Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην
προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και
Θράκης»
Ανάδοχος έργου
Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας - Δ. Παλάσκας»
Παραδοτέο 12
Ολοκληρωμένα προγράμματα περιηγήσεων των
επισκεπτών και δραστηριότητες αναψυχής εντός του
Εθνικού Πάρκου
Υπεύθυνος σύνταξης:
Νίκος Νικήσιανης
Δρ Οικολογίας
Ιανουάριος, 2014
Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη
περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης»
Ανάδοχος έργου: Σύµπραξη «∆. Τσιάρας - ∆. Παλάσκας»
Παραδοτέο 12:
Ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων των επισκεπτών και
δραστηριότητες αναψυχής εντός του Εθνικού Πάρκου
Αρχείο:
ΕΚ∆ΟΣΗ/ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ:
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
DELIVERABLE_12_ v4.doc
4.0
13-02-2014
Ιστοσελίδα έργου: www.fd-nestosvistonis.gr/ecotourism
Προτεινόµενη βιβλιογραφική αναφορά:
Νικήσιανης, Ν., 2014. Ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων των επισκεπτών και δραστηριότητες
αναψυχής εντός του Εθνικού Πάρκου. Παραδοτέο 12 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισµού και
διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και
Θράκης». Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2014. Φορέας ∆ιαχείρισης ∆έλτα Νέστου – Βιστωνίδας – Ισµαρίδας.
Αυτοτελής έκδοση, σελ. 71
Παραδοτέο 12
«Ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων των επισκεπτών και δραστηριότητες
αναψυχής εντός του Εθνικού Πάρκου»
Περιεχόµενα
Σύνοψη ............................................................................................................................ 1
1. Εισαγωγή................................................................................................................. 2
2. ∆ραστηριότητες αναψυχής .................................................................................... 3
2.1.
Οικοτουριστικές περιηγήσεις – ξεναγήσεις......................................................... 3
2.2.
Πεζοπορία ......................................................................................................... 4
2.3.
Ποδηλασία ......................................................................................................... 5
2.4.
∆ιαδροµές µε σκάφη αναψυχής ......................................................................... 7
2.5.
Παρατήρηση άγριας ζωής.................................................................................. 7
2.6.
Θαλάσσια λουτρά .............................................................................................. 8
2.7.
Αθλητικός τουρισµός, ιππασία ........................................................................... 9
2.8.
Αγροτουρισµός, αλιευτικός τουρισµός, οινοτουρισµός ....................................... 9
2.9.
Ιαµατικός τουρισµός .........................................................................................10
3. Ο ρόλος του Φορέα ∆ιαχείρισης και των άλλων Φορέων στις δραστηριότητες
αναψυχής .......................................................................................................................11
3.1.
Θεσµικό πλαίσιο και απαιτούµενες αδειοδοτήσεις ............................................11
3.1.1.
Γενικό νοµικό πλαίσιο ...............................................................................11
3.1.2.
Απαιτούµενες άδειες για κυκλοφορία λεωφορείων ....................................11
3.1.3.
Απαιτούµενες άδειες για την κυκλοφορία πλωτών µέσων .........................13
3.2.
Ο ρόλος του Φορέας ∆ιαχείρισης στις δραστηριότητες αναψυχής ....................14
3.2.1.
Οικοτουριστικές περιηγήσεις – ξεναγήσεις ................................................15
3.2.2.
Πεζοπορία ................................................................................................15
3.2.3.
Ποδηλασία ................................................................................................15
3.2.4.
Πλωτές περιηγήσεις ..................................................................................16
3.2.5.
Παρατήρηση άγριας ζωής .........................................................................17
3.2.6.
Θαλάσσια λουτρά .....................................................................................17
3.2.7.
Αθλητικός τουρισµός, ιππασία ..................................................................17
3.2.8.
Αγροτουρισµός, αλιευτικός τουρισµός, οινοτουρισµός ..............................17
3.2.9.
Ιαµατικός τουρισµός..................................................................................18
3.3.
Ρόλος άλλων Φορέων ......................................................................................18
4. Ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων – ξεναγήσεων ..............................20
4.1.
Γενικά ...............................................................................................................20
4.2.
Ηµερήσιες οδικές περιηγήσεις ..........................................................................22
4.3.
Ποδηλατικές περιηγήσεις ..................................................................................53
4.4.
Πλώτες περιηγήσεις .........................................................................................66
Σύνοψη
Το παρόν κείµενο, µαζί µε το επισυναπτόµενο λογιστικό φύλλο excel και τα χαρτογραφικά
αρχεία, αποτελεί το παραδοτέο προϊόν υπ. αρ. 12 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού
και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Στο πρώτο µέρος, καταγράφονται οι δυνατότητες
για δραστηριότητες όπως: παρατήρηση πουλιών, πεζοπορία, ποδηλασία, ιππασία,
θαλάσσια λουτρά, θαλάσσια αθλήµατα, αθλήµατα νερού (κανόε – καγιάκ, rafting κα),
αγροτουρισµός, επισκέψεις σε ιστορικά µνηµεία, σπηλαιολογικός τουρισµός,
θρησκευτικός τουρισµός, ιαµατικός τουρισµός, οινικός τουρισµός. Κάποιες από τις
παραπάνω δραστηριότητες µπορούν να υποστηριχθούν από το Φορέα ∆ιαχείρισης και
άλλους δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς της περιοχής, αποφέροντας πιθανά και
αντίστοιχα οφέλη για τους φορείς αυτούς. Στη συνέχεια, µε βάση τις προδιαγραφές της
Τεχνικής Προσφοράς, τα αποτελέσµατα των προηγούµενων παραδοτέων και τις
προτεινόµενες δραστηριότητες αναψυχής, παρουσιάζονται 13 συνολικά ολοκληρωµένες
περιηγήσεις εντός του ΕΠΑΜΑΘ και συγκεκριµένες 7 µεγάλες, ηµερήσιες οδικές
περιηγήσεις, 2 πεζοπορικές, 2 ποδηλατικές και 2 πλωτές.
1
1. Εισαγωγή
Το παρόν κείµενο, µαζί µε το επισυναπτόµενο λογιστικό φύλλο excel και τα χαρτογραφικά
αρχεία, αποτελεί το παραδοτέο προϊόν υπ. αρ. 12 του έργου «Ανάπτυξη του τουρισµού
και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου
Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης».
Σύµφωνα µε την Τεχνική Προσφορά, «θα προσδιορισθούν αναλυτικά όλες οι
δραστηριότητες αναψυχής που είναι δυνατόν να αναπτυχθούν εντός της περιοχής του
Πάρκου και θα περιγραφεί αναλυτικά ο ρόλος του Φορέα ∆ιαχείρισης σε σχέση µε αυτές
και συνοπτικά ο ρόλος άλλων Φορέων. Επίσης θα προσδιοριστούν και θα παραδοθούν
συγκεκριµένα ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων – ξεναγήσεων εντός της
περιοχής του Εθνικού Πάρκου και στις προσφερόµενες δραστηριότητες αναψυχής ανά
κατηγορία επισκεπτών και ενδιαφερόντων, χρονικής διάρκειας και αποστάσεων, µε τις
προδιαγραφές αυτών, που θα υλοποιούνται από τον Φορέα ∆ιαχείρισης, λαµβάνοντας
υπόψη τις ανωτέρω προτεινόµενες διαδροµές αλλά και των σηµείων ενδιαφέροντος και
έργων που θα προσδιοριστούν στα ανωτέρω σηµεία 2 & 3, τον διαθέσιµο (και
προγραµµατιζόµενο) υλικοτεχνικό εξοπλισµό του, το διαθέσιµο προσωπικό του, αλλά και
το ειδικότερο καθεστώτος λειτουργίας του Φ.∆. µε αναλυτικό προσδιορισµό των
προβλεπόµενων αδειοδοτήσεων που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση».
Όσο αφορά τις δραστηριότητες αναψυχής, καταγράφονται οι δυνατότητες για
δραστηριότητες όπως: παρατήρηση πουλιών, πεζοπορία, ποδηλασία, ιππασία, θαλάσσια
λουτρά, θαλάσσια αθλήµατα, αθλήµατα νερού (κανόε – καγιάκ, rafting κα),
αγροτουρισµός, επισκέψεις σε ιστορικά µνηµεία, σπηλαιολογικός τουρισµός,
θρησκευτικός τουρισµός, ιαµατικός τουρισµός, οινικός τουρισµός. Κάποιες από τις
παραπάνω δραστηριότητες µπορούν να υποστηριχθούν από το Φορέα ∆ιαχείρισης και
άλλους δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς της περιοχής, αποφέροντας πιθανά και
αντίστοιχα οφέλη για τους φορείς αυτούς.
Τέλος, µε βάση τις παραπάνω προδιαγραφές, τα αποτελέσµατα των προηγούµενων
παραδοτέων και τις προτεινόµενες δραστηριότητες αναψυχής, σχεδιάστηκαν και
παρουσιάζονται παρακάτω 13 συνολικά ολοκληρωµένες περιηγήσεις εντός του ΕΠΑΜΑΘ
και συγκεκριµένες 7 µεγάλες, ηµερήσιες οδικές περιηγήσεις, 2 πεζοπορικές, 2
ποδηλατικές και 2 πλωτές.
2
2. ραστηριότητες αναψυχής
Σύµφωνα µε µία σειρά δεδοµένων που περιγράφονται αναλυτικά στα προηγούµενα
παραδοτέα, µε κυριότερα την υφιστάµενη κατάσταση και τις κατηγορίες του τουρισµού στο
ΕΠΑΜΑΘ όπως περιγράφονται στο παραδοτέο 1, τα επιλεγµένα σηµεία ενδιαφέροντος
του ΕΠΑΜΑΘ τα οποία περιγράφονται αναλυτικά στο παραδοτέο 2, τις υφιστάµενες και
προτεινόµενες οικοτουριστικές υποδοµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ (παραδοτέο 3) και τις
υφιστάµενες τουριστικές επιχειρήσεις εντός του ΕΠΑΜΑΘ (παραδοτέο 6), προτείνονται
παρακάτω δραστηριότητες αναψυχής που θα µπορούσαν να αναπτυχθούν εντός του
ΕΠΑΜΑΘ, µε τη συµµετοχή πιθανώς του Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλων φορέων της
περιοχής.
2.1. Οικοτουριστικές περιηγήσεις – ξεναγήσεις
Σύµφωνα και µε τα αποτελέσµατα της έρευνας που έχει γίνει ανάµεσα σε επισκέπτες και
επιχειρηµατίες της περιοχής (βλ. Παραδοτέο 1), ο φυσιολατρικός τουρισµός –
οικοτουρισµός αποτελεί την πιο ενδιαφέρουσα και πρόσφορη µορφή τουρισµού για την
περιοχή. Ειδικότερα, η παρατήρηση της άγριας ζωής και η απόλαυση του τοπίου είναι δυο
κριτήρια στα οποία επικεντρώνεται η πλειοψηφία των επισκεπτών τόσο εκ των
αλλοδαπών, όσο και των ηµεδαπών.
Η βασική οικοτουριστική δραστηριότητα, η οποία µπορεί στη συνέχεια να συνδυαστεί µε
όλες τις υπόλοιπες, είναι οι περιηγήσεις εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Το ΕΠΑΜΑΘ ως
Προστατευόµενη Περιοχή προσφέρεται για εκτενείς περιηγήσεις καθώς διαθέτει µεγάλη
έκταση, µεγάλη ποικιλία τύπων οικοτόπου, πλήθος σηµείων ενδιαφέροντος (βλ.
Παραδοτέο 2) και πυκνό οδικό δίκτυο (βλ. παραδοτέο 7). Το επόµενο µέρος του παρόντος
παραδοτέου αφιερώνεται συνεπώς στην εκτενή περιγραφή 7 οδικών περιηγήσεων σε όλη
την έκταση του ΕΠΑΜΑΘ. Επίσης, 31 συνολικά οδικές διαδροµές περιγράφονται
αναλυτικά στο αντίστοιχο Παραδοτέο 3.
Οι περιηγήσεις αυτές µπορούν να συνοδεύονται από τον κατάλληλο ξεναγό, ή οικοξεναγό
όπως ονοµάζονται οι ειδικά καταρτισµένοι ξεναγοί εθνικών δρυµών και υγροτόπων. Τα
τελευταία χρόνια έχουν λειτουργήσει µάλιστα στην Ελλάδα κρατικά ΙΕΚ διετούς φοίτησης
για την ειδικότητα του «επιλµελητή – ξεναγού εθνικών δρυµών και χώρων αναψυχής».
Σύµφωνα µε τη σχετική µεθοδολογία, Το πρόγραµµα µίας τέτοιας επαγγελµατικής
ξενάγησης προσαρµόζεται κάθε φορά στις ανάγκες καi τα ενδιαφέροντα των
συγκεκριµένων επισκεπτών. Λαµβάνεται έτσι υπόψη ο αριθµός των επισκεπτών, οι
ηλικίες, οι φυσικές δυνατότητες, τα τυχόν προβλήµατα υγείας, το µορφωτικό επίπεδο, οι
ειδικές δεξιότητες, απαιτήσεις ή επιθυµίες, ο διαθέσιµος χρόνος κοκ.
Μία ολοκληρωµένη ξενάγηση ξεκινά από το όχηµα µεταφοράς των επισκεπτών, όπου
µπορεί να γίνει µία προκαταρκτική ενηµέρωση για τη φύση και την ιστορία της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια της µπορεί επίσης να συνδυάζεται µε πολλές από τις παρακάτω
αναφερόµενες δραστηριότητες αναψυχής (πεζοπορία, ποδηλασία, παρατήρηση άγριας
ζωής κοκ). Με βάση αυτή τη λογική, και αφού παρουσιαστούν στο µέρος Α οι πιθανές
δραστηριότητες αναψυχής ξεχωριστά και στο µέρος Β ο πιθανός ρόλος του Φορέα
∆ιαχείρισης σε αυτές, στο τρίτο και τελευταίο µέρος του συγκεκριµένου Παραδοτέου,
κατατίθενται προτάσεις για ολοκληρωµένες περιηγήσεις – ξεναγήσεις, σε συνδυασµό µε
τις δραστηριότητες αναψυχής που µπορούν να περιλαµβάνουν.
3
2.2. Πεζοπορία
Η πεζοπορία αποτελεί βασική οικοτουριστική δραστηριότητα, ιδιαίτερα στις
Προστατευόµενες Περιοχές. Προσφέρει πρόσβαση σε σηµεία που δεν µπορούν ή δεν
πρέπει να εισχωρούν οχήµατα, ενώ αποτελεί µία δραστηριότητα χαµηλής όχλησης. Κατά
κανόνα δεν απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις, δεξιότητες ή εξοπλισµό εκ µέρους των επισκεπτών.
Για τους παραπάνω λόγους, αποτελεί µία σηµαντική προτεινόµενη δραστηριότητα για
τους επισκέπτες του ΕΠΑΜΑΘ.
Θα πρέπει ωστόσο να σηµειωθεί ότι η πεζοπορία στο ΕΠΑΜΑΘ συναντά µία σειρά από
δυσκολίες, όπως η έλλειψη σηµατοδοτηµένων, καθαρισµένων µονοπατιών. Επίσης, η
πεζοπορία, ειδικότερα στην Ελλάδα, είναι µάλλον συνυφασµένη µε τα ορεινά µονοπάτια,
ενώ το τοπίο στο ΕΠΑΜΑΘ είναι κυρίως πεδινό και αγροτικό. Χρειάζεται λοιπόν σηµαντική
προσπάθεια για να αναπτυχθεί η συγκεκριµένη δραστηριότητα, κυρίως µέσα από τη
σηµατοδότηση και τον καθαρισµό µονοπατιών.
Βαθµός
Στο αντίστοιχο παραδοτέο 4 («Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών») προτείνονται 7
πεζοπορικές διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά:
α/α
Περιοχή
∆ιαδροµή
Αφετηρία
Κατάληξη
Μήκος
1
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Μικρή
διαδροµή
παραποτάµιου
δάσους
Κεραµωτής
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου
(Κεραµωτή)
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου
(Κεραµωτή)
837
3
2
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Μεγάλη
διαδροµή
παραποτάµιου
δάσους
Κεραµωτής
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου
(Κεραµωτή)
Ανατολική Ακτή
Κεραµωτής
2201
5
3
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Χώρος
αναψυχής
(«Καφέ
Νέστος»)
Χρυσούπολη
Χώρος
αναψυχής
(«Καφέ
Νέστος»)
12498
3
4
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Λίµνες
Χρυσούπολης
Χρυσούπολη
Λίµνες
3838
2
5
Τοξοτών
Στενά Νέστου
Τοξότες
ΣΣ Λιβερών
10392
5
6
Περιοχή
Αβδήρων
Άβδηρα Λεύκιππος
Σκάλα Αβδήρων
Λεύκιππο
7516
2
Λιµνοθάλασσες
Αλυκή - Λάφρη
Κέντρο
Πληροφόρησης
Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο Λάγος)
Λάφρη
8165
2
7
Βιστωνίδας
4
Επίσης, δύο πεζοπορικές διαδροµές περιλαµβάνονται και παρακάτω στις προτάσεις για
τις «Ολοκληρωµένες περιηγήσεις – ξεναγήσεις» εντός του ΕΠΑΜΑΘ.
2.3. Ποδηλασία
Η ποδηλασία αποτελεί µία σηµαντική και αναπτυσσόµενη οικοτουριστική και αθλητική
δραστηριότητα, ιδιαίτερα στις Προστατευόµενες Περιοχές. Προσφέρει πρόσβαση σε
σηµεία που δεν µπορούν ή δεν πρέπει να εισχωρούν οχήµατα και αποτελεί µία
δραστηριότητα χαµηλής όχλησης. Ο εξοπλισµός, οι γνώσεις, η δεξιότητα και η φυσική
κατάσταση που απαιτείται εξαρτάται από το είδος και το µήκος της διαδροµής, αλλά σε
κάθε περίπτωση δεν είναι απαγορευτικός για τη µεγάλη πλειοψηφία των επισκεπτών.
Ειδικότερα το ΕΠΑΜΑΘ προσφέρεται για ποδηλασία καθώς η µεγαλύτερη έκτασή του
είναι πεδινή, ενώ διαθέτει πυκνό δίκτυο αγροτικών δρόµων. Θα πρέπει να σηµειωθεί
επίσης η ύπαρξη ενός ξύλινου ποδηλατόδροµου στη λιµνοθάλασσα Καρατζά. Η
δραστηριότητα αυτή θα µπορούσε να ενισχυθεί µε µία σειρά υποδοµών, όπως η
κατάλληλη σήµανση, η κατασκευή νέων ποδηλατόδροµων ιδιαίτερα στην παραλιακή ζώνη
ή ακόµα η κατασκευή µικρών ξύλινων πεζογεφυρών στα κανάλια που ενώνουν τις
λιµνοθάλασσες µε τη θάλασσα, ώστε να αποκατασταθεί η δυνατότητα παραλιακών
διαδροµών.
Βαθµός
Στο αντίστοιχο παραδοτέο 4 («Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών») προτείνονται 17
πεζοπορικές διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ. Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά:
α/α
Περιοχή
∆ιαδροµή
Αφετηρία
Κατάληξη
Μήκος
1
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Λιµνοθάλασσες
∆υτικού ∆έλτα
Νέστου
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου
(Κεραµωτή)
Παραλία
Ερατεινού
25928
2
2
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Εκβολές
Νέστου - δυτικά
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου
(Κεραµωτή)
Εκβολές
15564
4
3
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
∆υτικό
ανάχωµα
Χρυσούπολη
Εκβολές
25285
5
4
∆υτικό
∆έλτα
Νέστου
Λίµνες
Χρυσούπολης
Χρυσούπολη
Ν. Ξεριάς
9021
4
5
Ανατολικό
∆έλτα
Νέστου
Ανατολικό
ανάχωµα
Νέστου
Τοξότες
∆ασοχώρι
47230
5
5
6
Ανατολικό
∆έλτα
Νέστου
Ανατολική Ακτή
∆έλτα Νέστου
Άβδηρα
Εκβολές
Νέστου
43879
3
7
Λ/θ
Βιστωνίδας
Άβδηρα Λεύκιππος Λαφρούδα
Άβδηρα
Λαφρούδα
21765
4
Βιστωνίδας
∆υτικές
Λιµνοθάλασσες
Βιστωνίδας
Κέντρο
Πληροφόρησης
Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο Λάγος)
Λαφρούδα
18491
2
Γύρος
Βιστωνίδας
Κέντρο
Πληροφόρησης
Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο Λάγος)
Κέντρο
Πληροφόρησ
ης Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο
Λάγος)
57533
4
Παραλία
Μέσης
24001
3
8
9
Βιστωνίδας
10
Ισµαρίδας
Φανάρι Καρατζά
Κέντρο
Πληροφόρησης
Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο Λάγος)
11
Νέστου
Ανατολικό
∆έλτα Νέστου
Ξάνθη
Εκβολές
Νέστου
41640
3
12
Βιστωνίδας
∆υτική Ακτή
Βιστωνίδας
Ξάνθη
Ν. Κεσσάνη
30281
4
13
Βιστωνίδας
Βόρεια Ακτή
Βιστωνίδας
Ξάνθη
Κοπτερό
30952
1
14
Βιστωνίδας
Ίασµος Βόρεια
Βιστωνίδα
Κοµοτηνή
Πολύανθο
42793
3
Ισµαρίδας
Κοµοτηνή Ισµαρίδα
Κέντρο
Πληροφόρησης
Λίµνης
Βιστωνίδας
(Πόρτο Λάγος)
Ίµερος
31787
4
16
Βιστωνίδας
Φανάρι Γλυκονέρι Κοµψάτος
Φανάρι
Κοµψάτος
17001
3
17
Ισµαρίδας
Φανάρι Καρατζά
Φανάρι
Παραλία
Μέσης
6646
4
15
Επίσης, δύο ποδηλατικές διαδροµές περιλαµβάνονται και παρακάτω στις προτάσεις για
τις «Ολοκληρωµένες περιηγήσεις – ξεναγήσεις» εντός του ΕΠΑΜΑΘ.
6
2.4. ∆ιαδροµές µε σκάφη αναψυχής
Ο υδάτινος χαρακτήρας του ΕΠΑΜΑΘ, µε το εκτενές παραλιακό µέτωπο και τους
µεγάλους υγροτόπους καθιστά τις πλωτές διαδροµές δυνητικά σηµαντική δραστηριότητα
αναψυχής. Αν και σε άλλους υγροτοπικούς προορισµούς (πχ Πρέσπες, Κερκίνη) έχουν
αναπτυχθεί σχετικές δραστηριότητες, στο ΕΠΑΜΑΘ δεν υπάρχει σταθερά διαθέσιµη
τέτοια δυνατότητα για τους επισκέπτες.
Το θαλάσσιο µέτωπο του ΕΠΑΜΑΘ, µήκους 110 περίπου χιλιοµέτρων, περιλαµβάνει
πολλά σηµεία φυσικού ενδιαφέροντος όπως τις εκβολές 3 ποταµών µόνιµης ροής
(Νέστος, Λασπίας, Φιλιούρης), 20 περίπου λιµνοθάλασσες, 14 µεγαλύτερες και µόνιµες,
4-5 εποχικές), οι οποίες µοιράζονται στο ∆έλτα Νέστου (Βάσοβα, Ερατεινού, Αγιάσµατος,
Κεραµωτής), στην περιοχή της Βιστωνίδας (Λαφρούδα, Λάφρη, Αλυκή, Λαγού) και στην
περιοχή της Ισµαρίδας (Ξηρολίµνης, Καρατζά, Αλυκή, Πτελέας, Έλους, Αλµυρή) κανάλια,
παραλίες µε αµµοθίνες κα. Περιλαµβάνει επίσης πλήθος παραλιών κατάλληλες για
θαλάσσια λουτρά ή θαλάσσια αθλήµατα, οργανωµένες και µη.
Στην περιοχή αυτή βρίσκονται επίσης 4 οργανωµένα λιµάνια (Κεραµωτής, Αβδήρων,
Πόρτο Λάγους, Φαναρίου) και ένα µικρότερο (Ίµερου), τα οποία διαθέτουν κατάλληλες
υποδοµές για τον ελλιµενισµό σκαφών αναψυχής (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 7, Σηµεία
Πρόσβασης, Λιµάνια).
Με βάση τα παραπάνω, µία πιθανή δραστηριότητα είναι η διάσχιση του παραλιακού
µετώπου του ΕΠΑΜΑΘ µε µικρά σκάφη αναψυχής. ∆υστυχώς, δεν υπάρχουν διαθέσιµα
στοιχεία για το αν αυτή λαµβάνει ήδη χώρα και σε ποια έκταση.
Στο αντίστοιχο παραδοτέο 4 («Σχεδιασµός εναλλακτικών διαδροµών») προτείνονται 3
πλωτές θαλάσσιες διαδροµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ, µε αφετηρία αντίστοιχα τα λιµάνια της
Κεραµωτής και του Πόρτο Λάγους, όπου βρίσκονται και τα Κέντρα Πληροφόρησης.
Προτείνεται ακόµα µία πλωτή διαδροµή εντός της λίµνης Βιστωνίδας.
2.5. Παρατήρηση άγριας ζωής
Σύµφωνα και µε τα αποτελέσµατα της έρευνας που έχει γίνει για την παρούσα µελέτη
ανάµεσα σε επισκέπτες και επιχειρηµατίες της περιοχής (βλ. παραδοτέο 1), η δυνατότητα
παρατήρηση της άγριας ζωής αποτελεί βασικό κριτήριο επιλογής της περιοχής για την
πλειοψηφία των επισκεπτών τόσο εκ των αλλοδαπών (9 στους 15), όσο και των
ηµεδαπών (9 & 7 στους 11).
Πράγµατι, ολόκληρη η περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ προσφέρεται ιδιαίτερα για την παρατήρηση
της άγριας ζωής και ειδικότερα της ορνιθοπανίδας. Εντός του ΕΠΑΜΑΘ µπορούµε να
συναντήσουµε πάνω από 300 είδη πουλιών και συγκεκριµένα 277 είδη στο ∆έλτα του
Νέστου, 326 είδη στην περιοχή της Βιστωνίδας και των παρακείµενων λιµνοθαλασσών και
233 στην περιοχή της Ισµαρίδας και των λιµνοθαλασσών της Ροδόπης. Οι αριθµοί αυτοί
είναι εξαιρετικά υψηλοί για τα ευρωπαϊκά δεδοµένα, ακόµα και σε σύγκριση µε τους
υπόλοιπους ελληνικούς υγρότοπους, καθιστώντας την ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ
έναν από τους πιο σηµαντικούς τόπους για τη διατήρηση, αλλά και για την παρατήρηση
της ορνιθοπανίδας. Η δυνατότητα παρατήρησης της ορνιθοπανίδας ενισχύεται από το
πεδινό χαρακτήρα των εκτάσεων, κυρίως στις λιµνοθάλασσες του ΕΠΑΜΑΘ.
Όλοι σχεδόν οι διαφορετικοί οικότοποι του ΕΠΑΜΑΘ προσφέρονται για την παρατήρηση
διαφορετικών ειδών ορνιθοπανίδας, όπως τα διάφορα είδη ερωδιών, τα καλοβατικά
πτηνά, οι ερωδιοί και τα φοινικόπτερα, τα αρπακτικά ή τα µικρότερα στρουθιόµορφα.
7
Μπορούµε ωστόσο να ξεχωρίσουµε κάποια σηµεία, όπως οι ακτές της λίµνης Ισµαρίδας
και ειδικότερα το βόρειο ανάχωµα, οι λιµνοθάλασσες Έλους και Πτελέας στη Ροδόπη, οι
ακτές της Βιστωνίδας και ειδικότερα το βορειοανατολικό και δυτικό ανάχωµα, οι
λιµνοθάλασσες Λαγού, Λάφρης και Λαφρούδας, η κοίτη και οι εκβολές του Νέστου, τα
οποία αποτελούν κάποια από τα καλύτερα σηµεία για παρατήρηση πουλιών όχι µόνο για
την περιοχή, αλλά µε ευρύτερη πανελλαδική σηµασία (αναλυτικότερα βλ. Παραδοτέο 2,
Σηµεία ενδιαφέροντος φυσικού περιβάλλοντος).
Στην περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ υπάρχει ακόµα η δυνατότητα παρατήρησης άλλων ειδών
πανίδας, όπως τα θηλαστικά ή τα ερπετά, ή ακόµα περισσότερο των βιοδηλωτικών ιχνών
που προέρχονται από τη δραστηριότητα των θηλαστικών (πατηµασιές, κόπρανα,
σηµάδεµα περιοχής, ενδείξεις τροφοληψίας κα). Αν και µικρότερης σηµασίας για τον
τουρισµό, η δυνατότητα αυτή µπορεί να δώσει την ευκαιρία στους επισκέπτες, µετά από
κατάλληλη σχετική ενηµέρωση, να αποκτήσουν µία πολύ πιο διεισδυτική µατιά στο τοπίο
και να ενδιαφερθούν και για άλλες, λιγότερο φανερές, όψεις του οικοσυστήµατος.
Η παρατήρηση της άγριας ζωής και ειδικά των πουλιών αποτελεί έτσι τη βασικότερη
δραστηριότητα, όσο αφορά τον οικοτουρισµό στην περιοχή και ένα σηµαντικό
πλεονέκτηµα του ΕΠΑΜΑΘ ως τουριστικό προορισµό. Σε αυτήν ασκούνται εξάλλου, σε
µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό, ήδη οι περισσότεροι επισκέπτες, όπως φαίνεται από τα
ερωτηµατολόγια. Για το σκοπό αυτό έχουν κατασκευαστεί κάποιες σχετικές υποδοµές,
όπως τα παρατηρητήρια στο δυτικό ανάχωµα της Βιστωνίδας, στη λιµνοθάλασσα
Καρατζά και σε κάποια ακόµα σηµεία του ΕΠΑΜΑΘ. Κάποια από αυτά ωστόσο έχουν
ολικώς ή µερικώς καταστραφεί. Προτείνεται έτσι η επισκευή των υφιστάµενων και η
κατασκευή νέων παρατηρητηρίων (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 3).
2.6. Θαλάσσια λουτρά
Η δεύτερη σηµαντική µορφή τουρισµού είναι ο θαλάσσιος τουρισµός, ο οποίος µάλιστα
αυτή τη στιγµή φαίνεται ότι αποτελεί την κυρίαρχη µορφή τουρισµού (βλ. Παραδοτέο 1,
Πίν. 18). Όπως άλλωστε αναφέρθηκε παραπάνω, το ΕΠΑΜΑΘ διαθέτει ένα εκτενές
θαλάσσιο µέτωπο, µήκους 110 περίπου χιλιοµέτρων, το οποίο εκτός από τους διαφόρους
σηµαντικούς οικοτόπους, περιλαµβάνει πλήθος παραλιών κατάλληλες για θαλάσσια
λουτρά, οργανωµένες και µη, όπως η παραλία του Ίµερου, της Μέσης, της Αρωγής –
Φαναρίου, της Μάνδρας, του Λευκίππου, του Αγ. Ιωάννη, των Αβδήρων – Μυρωδάτου,
των Μαγγανών, του Ερασµίου, του ∆ασοχωρίου, της Κεραµωτής, του Αγιάσµατος και του
Ερατεινού. Σε πολλές από τις παραλίες αυτές, οι επισκέπτες ασκούνται και σε θαλάσσια
αθλήµατα (kite-surfing, wind-surfing κα).
Όσο αφορά ωστόσο την προστασία των διαφόρων οικοτόπων, είναι σηµαντικό ο
θαλάσσιος τουρισµός και ακόµα περισσότερο η άσκηση θαλασσίων αθληµάτων να
κατευθύνονται και όσο είναι δυνατό να περιορίζονται σε εκείνες τις παραλίες, όπου ο
βαθµός όχλησης θα είναι µικρότερος (βλ. Παραδοτέο 11). Σηµαντική επίσης πηγή για την
ανάπτυξη άλλων µορφών ήπιου τουρισµού είναι η ανακατεύθυνση του πλήθους των
επισκεπτών που εισέρχεται στο ΕΠΑΜΑΘ για θαλάσσιο τουρισµό σε άλλες
οικοτουριστικές δραστηριότητες (βλ. Παραδοτέο 1 και 5).
8
2.7. Αθλητικός τουρισµός, ιππασία
Πέρα από τα θαλάσσια αθλήµατα που ασκούνται στις παραλίες του ΕΠΑΜΑΘ (kitesurfing, wind-surfing κα), υπάρχει η δυνατότητα για ήπιες µορφές υδάτινου αθλητισµού, οι
οποίες και αξιοποιούν το υγρό στοιχείο που χαρακτηρίζει το Πάρκο. Τέτοιες θα µπορούσε
να είναι η κωπηλασία τύπου κανόε-καγιάκ, η οποία ήδη ασκείται σε µικρή έκταση γύρω
από το Πόρτο Λάγος.
Υπάρχει ακόµα η δυνατότητα για ανάπτυξη αθληµάτων πεδίου που απαιτούν εκτενείς
διαδροµές, όπως η ποδηλασία, το βάδην, οι µαραθώνιοι δρόµοι κα. Σχετικές προτάσεις
καταθέτονται και στο Παραδοτέο 10.
Η ιππασία είναι επίσης µία ενδιαφέρουσα δραστηριότητα στο ευρύτερο πλαίσιο του
οικοτουρισµού που συνδυάζει µάλιστα την περιήγηση και η οποία ασκείται τελευταία µε
επιτυχία σε διάφορες περιοχές της χώρας. Εντός ή γύρω από το ΕΠΑΜΑΘ λειτουργούν
ήδη δύο ιππικοί όµιλοι και άλλες έξι επιχειρήσεις Οικοτουριστικών – Αθλητικών
∆ραστηριοτήτων που θα µπορούσαν να προσφέρουν τη συγκεκριµένη δραστηριότητα (βλ.
Παραδοτέο 9 Μητρώο Επιχειρήσεων).
2.8. Αγροτουρισµός, αλιευτικός τουρισµός, οινοτουρισµός
Ο αγροτουρισµός, µία από τις πιο ενδιαφέρουσες και αναπτυσσόµενες σήµερα µορφές
οικοτουρισµού, αποτελεί µία σηµαντική επιλογή για το ΕΠΑΜΑΘ, καθώς η περιοχή του
Πάρκου είναι κατά 50% αγροτική. Οι ποικίλες καλλιέργειες, σε συνδυασµό µε τους
υπόλοιπους τύπους οικοτόπων και βλάστησης που την περιβάλλουν, δηµιουργούν σε
πολλά σηµεία αξιόλογα τοπία υψηλής αισθητικής αξίας.
Η αγροτική παραγωγή περιλαµβάνει προϊόντα όπως σιτηρά, καλαµπόκι, ρύζι, σπαράγγια,
καπνός, ηλιοτρόπια, αµπέλια, ακτινίδια και άλλα δέντρα. Κάποια από αυτά έχουν ιδιαίτερη
σηµασία, καθώς αξιοποιούν σπάνιες ή/και τοπικές ποικιλίες (πχ ο καπνός), απαιτούν
ιδιαίτερη διαδικασία καλλιέργειας (πχ ρύζι), ή για αισθητικούς λόγους (πχ ηλιοτρόπια).
Στο Πάρκο ασκείται επίσης σε µεγάλο βαθµό παραδοσιακή, εκτατική κτηνοτροφία. Το
κοπάδια αποτελούν σηµαντικό και αναπόσπαστο στοιχείο τόσο των οικολογικών
διεργασιών όσο και του τοπίου του ΕΠΑΜΑΘ. Πέρα από τα αιγοπρόβατα και τις αγελάδες,
αξίζει να σηµειωθεί η παρουσία ενός µοναδικού εναποµείναντος κοπαδιού βουβαλιών στις
εκβολές του Κοµψάτου.
Στο πλαίσιο του αγροτουρισµού εντάσσεται επίσης και ο αλιευτικός τουρισµός, τα θέµατα
του οποίου ρυθµίστηκαν µόλις πρόσφατα από το Νόµο 4070/2012. Σύµφωνα λοιπόν µε
τον παραπάνω νόµο, ο αλιευτικός τουρισµός συνίσταται στην παροχή επιχειρηµατικά
οργανωµένων τουριστικών υπηρεσίων και αγαθών, που συνδέονται µε την αλιευτική,
σπογγαλιευτική και υδατοκαλλιεργητική παραγωγή, το πολιτιστικό περιβάλλον των
αλιευτικών κοινοτήτων, τα τοπικά έθιµα, τα τοπικά προϊόντα και κουζίνα κοκ. Ο αλιευτικός
τουρισµός µπορεί να περιλαµβάνει την επίδειξη παραδοσιακών τεχνικών, µεθόδων και
εργαλείων, αλλά και τη συµµετοχή των τουριστών στις αντίστοιχες εργασίες. Ο ίδιος νόµος
δίνει τη δυνατότητα σε επαγγελµατίες αλιείς ή αλιευτικούς συνεταιρισµούς να ιδρύουν
Επιχειρήσεις Αλιευτικού Τουρισµού και επιτρέπει (άρθρο 177, παρ. 3) τα αλιευτικά σκάφη
να χρησιµοποιούνται για την επιχειρηµατική άσκηση αλιευτικού τουρισµού και να
επιβιβάζονται σε αυτά επισκέπτες – τουρίστες για της συµµετοχή τους σε δραστηριότητες
αλιευτικού τουρισµού.
9
Η περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ προσφέρεται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη του αλιευτικού
τουρισµού, καθώς όλες σχεδόν οι λιµνοθάλασσες της περιοχής φιλοξενούν µονάδες
ιχθυοκαλλιέργειας και ιχθυοπαραγωγής, µε σηµαντικότερη αυτή της λιµνοθάλασσας
Λαγού, όπου εδράζεται και ο Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας. Οι καλλιέργειες αυτές
ακολουθούν ακόµα σε µεγάλο βαθµό παλιές, παραδοσιακές διαδικασίες για την ανάπτυξη
και την αλιεία των ψαριών, αποδίδοντας σηµαντικές ποσότητες ποιοτικών αλιευµάτων. Τα
σηµεία όπου ασκούνται εξάλλου ταυτίζονται µε µερικά από τα σηµαντικότερα σηµεία για
την παρατήρηση πουλιών. Στην περιοχή επίσης υπάρχει σηµαντικό θαλάσσιο αλιευτικό
απόθεµα και εργάζονται πλήθος επαγγελµατιών αλιέων, πολλοί εκ των οποίων
εδράζονται στα λιµάνια που βρίσκονται εντός του ΕΠΑΜΑΘ (Κεραµωτή, Άβδηρα, Πόρτο
Λάγος, Φανάρι, Ίµερος).
Στο πλαίσιο των σηµείων ενδιαφέροντος για τον αγροτουρισµό µπορούµε ακόµα να
εντάξουµε και άλλες ενδιαφέρουσες µονάδες πρωτογενούς παραγωγής, όπως οι δύο
αλυκές που λειτουργούν στην περιοχή (Μέσης και Ν. Κεσσάνης).
Μία ιδιαίτερη και ταχέως αναπτυσσόµενη µορφή αγροτουρισµού είναι τέλος και ο οινικός
τουρισµός. Οι επισκέπτες καλούνται να επισκεφθούν αµπελώνες και οινοποιεία µίας
περιοχής, δοκιµάζοντας ταυτόχρονα τα προϊόντα τους. Στην περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ
λειτουργούν αυτή τη στιγµή 6 οινοποιεία (βλ. Παραδοτέο 6 Μητρώο Επιχειρήσεων), ενώ
δύο από αυτά είναι ήδη ενταγµένα στο δίκτυο «∆ρόµοι του Κρασιού», γεγονός που τα
καθιστά προορισµό για τους επισκέπτες.
Με βάση τα παραπάνω, διαφαίνεται ότι η περιοχή έχει σηµαντικές δυνατότητες ανάπτυξης
του αγροτουρισµού (βλ. και Παραδοτέο 5). Σε σχέση τώρα µε τις δραστηριότητες
αναψυχής, οι επισκέπτες µπορούν να απολαµβάνουν τα αγροτικά τοπία, να εντοπίζουν
τις διαφορετικές καλλιέργειες ή ακόµα να επισκέπτονται κάποιες από τις παραπάνω
παραγωγικές µονάδες και να ενηµερώνονται από τους παραγωγούς. Σε αυτή την
περίπτωση, οι παραγωγοί µπορούν να έχουν και άµεσο όφελος από την πώληση των
προϊόντων τους. Αξίζει να σηµειωθεί επίσης εδώ ότι σύµφωνα µε την έρευνα επισκεπτών
(Παραδοτέο 1, πιν. 13), η επίσκεψη σε αγρόκτηµα είναι µία από τις πιθανές υπηρεσίες για
τις οποίες οι επισκέπτες θα δεχόντουσαν να πληρώσουν για την απόλαυσή τους
2.9. Ιαµατικός τουρισµός
Ο ιαµατικός τουρισµός αποτελεί κι αυτός µία ταχέως αναπτυσσόµενη ήπια µορφή
τουρισµού. Εντός του ΕΠΑΜΑΘ βρίσκονται θερµά, ιαµατικά λουτρά στην περιοχή Ποταµιά
Ν. Κεσσάνης. Σήµερα λειτουργούν µε ευθύνη του ∆ήµου Αβδήρων 2 πισίνες (µία για
άντρες και µία για γυναίκες), καθώς και υπηρεσίες µασάζ. Υπάρχουν και άλλες υποδοµές
αλλά είναι κλειστές και εγκαταλελειµµένες.
10
3. Ο ρόλος του Φορέα
ιαχείρισης και των άλλων Φορέων στις
δραστηριότητες αναψυχής
3.1. Θεσµικό πλαίσιο και απαιτούµενες αδειοδοτήσεις
3.1.1. Γενικό νοµικό πλαίσιο
Σύµφωνα µε τη νοµοθεσία που διέπει τη λειτουργία των Φορέων ∆ιαχείρισης
Προστατευόµενων Περιοχών (ν. 2742/1999, άρθρο 15 παρ. 2 περ. η’), µία από τις
αρµοδιότητες των Φορέων είναι:
«Η προώθηση, υποστήριξη, οργάνωση και εφαρµογή οικοτουριστικών προγραµµάτων, η
έκδοση αδειών ξενάγησης και η χορήγηση αδειών επιστηµονικής έρευνας και τεχνικών
δοκιµών και αναλύσεων εντός των ορίων των προστατευόµενων αντικειµένων, σύµφωνα
µε τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στα προεδρικά
διατάγµατα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 και στον κανονισµό
διοίκησης και λειτουργίας του προστατευόµενου αντικειµένου».
Εφόσον λοιπόν ο κανονισµός λειτουργίας δεν θέτει κάποιο σχετικό εµπόδιο, ο Φορέας
∆ιαχείρισης του ΕΠΑΜΑΘ µπορεί να προωθεί οικοτουριστικά προγράµµατα στην περιοχή
της ευθύνης του, εντός δηλαδή του ΕΠΑΜΑΘ. Τα προγράµµατα αυτά µπορεί να τα
προτείνει ή αναθέτει σε τρίτους δηµόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (για παράδειγµα σε τοπικά
γραφεία τουρισµού και ιδιαίτερα οικοτουρισµού), ή µπορεί να αναλαµβάνει την υλοποίησή
τους µε τα δικά του µέσα και προσωπικό.
Στο ίδιο νοµικό πλαίσιο (ν. 2742/1999, άρθρο 15 παρ. 5 περ. δ) προβλέπεται µάλιστα ότι
οι Φορείς ∆ιαχείρισης µπορούν να αποκοµίζουν «έσοδα που προέρχονται από την
εκµετάλλευση και προβολή του προστατευόµενου αντικειµένου, όπως έσοδα από
εισιτήρια, ξεναγήσεις οµάδων επισκεπτών, προβολή και εκµετάλλευση οπτικοακουστικού
υλικού, εκχώρηση σηµάτων ποιότητας και συνεργασίας σε επιχειρήσεις».1 Γενικότερα,
δεδοµένων των οικονοµικών προβληµάτων των περισσότερων Φορέων ∆ιαχείρισης,
προωθείται η δυνατότητα αναζήτησης συµπληρωµατικών, µη κρατικών, πόρων, όπως τα
παραπάνω έσοδα (βλ. πχ την Έκθεση της Επιτροπής «Φύση 2000», 2011).
3.1.2. Απαιτούµενες άδειες για κυκλοφορία λεωφορείων
Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόµα σηµαντικές θεσµικές δυσκολίες στην ανάπτυξη τέτοιων
δραστηριοτήτων από τους Φορείς ∆αχείρισης, καθώς το πλαίσιο που διέπει τις σχετικές
αδειοδοτήσεις παραµένει σχετικά ασαφές, χωρίς να εξειδικεύεται στην περίπτωσή τους ή
1
Αξίζει να σηµειωθεί εδώ ότι ο ίδιος νόµος προβλέπει ότι σε αυτή την περίπτωση το 30% των
εσόδων αποδίδεται ετησίως στο Ε.Τ.Ε.Ρ.Π.Σ. (σηµερινό Πράσινο Ταµείο) και διατίθεται
αποκλειστικά για την αναδιανοµή πόρων µε¬ταξύ των φορέων διαχείρισης. Σύµφωνα ωστόσο µε
νεότερη ρύθµιση (Ν. 3937/2011, άρθρο 7 παρ. 5), η υποχρεώση καταβολής του ποσοστού αυτού
στο Πράσινο Ταµείο έχει καταργηθεί. Για την ακρίβεια, σύµφωνα µε τον Ν. 3937/2011 (άρθρο 7
παρ. 5) από το παραπάνω άρθρο του Ν. 2742 αφαιρούνται οι λέξεις «αποδίδεται ετησίως στο
Ε.Τ.Ε.Ρ.Π.Σ.». Η ρύθµιση αυτή δεν καταργεί την υποχρεώση αναδιανοµής, χωρίς να προβλέπεται
ωστόσο κάποια σχετική διαδικασία.
11
γενικότερα στην περίπτωση δηµόσιων φορέων. Συγκεκριµένα, η διαδικασία αδειοδήτησης
που απαιτείται για την κυκλοφορία τουριστικών λεωφορείων αναφέρεται αποκλειστικά στις
τουριστικές επιχειρήσεις, όπως είναι τα Τουριστικά Γραφεία και οι Τουριστικές
Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών (ΤΕΟΜ). Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρµόδια για τη
χορήγηση άδειας κυκλοφορίας νέου τουριστικού λεωφορείου ∆.Χ. µέχρι πρόσφατα ήταν η
Υπηρεσία Μεταφορών & Επικοινωνιών της Περιφερειακής ενότητας ή του Περιφερειακού
διαµερίσµατος της Περιφέρειας του τόπου κατοικίας του ενδιαφερόµενου.
Μετά ωστόσο τις νέες ρυθµίσεις για την απελευθέρωση των επαγγελµάτων και
συγκεκριµένα την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισµού Τουρισµού (ΦΕΚ 2537, Τεύχος Β
7/11/2011), οι νέες άδειες τουριστικού λεωφορείου από την οικεία Περιφερειακή Υπηρεσία
Τουρισµού, δεδοµένου ότι ο αιτών πληροί ορισµένες βασικές προϋποθέσεις. Σε αυτές
περιλαµβάνονται µεταξύ άλλων η κατοχή άδειας οδικού µεταφορέα επιβατών, το ειδικό
σήµα λειτουργίας ΤΕΟΜ ή τουριστικού γραφείου κ.ά. Παράλληλα οι ενδιαφερόµενοι θα
πρέπει να καταβάλλουν ορισµένα παράβολα υπέρ του ΕΟΤ, του Ελληνικού ∆ηµοσίου, του
Ταµείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων κ.ά. Επιπρόσθετα για κάθε λεωφορείο επιβάλλεται να
κατατεθεί εγγυητική επιστολή ύψους 1.000 ευρώ. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις, οι νέες
άδειες θα χορηγούνται εντός δέκα ηµερών και το όχηµα θα πρέπει να τεθεί σε κυκλοφορία
µέσα σε 30 ηµέρες.
Για την κυκλοφορία δε των τουριστικών λεωφορείων και λεωφορείων ∆.Χ., η ελληνική
νοµοθεσία προβλέπει τα ακόλουθα:2
Σύµφωνα µε το άρθρο 9 του Ν. 393/76, για κάθε διοργανωµένη εκδροµή πρέπει να
καταρτίζεται αναλυτικό πρόγραµµα στο οποίο αναγράφονται λεπτοµερώς µεταξύ των
άλλων και τα διανυόµενα κάθε ηµέρα χιλιόµετρα.
Σύµφωνα µε την υπ` αριθ. 515489/76 κοινή απόφαση τα τουριστικά λεωφορεία θα πρέπει
να είναι εφοδιασµένα µε κατάσταση επιβατών.
Τα λεωφορεία που πραγµατοποιούν τις εκδροµές πρέπει να φέρουν τον προβλεπόµενο
εξοπλισµό και να δίδεται µεγάλη προσοχή στην καθαριότητα και εµφάνισή τους, να
υπάρχουν δε απαραίτητα σε κάθε λεωφορείο τα προβλεπόµενα από το άρθρο 13 Ν.
711/77 δελτίο απογραφής και δελτίο τεχνικού ελέγχου από το οικείο ΚΤΕΟ (άρθρο 86
Κ.Ο.Κ., Π.∆. 1387/81, Ν. 1350/83).
Σύµφωνα µε το άρθρο 10 Ν. 711/77 και Π.∆. 237/86 όπως τροποποιήθηκε και
συµπληρώθηκε µεταγενέστερα, κάθε ∆.Χ. τουριστικό λεωφορείο πρέπει να είναι
ασφαλισµένο τόσο για το όχηµα, όσο και για τους επιβάτες αυτού.
Για τη µεταφορά υπεραρίθµων επιβατών, εφαρµογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 33 του
Κ.Ο.Κ.. Ευνόητο τυγχάνει ότι για τους παραβάτες οδηγούς και ιδιοκτήτες των ειδικών
τουριστικών λεωφορείων, εφαρµογή έχουν και οι διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 1 και 5 του
Ν. 711/77.
Σε κάθε λεωφορείο πρέπει να υπάρχουν, σύµφωνα µε την υπ` αριθ. 51266/2955/75
Απόφαση Υπουργού Απασχολήσεως όπως τροποποιήθηκε και συµπληρώθηκε
µεταγενέστερα, τα βιβλία δροµολογίων και εργασίας.
Τα λεωφορεία πρέπει να είναι εφοδιασµένα µε την προβλεπόµενη από το άρθρο 88 του
Κ.Ο.Κ. άδεια κυκλοφορίας και για την οδήγησή τους απαιτείται άδεια ικανότητας οδηγού
∆΄ κατηγορίας σύµφωνα µε το άρθρο 94 του Κ.Ο.Κ..
Τέλος, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 2466/96 τα τουριστικά λεωφορεία
∆ηµ. Χρήσης αποσύρονται της κυκλοφορίας µετά τη συµπλήρωση είκοσι τριών (23) ετών
από την ηµεροµηνία της πρώτης κυκλοφορίας τους στην ηµεδαπή ή αλλοδαπή.
Σε περίπτωση, που κατά τον έλεγχο, διαπιστωθεί κυκλοφορία λεωφορείου µετά τη
συµπλήρωση του ανωτέρω ορίου ηλικίας (ηµέρα-µήνας-έτος), τότε εκτός από την
2
Σύµφωνα µε σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνοµίας, αναρτηµένη στην ιστοσελίδα της.
12
καταµήνυση του υπαιτίου για παράβαση της παρ. 5 του άρθρου 15 του Ν. 711/77
(προστέθηκε µε το άρθρο 23 του Ν. 1437/84), θα ενηµερώνεται και ο Ε.Ο.Τ., αφενός µεν
για την επιβολή των προβλεπόµενων από του άρθρου 13 του Ν. 2466/96 ∆ιοικητικών
Κυρώσεων και αφετέρου για την έκδοση υπό το Γενικού Γραµµατέα του, απόφασης για
την οριστική ανάκληση της άδειας κυκλοφορίας του τουριστικού λεωφορείου.
Εάν όµως, κατά τον ανωτέρω έλεγχο, διαπιστωθεί ότι το συγκεκριµένο λεωφορείο δεν
είναι εφοδιασµένο µε πιστοποιητικό τεχνικού ελέγχου του ΚΤΕΟ, τότε αυτό θα
ακινητοποιείται σύµφωνα µε την παραγ. ιδ΄ του άρθρου 1 της υπ` αριθ. 30870/83 κοινής
απόφασης των Υπουργών Συγκοινωνιών και ∆ηµόσιας Τάξης και θα διατάσσεται
παράλληλα και έκτακτος τεχνικός έλεγχος τούτου, σύµφωνα µε την παρ. 2 του άρθρου 2
της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης.
Σύµφωνα λοιπόν µε τα παραπάνω, ο οδηγός ενός τουριστικού λεωφορείου πρέπει να
είναι εφοδιασµένος µε άδεια οδικού µεταφορέα εµπορευµάτων και επιβατών και άδεια
οδήγησης κατηγορίας ∆.
Αν ωστόσο για την κυκλοφορία του λεωφορείου δεν απαιτείται άδεια Τουριστικού
Λεωφορείου ∆.Χ., τότε η απαιτούµενη άδεια οδήγησης για τον οδηγό εξαρτάται από τον
αριθµό θέσεων του οχήµατος. Συγκεκριµένα, για άδεια αυτοκινήτου 8 θέσεων επιβατών
συν µία του οδηγού (όπως είναι το όχηµα που έχει προµηθευτεί ήδη ο Φορέας
∆ιαχείρισης του ΕΠΑΜΑΘ), αρκεί άδεια οδήγησης κατηγορίας Β, η συµβατική δηλαδή
άδεια οδήγησης αυτοκινήτων. Τα αυτοκίνητα της κατηγορίας αυτής επιτρέπεται να
συνδυάζονται µε ρυµουλκούµενο, του οποίου η µέγιστη επιτρεπόµενη µάζα δεν
υπερβαίνει τα 750 kg, υπό τον όρο ότι η µέγιστη επιτρεπόµενη µάζα του συνδυασµού
αυτού δεν υπερβαίνει τα 4.250 kg.
Για οδήγηση οχηµάτων 16 θέσεων επιβατών συν µία θέση οδηγού και µέχρι 8 µέτρα
µήκος, απαιτείται άδεια κατηγορίας ∆1, ενώ για µεγαλύτερα οχήµατα απαιτείται η άδεια
κατηγορίας ∆.
Συµπερασµατικά και µε βάση τα παραπάνω, προτείνεται η διενέργεια ερωτήµατος εκ
µέρους του Φορέα ∆ιαχείρισης προς την οικεία Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισµού για τη
διευκρίνιση της απαιτούµενης άδειας για την κυκλοφορία του οχήµατος µεταφοράς
επισκεπτών και συγκεκριµένα για το αν απαιτείται η έκδοση άδειας Τουριστικού
Λεωφορείου ∆.Χ. και µε ποια διαδικασία. Αν δεν απαιτείται, τότε για την κυκλοφορία του
9θέσιου λεωφορείου απαιτείται η τήρηση όλων των διατάξεων για τον προβλεπόµενο
εξοπλισµό ασφαλείας, το δελτίο τεχνικού ελέγχου κοκ, η πλήρης ασφάλιση του οχήµατος
και των επιβατών, η κατάρτιση αναλυτικού προγράµµατος κάθε εκδροµής και η τήρηση
κατάστασης επισκεπτών, καθώς και η κατοχή εκ µέρους του οδηγού κανονικής άδειας
οδήγησης κατηγορίας Β. Για την κυκλοφορία µεγαλύτερου οχήµατος απαιτείται
επιπρόσθετα η κατοχή άδειας οδήγησης κατηγορία ∆1 ή ∆ αντίστοιχα.
3.1.3. Απαιτούµενες άδειες για την κυκλοφορία πλωτών µέσων
Αντίστοιχα προβλήµατα ασάφειας υφίστανται και σε σχέση µε τις απαιτούµενες άδειες για
τη µεταφορά επισκεπτών µε πλωτά µέσα, όπως προτείνεται από την παρούσα µελέτη.
Αρµόδια αρχή για την έκδοση άδειας επαγγελµατικού πλοίου αναψυχής είναι το Τµήµα ∆’
Θαλάσσιου Τουρισµού της ∆ιεύθυνσης Θαλάσσιων Συγκοινωνιών του Υπουργείου
Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η οποία έχει την έδρα της στον Πειραία.
Σηµειώνεται εδώ ότι από το 2011 έχει κατατεθεί σχέδιο νόµου για την ανάπτυξη του
θαλάσσιου και του αλιευτικού τουρισµού, το οποίο δεν ψηφίστηκε ποτέ. Βασικές του
διατάξεις ωστόσο ενσωµατώθηκαν στο Νόµο 4070/2012, ο οποίος και ρυθµίζει για πρώτη
φορά τα θέµατα του αλιευτικού τουρισµού.
13
Σε σχέση τώρα µε τις διαδροµές εντός της λίµνης Βιστωνίδας, σύµφωνα µε το Νόµο
3852/2010 άρθρο 186, κεφ. Ε (Τοµέας Μεταφορών και Επικοινωνιών), παρ.22, η
αρµοδιότητα για τη «χορήγηση άδειας σε πλωτά µέσα που κινούνται σε φυσικές και
τεχνητές λίµνες, καθώς και σε πλωτούς ποταµούς για την άσκηση τουριστικών και
συγκοινωνιακών πλόων» περιέρχεται στις νέες Περιφέρειες και συγκεκριµένα στις
∆ιευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών (παλιότερα η αρµοδιότητα
αυτή άνηκε στις ∆ιευθύνσεις Εµπορίου των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων). Συνεπώς, για
την έκδοση άδειας ώστε να διεξάγονται οι προτεινόµενες τουριστικές διαδροµές εντός της
λίµνης Βιστωνίδας από το Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλο φορέα της περιοχής απαιτείται η
κατάθεση σχετικής αίτησης προς τη ∆ιεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνίων της
Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η οποία θα αποφασίσει µε βάση σχετική
απόφαση του Περιφερειακού Συµβουλίου. Ήδη παρόµοια διαδικασία έχει λάβει χώρα σε
άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις (πχ για τη λίµνη Παµβώτιδα στην Περιφέρεια Ηπείρου, για
τη λίµνη Κερκίνη στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κα).
3.2. Ο ρόλος του Φορέας ∆ιαχείρισης στις δραστηριότητες αναψυχής
Ο Φορέας ∆ιαχείρισης του ΕΠΑΜΑΘ ήδη συµµετέχει ενεργά στην ενηµέρωση, διαχείριση
και προστασία των επισκεπτών της περιοχής, στην προβολή του ΕΠΑΜΑΘ ως τουριστικό
προορισµό και γενικότερα στην ανάπτυξη των οικοτουριστικών δραστηριοτήτων (για το
ρόλο του Φορέα ∆ιαχείρισης στον τουρισµό βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 1, παρ. 4).
Για τους σκοπούς αυτούς άλλωστε απασχολεί ήδη 6 επόπτες/ξεναγούς (το 2012),
λειτουργεί τα δύο Κέντρα Πληροφόρησης για τους επισκέπτες της περιοχής (Κέντρο
Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας και ∆έλτα Νέστου), τυπώνει ενηµερωτικά έντυπα και
χάρτες, αναπτύσσει τις σχετικές υποδοµές, ενώ προµηθεύτηκε πρόσφατα και σχετικό
εξοπλισµό, όπως ένα 9θέσιο όχηµα µεταφοράς 4x4, 15 ποδήλατα τύπου mountain-bike
µαζί µε τον απαιτούµενο εξοπλισµό (κράνη), κυάλια και τηλεσκόπια (αναλυτικά βλ. πάλι
Παραδοτέο 1, παρ. 4).
Ο Φορέας ∆ιαχείρισης του ΕΠΑΜΑΘ ωστόσο µπορεί να συµβάλλει ακόµα περισσότερο
στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αναψυχής και του οικοτουρισµού· αυτός άλλωστε
είναι και ο συνολικός σκοπός της παρούσας µελέτης. Η συµβολή αυτή περνά µέσα από
διαδικασίες όπως:
-
Την προβολή και προώθηση της περιοχής ως τουριστικό προορισµό (σε σχέση µε
τις προτάσεις προβολής βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 10).
-
Την κατάλληλη ενηµέρωση – πληροφόρηση των επισκεπτών για την περιοχή, το
φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, τα σηµεία ενδιαφέροντος, τις προτεινόµενες
διαδροµές και δραστηριότητες, τη δέουσα συµπεριφορά τους εντός των
προστατευόµενων περιοχών κοκ. Οι πληροφορίες αυτές συγκεντρώνονται µεταξύ
άλλων και µέσω των παραδοτέων της συγκεκριµένης µελέτης και θα καταστούν
διαθέσιµες στους επισκέπτες µέσα από έντυπα, χάρτες, ηλεκτρονικές εφαρµογές,
το νέο εποπτικό υλικό των Κέντρων Πληροφόρησης και άλλους τρόπους.
-
Την ανακατεύθυνση των επισκεπτών από το µαζικό θαλάσσιο τουρισµό σε
εναλλακτικές µορφές τουρισµού και δραστηριότητες και γενικότερα την ορθή
διαχείριση των επισκεπτών (βλ. Παραδοτέο 5).
-
Τον καθορισµό και την τήρηση των κατάλληλων προδιαγραφών ώστε η τουριστική
δραστηριότητα να µην πλήττει το προστατευτέο αντικείµενο (βλ. Παραδοτέο 11).
-
Τη δηµιουργία των αναγκαίων υποδοµών για την ανάπτυξη του οικοτουρισµού και
των άλλων µορφών ήπιων τουρισµού.
14
Τα παραπάνω θέµατα αναπτύσσονται ωστόσο διεξοδικά στα αντίστοιχα Παραδοτέο.
Στο συγκεκριµένο σηµείο, επικεντρώνουµε στη συνέχεια σε προτάσεις για τον πιθανό
ρόλο του Φορέα ∆ιαχείρισης στην ανάπτυξη των παραπάνω αναφερόµενων
δραστηριοτήτων αναψυχής και οικοτουρισµού.
3.2.1. Οικοτουριστικές περιηγήσεις – ξεναγήσεις
Οι περιηγήσεις αυτές µπορούν να γίνουν µε τη συνοδεία, καθοδήγηση και ξενάγηση
στελεχών του Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλων, κατάλληλα καταρτισµένων και αδειοδοτηµένων
φορέων της περιοχής, όπως ∆ηµοτικές Επιχειρήσεις ή ιδιωτικά Γραφεία Τουρισµού. Με
αυτό τον τρόπο, ο Φορέας ∆ιαχείρισης κι οι άλλοι φορείς της περιοχής µπορούν να
προσφέρουν ένα ολοκληρωµένο τουριστικό προϊόν, ενώ µπορούν να εξασφαλίσουν και
µία επιπλέον πηγή εσόδων. Σύµφωνα άλλωστε µε την έρευνα που έχει διεξαχθεί (βλ.
Παραδοτέο 1), οι επισκέπτες δηλώνουν πρόθυµοι να καταβάλλουν αντίτιµο για να τους
παρέχονται ολοκληρωµένες ξεναγήσεις στην περιοχή.
Για τους σκοπούς αυτούς άλλωστε απασχολεί ήδη 6 επόπτες/ξεναγούς (το 2012), ενώ
προµηθεύτηκε πρόσφατα και σχετικό εξοπλισµό, όπως ένα 9θέσιο όχηµα µεταφοράς 4x4.
3.2.2. Πεζοπορία
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ολοκληρωµένη ανάπτυξη της πεζοπορίας στην περιοχή
του ΕΠΑΜΑΘ προϋποθέτει µία σειρά υποδοµών και δράσεων, όπως ο καθαρισµός και η
σήµανση των υφιστάµενων µονοπατιών, η κατασκευή υποδοµών ανάπαυσης, η
τοποθέτηση πινακίδων ερµηνείας περιβάλλοντος, η ενηµέρωση των επισκεπτών µέσω
χαρτών και εντύπων για τις δυνατότητες πεζοπορίας. Ο ρόλος του Φορέα ∆ιαχείρισης σε
αυτή την κατεύθυνση είναι καθοριστικές και οι προτεινόµενες δράσεις και υποδοµές
αναπτύσσονται διεξοδικά στα αντίστοιχα παραδοτέα.
Με βάση τις προτάσεις αυτές, αλλά ακόµα και µε την υφιστάµενη κατάσταση, οι
προτεινόµενες πεζοπορικές περιηγήσεις µπορούν να γίνουν µε τη συνοδεία, καθοδήγηση
και ξενάγηση στελεχών του Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλων, κατάλληλα καταρτισµένων και
αδειοδοτηµένων φορέων της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο, ο Φορέας ∆ιαχείρισης κι οι
άλλοι φορείς της περιοχής µπορούν να προσφέρουν ένα ολοκληρωµένο τουριστικό
προϊόν, ενώ µπορούν να εξασφαλίσουν και µία επιπλέον πηγή εσόδων.
Σε αυτή την περίπτωση, ο Φορέας που αναλαµβάνει την υλοποίηση της πεζοπορικής
περιήγησης – ξενάγησης, µπορεί να αναλαµβάνει την επιστροφή των περιηγητών από το
τέλος της διαδροµής, αποφεύγοντας έτσι την επιστροφή µε τα πόδια από την ίδια
διαδροµή, η οποία καθιστά κάθε διαδροµή λιγότερη ελκυστική.
3.2.3. Ποδηλασία
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ προσφέρεται ιδιαίτερα για τη
διενέργεια ποδηλατικών περιηγήσεων, χωρίς αυτή η δυνατότητα να έχει αξιοποιηθεί µέχρι
τώρα σε επαρκή βαθµό. Η ανάπτυξη αυτής της δραστηριότητας προϋποθέτει ωστόσο µία
σειρά υποδοµών και δράσεων, όπως η διαµόρφωση λωρίδων ποδηλατικής διαδροής στις
επαρχιακές οδούς ή, εκεί που το πλάτος του οδοστρώµατος δεν το επιτρέπει, ειδική
σήµανση προς τους οδηγούς, η διαµόρφωση παραθαλάσσιων ποδηλατικών διαδροµών
και η κατασκευή µικρών ξύλινων πεζογεφυρών πάνω στα εσοδευτικά στόµια των
καναλιών που τροφοδοτούν τις λιµνοθάλασσες της περιοχής ώστε να καθίσταται εφικτή η
συνεχόµενη παραλιακή διαδροµή, η κατασκευή υποδοµών ανάπαυσης, η τοποθέτηση
πινακίδων ερµηνείας περιβάλλοντος, η ενηµέρωση των επισκεπτών µέσω χαρτών και
15
εντύπων για τις δυνατότητες ποδηλασίας (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 3). Ο ρόλος του
Φορέα ∆ιαχείρισης σε αυτή την κατεύθυνση είναι καθοριστικές και οι προτεινόµενες
δράσεις και υποδοµές αναπτύσσονται διεξοδικά στα αντίστοιχα παραδοτέα.
Προτείνεται επίσης η διοργάνωση εκ µέρους των Φορέων της περιοχής αθλητικών
γεγονότων, που θα προβάλλουν την ποδηλασία, τις ποδηλατικές διαδροµές της περιοχής
και γενικότερα το ΕΠΑΜΑΘ ως τουριστικό προορισµό.
Ο Φορέας ∆ιαχείρισης, ή άλλος δηµόσιος ή ιδιωτικός φορέας της περιοχής, θα µπορούσε
να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ποδηλασίας ως οικοτουριστική δραστηριότητα,
προσφέροντας µία σειρά διευκολύνσεων όπως:
-
συνοδεία των ποδηλατιστών από στέλεχος – ξεναγό του φορέα,
-
παροχή/ενοικίαση ποδηλάτων σε κατάλληλα σηµεία εντός του ΕΠΑΜΑΘ (πχ στα
δύο Κέντρα Πληροφόρησης), καθώς πολλοί από τους επισκέπτες που θα
επιθυµούσαν να ασκηθούν στην ποδηλασία δεν διαθέτουν συνήθως ποδήλατο,
-
δυνατότητα µεταφορά των ποδηλάτων και των ποδηλατιστών σε σηµεία έναρξης
ποδηλατικών διαδροµών ή/και παραλαβή τους από το τέλος της διαδροµής και
επιστροφής τους στην αφετηρία, µε τη βοήθεια κατάλληλου οχήµατος (µικρό
λεωφορείο για τους ποδηλατιστές, trailer µεταφοράς για τα ποδήλατα).
Οι υπηρεσίες αυτές θα µπορούσαν να τιµολογηθούν αντίστοιχα από το Φορέα,
εξασφαλίζοντας µία επιπλέον πηγή εσόδων. Υπενθυµίζεται ότι ο Φορέας ∆ιαχείρισης έχει
ήδη προµηθευτεί 15 ποδήλατα τύπου mountain-bike µαζί µε τον απαιτούµενο εξοπλισµό
(κράνη), τα οποία έχουν µοιραστεί στα δύο Κέντρα Πληροφόρησης.
3.2.4. Πλωτές περιηγήσεις
Παρά το θαλάσσιο και υδάτινο χαρακτήρα της περιοχής, η δυνατότητα πλωτών
περιηγήσεων – ξεναγήσεων δεν έχει αναπτυχθεί ακόµα. Ο Φορέας ∆ιαχείρισης, ή άλλος
δηµόσιος ή ιδιωτικός φορές της περιοχής, θα µπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη των
διαδροµών µε µικρά σκάφη αναψυχής ως οικοτουριστική δραστηριότητα. Οι υπηρεσίες
αυτές θα µπορούσαν να τιµολογηθούν αντίστοιχα από το Φορέα, εξασφαλίζοντας µία
επιπλέον πηγή εσόδων.
Καθώς ωστόσο η αγορά και συντήρηση ενός πλοίου εκ µέρους του Φορέα είναι δύσκολη
και δεν περιλαµβάνεται στους άµεσους τουλάχιστον σχεδιασµούς του, ως προσφορότερη
λύση διαφαίνεται η συνεργασία του Φορέα µε ιδιοκτήτου κατάλληλου πλοίου, ο οποίος θα
διαθέτει και την ανάλογη άδεια. Σε αυτή την κατεύθυνση διευκολύνουν επίσης οι διατάξεις
του νέου νόµου για τον αλιευτικό τουρισµό (Ν. 4070/2012, άρθρο 175) καθώς δίνει τη
δυνατότητα σε επαγγελµατίες αλιείς ή αλιευτικούς συνεταιρισµούς να ιδρύουν
Επιχειρήσεις Αλιευτικού Τουρισµού και επίσης (άρθρο 177, παρ. 3), ενώ επιτρέπει
αλιευτικά σκάφη εφοδιασµένα µε επαγγελµατική άδεια αλιείας και Ειδική Άδεια Αλιευτικού
Τουρισµού να χρησιµοποιούνται για την επιχειρηµατική άσκηση αλιευτικού τουρισµού και
να επιβιβάζονται σε αυτά επισκέπτες – τουρίστες για της συµµετοχή τους µόνο σε
δραστηριότητες αλιευτικού τουρισµού. Οι σχετικές άδειες εκδίδονται από την οικεία
λιµενική αρχή όπου υπάγεται το κάθε σκάφος. ∆εδοµένου ότι στην περιοχή του Εθνικού
Πάρκου εδράζονται µία σειρά Αλιευτικών Συνεταιρισµών, µε σηµαντικότερο αυτό της
λίµνης Βιστωνίδας, ο Φορέας µπορεί να συµπράξει µε κάποιον Αλιευτικό Συνεταιρισµό ή
επαγγελµατία της περιοχής ώστε οι προτεινόµενες πλωτές διαδροµές να διεξάγονται µε
µέσο του Συνεταιρισµού ή του επαγγελµατία, µε τη συµµετοχή επόπτη – ξεναγού του
Φορέα.
16
3.2.5. Παρατήρηση άγριας ζωής
Ο Φορέας ∆ιαχείρισης θα µπορούσε να παρέχει εξοπλισµό (κιάλια, τηλεσκόπιο), ιδιαίτερα
στους επισκέπτες που συµµετέχουν στα ολοκληρωµένα προγράµµατα περιήγησης –
ξενάγησης που αναγράφονται παρακάτω.
Προτείνεται ακόµα η αξιοποίηση των υφιστάµενων ή/και η ανανέωση των οδηγών
αναγνώρισης των ειδών που απαντώνται στην περιοχή.
3.2.6. Θαλάσσια λουτρά
Λιγότερο σηµαντικός είναι ο ρόλος του Φορέα ∆ιαχείριση για την ανάπτυξη της
συγκεκριµένης δραστηριότητας αναψυχής, αφού ήδη ο θαλάσσιος τουρισµός αποτελεί τη
µαζικότερη µορφή τουρισµού της περιοχής και η προσπάθεια επικεντρώνεται αντίστροφα
στην ανακατεύθυνση µέρους των επισκεπτών αυτών σε άλλες εναλλακτικές
δραστηριότητες.
Σε κάθε περίπτωση, ο Φορέας ∆ιαχείρισης, ή άλλος δηµόσιος ή ιδιωτικός φορείς της
περιοχής, θα µπορούσε να συµβάλλει στην αποµείωση των επιπτώσεων του µαζικού
θαλάσσιου τουρισµού, µέσα από δράσεις ενηµέρωσης των επισκεπτών, εθελοντικών
καθαρισµών, εκστρατείες για τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας, νερού και φυσικών
σε συνεργασία µε τις τουριστικές επιχειρήσεις της περιοχής, παρακολούθησης των
επιπτώσεων µε ποσοτικούς δείκτες, ελέγχους για την τήρηση των νόµιµων ρυθµίσεων κοκ
(βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 11 για τις προδιαγραφές).
3.2.7. Αθλητικός τουρισµός, ιππασία
Και αυτές οι δραστηριότητες είναι αρκετά έξω από τις αρµοδιότητες του Φορέα
∆ιαχείρισης. Παρόλα αυτά, ο Φορέας θα µπορούσε να συνεργαστεί µε επιχειρήσεις της
περιοχής ώστε να αναπτυχθούν οι αντίστοιχες αθλητικές δραστηριότητες. Οι τελευταίες θα
µπορούσαν να αποτελούν σε αυτή την περίπτωση µέρος των ολοκληρωµένων
περιηγήσεων που προτείνονται να διεξάγονται υπό την εποπτεία του Φορέα (για
παράδειγµα, µέρος µίας περιήγησης να λαµβάνει χώρα µε άλογα τα οποία θα ενοικιάζει
κάποια σχετική επιχείρηση της περιοχής).
3.2.8. Αγροτουρισµός, αλιευτικός τουρισµός, οινοτουρισµός
Ο Φορέας ∆ιαχείρισης µπορεί να βοηθήσει σηµαντικά στην ανάπτυξη του αγροτουρισµού,
σε συνεργασία πάντα µε τους παραγωγούς και τις µονάδες τους.
Το πρώτο ζητούµενο είναι εδώ η ανάπτυξη ενός δικτύου αγροτικών, κτηνοτροφικών,
ιχθυοπαραγωγικών, οινοποιητικών και άλλων (πχ αλυκές) παραγωγικών µονάδων της
περιοχής που θα καταστούν επισκέψιµες, κάτω από συγκεκριµένες προϋποθέσεις, από
τους επισκέπτες. Η ανάπτυξη αυτού του δικτύου µπορεί να γίνει µέσα από ενηµερωτικές
δράσεις του Φορέα, οι οποίες µπορούν να συνδυάζονται µε την προγραµµατιζόµενη
ανάπτυξη του Τοπικού Σύµφωνου Ποιότητας. Στη συνέχεια, οι παραγωγικές µονάδες
αυτές θα ενταχθούν στο σύνολο των σηµείων ενδιαφέροντος της περιοχής (όπως γίνεται
ενδεικτικά ήδη στο σχετικό Παραδοτέο 2 µε κάποιες αλιευτικές εγκαταστάσεις, επισκέψιµα
οινοποιεία, αλυκές και αγροτικά τοπία), αλλά και στο δίκτυο των προτεινόµενων
διαδροµών (κάτι επίσης που ήδη γίνεται σε ένα βαθµό στο αντίστοιχο Παραδοτέο 4). Η
επίσκεψη στις µονάδες αυτές µπορεί να αποτελέσει έτσι βασική δραστηριότητα κατά τη
διάρκεια των ολοκληρωµένων περιηγήσεων – ξεναγήσεων που θα λαµβάνουν χώρα από
το Φορέα.
17
Ο Φορέας θα µπορούσε ακόµα, µέσα από κατάλληλες ενηµερωτικές δράσεις, να αυξήσει
το ενδιαφέρον των επισκεπτών για τις καλλιέργειες και τις άλλες παραγωγικές
δραστηριότητες της περιοχής, να τον βοηθήσει να εντοπίζει και να ξεχωρίζει τα
διαφορετικά είδη κοκ. Σε αυτή την κατεύθυνση θα µπορούσε:
-
να επιµεληθεί και εκδόσει οδηγούς αναγνώρισης για τα αγροτικά είδη,
-
να περιλάβει τα είδη αυτά και γενικότερα την πρωτογενή παραγωγική
δραστηριότητα στο έντυπο, ηλεκτρονικό, οπτικό και εκθεσιακό ενηµερωτικό υλικό
που προετοιµάζει για την προβολή της περιοχής,
-
να οργανώσει σε συνεργασία µε τους παραγωγούς και τις ενώσεις εκδηλώσεις
αφιερωµένες στις τοπικές ποικιλίες και στις τοπικές παραδοσιακές παραγωγικές
δραστηριότητες,
-
να συµβάλλει στην ανάπτυξη δικτύων ανταλλαγής σπόρων τοπικών ποικιλίων.
3.2.9. Ιαµατικός τουρισµός
Και εδώ ο ρόλος του Φορέα ∆ιαχείρισης είναι περιορισµένος, αφού βασική προϋπόθεση
για την ανάπτυξη της συγκεκριµένης δραστηριότητας αναψυχής είναι η λειτουργία των
Λουτρών στην περιοχή της Ν. Κεσσάνης.
3.3. Ρόλος άλλων Φορέων
Πέρα από το Φορέα ∆ιαχείρισης, µία σειρά άλλων δηµόσιων και ιδιωτικών φορέων της
περιοχής µπορούν να συµβάλλουν σηµαντικά στην ανάπτυξη των παραπάνω
δραστηριοτήτων. Άναφέρουµε συνοπτικά και ενδεικτικά:
-
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι επιχειρήσεις και παραγωγοί της περιοχής που
δραστηροποιούνται στο χώρο της πρωτογενούς παραγωγής (γεωργία,
κτηνοτροφία, ιχθυοπαραγωγή και αλιεία, αλυκές κοκ) µπορούν να συµβάλλουν
στην ανάπτυξη του αγροτουρισµού, του αλιευτικού τουρισµού και του
οινοτουρισµού. Οι σχετικές πρωτοβουλίες µπορούν να επιταχυνθούν από τις
αντίστοιχες ενώσεις τους, όπως είναι οι Γεωργικοί Συνεταιρισµοί.
-
Γενικότερα, οι επιχειρήσεις της περιοχής και ιδιαίτερα αυτές που ασχολούνται µε
τη σίτιση, τη φιλοξενία και γενικότερα µε τον τουρισµό (βλ. αναλυτικά παραδοτέο
6) µπορούν να συµβάλλουν στην ανάπτυξη όλων των παραπάνω δραστηριοτήτων
αναψυχής µέσα από την ενηµέρωση των πελατών τους, τη µεταξύ τους δικτύωση,
την υιοθέτηση του Τοπικού Συµφώνου Ποιότητας, την ορθή προβολή της περιοχής
κα. Οι σχετικές πρωτοβουλίες µπορούν να επιταχυνθούν από τις αντίστοιχες
ενώσεις τους, όπως είναι ο ΣΕΤΕ και τα Επιµελητήρια της περιοχής.
-
Οι τοπικές αρµόδιες Εφορίες Αρχαιοτήτων είναι υπεύθυνες για την προστασία και
την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων της περιοχής, οι οποίοι αποτελούν
βασικά σηµεία ενδιαφέροντος για τους επισκέπτες. Για παράδειγµα, η
Αναστασιούπολη, ένα σηµείο µοναδικού ιστορικού και φυσικού ενδιαφέροντος
υπάγεται στην 15η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία και είναι αρµόδια
για την προστασία και την ανάδειξη της περιοχής. Ήδη προγράµµατίζεται έργο για
την αντικατάσταση της περίφραξης. Το σηµαντικότερο είναι ωστόσο η εξασφάλιση
της καθηµερινής λειτουργίας του χώρου και της δυνατότητας επίσκεψης, η οποία
ακόµα δεν ισχύει σήµερα, λόγω έλλειψης προσωπικού.
18
-
Η ∆ασική Υπηρεσία παραµένει αρµόδια για την ορθή διαχείριση και προστασία
των δασικών εκτάσεων. Οι αρµοδιότητές της έτσι διαπλέκονται µε αυτές των
Φορέων ∆ιαχείρισης των Προστατευόµενων Περιοχών. Αν και το ΕΠΑΜΑΘ σε
σχέση µε άλλες Προστατευόµενες Περιοχές έχει περισσότερο υγροτοπικό και
αγροτικό χαρακτήρα και λιγότερο δασικό, περιέχει σηµαντικές δασικές εκτάσεις,
κυρίως στο ∆έλτα του ποταµού Νέστου, οι οποίες υπάγονται στις αρµοδιότητες
των τοπικών ∆ασαρχείων. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του παραποτάµιου δάσους
του Νέστου απαιτείται λοιπόν η σύµπραξη µε τη ∆ασική Υπηρεσία και το
∆ασαρχείο. Ένας βασικός στόχος είναι η επαναλειτουργία του Κέντρου Υποδοχής
Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους Νέστου (Ν. Καρυά) και του Περιβαλλοντικού
Πάρκου Νέστου (Ερασµίου) που έχουν κατασκευαστεί από το ∆ασαρχείο και
παραµένουν σήµερα σε αχρηστεία. Οι χώροι αυτοί και οι εγκαταστάσεις τους θα
µπορούσαν να συµβάλλουν σηµαντικά στην ανάπτυξη των ήπιων,
οικοτουριστικών δραστηριοτήτων αναψυχής, όπως η πεζοπορία, η παρατήρηση
της άγριας ζωής κοκ. Σηµειώνεται ακόµα ότι η ∆ιεύθυνση ∆ασών Καβάλας έχει
προκηρύξει ως αναδασωτέα την έκταση των δασοκτηµάτων στο ∆έλτα του
Νέστου, οπότε και οι όποιες παρεµβάσεις εκεί απαιτούν ειδική διαδικασία
αδειοδότησης.
-
Καθοριστικός για όλες τις προγραµµατιζόµενες ενέργειες είναι ο ρόλος της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των δήµων της περιοχής. Μόνο σε συνεργασία µε την
Τοπική Αυτοδιοίκηση µπορούν να γίνουν για παράδειγµα οι προτεινόµενες
παρεµβάσεις στο οδικό δίκτυο της περιοχής (διαµόρφωση ποδηλατόδροµων,
καθαρισµός δρόµων κα, βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 3), ώστε να διευκολυνθούν έτσι
οι αντίστοιχες δραστηριότητες αναψυχής.
-
Τέλος, η ανάπτυξη του τουρισµού και των δραστηριοτήτων αναψυχής σε µία
περιοχή όπως το ΕΠΑΜΑΘ εντάσσεται αναγκαία στο συνολικό σχεδιασµό για την
τουριστική προβολή της χώρας, εµπλέκοντας έτσι στις σχετικές διαδικασίες
ευρύτερες εθνικές δοµές, όπως ο Εθνικός Οργανισµός Τουρισµού (βλ. αναλυτικά
Παραδοτέο 10).
Με βάση το πλήθος των εµπλεκοµένων φορέων, θα ήταν χρήσιµη η σύναψη µίας
ευρύτερης Προγραµµατικής Συµφωνίας για την ανάπτυξη του τουρισµού και των
δραστηριοτήτων αναψυχής στην περιοχή από όλους τους φορείς, όπως είναι οι
παραπάνω και τα συναρµόδια Υπουργεία (Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Υπ.Τουριστικής
Ανάπτυξης, ΥΠΕΚΑ).
19
4. Ολοκληρωµένα προγράµµατα περιηγήσεων – ξεναγήσεων
4.1. Γενικά
Οι 13 προτεινόµενες περιηγήσεις σχεδιάστηκαν µε βάση:
-
την υφιστάµενη κατάσταση και τις κατηγορίες του τουρισµού στο ΕΠΑΜΑΘ, όπως
περιγράφονται στο παραδοτέο 1,
-
τα 126 επιλεγµένα σηµεία ενδιαφέροντος του ΕΠΑΜΑΘ, τα οποία περιγράφονται
αναλυτικά στο παραδοτέο 2,
-
τις υφιστάµενες και προτεινόµενες οικοτουριστικές υποδοµές εντός του ΕΠΑΜΑΘ
(παραδοτέο 3),
-
τις 61 προτεινόµενες εναλλακτικές διαδροµές (παραδοτέο 4),
-
τις υφιστάµενες τουριστικές επιχειρήσεις εντός του ΕΠΑΜΑΘ (παραδοτέο 6),
-
την ανάγκη να καλύπτουν όλο το γεωγραφικό εύρος του ΕΠΑΜΑΘ.
Ως αφετηρία αυτών των περιηγήσεων, όπου αυτό ήταν γεωγραφικά εφικτό, επιλέχθηκαν
τα δύο Κέντρα Πληροφόρησης που λειτουργεί ο Φορέας ∆ιαχείρισης στην Κεραµωτή και
το Πόρτο Λάγος. Για κάποιες διαδροµές επιλέχθηκαν ως αφετηρία οι Τοξότες, τόσο για
πρακτικούς γεωγραφικούς λόγους, όσο και γιατί αποτελούν σηµαντικό κόµβο για τους
επισκέπτες του ΕΠΑΜΑΘ. Όλες οι παρακάτω περιηγήσεις σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να
µπορούν να πραγµατοποιηθούν εντός µίας ηµέρας.
Συµµετοχή του Φορέα ∆ιαχείρισης
Σύµφωνα µε όσα περιγράφτηκαν παραπάνω για το ρόλο του Φορέα, οι προτεινόµενες
περιηγήσεις – ξεναγήσεις µπορούν να γίνουν µε τη συνοδεία, καθοδήγηση και ξενάγηση
στελεχών του Φορέα ∆ιαχείρισης. Με αυτό τον τρόπο, ο Φορέας ∆ιαχείρισης κι οι άλλοι
φορείς της περιοχής µπορούν να προσφέρουν ένα ολοκληρωµένο τουριστικό προϊόν, ενώ
µπορούν να εξασφαλίσουν και µία επιπλέον πηγή εσόδων. Σύµφωνα άλλωστε µε την
έρευνα που έχει διεξαχθεί (βλ. Παραδοτέο 1, πιν. 13), οι επισκέπτες δηλώνουν πρόθυµοι
να καταβάλλουν αντίτιµο για να τους παρέχονται ολοκληρωµένες ξεναγήσεις στην
περιοχή.
Συγκεκριµένα, ανάλογα µε το είδος της διαδροµής (οδική, ποδηλατική ή πεζοπορική), ο
Φορέας ∆ιαχείρισης µπορεί:
-
να προσφέρει τα αναγκαία µέσα (οχήµατα ή ποδήλατα), να συνοδεύει τους
επισκέπτες, να τους µεταφέρει στην αφετηρία της διαδροµής ή να τους παραλαµβάνει
από το τέρµα της (στην περίπτωση των ποδηλατικών και πεζοπορικών διαδροµών),
-
να προσφέρει την αναγκαία πληροφόρηση µέσα από την ενηµέρωση που θα κάνει ο
συνοδός ξεναγός, αλλά και µέσα από την προσφορά σχετικών εντύπων, χαρτών και
ψηφιακών εφαρµογών,
-
να παραχωρεί τον απαιτούµενο εξοπλισµό για την παρατήρηση της άγριας ζωής
(τηλεσκόπια, κιάλια),
-
να οργανώνει, σε συνεργασία µε επιχειρήσεις ή άλλους φορείς τις δραστηριότητες
αναψυχής που θα συνοδεύουν κάθε ξενάγηση, όπως είναι η επίσκεψη σε
20
παραγωγικές αγροτικές µονάδες ή ακόµα η συµµετοχή στις εργασίες, η διεξαγωγή
αθληµάτων και αθλοπαιδιών (πχ ιππασία) κοκ.
Εξοπλισµός - προσωπικό
Για την υλοποίηση των ηµερήσιων περιηγήσεων – ξεναγήσεων από το Φορέα
∆ιαχείρισης, ή άλλο φορέα της περιοχής, θα χρειαστεί ειδικό όχηµα. Έχει ήδη προµηθευτεί
λεωφορείο τύπου 4x4, 9 θέσεων. Θα ήταν ωστόσο ευκαία η µελλοντική προµήθεια και
χρήση µεγαλύτερου οχήµατος (15-17 θέσεων), µε δυνατότητα επιβίβασης ενός ή δύο
ατόµων µε αναπηρία (ΑΜεΑ).
Για τη συνοδεία τους είναι αναγκαίο ένα άτοµο ως οδηγός και ένα δεύτερο άτοµο ως
ξεναγός και αναπληρωµατικός οδηγός.
Ειδικότερα, για την υλοποίηση των ποδηλατικών διαδροµών, πέρα από τον αντίστοιχο
αριθµό ποδηλάτων ορεινού δρόµου (mountain – bike) και των αναγκαίων µέσων ατοµικής
προστασίας (κράνη, επιγονατίδες), απαιτείται και ένα ρυµουλκούµενο όχηµα µεταφοράς
των ποδηλάτων (trailer).
Για όλες τις περιηγήσεις απαιτείται η χρήση επαρκούς αριθµού ατοµικών κιαλιών
(µεγέθυνσης 10x50) και ενός τουλάχιστον τηλεσκοπίου µε το τρίποδά του. Προτείνεται
επίσης η προµήθεια επαρκώς εξοπλισµένου φαρµακείου.
21
4.2. Ηµερήσιες οδικές περιηγήσεις
1. Λιµνοθάλασσες ∆υτικού ∆έλτα Νέστου
1. Η προτεινόµενη περιήγηση στις Λιµνοθάλασσες ∆υτικού ∆έλτα. ∆ιακρίνονται τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου (Κεραµωτή)
Κατάληξη:
Ακόντισµα (Ν. Καρβάλη)
Σταθµοί:
Αγίασµα, Ποντολίβαδο
Σύντοµη περιγραφή: Ηµερήσια οδική περιήγηση στο δυτικό σκέλος του ∆έλτα του
Νέστου, που ξεκινά από το Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου στην Κεραµωτή, για να
καταλήξει στο Λαογραφικό Χωριό «Ακόντισµα» δίπλα στη Ν. Καρβάλη, στο δυτικό άκρο
του Εθνικού Πάρκου.
Στην Κεραµωτή ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου, την Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) και να παρατηρήσει από το λιµάνι
την αποικία ερωδιών στο απέναντι αλσύλιο. Μπορεί ακόµα να περπατήσει προς την
ανατολική ακτή της Κεραµωτής ή στα µονοπάτια πίσω από το Κέντρο Πληροφόρησης,
όπου θα συναντήσει σε µικρή απόσταση µία ποικιλία τύπων οικοτόπου της περιοχής,
όπως παραποτάµιο δάσος, έλη και πληµµυρισµένες εκτάσεις, εκτάσεις µε αλοφυτική
βλάστηση, αµµοθίνες κα.
Ξεκινώντας τη διαδροµή προς τα βόρεια, περνά µέσα από τη λιµνοθάλασσα Κεραµωτής,
όπου θα συναντήσει πλούσια ορνιθοπανίδα, αλλά και τις εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής.
Στη συνέχεια, κατευθύνεται από επαρχιακή οδό προς Αγίασµα και Ποντολίβαδο και µε
22
συνεχείς παρακάµψεις µπορεί να επισκεφθεί τις λιµνοθάλασσες του Ν. Καβάλας και τις
αντίστοιχες παραλίες (Αγιάσµατος, Ερατεινού και Βάσοβας). Σε αυτές έχει την ευκαιρία να
παρατηρήσει την ορνιθοπανίδα και το τοπίο και να κάνει θαλάσσια λουτρά.
Μετά τις λιµνοθάλασσες, εξέρχεται στην παλιά Ε.Ο. Καβάλας – Ξάνθης, στο ύψος του
Ποντολίβαδου. Από εκεί, µπορεί να κατευθυνθεί δυτικά, προς τη Ν. Καρβάλη και να
επισκεφθεί το Λαογραφικό Χωριό Ακόντισµα. Εναλλακτικά, µπορεί να κατευθυνθεί
ανατολικά προς τους Τοξότες και να επισκεφθεί τα παλιά πέτρινα χωριά βόρεια του
δρόµου (∆ιαλεκτό, Εκλεκτό, Αβραµυλιά, Λιθοχώρι, Παλιός Ξεριάς), ή να στρίψει προς
Χρυσούπολη και να κατέβει το δυτικό ανάχωµα του ποταµού, επιστρέφοντας προς
Κεραµωτή (βλ. επόµενη περιήγηση).
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, ιστορικός τουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
50,3 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
24,4 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μέση διάρκεια: 4 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή µπορεί να γίνεται όλες τις εποχές, καθώς οι δρόµοι
είναι βατοί. Την άνοιξη και το χειµώνα προσφέρεται κυρίως για τον οικοτουρισµό, χάρη
στη δυνατότητα παρατήρησης ορνιθοπανίδας και την ποιότητα του τοπίου, ενώ το
καλοκαίρι προσφέρεται για το θαλάσσιο τουρισµό.
Καθεστώς προστασίας: Η διαδροµή περνά από διάφορες ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ (Α1, Α2,
Β3, Γ1, αναλυτικά βλ. πίνακα)
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου
•
Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα)
•
Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής - αποικία ερωδιών
•
Λιµνοθάλασσα Αγιάσµατος
•
Λιµνοθάλασσα Ερατεινού
•
Λιµνοθάλασσα Βάσοβα
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Ακόντισµα
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Υποδοµές
παραλίας Αγιάσµατος, Υποδοµές παραλίας Ερατεινού, Πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος
Λιµνοθάλασσας Ερατεινού, Υποδοµές Λαογραφικού Χωριού "Ακόντισµα"
Προτεινόµενες υποδοµές:
Info-Kiosk Κεραµωτής, Κιόσκι Βάσοβας, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
∆ιαδροµές µε ποδήλατο στην παραλιακή ζώνη των λιµνοθαλασσών
•
Θαλάσσια λουτρά στις παραλίες (Κεραµωτής, Αγιάσµατος, Ερατεινού)
•
Ερασιτεχνική αλιεία
•
Παρατήρηση πουλιών στις λιµνοθάλασσες
23
•
Επίσκεψη στο Λαογραφικό Χωριό Ακόντισµα ή στα παλιά χωριά της περιοχής
Σηµεία
ενδιαφέροντος φύση
Κ Π ∆έλτα
Νέστου,
Λιµνοθάλασσα
Κεραµωτής αποικία ερωδιών,
Παραλία
Κεραµωτής
(Αµµόγλωσσα)
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Τµήµατα
Μήκος
Είδος
δρόµου
Ζώνη
Κεραµωτή Αγίασµα
8308
Επαρχιακή
Οδός
Γ1-10
7646
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
Α2-8
Λιµνοθάλασσα
Αγιάσµατος
-
7237
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
Β3-11
-
-
1619
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
Α2-8
Λιµνοθάλασσα
Ερατεινού
-
2787
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α2-8
Λιµνοθάλασσα
Ερατεινού
-
912
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α2-7
Λιµνοθάλασσα
Βάσοβα
-
3448
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
Γ1-10
-
-
5434
Παλιά Ε.Ο.
Γ1-10
-
Ακόντισµα
(παρ/µψη)
Αγίασµα –
Λ/θ
Αγιάσµατος
Αγίασµα ∆ιασταύρωσ
η
(παρ/µψη)
∆ιασταύρωσ
η - Παραλία
Ερατεινού
(παρ/µψη)
Παραλία
Ερατεινού Κανάλι
Ερατεινού
(παρ/µψη)
Παραλία
Ερατεινού Βάσοβα
∆ιασ/ση –
Ποντολίβαδ
ο
Ποντολίβαδ
οΑκόντισµα
-
εναλλακτικά
Ποντολίβαδ
ο – Τοξότες
24700
Παλιά Ε.Ο.
Α1-3
Φράγµα Τοξοτών
Παλιά
Χωριά,
Παράδεισος
,
Σιδηροδροµι
κός
Σταθµός
Τοξοτών
εναλλακτικά
Ποντολίβαδ
οΧρυσούπολ
η
11520
Επαρχιακή
Οδός
Γ1-10
-
Χρυσούπολ
η
24
2. ∆υτική Όχθη Νέστου
2. Η προτεινόµενη οδική περιήγηση στη δυτική όχθη του Νέστου. ∆ιακρίνονται τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου (Κεραµωτή)
Κατάληξη:
Τοξότες
Σταθµοί:
Χρυσούπολη, Ν. Ξεριάς, Παράδεισος
Σύντοµη περιγραφή: Άνοδος της δυτικής όχθης του Νέστου, µε αφετηρία την Κεραµωτή
και κατάληξη στους Τοξότες, στην έναρξη του ∆έλτα του ποταµού.
Στην Κεραµωτή ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου, την Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα) και να παρατηρήσει από το λιµάνι
την αποικία ερωδιών στο απέναντι αλσύλιο. Μπορεί ακόµα να περπατήσει προς την
ανατολική ακτή της Κεραµωτής ή στα µονοπάτια πίσω από το Κέντρο Πληροφόρησης,
όπου θα συναντήσει σε µικρή απόσταση µία ποικιλία τύπων οικοτόπου της περιοχής,
όπως παραποτάµιο δάσος, έλη και πληµµυρισµένες εκτάσεις, εκτάσεις µε αλοφυτική
βλάστηση, αµµοθίνες κα.
Ξεκινώντας τη διαδροµή προς τα βόρεια, περνά µέσα από τη λιµνοθάλασσα Κεραµωτής,
όπου θα συναντήσει πλούσια ορνιθοπανίδα, αλλά και τις εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής.
Αµέσως µετά στρίβει προς το Μοναστηράκι και κατευθύνεται προς την κοίτη του ποταµού,
µέσα από αγροτικό τοπίο υψηλής αξίας. Αφού συναντήσει το παραποτάµιο δάσος, έχει
δυνατότητα παράκαµψης προς τις εκβολές του ποταµού στη θάλασσα, µέσα από δρόµο
όπου κυριαρχούν οι καλαµιές κι οι αµµοθίνες.
25
Στη συνέχεια ανεβαίνει το δυτικό ανάχωµα, ως το χώρο αναψυχής, από όπου
κατευθύνεται προς τη Χρυσούπολη. Σε όλη αυτή τη διαδροµή έχει την ευκαιρία να
συναντήσει πολλούς τύπους οικοτόπων, όπως το παραποτάµιο δάσος και την κοίτη του
ποταµού µε τις αµµώδεις όχθες της, να παρατηρήσει την πλούσια πανίδα (πουλιά,
θηλαστικά, ερπετά) και πιθανά να κολυµπήσει στα νερά του Νέστου.
Μετά τη Χρυσούπολη, µπορεί να επισκεφθεί τις λίµνες γλυκού νερού, ένα σπάνιο
οικότοπο, περιτριγυρισµένο από λόφους µε µικρά δρυοδάση. Από εκεί θα εξέλθει στην
παλιά Ε.Ο. Καβάλας – Ξάνθης στο ύψος του Ν. Ξεριά. Ακολουθώντας την τελευταία
καταλήγει στους Τοξότες µέσω του Παραδείσου, ενώ µέσω των αντίστοιχων
παρακάµψεων µπορεί να επισκεφθεί το παραποτάµιο δάσος του Παραδείσου και τα
παλιά πέτρινα χωριά βόρεια του δρόµου.
Μία εναλλακτική διαδροµή είναι από Χρυσούπολη ή Ν. Ξεριά να κατευθυνθεί δυτικά, επί
της παλιάς Ε.Ο. Καβάλας – Ξάνθης ως το Ποντολίβαδο, από όπου µπορεί να επιστρέψει
στην Κεραµωτή µέσω των λιµνοθαλασσών, κάνοντας δηλαδή αντίστροφα την
προηγούµενη διαδροµή.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
66 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
47,1 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους, βατούς χωµατόδροµους και σε ορισµένα τµήµατα από χωµατόδροµους µέτριας
βατότητας, ανάλογα και µε την εποχή (αναλυτικά βλ. πίνακα).
Μέση διάρκεια: 8 ώρες για αυτοκίνητο
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές, το χειµώνα ωστόσο
κάποιοι δρόµοι, ιδιαίτερα κοντά στις εκβολές καθίστανται ιδιαίτερα δύσβατοι. Προσφέρεται
έτσι κυρίως για την άνοιξη, όπου υπάρχει καλή δυνατότητα παρατήρησης ορνιθοπανίδας
και το φθινόπωρο, χάρη στα ιδιαίτερα χρώµατα που παίρνει το παραποτάµιο δάσος. Το
καλοκαίρι η δυνατότητα παρατήρησης ορνιθοπανίδας είναι πιο περιορισµένη, αλλά καθώς
το µεγαλύτερο µέρος της διαβαίνει µέσα από το παραποτάµιο δάσος, προσφέρεται ως
διαφυγή από τις περιοχές µε τις υψηλές θερµοκρασίες.
Καθεστώς προστασίας: Η διαδροµή περνά στο µεγαλύτερο µήκος από τη Ζώνη Α1,
αλλά κι από τις Ζώνες Β1 και Γ1 (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου
•
Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής - αποικία ερωδιών
•
Παραλία Κεραµωτής (Αµµόγλωσσα)
•
Αγροτικό Τοπίο (Μοναστηράκι)
•
Τέρµα ∆υτικού Αναχώµατος
•
Εκβολές Νέστου - δυτικά
•
Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους
•
∆υτικό ∆ασόκτηµα
•
Κάτω δυτική όχθη – λιβάδι
•
Μέσο δυτικό δέλτα
•
∆υτικό ∆έλτα - Χώρος Αναψυχής
•
Άνω δυτική όχθη - λιβάδι
26
•
Μικρές Λίµνες Χρυσούπολης
•
Λίµνες Χρυσούπολης - Αλατζά Γκιόλα
•
Εκβολή καναλιού ΥΗΕ Χρυσούπολης
•
Παραποτάµιο ∆άσος Παραδείσου
•
Φράγµα Τοξοτών
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Χρυσούπολη
•
Παλιά χωριά
•
Παράδεισος
•
Σιδηροδροµικός Σταθµός Τοξοτών
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου, Υποδοµές παραλίας Κεραµωτής, Κέντρο
Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους Νέστου (µε σχετική σήµανση), κιόσκια,
Χώρος αναψυχής δυτικού δέλτα (κιόσκια, αναψυκτήριο, µονοπάτια, πάγκοι),
κατεστραµµένο παρατηρητήριο στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Info-Kiosk Κεραµωτής, καλύπτρα στις εκβολές Νέστου – δυτικά, κιόσκι στο ύψος του
Χρυσοχωρίου, επισκευή παρατηρητηρίου στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, µονοπάτια
στο Χώρο Αναψυχής πεζογέφυρες στο κανάλι ΥΗΕ Χρυσούπολης και στο κάτω άκρο του
παραποτάµιου δάσους Παραδείσου, Info-Kiosk Τοξοτών, Σήµανση, Πινακίδες ερµηνείας
περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Πεζοπορία στο παραποτάµιο δάσος
•
Κολύµπι στο Νέστο
•
Παρατήρηση πουλιών στην κοίτη του Νέστου, τις λίµνες και τη γύρω περιοχή
•
Επίσκεψη στον Παράδεισο, τους Τοξότες και τα παλιά χωριά της περιοχής
Τµήµατα
Κεραµωτή Τέρµα δυτικού
αναχώµατος
Νέστου
Μήκος
11381
Είδος δρόµου
Σηµεία
Ζώνη ενδιαφέροντος
- φύση
Βατός
χωµατόδροµος
Κ Π ∆έλτα
Νέστου,
Λιµνοθάλασσα
Κεραµωτής αποικία
ερωδιών,
Παραλία
Κεραµωτής
(Αµµόγλωσσα),
Αγροτικό Τοπίο
(Μοναστηράκι),
Τέρµα ∆υτικού
Αναχώµατος
Α1-3
Σηµεία ενδιαφ.
- πολιτισµός
-
27
(παράκαµψη)
Τέρµα ∆υτικού
αναχώµατος Εκβολές
Νέστου
Τέρµα δυτικού
αναχώµατος
Νέστου ∆υτικό
∆ασόκτηµα
∆υτικό
δασόκτηµα Χώρος
αναψυχής
(παράκαµψη)
Μονοπάτι νότια
του Χώρου
Αναψυχής
(παράκαµψη)
∆ρόµος βόρεια
του Χώρου
Αναψυχής
Χώρος
αναψυχής Χρυσούπολη
Χρυσούπολη Κανάλι Ξεριά
(παράκαµψη)
Αλατζά Γκιόλα
(παράκαµψη)
Μικρές λίµνες
(παράκαµψη)
Εκβολή
καναλιού ΥΗΕ
Χρυσούπολης
Κανάλι Ξεριά Ν. Ξεριάς
Νέος Ξεριάς Παράδεισος
(εναλλακτικά)
Ν. Ξεριάς Παραποτάµιο
δάσος Παράδεισος
Παράδεισος Τοξότες
2785
Χωµατόδροµος
βατός ανάλογα
µε την εποχή
6626
Χωµατόδροµος
βατός ανάλογα
µε την εποχή
Α1-3
11009
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
2611
Μονοπάτι
Α1-3
Μέσο δυτικό
δέλτα
-
1121
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Άνω δυτική
όχθη - λιβάδι
-
2732
Βατός
χωµατόδροµος
Β1-4
Χώρος
αναψυχής
Χρυσούπολη
3603
Βατός
χωµατόδροµος
Β1-4
-
-
904
Βατός
χωµατόδροµος
Β1-4
540
Βατός
χωµατόδροµος
Β1-4
1038
Χωµατόδροµος
κακής
βατότητας
738
Α1-3
Εκβολές
Νέστου - δυτικά
Κ Υπ
Επισκεπτών
Παραποτάµιου
∆άσους, ∆υτικό
∆ασόκτηµα
Κάτω δυτική
όχθη - λιβάδι,
Μέσο δυτικό
δέλτα, ∆υτικό
∆έλτα - Χώρος
Αναψυχής
Λίµνες
Χρυσούπολης Αλατζά Γκιόλα
Μικρές Λίµνες
Χρυσούπολης
-
-
-
-
Β1-4
Εκβολή
καναλιού ΥΗΕ
Χρυσούπολης
-
Βατός
χωµατόδροµος
Γ1-10
-
-
7550
Παλιά Ε.Ο.
Β1-4
Παλιά χωριά
-
9353
Χωµατόδροµος
µέτριας
βατότητας
Α1-3
Παραποτάµιο
∆άσος
Παραδείσου
-
Φράγµα
Τοξοτών
Παράδεισος,
Σιδηροδροµικός
Σταθµός
Τοξοτών
3508
Παλιά Ε.Ο.
Α1-3
28
3. Τοξότες – Στενά Νέστου
3. Οι προτεινόµενες διαδροµές γύρω από τους Τοξότες. ∆ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος.
Αφετηρία:
Τοξότες
Κατάληξη:
Τοξότες
Σταθµοί:
-
Σύντοµη περιγραφή: ∆ιαδροµές µε βάση τους Τοξότες, προς τα παλιά µουσουλµανικά
χωριά της περιοχής και τα Στενά του Νέστου. Οι διαδροµές αυτές µπορούν να γίνουν
εντός µίας ηµέρας (εκτός κι αν προστεθεί κι η πεζοπορική διάσχιση των Στενών).
Η πρώτη διαδροµή ξεκινά από τους Τοξότες, δίπλα στον ποταµό ο οποίος σε αυτό το
σηµείο πλαταίνει λόγω του παρακείµενου φράγµατος, περνά τον οικισµό Γαλάνη και
φτάνει στην είσοδο των Στενών του Νέστου, όπου υπάρχει εκτεταµένος χώρος αναψυχής
πάνω στην αµµώδη όχθη του ποταµού. Από εκεί, ξεκινά παλιό, χτιστό µονοπάτι που
πηγαίνει παράλληλα µε την κοίτη και τη σιδηροδροµική γραµµή, προς τον παλιό σταθµό
Λιβερών. Στο τελευταίο κοµµάτι της διαδροµής ωστόσο το µονοπάτι διακόπτεται και η
µόνη δυνατότητα είναι η πεζοπορία πάνω στην σιδηροδροµική γραµµή (δεν συστήνεται
για λόγους ασφαλείας, αφού η γραµµή σε αυτή την περιοχή περνά από σήραγγες). Η ίδια
διαδροµή µπορεί να γίνει και µε το τρένο (Τοξότες – Σταυρούπολη).
Η δεύτερη διαδροµή είναι οδική και ξεκινά από τους Τοξότες και ακολουθεί
ασφαλτοστρωµένο ορεινό δρόµο προς τα χωριά Ίµερα, Κρωµνικό, Άνω Λιβερά, Κοµνηνά,
για να καταλήξει στη Σταυρούπολη. Προσφέρει όµορφη θέα προς τα Στενά (σηµείο θέας),
το ∆έλτα του Νέστου και την ευρύτερη περιοχή, καθώς και δυνατότητα παρατήρησης
πουλιών (κυρίως αρπακτικά).
29
Η τρίτη διαδροµή ξεκινά από τους Τοξότες και κατευθύνεται στα εγκαταλελειµµένα
µουσουλµανικά χωριά Σεµέλη και Αγέλη, όπου υπάρχουν αξιόλογα ερείπια και ένα παλιό,
µεγάλο τζαµί.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, ιστορικός τουρισµός
Συνολικό µήκος διαδροµών:
επιστροφές)
22,2
χλµ (χωρίς το µονοπάτι στα Στενά κι τις
Μέση διάρκεια:
1η διαδροµή: 1 ώρα ως είσοδο Στενών, 4 ώρες περίπου πεζοπορία
2η διαδροµή: 1 ώρα ως Θέση Θέας
3η διαδροµή: 2 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή µπορεί να γίνεται όλες τις εποχές, καθώς οι δρόµοι
είναι βατοί. Προσφέρεται κυρίως για την άνοιξη και το φθινόπωρο, οπότε και το τοπίο έχει
περισσότερο ενδιαφέρον (άνθιση αγριολούλουδων την άνοιξη, χρώµατα των φύλλων το
φθινόπωρο), αλλά και το κλίµα διευκολύνει τις πεζοπορικές διαδροµές.
Καθεστώς προστασίας: Οι παραπάνω διαδροµές βρίσκονται εκτός των ορίων του
ΕΠΑΜΑΘ. Τα Στενά Νέστου ωστόσο διαθέτουν δικό τους καθεστώς προστασίας
(Αισθητικό ∆άσος).
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Προφ. Ηλίας Γαλανής
•
Είσοδος Στενών Νέστου
•
Σηµείο Θέας Στενών Νέστου
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Σιδηροδροµικός Σταθµός Τοξοτών
•
Τζαµί Σεµέλης
Υφιστάµενες υποδοµές:
Σήµανση περιοχής Τοξοτών, άτυπος χώρος αναψυχής στην είσοδο των Στενών, Κιόσκι
στο Σηµείο Θέας.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Πεζοπορία στα Στενά Νέστου
•
Κολύµπι στο Νέστο
•
Παρατήρηση πουλιών στο Νέστο και το Σηµείο Θέας
•
Επίσκεψη στα µουσουλµανικά χωριά
30
Είδος
δρόµου
Σηµεία
Ζώνη ενδιαφέροντος
- φύση
Σηµεία ενδιαφ.
- πολιτισµός
Τµήµατα
Μήκος
Τοξότες - Γαλανή
1105
Προφ. Ηλίας
Γαλανής
Σιδηροδροµικός
Σταθµός
Τοξοτών
Γαλάνη - Είσοδος
Στενών
1759
Είσοδος
Στενών Νέστου
-
Τοξότες - Σεµέλη
- Αγέλη
7838
-
Τζαµί Σεµέλης
Τοξότες - Σηµείο
Θέας Στενών
Νέστου
11526
Σηµείο Θέας
Στενών Νέστου
-
31
4. Ανατολικό ∆έλτα Νέστου
4. Η προτεινόµενη διαδροµή στο ανατολικό σκέλος του ∆έλτα του Νέστου. ∆ιακρίνονται τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Τοξότες
Κατάληξη:
Άβδηρα
Σταθµοί:
∆ασοχώρι
Σύντοµη περιγραφή: Ηµερήσια διαδροµή σε όλο το εύρος του ανατολικού δέλτα του
Νέστου, που ξεκινά µε την κάθοδο του ανατολικού αναχώµατος από τους Τοξότες και
συνεχίζει µε διάσχιση της ανατολικής παραλίας του ∆έλτα του Νέστου και κατάληξη στα
Άβδηρα.
Η κάθοδος του ανατολικού αναχώµατος είναι µία από τις πιο ενδιαφέρουσες διαδροµές
για τους επισκέπτες του Πάρκου -λιγότερο γνωστή µάλιστα από το δυτικό ανάχωµα- αφού
διασχίζει µεγάλο µέρος του εναποµείναντος παραποτάµιου δάσους, προσφέρει συνεχείς
προσβάσεις στην κοίτη και περνά µέσα από µία µεγάλη ποικιλία οικοτόπων (παραποτάµιο
δάσος, λευκοκαλλιέργειες, όχθες, πληµµυρισµένες εκτάσεις, λιβάδια). Η κάθοδος φτάνει
ως το Ανατολικό ∆ασόκτηµα, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Περιβαλλοντικού
Πάρκου του Νέστου (κλειστές σήµερα). Από εκεί, υπάρχουν ενδιαφέρουσες παρακάµψεις
προς το τέλος του ανατολικού αναχώµατος, µέσα από το Ανατολικό ∆ασόκτηµα και µία
µεγάλη ποικιλία οικοτόπων, ή προς την παραλία της πρώην «Φωνής της Αµερικής» κι
από εκεί στις εκβολές του Νέστου.
32
Από το Ανατολικό ∆ασόκτηµα ο επισκέπτης φτάνει στο ∆ασοχώρι κι από εκεί προς
Μάγγανα. Υπάρχει η δυνατότητα πιο ενδιαφέρουσας εναλλακτικής παραλιακής
διαδροµής, από την παραλία ∆ασοχωρίου προς την παραλία Μαγγάνων, αλλά από
δύσβατο αγροτικό δρόµο.
Η διαδροµή συνεχίζει προς την παραλία Μυρωδάτο, κάτω από τον οικισµό Ερωδιό κι από
εκεί στη Σκάλα Αβδήρων, όπου κι ο οµώνυµος αρχαιολογικός χώρος. Καταλήγει στην
πόλη των Αβδήρων, όπου υπάρχουν επαρκείς υποδοµές για φιλοξενία και σίτιση.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, ιστορικός τουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
100,9 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
54,4 χλµ (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Κατάσταση δρόµων: Η κύρια προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα). Οι παρακάµψεις περνούν κι
από χωµατόδροµους κακής βατότητας.
Μέση διάρκεια: 8 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές, το χειµώνα ωστόσο
κάποιοι δρόµοι, ιδιαίτερα στο παραλιακό µέτωπο, καθίστανται ιδιαίτερα δύσβατοι.
Προσφέρεται έτσι κυρίως για την άνοιξη, όπου υπάρχει καλή δυνατότητα παρατήρησης
ορνιθοπανίδας και το καλοκαίρι για το θαλάσσιο τουρισµό.
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Λιβάδι άνω ανατολικού δέλτα
•
Άνω ανατολικό δέλτα - νησίδες
•
Λιβάδι άνω ανατολικού δέλτα
•
Άνω ανατολικό δέλτα - νησίδες
•
Χώρος αναψυχής
•
Όχθη Νέστου
•
Παραποτάµιο δάσος - ανατολικά
•
Κάτω ανατολική κοίτη - βοσκολίβαδα
•
Τέλος ανατολικού δρόµου
•
Παραλία της πρώην "Φωνή της Αµερικής"
•
Εκβολές Νέστου - Ανατολικά
•
Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου
•
Παραλία Ερασµίου
•
Λιµνοθάλασσα Μαγγάνων (παλιό νταλιάνι)
•
Παραλία Μαγγάνων
•
Εκβολές Λασπία
•
Παραλία Αβδήρων - Μυρωδάτου
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Αρχαιολογικός Χώρος Αβδήρων
5. Άβδηρα
Υφιστάµενες υποδοµές:
33
Σήµανση περιοχής Τοξοτών, Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου (µε σχετική σήµανση),
Υποδοµές παραλίας Ερασµίου, Υποδοµές παραλίας Μαγγάνων, Υποδοµές παραλίας
Μυρωδάτου.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Χώρος αναψυχής ανατολικού δέλτα, µονοπάτια στο Χώρο Αναψυχής, καλύπτρα στα
σηµεία «Κάτω ανατολική όχθη – λιβάδι» και «εκβολές Νέστου – ανατολικά»,
παρατηρητήριο Λιµνοθάλασσα Μαγγάνων, κάλυπτρο στις εκβολές Λασπία, Info-Kiosk
παραλίας Μυρωδάτου – Αβδήρων, σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Θαλάσσια λουτρά στις παραλίες (∆ασοχωρίου, Μαγγανών, Μυρωδάτου –
Αβδήρων)
•
Ερασιτεχνική αλιεία
•
Πεζοπορικές διαδροµές στο παραποτάµιο δάσος και τις εκβολές
•
Επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων
•
Κολύµπι στο Νέστο
•
Παρατήρηση πουλιών στην κοίτη του Νέστου, τις λιµνοθάλασσες και τη γύρω
περιοχή
Σηµείωση: Εναλλακτικά, η διαδροµή µπορεί να επεκταθεί κατά 18 χλµ για να καταλήγει
στο Πόρτο Λάγος. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνεται να διεξάγεται αντίστροφα (από το
Πόρτο Λάγος προς τους Τοξότες), ώστε οι επισκέπτες να ξεκινούν από το Κέντρο
Πληρόφορησης Λίµνης Βιστωνίδας. Η αναγκαιότητα αυτή δεν θα υπάρχει αν λειτουργήσει
το Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνεται η παραπάνω
διαδροµή να σπάσει σε δύο κοµµάτια µε αφετηρία το Περιβαλλοντικό Πάρκο
(Περιβαλλοντικό Πάρκο – Τοξότες και Περιβαλλοντικό Πάρκο – Πόρτο Λάγος).
34
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµό
ς
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντ
ος - φύση
2019
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
-
-
2783
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
-
-
Ανατολικό
ανάχωµα 2
1248
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Ανατολικό
ανάχωµα 3
2630
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
(παράκαµψη)
ανατολικό
µονοπάτι 1
4305
Μονοπάτι
Α1-3
4027
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
4440
Μονοπάτι
Α1-3
Τµήµατα
Τοξότες ανατολικό
ανάχωµα
Ανατολικό
ανάχωµα 1
Ανατολικό
ανάχωµα 4
(παράκαµψη)
ανατολικό
µονοπάτι 2
Λιβάδι άνω
ανατολικού
δέλτα
Άνω
ανατολικό
δέλτα νησίδες
Λιβάδι άνω
ανατολικού
δέλτα, άνω
ανατολικό
δέλτα νησίδες
Χώρος
αναψυχής
Όχθη Νέστου,
Παραποτάµιο
δάσος ανατολικά
Κάτω
ανατολική
κοίτη βοσκολίβαδα
-
-
-
-
Ανατολικό
ανάχωµα 5
3857
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Ανατολικό
ανάχωµα 6
5942
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
4827
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
-
-
1234
Χωµατόδροµος
κακής
βατότητας
Α1-3
Τέλος
ανατολικού
δρόµου
-
-
-
(παράκαµψη)
Ανατολικό
ανάχωµα 7
(παράκαµψη)
Τέλος ανατολικού
δρόµου
(παράκαµψη)
Ανατολικό
Ανάχωµα Παραλία πρώην
"Φωνή της
Αµερικής"
(παράκαµψη)
Παραλία πρώην
"Φωνή της
Αµερικής" Ανατολικές
εκβολές
3699
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Παραλία της
πρώην
"Φωνή της
Αµερικής"
2697
Μονοπάτι
Α1-3
Εκβολές
Νέστου Ανατολικά
-
-
35
Ανατολικό
ανάχωµα ∆ασοχώρι
∆ασοχώρι Κανάλι Ερασµίου
Κανάλι Ερασµίου
- ∆ιασταύρωση
Μαγγάνων
5204
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Περιβαλλοντι
κό Πάρκο
Νέστου
-
1789
Ασφαλτοστρωµ
ένος αγροτικός
Β1-1
-
-
4399
Ασφαλτοστρωµ
ένος αγροτικός
Β3-5
-
-
-
(εναλλακτικά)
Κανάλι Εράσµιου
- Παραλία
Μαγγάνων
7052
Χωµατόδροµος
κακής
βατότητας
Β3-5
Παραλία
Ερασµίου,
Λιµνοθάλασσ
α Μαγγάνων
(παλιό
νταλιάνι),
Παραλία
Μαγγάνων
(εναλλακτικά)
Παραλία
Μαγγανά ∆ιασταύρωση
Μαγγάνων
3244
Ασφαλτοστρωµ
ένος αγροτικός
Γ2-6
-
-
(παράκαµψη)
Εκβολές Λασπία
3483
Χωµατόδροµος
κακής
βατότητας
Β3-5
Εκβολές
Λασπία
-
∆ιασταύρωση
Μαγγάνων ∆ιασταύρωση
Μυρωδάτου
8336
Επαρχιακή
Οδός
Γ1-4
-
Αρχαιολογ
ικός
Χώρος
Αβδήρων
Άβδηρα
∆ιασταύρωση
Μυρωδάτου Σκάλα Αβδήρων
6827
Επαρχιακή
Οδός
Γ2-5
Παραλία
Αβδήρων Μυρωδάτου
Σκαλά Αβδήρων Άβδηρα
5366
Επαρχιακή
Οδός
Β3-4
-
36
5. ∆υτικές Λιµνοθάλασσες Βιστωνίδας
5. Η προτεινόµενη διαδροµή στις λιµνοθάλασσες δυτικά της Βιστωνίδας. ∆ιακρίνονται τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος)
Κατάληξη:
Άβδηρα
Σταθµοί:
-
Σύντοµη περιγραφή: Ηµερήσια διαδροµή κατά µήκος της παραλιακής περιοχή ανάµεσα
στο Πόρτο Λάγος και τα Άβδηρα, που περιλαµβάνει τις τρεις λιµνοθάλασσες δυτικά της
Βιστωνίδας.
Η διαδροµή ξεκινά από το Πόρτο Λάγος, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να
επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, αλλά και τα σηµεία
ενδιαφέροντος της περιοχής (λιµάνι, αποικία ερωδιών κα). Ακολουθεί για λίγα χιλιόµετρα
την παλιά Ε.Ο. Ξάνθης – Κοµοτηνής προς τα δυτικά, από όπου εξέρχεται κοντά στην
Αλυκή Ν. Κεσσάνης. Από εκεί και κάτω ακολουθεί βατούς χωµατόδροµους που
διασχίζουν την περιοχή των τριών λιµνοθαλασσών (Αλυκή Ν. Κεσσάνης, Λάφρη και
Λαφρούδα), µέσα από ποικιλία οικοτόπων (λιµνοθάλασσες, κανάλια, έλη κι αλµυρά έλη,
καλαµιώνες, αλοφυτική βλάστηση κα) και δίνοντας την ευκαιρία για παρατήρηση της
πλούσιας ορνιθοπανίδας. Στην ίδια έκταση βρίσκονται και δύο λόφοι µε ώριµα δρυοδάση,
οι οποίοι προσφέρουν θέα προς την ευρύτερη περιοχή.
37
Η διαδροµή αυτή καταλήγει στην Παραλία Μάνδρας, από όπου ο επισκέπτης µπορεί να
κατευθυνθεί προς τη Σκάλα Αβδήρων µέσω παραλιακής διαδροµής. Η διαδροµή αυτή
περνά από ωραίες παραλίες και άλλα σηµεία ενδιαφέροντος, όπως η λίµνη Αλµύρα.
Μετά το πέρας της διαδροµής, ο επισκέπτης µπορεί να συνεχίσει προς το ανατολικό
σκέλος του ∆έλτα του Νέστου (βλ. προηγούµενη περιήγηση), ή να γυρίσει στο Πόρτο
Λάγος από τον κεντρικό δρόµο (21,6 χλµ).
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός, ιστορικός τουρισµός, θαλάσσιος
τουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
41,3 χλµ
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
25 χλµ
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μέση διάρκεια: 4 ώρες για αυτοκίνητο
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές. Την άνοιξη και το
χειµώνα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον οικοτουρισµό, χάρη κυρίως στη δυνατότητα
παρατήρησης της ορνιθοπανίδας στις λιµνοθάλασσες. Το χειµώνα ωστόσο κάποιες από
τις προτεινόµενες παρακάµψεις, ιδιαίτερα κοντά στις ακτές, µπορεί να είναι δύσβατες. Το
καλοκαίρι το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο θαλάσσιο τουρισµό.
Καθεστώς προστασίας: Η διαδροµή περνά από διάφορες ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ (Α1, Α2,
Β3, Γ1, αναλυτικά βλ. πίνακα)
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας
•
Αποικία Ερωδιών
•
Αλµυροί Βάλτοι
•
Λιµνοθάλασσα Αλυκή Ν. Κεσσάνης
•
Λιµνοθάλασσα Λάφρη - ανατολική ακτή
•
Παρατηρητήριο Λαφρούδας
•
Πέτρινος Λόφος
•
Λιµνοθάλασσα Λαφρούδα - ανατολική άκρη
•
Είσοδος Καναλιού Λαφρούδας
•
Πέτρινος Λόφος
•
Λόφος Β∆ Λαφρούδας
•
Παραλία Μάνδρας,Έλη Μάνδρας
•
Παραλία Μάνδρας - Ανατολικό άκρο
•
Ακτή Λευκίππου
•
Παραλία Αγ. Ιωάννου
•
Παιδικές κατασκηνώσεις
•
Λίµνη Αλµύρα
•
Παρεκκλήσι Αγ. Ιωάννου
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
38
•
Λιµάνι και κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Αλυκές Ν. Κεσσάνης- εγκαταστάσεις
•
Λουτρά Ποταµιάς
•
Αρχαιολογικός Χώρος Αβδήρων
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, Παρατηρητήριο (κατεστραµµένο), µονοπάτια,
πινακίδες και παλιός χώρος αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος,
Υποδοµές παραλίας Λευκίππου, Υποδοµές παραλίας Αγ. Ιωάννη, λίγη σήµανση στο
«Παρατηρητήριο Λαφρούδας».
Προτεινόµενες υποδοµές:
Επισκευή παρατηρητηρίου και χώρου αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο
Λάγος, κάλυπτρο στην ανατολική ακτή της λιµνοθάλασσας Λάφρης και στην ανατολική
ακτή της λιµνοθάλασσας Λαφρούδας, Κιόσκι στον «Πύργο Λάφρης» («Παρατηρητήριο
Λαφρούδας») και πάνω από την παραλία Μάνδρας, µονοπάτι στον «Πέτρινο Λόφο»,
χώρος αναψυχής στη Σκάλα Αβδήρων (αλσύλιο παιδικών κατασκηκώσεων), σήµανση,
πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Θαλάσσια λουτρά στις παραλίες (Μάνδρας, Λευκίππου, Αβδήρων)
•
Ερασιτεχνική αλιεία
•
Πεζοπορικές διαδροµές στο λόφους (Πέτρινος Λόφος και Παρατηρητήριο
Λαφρούδας)
•
Επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων
•
Παρατήρηση πουλιών στις λιµνοθάλασσες και τη γύρω περιοχή
39
Τµήµατα
Πόρτο
Λάγος Αλυκές Ν.
Κεσσάνης
Αλυκές Ν.
Κεσσάνης ∆ιασταύρωσ
η Λάφρης
(παράκαµψ
η)
∆ιασταύρωσ
η Λάφρης ανατολική
ακτή
(παράκαµψ
η)
Παρατηρητή
ριο
Λαφρούδας
∆ιασταύρωσ
η Λάφρης Παλιά Ε.Ο.
Λουτρά
(Παλιά Ε.Ο.)
Παλιά Ε.Ο. Πέτρινος
Λόφος
(παράκαµψ
η) κανάλι
Λαφρούδας
Γύρος
Πέτρινου
Λόφου
Πέτρινος
Λόφος Λόφος Β∆
Λαφρούδας
Λόφος Β∆
Λαφρούδας
- Παραλία
Μάνδρας
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντ
ος - φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Α1-2
Κέντρο
Πληροφόρησ
ης Λίµνης
Βιστωνίδας,
Αποικία
Ερωδιών,
Αλµυροί
Βάλτοι,
Λιµάνι και
κανάλι
Πόρτο
Λάγους
Α2-6
Λιµνοθάλασσ
α Αλυκή Ν.
Κεσσάνης
Αλυκές Ν.
Κεσσάνηςεγκαταστάσ
εις
-
3686
Παλιά Ε.Ο.
2352
Βατός
χωµατόδροµος
1618
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-6
Λιµνοθάλασσ
α Λάφρη ανατολική
ακτή
997
Βατός
χωµατόδροµος
Β3-7
Παρατηρητήρι
ο Λαφρούδας
-
958
Βατός
χωµατόδροµος
Β3-7
-
-
1919
Παλιά Ε.Ο.
Β3-7
-
Λουτρά
Ποταµιάς
2039
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-6
Πέτρινος
Λόφος
-
-
2307
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-6
Λιµνοθάλασσ
α Λαφρούδα ανατολική
άκρη,
Είσοδος
Καναλιού
Λαφρούδας
1687
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-6
Πέτρινος
Λόφος
-
3097
Βατός
χωµατόδροµος
Β3-7
Λόφος Β∆
Λαφρούδας
-
2016
Ασφαλτοστρωµένο
ς αγροτικός
Α2-6
Παραλία
Μάνδρας,Έλη
Μάνδρας
-
40
Παραλία
Μάνδρας Ανατολικό
άκρο
Ακτή
Λευκίππου,
Παραλία Αγ.
Ιωάννου,
Παιδικές
κατασκηνώσει
ς
(παράκαµψ
η) Παραλία
Μάνδρας
1889
Μονοπάτι
Α2-6
Παραλία
Μάνδρας Σκάλα
Αβδήρων
7292
Επαρχιακή Οδός
Β3-3
803
Βατός
χωµατόδροµος
Β3-3
Λίµνη Αλµύρα
-
502
Βατός
χωµατόδροµος
Γ1-4
Παρεκκλήσι
Αγ. Ιωάννου
-
(παράκαµψ
η) Λίµνη
Αλµύρα
(παράκαµψ
η)
Χερσόνησος
Αγ. Ιωάννη
-
Αρχαιολογικ
ός Χώρος
Αβδήρων
41
6. Γύρος Βιστωνίδας
6. Η προτεινόµενη κυκλική διαδροµή γύρω από τη λίµνη Βιστωνίδα. Με µπλε η διαδροµή από
ασφαλτοστρωµένους δρόµους και µε κόκκινο οι εναλλακτικές από χωµατόδροµους. ∆ιακρίνονται
ακόµα τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος)
Κατάληξη:
Πόρτο Λάγος
Σταθµοί:
Πολύανθο, Ίασµος, Αµαξάδες
Σύντοµη περιγραφή: Ηµερήσια κυκλική διαδροµή γύρω από τη λίµνη Βιστωνίδα, µε
αφετηρία και κατάληξη στο Πόρτο Λάγος.
Η διαδροµή ξεκινά από το Πόρτο Λάγος, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να
επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, αλλά και τα σηµεία
ενδιαφέροντος της περιοχής (λιµάνι, αποικία ερωδιών κα). Ακολουθεί για λίγα χιλιόµετρα
την παλιά Ε.Ο. Ξάνθης – Κοµοτηνής προς τα ανατολικά, δίπλα στη λιµνοθάλασσα του
Λαγού, από όπου εξέρχεται πριν το χωριό Γλυκονέρι για να κατευθυνθεί στον ποταµό
Τραυό. Τα υγρά λιβάδια του Γλυκονερίου, τα κοπάδια που βοσκούν, τα διάσπαρτα µεγάλα
δέντρα και οι µικροί υγρότοποι σχηµατίζουν εδώ ένα εξαιρετικό τοπίο και ένα πλούσιο σε
πανίδα οικότοπο.
Από εδώ, µπορεί να ακολουθήσει το δύσβατο ανάχωµα προς τα βόρεια, παράλληλα µε
την όχθη της Βιστωνίδας. Το ανάχωµα αυτό διασχίζει συνεχείς υγρότοπους µε µικρά έλη,
καλαµιώνες και κανάλια, που προσφέρουν καταφύγιο σε µία πλούσια ορνιθοπανίδα, ενώ
προσφέρει θέα από τη µία µέριά προς την ακτή της λίµνης και από την άλλη προς το όρο
42
Παπίκιο. Στο τέλος του αναχώµατος φτάνει στις εκβολές του Κοµψάτου, όπου κυριαρχεί
το παραποτάµιο δάσος και οι αµµώδεις όχθες του ποταµού. Εδώ µπορεί να συναντήσει
και το κοπάδι των βουβαλιών.
Συνεχίζοντας, να ανέβει από το νότιο ανάχωµα του Κοµψάτου, να τον διαβεί από τη
γέφυρα «ιρλανδικού τύπου» (αν αυτό είναι εφικτό) και να κατευθυνθεί µέσω Μωσαϊκό και
∆ιαλαµπής προς το Κοπτερό, για να βρεθεί έτσι ξανά στην ακτή της Βιστωνίδας (Φυλάκιο
Αλιευτικού Συνεταιρισµού). ∆ιαφορετικά, µπορεί να συνεχίσει την άνοδο του ποταµού ως
το Πολύανθο, να επισκεφθεί την µεσαιωνική γέφυρα του Κοµψάτου και να πάει από τον
κεντρικό δρόµο προς Ίασµο και Κοπτερό. Αν ο επισκέπτης θέλει ωστόσο να αποφύγει το
δύσβατο ανάχωµα της Βιστωνίδας, µπορεί να πάει εναλλακτικά από τον ποταµό Τραυό
προς Αµβροσία, Πολύανθο, Ίασµο και Κοπτερό.
Από το Κοπτερό συνεχίζει για Αµάξαδες κι από εκεί κατεβαίνει προς Σέληνο και Ν.
Κεσσάνη. Με παρακάµψεις κατά µήκος αυτής της διαδροµής µπορεί να επισκεφθεί
σηµαντικά σηµεία ενδιαφέροντος, όπως η Αναστασιούπολη στις εκβολές του Κόσυνθου
µέσα σε ώριµο και πυκνό παραποτάµιο δάσος, το παρατηρητήριο στις όχθες της
Βιστωνίδας, ο µοναδικός Μπεκτάσικος Τεκές και ο Λόφος της Αγ. Παρασκευής. Υπάρχει
κι η δυνατότητα, µέσω δύσβατων αγροτικών δρόµων, να κατέβει απευθείας από την
Αναστασιούπολη ως την Αγ. Παρασκευή και να φτάσει έτσι στην Ν. Κεσσάνη. Από τη Ν.
Κεσσάνη, επιστροφή στο Πόρτο Λάγος. Όλη αυτή η διαδροµή προσφέρει πρόσβαση στις
ακτές της λίµνης Βιστωνίδας µε την ποικιλία οικοτόπων (έλη, καλαµιώνες κα) και την
πλούσια ορνιθοπανίδα.
Η όλη διαδροµή µπορεί φυσικά να γίνει κι αντίστροφα.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός, ιστορικός τουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
79,1 χλµ
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
54,2 χλµ
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους, ενώ η εναλλακτικές από πιο δύσβατους
χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μέση διάρκεια: 8 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές, το χειµώνα ωστόσο
κάποιοι δρόµοι µπορεί να δύσβατοι. Το µεγαλύτερο ενδιαφέρον το παρουσιάζει την
άνοιξη, καθώς τότε είναι πιο γεµάτοι οι υγρότοποι, υπάρχει πλούσια βλάστηση και µεγάλη
παρουσία πουλιών (ερωδιοί, καλοβατικά κα).
Καθεστώς προστασίας: Η διαδροµή περνά από διάφορες ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ (Α1, Α2,
Β3, Γ1, αναλυτικά βλ. πίνακα)
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας
•
Αποικία ερωδιών
•
Νησίδες λιµνοθάλασσας Λαγού
•
Λιµνοθάλασσα Λαγού - εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής
•
Λιβάδια Γλυκονερίου
•
Γέφυρα Τραυού
•
Ανατολικό ανάχωµα Βιστωνίδας
•
Εκβολές Κοµψάτου
•
Φυλάκιο Αλιευτικού Συνεταιρισµού ∆ιαλαµπή
43
•
Θρακικά Μετέωρα
•
∆υτικό ανάχωµα - παρατηρητήριο Α
•
Λόφος Αγ. Παρασκευής
•
Έλη Αγ. Παρασκευής
•
∆υτικό ανάχωµα - παρατηρητήριο Α
•
∆υτικό ανάχωµα γέφυρα Β
•
Έλη Αγίας Παρασκευής
•
Λόφος Αγ. Παρασκευής
•
Αλµυροί Βάλτοι
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Λιµάνι και κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Μονή Αγίου Νικολάου
•
Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας
•
Οικισµός Σαρακατσάνων
•
Μεσαιωνική Γέφυρα Κοµψάτου, Ίασµος
•
Μεσαιωνική Γέφυρα Κοµψάτου, Ίασµος
•
Τείχος Αναστασιούπολης, Αµαξάδες
•
Αναστασιούπολη
•
Μπεκτασικός Τεκές
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, Παρατηρητήριο (κατεστραµµένο), µονοπάτια,
πινακίδες και παλιός χώρος αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος,
πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λίµνης Βιστωνίδας, κατεστραµµένο παρατηρητήριο
στο Φυλάκιο του πρώην Αλιευτικού Συνεταιρισµού ∆ιαλαµπής, παρατηρητήριο και γέφυρα
στο δυτικό ανάχωµα Βιστωνίδας.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Επισκευή παρατηρητηρίου και χώρου αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο
Λάγος, Info-Kiosk Πόρτο Λάγους (στο χώρο στάθµευσης δίπλα στην Ι. Μονή Αγ.
Νικολάου), καλύπτρα απέναντι από τις νησίδες της λιµνοθάλασσας Λαγού, κιόσκι στα
λιβάδια Γλυκονερίου, καλύπτρα στις εκβολές Τραυού και στο ανατολικό ανάχωµα
Βιστωνίδας, παρατηρητήριο στις εκβολές Κοµψάτου, επισκευή του παρατηρητηρίου στο
Φυλάκιο του πρώην Αλιευτικού Συνεταιρισµού ∆ιαλαµπής, παρατηρητήριο στην Αγ.
Παρασκευή, σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Επίσκεψη στα χωριά της περιοχής (Ίασµος, Πολύανθος κα)
•
Παρατήρηση πουλιών στη λίµνη και τη γύρω περιοχή
44
Τµήµατα
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντ
ος - φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Κέντρο
Λιµάνι και
Πληροφόρησ
κανάλι
ης Λίµνης
Πόρτο
Βιστωνίδας,
Λάγους,
Αποικία
Μονή Αγίου
ερωδιών
Νικολάου
Νησίδες
λιµνοθάλασσα
ς Λαγού,
Αλιευτικός
Λιµνοθάλασσ Συνεταιρισµ
α Λαγού ός
εγκαταστάσεις Βιστωνίδας
ιχθυοπαραγω
γής
Λιβάδια
Οικισµός
Γλυκονερίου,
Σαρακατσάν
Γέφυρα
ων
Τραυού
Ανατολικό
ανάχωµα
Βιστωνίδας,
εκβολές
Κοµψάτου
Πόρτο Λάγος Λιµνοθάλασσα
Λαγού
3520
Παλιά Ε.Ο.
Α2-4
(παράκαµψη)
Λιµνοθάλασσα
Λαγού
1797
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α2-4
Λιµνοθάλασσα
Λαγού - Τραυός
5207
Επαρχιακή
Οδός
Α1-2
Τραυός Κοµψάτος
5130
∆ύσβατος
χωµατόδροµο
ς
Β3-2
Κοµψάτος κοίτη
5749
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α3-1
-
-
10466
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Β3-6
-
-
1604
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Β3-6
Φυλάκιο
Αλιευτικού
Συνεταιρισµο
ύ ∆ιαλαµπή
-
23231
Επαρχιακή
Οδός
-
Μεσαιωνική
Γέφυρα
Κοµψάτου,
Ίασµος
16424
Επαρχιακή
Οδός
Β2-1
-
Μεσαιωνική
Γέφυρα
Κοµψάτου,
Ίασµος
24461
Βατός
χωµατόδροµο
ς
-
Θρακικά
Μετέωρα
-
Κοµψάτος Μωσαϊκό ∆ιαλαµπή Κοπτερό
(παράκαµψη)
Φυλάκιο
Αλιευτικού
Συνεταιρισµού
(εναλλακτικά 1)
Τραυός - Σάλπη
- Αµβροσία Πολύανθος Ίασµος Κοπτερό
(εναλλακτικά 2)
Κοµψάτος Πολύανθο Ίασµος Κοπτερό
(παράκαµψη)
Ίασµος Εύθυµο
Γ1-2
45
Κοπτερό Αµαξάδες
Αµαξάδες Σέλινο - Ν.
Κεσσάνη
(παράκαµψη)
Αναστασιούπολ
η
5439
12116
3057
Επαρχιακή
Οδός
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
-
-
Τείχος
Αναστασιού
πολης,
Αµαξάδες
Β3-7
-
-
Β3-6
-
Αναστασιού
πολη
Β3-7
∆υτικό
ανάχωµα παρατηρητήρι
οΑ
-
Γ1-4
-
Μπεκτασικό
ς Τεκές
(παράκαµψη)
Παρατηρητήριο
1144
Βατός
χωµατόδροµο
ς
(παράκαµψη)
Τεκές Σέληνου
3669
Ασφαλτοστρω
µένος
αγροτικός
(παράκαµψη)
Λόφος Αγ.
Παρασκευή
1190
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α1-2
(εναλλακτικά)
Αναστασιούπολ
ηΠαρατηρητήρια
- Ν. Κεσσάνη
11006
∆ύσβατος
χωµατόδροµο
ς
Α1-2
Ν. Κεσσάνη Πόρτο Λάγος
6548
Επαρχιακή
Οδός
Α1-2
Λόφος Αγ.
Παρασκευής,
Έλη Αγ.
Παρασκευής
∆υτικό
ανάχωµα παρατηρητήρι
ο Α, ∆υτικό
ανάχωµα
γέφυρα Β,
Έλη Αγίας
Παρασκευής,
Λόφος Αγ.
Παρασκευής
Αλµυροί
Βάλτοι
-
-
-
46
7. Λιµνοθάλασσες Ροδόπης και Λίµνη Ισµαρίδα
7. Η προτεινόµενη διαδροµή από τις Λιµνοθάλασσες Ροδόπης και τη Λίµνη Ισµαρίδα. ∆ιακρίνονται τα
σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος)
Κατάληξη:
Ίµερος
Σταθµοί:
Φανάρι, Αρωγή, Μέση, Γλυφάδα, Παγούρια
Σύντοµη περιγραφή: Ηµερήσια διαδροµή µέσα από τις λιµνοθάλασσες του Ν. Ροδόπης
(ανατολικά της Βιστωνίδας) και γύρω από τη λίµνη Ισµαρίδα, µε αφετηρία το Πόρτο Λάγος
και κατάληξη στον Ίµερο.
Η διαδροµή ξεκινά από το Πόρτο Λάγος, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να
επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, αλλά και τα σηµεία
ενδιαφέροντος της περιοχής (λιµάνι, αποικία ερωδιών κα). Ακολουθεί για λίγα χιλιόµετρα
την παλιά Ε.Ο. Ξάνθης – Κοµοτηνής προς τα ανατολικά, δίπλα στη λιµνοθάλασσα του
Λαγού, από όπου εξέρχεται για να κατευθυνθεί προς Φανάρι, αφού επισκεφθεί τη βόρεια
ακτή της λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνη, για να παρατηρήσει την ορνιθοπανίδα.
Από το Φανάρι ακολουθούµε παραλιακή διαδροµή προς τα ανατολικά, περνώντας κάτω
από την Ξηρολίµνη και φτάνουµε στην Παραλία Αρωγής. Εδώ ξεκινά ο ποδηλατόδροµος
της Λίµνης Καρατζά, που φτάνει ως την Παραλία Μέσης, από όπου οι ποδηλάτες
µπορούν να κατευθυνθούν προς τη λιµνοθάλασσα Αλυκή. Όσοι ωστόσο ακολουθούν τη
διαδροµή µε αυτοκίνητο, θα πρέπει να αποµακρυνθούν από την παραλία, ανεβαίνοντας
προς Μέση, από όπου µπορούν να κάνουν οδική παράκαµψη προς Παραλία Μέσης και
Αλυκή.
Από τη Μέση, συνεχίζουµε προς Γλυφάδα, από όπου µπορούµε να κάνουµε νέα
παράκαµψη προς λιµνοθάλασσα και ακτή Πτελέας. Όλη η περιοχή των λιµνοθαλασσών
47
της Ροδόπης και ειδικότερα η λιµνοθάλασσα της Πτελέας προσφέρεται για την
παρατήρηση της ορνιθοπανίδας, καθώς είναι πλούσια κυρίως σε είδη όπως φοινικόπτερα,
ερωδιούς και καλοβατικά.
Στη συνέχεια κατευθυνόµαστε προς την περιοχή της Ισµαρίδας. Εδώ προτείνεται αρχικά η
άνοδος της δυτικής όχθης της λίµνης, ως το χωριό Παγούρια. Ο δρόµος είναι εύκολος και
προσφέρει συνεχή θέα προς τις ακτές της λίµνης. Πάνω από το δρόµο υπάρχει ακόµα
λόφος µε εξαιρετική θέα σε όλη την περιοχή.
Εδώ προτείνεται αρχικά η άνοδος της δυτικής όχθης της λίµνης, ως το χωριό Παγούρια.
Κατά τη διαδροµή ο επισκέπτης συναντά στα αριστερά κορυφή λόφου µε θέα σε όλη τη
λίµνη Ισµαρίδα. Από τα Παγούρια προτείνεται κάθοδος παράλληλα µε το ποταµό
Βοζβόζη, ως το παραποτάµιο δάσος στις εκβολές του, εντός της λίµνης Ισµαρίδας. Στη
συνέχεια, ο επισκέπτης που διαθέτει ανάλογο όχηµα µπορεί να διαβεί το δύσβατο
βορειοανατολικό ανάχωµα της λίµνης, πάνω από εκτενείς καλαµιώνες, πλούσιους σε
ορνιθοπανίδα (εναλλακτικά, οι οδηγοί µπορούν να κατευθυνθούν προς Ν. Σιδηροχώρι και
να κατέβουν από την επαρχιακή οδό).
Στη συνέχεια, οι επισκέπτες µπορούν να κάνουν µία µεγάλη παράκαµψη µέσα από τα
λιβάδια νότια της Ισµαρίδας προς την παραλία και από εκεί στο λόφο των Αγ. Αποστόλων
και τα κανάλια της λιµνοθάλασσας Έλους, όπου θα συναντήσουν πολλά είδη πουλιών,
όπως φοινικόπτερα, ερωδιούς και καλοβατικά.
Η διαδροµή ολοκληρώνεται στον Ίµερο. Από εδώ, οι επισκέπτες µπορούν να κατέβουν
στην παραλία του Ίµερου, από όπου µπορούν να περπατήσουν ως τις εκβολές του
Φιλιούρη και να συνεχίσουν ανατολικά προς τα Αµπελάκια, τη λιµνοθάλασσα Αλµυρή και
τις υπόλοιπες παραλίες της περιοχής της Μαρώνειας.
Εναλλακτικά, από Ίµερο µπορούν να ακολουθήσουν την εξίσου ενδιαφέρουσα διαδροµή
προς Ξυλαγανή και Εργάνη, για να καταλήξουν στην Κοµοτηνή.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός, ιστορικός
τουρισµός
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
120,5 χλµ
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
48,1 χλµ
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους ή βατούς χωµατόδροµους, ενώ η εναλλακτικές από πιο δύσβατους
χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μέση διάρκεια: 10 ώρες για αυτοκίνητο
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές. Αποτελεί µία πολύ
καλή διαδροµή για το χειµώνα, οπότε και συγκεντρώνονται µεγαλύτεροι πληθυσµοί
πουλιών στις λιµνοθάλασσες, ενώ οι δρόµοι παραµένουν βατοί. Προσφέρεται επίση για
την άνοιξη, ενώ το καλοκαίρι το ενδιαφέρον επισκεντρώνεται στο θαλάσσιο τουρισµό.
Καθεστώς προστασίας: Η διαδροµή περνά από διάφορες ζώνες του ΕΠΑΜΑΘ (Α1, Α2,
Β3, Γ1, Γ2 αναλυτικά βλ. πίνακα)
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας
•
Αποικία ερωδιών
•
Λιµνοθάλασσα Λαγου
•
Λιµνοθάλασσα Ξηρολίµνη
•
Νησίδες λιµνοθάλασσας Λαγού
48
•
Λιµνοθάλασσα Λαγού - εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής
•
Βόρεια ακτή λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνης
•
Παραλία Αρωγής - Φαναρίου
•
Ποδηλατόδροµος Καρατζά – δυτικό παρατηρητήριο
•
Ποδηλατόδροµος Καρατζά – ανατολικό παρατηρητήριο
•
Νότια ακτή Αλυκή Μέση
•
Λιµνοθάλασσα Πτελέας
•
Ακτή Πτελέας
•
Κανάλια Έλους
•
Νότιο σηµείο θέας Ισµαρίδας
•
∆υτικό σηµείο θέας Ισµαρίδας
•
Εκβολές Βοζβόζη
•
Βορειοανατολικό ανάχωµα Ισµαρίδας
•
Λιβάδια Ισµαρίδας
•
Παραλία Ισµαρίδας
•
Λιµνοθάλασσα Έλος
•
Παραλία Αγ. Αποστόλων
•
Κανάλια Έλους
•
Γέφυρα Φιλιούρη
•
Παραλία Ίµερου
•
Εκβολή Φιλιούρη
•
Υγρότοπος Ίµερου
•
Λιµνοθάλασσα Αλµυρή
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Λιµάνι και κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Μονή Αγίου Νικολάου
•
Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας
•
Οικισµός Σαρακατσάνων
•
Λιµάνι Φαναρίου
•
Αρχαία Στρύµη
•
Ναός Αγ. Αποστόλων
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, Παρατηρητήριο (κατεστραµµένο), µονοπάτια,
πινακίδες και παλιός χώρος αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος,
παρατηρητήριο Αν. ακτής Λιµνοθάλασσας Λαγού, πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος
Λίµνης Βιστωνίδας, Λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνης, Καρατζά και Πτελέας, υποδοµές
παραλίας Φαναρίου, Αρωγής και Μέσης, ξύλινος ποδηλατόδροµος και δύο κιόσκια –
παρατηρητήρια στη λιµνοθάλασσα Καρατζά, πινακίδες ερµηνείας τοπίου στα σηµεία θέας
49
δυτικά και νότια της λίµνης Ισµαρίδας, υποδοµές και τουριστικό περίπτερο (κλειστό) στην
παραλία Ίµερου.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Επισκευή παρατηρητηρίου και χώρου αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο
Λάγος, Info-Kiosk Πόρτο Λάγους (στο χώρο στάθµευσης δίπλα στην Ι. Μονή Αγ.
Νικολάου), καλύπτρα απέναντι από τις νησίδες της λιµνοθάλασσας Λαγού, κιόσκι στα
λιβάδια Γλυκονερίου, καλύπτρα στις εκβολές Τραυού και στο ανατολικό ανάχωµα
Βιστωνίδας, info-kiosk Φαναρίου, παρατηρητήριο στη δυτική ακτή της Πτελέας και στα
κανάλια Έλους, κιόσκια στα σηµεία θέας δυτικά και νότια της λίµνης Ισµαρίδας,
παρατηρητήριο στο βορειοανατολικό ανάχωµα της Ισµαρίδας, κιόσκι στην ανατολική ακτή
Ισµαρίδας, καλύπτρα στη νότια διάβαση Φιλιούρη, χώρος αναψυχής στην παραλία
Ίµερου, σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
∆ιαδροµές µε ποδήλατο
•
Θαλάσσια λουτρά
•
Παρατήρηση πουλιών στις λιµνοθάλασσες και τη λίµνη Ισµαρίδα
•
Ερασιτεχνική αλιεία
50
Τµήµατα
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέρον
τος - φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Κέντρο
Πληροφόρησ
Λιµάνι και
ης Λίµνης
κανάλι Πόρτο
Βιστωνίδας,
Λάγους, Μονή
Αποικία
Αγίου
ερωδιών,
Νικολάου,
Λιµνοθάλασ
Οικισµός
σα Λαγου,
Σαρακατσάνω
Λιµνοθάλασ
ν
σα
Ξηρολίµνη
Νησίδες
λιµνοθάλασσ
ας Λαγού,
Λιµνοθάλασ
Αλιευτικός
σα Λαγού - Συνεταιρισµός
εγκαταστάσει
Βιστωνίδας
ς
ιχθυοπαραγ
ωγής
Πόρτο Λάγος ∆ιασταύρωση
Φαναρίου
5453
Παλιά Ε.Ο.
Α2-4
(παράκαµψη)
Λιµνοθάλασσα
Λαγού
1797
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-4
∆ιασταύρωση
Φαναρίου Φανάρι
6196
Επαρχιακή Οδός
Α2-4
(παράκαµψη)
Ξηρολίµνη
1056
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-3
Φανάρι Παραλία Αρωγής
3626
Επαρχιακή Οδός
Α2-3
(παράκαµψη)
Ποδηλατόδροµος
Καρατζά
3020
Ποδηλατόδροµος
Α2-2
5954
Επαρχιακή Οδός
Β314
-
-
6285
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-1
Νότια ακτή
Αλυκή Μέση
-
3725
Επαρχιακή Οδός
Γ1-9
-
-
Παραλία Αρωγής
- Μέση
(παράκαµψη)
Αλυκή Μέσης
Μέση - Γλυφάδα
Βόρεια ακτή
λιµνοθάλασσ
ας
Ξηρολίµνης
Παραλία
Αρωγής Φαναρίου
Ποδηλατόδρ
οµος
Καρατζά –
δυτικό
παρατηρητή
ριο,
Ποδηλατόδρ
οµος
Καρατζά –
ανατολικό
παρατηρητή
ριο
Λιµάνι
Φαναρίου
-
-
-
51
(παράκαµψη)
Γλυφάδα Λιµνοθάλασσα
Πτελέα
Γλυφάδα ∆ιασταύρωση
Ισµαρίδας
(παράκαµψη)
Νότιο σηµείο
θέας
∆ιασταύρωση
Ισµαρίδας Παγούρια
Παγούρια Βόρειο Ανάχωµα
(παράκαµψη)
Λιβάδια
Ισµαρίδας Παραλία
Ισµαρίδας
(παράκαµψη)
Παραλία
Ισµαρίδας - Αγ.
Αποστόλοι
(παράκαµψη)
κανάλια Έλους
Λιβάδια
Ισµαρίδας Ίµερος
(παράκαµψη)
Ίµερος - Παραλία
Ίµερου
(παράκαµψη)
Παραλία Ίµερου Εκβολές
Φιλιούρη
(παράκαµψη)
Παραλία Ίµερου Προφ. Ηλίας
7032
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-5
Λιµνοθάλασ
σα Πτελέας,
Ακτή
Πτελέας,
Κανάλια
Έλους
8420
Επαρχιακή Οδός
Β314
-
1467
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-1
7024
Επαρχιακή Οδός
Α1-1
7662
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-1
4876
Βατός
χωµατόδροµος
Νότιο σηµείο
θέας
Ισµαρίδας
∆υτικό
σηµείο θέας
Ισµαρίδας
Εκβολές
Βοζβόζη,
Βορειοανατο
λικό
ανάχωµα
Ισµαρίδας
-
-
-
-
-
Α1-1
Λιβάδια
Ισµαρίδας,
Παραλία
Ισµαρίδας
-
3602
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-5
Λιµνοθάλασ
σα Έλος,
Παραλία Αγ.
Αποστόλων
Αρχαία
Στρύµη, Ναός
Αγ.
Αποστόλων
1539
∆ύσβατος
χωµατόδροµος
Α2-5
Κανάλια
Έλους
-
3523
Επαρχιακή Οδός
Α1-1
Γέφυρα
Φιλιούρη
-
2529
Επαρχιακή Οδός
Γ2-7
Παραλία
Ίµερου
-
2032
Μονοπάτι
Β313
Εκβολή
Φιλιούρη
-
Β3-1
Υγρότοπος
Ίµερου,
Λιµνοθάλασ
σα Αλµυρή
-
4542
Επαρχιακή Οδός
52
4.3. Ποδηλατικές περιηγήσεις
Οι παρακάτω ποδηλατικές διαδροµές αποτελούν σύνθεση των ποδηλατικών διαδροµών
που προτείνονται στο Παραδοτέο 4 «Εναλλακτικές ∆ιαδροµές». Σκοπός τους είναι να
καλύπτουν µία σχετικά εκτενή και αντιπροσωπευτική περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ, µε πλήθος
από σηµεία ενδιαφέροντος.
Η πραγµατοποίησή τους προϋποθέτει τη συµµετοχή του Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλου
καταρτισµένου και αδειοδοτηµένου φορέα της περιοχής, όπως θα µπορούσε να είναι µία
∆ηµοτική Επιχείρηση ή ένα ιδιωτικό Γραφείο Τουρισµού. Ο Φορέας αυτός θα αναλάβει µε
ειδικό όχηµα τη µετακίνηση των ποδηλατιστών και των ποδηλάτων προς το σηµείο
αφετηρίας και την επιστροφή τους από το τέλος της διαδροµής. Μπορεί επίσης να
παρέχει/ενοικιάζει αυτός τα ποδήλατα.
8. ∆υτικό Ανάχωµα ∆έλτα Νέστου
8. Η προτεινόµενη ποδηλατική διαδροµή κατά µήκος του δυτικού αναχώµατος του Νέστου.
∆ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Χρυσούπολη
Κατάληξη:
Κεραµωτή
Σταθµοί:
Κέντρο Υποδοµής Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους Νέστου
53
Σύντοµη περιγραφή: Κάθοδος του δυτικού αναχώµατος, από το Χώρο Αναψυχής ως τις
εκβολές, µε αφετηρία τη Χρυσούπολη.
Πρόκειται για µία από τις πιο διαδεδοµένες διαδροµές για τους επισκέπτες του Πάρκου, µε
ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού διασχίζει µεγάλο µέρος του εναποµείναντος παραποτάµιου
δάσους και προσφέρει συνεχείς προσβάσεις στην κοίτη.
Μετά την επίσκεψή τους στο Κέντρο Πληροφόρησης του ∆έλτα Νέστου, οι ποδηλάτες και
τα ποδήλατα µεταφέρονται έξω από τη Χρυσούπολη, στο ανάχωµα του ποταµού στο
ύψος του χώρου αναψυχής («Καφέ Νέστος»). Από εκεί, µπορούν να κατευθυνούν αρχικά
προς τα πάνω, µέσα από τα µονοπάτια του χώρου αναψυχής και µετά να ξεκινήσουν την
κάθοδο του δυτικού αναχώµατος, µέσα από παραποτάµιο δάσος και λευκοκαλλιέργειες. Η
κάθοδος προσφέρει συχνά την ευκαιρία να φτάσει κανείς µέχρι την κοίτη του ποταµού, να
συναντήσει την πλούσια πανίδα και να περάσει από µία ποικιλία τύπων οικοτόπου.
Η διαδροµή πάνω στο ανάχωµα διακόπτεται όταν φτάνει στο περιφραγµένο και
προστατευόµενο κοµµάτι το δάσους (∆υτικό ∆ασόκτηµα). Ακολουθεί το δρόµο που
κυκλώνει το δασόκτηµα, περνώντας από το Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών
Παραποτάµιου ∆άσους ∆έλτα Νέστου και καταλήγει στις εκβολές, µέσα από µία ποικιλία
οικοτόπων (δάσος, έλη, καλαµιώνες κα).
Από εκεί προτείνεται η παραλαβή των ποδηλατιστών και των ποδηλάτων και η επιστροφή
τους στην Κεραµωτή.
Εναλλακτικά, η διαδροµή µπορεί να ξεκινά από το χωριό Ν. Ξεριάς στην παλιά Ε.Ο.
Καβάλας – Ξάνθης, ώστε να περνά πρώτα από τις λίµνες γλυκού νερού στην περιοχή της
Χρυσούπολης (βλ. Παραδοτέο 4, ∆ιαδροµή 10).
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός
Συνολικό µήκος:
25,3 χλµ
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από βατούς χωµατόδροµους και
στο τελευταίο τµήµα της από χωµατόδροµο µέτριας βατότητας (ανάλογα µε την εποχή).
Μέση διάρκεια: 4 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές. Προσφέρεται
ωστόσο κυρίως για την άνοιξη και το φθινόπωρο, οπότε και οι κλιµατικές συνθήκες είναι
καλύτερες για ποδηλασία, ενώ το τοπίο έχει µεγαλύτερο ενδιαφέρον (βλάστηση, χρώµατα,
ορνιθοπανίδα).
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Χώρος αναψυχής
•
Άνω δυτική όχθη - λιβάδι
•
Μέσο δυτικό δέλτα
•
Κάτω δυτική όχθη - λιβάδι
•
Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους
•
Τέρµα δυτικού αναχώµατος
•
Εκβολές Νέστου - ∆υτικά
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Χρυσούπολη
Υφιστάµενες υποδοµές:
54
Χώρος αναψυχής δυτικού δέλτα (κιόσκια, αναψυκτήριο, µονοπάτια, πάγκοι),
κατεστραµµένο παρατηρητήριο στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, Κέντρο Υποδοχής
Επισκεπτών Παραποτάµιου ∆άσους Νέστου (µε σχετική σήµανση), κιόσκια.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Επισκευή παρατηρητηρίου στο άνω άκρο του χώρου αναψυχής, µονοπάτια στο Χώρο
Αναψυχής, κιόσκι στο ύψος του Χρυσοχωρίου, καλύπτρα στις εκβολές Νέστου – δυτικά,
σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
∆ιαδροµή µε ποδήλατο
•
Πεζοπορία
•
Παρατήρηση πουλιών στην κοίτη του ποταµού και το παραποτάµιο δάσος
Τµήµατα
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντος
- φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Χρυσούπολη Χώρος αναψυχής
5034
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
Χώρος
αναψυχής
Χρυσούπολη
Χώρος αναψυχής
- ∆υτικό
∆ασόκτηµα
11009
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
∆υτικό
∆ασόκτηµα Τέρµα ∆υτικού
Αναχώµατος
6457
Βατός
χωµατόδροµος
Α1-3
2785
Χωµατόδρος
µέτριας
βατότητας
(ανάλογα µε
εποχή)
Α1-3
Τέλος ∆υτικού
Αναχώµατος Εκβολές
Μέσο δυτικό
δέλτα, κάτω
δυτική όχθη λιβάδι
Κέντρο
Υποδοχής
Επισκεπτών
Παραποτάµιου
∆άσους, Τέρµα
δυτικού
αναχώµατος
Εκβολές
Νέστου - ∆υτικά
-
-
-
55
9. Φανάρι - Καρατζά
9. Η προτεινόµενη ποδηλατική διαδροµή προς τη λιµνοθάλασσα Καρατζά. ∆ιακρίνονται τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος)
Κατάληξη:
Παραλία Μέσης
Σταθµοί:
Φανάρι, Αρωγή
Σύντοµη περιγραφή: Ποδηλατική διαδροµή από το
λιµνοθάλασσες του Ν. Ροδόπης (ανατολικά της Βιστωνίδας).
Πόρτο
Λάγος
προς
τις
Η διαδροµή ξεκινά από το Πόρτο Λάγος, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να
επισκεφθεί το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, αλλά και τα σηµεία
ενδιαφέροντος της περιοχής (λιµάνι, αποικία ερωδιών κα). Ακολουθεί για λίγα χιλιόµετρα
την παλιά Ε.Ο. Ξάνθης – Κοµοτηνής προς τα ανατολικά, δίπλα στη λιµνοθάλασσα του
Λαγού. Εξέρχεται από την Ε.Ο. για να κατευθυνθεί προς Φανάρι, αφού επισκεφθεί τη
βόρεια ακτή της λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνη.
Από το Φανάρι ακολουθούµε παραλιακή διαδροµή προς τα ανατολικά, περνώντας κάτω
από την Ξηρολίµνη και φτάνουµε στην Παραλία Αρωγής. Εδώ ξεκινά ο ποδηλατόδροµος
της Λίµνης Καρατζά, που φτάνει ως την Παραλία Μέσης, από όπου οι ποδηλάτες
µπορούν να κατευθυνθούν προς τη λιµνοθάλασσα Αλυκή.
Από εκεί, προτείνεται η παραλαβή των ποδηλατιστών και των ποδηλάτων και η
επιστροφή τους στο Πόρτο Λάγος.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, θαλάσσιος τουρισµός, ιστορικός τουρισµός
56
Συνολικό µήκος (µε παρακάµψεις):
24 χλµ
Μήκος (χωρίς παρακάµψεις):
18,3 χλµ
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους, βατούς χωµατόδροµους και ποδηλατόδροµο (αναλυτικά βλ. πίνακα)
Μέση διάρκεια: 4 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές. Προσφέρεται
ωστόσο κυρίως για την άνοιξη και το φθινόπωρο, οπότε και οι κλιµατικές συνθήκες είναι
καλύτερες για ποδηλασία, ενώ το τοπίο έχει µεγαλύτερο ενδιαφέρον (βλάστηση, χρώµατα,
ορνιθοπανίδα). Το χειµώνα ωστόσο, στα βαθµό που οι καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την
ποδηλασία, η περιοχή προσφέρεται για παρατήρηση πουλιών.
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας
•
Αποικία ερωδιών
•
Λιµνοθάλασσα Λαγου
•
Λιµνοθάλασσα Ξηρολίµνη
•
Νησίδες λιµνοθάλασσας Λαγού
•
Λιµνοθάλασσα Λαγού - εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής
•
Βόρεια ακτή λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνης
•
Παραλία Αρωγής - Φαναρίου
•
Ποδηλατόδροµος Καρατζά – δυτικό παρατηρητήριο
•
Ποδηλατόδροµος Καρατζά – ανατολικό παρατηρητήριο
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Λιµάνι και κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Μονή Αγίου Νικολάου
•
Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας
•
Οικισµός Σαρακατσάνων
•
Λιµάνι Φαναρίου
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, Παρατηρητήριο (κατεστραµµένο), µονοπάτια,
πινακίδες και παλιός χώρος αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος,
πινακίδα ερµηνείας περιβάλλοντος Λίµνης Βιστωνίδας, Λιµνοθάλασσας Ξηρολίµνης και
Καρατζά, υποδοµές παραλίας Φαναρίου, Αρωγής και Μέσης, ξύλινος ποδηλατόδροµος
και δύο κιόσκια – παρατηρητήρια στη λιµνοθάλασσα Καρατζά.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Επισκευή παρατηρητηρίου και χώρου αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο
Λάγος, Info-Kiosk Πόρτο Λάγους (στο χώρο στάθµευσης δίπλα στην Ι. Μονή Αγ.
Νικολάου), παρατηρητήριο Αν. ακτής Λιµνοθάλασσας Λαγού, καλύπτρα απέναντι από τις
νησίδες της λιµνοθάλασσας Λαγού, κιόσκι στα λιβάδια Γλυκονερίου, info-kiosk Φαναρίου,
διαµόρφωση ποδηλατικής διαδροµής στις επαρχιακές οδούς, σήµανση, πινακίδες
ερµηνείας τοπίου.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
57
•
∆ιαδροµή µε ποδήλατο
•
Παρατήρηση πουλιών στις λιµνοθάλασσες
Τµήµατα
Μήκος
Είδος
δρόµου
Πόρτο Λάγος
∆ιασταύρωση
Φαναρίου
5453
Παλιά Ε.Ο.
(παράκαµψη)
Λιµνοθάλασσ
α Λαγού
1797
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α2-4
∆ιασταύρωση
Φαναρίου Φανάρι
6196
Επαρχιακή
Οδός
Α2-4
(παράκαµψη)
Ξηρολίµνη
1056
Βατός
χωµατόδροµο
ς
Α2-3
Φανάρι Παραλία
Αρωγής
3626
Επαρχιακή
Οδός
Α2-3
Ποδηλατόδρο
µος Καρατζά
3020
Ποδηλατόδρο
µος
Α2-2
Ζώνη
Α2-4
Σηµεία
ενδιαφέροντος
- φύση
Κ Π Λίµνης
Βιστωνίδας,
Αποικία
ερωδιών,
Λιµνοθάλασσα
Λαγου,
Λιµνοθάλασσα
Ξηρολίµνη
Νησίδες
λιµνοθάλασσας
Λαγού,
Λιµνοθάλασσα
Λαγού εγκαταστάσεις
ιχθυοπαραγωγή
ς
Βόρεια ακτή
λιµνοθάλασσας
Ξηρολίµνης
Παραλία
Αρωγής Φαναρίου
Ποδηλατόδροµο
ς Καρατζά –
δυτικό
παρατηρητήριο,
Ποδηλατόδροµο
ς Καρατζά –
ανατολικό
παρατηρητήριο
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
Λιµάνι και
κανάλι Πόρτο
Λάγους, Μονή
Αγίου
Νικολάου,
Οικισµός
Σαρακατσάνω
ν
Αλιευτικός
Συνεταιρισµός
Βιστωνίδας
Λιµάνι
Φαναρίου
-
-
-
58
Γ.3. Πεζοπορικές περιηγήσεις
Οι παρακάτω πεζοπορικές διαδροµές αποτελούν επιλογή από τις διαδροµές που
προτείνονται στο Παραδοτέο 4 «Εναλλακτικές ∆ιαδροµές». Σκοπός τους είναι να
καλύπτουν µία αντιπροσωπευτική περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ, µε πλήθος από σηµεία
ενδιαφέροντος.
Η πραγµατοποίησή τους προϋποθέτει τη συµµετοχή του Φορέα ∆ιαχείρισης ή άλλου
καταρτισµένου και αδειοδοτηµένου φορέα της περιοχής, όπως θα µπορούσε να είναι µία
∆ηµοτική Επιχείρηση ή ένα ιδιωτικό Γραφείο Τουρισµού. Ο Φορέας αυτός θα αναλάβει µε
ειδικό όχηµα την επιστροφή των περιηγητών από το τέλος της διαδροµής.
10. Μεγάλη διαδροµή παραποτάµιου δάσους Κεραµωτής
10. Η προτεινόµενη µεγάλη πεζοπορική διαδροµή στο παραποτάµιο δάσος Κεραµωτής. Με κόκκινη
γραµµή η βασική διαδροµή και µε µπλε η πιθανή παράκαµψη. ∆ιακρίνονται ακόµα τα σηµεία
ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου (Κεραµωτή)
Κατάληξη:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου (Κεραµωτή)
Σταθµοί:
-
Σύντοµη περιγραφή: Μεγάλη κυκλική πεζοπορική διαδροµή, από και προς το Κέντρο
Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου που διασχίζει το υπόλειµµα Παραποτάµιου ∆άσους της
Κεραµωτής..
Σε µικρή απόσταση από το Κέντρο, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί µία
µεγάλη ποικιλία οικοτόπων, όπως παραποτάµιο δάσος (αποµεινάρι του Κοτζά Ορµάν),
59
τµήµατα της λιµνοθάλασσας και έλη, αµµοθίνες, παραλία Κεραµωτής. ∆ίνεται η
δυνατότητα στον επισκέπτη να παρατηρήσει έναν εξαιρετικά σπάνιο τύπο οικοτόπου µε
µοναδικά χαρακτηριστικά (αδιαπέραστη δοµή, µεγάλη ποικιλία βλάστησης και ιδιαίτερα
αναρριχητικών φυτών, µικροί εσωτερικοί υγρότοποι). Το συγκεκριµένο δάσος αποτελεί
ένα από τα τελευταία µέρη όπου µπορεί κανείς να παρατηρήσει την ποδισκοφόρο
βελανιδιά (Quercus robur subsp. penduculifora) ακριβώς δίπλα στη θάλασσα.
Από το ανατολικό άκρο της διαδροµής, ο επισκέπτης µπορεί να συνεχίσει την περιήγησή
του πάνω στην ανατολική ακτή της Κεραµωτής, σε ένα τοπίο κυριαρχούµενο από
αµµοθίνες, αλοφυτική βλάστηση και µικρά έλη, όπου µπορεί να παρατηρήσει πολλά
πουλιά (αρπακτικά, παρυδάτια κα). Η παράκαµψη αυτή µπορεί µάλιστα να φτάσει σε 2,5
χιλιόµετρα ως την παραλία Μοναστηρακίου και την εκεί λιµνοθάλασσα και να συνεχίσει
µετά προς τις εκβολές του Νέστου. Σηµειώνεται ωστόσο ότι η διαδροµή αυτή θα ήταν
ιδιαίτερα δύσκολη, αφού διακόπτεται από µικρά κανάλια που ενώνουν τους παραλιακούς
υγρότοπους µε τη θάλασσα.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός
Συνολικό µήκος:
2,2 χλµ
Κατάσταση δρόµων - δυσκολία: Η βασική προτεινόµενη διαδροµή περνά από
µονοπάτια, και χωµατόδροµους και δεν παρουσιάζει καµία δυσκολία.
Μέση διάρκεια: 1 ώρα και 20 λεπτά
Προτεινόµενη εποχή: Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις
εποχές. Προσφέρεται ωστόσο κυρίως για την άνοιξη και το φθινόπωρο, οπότε και οι
κλιµατικές συνθήκες είναι καλύτερες για πεζοπορία, ενώ το τοπίο έχει µεγαλύτερο
ενδιαφέρον (βλάστηση, χρώµατα, ορνιθοπανίδα).
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου
•
Παραποτάµιο ∆άσος Λιµνοθάλασσας Κεραµωτής
•
Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής
•
Ανατολική Ακτή Κεραµωτής
•
Λιµνοθάλασσα Κεραµωτής
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης ∆έλτα Νέστου.
Προτεινόµενες υποδοµές:
Info-Kiosk Κεραµωτής, Παρατηρητήριο Ανατολικής ακτής Κεραµωτής, Σήµανση, Πινακίδες
ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Πεζοπορία
•
Παρατήρηση πουλιών
•
Κολύµπι
Τµήµατα
Μήκος
Είδος
δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντος φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµ
60
ός
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου Παραλία
Κεραµωτής
1859
Μονοπάτι
Β3-8
Κέντρο
Πληροφόρησης
∆έλτα Νέστου,
Παραποτάµιο
∆άσος
Λιµνοθάλασσας
Κεραµωτής,
Ανατολική Ακτή
Κεραµωτής
Παραλία
Κεραµωτής Λιµνοθάλασσα
Κεραµωτής
1715
Μονοπάτι
Β3-8
Λιµνοθάλασσα
Κεραµωτής
-
-
61
11. Λιµνοθάλασσα Λαγού – Παρατηρητήριο Λάφρης
11. Η προτεινόµενη πεζοπορική διαδροµή στη λιµνοθάλασσα του Λαγού και το παρατηρητήριο της
Λάφρης. ∆ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας (Πόρτο Λάγος)
Κατάληξη:
Λιµνοθάλασσα Λαγού
Σταθµοί:
-
Σύντοµη περιγραφή: ∆ιπλή πεζοπορική διαδροµή από το Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης
Βιστωνίδας, έξω από το Πόρτο Λάγος, προς τη λιµνοθάλασσα του Λαγού στα ανατολικά
ή/και το παρατηρητήριο Λάφρης στα δυτικά.
Στο πρώτο σκέλος της διαδροµής, ξεκινώντας από το Κέντρο Πληροφόρησης, ο
επισκέπτης κατευθύνεται προς την αµµώδη νότια ακτή της λίµνης Βιστωνίδα, µέσα από
εκτάσεις µε αλοφυτική βλάστηση και πλούσια ορνιθοπανίδα. Συνεχίζει ανατολικά,
παράλληλα µε την ακτή και φτάνει στη λιµνοθάλασσα του Λαγού, την πρώτη
λιµνοθάλασσα νότια και ανατολικά της Βιστωνίδας. Εναλλακτικά, µπορεί να φτάσει στο
ίδιο σηµείο παιρνόντας µέσα από το λιµάνι του Πόρτο Λάγους και συνεχίζοντας
ανατολικά.
Εδώ βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Αλιευτικού Συνεταιρισµού Βιστωνίδας, του
µεγαλύτερου της περιοχής. Η λιµνοθάλασσα είναι πλούσια σε ορνιθοπανίδα, µε µεγάλους
πληθυσµούς ερωδιών, φλαµίνγκο, πελεκάνων και άλλων ειδών. Η διαδροµή καταλήγει
απέναντι από τις νησίδες της λιµνοθάλασσας, ένα από τα καλύτερα σηµεία για
παρατήρηση πουλιών.
Η επιστροφή µπορεί να γίνει από την ίδια διαδροµή. Εναλλακτικά ο επισκέπτης µπορεί να
ανέβει προς την παλιά εθνική οδό και, αφού κάνει µία παράκαµψη προς τις εγκαταστάσεις
ιχθυοπαραγωγής του Συνεταιρισµού, να επιστρέψει από τον κεντρικό δρόµο για να
επισκεφτεί την Ι. Μονή του Αγ. Νικολάου, το σηµαντικότερο θρησκευτικό µνηµείο της
περιοχής.
62
Το δεύτερο σκέλος της διαδροµής ακολουθεί για λίγα χιλιόµετρα την παλιά Ε.Ο. Ξάνθης –
Κοµοτηνής προς τα δυτικά, από όπου εξέρχεται κοντά στην Αλυκή Ν. Κεσσάνης.
Εναλλακτικά, το τµήµα αυτό µπορεί να γίνει από δύσβατο ανάχωµα παράλληλο µε την
αµµώδη νότια ακτή της λίµνης.
Από εκεί και κάτω ακολουθεί χωµατόδροµους που διασχίζουν την περιοχή των δύο
πρώτων λιµνοθαλασσών (Αλυκή Ν. Κεσσάνης, Λάφρη), µέσα από ποικιλία οικοτόπων
(λιµνοθάλασσες, κανάλια, έλη κι αλµυρά έλη, καλαµιώνες, αλοφυτική βλάστηση κα),
δίνοντας την ευκαιρία για παρατήρηση της πλούσιας ορνιθοπανίδας.
Η διαδροµή καταλήγει στο «παρατηρητήριο Λαφρούδας», ύψωµα µε ώριµα δρυοδάση, ο
οποίος προσφέρει θέα προς την ευρύτερη περιοχή και κυρίως προς τη λιµνοθάλασσα
Λάφρη.
Κατηγορία τουρισµού: Οικοτουρισµός, αγροτουρισµός, θρησκευτικός τουρισµός.
Συνολικό µήκος:
5,8 χλµ το 1ο σκέλος (Λιµνοθάλασσα Λαγού) και 8,2 χλµ το
ο
2 σκέλος (Παρατηρητήριο Λάφρης).
Κατάσταση δρόµων: Η προτεινόµενη διαδροµή περνά από ασφαλτοστρωµένους
δρόµους, βατούς και δύσβατους χωµατόδροµους (αναλυτικά βλ. πίνακα).
Μέση διάρκεια: 2 ώρες το 1ο σκέλος (Λιµνοθάλασσα Λαγού) και 3 ώρες το 2ο σκέλος
(Παρατηρητήριο Λάφρης).
Προτεινόµενη εποχή: Η διαδροµή έχει ενδιαφέρον όλες τις εποχές. Προσφέρεται
ωστόσο κυρίως για την άνοιξη, οπότε και οι κλιµατικές συνθήκες είναι καλύτερες για
πεζοπορία, ενώ το τοπίο έχει µεγαλύτερο ενδιαφέρον (ορνιθοπανίδα). Το χειµώνα
ωστόσο, στα βαθµό που οι καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την πεζοπορία, η περιοχή
προσφέρεται για παρατήρηση πουλιών.
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας
•
Νησίδες λιµνοθάλασσας Λαγού
•
Λιµνοθάλασσα Λαγού - εγκαταστάσεις ιχθυοπαραγωγής
•
Αποικία Ερωδιών
•
Αλµυροί Βάλτοι
•
Λιµνοθάλασσα Αλυκή Ν. Κεσσάνης
•
Λιµνοθάλασσα Λάφρη - ανατολική ακτή
•
Παρατηρητήριο Λαφρούδας
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός):
•
Λιµάνι και κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας
•
Αλυκές Ν. Κεσσάνης- εγκαταστάσεις
Υφιστάµενες υποδοµές:
Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδας, Παρατηρητήριο (κατεστραµµένο), µονοπάτια,
πινακίδες και παλιός χώρος αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο Λάγος, το
παρατηρητήριο του ΠΑΚΕΘΡΑ στο λόφο «Πύργο Λάφρης», λίγη σήµανση στο
«Παρατηρητήριο Λαφρούδας».
Προτεινόµενες υποδοµές:
63
Επισκευή παρατηρητηρίου και χώρου αναψυχής στο αλσύλιο απέναντι από το Πόρτο
Λάγος, Καλύπτρα στην ανατολική ακτή της λιµνοθάλασσας Λάφρης και στην ανατολική
ακτή της λιµνοθάλασσας Λαφρούδας, Κιόσκι στον «Πύργο Λάφρης» («Παρατηρητήριο
Λαφρούδας»), σήµανση, πινακίδες ερµηνείας περιβάλλοντος.
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Πεζοπορία
•
Παρατήρηση πουλιών στις λιµνοθάλασσες
•
Επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του Αλιευτικού Συνεταιρισµού Βιστωνίδας
64
Μήκος
Είδος δρόµου
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντος
- φύση
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
3461
∆ύσβατος
χωµατόδροµος
Α1-2
-
-
2152
Άσφαλτος
Β3-7
-
Λιµάνι και
κανάλι Πόρτο
Λάγους
2294
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-4
(παράκαµψη)
Εγκαταστάσεις
ιχθυοπαραγωγής
1127
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-4
ΚΠ Λίµνης
Βιστωνίδας ∆ιασταύρωση
Αλυκής
3686
Παλιά Ε.Ο.
Α1-2
Τµήµατα
ΚΠ Λίµνης
Βιστωνίδας Λιµνοθάλασσα
Λαγού
(εναλλακτικά) ΚΠ
Λίµνης
Βιστωνίδας Λιµνοθάλασσα
Λαγού (µέσω
Πόρτο Λάγους)
Αλιευτικός
Συνεταιρισµός νησίδες Λαγού
(εναλλακτικά) ΚΠ
Λίµνης
Βιστωνίδας Νότια Ακτή
Βιστωνίδας ∆ιασταύρωση
Αλυκής
Νησίδες
λιµνοθάλασσας
Λαγού
Λιµνοθάλασσα
Λαγού εγκαταστάσεις
ιχθυοπαραγωγή
ς
Κ Π Λίµνης
Βιστωνίδας,
Αποικία
Ερωδιών,
Αλµυροί Βάλτοι,
Αλιευτικός
Συνεταιρισµό
ς Βιστωνίδας
Λιµάνι και
κανάλι Πόρτο
Λάγους
Α1-2
Κ Π Λίµνης
Βιστωνίδας,
Αποικία
Ερωδιών,
Αλµυροί Βάλτοι,
Λιµάνι και
κανάλι Πόρτο
Λάγους
Λιµνοθάλασσα
Αλυκή Ν.
Κεσσάνης
Αλυκές Ν.
Κεσσάνηςεγκαταστάσει
ς
4350
∆ύσβατος
χωµατόδροµος
Αλυκή
854
Βατός
χωµατόδροµος
Α2-6
Αλυκή - Λάφρη
2628
∆ύσβατος
χωµατόδροµος
Α2-6
Παρατηρητήριο
Λαφρούδας
997
Βατός
χωµατόδροµος
Β3-7
ΚΠ Λίµνης
Βιστωνίδας ∆ιασταύρωση
Αλυκής
3686
Παλιά Ε.Ο.
Α1-2
Λιµνοθάλασσα
Λάφρη ανατολική ακτή
Παρατηρητήριο
Λαφρούδας
Κ Π Λίµνης
Βιστωνίδας,
Αποικία
Ερωδιών,
Αλµυροί Βάλτοι,
Λιµάνι και
κανάλι Πόρτο
Λάγους
65
4.4. Πλώτες περιηγήσεις
12. Θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΑΘ µε αφετηρία την Κεραµωτή
12. Η προτεινόµενη θαλάσσια διαδροµή στα παράλια του ΕΠΑΜΑΘ µε αφετηρία την Κεραµωτή.
∆ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Λιµάνι Κεραµωτής
Κατάληξη:
Λιµάνι Ίµερου
Κεντρική Σταθµοί:
Σκάλα Αβδήρων, Πόρτο Λάγος, Φανάρι
Σύντοµη περιγραφή: Πλωτή, θαλάσσια διαδροµή κατά µήκος των παράλιων του
ΕΠΑΜΑΘ, µε αφετηρία την Κεραµωτή.
Η διαδροµή ξεκινά από το δυτικό σκέλος του δέλτα, προσεγγίζοντας τις εκβολές του
ποταµού. Εδώ, ανάλογα µε το χρησιµοποιούµενο πλωτό µέσο, υπάρχει η δυνατότητα
εισόδου εντός της κοίτης. Στη συνέχεια περνά στο ανατολικό σκέλος, τα Άβδηρα και τις
λιµνοθάλασσες δυτικά της Βιστωνίδας, προσφέροντας δυνατότητα για παρατήρηση
πουλιών. Μετά το Πόρτο Λάγος συνεχίζει προς το Φανάρι, τις Θρακικές Λιµνοθάλασσες
και καταλήγει στο λιµάνι του Ίµερου.
Η διαδροµή µπορεί να επεκταθεί προς τη Θάσο και τη Θασοπούλα δυτικά, ή προς τις
θρακικές ακτές ανατολικά.
66
Προτεινόµενη εποχή: Άνοιξη (για οικοτουρισµό), καλοκαίρι (για θαλάσσιο τουρισµό)
Συνολικό µήκος:
86,5 χλµ
Μέση διάρκεια: 4 ώρες
Προτεινόµενη εποχή: Η θαλάσσια διαδροµή προσφέρεται κυρίως για την άνοιξη και το
καλοκαίρι.
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Παραλία Κεραµωτής
•
Ανατολική ακτή Κεραµωτής
•
Παραλία Μοναστηρακίου
•
Εκβολές Νέστου
•
Παραλία ∆ασοχωρίου - Φωνή της Αµερικής
•
Παραλία Ερασµίου
•
Παραλία και λιµνοθάλασσα Μαγγανά
•
Εκβολές Λασπία
•
Παραλία Αβδήρων
•
Παιδικές κατασκηνώσεις
•
Παρεκκλήσι Αγ. Ιωάννου
•
Παραλία Αγ. Ιωάννου
•
Ακτή Λευκίππου
•
Παραλία Μάνδρας
•
Παραλία Μάνδρας - Ανατολικό άκρο
•
Είσοδος καναλιού Λαφρούδας
•
Κανάλι Πόρτο Λάγους
•
Αποικία ερωδιών
•
Λιµνοθάλασσα Ξηρολίµνη
•
Παραλία Αρωγής
•
Παραλία Μέσης
•
Ακτή Πτελέας
•
Κανάλια Έλους
•
Λιµνοθάλασσα Έλους
•
Παραλία Ισµαρίδας
•
Εκβολή Φιλιούρη
•
Παραλία Ίµερου
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Υποδοµές προτεινόµενες: ∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
67
•
Κολύµπι
•
Παρατήρηση πουλιών
Τµήµατα
Μήκος
Είδος
δρόµου
Κεραµωτή Εκβολές Νέστου
14052
Θάλασσα
Α5-2
Εκβολές Νέστου
- Σκάλα
Αβδήρων
17983
Θάλασσα
Α5-2
Σκάλα Αβδήρων
- Πόρτο Λάγος
21552
Θάλασσα
Α5-1
Πόρτο Λάγος Ίµερος
32901
Θάλασσα
Α5-4
Ζώνη
Σηµεία
ενδιαφέροντος φύση
Παραλία
Κεραµωτής,
Ανατολική ακτή
Κεραµωτής,
Παραλία
Μοναστηρακίου,
Εκβολές Νέστου
Παραλία
∆ασοχωρίου Φωνή της
Αµερικής,
Παραλία
Ερασµίου,
Παραλία και
λιµνοθάλασσα
Μαγγανά,
Εκβολές Λασπία,
Παραλία
Αβδήρων
Παιδικές
κατασκηνώσεις,
Παρεκκλήσι Αγ.
Ιωάννου, Παραλία
Αγ. Ιωάννου,
Ακτή Λευκίππου,
Παραλία
Μάνδρας,
Παραλία
Μάνδρας Ανατολικό άκρο,
Είσοδος καναλιού
Λαφρούδας,
Κανάλι Πόρτο
Λάγους, Αποικία
ερωδιών
Λιµνοθάλασσα
Ξηρολίµνη,
Παραλία Αρωγής,
Παραλία Μέσης,
Ακτή Πτελέας,
Κανάλια Έλους,
Λιµνοθάλασσα
Έλους, Παραλία
Ισµαρίδας,
Εκβολή Φιλιούρη,
Παραλία Ίµερου
Σηµεία
ενδιαφ. πολιτισµός
-
-
-
-
68
13. Πλωτός γύρος Βιστωνίδας
13. Ο προτεινόµενος πλωτός γύρος της Βιστωνίδας. ∆ιακρίνονται τα σηµεία ενδιαφέροντος και οι
ζώνες του Πάρκου.
Αφετηρία:
Πόρτο Λάγος
Κατάληξη:
Πόρτο Λάγος
Κεντρική Σταθµοί:
-
Σύντοµη περιγραφή: Πλωτή, κυκλική διαδροµή εντός της Βιστωνίδας, µε αφετηρία το
Πόρτο Λάγος.
Η διαδροµή ξεκινά από την περιοχή του Πόρτο Λάγος, όπου προτείνεται η κατασκευή
κατάλληλης αποβάθρας επιβίβασης. Κατευθύνεται κυκλικά προς τις εκβολές του Τραυού,
του Κοµψάτου και του Κόσυνθου και καταλήγει στην περιοχή της Αγ. Παρασκευής, πριν
επιστρέψει στο σηµείο αφετηρίας. Η διαδροµή προσφέρει θέα στην περιοχή, πρόσβαση
σε ποικιλία οικοτόπων και δυνατότητα παρατήρησης πουλιών.
Προτεινόµενη εποχή: Η πλωτή διαδροµή προσφέρεται κυρίως έχει ενδιαφέρον όλο το
χρόνο και ιδιαίτερα την άνοιξη και το χειµώνα, οπότε και συγκεντρώνεται περισσότερη
ορνιθοπανίδα.
Συνολικό µήκος:
28,3 χλµ
Μέση διάρκεια: 3 ώρες
Σηµεία ενδιαφέροντος (φύση):
•
Ανατολικό ανάχωµα Βιστωνίδας
69
•
Εκβολές Κοµψάτου
•
Φυλάκιο Αλιευτικού Συνεταιρισµού ∆ιαλαµπής
•
Εκβολές Κόσυνθου
•
∆υτικό Ανάχωµα - Παρατηρητήριο Α
•
∆υτικό Ανάχωµα γέφυρα Β
Σηµεία ενδιαφέροντος (πολιτισµός): Υφιστάµενες υποδοµές: Προτεινόµενες υποδοµές: Αποβάθρα επιβίβασης
∆υνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής:
•
Παρατήρηση πουλιών
Τµήµατα
Γύρος λίµνης
Μήκος
28331
Είδος
δρόµου
Λίµνη
Ζώνη
Σηµεία ενδιαφέροντος φύση
Α1-2
Ανατολικό ανάχωµα
Βιστωνίδας, εκβολές
Κοµψάτου, Φυλάκιο
Αλιευτικού
Συνεταιρισµού
∆ιαλαµπής, Εκβολές
Κόσυνθου, ∆υτικό
Ανάχωµα Παρατηρητήριο Α,
∆υτικό Ανάχωµα γέφυρα
Β
Σηµεία
ενδιαφ.
πολιτισ
µός
70

6.99 MB - Trans Adriatic Pipeline

∆ιακοπές Γιό ∆ιακοπές Γιόγκα στην Άνδρο

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ

Δήμος Τοπείρου

εδώ

Παράταση της σύμβασης για την προμήθεια καυσίμων κίνησης και

ΠΡοτΑΣΕΙΣ γΙΑ την ΑνΑθΕώΡηΣη του ΠΕΣΔΑ ΑττΙκηΣ

Συµµετοχές στην Παγκόσµια Εκστρατεία Εθελοντικού

ECO NEWS - GreenWeek.gr

ΘΕΜΑ: «Συγκρότηση Νομαρχιακής Επιτροπής και Εφορευτικών

ΑΔΑ: Β4ΘΟ0-ΠΜΜ