ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ
ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Χ. ΓΑΛΑΖΟΥΛΑΣ: ΓΕΩΛΟΓΟΣ, MSc
Υποψήφιος Διδάκτορας – Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος
ΧΡΗΣΤΟΣ Π. ΠΕΤΑΛΑΣ: ΓΕΩΛΟΓΟΣ, MSc, PhD
Aναπληρωτής Καθηγητής – Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ
Με τον όρο «υφαλμύρωση υπόγειων υδροφορέων» εννοείται ύπαρξη όχι μόνο
γλυκού αλλά και υφάλμυρου νερού στους υδροφορείς αυτούς.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΥΦΑΛΜΥΡΩΝ ΝΕΡΩΝ
Για την αναγνώριση των υφάλμυρων νερών χρησιμοποιείται ευρέως ως δείκτης η τιμή
της ειδικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας (Specific Electrical Conductance – SEC), το
μέγεθος της οποίας σχετίζεται με την ποσότητα των διαλυμένων στερεών στο δείγμα
του υπόγειου νερού.
ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ
Η εκμετάλλευση και διαχείριση των υπόγειων νερών παράκτιων υδροφορέων είναι
άμεσα συνδεδεμένη με το φαινόμενο της διείσδυσης της θάλασσας σε αυτούς,
δηλαδή της εισροής θαλασσινού νερού στο σύστημα των εν λόγω υδροφορέων.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΑΙΤΙΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΡΟΦΟΡΩΝ
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
•
Γεωλογική εξέλιξη περιοχής
•
Ύπαρξη αποθέσεων ορυκτών αλάτων (εβαπόριτες)
•
Εγκλωβισμένα υπεράλμυρα νερά
•
Μεταβολές θαλάσσιας στάθμης
•
Παλίρροιες
•
Ξηρασίες ως συνέπεια των κλιματικών αλλαγών
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
•
Υπερεκμετάλλευση παράκτιων και ενδοχώριων υδροφόρων συστημάτων
•
Διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες που συνδέονται με την κάθε μορφής
και τρόπου ρύπανση
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ
• Μειωμένη αγροτική παραγωγή - κάθε καλλιέργεια παρουσιάζει διαφορετικές
αντοχές στην αλατότητα του εδάφους. Έχουν υπολογιστεί σχέσεις που
συνδέουν την απόδοση μιας καλλιέργειας σε σχέση με την αλατότητα του
εδάφους π.χ. (Mass and Hoffman, 1977).
Καλλιέργεια
Όριο Αντοχής
(mS/cm)
Ρυθμός Πτώσης
Απόδοσης (%)
Bαμβάκι
7.7
5.2
Αραβόσιτος
1.7
12
Μηδική
2.0
7.3
• Περιορισμός των διαθέσιμων καλλιεργειών - μείωση ανταγωνιστικότητας.
• Αυξημένα κόστη συντήρησης υδρευτικών και αγροτικών υποδομών.
• Μείωση της αξίας της αγροτικής γης.
• Καταστροφή της δομής του εδάφους λόγω της συσσώρευσης αλάτων
(αυξημένη διάβρωση και καταστροφή θρεπτικών συστατικών).
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Δέλτα ποταμού Νέστου (Ανατολικό και Δυτικό τμήμα).
Ευρύτερη περιοχή γεωθερμικού πεδίου Νέας Κεσσάνης.
Παράκτιο τμήμα Περιφερειακής ενότητας Ροδόπης (μεταξύ Βιστωνίδας και Ισμαρίδας).
Πεδινό τμήμα λεκάνης ποταμού Λίσσου.
Πεδινό τμήμα λεκάνης ποταμού Κόσυνθου.
Πεδινό τμήμα λεκάνης ποταμού Κομψάτου.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΔΕΛΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ
4540000
Chrysoupoli
W12
W13
E20
E15
W20
W14
W11
W15
W18
W10
W19
4535000
E11
E12
R.
NE
E13
ST
OS
W9
15000
E19
E14
W17W16
W24
E18
E17
E16
E10
E9
E7
12500
E5 E4
E8E2
E6E1
E3
10000
W8
4530000
7500
W25
W7 W6
W1
W21W22
W5
5000
W23W2
W3 W4
E22
E21
2500
4525000
Διαφορετικές συνθήκες για
δυτικό και το ανατολικό τμήμα
εξαιτίας κυρίως των διαφορετικών
μεθόδων άρδευσης αλλά και των
γεωλογικών συνθηκών που
επικρατούν στην περιοχή.
1000
Keramoti
800
545000
550000
555000
560000
565000
570000
575000
(Πανίλας et al, 2007)
• Δυτικό τμήμα:
Επίδραση του γεωθερμικού πεδίου στο δυτικό τμήμα και μικρή είσοδος αλμυρού νερού
στην παράκτια ζώνη. Θετικές τιμές απόλυτης πιεζομετρικής στάθμης.
•Ανατολικό τμήμα:
Αυξημένες τιμές ηλεκτρικής αγωγιμότητας πλησίον των οικισμών Νέο Εράσμιο και Μάγγανα.
Αρνητικές τιμές απόλυτης πιεζομετρικής στάθμης κυρίως κατά την θερινή περίοδο.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΠΑΡΑΚΤΙΟ ΠΕΔΙΝΟ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ
ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ
Πολύ υψηλές τιμές ηλεκτρικής αγωγιμότητας
στην περιοχή πλησίον του στομίου της
λιμνοθάλασσας Βιστωνίδας.
Αποκλειστικά αρνητικές τιμές πιεζομετρικής
στάθμης σε όλη τη διάρκεια του υδρολογικού
έτους που κυμαίνονται από -10 έως και -40
μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΔΕΛΤΑ ΠΟΤΑΜΟΥ ΛΙΣΣΟΥ
Αυξημένες τιμές ηλεκτρικής
αγωγιμότητας σε όλη την έκταση
του υδροφόρου που βρίσκεται
μέσα στα όρια του πάρκου.
Εμφάνιση
μικρών αρνητικών απόλυτων τιμών
πιεζομετρικής στάθμης.
(Pliakas et al., 2007)
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΜΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΥΔΡΟΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
1. ΔΥΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ
Σχετικά μικρή διακύμανση της
απόλυτης πιεζομετρικής
στάθμης αρνητικές τιμές μόνο
τους θερινούς μήνες και με
μικρές τιμές.
(Πισινάρας, 2008)
Είσοδος υφάλμυρου νερού στην περιοχή της Νέας Κεσσάνης
που συνδέεται τόσο με το γεωθερμικό πεδίο όσο και με την επίδραση ενός αλμυρού
υδροφόρου κάτω από την λιμνοθάλασσα Βιστωνίδα.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΜΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
2. ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ
Αυξημένες τιμές στην περιοχή
της Σάλπης λόγω της
επικοινωνίας με υφάλμυρο
υπόγειο υδροφόρο.
Θετικές τιμές απόλυτης
πιεζομετρικής στάθμης με μικρή
ετήσια διακύμανση παρά τον πολύ
μεγάλο αριθμό παραγωγικών
υδρογεωτρήσεων.
(Πεταλάς, 2012)
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ
•
Καθορισμός του υδατικού ισοζυγίου και υδατικού δυναμικού κάθε υπόγειου
υδροφορου.
•
Ρυθμίσεις ορθολογικής διαχείρισης και εκμετάλλευσης των υπόγειων και
επιφανειακών νερών.
•
Υλοποίηση υδροτεχνικών έργων για την εξοικονόμηση και αξιοποίηση των
επιφανειακών νερών.
•
Εφαρμογή μεθόδων τεχνητού εμπλουτισμού των υπόγειων
εκμεταλλευομένων υδροφορέων.
•
Απαγόρευση στις ευαίσθητες περιοχές κάθε ανεξέλεγκτης γεωτρητικής
δραστηριότητας.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ-ΖΩΝΩΝ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΤΑΣΗ
ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
•
Το πρόβλημα της υφαλμύρωσης στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εμφανίζεται σε κάθε ξεχωριστή
υδρογεωλογική ενότητα.
•
Είναι απαραίτητη η λήψη άμεσων μέτρων σχετικά με την αντιμετώπιση του.
•
Στην περιοχή παρουσιάζεται υφαλμύρωση από διαφορετικές πηγές
(διείσδυση αλμυρού νερού – παρουσία εγκλωβισμένων αλμυρών).
•
Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στην παράκτια ζώνη της περιφερειακής
ενότητας Ροδόπης όπου και υπάρχει και το μεγαλύτερο πρόβλημα εξαιτίας
της μεγάλης πτώσης της πιεζομετρικής στάθμης.
•
Αρχικά έλεγχος των υδρογεωτρήσεων και στη συνέχεια καθορισμός υδατικού
ισοζυγίου για κάθε υδρογεωλογική ενότητα ώστε να είναι εφικτή η λήψη των
κατάλληλων μέτρων για κάθε περιοχή.
ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ¨ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ¨ – 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 - ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ

Download Report