολης, με το διευθυντή της Σπανούδη, που στηρίζει τον Ιωακείμ, γίνεται παράλληλα και στη συνέχεια, ο εκεί εκφραστής των απόψεων του βενιζελισμού. Επίσης, ο ιωακειμικός επίσκοπος Ρεθύμνης Διονύσιος υπήρξε στενός συνεργάτης του Βενιζέλου, μαζί με τους Πέτρας Τίτο και Ιεροσητείας Αμβρόσιο, που εκφράζονται με θαυμασμό για τον Ιωακείμ σε επιστολές τους. Στις 3 Νοεμβρίου ασθένησε από πνευμονία και την Τρίτη 13 Νοεμβρίου 1912 εξεμέτρησε το ζειν ο τελευταίος εν ενεργεία Πατριάρχης του Γένους, μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία, μετά από πατριαρχία δεκαεπτά περίπου ετών. Υπήρξε ένας από τους μεγάλους Πατριάρχες. Εργάστηκε με ζήλο και αφοσίωση για τα όσια και τα ιερά του Γένους μας. Τον διέκρινε ρεαλισμός και διορατικότητα, γι’ αυτό κατανόησε το πνεύμα και τα προβλήματα των εποχών που πατριάρχευσε. Είναι από τους λίγους μετά την άλωση Πατριάρχες, όπως και ο επί εικοσαετία (1991-2011) ευκλεώς και θεαρέστως πατριαρχεύων Πατριάρχης Βαρθολομαίος, που έζησε το μεταίχμιο κοσμογονικών αλλαγών. Και στις δύο του πατριαρχίες ο Ιωακείμ γνώρισε τη μεγίστη ακμή των ομογενών μας στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά τη δεύτερη πατριαρχία του είδε την Πύλη να καταρρέει και το Ελληνικό κράτος, με τα άλλα Βαλκανικά κράτη, να οδεύουν προς την ολοκλήρωση των εθνικών τους οραματισμών. Ο Πατριάρχης Ιωακείμ υπήρξε μία εκκλησιαστική προσωπικότητα, η οποία είχε το χάρισμα να προσλαμβάνει το μεταβαλλόμενο κόσμο, να τοποθετείται σ’ αυτόν και να διαμορφώνει το αύριο του Οικουμενικού Πα13 τριαρχείου και το μέλλον του, οριοθετώντας τους σκοπούς και τους στόχους του μέσα στο χρόνο. Το 2012, εκατό χρόνια μετά την εκδημία του, ο Ιωακείμ ο Γ΄ συναντάται στον άξονα αυτής της προοπτικής με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α΄, ο οποίος μάλιστα τη χρονιά αυτή, το 2012, έχει ήδη εισέλθει στην τρίτη δεκαετία της ευκλεούς, δυναμικής και λυσιτελούς πατριαρχίας του. Αμφότεροι οι Πατριάρχες, Ιωακείμ και Βαρθολομαίος, πέραν της μακράς Πατριαρχίας, με την οποία κόσμησαν και κοσμούν τον πανευκλεή και μαρτυρικό Πατριαρχικό Θρόνο της Βασιλεύουσας, διαπνέονται από μια βαθειά και οξύτατη ενόραση περί των κατά καιρούς διαδραματισθέντων και διαδραματιζομένων, σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο κοινωνικό-πολιτικό-οικονομικό περιβάλλον. Αποτελούν δε προφητικές εκκλησιαστικές μορφές σε κρίσιμες εποχές - σταθμούς, όπου παρατηρούνται κοσμογονικές αλλαγές προς αντίθετη, βεβαίως, κατεύθυνση: ο μεν Ιωακείμ, στο τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, με τη μετάβαση από την πολυεθνική αυτοκρατορία στα έθνη-κράτη της Βαλκανικής χερσονήσου, ο δε Βαρθολομαίος, μετά την πάροδο σχεδόν εκατονταετηρίδας, από τα περιχαρακωμένα εθνικά σύνολα στην υπερεθνική, πολυπολιτισμική, παγκοσμιοποιούμενη ανοικτή κοινωνία των πολιτών, των πολιτισμών και των λαών. Παρά τις διαφορετικές ιστορικές φάσεις και εποχές δράσης τους, αμφότεροι, προσλαμβάνοντας τα αιτούμενα των καιρών, ευρίσκονται στην πρωτοπορία των εξελίξεων, προσδίδοντες πρωταγωνιστικό και όντως οικουμενικό ρόλο στην πρωτόθρονη και πρωτεύθυνη Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, τόσο σε διορθόδοξο, όσο και σε διαχριστιανικό επίπεδο και ευρύτερα. Ο Ίων Δραγούμης, το 1908, σε μια μεταβατική εποχή, συνάντησε τον Πατριάρχη και περιγράφει τις εντυπώσεις του από τη συνάντησή του με τον εβδομηντατετράχρονο πα14 τριάρχη: «Είχε κληρονομήσει τη θέση του και κάθουνταν, σαν προαιώνια, στο θρόνο των Πατριαρχάδων στην Κωνσταντινούπολη. Στα χέρια του είχε έναν παμπάλαιο οργανισμό, την Εκκλησία, και στα δάχτυλα έπαιζε όλες του τις λεπτομέρειες. Και θυμήθηκε ο Αλέξης άξαφνα το μαρμαρένιο Μωϋσή του Μιχαήλ Αγγέλου που κάθεται ασάλευτος αιώνες στο θρόνο του, τον πέτρινο στη Ρώμη. Το στόμα του θεληματικό και πεισματάρικο έμοιαζε, η ματιά του έμοιαζε, το βαρύ κορμί του ίδιο, και το δυνατό του μπράτσο με τις φλέβες ανακουφωτές, αν το ξεγύμνωνε θα ήταν απαράλλακτο, σαν έτοιμο για να συντρίψει βασιλιάδες. Και τότε απόμεινε αμίλητος ο Αλέξης που ένοιωσε τη δική του την αδυναμία. Ποιόν οργανισμό ανθρώπινο είχε στα χέρια του αυτός για να ορίζει ανθρώπους; Μπροστά του δεν είχε άνθρωπο αλλά δύναμη, που θα υποχωρούσε όχι σε συζήτηση παρά σε άλλη δύναμη. Παιδεύτηκε μια στιγμή ο Αλέξης να καταλάβει αν αυτός, ο από τους πρώτους Έλληνες στοχάζεται κατά το σύγχρονο ελληνικό τρόπο, τον εθνικιστικό, μα ένοιωσε αμέσως πως ο εξαιρετικός αυτός ακατέργαστος άνθρωπος δεν μπορεί να ταυτίζει τον εαυτό του με τον Ελληνισμό παρά τόσο μονάχα όσο χρειάζεται για να βασταχτεί Πατριάρχης. Μόνο έτσι θα είναι σύμφωνος με τον εαυτό του. Τέτοιον τον κατάλαβε τον Πατριάρχη ο Αλέξης και καταχάρηκε, γιατί στην τόση στειροσύνη ανθρώπων ηύρε στον Ελληνισμό κ’ ένα δυνατόν άνθρωπο». ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ Μ. ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ Παναγιώτατε Δέσποτα, Σεβασμία των Ιεραρχών χορεία, Λαέ του Θεού, ετά πολλής λαμπρότητος και πανηγυρικών ύμνων εορτάζει σήμερον η Ορθόδοξος Εκκλησία την Κυριακήν της Σταυροπροσκυνήσεως. Ο Σταυρός είναι δια την Ορθόδοξον Εκκλησίαν ζωοποιός, διότι μόνον δια της ζωηφόρου Αναστάσεως κατανοείται και λαμβάνει θεολογικήν δικαίωσιν. Και την πραγματικότητα ταύτην του ζωηφόρου Σταυρού βιοί κατ’ εξοχήν η εσταυρωμένη Αγία του Χριστού Μ. Εκκλησία, η οποία εις τας ποικίλας διακυμάνσεις του βίου της υπέμεινεν, έπαθεν, εσταυρώθη, κρατήσασα όμως πάντοτε αναμμένην την κανδήλαν της Αναστάσεως του Κυρίου. Η Αγία του Χριστού Μ. Εκκλησία είναι Μεγάλη, διότι σταυρούται και λαμβάνει ταυτοχρόνως την πείραν της Αναστάσεως. Δεν νοείται Σταυρός άνευ Αναστάσεως, αλλά ούτε και Ανάστασις άνευ Σταυρού. Καθ’ ον χρόνον τα μέλη της Εκκλησίας υπάρχουν εντός της μεταπτωτικής ιστορικής πραγματικότητος, φέρουν τα στίγματα του Σταυρού, δηλαδή τον αγώνα εναντίον των παθών, την άσκησιν, αλλά και τον θάνατον. Ο θησαυρός της είναι «εν οστρακίνοις σκεύεσι», κατά τον παύλειον λόγον, φέ- Μ ρουν δε τα μέλη της την νέκρωσιν του Κυρίου εν τω σώματι αυτών «ίνα και η ζωή του Ιησού εν τω σώματι ημών φανερωθή (πρβλ. Β΄ Κορ. δ΄, 8-10). Και η ζωή του Κυρίου φανερούται και αποκαλύπτεται εν τη Ευχαριστία, δηλαδή εν τη μεταλήψει του Σώματος και Αίματος Αυτού, εν τη κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, την οποίαν αιτούμεθα κατά την τέλεσιν της Θείας Λειτουργίας. Κοινωνία ουχί μόνον ενός εκάστου εξ ημών μετά του σώματος του Θεανθρώπου, αλλά και μεταξύ ημών. Και η Ευχαριστία είναι φανέρωσις του γεγονότος της Εκκλησίας, «η Εκκλησία εν τοις μυστηρίοις σημαίνεται» λέγει χαρακτηριστικώς ο Νικόλαος Καβάσιλας και συνεχίζει με τον ίδιον τόνον ότι «την του Χριστού Εκκλησίαν ει τις ιδείν δυνηθείη, ουδέν έτερον ή αυτό μόνον το Κυριακόν σώμα όψεται». Η λαϊκή ευσέβεια ταυτίζει την Ευχαριστίαν, την Θείαν Λειτουργίαν, με την Εκκλησίαν: δια τον πιστόν λαόν η φράσις «Πηγαίνω στην Εκκλησία», σημαίνει κυριολεκτικώς μεταβαίνω εις την Θείαν Λειτουργίαν. Υπερτονισμός του αναστασίμου χαρακτήρος της Εκκλησίας με ταυτόχρονον παραθεώρησιν του σταυρικού χαρακτήρος της εκκλησιαστικής ζωής είναι ανεπίτρεπτος. Ούτε υπάρχει διχοτόμησις της εκκλησιαστικής ζωής, λόγω οξείας διαχωρίσεως μεταξύ Σταυρού και Αναστάσεως. Είναι ορθόν ότι δεν δύναται να παραθεωρηθή ο ασκητικός και σταυρικός χαρακτήρ της Εκκλησίας, πλην όμως εν τη εσχάτη ημέρα της Βασιλείας του Θεού θα εξαλειφθή το σταυρικόν βίωμα και θα επικρατήση μόνον η ανεκλάλητος αναστάσιμος χαρά και η άφθαρτος δόξα των υιών του Θεού Πατρός. Εν τη εσχατολογική ταύτη εννοία δεν θα υπάρχη βίωσις του μυστηρίου του 15 Σταυρού, δηλαδή ασκητικός αγών, μετάνοια και πόρευσις προς την κάθαρσιν και την φώτισιν. Τα πάντα θα λάμπουν από το φως της Βασιλείας του Θεού και θα πορευόμεθα από τελειότητος εις τελειότητα, «ατέλεστος τελειότης». Ο χρόνος και ο χώρος δεν θα καταργηθούν- δεν θα υπάρχομεν εκτός χώρου και χρόνουαλλά ο χωροχρόνος θα αγιασθή και αντί να διαιρή θα ενώνη πάντας ημάς εις μίαν αδιαίρετον και αθάνατον σύναξιν. Εν τη ευχαριστιακή συνάξει προσφέρομεν θυσίαν αναίμακτον, τον Αμνόν του Θεού και ουδείς δύναται να αρνηθή τον θυσιαστικόν χαρακτήρα της Ευχαριστίας, ο οποίος μαρτυρείται από την Πατερικήν και Λειτουργικήν Παράδοσιν της Εκκλησίας. Εν τούτοις, η ευχαριστιακή θυσία νοηματοδοτείται από το γεγονός της Αναστάσεως. Τα έσχατα εισέρχονται και αγιάζουν την ιστορίαν δια της αγαπητικής ενώσεως των πάντων εν Χριστώ. Η φύσις, λοιπόν, της Εκκλησίας είναι κατ’ εξοχήν ευχαριστιακή και εσχατολογική. Εάν η βίωσις των εσχάτων συναρτάται από την μετοχήν του Χριστιανού εις την θεοποιόν και καθαρτικήν ενέργειαν του Θεού, τότε η θέσις αύτη δύναται να οδηγήση εις εκκλησιαστικόν-πνευματικόν ελιτισμόν, δηλαδή εις μίαν ωριγενιστικού τύπου κατανόησιν της Εκκλησίας ως αποκλειστικού χώρου θεουμένων με τον Επίσκοπον ως Προφήτην και προεστώτα της Εκκλησίας. Δέον να τεθή ενταύθα το εξής ερώτημα: Το Άγιον Πνεύμα δρα μόνον εις μίαν μερίδα Προφητών-πνευματοφόρων Επισκόπων και ουχί εις τους άλλους; Το Άγιον Πνεύμα όμως συγκροτεί και κατευθύνει όλον τον θεσμόν της Εκκλησίας! Όπως μία απροϋπόθετος ευχαριστιακή εκκλησιολογία, δηλαδή άνευ ορθής πίστεως-ορθοδοξίας και κανονικών προϋποθέσεων, είναι εκκλησιολογικώς απαράδεκτος, κατά τον ίδιον ακριβώς τρόπον μία εσχατολογική κατανόησις της Ευχαριστίας και της Εκκλησίας, η οποία τείνει 16 προς πνευματικόν ελιτισμόν, δύναται να ελλοχεύη τον κίνδυνον της αιρέσεως του ωριγενισμού. Το κέντρον της ζωής της Εκκλησίας είναι η Θεία Ευχαριστία. Ιεραποστολή, άσκησις, ησυχαστική ζωή, προσευχή, κομβοσχοίνιον Θεία Γραφή και Δόγμα υπάρχουν ως βασικά και απαραίτητα στοιχεία της εκκλησιαστικής ζωής, πλην όμως πρέπει να οδηγούν και να καταλήγουν εις την ευχαριστιακήν σύναξιν, εν τη οποία και ολοκληρούνται. Εκτός της Θ. Ευχαριστίας δεν υπάρχουν άλλα βασικά κέντρα της εκκλησιαστικής ζωής. Η εκκλησιαστική ζωή συμποσούται εις την Θείαν Ευχαριστίαν. Είναι το βασικόν κέντρον πέριξ του οποίου τα πάντα κινούνται, κατανούνται και υφίστανται. Εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία δεν ισχύει μόνον το αξίωμα: η Εκκλησία ποιεί την Ευχαριστίαν, το οποίον ήταν η επικρατούσα εκκλησιολογική αρχή της ΡΚαθολικής Εκκλησίας κατά την σχολαστικήν περίοδον, αλλά ισχύει εξίσου και το έτερον αξίωμα η Ευχαριστία ποιεί την Εκκλησίαν. Χριστός καί Πνεύμα συγκροτούν το γεγονός της Εκκλησίας. Παναγιώτατε, Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως είναι μία υπόμνησις προς πάντας ημάς ότι ο αγών εναντίον του κακού νικάται δια του ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου. Τα μέλη της Εκκλησίας φέρουν τον Σταυρόν εν αγάπη προς τον Λυτρωτήν Σωτήρα και ταυτοχρόνως προσδοκούν ανάστασιν νεκρών. Ευχηθήτε να είναι ο Σταυρός ελαφρύς και να διανύσωμεν εν υπομονή και προσευχή το υπόλοιπον της σταυρικής ταύτης ασκητικής πορείας προς την Ανάστασιν του Κυρίου. «Τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν Δέσποτα και την αγίαν Σου Ανάστασιν δοξάζομεν». Καλήν Ανάστασιν! Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΜΑΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ «Τοις μισούσιν…» «Μνήσθητι Κύριε…». Οι μερίδες στο ιερό Δισκάριο όλο και γίνονται περισσότερες. Θαρρείς ότι σ’ αυτό το κυκλικό ιερό Σκεύος, που θυμίζει όλη τη γη σε μια άλλη της μορφή και διάσταση, επιτελείται μια παράξενη, ωστόσο αγιασμένη Σύναξη. Στο μέσον ο Αμνός ο Κύριος, δεξιά η Κυρία Θεοτόκος, αριστερά τα εννιά τάγματα, οι Άγιοι δηλαδή ή ο Χορός εκείνων που νυχθημερόν δέονται υπό τον Θρόνον του Αρνίου. Κάτω ακριβώς από τον Αμνό οι μερίδες ή τα πρόσωπα, που το καθένα το αντιπροσωπεύει ένα λεπτό, μικρό ψιχίο άρτου. Αυτή δε η ψίχα μέλλει πιο ύστερα να βαπτιστεί στο Αίμα του Κυρίου, για να λάβει τη Χάρη και τον Αγιασμό. Στέκει ο ιερέας με προσοχή και ιερό δέος μπροστά στην Ιερή Πρόθεση και αφαιρεί από το τεμάχιο του άρτου τις μερίδες, διαβάζοντας και μνημονεύοντας τα ονόματα των ζώντων. Πολλά από τα ονόματα αυτά του είναι γνωστά, οικεία, άλλα πάλι άγνωστα, για πρώτη του φορά τα διαβάζει. Όμως, σε όλα διακρίνει τον πόνο, το βάρος της ανάγκης για προσευχή, για ουράνια συνδρομή, για μια πνευματική ανάσα, μέσα στο ζοφώδες κλίμα της καθημερινότητας. Η μνημόνευση έχει τον χαρακτήρα της κλήσης στο Δείπνο, αλλά και στη μνήμη του Θεού. Όμως, το προνόμιο του ιερέα εκείνη τη μυστική, σημαδιακή ώρα είναι άλλο. Ότι μπορεί, χωρίς κανείς να του το επιβάλλει, να μνημονεύσει, δηλαδή να καλέσει σε συνάντηση, σε σύναξη κι αυτούς που τον εχθρεύονται, τον χλευάζουν, τον συκοφαντούν και δεν του έχουν ζητήσει ποτέ να τους θυμηθεί. «Μνήσθητι Κύριε…». Δύο λέξεις, οι οποίες κρατούν μια τόσο μεγάλη δύναμη μέσα τους, δύναμη θεϊκή, δύναμη μεταμορφωτική, η οποία καθοριστικά μπορεί να συνδράμει, ώστε να μεταβληθούν τα αισθήματα των άλλων και να υπάρξει η ποθητή καταλλαγή στην όλη τους συμπεριφορά. Κάποτε φτάνει και η ώρα, κατά την οποία αρχίζει μια άλλη συνάντηση, το ίδιο κορυφαία, συγκινητική, αλλά και πολύ ουσιαστική. Πρόκειται για την ώρα της μνημόνευσης των ονομάτων, πάντων των επ’ ελπίδι ζωής αιωνίων προαναπαυσαμένων, προκατόχων, γονέων, αδελφών, αναδόχων, διδασκάλων, φίλων, γνωστών, αλλά και αγνώστων. Όλοι αυτοί προσκαλούνται, ο καθένας με το δικό του όνομα, να παρευρεθούν στη Μυστική Τράπεζα της Ευχαριστίας. Ονόματα, που μέσα στο σύθαμπο της χαρμολύπης έρχονται τούτη την ιερή στιγμή να συναντηθούν με τον ιερέα κι εκείνος με αυτούς. Κάποιων, από αυτούς, τα πρόσωπα τα θυμάται πολύ καλά, καθώς τα συνάντησε ή τα έζησε στο πέρασμα της ζωής. Άλλους, πάλι, μήτε που τους έφτασε, κι όμως με συγκίνηση αναφέρει τα ονόματά τους, γιατί και αυτοί άφησαν τη μνήμη τους, το αχνό πέρασμά τους, όπως το ίδιο θα συμβεί και με τον ίδιο κάποτε. Τέλος, αυτό που πολλές φορές με ικανοποίηση και με συνέπεια επιτελεί στην Ι. Προσκομιδή είναι και η μυστική συμφιλίωση με κάποιους γνωστούς ή αγνώστους, που τον πολεμούν, μη ξέροντας ότι εκείνος εύχεται για το φωτισμό και τη διόρθωσή τους… Πρωτοπρεσβυτέρου Iωάννου Μπανασάκη 17 ΤΟΜΕΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓ ΥΗΣ ΚΑ Ι ΚΟΙ Ν Ω Ν Ι Κ Η Σ Σ Υ ΝΟΧ Η Σ Η Ιερά Μητρόπολή μας δημιούργησε μια νέα υπηρεσία, η οποία μεριμνά για τα υφιστάμενα και ανακύπτοντα προβλήματα, για τους πτωχούς, τους νεόπτωχους τους άνεργους, αλλά και για όλους τους συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν βιοτικά προβλήματα από την οικονομική κρίση. Η νέα υπηρεσία αυτή συγκροτείται από το «Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο» (Φ.Ε.Κ. 1472/22-11-2002, τ. Β΄) και από το εκκλησιαστικό, φιλανθρωπικό ίδρυμα «Παγκοινιά Παιδικού Γεύματος» (Φ.Ε.Κ. 1843/ 24-11-2010 τ. Β΄) και έχει την επωνυμία «Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής», με συντονιστή τον πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη Θεολόγο Αλεξανδράκη και γραμματέα συντονισμού τον Ιεροδιάκονο Ιερόθεο Χιώτη. Ο Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Συνοχής έχει άμεση συνεργασία με το Δ.Σ. του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου και το Δ.Σ. της Παγκοινιάς Παιδικού Γεύματος, ούτως ώστε να προάγεται επιτυχώς το φιλανθρωπικό έργο, που οφείλει να επιτελεί η Ιερά Μητρόπολή μας, σύμφωνα με την παράδοση και τη δοκιμασμένη ανά τους αιώνες φιλανθρωπία της Εκκλησίας. Ο Τομέας Αλληλεγγύης και Κοινωνι18 κής Συνοχής διένειμε, τη Μεγάλη Τετάρτη, στο πλαίσιο της κοινωνικής διακονίας, χίλια τετρακόσια (1400) δέματα τροφίμων σε εμπερίστατες οικογένειες της Μητρόπολής μας, για τις εόρτιες ημέρες του Πάσχα, με τρεις τόνους κοτόπουλα, τρεις τόνους τυποποιημένο λάδι α΄ποιότητος και άλλα είδη τροφίμων, συνολικής αξίας 40.000 ευρώ, τα οποία μοίρασαν οι Ιερείς της Μητρόπολής μας στους άπορους ενορίτες τους. Η συγκέντρωση, ετοιμασία και διανομή των δεμάτων πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου, στο Αρκαλοχώρι, με τη βοήθεια πολλών Ιερέων. Τα προϊόντα που συγκεντρώθηκαν προέρχονταν από αγορές, με έξοδα του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου, από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κρήτης και από ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης απόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σπουδαία ήταν και η προσφορά των σούπερ μάρκετ και των αρτοποιείων-ζαχαροπλαστείων και εταιριών τροφίμων της περιοχής του Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου, Θραψανού και Βιάννου, καθώς και της 133 Σ/Μ Καστελλίου. ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟΥ Προχωράει με γρήγορο ρυθμό η αποπεράτωση των εργασιών του Πολιτιστικού Πολύκεντρου της Μητρόπολής μας, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο πρόκειται να στεγαστούν όλες οι δραστηριότητες της Μητρόπολής μας, που σήμερα λόγω έλλειψης χώρου πραγματοποιούνται σε διάφορους μισθωμένους χώρους και είναι οι ακόλουθες: α. Κέντρο Επιμορφώσεως. Το Πολιτιστικό Πολύκεντρο θα έχει επιμέρους τμήματα που θα παρέχουν εκκλησιαστική, εκπαιδευτική και γενικότερη πολιτιστική και κοινωνική επιμόρφωση στο λαό και στα στελέχη της Εκκλησίας (ιερείς, ιεροψάλτες, εκκλησιαστικούς επιτρόπους), σε πρόσωπα που συνεργάζονται στενά με την Εκκλησία (πρεσβυτέρες, κατηχητές, μέλη φιλοπτώχων ταμείων και ερανικών επιτροπών), αλλά και σε ευρύτερες ομάδες πληθυσμού προς τις οποίες απευθύνεται εκ φύσεως και θέσεως η Εκκλησία. Ενδεικτικά αναφέρονται: εκπαιδευτικοί, φοιτητές και μαθητές, οικονομικοί ή μόνιμοι μετανάστες από άλλες χώρες και άλλες κοινωνικές ομάδες. β. Τμήμα μελέτης και αντιμετώπισης κοινωνικών ζητημάτων. Θα μεριμνά για τη μελέτη και την αντιμετώπιση προβλημάτων που απασχολούν τις παραπάνω ομάδες, αλλά και κοινωνικές ομάδες ή πρόσωπα που έχουν ανάγκη (γυναίκες, νέοι, άνεργοι κ.α.). γ. Πνευματικό Κέντρο. Το κέντρο θα διοργανώνει διαλέξεις, σεμινάρια, ημερίδες γύρω από θέματα εκκλησιαστικού και ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος, αλλά και συναντήσεις ή συνέδρια επιστημονικού χαρακτήρα. Επίσης, θα εκδίδει πρακτικά των συναντήσεων, βιβλία και έντυπα που θα εξυπηρετούν τους σκοπούς του Πολιτιστικού Πολύκεντρου. δ. Σχολή Βυζαντινής Μουσικής. Στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο θα ενταχθούν οι δραστηριότητες της “Σχολής Βυζαντινής Μουσικής: Χρύσανθος εκ Μαδύτου ο Προύσης” της Ι. Μητρόπολής μας. ε. Σχολή Αγιογραφίας. στ. Βιβλιοπωλείο και Εκκλησιαστικά είδη. ζ. Σχολή Ξυλογλυπτικής και Eκκλησιαστικών Τεχνών. η. Βιβλιοθήκη με δανειστικό τμήμα και αναγνωστήριο. Θα λειτουργεί επίσης και αίθουσα ίντερνετ καφέ. Οι σκοποί του Πολιτιστικού Πολύκεντρου είναι η μελέτη, ερμηνεία, αλλά και αντιμετώπιση ποιμαντικών ζητημάτων και σύγχρονων θεμάτων ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος, όπως η πολυπολιτισμικότητα, η προβολή και η σπουδή της εκκλησιαστικής ζωής στο παρελθόν και στο παρόν, αλλά και η προετοιμασία της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το μέλλον. Επίσης, στους σκοπούς του Πολύκεντρου είναι η προσέγγιση, μελέτη και προβολή της ταυτότητας του Ορθόδοξου Γένους, της Ρωμιοσύνης και του Ελληνισμού. Στους σκοπούς εντάσσεται ακόμη η άσκηση της σύγχρονης εκκλησιαστικής ποιμαντικής, με κάθε μέσο επικοινωνίας, ενημέρωσης και μόρφωσης, όπως το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το διαδίκτυο, οι εκδόσεις βιβλίων κ.α. 19 Α ΣΙΓΗΣΕ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΔΟΜΝΑΣ ΣΑΜΙΟΥ ναμφίβολα στη Δόμνα Σαμίου, η οποία έφυγε από τη ζωή, μπορεί κάποιος να αποδώσει, και όχι άδικα, τον όρο «Ιέρεια του Ελληνικού παραδοσιακού τραγουδιού» και αυτό διότι όλη της η ζωή γύριζε γύρω από νότες, γύρω από ακούσματα, γύρω από γνήσιους παραδοσιακούς ανθρώπους, που τραγουδούσαν τα ντόπια παραδοσιακά τους τραγούδια με καμάρι και υπερηφάνεια. Την παράδοσή μας η Δόμνα την έκανε γνωστή σε όλο, χωρίς υπερβολές, τον κόσμο με τις τόσες μουσικές περιοδείες στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Ας κάνουμε όμως καλύτερα μια ανασκόπηση στη ζωή, στο πολυσχιδές και πολύπλευρο έργο της μεγάλης εκείνης ερμηνεύτριας. Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας. Οι γονείς της ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες από το Μπαϊντίρι, χωριό της περιοχής της Σμύρνης. Έζησε τα παιδικά της χρόνια μέσα στις δύσκολες, αλλά παράλληλα πολύ ανθρώπινες και αλληλέγγυες συνθήκες της προσφυγιάς κι εκεί απέκτησε τα λαϊκά ερείσματα της προσωπικότητάς της. Στο περιβάλλον αυτό είχε τα πρώτα μουσικά της ακούσματα απ’ τα οποία και πήγασε η αγάπη της για την παραδοσιακή μουσική. Σε ηλικία 13 ετών η Δόμνα Σαμίου έχει την πρώτη διδακτική επαφή με τη βυζαντινή και τη δημοτική μουσική μιάς και ο παππούς της, όπως λέει, έψελνε και τραγουδούσε πολύ ωραία. Στην προσωπική της ιστοσελίδα, γράφει: «Το αυτί μου εμένα από τότε, σαν παιδάκι που ήμουνα, έπαιρνε όλους τους ήχους και τις μουσικές. Ο πατέρας μου έψελνε πάρα πολύ ωραία, δεν ήταν ψάλτης ο άνθρωπος, αλλά έψελνε και τραγουδούσε επίσης πολύ ωραία. Θυμάμαι όταν γύριζε από τη δουλειά του μ’ έπαιρνε στα γόνατά του και με ταχτάριζε και μου έλεγε, ας πούμε, “Ταχτιρί πού πας μωρή, στον τσοπάνο για τυρί, και τυρί δε βρήκαμε, τον τσοπάνο δείραμε”… ή “Το παιδί θέλει χορό, τα βιολιά δεν είν’ εδώ, κι όποιος πάει να τα φέρει, ένα τάληρος στο χέρι…” Ήτανε και η εκκλησία ο άγιος Νικόλαος κοντά και κάθε Κυριακή πήγαινα μαζί με τον πατέρα μου και παρακολουθούσα τη Λειτουργία. Σιγά σιγά είχα μάθει όλη τη λειτουργία απ’ έξω, τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, τους Χαιρετισμούς, θυμάμαι πως είχα μάθει και το “Άσπιλε, αμόλυντε..”, που λένε στο τέλος των Χαιρετισμών, που στέκεται ένα παιδάκι μπρος στο Χριστό κι ένα άλλο στην Παναγία, όλο αυτό το κομμάτι το έλεγα απ’ έξω». Μαθήτευσε κοντά στο Σίμωνα Καρά, στο «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής». Ως μέλος της χορωδίας του Σίμωνα Καρά αρχίζει η σχέση της και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας/Ε.Ι.Ρ όπου αργότερα, το 1954, προσλαμβάνεται στο Τμήμα Εθνικής Μουσικής. Από τη θέση αυτή γνωρίζει τους σημαντικότερους λαϊκούς μουσικούς, οι οποίοι την εποχή εκείνη, της εσωτερικής μετανάστευσης, συρρέουν στην Αθήνα απ’ όλες τις 20 περιοχές της Ελλάδας και τους οποίους το ΤΕΜ ηχογραφεί για τις εκπομπές του. Έτσι η Δόμνα εξοικειώνεται με όλα τα τοπικά μουσικά ιδιώματα. Το 1963 αρχίζει τα ταξίδια της στην επαρχία για επιτόπιες καταγραφές και συγκέντρωση μουσικού υλικού για το προσωπικό της αρχείο με δικά της μηχανήματα. Το 1974 αρχίζει η συνεργασία με την Columbia και οι αλλεπάλληλες εκδόσεις LP. Το 1976-77, με σκηνοθέτες τον Φώτο Λαμπρινό και τον Ανδρέα Θωμόπουλο, γυρίζουν στην ελληνική επαρχία είκοσι επεισόδια για την εκπομπή της ΕΡΤ «Μουσικό οδοιπορικό». Το 1981 ιδρύεται ο Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής - Δόμνα Σαμίου με σκοπό τη διάσωση και προβολή της παραδοσιακής μουσικής και κυρίως την έκδοση δίσκων και τη διοργάνωση εκδηλώσεων με αυστηρές επιστημονικές και ποιοτικές προδιαγραφές, μακρυά από τις απαιτήσεις των εμπορικών εταιριών. Το έργο της ξεπερνά πια τα ελληνικά σύνορα. Εκδίδονται δίσκοι της στη Γαλλία και τη Σουηδία. Επί σαράντα περίπου χρόνια πραγματοποιεί σειρά συναυλιών από την Αυστραλία μέχρι τη Νότια Αμερική που όχι μόνο συγκινούν τους Έλληνες της Διασποράς, αλλά και αποκαλύπτουν στους ξένους μια ποιοτική «ελληνική μουσική δίχως μπουζούκι», όπως γράφτηκε σε κάποια κριτική συναυλίας της στη Σουηδία. Καταξιωμένη και αγαπητή για την προσφορά της τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, με αποκορύφωση την απονομή μεταλλίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κ. Στεφανόπουλο το 2005. Περιστοιχιζόμενη από τους συνεργάτες, φίλους και υποστηρικτές της η Δόμνα συνέχισε το έργο της έως το θάνατό της με εκδόσεις υπομνηματισμένων με αναλυτικά κείμενα θεματικών CD, την οργάνωση του ανέκδοτου προσωπικού αρχείου της και την προετοιμασία για ανάρτησή του στο διαδίκτυο. Κοιμήθηκε στις 10 Μαρτίου 2012 και η κηδεία της τελέσθηκε στο κοιμητήριο της Νέας Σμύρνης, παρουσία όλων εκείνων που την αγαπούσαν και θα αγαπούν. Ο Θεός να την αναπαύσει. Ιεροδ. Ι.Χ. ΠΑΓΚΟΙΝΙΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΓΕΥΜΑΤΟΣ Σε καθημερινή βάση παρασκευάζονται και διανέμονται με ασφάλεια, δωρεάν, εβδομήντα (70) μερίδες φαγητού, προγευμάτων και γλυκών, σε παιδιά των οποίων οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Τα προϊόντα, με τα οποία παρασκευάζονται τα γεύματα, τα προγεύματα και τα γλυκά, είναι από δωρεές συνανθρώπων μας, που έχουν ευαισθητοποιηθεί και βοηθούν με κάθε τρόπο στην επίτευξη του στόχου της «Παγκοινιάς Παιδικού Γεύματος», εκφράζοντας έτσι τη συμπαράστασή τους σε κάθε δοκιμαζόμενο παιδί. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΩΡΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΠΑΓΚΟΙΝΙΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΓΕΥΜΑΤΟΣ» (01 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΕΩΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ 1 ΧΑΤΖΗΑΝΕΣΤΗ ΑΝΝΑ του ΙΩΑΝΝΗ 2 ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1280 € 500 € ΑΛΕΒΥΖΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΣΛΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΑΒΑΔΑΚΗ ΑΝΔΡΕΑ ΒΑΜΒΟΥΚΑΚΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΛΑΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του ΕΜΜ. ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΑΝΔΡΕΑ ΓΑΡΕΦΑΛΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ιερέας) ΓΟΝΕΙΣ 2Ο ΟΛΟΗΜ. ΝΗΠ/ΓΕΙΟ ΑΡΚΑΛ/ΡΙΟΥ ΔΑΓΑΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΝΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ & ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΛΑΒΕΡΑΚΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΔΡΑΜΙΤΙΝΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΕΝΟΡΙΑ ΚΑΣΣΑΝΩΝ ΕΝΟΡΙΑ ΚΑΤΩ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΩΝ ΕΝΟΡΙΑ ΠΑΤΣΙΔΕΡΟΥ ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ Δ. ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΟΣ ΖΑΪΜΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΚΙΜΩΝΑ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ 25 ΚΑΛΑΪΤΖΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 26 ΚΑΣΣΩΤΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ του ΙΩΑΝΝΗ 27 ΚΑΤΖΑΓΙΑΝΝΑΚΗ – ΜΠΑΣΤΟΥΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 28 ΚΑΤΖΑΓΙΑΝΝΑΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ του ΜΕΝΕΛΑΟΥ 29 ΚΑΤΖΗΛΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 30 ΚΑΤΣΑΠΡΑΚΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 31 ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ 32 ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΑ 33 ΚΗΠΑΡΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ 34 ΚΗΠΑΡΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ 35 ΚΟΚΟΖΟΝΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 36 ΚΟΛΥΒΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 37 ΚΟΥΜΑΡΤΖΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 38 ΚΟΥΡΛΕΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΜΑΝΟΥΣΟΥ 39 ΚΥΡΙΑΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΖΑΧ. 40 ΛΑΔΩΜΕΝΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ 41 ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 42 ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 43 ΛΟΥΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 44 ΛΟΥΡΑΚΗΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ 45 ΛΥΔΑΤΑΚΗ ΝΙΚΑ 46 ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 47 ΜΑΚΡΟΓΑΜΒΡΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 48 ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 49 ΜΑΝΙΟΥ ΜΑΡΙΝΑ 50 ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του ΕΜΜ. 51 ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ του ΜΙΧΑΗΛ 21 52 ΜΑΡΑΥΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΔΗΜ. (ιερέας) 53 ΜΕΤΑΞΑΚΗ ΑΝΝΑ 54 ΝΑΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ 55 ΞΕΖΩΝΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 56 ΞΗΡΟΥΧΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του ΙΩΑΝΝΗ 57 ΞΥΛΟΥΡΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 58 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 59 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 60 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ 61 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 62 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 63 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ 64 ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ 65 ΠΑΠΑΔΟΚΩΣΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ 66 ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 67 ΠΑΤΡΙΚΑΚΗΣ ΤΙΤΟΣ 68 ΠΕΤΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 69 ΠΕΤΡΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ 70 ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 71 ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ του ΙΩΑΝΝΗ 72 ΠΙΛΙΓΚΟΤΣΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 73 ΠΙΤΑΡΟΚΟΙΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (ιερέας) 74 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΑΓΟΥΤΑΣ 75 ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 76 ΠΡΟΥΤΖΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 77 ΣΑΚΚΟΥΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 78 ΣΗΦΑΚΗ ΜΑΡΙΑ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ 79 ΣΜΠΟΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 80 ΣΜΥΡΝΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 81 ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ ΕΛΕΝΗ 82 ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 83 ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 84 ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ 85 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ 1ΟΥ ΔΗΜ. ΣΧΟΛ. ΑΡΚΑΛ/ΡΙΟΥ 86 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚ. 1ΟΥ ΔΗΜ. ΣΧΟΛ. ΑΡΚΑΛ/ΡΙΟΥ 87 ΤΑΜΠΑΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 88 ΤΖΑΓΚΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ 89 ΤΖΙΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 90 ΦΡΑΓΚΑΚΗ ΣΤΕΛΛΑ 91 ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΟΡΕΣΤΗΣ 92 ΧΑΛΑΜΠΑΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 93 ΧΑΛΑΜΠΑΛΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 94 ΧΑΤΖΑΚΗΣ ΗΛΙΑΣ 95 ΨΙΜΟΥΛΑΚΗ ΕΥΜΟΡΦΙΑ 96 ΨΥΛΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΕΜΜ. ΔΩΡΗΤΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ (ΤΡΟΦΙΜΑ – ΓΕΥΜΑΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ 1 «ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ» (ΠΕΖΑ) 2 ΒΙΟΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (ΦΟΥΡΝΟΣ) 3 ΜΑΘΙΑΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟ) 4 ΑΙΘ.ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΕΚΔ/ΣΕΩΝ ΙΡΙΔΑ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ 5 ΜΠΑΖΑΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (ΜΑΝΑΒΙΚΟ) 6 ΤΑΒΕΡΝΑ ΒΛΑΣΤΟΥ ΕΛΕΝΗ 7 ΒΛΑΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ (ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ) 8 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΥΛΗΣ 22 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ 9 ΙΩΑΝΝ. ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ (ΕΤΑΙΡ. ΨΥΞΗΣ-ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ) ΦΙΛΙΠΠΟΙ 10 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «RINELA BEACH» ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΗΤΣΗΣ 11 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «NANA BEACH» ΜΑΡΙΤΑ ΚΑΡΑΤΖΗ 12 ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΑΣΟΜΥΤΑΚΗΣ (ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ) 13 ΑΦΟΙ ΠΛΕΥΡΑΚΗ ΑΕ. «WATER CITY» ΑΝΩΠΟΛΗ 14 ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ - ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑ ΣΑΒΟΪΔΑΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΕΡΟΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Την Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2012, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας τέλεσε τον Εσπερινό στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέα Aρχιεπισκόπου Κρήτης του Ιεροσολυμίτη, στο Αρκαλοχώρι, για τους ιεροσπουδαστές της Μητρόπολής μας. Με το πέρας του Εσπερινού ακολούθησε συζήτηση για το νόημα και τα μηνύματα των εόρτιων ημερών και για θέματα που τους απασχολούν. Στη συνέχεια έκοψε την καθιερωμένη Αγιοβασιλόπιτα και συνέφαγε μαζί τους. ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΠΕΔΙΑΔΟΣ Στις 17 Ιανουαρίου 2012, μνήμη του Οσίου Πατρός Αντωνίου του Μεγάλου, πανηγύριζε ο ομώνυμος Ιερός Ναός στο Καστέλλι, ιστορικό κέντρο της επαρχίας Πεδιάδος. Την παραμονή, στην ακολουθία του Εσπερινού προεξήρχε ο πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Δημήτριος Σταματάκης, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καλλέργη. Tο πρωί τελέσθηκε αρχιερατικό συλλείτουργο από τους Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριο και Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα, με τη συμμετοχή ιερέων και πλήθους κόσμου. Παρέστησαν επίσης, ο Δήμαρχος Πεδιάδος Μινώα κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Γεώργιος Γρινάκης, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Ειρήνη Κυριακάκη, Ευάγγελος Πλεύρης, Αικατερίνη Καλομοίρη, Ιωάννης Βασιλάκης, και Γεώργιος Ταμιωλάκης, ο υποδιοικητής της 133 Σ/Μ Καστελλίου Σμήναρχος κ. Γεώργιος Ματαφτσής, ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Κοινότη- τας Καστελλίου κ. Αναστάσιος Μαραυγάκης, ο πρώην Δήμαρχος του τέως Δήμου Αρκαλοχωρίου κ. Χαράλαμπος Γιαννόπουλος, ο πρόεδρος Κατασκευαστικής Πεδιάδος Μινώα κ. Αριστείδης Μανουράς, ο πρόεδρος ΔΟΠΑΠ κ. Γεώργιος Καλογεράκης, ο πρόεδρος ΔΕΥΑΜΠ κ. Δημήτριος Μελεμενής, ο πρόεδρος κοινοφελούς κ. Νικόλαος Χαρουλάκης, καθώς και το σύνολο των δημοτικών συμβούλων του Δήμου Πεδιάδος Μινώα. Το Θείο λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος, ενώ στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας αντιφώνησε, ευχαριστώντας τον Σεβασμιώτατο Άγιο Γορτύνης για την παρουσία του στην πανήγυρη. Μετά τη Θεία Λειτουργία ακολούθησε η απονομή των επαίνων στους αριστεύσαντες μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου Καστελλίου για το σχολικό έτος 2010-2011, οι οποίοι είναι: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ 1 Αποστολάκη Αντωνία του Αντωνίου με βαθμό 19.5 στην Α΄ τάξη Γυμνασίου 2 Νάσιου Βάγια-Αργυρώ του Ηρακλή με βαθμό 19.7 στην Β΄ τάξη Γυμνασίου 3 Καλομοίρη Αλίκη του Βαρδή με βαθμό 19.7 στην Γ΄ τάξη Γυμνασίου ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ 1 Πετρομιχελάκη Αγλαΐα του Γεωργίου με βαθμό 19.5 στην Α΄ τάξη Λυκείου 2 Λαμπράκη Δήμητρα του Εμμανουήλ με βαθμό 18.8 στην Β΄ τάξη Λυκείου 3 Μακράκη Γεωργία του Αλεξάνδρου με βαθμό 18.7 στην Γ΄ τάξη Λυκείου 23 Ετήσια συνάντηση ιερέων, εκκλησιαστικών συμβούλων, ιεροψαλτών και νεωκόρων των ενοριών της Ιεράς Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012 πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέα, Αρχιεπισκόπου Κρήτης, στο Αρκαλοχώρι, η ετήσια εκδήλωση κοπής της Αγιοβασιλόπιτας με τους ιερείς, τους εκκλησιαστικούς συμβούλους, τους ιεροψάλτες και τους νεωκόρους των ενοριών της Ιεράς Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου. Στις 5:30 το απόγευμα τελέσθηκε από τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας πανηγυρικός Εσπερινός, στο αριστερό κλίτος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού, το οποίο τιμάται επ’ ονόματι των Τριών Ιεραρχών και στο τέλος ακολούθησε ομιλία από τον κ. Εμμανουήλ Δουνδουλάκη, Επίκουρο Καθηγητή της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης με θέμα: «Η φιλανθρωπία μέσα από τους βίους των Αγίων. Πτυχές στην σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα». Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος κ. Ανδρέας ευχαρίστησε θερμά τους παρευρισκόμενους ιερείς, εκκλησιαστικούς συμβούλους, ιεροψάλτες και νεωκόρους των ενοριών για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση της τοπικής Εκκλησίας και εξήρε ιδιαιτέρως τη συμπαράσταση, τη βοήθεια, και την αλληλεγγύη τους στην ενίσχυση του 24 ενοριακού, λατρευτικού έργου και στη φιλανθρωπική και ποιμαντική διακονία της Ιεράς Μητρόπολης. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαίος Βογιατζόγλου και ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καλλέργη Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Δημήτριος Σταματάκης, οι Βουλευτές κ.κ. Μαρία Σκραφνάκη, Φραγκίσκος Παρασύρης και Ελευθέριος Αυγενάκης, ο Δήμαρχος Πεδιάδος Μινώα κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πεδιάδος Μινώα κ. Γεώργιος Γρηνάκης, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Ειρήνη Κυριακάκη και Ευάγγελος Πλεύρης, ο αντιδήμαρχος Βιάννου κ. Νικήτας Γιαμαλάκης, ο πρόεδρος του Κ.Δ. Αρκαλοχωρίου κ. Αντώνιος Χρηστάκης, ο πρόεδρος της Δ.Ε.Π.Α. κ. Αριστείδης Μανουράς, ο πρόεδρος Δ.Ο.Π.Α.Π. κ. Γεώργιος Καλογεράκης και ο πρώην πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου τέως Δήμου Αρκαλοχωρίου κ. Ιωάννης Κασαπάκης. Στη συνέχεια ακολούθησε εόρτιο δείπνο στο κέντρο «ΠΑΝΘΕΟΝ» στο Αρκαλοχώρι. ΤΙΜΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟ Στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, την 1η Φεβρουαρίου 2012, παρουσιάστηκε Τιμητικός Τόμος προς τιμή του Γέροντα Μητροπολίτη Χαλκηδόνος κ. Αθανασίου. Κατά την παρουσίαση μίλησαν οι καθηγητές κ.κ. Χριστόφ. Κοντάκης, Γ. Μαρτσέλος, Κ. Χαραλαμπίδης, ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής κ. Μ. Παπανικολάου και ο Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας, ο οποίος συμμετείχε στον Τιμητικό Τόμο με το μελέτημα: «Η Θεσσαλονίκη αποχαιρετά πανηγυρικά τον Ιωακείμ τον Γ΄ και η Κωνσταντινούπολη υποδέχεται τον Πατριάρχη (1878)». Τον Τιμώμενο Ιεράρχη, Γέροντα Χαλκηδόνος, τίμησαν με την παρουσία τους αρχιερείς, στρατηγοί, ακαδημαϊκοί καθηγητές και πλήθος κόσμου, ενώ το «ΕΝ ΧΟΡΔΑΙΣ» πλαισίωσε την εκδήλωση με Πολίτικα ακούσματα. ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΥΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ Κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής πραγματοποιήθηκαν, στις αρχιερατικές περιφέρειες της Μητρόπολής μας, Κατανυκτικοί Εσπερινοί, στους οποίους χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας και ακολούθησαν ομιλίες από εντεταλμένους ιερείς για ψυχική ωφέλεια των πιστών. Την Α΄ Κυριακή των Νηστειών (Κυριακή της Ορθοδοξίας), στη Δ΄ αρχιερατική περιφέρεια, στον Ιερό Ναό Μιχαήλ Αρχαγγέλου Βιάννου μίλησε ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Μεθόδιος Φλουρής με θέμα: «Κυριακή της Ορθοδοξίας, πορεία προς τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή», όπου αναφέρθηκε στο ιστορικό της αναστήλωσης των Ιερών Εικόνων και στη σημασία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας, της προσευχής και της εξομολόγησης στη ζωή του ανθρώπου. Τη Β΄ Κυριακή των Νηστειών (Γρηγορίου του Παλαμά), στην Γ΄ αρχιερατική περιφέρεια, στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Σκινιά μίλησε ο Δρ. Θεολογίας αιδεσιμολ. οικονόμος κ. Αυγουστίνος Μπαϊραχτάρης με θέμα: «Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς πατέρας του Ησυχασμού». Την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως), στη Β΄ αρχιερατική περιφέρεια, στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Καστελλίου μίλησε ο πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Μελέτιος Ανετάκης, πρώην Σχολάρχης της Εκκλ. Σχολής Κρήτης και Ιεροκήρυκας της Μητρόπολής μας με θέμα: «Ο Τίμιος Σταυρός σαν απόδειξη αγάπης του Θεού προς τον πάσχοντα από τα πάθη του άνθρωπο». Τη Δ΄ Κυριακή των Νηστειών (Ιωάννου της Κλίμακος), στην Α΄ αρχιερατική περιφέρεια, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέα Κρήτης, Αρκαλοχωρίου, μίλησε ο πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Χριστόδουλος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους με θέμα: «Ο τρόπος των Αγίων, μια εναλλακτική πρόταση στα σύγχρονα αδιέξοδα». Την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών (Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας), στην Α΄ αρχιερατική περιφέρεια, στον Ιερό Ναό Τιμίου Σταυρού Θραψανού, μίλησε ο Δρ. Θεολογίας πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Νήφων Βασιλάκης, Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητρόπολής μας, με θέμα: «Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, Οσία Μαρία η Αιγυπτία». 25 ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ Δ΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΜΕΛΕΣΕΣ ΠΕΔΙΑΔΟΣ Την Παρασκευή 13 Μαρτίου 2012 ο Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας χοροστάτησε στην ακολουθία της Δ΄ στάσης των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο, στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μελεσών. Στην ακολουθία παραβρέθηκε ομάδα από το σύλλογο “Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου”, τους οποίους ο Σεβασμιώτατος καλωσόρισε με αγάπη. Στο τέλος της ακολουθίας η ενορία προσέφερε κέρασμα στο Πνευματικό της Κέντρο. ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Ι. Μ. ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΣΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΑΣ Την Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση της Ιεράς Μητρόπολής μας, βρέθηκε κοντά μας ο πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Χριστόδουλος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους, ο οποίος τέλεσε την ακολουθία της Δ΄ στάσης των Χαιρετισμών της Υπεραγίας Θεοτόκου στον Ιερό Ναό Τιμίου Σταυρού Θραψανού και μίλησε επίκαιρα. Την Κυριακή 25 Μαρτίου, εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, λειτούργησε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέα Αρχιεπισκόπου Κρήτης του Ιεροσολυμίτη στο Αρκαλοχώρι. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας τέλεσε τον Εσπερινό της Απόδοσης της εορτής του Ευαγγελισμού στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό, συμπροσευχομένου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ανδρέα. Μετά τον Εσπερινό ο Άγιος Καθηγούμενος μίλησε στο εκκλησίασμα με θέμα: «Ο τρόπος των Αγίων, μια εναλλακτική πρόταση στα σύγχρονα αδιέξοδα». Πριν τον Εσπερινό είχε προηγηθεί ιερατική σύναξη, κατά την οποία ο Καθηγούμενος κ. Χριστόδουλος μίλησε στους ιερείς της Μητρόπολής μας για λειτουργικά ζητήματα και απάντησε στα ερωτήματά τους. ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ Την Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας χοροστάτησε στην ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέου Αρχιεπισκόπου Κρήτης του Ιεροσολυμίτη στο Αρκαλοχώρι. Τους ύμνους έψαλλαν η χορωδία της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Ηρακλείου Κρήτης και η χορωδία της Μητρόπολής μας. Μετά το πέρας του Ακαθίστου Ύμνου ακολούθησε δείπνο στην Ιερά Μονή Αγίας Μαρίνας Βόνης. 26 ΤΕΛΕΣΗ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΥ ΚΤΗΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Την Κυριακή 1 Απριλίου 2012, Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, τελέσθηκε σε όλες τις ενορίες της Μητρόπολής μας μνημόσυνο για τους κεκοιμημένους κτήτορες, ιερείς, ιεροψάλτες, εκκλησιαστικούς συμβούλους, ευπρεπιστές-ριες καθώς και για όλους τους επώνυμους και ανώνυμους, που βοήθησαν στο έργο της κάθε ενορίας. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας λειτούργησε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ανδρέα Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Αρκαλοχωρίου, όπου μίλησε επίκαιρα και τέλεσε το ιερό μνημόσυνο των κτητόρων και των ευεργετών. ΑΠΟΝΟΜΗ ΟΦΦΙΚΙΩΝ - ΧΕΙΡΟΘΕΣΙΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ Την Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2011, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας λειτούργησε στον ιερό ναό Τιμίου Σταυρού Θραψανού, όπου έγινε o εκκλησιασμός των μαθητών των σχολείων της Ενορίας, και τους μίλησε για τη σημασία της παρουσίας του Χριστού στον κόσμο. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος απένειμε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτη και χειροθέτησε σε Πνευματικό τον π. Μεθόδιο Φλουρή, εφημέριο της ενορίας. Επίσης, ο Σεβασμιώτατος επαίνεσε τον πατέρα Μεθόδιο για την αγάπη του στην ενορία και για τις πνευματικές συναντήσεις που οργανώνει. Την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012, εορτή του Αγίου Αποστόλου Τιμοθέου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ανδρέας λειτούργησε στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου της Ενορίας Σμαρίου. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας απένειμε το οφφίκιο του Οικονόμου και χειροθέτησε σε Πνευματικό τον π. Νικόλαο Χαλεπάκη εφημέριο της ενορίας, τον οποίο ευχαρίστησε για την προσφορά του στη Μητρόπολη και στην ενορία. Επίσης, στο τέλος της Θ. Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος κ. Ανδρέας, τέλεσε τρισάγιο στη μνήμη του μακαριστού αρχιεπισκόπου Κρήτης Τιμοθέου Παπουτσάκη (1978-2006) και αναφέρ- θηκε στην προσφορά του στην Εκκλησία, καθώς επίσης στον ανεξίκακο, μακρόθυμο, φιλάνθρωπο και διακριτικό χαρακτήρα του. Τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2012, εορτή των Τριών Ιεραρχών, πανηγύριζε το αριστερό κλίτος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Ανδρέα Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Αρκαλοχωρίου. Το πρωί τελέσθηκε αρχιερατική Θεία Λειτουργία από τον Σεβασμιώτατο ποιμενάρχη μας κ. Ανδρέα. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας απένειμε το οφφίκιο του Οικονόμου και χειροθέτησε σε Πνευματικό τον εφημέριο της ενορίας Τσούτσουρα π. Ιβάν Ντόμπρεφ, τον οποίο επαίνεσε για την προσφορά του στην ενορία και γενικότερα στη Μητρόπολη. 27 ΕΚΔΗΜΙΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΤ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΙΑΛΙΑΔΑΚΗ Την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011 εκοιμήθη o αιδεσιμώτατος πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Γιαλιαδάκης, πρώην εφημέριος της ενορίας Κεφαλοβρυσίου Βιάννου. Το πρωί της Τετάρτης 21ης Δεκεμβρίου τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και το μεσημέρι της ίδιας μέρας τελέσθηκε η εξόδιος ακολουθία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Ανδρέα, παρουσία του συνόλου των ιερέων της περιφέρειας Βιάννου. Ο πατήρ Δημήτριος Γιαλιαδάκης γεννήθηκε το 1943 στο Κεφαλοβρύσι της Βιάννου και ήταν εγγονός του μακαριστού ιερέα Ματθαίου Γιαλιαδάκη. Φοίτησε στην Εκκλησιαστική Σχολή της Πάτμου. Το 1967 χειροτονείται διάκονος από τον αείμνηστο Μητροπολίτη Πέτρας κυρό Δημήτριο, στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Σελιναρίου και ένα χρόνο αργότερα χειροτονείται πρεσβύτερος από τον ίδιο στο Μητροπολιτικό Ναό της Μεγάλης Παναγίας Νεαπόλεως. Διακόνησε την ενορία Κεφαλοβρυσίου για σαράντα δύο χρόνια, και συγχρόνως την ενορία του Κρεββατά για είκοσι χρόνια. Το 2003 λαμβάνει από το Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα, το οφφίκιο του πρωτοπρεσβυτέρου. Στις 13 Δεκεμβρίου 2011 του αποδόθηκε τιμητική διάκριση από την ενορία Κεφαλοβρυσίου για την προσφορά του. Εκοιμήθη στις 20 Δεκεμβρίου 2011. Τον επικήδειο που δημοσιεύουμε παρακάτω τον εκφώνησε ο πρωτοπρεσβύτερος Στυλιανός Γεωργιαννάκης, εφημέριος Άρβης κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία. «Νύν απολύεις τον δούλο σου Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριον σου» Αυτά τα λόγια είπε ο άγιος Συμεών ο Θεοδόχος, ένας ευλαβής ιερέας του Θεού όταν αξιώθηκε να δει με τα μάτια του το παιδίον Ιησούν. Γιατί έκανε μια προσευχή ένα τάμα να τον αξιώσει ο Θεός να δει με τα μάτια του τον Κύριο μας και έπειτα να τον πάρει από τούτη τη ζωή. Όπως εκείνος ο ευλαβής ιερέας του Θεού αξιώθηκε να δει με τα μάτια του και να πιάσει με τα χέρια του τον Υιό του Θεού έτσι και ο πατήρ Δημήτριος. Αξιώθηκε να λάβει την αγία ιεροσύνη πριν σαράντα και πλέον χρόνια. Έλαβε τότε στα χέρια του από τον επίσκοπό του τον αμνό του Θεού ακούγοντας αυτά τα λόγια: «Λάβε την παρακαταθήκην ταύτην και φύλαξον αυτήν έως της δευτέρας παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Έλαβες αυτήν την παρακαταθήκην, αυτό το τά28 λαντο και εργάστηκες ως γνήσιος και σωστός δούλος του και αύξησες και πολλαπλασίασες αυτήν την μεγάλην δωρεά του Κυρίου μας και σήμερα φεύγοντας από τούτη την πρόσκαιρη ζωή βρίσκεσαι κοντά στον Κύριό μας για να λάβεις τον στέφανο που χαρίζει σε όλους τους ταπεινούς και σεμνούς εργάτες του ευαγγελίου σε όλους τους εκλεκτούς Του. Ο π. Δημήτριος ήταν ένας σωστός ιερέας, καλός ποιμένας μιμούμενος όσο είναι κατ’ άνθρωπον δυνατό τον Ποιμένα τον καλόν τον Κύριό μας. Ήταν προικισμένος με πολλές αρετές. Η πίστη, η ταπείνωση, η αγάπη, η πραότητα, ο φόβος του Θεού κοσμούσαν την πνευματική του διακονία. Προκάτοχό του είχε το τον παππού του τον παπαδάσκαλο Ματθαίο Γιαλιαδάκη. Απ’ αυτόν κατηχήθηκε, απ’ αυτόν γαλουχήθηκε στην πίστη και στην παράδοση. Πριν από σαράντα και πλέον χρόνια έλαβε το αξίωμα της ιεροσύνης. Όλα αυτά τα χρόνια διακόνησε σε τούτο το ναό του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου στην ενορία του Κεφαλοβρυσίου. Αγαπούσε το Θεό και τους ανθρώπους. Αγάπησε τους Κεφαλοβρυσιανούς και αγαπήθηκε απ’ αυτούς. Σήμερα το ποίμνιο σου με πένθος και λύπη πολλή σε αποχαιρετά. Λυπούμαστε γιατί έφυγε από κοντά μας ένας σεμνός αδελφός και συλλειτουργός και συγχρόνως χαιρόμαστε γιατί από σήμερα βρίσκεται κοντά στους εκλεκτούς του Θεού. Αδελφέ και συλλειτουργέ πατέρα Δημήτριε σήμερα βρίσκεσαι κοντά στο Δίκαιο Κριτή. Αγωνίστηκες τον αγώνα τον καλό, τήρησες την πίστη, τέλειωσες άξια το δρόμο της πρόσκαιρης ζωής σου. Εύχεσθε Σεβασμιώτατε πάτερ και δέσποτα, εύχεσθε αγαπητοί μου αδελφοί να λάβει από το Θεό το στέφανο που χαρίζει στους αγίους και εκλεκτούς Του. ΟΔΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΨΑΡΑΚΗ - ΤΗΛ. & ΦΑΞ 28910 24630