ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ www.dkmtkm.com/wordpress ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΘΕΑΜΑΤΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 4/4/2012 ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΚΜ Eισήγηση για τον θεματικό άξονα 1 «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ» ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Την τελευταία διετία βιώνουμε μια άνευ προηγουμένου μεταβολή των συνθηκών άσκησης του επαγγέλματος του Μηχανικού. Η μεταβολή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις ανατροπές που συντελέστηκαν και συντελούνται στον οικονομικό τομέα με δραστική μείωση των εισοδημάτων των πολιτών, στο δημοσιονομικό τομέα με εκτίναξη του δημοσίου χρέους, υπερφορολόγηση ιδιωτών και εταιρειών, διαρκή μεταβολή του φορολογικού συστήματος, καθυστέρηση έως και μη επιστροφή ΦΠΑ, στον κοινωνικό τομέα με αύξηση της ανεργίας σε ιστορικά υψηλά και ειδικά στους νέους στον χρηματοπιστωτικό τομέα με στέρηση της δυνατότητας άντλησης κεφαλαίων και διοχέτευση τους στη πραγματική οικονομία, στον νομοθετικό τομέα, όπου μια σειρά νέων νόμων (πολλές φορές εισπρακτικού χαρακτήρα), διαμορφώνει ,χωρίς καμία ευαισθησία, νέο θεσμικό πλαίσιο άσκησης των επαγγελμάτων τον εργασιακό και τον ασφαλιστικό τομέα με ριζικές ανατροπές (μείωση κατώτατου μισθού, ενοποίηση ταμείων ,εξάλειψη παροχών, αύξηση εισφορών κ.α) στη λειτουργία των Υπηρεσίων και των φορέων του Δημοσίου με τις αλλαγές στη Τοπική Αυτοδιοίκηση (πρόγραμμα Καλλικράτης), την εργασιακή εφεδρεία, κ.α. οι ανατροπές στους ανωτέρω τομείς, συνδυάστηκαν με τις παθογένειες του «Ελληνικού» αναπτυξιακού μοντέλου ( εύκολος δανεισμός, υπερκοστολόγηση αγαθών και υπηρεσιών, διαφθορά ,γραφειοκρατία, εξυπηρέτηση κοινωνικών ομάδων εις βάρος της πολιτείας) και διαμόρφωσαν ένα εκρηκτικό υφεσιακό μείγμα για την ελληνική οικονομία. Ο επαγγελματικός κλάδος των Μηχανικών έχει την ατυχία ,να είναι αυτός που έρχεται πρώτος αντιμέτωπος με την ύφεση. Μελέτες και κατασκευές ιδιωτικού και δημόσιου ενδιαφέροντος, αναστέλλονται ή επιβραδύνονται, στη προσπάθεια της πολιτείας και των πολιτών να περικόψουν δαπάνες. Φτάσαμε λοιπόν σήμερα να αντιμετωπίζουμε τη δραστική μείωση του επαγγελματικού αντικειμένου στον ιδιωτικό τομέα με μείωση των κατασκευών (πτώση πάνω 52% 2010 -1271 Οικ.Αδ. και 64% το 2011 -792 Οικ.Αδ. σε σχέση με το 2009 –στοίχεια της Δ/σης Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης ) την ανικανότητα της πολιτείας στη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων και του ΕΣΠΑ συρρίκνωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων ακύρωση επενδυτικών σχεδίων ιδιωτών εμπλοκή έργων εν μέσω συνεχόμενων μεταβολών της νομοθεσίας (αλλαγές στο χωροταξικό, δασικό, χρήσεων γης, περιβαλλοντικούς όρους, καθυστερήσεις στην υλοποίηση του κτηματολογίου) ουσιαστική κατάργηση των ΣΔΙΤ κατάρρευση της κτηματαγοράς την εκ νέου συρρίκνωση της Βιομηχανικής παραγωγής. Οι μηχανικοί ,όλων των ειδικοτήτων, που δραστηριοποιούνται είτε στο δημόσιο ,είτε στο ιδιωτικό τομέα , που είναι είτε μελετητές ,είτε κατασκευαστές, βρίσκονται σήμερα μπροστά στο φάσμα της οικονομικής εξαθλίωσης, της επιστημονικής απαξίωσης , και της επαγγελματικής περιθωριοποίησης. Η οικονομική πίεση που υφίσταται ο κλάδος είναι πρωτοφανής. Τα χρέη του δημοσίου σε μελετητές και κατασκευαστές, ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Η αδυναμία κάλυψης δανεικών υποχρεώσεων, των τεχνικών εταιρειών ,έναντι των πιστωτών και η αδυναμία καταβολής ΦΠΑ και εισφορών, συνεχώς διογκώνεται. Συντελείται βίαιη και απότομη συρρίκνωση των εισοδημάτων των υπαλλήλων μηχανικών του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Επιδεινώνεται διαρκώς ο τρόπος φορολόγησης (κατάργηση συντελεστή φορολόγησης εισοδημάτων, εισαγωγή τεκμηρίων διαβίωσης , τέλος επιτηδεύματος ) ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις (Ν.3986/2011). Η κατάσταση είναι οριακή , αρκετοί συνάδελφοι προσανατολίζονται στην αλλαγή ή αναστολή του επαγγελματικού τους αντικειμένου (εκτίναξη των αιτήσεων διαγραφής στο ΤΕΕ και στο ΤΣΜΕΔΕ) και δυστυχώς δεν υπάρχουν οι συνθήκες που να ανακόψουν την τάση αυτή. Την οικονομική πίεση συμπληρώνει, η επιστημονική απαξίωση, που πραγματοποιείται μέσα από μια σειρά νομοθετημάτων. Έτσι σήμερα ζητείται από τους Διπλωματούχους Μηχανικούς, προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα τους, να παρακολουθήσουν κύκλους σεμιναρίων σε αντικείμενα που ήδη γνωρίζουν και εργάζονται (ενεργειακοί επιθεωρητές, ελεγκτές Δόμησης αφού έχουν ήδη εξεταστεί κατά τη διάρκεια των σπουδών τους). Παράλληλα τους έχει ανατεθεί η διεκπεραίωση υποθέσεων, που σχετίζονται περισσότερο με γραφειοκρατικές διαδικασίες, παρά με επιστημονικό έργο (οι δηλώσεις ρύθμισης αυθαιρέτων χώρων με τους νόμους Ν.3843/2010 & Ν.4014/2011. κάνουν τον μηχανικό έμμεσα μέτοχο της αυθαιρεσίας και συνομολογητή της στρεβλής και άναρχης ανάπτυξης. Άραγε ποία θα ήταν η αντίληψη της κοινωνίας για τους γιατρούς εάν αυτοί έπρεπε απλά να βάζουν γάζες στις πληγωμένες περιοχές;). Τέτοιες δράσεις απαξιώνουν τον μηχανικό, υποβαθμίζοντας τον επιστημονικό του ρόλο. Επίσης η έντονη νομοθετική δραστηριότητα χωρίς την απαραίτητη έκδοση υπουργικών αποφάσεων , ή προεδρικών διαταγμάτων , που καθιστούν τους νόμους ημί-ενεργούς , διαμορφώνουν, νομικούς κινδύνους, συνθήκες αβεβαιότητες, διχογνωμίες, αντιφατικές ερμηνείες, που η κοινωνία λαμβάνει ως επιστημονική ανεπάρκεια των συναδέλφων. Ταυτόχρονα βιώνουμε μια διαρκή, συνειδητή ,υποβάθμιση του επιστημονικού ρόλου και της αναγκαιότητας των μηχανικών στη μελέτη ,παραγωγή ,και διοίκηση έργου. Παρατηρείται, ελλείψει του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου, να «βαπτίζονται» μηχανικοί, εμπειροτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων, μεσίτες ακινήτων, έμποροι δομικών υλικών, διοικητικοί υπάλληλοι τεχνικών υπηρεσιών (εκτελούν αυτοψίες), λογιστές (διοίκηση έργου),κ.α. , οι οποίοι χωρίς βεβαίως να διαθέτουν την απαραίτητη επιστημονική εμπειρία, καρπώνονται μερίδιο του επαγγελματικού αντικειμένου του μηχανικού. Συνέπεια αυτού ,οι πραγματικοί και μόνοι επιστημονικά αρμόδιοι ,να τίθενται στο περιθώριο ,αφού δεν είναι «ανταγωνιστικοί» σε επίπεδό κόστους. Το ανωτέρω τρίπτυχο έχει οδηγήσει τους μηχανικούς σε σημείο καμπής. Ο συνάδελφος Μηχανικός καλείται να αποφασίσει για το επαγγελματικό του μέλλον , μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολο και αφιλόξενο περιβάλλον. Χαρακτηριστικό είναι πως στην παρούσα συγκυρία η εργασιακή ανασφάλεια , η αναζήτηση νέων επαγγελματικών δρόμων, η μετανάστευση είναι στην καθημερινή ατζέντα των συζητήσεων των Μηχανικών. Τα προβλήματα απαιτούν δραστικές, άμεσες και πολυεπίπεδες παρεμβάσεις, μέσα από διαμορφωμένες θέσεις και προτάσεις. Πρέπει να επαναφέρουμε τον Μηχανικό στο επίκεντρο της παραγωγής. Σήμερα που η «ανάπτυξη» είναι επιτακτική όσο και αναγκαία ,ο Μηχανικός πρέπει υπεύθυνα, να τεθεί οδηγός αυτής της προσπάθειας. Αυτό μπορεί να στεφθεί με επιτυχία ,μόνο αφού πρώτα έχουν εντοπιστεί και καταγράφει τα προβλήματα του χώρου. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως τα επαγγελματικά προβλήματα του κλάδου έχουν ρίζες στην οικονομική και διοικητική παράλυση στις καταιγιστική νομοθετικές μεταβολές , και στις εργασιακές ανατροπές. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Η προσπάθεια αλλαγής της νομοθεσίας δεν πρέπει να άγεται από την κοινωνική πίεση και την παρούσα οικονομική συγκυρία. Ο σχεδιασμός νομοθετημάτων, ώστε να καταστούν εφαρμόσιμα, οφείλει να αναγνωρίζει τα πραγματικά δεδομένα που επικρατούν. Στόχος των νομοθετημάτων πρέπει να είναι η απαγκίστρωση από παθογένειες του παρελθόντος, μέσω ενός νέου βιώσιμου πλαισίου που, να αναδεικνύει τη δημιουργικότητα και την αξιοκρατία , να επιβραβεύει την ελεύθερη έκφραση, να ελαχιστοποιεί την παρέμβαση του κράτους ,αλλά παράλληλα να διασφαλίζει το συμφέρον της πολιτείας και των πολιτών. Ο σχεδιασμός αυτός μπορεί να επιτευχθεί στο ακέραιο, στη βάση του διαλόγου, με αναγνώριση των συνθηκών που επικρατούν στη διοίκηση, με διερεύνηση των δυνατοτήτων προσαρμογής των εμπλεκομένων στις νέες απαιτήσεις λειτουργίας, και, τέλος, στις παράλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις για την ενεργοποίηση των αλλαγών. Κάθε προσπάθεια που αγνοεί το πλαίσιο αυτό είναι καταδικασμένη να αποτύχει ,με συνέπεια να δημιουργηθούν επιπρόσθετα προβλήματα από αυτά που επιχειρεί να λύσει. Σήμερα με τις επιταγές της «Τρόικας» για μικρότερο κράτος, απλοποίηση διαδικασιών αδειοδοτήσεων ,κατάργηση ελαχίστων αμοιβών και άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων , η πολιτεία επιχειρεί να θεσμοθετήσει, διαδικασίες που θα καθορίσουν την πορεία ανάπτυξης της χώρας και τη δυνατότητα απασχόλησης των χιλιάδων μηχανικών του κλάδου. Ωστόσο δεν είναι δυνατόν να σχεδιάζονται νομοθετικές παρεμβάσεις, οι οποίες έχουν προαπαιτούμενο τη διαφορετική δομή και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης ,την ψηφιακή σύγκλιση ,την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ταυτόχρονα να αγνοείται η πραγματικότητα που επικρατεί ως προς τις λειτουργίες αυτές. Η πρόσφατη εμπειρία, με τους Ν.3843/2010,Ν.4014/2011, Ν.4030/2011, Ν.4042/2012, όσο και με το ΠΔ100/2010(Ενεργειακή Επ.) και τις αλλεπάλληλες διευκρινιστικές εγκυκλίους και τροποποιήσεις, παρατάσεις, αναστολές εφαρμογής , αναδεικνύει την προχειρότητα με την οποία χειρίζεται η πολιτεία τις κρίσιμες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Οι παρεμβάσεις ,στα ψηφισθέντα νομοσχέδια ,τα απαραίτητα προεδρικά διατάγματα , αλλά και στα υπό ψήφιση (Νέος Ν.Ο.Κ. ,αλλαγές Ν.3316) πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να σηματοδοτούν την πλήρη αξιοποίηση του υφιστάμενου επιστημονικού δυναμικού. Το απαιτούμενο σε μια εποχή που η προστασία του περιβάλλοντος , η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης , η μείωση την κατανάλωσης φυσικών πόρων, αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο σχεδιασμού σε κάθε επίπεδο και μορφή της ανθρώπινης δραστηριότητας , είναι ,η πολιτεία να διαμορφώνει το νομικό πλαίσιο για την οικιστική ανάπτυξη της χώρας με άξονες την απλότητα των κανόνων, την οικονομία των πόρων ,την βέλτιστη αξιοποίηση των παρεχόμενων μέσων. Δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια των πειραματισμών, ούτε η δυνατότητα καθυστέρησης οποιωνδήποτε επενδύσεων. Η εμπειρία από τις μέχρι σήμερα νομοθετικές πρωτοβουλίες καταδεικνύει ατολμία προχειρότητα , ανευθυνότητα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων είναι ο Νόμος 4014 για τη ρύθμιση αυθαίρετων. Από την έναρξη της ισχύος του και μέχρι το τέλος του 2011 δόθηκε μεγάλος αριθμός διευκρινιστικών απαντήσεων σε ερωτήματα που εύλογα τέθηκαν. Οι διευκρινίσεις αυτές, άλλοτε ήταν ουσιαστικές και βοηθητικές, άλλοτε αναιρούσαν προηγούμενες ερμηνείες και άλλοτε περιέπλεκαν περαιτέρω τα πράγματα. Συνεχείς τροποποιήσεις του νόμου, μέσω των ν. 4030/2011 και 4042/2012, επέφεραν τη μεταβολή των δεδομένων ένταξης των αυθαιρέτων και με επακόλουθο να εκτίθενται συνάδελφοι στους πολίτες. Είναι κοινή διαπίστωση, βεβαίως, πως οι νομοθετικές πρωτοβουλίες των τελευταίων ετών έχουν ως βάση την εισροή χρημάτων στα δημόσια ταμεία. Στη βάση αυτή επιβραβεύει για δεύτερη φορά μέσα σε 30 χρόνια τους αυθαιρετούντες ,και ουσιαστικά χλευάζει τους νομοταγείς πολίτες. Είναι έτοιμη να εκχωρήσει καταπατημένη δημόσια γη έναντι αποζημίωσης συμψηφίζοντας τις επιπτώσεις στο περιβάλλον με άμεσα ή έμμεσα οικονομικά οφέλη. Ακόμη και ο ΝΟΚ μπαίνει στη λογική αυτή ,παρέχοντας επιπλέον δόμησης (άρα επιπλέον τ.μ. που θα μεταβιβαστούν ,θα φορολογούνται κ.α) για λίγα τετραγωνικά φυτεμένου δώματος ή για λίγα τετραγωνικά επιπλέον ακάλυπτου χώρου. Αντίστοιχα προβλήματα διαπιστώνονται από την έναρξη εφαρμογής του Ν.4030/2011. Η αγωνία της πολιτείας για αλλαγή του τρόπου έκδοσης αδειών δε συνοδεύτηκε με τις απαραίτητες ,έγκαιρες παρεμβάσεις (έκδοση Υπ. Απ για την ταυτότητα κτιρίου, μητρώο ελεγκτών δόμησης). Ομοίως οι Ενεργειακές Επιθεωρήσεις κτιρίων αφού εκκίνησαν , υπό την πίεση χρηματικών ποινών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ατόνησαν , με τους προσωρινούς ενεργειακούς να παρατείνονται κατά έναν επιπλέον χρόνο, οι εξετάσεις για τους Μόνιμους να έχουν καθυστερήσει πάνω από 14 μήνες κ.α. Παράλληλα σοβαρές καθυστερήσεις στην έκδοση υπουργικών αποφάσεων ,εγκυκλίων ή προεδρικών διαταγμάτων, για την εφαρμογή των ανωτέρω νόμων, για χωροταξικά σχέδια , δασικούς χάρτες, κτηματολόγιο, απαλλοτριώσεις, οριοθέτηση γραμμών αιγιαλού και ρεμάτων , σχεδίων πόλεων οδηγούν σε στρεβλώσεις, αυθαιρεσίες , διαφθορά. Η πολυπλοκότητα των νόμων ,η ύπαρξη πλήθους εξαιρέσεων και υποπεριπτώσεων σε κάθε νομοθέτημα, οι αντιφατικές ερμηνείες επιμέρους άρθρων ,οι συχνές τροποποιήσεις παραγράφων και εδαφίων νόμων(π.χ. εξαρτημένα τοπογραφικά ΕΓΣΑ για τις δηλώσεις και τις βεβαιώσεις του ν.4014/11), οι φωτογραφικές διατάξεις σε συνδυασμό με την καθυστερημένη αντίδραση της πολιτείας σε νομοθετικό και δικαστικό επίπεδο για την επίλυση των διαφορών οδηγούν σε αναστολή υλοποίησης των έργων, εκθέτουν συναδέλφους σε αστικές και ποινικές ευθύνες, εκτρέπουν οικονομικούς προγραμματισμούς. Το σταθερό ,σαφές, σύγχρονο, εφικτό σε επίπεδο δομών, νομικό υπόβαθρο είναι μοχλός ανάπτυξης. Οφείλουμε να αναδείξουμε την βαρύνουσα σημασία ενός ισχυρού και ακλόνητου νομικού πλαισίου και ταυτόχρονα να καταδικάσουμε την προχειρότητα των πρόσφατων νομοθετημάτων. Η πολιτεία δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζει ανεύθυνα και περιστασιακά τους πολίτες ,τους μηχανικούς, τη δυνατότητα ανάπτυξης. ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Αρωγός και συνεργάτης στην προσπάθεια των ιδιωτών μηχανικών είναι οι συνάδελφοι του Δημοσίου τομέα, ευρύτερου, στενού και ΝΠΔΔ. Δυστυχώς και εκεί παρατηρείται αντιμετώπιση από την πολιτεία αντίστοιχη με αυτή του νομικού πλαισίου, προχειρότητα, χωρίς στόχο και πρόγραμμα Ήταν πασιφανές ότι ορισμένα τμήματα του Δημόσιου Τομέα δυσλειτουργούσαν και ενόψει και της κρίσης μια διορθωτική παρέμβαση φαινόταν επιτακτική. Όμως ο Νόμος 3852/2010 (Καλλικράτης), ενώ φιλοδοξούσε να αναδιοργανώσει την τοπική αυτοδιοίκηση, δημιούργησε ένα άνευ προηγουμένου χάος σε αυτήν, με μια τακτική «κόψε-ράψε» μετέφερε κρατικές αρμοδιότητες σε ανέτοιμους οργανισμούς, δημιούργησε τεράστιες ασάφειες και προβλήματα σε καίρια ζητήματα όπως για παράδειγμα στην διαχείριση των συγχρηματοδοτούμενων δημοσίων έργων (λίγοι γνωρίζουν ότι ακόμα και σήμερα, πάνω από χρόνο μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη δεν είναι ξεκάθαρο ποιος φορέας έχει την αρμοδιότητα κήρυξης απαλλοτριώσεων για να κατασκευαστεί ένα Δημόσιο έργο). Για να λειτουργήσει η αυτοδιοίκηση θα απαιτηθούν πολλές ακόμα ερμηνευτικές εγκύκλιοι και χρονικό διάστημα αρκετών μηνών, πολυτέλεια που δεν διαθέτει η χώρα. Το οργανόγραμμα των υπηρεσιών που συνοδεύει το νόμο είναι επιεικώς ανεπαρκές και οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερες δυσλειτουργίες ενώ ιδρύει διπλές υπηρεσίες (π.χ. εργαστήρια ελέγχου δημοσίων έργων και στις περιφέρειες αλλά και στις αποκεντρωμένες διοικήσεις). Οι Δημόσιοι Υπάλληλοι σήμερα βιώνουν την υπέρμετρη αύξηση της γραφειοκρατίας, τις δυσλειτουργίες και την νομική ασάφεια των θεσμών του δημοσίου τομέα με αποτέλεσμα μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις και αγανάκτηση των πολιτών αλλά και την επιβάρυνση των υπαλλήλων με περισσότερο και μη παραγωγικό έργο. Ο Δημόσιος Τομέας φαίνεται αργός και χαώδης και τεχνητά οδηγείται η κοινή γνώμη στο να υιοθετήσει τις προωθούμενες από την κυβέρνηση ιδιωτικοποιήσεις τμημάτων του δημοσίου τομέα, οι οποίες όμως δεν οδηγούν σε καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών αλλά σε αδιαφανείς διαδικασίες, προσλήψεις «εξωτερικών συμβούλων» με ανεξέλεγκτες διαδικασίες και αδικαιολόγητα μεγάλες αμοιβές, ίδρυση πολλών «ανεξάρτητων αρχών» οι οποίες όμως διορίζονται από τον αρμόδιο υπουργό, δίνοντας τελικά πρόσφορο έδαφος σε ύποπτες συναλλαγές, σε ξεπούλημα σε ευτελή τιμή της κρατικής περιουσίας και απεμπόληση οποιουδήποτε ελέγχου και παρέμβασης του κράτους υπέρ των πολιτών. Με αυτές τις πρακτικές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ συνέβη το τραγελαφικό ότι το κόστος του Δημόσιου Τομέα το 2011 αυξήθηκε παρ’ όλα τα σκληρά μέτρα, τις απολύσεις υπαλλήλων και τις μειώσεις μισθών. Ο Δημόσιος Τομέας χρειάζεται εξειδικευμένες ειδικότητες όπως τους Διπλωματούχους Μηχανικούς, οι οποίοι λόγω του γνωστικού τους αντικειμένου μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του τόπου και να απογειώσουν την απορροφητικότητα των συγχρηματοδοτούμενων κονδυλίων (που τόσο έχει ανάγκη ειδικά σήμερα η χώρα μας). Πρόσφατα ψηφίστηκε το πολυνομοσχέδιο της εργασιακής εφεδρείας και της μείωσης των μισθών των Δημοσίων Υπαλλήλων Ν4024/2011, με το οποίο θα επιβαλλόταν ενιαίο μισθολόγιο στους Δημόσιους Υπαλλήλους (αλλά τελικά εξαιρέθηκαν πάρα πολλές ειδικότητες και υπηρεσίες από τις διατάξεις του). Οι ίδιοι όμως που ψήφισαν τον νόμο δεν ερεύνησαν γιατί δεν στήθηκε ποτέ μέχρι σήμερα ένα αδιάβλητος μηχανισμός αξιολόγησης στο Δημόσιο και ποτέ δεν κρίθηκαν οι υπάλληλοι με αντικειμενικά κριτήρια. Το σύνηθες ήταν να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, να υπάρχουν δεκάδες «παράθυρα» στη νομοθεσία ώστε να προωθούνται οι «αρεστοί και φίλια προσκείμενοι» άσχετα αν δεν διέθεταν τα προσόντα, μερικές φορές ούτε και την σχετική γνώση για να προωθηθούν. Με το ίδιο πολυνομοσχέδιο υπήρξε μεγάλη μείωση στις αποδοχές των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων και τους δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Η όποια παρέμβαση θα έπρεπε να ξεκινήσει από τις μεγάλες σπατάλες που γίνονται περίπου ανεξέλεγκτα από ορισμένους κρατικούς φορείς για διαφημίσεις, για απευθείας αναθέσεις, για πληρωμή ενοικίων γραφείων όταν υπάρχουν διαθέσιμα δημόσια κτίρια για να μεταφερθούν εκεί οι υπηρεσίες. Τέλος πρέπει να σημειώσουμε ότι ο θεσμός της εργασιακής εφεδρείας (ή προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας) όπως τελικά εφαρμόστηκε είναι ουσιαστικά απόλυση και οδήγησε σε πρόωρες συνταξιοδοτήσεις που στέρησαν τις δημόσιες υπηρεσίες από πάρα πολλά έμπειρα στελέχη και ορισμένες ουσιαστικά παρέλυσαν. Η απλή λογική υπαγορεύει ότι ένας Δημόσιος Υπάλληλος 58 ετών με 33 χρόνια προϋπηρεσία σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να στέλνεται στο σπίτι του (όπως γίνεται σήμερα) αλλά αντίθετα έχει πολλά ακόμα να προσφέρει. Δεν είναι σωστό η μείωση του υπεράριθμου προσωπικού να γίνεται με τέτοιας μορφής «οριζόντια» μέσα, αλλά μόνο με διαδικασίες αξιολόγησης, εξέτασης των προσόντων καθενός υπαλλήλου και καταγραφή των αναγκών των υπηρεσιών σε προσωπικό. . Δεν εκπονήθηκε καμιά μελέτη που να αφορά το μοντέλο του δημόσιου τομέα που πρέπει να εφαρμόσουμε ούτε υπήρξε αναμόρφωση οργανογραμμάτων και αξιολόγηση του προσωπικού ώστε να αποκαλυφθούν τυχόν προβλήματα, πλεονάζον προσωπικό ή ανάγκες. Σήμερα βιώνουμε έντονα το φαινόμενο να έχουμε υπερπληθώρα των λάθος ειδικοτήτων και έλλειψη των αναγκαίων στελεχών. Όσο και αν αυτό φαίνεται απίστευτο για ένα δημόσιο που παρουσιάζεται ως τεράστιο και με περίσσεια υπαλλήλων, μας λείπουν οι «κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις», για να το πούμε πιο απλά: η πρόσληψη 3500 μαγείρων στην Ολυμπιακή Αεροπορία καθώς και χιλιάδων κηπουρών στην ΕΡΤ που πολλοί από μας θα έχουν ακούσει ότι συνέβησαν κατά την δεκαετία του ’80 από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, σίγουρα δεν οδηγούν σε πιο εύρυθμη λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών Η απομάκρυνση από τον Δημόσιο Τομέα στελεχών με εξειδικευμένες γνώσεις όπως οι Μηχανικοί αλλά και άλλες επιστημονικές ειδικότητες, ουσιαστικά καταστρέφει κάθε δυνατότητα των υπηρεσιών να προσφέρουν υπηρεσίες υψηλής στάθμης αλλά και να απορροφήσουν κοινοτικά κονδύλια, δημιουργώντας πολλαπλές ζημιές. Μετά από τα παραπάνω πιστεύουμε ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί ένα τελείως διαφορετικό μοντέλο σκέψης για την αναμόρφωση του δημοσίου τομέα και για την ταυτόχρονη μείωση των δαπανών, ένα μοντέλο που θα πρέπει να συνδυάζει την σωστή διοικητική οργάνωση, την αξιοκρατία και την διαφάνεια στις κρίσεις αλλά και σε κάθε διαδικασία, την ορθολογική χρηματοδότηση του και την λειτουργία του με το σωστό σε αριθμό και ειδικότητες προσωπικό. Η λειτουργία του Δημοσίου θα πρέπει να ρυθμίζεται από κωδικοποιημένη ανά τομέα νομοθεσία (και όχι με την σημερινή διασπαρμένη πολυνομία), με κριτήριο την σαφή και γρήγορη διεκπεραίωση κάθε διαδικασίας. ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ – ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ Οι συνέπειες των παραπάνω είναι ορατές στη παραγωγή του ιδιωτικού έργου , στη βιομηχανία, στα δημόσια έργα. Οι μεταβολές του νομικού πλαισίου χωρίς σαφή στόχο, η αδρανοποίηση της δημόσιας διοίκησης και η οικονομική ύφεση οδήγησαν στο περιορισμό στο ελάχιστό του συνολικά παραγόμενου έργου. Είναι γνωστό πως σε περιόδους κρίσης αναδεικνύονται οι παθογένειες των συστημάτων. Στην περίπτωση του κλάδου των μηχανικών η ύπαρξη κεφαλαίων ,από δανεισμό , κάλυψε σοβαρά διαθρωτικά προβλήματα, Έτσι στα ιδιωτικά έργα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την Έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και μοντέλου οικιστικής ανάπτυξης τον Μεγάλο αριθμό κτιριακού αποθέματος Κατασκευές με προβλήματα ασφάλειας και ελλιπή συντήρηση, Ενεργοβόρες κατασκευές, Κατασκευές με εκτεταμένες αυθαιρεσίες την Έλλειψη ενός απλού και σύγχρονου πολεοδομικού κανονισμού Την ανάγκη εκσυγχρονισμού των Υπηρεσίων Την έλλειψη σύγχρονων Τεχνικών Οδηγίων και Κανονισμών Την έλλειψη πλαισίου για την εμπλοκή προσώπων στην παραγωγή έργου Την Ελλιπή χρηματοδότηση Αντίστοιχα στα Δημόσια Έργα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε Την ανάγκη αναμόρφωσης του νομικού πλαισίου ανάθεσης έργων (Ν.3316/06 ,Ν.2940/01) Το δραστικό περιορισμό του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων Την αδιαφάνεια στην ανάθεση έργων Την απουσία εθνικού σχεδίου ανάπτυξης των υποδομών της χώρας Την άδικη φορολογική αντιμετώπιση των εταιρειών του κλάδου από την πολιτεία Την ανάγκη αναδιοργάνωσης των Υπηρεσίων με την ανακατανομή αρμοδιοτήτων Στη βιομηχανία οι συνάδελφοι καλούνται να αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα όπως Την έλλειψη υποδομών Την χαμηλή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που απασχολούνται Την απουσία εξειδίκευσης Τις ανατροπές των εργασιακών και ασφαλιστικών τους σχέσεων. Την έντονη αποβιομηχάνιση ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ - ΜΗΤΡΩΑ Έντονο προβληματισμό επίσης μας δημιουργεί η συνεχώς αυξανόμενη τάση που παρατηρείται ,μέσα, από τους νόμους που ψηφίζονται για πιστοποίηση των μηχανικών σε επιμέρους τομείς δράσης τους. Είναι οξύμωρο να καλείται ο μηχανικός να παρακολουθήσει σεμινάρια 80 ωρών (περισσότερες ώρες και μάθημα εξαμήνου στο πανεπιστήμιο) σε γνωστικό αντικείμενο που μπορεί να μελετά –Ενεργειακή Μελέτη, ώστε να πραγματοποιήσει Ενεργειακή Επιθεώρηση. Το παραπάνω αγγίζει τα όρια του παραλόγου , όταν σε αυτή τη διαδικασία καλούντα να μετέχουν και οι επι 18μηνο περίπου προσωρινοί ενεργειακοί επιθεωρητές. Αναρωτιέται κανείς γιατί πρέπει να πιστοποιηθεί κάποιος σε κάτι που έχει σπουδάσει. Όμοια και με τους ελεγκτές δόμησης, όπου ζητείται η εξέταση και πιστοποίηση για έλεγχο κτιρίου , όταν ο ίδιος μηχανικός είναι επιβλέπων και μελετητής σε άλλα έργα. Η πιστοποίηση με τον τρόπο που συντελείται δημιουργεί ερωτηματικά για το μήπως οδηγηθούμε σε ένα φαύλο κύκλο όπου οι συνάδελφοι μηχανικοί πρέπει να πιστοποιούνται για ότι επιχειρούν να εφαρμόσουν μέσα στα επαγγελματικά τους καθήκοντα. Σε αυτή τη λογική κινείται και η απαίτηση του Ν.4030/2011 , για σύσταση νέου Μητρώου του ΥΠΕΚΑ με τα προσόντα των μηχανικών. Ταυτόχρονα η άρνηση της πολιτείας , στη πιστοποίηση ισοδυναμίας τίτλου Μαστερ στους Διπλωματούχους Μηχανικούς ,οδηγεί στην έμμεση υποβάθμιση των τίτλων ημεδαπών πανεπιστημίων και τους θέτει σε δυσμενέστερη θέση από συναδέλφους του εξωτερικου΄4ετούς φοίτησης. Ήδη σε διεθνείς διαγωνισμούς , τα πτυχία μας θεωρούνται επιπέδου bachelor , καθόσον η ειδίκευση που ζητείται πιστοποιείται από τον αντίστοιχο τίτλο master Το τελευταίο χρονικό διάστημα βρισκόμαστε μπροστά σε κρίσιμες και δύσκολες αποφάσεις για την αναπτυξιακή πορεία του τόπου. Ο δρόμος αυτός είναι άμεσα και άρρηκτα συνδεδεμένος με τη μελλοντική ανάπτυξη και πορεία του κλάδου των τεχνικών επιστημόνων. Ο κλάδος λειτουργεί την τελευταία δεκαετία μέσα σε ένα πλαίσιο ,όπου οι στρεβλώσεις και οι παθογένειες οδηγούν σε αλληλοεπικαλύψεις των επαγγελματικών δικαιωμάτων μεταξύ των ειδικοτήτων, θέτοντας την επιστημονική επάρκεια σε δευτερεύοντα ρόλο. Η οικονομική συγκυρία επιταχύνει την τάση αυτή που έχει διαμορφωθεί ,με συνέπεια , σήμερα να διεκδικούν ρόλο και μερίδιο έργου, ειδικότητες μηχανικών ή τεχνολόγων μηχανικών ,που εκ του φυσικού τους επιστημονικού αντικειμένου δεν θα έπρεπε. Το σημαντικότερο στο φαινόμενο αυτό είναι η υποβάθμιση του παραγόμενου έργου, η ελλιπής μελέτη του , η πλημμελής επίβλεψη του, η υποβάθμιση του επιστημονικού ρόλου του μηχανικού. Το πρόβλημα βέβαια αφορά και στη δομή και λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος που παράγει ειδικότητες και υποειδικότητες μέσα από μια σειρά διαφορετικών ιδρυμάτων (πολυτεχνικές σχολές, τεχνολογικά ιδρύματα ,ιδιωτικά ινστιτούτα, επαγγελματικές σχολές ,επαγγελματικά λύκεια κ.α.) χωρίς σαφή και ξεκάθαρο πρόγραμμα σπουδών και τελικά χωρίς ξεκάθαρο επιστημονικό αντικείμενο. Το πρόβλημα επιδεινώνεται όταν όλος αυτός ο κόσμος αναζητά επαγγελματική διέξοδο. Το έλλειμμα του νόμου στο σημείο αυτό είναι προφανές. Αυτό το ανθρώπινο δυναμικό αντλεί επαγγελματικά δικαιώματα από παλαιότερες νομοθεσίες και επικαλύπτει διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα. Νέες ειδικότητες που έχουν προκύψει “συστεγάζονται” σε επαγγελματικά δικαιώματα παρεμφερών ειδικοτήτων. Είναι έκδηλο ότι η λειτουργία του τεχνικού επιστημονικού κόσμου δεν μπορεί να πορευτεί πλέον υπό αυτό το πρίσμα . Αυτό έχει γίνει αντιληπτό από την πολιτεία και με μια σειρά νομοσχεδίων προσπαθεί να θέσει νέους κανόνες για την παραγωγή του ιδιωτικού τεχνικού έργου, αφού σε ότι αφορά τα δημόσια έργα (μελέτεςκατασκευές) υπάρχει θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Ν3316 & Ν3669/2008) όπου η δυνατότητα εκτέλεσης έργου ανάγεται στο επιστημονικό επίπεδο του αναδόχου. Η προσπάθεια έχει να κάνει στον εξορθολογισμό του τρόπου που μελετάται και κατασκευάζεται το ιδιωτικό έργο σε όλες του βαθμίδες (μικρό ,μεσσαίο ,μεγάλο). Έτσι βρίσκονται σε διαβούλευση ή έχουν κατατεθεί νομοσχέδια για την τη σύσταση Μητρώου Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων. Ταυτόχρονα το ΤΕΕ συνεπικουρούμενο από την πολιτεία, συζητά το ρόλο του μέσα σε ένα πλαίσιο διευρυμένων αρμοδιοτήτων ,όπου θα ελέγχει και θα πιστοποιεί ,όλους τους εμπλεκόμενους στη παραγωγή τεχνικού έργου παράλληλα αναζητά ένα νέο τρόπο για τη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος ,όπου καθοριστικό παράγοντα θα αποτελεί το γνωστικό επιστημονικό επίπεδο και η εμπειρία. Τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για την ανασύσταση του Μητρώου του ΤΕΕ, ώστε Να πάψει να αποτελεί απλά ένα καταγραφέα ειδικοτήτων και μελών Να γίνει εργαλείο διασφάλισης του επιστημονικού επιπέδου των μελών του Να διασφαλίζει το ρόλο των εμπλεκομένων μελών στην παραγωγή έργου, στο πλαίσιο των επιστημονικών τους δυνατοτήτων . Να διατυπώνει με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο τις επιστημονικές δυνατότητες των μελών του Να αποτελεί ζωντανό οργανισμό με δυνατότητα ανατροφοδότησης νέων επιστημονικών-γνωστικών τομέων Να καταργήσει τα στεγανά στις δυνατότητες των μελών για ένταξη περαιτέρω επιστημονικών τομέων στο ατομικό τους Μητρώο Να αποτελεί τη βάση για τη τροφοδότηση άλλων Μητρώων (π.χ. ΜΗΚΙΕ) Να βρίσκεται σε διαρκή ανατροφοδότηση με την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος των μελών. Να είναι ευέλικτο , προσαρμοστικό και σε αρμονία με τις ανάγκες του τεχνικού κόσμου Να αποτελεί εργαλείο ελέγχου στη διάθεση της πολιτείας Η ανασύσταση και επικαιροποίηση του μητρώου είναι αναγκαία στη βάση της θωράκισης των προσόντων των συναδέλφων και όχι ως μέσω περιορισμού των επιστημονικών τους δυνατοτήτων. Η εξειδίκευση είναι κάτι που πηγάζει μέσα από την πορεία και τις ατομικές επιλογές και όχι ως επιτακτική απαίτηση με αναχώματα και εμπόδια από πλευράς του νομοθέτη. Η πιστοποίηση και το Μητρώο πρέπει να είναι βασικό μέλημα των προσπαθειών μας για τον εκσυγχρονισμό του κλάδου μας. Όμως η πολιτεία δείχνει να μην επιθυμεί έναν ισχυρό ενιαίο Τεχνικό Επιμελητήριο, αλλά επιχειρεί να προωθήσει τη διαμόρφωση Μικρότερων Επαγγελματικών Φορέων , όπου θα εντάσσονται επαγγελματίες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Στην λογική αυτή είναι και το υπό ψήφιση ΜΗ.Σ.Ι.Ε, όπου εντάσσονται όλοι οι συντελεστές του ιδιωτικού έργου. Στην ίδια λογική είναι και οι συζητήσεις περί διευρυμένου ΤΕΕ. Για τις εξελίξεις της επόμενης μέρας ,οφείλουμε να έχουμε ολοκληρωμένη θέση και άποψη. Απασχόληση – Μετανάστευση Τα προβλήματα αποτυπώνονται με τον πιο άγριο τρόπο στους δείκτες ανεργίας των μηχανικών, στις αιτήσεις διαγραφής από το ΤΣΜΕΔΕ και το ΤΕΕ. Ζούμε τη μαζικότερη μετανάστευση επιστημονικού κόσμου της χώρας προς κάθε πλευρά της υφηλίου. Η έντονη φυγή μαρτυρά το μέγεθος των προβλημάτων που πρέπει να ξεπεραστούν και την υπέρβαση που πρέπει να συντελεστεί. Σήμερα η κατάσταση έχει οδηγήσει σχεδόν τους μισούς συναδέλφους κάτω των 32, και όχι μόνο, σε ξένες αγορές εργασίας. Η μετανάστευση των νέων και η απασχόληση σε άλλους τομείς θα έχει σαν αποτέλεσμα η αναλογία ασφαλισμένου-συνταξιούχου από 1:7 να αλλάξει απότομα κι αφού τα αποθεματικά έχουν μπει στο μάτι πολλών, η έλλειψη βιώσιμης διαχείρισης θα μας οδηγήσει σε αδιέξοδα. Ταυτόχρονα καταδεικνύει ένα πρόβλημα που άπτεται άμεσα της πιστοποίησης του επαγγέλματος που αναφέρθηκε προηγουμένως. Η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη χώρα που αντιμετώπισε το ζήτημα της υπερπαραγωγής πτυχιούχων, ούτε η τελευταία που θα το δει. Ενώ όμως σε άλλες χώρες η πιστοποίηση των επαγγελμάτων είναι θεσπισμένη και οργανωμένη, εμείς ακόμη παλεύουμε ο ένας με τον άλλο για το ποιος κάνει τι. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα κράτος που διαχρονικά αντιμετωπίζει τις Πανεπιστημιακές Σχολές ως ψηφοθηρικό όπλο. Η ίδρυση Σχολών στην Ελλάδα, αντί να υπακούει στις ανάγκες για πραγματικές και αναγκαίες εξειδικευμένες θέσεις, υπακούει στην ανάγκη για ικανοποίηση του εκάστοτε τοπάρχη και της γνωστής νοοτροπίας του Έλληνα, ότι το παιδί θα γίνει γιατρός, μηχανικός ή δικηγόρος για να είναι πετυχημένο (και οι γονείς περήφανοι). Αυτό όμως οδήγησε στο άλλο άκρο, όπου οι απόφοιτοι των Σχολών μας είναι ελάχιστα καταρτισμένοι σε πρακτικά επαγγελματικά ζητήματα (αφού στοιβάζουμε καμιά διακοσάδα σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας), έχουν ελάχιστη επίγνωση του γιατί σπούδασαν αυτό που σπούδασαν και κυρίως δε φρόντισαν ποτέ να μάθουν (γιατί τους αποτρέψαμε με την ψευδεπίγραφη ευδαιμονία των τελευταίων ετών) το τι θα κάνουν αφού σπουδάσουν. Συνεπώς η απασχόληση δεν είναι ένα θέμα που έχει να κάνει μόνο με το τι σπούδασε ο καθένας μας, αλλά με το ποιος είναι ο κεντρικός προγραμματισμός (σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας) του κράτους, καθώς και με την κατάργηση των στερεοτύπων του ποια είναι τα “ευγενή” επαγγέλματα ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ Σήμερα καλούμαστε όσο ποτέ άλλοτε, ως παράταξη των Μηχανικών, να αποτελέσουμε το έδαφος που θα πατήσουν οι συνάδελφοι για να σταθούν όρθιοι. Σήμερα πρέπει να αξιοποιήσουμε την εμπειρία του παρελθόντος για να θωρακίσουμε το επάγγελμα στο μέλλον. Σήμερα πρέπει να εργαστούμε πάνω στις προτάσεις εκείνες που θα οδηγήσουν αύριο στην ανάπτυξη της χώρας και του κλάδου. Σήμερα πρέπει να συζητήσουμε και να καταθέσουμε τις προτάσεις μας στο πλαίσιο των αρχών της παράταξη (Παρ 1.2 Αρχές), για τη διαμόρφωση του νομικού πλαισίου , που θα υπηρετεί την διαφάνεια, θα προάγει την αξιοκρατία, θα διαμορφώσει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού. Σήμερα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις γνώσεις μας ,ώστε να γίνουμε κανάλι πληροφόρησης προς τους συναδέλφους για τις μεταβολές που συντελούνται (νομολογία, ασφαλιστικά κ.α). Να θέσουμε την πληροφορία ως μέσο θωράκισης στο συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο. Σήμερα που οι αξίες αμφισβητούνται, οι γνώσεις ευτελίζονται και απαξιώνονται, οι διαδικασίες ισοπεδώνονται, οι νόμοι καταργούνται , να αναδείξουμε με την προσήλωση μας στη αξία του μηχανικού για την ανάταξη και την ανάπτυξη της χώρας Σήμερα καλούμαστε να συμβάλουμε στην επανεκκίνηση της οικονομίας ,σε υγιή νέα βάση ΘΕΣΕΙΣ –ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Με απόλυτη επίγνωση των προβλημάτων, προτείνουμε μια σειρά πρωτοβουλιών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσιμης κατάσταση. Α.Νομοθεσία Απλοποίηση διαδικασιών πολεοδομικών μελετών (σχέδια πόλεων κλπ). Άμεση καταγραφή του δομημένου περιβάλλοντος ,με επέκταση της «ταυτότητας κτιρίου» σε όλο το υπάρχον κτιριακό απόθεμα Κωδικοποίηση της νομοθεσίας, επιτάχυνση των νομοθετικού έργου (υπουργικές , αποφάσεις, εγκύκλιοι κ.α.) για την ομαλή λειτουργία των ψηφισθέντων νόμων Επιτάχυνση των διαδικασιών σύστασης των Υπηρεσιών Δόμησης σε όσους Δήμους δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Άμεση διαμόρφωση πρότασης από το Τ.Ε.Ε. προς το Υ.ΠΕ.Κ.Α. για τη σύσταση του Μητρώου Μελετητών και Επιβλεπόντων Μηχανικών της παρ. 1 του άρθρου 8 του νόμου 4030/2011 Άμεση διαμόρφωση του απαραίτητου ηλεκτρονικού υποβάθρου για την υλοποίηση του νόμου (Ν.4030/2011). Άμεση αναμόρφωση, επικαιροποίηση και κωδικοποίηση των προδιαγραφών εκπόνησης μελετών που διέπονται ακόμη από το πλέον παρωχημένο ΠΔ696/74 Άμεση δημιουργία κανονισμού για τον τρόπο δημιουργίας των Μητρώων, τον καθορισμό του από ποιους ελέγχονται και κυρίως του πώς αποφεύγεται η επικάλυψη δικαιωμάτων μεταξύ τους. Β.Διοικητικές Παρεμβάσεις Ολοκλήρωση της διοικητικής μεταρρύθμισης με συγχωνεύσεις οργανισμών , υπηρεσιών ,μετατάξεις υπαλλήλων. Νομοθετική θέσπιση αξιολόγησης υπαλλήλων με πραγματικά αξιοκρατικά κριτήρια. Διαμόρφωση νέου Οργανογράμματος Υπηρεσίων Κωδικοποίηση της νομοθεσίας με αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων Συγχώνευση ΟΚΧΕ –Κτηματολογίου. Άμεση ολοκλήρωση Δασικών χαρτών ,Κτηματολογίου με διαδικασίες ανάθεσης που θα διέπονται από τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού. Γ.Ιδιωτικά Έργα Ταχύτερη προσαρμογή των Υπηρεσιών στις προβλέψεις του σχεδίου ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ. Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης Ολοκλήρωση των χωροταξικών σχεδίων και των ΓΠΣ των περιοχών. Ενεργοποίηση ν. 3843/2010 (κεφ. Α) για την «ταυτότητα κτιρίου». Θέσπιση υποχρεωτικού ελέγχου και συντήρησης των κατασκευών. Επίσπευση νομοθετικών πρωτοβουλιών για την θέσπιση και έναρξη λειτουργίας το ΜΗ.Κ.Ι.Ε. Οργάνωση σεμιναρίων επιμόρφωσης με γνώμονα τις ιδιαιτερότητες των περιοχών και των αναγκών τους. Μείωση ή πάγωμα των ασφαλιστικών εισφορών των μηχανικών όταν αποδεδειγμένα δεν εργάζονται (π.χ. όταν δεν έχουν εκδώσει ΑΠΥ για διάστημα άνω των δώδεκα μηνών). Δ. Δημόσια Έργα ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΟ ΟΡΙΟ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ Λήψη μέριμνας, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, (πχ συστήματα δημοπράτησης, προθεσμίες ενεργειών διοίκησης κ.α.), ώστε για την εκτέλεση των «μικρών» λεγόμενων έργων κάτω του ορίου υποχρεωτικής εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών (4.850.000€), να προσαρμοσθεί η νομοθεσία, στις ιδιαιτερότητες του μεγέθους των έργων αυτών, αλλά και των φορέων υλοποίησης. ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ «ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΡΓΟ» ΣΕ ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΟΛΗ ΜΕ ΤΙΣ «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ – ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ» Πρέπει να αποσαφηνισθεί πλήρως και μονοσήμαντα, ο όρος «δημόσιο έργο», ώστε να μην δημοπρατούνται ως «υπηρεσίες – προμήθειες» πλήθος έργων που αφορούν: ανακαινίσεις, ξηρά δόμηση, ελαιοχρωματισμούς, μονώσεις, αντλιοστάσια, επεξεργασία νερού, επεξεργασία αποβλήτων – απορριμμάτων, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, συντηρήσεις αυτών, έργα πρασίνου, γεωτρήσεων κ.α. ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Ανάθεση συμπλήρωσης και εκμοντερνισμού Εθνικών προδιαγραφών και επεξεργασίας ορθών και ρεαλιστικών αναλυτικών τιμολογίων, σε ανεξάρτητο φορέα όπως το ΙΟΚ , με συμμετοχή του ΤΕΕ και των εργοληπτικών και μελετητικών φορέων. ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ - Ν 2940/2001 Μείωση του εξαναγκασμού των εργοληπτικών επιχειρήσεων σε άγραν υπερβολικών τζίρων για την επανάκριση του Ν2940/2001. Παραμονή στην τάξη ΜΕΕΠ επί εξαετία (αντί της ισχύουσας τριετίας), εφ’ όσον η εταιρία πληρεί κατώτερα αναλογούντα μεγέθη (κύκλος εργασιών, πάγια και ίδια κεφάλαια), μειωμένα (σε σχέση με τα ισχύοντα), κατά ποσοστό αντίστοιχο με την μείωση των διατιθέμενων κονδυλίων του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που υπολογίζονται μειωμένα κατά περίπου 50%. ΑΠΟΣΥΜΦΌΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΠΟΜΕΔΙ (Δ15) ΜΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ. Οι Σύνδεσμοι Εργοληπτών Δημοσίων Έργων και ιδιαίτερα αυτοί που εδρεύουν στην έδρα της κάθε Περιφέρειας, σε συνεργασία με το ΥΠΟΜΕΔΙ και το εκάστοτε Περιφερειακό τμήμα του ΤΕΕ, μπορούν να αναλάβουν πλήθος «τυπικών» διαδικασιών, οι οποίες εκτελούνται από την Δ15 και έχουν ως αποτέλεσμα, τόσο την φόρτιση της υπηρεσίας, όσο και την όχι ικανοποιητική εξυπηρέτηση των εργοληπτικών και μελετητικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας. Ενδεικτικά οι Σύνδεσμοι ΕΔΕ και τα Τμήματα ΤΕΕ μπορούν να αναλάβουν την διεκπεραίωση εγγραφής και αναθεώρησης των επιχειρήσεων του ΜΕΕΠ Α1 έως 2ης τάξης, έκδοσης ενημερότητας πτυχίου μέχρι την 3η τάξη του ΜΕΕΠ, έκδοσης βεβαιώσεων ανεκτέλεστου υπολοίπου αλλά και άλλων εργασιών που δεν απαιτούν απαραίτητα, την ενασχόληση των υπηρεσιών του ΥΠΟΜΕΔΙ. ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ Δημοσίευση στο διαδίκτυο από κάθε φορέα του τεχνικού ετησίου προγράμματός του και όλων των συμβατικών στοιχείων εξέλιξης των έργων υπό εκτέλεση. ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΥΧΩΝ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗΣ Έγκριση δημοπράτησης μόνο, εφ’ όσον υπάρχει πλήρης φάκελος μελετών, επιπέδου «οριστικής μελέτης εφαρμογής», και αφού έχει προηγηθεί έλεγχος: Α) εφαρμοσιμότητας μελέτης Β) εξασφάλισης χρηματοδότησης Γ) εφαρμοσιμότητας χρονοδιαγράμματος Δ) Νομιμότητας και πληρότητας διακήρυξης και τευχών δημοπράτησης Ε) Νομιμότητας και πληρότητας διαδικασίας προκήρυξης Για τους ΟΤΑ ο παραπάνω έλεγχος να ασκείται από την Περιφέρεια. ΕΙΔΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Κατάργηση δυνατότητας «ειδικών όρων με απόφαση Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ» ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ «ΜΕΛΕΤΗ – ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ» Κατάργηση του συστήματος δημοπράτησης «Μελέτη - Κατασκευή», με ΜΟΝΑΔΙΚΗ εξαίρεση έργων με αυτοχρηματοδότηση, διότι η εμπειρία έχει καταδείξει, ότι αποτελεί πεδίο διαφθοράς όλων των εμπλεκομένων, εφόσον παρέχει δυνατότητα υποκειμενικής αξιολόγησης της συμφερότερης προσφοράς. ΑΠ’ ΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ – ΠΡΟΧΕΙΡΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ Κατάργηση της δυνατότητας των Αναθετουσών αρχών απευθείας αναθέσεων, και διενέργειας διαγωνισμών με περιορισμένο αριθμό καλούμενων επιχειρήσεων. ΕΝΙΑΙΑ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ Διατήρηση ως κόρης οφθαλμού της «ενιαίας διακήρυξης», η οποία απάλλαξε τον κλάδο από την πληγή των λεγόμενων φωτογραφικών διατάξεων. ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ Διατήρηση του θεσμού της υποχρεωτικής εφαρμογής ενιαίων (αναλυτικών) τιμολογίων. ΑΠΟΛΥΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ - ΑΝΑΘΕΣΕΩΝ Να δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά και σε συγκεκριμένο δικτυακό τόπο, όλοι οι προκυρησσόμενοι διαγωνισμοί, ανεξαρτήτως ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, συστήματος δημοπράτησης και διενεργούσας αρχής, συμπεριλαμβανόμενου της υποχρέωσης και όλου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των Α.Ε. όπου το Δημόσιο κατέχει την πλειοψηφία ή/και την διεύθυνση, των επιχειρήσεων Ο.Τ.Α. και των κοινωφελών επιχειρήσεων. Να δημοσιοποιούνται η προκήρυξη και τα συμβατικά τεύχη του διαγωνισμού, τα πρακτικά του διαγωνισμού, αλλά και τα συμβατικά τεύχη και πράξεις της Διοίκησης μέχρι το τέλος του έργου. Για να εξασφαλισθεί η απόλυτη διαφάνεια, τα παραπάνω στοιχεία να δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Εργοληπτών Δημοσίων Έργων και του Τμήματος ΤΕΕ της κάθε Περιφέρειας. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ΧΑΜΗΛΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ Εξασφάλιση αντιστοιχίας του εργολαβικού ανταλλάγματος με το επιδιωκόμενο επίπεδο ποιότητας (πλέον συμφέρουσα προσφορά), μέσω της τιθάσευσης του αθέμιτου ανταγωνισμού των εργοληπτικών επιχειρήσεων (προσφοράς υπερβολικών εκπτώσεων), με την θέσπιση «ανωτάτου ορίου εγγυήσεων καλής εκτέλεσης» (εφ’ όσον δεν καταργηθούν οι πρόσθετες εγγυήσεις του Ν 3263/2004), ή την χρήση «ανηγμένου ανεκτέλεστου υπόλοιπου», ή/και την δραστική μείωση του «ανώτατου ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου», ώστε να καταστεί αδύνατη η προσφορά υπερβολικά χαμηλών προσφορών (υψηλών εκπτώσεων), βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Α & Β, ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Η νομοθεσία περί δημοσίων έργων, που διέπει τόσο την ανάθεση όσο και την εκτέλεση των έργων, να εφαρμόζεται ενιαία σε όλους του φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 10 του Ν. 3481/2006 («Στη σύνθεση όλων εν γένει των υφιστάμενων Τεχνικών Συμβουλίων των φορέων του δημόσιου τομέα, προστίθεται και ένας εκπρόσωπος των πανελλήνιων εργοληπτικών οργανώσεων, που υποδεικνύεται μαζί με τον αναπληρωτή του από τις οργανώσεις αυτές και ορίζεται ομοίως με την απόφαση συγκρότησης, εφόσον στην υφιστάμενη σύνθεση δεν προβλέπεται ήδη η συμμετοχή τέτοιου εκπροσώπου») αλλά και το υπό ψήφιση νομοσχέδιο περί της δικαστικής προστασίας κατά τη σύναψη των συμβάσεων. Να υποχρεωθούν συνεπώς όλες οι ανώνυμες εταιρίες, οργανισμοί, κλπ, όπου το δημόσιο διατηρεί την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου ή/και του Management, ή διαχειρίζεται κονδύλια του ΠΔΕ, καθώς και όλες οι εταιρίες, ιδρύματα κλπ, που χαρακτηρίζονται «κοινωφελείς» ή δημοσίου συμφέροντος, καθώς και οι πάσης φύσεως δημοτικές και αναπτυξιακές κ.α. επιχειρήσεις ΟΤΑ, να δημοπρατούν και εκτελούν τα έργα τους με βάση την ισχύουσα νομοθεσία περί δημοσίων έργων. ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΟΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Να διατηρηθούν ως κόρη οφθαλμού τα κατώτερα όρια συμμετοχής ανά τάξη πτυχίου σε διαγωνισμούς, δεδομένου ότι προστατεύουν τις μικρότερες και αδύναμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου και έχουν αναμφισβήτητα θετική συνεισφορά στην διασπορά των έργων. ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΟΡΙΩΝ ΜΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ Να εξετασθεί η λήψη μέτρων για την καταστρατήγηση των θεσπισμένων ορίων ανεκτελέστου και κατώτερου ορίου συμμετοχής, μέσω θυγατρικών, (πιθανώς με θεσμοθέτηση κοινών ορίων «ομίλου», όταν τα ως άνω όρια καταστρατηγούνται μέσω θυγατρικών). ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΑ ΕΜΠΕΙΡΟΤΕΧΝΙΚΑ ΠΤΥΧΙΑ Επιβάλλεται η ανάσχεση της «βιομηχανίας» έκδοσης νομαρχιακών εμπειροτεχνικών εργοληπτικών πτυχίων, με συγκεκριμένες εξαιρέσεις ακριτικών περιοχών και επιτρεπτού αριθμού εμπειροτεχνικών πτυχίων, όπου οι επιχειρήσεις του ΜΕΕΠ δεν επαρκούν. Να μην εκδίδονται εφεξής νομαρχιακά (εμπειροτεχνικά) πτυχία. Τα έργα να ανατίθενται μόνο σε επιχειρήσεις εγγεγραμμένες - ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ στο ΜΕΕΠ (μέτρο κατά του «μαύρου» χρήματος) . Παράλληλα οι απόφοιτοι α.ε.ι. και τ.ε.ι. (πολλοί εκ των οποίων αποκτούν καταχρηστικά εμπειροτεχνικά πτυχία προ της εγγραφής τους στα μητρώα ΜΕΚ – ΜΕΕΠ) να ασκούνται υποχρεωτικώς επί τριετία (για ΤΕ πενταετία), σε εργοληπτικές επιχειρήσεις του ΜΕΕΠ προκειμένου να εγγραφούν στα μητρώα ΜΕΚ - ΜΕΕΠ. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΙΑ Θεσμοθέτηση «υποχρεωτικά πιστοποιημένης υπεργολαβίας», ώστε οι εργαζόμενες στο δημόσιο έργο τεχνικές επιχειρήσεις να είναι πιστοποιημένες – εγγεγραμμένες στο ΜΕΕΠ, ώστε να διαθέτουν τα απαραίτητα κατά τον Νόμο προσόντα για την εκτέλεση Δημόσιων Έργων, αντίστοιχης τάξης και κατηγορίας με το αντικείμενο της υπεργολαβίας. Υποχρεωτική αναγγελία των υπεργολάβων από τον ανάδοχο στην επιβλέπουσα υπηρεσία και λήψη σχετικής έγκρισης. Έλεγχος της νομιμότητας με την εκκαθάριση του ΙΚΑ («έλεγχος εργατικής δαπάνης»). ΜΕΙΩΣΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΑ «ΜΙΚΡΑ» ΕΡΓΑ. Συμπλήρωση κενών νομοθεσίας, για τις προθεσμίες εντός των οποίων η Διοίκηση οφείλει να εγκρίνει, διορθώνει ή απορρίπτει τα αιτήματα του αναδόχου. Διαχωρισμός των μικρότερων έργων, με θέσπιση συντομότερων προθεσμιών για έργα κάτω του ορίου της 2 ης τάξης (1.500.000€). Μείωση των προθεσμιών ενέργειας των υπηρεσιών στο μισό για έργα κάτω του ορίου της 2ης τάξης (1.500.000,00) ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ – ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΩΝΙΩΝ Θέσπιση θεσμού «διαιτησίας - φιλικής εξωδικαστικής επίλυσης διαφωνιών» διοίκησης - αναδόχου, με διαιτητή κοινής αποδοχής. Να ενεργοποιηθούν οι διατάξεις του άρθρου 14 του Ν. 1418/1984 περί διαιτησίας και να εξουσιοδοτηθεί ο Υπουργός να καθορίσει το πλαίσιο της διαιτητικής επίλυσης των διαφωνιών ώστε να αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια. Προτείνεται η θέσπιση επιτροπής Διαιτησίας ανά Περιφέρεια αποτελούμενη από ένα Δικαστικό, ένα τεχνικό εκπρόσωπο της Περιφέρειας και ένα τεχνικό εκπρόσωπο του Συνδέσμου Εργοληπτών της έδρας της Περιφέρειας. Τα παραπάνω να συμπεριληφθούν στα πρότυπα τεύχη της «ενιαίας διακήρυξης». ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Επαναδιάρθρωση των υπηρεσιών επίβλεψης, με πρόβλεψη προσωπικού (μηχανικών) με εμπειρία, αντίστοιχη των κατηγοριών και της τάξης των εκτελούμενων έργων. Εγγραφή και κατάταξη των επιβλεπόντων μηχανικών του Δημοσίου σε μητρώο εμπειρίας επιβλεπόντων μηχανικών Δημοσίου, (ΜΕΕΜ). ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΛΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΣΧΕΣΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ - ΑΝΑΔΟΧΟΥ Σύνταξη απλών «Οδηγών Καλής Πρακτικής» για τη ρύθμιση των σχέσεων Υπηρεσίας – Αναδόχου. Ε. Πιστοποίηση επαγγέλματος –Μητρώο ΤΕΕ Πιστοποίηση μέσω του ΤΕΕ με ταυτόχρονη αξιοποίηση των υφισταμένων δομών του. Αναγνώριση του επιπέδου σπουδών των Διπλωματούχων Μηχανικών της ημεδαπής ως ισότιμων MASTER Προσδιορισμός μεταξύ ιδιότητας μηχανικού , επαγγελματικών δικαιωμάτων και επιστημονικού επιπέδου. Ενθάρρυνση της επιμόρφωση σε νέα γνωστικά αντικείμενα (π.χ. ΑΠΕ, περιβαλλοντική διαχείρηση) Διαφάνεια στη σχέση μηχανικού -πολίτη ,μηχανικού και πολιτείας Διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των μελετών και των κατασκευών Επικαιροποίηση του τρόπου εξέτασης για την απόκτηση άδειας επαγγέλματος ΣΤ.Απασχόληση –μετανάστευση Δημιουργία γραφείου στο ΤΕΕ με αρμοδιότητα τους μηχανικούς της διασποράς για την υποστήριξη τους αλλά και την καταγραφή των πληροφοριών τους (ώστε να διαμορφωθεί πλήρη εικόνα της κατάστασης στο εξωτερικό) Ένταξη των άνεργων μηχανικών σε επιδοτούμενα προγράμματα Υιοθέτηση λύσεων για την ανακούφιση από τις ασφαλιστικές εισφορές και ευνοικότεροι όροι ρυθμίσεων των οφειλών