01- KATHI 16-3_KATHI NEW 15/03/14 00:23 Page 1
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα
ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 16 Μαρτίου 2014 • Eτος 5ο • Aρ. φύλλου 283
Σ H M E PA
www.k athimerini.com.cy €1,50 (Απλή έκδοση) €2,90 (Βασική) €3,90 (Ενισχυμένη)
Εμφύλιος με άγνωστη έκβαση στο ΔΗΚΟ
Έτοιμος για διαγραφές ο Νικόλας, τον περιμένει στη γωνία των ευρωεκλογών η ΔΗΚΟϊκη αντιπολίτευση
Πρωτοφανής στην 38χρονη ιστορία του κόμματος είναι ο εμφύλιος
πόλεμος που μαίνεται στο ΔΗΚΟ
μεταξύ των παρατάξεων του επίσημου ΔΗΚΟ υπό τον πρόεδρο
Νικόλα Παπαδόπουλο και του
ανεπίσημου υπό τον τέως πρό-
εδρο Μάριο Καρογιάν. Ο Ν. Παπαδόπουλος παρουσιάζεται αποφασισμένος να προχωρήσει σε
ολικό ξεκαθάρισμα, εν ανάγκη
διαγράφοντας ανυπάκουα στελέχη, ενώ από την άλλη η εσωκομματική αντιπολίτευση του προ-
Ο Μ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΣΤΗΝ «Κ»
Στο ΔΗΚΟ δεν χωράνε
πειραματισμοί με τη
διάσπαση λέει, ενώ θεωρεί
ανοικτές τις πόρτες για
Κενεβέζο και Φωτίου. Σελ. 6
σάπτει τακτικές εκκαθαρίσεων
αλλά και νεοφανείς πρακτικές με
σεκιουριτάδες να τον συνοδεύουν. Εκείνο που είναι πλέον
σαφές είναι ότι οι δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις ετοιμάζουν
στρατηγικές και τακτικές για «τη
Αναπάντητα ερωτήματα στον αέρα
μάχη των μαχών» που εκτιμάται
ότι θα δοθεί αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, πάντως, ήδη κοιτάζει προς
την πλευρά Λιλλήκα για το ενδεχόμενο συνομολόγησης εκλογικής
συμμαχίας. Σελ. 4
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Ανήκουστο ο Πρόεδρος
να παρεμβαίνει στα
εσωτερικά κομμάτων
• Άρθρο της εκπροσώπου Τύπου του ΔΗΚΟ,
Χριστιάνας Ερωτοκρίτου. Σελ. 6
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Σελ. 12
• Γιάννος Λαμάρης: «Εμάς στο ΑΚΕΛ μας ενδιαφέρει η αποχή της Αριστεράς».
• Μιχάλης Σοφοκλέους: «Κριτής της φυγής
του ΔΗΚΟ είναι ο λαός με την ψήφο του».
ΤΑ «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ»
ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ
ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Ένα εμβληματικό
έργο στην «Κ»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ K SPORTS
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΩΝΗ
« Έχουμε την
καλύτερη ομάδα»
Ο προπονητής του ΑΠΟΕΛ, Γιώργος
Δώνης, στην πρώτη του συνέντευξη
από τότε που ήρθε στην Κύπρο, μιλά
για την ομάδα, την Κύπρο, τον ΠΑΟΚ,
τα δύο του παιδιά και πολλά άλλα.
FORMULA1
Αρχίζει
το πρωτάθλημα
Η αυγή της νέας εποχής turbo είναι
γύρω από τη γωνία και ο Δημήτρης
Γιόκκας ζυγίζει τις ευκαιρίες των
τρανότερων του αθλήματος. Η ανάλυση των φετινών μονομάχων του
πρωταθλήματος.
ΑSSOCIATED PRESS
Τα εμβληματικά
«Απομνημονεύματα» του Στρατηγού
Μακρυγιάννη, στην
πλήρη έκδοση του
Γιάννη Βλαχογιάννη
θα προσφέρει η
«Κ» στους αναγνώστες της στην Κύπρο. Το δίτομο έργο θα συνοδεύουν
δύο CD με εξαιρετικά σπάνια ηχητικά
ντοκουμέντα. Ζωή, σελ. 5
ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ
σε κρίσιμο τεστ
Σε μία από τις πλέον μυστηριώδεις τραγωδίες στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας εξελίσσεται η εξαφάνιση του Boeing 777 200ER των
αερογραμμών της Μαλαισίας. Την ώρα που το σύνολο σχεδόν των αυτοκινήτων διαθέτει σύστημα προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρου
πώς είναι δυνατόν να χάνεται ένα τεράστιο αεροσκάφος; Σελ. 23
Εκποιήσεις από
την Τρ. Κύπρου
Πρώτο φιλέτο στην Πάφο
Μετά τη διαχείριση μεγάλων δανειοληπτών
που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, η Τρ. Κύπρου βρίσκεται κοντά
σε εκποίηση μεγάλης έκτασης στην Πάφο,
στην οποία ήταν προγραμματισμένο μεγαλεπήβολο πρότζεκτ. Σύμφωνα με υψηλά
ιστάμενη πηγή της Τράπεζας, ο συγκεκριμένος δανειολήπτης, σκεπτόμενος τις
επόμενές του κινήσεις, είναι πολύ συνεργάσιμος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους
δανειολήπτες. Οικονομική, σελ. 4
Οι πέντε προκλήσεις της Γιωρκάτζη
Από την αρχή στα βαθιά η νέα διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας
Μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση καλείται
να διαχειριστεί η Χρ. Γιωρκάτζη ως διοικήτρια
της ΚΤΚ. Ενώ η πτώση των τραπεζών έχει
πλέον σταματήσει, το τραπεζικό σύστημα
βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας, γεγονός εξαιρετικά επικίνδυνο για ένα σύστημα
με τόσο βαριά τραύματα. Ταυτόχρονα, κρίσιμης σημασίας είναι και η αναβάθμιση της
Το σουβλάκι στην Κίνα
Μάχη για μέρισμα
Αθήνας-Τρόικας
Θρυαλλίδα
η Κριμαία
Σήμερα το δημοψήφισμα
Σκληρή διαπραγμάτευση
Κοινωνικό μέρισμα άνω των 500 εκατ.
ευρώ από το πρωτογενές πλεόνασμα
του 2013 αναμένει ότι θα διαθέσει η ελληνική κυβέρνηση, μέσω της ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης με την
Τρόικα. Για το προς διανομή πλεόνασμα,
τα τελευταία 24ωρα υπήρξε μία σκληρή
διαπραγμάτευση. Σελ. 18, 19
Κύπρου στο βασικό κέντρο λήψης αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης. Σήμερα, μάλιστα, οι πιέσεις στην
ΕΚΤ προκρίνουν μία πολιτική που θα ήταν
επιζήμια για την Κύπρο. Πιο πεζή, αλλά σημαντική θα είναι και η πρόκληση να φτιάξει
τα «εν οίκω» της Κεντρικής, όπου ο «εμφύλιος» ακόμα μαίνεται. Οικονομική, σελ. 4
Ο Γιάννης Γεωργούλης είναι Έλληνας που έμαθε
στους Κινέζους το σουβλάκι. Ο ιδιοκτήτης του
πρώτου sοuvlaki bar στo Πεκίνο μίλησε στην «Κ»
για το εθνικό φαγητό των Ελλήνων που είναι κάτι
εξωτικό για την κουλτούρα τους. Σελ. 15
Η Κριμαία ανοίγει το κουτί της Πανδώρας, καθώς το σημερινό δημοψήφισμα αφυπνίζει αποσχιστικά
δαιμόνια, ενώ η Ρωσία απειλεί με
ευρύτερη επέμβαση και η Δύση
με σκληρά αντίποινα. Δεν αποκλείεται η προδιαγεγραμμένη, με
το σημερινό δημοψήφισμα στην
Κριμαία, «νίκη» του Ρώσου προέδρου να αποδειχθεί εξίσου πύρρεια με εκείνη του Τζορτζ Μπους
στο Ιράκ. Σελ. 22
Ιδιότυπο δημοψήφισμα για τα δύο μεγάλα
κόμματα οι ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου.
Πινδάρου και Εζεκία Παπαϊωάννου προσβλέπουν στα υψηλότερα δυνατά ποσοστά
για τους δικούς τους εντελώς διαφορετικούς
λόγους. Το κυβερνών κόμμα θέτει το δίλημμα ανάμεσα στο χθες και το αύριο, ενώ
το ΑΚΕΛ κινείται στο ερώτημα λιτότητα
ή κοινωνική πρόνοια. Σελ. 13
ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ
Αναπόφευκτη
η αποσύνθεση
Η εβδομάδα που διέρρευσε αποτέλεσε
ακόμη ένα πλήγμα στην ήδη βαριά λαβωμένη εικόνα της αξιοπιστίας του
πολιτικού μας συστήματος. Αρχικά οι
μάχες χαρακωμάτων που δόθηκαν μεταξύ κομμάτων γύρω από την παραίτηση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και με την εμπλοκή του γενικού
εισαγγελέα να προκαλεί περαιτέρω
υποψίες για την αξιοπιστία της δικαιοσύνης, προκάλεσαν το πρώτο ισχυρό
πλήγμα. Το δεύτερο τραύμα επέφεραν
όσα διαδραματίστηκαν γύρω από τον
ανασχηματισμό στην κυβέρνηση, που
κορύφωσε την κρίση στο τρίγωνο Προεδρικού-Πινδάρου και ΔΗΚΟ, ενώ το
τρίτο, και ίσως το πλέον ψυχοφθόρο
για τον πολίτη, υπήρξε η θλιβερή εικόνα
διάσπασης που παρουσίασαν τα κόμματα μετά τη σύνοδο του Εθνικού Συμβουλίου της Πέμπτης. Είναι πλέον φανερό ότι τα σώματα των κομμάτων
χρειάζονται, τουλάχιστον, άμεσες μεταμοσχεύσεις φρέσκων μυαλών και
νοοτροπιών, διαφορετικά η αποσύνθεση είναι αναπόφευκτη.
02-KATHI NEW_Master_cy 14/03/14 22:32 Page 2
2
l
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Υ Ψ Ι Κ Α Μ Ι Ν Ο Σ / Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ
Γεια σου κυρ Εισαγγελέα
Αυτή ήταν η εβδομάδα του Αναστασιάδη
Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ
[email protected]
California Split, 1974. Μία παρέα μεσήλικων ανδρών, με χοντρές στάλες
ιδρώτα φορτωμένες και συνωστισμένες η μία πάνω στην άλλη στο
κούτελο –αποτέλεσμα της ανελέητης
νυχτερινής υγρασίας– κάθεται γύρω
από ένα τραπέζι. Στα επόμενα έξι
λεπτά και καθώς πέφτουν παράλληλα οι τίτλοι αρχής της ταινίας,
μία φωνή που υπερκαλύπτει εκείνες
της παρέας ακούγεται: μία φωνή
αφηγηματικής ιδιότητας που βάζει
τον τηλεθεατή στον κόσμο του πόκερ, στην τελευταία πραγματικά
αληθινή δεκαετία που έζησε ο πλανήτης.
Ακολουθεί, πάντα με οδηγό τη
φωνή, ένα εξάλεπτο μπάσιμο στο
παιχνίδι του πόκερ όπως ο σκηνοθέτης Robert Altman το είχε στο
μυαλό του, ενώ η παρέα συνεχίζει
υπό την ένταση της αμείωτης ζέστης, να υπομένει τον ιδρώτα σαν
λεκέ στο πουκάμισο, τη σχεδόν
βρεγμένη παλάμη και τον καπνό
από την κάφτρα που εναλλάσσεται
με κάφτρα. Η φωνή καταλήγει με
τον παραλληλισμό του πόκερ σαν
παιχνίδι με τα game of politics, λέγοντας ότι δεν είναι μία ταινία για
χαρτιά. Μισό λεπτό μετά και συγκεκριμένα στο «06.31», σηκώνεται
ο Αβέρωφ από τη θέση του και απομακρύνεται από το τραπέζι. Η παρτίδα, αν και στην αρχή ήταν μάλλον
δεδομένη, μέσω της άφιξης του Μάριου Καρογιάν στον τραπέζι, έμοιαζε
να γέρνει πια προς άλλη κατεύθυνση, με άλλους παίκτες.
Ο Αναστασιάδης, με βλέμμα κοφτό,
κοιτάει μία τον Αβέρωφ και μία τον
Μάριο. Κάποιοι πρέπει να μείνουν
και κάποιοι να φύγουν, αλλά κανείς
δεν θέλει να καεί και να κάψει παράλληλα τα δικά του χαρτιά. Οι Πετρίδης, Κενεβέζος και Φωτίου Τρίτη
απόγευμα έμεναν στην κυβέρνηση.
Η συνάντηση Καρογιάν-Αναστασιάδη, ήθελε τα χαρτιά αυτά και τα
χαρτοφυλάκια να παραμείνουν. Την
ίδια νύχτα, πιο αργά, έκανε την εμφάνισή της η νευρική σιλουέτα του
Αβέρωφ και το παιχνίδι άλλαξε, άλλαξαν τα κουμάντα. Τελικά, Πετρίδης, Αβέρωφ, Κενεβέζος μένουν
Ο ΦΙΛΙΣΤΩΡ
εκτός, η Στράκκα είναι στο 50-50
και το παίζει άνετα δηλώνοντας ότι
δεν είναι θέμα προσώπων, όμως
στον Γιάννη Καρεκλά την Πέμπτη
το βράδυ, ο Νικόλας ήταν εκνευρισμένος. Το California Split του 1974
έβγαλε στους τύπους νικητή τον
Αβέρωφ, δευτερευόντως τον Καρογιάν με τον Λακ και τον Δημητριάδη
του ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση, με τους
Κενεβέζο και Φωτίου να έχουν εναλλακτικές όταν παράλληλα, ένας παλιός παίκτης, ο Δημητριάδης της
Κεντρικής έδινε την παραίτησή του.
Split ναι μεν, αλλά, εν τη ενώσει
για τον Αναστασιάδη έστω και με
πλάγιο τρόπο. Τελικά, αυτή ήταν η
εβδομάδα που περίμενε ο ΠτΔ εδώ
και καιρό. Μία συστάδα ημερών
που εμπεριείχαν πληθώρα στιγμών
που δεν χάνει ποτέ, κάποιος άλλος
πρέπει να χάσει έστω κι αν προσωρινά, έχει την αίσθηση ότι τουλάχιστον μένει στα λεφτά του. Εκείνος
που θέλει να νομίζει ότι είναι εντάξει
με όλα αυτά είναι ο Νικόλας, αλλά
η αλήθεια τον θέλει να δυσκολεύεται
ακόμη και για το ψηφοδέλτιο των
ευρωεκλογών. Η ώρα περασμένη
και τόσο ο Αβέρωφ όσο και ο Καρογιάν συνεχίζουν από εκεί που
σταμάτησαν. Αναχωρώντας από το
Προεδρικό με διαφορετικά αυτοκίνητα, την ώρα που ο Robert Altman
φωνάζει cut και οι πρωταγωνιστές
πάνε στον πάγκο με τα αναψυκτικά
να δροσιστούν, πίνοντας μία τζιτζιμπίρα για να γιορτάσουν την
εβδομάδα του Αναστασιάδη.
και γεγονότων, έτσι όπως τα ήθελε
ο Αναστασιάδης, δίχως από την
άλλη πλευρά να «πληγώσει», με τη
συγκυβέρνηση με το ΔΗΚΟ να μοιάζει εκ του αποτελέσματος ότι συνεχίζεται, παρά το ότι το κόμμα έχει
και επίσημα αποχωρήσει από την
κυβέρνηση. Παράδοξο; Να προσπαθώ σε 500 λέξεις να κρύψω τα αξιώματα που είδαμε όλη την εβδομάδα,
αυτό είναι παράξενο. Σπάνια θα
δείτε μία απόφαση πολιτικού που
να κάνει εντύπωση, οπότε αυτόματα
η ουσία είναι στο παιχνίδι που παίζεται, πως παίζεται και τι αποτέλεσμα
έχει.
Η παρτίδα αυτή, διότι αν δεν ήταν
πόκερ αυτό τότε σίγουρα ήταν politics, έβγαλε και πικραμένους όπως
ο Πετρίδης. Αλλά, πέρα από τη μάνα
[email protected]
E Ν Ω Ν Ο Υ Μ Ε Δ Υ Ν A Μ Ε Ι Σ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ
Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ
Με άριστα
το 10
49 χρόνια πρίν στην «Κ»
16.ΙΙΙ.1965
ΠΕΡΙ «ΦΑΣΟΥΛΕΤΟΥ»: Η ομάς του υπουργού Οικονομικών κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ανέλαβε σφοδράν αντεπίθεσιν εναντίον του πρωθυπουργού κ. Γεωργίου Παπανδρέου, αναταράσσουσα τα επί ημέρας λιμνάζοντα ύδατα εις τον χώρον της Ενώσεως Κέντρου. Η αντεπίθεσις
εξεδηλώθη υπό μορφήν άρθρου, δημοσιευθέντος εις το πρωινόν δημοσιογραφικόν όργανον της ομάδος [επρόκειτο περί της εφημερίδος «Ελευθερία» του εικονιζόμενου Πάνου Κόκκα] και επικρίνοντος την Κυβέρνησιν
διά τον χειρισμόν του θέματος [του υποστρατήγου] Λουκάκη [ο οποίος
συνέταξε πόρισμα διά το σχέδιον «Περικλής»], αλλά και διαψεύσεως των
πληροφοριών περί επικειμένης εισόδου του κ. Ανδρέα Παπανδρέου εις
την κυβέρνησιν. Από της πλευράς του κ. πρωθυπουργού δεν υπήρξε και
πάλιν καμμία αντίδρασις, ενώ η «κεντροαριστερά» [Ηλίας Τσιριμώκος;]
συνεπορεύθη με την ομάδα Μητσοτάκη εις το θέμα Λουκάκη και συμπλέει,
μετά τινος ατολμίας, με την άκραν αριστεράν εις την προσπάθειαν ανανεώσεως των επιθέσεων κατά του Στέμματος. […] Η οξύτης της επιθέσεως
κατά του κ. πρωθυπουργού υπενθύμισεν αναλόγους επιθέσεις της ομάδος
εις το παρελθόν, με άρθρα αναφερόμενα εις τους «Μασκαράδες», τους
«Ανευθυνοϋπευθύνους» και τους «Μπλουτζινάκηδες» [για τον Ανδρέα
Παπανδρέου]. Το όργανον της ομάδος, ανανεώσαν την επίθεσίν του
εναντίον του αρχηγού του ΓΕΣ, χαρακτηρίζει ως εξωφρενικήν την δημιουργηθείσαν επί του θέματος Λουκάκη κατάστασιν, ομιλεί ειρωνικώς
περί απιθάνου αμυντικού κυβερνητικού σχεδίου υπό τον τίτλον «Φασουλέτος» και καλεί την Κυβέρνησιν -ουσιαστικώς δε τον κ. πρωθυπουργόν- να δείξη, αν μη τι άλλο, ότι δεν είναι διατεθειμένη να γελοιοποιηθή.
ΚΛΟΠΗ ΙΝΔΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ: Οι Ινδοί παραγωγοί της ταινίας
«Το λουλούδι του Κασμίρ» («Ζανγκλή») εξουσιοδοτούν, τους εν Αθήναις
αντιπροσώπους των όπως ενεργήσουν τα νόμιμα, προκειμένου να διεκδικήσουν πνευματικά και υλικά δικαιώματα των συνθετών μουσικής του
έργου από Ελληνας συνθέτας, οι οποίοι, κατά την άποψιν των Ινδών, εκμεταλλεύονται το έργον των. Συγκεκριμένως, διεπιστώθη ότι ωρισμένοι
λαϊκοί συνθέται, είτε διά μεγάλων ραδιοφωνικών δεκτών συλλαμβάνουν
ινδικούς σταθμούς την 2αν πρωινήν είτε διά δίσκων, αντιγράφουν την
μουσικήν των Ινδών συναδέλφων των, την οποίαν παρουσιάζουν ως
ιδικήν των, ως καταφαίνεται από τραγούδια της αναφερομένης ταινίας,
που κυκλοφορούν εδώ εις δίσκους ως έργα Ελλήνων συνθετών.
«Χ» καρφωτό…
1
@nicosanastasiadescy
Ολυμπία θες να παίξουμε
μαζί angrybirds;
Στην Ολυμπία. Η Ολυμπία Στυλιανού
ήταν ένα από τα πλέον πετυχημένα
και σκληρά εργαζόμενα στελέχη του
Υπουργείου Παιδείας Κύπρου. Ως εκ
τούτου έφτασε στην ανώτατη βαθμίδα
της ιεραρχίας και για πολλά χρόνια ήταν
η γενική διευθύντρια του Υπουργείου.
Ήταν δε ο κύριος και βασικός λόγος που
η Παιδεία μας είναι σε αυτό το υψηλό
επίπεδο.
2
Στην τεχνολογία. Η Ολυμπία που
λέτε, έχει μόνο ένα αδύνατο σημείο, «soft spot» που θα έλεγαν και οι
Αμερικάνοι. Δεν μπορεί να σταματήσει
να παίζει Tetris στο κινητό! Σιγά το πράγμα θα έλεγε κάποιος, άλλοι έχουν
εξάρτηση από το τσιγάρο, η Ολυμπία
έχει εξάρτηση από τα arcades.
3
Στην κακιά Τρόικα. Όταν όμως παί-
ζεις Tetris γλυκιά μας Ολυμπία την
ώρα των διαπραγματεύσεων με την
Τρόικα (όχι μία φορά) και η Τρόικα σε
φωτογραφίζει (όχι μία φορά) και κάνεις
περίγελο τη χώρα διεθνώς, αγαπητή
μου Ολυμπία, σε άλλη χώρα δεν θα σε
μετέθεταν στο Γεωργίας, όπως σου
έκαναν τη χάρη, αλλά θα ζητούσαν την
παραίτησή σου. Η φίλη σου, η Ειρήνη, τι
λέει για αυτό;
EPA
Με αφορμή το ζήτημα του παραιτηθέντος διοικητή
της ΚΤΚ Πανίκου Δημητριάδη, ο γενικός εισαγγελέας
Κώστας Κληρίδης, μέσα σε 50 λέξεις έδωσε ανάγλυφα
την εικόνα που επικρατεί σήμερα στην κυπριακή
κοινωνία, δηλώνοντας την Τετάρτη στη Βουλή: «Η
καχυποψία του απλού πολίτη και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς φαίνεται να έχει φτάσει σε τόσο
υψηλά επίπεδα έτσι ώστε να δυσκολεύεται ή να θεωρεί ακόμη και
αδιανόητο το ότι ένας ανεξάρτητος κρατικός αξιωματούχος, όπως
είναι ο γ. εισαγγελέας, μπορεί να επιτελεί τα καθήκοντά του με
πραγματική ανεξαρτησία μακριά από οποιεσδήποτε παρεμβάσεις
ή σκοπιμότητες». Από πού όμως, κυρ εισαγγελέα, εκπορεύεται η
τόσο μεγάλη καχυποψία του απλού πολίτη; Μήπως από το γεγονός
ότι η απόδοση δικαιοσύνης στον τόπο μας, είναι ευνουχισμένη σε
τέτοιο βαθμό που έφτασε να καλύπτει μέχρι και εγκλήματα διαπλοκής
με εκατοντάδες νεκρούς, όπως αυτό της ιδιοκτήτριας εταιρείας
της «Ήλιος» με στελέχη του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας; Αυτό
διαπίστωσε ως μονομελής ερευνητική επιτροπή ο τέως συνάδελφος
σας Παναγιώτης Καλλής. Ωστόσο, ο προκάτοχός σας έχωσε το
πόρισμα σε ένα από τα συρτάρια της Νομικής Υπηρεσίας και τη
δικαιοσύνη κάτω από τα χαλιά. 221 νεκροί κάτω από τα χαλιά. Πώς
αντέχετε τόση μπόχα, τόσα χρόνια; Από πού αλλού εκπορεύεται η
τόση καχυποψία του πολίτη, κυρ εισαγγελέα; Μήπως από το γεγονός
ότι πέρασαν σχεδόν τρία χρόνια από τότε που άρχισαν να καταρρέουν
οι τράπεζες κι ένας ολόκληρος χρόνος από το κούρεμα κι ούτε ένας
απατεώνας λευκού κολάρου δεν πέρασε το κατώφλι των δικαστηρίων;
Παρόλο που στήθηκε κι ολόκληρο σκηνικό με την περιλάλητη
Ερευνητική Πική. (Τον συνεπώνυμο του σουβλιτζή Πική να βάζανε
στην Επιτροπή, θα έστελνε μία ντουζίνα «ξεροψημένους» στο
εδώλιο, τόσο εξόφθαλμα που ήταν τα πράγματα). Ξέρω, θα μου
πείτε αυτό που είπατε τις προάλλες στη Βουλή για την υπόθεση
Δημητριάδη: «Επρόκειτο για ένα ογκώδη φάκελο […] και υπήρχαν
πολλοί κίνδυνοι στο να αχθεί η απόφαση αυτή ενώπιον του Δικαστηρίου όσον αφορά την απόδειξή της και το αποδεικτικό υλικό
που ήταν διαθέσιμο». Εκουσίως ή ακούσια κυρ εισαγγελέα με αυτή
σας τη δήλωση δείξατε και τον δρόμο που θα ακολουθήσουν και
οι υπόλοιπες υποθέσεις που έχουν σχέση με το μέγα οικονομικό
έγκλημα που συντελέστηκε στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Θα
μαζευτεί ένα βουνό ογκωδέστατων φακέλων και όταν οι ακριβοπληρωμένοι ξένοι εμπειρογνώμονες τελειώσουν τη δουλειά τους,
κάποιος εισαγγελέας –αν όχι εσείς– θα κρίνει, ότι υπάρχει κίνδυνος
να χαθεί η υπόθεση στο δικαστήριο και –όπως έκανε κι ο προκάτοχός
σας με την «Ήλιος»– θα τη χώσει σε ένα συρτάρι της Εισαγγελίας,
επικαλούμενος λόγους δημοσίου συμφέροντος… Δεν είναι τυχαία
που οι πολιτικοί μηδενός εξαιρουμένου ωρύονται υπέρ της απόδοσης
δικαιοσύνης. Η παρακάτω δήλωση θα μπορούσε να γίνει από τον
οποιονδήποτε πολιτικό αρχηγό: «Έγιναν εγκλήματα στον τραπεζικό
τομέα και υπάρχουν βεβαιότατα συγκεκριμένες ευθύνες, σε συγκεκριμένους διαχειριστές, με ονόματα και διευθύνσεις. Η δικαιοσύνη
πρέπει να πάρει την πορεία της, γιατί είναι και λαϊκή απαίτηση ότι
πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά, όσοι ευθύνονται για την
οικονομική τραγωδία του τόπου», ήταν η δήλωση του πλέον
ένθερμου υποστηρικτή των τραπεζών την προηγούμενη πενταετία,
Αβέρωφ Νεοφύτου στις 11.11.2013. Όταν η δικαιοσύνη συνευρίσκεται… με την πολιτική γεννιούνται τέρατα, κυρ εισαγγελέα.
Αυτό θα πει multitasking μάνατζερ, και πέσατε να τη φάτε.
4
Στο συναίσθημα. Τελικά από Λύκος, ο Νίκος μας βγήκε Αρνάκι.
Συγκινήθηκε από τους συνοδοιπόρους
ΔΗΚΟϊκούς υπουργούς και ήθελε να
τους κρατήσει. Μετά συγκινήθηκε περισσότερο που σπάραζε μπροστά του
σαν την Ιφιγένεια εν Αυλίδι ο Αβέρωφ,
άλλαξε γνώμη και δεν τους κράτησε.
Όποιος τον συγκινήσει τελευταίος.
5
Στη μετριότητα. Μία μέτρια φοιτήτρια, που έχει μέτριες μεταπτυχιακές σπουδές και ήταν μέτρια υπάλληλος και έγινε μία μέτρια ελέγκτρια τώρα γίνεται διοικήτρια της Κεντρικής
Τράπεζας μέλος της Ευρωζώνης.
Άσχετη από χρηματοπιστωτικά, άσχετη από τραπεζικά σχετική όμως με τη
μετριότητα που μας διοικεί. Ο θρίαμβος της μετριότητας. Ίσως τη δείτε
(λέει η ίδια στα σαλόνια) και Πρόεδρο
της Δημοκρατίας μια μέρα, σας θυμίζει κάποιον άλλο που ήταν (πετυχημένος) πρόεδρος της Βουλής;
6
Στο θέρος. Ο Πάφιος πρόεδρος,
σταθερός φίλος της Στράκκας, ο
πριμοδότης σε ηγετικότητα και πολιτική σοφία του Πρίγκηπα, δεν πιστεύει
μαθαίνω το «κακό» που τον βρήκε (λέει), ο Πρίγκιπας να σηκώσει μπαϊράκι,
ενώ του είχε υποσχεθεί άλλα. Είτε είναι αφελής ο Πάφιος (που δεν είναι) ή
τον σαγήνευσε η (πολιτική) γοητεία
του Νικόλαου. Πάντως ό,τι έσπειρε θα
θερίσει.
7
Στο 2018. Σας φαντάζει μακρινό;
Στους πολιτικούς πάντως δεν
φαντάζει, έχουμε και λέμε: H Healthy
προεδρία θα ζητήσει να «ολοκληρώσει» το έργο της, το ΑΚΕΛ θα ζητά comeback, o Νικόλαος πιστεύει πως είναι ταγμένος να επαναλάβει την ιστορία του μπαμπά του.
8
Στο 2023. Σας φαντάζει επιστημο-
νική φαντασία; Στους πολιτικούς
πάντως όχι: H Healthy προεδρία αν πά-
ρει το επόμενο εισιτήριο σημαίνει αυτομάτως πως ο Πάφιος Πρόεδρος πάει
για να χάσει, ο Νικόλαος θα είναι ώριμος σαν τα κόκκινα ροδάκινα του καλοκαιριού, το ΑΚΕΛ θα ξεροσταλιάζει δέκα χρόνια εκτός εξουσίας. Άρα; Ο Πάφιος πρόεδρος τρέχει τα 100 μέτρα
στον ίδιο διάδρομο με τον Πρίγκιπα.
9
Στο Εθνικό. Κάποτε ο Κληρίδης για
να πιάσει αυτούς που διέρρεαν
στα ΜΜΕ τα έγραφα του Εθνικού, Πίτσιλλος γαρ, σημάδεψε το κάθε χαρτί
ξεχωριστά και αποκαλύφθηκε έτσι το
καρφί. Από τότε οι συνεδρίες έγιναν για
να λένε τον πόνο τους κάτι γερόντια,
όπως γίνεται στη Βουλή των Λόρδων.
Ούτε στον Εθνικό Άχνας δεν γίνονται
αυτά. Κουβέντα να γίνεται, τα δελτία να
γεμίζουν.
10
Στην Αναστασία. Αυτό θα πει η
οικογένεια να είναι μονιασμένη
στα δύσκολα. Δεν βρίσκει ευρωβουλευτές ο αδελφός της και προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει ως υποψήφια. Το
πρόβλημα θα είναι μην κάνει έκρηξη
το... κανόνι.
Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ • Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ • Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ
Iδιοκτησία
«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»
Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος
e-mail: [email protected] Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540
Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550
Διευθυντής: Α ΛΕΞΗΣ Π ΑΠΑΧΕΛΑΣ
•
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή
ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε
τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
Διεύθυνση συντάξεως: Ν ΙΚΟΣ Κ ΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - Κ ΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ
03-ADV PEIREOS_Master_cy 14/03/14 19:07 Page 1
04-POLITIKI_Master_cy 3/14/14 10:42 PM Page 4
4
l
Π OΛ I T I K H
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Αδυσώπητος
ο εμφύλιος
πόλεμος
στο ΔΗΚΟ
Η πλευρά Καρογιάν προσάπτει
στον Νικόλα τακτική εκκαθαρίσεων
Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ
«Θα περάσει πολύς καιρός για να
ακουστεί ξανά το σύνθημα, «στο
ΔΗΚΟ ανήκει κι αυτή η μεγάλη νίκη»,
λέει στην «Κ» στέλεχος που βρίσκεται
στο επίκεντρο του σεισμού που
έπληξε το κόμμα και δημιούργησε
το σημερινό μεγάλο ρήγμα. Ο ίδιος
θεωρεί ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος
με τις ενέργειές του που εκπορεύονται από προσωπικές φιλοδοξίες «έπαιξε κι έχασε σε μία παρτίδα κομματικού πόκερ, τη μεγαλύτερη πολιτική
προίκα που άφησαν στο ΔΗΚΟ, οι
Σπύρος Κυπριανού και Τάσσος Παπαδόπουλος, δηλαδή τον ρυθμιστικό
ρόλο του κόμματος στην πολιτική
<
<
<
<
<
<
<
«Πρώτη φορά στην ιστορία του το ΔΗΚΟ βλέπει
πρόεδρό του να κυκλοφορεί με σεκιουριτάδες
νυχτερινής καταγωγής».
ζωή του τόπου». Η εξήγησή του λακωνική: «Οι συνομιλίες ξεκίνησαν
μαζί και το πάρε-δώσε. Το ΔΗΚΟ τι
κάνει; Παρεμβαίνει και ζητά βελτίωση όσων θεωρεί πως είναι λίγα
ή λανθασμένα; Αντίθετα. Ο Νικόλας
επιμένει να θέλει να δικαιώνει τις
μηδενιστικές προσεγγίσεις του και
οδηγεί σε μία πορεία εξυπηρέτησης
προσωπικών και όχι εθνικών συμφερόντων». Η σημερινή εικόνα του
ΔΗΚΟ είναι όντως αυτή ενός ρήγματος. Ρωτήσαμε πόσο μεγάλη εκτιμά ότι είναι η έκταση του ρήγματος:
«Όση και το αποτέλεσμα της απόφασης της Κ.Ε. στις 25/2/2014 για
αποχώρηση από την κυβέρνηση,
δηλαδή 54% με 46%. Αυτή η στενή
διαφορά χαρακτηρίστηκε από την
κ. Χριστιάνα Ερωτοκρίτου σαν «ξεκάθαρο αποτέλεσμα χωρίς περιθώρια
πολιτικής ερμηνείας». Αντιλαμβάνεστε ότι είτε έχουμε ενώπιόν μας
συμπτώματα πολιτικής μυωπίας είτε
έναν καταστροφικό ετσιθελισμό.
Ό,τι από τα δύο και να συμβαίνει,
είναι επικίνδυνο. Και κάτι πολύ σημαντικό, που δεν ελέχθη δημοσίως
μέχρι στιγμής: αφού ο Νικόλας αποφάσισε λόγω διαφωνίας στο Κοινό
Ανακοινωθέν και επαναφοράς του
σχεδίου Ανάν, να φύγει από τη συγκυβέρνηση, αποσύροντας τέσσερις
υπουργούς και τρεις προέδρους ημικρατικών, γιατί δεν απέσυρε και τα
στελέχη του ΔΗΚΟ που μετέχουν
στις ομάδες εργασίας για το Κυπρια-
κό, τα οποία είχαν υποδειχθεί από
τον Καρογιάν αλλά ζήτησε να τον
ενημερώνουν; Γιατί δεν διόρισε πρόσωπα της εμπιστοσύνης του; Θα
έχουμε στις ομάδες εργασίας ανθρώπους που θα παίρνουν οδηγίες
από τον τέως πρόεδρο ή μήπως κατασκόπους του νυν προέδρου για
το νέο σχέδιο Ανάν; Οξύμωρα πράγματα!».
Άλλο στέλεχος της όχθης Καρογιάν, θεωρεί ότι ο Ν. Παπαδόπουλος
εφαρμόζει πολιτική εκκαθαρίσεων
κάτι που όπως επισημαίνει ήταν εμφανές στις διαδικασίες των επαρχιακών επιτροπών σε Πάφο και Λεμεσό. «Μάλιστα, στη Λεμεσό ο πρόεδρος της επαρχιακής κάλεσε αστυνομία για να βγάλει έξω τους βουλευτές του κόμματος! Επί Καρογιάν
όχι μόνο δεν είχαμε εκκαθαρίσεις
αλλά το μέγα σφάλμα του Μάριου
ήταν ότι ανέχθηκε την εσωκομματική αντιπολίτευση να υποσκάπτει
το κόμμα και να διασύρει τον πρόεδρο, συχνά και δημοσίως. Τα λάθη
του αυτά τα πλήρωσε ακριβά και
όπως φαίνεται θα τα πληρώσει και
το κόμμα, που πρώτη φορά στην
ιστορία του βλέπει τον πρόεδρό του
να κυκλοφορεί με σεκιουριτάδες
και να περιστοιχίζεται και από φάτσες περίεργες «νυχτερινής καταγωγής»… Το χειρότερο όμως είναι
ότι αντί να συνθέτει, αποσυνθέτει.
Πού το πάει; Να δημιουργήσει μια
σύγχρονη έκδοση της Ένωσης Κέντρου; Έθεσε εκτός κόμματος τον
Λακκοτρύπη και τον Μάριο Δημητριάδη τώρα, ενώ πριν αναλάβει την
προεδρία, διαφωνούσε στο Εκτελεστικό να τεθούν εκτός κόμματος τα
πρώην στελέχη που τώρα έγιναν
αξιωματούχοι στη Συμμαχία Πολιτών. Επίσης, κρατεί ανοικτό τον δίαυλο με τον Λιλλήκα επιδιώκοντας
συνεργασία. Ο κ. Λιλλήκας όμως
είναι εναντίον λύσης Δ.Δ.Ο και του
Μνημονίου. Μήπως το ΔΗΚΟ θα
αλλάξει πολιτική τώρα με πρόεδρο
τον Νικόλα;».
Η επόμενη μάχη
Ενώπιον όλων των κομματικών
σχηματισμών η επόμενη μάχη είναι
οι ευρωεκλογές. Στο ΔΗΚΟ αυτή θα
δοθεί σε συνθήκες εμφυλίου σύμφωνα με εκτιμήσεις καρογιανικών
στελεχών. Εκτιμήσεις που προκύπτουν από το γεγονός ότι ο Νικόλας
πρότεινε θέσεις στο ψηφοδέλτιο σε
αριθμό στενών συνεργατών του Καρογιάν, οι οποίοι και αρνήθηκαν
χωρίς δεύτερη σκέψη. «Δεν θα γίνουμε μαριονέττες του Νικόλα. Πώς
Η εσωκομματική αντιπολίτευση θεωρεί ότι ο Ν. Παπαδόπουλος «έπαιξε κι έχασε, σε μία παρτίδα προσωπικών φιλοδοξιών, τον ρυθμιστικό ρόλο του κόμματος».
είναι δυνατόν να μας κάνει τέτοιες
προτάσεις, με τις πληγές, που ο ίδιος
προκάλεσε στο κόμμα, αιμορραγούσες. Από τη στιγμή που ανέλαβε
αντί να φροντίσει να επουλωθούν
οι πληγές και να ενώσει το κόμμα
ρίχνει στα τραύματα αλάτι», λέει
στην «Κ» ένα από τα στελέχη που
έγιναν δέκτες πρότασης για μία θέση
στο ευρω-ψηφοδέλτιο. Οι προθέσεις
του ανεπίσημου ΔΗΚΟ είναι προφανείς. Έχουν ορίζοντα το τοπίο
που θα δημιουργηθεί με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των
ευρωεκλογών. Εκτιμάται ότι το ΔΗ-
ΚΟ πηγαίνοντας στις κάλπες διασπασμένο θα δεχθεί τέτοιο πλήγμα,
που θα τεθεί επί τάπητος ζήτημα
ηγεσίας. «Πώς θα πάμε στις ευρωεκλογές με τέτοιο ρήγμα και με ποια
εικόνα; Σήμερα το επίσημο πρόσωπο
του ΔΗΚΟ είναι ο Νικόλας, η Χριστιάνα και ο Αντώνης Αντωνίου.
Πας με τέτοιο πρόσωπο σε εκλογές;»
διερωτάται το ίδιο στέλεχος.
Να ξεπεράσει το 15,8%
Στο ερώτημα της «Κ» ποιο θα
πρέπει να είναι το ποσοστό στο
οποίο θα πρέπει να στοχεύσει ο Ν.
Παπαδόπουλος στις επικείμενες
εκλογές, ένα από τα παλαιά στελέχη
του ΔΗΚΟ, απαντά: Τον πήχη έχει
θέσει ψηλά ο ίδιος ο Νικόλας, όταν
κατηγορούσε τον Καρογιάν ότι συρρίκνωσε το ΔΗΚΟ. Το κόμμα στις
τελευταίες εκλογές με πρόεδρο τον
Καρογιάν και με όλον εκείνο τον
πόλεμο που δεχόταν από τον Νικόλα
και τους συνεργάτες του, πήρε
15,8%. Το 2006 το ΔΗΚΟ με πρόεδρο
τον Τάσσο Παπαδόπουλο πήρε στις
βουλευτικές 17,8%. Άρα ο Καρογιάν
συρρίκνωσε το ΔΗΚΟ κατά 2%. Ο
Νικόλας λοιπόν για να δικαιωθεί θα
πρέπει να ξεπεράσει το 15,8% του
Καρογιάν και να αγγίξει το 17,8%,
ώστε να αποδειχθεί αντάξιος του
μακαριστού Τάσσου». Στην υπόδειξή
μας ότι λόγος γίνεται τώρα για ευρωεκλογές, η απάντηση ήταν ότι,
«το ίδιο ΔΗΚΟ διεκδικεί την ψήφο
του κόσμου σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Ιδιαίτερα τώρα με την
ανανεωμένη ηγεσία θα πρέπει να
θριαμβεύσει. Ας φέρει εκείνους που
του έστειλε ο φίλος του ο Αβέρωφ
στην αναμέτρησή του με τον Καρογιάν για την προεδρία του κόμματος»…
Σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών πάει ο Νικόλας
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Σε ανοιχτή ρήξη με τους εσωκομματικούς αντιπάλους και σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών φαίνεται να
οδηγείται η ηγεσία του ΔHKO, μετά
και τη φουρτούνα που προκλήθηκε
με τα πρώην ΔΗΚΟϊκά στελέχη που
μετείχαν στην κυβέρνηση. Όπως
όλα δείχνουν ο Νικόλας Παπαδόπουλος δεν φέρεται διατεθειμένος
να προβεί σε κινήσεις προς εκτό<
<
<
<
<
<
<
Αν οι Φωτίου και
Κενεβέζος διοριστούν
σε άλλες θέσεις θα διαγραφούν από το κόμμα.
νωση του πολωτικού κλίματος στο
κόμμα, το οποίο στις αντιδράσεις
για τον ανασχηματισμό συντηρεί
σε υψηλούς τόνους την αίσθηση ότι
το ΔΗΚΟ βρίσκεται σε κατάσταση
πολέμου, δεχόμενο επίθεση μέσα
κι έξω. Ενδεικτικές είναι οι επίσημες
αντιδράσεις για τα παραιτηθέντα
στελέχη που συνεχίζουν να κινούνται σε συγκρουσιακή τροχιά παρά
το γεγονός ότι επίσημα οι τρεις αποχώρησαν τελικά από την κυβέρνηση.
Πηγές προσκείμενες στον πρόεδρο
του ΔΗΚΟ εκτιμούν ότι την τύχη
του νέου υπουργού Συγκοινωνιών
Μάριου Δημητρίου θα έχουν και οι
Φώτης Φωτίου και Κυριάκος Κενεβέζος. Στον πέμπτο όροφο αναμέ-
Σε ψηφοδέλτιο με πρόσωπα υψηλού δείκτη κοινωνικής καταξίωσης προσανατολίζεται ο Νικόλας Παπαδόπουλος.
νουν να δουν αν θα επαληθευθούν
οι πληροφορίες που θέλουν τον Φ.
Φωτίου να αναλαμβάνει θέση στο
Προεδρικό και τον Κ. Κενεβέζο να
διορίζεται πρέσβης στην Αθήνα. Σε
τέτοια περίπτωση η ηγεσία του ΔΗΚΟ θα προχωρήσει και επίσημα στον
κομματικό «αποκεφαλισμό» των
δύο, στέλνοντας μήνυμα αποφασιστικότητας, πρώτα και κύρια προς
την πλευρά Καρογιάν.
Πυγμή προς συσπείρωση
Από την άλλη η πυγμή που δεί-
χνει η ηγεσία του ΔΗΚΟ εκτιμάται
ότι στόχο έχει να συσπειρώσει και
τη βάση ενόψει ευρωεκλογών. Με
κοινή πεποίθηση ότι οι ευρωεκλογές
θα αποτελέσουν την πρώτη επίσημη
δοκιμασία την νέας ηγεσίας, ο φόβος
το κόμμα να κινηθεί σε επίπεδα
κάτω από τις ευρωεκλογές του 2009
(12,28%) συνεπεία και των εσωκομματικών συγκρούσεων έχει προκαλέσει συναγερμό. Το βάρος των κινήσεων θα ριχθεί προς τη βάση του
κόμματος και προς αυτή την κατεύθυνση ο Ν. Παπαδόπουλος έχει ξε-
κινήσει ήδη εκστρατεία. Τα πρόσωπα που θα μπουν στο ψηφοδέλτιο
του κόμματος θα ξεκαθαρίσουν πέραν πάσης αμφιβολίας τις προθέσεις
της ηγεσίας. Το ψηφοδέλτιο όπως
όλα δείχνουν θα «κλειδώσει» το αργότερο τέλη της ερχόμενης εβδομάδας και σε αυτό δεν φαίνεται ότι
θα συμπεριληφθούν πρόσωπα που
θα απηχούν την κομματική πραγματικότητα του ΔΗΚΟ.
Το ψηφοδέλτιο, όπως τονίζεται
εμφαντικά θα αποτελείται από πρόσωπα με υψηλό δείκτη καταξίωσης
στην κοινωνία. Το σοβαρό ενδεχόμενο χρησιμοποίησης των ευρωεκλογών προς επίλυση εσωκομματικών διαφορών δεν αποκλείεται,
σύμφωνα με πηγή της ηγεσίας, να
σπρώξει τον Ν. Παπαδόπουλο σε
αναζήτηση συμμαχιών και εκτός
κόμματος με μόνη διαθέσιμη δύναμη
τη Συμμαχία Πολιτών του Γ. Λιλλήκα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, η
προς τούτο απροθυμία του αναπληρωτή προέδρου Μάρκου Κυπριανού,
δεν αφήνει πολλά περιθώρια.
Με τα δεδομένα αυτά το ΔΗΚΟ
μάλλον φαίνεται να οδηγείται σε
μία δεύτερη μάχη ακόμα πιο σκληρή και όπως τονίζει ο Μάρκος Κυπριανού στην συνέντευξή του στην
«Κ» (σελίδα 6), θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες προς εκτόνωση της κατάστασης. Σε διαφορετική περίπτωση, ο αναπληρωτής
πρόεδρος αφήνει να εννοηθεί ξεκάθαρα ότι το κόμμα πειραματίζεται
με τη διάσπαση.
Το ιστορικό μιας προαναγγελθείσας σύγκρουσης
Οι δεκατέσσερις μέρες και το ενδιαφέρον παρασκήνιο που έκρινε τον ανασχηματισμό του κυβερνητικού σχήματος
Στις 25 Φεβρουαρίου η θυελλώδης
σύνοδος της Κ.Ε. του ΔΗΚΟ αποφάσισε την έξοδο του κόμματος
από τη συγκυβέρνηση, την παραίτηση των τεσσάρων υπουργών και
τριών προέδρων ημικρατικών οργανισμών. Το βράδυ της Πέμπτης
το σκηνικό της κρίσης στη συγκυβέρνηση συζητήθηκε στο Προεδρικό σε σύσκεψη του σκληρού πυρήνα
της κυβέρνησης υπό τον Ν. Αναστασιάδη, με τους Ι. Κασουλίδη, Χ.
Γεωργιάδη, Σ. Χάσικο, Κ. Πετρίδη,
Χ. Στυλιανίδη και Ν. Χριστοδουλίδη.
Εκεί κλήθηκαν και οι τέσσερις ΔΗΚΟϊκοί υπουργοί, με στόχο να εξετασθούν οι εξελίξεις και να αποφασιστούν οι περαιτέρω κινήσεις,
αφού ο Πρόεδρος Αναστασιάδης
θεωρούσε υποχρέωσή του να είναι
μπροστά οι άμεσα επηρεαζόμενοι
συνεργάτες του.
Οι θέσεις που εξετέθησαν από
τους τέσσερεις συνοψίζονταν στα
εξής: Ο Πρόεδρος δεν θα έπρεπε να
παρασυρθεί στο καταστροφικό παιχνίδι του Νικόλα – ο οποίος προωθεί
σχεδιασμούς προσωπικών φιλοδοξιών, με προκάλυψη το εθνικό θέμα
και να τιμωρήσει τους τέσσερις
υπουργούς, χάνοντας όλες τις προσβάσεις που έχει στον κόσμο του
ΔΗΚΟ. Εξάλλου οι δημοσκοπήσεις
έδειξαν ότι το 58% του ΔΗΚΟ στηρίζει τη διαδικασία λύσης και στις
δύσκολες μέρες που έπονται, δεν
φτάνουν στον Πρόεδρο μόνο οι δυνάμεις που μπορεί να κινητοποιήσει
ο ΔΗΣΥ. Η αποστέρηση από το στρατόπεδο Καρογιάν των προσβάσεων
στην εξουσία, θα έδινε την ευκαιρία
στον Νικόλα να απορροφήσει σταδιακά και το υπόλοιπο ΔΗΚΟ, ενώ
ο Πρόεδρος δεν οφείλει εξηγήσεις
<
<
<
<
<
<
<
Με τη συμβολή
του Αβέρωφ Νεοφύτου
επελέγη ηπιότερος
τρόπος αντίδρασης,
από τον επαναδιορισμό
και των τεσσάρων
ΔΗΚΟϊκών υπουργών.
στον Νικόλα ο οποίος πολέμησε την
υποψηφιότητά του ανοικτά. Από
πλευράς του Προέδρου και των συνεργατών του ελήφθη σοβαρότατα
υπόψη ο ρόλος που έπαιξαν στην
εκλογή Αναστασιάδη, οι Κενεβέζος
και Φωτίου, καθώς η συμβολή στο
κυβερνητικό έργο των Λακκοτρύπη
και Πετρίδη. Με πρόταση Κασουλίδη
αποφασίστηκε, η παραίτηση την
επαύριον ολόκληρου του Υπουργικού και ανανέωση της εντολής από
τον Πρόεδρο όλων σε μερικές ημέρες
και αφού στο μεσοδιάστημα οι ΔΗΚΟϊκοί υπουργοί θα «ρύθμιζαν τη
σχέση τους με το κόμμα τους». Γι’
αυτό και το ίδιο βράδυ, στέλεχος
του προεδρικού περιβάλλοντος –
αποφεύγοντας να απαντήσει σε
ερώτηση περί ανασχηματισμού–
είπε στην «Κ», «αύριο θα υπάρξουν
εκπλήξεις». Το πρωί της Παρασκευής
συνήλθε εκτάκτως το Υπουργικό,
το οποίο και υπέβαλε σύσσωμο την
παραίτησή του.
Eτσι άλλαξε η απόφαση
Το ερώτημα που ετίθετο πλέον
ήταν τι θα έκαναν οι τέσσερις ΔΗΚΟϊκοί υπουργοί: Θα παραιτούνταν
από το ΔΗΚΟ και θα δημιουργούσαν
κόμμα; Θα έμεναν όλοι στη νέα κυ-
βέρνηση ή θα αναλάμβαναν άλλες
θέσεις; Οι πληροφορίες συνέκλιναν
στην υποβολή παραίτησης και των
τεσσάρων την επόμενη Τετάρτη.
Εντούτοις, ο Γ. Λακκοτρύπης, «δεν
άντεξε τις πιέσεις», όπως μας είπε
στενός του συνεργάτης και παραιτήθηκε την Κυριακή, γεγονός που
προβλημάτισε τους άλλους τρεις,
καθότι «μυρίστηκαν» κάτι να παίζει
μεταξύ Λακκοτρύπη-Πινδάρου-Προεδρικού. Την Τετάρτη Κενεβέζος
και Φωτίου «ανέστειλαν την ενεργό
συμμετοχή τους στο ΔΗΚΟ», ενώ ο
Πετρίδης παραιτήθηκε χωρίς περιστροφές. Με τον Πρόεδρο να απουσιάζει στις Βρυξέλλες και το Δουβλίνο
και τον Αβέρωφ Νεοφύτου στο Δουβλίνο, οι διεργασίες για τον ανασχηματισμό ανεστάλησαν μέχρι και το
επόμενο Σαββατοκύριακο. Η πρώτη
ένδειξη ότι γίνονταν δεύτερες σκέ-
ψεις σε ό,τι αφορούσε τη διατήρηση
των τεσσάρων υπουργών στην κυβέρνηση, ήταν το ραντεβού Αναστασιάδη-Καρογιάν το πρωί της Κυριακής στη Λεμεσό. Το τελικό αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν ότι
δεν θα άλλαζαν τα αρχικά πλάνα.
Δευτέρα και Τρίτη με τη συμβολή
των πολιτικών επιχειρημάτων του
Αβέρωφ Νεοφύτου, ότι η κατά μέτωπο σύγκρουση με τον Νικόλα θα
ισοδυναμούσε με παρέμβαση του
Προέδρου στα εσωκομματικά του
ΔΗΚΟ και θα βοηθούσε τον Νικόλα
να συσπειρώσει το κόμμα γύρω του,
επιλέγηκε ηπιότερος τρόπος αντίδρασης. Τουτέστιν επαναδιορισμός
Γ. Λακκοτρύπη, υπουργοποίηση του
«καρογιανικού» τεχνοκράτη Μ. Δημητριάδη και αξιοποίηση των Κενεβέζου, Φωτίου σε άλλες θέσεις.
ΑNΔPEAΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ
05-ADV ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ_Master_cy 14/03/14 19:10 Page 1
06-POLITIKI_Master_cy 14/03/14 19:37 Page 6
6
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Ο ΜΑΡΚΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΣΤΗΝ «Κ
Δεν τίθεται θέμα διαγραφών
Συνέντευξη στον
ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ
Διαφοροποιημένος ως προς τους
χειρισμούς που έτυχαν τα περισσότερα καυτά θέματα που απασχόλησαν και συνεχίζουν να απασχολούν το Δημοκρατικό Κόμμα εμφανίζεται ο αναπληρωτής πρόεδρος
του κόμματος Μάρκος Κυπριανού.
Σε συνέντευξή του στην «Κ» ο κ.
Κυπριανού διατηρεί γέφυρες με τα
παραιτηθέντα ΔHKOϊκά στελέχη
που συμμετείχαν στην κυβέρνηση,
αφήνοντας ανοιχτές πόρτες για
επιστροφή τους στο κόμμα, σε περίπτωση που οι ίδιοι εκδηλώσουν
“
«Εάν οι ίδιοι αποφασίσουν ότι θέλουν να επιστρέψουν στο κόμμα
εμείς θα πρέπει να το συζητήσουμε. Κάθε περίπτωση να αντιμετωπίζεται χωριστά και με τα δικά της δεδομένα».
τέτοια επιθυμία. Καλύπτει τον Μάριο Καρογιάν για τις συναντήσεις
του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ με νόημα βάζει στο τραπέζι την ανάγκη ανάληψης κινήσεων για εκτόνωση της εσωκομματικής κατάστασης προκειμένου
το κόμμα να προλάβει ακόμα και
διάσπαση.
–Η φυγή Κενεβέζου, Φωτίου και
Πετρίδη από το ΔΗΚΟ αποτελεί
διάσπαση του κόμματος;
–Όχι δεν το θεωρώ διάσπαση.
Πρέπει να εκφράσω τη λύπη μου
που φίλοι και συναγωνιστές επέλεξαν να αποχωρήσουν από το κόμμα. Είναι μία προσωπική απόφαση
και είναι απόλυτα σεβαστή. Όμως
εγώ θα προτιμούσα να είναι εδώ
μαζί μας και να συνεργαζόμασταν.
Από εκεί και πέρα δεν πρόκειται
για διάσπαση του κόμματος, πρόκειται για επιλογή των συγκεκριμένων στελεχών.
–Χρησιμοποιείτε πιο ήπια γλώσσα από αυτή των επίσημων αν-
τιδράσεων του κόμματός σας.
–Ο καθένας μας μπορεί να έχει
διαφορετική προσέγγιση, έναν διαφορετικό τρόπο έκφρασης. Εγώ
από την αρχή είπα και είναι και το
νόημα της τοποθέτησης του ΔΗΚΟ
ότι πρόκειται για προσωπικές επιλογές των συγκεκριμένων στελεχών
και ότι δεν είναι κάτι που θα πρέπει
να το γενικεύσουμε.
–Πώς διαβάζετε την απόφαση
του Προέδρου της Δημοκρατίας
για τον ανασχηματισμό;
–Ανεξαρτήτως από τη σύνθεση
του Υπουργικού Συμβουλίου η τοποθέτηση του ΔΗΚΟ στον χώρο
της αντιπολίτευσης πλέον είναι
δεδομένη. Είτε υπάρχουν στην κυβέρνηση πρόσωπα που πρόσκεινται
ή προέρχονται από το ΔΗΚΟ είτε
όχι. Ο Πρόεδρος κατ’ εμέ είναι που
θα πρέπει να εξηγήσει αυτή την
επιλογή του. Υποθέτω ότι προχώρησε σε αντικατάσταση των υπουργών για να μη ρίξει λάδι στη φωτιά
ή να δημιουργήσει περισσότερη
ένταση ανάμεσα στην κυβέρνηση
και στο ΔΗΚΟ.
–Το ΔΗΚΟ όμως χαρακτήρισε
εχθρικές τις κινήσεις του Προεδρικού.
–Μέσα στην πολιτική όλα τα
κόμματα δέχονται επιθέσεις. Ο
Πρόεδρος έχει κάνει μία επιλογή
στο πλαίσιο των συνταγματικών
δικαιωμάτων του. Δεν θέλω να πιστεύω ότι το έκανε για να κτυπήσει
το ΔΗΚΟ. Και πάλι όμως είναι ο
Πρόεδρος που θα πρέπει να εξηγήσει τις επιλογές του.
–Οι Κυριάκος Κενεβέζος και Φώτης Φωτίου θα πρέπει να διαγραφούν από το κόμμα;
–Πιστεύω ότι έχουν επιλέξει οι
ίδιοι αυτή τη στιγμή να μη βρίσκονται στο κόμμα είτε μόνιμα είτε
προσωρινά. Αυτή τη στιγμή δεν
βρίσκονται στο ΔΗΚΟ.
–Θεωρούν όμως ότι ανήκουν
στο ΔΗΚΟ, αλλά οι συνθήκες
που έχουν διαμορφωθεί δεν
τους επιτρέπουν να έχουν ενεργό
εμπλοκή
–Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
Δεν βρίσκονται στον χώρο αυτή
τη στιγμή. Πιστεύω ότι δεν τίθεται
θέμα ούτε διαγραφών ούτε πειθαρχικών. Το κόμμα βρίσκεται στην
αντιπολίτευση και δεν έχει επηρεαστεί από την επιλογή τους, ούτε
ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Μήνυμα Μάρκου Kυπριανού προς τον Νικόλα Παπαδόπουλο και τα παραιτηθέντα στελέχη του κόμματος
«Η τοποθέτηση του ΔΗΚΟ στον χώρο της αντιπολίτευσης πλέον είναι δεδομένη», δηλώνει ο αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος, Μάρκος Κυπριανού,
τονίζοντας ότι δεν τίθεται θέμα ούτε διαγραφών ούτε πειθαρχικών μέτρων κατά των παραιτηθέντων στελεχών.
Ο Καρογιάν δεν είναι ένας απλός βουλευτής
–Θεωρείτε θεμιτή και μέσα στα κομματικά πλαίσια την κομματική συμπεριφορά του ανεπίσημου ΔΗΚΟ με συναντήσεις με τον Νίκο Αναστασιάδη;
–Δεν συμφωνώ με την αναφορά
σε «ανεπίσημο» ΔΗΚΟ. Αν από την
άλλη αναφέρεστε στον Μάριο Καρογιάν, να υπενθυμίσω ότι υπήρξε
πρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος του ΔΗΚΟ. Δεν βλέπω τίποτα το κακό κατά καιρούς να συναντώνται και να ανταλλάσουν απόψεις. Εγώ δεν συμφωνώ με εκείνους που λένε ότι είναι ένας
απλός βουλευτής. Δεν είναι.
Υπήρξε πρόεδρος της Βουλής και
του κόμματος.
–Άρα δεν εντοπίζετε κάτι το μεμπτό.
–Από τη στιγμή που είναι ανταλλα-
γή απόψεων δεν βλέπω τίποτα το
κακό. Αυτό όμως δεν πρέπει να
υποκαθιστά, και εδώ είναι το κλειδί, τις επίσημες επαφές της ηγεσίας του κόμματος με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας.
–Η συνάντηση του κ. Καρογιάν με τον
Πρόεδρο της Δημοκρατίας την περασμένη Κυριακή αφορούσε τους ΔΗΚΟϊκούς υπουργούς και όχι ανταλλαγή
απόψεων και το θέτω έτσι γιατί δεν
διαψεύστηκε.
–Από τη στιγμή που δεν έχω ενημέρωση για το τι συζητήθηκε δεν
μπορώ να το σχολιάσω. Ακόμα κι
αν έγινε έτσι πάλι πρόκειται για
ανταλλαγή απόψεων. Όμως καθοριστική γι’ αυτό το ζήτημα είναι η
θέση του κόμματος.
έχει εμποδιστεί η απόφαση του
κόμματος. Επομένως θα πρέπει να
τα αφήσουμε πίσω και να κοιτάξουμε μπροστά και ιδιαίτερα στις
ευρωεκλογές που έρχονται. Το ΔΗΚΟ θα πρέπει να επικεντρωθεί σε
αυτές.
–Ακριβώς για τις ευρωεκλογές.
Εάν ήσασταν πρόεδρος του ΔΗΚΟ θα κάνατε κίνηση προς τους
Κενεβέζο και Φωτίου και να τους
πείτε: Ελάτε πίσω στο σπίτι σας;
–Θα έλεγα ότι είναι κάτι που δεν
μπορεί να αποκλειστεί. Όμως είναι
πρόωρα όλα αυτά. Πρώτα θα πρέπει
να αποφασίσουν οι ίδιοι, διότι με
δική τους απόφαση αποχώρησαν
ή ανέστειλαν τη συμμετοχή τους.
Οι ίδιοι θα πρέπει να αποφασίσουν
αν θα ήθελαν να γυρίσουν.
–Αφήνετε ανοιχτές πόρτες;
–Εάν οι ίδιοι αποφασίσουν ότι
θέλουν εμείς θα πρέπει να το συζητήσουμε.
–Βλέπετε κινδύνους για το κόμμα
που θα το οδηγήσουν ακόμα και
σε διάσπαση, εάν δεν εκτονωθεί
το συγκρουσιακό κλίμα;
–Θέλω να πιστεύω πως όχι. Νιώθω ότι όλοι έχουμε κομματική συνείδηση παρά τις επί μέρους διαφορές μας. Αλλά γιατί να το αφήσουμε ώς εκεί, γιατί να το διακινδυνεύσουμε;
Θα πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες προσπάθειες και πρωτοβουλίες για να εκτονωθεί η κατάσταση και να βρεθούν κοινές
συνισταμένες λειτουργίας του κόμματος έστω και με διαφωνίες, που
λέω ότι είναι θεμιτό να υπάρχουν.
Δεν θα ήθελα να το διακινδυνεύσουμε ούτε να πειραματιστούμε
σε αυτό τον τομέα. Πρέπει από την
αρχή να το εμποδίσουμε.
–Το ΔΗΚΟ φαίνεται ότι δεν μπορεί να αποτινάξει τη ρετσινιά
του επίσημου και ανεπίσημου.
–Θα χρειασθεί προσπάθεια και
εδώ θα επικαλεσθώ την παροιμία
«Καλύτερα να σου βγει το μάτι
παρά το όνομα». Ακόμα και απλές
διαφορετικές προσεγγίσεις που σε
άλλες περιπτώσεις θα αντιμετωπίζονταν ακριβώς έτσι, όταν αφορούν
το ΔΗΚΟ ερμηνεύονται και μετατρέπονται σε μέγα ζήτημα. Από
εμάς εξαρτάται να δείξουμε ότι
πρόκειται για μια έκφραση διαφορετικών προσεγγίσεων. Οι στόχοι
μας είναι ίδιοι, οι αρχές του κόμματος είναι ίδιες για όλους. Από
εμάς εξαρτάται αν θα διαχειριστούμε αυτές τις διαφορετικές απόψεις
σαν ένα δημοκρατικό διάλογο ή
αν θα αφήσουμε να μετατρέπονται
σε κρίσεις.
–Είναι διαφορετική προσέγγιση
στη Βουλή η μισή Κοινοβουλευτική Ομάδα να αποστασιοποιείται από τον αρχηγό του κόμματος;
–Από τη στιγμή που για τη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπήρχε
κοινή κομματική γραμμή, οι βουλευτές ψήφισαν κατά συνείδηση.
Δεν παραβιάστηκε οποιαδήποτε
κομματική γραμμή.
“
«Πρέπει να εκφράσω τη
λύπη μου που φίλοι και
συναγωνιστές επέλεξαν
να αποχωρήσουν από το
κόμμα. Δεν πρόκειται
για διάσπαση του κόμματος, πρόκειται για μία
επιλογή των συγκεκριμένων στελεχών».
–Το ΔΗΚΟ από τότε που ανέδειξε
νέα ηγεσία με τα θέματα που
διαχειρίστηκε κέρδισε ή έχασε;
–Όταν ακολουθείται το καταστατικό δεν μπορεί κάποιος να πει
αν ένα κόμμα έχασε ή κέρδισε. Το
πώς θα συμπεριφερθεί μετά τη
λήξη αυτών των διαδικασιών, εκεί
είναι η πρόκληση, εκεί θα φανεί.
Μας παρακολουθούν όλοι και πρώτα απ όλα τα μέλη και οι ψηφοφόροι
του ΔΗΚΟ για να μας κρίνουν. Θα
φανεί σύντομα πού βρισκόμαστε.
Εκείνο που μας έβλαψε ήταν η τόσο
μεγάλη προεκλογική περίοδος και
ιδιαίτερα το αχρείαστο διάστημα
από την εκλογή προέδρου έως την
εκλογή της υπόλοιπης ηγεσίας. Αυτό παρέτεινε την εσωστρέφεια στο
κόμμα. Θα χρειασθεί χρόνος για
να ξεπερασθούν οι όποιες πικρίες
και εντάσεις που υπήρξαν με τις
εκλογές.
–Η επόμενη μάχη στο κόμμα θα είναι
οι ευρωεκλογές;
–Οι ευρωεκλογές σίγουρα θα είναι μια
μεγάλη πρόκληση για το ΔΗΚΟ. Θα πρέπει
να είμαστε ειλικρινείς, ένας επιπρόσθετος
λόγος είναι η μεγάλη αλλαγή σε ηγετικό
επίπεδο. Είναι από μόνες του δύσκολες
εκλογές για όλα τα πολιτικά κόμματα, περισσότερο για ένα κόμμα του Κέντρου.
Αν προσθέσει κανείς ότι πολύ πρόσφατα
βγήκαμε από άλλη προεκλογική διαδικασία,
την εσωκομματική, και ότι ακόμα υπάρχουν
αυτές οι πικρίες που είναι φυσιολογικές
είναι ιδιαίτερα και μεγάλη πρόκληση για
το κόμμα οι ευρωεκλογές. Θέλω να πιστεύω
<
<
<
<
<
<
<
«Θέλω να πιστεύω ότι όλοι
θα δουλέψουν για το καλό
του κόμματος. Αυτή είναι
η ευχή μου τουλάχιστον».
ότι όλοι θα δουλέψουν για το καλό του
κόμματος. Αυτή είναι η ευχή μου τουλάχιστον.
–Υπάρχει όμως και η σύνθεση του ψηφοδελτίου.
–Το ψηφοδέλτιο για να μας βοηθήσει
σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να
έχει απήχηση τόσο στους κομματικούς
ψηφοφόρους όσο και στην κοινωνία γενικότερα.
–Εμφανίζεστε συναινετικός, ποιος είναι
ο δικό σας ρόλος;
–Από την αρχή ο στόχος μου ήταν η
ενότητα στο κόμμα. Να επέλθει ισορροπία
και ακριβώς να γεφυρωθούν οι διαφορετικές απόψεις. Δεν ανήκω σε στρατόπεδα
αλλά δεν θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχουν
στρατόπεδα. Θα προσπαθήσω όσο μπορώ
να εξαλειφθεί αυτός ο διαχωρισμός αλλά
δεν εξαρτάται μόνο από μένα.
–Πώς μπορούν να συνυπάρξουν οι διαφορετικές απόψεις;
–Θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι διαφορετικές απόψεις, να υπάρχει τήρηση των
αποφάσεων του κόμματος αλλά και σεβασμός των θέσεων της μειοψηφίας. Εδώ
είναι η πρόκληση. Οι απόψεις της μειοψηφίας δεν πρέπει να παραγνωρίζονται και
να αγνοούνται. Αυτό θα βοηθήσει στην
εκτόνωση. Είναι κάτι που θα χρειασθεί
ενεργό προσπάθεια, δεν θα γίνει από μόνο
του. Θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια
αλλά είναι εφικτό. Το ΔΗΚΟ δεν θα είναι
ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο κόμμα
όπου υπάρχουν διαφορετικές απόψεις
ακόμα και εσωκομματική αντιπολίτευση.
Αυτό σημαίνει Δημοκρατία.
ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Μεγάλη πρόκληση οι ευρωεκλογές για το ΔΗΚΟ
«Δεν βλέπω τίποτα κακό στις συναντήσεις
του Μάριου Καρογιάν με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας» δηλώνει Μάρκος Κυπριανού.
ΑΡΘΡΟ / Της ΧΡΙΣΤΙΑΝΑΣ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ
Α
ναφαίρετο και καθολικά και
απόλυτα σεβαστό το συνταγματικό δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, να προχωρήσει σε ανασχηματισμό της
κυβέρνησής του. Είναι, ωστόσο,
καινοφανές ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως ο ύπατος θεσμικός αξιωματούχος της Πολιτείας, να ενεργεί
και να συμπεριφέρεται κατά τρόπο
παρεμβατικό στα εσωτερικά των
κομμάτων. Μία πολιτική συμπεριφορά, η οποία επικρίνεται έντονα
από όλα τα κόμματα, ακόμα και
από επιφανή στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Το Δημοκρατικό Κόμμα συμπεριφέρθηκε έντιμα, επιλέγοντας να
αποχωρήσει από την κυβέρνηση
Αναστασιάδη, όταν διαφώνησε στο
Ανασχηματισμός και Δημοκρατικό Κόμμα
κυρίαρχο ζήτημα του Κυπριακού.
Επέλεξε την έντιμη οδό της αποχώρησης και όχι την οδό της ενδοκυβερνητικής αντιπολίτευσης
και υπόσκαψης. Μας προκαλεί λύπη
η συμπεριφορά του Προέδρου Αναστασιάδη, καθώς συνιστά παρασκηνιακή παρέμβαση στα ενδοκομματικά του ΔΗΚΟ και περιφρόνηση του ΔΗΚΟϊκού κόσμου, ο
οποίος συνέδραμε στην εκλογή
του στο ύπατο αξίωμα της Πολιτείας. Ωστόσο, δεν θα ακολουθήσουμε αυτήν την προσέγγιση, διότι
ο τόπος βρίσκεται αντιμέτωπος με
κρίσιμες και σοβαρές προκλήσεις
και στον τομέα της οικονομίας και
στο Κυπριακό.
Στον τομέα της οικονομίας, οι
προκλήσεις και οι κίνδυνοι παρα-
<
<
<
<
<
<
<
«Είναι καινοφανές
ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως ο ύπατος
θεσμικός αξιωματούχος
της Πολιτείας, να
ενεργεί και να συμπεριφέρεται κατά τρόπο
παρεμβατικό στα εσωτερικά των κομμάτων».
μένουν και αποτελεί κομβική συνισταμένη, η ανταπόκριση στις
απαιτήσεις του προγράμματος στήριξης της χώρας. Την ίδια ώρα, η
κοινωνία και ο πολίτης, πλήττεται
όσο ποτέ άλλοτε, ως αποτέλεσμα
των συνεπειών της κρίσης. Οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού είναι
προ του φάσματος της εξαθλίωσης,
την ώρα που διαφαίνεται ότι το μεγάλο στοίχημα για την οικονομία
και τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι η
διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αποτελεί αδήριτη ανάγκη η στήριξη των ευάλωτων ομάδων, των
νοικοκυριών και των μικροεπιχειρήσεων και είναι ένας από τους
πυλώνες, στους οποίους το Δημο-
κρατικό Κόμμα επικεντρώνεται.
Το Δημοκρατικό Κόμμα, δεν είναι
επικυρωτικό όργανο κανενός και
στη βάση αυτή ετοιμάζει προτάσεις
νόμου για προστασία της 1ης κατοικίας, των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των δανειοληπτών,
κατά τρόπο δίκαιο και ρεαλιστικό.
Σε σχέση με το Κυπριακό, όπου
αναμένονται σοβαρές εξελίξεις,
παραμένουμε πιστοί στις θέσεις
μας, αλλά κρούουμε ταυτόχρονα
τον κώδωνα του κινδύνου ότι το
Κυπριακό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να διασυνδεθεί, στην παρούσα φάση, με την εξόρυξη και
αξιοποίηση του φυσικού αερίου.
Είναι επιτακτική η ανάγκη, η
κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει ότι το
φυσικό αέριο δεν συνδέεται στην
παρούσα φάση με τις διαδικασίες
στο Κυπριακό και ότι ανεξαιρέτως
αυτών θα προχωρήσει τάχιστα με
την υλοποίηση των σχεδιασμών
στον τομέα της ενέργειας. Στο πλέγμα αυτό θέλουμε να καταστήσουμε
σαφές ότι δεν θα επιτρέψουμε το
φυσικό αέριο να καταστεί όμηρος
στα χέρια της Τουρκίας, με τον
οποίο να εκβιάζει τον κυπριακό Ελληνισμό για να αποδεχθεί μία απαράδεκτη λύση στο Κυπριακό. Το
Δημοκρατικό Κόμμα, από το αντιπολιτευτικό μετερίζι, τώρα πια, θα
παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις
και θα παρεμβαίνει αποτελεσματικά.
Η κ. Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είναι εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΚΟ.
07-ADV ΛΑΝΙΤΗΣ_Master_cy 14/03/14 19:11 Page 1
08-PARAPOLITIKA_Master_cy 15/03/14 01:00 Page 8
8
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Ανασχηματιστείτε γιατί χανόμαστε, ρε!
Οι προβλέψεις του Μάριου
Η μελωδία της ευτυχίας
Ο νέος υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων
δεν έπεσε από το πουθενά, όπως μαθαίνει ο
Ιανός. Ο Μάριος Δημητριάδης ήταν μέλος
της ομάδας για την Οικονομία που έφτιαξε
στο ΔΗΚΟ ο Καρογιάν. Μάλιστα, μετά το
πρώτο Eurogroup του περσινού Μάρτη συμβούλευσε τον Μάριο Καρογιάν όπως το ΔΗΚΟ όχι μόνο να δεχθεί το πρώτο κούρεμα
αλλά και να προσπαθήσει να εξηγήσει και
στα υπόλοιπα κόμματα ότι ήταν η λιγότερο
επιζήμια υπό τας περιστάσεις επιλογή. Μέσα όμως στον πανικό των στιγμών η πρόταση
απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων. Και μετά μας ήρθαν τα μεγάλα αγγούρια.
Ας δούμε και τι λέει ο Ιανός από τη Νέα Υόρκη: Αν κανείς παρακολουθήσει τις ανακοινώσεις που εκδίδονται από την Ουάσιγκτον
μετά την έναρξη της νέας φάσης των συνομιλιών στο Κυπριακό, τις δηλώσεις Νταβούτογλου και Ναμί, θα διακρίνει μία υπέρμετρη ευφορία για τις προοπτικές λύσης. Κι
επειδή η ευφορία είναι πολλάκις «μεταδοτική ασθένεια», δεν αποκλείεται σιγά-σιγά να
δούμε να μεταδίδεται και στα Η.Ε., την Ε.Ε.
και τους Βρετανούς κι από το πουθενά και
χωρίς να έχει σημειωθεί η παραμικρή πρόοδος, να δημιουργούνται προσδοκίες για
λύση μέχρι το τέλος του έτους, μην πούμε
του καλοκαιριού. Αντέχεται τόση ευτυχία;
Ευτυχώς που υπάρχει κι ο Έρογλου, που δηλώνει μεν έτοιμος, αλλά όχι ευτυχισμένος
και μας προσγειώνει στην πραγματικότητα.
••••
Οι συμμαθητές
••••
••••
Παιχνίδι εντυπώσεων
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Ο Μάριος Δημητριάδης, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, έλαβε το τελικό χρίσμα του
υπουργού κατόπιν θερμής υποστήριξης που
έτυχε από τον υπουργό Οικονομικών και καλύτερο μαθητή στην τάξη του Νίκου Αναστασιάδη, Χάρη Γεωργιάδη. Μάριος και Χάρης
γνωρίζονται παιδιόθεν καθότι υπήρξαν συμμαθητές. Όλοι λοιπόν οι συμμαθητές του Χάρη στο English School είναι εν δυνάμει υποψήφιοι για αξίωμα στην κυβέρνηση Αναστασιάδη και θα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή
ραμμένοι και έτοιμοι. Φυσικά οι πολλοί πόντοι για τον διορισμό πάνε στον άλλο Μάριο…
Μεταγραφή στην Κεντρική Τράπεζα από την Γιουβέντους!
Καλή τύχη Χρυστάλλα
Το αλεξίσφαιρο
Ο Κώστας Καδής όπως αποδεικνύεται στην
κρίση μεταξύ Προεδρικού και ΔΗΚΟ φορούσε αλεξίσφαιρο γιλέκο αγορασμένο από τον
Αρχιεπίσκοπο Κύπρου. Ο κ. Καδής όπως
ομολόγησε ο ίδιος ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας στο ΡΙΚ, είναι δικός του άνθρωπος,
είναι μέλος της θρονικής επιτροπής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και λάθος ο
πρόεδρος του ΔΗΚΟ τον πυροβολεί. Έτσι κι
αλλιώς, όπως είπαμε φοράει αλεξίσφαιρο.
••••
Ο «πάτσος» της έλειψε
«Αφήστε αυτές τις εξυπνάδες κυρία Βρεττού» ήταν η απάντηση του Νικόλα Παπαδόπουλου, όταν η σκληροτράχηλη δημοσιογράφος του έθεσε τις καταγγελίες Πετρίδη περί
ανάμιξής του στις προεδρικές εναντίον της
υποψηφιότητας Αναστασιάδη και υποστήριξης στον 1ο γύρο του Λιλλήκα και στον 2ο του
Μαλά. Δηλαδή, αν η συνδιάλεξη δεν γινόταν
μέσω τηλεφώνου αλλά στο τετ α τετ, ο πρίγκιπας θα της έριχνε και κανένα σκαμπίλι;
••••
Υπόδειγμα κρατικού αξιωματούχου αποτελεί για την ανεξαρτησία, επαγγελματισμό
και ακεραιότητα. Η επιλογή της Χρυστάλλας
Γιωρκάτζη για τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αναμφίβολα θέλει να στείλει το μήνυμα της αξιοκρατίας αλλά και το ότι η κ. Γιωρκάτζη θα είναι η πρώτη γυναίκα που καταλαμβάνει αυτή
τη θέση όχι μόνο στη Κύπρο αλλά και στην
Ευρωζώνη. Πολλοί θέτουν το ερώτημα αν η
κ. Γιωρκάτζη έχει τις απαιτούμενες γνώσεις
και εμπειρίες για τη συγκεκριμένη θέση. Οι
συνάδελφοί της στο πανίσχυρο συμβούλιο
της ΕΚΤ είναι τραπεζίτες και οικονομολόγοι
εμβέλειας. Ποια θα είναι η συνεισφορά της
κ. Γιωρκάτζη, όταν γίνονται συζητήσεις για
την πορεία της αγοράς ομολόγων, επιτοκίων
και χρηματαγορών; Δεν είναι εύκολο να πει
κανείς. Ας ελπίσουμε ότι θα βρει εκεί στην
Κεντρική συνοδοιπόρους στα δύσκολα μονοπάτια που θα πρέπει να περπατήσει, διότι
δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι και σε αυτό
τον διορισμό υπερίσχυσαν πάλι οι πολιτικές
σκοπιμότητες με απρόβλεπτες συνέπειες.
Αντίποινα στην ΚΤΚ
Απορίας άξιον είναι η στάση που θα κρατήσουν τα μέλη του ΔΣ της ΚΤ έναντι της κ.
Γιωρκάτζη. Θα συνεχίσουν να στέλνουν 50
emails ο καθένας στη νέα διοικήτρια ή μήπως οι απορίες τους θα έχουν απαντηθεί με-
Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ
Αβέρωφ Νεοφύτου
••••
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου θεωρείται
από την Πινδάρου
ως ο ήρως της
εβδομάδος, διότι
έσωσε την παρτίδα την τελευταία
στιγμή, αποσοβώντας μετωπική
σύγκρουση του
Προεδρικού με το
ΔΗΚΟ. Ο Μάης θα
δείξει κατά πόσον
οι παρεμβάσεις
του Πάφιου υπήρξαν σωτήριες.
τά την αποχώρηση Δημητριάδη; Ελπίζουμε
να έχουν μία δημιουργική συνεργασία με τη
κ. Γιωρκάτζη και μιας και η αποστολή τους
εξετελέσθη να ασχοληθούν λίγο και με την
αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της
χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Πάντως,
ένα εξίσου σοβαρό ζήτημα είναι και η αντιμετώπιση του πολεμικού κλίματος μεταξύ
του προσωπικού. Αν ξεκινήσουν ξανά τα αντίποινα όσο καλή δουλειά και να κάνει η
συμπαθής Χρυστάλλα, θα σκοντάφτει πάντα
πάνω σε νάρκες.
••••
Η σιέστα του Κληρίδη
Ο υπουργός ήταν έξω φρενών. Τηλεφώνησε λίγο μετά τη μία το μεσημέρι στη Νομική
Υπηρεσία θέλοντας να μιλήσει επειγόντως
με τον γενικό εισαγγελέα και του είπαν ότι
αποσύρθηκε για ξεκούραση. Είναι γνωστό
ότι ο κ. Κληρίδης αγαπά τη μεσημβρινή σιέστα, όπως άλλωστε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Δεν είναι ανάγκη όμως να κοιμάται
στη μία. Ας αλλάξει τις ώρες του, διότι και
μετά τις δυόμισι μια χαρά πάει ο ύπνος.
Χωρίς να παραγνωρίζω τις νέες συνθήκες
που έχουν δημιουργηθεί σήμερα, πιστεύω
ότι έχουμε πάρει αψήφιστα το παιχνίδι προπαγάνδας που παίζουν με επιτυχία εδώ και
λίγο καιρό οι Τούρκοι. Τι κάνουν; Πρώτα απ’
όλα ο Νταβούτογλου, ο Ερντογάν ή ο Γκιουλ
βλέπουν τον γ.γ. του ΟΗΕ, σχεδόν μία φορά
την εβδομάδα, στο πλαίσιο των πολλών διεθνών φόρουμ που συμμετέχει η Τουρκία.
Τουλάχιστον μία φορά στις 10 μέρες βλέπει
ο Νταβούτογλου τον Τζον Κέρι. Σ’ όλα αυτά,
να προσθέσουμε και τη δραστηριότητα των
Τ/κ. Ο Ναμί που ήλθε στην Ουάσιγκτον την
περασμένη εβδομάδα, συναντήθηκε με τον
υφυπουργό Ουίλιαμ Μπερνς και άλλους, μίλησε σε τρία think tanks, έδωσε συνεντεύξεις κι έγραψε κύρια άρθρα. Και είχε και συναντήσεις στη Νέα Υόρκη. Στα τέλη της
εβδομάδας καταφθάνει κι ο συνομιλητής
Κουντρέτ Οζερσάι. Το συμπέρασμα όλων
αυτών είναι πως πρέπει η Λευκωσία να δει
τη σκληρή πραγματικότητα και πώς θα αντιμετωπίσει μόνη της την κατάσταση. Είναι
ανάγκη κάθε 2-3 μήνες να επισκέπτεται Κύπριος επίσημος την Αμερική για επαφές και
στην Ουάσιγκτον και στην έδρα του ΟΗΕ και
να εξηγούν τις θέσεις μας. Η επόμενη προγραμματισμένη επίσκεψη είναι του ΥΠΕΞ,
Ιωάννη Κασουλίδη, στις 13 Μαΐου στην Ουάσιγκτον και στις 15 στο Σικάγο. Δυστυχώς
δεν θα μπορέσει να δει τον γ.γ. του ΟΗΕ που
θα απουσιάζει. Εδώ και καιρό είχε ακουστεί
για επίσκεψη του διαπραγματευτή μας, Ανδρέα Μαυρογιάννη. Τώρα επιβάλλεται να
γίνει. Και μου φαίνεται ότι ο πρόεδρος έχει
πειστεί και θα έλθει κάποια στιγμή στις αρχές Απριλίου.
••••
Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ
ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ
Καιρός για καινοτομία
Η εποχή των «αμαζόνων»
επιστρέφει στην Κύπρο
Πριν από ένα ακριβώς χρόνο, αντιληφθήκαμε όλοι με τον πιο βίαιο
τρόπο πως το μοντέλο της οικονομίας μας ήταν κτισμένο πάνω σε
μια φούσκα. Τόσο το τραπεζικό μας
μοντέλο, όσο και ο τομέας της ανάπτυξης γης γκρεμίστηκαν και παρέσυραν μαζί τους ό,τι βρισκόταν
πάνω σε αυτή τη φούσκα. Συμφωνήσαμε από τότε, άλλοι περισσότερο
και άλλοι λιγότερο, πως το μοντέλο
μας ήταν λανθασμένο και πως έπρεπε να βρούμε, να ανακαλύψουμε
νέους τομείς ανάπτυξης για να ξαναπάρουμε την οικονομία μας μπροστά, να επανεκκινήσουμε τη χώρα.
Χωρίς βεβιασμένες κινήσεις από
τη μία και πολιτικές χωρίς αρχή και
τέλος αλλά από την άλλη δεν πρέπει
να χάσουμε ωφέλιμο χρόνο στον
δρόμο για την ανάπτυξη.
Συμφωνούμε πως πρέπει να επενδύσουμε στον τουρισμό, στην υγεία,
την παιδεία, την έρευνα και της
καινοτομία, στην πράσινη ανάπτυξη. Οι πυλώνες για την ανάπτυξη
είναι σίγουρα πολλοί. Θα πρέπει
στρατηγικά να στοχοπροσηλώθουμε στους τομείς που θα αποφασίσουμε ως χώρα να επενδύσουμε.
Το ζητούμενο άλλωστε παραμένει
η απεμπλοκή όσο δύσκολο και αν
είναι από το τωρινό μοντέλο που
μας εγκλωβίζει στο σημερινό γαϊτανάκι.
Ο τομέας της έρευνας και της
καινοτομίας μπορεί να μας δώσει
μέρος της διεξόδου και με σωστούς
χειρισμούς να βοηθήσει στη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Έχουμε ήδη στην Κύπρο εκατοντάδες
ερευνητές και καθηγητές στα Πανεπιστήμια της χώρας. Την ίδια
ώρα, έχουμε εκατοντάδες Κύπριους
ερευνητές σε όλο τον κόσμο που
δημιουργούν, μεγαλουργούν και
μας κάνουν περήφανους. Έχουμε
επίσης στην Κύπρο ιδανικές συνθήκες για να ζουν και να εργάζονται
ερευνητές και ένα ελκυστικό φορολογικό μοντέλο που το επιλέγουν
χιλιάδες εταιρείες που παράγουν
προϊόντα και υπηρεσίες αιχμής.
Ας θέσουμε ως στρατηγικό στόχο
τη δημιουργία κουλτούρας στην
Κύπρο για ανάπτυξη στηριζόμενη
στην έρευνα και την καινοτομία.
Αυτό θα είναι το πρώτο βήμα για
να κάτσουμε ως χώρα και ως μυαλά
να σκεφτούμε πως αυτή την κουλτούρα την κάνουμε πράξη. Μπορούμε να δώσουμε κίνητρα σε εταιρίες και σε ερευνητές για να μεταφέρουν είτε τη βάση της εταιρίας
τους, τα εργαστήρια ανάπτυξης
δηλαδή στην Κύπρο; Μπορούμε
ως χώρα να δώσουμε κίνητρα σε
ερευνητές να έρθουν στην Κύπρο
και να συνεχίσουν αυτό που κάνουν
χωρίς γραφειοκρατικές δυσκολίες
και διαδικασίες που θα τους αναγκάσουν να φύγουν βράδυ από το
νησί. Και γιατί να μην μπορούμε;
“
Το πραγματικό μέγεθος
μιας χώρας δεν μετριέται ούτε σε τετραγωνικά
χιλιόμετρα άλλα ούτε
σε εκατομμύρια πληθυσμού. Μετριέται με τα
επιστημονικά επιτεύγματα και την έφεσή της
στην καινοτομία.
Πώς σήμερα δίνουμε κίνητρα σε
ξένους επενδυτές και παίρνουν την
κυπριακή υπηκοότητα με 2 ή 3 εκατομμύρια ευρώ; Γιατί να μην δώσουμε αντίστοιχα κίνητρα σε ερευνητές, με κριτήρια πάντα, για να
έρθουν στην φιλόξενη Κύπρο με
τις ιδανικές συνθήκες ζωής.
Θα μπορούσαμε για παράδειγμα
να δίναμε ως χώρα σε πολίτες τρίτων χωρών άδεια παραμονής σε
κατόχους διδακτορικού από τα καλύτερα 1000 πανεπιστήμια του κόσμου ή σε κατόχους μάστερ από
τα καλύτερα 500 πανεπιστήμια.
Θα μπορούσαμε επίσης να δίναμε
κίνητρα σε φτασμένους ερευνητές,
με πολύχρονη προϋπηρεσία για να
μεταφέρουν τις δραστηριότητές
του στην Κύπρο. Κίνητρα όπως η
επιστροφή του φόρου εισοδήματος
μετά από πέντε χρόνια εισφορών
ή να δίνεται υπηκοότητα μετά από
κάποια χρόνια παραμονής στην
χώρα. Μπορεί ακόμα να δοθεί, μέσω
ενός ανοικτού προγράμματος, η
ευχέρεια για επένδυση σε όποια
καινοτομία ή νέα διαδικασία, υπηρεσία ή και προϊόν χωρίς την εκ
των προτέρων γραφειοκρατική διαδικασία που να «σκοτώνει» την
προσπάθεια πριν καν αρχίσει.
Τρόποι υπάρχουν. Αρκεί να το πάρουμε απόφαση, να καθορίσουμε
την επένδυση στην έρευνα και την
καινοτομία ως πολιτική προτεραιότητας, και τότε θα το κάνουμε.
Εύκολοι δρόμοι δεν υπάρχουν πια.
Οι φούσκες έχουν σκάσει στα μούτρα μας και για το κάθε τι θα πρέπει
πλέον να ιδρώνουμε πολύ. Ας πιστέψουμε στα δικά μας μυαλά, στις
δυνατότητες μας και ας μειώσουμε
τις προσδοκίες μας για βοήθεια
από τρίτους.
[email protected]
Αυτό το όμορφο κοριτσάκι, βαρυφορτωμένο με την ασπίδα, το κράνος και ένα σωρό άλλα όπλα, μέλος
της επίλεκτης ομάδας της Αστυνομίας, της ΜΑΑΔ, πώς άραγε θα
αντιμετωπίσει τον όχλο και τους
άλλους παράνομους; Απορία δημοσιογράφων, οι οποίοι κάλυπταν
τους «άγριους» διαδηλωτές οι οποίοι
επιχείρησαν να εισέλθουν στη Βουλή. Η απάντηση ήρθε χωρίς λόγια,
από τους καλούς αξιωματικούς οι
οποίοι, πολύ σοφά, έβαλαν δίπλα
στους «κορίτσαρους» μερικούς κορμαλιάδες αστυνομικούς, οι οποίοι
θα καθάριζαν σε περίπτωση ανάγκης. Οι παλαιότεροι θυμούνται την
«επανάσταση» που έγινε πριν από
μερικά χρόνια στα βουλευτικά έδρανα, όταν η τότε ηγεσία της Αστυνομίας, ήθελε να διατηρήσει φυλετικούς περιορισμούς, για τα επίλεκτα σώματα της δύναμης.
Πριν από μερικές δεκαετίες, η
πάλαι ποτέ παιδαγωγική ακαδημία,
δεχόταν ίσο αριθμό φοιτητών και
φοιτητριών, με αποτέλεσμα να υπηρετούν στα Δημοτικά Σχολεία, δάσκαλοι και δασκάλες, σε περίπου
ίσο αριθμό. Τότε πρόβαλλαν παιδαγωγικούς λόγους. Τα χρόνια πέρασαν και οι αγώνες για ισότητα
αντρών και γυναικών, έφεραν τα
πάνω κάτω.
Σήμερα δυσκολεύεσαι να βρεις
δασκάλους και καθηγητές, αφού η
συντριπτική πλειοψηφία είναι δασκάλες και καθηγήτριες. Και στη
δημόσια υπηρεσία, στους ημικρατικούς οργανισμούς, στις τράπεζες
και σε ένα σωρό άλλες δουλειές
του «γραφείου» αναδύεται άρωμα
γυναίκας. Ακόμη και εντός του ανδροκρατούμενου Κοινοβουλίου η
πλειοψηφία των εργαζομένων είναι
γυναίκες, με επικεφαλής τη γενική
διευθύντρια του Σώματος.
Πριν από μερικές ημέρες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, διόρισε
τέσσερις ισχυρές γυναίκες, σε τέσσερα αξιώματα κρίσιμα για το μέλλον της οικονομίας και του τόπου.
Τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, διοικητή
της Κεντρικής Τράπεζας –η πρώτη
στην Ευρωζώνη– την Ειρένα Γεωργιάδου, επίτροπο Μεταρρύθμισης, την Τούλα Ονουφρίου, πρόεδρο της Εταιρείας Υδρογονανθράκων και την Ελένη Βασιλειάδου
πρόεδρο της ΔΕΦΑ. Δηλαδή καλούνται τέσσερις κυρίες, να αναμορφώσουν το χρηματοπιστωτικό
σύστημα, να αναγεννήσουν τη δημόσια υπηρεσία και να προωθήσουν
τη μόνη ελπίδα για το μέλλον, το
φυσικό αέριο.
Και όλα αυτά μέσα σε ένα σύστη-
“
Ακόμη και εντός
του ανδροκρατούμενου
Κοινοβουλίου
η πλειοψηφία των
εργαζομένων είναι
γυναίκες, με επικεφαλής τη γενική διευθύντρια του Σώματος.
μα, το οποίο κλυδωνίζεται μεταξύ
φθοράς και αφθαρσίας, λόγω γερασμένων νοοτροπιών και αγκυλωμένων δομών.
Η εποχή των «αμαζόνων» επιστρέφει στην Κύπρο και οι μόνες
που φαίνεται ότι δεν το γνωρίζουν
ακόμη είναι οι γυναίκες, οι οποίες
επιμένουν να απαιτούν ποσοστώσεις στα αξιώματα. Η επιτροπή ισότητας αντρών και γυναικών της
Βουλής, απαιτεί μέτρα υπέρ των
γυναικών, αλλά ξεχνά ότι ήδη οι
γυναίκες κατέλαβαν την πλειοψηφία των διευθυντικών θέσεων. Και
σίγουρα σύντομα με τους ρυθμούς
που ακολουθούν, θα αναλάβουν
και την πλειοψηφία των αξιωμάτων
του κράτους. Γιατί όχι και το ύπατο
αξίωμα της Δημοκρατίας.
Άραγε έφθασε η ώρα να δημιουργηθεί και μία επιτροπή στη Βουλή για τα δικαιώματα των αντρών;
Με τη φόρα που πήραν οι γυναίκες,
σε λίγα χρόνια οι άντρες θα περιοριστούν στο καθεστώς των «κηφήνων», υπεύθυνοι ελέω φύσης, στην
αναπαραγωγή του είδους, κάτι που
δεν είναι άγνωστο, σε αρκετές γειτονικές χώρες. Πολλοί είναι και αυτοί που λένε ότι ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στην Κύπρο, αφού
η πραγματική εξουσία στα σπίτια
είναι οι γυναίκες, οι οποίες μετατρέπουν σε «μαριονέτες» τους συζύγους τους.
Τώρα αν η κοινωνία των «αμαζόνων» είναι καλύτερη από την
κοινωνία των «γερόντων» είναι μία
άλλη δύσκολη υπόθεση. Τα ιστορικά πειράματα, δεικνύουν ότι πάντα η φύση είναι πιο δυνατή, από
τις όποιες άλλες λογικές επιδιώξεις
και αλλαγές.
09-GNOMES CY_Master_cy 14/03/14 22:22 Page 9
ΑΠΟΨΕΙΣ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Ένα μύθο
θα σας πω...
9
Ο ρόλος της ευρωπαϊκής Κύπρου στην
Ανατολική Μεσόγειο
Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ
Η
ΑSSOCIATED PRESS
Οικονομία και Κυπριακό εξαφανίστηκαν από το
δημόσιο προσκήνιο τη βδομάδα που πέρασε.
Κυριάρχησαν η ολοκλήρωση μιας σκληρής θεσμικής διαμάχης και το διαζύγιο(;) του Προέδρου
με τον Νικόλα. Η επεισοδιακή παραίτηση του
διοικητή και ο μίνι ανασχηματισμός της κυβέρνησης έβγαλαν στην επιφάνεια τον κακό εαυτό όλου του πολιτικού συστήματος. Η ωραιοποίηση, η υπερβολή και η
υποκρισία ήταν στην ημερήσια διάταξη. Αλήθειες δημόσια
δεν είπε κανείς. Ούτε και ασχολήθηκε κανείς με την ουσία
και των δύο ντιλς. Αν τελικά διευκολύνει τα πράγματα η έξοδος
του Πανίκου Δημητριάδη και αν, εν τέλει, διορίστηκαν κατάλληλοι άνθρωποι που θα ενισχύσουν την κυβερνητική
μηχανή.
Η κυβέρνηση με το θέμα του διοικητή ξεκίνησε καλά. Δημοσιοποιώντας μια τυπική επιστολή παραίτησης του κ. Δημητριάδη, μαζί με δήλωση του γενικού εισαγγελέα ότι ο
διοικητής δεν θα διωχθεί ποινικά. Η συνέχεια, όμως, ήταν κατώτερη των προσδοκιών. Δεν άντεξαν την πίεση των μικροφώνων, την ανάγκη παραγωγής δηλώσεων και ανακοινώσεων.
Αντί να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, να μιλούν όσο το
δυνατόν λιγότερο, έπραξαν ακριβώς το αντίθετο. Επέμειναν
ότι δεν έγινε καμία συναλλαγή με τον διοικητή όταν το πράγμα
βοά ότι συνεννόηση υπήρξε. Μπήκαν σε διαδικασία να διαβεβαιώνουν ότι ο κ. Δημητριάδης αποζημιώθηκε με βάση του
όρους του συμβολαίου του, όταν
<
<
<
<
<
<
<
προφανώς δεν ίσχυε κάτι τέτοιο.
«Αλήθειες δημόσια Γι’ αυτό τα χρήματα δεν έφυγαν
από την Κεντρική Τράπεζα αλλά
δεν είπε κανείς.
από κονδύλι του κράτους. ΔιαΟύτε και ασχολήζύγια αυτού του είδους, κοινή
συναινέσει, εκδίδονται σε όλες
θηκε κανείς με το
τις χώρες του κόσμου. Διευκοαν διευκολύνει τα
λύνει ο ένας θεσμός τον άλλον
πράγματα η έξοδος και το όφελος είναι αμοιβαίο.
Τα πολλά λόγια είναι περιττά.
του Πανίκου
Όσο πιο πολύ μιλά κανείς τόσο
πιο πολύ εκτίθεται.
Δημητριάδη».
Στον ανασχηματισμό η καθυστέρηση ήταν μεγάλη. Αποχώρησε ένας εταίρος από την
κυβέρνηση και η αντικατάσταση των υπουργών που είχε προτείνει δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο συζήτησης. Κι όμως,
όχι μόνο συζητήθηκε αλλά παρά λίγο να μείνουν οι υπουργοί
του ΔΗΚΟ (ο κ. Λακκοτρύπης ήταν εξαίρεση). Το παρασκήνιο
οργίασε με πρωταγωνιστές τον Πρόεδρο, τον Α. Νεοφύτου
και τον Μ. Καρογιάν (ο τελευταίος ως πρώην συνεταίρος και
αντίπαλος του Νικόλα). Τελικά, πείστηκε το ανεπίσημο ΔΗΚΟ
να φύγουν οι τρεις υπουργοί και να διοριστούν δικοί του σε
υπουργεία και άλλες θέσεις αξιωματούχων. Η κυβέρνηση αντί
να λέει τα απαραίτητα, αφού η δουλειά είχε γίνει, το ’ριξε
στους συναισθηματισμούς και βάλθηκε να βολέψει τον κ. Κενεβέζο στην πρεσβεία της Αθήνας και τον κ. Φωτίου στο Προεδρικό.
Η αντιπολίτευση στο θέμα του διοικητή έδωσε ρεσιτάλ
υποκρισίας. Όλοι, ακόμα και το ΑΚΕΛ κάποια στιγμή, έλεγαν
ότι ο διοικητής έπρεπε να φύγει. Ειδικά ο Νικόλας Παπαδόπουλος
και οι υποστηρικτές του, το επίσημο πλέον ΔΗΚΟ, υπογράμμιζαν
ότι η παραίτηση του κ. Δημητριάδη θα ήταν προς το συμφέρον
του τόπου. Προφανώς γνώριζαν και γνωρίζουν ότι τα βελούδινα
διαζύγια έχουν και κάποιο κόστος. Κι αυτοί άλλωστε τα ίδια
θα έκαναν, μπορεί και χειρότερα. Αντί λοιπόν να το πάνε
μαλακά, να καταγραφεί η παρασκηνιακή συνεννόηση και να
κοιτάξουν μπροστά, άρχισαν να φωνάζουν για συναλλαγή,
να ρωτούν από πού δόθηκαν τα χρήματα και γιατί κατατέθηκαν
στο εξωτερικό. Τους έφαγε η υπερβολή και ψεύτικη έγνοια.
Στον ανασχηματισμό, πρωταγωνιστής από την αντιπολίτευση
αναδείχθηκε ο πρώην εταίρος. Ο Ν. Παπαδόπουλος πήρε την
αποχώρηση των τριών υπουργών, όπως ήθελε. Έχει και στη
νέα κυβέρνηση άνθρωπο να συνεννοείται, τον υπουργό
Παιδείας Κ. Καδή. Κι αντί να πει ευχαριστώ, άρχισε να διαμαρτύρεται γιατί έμεινε ο Γ. Λακκοτρύπης και διορίστηκε ο
Μ. Δημητριάδης (για τον κ. Καδή, το προσέξατε, δεν είπε κουβέντα).
Ο κ. Παπαδόπουλος αντέδρασε λες και ο Πρόεδρος τους
έβαλε με το ζόρι στο Υπουργικό. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ και
στελέχη άλλων κομμάτων, ουδόλως ασχολήθηκαν για το αν
οι νέοι υπουργοί και αξιωματούχοι σε άλλα πόστα είναι κατάλληλοι. Δεν σχολίασαν ότι ο κ. Αναστασιάδης, έστω και μετ’
εμποδίων, έφερε καλούς τεχνοκράτες στην κυβέρνηση. Βέβαια
κι ένας αριστερός στο σχήμα δεν θα έβλαπτε, αλλά πού να το
ακούσει ο ΔΗΣΥ. Δημοσιογραφικά, η εβδομάδα είχε ενδιαφέρον.
Η παράσταση, όμως, ήταν μακρά και κουραστική. Ένας φίλος
μού είπε την Πέμπτη πως ασχολούμαστε με θέματα που σε
δύο βδομάδες δεν θα θυμάται κανείς. Μπορεί να έχει δίκιο.
l
ΑΡΑΔΕΣ / Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Αριβισμός, επάγγελμα με μέλλον
Η ηλικιακή ανανέωση της ηγε- κατέλειψε. Η τελευταία φορά που ακούτικής πυραμίδας του Δημο- στηκε ήταν τον Φεβρουάριο του 2013, όταν
κρατικού Κόμματος την τε- το ΔΗΚΟ ανέδειξε στην εξουσία τον Νίκο
λευταία δεκαετία είχε δημι- Αναστασιάδη, ο οποίος, προ μερικών ετών
ουργήσει την προσδοκία ότι ήταν –πάντοτε κατά το ΔΗΚΟ– ο υποχωη νέα γενιά των πολιτικών ρητικός πολιτικός που δεν θα διστάσει να
θα μπορούσε να συμβάλει ώστε ο τόπος παραδώσει την Κύπρο στην Τουρκία. Εάν
να κάνει ένα βήμα προς τα μπρος. Τα γε- ο Νίκος Αναστασιάδης πίστεψε ότι το ΔΗΚΟ
γονότα των τελευταίων ετών και τα πλέον βρέθηκε κοντά του επειδή ασπάζεται την
πρόσφατα των τελευταίων ημερών δια- πολιτική του, ας ρωτήσει τον Δημήτρη
ψεύδουν παταγωδώς όσους έτρεφαν τέτοιες Χριστόφια, που έζησε από πρώτο χέρι την
ψευδαισθήσεις. Η ηλικιακή ανανέωση δυ- αγνωμοσύνη και την πολεμική από εκείνους
στυχώς δεν έφερε τίποτα καινούργιο, παρά που ευεργέτησε.
μόνον ανέδειξε την παθογένεια του πολιΤο απόγευμα της 2ας Ιουνίου 2011 όταν
τικού μας συστήματος, το οποίο κακομα- ο Μάριος Καρογιάν έχασε την προεδρία
θαίνει τα παιδιά τού κομματικού σωλήνα της Βουλής για μία ψήφο, ο ίδιος και η
και βάζει στο περιθώριο πολλούς άξιους παρέα του χαρακτήριζαν τον βουλευτή
και ικανούς αυτής της κοινωνίας, απλώς τους Ζαχαρία Κουλία, τον αναπληρωτή
και μόνον επειδή δεν έμαθαν να επιδίδουν τους πρόεδρο Γιώργο Κολοκασίδη και πολδιαπιστευτήρια. Ιδιαίτερα στο
λούς άλλους από το ΔΗΚΟ ως
<
<
<
<
<
<
ΔΗΚΟ, όπου η ροπή προς την <
πολιτικούς πραξικοπηματίες
εξουσία βρίσκεται στο κομμααποστάτες. Ο δε Νικόλας
Η νέα γενιά των και
τικό DNA, ο πολιτικός τυχοΠαπαδόπουλος και η ομαδούδιωκτισμός και ο καιροσκοπι- ΔΗΚΟϊκών πολι- λα του, ποιούσαν την νήσσαν.
σμός μοιάζει να είναι κυρίαρχη τικών και η δεον- Στις προεδρικές εκλογές του
ιδεολογία για πολλά από τα
2013 ο Νικόλας Παπαδόπουλος
τολογία τους.
στελέχη της ηγεσίας του.
πολέμησε την υποψηφιότητα
Η αντιπαράθεση που μαίΑναστασιάδη αλλά επειδή δεν
νεται στο ΔΗΚΟ τα τελευταία χρόνια δεν πέρασε το δικό του έκατσε κλούβα μέχρι
είναι νεοφανής, αλλά όσοι θυμούνται πράγ- να μπορέσει να πάρει τη ρεβάνς. Τώρα που
ματα και καταστάσεις είναι σε θέση να έγινε Πρόεδρος του κόμματος και αισθάεπιβεβαιώσουν ότι αυτό που παρακολου- νεται ισχυρότερος, θυμήθηκε την πολιτική
θούμε τα τελευταία χρόνια είναι άλλη μια δεοντολογία και τη ΔΗΚΟϊκή ηθική. Οι κύμάχη στον πόλεμο που ξεκίνησε από ιδρύ- ριοι Κενεβέζος και Φωτίου ανέστειλαν λέει
σεώς του ΔΗΚΟ το 1976. Ούτε και είναι η την ενεργό κομματική τους δράση (!) με
πρώτη φορά που η κοινωνία βλέπει αυτό την προσδοκία ότι θα αποζημιωθούν με
το κόμμα να φεύγει από την κυβέρνηση κάποιο αξίωμα. Αυτή είναι η νέα γενιά των
αλλά οι υπουργοί του να μένουν σε αυτήν, πολιτικών μας. Αππωμένα παιδάκια που
εξευτελίζοντας κάθε έννοια πολιτικής δε- εθίστηκαν στην εξουσία και δεν την αποοντολογίας.Έχει παράδοση το ΔΗΚΟ στον χωρίζονται. Τεράστια είναι και η ευθύνη
αριβισμό, γιατί ήταν και είναι ο ρυθμιστής του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος
σε κάθε αναμέτρηση για την εξουσία. Κι μπήκε σ’ ένα παραπολιτικό παιχνίδι που
αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο κο- κάνει τους πολίτες να απορούν αν στ’ αλήρυφαία στελέχη του, εμφανίζονται κατά θεια είναι ηγέτης κρίσης. Σχεδόν να δακαιρούς ως οι πλασιέ του ΔΗΣΥ και του κρύσει δήθεν για να μας πείσει ότι αυτός
ΑΚΕΛ, έστω κι αν αργότερα μετατρέπονται είναι που κάνει κουμάντο και κανένας
στους πλέον φανατικούς πολέμιούς τους. άλλος. Ποιος τον ρώτησε; Και σε ποιον
Η ιαχή «αυτή η νίκη ανήκει στο ΔΗΚΟ», απαντούσε; Στον Νικόλα; Στον Καρογιάν;
που ακούστηκε το βράδυ της εκλογής του Ή στον Αβέρωφ; Mόνο εκείνος ξέρει. Όπως
Δ. Χριστόφια τον Φεβρουάριο του 2008 έστρωσε θα κοιμηθεί.
αποτελεί μνημείο υποκρισίας. Όσοι έχουν
Καληνύχτα. Αυτός ο τόπος δεν αλλάζει
καλή μνήμη δεν λησμονούν ότι το σύνθημα ποτέ.
αυτό πρωτοακούστηκε το 1993 στην εκλογή
Κληρίδη, τον οποίο αργότερα το ΔΗΚΟ εγ- [email protected]
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΙΝΚΑ
ανάγκη ανάπτυξης οράματος και στρατηγικής για την
εδραίωση της ευρωπαϊκής Κύπρου ως κόμβου σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είναι
σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ. Η επίλυση του Κυπριακού,
η πλήρης αξιοποίηση της προοπτικής του φυσικού αερίου και
η ανάκαμψη της οικονομίας είναι οι τρεις μεγάλες και άρρηκτα
συνδεδεμένες μεταξύ τους προκλήσεις, που έχει σήμερα
ενώπιόν της η κυβέρνηση Αναστασιάδη και το πολιτικό-οικονομικό σύστημα του νησιού.
Από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η μελέτη και
κατανόηση των γεωστρατηγικών ισορροπιών στην περιοχή
μας, αλλά και στον υπόλοιπό κόσμο δεν ήταν από τα ισχυρά
μας χαρτιά. Προσηλωμένοι σε εσωτερικούς στόχους, έριδες
ή επιδιώξεις, συχνά οι Κύπριοι βλέπαμε και βλέπουμε μόνο
το δέντρο χάνοντας το δάσος.
Μόλις τελευταία, όταν η προοπτική εκμετάλλευσης του
φυσικού αερίου μάς άνοιξε τα μάτια, αντελήφθη το πολιτικό
σύστημα τη σημασία και την αξία που έχουν για την Κύπρο
οι στενές σχέσεις με το Ισραήλ. Από το ’60 μέχρι πρόσφατα
ελάχιστοι έβλεπαν ότι το Ισραήλ είχε ανάγκη από μία φίλη
χώρα στην περιοχή. Εκτός από την κεμαλική Τουρκία, που
είχε από τότε πολλά ελλείμματα δημοκρατίας, το Ισραήλ περιβαλλόταν μόνο από αντίπαλες
<
<
<
<
<
<
<
δυνάμεις.
Η Κυπριακή Δημοκρατία
Η Λευκωσία πρέπει
έτρεχε ως κράτος να τεθεί στο
άρμα των αδεσμεύτων, νόμιζε να αξιοποιήσει τη
ότι μπορεί να ελιχθεί ανάμεσα νέα δυναμική που
στους τότε δύο αντίπαλους συνασπισμούς του ψυχρού πολέ- δίνει η διπλωματία
μου. Δεν θέλησε ή δεν κατάλαβε της ενέργειας και
νωρίς την αξία του να ενταχθεί
ευθύς εξαρχής στο δυτικοευ- την έντονη επιθυμία
ρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας. των ΗΠΑ να λύσουν
Να αποκτήσει ισχυρούς φίλους
χρόνια προβλήματα,
για να μπορέσει να αποτρέψει
τις τουρκικές απειλές, οι οποίες με όχημα τους
κατέληξαν στην εισβολή.
υδρογονάνθρακες
Ακόμα και η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., δεν έφερε αυ- της περιοχής μας.
τομάτως την αναθεώρηση αυτής
της τακτικής. Ο καταλύτης, για να αρχίσει να αναπτύσσεται
μια πιο ώριμη σκέψη σε όλο το κυπριακό πολιτικό σύστημα,
ήταν η ανακάλυψη του φυσικού αερίου. Τότε άρχισε να γίνεται
αντιληπτή η σημασία των σχέσεων με το Ισραήλ, ως αντιστάθμισμα των τουρκικών επιδιώξεων αλλά και ως εργαλείο
για την οικοδόμηση μιας νέας και επωφελούς σχέσης με όλες
τις χώρες της περιοχής. Οι ήδη ανεπτυγμένες σχέσεις της
Κύπρου με τις αραβικές χώρες, αποτελούν μία καλή βάση για
την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η Κύπρος πρέπει να αξιοποιήσει τη νέα δυναμική που δίνει
η διπλωματία της ενέργειας και την έντονη επιθυμία των ΗΠΑ
να λύσουν χρόνια προβλήματα της Ανατολικής Μεσογείου
και της Μέσης Ανατολής, με όχημα τους υδρογονάνθρακες
της περιοχής μας. Το Ισραήλ και η Τουρκία δεν απολαμβάνουν
πλέον τις αδιαμφισβήτητα καλές σχέσεις του παρελθόντος.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οι δύο χώρες δεν μπορούν ή δεν
θέλουν να συνεργαστούν στη διαχείριση του φυσικού αερίου,
τη μεταφορά του προς την Ε.Ε. ή ακόμα και σε άλλους τομείς.
Το αντίθετο συμβαίνει.
Η όποια συνεργασία τους, όμως, περνά από την Κύπρο και
το πολιτικό της πρόβλημα. Κι εδώ ανοίγονται για την Κυπριακή
Δημοκρατία τεράστιες προοπτικές, για να υλοποιήσει τον
τριπλό στόχο. Λύση, εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων, οικονομική ανάκαμψη. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου,
όμως, θα πρέπει οι όποιοι γεωστρατηγικοί σχεδιασμοί να συνδέουν άρρηκτα την Κύπρο, με το δυτικοευρωπαϊκό σύστημα
ασφάλειας.
Το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί να
είναι όχημα για την ειρήνη στην πολυτάραχη αυτή περιοχή
του κόσμου. Μπορεί να έχει την επίδραση που είχε ο χάλυβας
ή ο άνθρακας για την ειρήνη στην Ευρώπη του 20ού αιώνα.
Το φυσικό αέριο μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε., κάτι που η κρίση στην Ουκρανία
καθιστά επιτακτική ανάγκη. Μπορεί να φέρει το ισχυρό Ισραήλ
πιο κοντά στην Κύπρο από ποτέ. Μια ταυτόχρονη συνεργασία
με συστήματα αγωγών αλλά και τερματικό υγροποίησης
φυσικού αερίου, μπορεί να καταστήσει και τις δύο χώρες σημαντικούς ενεργειακούς παίκτες και την Κύπρο ως τον ευρωπαϊκό πυλώνα ασφάλειας στην περιοχή.
Ο κ. Αλέξανδρος Σίνκα είναι γραμματέας Διεθνών Σχέσεων του ΔΗΣΥ.
AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ
Άλλο το κούρεμα κι άλλο το δούλεμα
Πέρασε ένας χρόνος από τα
τραυματικά Γιούρογκρουπ και
το αποτέλεσμα είναι το εξής:
Ο απλός πολίτης συνεχίζει να
παλεύει αβοήθητος με τα δεδομένα της κουρεμένης του
πραγματικότητας και οι πολιτικοί μας ταγοί
συνεχίζουν απτόητοι να μας δουλεύουν χοντρά. Τόσο χοντρά που φτάνει κανείς στο
σημείο να διερωτηθεί αν τελικά είναι η δική
μας νοημοσύνη προβληματική ή η δική τους.
Διότι όταν κάποιος σε δουλεύει τόσο χοντρά
τότε δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: Είτε
θεωρεί πως είναι αρκετά έξυπνος κι εσύ αρκετά ηλίθιος ώστε να μην έχεις την ικανότητα
να αντιληφθείς το δούλεμα που σου κάνει,
είτε εκείνος είναι τόσο ηλίθιος ώστε να μην
αντιλαμβάνεται πως εσύ δεν είσαι τόσο ηλίθιος, ώστε να μην παίρνεις χαμπάρι πως σε
δουλεύει. Όποιο και από τα δύο συμβαίνει
είναι το ίδιο επικίνδυνο τόσο για την ψυχική
μας υγεία όσο και για την πορεία αυτής της
χώρας. Ας μιλήσουμε όμως με παραδείγματα
τα οποία είναι ενδεικτικά του εμπαιγμού
της νοημοσύνης μας.
1. Μετά από έναν χρόνο αποφασίζει επιτέλους να παραιτηθεί ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. Η παραίτησή του συνοδεύεται από 300.000 ευρώ αποζημίωσης κατατεθειμένα στο Λονδίνο (!) και τον τερματισμό της διαδικασίας για πιθανή ποινική
του δίωξη. Και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας,
ο οποίος είχε φτάσει στο σημείο να δηλώσει
ότι εξαντλήθηκε η υπομονή του από τα καπρίτσια του διοικητή και ότι η οικονομία
του τόπου δεν μπορεί να εξαρτιέται από ανθρώπους που πλήττουν την αξιοπιστία των
θεσμών, τώρα αυτός ο ίδιος έρχεται και τον
ευχαριστεί για τη «συμβολή του στην επιτυχή
αντιμετώπιση των δύσκολων συνθηκών που
αντιμετώπισε η οικονομία του τόπου». Και
να ήταν μόνο αυτό; Ο Πρόεδρος συνεχίζει
<
<
<
<
<
<
<
Γιατί τους πήρε τόσες μέρες
για να νοιαστούν για το δημόσιο συμφέρον; Μήπως γιατί
πρωτίστως τους έκαιγε το δικό
τους συμφέρον;
τον εμπαιγμό της νοημοσύνης μας, καλώντας
μας να πιστέψουμε πως ο διοικητής αποφάσισε μια καλή πρωία να επιστρέψει στο καθηγητιλίκι του και ότι καμία συναλλαγή δεν
έγινε προκειμένου να παραιτηθεί. Ο δε
γενικός εισαγγελέας ο οποίος έκανε μέχρι
και συνέντευξη Τύπου για να εξαγγείλει την
έρευνα για ποινικά αδικήματα τώρα αναστέλλει λέει την ποινική δίωξη και αναλαμβάνει την ευθύνη. Δηλαδή; Τι ακριβώς σημαίνει αναλαμβάνει την ευθύνη; Την ευθύνη
ότι μας δουλεύει;
2. Οι τρεις υπουργοί του ΔΗΚΟ αποφασίζουν λίγο πριν από τον ανασχηματισμό να
παραιτηθούν από το κόμμα τους με επεξηγηματικές μάλιστα επιστολές, οι οποίες πάνω
κάτω μας λένε πως διαφωνούν με τη απόφαση
του κόμματός τους να αποχωρήσει από την
κυβέρνηση, διότι θεωρούν πως αυτή η απόφαση δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Και αν τόσο πολύ κόπτονται για το δημόσιο
συμφέρον της χώρας τότε πώς γίνεται να
τους πήρε τόσες μέρες να αποφασίσουν την
παραίτησή τους από το κόμμα δεδομένου
ότι ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ έσπευσε εδώ και
εβδομάδες να διαχωρίσει τη θέση του από
την κυβέρνηση και πλην του Λακκοτρύπη
δεν είδαμε κανέναν από τους τρεις να παραιτείται από το κόμμα, ούτε και να στέλνει
επιστολές στη δημοσιότητα. Γιατί τους πήρε
τόσες μέρες για να νοιαστούν για το δημόσιο
συμφέρον; Μήπως γιατί πρωτίστως τους
έκαιγε το δικό τους συμφέρον;
3. Η ΔΗΚΟϊκή ηγεσία διαμηνύει στο Προεδρικό ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του
ΔΗΚΟ θα αντιμετωπίζει, μετά από αυτό τον
ανασχηματισμό, ακόμα πιο αυστηρά τα κυβερνητικά νομοσχέδια και δεν θα πρέπει να
αισθάνεται άνετα με το τι τους αναμένει.
Και είναι αυτή η ίδια ΔΗΚΟϊκή ηγεσία που
προσπαθεί να μας πείσει πως η αποχώρησή
της από την κυβέρνηση έγινε για λόγους
υπεράσπισης του δημόσιου συμφέροντος.
Αλλά τώρα θεωρεί πως είναι εντάξει να εξαπολύει απειλές που πλήττουν πρωτίστως
τον πολίτη, θεωρώντας, πως ο πολίτης είναι
αρκετά ηλίθιος ώστε να μην αντιλαμβάνεται
τίποτα από όλα αυτά δεν γίνονται για το
συμφέρον του αλλά για την ικανοποίηση
των μικροπολιτικών τους καπρίτσιων.
Θέλετε κι άλλα παραδείγματα; Δεν νομίζω
ότι χρειάζονται. Εκείνο που χρειάζεται είναι
να μπει επιτέλους μία τελεία στο ασύστολο
δούλεμα. Έλεος πια. Ντροπή!
10-EPISTOLES CY_Master_cy 14/03/14 19:05 Page 10
l
ΑΠΟΨΕΙΣ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Από τη χρήση
της γλώσσας μας
Α
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΑΜΠΙΤΣΗ
ντιγράφω τη γραπτή δήλωση του Κυβερνητικού
Εκπροσώπου, που έγινε στις 11 Μαρτίου: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης
αποφάσισε τον διορισμό της κας Χρυστάλας Γιωρκάτζη,
νυν Γενικής Ελέγκτριας της Δημοκρατίας, στη θέση του
Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, με ισχύ από τις 11
Απριλίου 2014». Η φράση, ανάλογα με τον τρόπο που
θα αναγνωστεί, μπορεί να θεωρηθεί σωστή ή λανθασμένη.
Για τους σκοπούς του σημερινού άρθρου θα τη θεωρήσουμε λανθασμένη, με την έννοια ότι περιέχει λεκτικές
αντιφάσεις. Συγκεκριμένα, ενώ η πρώτη αναφορά στο
όνομα της κας Γιωρκάτζη αποδίδει ορθά την ιδιότητά
της ως προς το γένος (η φράση ως Γενική Ελέγκτρια είναι
γένους θηλυκού), στη δεύτερη αναφορά έχουμε μια ασυμφωνία, αφού η γενική «του Διοικητή» είναι γένους αρσενικού.
Η σύγχυση έχει να κάνει με την όντως υπάρχουσα
δυσκολία να χρησιμοποιήσουμε λέξεις θηλυκού γένους
στη θέση αντίστοιχων αρσενικού, όταν αυτές σχετίζονται
με επαγγέλματα. Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι της
γλώσσας αλλά της κοινωνίας. Η κοινωνία δεν είχε φτιάξει
λέξεις θηλυκού γένους για αντίστοιχες αρσενικού γένους,
επειδή ποτέ δεν λογάριαζε πως θα ερχόταν κάποια στιγμή
που οι γυναίκες θα καταλάμβαναν ανάλογες θέσεις. Έτσι,
το αισθητήριο της ακοής δεν μπορούσε και δεν μπορεί
ακόμα να δεχτεί ανάλογους λεκτικούς τύπους. Πώς, θα
μπορούσε, π.χ. κάποιος να ονοματίσει, ακόμα και τώρα,
τη θηλυκού γένους αντίστοιχη λέξη για τον πραματευτή;
Ποιος θα μπορούσε να δεχτεί πως μια γυναίκα θα έκανε
αυτό το επάγγελμα; Ενώ, από την άλλη, πολύ νωρίς
είχαμε γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις σχολείων και
άλλων οργανισμών, γι’ αυτό και ενωρίς φτιάχτηκε η λέξη
διευθύντρια. Παρά ταύτα, δεν μπορώ να ξεχάσω πως
όταν βρέθηκα να υπηρετώ στο γραφείο Γενικής Διευθύντριας υπουργείου, εκπλάγηκα όταν την πρώτη φορά
που με κάλεσε η ιδιαιτέρα γραμματέας να μεταβώ στο
γραφείο της μου το ανακοίνωσε ως εξής: «Η Γενικός Διευθυντής σάς θέλει στο γραφείο της». Όταν υπέδειξα
πως το σωστό ήταν να έλεγε «η Γενική Διευθύντρια …»
φάνηκε ιδιαίτερα δύσπιστη. Θα θυμάστε και εσείς ότι
όταν η ίδια η κα Γιωρκάτζη είχε αναλάβει Γενική Ελέγκτρια,
σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές ειδήσεις και σε έντυπα
μέσα προσαγορευόταν ως «η Γενικός Ελεγκτής». Πήρε
πολύ καιρό να γίνει αποδεκτό το σωστό «η Γενική Ελέγκτρια».
Εν πάση περιπτώσει, αναφορά σε τύπους «η Διοικητής»
προκαλεί σύγχυση, αφού παραπέμπει σε άρνηση της
πραγματικότητας, ότι δηλαδή η κατέχουσα τη θέση είναι
γυναίκα. Το σωστό, λοιπόν, είναι να λέμε «η Διοικήτρια».
Είναι δε με πολλή ικανοποίηση που έχει περιέλθει στην
αντίληψή μου πως μια τουλάχιστον εφημερίδα (Ο ΠΟΛΙΤΗΣ) έχει σωστή λεκτική αναφορά στην ιδιότητα της
νέας Διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας.
Ευκαιρίας δοθείσης, που ασχολούμαστε σήμερα με
θέματα της γλώσσας μας, ας αναφερθούμε και σε δύο
άλλες περιπτώσεις που ακούγονται λανθασμένα κατά
κόρον. Η πρώτη έχει να κάνει με τη χρήση του ρήματος
απολογούμαι, φαινόμενο που το έχω θίξει και στο παρελθόν. Η χρήση του ρήματος γίνεται μόνο στην Κύπρο
και όχι στον υπόλοιπο Ελληνισμό. Όταν οι Κύπριοι
θέλουμε να ζητήσουμε συγγνώμη για μια λανθασμένη
μας ενέργεια, ποτέ δεν λέμε «ζητώ συγγνώμη», αλλά
χρησιμοποιούμε το «απολογούμαι», λες και είμαστε κατηγορούμενοι στο δικαστήριο. Η πράξη της απολογίας
επιβάλλεται από τη διαδικασία του δικαστηρίου, ενώ η
συγγνώμη απαιτεί ταπεινότητα.
Τέλος, μια συχνά λανθασμένη χρήση λέξης έχει να
κάνει με τον τύπο «καρναβαλίστικος» αντί «καρναβαλικός».
Έτσι διαβάζουμε για καρναβαλίστικους χορούς, παρελάσεις,
εκδηλώσεις κ.τ.ό., ενώ είναι σωστότερη η χρήση του
επιθέτου «καρναβαλικός». Σημειώνω πως και στη χρήση
αυτής της λέξης έχουμε διαφορετική προσέγγιση σε Κύπρο
και Ελλάδα. Στην κρατική ελληνική τηλεόραση έχω ακούσει
μόνο τον σωστό τύπο «καρναβαλικός». Ευτυχώς, βέβαια,
που η λανθασμένη χρήση της λέξης στον τόπο μας γίνεται
μια μικρή περίοδο του χρόνου, παρά τα συνεχή καρναβαλικά
γεγονότα που ζει αυτός ο τόπος.
[email protected]
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η κλιμάκωση της κρίσης και το δημοψήφισμα στην Κριμαία
Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ
Τ
ο σημερινό δημοψήφισμα στην
Κριμαία αποτελεί ακόμα ένα βήμα
κλιμάκωσης της ουκρανικής κρίσης που ξέσπασε την 21η Νοεμβρίου.
Τότε ήταν που ο εκλεγμένος Πρόεδρος
της χώρας επέλεξε να στραφεί προς
τη Ρωσία και να μην υπογράψει την
συμφωνία σύνδεσης με την Ε.Ε. Ο επόμενος σταθμός ήταν τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Μαϊντάν, η συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου και η
φυγή του Γιανουκόβιτς. Έκτοτε η κάθε
πλευρά της γεωπολιτικής πλέον διελκυστίνδας προχώρησε σε σταδιακή
κλιμάκωση με δικά της τετελεσμένα.
Η μεταβατική κυβέρνηση στο Κίεβο,
αφού επέστρεψε στο σύνταγμα του
2004 όρισε την 25η Μαΐου (ευρωεκλογές
στην Ε.Ε.) ως μέρα για διεξαγωγή των
προεδρικών εκλογών. Καμία αντίδραση
από ρωσικής πλευράς. Ο λόγος ήταν
η εντύπωση πως το θέμα της συμφωνίας
με την Ε.Ε. θα χειριζόταν ο νέος Πρόεδρος. Στις 27 Φεβρουαρίου αξιωματούχοι της ουκρανικής κυβέρνησης
δηλώνουν έτοιμοι να ενεργοποιήσουν
τις συζητήσεις με την Ε.Ε. Σε αντίδραση
η Μόσχα προχώρησε την επομένη
μέρα σε κατάληψη της Κριμαίας με τη
χρήση των ρωσικών στρατευμάτων
(χωρίς όμως διακριτικά) που εδρεύουν
στον ναύσταθμό της Σεβαστούπολης
και ρωσόφωνων παραστρατιωτικών.
Σημειωτέον ότι εκεί εδρεύει ο ρωσικός
στόλος της Μαύρης Θάλασσας. Οι τοπικοί ηγέτες της Κριμαίας ανακοίνωσαν
τη διενέργεια από την πλευρά τους δημοψηφίσματος με το οποίο θα αποφασιζόταν η ενίσχυση της αυτονομίας
της Κριμαίας. Ο συμβολισμός ήταν σαφής. Αν εσείς επιλέγετε την Ευρώπη
εμείς επιλέγουμε να μη σας ακολουθήσουμε. Τις επόμενες ημέρες η κυ-
ΑSSOCIATED PRESS
10
βέρνηση του Κιέβου κάνει ξεκάθαρο
πως εκείνη και όχι ο νέος Πρόεδρος
θα υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης
με την Ε.Ε. Οι της Κριμαίας απαντούν
με επίσπευση του δημοψηφίσματος
για τις 30 Μαρτίου. Παρόλα αυτά ο ρώσος Πρόεδρος Πούτιν σε συνέντευξή
του στις 4 Μαρτίου διευκρίνισε ότι δεν
υπάρχει πρόθεση για απόσχιση της
Κριμαίας. Αμφισβήτησε όμως τη νομιμότητα της νέας κυβέρνησης στο
Κίεβο. Ταυτόχρονα, παραδέχθηκε πως
ο Γιανουκόβιτς είναι παρελθόν. Από
τις Βρυξέλλες ο έμπειρος μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στην Ε.Ε. Βλαδιμίρ Τζιζόφ ζητάει την επιστροφή στη
συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου. Κάνει
δε αναφορά στην ανάγκη για συνταγματικές αλλαγές που θα διασφαλίζουν
και τους ρωσόφωνους της χώρας. Αντί
αυτού η ουκρανική πλευρά επιλέγει
να προχωρήσει σε υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης στο περιθώριο του
εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το
τελευταίο αναμένεται να λάβει χώρα
στις 20-21 Μαρτίου. Ανταπάντηση από
τη Ρωσία με ορισμό νέας ημερομηνίας
για το δημοψήφισμα της 16ης Μαρτίου
δηλαδή σήμερα. Πέραν τούτου αλλάζει
και το ερώτημα. Τώρα υπάρχει επιλογή
ανάμεσα σε δύο ερωτήματα. Από τη
μία η επιστροφή στο τοπικό σύνταγμα
του 1992 που προέβλεπε προχωρημένη
αυτονομία που άγγιζε τα όρια της ανεξαρτησίας. Από την άλλη η ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία ως αυτόνομη δημοκρατία.
Καθώς οι μέρες προχωρούσαν πέρα
από τα μέτρα κλιμάκωσης έλαβαν χώρα
και κινήσεις συμβιβασμού και συνδιαλλαγής. Από ρωσικής πλευράς υπήρξε ο τερματισμός των στρατιωτικών
ασκήσεων, η πρόταση Τζιζόφ για επιστροφή στην 21η Φεβρουαρίου και η
δήλωση Πούτιν για τη μη απόσχιση.
Από πλευράς της κυβέρνησης του Κιέβου και των ευρωατλαντικών φίλων
της είχαμε τη μη υπογραφή του νόμου
για κατάργησης της ρωσικής γλώσσας
ως δεύτερης γλώσσας της χώρας, τη
διευκρίνηση ότι στις 20 Μαρτίου θα
υπογραφούν μόνο τα πολιτικά τμήματα
της συμφωνίας σύνδεσης και την αναγνώριση από τον Πρόεδρο Ομπάμα
της ύπαρξης νόμιμων ρωσικών συμφερόντων. Τη δήλωση Ομπάμα ακολούθησε το άρθρο του Χένρυ Κίσινγκερ.
Με αυτό ο 90χρονος πρώην υπουργός
πρότεινε την ουδετεροποίηση της Ουκρανίας (μη ένταξη στο ΝΑΤΟ αλλά
σύνδεση με την Ε.Ε.) στα πρότυπα της
Φιλανδίας και διασφάλιση της χρήσης
του ναυστάθμου της Σεβαστούπολης
από τη Ρωσία. Εν τω μέσω προειδοποιήσεων για μη απόσχιση (το πιθανότερο αποτέλεσμα του σημερινού δημοψηφίσματος) ο ουκρανός Πρωθυπουργός και ο αμερικανός Πρόεδρος
προχώρησαν την Πέμπτη σε νέα πρόταση προς τη Μόσχα. Πρότειναν να
συζητηθεί η παραχώρηση αυξημένης
αυτονομίας στην Κριμαία. Την ίδια
μέρα, όχι τυχαία, ο ουκρανός πρέσβης
Alexandr Chalyiy δημοσίευσε μία συμβιβαστική φόρμουλα στην ιστοσελίδα
Free Europe. Η φόρμουλα αυτή στηρίζεται στη λογική της ιδέας Κίσινγκερ
για φιλανδοποίηση της Ουκρανίας,
αλλά είναι πολύ πιο συγκεκριμένη και
αναλυτική.
Θέλω να ελπίζω ότι και οι δύο πλευρές της γεωπολιτικής διελκυστίνδας
θα κινηθούν με σωφροσύνη και αντί
της καταστροφικής κλιμάκωσης θα
επιλέξουν τον αμοιβαία επωφελή πολιτικό συμβιβασμό.
Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και
μέλος της ομάδας εργασίας για την ασφάλεια που λειτουργεί στο πλαίσιο του Εθνικού
Συμβουλίου.
Από το Κίεβο στη Λευκωσία
Η
Toυ ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ
Ουκρανία και η Κύπρος, αν και
γεωγραφικά αταίριαστες περιπτώσεις, βρίσκονται από πλευράς γεωπολιτικής σε ένα πολύ ενδιαφέρον κοινό και διαφορετικό ιστορικό
«βάθρο». Η Ουκρανία, γεωγραφικά
και πολιτικά κινείται ανάμεσα στη
Δύση και τη Ρωσία, παλαιότερα, στη
Σ. Ένωση. Η ηγεσία Γιανουκόβιτς ακύρωσε την πολιτική για στενότερη συνεργασία με την Ε.Ε. ακολουθώντας
την ανατολική οδό.
Τα δώρα της Μόσχας ήταν: μείωση
της τιμής πώλησης του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ουκρανία κατά το
1/3, και χορήγηση δανείου από 15
δισ. δολάρια. Έτσι άνοιξε ο δρόμος
για τη δημόσια στήριξη από τον Β.
Γιανουκόβιτς της ρωσικής πρότασης
για τη δημιουργία «Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης». Σε συνάντηση
στη Μόσχα στις 24 Δεκεμβρίου 2013
οι ηγέτες της Λευκορωσίας Α. Λουκασένκο, του Καζακστάν Ν. Ναζαρμπάγιεφ και ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Μ. Αζαρόφ επισημοποίησαν το
περιεχόμενο της συνεργασίας με έναρξη εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου
2015. Ο Β. Πούτιν δήλωσε ότι η «Ευρασιατική Οικονομική Ένωση θα αποτελέσει μια νέα πηγή για την οικονο-
μική ανάπτυξη για όλους τους εμπλεκομένους». Σήμερα η Ρωσία με διάφορα
προσχήματα εισέβαλε σε ουκρανικά
εδάφη με προφανή στόχο να δημιουργήσει τετελεσμένα και στην τελική
ρύθμιση να επιτύχει έναν ειδικό διακανονισμό σχετικά με την Κριμαία ή
και την πλήρη προσάρτησή της. Η
Ουκρανία ζει σε μία ειδικού τύπου γεωπολιτική ατμόσφαιρα. Η ισορροπία
δυνάμεων γύρω από τη χώρα αυτή είναι εξαιρετικά λεπτή. Αν κάποιος
αγνοήσει αυτό το στοιχείο μπορεί να
είναι ένας καλός μποξέρ, αλλά, μάλλον
όχι ένας διορατικός πολιτικός.
Η Κύπρος στη δεκαετία του ’60
επέλεξε να ζήσει ανάμεσα στα δύο
μπλοκ, έπαιξε με το Κίνημα των Αδεσμεύτων και δεν ανέλυσε με πληρότητα τις δικές της προτεραιότητες. Η
Κύπρος σε μία σειρά από ιστορικές
της περιπέτειες (1964, 1974) πλήρωσε
βαρύτατο τίμημα, ιδιαίτερα σε σχέση
με την τουρκική εισβολή. Η Κύπρος
επέλεξε μία επαμφοτερίζουσα στάση,
ακροβατούσε πιστεύοντας ότι ασκούσε
μεγάλη πολιτική. Δεν της βγήκε. Οι
διεθνείς παίκτες κράτησαν γενικά ουδέτερη στάση το 1974, έπραξαν ελάχιστα και οι συσχετισμοί δύναμης
άλλαξαν ουσιωδώς επί του κυπριακού
εδάφους. Η Κύπρος μετά από προβληματισμούς και ταλαντεύσεις, άλλαξε
διαδρομή, μελέτησε τα δεδομένα και
ακολούθησε νέα στρατηγική. Στις 13
Απριλίου 2003 υπέγραψε στη Στοά
του Αττάλου τη Συνθήκη Προσχώρησης στην Ε.Ε. Αυτή η αλλαγή προέκυψε
ως μάθημα ιστορίας – από τις ακροβασίες του παρελθόντος στην ένταξη
της νήσου στη ζώνη της σταθερότητας.
Το τελευταίο σημείο αποτελεί και
την ουσιώδη διαφορά ανάμεσα στην
Κύπρο και την Ουκρανία. Η Κύπρος
με την τελική της ένταξη στην Ε.Ε.
πέτυχε τη μεγαλύτερη γεωπολιτική
νίκη στην ιστορία της με την ένταξη
στο δυτικό σύστημα συμφερόντων.
Η Στοά του Αττάλου αποτελεί το νέο
«σύστημα εγγυήσεων», που αντικαθιστά με γεωπολιτικούς όρους τις Συνθήκες Εγγυήσεως του 1960. Η ιδιότητα
της Κύπρου ως κράτους-μέλους της
Ε.Ε. συνιστά το στρατηγικό πλεονέκτημα για τη Λευκωσία και σε αυτό
τον καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα
και οι πρωθυπουργοί Α. Παπανδρέου
και Κ. Σημίτης. Αυτή η στρατηγικού
τύπου ανατροπή, προσφέρει το πλαίσιο
και το αναγκαίο διαπραγματευτικό
υλικό για την επίλυση του Κυπριακού.
Η Ουκρανία στη διπολική αναμέτρηση Δύσης-Ρωσίας βρήκε σημαντική
ενίσχυση από την πρώτη, αλλά χάνει
δυνατότητες επί του εδάφους με την
στρατιωτική εισβολή της δεύτερης.
Η ηγετική ομάδα της δυτικής παράταξης στο Κίεβο, αν και πλεονεκτεί
ιδεολογικά έναντι του κλίματος Γιανουκόβιτς, υπερεκτίμησε τις δυνατότητές της και δεν μπόρεσε να χειριστεί
με ευελιξία τις διπολικές συμπληγάδες
που περιβάλλουν τη χώρα τους. Η Κύπρος βλέποντας την ουκρανική περιπέτεια, μπορεί να αντιληφθεί καλύτερα
τι σημαίνει να ανήκεις στην Ε.Ε., τι
σημαίνει να έχεις τη δυνατότητα σήμερα να κάνεις έρευνες στην ΑΟΖ, τι
σημαίνει να θυμάσαι την περιπέτεια
με τους S300 και τι σημαίνει να πειραματίζεται και «ό,τι βγει».
Η συμμετοχή της νήσου στη ζώνη
της σταθερότητας από το 2003 δεν
έχει επαρκώς αναδειχθεί στη δημόσια
συζήτηση. Ίσως η τωρινή κρίση στην
Ουκρανία να βοηθήσει να δούμε καλύτερα τι σημαίνει μέσα ή έξω από
το ευρωπαϊκό σύστημα συμφερόντων,
μέσα ή έξω από τη ζώνη της σταθερότητας.
www.larkoslarkou.org.cy
Η ευθύνη της κοινωνίας και του καθενός ξεχωριστά
Σ
το μετρό της Αθήνας, ένα κοριτσάκι, κοντά στα δέκα, με
τον αδελφό της (ψηλό) παίζει
ακορντεόν. Με σπαστά ελληνικά,
θλιμμένη φωνή και το χέρι παρατεταμένο ζητά ελεημοσύνη. «σε παρακαλώ». Στα πολλά ενδίδω. Βγάζω
ένα ευρώ και της δίνω. Το ίδιο κάνουν
και δυο-τρεις μετά από εμένα. Την
αμέσως επόμενη στιγμή με την αθωότητα και τον αυθορμητισμό που χαρακτηρίζει ένα παιδί αυτής της ηλικίας, κάνει φιγούρες και χορεύει στο
βαγόνι. Υπερήφανη που έχει καταφέρει να μαζέψει κάποια ευρώ, τα
δείχνει στον αδελφό της. Στην επόμενη στάση περιμένουν άλλα παιδιά
κάπως μεγαλύτερα. Μέρος ενός συστήματος του οποίου είναι το κύριο
θύμα. Στο οποίο συμμετέχει η οικογένεια της, η πολιτεία και καθένας
από εμάς ξεχωριστά.
Αυτή είναι μια εικόνα που συναντάς συνεχώς στην Αθήνα. Παιδιά
αυτής της ηλικίας και μικρότερα, σε
Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ
πλησιάζουν ζητώντας ελεημοσύνη
με θράσος πολλές φορές, την ίδια
όμως στιγμή με την αθωότητα ενός
παιδιού. Δύσκολο να πεις όχι, γνωρίζοντας και το τι τα περιμένει σε
περίπτωση που δεν ποσόσουν τα
απαιτούμενα. Την ίδια όμως στιγμή
ξέρεις ότι βοηθώντας τα, καταδικάζεις
αυτά και τα επόμενα να συνεχίσουν
να ζουν στους δρόμους. Και χωρίζεις
την κοινωνία σε ενεργούς και ανενεργούς πολίτες. Το σύστημα δεν
πρόκειται να αλλάξει από τους ίδιους.
Κάποιοι τσιγγάνοι έτσι έχουν μάθει.
Και με αυτό τον τρόπο μεγαλώνει τα
παιδιά του. Δεν είναι όμως μόνο θέμα
διαπαιδαγώγησης. Κερδίζει. Πιο εύκολα συγκινεί τον θαμώνα, η δυστυχία ενός μικρού παιδιού απ’ ό,τι ενός
μεγάλου. Και ο μικροί, πέραν του ότι
ελάχιστα εξαρτάται από αυτούς, μαθαίνουν να μιμούνται τους γονείς
και τους γύρω τους. Και αφού η πολιτεία δείχνει αδιάφορη, η ευθύνη
βαραίνει την κοινωνία και τον κάθε
πολίτη ξεχωριστά. Το εύκολο είναι
να υποκύψεις, «δεν φταίει αυτό».
Δίνει χαρά στο παιδί, ενώ το απαλλάσσει και από ενδεχόμενη τιμωρία.
Κάνει εσένα να αισθάνεσαι πιο καλός.
Δεν θα αλλάξεις εσύ τον κόσμο. Έτσι
όμως συμμετέχεις στη διατήρηση
ενός συστήματος που γνωρίζεις ότι
δεν μπορεί να είναι αποδεκτό. Που
κρατά τα παιδιά μακριά από το σχολείο, τους μελλοντικούς πολίτες σε
απόσταση από την υπόλοιπη κοινωνία. Αντίθετα αρνούμενος, δημιουργείς τις προϋποθέσεις εφόσον
πλέον δεν είναι επικερδές, το σύστημα αυτό να αλλάξει. Τα παιδιά
κάποια στιγμή να ενταχθούν στην
κοινωνία. Και η κοινωνία να κερδίσει
απ’ την ένταξη και τη συνεισφορά
τους σ’ αυτήν. Η απόφαση, όσο δύσκολη, θα έπρεπε λογικά να είναι
και ξεκάθαρη.
Το σύστημα και οι «χαρακτήρες»
θυμίζουν σε βαθμό τραγικό το σημερινό έκτρωμα που λέγεται Κ.Δ.
Πολιτικούς, συντεχνίες και κοινωνία.
Αν και τα διλήμματα θα έπρεπε να
είναι πολύ πιο εύκολα, αφού δεν αφορούν ανθρώπους που αγωνίζονται
για τη ζωή τους αλλά για να συντηρήσουν ένα επίπεδο ζωής πολύ υψηλότερο από αυτό του μέσου πολίτη
και αθέμιτα προνόμια που απέκτησαν
ως αποτέλεσμα μιας ηθικά απαράδεκτης διαπλοκής.
Οι συντεχνίες και οι εργαζόμενοι
αρνούνται να απολέσουν έστω και
στο ελάχιστο τα μεγάλα προνόμιά
τους. Με θράσος απαιτούν διατήρηση
ενός συστήματος που έχει καταστήσει τους οργανισμούς ιδιοκτησία
τους και την κοινωνία υποχείριό
τους. Δεν είναι ότι μόνο έτσι ξέρουν,
είναι ότι κερδίζουν. Και οι πολιτικοί
επιλέγουν να στηρίξουν τα συμφέροντα αυτής της ελίτ σε βάρος της
κοινωνικής βάσης, διακινδυνεύοντας
την κοινωνική συνοχή. Η αλλαγή
εξαρτάται απόλυτα από εμάς.
Επιλέγουμε όμως, όπως και με
τους επαίτες, το εύκολο. Σιωπούμε
είτε επειδή έχουμε ένα γνωστό εκεί,
είτε επειδή βαριόμαστε να αντιδράσουμε. Επειδή δεν θα αλλάξουμε
εμείς τον κόσμο. Στηρίζουμε ένα σύστημα το οποίο γνωρίζουμε ότι οδηγεί
με μαθηματική ακρίβεια σ’ ένα μέλλον
όχι μόνο άδικο αλλά και πολύ χειρότερο. Με θύματα τους άνεργους, τους
χαμηλόμισθους και ολόκληρη την
κοινωνία. Ακόμα και τους επόμενους
υπαλλήλους των οργανισμών αυτών.
Διότι από τη στιγμή που το ταμείο
είναι μείον καμιά λαϊκίστικη προσέγγιση δεν θα έχει αξία.
Το δύσκολο είναι να το αμφισβητήσουμε. Εξού κι ενώ όλοι το είπαμε
κανείς δεν την έκανε από τη CYTA
για άλλη εταιρεία όταν αυτή αρνείτο
να μας εξυπηρετήσει για τρεις μέρες.
Ενώ το σκεφτήκαμε να μηνύσουμε
την ΑΗΚ επειδή δεν μας επέτρεψε
να ολοκληρώσουμε συμφωνία που
περιμέναμε για μήνες, μας ανάγκασε
να χάσουμε δύο μέρες δουλειάς ή
να αρνηθούμε όλοι μαζί να πληρώσουμε τον λογαριασμό για να δείξουμε ότι και εμείς έχουμε ισχύ, δεν
προχωρήσαμε. Επειδή θεωρούσαμε
ότι ήμασταν λίγοι για να κάνουμε
τη διαφορά. Με τις συντεχνίες και
τους πολιτικούς όμως σε ρόλο παιδιού
που προτιμά να γυρίζει στους δρόμους
παρά να πάει σχολείο, γονέων που
ενεργούν χωρίς να νοιάζονται που
οδηγούν τα παιδιά τους, πολιτείας
που αδιαφορεί, η ευθύνη βαραίνει
εμάς – τον επιβάτη στο μετρό. Το
εύκολο είναι να βγάλουμε ένα ευρώ
και να το δώσουμε. Το δύσκολο είναι
να αρνηθούμε. Μόνο όμως κάνοντας
το δύσκολο δημιουργούμε συνθήκες
αλλαγής, προοπτικής για τους ίδιους
αλλά και τη χώρα. Διότι η αλλαγή
δεν θα έρθει από μέσα. Ούτε από
τους πολιτικούς. Ούτε καν από την
Τρόικα. Μάθαμε στα εύκολα. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας.
[email protected]
11 - POLITIKI_Master_cy 14/03/14 19:36 Page 11
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
11
Χάσμα στις θέσεις των δύο πλευρών
ΝΈΑ ΥΌΡΚΗ
Ανάλυση του
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ
Παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις που
γίνονται τον τελευταίο μήνα για
την επανέναρξη των συνομιλιών
και τις ιστορικές επισκέψεις των
διαπραγματευτών Μαυρογιάννη
και Οζερσάι σε Άγκυρα και Αθήνα
αντίστοιχα, επί της ουσίας δεν
υπάρχει κάποια εξέλιξη στο τραπέζι
των διαπραγματεύσεων που να συνηγορεί μετακίνηση των πλευρών
από τις γνωστές τους θέσεις, στα
βασικά ζητήματα. Κι αυτό επιβεβαιώνεται και από την ενημέρωση
του Προέδρου της Δημοκρατίας
προς τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, στη σύσκεψη της Πέμπτης,
<
<
<
<
<
<
Μαξιμαλιστικές προθέσεις της τουρκικής
πλευράς αποκαλύπτουν
οι τοποθετήσεις Ναμί
στην Ουάσιγκτον.
αλλά κι από τις δηλώσεις Έρογλου,
περί «δυσκολιών» από τις ελληνοκυπριακές θέσεις.
Κατ’ ακρίβεια η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στο αρχικό στάδιο
της διερεύνησης των θέσεων των
δύο πλευρών, επί όλων των κεφαλαίων της διαπραγμάτευσης, με
στόχο να οριστικοποιηθεί η καταγραφή τους και οι δύο διαπραγματευτές να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα. Ουσιαστικά γίνεται μία ανασκόπηση των πάντων, χωρίς ωστόσο να χρησιμοποιείται το έγγραφο
που ετοίμασε ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, με τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις που έδωσε στους δύο ηγέτες
πέρυσι τον Απρίλιο.
Μία ακόμη ένδειξη πως οι δύο
πλευρές δεν έχουν ακόμη εισέλθει
στην ουσία, αλλά προβαίνουν σε
κινήσεις τακτικής κι επηρεασμού
των διεθνών παραγόντων και της
κοινής γνώμης, είναι οι επισκέψεις
των διαπραγματευτών (και του άτυπου Τ/κ διαπραγματευτή Οζντίλ
Ναμί) σε διάφορες πρωτεύουσες,
για επεξήγηση των θέσεών τους
έναντι της λύσης, αλλά και πώς
βλέπουν η λύση του Κυπριακού να
εντάσσεται στους γεωστρατηγικούς
σχεδιασμούς της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της περιοχής
γενικότερα, με αιχμή την ενέργεια.
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε
σχέση με τις ΗΠΑ, οι οποίες πέραν
του καταλυτικού ρόλου που διαδραμάτισαν στη διαδικασία να συμφωνηθεί το κείμενο του κοινού
ανακοινωθέντος, αναμένεται ότι
θα είναι το «πρώτο βιολί» των ενορχηστρωμένων προσπαθειών για
τη λύση του Κυπριακού. Γι’ αυτό
και δεν είναι τυχαία η επίσκεψη
Ναμί στην Ουάσιγκτον, όπου συναντήθηκε με ηγετικά στελέχη του
Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ινστιτούτα
μελετών. Τη σκυτάλη παραλαμβάνει
αύριο ο διαπραγματευτής Κουντρέτ
Οζερσάι.
Οι απόψεις που εξέφρασε στις
τοποθετήσεις του στην Ουάσιγκτον
ο Οζντίλ Ναμί, παρότι διέπονται
από θετικό πνεύμα για τις προοπτικές λύσης του Κυπριακού, επί της
ουσίας δείχνουν την έλλειψη μετακίνησης της τουρκοκυπριακής
πλευράς σ’ εκείνα τα ζητήματα που
συνέβαλαν στο ελληνοκυπριακό
«Όχι» το 2004. Ας πάρουμε για παράδειγμα την ομιλία του στο Κέντρο
Ουίλσον και τι ανέφερε για τις βασικές πτυχές του Kυπριακού.
Eδαφικό: Ένας καινούργιος χάρτης δεν μπορεί να είναι πολύ διαφορετικός από τον χάρτη που είχε
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Παραμένουν οι διαφωνίες επί σοβαρών θεμάτων, όπως προκύπτει από την ανασκόπηση στην οποία προβαίνουν οι δύο συνομιλητές
Αντίο από Ντάουνερ
Στις 19 και 20 Μαρτίου ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα βρίσκεται στη Νέα
Υόρκη για να συναντηθεί με τον γ.γ. του ΟΗΕ και αξιωματούχους της
Γραμματείας. Στα τέλη Μαρτίου (25-27/3) αναμένεται να φτάσει στην Κύπρο, για να αποχαιρετίσει τους συνεργάτες του στην αποστολή του ΟΗΕ
και τους δύο ηγέτες. Το αν θα συμμετάσχει στο δείπνο των ΑναστασιάδηΈρογλου στις 31 Μαρτίου παραμένει άγνωστο.
συμπεριληφθεί στο σχέδιο Ανάν,
το 2004. Η δήλωση αυτή κινείται
μάλλον από ουδέτερα έως αρνητικά
πλαίσια, καθώς τα βασικά ζητήματα
του εδαφικού θα αφορούν σε Καρπασία και Μόρφου.
Ασφάλεια – Εγγυήσεις: Στα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, υποστήριξε ότι στην εποχή μας μπορούμε να βρούμε τρόπο
ώστε να αντιμετωπίσουμε ικανο-
ποιητικά τα ζητήματα εσωτερικής
και εξωτερικής ασφάλειας. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για
το περιεχόμενο των εγγυήσεων,
εξήγησε ότι δεν είναι σε θέση να
προβεί σε λεπτομερή ανάλυση ενός
ζητήματος για το οποίο δεν έχουν
συμφωνήσει οι δύο ηγέτες. Κι αφού
αναφέρθηκε στο σχέδιο Ανάν, το
οποίο «διατηρούσε τις Συνθήκες
του 1960», υποστήριξε οι δύο πλευ-
ρές πρέπει να διαπραγματευτούν
και να συμφωνήσουν έναν «επικαιροποιημένο μηχανισμό» που
θα διατηρεί τη Βρετανία, την Τουρκία και την Ελλάδα ως εγγυήτριες
δυνάμεις. Επίσης, παρουσίασε το
θέμα των εγγυήσεων ως μάλλον
συναισθηματικής φύσης ζήτημα,
παρά ουσίας. Η τοποθέτηση αυτή
πάλι κινείται στο πλαίσιο των γνωστών τουρκικών θέσεων. Αν υποθέσει κανείς ότι η φράση «επικαιροποιημένος μηχανισμός» θα μπορούσε να σημάνει συμμετοχή της
Κύπρου στο ΝΑΤΟ, η έκφραση «εγγυήτρια δύναμη» για κράτος-μέλος
δεν συνάδει με τη διακήρυξη της
Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Έποικοι: Στο θέμα των εποίκων
ο κ. Ναμί είπε ότι εξαρτάται πώς
κανείς ορίζει τον «έποικο» και πώς
οι πληθυσμιακές αναλογίες Ελλήνων και Τούρκων στην Κύπρο είναι
περίπου στα επίπεδα του 1960. Κάπου όμως ο κ. Ναμί στην απάντησή
του ξέχασε πως κι αν ακόμη υποθέσουμε ότι τα επίπεδα είναι τα
ίδια, οι Τουρκοκύπριοι που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την
Κύπρο αντικαταστάθηκαν από έποικους.
Ενεργειακά: Στο θέμα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Κύπρου, ο Οζντίλ
Ναμί και στο Κέντρο Ουίλσον και
σ’ όλες τις τοποθετήσεις του, παρουσιάστηκε θιασώτης της επιλογής της εξαγωγής του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, θέση την
οποία πρόβαλε ως να αποτελεί μέρος των κεφαλαίων της διαπραγμάτευσης. Είπε ότι ο πλέον αποτελεσματικός και λιγότερο επισφαλής τρόπος για αξιοποίησή τους
είναι η εξαγωγή μέσω Τουρκίας
και από εκεί στην Ευρώπη, μέσω
των υφιστάμενων υποδομών. Όλες
οι άλλες εναλλακτικές επιλογές,
τόνισε (τερματικό LNG, FLNG) είναι
εξαιρετικά δαπανηρές και επισφαλείς. Όμως, διευκρίνισε, επί του
παρόντος αγωγός από τα ισραηλινά
κοιτάσματα προς την Τουρκία θα
χρειαζόταν άδεια της Κυπριακής
Δημοκρατίας για να διέλθει την
ΑΟΖ της, οπότε είναι ανέφικτος.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω,
ο κ. Ναμί εκτίμησε ότι δημιουργείται η «κατάλληλη ατμόσφαιρα» και
τα κίνητρα ώστε Ελληνοκύπριοι
και Τουρκοκύπριοι να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να προχωρήσουν μπροστά. Προχώρησε
όμως ο κ. Ναμί σ’ ακόμη ένα επιπλέον βήμα και σε άρθρο του, που
δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στην
Washington Times, αναφέρεται
στην πρόταση που είχε υποβάλλει
προς τον γ.γ. του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, ο Ντερβίς Έρογλου, για αξιοποίηση των υδρογονανθράκων από
κοινού από τις δύο κοινότητες. Δηλαδή το σύνολο των εισοδημάτων
από το κυπριακό αέριο να αποταμιεύονταν σε ειδικό λογαριασμό
που θα χρηματοδοτούσε κατά κύριο
λόγο την εφαρμογή των όρων μιας
μελλοντικής συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού. Η παράλειψη
του Ναμί να μνημονεύσει, έστω κι
αρνητικά, οποιοδήποτε από τα μέτρα που περιείχε το πακέτο ΜΟΕ
του Προέδρου Αναστασιάδη, συμπεριλαμβανομένης και της επιστροφής της Αμμοχώστου (και στα
οποία αναφέρθηκε αναλυτικά η
ανακοίνωση του Λευκού Οίκου στις
11 Φεβρουαρίου) είναι ενδεικτική
των προθέσεων της τουρκικής
πλευράς να αλλάξει την ατζέντα
των ΜΟΕ. Το λιγότερο που θα πρέπει να αναμένει κανείς είναι μόλις
ξεκινήσει η συζήτηση της πρότασης για την Αμμόχωστο, να μπει
ως αντιπερισπασμός η συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.
12-POLITIKI_Master_cy 14/03/14 23:00 Page 12
12
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Γιάννος Λαμάρης: Ο κόσμος μάς έστειλε το μήνυμα ότι θέλει
το ΑΚΕΛ να παραμείνει πρωταγωνιστική δύναμη
Μιχάλης Σοφοκλέους: Δεν μπορεί προσωπικές και κομματικές
στρατηγικές να μπαίνουν πάνω από το συμφέρον του τόπου
Συνέντευξη στον
ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Συνέντευξη στον
ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Βελτίωση της επαφής με τον κόσμο,
περαιτέρω εκσυγχρονισμό και ανανέωση είναι οι όροι εντολής που
έλαβε η ηγεσία του ΑΚΕΛ από τη
βάση του κόμματος, δηλώνει στην
«Κ» ο Γιάννος Λαμάρης. «Ο κόσμος
θέλει το ΑΚΕΛ να παραμείνει πρωταγωνιστική δύναμη, μέσα στις σύγχρονες συνθήκες» σημειώνει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του
κόμματος της Αριστεράς και επαναλαμβάνει ότι στόχος στις επικείμενες ευρωεκλογές είναι η διατήρηση των δύο εδρών.
–Με την ολοκλήρωση των διαδικασιών για το ψηφοδέλτιο των
ευρωεκλογών, το ΑΚΕΛ εισέρχεται στην προεκλογική εκστρατεία.
Ποια μηνύματα έστειλε ο εσωκομματικός διάλογος στην ηγεσία
του κόμματος;
–Ασφαλώς ζούμε σε μία περίοδο
πάρα πολύ δύσκολη, τόσο για τη
χώρα μας αλλά και σε πανευρωπαϊκό
«Τελικός κριτής της φυγής του ΔΗΚΟ και των όποιων σκοπιμοτήτων
αυτή επιχείρησε να υπηρετήσει
θα είναι ο λαός με την ψήφο του»
υποστηρίζει ο σύμβουλος του προέδρου του ΔΗΣΥ, Μιχάλης Σοφοκλέους, υποδεικνύοντας ότι «θα
πληρώσει βαρύ τίμημα όποιος επιχειρήσει να πάει τη χώρα πίσω
και να πετάξει στον κάλαθο των
αχρήστων τις θυσίες του λαού.
–Ποια είναι η αποτίμηση του
ΔΗΣΥ για τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης Αναστασιάδη;
–Είναι βέβαιο ότι ο πρώτος χρόνος της διακυβέρνησης Αναστασιάδη δεν μπορεί να κριθεί με
κλασικούς πολιτικούς όρους που
θα ίσχυαν σε οποιαδήποτε άλλη
στιγμή. Περάσαμε μία πρωτοφανή
παγκοσμίως οικονομική φουρτούνα. Έχουμε πετύχει να σταθεροποιούμε το καράβι της Κύπρου
αποφασιστικά και πολύ πιο γρή-
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
<
«Η άκρατη λιτότητα και
η απογοήτευση είναι πολύ εύκολο να μετατραπούν σε απαξίωση και
άρνηση. Εμάς μας ενδιαφέρει η αποχή της Αριστεράς, γι’ αυτό θα στοχεύσουμε στον κόσμο
που έχει επηρεαστεί από
αυτές τις πολιτικές».
«Η απόφαση του ΔΗΚΟ
είναι απόλυτα σεβαστή.
Έχουμε μπροστά μας
εκλογές και τελικός
κριτής της φυγής του
ΔΗΚΟ και των όποιων
σκοπιμοτήτων αυτή
επιχείρησε να υπηρετήσει θα είναι ο λαός
με την ψήφο του».
επίπεδο. Συνεπακόλουθα, το ίδιο
δύσκολη είναι αυτή η περίοδος και
για το δικό μας κόμμα. Η πενταετής
παρουσία μας στη διακυβέρνηση
του τόπου δεν μας άφησε χωρίς κόστος, από τις γνωστές εξελίξεις. Επομένως, τα μηνύματα που έστειλε ο
κόσμος μας μέσα από τον εσωκομματικό διάλογο είναι μηνύματα περαιτέρω εκσυγχρονισμού του κόμματος, της ανανέωσής του και της
βελτίωσης της επαφής με την κοινωνία. Στο ΑΚΕΛ πάντοτε, όχι μόνο
σε προεκλογικές περιόδους αλλά
ιδιαίτερα σ’ αυτές, πρώτιστο στοιχείο
ήταν η επαφή με τον κόσμο, κάτι
το οποίο εκτιμούμε – και είναι κάτι
που μας το υπέδειξε και ο κόσμος,
ότι έχει αδυνατήσει. Τα μηνύματα
που μας έστειλε ο κόσμος είναι ότι
θέλει το ΑΚΕΛ να παραμείνει πρωταγωνιστική δύναμη, μέσα στις σύγχρονες συνθήκες.
–Είναι οι πρώτες εκλογές μετά
τις αλλαγές στην ηγετική πυραμίδα του ΑΚΕΛ, και η πρώτη αναμέτρηση μετά που το κόμμα σας
πέρασε στην αντιπολίτευση. Πιστεύετε ότι η αναμέτρηση του
Μαΐου θα είναι ένα σημαντικό
τεστ για το ΑΚΕΛ;
–Ασφαλώς και θα είναι. Είναι η
πρώτη δοκιμασία, ανεξάρτητα εάν
οι ευρωεκλογές δεν είναι όπως οι
εθνικές. Είναι όμως μία μέτρηση,
κάτω από δύσκολες συνθήκες, όπως
είπα. Πέραν των πολιτικών αντιπάλων έχουμε ακόμη έναν αντίπαλο,
που είναι η αποχή. Το στοίχημά μας
είναι να παραμείνουμε πρωταγωνιστική δύναμη, να διατηρήσουμε
«Εμάς μας ενδιαφέρει η αποχή της Αριστεράς, γι’ αυτό θα στοχεύσουμε
στον κόσμο της Αριστεράς που έχει επηρεαστεί από τις πολιτικές της λιτότητας», δηλώνει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιάννος Λαμάρης.
τους δύο ευρωβουλευτές και μέσα
από τις εκλογές αυτές μας δίδεται
η ευκαιρία να επεξεργαστούμε ζητήματα που προηγουμένως αντιμετωπίζαμε στη γενικότητά τους και
όχι στην ειδικότητά τους. Θα χρειαστεί επίσης να επανεξετάσουμε
ορισμένα ζητήματα και να τα δούμε
μέσα από τις νέες συνθήκες.
–Παραδοσιακά η αποχή είναι αυξημένη στις ευρωεκλογές συγκριτικά με άλλες αναμετρήσεις.
Με ποιον τρόπο θα επιχειρήσετε
να περιορίσετε τις απώλειες; Θα
τους δώσετε χαρακτήρα βουλευτικών εκλογών για να συσπειρώσετε τον κόσμο σας;
–Ο κόσμος θέλει πολιτισμένο πολιτικό λόγο, επιχειρήματα, προτάσεις.
Υπάρχει μεγάλη ανησυχία και μεγάλη
σύγχυση για το μέλλον της χώρας,
του εθνικού ζητήματος, της οικονομίας, της κοινωνίας, τις εξελίξεις
στο θέμα του φυσικού αερίου. Για
όλα αυτά τα ζητήματα και για πολλά
άλλα ο κόσμος θέλει απαντήσεις.
Στο βαθμό που θα καταφέρουμε να
μην παρασυρθούμε σε λαϊκισμούς
και επιφανειακές προσεγγίσεις αλλά
να στοχεύσουμε σωστά σε αυτό που
θέλει ο πολίτης, μπορούμε να παρέμβουμε κατά της αποχής. Χωρίς
βεβαίως να έχω ψευδαισθήσεις.
–Πόσο επηρεάζει στο θέμα της
αποχής η απογοήτευση του κόσμου από τις πολιτικές της Ευρώπης;
–Ασφαλώς και επηρεάζει, πολύ
περισσότερο οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην Κύπρο. Η άκρατη
λιτότητα και η απογοήτευση είναι
πολύ εύκολο να μετατραπούν σε
απαξίωση και άρνηση. Εμάς μας ενδιαφέρει η αποχή της Αριστεράς,
γι’ αυτό θα στοχεύσουμε στον κόσμο
της Αριστεράς που έχει επηρεαστεί
από αυτές τις πολιτικές.
–Ιδεολογικά το ΑΚΕΛ δικαιώνεται
για την κριτική ματιά που είχε
έναντι της Ευρώπης, ωστόσο πολιτικά δέχεται πίεση, σαν αποτέλεσμα και της παρουσίας του
στην κυβέρνηση. Πώς θα καταφέρει το ΑΚΕΛ να βαδίσει με αυτά
τα δεδομένα;
–Για εμάς η συμμετοχή της χώρας
μας στην Ε.Ε. δεν ήταν ούτε αυτοσκοπός, ούτε το θεωρούσαμε πανάκεια για την αντιμετώπιση όλων
των προβλημάτων της Κύπρου, όπως
πίστευαν κάποιοι. Ούτε είχαμε ψευδαισθήσεις για τη συμμετοχή μας
στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης. Σας θυμίζω την εισήγησή μας,
που δεν έγινε δεκτή για καθυστέρηση της ένταξής μας στο ευρώ,
κάτι που πιθανώς να μας προστάτευε
από πολλά από τα προβλήματα που
σήμερα αντιμετωπίζουμε. Επομένως,
η θέση μας για ένταξη στην Ε.Ε. είχε
να κάνει με τις προσπάθειες επίλυσης
του Κυπριακού, κάτι που δυστυχώς
δεν βλέπουμε να δικαιώνεται. Όμως,
κρατάμε το δεδομένο ότι η Ε.Ε. είναι
ένας χώρος διεκδίκησης, παρόλο
που η διεκδίκηση δεν περιλαμβάνεται στο λεξιλόγιο των σημερινών
κυβερνώντων. Οι ίδιοι είπαν ότι η
πολιτική της λιτότητας είναι το πολιτικό τους μανιφέστο. Εμείς λέμε
ότι το πεδίο της Ε.Ε. είναι ένα πεδίο
διεκδίκησης και μάχης.
Άλλαξαν τα πρόσωπα, όχι οι πολιτικές
–Η αποχώρηση του ΔΗΚΟ από
την κυβέρνηση αλλάζει το πολιτικό σκηνικό. Πιστεύετε ότι θα
μπορέσει μία μονοκομματική κυβέρνηση να αντεπεξέλθει στα
δύσκολα που έρχονται σε οικονομία και Κυπριακό; Στα θέματα
οικονομίας, κυρίως σε ό,τι αφορά
το Μνημόνιο, είναι γνωστή η διαφωνία του ΑΚΕΛ. Στο Κυπριακό
μέχρι πού φτάνει η στήριξή του;
–Ένα πρώτο σχόλιο για την κυβέρνηση είναι ότι άλλαξαν πρόσωπα
και όχι πολιτικές. Πιστεύω ότι η πολιτική της κυβέρνησης θα συνεχίσει
να εκφράζεται και με τους νέους
υπουργούς, ανεξάρτητα από πού
προέρχονται. Το θέμα της συμμετοχής ή όχι στελεχών ενός κόμματος
στην κυβέρνηση είναι καθαρά εσωκομματικό και δεν μας αφορά. Εμείς
διαφωνούμε γενικότερα με την πολιτική του ΔΗΣΥ, την οποία θεωρούμε
πολιτική άκρατης λιτότητας. Να σας
πω ένα παράδειγμα: Έγινε αντικείμενο συζήτησης το επεισόδιο με τον
συνάδελφό σας στη Βουλή που χρειάστηκε πρώτες βοήθειες και δεν
υπήρχαν. Εμείς διαφωνούμε με αυτή
την πολιτική των περικοπών κονδυλίων σε νευραλγικούς τομείς όπως
η υγεία, που επηρεάζουν την καθη-
μερινότητα των πολιτών. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό εμείς δεν στηρίζουμε
την πολιτική κανενός, στηρίζουμε
την πολιτική που είχαμε διαχρονικά
και ακολουθούμε στη βάση αρχών.
Στηρίζουμε τη διαδικασία παρά το
γεγονός ότι ξεκίνησε με χειρότερους
όρους παρά προηγουμένως. Και θα
τη στηρίξουμε μέχρι εκείνου του
σημείου που θα ακολουθεί πιστά το
στόχο της επανένωσης, μόνιμης και
βιώσιμης. Άρα θα στηρίξουμε τη διαδικασία με υπευθυνότητα για το
καλό του τόπου, φτάνει ο Πρόεδρος
να συνεχίσει μέχρι τέλους να υπερασπίζεται τις βασικές αρχές.
γορα από όλες τις άλλες χώρες
που μπήκαν σε μνημόνιο, κάτι
που αναγνωρίζεται και από τον
λαό αλλά και διεθνώς. Αυτό όμως
δεν είναι αρκετό. Τώρα χρειαζόμαστε να πείσουμε για το στρατηγικό σχέδιο που οφείλουμε να
έχουμε για το πού θέλουμε να πάει
η χώρα.
Απαιτείται η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουμε να πετύχει
συγκεκριμένα και χειροπιαστά
αποτελέσματα. Μόνο έτσι θα φτιάξουμε την καλύτερη Κύπρο. Και
είναι τέλος σημείο κλειδί –ακόμη
και για την ίδια τη δημοκρατική
λειτουργία που σήμερα αμφισβητείται– να αισθανθεί έμπρακτα ο
πολίτης ότι μπαίνει οριστικό τέλος
στην ατιμωρησία όσων κατέχουν
θέσεις που επηρεάζουν τις ζωές
όλων μας.
–Η συμπλήρωση του πρώτου
χρόνου σημαδεύτηκε από την
καταγγελία της κυβερνητικής
συνεργασίας από το ΔΗΚΟ. Πιστεύετε ότι οι λόγοι της αποχώρησης ήταν βάσιμοι ή θεωρείτε ότι οι διαφωνίες στο κοινό
ανακοινωθέν ήταν πρόσχημα;
–Δεν θέλω να υπεισέλθω σε ζητήματα που αφορούν άλλα κόμματα. Η απόφαση του ΔΗΚΟ είναι
απόλυτα σεβαστή. Έχουμε μπροστά μας εκλογές και τελικός κριτής
της φυγής του ΔΗΚΟ και των όποιων σκοπιμοτήτων αυτή επιχείρησε
να υπηρετήσει θα είναι ο λαός με
την ψήφο του.
Είναι όμως ξεκάθαρο μέσα από
το ίδιο το κοινό ανακοινωθέν, ότι
αυτό δεν παραβιάζει επ’ ουδενί
τη συμφωνία μεταξύ ΔΗΚΟ και
Προέδρου. Η απαίτηση μάλιστα
του ΔΗΚΟ να απορρίψουμε το
ανακοινωθέν για το χατίρι της συ-
ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Τίμημα για όποιον θέλει
πισωγύρισμα της χώρας
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Στοίχημα η διατήρηση
των δύο ευρωβουλευτών
«Ο ρυθμιστικός ρόλος των μικρότερων κομμάτων, με τον τρόπο που ασκείται στην Κύπρο, κάποιες φορές υπερβαίνει τα δημοκρατικά όρια», δηλώνει
ο στενός συνεργάτης του προέδρου του ΔΗΣΥ, Μιχάλης Σοφοκλέους.
νεργασίας ήταν εκτός από αβάσιμη, αλαζονική και εγωιστική.
Δεν μπορεί προσωπικές και κομματικές στρατηγικές να μπαίνουν
πάνω από το συμφέρον και την
αξιοπιστία της χώρας. Ο ρυθμιστικός ρόλος των μικρότερων κομμάτων, με τον τρόπο που ασκείται
στην Κύπρο, υπερβαίνει κάποιες
φορές τα δημοκρατικά όρια. Ξεφεύγει από τον σεβασμό σε αυτά
και επιχειρεί να αναιρέσει τις προτιμήσεις της πλειοψηφίας των πολιτών.
–Η αποχώρηση του ΔΗΚΟ μεταφέρει πλέον όλο το βάρος
της κυβέρνησης στους ώμους
του ΔΗΣΥ. Θα μπορέσει μια μονοκομματική κυβέρνηση να αντεπεξέλθει στα δύσκολα που
έρχονται στην οικονομία;
–Γνωρίζουμε το πόσο μεγαλώνει η ευθύνη μας και δεν έχουμε
άλλη επιλογή παρά να την αναλάβουμε. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας περιέγραψε ο ίδιος το πόσο δύσκολα πήρε την απόφαση
του ανασχηματισμού, προκειμένου να σεβαστεί την ηγεσία του
ΔΗΚΟ. Επαφίεται τώρα σε αυτήν
να αποδείξει αν μέσα στη Βουλή
θα φανεί συνεπής στις διακηρύξεις
της. Η πορεία της χώρας προς την
έξοδο από το μνημόνιο είναι ευθύνη της κυβέρνησης και του ΔΗΣΥ κατά κύριο λόγο. Η ανατροπή
αυτής της πορείας είναι στα χέρια
της αντιπολίτευσης. Θα πληρώσει
βαρύ τίμημα όποιος επιχειρήσει
να πάει τη χώρα πίσω και να πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων
τις θυσίες του λαού.
–Στο Κυπριακό μέχρι πού μπορείτε να βασίζεστε στη στήριξη
του ΑΚΕΛ;
–Πολύ πιο σημαντική από τη
στήριξη των κομμάτων είναι η
αποδοχή της κοινωνίας. Η οποία
δείχνει με σαφήνεια μέσα από τις
μετρήσεις ότι αγκαλιάζει αυτή τη
νέα προσπάθεια και προσδοκά να
έχουμε ένα αποδεκτό αποτέλεσμα.
Η λύση του Κυπριακού αυτή τη
φορά δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα ασφυκτικών πιέσεων στον
λαό, αλλά οφείλει να είναι απότοκο
μιας μεγάλης ευκαιρίας για όλους.
Εκτιμούμε τη στήριξη του ΑΚΕΛ.
Μας προκάλεσε από την άλλη ανησυχία η τοποθέτηση του κ. Άντρου
Κυπριανού περί ΝΑΤΟ, η οποία
δυστυχώς μπορεί να θεωρηθεί ότι
θέτει το υπόβαθρο μιας μελλοντικής αφορμής.
–Οι ευρωεκλογές του Μαΐου είναι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση αφότου ο ΔΗΣΥ ανήλθε
στην εξουσία. θα δώσετε χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης
στην κυβέρνηση σ’ αυτές τις
εκλογές;
–Δεν τίθεται θέμα ψήφου εμπιστοσύνης στις ευρωεκλογές. Τίθεται όμως θέμα στήριξης από μέρους των πολιτών στη μεγάλη
προσπάθεια που καταβάλλουμε
ώστε να προχωρήσουμε στις αναγκαίες αλλαγές που έχει ανάγκη
ο τόπος. Αλλά και αποστολής ενός
ισχυρού μηνύματος στην Ευρώπη
και διεθνώς για την αποφασιστικότητά μας να δημιουργήσουμε
μία αξιόπιστη και καλύτερη Κύπρο,
ενεργό μέλος και εταίρο στην Ενωμένη Ευρώπη, ελκυστικό προορισμό επενδύσεων και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Εργαζόμαστε σκληρά για να πετύχουμε
αυτούς τους στόχους. Οι πολίτες
καλούνται να επιλέξουν αν συντάσσονται μαζί μας σε αυτή εθνική
αποστολή.
Κανένα δίλημμα ΔΗΣΥ στον Πρόεδρο
–Έγινε πολύς λόγος για τον καταλυτικό ρόλο του ΔΗΣΥ στην
επιλογή των νέων υπουργών
στον ανασχηματισμό. Είναι αλήθεια ότι ο πρόεδρος του κόμματος έφερε ενστάσεις στην
παραμονή στο κυβερνητικό
σχήμα των τριών υπουργών
που προέρχονται από το Δημοκρατικό Κόμμα;
–Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ είχε
μια καθαρή θέση την οποία ανέλυσε με πολιτικούς όρους και επιχειρήματα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αυτό έκανε και την
περασμένη Δευτέρα, εκφράζοντας
ταυτόχρονα την ετοιμότητα του
ΔΗΣΥ να στηρίξει την όποια απόφαση ο κ. Αναστασιάδης επέλεγε
να λάβει, όπως είχε και το αποκλειστικό δικαίωμα. Καμία ένσταση και κανένα δίλημμα δεν τέθηκε
στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Δεν υπάρχει τέτοιου είδους σχέση
μεταξύ κόμματος και Προέδρου.
Ο κ. Nίκος Αναστασιάδης πολύ
αργότερα, το βράδυ της Τρίτης,
έλαβε τις βασανιστικά δύσκολες
αποφάσεις που προκάλεσε η απόφαση του ΔΗΚΟ να εγκαταλείψει
αδικαιολόγητα τη μεγάλη κοινή
μας προσπάθεια να ορθοποδήσει
η χώρα.
13 - POLITIKI_Master_cy 14/03/14 23:00 Page 13
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
13
Ιδιότυπο δημοψήφισμα για ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ
Το κυβερνών κόμμα θέτει το δίλημμα ανάμεσα στο χθες και το αύριο, το ΑΚΕΛ κινείται στο ερώτημα λιτότητα ή κοινωνική πρόνοια
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Από διαφορετικές αφετηρίες αλλά
με κοινή στόχευση κατέρχονται
στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου
τα δύο μεγάλα κόμματα, στην πρώτη αναμέτρηση μετά τις προεδρικές
εκλογές του περασμένου χρόνου.
ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ επενδύουν τα μέγιστα στην εκλογική διαδικασία,
γιατί θα είναι το πρώτο τεστ που
βρίσκει και τα δύο κόμματα με αλλαγές στην κορυφή της ηγετικής
τους πυραμίδας. Πινδάρου και Εζεκία Παπαϊωάννου διεκδικούν τα
υψηλότερα δυνατά ποσοστά για
τους δικούς τους εντελώς διαφορετικούς λόγους.
Στον Δημοκρατικό Συναγερμό
η εκλογική διαδικασία θεωρείται
μία καλή ευκαιρία για ενίσχυση της
εκλογικής δύναμης του κόμματος,
<
<
<
<
<
<
Κρίσιμο πολιτικό τεστ για
τα δύο μεγάλα κόμματα οι
ευρωεκλογές του Μαΐου.
ώστε να σταλεί το μήνυμα, εντός
αλλά και εκτός Κύπρου, ότι ο λαός
επικυρώνει την προσπάθεια για
ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας
σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο,
κάτι που κατά την ηγεσία του κόμματος θα φέρει την έξοδο από την
οικονομική στενωπό, μέσα από την
υλοποίηση των δεσμεύσεων που
ανελήφθησαν έναντι των διεθνών
δανειστών μας. Σε καμιά περίπτωση
ο ΔΗΣΥ δεν επιθυμεί η αναμέτρηση
του Μαΐου να ερμηνευτεί ως ψήφος
εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση,
γιατί επικοινωνιακά κάτι τέτοιο θα
παγιδεύσει το κόμμα στην αντιμνημονιακή ρητορική. «Είναι μία ευκαιρία για τον κυρίαρχο λαό, τους
πολίτες, να στείλουν το μήνυμα στο
εσωτερικό αλλά και στην Ευρώπη
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Το Σάββατο ο ΔΗΣΥ συμπληρώνει την εξάδα του ψηφοδελτίου με την ανακοίνωση του κατ’ επιλογήν υποψηφίου που
θα υποδείξει ο πρόεδρος της παράταξης, Αβέρωφ Νεοφύτου. Το ΑΚΕΛ κατέρχεται στη μάχη με στελέχη της πρώτης
γραμμής, με τον γ.γ. του κόμματος να θέτει ως στοίχημα τη διατήρηση των δύο εδρών στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.
ότι επικροτούν την αξιοπιστία και
ότι επιβραβεύουν τη σοβαρότητα
και την υπευθυνότητα», δήλωσε
στην «Κ» ο πρόεδρος του κόμματος
Αβέρωφ Νεοφύτου. «Το δίλημμα σ’
αυτές τις εκλογές δεν είναι η ενίσχυση των κομμάτων αλλά κατά
πόσον είμαστε αποφασισμένοι ως
λαός να προχωρήσουμε προς τα εμπρός ή να βυθιστούμε στον γκρεμό»
σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στον Δημοκρατικό Συναγερμό
οι διαδικασίες για τον καταρτισμό
του ψηφοδελτίου έχουν ολοκληρωθεί κατά τα 5/6 και μοναδική εκκρεμότητα απομένει ο κατ’ επιλογήν
υποψήφιος που θα ορίσει ο πρόεδρος
της παράταξης.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν έχει
καταλήξει στο όνομα της προσω-
πικότητας που θα ενισχύσει το ψηφοδέλτιο, αφού ο ανασχηματισμός
της κυβέρνησης έφερε ανατροπή
στους σχεδιασμούς. Ο κατ’ επιλογήν
υποψήφιος θα παρουσιαστεί το ερχόμενο Σάββατο 22 Μαρτίου κατά
τη διάρκεια της συνόδου του Ανωτάτου Συμβουλίου, το οποίο και θα
επικυρώσει το ψηφοδέλτιο.
Στην ΑΚΕΛική όχθη τα πράγματα
πήραν από την Παρασκευή τον δρόμο τους, μετά την επικύρωση του
ψηφοδελτίου από την Κεντρική Επιτροπή, με την οποία ολοκληρώθηκε
ο εσωκομματικός διάλογος για την
εξάδα με την οποία θα δοθεί η μάχη
των ευρωεκλογών, η πρώτη μετά
τις αλλαγές στην ηγετική πυραμίδα
του ΑΚΕΛ. Το γεγονός αυτό καθιστά
την εκλογική αναμέτρηση ως βα-
ρόμετρο για το πρώην κυβερνών
κόμμα, το οποίο θέλει διακαώς να
βγει ενισχυμένο, με ζητούμενο τη
διατήρηση των δύο εδρών που έχει
στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη
συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής κυριάρχησε η θέση ότι υπό τις
δύσκολες συνθήκες που επικρατούν
για το κόμμα της αντιπολίτευσης,
η μάχη θα πρέπει να δοθεί με στελέχη της πρώτης γραμμής, όπως είναι ο επί σειρά ετών βουλευτής
Σταύρος Ευαγόρου, μέλος του Πολιτικού Γραφείου, ο Νεοκλής Συλικιώτης, πρώην υπουργός και μέλος
της Γραμματείας του κόμματος, και
ο νυν ευρωβουλευτής, Τάκης Χατζηγεωργίου. Το ψηφοδέλτιο συμπληρώνουν η Βέρα Πολυκάρπου,
στέλεχος του κόμματος, Πολιτικός
Σύμβουλος στην Ομάδα Ευρωπαϊκής
Ενωτικής Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο με εμπειρία στα ευρωπαϊκά θέματα, ο οικονομολόγος Χάρης Πολυκάρπου, της νέας γενιάς
των στελεχών του κόμματος με επίσης εμπειρία στα ευρωπαϊκά δρώμενα και ο λέκτορας ψυχολογίας
στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δρ Παναγιώτης Σταυρινίδης, η εξωκομματική παρουσία στο ψηφοδέλτιο
του ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις.
Η εκλογή των έξι υποψηφίων, τους
οποίους παρουσίασε χθες ο γ.γ. του
κόμματος, Άντρος Κυπριανού, έγινε
με μυστική ψηφοφορία, αφού προηγήθηκε εισήγηση του Πολιτικού
Γραφείου, το οποίο ιεράρχησε τις
προτεραιότητες του κόμματος, χωρίς
ωστόσο να προτείνει ονόματα. Η
εισήγηση του ΠΓ κινήθηκε στη λογική της αντιπροσώπευσης με στελέχη του κόμματος, την παρουσία
γυναίκας υποψηφίου και νέων ανθρώπων. Στον προβληματισμό που
αναπτύχθηκε για τη συμμετοχή
Τουρκοκύπριου στο ψηφοδέλτιο
του ΑΚΕΛ αναφέρθηκαν τα θετικά
αλλά και τα αρνητικά ενός εγχειρήματος, με τις πολιτικές επιφυλάξεις να είναι περισσότερες, λόγω
του γεγονότος ότι τα τ/κ κόμματα
με τα οποία το ΑΚΕΛ διατηρεί δεσμούς αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν τις εκλογές.
Ο κ. Κυπριανού επανέλαβε ότι
το ΑΚΕΛ ρίχνεται στη μάχη των ευρωεκλογών με ζητούμενο την ενίσχυση της εκλογικής του δύναμης
ώστε να διατηρήσει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο, με ισχυρό λόγο
στα κορυφαία ζητήματα που απασχολούν τον τόπο, το Κυπριακό και
την οικονομία. Το ΑΚΕΛ θα εστιάσει
την εκστρατεία του καταγγέλλοντας
την πολιτική της λιτότητας, προτάσσοντας την ανάγκη για ανθρωποκεντρική κατεύθυνση του κράτους πρόνοιας.
Κλείνει
ο κατάλογος
στις 2 Απριλίου
Στις 2 Απριλίου εκπνέει η
προθεσμία για εγγραφή στον
εκλογικό κατάλογο, υπενθυμίζει η Κεντρική Υπηρεσία
Εκλογών ενόψει των επικείμενων ευρωεκλογών. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι
πολίτες της Δημοκρατίας ηλικίας 18 χρονών και άνω, που
έχουν τη συνήθη διαμονή
τους στην Κύπρο και οι πολίτες άλλων κρατών-μελών
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι
οποίοι επιθυμούν να ψηφίσουν για την ανάδειξη των
Κυπρίων Ευρωβουλευτών.
Για σκοπούς των Ευρωεκλογών δικαίωμα εγγραφής
στον εκλογικό κατάλογο
έχουν και οι νέοι που θα
συμπληρώσουν το 18ο έτος
της ηλικίας τους μέχρι και
την 25η Μαΐου 2014, ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Η αίτηση στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί προηγουμένως και
οπωσδήποτε το αργότερο
μέχρι τις 2 Απριλίου. Μετά τις
2 Απριλίου καμία νέα εγγραφή ή και αλλαγή δεν μπορεί
να γίνει στον εκλογικό κατάλογο. Έντυπα αιτήσεων μπορούν να εξασφαλιστούν από
τα κατά τόπους Γραφεία των
Επαρχιακών Διοικήσεων και
των Κέντρων Εξυπηρέτησης
του Πολίτη, από την Κεντρική
Υπηρεσία Εκλογών και την
ιστοσελίδα του Υπουργείου
Εσωτερικών
www.moi.gov.cy.
14-POLITIKI_Master_cy 14/03/14 22:01 Page 14
14
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Στο τουρκικό
άρμα με νερό
και ρεύμα
τα Κατεχόμενα
ΑΠΟΨΗ / Του ΑΝΤΗ ΡΟΔΙΤΗ
Η «αντιμακαριακή»
λογοτεχνία της Κύπρου
Κ
Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ
Με μία συμφωνία η οποία υπογράφηκε πρόσφατα ανάμεσα στην τ/κ
πλευρά και την τουρκική κυβέρνηση,
η Άγκυρα εντατικοποιεί την προσπάθεια για τη μεταφορά ηλεκτρικού
ρεύματος στην Κύπρο.
Δημοσιογραφικές πηγές από την
Άγκυρα, οι οποίες παρακολουθούν
από κοντά τις εξελίξεις στο τουρκικό
Υπουργείο Εξωτερικών επισημαίνουν
<
<
<
<
<
<
Αντιδράσεις προκαλεί η
ιδιωτικοποίηση της «Αρχής Ηλεκτροδότησης».
στην «Κ» ότι η προαναφερόμενη
συμφωνία φαίνεται να έχει ιδιαίτερη
σημασία την παρούσα περίοδο. «Δημιουργώντας αγωγούς νερού και ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίοι θα ενώνουν την Κύπρο με την Ανατολία,
η Τουρκία στοχεύει στη σύσφιξη
των σχέσεών της με την τ/κ πλευρά.
Παράλληλα, στοχεύει στην ανάδειξη
του βόρειου κομματιού της νήσου
ως ένα σημαντικό κέντρο για τη μεταφορά και την παροχέτευση νερού
και ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την περιοχή», τονίζει χαρακτηριστικά η πηγή μας.
Η συνθήκη, η οποία προβλέπει
την ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού
τομέα της τ/κ πλευράς και τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την
Ανατολία στα Κατεχόμενα υπογράφηκε στα τέλη του Φεβρουαρίου
στην Άγκυρα. Αρχικά στα Κατεχόμενα η «κυβέρνηση συνεργασίας»
του Οζκάν Γιοργκαντζίογλου επέλεξε
να διαψεύσει την είδηση της συμφωνίας. Η «κυβέρνηση» προβληματιζόταν για τις αντιδράσεις που θα
πυροδοτήσει εντός της τ/κ κοινότητας η ιδιωτικοποίηση της λεγόμενης «Αρχής Ηλεκτροδότησης».
Ωστόσο, το κείμενο της συμφωνίας
εμφανίστηκε στις ειδησεογραφικές
ιστοσελίδες της τ/κ κοινότητας τις
προηγούμενες ημέρες γεγονός που
εξανάγκασε την τ/κ «κυβέρνηση»
να αναθεωρήσει τη στάση της. Υποβαθμίζοντας τη σημασία της συμφωνίας, οι εκπρόσωποι της «κυβέρνησης» έκαναν λόγο για μία «τυπική
συμφωνία», η οποία είχε επιτευχθεί
πριν από πολύ καιρό.
Εκτός από τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολία στα
Κατεχόμενα με έναν νέο υποθαλάσσιο αγωγό, η νέα συμφωνία προβλέπει την άμεση «ιδιωτικοποίηση» της
«Αρχής Ηλεκτροδότησης». Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία της «κυβέρνησης» Γιοργκαντζίογλου δεν βρίσκει
σύμφωνες μεγάλες μερίδες της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Τα τουρκοκυπριακά συνδικάτα τονίζουν ότι
η νέα συμφωνία ανοίγει τον δρόμο
για τη μεταβίβαση των τελευταίων
περιουσιακών στοιχείων της τ/κ κοινότητας σε τουρκικές ιδιωτικές εταιρίες. Τουρκοκύπριοι συνδικαλιστές
αναφέρουν ότι, λίγες εβδομάδες πριν
από τις δημοτικές εκλογές στην
Τουρκία, εταιρείες όπως η AKSA έρχονται να εξασφαλίσουν σημαντικά
κέρδη στα Κατεχόμενα εις βάρος
των Τουρκοκυπρίων. Η εν λόγω εταιρεία διατηρεί ήδη μία μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα
ΑSSOCIATED PRESS
Οι σχεδιασμοί της Άγκυρας για τη μετατροπή
της κατεχόμενης Κύπρου σε κόμβο ανάμεσα
στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ανατολία.
Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται στα Κατεχόμενα η τοποθέτηση αγωγών για
τη μεταφορά νερού από Τουρκία, έργο το οποίο εντάσσεται στους σχεδιασμούς
της Άγκυρας για απόλυτη εξάρτηση του κατεχόμενου τμήματος από την ίδια.
Κατεχόμενα και φέρει μεγάλη ευθύνη
για την ιστορική περιβαλλοντολογική
καταστροφή η οποία σημειώθηκε
την προηγούμενη περίοδο στην Αμμόχωστο.
Ενισχύεται η τ/κ Δεξιά
Η νέα συμφωνία με την Άγκυρα
έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση
το «κυβερνών» Ρεπουμπλικανικό
Τουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ). Η ηγεσία του
μεγαλύτερου κόμματος της τ/κ Αριστεράς αδυνατεί να επεξηγήσει στην
τ/κ κοινότητα τους λόγους που οδήγησαν την «κυβέρνηση συνεργασίας»
σε τυφλή υπακοή στις εντολές της
Άγκυρας. Την ίδια στιγμή, η θέση
του ΡΤΚ στο τουρκοκυπριακό πολιτικό σκηνικό έχει δεχθεί ένα νέο
πλήγμα εξαιτίας της συσπείρωσης
των δυνάμεων της τ/κ Δεξιάς. Την
προηγούμενη εβδομάδα, το Κόμμα
Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) και το «συγκυβερνών» Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΚ)
ανακοίνωσαν τη συμφωνία για συνεργασία στις επικείμενες «δημοτικές
εκλογές».
Η νέα συμφωνία επιτεύχθηκε παρά την απειλή του Ρεπουμπλικανικού
Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ) ότι είναι
έτοιμο να διαλύσει την «κυβέρνηση»
σε περίπτωση που το ΔΚ του Σερντάρ
Ντενκτάς έρθει σε συμφωνία με το
ΚΕΕ. Η συμφωνία των δύο κομμάτων
της τ/κ Δεξιάς, η οποία υλοποιήθηκε
παρά τη σφοδρή αντίσταση του ΡΤΚ,
βασίζεται στην εξής αρχή: Στις επικείμενες «εκλογές» η τ/κ Δεξιά θα
εκπροσωπηθεί στη Λευκωσία και
στη Μόρφου από το ΚΕΕ, ενώ οι υποψήφιοι του ΔΚ θα εκπροσωπήσουν
το μεγάλο μέτωπο της Δεξιάς στην
Κερύνεια και στην Αμμόχωστο.
Αντιμέτωπη με το ενιαίο μέτωπο
της τ/κ Δεξιάς ύστερα από πολλές
δεκαετίες, η ηγεσία του ΡΤΚ είναι
πλέον υποχρεωμένη να προχωρήσει
στη σύσφιξη των διερρηγμένων δεσμών του κόμματος με την κοινωνία
και να επιχειρήσει να κρατηθεί στην
εξουσία. Πηγές της «Κ», οι οποίες
παρακολουθούν τις εξελίξεις στην
κεντρική επιτροπή του ΡΤΚ, αναφέρουν ότι το «κυβερνών» κόμμα είναι
αποφασισμένο να εξαντλήσει όλα
τα περιθώρια για να κρατηθεί στην
εξουσία. Γι’ αυτό τον λόγο το ΡΤΚ
έχει ξεκινήσει τις παρασκηνιακές
επαφές με το τ/κ κίνημα των σοσιαλδημοκρατών. Τις επόμενες ημέρες
αναμένεται ότι το ΡΤΚ θα επιχειρήσει
να έρθει σε συνεννόηση με το ΚΕΕ
για τη δημιουργία μιας νέας «κυβέρνησης συνεργασίας».
αταλαβαίνω τους δισταγμούς του κ. Θάνου Βερέμη
(άρθρο «Ένας ιστορικός γρίφος που περιμένει λύση»
στην «Κ» της 9ης Μαρτίου 2014), όπως και πολλών
άλλων Ελλήνων, να αποδώσουν εγκυρότητα στα γραφόμενα
του Υπουργού Άμυνας της Ελλάδος το 1964, Πέτρου Γαρουφαλιά
(«Ελλάς και Κύπρος», Μπεργάδης, 1982). Τέτοιες αμφιβολίες
είχα κι εγώ όταν πρωτοδιάβασα το βιβλίο του. Απέφυγα,
μάλιστα, όταν έγραφα το βιβλίο μου «Δέκα χιλιάδες μέλισσες»,
Αρμός 2010, να αναφερθώ στην πολύ ελκυστική (για έναν
«αντιμακαριακό») μαρτυρία του ότι ο Μακάριος για να δεχτεί
την Ένωση ήθελε ως αντάλλαγμα να γίνει… αντιβασιλεύς
της Ελλάδος! Φαντασθείτε, όμως, την έκπληξή μου όταν
άκουσα από τον Λουκή Καρανίκκη, τον άνθρωπο στον οποίο
ανέθεσε ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης να παρακολουθεί και να
ηχογραφεί τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις εξωτερικού το 1964,
να λέει (χωρίς να τον ερωτήσω επ’ αυτού) ότι άκουσε με τα
αφτιά του τον Γαρουφαλιά να αναφέρει, τον Αύγουστο του
1964, στον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου ότι ο Μακάριος
ζήτησε την αντιβασιλεία, προκειμένου να αποδεχτεί την
Ένωση. Βλέπετε, μέσα στα «θύματα» της παρακολούθησης
τότε ήταν και η Ελληνική Πρεσβεία στη Λευκωσία, ως να ήταν
πρεσβεία εχθρικού κράτους!
Περαιτέρω, θα ήθελα να σημειώσω ότι τα γεγονότα που
αφορούν στην πιθανότητα πραγματοποίησης της Ενώσεως
Κύπρου-Ελλάδος, άνευ παραχωρήσεων στην Τουρκία, το 1964,
δεν αποτελούν κανένα «γρίφο» για όποιον πραγματικά ενδιαφέρεται να τα γνωρίσει.
Υπάρχουν περισσότερα από δύο έγγραφα (στα οποία αναφέρεται και ο κ. Βερέμης, τα οποία δημοσιεύονται στο βιβλίο
«Κουράγιο Πηνελόπη», Αρμός 2013), που επιβεβαιώνουν την
απόφαση των Αμερικανών να διευκολύνουν την εφαρμογή
τής άνευ όρων Ενώσεως, τον Αύγουστο 1964. Τη δε αμερικανική
απόφαση επιβεβαιώνει κι ένα βρετανικό έγγραφο (επίσης δημοσιευμένο στην αρχική του μορφή και μεταφρασμένο στα
ελληνικά), ημερομηνίας 25 Αυγούστου 1964, το DEFE 11/456,
FO 10368, το οποίο εκφράζει τη βεβαιότητα ότι με τέτοιες
αποφάσεις η Τουρκία στο τέλος… δεν θα πάρει τίποτε!
Το βασικό ερώτημα που θέτει ο κ. Βερέμης («γιατί υποχώρησε
στη μέση της προσπάθειας ο Γεώργιος Παπανδρέου»), και
στοιχειοθετεί τον υποτιθέμενο «γρίφο», απαντάται πολύ
εύκολα: Ο Παπανδρέου μόνο με «πραξικοπηματική» ανατροπή
του Προέδρου Μακαρίου μπορούσε να κηρύξει την Ένωση,
επειδή ελέγχοντας όλα τα ΜΜΕ της εποχής ο Μακάριος είχε
πείσει τον κυπριακό λαό να εχθρεύεται τη Μεραρχία, την
Ελλάδα και την Ένωση ως προκάλυμμα διχοτόμησης. Αλλά ο
Γεώργιος Παπανδρέου δεν ήταν ούτε «πραξικοπηματίας» ούτε
πραξικοπηματίας. Αν μπορούσε να είχε κάνει τέτοια κίνηση
τότε, πολύ πιθανόν να έσωζε και την Ελλάδα από την 21η
Απριλίου 1967 και την Κύπρο από το πραξικόπημα του 1974
και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε. Κι ίσως σήμερα
για όλους μας να ήταν πολύ καλύτερα τα πράγματα με την
ελληνική ΑΟΖ να είναι η μεγαλύτερη της Μεσογείου και την
Τουρκία σε καμία θέση να απειλεί τους πάντες και τα πάντα.
Όσον αφορά την αναφορά τού κ. Βερέμη σε μένα με τον χαρακτηρισμό «αντιμακαριακός Κύπριος λογοτέχνης», θα ήταν
χρήσιμο, πιστεύω, να πληροφορηθούν όσοι από τους αναγνώστες
σας δεν το ξέρουν ότι ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η
ελληνική λογοτεχνία της Κύπρου (Κώστας Μόντης, Παντελής
Μηχανικός κ.ά.) είναι ελληνοκεντρικό και αναπόφευκτα «αντιμακαριακό».
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ
Ολοκληρώνεται τη Δευτέρα η διαδικασία της αναδιάρθρωσης του
Αστυνομικού Σώματος, που εξαγγέλθηκε από τον υπουργό Δημόσιας
Τάξης Ιωνά Νικολάου. Συνολικά, σε
πρώτη φάση πάνω από 120 αστυνομικοί θα μετακινηθούν και θα αλλάξουν πόστα. Με αυτόν τον τρόπο
<
<
<
<
<
<
<
Πάνω από 120 αστυνομικοί θα αλλάξουν
πόστο, λιγοστεύουν
τα αστυνομικά Τμήματα
και οι Διευθύνσεις.
επιτυγχάνονται οι εξοικονομήσεις
προσωπικού που αγγίζουν μέχρι και
το 40% της Δύναμης. Αυτή τη στιγμή
υπάρχουν στο Σώμα 670 κενές θέσεις
και άλλες 60 στην Πυροσβεστική,
που αφορούν αστυνομικής φύσεως
καθήκοντα. Οι θέσεις αυτές θα πληρωθούν από αστυνομικούς, οι οποίοι
δεν βρίσκονται στην άμεση αστυνομική δράση αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, λόγω των οικονομικών δυσκολιών
που υπάρχουν είναι δύσκολη η πρόσληψη αστυνομικών. Ως εκ τούτου ο
σχεδιασμός που γίνεται είναι να αντικατασταθούν αστυνομικοί που θα
έχουν επιχειρησιακή δράση με ειδικό
προσωπικό, το οποίο που θα προέλθει
από τη δημόσια υπηρεσία στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης. Στόχος είναι η εξοικονόμηση προσωπικού με
σκοπό να δοθεί έμφαση στην πρώτη
γραμμή. Δηλαδή, να ενισχυθεί ο
αριθμός των αστυνομικών που
ασκούν καθαρά αστυνομικά καθήκοντα και όχι γραφειακά. Οι αστυνομικοί που θα εγκαταλείψουν τα
γραφεία και θα αναλάβουν καθαρά
αστυνομικά καθήκοντα θα δουλέψουν με το σύστημα βάρδιας, άρα
θα πληρώνονται. Την περασμένη
Παρασκευή έγιναν μεταθέσεις στελεχών ώστε να είναι όλα έτοιμα αύριο.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό
που έχει γίνει, μέχρι αύριο Δευτέρα
θα γίνουν οι συντμήσεις τμημάτων
με σκοπό το προσωπικό να στελε-
Στόχος του υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως είναι η καλύτερη αξιοποίηση των αστυνομικών στην πρώτη γραμμή της υπηρεσίας και ο τερματισμός
της αδικαιολόγητης απασχόλησης σε γραφειακά καθήκοντα.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Σε εξέλιξη το σχέδιο αναδιάρθρωσης προσωπικού και καλύτερης αξιοποίησής του
ΚΥΠΕ
Μαζικές
μετακινήσεις
αστυνομικών
από αύριο
Περισσότεροι από 120 αστυνομικοί θα πάρουν φύλλο πορείας για νέα καθήκοντα. Η ηγεσία της Αστυνομίας δηλώνει πανέτοιμη για την αναδιάρθρωση
του προσωπικού για τη βελτίωση της απόδοσής του.
χώσει καίρια σημασίας πόστα στα
εξής Τμήματα: Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων, Ουλαμού Πρόληψης Εγκλημάτων, Μηχανοκίνητη Μονάδα Άμεσης Δράσης και Κέντρο Ελέγχου Μηνυμάτων. Εξάλλου, η αξιοποίηση
αστυνομικών σε πεζές περιπολίες
εντάσσεται στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης Αστυνομικών Τμημάτων. Στόχος των περιπολιών είναι
η ενίσχυση των Τμημάτων που απασχολούνται κυρίως με την πάταξη
και την πρόληψη του εγκλήματος.
Μέχρι στιγμής, μεγάλος αριθμός
αστυνομικών απασχολείτο στα Τμήματα Αρχείου του Αρχηγείου, αλλά
και άλλων Αστυνομικών Σταθμών.
Μέσω της αναδιάρθρωσης αυτό θα
αλλάξει, αφού στα αρχεία θα απασχολούνται μόλις δύο ειδικοί αστυφύλακες μαζί με αριθμό αξιωματικών.
Αστυνομικές πηγές ανέφεραν ότι
στο Τμήμα Τροχαίας θα υπάρξει μείωση του προσωπικού με αυτόνομη
λειτουργία του Αρχείου. Στα Τμήματα
Διοίκησης Προσωπικού, των Τμημάτων Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων
και Μελετών θα υπάρξει ενιαίο Αρχείο
και θα μετονομαστεί σε Γραφείο Ανθρώπινου Δυναμικού Αρχηγείου
Αστυνομίας. Ταυτόχρονα, οι έξι αστυνομικές διευθύνσεις θα συμπτυχθούν
ώστε τα γραφεία προσωπικού, τα
αρχεία, οι διευθύνσεις των λογιστηρίων, τα γραφεία πυροβόλων όπλων,
οι αποθήκες και το μηχανουργείο
να ενταχθούν σε ένα Τμήμα. Ως εκ
τούτου θα δημιουργηθεί ένα αρχείο
για όλες τις πιο πάνω υπηρεσίες. Με
αφορμή αυτό το γεγονός γίνονται
διάφορα σχέδια ώστε η αναδιάρθρωση να βρει πανέτοιμες όλες τις
διευθύνσεις, προκειμένου να μην
υπάρξουν προβλήματα στην εφαρμογή του πλάνου. «Το θέμα της αναδιάρθρωσης απασχόλησε εδώ και
πολλούς μήνες την Αστυνομία, ανώτερα στελέχη της οποίας συμμετείχαν
και σε συσκέψεις όπου αντηλλάγησαν απόψεις επί των θεμάτων αυτών.
Αυτή τη στιγμή, το θέμα της αναδιάρθρωσης της Αστυνομικής Δύναμης φθάνει σε πορεία υλοποίησης»,
δήλωσε στην «Κ» ο εκπρόσωπος Τύπου του αρχηγείου Αστυνομίας Ανδρέας Αγγελίδης.
15 - EPIKAIROTHTA_Master_cy 14/03/14 19:06 Page 15
ΚΟ Ι Ν Ω Ν Ι Α
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
15
Ο Eλληνας που
έμαθε στους Κινέζους
να τρώνε σουβλάκι
Ο Γιάννης Γεωργούλης ιδιοκτήτης του πρώτου sοuvlaki bar
στo Πεκίνο μίλησε στην «Κ» για την επιχείρησή του
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Πώς δύο Έλληνες, φίλοι και συμφοιτητές, ο Γιάννης Γεωργούλης
και η Δανάη Μακρή, αποφάσισαν
να ανοίξουν στην αχανή μεγαλούπολη του Πεκίνο των 12 εκατομμυρίων ένα σουβλατζίδικο; Το 2012,
ο Γιάννης, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χίο, με σπουδές στον
τομέα του μάρκετινγκ και της επικοινωνίας και η σημερινή συνέταιρός του Δανάη από την Αθήνα,
βρέθηκαν για διακοπές στην Κίνα,
<
<
<
<
<
<
<
Το εθνικό φαγητό των
Ελλήνων αρέσει στους
Κινέζους αλλά ταυτόχρονα είναι κάτι εξωτικό για
την κουλτούρα τους.
αφότου είχαν ολοκληρώσει ένα
σκληρό χρόνο εκμάθησης της κινεζικής γλώσσας. Εκείνες τις ημέρες
χαλάρωσης και ξεκούρασης γεννήθηκε και η ιδέα της δημιουργίας
του «Santorini Souvlaki Bar» ενός
κλασικού ελληνικού σουβλατζίδικου
στο Πεκίνο. «Κατά τη διάρκεια των
διακοπών μας στην Κίνα διαπιστώσουμε πόσο πολύ μας έλειπε το
σουβλάκι και ταυτόχρονα πως δεν
υπήρχε ένα τέτοιο μαγαζί σε αυτή
τη μεγαλούπολη», αναφέρει ο Γιάν-
νης στην «Κ». Κάπως έτσι, λοιπόν,
όπως αφηγήθηκε ο Γιάννης, πάρθηκε η απόφαση για αυτό το φιλόδοξο επιχειρηματικό βήμα στην
Κίνα. Η απόφαση αυτή δεν είχε να
κάνει ούτε με το γεγονός της κρίσης
στην Ελλάδα ούτε με την ανεργία,
αφού τόσο ο Γιάννης όσο και η Δανάη διατηρούσαν τις δικές τους
δουλειές στην Ελλάδα εκείνη την
περίοδο. «Δεν θα έλεγα ότι μας
οδήγησε η κρίση», εξηγεί ο Γιάννης,
«στο να κάνουμε αυτό το εγχείρημα
αλλά η αγάπη μας για τον κινεζικό
πολιτισμό και η επιθυμία μας για
κάτι καινούργιο. Ταυτόχρονα, όμως,
η κρίση σίγουρα είναι ένας ενθαρρυντικός παράγοντας για να μεταναστεύσει κάποιος». Η ιδέα οργάνωσης της επιχείρησης άρχισε να
παίρνει σάρκα και οστά σταδιακά
με τα πρώτα χρήματα να προέρχονται από προσωπικά κεφάλαια
του Γιάννη και της Δανάης. «Θεωρητικά τα χρήματα που ξοδεύτηκαν
στο Πεκίνο για το άνοιγμα του μαγαζιού θα αρκούσαν για το ίδιο εγχείρημα και στην Αθήνα με κάποιες
βέβαια διαφοροποιήσεις, αφού οι
πρώτες ύλες στην Κίνα είναι ακριβότερες», εξηγεί ο Γιάννης ο οποίος
μας αναφέρει ότι το κόστος ζωής
στο Πεκίνο έχει διακυμάνσεις, ενώ
όσο αφορά στον τομέα του real
estate η κινεζική πρωτεύουσα είναι
μία από τις ακριβότερες πόλεις της
του κόσμου. «Η αξία των ακινήτων
Σε κάποιους αρέσει
σε άλλους όχι
Τα τελευταία χρόνια η μεσογει-
ακή κουζίνα γίνεται παγκοσμία
τάση με ιδιαίτερη στροφή στην
ελληνική διατροφή. Η μόδα αυτή
σταδιακά έφτασε και στην Κίνα
επηρεάζοντας την καθημερινή
διατροφή των Κινέζων οι οποίοι
ψάχνοντας πιο υγιεινούς τρόπους διατροφής ανακάλυψαν τη
μεσογειακή και κατ’ επέκταση
την ελληνική κουζίνα. Μέσα σε
αυτό το πλαίσιο, όπως το εξήγησε και ο Γιάννης, η άφιξη ενός
σουβλατζίδικου στο Πεκίνο σίγουρα θα ξένιζε από τη μία αλλά
από την άλλη θα ήταν μία δελεαστική διατροφική πρόταση. «Το
σουβλάκι από τη μία αρέσει
στους Κινέζους αλλά ταυτόχρονα
είναι κάτι εξωτικό για την κουλτούρα τους. Υπάρχουν ορισμένοι
που ενθουσιάζονται και φυσικά
κάποιοι που δεν τους αρέσει. Οι
περισσότεροι θέλουν χρόνο για
να συνηθίσουν τη γεύση και με
τον καιρό τους αρέσει περισσότερο». Ο Γιάννης πιστεύει ότι η
ιδιαίτερη εκτίμηση των Κινέζων
για την Ελλάδα τους κάνει πιο δεκτικούς σε διάφορους τομείς
όπως είναι και το φαγητό και έτσι
το αποδέχονται.
Ο ιδιοκτήτης του «Santorini Souvlaki Bar» Γιάννης Γεωργούλης μαζί με Κινέζους πελάτες στο μαγαζί του.
τόσο για ενοικίαση όσο και για αγορά είναι στο Θεό», λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης.
Γιαούρτι-πίτα σπιτικά
Αναμφίβολα μία από τις δυσκολίες της συγκεκριμένης επιχείρησης
θα ήταν η εξασφάλιση των υλικών
τα οποία δύσκολα εντοπίζονται
στην Κίνα. «Τα υλικά προέρχονται
από πολλούς διαφορετικούς προ-
μηθευτές» μας πληροφορεί ο Γιάννης. «Το κρέας είναι φυσικά κινέζικο, το γιαούρτι και την πίτα, σήμερα, τα φτιάχνουμε μόνοι μας,
αφού έχουμε περάσει από διάφορα
στάδια όπως να προμηθευόμαστε
ελληνικό ή αραβικό γιαούρτι. Τυρί
φέτα και κρασιά προμηθευόμαστε
από Ελλάδα, ενώ παρμεζάνα από
Ιταλία και η λίστα των προμηθειών
δεν τελειώνει ποτέ». Δύο χρόνια
Λόγω της σπανιότητας του ελληνικού φαγητού στο Πεκίνο, πολλές φορές οι
πελάτες ταξιδεύουν μία ή και περισσότερες ώρες για επισκεφτούν το μαγαζί.
περίπου μετά η επιχείρηση των
δύο Ελλήνων πάει όλο και καλύτερα. «Αισθανόμαστε όλο και πιο χαρούμενοι όταν πολλοί Κινέζοι, Έλληνες ή και άλλοι λαοί προτιμούν
να φάνε μεσημεριανό ή βραδινό
γεύμα στο «Santorini Souvlaki Bar»
λέει με περηφάνια ο Γιάννης ο οποίος μας είπε ότι λόγω της σπανιότητας του ελληνικού φαγητού στο
Πεκίνο, πολλές φορές ταξιδεύουν
μία ή και περισσότερες ώρες για
επισκεφτούν το μαγαζί. Το κόστος
για μία πίτα με χοιρινό στο «Santorini Souvlaki Bar» είναι 22 rmb
που ουσιαστικά είναι 2,5 ευρώ όσο
περίπου κοστίζει και στην Ελλάδα.
Το κόστος της μερίδας διαφέρει
ανάλογα με το μέγεθος και το είδος
του φαγητού. «Σε γενικές γραμμές
οι τιμές μας είναι αποδεκτές» παραδέχεται ο Γιάννης ο οποίος μας
πληροφορεί ότι ο κόσμος στο ίντερνετ, σε κινεζικές ιστοσελίδες
αλλά και σε sites παγκόσμιας εμβέλειας, όπως το Tripadvisor, περιγράφουν ότι το «Santorini Souvlaki Bar» προσφέρει ένα πολύ
καλό και νόστιμο φαγητό σε μία
πολύ φιλική τιμή.
16-GNOMES ELLADA_Master_cy 14/03/14 23:01 Page 16
Ε
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Τρεις επέτειοι
Ο Ούλι Χένες και ο καταραμένος φόρος
Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ
Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ
μείς οι Ελληνες δεν γνωρίζουμε
σε βάθος την Ιστορία μας, παρά
την υπερηφάνεια που νιώθουμε
γι’ αυτήν. Ενα μεγάλο κομμάτι των
συμπολιτών μας την έχει μάθει, κυρίως
τη σύγχρονη Ιστορία, μέσα από ένα
πολύ συγκεκριμένο πρίσμα, που παρουσιάζει την Ελλάδα πάντοτε κυνηγημένη και τους Ελληνες μονίμως αλάθητους. Αυτό το θεμελιώδες έλλειμμα
ιστορικής γνώσης δικαιολογεί πολλά,
μα πάρα πολλά, από τα ιδεολογήματα,
τα στερεότυπα και τις θεωρίες συνωμοσίας που καταδυναστεύουν τον δημόσιο διάλογο και σκοτώνουν την κοινή λογική.
Φέτος έχουμε τις επετείους τριών
εντελώς διαφορετικών ιστορικών γεγονότων, τα οποία χρήζουν μεγάλης
ακόμη έρευνας και ψύχραιμης συζήτησης. Εχουμε τα 70 χρόνια από τον
Δεκέμβρη του 1944, τα 50 χρόνια από
το σχέδιο Ατσεσον για την επίλυση
του Κυπριακού και τα 40 χρόνια από
την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και
την κατάρρευση της δικτατορίας. Ας
τα πάρουμε ένα-ένα. Η γενιά μου μεγάλωσε με τον μύθο της Αριστεράς
για το τι ακριβώς συνέβη τον Δεκέμβρη
του 1944. Σύμφωνα με αυτόν τον μύθο,
οι Βρετανοί επενέβησαν στην Ελλάδα
για να επιβάλουν τη βασιλεία και την
εξουσία ενός χρεοκοπημένου πολιτικού
καθεστώτος στρεφόμενοι εναντίον
της Αριστεράς, η οποία «αυτοκτόνησε»
όταν δείλιασε και δεν κατέλαβε την
Αθήνα.
Οι ενοχές του μη αριστερού πολιτικού κόσμου για το τι ακολούθησε
τον εμφύλιο, αλλά και για τη δικτατορία,
μετέτρεψαν τη σχετική συζήτηση σε
έναν μονόλογο. Ακόμη και σήμερα,
ακούς πολιτικούς απόγονους του Κέντρου να παπαγαλίζουν τα τετριμμένα
γύρω από αυτή την περίοδο. Στο αστικό
πολιτικό μυαλό τα πράγματα θα έπρεπε
να είναι πολύ πιο καθαρά. Η Ελλάδα
παρέμεινε στον δυτικό κόσμο και γνώρισε πρωτόγνωρη ανάπτυξη, επειδή
η Αριστερά έχασε τη μάχη του Δεκέμβρη. Η χώρα μας θα είχε, χωρίς καμιά
αμφιβολία, ακολουθήσει τον δρόμο
της Βουλγαρίας ή της Γιουγκοσλαβίας
στην καλύτερη περίπτωση, χάνοντας
πολύτιμο ιστορικό χρόνο. Αυτή την
παραδοχή μπορούσαν να την εκστομίσουν ο Λεωνίδας Κύρκος ή άλλοι
«σοφοί» βετεράνοι που έζησαν τα γεγονότα της εποχής, αλλά όχι οι εκπρόσωποι και διανοούμενοι του αστικού
κόσμου οι οποίοι φοβούνταν το πολι-
τικό κόστος. Το τι επακολούθησε, από
πλευράς διώξεων εναντίον των ηττημένων καθώς και η χούντα, δεν μπορούν να «καταπιούν» τις βασικές αλήθειες. Ωριμάσαμε πλέον ως κοινωνία
και μπορούμε να αντικρίσουμε την
αλήθεια, χωρίς να φοβόμαστε τον
μπαμπούλα της Αριστεράς που θα μας
μαλώσει αν δεν συμφωνούμε με τα
δικά της απόκρυφα ευαγγέλια. Η μετεμφυλιακή συμφιλίωση έχει επικρατήσει πλέον στο πολιτικό μας DNA και
επιτρέπει την ψύχραιμη και αντικειμενική συζήτηση για το τι συνέβη το
1944 και τι θα είχε συμβεί στην πατρίδα
μας αν το ΚΚΕ είχε επικρατήσει τότε.
Το σχέδιον Ατσεσον πάλι είναι μια
καλά θαμμένη περίπτωση χαμένης
ευκαιρίας. Η Ελλάδα είχε μια μοναδική
ευκαιρία το 1964 να ενωθεί με την
Κύπρο, με αντάλλαγμα την παραχώρηση κυριαρχίας στην Τουρκία στη
χερσόνησο της Καρπασίας και την
προστασία της τουρκοκυπριακής μειονότητος. Το σχέδιο τορπιλίσθηκε
από τη Λευκωσία και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αν κάποιος κοιτάξει πίσω
θα το δει σαν μια μεγάλη χαμένη ευκαιρία. Το περιώνυμο πολιτικό κόστος
επέβαλε όμως άλλες αποφάσεις και
εν συνεχεία επικράτησε ο μύθος ενός
ηρωικού «Οχι», έστω και αν ήταν ένα
«Οχι» που εκείνη τη στιγμή απέκρουσε
ένα σχέδιο που εξυπηρετούσε τα ελλαδικά εθνικά συμφέροντα.
Φτάνουμε στο 1974. Πολλά έχουν
γραφεί και ακουστεί για αυτή την περίοδο. Είναι πλέον σαφές πως ο Χένρι
Κίσινγκερ αποφάσισε να προχωρήσει
σε μια ντε φάκτο λύση του Κυπριακού,
στέλνοντας τα κατάλληλα μηνύματα
μέσω των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στην Αθήνα και την Αγκυρα.
Υπάρχει, όμως, μια πτυχή που δεν έχει
ακόμη φωτισθεί επαρκώς και έχει να
κάνει με την τεράστια προσπάθεια που
κατέβαλαν οι Αμερικανοί για να μην
προχωρήσει ο τότε δικτάτορας Ιωαννίδης σε πόλεμο κατά της Τουρκίας.
Αυτή η πτυχή και η δράση των αμερικανικών υπηρεσιών για αυτόν τον σκοπό έχουν περάσει απαρατήρητες. Ο
Κίσινγκερ έβλεπε ότι το Κυπριακό «λυνόταν» στην πράξη, αλλά βασική του
μέριμνα ήταν να αποτρέψει μια ελληνοτουρκική σύγκρουση που θα τίναζε
το ΝΑΤΟ στον αέρα.
Υποθέτω πως οι σκέψεις αυτές θα
προκαλέσουν προβλέψιμες αντιδράσεις από όσους θέλουν να ακούν την
Ιστορία όπως τους αρέσει...
Η Ιστορία ως παρωδία
Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ
Θ
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
ρυμματισμό του ελληνικού πολιτικού συστήματος αρχίζουν
να καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις εν όψει των ευρωεκλογών του
προσεχούς Μαΐου. Οσο και εάν ηχεί
δυσάρεστο πρόκειται για ενδεχόμενο
εκ των πραγμάτων κατανοητό και ως
εκ τούτου αναμενόμενο. Η σάρωση
του οικονομικού συστήματος θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην αποσύνθεση και των κομμάτων, που διαχειρίστηκαν την εξουσία στη διάρκεια
της μεταπολιτεύσεως. Το αντίθετο
θα ήταν παράδοξο και αφύσικο.
Εκ των πραγμάτων οδηγούμεθα
σε μία κατάσταση, ανάλογη εκείνης
που ανέκυψε από τις εκλογές της 5ης
Μαρτίου 1950, όταν η κάλπη ανέδειξε
έντεκα κόμματα στη Βουλή και τρεις
ανεξαρτήτους.
Ηδη από τον Νοέμβριο του 1949,
ο Γεώργιος Βλάχος σε άρθρο του στην
«Καθημερινή» προεξοφλούσε ότι η
επόμενη Βουλή θα ήταν μωσαϊκό,
«ένα πλήθος αρχηγών, κομμάτων, ανθρώπων που κανένα των μόνον δεν
θα ημπορή να δώση κυβέρνησιν»
αλλά κατέληγε με τρόπο κρυπτικό ότι
«υπάρχει η λύσις».
Την επομένη, η εφημερίδα «Ελευθερία» απεκάλυπτε «συνωμοσία»,
στην οποία μετείχε και το «καρτέλ
του Τύπου» για κάθοδο του Αρχιστρατήγου Αλέξανδρου Παπάγου, επικεφαλής κόμματος, που θα εστέγαζε
πολιτικούς από την άκρα Δεξιά έως
την Αριστερά.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που περιφέρονται εδώ και μήνες αναζητώντας
πρόσωπο που θα μπορούσε να συσπειρώσει τους πολίτες, να δημιουργήσει «ρεύμα».
Κατεστημένο όμως δεν υπάρχει
πλέον εν αντιθέσει με το παρελθόν.
Προσωπικότητες, που να συνδέθηκαν
με τις τύχες του έθνους έχουν εκλείψει
από καιρό. Ως εκ τούτου αντί «νέου
Παπάγου» και «Ελληνικού Συναγερμού» ανέκυψε ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης και το «Ποτάμι». Για μία φορά
ακόμη η ιστορία επαναλαμβάνεται
ως παρωδία ή μάλλον ως θεατρική
παράσταση, επαρχιωτικής εμπνεύσεως.
Από το σκηνικό λείπει ασφαλώς
η εμβληματική προσωπικότητα του
Αμερικανού πρέσβη Τζον Πιουριφόι,
που έφθασε στην Αθήνα το 1950. Οι
παρεμβάσεις του, που επί δεκαετίες
χαρακτηρίζονταν ως απαράδεκτες
και ωμές, ήσαν, σε σύγκριση με ό,τι
συμβαίνει σήμερα, τρυφερά θωπεύματα υψίστης διακριτικότητος. Ουδεμία σχέση με τις δημόσιες δηλώσεις
-χαρακτηριστικής γερμανικής τραχύτητος- του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Κύριος οίδε τι ακούν κατ’ ιδίαν τα
μέλη της κυβερνήσεως, όταν επινοούν τεχνάσματα για να παραπλανήσουν τους εκπροσώπους των δανειστών της χώρας.
Η ελληνική κυβέρνηση ζει μία σχιζοειδή αντίφαση. Οι ενέργειές της
καθορίζονται με το βλέμμα στραμμένο
στις εκλογές του προσεχούς Μαΐου,
ζει το άγχος της κατισχύσεως του ΣΥΡΙΖΑ και απομειώσεως των ποσοστών
του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ
η Ευρωπαϊκή Ενωση απαιτεί συμμόρφωση της χώρας με τις υποχρεώσεις
που έχει αναλάβει έναντι των δανειστών.
Κάποιος συμβιβασμός θα επιτευχθεί, αναμφιβόλως. Η κυβέρνηση, ο
ΣΥΡΙΖΑ και η λοιπή αντιπολίτευση
θα δώσουν την δική τους ερμηνεία,
με τρόπο κατηγορηματικό και άναρθρο, και η ελληνική οπερέτα θα αφήσει
έκπληκτους για μία φορά ακόμη τους
θεατές του ευρωπαϊκού κατεστημένου.
Σε σύγκριση με τα συμβαίνοντα τη
σήμερον, το 1950 φαντάζει έτος πολιτικού επαγγελματισμού εντυπωσιακής ποιότητος.
Η
ιστορία του Ούλι Χένες εί-
ναι ένα παραμύθι για την
εποχή μας, συνδέοντας τη
λάμψη του πασίγνωστου και αγαπητού αθλητή και παράγοντα
ποδοσφαίρου με την αλαζονεία
της παράβασης αλλά και με την
ελπίδα της εξιλέωσης μέσω της
πτώσης και της τιμωρίας. Ο τρόπος που ο ίδιος χειρίστηκε την
υπόθεση της φοροδιαφυγής του,
και η αυστηρότητα με την οποία
αντιμετωπίστηκε από τις φορολογικές και δικαστικές αρχές της
χώρας του, έχουν όλα τα στοιχεία
ενός προσωπικού αλλά και εθνικού ψυχογραφήματος.
Εκτός Γερμανίας είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το εύρος
της διασημότητας του Χένες. Αρκεί να σημειώσουμε, όπως έκαναν οι New York Times, ότι η
δίκη του την περασμένη εβδομάδα κόντεψε να επισκιάσει την
κρίση μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας,
«καθώς φέρνει σε αντιδιαστολή
τη γοητεία ενός αθλητή ήρωα
με την ολοένα και αυξανόμενη
λαϊκή οργή για τη χρήση από
τους πλούσιους και ισχυρούς
κρυφών ελβετικών λογαριασμών
και άλλων μεθόδων φοροδιαφυγής».
Ο 62χρονος Χένες, υιός χασάπη, από τα 18 του ζει μέσα
στη μεγάλη οικογένεια της Μπάγερν Μονάχου. Στα οκτώ χρόνια
που έπαιζε ποδόσφαιρο συνέβαλε
στην απόκτηση τριών εθνικών
πρωταθλημάτων και τριών Ευ-
<
<
<
<
<
<
«Η φοροδιαφυγή
ήταν το μεγαλύτερο
λάθος της ζωής μου
και αναλαμβάνω τις
συνέπειες του λάθους
μου», έγραψε ο
παραιτηθείς πρόεδρος της Μπάγερν
Μονάχου.
ρωπαϊκών Κυπέλλων, καθώς και
στον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή με την εθνική ομάδα
το 1974. Υστερα από σοβαρό
τραυματισμό, ασχολήθηκε με
τη διοίκηση της ομάδας, φτάνοντας έως την προεδρία της
Μπάγερν. Δεν είναι τυχαίο ότι
την Παρασκευή ο Χένες επέλεξε
την επίσημη ιστοσελίδα της ομάδας για να ανακοινώσει ότι δεν
θα εφεσιβάλει την καταδίκη του
σε τριάμισι χρόνια φυλάκισης.
Μία μέρα νωρίτερα, οι δικηγόροι του Χένες είχαν πει ότι
σκόπευαν να ασκήσουν έφεση.
Η ανακοίνωση του προέδρου της
Μπάγερν, όμως, έδειξε ότι αφού
είχε χάσει την ελπίδα για επιείκεια από το δικαστήριο, ο μόνος
δρόμος που του έμεινε ήταν να
πληρώσει το τίμημα. Και παρουσίασε την απόφασή του ως προσωπική υπόθεση. «Αφού συζήτησα την υπόθεση με την οικο-
γένειά μου, αποφάσισα να δεχθώ
την ετυμηγορία του δικαστηρίου
του Μονάχου σχετικά με τα φορολογικά μου. Παράγγειλα στους
νομικούς εκπροσώπους μου να
μην ασκήσουν έφεση. Αυτό συνάδει με το πώς αντιλαμβάνομαι
την ακεραιότητα, την αξιοπρέπεια και την προσωπική υπευθυνότητα. Η φοροδιαφυγή ήταν
το μεγαλύτερο λάθος της ζωής
μου και αναλαμβάνω τις συνέπειες του λάθους μου», έγραψε.
Στο ίδιο μήνυμα ανακοίνωσε την
παραίτησή του από τη θέση του
προέδρου της ομάδας. «Με αυτόν
τον τρόπο θέλω να αποτρέψω
περαιτέρω ζημιά στην ομάδα. Η
FC Bayern Munchen είναι το έργο
της ζωής μου και πάντα θα παραμείνει έτσι. Θα συνεχίσω να
συνδέομαι με αυτή τη σπουδαία
ομάδα και τους ανθρώπους της
με άλλους τρόπους όσο ζω».
Οφείλουμε να σημειώσουμε
ότι η γενναία απόφαση του Χένες
ακολούθησε έπειτα από μια σειρά
τερτιπιών, με την οποία επιχείρησε να ξεφύγει με το μικρότερο
πιθανό κόστος. Τον Ιανουάριο
του 2013, ύστερα από έκκληση
των γερμανικών αρχών σε πολίτες που διατηρούσαν κρυφούς
λογαριασμούς στην Ελβετία, ο
Χένες προσήλθε αυτοβούλως και
ομολόγησε ότι είχε κρυφό λογαριασμό και ότι είχε αποφύγει φόρο ύψους 3,5 εκατ. ευρώ. Στο δικαστήριο είπε ότι περίμενε συμφωνία μεταξύ Γερμανίας και Ελ-
βετίας που θα αμνήστευε φοροφυγάδες. Τέτοια συμφωνία δεν
έγινε. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, περίπου 55.000 Γερμανοί
φοροφυγάδες προσήλθαν μόνοι
τους, καταβάλλοντας φόρους
ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Οι γερμανικές αρχές κυνηγούν κάθε περίπτωση έως το τέλος. Αυτό στοίχισε στον Χένες: στο δικαστήριο
αποκαλύφθηκε ότι η φοροδιαφυγή του ήταν ύψους 28,5 εκατ.,
όχι των 3,5 εκατ. Ετσι, αφού η
πρώτη κίνηση εξιλέωσης (διά
της ομολογίας) δεν πέτυχε, ο λαϊκός ήρωας αναγκάστηκε να αποδεχθεί την τιμωρία του χωρίς
πολλά λόγια.
Η υπόθεση είναι η πιο εντυπωσιακή αλλά όχι μοναδική όσον
αφορά τη δίωξη επωνύμων και
ανωνύμων. Υπογραμμίζει πόσο
σοβαρά αντιμετωπίζουν οι Γερμανοί τη φοροδιαφυγή, με τη
χρήση νόμων (αμνήστευσης αλλά
και δίωξης), με εξονυχιστικές
έρευνες και με παραδειγματισμό.
Η τύχη της «Λίστας Λαγκάρντ»
και του καταλόγου 1.700 μεγάλων
φοροφυγάδων, ο οποίος «χάθηκε»
στη γραφειοκρατία (σχετικό ρεπορτάζ στη σελ. 6) είναι ενδεικτική της δυσλειτουργίας του
δικού μας συστήματος. Αλλά ίσως
η πιο σημαντική διαφορά είναι
ότι στη Γερμανία υπάρχει η αντίληψη ότι αναλαμβάνοντας την
ευθύνη για τις πράξεις μας κάνουμε το πρώτο βήμα για την
αποδοχή της κοινωνίας.
ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
Aκαταμάχητη η δυναμική των συνειδητοποιήσεων
Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ
Σ
τέρηση ζωής, ασύγκριτα πιο
καταστροφική από την ανέχεια, είναι η αδιάκοπη, μονόδρομη ενασχόληση με τα εγκλήματα των κομματικών και
τις πομπές τους. Mέρα-νύχτα,
νύχτα-μέρα, «ειδήσεις»: Παζαρέματα με την τρόικα, ποσοστά
ανεργίας, εξωφρενικά δισεκατομμύρια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δείχτες
μείωσης των εισοδημάτων, δείχτες αύξησης των τιμών στα τρόφιμα – μια ατέρμονη δίνη, καθημερινά, εφιαλτικών συντελεστών του αδιεξόδου. «Γίνεται
εσπέρα, γίνεται πρωί, ημέρα καμία»: ίδιος ζόφος και τυραννική
παραζάλη.
Pημάζει τη ζωή μας η «είδηση», ζούμε το τίποτα μεταποιημένο σε εντυπώσεις. Kαι αυτουργός της μεταποίησης, η τηλεόραση. Kάποτε την κοινωνία
της πληροφορίας την υπηρετούσε
ο Tύπος, ο γραπτός λόγος αξίωνε
εντιμότητα, γνώση, σπουδή, ήθος
– οι άνθρωποι είχαν κριτήρια να
ξεχωρίσουν την αλήθεια από το
ψέμα, τον υπεύθυνο λόγο από
τον παραπλανητικό και δόλιο. O
σχολιασμός της πληροφορίας γινόταν πρόσωπο-με-πρόσωπο,
στη γνώμη ή στην άποψη ζυγιζόταν η ευφυΐα, η ευθυκρισία, η
ειλικρίνεια.
Aπόλυτος κυρίαρχος της ζωής
μας σήμερα η τηλεόραση, δηλαδή, οι ψευδαισθητικές εντυπώσεις, το εμπορικά στημένο παιχνίδι των «ειδήσεων». Mέρα-νύχτα, νύχτα-μέρα, «ειδήσεις». Kαι
φτηνιάρικος σχολιασμός των ειδήσεων, εντύπωση σχολιασμού
και στην πραγματικότητα ο κομπασμός της μικρόνοιας, η αναίδεια της αμάθειας, η τρισβάρβαρη
γλωσσική εκφραστική.
Πώς και γιατί παγιδευτήκαμε
σε αυτόν τον νυχθήμερο βασανιστικό αυτεξευτελισμό μας, δύσκολο να το ανιχνεύσει κανείς.
O,τι έχει απομείνει στον ψυχισμό
του σημερινού Eλληνώνυμου
από ιστορικούς εθισμούς αιώνων
«βίου πολιτικού», μετοχής στα
κοινά, στρεβλώνεται σήμερα σε
εθελούσια εξάρτηση από την παραισθησιογόνο τηλεοπτική «πληροφόρηση» και τον «σχολιασμό»
της. Στα λεγόμενα «πρωινάδικα»
καλούνται συνήθως οι «πρωταγωνιστές» της επικαιρότητας, να
«ανακριθούν» (υποτίθεται) από
την αμείλικτη, ξεψαχνιστική οξύνοια επίλεκτων δημοσιογράφων,
ΑSSOCIATED PRESS
16
<
<
<
<
<
<
Kαταρρέει
η απάτη
αν συνειδητά
την εντοπίσουμε.
επίμοχθα προετοιμασμένων για
την αναμέτρηση. Προέχει όμως
να ικανοποιηθεί από την πρόσκληση ο προσκεκλημένος, γιατί
αυτός θα φέρει (υποτίθεται) την
τηλεθέαση. Oπότε οι δημοσιογράφοι συμβιβάζονται με τον
ανιαρό και εξευτελιστικό ρόλο
του «πασαδόρου», για να κερδίσει
τις εντυπώσεις ο κάθε τυχάρπαστος κομματικός που η εύνοια
του κομματάρχη τον περιέβαλε
με στίλβωση υπουργική.
Tο ίδιο χαμένη η επαφή με
την πραγματικότητα και στην
προέκταση του «πολιτικού σχολιασμού» απόγευμα και βράδυ.
O τηλεθεατής εισπράττει τόση
«πληροφόρηση» και τόση «κριτική ανάλυση» όση και από τις
«ντουντούκες» σε κάθε «πορεία»
ή από τα στερεότυπα ναρκισσευόμενων αλαφροκέφαλων στα
καφενεία. Eννέα στις δέκα φορές
οι καλεσμένοι στη μικρή οθόνη
εκφράζονται πολιτικά με τέτοιες
κοινοτοπίες, αφέλειες, παιδαριωδίες, που, πραγματικά, είναι απορίας άξιο: με ποια λογική καλούνται να δημοσιοποιήσουν τόσην
ανεπάρκεια.
Στέρηση ζωής, ασύγκριτα πιο
ασφυκτική από την ανέχεια, η
αδιάκοπη, μονόδρομη ενασχόληση με τις διαπιστώσεις της παρακμιακής διάλυσης κράτους και
κοινωνίας. Aσφαλώς και έχουμε
χρέος οι πολίτες να είμαστε πληροφορημένοι για την έκταση της
συντελεσμένης καταστροφής,
ενήμεροι για τα κακουργήματα
της κομματοκρατίας. Aλλά η ζωή
του καθενός μας είναι μία και
μοναδική, ανεπανάληπτη. Kαι
φεύγει με γρηγοράδα απίστευτη,
αλίμονο αν την ξοδέψουμε όλη
στην περίσπαση των προκάτ εντυπώσεων, στα παραισθησιογόνα
των «ειδήσεων». Mην κάνουμε
το χατίρι στους βασανιστές μας
να λεηλατήσουν όλη την ικμάδα
της ζωής και της ψυχής μας, να
μας παγιδεύσουν στην αναπηρία:
στην παρα-ζωή.
Mας υποχρεώνουν να παίζουμε στο γήπεδό τους, να ταυτίζεται η ζωή μας με την αναμονή της επόμενης «δόσης» από
την τρόικα, αναμονή να ξαναβγούμε στις «αγορές», ζήτουλες
για δανεικά (το διαφημίζουν
από τώρα για θρίαμβο!), αναμονή να μας παινέψουν οι δανειστές μας για το πόσο σφίξαμε
το ζωνάρι. Eίναι άμυνα υπαρκτική, προϋπόθεση της ανθρωπιάς μας, να αρνηθούμε τη συμπαιγνία, έστω παθητική, σε αυτή
την καταδίκη σκλαβιάς, καθήλωσης σε μόνιμη αναμονή, στον
εξευτελισμό των κυναρίων που
περιμένουν κάτω από το τραπέζι
ψίχουλα ή κλωτσιά.
Nα αρνηθούμε να παίζουμε
στο γήπεδό τους. Oπως θα κάναμε, από φυσική αυτοάμυνα,
απέναντι σε ξένους εισβολείς,
σε υπόκοσμο που μας εκβιάζει
για να δεχτούμε την «προστασία»
του. Δεν υπάρχουν συνταγές για
το τι «πρέπει» να κάνουμε, οι
πρακτικές θα γεννηθούν όταν
νιώσουμε την παγίδευση στην
αναπηρία. Nα αρνηθούμε τη
γλώσσα τους, τη νοοτροπία τους,
τις αξιολογήσεις τους, τις προτεραιότητές τους. Aυτοί λογαριάζουν μεγέθη, εμείς ποιότητες.
Aυτοί εισόδημα, εμείς κατά κεφαλήν καλλιέργεια. Ξέρουν μόνο
τη χρήση, εμάς μας συνεπαίρνει
η σχέση. Διεκδικούν το βόλεμα,
θέλουμε την άμιλλα στη αριστεία.
Aυτοί μετράνε την πολιτική επιτυχία με τους δείκτες κατανάλωσης, εμείς με το επίπεδο του
κοινωνικού κράτους. Θέλουν να
κερδίζουν τις εντυπώσεις, θέλουμε τον ρεαλισμό της έντιμης
πληροφόρησης. Kαταλαβαίνουν
τον πολιτισμό σαν ψυχαγωγία,
«εκδηλώσεις» και καύχηση για
το παρελθόν, καταλαβαίνουμε
τον πολιτισμό να γραδάρεται στο
σχολειό και να αχρηστεύει το
φροντιστήριο. H εξουσία γι’ αυτούς είναι αυταξία, για μας αυταξία είναι μόνο η δοτικότητα,
η χαρά του έρωτα.
Δύο κόσμοι ασύμβατοι, ασύμπτωτοι, ασυμβίβαστοι. Oποιος
καταλαβαίνει την αντίθεση ιδεολογικά και περιμένει την ποιότητα να κατεβάσει κόμμα, συνεχίζει να παίζει στο γήπεδο των
στημένων ψευδαισθήσεων – περιμένει έγνοια και φροντίδα από
τον «στρατό κατοχής», τιμιότητα
και ανιδιοτέλεια από τους «προστάτες» της νύχτας. Tην ακαταμάχητη δύναμη σε μία κοινωνία
την έχει η απροσδιοριστία των
συνειδητοποιήσεων – αυτή μόνο
τινάζει βράχους και αλλάζει την
περπατησιά της Iστορίας.
Oταν η άρνηση της αναπηρίας, η αποστροφή και βδελυγμία
για τον εμπαιγμό των «ειδήσεων»,
η φρικίαση για την ολιγότητα
και τη φτήνια των τυράννων μας
γίνουν συνείδηση μιας κρίσιμης
μάζας, τότε θα γεννηθεί αλλαγή
με τρόπους, σχήματα και δυναμικές απρόσμενης έκπληξης. Δεν
είναι νομοτέλεια μια τέτοια εξέλιξη, είναι ενδεχόμενο, συνάρτηση ωρίμανσης που κερδίζεται
ή αποδείχνεται ανέφικτη. Προς
το παρόν ευελπιστούμε: Ποιος
μπορούσε να φανταστεί ποτέ το
ΠAΣOK στο 3,5% των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος;
Σε ποσοστά κάτω του 10% τα
μηχανεύματα για σωτηρία των
στημένων ψευδαισθήσεων με
«Eλιές» και «Ποτάμια»;
17-ELLADA.qxp_Master_cy 3/14/14 10:38 PM Page 17
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
17
ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
Πόσο πολιτικό μπορεί να είναι το «απολιτίκ»;
Αν λοιπόν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις που φέρνουν τρίτο το «Ποτάμι» στις ευρωεκλογές, τότε πρέπει
να λάβουμε υπ’ όψιν και το ένστικτο
των εκπροσώπων του συστήματος
από όλο το φάσμα της πολιτικής,
οι οποίοι έσπευσαν να υποδεχθούν
με ειρωνείες και υποτιμητικά σχόλια
το εγχείρημα της δημιουργίας ενός
νέου κόμματος από πρόσωπα εκτός
πολιτικής. Μην με παρεξηγείτε αν
επιμένω σε αυτό, αλλά είναι λάθος
να επιτρέπουμε στα αισθήματά
μας να επηρεάζουν την κρίση μας.
Μπορεί να καταλογίζουμε στους
πολιτικούς το μέρος των ευθυνών
που αναλογούν σε εκείνον που
κρατάει το τιμόνι και, επομένως,
ορισμένους εξ αυτών να τους αποστρεφόμαστε. Αλλά αυτό δεν ση-
μαίνει πως ό,τι έφτιαξαν ήταν αμελητέο επίτευγμα. Δείτε μόνον πόσο
κόπο και χρόνο απαιτεί η διάλυσή
του τώρα, παρά την αναμφισβήτητη
χρεοκοπία του.
Επομένως, καλώς οι πολιτικοί φοβούνται το «Ποτάμι» ― τουλάχιστον όσο ακούν γι’ αυτό χωρίς να
το βλέπουν. Διότι αν κάτι απειλεί
να εκφράσει αυτό το υπό διαμόρφωση κόμμα, είναι το κενό στο
κέντρο του φάσματος, που μένει
ακάλυπτο καθώς οι άλλες πολιτικές
δυνάμεις τείνουν να συσπειρωθούν
στις γραμμές του νέου διπολισμού.
Μια στιγμή, όμως. Αν σιγά σιγά
σχηματίζεται ένας νέος διπολισμός
μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, τότε ευλόγως μπορεί να διερωτάται ο καθένας πώς είναι δυνατόν να υπάρχει χώρος για κάτι στο κέντρο.
Υπάρχει, μολονότι οι δύο αυτές
τάσεις είναι αντίθετες και λογικά
η μία αναιρεί την άλλη, επειδή
εκδηλώνονται σε διαφορετικά
επίπεδα.
Ο διπολισμός είναι γεγονός στη
διάταξη των πολιτικών δυνάμεων,
διότι το δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ (Τσιπριστές - Λαφαζανιστές), «ή αυτοί
ή εμείς», είναι πραγματικό. Για
όποιον προέχει η θέση της χώρας
στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και
ο ίδιος αντέχει και άλλες θυσίες,
υπάρχει η Ν.Δ. με τους όποιους
συμμάχους της (τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ...).
Για όποιον, όμως, δεν θέλει ή δεν
μπορεί να καταλάβει και, συγχρόνως, δεν αντέχει άλλες θυσίες
και δεν έχει τίποτε πια να χάσει,
υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ) και η πολιτική του όσα πάνε κι όσα έρ-
Διαλέξεις Σχολής Καταναλωτών
Η Σχολή Καταναλωτών του Κυπριακού Συνδέσμου
Καταναλωτών, διοργανώνει την Τρίτη, 18 Μαρτίου 2014,
στην αίθουσα Β18 στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (Intercollege),
και ώρα 5:30-7:00 μ.μ., διάλεξη με θέμα:
«Ασφαλιστική Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη».
Ομιλήτρια θα είναι η γενική διευθύντρια του Συνδέσμου
Ασφαλιστικών Εταιρειών κ. Στέφη Δράκου.
Πληροφορίες τηλ. 22516112, 99144661 (κ. Μάρω Ρωσσίδου).
Είσοδος ελεύθερη.
Επίσης, η Σχολή Καταναλωτών της Επαρχίας Λεμεσού,
του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, διοργανώνει
την Τετάρτη, 19 Μαρτίου 2014, στο ΤΕΠΑΚ
(αίθουσα Κερύνεια, Κτήριο Ανδρέας Θεμιστοκλέους,
οδός Αθηνών) και ώρα 7:00-8:30 μ.μ. διάλεξη με θέμα:
«Η κατάσταση της οικονομίας μας».
Ομιλητής ο δρ Γιώργος Μούντης, Director, Business
Development, Emergo Wealth. Τηλ. 22516112 (Κυπριακός
Σύνδεσμος Καταναλωτών).
Πληροφορίες, κ. Μαρία Πίτρακκου, υπεύθυνη της Σχολής
Καταναλωτών Λεμεσού).
Είσοδος ελεύθερη.
Συμβάσεις Εργοδότησης
Ορισμένης Διάρκειας
στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (KTK) ανακοινώνει
ότι δέχεται αιτήσεις για σύναψη συμβάσεων
εργοδότησης ορισμένης διάρκειας μέχρι και τρία
χρόνια (2 χρόνια με δικαίωμα της Τράπεζας για
ανανέωση μέχρι και ακόμα ένα χρόνο) στο Τμήμα
Εποπτείας και Ρύθμισης Τραπεζικών Ιδρυμάτων &
Υπηρεσία Αδειοδότησης και Κανονιστικής
Συμμόρφωσης και στο Τμήμα Εσωτερικής
Επιθεώρησης.
Οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβληθούν ηλεκτρονικά
το αργότερο μέχρι τις 14:30 στις 31 Μαρτίου 2014.
Περισσότερες λεπτομέρειες, και οδηγίες για την
υποβολή αιτήσεων έχουν αναρτηθεί στον ιστοχώρο της
ΚΤΚ, στη διεύθυνση: www.centralbank.gov.cy
την κρίση είναι δεξιάς προέλευσης
μέτρα. Βλέπουμε όμως να αναγνωρίζουν την ανάγκη εφαρμογής τους
άνθρωποι που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί, καθώς ο εξορθολογισμός της λειτουργίας του
κράτους και η ανάπτυξη της οικονομίας δεν είναι θέμα δεξιών ή
αριστερών πεποιθήσεων.
EUROKINISSI / ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ
Α
ν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, ο γνωστός Σταύρος
(τόσο γνωστός, ώστε το επώνυμο να περιττεύει...) αναδεικνύεται τρίτη πολιτική δύναμη. Είναι,
βέβαια, πολύ νωρίς ακόμη για να
πάρουμε το γεγονός εντελώς στα
σοβαρά. Κατ’ αρχάς, επειδή το
στίγμα του κόμματος είναι αρκετά
νεφελώδες, οπότε ακόμη είναι δυνατόν στον καθένα να προβάλλει
τις προσωπικές προσδοκίες του
στο «Ποτάμι». Επίσης, για τον
λόγο ότι ο Σταύρος είναι ένα είδος
Νταλάρα των ΜΜΕ. Διακηρύσσει
ότι είναι με τη μεριά των καλών
(όποιοι και αν είναι αυτοί...) και
συνδυάζει επιδόσεις άνω του μετρίου σε όλα τα κριτήρια που διαμορφώνουν το γούστο του μέσου
Ελληνα. Οπως και ο Νταλάρας,
επίσης, αποφεύγει πάση θυσία
τις δημόσιες συγκρούσεις.
Δεν ξέρω τι γνώμη μπορεί να έχετε για τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (IFJ). Πάντως, επειδή ο στόμφος του τίτλου υποβάλλει κάτι λαμπρό και
σπουδαίο, να σας παρουσιάσω τον εικονιζόμενο Τζιμ Μπουμέλα, πρόεδρο της
IFJ, ο οποίος πρέπει να είναι τόσο σημαντική προσωπικότητα ώστε συμμετείχε
σε ημερίδα της ΕΣΗΕΑ στην Αθήνα, σχετικά με τον ναζισμό...
θουν. Ακόμη και ο μπαρμπα-Φώτης με τον τρίτο πόλο του, σε τελευταία ανάλυση, προς την πλευρά των Τσιπριστών του ΣΥΡΙΖΑ
ρέπει, αφού η μόνη ειδοποιός
διάφορα του μπαρμπα-Φώτη από
τον Τσίπρα είναι η ευπρέπεια, η
οποία όμως στερείται πολιτικού
αντικρίσματος έπειτα από τέσσερα χρόνια Μνημόνιο. (Είναι
αφελές να πιστεύει η ΔΗΜΑΡ ότι
ένας ΣΥΡΙΖΑ με υποφερτούς τρόπους μπορεί να αλλάξει την αντίληψη των Ευρωπαίων για το
ελληνικό πρόβλημα...)
Η ενίσχυση του Κέντρου, από την
άλλη πλευρά, είναι κάτι που συμ-
βαίνει στην κοινωνία. Συμβαίνει
στον κόσμο που διαπιστώνει με
ρεαλισμό ότι δεν γίνεται αναδιάρθρωση χωρίς κάποιοι βολεμένοι
στο Δημόσιο να χάσουν τις δουλειές τους, χωρίς να διευκολυνθούν
οι ιδιωτικές επενδύσεις, χωρίς κανενός είδους αξιολόγηση των κρατικών δομών, χωρίς αύξηση της
παραγωγικότητας εις βάρος παράλογων εργασιακών κεκτημένων.
Εν ολίγοις, συμβαίνει σε όσους κατανοούν ότι σωτηρία και Ιδρυμα
Μελετών Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
είναι έννοιες ασύμβατες. Πολλά
από αυτά που είναι απαραίτητο
να κάνουμε για να ξεπεράσουμε
Εντούτοις, τα κόμματα του υπάρχοντος σκηνικού έχουν την πολυτέλεια να αγνοούν εκ του ασφαλούς
αυτές τις διεργασίες στη βάση της
πυραμίδας, επειδή απλούστατα
δεν φαίνεται τίποτε στον ορίζοντα
που να μπορεί να τις εκφράσει, με
έναν εκλεκτικισμό που θα επιλέγει
το λογικό και το εφικτό ανεξαρτήτως ιδεολογικής προέλευσης. Οταν
έλθει η ώρα όπου με την ψήφο μας
θα αποφασίζουμε κυβέρνηση και
υπό την πίεση του διλήμματος για
το μέλλον της χώρας, ο καθένας
από εμάς που αισθάνεται πιο άνετα
προς το κέντρο παρά προς τα άκρα
του φάσματος θα διαλέξει πλευρά,
έστω και με μισή καρδιά. Ως συνήθως, δηλαδή, οι λίγοι εφόσον είναι καλά οργανωμένοι θα αποδειχθούν για μία ακόμη φορά ισχυρότεροι από τους πολλούς που είναι
διάσπαρτοι και ανοργάνωτοι.
Λογικό είναι, επομένως, κινήσεις
του τύπου «Ποτάμι» να αντιμετωπίζονται εκ προοιμίου με περιφρόνηση ως «απολιτίκ» από τα συστημικά κόμματα. Αν το «απολιτίκ»,
όμως, σημαίνει τη σύνθεση ιδεών
χωρίς προκαταλήψεις για τη δημιουργία λύσεων, τότε η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι περισσότερο
πολιτική από την περιχαράκωση
σε προσεγγίσεις όπου η μία αποκλείει εκ των πραγμάτων την άλλη.
Επιπλέον, δε, συνιστά ένα βήμα
πέρα από την κομματική αντιπαλότητα όπως τη γνωρίσαμε, διότι
προϋποθέτει την αναγνώριση της
ύπαρξης του άλλου. Γιατί, μέχρις
ότου ενσκήψει η κρίση, η συνεργασία εθεωρείτο επονείδιστη συνθηκολόγηση; Γιατί ήταν αδύνατο
δύο κόμματα να βάλουν κάτω τις
προτεραιότητές τους και να συνδιαλλαγούν στη βάση ενός ειλικρινούς qui pro quo; Δεν είναι μάλιστα
αξιοσημείωτο ότι όσο οι πολιτικές
συνέκλιναν, τόσο οξύτερη γινόταν
η κομματική αντιπαλότητα;
Αυτά συνέβαιναν, επειδή υπήρχε
η «μπίζνα» που λεγόταν ελληνικό
κράτος και τα κόμματα ανταγωνίζονταν για τη διαχείριση του
μάνατζμεντ. Με το κράτος χρεοκοπημένο, η παράδοση αυτή κάπου πρέπει να σταματήσει και να
αρχίσουμε επιτέλους να μιλάμε
για συνθέσεις. Προσωπικώς, βέβαια, θα με κατέπλησσε βαθύτατα
αν ο Σταύρος με το μακό, τη στάμπα και χωρίς επώνυμο, πετύχει
κάτι τέτοιο - για να μην πω κιόλας
ότι το θεωρώ αδύνατο. Δεν το λέω,
όμως, γιατί οι βεβαιότητες τελείωσαν. Τουλάχιστον για μένα, υπό
το πρίσμα της πρόσφατης δυσάρεστης εμπειρίας μου, εξαιτίας
της οποίας η στήλη απουσίασε
δύο ημέρες από τη θέση της: πλήρωσα, βλέπετε, την πίστη μου
στην αθώα βεβαιότητα (έτσι την
πίστευα...) ότι ουδείς έπαθε τίποτε
επειδή έφαγε για πρωινό τα υπολείμματα της χθεσινοβραδινής
πίτσας...
18-ELLADA_Master_cy 3/14/14 11:42 PM Page 18
18
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Σκληρή διαπραγμάτευση σε έξι μέτωπα
Αναζήτηση συμβιβασμού μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας ώστε να ξεκλειδώσει η καταβολή των δόσεων ύψους τουλάχιστον 12 δισ.
Των ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ - ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ
Συμβιβασμούς σε έξι σημεία αναζητούν κυβέρνηση και τρόικα, καθώς και οι δύο κατανοούν ότι τα χρονικά περιθώρια για την
ολοκλήρωση της συμφωνίας που θα ξεκλειδώσει την καταβολή των δόσεων ύψους
τουλάχιστον 12 δισ. ευρώ, εξαντλούνται.
Η Αθήνα φέρεται διατεθειμένη να κάνει
υποχωρήσεις σε θέματα μεταρρυθμίσεων
διεκδικώντας από την τρόικα να άρει τις
ενστάσεις της στα δημοσιονομικά και κυρίως στο θέμα της διανομής του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Αναλυτικά, τα ζητήματα στα οποία αναζητείται πεδίο συμβιβασμού είναι:
1. Κοινωνικό μέρισμα. Η τρόικα, εκφράζοντας και τη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων, για την πρόωρη, όπως υποστηρίζουν, εξαγγελία διανομής του πρωτογενούς πλεονάσματος προσπαθεί να περιορίσει το μέγεθος του «κοινωνικού μερίσματος». Αντιλαμβάνονται ωστόσο ότι η
κυβέρνηση έχοντας δεσμευθεί δημοσίως
στο ανώτατο δυνατό επίπεδο δεν μπορεί
να υποχωρήσει. Ετσι, θα συμφωνήσουν
σε ένα ποσό προς διανομή το οποίο θα
έχει και παροχές, όπως έχει εξαγγείλει η
κυβέρνηση, αλλά και αναπτυξιακή διάσταση, όπως ζητεί η τρόικα. Ωστόσο, το
μεγαλύτερο μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 θα διατηρηθεί ως μαξιλάρι ασφαλείας για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό του 2014. Με τον τρόπο
αυτό οι δύο πλευρές θα οδηγηθούν σε έναν
σιωπηρό συμβιβασμό, όπως έχει γίνει και
άλλες φορές στο παρελθόν.
2. Εργασιακά. Η τρόικα επιμένει κυρίως
στο θέμα της κατάργησης των ωριμάνσεων
των κατώτατων αμοιβών (τριετίες), υποστηρίζοντας ότι λειτουργούν αποτρεπτικά
στην πρόσληψη μακροχρόνια ανέργων.
Το υπουργείο Εργασίας απορρίπτει την
οριζόντια κατάργηση των τριετιών και
αντιπροτείνει ως συμβιβασμό τη μείωσή
τους μόνο στην περίπτωση της πρόσληψης
μακροχρόνια ανέργων. Η τρόικα φαίνεται
πως δεν θα επιμείνει στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, ενώ η κυβέρνηση έχει
αποδεχθεί να προέρχεται από τις εργοδοτικές εισφορές η μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες.
3. Φορολογικά. Παρά τις ενστάσεις
που έχουν διατυπώσει οι εκπρόσωποι
των δανειστών για τη μείωση των προστίμων, η κυβέρνηση θα προχωρήσει
ακόμη και μονομερώς, ενώ η τρόικα εκτιμάται θα το αποδεχτεί σιωπηρώς. Ωστόσο,
ζητεί να καταργηθούν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ (που εφαρμόζεται στα νησιά, τα βιβλία κ.λπ.), αίροντας παράλληλα
τις επιφυλάξεις της για τον χαμηλό συντελεστή 13% στην εστίαση. Επίσης, επιμένει να υπαχθεί πλήρως το ΣΔΟΕ στη
Γενική Γραμματεία Εσόδων.
4. Απολύσεις στο Δημόσιο. Οι εκπρόσωποι των δανειστών ζητούν να συνεχιστούν οι απολύσεις και το 2015, κάτι που
βρίσκει αντίθετη την Αθήνα. Η κυβέρνηση
αντιπροτείνει να διατηρηθεί η κινητικότητα, αλλά όχι η διαθεσιμότητα. Παράλληλα, δεσμεύεται ότι θα επιτευχθούν οι
στόχοι της διαθεσιμότητας για το 2013
(υπολείπονται 4.000 άτομα από τους ΟΤΑ)
και για το 2014.
5. Μεταρρυθμίσεις ΟΟΣΑ. Η κυβέρνηση προτίθεται να αποδεχθεί πολλές
από τις προτάσεις του ΟΟΣΑ, τις οποίες
απέρριπτε στα προηγούμενα στάδια της
διαπραγμάτευσης, όπως στο γάλα και στα
μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Για
παράδειγμα στο γάλα δεν θα υπάρξει
ειδική κατηγορία γάλακτος μιας ή δύο
ημερών.
6. Ενεργειακά. Η τρόικα έχει διατυπώσει
ενστάσεις για τον τρόπο που έγινε η μείωση των τιμολογίων της ΔΕΗ για την
ενεργοβόρο βιομηχανία, υιοθετώντας
πλήρως τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι συνιστούν κρατική ενίσχυση. Ζητάει έτσι να γίνουν άλλες παρεμβάσεις,
συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο. Η κυβέρνηση κινείται πλέον προς αυτή την
κατεύθυνση.
Από τη στιγμή που θα επιτευχθεί συμφωνία σήμερα το βράδυ ή τις επόμενες
δύο ημέρες, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για
την έγκριση δόσεων που συνολικά μπορεί
να φθάσουν τα 11,9 δισ. ευρώ ή στο καλύτερο δυνατό σενάριο στα 14,8 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, η Ευρωζώνη έχει ακόμα
διαθέσιμα για την Ελλάδα 11,2 δισ. ευρώ.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι να εγκρίνει
την εκταμίευση 8,3 δισ. ευρώ τα οποία θα
καταβληθούν σε δύο δόσεις, οι οποίες θα
συνδεθούν με την υλοποίηση προαπαιτούμενων δράσεων. Πρώτη δράση είναι η
ψήφιση του πολυνομοσχεδίου στο οποίο
θα περιληφθούν οι διατάξεις για τις μεταρρυθμίσεις του ΟΟΣΑ, την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, τη σύσταση
της «μικρής ΔΕΗ» και άλλων ενεργειακών
θεμάτων και τα φορολογικά ζητήματα. Μάλιστα, με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου
αναμένεται να αποδεσμευθεί το μεγαλύτερο
μέρος των 8,3 δισ. ευρώ.
Από την πλευρά του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα καταβάλει μία ή
δύο δόσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ η κάθε
μία. Με τον τρόπο αυτό, το συνολικό ποσό
που θα λάβει η Ελλάδα ανέρχεται στα 11,9
δισ. ευρώ.
Ωστόσο, εάν το Ταμείο αποφασίσει να
διαθέσει μόνο μία δόση, τότε εξετάζεται
η δυνατότητα να προεγκρίνει η Ευρωζώνη
και την τελευταία δόση του δανείου ύψους
2,9 δισ. ευρώ. Από τη στιγμή της συμφωνίας,
η Ευρωζώνη θα χρειαστεί περίπου 10 ημέρες για την εκταμίευση και το ΔΝΤ περίπου
ένα μήνα.
Μια επιχείρηση «γοητείας»
μέσα από τρεις κινήσεις
Της ανταποκρίτριάς μας στην ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ
Τι τρέχει με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και εμφανίζεται αδιάλλακτο; Μήπως ο εκπρόσωπός του στην
τρόικα Πάουλ Τόμσεν έχει ξεφύγει και προβάλλει παράλογες
αξιώσεις ή μήπως το Ταμείο σκληραίνει τη στάση του
επειδή ψάχνει ευκαιρία να απαγκιστρωθεί από την Ελλάδα;
Εν μέσω δύσκολων διαπραγματεύσεων, με θέματα που παρέμεναν ανοιχτά μέχρι και την τελευταία στιγμή και με
τους Ευρωπαίους να πιέζουν για την επίτευξη συμφωνίας
σήμερα, δεν είναι λίγοι όσοι αναζητούν απαντήσεις σε θεωρίες συνωμοσίας ή αποδίδουν τις καθυστερήσεις στις
προσωπικότητες των εκπροσώπων της τρόικας.
Γεγονός είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δυσκολεύεται
να κλείσει την πέμπτη αξιολόγηση. Οι καθυστερήσεις δημιουργούν άσχημη εικόνα στο διοικητικό συμβούλιο του
ΔΝΤ, σημειώνουν πηγές στην Ουάσιγκτον. Οπως εξηγούν,
αυτές δίνουν την εντύπωση ότι οι Ελληνες κωλυσιεργούν
διότι δεν θέλουν να προχωρήσουν στις μεταρρυθμίσεις
που έχουν υποσχεθεί.
Αν κάποιος φαίνεται να χάνει την υπομονή του, πάντως,
αυτοί είναι οι Ευρωπαίοι, που ζήτησαν να υπάρξει συμφωνία μέχρι σήμερα. Αλλά και τα στελέχη του ΔΝΤ, που
μέχρι πρότινος άφηναν να εννοηθεί ότι ίσως εγκριθούν
περισσότερες της μιας δόσης σε αυτή την αξιολόγηση,
την περασμένη εβδομάδα το πήραν πίσω, και πλέον συνδέουν το ποσό της δόσης με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων.
Εχοντας κλείσει τρεις εβδομάδες στην Αθήνα, με διαλείμματα
για το Eurogroup αλλά και για μία ομιλία στην Πορτογαλία,
η μεγάλη διάρκεια της παραμονής του εκπροσώπου του ΔΝΤ
Πόουλ Τόμσεν στην Ελλάδα αντανακλά τις δυσκολίες των
διαπραγματεύσεων. Οι παλαιότεροι θυμούνται μάλιστα ότι
είναι από τις αποστολές με τη μεγαλύτερη διάρκεια από την
εποχή που το ΔΝΤ διαπραγματευόταν με την Αργεντινή.
Κάποιοι αναρωτιούνται μήπως το Ταμείο υιοθετεί σκληρή
στάση επειδή θέλει να φύγει από την Ελλάδα. Πηγές με
πολύ καλή γνώση της λειτουργίας του σημειώνουν ωστόσο
ότι ακόμη και αν ήθελε, το ΔΝΤ δεν μπορεί να φύγει από
την Ελλάδα προτού λήξει το πρόγραμμα, το 2016. Η δε
αμερικανική κυβέρνηση, η οποία παραμένει ο μεγαλύτερος
μέτοχος με δικαίωμα βέτο στο Δ.Σ., θεωρεί ότι μέχρι η
Ευρώπη να τελειοποιήσει τους δικούς της θεσμούς διαχείρισης κρίσεων, η τεχνογνωσία του Ταμείου είναι απαραίτητη για την αξιοπιστία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι ακόμη και στην περίπτωση
που η Ελλάδα επιθυμούσε να απαλλαγεί από το ΔΝΤ αρνούμενη τη βοήθειά του, το μόνο που θα πετύχαινε θα
ήταν να σταματήσουν οι αξιολογήσεις και η καταβολή των
επόμενων δόσεων. Οσο για το ενδεχόμενο να αναλάβουν
οι Ευρωπαίοι το μερίδιο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, σημειώνουν
ότι αυτό είναι «εκτός πραγματικότητας», καθώς ούτε έχει
γίνει ποτέ, ούτε οι Ευρωπαίοι είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν το κόστος αυτού του μεριδίου.
Κατά την παρουσίαση μιας έκθεσης του ΔΝΤ στο ινστιτούτο διεθνών οικονομικών Peterson, ο αναπληρωτής
γενικός διευθυντής του Ταμείου Ντέιβιντ Λίπτον απέδωσε
την εκτόξευση της ανεργίας και της φτώχειας στην Ελλάδα
στην απώλεια της μακροοικονομικής σταθερότητας. Ο κ.
Λίπτον, ο οποίος φέρεται να επιβλέπει προσωπικά το ζήτημα
της Ελλάδας, εκτίμησε ότι όταν μία χώρα χάσει τη μακροοικονομική της σταθερότητα, η αύξηση της φτώχειας είναι
αναπόφευκτη.
Απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» αν το ΔΝΤ είναι
ικανοποιημένο από την προστασία των φτωχών στην
χώρα, ο κ. Λίπτον είπε ότι «η Ελλάδα αντιμετώπισε
πολύ δύσκολες συνθήκες τα τελευταία χρόνια, έχουμε
προσπαθήσει να τους βοηθήσουμε να σχεδιάσουν ένα
πακέτο προσαρμογής ώστε να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους, παράλληλα με το οποίο μπορούν να κάνουν
ό,τι καλύτερο μπορούν για να διασφαλίσουν ότι οι
φτωχοί δεν θα επηρεαστούν αρνητικά».
Οταν επίσης ερωτήθηκε από την «Κ» πώς αξιολογεί την
επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να αναδιανείμει το
πρωτογενές πλεόνασμα σε χαμηλοσυνταξιούχους και
κάποιες κατηγορίες εργαζομένων, ο κ. Λίπτον έφερε το
παράδειγμα της Βενεζουέλας, σημειώνοντας ότι «οι πολιτικές
αναδιανομής μπορεί να δημιουργήσουν και προβλήματα».
Και κατέληξε: «Το αν οι πολιτικές αναδιανομής συνδράμουν
ή υπονομεύουν την ανάπτυξη είναι ζήτημα σχεδιασμού.
Οι λεπτομέρειες έχουν σημασία».
Θα μπορούσε να θεωρηθεί και «επιχείρηση γοητείας».
Στην πραγματικότητα, όμως, συνιστά συνδυασμένη
προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να αποδείξει ότι
«έχει δίκιο». Κι αν όλα πάνε καλά, μέχρι το τέλος Μαρτίου,
μπορεί και να το πετύχει.
Ο λόγος αφορά το περίφημο stress test της BlackRock,
που αποτέλεσε τη βασική αιτία γκρίνιας από την τρόικα
όλο το προηγούμενο 20ήμερο.
Στην Τράπεζα της Ελλάδος κυρίως, αλλά και στις διοικήσεις των άμεσα εμπλεκομένων πιστωτικών ιδρυμάτων
δευτερευόντως, αντιλήφθηκαν γρήγορα ότι όσο περισσότερες «συμμαχίες» συνάψουν, εκτός συνόρων, τόσο
το καλύτερο γι’ αυτούς, για το συγκεκριμένο θέμα.
Και κάπως έτσι προχώρησαν σε μερικές απλές κινήσεις,
που στην πορεία μπορεί να αποδειχθούν αποφασιστικές.
Για παράδειγμα: η Τράπεζα της Ελλάδος, την περίφημη
Πέμπτη, που ανακοίνωσε σε κάθε μία τράπεζα ξεχωριστά
τα αποτελέσματα του ελέγχου της BlackRock, φρόντισε
και έστειλε και ένα «πακέτο», με την έκθεση, σε επιλεγμένους αποδέκτες στο εξωτερικό και κυρίως στο
Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Σημειώστε (και συγκρατήστε)
δύο από αυτούς: S&P και Fitsch.
Ως γνωστόν, πρόκειται για τους δύο από τους τρεις
μεγαλύτερους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης παγκοσμίως, οι οποίοι θα κάνουν τις δικές τους αξιολογήσεις,
επί των αξιολογήσεων, προσεχώς. Η ελληνική πλευρά
προσδοκά ότι θα είναι θετικές, οπότε θα δικαιωθεί εκ
του αποτελέσματος.
Αλλο παράδειγμα: οι διοικήσεις των άμεσα εμπλεκόμενων - ενδιαφερόμενων τραπεζών ανέλαβαν το καθήκον
να επικοινωνήσουν την ίδια έκθεση όπου δει. Οπερ σημαίνει, στο Λονδίνο, όπου από τη Δευτέρα ξεκίνησαν
τις παρουσιάσεις, ενόψει των επικείμενων αυξήσεων
κεφαλαίου. Θα το έκαναν ούτως ή άλλως, αλλά τώρα
είχαν ένα λόγο παραπάνω. Δεν έμειναν όμως μόνον εκεί.
«Πακέτα» με το ίδιο πάντα περιεχόμενο έφυγαν συστημένα σε περίπου 300 αποδέκτες, σε Ευρώπη, Αμερική
και Ασία. Εννοείται, όχι τυχαίους. Ηταν διαχειριστές
μεγάλων ξένων funds, τραπεζών και κυρίως αναλυτές,
που θα μελετήσουν και θα αποφανθούν.
Κι επειδή στο εξωτερικό, πριν αγοράσουν, μελετούν
(σ.σ.: τις εκθέσεις των αναλυτών που αποφαίνονται),
στην Αθήνα εκφράζουν τη βάσιμη πεποίθηση ότι «απ’
όλη αυτή την ιστορία, στο τέλος θα βγούμε κερδισμένοι».
Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι δεν έχουν και τον
άγχος της τρόικας. Ούτε περνά ασχολίαστη η δήλωση
του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,
την περασμένη Κυριακή στην «Κ», ότι «η ΕΚΤ δεν είναι
σε θέση να εγκρίνει ή να απορρίψει την άσκηση της
ΤτΕ. Είμαστε σε διαδικασία ανάληψης δικών μας ελέγχων
για τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρωζώνης και το φθινόπωρο θα δημοσιεύουμε τις κεφαλαιακές τους ανάγκες».
Εκφράζεται, ωστόσο, η πεποίθηση ότι και εκείνο
το stress test δεν θα απέχει και πολύ, ως προς τα αποτελέσματά του για τις ελληνικές τράπεζες, από αυτό
της BlackRock.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει και μια χρήσιμη
διευκρίνιση: Η BlackRock θα συμμετέχει και στην πραγματοποίηση του stress test της ΕΚΤ. Με διαφορετικό
σενάριο, κατά πάσα πιθανότητα, αλλά θα... συμμετέχει.
Επίσης, από ελληνικής πλευράς, σημειώνεται με νόημα
ότι «στο δικό μας test αναγνωρίσαμε μόλις 600 εκατ.
ευρώ από την αναβαλλόμενη φορολογία, ενώ η ΕΚΤ,
μάλλον, θα την πάρει όλη...». Το συμπέρασμα; Στο τέλος
της ημέρας, τα αποτελέσματα των δύο test μπορεί και
να μην απέχουν πολύ μεταξύ τους.
Ο,τι κι αν συμβεί όμως τότε, λίγο μετράει τώρα,
που προέχουν οι αυξήσεις και η επιτυχής ολοκλήρωσή
τους. Γι’ αυτό και η επιχείρηση με τον κωδικό «ζητείται
θετική αντίδραση από έξω», που βρίσκεται σε πλήρη
εξέλιξη, έχει πολύ μεγάλη σημασία για όλους τους
παραπάνω λόγους.
Το καλό είναι ότι τα αποτελέσματά της θα είναι γνωστά
άμεσα. Το πολύ σε 15 μέρες. Κι αυτό είναι κρίσιμο, γιατί
οι χρονικές προθεσμίες, πλέον, στενεύουν σημαντικά.
PHASMA
Πώς βλέπουν την
Ελλάδα στο Ταμείο
Η τρόικα, εκφράζει τη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων, για την πρόωρη, όπως υποστηρίζουν, εξαγγελία
διανομής του πρωτογενούς πλεονάσματος.
ΑΝΑΛΥΣΗ
Φως στην έξοδο του τούνελ
Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Υπάρχουν δύο σπουδαίες εξελίξεις, για τις οποίες
πρέπει να νιώθουμε μεγάλη ικανοποίηση. Η σπουδαιότερη είναι ότι μας χωρίζει μόνον ένα βήμα
για να βγούμε από το τούνελ του αφερέγγυου
κράτους, στο οποίο οδηγηθήκαμε τον Απρίλιο
2010, από το σημείο της διεθνούς αναγνώρισης
της θετικής διαδρομής που έχει κάνει η εθνική
οικονομία.
Η δεύτερη εξέλιξη είναι ότι ο περίφημος «πολιτικός κίνδυνος» είναι ανύπαρκτος, σχεδόν για
πρώτη φορά από τότε που ο Παπανδρέου υποχρεώθηκε να παραδώσει την κυβερνητική διαχείριση, τον Νοέμβριο 2011. Οσο κι αν μοιάζει
παράδοξο, σε όλους εμάς που έχουμε κολλήσει
στην απίθανα ρηχή πολιτική ζωή, οι διεθνείς
επενδυτές πιστεύουν ότι η οικονομία έχει γυρίσει
και κανείς Ελληνας πολιτικός δεν θα τολμήσει
να εκθέσει τη χώρα του στον κίνδυνο μιας νέας
αναταραχής. Η εικόνα που αναδύεται από τις
παράλληλες αυτές εξελίξεις, θα αποτυπωθεί σύντομα στις αγορές κεφαλαίου. Οι διεθνείς επενδυτικοί οίκοι –αυτοί ακριβώς που ξεπουλούσαν
μαζικά τα ελληνικά ομόλογα (κρατικά, τραπεζικά
και εταιρικά) φοβούμενοι την πτώχευση και την
έξοδο από το ευρώ– είναι έτοιμοι να τοποθετήσουν
σημαντικά κεφάλαια στις ευκαιρίες κέρδους που
προσφέρει η Ελλάδα.
Ακόμη και μεγάλοι επενδυτές, οι οποίοι μέχρι
πρόσφατα δήλωναν ότι δεν πρόκειται να ακουμπήσουν ελληνικό ομόλογο το 2014, ετοιμάζονται
να αλλάξουν την τοποθέτησή τους. Οι οίκοι αξιολόγησης κινδύνων φρεσκάρουν τις βαθμολογίες
τους και προετοιμάζουν ανακοινώσεις αισιόδοξων
προοπτικών.
Βεβαίως, η σπουδαιότερη εξέλιξη θα είναι η
προσεκτικά προετοιμασμένη επιστροφή του κρά-
τους στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Από την
επιτυχία της θα εξαρτηθεί η διαμόρφωση μιας
νέας και ρεαλιστικής δυνατότητας χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας. Οι εκτιμήσεις
αναφέρουν πως πριν από το Πάσχα μια μικρή
έκδοση πενταετών τίτλων θα επιβεβαιώσει ότι
η Ελλάδα μπορεί να ακολουθήσει τον δρόμο που
άνοιξαν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, δύο από
τις χώρες της Ευρωζώνης που βρέθηκαν σε πρόγραμμα προσαρμογής.
Πριν συμβεί αυτό, τραπεζικά στελέχη, που
ήδη «οργώνουν» τις διεθνείς αγορές για να
απαντήσουν σε ερωτήματα ενδιαφερομένων
επενδυτών, θα συγκεντρώσουν με επιτυχία τα
κεφάλαια που ζήτησε η Τράπεζα της Ελλάδος,
προκειμένου να τσιμενταριστεί η κεφαλαιακή
αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος.
Στην Αθήνα επιβεβαιώθηκε το ενδιαφέρον της
ομάδας των μεγάλων επενδυτών για τη μόνη
τράπεζα που, στην πρώτη φάση, δεν είχε βρει
ιδιώτες μετόχους. Απομένει η διόρθωση των εξουσιοδοτήσεων, που ζητεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τη Βουλή.
Η αλλαγή κλίματος είναι σημαντική. Η ουσιαστική υποχώρηση απαιτήσεων εκ μέρους της
τρόικας, η νέα προσπάθεια της κυβέρνησης να
σπρώξει τις μεταρρυθμίσεις και να ενισχύσει την
πανάκριβα κτηθείσα δημοσιονομική ισορροπία,
αλλά και ο εμφανέστερος ρεαλισμός της μείζονος
αντιπολίτευσης σε ό,τι μας προσδένει με την Ευρωζώνη, ικανοποιούν τους επενδυτές.
Είναι αλήθεια ότι τα νούμερα της Ελλάδας είναι
καλύτερα από εκείνα της Πορτογαλίας, που σημαίνει ότι το ελληνικό κόστος δανεισμού θα
μειωθεί πολύ γρήγορα, μόλις διευθετηθεί το
μέλλον των διακρατικών δανείων του πρώτου
Μνημονίου. Συζήτηση που θα ολοκληρωθεί αφού
προηγουμένως ανοίξουν οι κάλπες.
19-ELLADA_Master_cy 3/14/14 11:30 PM Page 19
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Τ
Δύο κυριαρχίες, δύο
ιθαγένειες, τι κράτος;
ο 1974 το θυμόμαστε στην
Ελλάδα σαν χρονιά πτώσης της δικτατορίας και
επανόδου της δημοκρατίας.
Απωθούμε το άλλο μείζον συμβάν του 1974, απότοκο της
προδοτικής δράσης της δικτατορίας Ιωαννίδη: το πραξικόπημα κατά του Προέδρου Μακαρίου στην Κύπρο και τη συνακόλουθη εισβολή τουρκικών
στρατευμάτων. Το 1974 είναι
η χρονιά μιας μείζονος εθνικής
ήττας, η οποία άφησε την Κύπρο διαιρεμένη, με το βόρειο
τμήμα υπό στρατιωτική κατοχή ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο
κράτος μέλος του ΟΗΕ, η Κυπριακή Δημοκρατία, είχε εν
μέρει καταληφθεί από δυνάμεις
ξένης χώρας.
Ακολούθησαν πολλές αποφάσεις και ψηφίσματα του ΟΗΕ
και πολλές διπλωματικές δράσεις, για να επιτευχθεί η ειρηνική επανένωση και η συγκρότηση ενός κράτους που θα περιλάμβανε τις δύο κοινότητες,
την ελληνοκυπριακή και την
τουρκοκυπριακή. Ολες απέβησαν άκαρπες. Τελευταία διεθνής πρωτοβουλία ήταν το Σχέδιο Ανάν, το 2004, το οποίο
ετέθη σε δημοψήφισμα και καταψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία από τους πολίτες της
Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ
υπερψηφίστηκε από την τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Δέκα χρόνια μετά την αποτυχία του, το Σχέδιο Ανάν επανέρχεται υπό άλλη ενδυμασία
αλλά με την ίδια ουσία. Το κείμενο της κοινής διακήρυξης
Αναστασιάδη-Ερογλου, βάσει
του οποίου θα ξεκινήσουν συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού, έχει δημοσιευθεί, έχει
σχολιασθεί, και έχει προκαλέσει ήδη τους πρώτους τριγμούς
στο πολιτικό σύστημα της Λευκωσίας: το συγκυβερνών κόμμα
ΔΗΚΟ αποχώρησε από την κυβέρνηση Αναστασιάδη, ασκώντας δριμεία κριτική στο κείμενο
της κοινής διακήρυξης.
Σε αδρές γραμμές η κοινή
διακήρυξη αντλεί στοιχεία τόσο
από το απορριφθέν Σχέδιο
Ανάν, όσο και από τις διμερείς
διαπραγματεύσεις ΧριστόφιαΤαλάτ που τερματίστηκαν πριν
από τρία χρόνια. Τα αγκάθια
παραμένουν: προβλέπεται η
διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η δημιουργία μιας
ομοσπονδίας με δύο συνιστώσες κρατικές οντότητες, με δύο
κυριαρχίες, με δύο ιθαγένειες,
και σταθμισμένη ενίσχυση 4:1
της ψήφου των Τουρκοκυπρίων
έναντι των Ελληνοκυπρίων στις
ομοσπονδιακές εκλογές. Σε
ομοσπονδιακό επίπεδο, σε περίπτωση αδιεξόδου λόγω διαφωνίας, προστρέχουν οι εγγυήτριες δυνάμεις ως διαιτητές,
δηλαδή Τουρκία, Βρετανία, Ελλάδα ― πρόσφατα ακούστηκε
ότι μπορεί να προστεθεί το ΝΑΤΟ.
Είναι πρόδηλο, σχεδόν βέβαιο, ότι ένα τέτοιο κρατικό
μόρφωμα, που υιοθετεί καινοτομίες όπως η διπλή κυριαρχία
και διπλή ιθαγένεια και που
καταπατά τη δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας, βρίσκεται
εκτός ευρωπαϊκού δικαιικού
κεκτημένου αλλά και εκτός
των αρχών που διέπουν τον
ΟΗΕ, και σίγουρα θα αποδειχθεί δυσλειτουργικό και εντέλει
μη βιώσιμο. Εμπειροι διεθνολόγοι λένε ότι ανάλογες κατασκευές μπορούμε να συναντήσουμε μόνο σε νεοπαγή μορφώματα που προέκυψαν μετά
από πολέμους, όπως στη Βοσνία και στο Κόσοβο, ή στην
περίπτωση του Καμερούν σε
καμία περίπτωση όμως δεν σημειώθηκε αυτοδιάλυση κυρίαρχου κράτους, μέλους του ΟΗΕ.
Είναι δίκαιο ασφαλώς να
προστατεύεται μία εθνική μειονότητα έναντι της πλειονότητας και να διασφαλίζεται η
ισοτιμία των ομόσπονδων μερών, αλλά και παράλογο να καταργείται εντελώς η ισοτιμία
των πολιτών και το δημοκρατικό δικαίωμα της πλειοψηφίας
να κυβερνά. Επί της ουσίας,
προωθείται μια εσωτερική διχοτόμηση, από την οποία οι
Ελληνοκύπριοι μόνο απώλειες
και ανασφάλεια μπορούν να
περιμένουν.
Η ασφυκτική πίεση του διεθνούς παράγοντα, που επιθυμεί
μια διευθέτηση στη ΝΑ Μεσόγειο, είναι δεδομένη. Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ εστιάζεται
στην ανασυγκρότηση του
τουρκοϊσραηλινού άξονα, με
υπομόχλια τους υδρογονάνθρακες και την Κύπρο. Οι ενεργειακοί πόροι δεν αφήνουν
αδιάφορη και τη Γερμανία, η
οποία διά του bail in και του
Mνημονίου έδειξε ότι μπορεί
να επηρεάζει αποφασιστικά
τις τύχες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλωστε η ρητορική των υποστηρικτών της νέας
λύσης εντός της νήσου χρωματίζεται από τον επείγοντα
χαρακτήρα και από το πακετάρισμα του πολιτικού με το
οικονομικό: αν δεν δοθεί η λύση τώρα, θα χαθούν οι υδρογονάνθρακες. Οι υποστηρικτές
του σχεδίου υπολογίζουν ακόμη στην κόπωση και τον φόβο
του κυπριακού λαού, μετά το
επιθετικό bail in και τη βαθιά
κρίση που μαστίζει την εγχώρια οικονομία. Υπολογίζουν
ότι με τους κατάλληλους χειρισμούς θα καμφθεί το 75,83%
που καταψήφισε το σχέδιο
Ανάν το 2004 άλλωστε από
τουρκοκυπριακής πλευράς έχει
δηλωθεί ότι τώρα δημοψήφισμα θα γίνει μόνο αφού διασφαλιστεί μέσω δημοσκοπήσεων ότι το αποτέλεσμα θα είναι θετικό.
Μια καλυμμένη διχοτόμηση
της Κύπρου θα έχει ασφαλώς
δυσμενέστατες επιπτώσεις και
στο ελλαδικό κράτος, του οποίου η γεωπολιτική σημασία θα
εξασθενήσει αποφασιστικά,
κυρίως έναντι του νευρικού
μεγάλου γείτονα. Πολύ περισσότερο, που και τα δύο κράτη
σήμερα, η Ελληνική και η Κυπριακή Δημοκρατία, εξασθενημένα από τη σφοδρή οικονομική κρίση, στερούνται διπλωματικού κεφαλαίου και
συμμαχιών, ενώ το διεθνές περιβάλλον καθίσταται διαρκώς
ασταθέστερο.
Αναμένονται βεβαίως πάντα
οι αντιδράσεις των πολιτικών
δυνάμεων και των πολιτών.
Στην Κύπρο το ΔΗΚΟ, υπό τον
Νικόλα Παπαδόπουλο, διαφώνησε ανοιχτά με τις πρωτοβουλίες του προέδρου Αναστασιάδη και αποχώρησε από την
κυβέρνησή του. Το ΑΚΕΛ τηρεί
επιφυλακτική στάση, καθώς
οι οπαδοί του είναι αποδεδειγμένα εχθρικοί προς το σχέδιο
Ανάν, ενώ η ηγεσία είναι βαριά
τραυματισμένη από την αποτυχημένη διακυβέρνηση του
προέδρου Χριστόφια. Τα υπόλοιπα «αντι-ανανικά» κόμματα
είναι σκόρπια.
Στην Ελλάδα επικρατεί επιφυλακτικότητα. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε ταχθεί ανοιχτά εναντίον του Σχεδίου Ανάν, τώρα σιωπά και είναι γνωστό ότι οι σχέσεις του
με τον πρόεδρο Αναστασιάδη
δεν είναι οι καλύτερες. Ο ΣΥΡΙΖΑ επισήμως κρατά πολύ
προσεκτική στάση διά του προέδρου του, Αλέξη Τσίπρα ο
οποίος θυμάται τον υπερβάλλοντα φιλοανανικό ζήλο του
προδρόμου Συνασπισμού το
2004, και ασφαλώς γνωρίζει
ότι τα παρόντα διακυβεύματα
είναι απείρως σοβαρότερα. Το
ΚΚΕ και οι ΑΝΕΛ τάσσονται
εναντίον της κοινής διακήρυξης. Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικές ηγεσίες στην Ελλάδα
γνωρίζουν ότι κάθε βεβιασμένη
κίνηση και κάθε τετελεσμένο
στο Κυπριακό μπορεί αίφνης
να αποκτήσει εξαιρετικά βαρύνουσα σημασία στο εσωτερικό μέτωπο, με απρόβλεπτες
συνέπειες.
l
19
Τα 4 ατού
του Μαξίμου
για διανομή
πλεονάσματος
Αισιοδοξία στην κυβέρνηση για επιτυχή
ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης
Του Κ.Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ
Συγκρατημένη αισιοδοξία για την
επίτευξη συμφωνίας με την τρόικα
σε όλες τις βασικές παραμέτρους
της τρέχουσας αξιολόγησης, ακόμη
και εντός της ημέρας, περιλαμβανομένου του προς διανομή πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο
θα υπερβαίνει αισθητά τα 500 εκατ.
ευρώ, επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου. Για το προς διανομή πλεόνασμα, τα τελευταία εικοσιτετράωρα
υπήρξε ένα σκληρό «μπραντ ντε
φερ» με τους εκπροσώπους των δανειστών, οι οποίοι ήθελαν να δια<
<
<
<
<
<
Το ποσό του «μερίσματος» αναμένεται να
διαμορφωθεί σε πάνω
από 500 εκατ. ευρώ.
νεμηθεί σαφώς μικρότερο ποσό,
αλλά η ελληνική πλευρά εμφανιζόταν
πεπεισμένη ότι θα επιτύγχανε τον
στόχο της για διανομή επαρκούς
«κοινωνικού μερίσματος» σε χαμηλοσυνταξιούχους, ενστόλους και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες για τέσσερις λόγους:
Πρώτον, τα ποσά που θα διανεμηθούν θα είναι εφάπαξ, δηλαδή
θα αφορούν μόνο το 2014 και δεν
θα επιβαρύνουν τους επόμενους
προϋπολογισμούς. Ομως, θα υπάρχει δέσμευση του πρωθυπουργού
Αντ. Σαμαρά ότι επί της ουσίας θα
έχουν μόνιμο χαρακτήρα, καθώς
η οικονομία εισέρχεται σε σταθερή
τροχιά ανάπτυξης, εξέλιξη που συνεπάγεται αύξηση των κρατικών
εσόδων.
Δεύτερον, τα στοιχεία από την
εκτέλεση του προϋπολογισμού του
πρώτου διμήνου του 2014 οδηγούν
στην εκτίμηση ότι και το πρωτογενές πλεόνασμα του τρέχοντος
έτους θα είναι σαφώς υψηλότερο
από το συμφωνηθέν με την τρόικα.
Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο και
τον Φεβρουάριο καταγράφεται πλεόνασμα της τάξης των 2,6 δισ. ευρώ,
γεγονός που ενισχύει τις προσδοκίες ότι θα ξεπεραστεί ο στόχος
για πρωτογενές πλεόνασμα 2,9 δισ.
ή 1,5% του ΑΕΠ φέτος.
Τρίτον, η Αθήνα έχει δώσει σαφή
δείγματα καλής θέλησης αφού έχει
αποδεχθεί να μη διανεμηθεί το 70%
του συνολικού πρωτογενούς πλεονάσματος, όπως προέβλεπε η συμφωνία με τους εταίρους, αλλά ένα
τμήμα του να αποτελέσει «μαξιλάρι»
για το τρέχον έτος και ένα άλλο να
διοχευτευθεί σε αναπτυξιακές δράσεις, περιλαμβανομένης της ταχύτερης αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων
οφειλών του Δημοσίου.
Τέταρτον, υπάρχει πολιτική δέσμευση του κ. Αντ. Σαμαρά για το
κοινωνικό μέρισμα που, βεβαίως,
δεν μπορεί να αναιρεθεί δύο μήνες
πριν από την κρίσιμη διπλή εκλογική αναμέτρηση των ευρωεκλογών
και των αυτοδιοικητικών εκλογών
του Μαΐου, καθώς η συγκεκριμένη
εξέλιξη θα δικαίωνε πλήρως τη
θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι οι θυσίες των
πολιτών δεν έχουν αντίκρισμα και
γίνονται απλώς για την αποπληρωμή του δυσθεώρητου χρέους.
Προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία η Αθήνα υποχρεώθηκε, κατά
πληροφορίες, να μετακινηθεί σε
σχέση με τις αρχικές θέσεις της
αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις
που περιλαμβάνονται στη λεγόμενη
εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ. Αντιθέτως,
σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, από
τη διαπραγμάτευση προκύπτουν
«κέρδη» στο πεδίο των εργασιακών
σχέσεων, καθώς παγώνει το ζήτημα
των ομαδικών απολύσεων που έθετε
μετ’ επιτάσεως η τρόικα, ενώ στον
κοινωνικό διάλογο παραπέμπονται
οι όποιες αλλαγές για τον τρόπο
κήρυξης απεργιακών κινητοποιήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η ολοκλήρωση της συμφωνίας με την τρόικα
είναι το ένα από τα δύο μεγάλα και
δύσκολα βήματα που θα πρέπει να
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΑΛΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
APΘPO
Του ΝΙΚΟΥ Γ. ΞΥΔΑΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Για τα ποσά που θα διανεμηθούν το 2014 θα υπάρχει δέσμευση του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά ότι επί της ουσίας θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα, αφού η
οικονομία θα μπει σε τροχιά ανάπτυξης.
κάνει η κυβέρνηση μέχρι τις ευρωεκλογές. Το δεύτερο είναι η όποια
συμφωνία να ψηφιστεί από τη Βουλή. Ο πρωθυπουργός και ο κ. Ευ.
Βενιζέλος έχουν συμφωνήσει όλα
τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων, περιλαμβανομένης της ρύθμισης για
την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να ενταχθούν σε ένα νομοσχέδιο - σκούπα, ώστε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να μη δοκιμαστούν σε αλλεπάλληλες ψηφοφορίες στη Βουλή.
Μάλιστα, προκειμένου να «διευκολυνθούν» οι βουλευτές των δύο κυβερνητικών εταίρων να το υπερψηφίσουν, στο ίδιο νομοσχέδιο θα
περιληφθούν και ορισμένες διορθωτικές διατάξεις φορολογικού χαρακτήρα, όπως οι βελτιώσεις στον
φόρο υπεραξίας ακινήτων και η μείωση στα φορολογικά πρόστιμα.
Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου, το νομοσχέδιο –που θα αποτελέσει μία ακόμη κοινοβουλευτική
«μητέρα των μαχών» για τα δύο
κόμματα της συγκυβέρνησης– θα
αποτελείται από πολλά άρθρα και
όχι ένα, παρότι και το τελευταίο
αυτό ενδεχόμενο ετέθη επί τάπητος.
Ο λόγος που η νομοθέτηση με ένα
άρθρο, επί του παρόντος απορρίπτεται είναι ότι ενδεχομένως θα
«ερέθιζε» περαιτέρω τους διαφωνούντες βουλευτές, ενώ θα μετέτρεπε την ψηφοφορία σε ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση,
κάτι που οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος
δεν έχουν λόγους να προκαλέσουν.
Πάντως, η ψηφοφορία επί του
πολυνομοσχεδίου θα αποτελέσει
«αγκάθι» ειδικά για το ΠΑΣΟΚ: Σύμφωνα με πληροφορίες, «για λόγους
αρχής», ο κ. Γ. Παπανδρέου δεν
προτίθεται να ψηφίσει το άρθρο
για την ανακεφαλαιοποίηση των
τραπεζών, παρότι διαμηνύει ότι
δεν είναι στις προθέσεις του να
θέσει σε κίνδυνο την πολιτική σταθερότητα. Μάλιστα, συνομιλητές
του αναφέρουν πως ο πρώην πρωθυπουργός έχει αποδείξει με τις
πράξεις του ότι προτάσσει το συμφέρον της χώρας. Επίσης, υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί παράγοντες
παρατηρούν ενόψει της επερχόμενης ψηφοφορίας, ότι η κυβερνητική
πλειοψηφία, μετά τη συμπόρευση
των κ. Ανδρ. Λοβέρδου και Χρ. Αηδόνη με την «Ελιά», επί της ουσίας
αριθμεί πλέον 155 βουλευτές.
20-ELLADA.qxp_Master_cy 3/14/14 11:18 PM Page 20
20
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
«Αν ήξερα τι θα έβρισκα,
μπορεί και να μη δεχόμουν»
Τι εξομολογείται ο πρόεδρος της Αρχής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος
Μετά την εξάωρη «κατάθεσή» του
στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ο κ. Παναγιώτης Νικολούδης μίλησε με στενούς συνεργάτες του. «Χαμός έγινε», του είπαν. «Τι χαμός; Επανάσταση θα έπρεπε να έχει γίνει.
Να έχει κατέβει κόσμος στο Σύνταγμα», απάντησε εκείνος. Ο πρόεδρος της Αρχής με τον τίτλο που
μοιάζει σαν τρένο, όπως είπε χαριτολογώντας στους βουλευτές,
παρουσίασε τα αποτελέσματα της
τελευταίας χρονιάς στις τρεις μονάδες της υπηρεσίας του: στην
Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές
Δραστηριότητες, της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και
στον Ελεγχο των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης, δηλαδή
το «πόθεν έσχες». Μίλησε για τα
200 εκατ. ευρώ που κατάφεραν
να δεσμεύσουν από «ξέπλυμα»,
τα «έτοιμα» αφορολόγητα εκατομμύρια που έχουν βρει αλλά
αδυνατούν οι εφορίες να εισπράξουν, το ερμητικά κλειστό κάστρο
των εξοπλιστικών, όπως το περιέγραψε, όπου μέσα γίνονταν
«Σόδομα και Γόμορρα», αλλά μόλις
πριν από λίγους μήνες κατάφερε
να βρει το κλειδί, αλλά και για το
«καινούργιο μοντέλο εγκληματούντος ανθρώπου», υπεράνω κάθε υποψίας, με σπουδές στο «ξέπλυμα», που προέβη σε «ντελίριο
τέλεσης εγκληματικών πράξεων
εις βάρος των τραπεζών». Βέβαια,
ελάχιστα από αυτά είναι καινούργια. Επτά φορές έχει πάει στη Βουλή από το 2011, πολλά από αυτά
τα έχει ξαναπεί. Εκπληξη και αντιδράσεις βουλευτών, κάποια πρωτοσέλιδα, αλλά μετά... φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Μαύρη λίστα
Ο κ. Νικολούδης, αντεισαγγελέας
του Αρείου Πάγου, ανέλαβε πρόεδρος της Aρχής τον Οκτώβριο
του 2010. Συνάδελφοί του τον θυμούνται πολλές φορές να λέει πως
αν ήξερε τι κατάσταση θα έβρισκε,
ίσως και να μην αποδεχόταν τη
θέση. Ο μηχανισμός και κατ’ επέκτασιν η κατάσταση της χώρας
είχε αξιολογηθεί ήδη από το 2005
από την Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (FATF) ως ιδιαιτέρως
κρίσιμη και παρά τις διάφορες προσπάθειες, το 2007 μπήκαμε επισήμως στην γκρίζα ζώνη και σε
EUROKINISSI
Της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ
Eπί έξι ώρες έδινε κατάθεση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της
Βουλής ο κ. Παναγιώτης Νικολούδης για τα αποτελέσματα της Αρχής Ξεπλύματος κατά του «μαύρου χρήματος» την τελευταία χρονιά.
Το κόλπο με τα τραπεζικά δάνεια
Καλοκαίρι του 2011 έφτασε στον
κ. Νικολούδη μια πληροφορία.
Ηταν αρκετή για να επιστρέψουν
από τις καλοκαιρινές διακοπές κάποια μέλη της ομάδας του. Για
τους επόμενους μήνες δούλευαν
μέρα-νύχτα προσπαθώντας να
βγάλουν άκρη με μια σειρά δανείων της Proton Bank, ύψους 51
εκατ., προς επιχειρήσεις. Και αυτή
ήταν κυριολεκτικά η κορυφή του
παγόβουνου: τα επόμενα δύο χρόνια μπήκε στο μικροσκόπιο μια
σειρά δανείων σε πέντε διαφορετικές τράπεζες. «Περίπλοκα σταυρόλεξα λύναμε, δεν δουλεύαμε
στο “ξέπλυμα”», είπε χαρακτηριστικά στη Βουλή προσπαθώντας
να εξηγήσει τις δαιδαλώδεις εικονικές μεταβιβάσεις.
Το συμπέρασμα από τα πορίσματά
του για όλες αυτες τις τράπεζες,
κοινό: μια ομάδα, το πολύ 20 ατόμων, μέσα από τις διοικήσεις, προδιέγραψε ήδη από το 2009 το τι θα
επακολουθούσε. Πόνταραν στο γεαυστηρή επιτήρηση. Τρία χρόνια
αργότερα, ο τότε γενικός γραμματέας του ΥΠΟΙΚ κ. Πλασκοβίτης
κάλεσε τον κ. Νικολούδη που μόλις
αναλάμβανε και του μίλησε για
την κρισιμότητα της κατάστασης
– το θέμα είχε φτάσει πλέον σε
γονός ότι οι αρμόδιες αρχές δεν θα
άφηναν τις καταθέσεις του απλού
κόσμου να χαθούν και με μια σειρά
δανείων τις χρέωσαν εκ των έσω.
Τα «καλά» κομμάτια, οι καταθέσεις
δηλαδή, όντως διασώθηκαν και τα
«κακά» μπήκαν σε εκκαθάριση. Βέβαια, όπως επεσήμανε στη Βουλή,
αυτή η «τρύπα» που ξεπερνάει το
ένα δισ. ευρώ μόνο για το Τ.Τ. την
Proton και την FBB δεν θα εξαφανιστεί, αλλά από το 2017 θα τα επωμιστούν οι Ελληνες. «Αυτό είναι το
κόλπο. Απλό και ανέντιμο», εξήγησε, λέγοντας πως στα 40 χρόνια της
εισαγγελικής του καριέρας δεν έχει
ξανασυναντήσει τέτοιο σκάνδαλο.
Γι’ αυτό και όταν ύστερα από σκέψη
είπε στη Βουλή πως ο ίδιος θα πρότεινε να δοθεί ένα είδος αμνηστίας
σε όσους στρατηγούς επιστρέψουν
τα –συγκριτικά– μικροποσά από μίζες των εξοπλιστικών, μετάνιωσε
που δεν διευκρίνισε πως σε καμία
περίπτωση δεν εννοεί το ίδιο και για
τους κατηγορούμενους τραπεζίτες.
πολιτικό επίπεδο. Η μαύρη λίστα
με την οποία «φλερτάραμε» επικίνδυνα θα σήμαινε πως μας θεωρούσαν φορολογικό παράδεισο.
Οι δανειοδοτήσεις της ΕKT προς
τις ελληνικές τράπεζες θα φάνταζαν πλέον σενάριο επιστημονικής
φαντασίας. «Μην κοροϊδευόμαστε.
Αν σε εποπτεύει ο υπουργός, όποιος και να είναι αυτός, δεν μπορεί
η Αρχή να κάνει τίποτα», έλεγε
και ξανάλεγε τότε ο κ. Νικολούδης
και ένας νόμος του 2011 –που αναδιοργάνωνε την αρχή– έδωσε τελικά ακριβώς αυτήν την ανεξαρτησία.
Οταν τον Φεβρουάριο του 2011
πέρασε στο Παρίσι τις πρώτες του
«εξετάσεις ως πρόεδρός της, αναγκάστηκε να δώσει προσωπικές
εγγυήσεις για άμεσα αποτελέσματα: κάλεσε την επιτροπή να έρθει
για επιτόπια επίσκεψη και με την
ομάδα του έπεσαν «με τα μούτρα»
στη δουλειά. Μέσα σε τρεις μήνες
κατάφεραν να δεσμεύσουν 20
εκατ. ευρώ από «ξέπλυμα μαύρου
χρήματος» έναντι 5 που είχε δεσμεύσει η Αρχή συνολικά το προηγούμενο έτος. Κάπως έτσι πήρε
η Ελλάδα το... συγχωροχάρτι και
βγήκε επισήμως από την γκρίζα
λίστα λίγους μήνες αργότερα.
Σαν αφεντικό είναι αυστηρός
και ιδιαίτερα συγκεντρωτικός. Θέλει
να ενημερώνεται για το οτιδήποτε
δουλεύουν οι 29 συνεργάτες του.
Ο,τι μπαίνει στην Αρχή περνάει
πρώτα από τον ίδιο, αξιολογείται
και μετά με χειρόγραφες σημειώσεις
για δράση διανέμεται σε έναν από
τους λιγοστούς συνεργάτες του.
Το τι δουλευει ο καθένας δεν επιτρέπεται να το μοιραστεί ούτε με
τον συνάδελφό του στο διπλανό
γραφείο. «Αν διαρρεύσει κάτι προς
τα έξω, θα ξέρω ποιος το έκανε»,
τους λέει συχνά. Γι’ αυτό και δεν
ζητάει παραπάνω κόσμο, παρότι
το δικαιούται – θέλει να έχει όσους
μπορεί να ελέγχει.
Οταν ο Χορστ Ράιχενμπαχ τον
κάλεσε και του ζήτησε να αναλάβει
η Αρχή ένα κομμάτι της φοροδιαφυγής, του απάντησε αρνητικά.
«Πρόκειται για πέλαγος βαθύ, τι να
πρωτοκάνουμε», του είχε πει. Ο
Γερμανός όμως επέμενε και συμφώνησαν πως όσο μπορούσε θα
βοηθούσε. Εντόπισε πάνω από
10.000 φορολογουμένους που ενώ
είχαν καταθέσεις, ακίνητη περιουσία κότερα και ακριβά Ι.Χ., δήλωναν
στην εφορία εισοδήματα που «δεν
έφταναν για δεύτερο κουστουμάκι»,
όπως περιγραφικά είπε όταν παρουσίαζε τα πρώτα αποτελέσματα,
πέρυσι τέτοιο καιρό, στη Βουλή.
Προσθέτοντας, τότε, πως δίνει στις
εφορίες αυτά τα στοιχεία σαν «κουταλιά έτοιμη». Ενα χρόνο μετά,
ακόμη περιμένει...
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Ο «θησαυρός»
του κουμπάρου
Τι κρύβουν τα εμβάσματα Γ. Κανδαλέπα
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ
Ελάχιστοι, ακόμα και μέσα στους κόλπους της Δικαιοσύνης, ήταν εκείνοι
που μπορούσαν να προβλέψουν ότι
η τραπεζική κατάθεση, με τα περίπου
δύο εκατ. ευρώ, που εντοπίστηκε
τυχαία στην πολυσυζητημένη λίστα
Λαγκάρντ, στο όνομα «Σταυρούλα
Κουράκου», θα αποτελούσε τον καμβά πάνω στον οποίο θα ξετυλιγόταν
μια σύνθετη δικαστική περιπέτεια
για τον πρώην υπουργό Γιάννο Παπαντωνίου.
–Η κατάθεση της συζύγου του,
Σταυρούλας Κουράκου, που ερευνήθηκε για το «πόθεν έσχες», αλλά
και για φορολογικά θέματα από πλευράς ΣΔΟΕ, έχει γίνει φύλλο - φτερό
από τους ειδικούς ανακριτές Διαφθοράς, Γαβριήλ Μαλλή και Ιω. Σταυρόπουλο, που ερευνούν αποκλειστικά
θέματα για μίζες στα εξοπλιστικά
προγράμματα.
Δικαστικές πηγές εκτιμούν πως
οι δύο έμπειροι ανακριτές, που έφεραν εις πέρας την υπόθεση με τις
μίζες του Ακη Τσοχατζόπουλου,
στράφηκαν στον λογαριασμό Κουράκου, υποψιαζόμενοι πως τα χρήματα που διακινήθηκαν μέσα από
αυτόν μπορεί να είναι περισσότερα
από 2 εκατ. ευρώ ή ενδεχομένως
να σχετίζονται με εξοπλιστικά προγράμματα.
Κομβικό σημείο για τις υποψίες
των ανακριτών, που οδήγησαν σε
κλήση της Σταυρούλας Κουράκου
ενώπιόν τους, αποτέλεσε ένα εύρημα που για τους ίδιους υπήρξε
εξαιρετικά σημαντικό. Ηταν δύο
εμβάσματα με ισόποσες δόσεις,
περί τα 500.000 ευρώ το καθένα,
προς τον λογαριασμό της συζύγου
Παπαντωνίου από λογαριασμό του
κουμπάρου του, επιχειρηματία Γεωργίου Κανδαλέπα.
Τα εμβάσματα προς τον λογαριασμό Κουράκου –περί τα τέλη του
2000– κρίθηκε από τους ανακριτές
ότι πρέπει να φωτιστούν και να διερευνηθούν προς πολλές κατευθύνσεις: Ποια ήταν η προέλευση του
ποσού του ενός εκατ. ευρώ, αν μπορεί να τα δικαιολογήσει ο Κανδαλέπας, γιατί τα κατέθεσε στον λογαριασμό της συζύγου του πρώην
υπουργού και ποια ήταν η αιτία της
κατάθεσης;
Ο Γιώργος Κανδαλέπας εκλήθη
από τους ανακριτές για εξηγήσεις
και του ζητήθηκε να συναινέσει
άμεσα στο άνοιγμα λογαριασμού
που διαθέτει μαζί με τη σύζυγό του.
Εκείνος το αρνήθηκε, σε αντίθεση
με τη σύζυγο του Γιάννου Παπαντωνίου, που δέχθηκε να συναινέσει
στο άνοιγμα του λογαριασμού της
στην τράπεζα HSBC στην Ελβετία.
Στην άρνηση Κανδαλέπα, που
ενίσχυσε τις υποψίες των ανακριτών, οι ίδιοι απάντησαν άμεσα με
αίτημα δικαστικής συνδρομής προς
τις ελβετικές αρχές ζητώντας το
ταχύτερο δυνατόν την κίνηση του
λογαριασμού. Πληροφορίες από
δικαστικές πηγές κάνουν λόγο για
ενημέρωση που έχουν ήδη οι ανακριτές ότι ενδιαφέροντα ευρήματα
θα προκύψουν σχετικά με τον λογαριασμό Κανδαλέπα, ευρήματα
που μπορεί, όπως εκτιμούν οι ίδιες
<
<
<
<
<
<
H άρνηση του επιχειρηματία να ανοίξει τραπεζικός λογαριασμός του,
οδήγησε τους ανακριτές
να θέσουν αίτημα δικαστικής συνδρομής προς
τις ελβετικές αρχές.
πηγές, να οδηγήσουν την έρευνα
για τις μίζες των εξοπλιστικών σε
νέες αποκαλύψεις.
Κι ενώ τα εξοπλιστικά βρίσκονται
στο επίκεντρο δικαστικών ερευνών
σε βάθος –περί τα δώδεκα προγράμματα ελέγχονται αυτή την περίοδο– ένα ακόμη «εμβληματικό»
πρόσωπο που διαδραμάτισε ρόλο
στη διακίνηση «μαύρου» πολιτικού
χρήματος στα εξοπλιστικά εμφανίστηκε από εκεί... που κανείς δεν
το περίμενε.
Πρόκειται για τον επιχειρηματία
Fouad Al Zayat, τον οποίο η ελληνική Δικαιοσύνη έχει οδηγήσει στο
εδώλιο γιατί προέκυψε από τις έρευνες ότι έχει διαδραματίσει κομβικό
ρόλο στη διακίνηση «μαύρου» χρήματος προς τον Ακη Τσοχατζόπουλο.
Εις βάρος του, άλλωστε, εκκρεμεί
διεθνές ένταλμα σύλληψης από το
2012, από τότε δηλαδή που συνελήφθησαν ο Τσοχατζόπουλος και
οι στενοί συνεργάτες του.
Ο Fouad ενόψει της δίκης του,
που έχει προσδιοριστεί για τις αρχές
Μαΐου στην Αθήνα, με επιστολή
του (δημοσιεύθηκε στην «Κ») ζήτησε να συνεργαστεί με τις δικαστικές αρχές και υπαινίχθηκε ότι
θα προβεί σε αποκαλύψεις. Αν πράγματι το εννοεί, οι δικαστικές αρχές
είναι έτοιμες και τον περιμένουν,
επιβεβαιώνοντας την άποψη που
ήδη έχουν, πως το πηγάδι με το
«μαύρο» χρήμα στα εξοπλιστικά...
δεν έχει πάτο.
Αιφνιδιασμός από Ελβετία
Επιστρέφει 2,2 εκατ. φράγκα του Ν. Ζήγρα υπέρ του Δημοσίου
Με μια πρωτοφανή, για τα δικαστικά
δεδομένα, κίνηση της Ελβετικής
Ομοσπονδιακής Εισαγγελίας, φαίνεται πως –εκτός απροόπτου– θα
επιστραφούν τις επόμενες ημέρες
στον λογαριασμό του Δημοσίου
τα 2,2 εκατ. ελβετικά φράγκα που
βρίσκονται εδώ και περίπου δύο
χρόνια δεσμευμένα στην τράπεζα
Morgan Stanley της Ζυρίχης. Είναι
τα μοναδικά χρήματα που είχαν
απομείνει σε έναν από τους υπεράκτιους λογαριασμόυς, με δικαιούχο τον Νίκο Ζήγρα, εξάδερφο
του Ακη Τσοχατζόπουλου. Από
αυτόν διακινήθηκαν συνολικά πάνω από 47,4 εκατ. φράγκα μίζες
για τα εξοπλιστικά.
Πρόκειται για κίνηση που έχει
δημιουργήσει έκπληξη τόσο στους
Ελληνες εισαγγελείς όσο και στο
περιβάλλον του Ζήγρα, διότι τα
χρήματα αυτά είναι δεσμευμένα
υπέρ του ελβετικού κράτους. Η
εξέλιξη θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο και για
άλλες υποθέσεις διεκδίκησης χρημάτων που εντοπίζονται στις ελβετικές τράπεζες. Και όχι αποκλειστικά μόνο για ελληνικές υποθέσεις «ξεπλύματος βρώμικου
χρήματος».
Στις 4 Μαρτίου, ο δικηγόρος του
Ν. Ζήγρα, Στέλιος Γκαρίπης, δέχθηκε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από
τον Ελβετό εισαγγελέα Ουρς Κιέλι:
«Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί
μου ώστε να συζητήσουμε την επιθυμία του κ. Ζήγρα να επιστραφούν
στην Ελλάδα τα κατασχεθέντα περιουσιακά στοιχεία». Εκπληκτος
ο δικηγόρος επικοινώνησε μαζί
του και επιβεβαίωσε την πρόθεση
της ελβετικής πλευράς να επιστρέψει το ποσό στο ακέραιο.
Ενάμιση μήνα πριν, οι δύο άνδρες είχαν συναντηθεί στην Ευελπίδων. Στο πλαίσιο της εξέτασης
του Ζήγρα από τους Ελβετούς εισαγγελείς, ο κ. Γκαρίπης τους είχε
κατηγορήσει πως ασκούν προσχηματική δίωξη κατά του Νίκου Ζήγρα μόνο και μόνο για να κρατήσουν τα χρήματα που βρέθηκαν
σε λογαριασμό που συνδέεται με
αυτόν. Τότε είχε δηλώσει κατηγορηματικά στον Κιέλι πως ο πελάτης
του δεν πρόκειται να συνεργαστεί
εάν δεν επιστραφούν στο ελληνικό
κράτος τα 2,2 εκατ. ευρώ. Ζήτησε
να αντιμετωπιστούν, όχι ως χρήματα του Ζήγρα, αλλά ως χρήματα
του ελληνικού λαού.
Τότε, οι τρεις Ελβετοί απεσταλμένοι τού είχαν ξεκαθαρίσει πως
από τη στιγμή που είχαν ασκήσει
πρώτοι δίωξη για την υπόθεση,
είχαν και τον πρώτο λόγο στα χρήματα. Η ελληνική πλευρά –είχαν
πει τότε– έχει δικαίωμα να διεκδικήσει το 50% των χρημάτων και
αυτό όμως υπό προϋποθέσεις. Η
πρώτη, να έχει στείλει αίτημα με
απαίτηση επί των χρημάτων. Η δεύτερη, να κρίνει η ελβετική πλευρά
πως οι Ελληνες εισαγγελείς έχουν
κάνει ό,τι περνάει από το χέρι τους
για να συνδράμουν την έρευνα.
Αγνωστο παραμένει τι μεσολάβησε από εκείνη τη συνάντηση,
αλλά την Παρασκευή το πρωί ο
Ζήγρας έστειλε από το γραφείο
των ανακριτων Μαλλή και Σταυρόπουλου, που χειρίζονται την
υπόθεση, φαξ στους Ελβετούς δίνοντας τη ρητή εντολή του για να
επιστραφούν τα χρήματα. Οχι τα
μισά, αλλά στο σύνολό τους. Βέβαια, κάποιοι έμπειροι ανακριτές
που άκουσαν τα νέα είδαν την κίνηση με καχυποψία. «Οι Ελβετοί
δεν κάνουν τέτοιες κινήσεις χωρίς
να θέλουν κάποιο αντάλλαγμα...»,
έσπευσαν να σχολιάσουν. Ο χρόνος θα δείξει τα ενδεχόμενα κίνητρα, εάν, δηλαδή, κρύβεται κάτι
άλλο πίσω από την επιστροφή...
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ
21-ADV DJ_Master_cy 14/03/14 19:13 Page 1
22-DIETHNH_Master_cy 14/03/14 23:27 Page 22
22
l
ΔΙΕΘΝΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κριμαία ανοίγει το κουτί της Πανδώρας
Το σημερινό δημοψήφισμα αφυπνίζει αποσχιστικά δαιμόνια, ενώ η Ρωσία απειλεί με ευρύτερη επέμβαση και η Δύση με αντίποινα
Του Π. Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Σε πρόσφατο άρθρο του στην Washington
Post, ο Ντέιβιντ Ιγκνέισιους παραλλήλιζε
τη δυναμική αντίδραση του Βλαντιμίρ Πούτιν στην ουκρανική κρίση με το «Σοκ και
Δέος» που εξαπέλυσε ο Τζορτζ Μπους εναντίον του Ιράκ, το 2003. Και στις δύο περιπτώσεις, η εσωτερική κοινή γνώμη υποστήριξε τον πρόεδρο της χώρας σε κλίμα
πατριωτικής έξαρσης, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος εντυπωσιαζόταν από την αποφασιστική επίδειξη δύναμης. Ωστόσο, ο γνωστός
Αμερικανός αναλυτής σπεύδει να σημειώσει:
«Αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο μπορεί
να συμφωνήσει ο Πούτιν με τον πρόεδρο
Ομπάμα, είναι ότι τα οφέλη της στρατιωτικής επέμβασης δεν κράτησαν πολύ».
Δεν αποκλείεται η προδιαγεγραμμένη,
με το σημερινό δημοψήφισμα στην Κριμαία,
«νίκη» του Ρώσου προέδρου να αποδειχθεί
εξίσου πύρρεια με εκείνη του Τζορτζ Μπους
στο Ιράκ. Πλην συγκλονιστικού απροόπτου,
η Κριμαία θα κηρύξει σήμερα τη θέλησή
της να προσχωρήσει στη Ρωσική Ομοσπονδία. Ωστόσο, καμία μεγάλη δύναμη δεν θα
αναγνωρίσει το αποτέλεσμα του δημοψη-
φίσματος: ούτε η Κίνα, που έχει ανοιχτά
προβλήματα αποσχιστικών κινημάτων
(Σινγιάνγκ, Θιβέτ), ούτε καν φιλικές, έναντι
της Μόσχας, χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Επομένως, το πρώτο τίμημα για την επίδειξη στρατιωτικής δύναμης θα είναι η σχεδόν πλήρης διπλωματική απομόνωση.
Το μέγα ερώτημα που τίθεται αφορά τα
επόμενα βήματα του Κρεμλίνου. Θα σπεύσει
να ενσωματώσει την Κριμαία στη Ρωσική
Ομοσπονδία ή θα αρκεσθεί να αναγνωρίσει
την ανεξαρτησία της, δημιουργώντας ένα
ακόμη de facto ρωσικό προτεκτοράτο, χωρίς
ωστόσο να ξεπερνάει την κόκκινη γραμμή,
με την de jure απόσπαση τμήματος της γειτονικής Ουκρανίας;
Στην πρώτη περίπτωση, το Κρεμλίνο θα
κληθεί να πληρώσει μεγάλο τίμημα. Η Κριμαία εφοδιάζεται το 80% της ηλεκτρικής
της ενέργειας και του πόσιμου νερού της
από την Ουκρανία. Η Ρωσία θα μπορούσε
να καλύψει το κενό, αλλά η δημιουργία
των απαιτούμενων υποδομών είναι υπόθεση
κάποιων χρόνων. Εξάλλου, το ενδεχόμενο
ανταρτοπόλεμου χαμηλής έντασης από τις
μειονότητες των Τατάρων και των Ουκρα-
νών, για το οποίο προειδοποίησε η πρώην
πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Γιούλια Τιμοσένκο, δεν πρέπει καθόλου να υποτιμηθεί.
Μια σύγκρουση της Ρωσίας με τη μουσουλμανική μειονότητα των Τατάρων είναι πιθανό να οδηγήσει σε αναζωπύρωση των
αποσχιστικών, ισλαμικών κινημάτων στην
Τσετσενία και το Νταγκεστάν. Αλλά το βαρύτερο, ενδεχομένως, πλήγμα θα το υποστεί
η ρωσική οικονομία, η οποία θα υποφέρει
από φυγή κεφαλαίων και συρρίκνωση επενδύσεων λόγω των δυτικών κυρώσεων.
Εν ολίγοις, ενδεχόμενη προσάρτηση της
Κριμαίας και μόνο της Κριμαίας θα φέρει
στη Ρωσία περισσότερους μπελάδες παρά
οφέλη. Αναδύεται, λοιπόν, αβίαστα το ερώτημα αν η στρατηγικής σημασίας χερσόνησος
αποτελέσει τη βάση εξόρμησης για μια ευρύτερη ρωσική παρέμβαση στην Ανατολική
Ουκρανία. Κατά την προχθεσινή συνάντησή
του με τον Τζον Κέρι στο Λονδίνο, ο Σεργκέι
Λαβρόφ απέκλεισε αυτό το ενδεχόμενο.
Ωστόσο, τα μεγάλης κλίμακας γυμνάσια των
Ρώσων κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας
και η μεταφορά ενισχύσεων στη Σεβαστούπολη ενέτειναν αυτήν την υποψία, όπως
και η προχθεσινή δήλωση του ρωσικού
υπουργείου Εξωτερικών ότι η Μόσχα διατηρεί
το δικαίωμα της επέμβασης για «την προστασία των ομοεθνών της».
Οχι μόνο η Ρωσία, αλλά και η Ε.Ε. και το
ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσουν τεράστιες προκλήσεις. Ενδεχόμενη απόσχιση της Κριμαίας
απειλεί να αφυπνίσει τις λεγόμενες «παγωμένες συγκρούσεις» στην Ανατολική
Ευρώπη. Λόγος γίνεται για τη δημιουργία
ρωσικών προτεκτοράτων μετά τη διάλυση
της Σοβιετικής Ενωσης (Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, Νότια Οσσετία και
Αμπχαζία στη Γεωργία, Υπερδνειστερία
στη Μολδαβία) για τα οποία θα μπορούσε
επίσης να τεθεί ζήτημα ενσωμάτωσης στη
Ρωσική Ομοσπονδία.
Καταδικάζοντας τη δρομολογημένη «προσάρτηση» της Κριμαίας, οι Δυτικοί ηγέτες
επέμειναν ότι δεν είναι δυνατόν να αμφισβητείται, τον 21ο αιώνα, η εδαφική ακεραιότητα των υπαρχόντων κρατών. Εύλογα
η Ρωσία θα μιλήσει για δύο μέτρα και δύο
σταθμά. Δεν ήταν οι ισχυρότερες δυνάμεις
του ΝΑΤΟ που νομιμοποίησαν την απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία το 2008;
Και γιατί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης,
που αναγνωρίζεται σήμερα στους Σκωτσέ-
ζους, δεν μπορεί να συζητηθεί για τους
ρωσόφωνους της Κριμαίας;
Από μια διάρρηξη των σχέσεων Δύσης
- Ρωσίας έχουν να χάσουν και οι δύο πλευρές. Η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας
και άλλων ευρωπαϊκών κρατών από τη Ρωσία δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με εναλλακτικές λύσεις από τη μια μέρα στην άλλη.
Σε πείσμα της σύγκρουσης για την Ουκρανία, η Ρωσία παραμένει χρήσιμος, έστω
και δύστροπος, εταίρος της Δύσης σε σειρά
διεθνών προβλημάτων, από τη Συρία και
το Ιράν μέχρι την αντιμετώπιση της ισλαμικής τρομοκρατίας.
Για όλους αυτούς τους λόγους, μια συμβιβαστική λύση που θα έδινε ευρύτατη αυτονομία στην Κριμαία, σε μια ενιαία Ουκρανία,
η οποία θα δεσμευόταν για μια αδέσμευτη
εξωτερική πολιτική, εκτός ΝΑΤΟ, θα αποτελούσε λυτρωτική λύση και για τις δύο πλευρές.
Γεγονός είναι ότι το σημερινό δημοψήφισμα
δεν διευκολύνει τον αναγκαίο συμβιβασμό
- εκτός κι αν τόσο η Ρωσία όσο και η Δύση
έχουν ήδη συμφωνήσει να το αντιμετωπίσουν
ως μια συμβολική και όχι τελεσίδικη κίνηση.
Σε κάθε περίπτωση, τα αμέσως επόμενα εικοσιτετράωρα διαγράφονται κρίσιμα.
Γεωπολιτικές
αλλαγές λόγω
φυσικού αερίου
Στη μάχη μπήκαν
και οι Εκκλησίες
των δύο χωρών
Σε κεντρικό διακύβευμα της ουκρανικής κρίσης έχει
αναδειχθεί το ρωσικό φυσικό αέριο και η ευρωπαϊκή
εξάρτηση από αυτό. Στη σύνοδο κορυφής αυτής
της εβδομάδας, οι Ευρωπαίοι θα αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις, αρκούμενοι ωστόσο σε ευχολόγια,
όπως φαίνεται σε ενημερωτικές εκθέσεις, που δημοσίευσε το Reuters. Ο Ευρωπαίος επίτροπος Ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ είπε στη γερμανική εφημερίδα
Die Welt στις αρχές της εβδομάδας, ότι οι συζητήσεις
με τη Ρωσία για την ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού
αερίου South Stream έχουν παγώσει προσωρινά,
παρά τις ανήσυχες δηλώσεις της Βουλγαρίας -απόλυτα
εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο- για τη
«μεγάλη σημασία» του αγωγού για ολόκληρη την
ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο ασυνήθιστα ήπιος χειμώνας
στη Βόρεια Ευρώπη σημαίνει ότι τα γερμανικά έκτακτα αποθέματα αερίου παραμένουν άθικτα και θα
μπορούσαν έτσι να αξιοποιηθούν ακόμη και για την
κάλυψη των αναγκών της Ουκρανίας, σε περίπτωση
ενεργειακού της αποκλεισμού από τη Ρωσία. Τις
ευρωπαϊκές φιλοδοξίες απεξάρτησης από το ρωσικό
αέριο τονώνει η επικράτηση της παραγωγής αερίου
από σχιστολιθικά πετρώματα, που έχει επιτρέψει
στις ΗΠΑ να καλύπτουν τις εσωτερικές τους ανάγκες.
Πριν από μία δεκαετία, η παγκόσμια αγορά φυσικού
αερίου εξαρτιόταν από τις αμερικανικές εισαγωγές.
Σήμερα, το αέριο από σχιστολιθικά πετρώματα έχει
καταστήσει τη χώρα εξαγωγέα. Το φαινόμενο αυτό
συζήτησαν στις αρχές Ιουλίου, τα μέλη του παγκόσμιου φόρουμ παραγωγών φυσικού αερίου στη Μόσχα. Ρωσία, Ιράν, Κατάρ, Βολιβία και άλλες χώρες
εξέφρασαν από κοινού την ανησυχία τους για την
άνοδο και επικείμενη επικράτηση του αερίου από
σχιστολιθικά πετρώματα, όπως εξηγεί σε άρθρο του
το περιοδικό Monde Diplomatique. Παραδοσιακοί
κολοσσοί του φυσικού αερίου, όπως η Ρωσία και
πολλά κράτη της Μέσης Ανατολής κινδυνεύουν να
χάσουν αυτή την πηγή ξένου συναλλάγματος, εξαιτίας
της ανάπτυξης της περιβαλλοντικά αμφιλεγόμενης
αυτής τεχνικής, με ηλικία μιας μόλις δεκαετίας. Από
τα μεταπολεμικά χρόνια, μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 2010, η αγορά φυσικού αερίου οικοδομήθηκε με βάση τη ροή του προϊόντος από τα σημεία
παραγωγής (πρώην ΕΣΣΔ, Μέση Ανατολή), προς τα
μεγάλα καταναλωτικά κέντρα (ΗΠΑ, Δ. Ευρώπη,
Κίνα). Το πρότυπο αυτό και το δίκτυο αγωγών και
διπλωματικών συμφωνιών που το εξυπηρετούσε,
απαιτούσε μεγάλα έργα υποδομής, μακροπρόθεσμα
επενδυτικά σχέδια και ένα βαθμό πολιτικής σταθερότητας. Η κατασκευή των δικτύων αυτών δημιούργησε έτσι σχέσεις αλληλεξάρτησης και αφύσικες
συμμαχίες μεταξύ κρατών.
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ
Αιφνιδιασμός
Ο ριζικός επαναπροσδιορισμός των ενεργειακών
ροών, όμως, βρήκε τους βασικούς παίκτες της αγοράς
φυσικού αερίου απροετοίμαστους. Το 2007, η ρωσική
Gazprom επιλέγει Ευρωπαίους εταίρους (Total και
Statoil) για την εκμετάλλευση κοιτάσματος στη Θάλασσα του Μπάρεντς, που παράγει ποσοστό 2% του
συνολικού όγκου φυσικού αερίου στον κόσμο, με
προοπτική επενδύσεων ύψους 30 δισ. δολαρίων.
Τρία χρόνια αργότερα, η Μόσχα παγώνει το σχέδιο,
εν μέρει λόγω της προτίμησης των ΗΠΑ στο αέριο
από σχιστολιθικά πετρώματα. Ειδικοί εκτιμούν ότι
το 2030 οι ΗΠΑ θα έχουν επιτύχει σχεδόν πλήρη
αυτάρκεια φυσικού αερίου, με τη χώρα να έχει στερήσει από τη Ρωσία την πρωτοκαθεδρία της παγκόσμιας παραγωγής. «Η ενεργειακή αναγέννηση
των ΗΠΑ προκαλεί αλυσιδωτή αντίδραση, πιέζοντας
τις διεθνείς τιμές φυσικού αερίου και επιτρέποντας
στις ΗΠΑ να εξάγουν το πλεόνασμα άνθρακα που
διαθέτουν, στην Ευρώπη» λέει ο αναλυτής Τιερί
Μπρος, συγγραφέας του βιβλίου «Μετά την Αμερικανική Επανάσταση στο Φυσικό Αέριο».
Τα μεγάλα λάθη των δύο πλευρών
«Ρώσοι, Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και
Ουκρανοί έχουν βαλθεί να καταρρίψουν το παγκόσμιο ρεκόρ ψευδολογίας, υποκρισίας, ιδιοτέλειας και
αυτοκαταστροφής στην εξωτερική
πολιτική». Με αυτά τα λόγια αρχίζει
η ανάλυση του Λέσλι Γκελμπ, επίτιμου προέδρου του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων –από τις πιο σοβαρές
δεξαμενές σκέψεις στις ΗΠΑ– για
την ουκρανική κρίση. Πρόκειται για
μια από τις λίγες, ψύχραιμες φωνές
που αποφεύγουν τη λογική του «μαύρου-άσπρου», σε μια περίοδο που η
ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα μεταξύ
Δύσης και Ρωσίας ευνοεί τις μονόπλευρες θεωρήσεις.
Ο Αμερικανός αναλυτής υπενθυμίζει κάτι που συχνά αποσιωπούν
πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης: ότι
«η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται
στην ίδια την Ουκρανία». Και εξηγεί:
«Ο ανατραπείς πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς ήταν απατεώνας. Το χειρότερο είναι ότι εκλέχτηκε δημοκρατικά. Ακόμα χειρότερα, οι προ-
κάτοχοί του, Βίκτορ Γιούσενκο και
Γιούλια Τιμοσένκο, ήταν εξίσου απατεώνες. Δεν είναι λοιπόν περίεργο,
που χιλιάδες Ουκρανοί κατέβηκαν
στους δρόμους του Κιέβου, αψηφώντας το δριμύ ψύχος, για να διαμαρτυρηθούν».
Ασκώντας σκληρή κριτική στους
νέους ηγέτες του Κιέβου για τους
νόμους που έσπευσαν να περάσουν
εναντίον των Ρωσόφωνων, ο Γκελμπ
υποστηρίζει ότι «αν ήταν κάποιοι
σε θέση να αποτρέψουν την κρίση
στην Ουκρανία, αυτοί ήταν οι ηγέτες
της Δυτικής Ευρώπης. Ωστόσο, τα
έκαναν όλα λάθος». Συμφωνώντας
με τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Γκελμπ
εκτιμά ότι ήταν μέγιστο σφάλμα να
θέσει η Ε.Ε. στον Γιανουκόβιτς το
εκβιαστικό δίλημμα «ή με εμάς ή με
τους Ρώσους».
Οσο για τη Ρωσία, «είναι η κατ’
εξοχήν υπεύθυνη για το γεγονός ότι
μετέτρεψε μια ήδη άσχημη κατάσταση σε ανοιχτή κρίση». Ο Αμερι-
κανός αναλυτής επικρίνει έντονα
την αποστολή ρωσικών δυνάμεων
χωρίς διακριτικά στην Κριμαία, αλλά
εκτιμά ότι η Δύση δεν πρέπει να
έρθει σε μετωπική ρήξη με το Κρεμλίνο. «Αυτό που χρειάζεται αυτή τη
στιγμή, είναι να βοηθήσουμε τον
πρόεδρο Πούτιν να απεγκλωβιστεί
από την επικίνδυνη θέση όπου στρίμωξε τον εαυτό του» υποστηρίζει,
επισημαίνοντας ότι η Δύση έχει πολλά να χάσει «αν η κρίση στην Ουκρανία υπονομεύσει τη ρωσική συνεργασία σε σειρά μετώπων, όπως
η Συρία, το Ιράν, το Αφγανιστάν, ο
έλεγχος των εξοπλισμών, αλλά και
η Κίνα».
Ως συμβιβαστική λύση στο ουκρανικό πρόβλημα ο Γκελμπ βλέπει
την παροχή ευρύτατης αυτονομίας
στην Κριμαία, «στο πλαίσιο μιας Ουκρανίας, η οποία δεν θα ανήκει ούτε
στην Ε.Ε. ούτε στη Ρωσία. Αυτό είναι
το φινλανδικό μοντέλο, που πρότειναν τόσο ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι
όσο και ο Χένρι Κίσινγκερ».
Οσο διαρκούσαν οι συγκεντρώσεις και οι αιματηρές
συγκρούσεις στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, ο «πατριάρχης Κιέβου» Φιλάρετος, βρισκόταν καθημερινά
εκεί, πότε στην εξέδρα και πότε στα οδοφράγματα,
μαζί με άλλους υφιστάμενους του ιερωμένους. Εμψύχωνε
τους συγκεντρωμένους, τελούσε δοξολογίες, μετέτρεπε
τους ναούς σε καταφύγια διαδηλωτών που καταδιώκονταν
από την αστυνομία, και σε πρόχειρα νοσοκομεία για
τραυματίες, ενώ χοροστατούσε σε κηδείες νεκρών διαδηλωτών. Ευλογώντας τους εξεγερμένους εναντίον του
Γιανουκόβιτς, και εμφανιζόμενος στο πλάι των ηγετών
της τότε αντιπολίτευσης και νυν κυβέρνησης, ο Φιλάρετος
έδινε τη δική του, εκκλησιαστική μάχη κατά της Μόσχας.
Ο Φιλάρετος ηγείται της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας-«Πατριαρχείο Κιέβου», που θεωρείται σχισματική
από την πανίσχυρη Ρωσική Εκκλησία, της οποίας στέλεχος προϋπήρξε και ο ίδιος, αλλά συντάχθηκε ενεργά
με τη νέα πραγματικότητα στη χώρα του.
Εως ότου ξεσπάσει η εξέγερση, στο εκκλησιαστικό
γίγνεσθαι της Ουκρανίας, είχε το πάνω χέρι η υπό το
Πατριαρχείο Μόσχας, «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας», αναγνωρισμένη και από τις άλλες «αδελφές» ορθόδοξες Εκκλησίες, με επικεφαλής τον βαριά ασθενή
Αρχιεπίσκοπο Βλαδίμηρο και ο «σχισματικός» πατριάρχης
ήταν μάλλον περιθωριοποιημένος.
Καθώς όμως ο ουκρανικός πατριωτικός πυρετός ανέβαινε και ο Φιλάρετος άρχισε να ανελίσσεται, τουλάχιστον
στο Κίεβο, σε θρησκευτικό πρόσωπο-σύμβολο του
αγώνα για εθνική χειραφέτηση και απεξάρτηση από
τη ρωσική επιρροή, η Μόσχα δεν έμεινε με σταυρωμένα
χέρια. Η θρησκεία βαθιά ριζωμένη στην σλάβικη ψυχή,
υπήρξε ανέκαθεν εργαλείο πολιτικής για το Κρεμλίνο.
Η Ρωσική Εκκλησία όρισε άρον-άρον τοποτηρητή στη
θέση του ανήμπορου λόγω ασθενείας, Βλαδίμηρου, τον
Ονούφριο, μητροπολίτη Μπουκοβίνας, όχι τυχαία προερχόμενο από την «επαναστατημένη» νοτιοδυτική Ουκρανία. Στο παιχνίδι της επικοινωνίας μπήκε και ο ίδιος
ο πατριάρχης Κύριλλος.
Η πρώτη δήλωση του πανίσχυρου ποιμενάρχη αφορούσε τους «εν σχίσματι τελούντες αδελφούς και
αδελφές» της Ουκρανίας και τους καλούσε σε ενότητα,
«όχι εκείνης η οποία θα είναι αποτέλεσμα μιας νέας
πολιτικής συγκυρίας, αλλά εκείνης η οποία ως αφετηρία
θα έχει την ειλικρινή επιθυμία να επανέλθουν οι άνθρωποι
στις κανονικές αρχές». Η απάντηση ήρθε από τον Φιλάρετο και κάθε άλλο παρά συμφιλιωτική ήταν: «Δεν
έχουμε φτάσει στην πραγματική νίκη. Η νίκη θα έρθει
όταν η κυβέρνησή μας ακολουθήσει τον δρόμο της
πραγματικής δημοκρατίας και της ελευθερίας και διατηρήσουμε την ανεξαρτησία μας. Βλέπετε τις δυνάμεις
του σκότους, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό,
προσπαθούν να διαιρέσουν τη χώρα μας. Δεν πρόκειται
οι εχθροί μας να διαιρέσουν τη χώρα μας, διότι είναι
μεγάλο το ουκρανικό έθνος και ο καθένας είναι πρόθυμος
να θυσιάσει τη ζωή του, για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας μας. Αλλοι είναι αυτοί οι οποίοι
εγκαταλείπουν το πλοίο όταν βυθίζεται».
Καταλήψεις ναών
Παράλληλα, σε πόλεις και χωριά πιστοί προχωρούν
σε καταλήψεις αμφισβητούμενων ναών και μοναστηριών,
ανάλογα σε ποιο στρατόπεδο ανήκουν, και η θρησκεία
σε αρκετές περιπτώσεις, αντί για καταλλαγή, τροφοδοτεί
εθνοτικές αντιπαλότητες. Οι οποίες έχουν τις ρίζες τους
στην ανεξαρτησία της Ουκρανίας, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν οι δύο πρώτοι πρόεδροι της χώρας,
κυρίως ο Βίκτορ Γιούσενκο, στο πλαίσιο της εθνικής
και εκκλησιαστικής χειραφέτησης επιχείρησαν να δημιουργήσουν αυτοκέφαλη Εκκλησία, αλλά το Πατριαρχείο
Μόσχας απέτρεψε τα σχέδιά τους, υποχρεώνοντας μάλιστα το Φανάρι να μην αναγνωρίσει καμία τέτοια
κίνηση και ρίχνοντας πολύ χρήμα υπέρ του Αρχιεπισκόπου Βλαδίμηρου.
23-DIETHNH_Master_cy 14/03/14 23:47 Page 23
ΔΙΕΘΝΗ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
23
Ζητήματα
τεχνολογίας
σε αεροπλάνα
λόγω κόστους
Φραντζόλες ψωμί και εφημερίδες με τη φωτογραφία της μητέρας του
15χρονου Μπερκίν Ελβάν να θρηνεί κρατούν οι διαδηλωτές στην Αγκυρα. Ο
Μπερκίν είχε τραυματιστεί από φιάλη δακρυγόνου τον περασμένο Ιούλιο,
ενώ πήγαινε να αγοράσει ψωμί.
Ο άλλος Αλέξης,
ο σουλτάνος
και το σκάφος
Ο θάνατος του 15χρονου Μπερκίν Ελβάν
προκαλεί νέες ταραχές στην Τουρκία,
ενώ ο Ερντογάν σκληραίνει τη στάση του
Της ΞΕΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ
Εικόνες παρόμοιες με τον ελληνικό
Δεκέμβριο του 2008 γνώρισε η
Τουρκία αυτήν την εβδομάδα μετά
τον θάνατο του Μπερκίν Ελβάν,
ενός 15χρονου Αλεβίτη που είχε
τραυματιστεί από φιάλη δακρυγόνου τον περασμένο Ιούλιο, όταν
πήγαινε να αγοράσει ψωμί και γύρω
του μαίνονταν οι συγκρούσεις με
αφορμή το πάρκο Γκεζί. Ο ανυποψίαστος έφηβος, παράπλευρη απώλεια των ταραχών του καλοκαιριού
στην Τουρκία, έπεσε σε κώμα μετά
τον σοβαρό τραυματισμό του, έδωσε όμως πολύμηνη μάχη να κρατηθεί στη ζωή και πέθανε την περασμένη Τρίτη, ζυγίζοντας μόλις
16 κιλά.
Ο θάνατός του, η προκλητική
άρνηση του πρωθυπουργού Ταγίπ
Ερντογάν να ζητήσει συγγνώμη
και η ακόμη προκλητικότερη δή<
<
<
<
<
<
Γενικευμένη είναι
η αίσθηση ατιμωρησίας
των δυνάμεων ασφαλείας, ενώ οι τελευταίες
αποφυλακίσεις δείχνουν
ότι η κυβέρνηση του
ΑΚΡ έχει χάσει τον έλεγχο της δικαιοσύνης.
λωση του πρώην υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Εγκεμέν Μπαγίς, στο τουίτερ ότι όσοι παραβρέθηκαν στην κηδεία του Ελβάν είναι
«νεκρόφιλοι», δυναμίτισε εκ νέου
το κλίμα. Παράλληλα άνδρες με
πολιτικά, είτε υποστηρικτές της
κυβέρνησης είτε μυστικοί αστυνομικοί, έδωσαν το «παρών» στις
μαζικές διαδηλώσεις αυτής της
εβδομάδας, απειλώντας τους συμμετέχοντες στις κινητοποιήσεις.
Μια γενικευμένη αίσθηση ατιμωρησίας των δυνάμεων ασφαλείας
(ουδείς συνελήφθη για τον τραυματισμό του μικρού) εξόργισε τους
διαδηλωτές που εμφανίζονται όλο
και πιο δυσαρεστημένοι από την
πολιτική του Ερντογάν και ειδικότερα την ανυπαρξία κράτους δικαίου.
Είχε προηγηθεί η αποφυλάκιση
πολλών κατηγορουμένων για την
υπόθεση Εργκένεκον, ανάμεσά
τους και του αρχηγού του Γενικού
Επιτελείου Στρατού, Ιλκέρ Μπασμπούγ, αλλά και τριών δολοφόνων
Χριστιανών. Η απελευθέρωση των
προαναφερθέντων κατηγορουμένων κατέστη εφικτή μετά τη μείωση
του ορίου προφυλάκισης σε πέντε
χρόνια. Αποτελεί όμως και μία ένδειξη ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ
υπό τον Ερντογάν έχει χάσει τον
έλεγχο της δικαιοσύνης μετά τη
διάρρηξη της πρόσκαιρης συμμαχίας που είχε συνάψει με τον εξόριστο ισλαμιστή κληρικό, Φετουλά
Γκιουλέν. Πλέον πολλοί είναι οι
αναλυτές που προβλέπουν ότι ο
στρατός θα επανακάμψει δριμύτερος, ανακαταλαμβάνοντας τον σοβαρό ρόλο που κατείχε πριν από
το εντυπωσιακό δικαστικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών που προσπάθησε να επιβάλει ο Ερντογάν
με τις διώξεις σε βάρος της ηγεσίας
του.
Με τον κλοιό των σκανδάλων
να σφίγγει γύρω του και τις ηχογραφημένες συνομιλίες να τον ενοχοποιούν καθημερινά όλο και περισσότερο, ο Ερντογάν μοιάζει να
αναζητά ερείσματα για να ελέγξει
τη λαϊκή δυσαρέσκεια, η οποία
διογκώνεται χωρίς ωστόσο να απειλεί την πρωτοκαθεδρία του ΑΚΡ
στις επικείμενες δημοτικές εκλογές,
που θα πραγματοποιηθούν στα τέλη του μηνός.
Η σκληρή στάση του πρωθυπουργού μετά τις διαδηλώσεις και
οι καταγγελίες του ότι η αντιπολίτευση, τα ΜΜΕ και ο κόσμος των
επιχειρήσεων τρομοκρατούν τον
κόσμο στους δρόμους ενόψει δημοτικών εκλογών έχει στόχο τη
συσπείρωση του δικού του εκλογικού ακροατηρίου.
Με δεδομένη την αδυναμία του
να προσελκύσει ψηφοφόρους από
το αντίπαλο στρατόπεδο, ο Ερντογάν επιχειρεί να εδραιώσει στο
εκλογικό του σώμα την αίσθηση
της απειλής από συμφέροντα και
κέντρα που απεργάζονται την ανατροπή του. Στο πλαίσιο της δυσανεξίας απέναντι σε κάθε αντιπολιτευτική φωνή έφτασε στο σημείο
ως άλλος σουλτάνος να μιλήσει
για απαγόρευση του Facebook και
του Youtube.
Σε μία από τις πλέον μυστηριώδεις
τραγωδίες στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας εξελίσσεται η
εξαφάνιση του Boeing 777-200ER
που εκτελούσε την πτήση ΜΗ370
από την Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας στο Πεκίνο μεταφέροντας
239 επιβαίνοντες όταν εξαφανίστηκε από τα ραντάρ τα ξημερώματα
του περασμένου Σαββάτου. Η τεράστια επιχείρηση έρευνας για οτιδήποτε θα μαρτυρούσε το παραμικρό για την τύχη του αεροσκάφους
δεν είχε αποδώσει καρπούς, έως
την ώρα που γράφονταν αυτές οι
γραμμές, ενώ οι αντιφατικές συχνά
πληροφορίες που είδαν τα φώτα
της δημοσιότητας από πολλούς φορείς οδήγησαν στο να πυκνώσει
περαιτέρω το πέπλο μυστηρίου δοκιμάζοντας τις αντοχές συγγενών
των θυμάτων που επί ημέρες περίμεναν για κάποιο νέο των ανθρώπων τους. Ολόκληρη την εβδομάδα
όλα τα ενδεχόμενα για την τύχη
του αεροσκάφους παρέμεναν ανοικτά. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία το αεροσκάφος
όταν χάθηκε από τα ραντάρ της
πολιτικής αεροπορίας συνέχισε να
πετά αλλάζοντας πορεία προς τη
γενική κατεύθυνση των νησιών
Ανταμάν και Νίκομπαρ. Αυτός, μά-
λιστα, που κρατούσε το πηδάλιο
είτε ήταν πιλότος ή διέθετε σχετικές
γνώσεις. Ετσι το ενδεχόμενο της
αεροπειρατείας ή της δολιοφθοράς
καθίσταται πιθανότερο. Η παρουσία
δύο επιβατών με πλαστά διαβατήρια
πυροδότησε τις φήμες για την πιθανότητα τρομοκρατικής επίθεσης,
παρότι σύμφωνα με τις πληροφορίες
που δόθηκαν στη δημοσιότητα από
την Ιντερπόλ, οι δύο ήταν Ιρανοί
που προσπαθούσαν να φτάσουν
στη Γηραιά Ηπειρο για να ζητήσουν
άσυλο και δεν φαίνεται να είχαν
διασυνδέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις.
Η αδυναμία των αρμόδιων φορέων όχι μόνο να βρουν το παραμικρό ίχνος από το εξαφανισμένο
αεροσκάφος αλλά και να τεκμηριώσουν με στοιχεία κάποια θεωρία
για την τύχη του πυροδότησε κάθε
είδους θεωρίες συνωμοσίας, ιδιαίτερα σε Κίνα και Μαλαισία, θεωρίες
από τις πιο λογικοφανείς έως τις
τελείως παράλογες.
Χαρακτηριστικά πολλοί χρήστες
του Διαδικτύου σχολίαζαν στα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης της Μαλαισίας ότι ο κωδικός της πτήσης «ΜΗ»
προέρχεται από το «Μασίς Χιλάνγκ»
δηλαδή στα μαλαισιανά, «ακόμα
χαμένο».Στο κινεζικό μπλογκ «Σίνα
REUTERS
AP / BURHAN OZBILICI
Κρίσιμα συμπεράσματα από την εξαφάνιση
του μαλαισιανού Boeing 777-200ER
Επιβάτες βλέπουν τα αεροπλάνα αναμένοντας την πτήση τους. Την ίδια
στιγμή στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ πίνακες εμφανίζουν μηνύματα συμπαράστασης και ελπίδας για τους αγνοούμενους του
Boeing 777-200ER.
Ουεϊμπό» δεν ήταν λίγοι όσοι υποστήριζαν ότι το αεροσκάφος δεν
συνετρίβη αλλά κατελήφθη από
αεροπειρατές και οδηγήθηκε σε
άγνωστη κατεύθυνση, χτυπήθηκε
από μετεωρίτη, ή από πύραυλο. Κάποιος σαμάνος, ανέφερε η εφημερίδα Straits Times, διατύπωσε τη
θεωρία ότι καλικάντζαροι απήγαγαν
το αεροσκάφος και το εξαφάνισαν
στο χωρόχρονο.
Ομως το μυστήριο της εξαφάνισης του αεροσκάφους και η αποτυχία των πρώτων ημερών της αναζήτησής του, καταδεικνύει ένα μείζον πρόβλημα της πολιτικής αεροπορικής βιομηχανίας, ιδιαίτερα κρίσιμο σε ένα δικτυωμένο κόσμο.
Σήμερα το σύνολο σχεδόν των
οχημάτων διαθέτει σύστημα προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρου,
πώς, λοιπόν, είναι δυνατόν να χάνεται ένα τεράστιο αεροσκάφος;
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες που έχουν γνώση των εξελίξεων υπάρχουν τα τεχνολογικά
μέσα τα οποία επιτρέπουν στα επιβατικά αεροσκάφη να μεταδίδουν
εν ώρα πτήσης και σε πραγματικό
χρόνο όλα ή τουλάχιστον κάποια
από τα στοιχεία της πτήσης μέσω
δορυφόρου, στοιχεία που επί του
παρόντος καταγράφονται στα «μαύρα κουτιά».
Ωστόσο, οι αερομεταφορείς φαίνονται απρόθυμοι να εγκαταστήσουν τη νεότερη τεχνολογία αφενός
λόγω της σπανιότητας των αεροπορικών δυστυχημάτων κι αφετέρου
διότι σε αυτόν τον άκρως ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κλάδο καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια
προκειμένου να διατηρήσουν το
κόστος στο χαμηλότερο δυνατό
επίπεδο. AFP, AP, REUTERS
Στις κάλπες 814.000.000 Ινδοί
Κεντρικό σύνθημα τριών κομμάτων είναι η καταπολέμηση της διαφθοράς
Του VIJAY PRASHAD
THE GUARDIAN
Oι εκλογές στην Ινδία είναι το όνειρο
κάθε στατιστικολόγου. Ανάμεσα
στις 7 Απριλίου και τις 12 Μαΐου, ο
λαός της Ινδίας θα εκλέξει τα μέλη
του 16ου Κοινοβουλίου. Περίπου
814 εκατομμύρια Ινδοί είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Σήμερα, δηλαδή, έχουν δικαίωμα ψήφου εκατό εκατομμύρια
περισσότεροι από ό,τι στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση
του 2009. Ακόμα και αν οι μισοί
προσέλθουν στις κάλπες, οι ψηφίσαντες θα υπερβούν σε αριθμό τον
πληθυσμό των ΗΠΑ.
Το 1952, κατά τις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές, ο εκλογικός
επίτροπος Σουκουμάρ Σεν χαρα-
κτήρισε το εγχείρημα «το μεγαλύτερο πείραμα δημοκρατίας στην
ανθρώπινη ιστορία». Το ίδιο ισχύει
και σήμερα. Η κλίμακά του είναι
εντυπωσιακή και ο ενθουσιασμός
του λαού να εκλέξει τους εκπροσώπους του παραδειγματικός. Οι
Ινδοί προσέρχονται στις κάλπες
λόγω της υπερηφάνειας που νιώθουν επειδή διασφάλισαν το δικαίωμα του εκλέγειν μέσα από το
κίνημα για την ελευθερία, της τεράστιας κοινωνικής πίεσης που
εξασκείται από τις κάστες και τα
κοινωνικά δίκτυα και για τον τρόπο
με τον οποίο διανέμονται οι πόροι
από τον νικητή της αναμέτρησης.
H κυβερνητική Eνωμένη Προοδευτική Συμμαχία, με βασικό το
Κόμμα του Κογκρέσου, μαστίζεται
από σκάνδαλα. Δεν άφησε πίσω
της πολλά κατά τη δεκαετία διακυβέρνησής της, τα οποία να μπορούν
να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στους
ψηφοφόρους. Η κατάσταση των
φτωχότερων παραμένει άθλια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, 680
εκατομμύρια Ινδοί ζουν σε συνθήκες
εξαθλίωσης, ενώ η Προοδευτική
Συμμαχία φαίνεται να είναι ένας
συνασπισμός των εχόντων. Ο Ραούλ
Γκάντι δεν διαθέτει ούτε το χάρισμα
της γιαγιάς του, Ιντιρα Γκάντι, ούτε
του προπάππου του Τζαβαχαρλάλ
Νεχρού. Βασικός φορέας της αντιπολίτευσης επί μία δεκαετία είναι
η Εθνική Δημοκρατική Συμμαχία,
μια δεξιά ομάδα υπό τον δυναμικό
αλλά αμφιλεγόμενο ηγέτη Ναρέντρα
Μόντι. Στα οικονομικά ζητήματα
οι θέσεις του αντιπολιτευόμενου
κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα και
του κυβερνητικού Κόμματος του
Κογκρέσου ταυτίζονται, αν και το
πρώτο δεσμεύεται να κυβερνήσει
χωρίς διαφθορά. Τώρα, ένα τρίτο
κόμμα κατά της διαφθοράς, το Αάμ
Ααντμί, δεσμεύεται να συντρίψει τόσο το Κόμμα του Κογκρέσου όσο
και το Μπαρατίγια Τζανάτα στον
Βορρά. Αν τα καταφέρει, θα ενισχύσει το Τρίτο Μέτωπο, που εμφανίστηκε το 1967. Κάτω από αυτή
την ομπρέλα, συστρατεύονται τοπικοί κομματικοί σχηματισμοί και
το Αριστερό Μέτωπο, που αποτελεί
και τη ραχοκοκαλιά του Τρίτου Μετώπου. Αρχικά, τα μέλη του ενώθηκαν από την απέχθεια προς το
Κόμμα του Κογκρέσου και το Μπαρατίγια Τζανάτα, αλλά και τη δέσμευσή τους στην ανεξιθρησκία
και την κοινωνική δικαιοσύνη.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΦΟΡΟΥΜ
Για τον Μπιλάλ Ερντογάν
Την ίδια στιγμή, η οσμή των
σκανδάλων γίνεται όλο και πιο δυσάρεστη, καθώς καθημερινά αναρτώνται στο Youtube ηχογραφημένες συνομιλίες που εμφανίζουν
τον Ερντογάν ή υπουργούς της
κυβέρνησής του να συζητούν για
μίζες πολλών εκατομμυρίων, παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη και
μαύρο χρήμα.
Τις τελευταίες μέρες κυκλοφορούν εξάλλου στο Διαδίκτυο στοιχεία για τις αμφιλεγόμενες εφοπλιστικές δραστηριότητες του γιου
Ερντογάν, Μπιλάλ, ο οποίος παρέλαβε το έκτο πλοίο του, ονόματι
Pretty, χωρητικότητας 91.970 τόνων. Τον Ιανουάριο του 2013, όταν
οργίαζαν οι φήμες, ο πρωθυπουργός
είχε κάνει μια δήλωση που έμεινε
θρυλική: «Μιλούν για τον Μπιλάλ
και για εφοπλιστικές εταιρείες και
πλοία. Υπάρχουν πλοία και πλοία.
Ο γιος μου έχει ένα πλοιαράκι»...
Τετάρτη, 19 Μαρτίου 2014
15:00 μ.μ. - 18:30 μ.μ.
Για πληροφορίες και δήλωση συμμετοχής
παρακαλώ επικοινωνήστε στο
τηλ. 22 45 58 00 (Αντιγόνη Τζιαπούρα, Διευθύντρια)
ή μέσω διαδικτύου στο
www.forum.ac.cy
ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ
ΜΕ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
24-ADV EFKOLA_Master_cy 14/03/14 19:34 Page 1
ΤΕΥΧΟΣ 24 |ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014
Αγαπημένες
Πασχαλινές Συνταγές!
ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 14/03/14 21:38 Page 1
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 1 6 M A P T Ι ΟΥ 2 0 1 4
Μεταβολές εβδομάδας
X.A.K.
8,76%
X.A.
-1,47%
Dow Jones
Nasdaq
Nikkei
Dax
FTSE 100
-1,61%
-1,50%
-5,24%
-2,70%
-2,16%
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ο απόφοιτος
λυκείου που
έβαλε φρένο
στη χρεοκοπία
της Αργεντινής
Σελ. 7
Πετρέλαιο
€/$
-2,34%
0,30%
Η βαριά
ατζέντα της
Γιωρκάτζη
Μπόνους 26,7 δισ. δολ. στη Wall Street
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΧΟΥΑΝ ΦΑΜΠΡΕΓΑ
Προσοχή
στις πυραμίδες
Η πρόεδρος της Επι-
τροπής Κεφαλαιαγοράς, Δήμητρα Καλογήρου, εφιστά την
προσοχή του κοινού
σε φαινόμενα επενδυτικών πυραμίδων.
Αναμένεται να ψηφιστεί νομοσχέδιο που τροποποιεί τον Ποινικό Κώδικα ώστε η σύσταση, λειτουργία
και προώθηση τέτοιων σχεδίων να αποτελεί ποινικό αδίκημα. Σελ. 5
Τα θέματα που θα διαχειριστεί άμεσα
Στις 16 Απριλίου, μόλις πέντε ημέρες
μετά την ανάληψη των καθηκόντων
της, η νέα διοικήτρια της Κεντρικής
Τράπεζας της Κύπρου θα κληθεί
να περάσει τη «βαριά» πόρτα της
αίθουσας συνεδριάσεων του συμβουλίου κυβερνητών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη
Φρανκφούρτη. Η κ. Χρυστάλλα
Γιωρκάτζη θα σπάσει ένα άβατο –
θα είναι η μοναδική γυναίκα διοικήτρια Κεντρικής Τράπεζας στο
Ευρωσύστημα– ενώ κληρονομεί
μία ιδιαίτερα πολύπλοκη κατάσταση: ένα τραπεζικό σύστημα υπό
ανάρρωση μετά το bail in. Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη καλείται να ανα-
ΞΕΠΛΥΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
Στη βάσανο του ΟΟΣΑ
τον Νοέμβριο
Τον προσεχή
Νοέμβριο η κυπριακή δημόσια
διοίκηση θα
κληθεί να αποδείξει ότι εφαρμόζει τα κριτήρια του ΟΟΣΑ
για τη διαφάνεια στη φορολογία και την
ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς. Σελ. 6
λάβει σε μία στιγμή λιγότερο δραματική, αλλά εξίσου επικίνδυνη.
Μπροστά της έχει μία σειρά από
κινδύνους, με πιο προφανή την
υγεία του τραπεζικού συστήματος,
το οποίο υποφέρει από την εξαιρετικά άσχημη κατάσταση των
χαρτοφυλακίων. Η κ. Γιωρκάτζη
καλείται να διαχειριστεί και τα του
οίκου της ίδιας της Κεντρικής Τράπεζας. Βαθιά μοιρασμένη σε «Ορφανιδικούς» και «Δημητριακούς»,
η κορυφή της πυραμίδας της Κεντρικής χαρακτηρίζεται πλέον από
εντάσεις, αμοιβαία υπόσκαψη στελεχών, ακόμα και ανοικτή έχθρα
σε αρκετές περιπτώσεις. Σελ. 4
Κοντά σε εκποίηση η Τρ. Κύπρου
ανήλθε σε 8,7% (έναντι ετήσιας πτώσης
7,2% το τρίτο τρίμηνο του έτους), η
οποία και αντανακλά ετήσιες μειώσεις
8,2% και 9,1% στις τιμές οικιών και διαμερισμάτων, αντίστοιχα, σύμφωνα με
τον Δείκτη Τιμών Κατοικιών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Σελ. 12
EPA
Η μείωση στις τιμές κατοικιών το 2013
Στα επίπεδα πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση επέστρεψαν τα μπόνους στη Wall Street. Συνολικά
δόθηκαν 26,7 δισ. δολάρια το 2013 σε όλους τους εργαζομένους και ήταν αυξημένα κατά 15% σε
σχέση με το 2012. Κατά μέσο όρο τα μπόνους κυμάνθηκαν στα 164.530 δολ. Αντίθετα, τα κέρδη του
κλάδου ήταν κατά 30% χαμηλότερα, φτάνοντας τα 16,7 δισ. δολάρια. Σημειώνεται ότι η οικονομική
δραστηριότητα στη Wall Street αναλογεί στο 16% όλων των φορολογικών εσόδων της πολιτείας της
Νέας Υόρκης.
Πολύ κοντά σε συμφωνία-σταθμό με
έναν από τους μεγαλύτερους δανειολήπτες της βρίσκεται η Τράπεζα
Κύπρου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τράπεζα και κάτοχος μη εξυπηρετούμενων δανείων, έχουν φτάσει πολύ κοντά σε συμφωνία σχετικά
με την εκποίηση μεγάλης έκτασης
στην Πάφο όπου σχεδιαζόταν μια
φιλόδοξη ανάπτυξη. Η πρόοδος προέκυψε σε μεγάλο βαθμό λόγω της
στάσης του δανειολήπτη, ο οποίος
εκτός από το γεγονός ότι είναι συνεργάσιμος με την τράπεζα, την ίδια
στιγμή σχεδιάζει τις επόμενες του
κινήσεις από τη στιγμή που θα ανασάνει μετά την επικείμενη συμφωνία.
Το ενδιαφέρον των επενδυτών, πάντως, έχουν κεντρίσει και εμπορικές
αναπτύξεις που καταγράφουν μεγάλους τζίρους στη Λευκωσία, ενώ
στην Ανθούπολη αντίστοιχη ανάπτυξη βρίσκεται προ διαχείρισης
από τους πιστωτές της. Σελ. 3
Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Στην Κριμαία, το φάντασμα της Γιάλτας
Ο πόλεμος της Κριμαίας
ήταν ένας από τους
πολλούς ανόητους και
αχρείαστους πολέμους
του 19ου αιώνα. Βασικός του στόχος ήταν
η διατήρηση του ισοζυγίου δυνάμεων στην Ευρώπη και η αποφυγή
περιπλοκών από μία ενίσχυση των
Ρώσων σε βάρος των Οθωμανών.
Οι Ρώσοι άλλα περίμεναν και άλλα
βρήκαν. Απομονώθηκαν σε μία προσπάθεια να παίξουν με τους Γάλλους
και τους Αυστριακούς. Οι Γάλλοι
την πάτησαν, όταν ο Ναπολέοντας
Γ’ ήθελε να παίξει παιχνίδι για εσωτερική κατανάλωση. Οι Βρετανοί
βρήκαν μία ευκαιρία να σκοράρουν
μέσα από τη διπλωματία, αλλά
έσπρωξαν όσο κανένας τον πόλεμο.
Χωρίς μεγάλες ζημιές βγήκαν οι
Οθωμανοί, ενώ μόνοι κερδισμένοι
ήταν οι Ιταλοί του Βίκτωρα Εμανουέλε που κεφαλαιοποίησαν τη
συμμετοχή τους στον πόλεμο, ενισχύοντας το κίνημα του Risorginmento (αναγέννηση) που ενοποίησε
την Ιταλία.
Ο πόλεμος της Κριμαίας ήταν μία
παλαβομάρα της διπλωματίας. Μά-
λιστα, την ώρα που οι στρατηγοί
έδειχναν την ανεπάρκειά τους και
οι στρατοί επιδείκνυαν πόσο ανοργάνωτοι ήταν, η μεγαλύτερη κληρονομιά του πολέμου ήταν η Φλόρενς
Νάιτιγκεϊλ.
Είναι ίσως αναπόφευκτο αυτές
τις ημέρες να επιστρέφει κανείς στο
φιάσκο εκείνο του 1853 και στη Σύνοδο της Γιάλτας του 1945.
Σήμερα όμως το παιχνίδι έχει αλλάξει. Μετά τον πόλεμο στη Γεωργία,
η Κριμαία είναι ένα άλλο κομμάτι
του ρωσικού λέμπενσράουμ. Η Ουκρανία παραμένει ένα κατάλοιπο
των «διευθετήσεων» που έγιναν με
τη διάλυση της ΕΣΣΔ, το οποίο έπρεπε με κάποιο τρόπο να κλείσει.
Με την επιστροφή της Ρωσίας
στον φυσικό της ρόλο στο διεθνές
σύστημα, ήταν αναπόφευκτο πως
κάτι τέτοιο θα συνέβαινε, αφού όλοι
το άφηναν για παρακάτω. Από το
1990 κιόλας, ήταν προφανές πως η
Ρωσία κάποια στιγμή θα επανέλθει.
Είχε τότε ειπωθεί πως η αρκούδα
έγινε γατάκι. «Τα γατάκια δεν είναι
αρκούδες. Αλλά αν τα γωνιάσεις,
μπορούν να γίνουν τίγρεις», σχολίασε
τότε ο Γιέλτσιν, ο οποίος πριν από
<
<
<
<
<
<
<
Ο πόλεμος του 1853
έγινε για να διατηρηθεί
το ισοζύγιο δυνάμεων.
Η σημερινή κρίση
γίνεται για να
δημιουργηθεί ένα
τέτοιο ισοζύγιο.
τα μεθύσια του αντιλαμβανόταν πως
δεν ήταν συστημικά πιθανή μία μακρά πτώση της Ρωσίας, ούτε υπήρχε
λόγος για να θεωρεί κανείς πως οι
Ρώσοι θα ακολουθούσαν μία πορεία
«Βυζαντινή» με μία μακρά, ταλαίπωρη πτώση και την αναξιοπρέπεια
του να λέγεται αυτοκρατορία, ενώ
θα είναι ένα άσημο κράτος.
Με την παγκοσμιοποίηση, η άνοδος των BRIC ( Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία,
Κίνα) αποτελεί μία ιστορικά αναπόφευκτη εξέλιξη, όπως ήταν η άνοδος
της Ρωσίας και της Αμερικής στον
τον Α΄ Παγκόσμιο. Το Ισλάμ έγινε
ο αναπάντεχος πόλος με επίκεντρο
την ευρύτερη Μέση Ανατολή, ενώ
η διαπίστωση αυτή κρύβεται πίσω
από την προσπάθεια του Ομπάμα
να τα βρει με το Ιράν έστω κι αν
αυτό ενοχλεί τους παραδοσιακούς
του σύμμαχους στη Σαουδική Αραβία. Με τη σειρά της, η Κίνα έχει τα
μεγέθη, αλλά και την εθνική μνήμη
(πέρασε πολλά στα χέρια της Δύσης)
που τη σπρώχνουν προς έναν νέο
«ψυχρό πόλεμο» με τις ΗΠΑ, σε μία
προσπάθεια παρόμοια με της Ρωσίας
να εδραιωθεί ως πόλος. Πέρα από
τη στρατιωτική της άνοδο, η Κίνα
ήδη ελέγχει το δολάριο, έστω κι αν
είναι εκτεθειμένη σε αυτό.
Η Ευρώπη, της οποίας ο χάρτης
μοιράστηκε στην Κριμαία με τη Σύνοδο της Γιάλτας, κατάλαβε αμέσως
το παιχνίδι, από το 1990. Γι’ αυτό
και είχε ειπωθεί πως το Μάαστριχτ
αποτελούσε ένα ξήλωμα (κατά κάποιους και εκδίκηση) για τη Γιάλτα.
Αν ο Ντελόρ το σκέφτηκε, ο Μιτεράν
και το Χέλμουτ Κολ το ενστερνίστηκαν. Γι’ αυτό και οι καινοτομίες του
Μάαστριχτ δεν ήταν μόνο η σύλληψη
του ευρώ, αλλά και η πρώτη επιτυχής
κίνηση για να συλληφθεί και η κοινή
εξωτερική πολιτική και για εσωτερική
«ιθαγένεια» και δικαιοσύνη, που
είναι ακόμα στη μήτρα.
Αν ο πόλεμος του 1853 έγινε για
να διατηρηθεί το ισοζύγιο δυνάμεων,
η σημερινή κρίση γίνεται για να δημιουργηθεί ένα τέτοιο ισοζύγιο. Αν
τότε το ευρωκεντρικό σύστημα ήθελε
μία ισορροπία μεταξύ των δυνάμεων,
πλέον το παγκοσμιοποιημένο σύστημα, με την οικονομία στο επίκεντρο του, απαιτεί ενοποίηση της
Ευρώπης για να μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.
Πολύ περισσότερο από την οικονομική κρίση η αργή, σταδιακή και
αναπόφευκτη άνοδος άλλων πόλων
στο σύστημα απαιτεί περισσότερη
ενοποίηση. Χωρίς αυτή, τόσο γεωπολιτικά όσο και οικονομικά, τα ευρωπαϊκά κράτη θα παραμείνουν
αθωράκιστα μπροστά στις νέες ισορροπίες. Ήδη η παγκοσμιοποίηση
γίνεται αισθητή από τα ευρωπαϊκά
νοικοκυριά και ήδη το ακραίο Ισλάμ
έφτασε στις συριακές ακτές απέναντι
στην Κύπρο και στη συριακή μεθόριο
με την Τουρκία.
Ενώ στην Ευρώπη αναζητείται
ένας Ντελόρ που να οδηγήσει την
Ε.Ε. προς μία συλλογική αντιμετώπιση των αλλαγών που γίνονται –
και θα συνεχιστούν– στο διεθνές
σύστημα, στην Κύπρο αναζητείται
λόγος και διάλογος για τη δική μας
θέση σε αυτή την εικόνα. Η ρήξη
Ρωσίας-Ε.Ε., η οποία μας προκαλεί
αμηχανία, δεν θα τελειώσει, ούτε
με το δημοψήφισμα, ούτε με τις κυρώσεις. Θα σοβεί για χρόνια μέχρι
να βρεθεί (με τον ένα ή τον άλλο
τρόπο) ένα μόντους βιβέντι.
Όλα αυτά θεωρούνται απόμακρα,
άσχετα, και δευτερεύοντα στην Κύπρο. Ανησυχούμε παραπάνω με ανασχηματισμούς, με διασπάσεις κομμάτων, με παραιτήσεις αξιωματούχων, με οικονομικά συμφέροντα
των λίγων. Όπως όμως το 1974 την
πατήσαμε –με αρκετό ανθρώπινο
πόνο– διότι δεν βλέπαμε τι γίνεται
στο σύστημα, ένας παρόμοιος κίνδυνος σοβεί εδώ και καιρό γύρω μας.
Επίσης, πρέπει να περάσει ένα
σοβαρό ΓεΣΥ και να τελειώσει το
ΜΔΠ. Και τα λεφτά από το γκάζι,
μακριά από τους πολιτικούς. Για να
μην ξεχνιόμαστε...
www.fortheisland.wordpress.com
Σχολιάστε στο www.kathimerini.com.cy
OIK_02-OIK DHKTHS-NEW_Master_cy 14/03/14 20:33 Page 2
2
l
Π Α ΡΑ Σ Κ Η Ν Ι Ο
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
AΡΘΡΟ
/ Τoυ HUGO DIXON, REUTERS
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
ΔΗΚΤΗΣ
Ο κίνδυνος εξόδου
της Βρετανίας από
την Ε.Ε. έχει μειωθεί
Ο κίνδυνος να εγκαταλείψει η Βρετανία την Ε.Ε. έχει
ξαφνικά μειωθεί σημαντικά. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Εντ Μίλιμπαντ, ουσιαστικά απέκλεισε την
προοπτική του σχετικού δημοψηφίσματος σε περίπτωση
ανάδειξής του σε νικητή των εκλογών και πρωθυπουργό
το 2015. Οι Συντηρητικοί του Ντέιβιντ Κάμερον θα
πρέπει να αποσπάσουν ισχυρή πλειοψηφία στις γενικές
εκλογές και στη συνέχεια να έχουν μια αρνητική απάντηση στο ερώτημα «Μέσα ή Εξω» για να επιτρέψουν
στη Βρετανία να φύγει πριν από το 2020.
Αυτά είναι καλά νέα για τον επιχειρηματικό κόσμο:
ένα δημοψήφισμα έπειτα από μια λαϊκίστικη προεκλογική
εκστρατεία μπορεί εύκολα να φέρει το «λάθος» αποτέλεσμα. Στην περίπτωση ενός «Οχι» η Βρετανία θα
διατρέξει τον κίνδυνο να χάσει την πλήρη πρόσβαση
στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. με την οποία διεξάγει σχεδόν
το 50% του εμπορίου της. Θα προκαλέσει, άλλωστε,
μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας. Οποιος κι αν είναι
πρωθυπουργός τότε θα αναγκασθεί να παραιτηθεί και
μάλλον να αντικατασταθεί από κάποιον επίμονο ευρωσκεπτικιστή. Και στο μεταξύ, θα πλήττονται οικονομία
και επιχειρήσεις. Οι προτεραιότητες του Μίλιμπαντ
για την αναμόρφωση της Ε.Ε. με την αναβάθμιση της
ανταγωνιστικότητας, την αντιμετώπιση της ανεργίας
των νέων, την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και την
αποκέντρωση των εξουσιών είναι υπέρ των επιχειρήσεων.
Επιπλέον, η στάση των Εργατικών είναι καλή για
τη δημοκρατία. Η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων είναι
δημοκρατική διαδικασία, όταν εξετάζεται μια μεγάλη
συνταγματική μεταρρύθμιση ή όταν το θέλει ο κόσμος.
Οι όροι αυτοί δεν πληρούνται σήμερα σε ό,τι αφορά
τη συμμετοχή της Βρετανίας στην Ε.Ε. Μολονότι οι
περισσότεροι ψηφοφόροι δηλώνουν πράγματι πως θα
ήθελαν ένα δημοψήφισμα, η συμμετοχή της Βρετανίας
στην Ε.Ε. δεν βρίσκεται ψηλά στον κατάλογο των προτεραιοτήτων τους. Και δεν υπάρχουν σχέδια για μια
μείζονα αλλαγή των Συνθήκης που θα διαφοροποιούσε
τη σχέση της Βρετανίας με τις Βρυξέλλες. Επομένως
ο Μίλιμπαντ νομιμοποιείται να χαρακτηρίζει «αυθαίρετη»
την ημερομηνία που έχει ορίσει ο Κάμερον για διεξαγωγή
του δημοψηφίσματος, δηλαδή το 2017.
Ο Μίλιμπαντ, αντιθέτως, υπόσχεται δημοψήφισμα
για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην Ε.Ε. μόνον αν
μεσολαβήσει μεταβίβαση εξουσιών από το Λονδίνο
στις Βρυξέλλες. Τονίζει, επίσης, σωστά πως κάτι τέτοιο
δεν πρόκειται να συμβεί στη διάρκεια της επόμενης
Βουλής, της οποίας η θητεία θα διαρκεί από το 2015
ώς το 2020. Δεν υπάρχει και πολλή διάθεση ούτε στη
Βρετανία ούτε στη Γαλλία για αλλαγές στη Συνθήκη
ικανές να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη συγκέντρωση
εξουσιών.
Αντιθέτως ένα δημοψήφισμα βάσει του χρονοδιαγράμματος του Κάμερον θα αποτελούσε παρωδία της
δημοκρατίας, καθώς δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα
στις σχέσεις της Βρετανίας με την Ε.Ε. Και στο μεταξύ,
μπορεί να είναι ακόμη αβέβαιο το μέλλον της Ευρωζώνης.
Ετσι οι ψηφοφόροι θα πρέπει να πάρουν μια απόφαση
χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Η απόφαση του Μίλιμπαντ ουσιαστικά να αποκλείσει ένα δημοψήφισμα
πριν από το 2020 είναι επίσης συνετή από την οπτική
γωνία των συντρόφων του στο κόμμα. Αν είχε δεσμευθεί
με την υπόσχεση του Κάμερον, οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να ψηφίσουν υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. το
2017 και ο ίδιος θα κατέληγε να είναι πρωθυπουργός
δύο ετών με μια θητεία γεμάτη προβλήματα με την
Ευρώπη. Ασφαλώς οι Συντηρητικοί ευελπιστούν να
αποσπάσουν ψήφους από τους Εργατικούς, με το επιχείρημα ότι ο Μίλιμπαντ αρνείται στον κόσμο το
δικαίωμα της επιλογής. Μια τέτοια στρατηγική, όμως,
μπορεί να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι αν το εκλογικό
σώμα εκτιμήσει ότι οι Συντηρητικοί έχουν έμμονη ιδέα
με ένα θέμα που δεν είναι της προτεραιότητάς τους.
Προκειμένου να προωθήσει τα σχέδιά του για το
δημοψήφισμα, ο Κάμερον πρέπει να αποσπάσει άνετη
πλειοψηφία στις επόμενες εκλογές, ενώ προς το παρόν
έχει ένα οριακό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις.
Ωστόσο το ενδεχόμενο εξόδου της Βρετανίας από την
Ε.Ε. δεν έχει πλήρως απομακρυνθεί. Αν δεν διεξαχθεί
δημοψήφισμα πριν από το 2020, το ζήτημα δεν πρόκειται
να εξαφανισθεί. Οταν και αν επιστρέψουν οι Συντηρητικοί στην εξουσία, θα το επαναφέρουν. Ο κίνδυνος,
πάντως, μιας εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. έχει
μειωθεί.
H ΛEΞH
ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν είναι το σύνολο όλων
των αγαθών και υπηρεσιών που παράχθηκαν μέσα
στην επικράτεια μιας χώρας σε χρονικό διάστημα
ενός έτους (ή αν έχει καθοριστεί διαφορετική χρονική περίοδος), και εκφράζεται σε χρηματικές μονάδες. Στον υπολογισμό
λαμβάνουμε υπόψη το προϊόν που
παράχθηκε τόσο από συντελεστές
που ανήκουν σε μόνιμους κάτοικους
της χώρας όσο και από συντελεστές
που ανήκουν σε μη μόνιμους κάτοικους της χώρας (κάτοικους εξωτερικού). Επομένως,
ΔΕΝ υπολογίζεται οποιοδήποτε προϊόν που παράχθηκε από μόνιμους κάτοικους της χώρας εκτός της επικράτειας της χώρας.
ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ
Καθηγητής Διοίκησης και Οικονομικών
Cyprus Institute of Marketing /
The Cyprus Business School
Πελάν που τον ήβρες…
Φορτώστε
Για τον κίνδυνο «κοσσοβοποίησης» του
κυπριακού προειδοποίησε ο Γιώργος
Λιλλήκας. Για λόγους ιστορίας, θυμίζουμε πως η δήλωση έγινε μερικές εβδομάδες μετά την προειδοποίηση για τη
«γιβραλταροποίηση» των βάσεων, της
οποίας προηγήθηκαν πολλές προειδοποιήσεις για την «ταϊβανοποίηση» των
κατεχομένων. Κοσμοπολίτικη πολιτική.
••••
Ακόμα έχουμε
Φυσικά, οι επιλογές που παραμένουν
μετά από την Ταϊβάν, το Κόσσοβο και το
Γιβραλτάρ, είναι ακόμα πολλές, γι’ αυτό
εμείς περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον για την επόμενη αναφορά. Πιο προφανής και επίκαιρη επιλογή, είναι φυσικά, η «κριμαιοποίηση». Από την άλλη,
μπορεί να γίνει «θιβετοποίηση», ή ακόμα «αμπχαζοποίηση.» Πάντως, «ανατολικο-τιμοροποίηση» δεν είδαμε, αλλά
μπορεί να προκύψει «γροιλανδοποίηση», «σομαλιλαντοποίηση», ή ακόμα
και «ναγκόρνο-καραπμαχοποίηση». Η
αποθέωση πάντως θα είναι μία «τσεχοσλοβακοποίηση». Ξεχάσαμε κανένα;
••••
Αυτό
«Τρανσνιστριοποίηση». Αυτό μόνο.
Και να δούμε πώς θα το προφέρει η Παναγιώτα Ιωάννου στις δηλώσεις της.
••••
Ξαφνιάστηκε;
Ας μείνουμε λίγο στις κοινής λήψης
πληροφορίες. Ο τέως υπουργός Υγείας
σχολίασε δημοσίως πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος είχε στηρίξει Λιλλήκα στον
πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών,
και Μαλά στον δεύτερο, δρώντας έτσι
σε αντίθεση με τις αποφάσεις του κόμματός του. Ο κ. Παπαδόπουλος, πάντως,
απέρριψε το σχόλιο και είπε πως μάλ-
λον θα οφείλεται στο γεγονός ότι ο καημένος ο κ. Πετρίδης δεν επαναδιορίστηκε στο υπουργείο. Μοναδικό κενό στην
απάντηση Παπαδόπουλου, είναι πως
όλος ο κόσμος το ήξερε τότε πως ο ίδιος
και οι υποστηρικτές του δεν ακολούθησαν το κόμμα τους. Τούμπανο το ’χει ο
κόσμος, Νικόλα, τούμπανο.
φωνικά ο κ. Παπαδόπουλος, είχε ως
στόχο να μη γίνει κάποια ... συνδιαλλαγή
με τον ανασχηματισμό. Είπαμε, άλλοι
κανόνες για τον καθένα.
••••
Στο καλό
Όλοι το ήξεραν, όλοι το έβλεπαν, όλοι
••••
Ερώτημα
Τίθεται, επομένως, ένα απλό ερώτημα.
Από τη στιγμή που οι Παπαδοπουλαίοι είχαν αποφασίσει να εργαστούν (και μια
χαρά καλά εργάστηκαν στα τηλέφωνα)
εναντίον της απόφασης του κόμματός
τους για στήριξη Αναστασιάδη, με τι μούτρα μπορεί τώρα να τα βάλει με τα μέλη
του ΔΗΚΟ που δεν δέχτηκαν να φύγουν
από την κυβέρνηση; Ή μήπως ισχύουν
διαφορετικοί κανόνες για τον καθένα.
έκαναν τα στραβά μάτια και έπρεπε τελικά να φτάσουμε στις σημερινές καταστάσεις για να συγκινηθεί κανείς να κάνει το πιο προφανές. Μετά τη συνεργατική της Αγίας Νάπας, ακολουθούν πλέον άλλα πέντε Συνεργατικά όπου γίνονταν πράματα και θάματα, αλλά όλοι βλέπουν και ακούνε και έκπληξη πως δίνονταν δάνεια που δεν έπρεπε.
••••
Τούμπανο
«Κεραυνός εν αιθρία» ήταν η παραίτηση
••••
Η ατάκα
Κορυφαία πάντως ατάκα ήταν πως αν
δεχόταν ο Πρόεδρος να μη διορίσει τον
κ. Καδή, τότε θα δεχόταν ο κ. Παπαδόπουλος να σηκώσει από τους ημικρατικούς τους «δικούς» του. Αυτή η συνδιαλλαγή, την οποία εισηγήθηκε ραδιο-
S TAT E M E N T
του Πανίκου Δημητριάδη, σύμφωνα με
τον Δημήτρη Παπαδάκη. Σοκ και δέος
φαίνεται πως κατέβαλαν τον Δημήτρη
της ΕΔΕΚ. Ήταν. βλέπετε, ο μόνος άνθρωπος στην Κύπρο που δεν ήξερε πως
ήταν θέμα χρόνου και μόνο η παραίτηση
Πανίκου. Ο κόσμος το ’χει τούμπανο...
••••
ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Δυστυχώς, ο τρόπος που κτίστηκε το αρχείο πληθυσμού ήταν τέτοιος που
αυτή τη στιγμή το αρχείο πληθυσμού για τους Ελληνοκύπριους δείχνει ότι
755.147 με βάση στοιχεία στις 5/3/2014 είναι ηλικίας 18 χρόνων και άνω και
είναι ζώντες πολίτες στο σύστημα. Όμως για να δώσω ένα δείγμα του προβλήματος από αυτές τις 755.147 ανθρώπους, 63.500 είναι πολίτες πάνω των
100 χρόνων το οποίο είναι εκτός πραγματικότητας». Τάδε έφη κ. Δημήτρης
Δημητρίου της Υπηρεσίας Εκλογών. Πρώτο ερώτημα, πόσο δύσκολο είναι
να στηθεί μαγείρεμα κάλπης με αυτά τα δεδομένα. Δεύτερη απλή απορία,
με πόση άνεση γίνεται αυτή η δήλωση. Δεν μπορείτε, κ. Δημητρίου, απλά
να δηλώνετε το πρόβλημα. Το εντοπίζετε αλλά δεν μας λέτε τι σκέψεις ή
πρωτοβουλίες λαμβάνετε για να το λύσετε –κι αυτή είναι η δουλειά σας.
Από εμάς respect, διότι με τέτοια αντίληψη, δεν σε πιάννει τίποτε.
Το ήθελες
Ήθελε να βρει την ησυχία του ο Τάσος
Μητσόπουλος, μετά από ένα χρόνο στη
βάσανο του Υπουργείου Συγκοινωνιών
και πήγε στο Άμυνας όπου μπορεί να
κάνει πολιτική χωρίς παρεμβολές από
οργανωμένα συμφέροντα και δύσκολες
«καταστάσεις» εντός του υπουργείου
του. Μόνο που τώρα που πήγε με σκοπό
την άσκηση πολιτικής, πρέπει να του ήρθε απότομο το πόσες «υποχρεώσεις» θα
έχει. Από αύριο αρχίζει με Τύμβο, Φυλακισμένα Μνήματα και μετά επίσκεψη
στην ΕΛΔΥΚ. Καλή δύναμη...
••••
Good news
Η οικονομική κατάσταση είναι δύσκολη
για όλους, αλλά κάποιοι ανάμεσά μας
καταφέρνουν να αρπάξουν ευκαιρίες
και να παίξουν στα σαλόνια της παγκόσμιας αγοράς. Κυπριακή εταιρεία τεχνολογίας, εισηγμένη στο ΧΑΚ, έγινε πρόσφατα η πρώτη Κυπριακή και Ελληνική
που πιστοποιείται από την Apple για την
τεχνολογία MFI (made for iphone) και
σε συνεργασία με την τεχνολογία της
Apple αναμένεται να δώσει μια νέα
προοπτική στο σύγχρονο marketing.
Νεότερα τις επόμενες εβδομάδες, όταν
θα μπορούν να γίνουν οι σχετικές ενημερώσεις στο ΧΑΚ.
••••
Απορία
Ως τον Νοέμβριο έχει το δημόσιο για να
συνέλθει αν θα αποφύγουμε τις μαύρες
λίστες. Ενώ για το ξέπλυμα μας έφταιγαν
οι τράπεζες, προκύπτει πως το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται στον έφορο
Εταιρειών όπου η κατάσταση είναι επιεικώς τριτοκοσμική. Αυτό λέει εμμέσως,
όχι μόνο η αξιολόγηση της Κύπρου για το
ξέπλυμα, αλλά και το ίδιο το Μνημόνιο.
Και δίκαιο έχει. Συνέλθετε.
[email protected]
ANAΛYΣH
Του PAUL KRUGMAN / THE NEW YORK TIMES
Η αναδιανομή εισοδήματος ενισχύει την ανάπτυξη
Οι περισσότεροι άνθρωποι, αν τους πιέσεις,
πιθανότατα θα συμφωνήσουν ότι η
ακραία οικονομική ανισότητα έχει αρνητικές συνέπειες, αν και ένας σημαντικός αριθμός συντηρητικών πιστεύει
ότι το όλο θέμα της οικονομικής ανισότητας θα έπρεπε να απαγορευτεί από
τον δημόσιο διάλογο. Ομως, τι μπορούμε
να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την
οικονομική ανισότητα;
Η συνηθισμένη απάντηση των Αμερικανών πολιτικών είναι «όχι πολλά».
Πριν από σχεδόν 40 χρόνια, ο οικονομολόγος Αρθουρ Οκούν έγραψε το κλασικό βιβλίο με τίτλο «Equality and Efficiency: The Big Tradeoff», στο οποίο
υποστήριξε ότι η αναδιανομή εισοδήματος από τους πλούσιους στους φτωχούς
έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη. Οι φιλελεύθεροι μπορεί
να υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις στην
ανάπτυξη είναι μικρές και οι συντηρητικοί
ότι είναι μεγάλες, αλλά οι πάντες συμφωνούν ότι η ανάληψη δράσης για περιορισμό της οικονομικής ανισότητας
<
<
<
<
<
<
<
Σύμφωνα με το ΔΝΤ,
τα έθνη που έχουν μικρή
οικονομική ανισότητα
έχουν περισσότερες
πιθανότητες να επιτύχουν
βιώσιμη ανάπτυξη.
θα έχει τουλάχιστον κάποια αρνητική
επίπτωση στο ΑΕΠ. Φαίνεται, όμως, ότι
αυτό που όλοι γνωρίζουν δεν είναι αληθές.
Ας αρχίσουμε με τα αποδεικτικά στοιχεία
που περιλαμβάνονται σε δύο μελέτες
του ΔΝΤ, ενός οργανισμού που δύσκολα
μπορεί να κατηγορηθεί ότι είναι αριστερός. Στην πρώτη μελέτη εξετάζεται η
ιστορική σχέση μεταξύ ανισότητας και
ανάπτυξης και το συμπέρασμα είναι ότι
έθνη όπου υπάρχει σχετικά μικρή οικονομική ανισότητα έχουν περισσότερες
πιθανότητες να επιτύχουν βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Στη δεύτερη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, εξετάζεται
η επίδραση της αναδιανομής εισοδήματος
και το συμπέρασμα είναι «ότι η αναδιανομή έχει, γενικά, θετική επίδραση στην
ανάπτυξη». Κοντολογίς, ο συμβιβασμός
που περιγράφει ο Οκούν μεταξύ ισότητας
και ανάπτυξης φαίνεται να μην υφίσταται.
Κανείς δεν προτείνει να γίνουμε Κούβα,
ωστόσο η μετατόπιση της αμερικανικής
πολιτικής προς την κατεύθυνση των ευρωπαϊκών προτύπων (είναι ευρύτερα
γνωστό ότι η οικονομική ανισότητα ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών και ότι ειδικότερα
στις ΗΠΑ και στη Βρετανία το εισόδημα
κατανέμεται πολύ πιο άνισα απ’ ό,τι στη
Γαλλία, στη Γερμανία και στη Σκανδιναβία) πιθανότατα θα αύξανε και δεν
θα μείωνε την ανάπτυξη. Είναι πιθανό
κάποιοι να αναρωτηθούν: «Μα η κρίση
στην Ευρώπη δεν αποδεικνύει την καταστροφική επίδραση του κράτους πρόνοιας;». Οχι. Η Ευρώπη πληρώνει υψηλό
τίμημα διότι δημιούργησε νομισματική
ένωση χωρίς πολιτική ένωση. Ομως,
εντός της Ευρωζώνης, οι χώρες όπου
υπάρχει μεγαλύτερη ανακατανομή εισοδήματος υπέφεραν λιγότερο από την
κρίση από τις υπόλοιπες. Πώς γίνεται οι
επιπτώσεις της αναδιανομής εισοδήματος
να είναι θετικές; Η γενναιόδωρη παροχή
βοήθειας προς τους φτωχούς δεν μειώνει
το κίνητρό τους να δουλέψουν; Η φορολόγηση των πλουσίων δεν περιορίζει
το κίνητρό τους να γίνουν ακόμη πλουσιότεροι; Ναι, αλλά τα κίνητρα δεν είναι
το μοναδικό πράγμα που έχει σημασία.
Η προσφορά πόρων και όχι μόνο ευκαιριών είναι σημαντική σε μια κοινωνία
με υψηλή ανισότητα. Για παράδειγμα,
τα παιδιά φτωχών οικογενειών είναι
πολύ λιγότερο πιθανό να τελειώσουν το
πανεπιστήμιο απ’ ό,τι τα παιδιά των
πλουσίων. Αυτό δεν είναι κακό μόνο για
τα φτωχά παιδιά, αλλά αποτελεί τεράστια
και αυξανόμενη σπατάλη ανθρωπίνου
δυναμικού, σπατάλη που αναμφίβολα
λειτουργεί ως πανίσχυρο αν και αόρατο
φρένο στην οικονομική ανάπτυξη.
OIK_03-OIKONOMIA_Master_cy 3/14/14 9:09 PM Page 3
Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Α
Kυριακή 16 Mαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
3
Προς εκποιήσεις η Τράπεζα Κύπρου
Προχωρούν με «σταθερό τέμπο» οι κινήσεις για αντιμετώπιση των πιέσεων για εισπράξεις
«Πολύ κοντά» βρίσκεται η Τράπεζα
Κύπρου σε μία από τις πρώτες σημαντικές εκποιήσεις από μεγάλο
δανειολήπτη, ο οποίος δείχνει πως
έχει τη διάθεση να παραδώσει σημαντική περιουσία στην τράπεζα
με σκοπό να ανασάνει από τα μεγάλα
ανοίγματα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οποίες διασταυρώνονται
από την Πάφο, ο συγκεκριμένος,
ένας από τους μεγαλύτερους των
δανειοληπτών, κρίνει πως η κίνηση,
με την οποία θα αποξενωθεί σημαντική περιουσία που ήταν προς
ανάπτυξη, θα τον βοηθήσει να επανέλθει στις επιχειρηματικές του κινήσεις, ούτως ώστε να ετοιμάσει
τις επόμενές του κινήσεις. Από την
Αγία Παρασκευή σχολιάζεται πως
ο συγκεκριμένος, αν και αποτελεί
μία από τις σημαντικότερες τρύπες
στα βιβλία της τράπεζας «είναι πολύ
συνεργάσιμος και αναζητά τρόπους
για εξυγίανση». Η στάση του έρχεται
σε αντίθεση με άλλους «που απλώς
προσπαθούν να αποφύγουν τις δύσκολες αποφάσεις».
Πάντως, όλα δείχνουν πως η πώληση της μεγάλης περιουσίας από
πλευράς της Τράπεζας Κύπρου δεν
θα καλύψει ολόκληρο από τον τιτάνιό του δανεισμό, παρόλο που θα
του δώσει σημαντικές ανάσες. Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα συνομιλίες
μεταξύ του δανειολήπτη και της
τράπεζας, εάν η δεύτερη αντλήσει
μεγαλύτερα ποσά από την πώληση
της περιουσίας από το συμφωνηθέν
ποσό, υπάρχει η διάθεση για «επιστροφή κάποιου ποσοστού» στον
δανειολήπτη, το οποίο θα προαποφασιστεί.
Κρίνεται πως η κίνηση, όταν θα
ολοκληρωθεί, θα δώσει σημαντική
ώθηση σε άλλες παρόμοιες συναλλαγές οι οποίες βρίσκονται ήδη σε
πορεία διαπραγμάτευσης. Αυτή τη
EPA
Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Oλα δείχνουν πως η πώληση της μεγάλης περιουσίας από πλευράς της Τράπεζας Κύπρου δεν θα καλύψει ολόκληρο από τον τιτάνιό του δανεισμό.
<
<
<
<
<
<
<
Κοντά σε κίνηση που
να αφορά σε γη, ενώ
το ξεκαθάρισμα αναπτύξεων και επιχειρήσεων
είναι ευκολότερο.
στιγμή υπάρχει μεγάλη απόκλιση
μεταξύ των τιμών που ζητούν οι υπό
πίεση δανειολήπτες, αλλά και των
τιμών που προσφέρουν οι δυνητικοί
επενδυτές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πάντως, δεν είναι ξεκάθαρο
για πόσο καιρό είναι διατεθειμένη
να κρατήσει τη γη που θα αποκτήσει
η τράπεζα πριν να το πωλήσει. Την
ίδια στιγμή, άγνωστη είναι επίσης
η τιμολόγηση της γης, αφού θα πρέπει να κρατηθεί μία λεπτή ισορροπία
μεταξύ μιας τιμής που να είναι αρκετά χαμηλή για να είναι ρεαλιστική
και μιας τιμής που να μην πλήττει
υπερβολικά τα βιβλία της τράπεζας.
Σε αντίθεση με την πιο πάνω περίπτωση, όπου η συνεργασία τράπεζας-δανειολήπτη οδηγεί σε αμοιβαία κατανόηση με αποτέλεσμα αμφότεροι να εκτιμούν πως η συμφωνία
δεν είναι μακριά, ο άλλος μεγάλος
δανειολήπτης δεν διεκδικεί βραβείο
αριστείας για τη στάση του. Σε εκείνη
την περίπτωση, η τράπεζα σχολιάζει
πως η στάση της θα σκληρύνει.
Διαφορετική η γη
Το πιο ενδιαφέρον από τα στοιχεία που προκύπτουν, είναι πως η
επικείμενη συμφωνία για τα δάνεια
στην Πάφο αφορά στην εκποίηση
γης από πλευράς της τράπεζας,
κάτι που δεν έχει συμβεί στο παρελθόν. Αντίθετα, οι συναλλαγές
που καταγράφηκαν μέχρι σήμερα
αφορούσαν σε μία συγκεκριμένη
«διαδικασία»: Δεσμευμένες καταθέσεις του αγοραστή (κάποτε και
μετοχές της Τράπεζας Κύπρου)
αφιερώνονταν στην εξυπηρέτηση
χρεών του πωλητή, με αντάλλαγμα
Oι επόμενες κινήσεις
Στην Αγία Παρασκευή σχολιάζουν
πως η πορεία των κινήσεων αυτών
είναι αρκετά ικανοποιητική. Στέλεχος της τράπεζας σχολίασε πως η
στάση θα συνεχίσει να σκληραίνει
τη στάση της απέναντι στους δανειολήπτες που δεν συνεργάζονται και
που δείχνουν πως θέλουν να αποφύγουν τα δύσκολα, αλλά την ίδια
ώρα οι κινήσεις προχωρούν με αρκετούς από τους πιο συνεργάσιμους
μεγάλους πελάτες της τράπεζας. Η
Κύπρου, ωστόσο, δεν έχει καμία διάθεση να προχωρήσει με άμεση εκποίηση δανείων σε επενδυτές, αφού
μετοχικά συμφέροντα στις επιχειρήσεις του πωλητή. Η «διαδικασία»
αυτή, ενώ είχε αρκετές «εκδοχές»,
μέχρι σήμερα αφορούσε κατά βάση
σε υπάρχουσες επιχειρήσεις και
ήδη ανεπτυγμένα ακίνητα, όπως
κάτι τέτοιο προϋποθέτει σημαντική
προεργασία, κυρίως ως προς τη διαμόρφωση των πακέτων που θα πωληθούν στους επενδυτές. Η δημιουργία των «πακέτων» αυτών δεν μπορεί
να γίνει χωρίς εξωτερικούς συμβούλους, γεγονός που σημαίνει πως το
επόμενο έτος δεν θα μπορεί να ολοκληρωθεί μία τέτοια κίνηση. Μία εν
τω μεταξύ ad hoc πώληση δανείων,
λένε στην Κύπρου, θα δημιουργούσε
προηγούμενο με κίνδυνο να προκύψει χιονοστιβάδα αιτήσεων και απαιτήσεων από πελάτες αλλά και από
αγοραστές για πωλήσεις δανείων.
στις περιπτώσεις των ξενοδοχείων
Amathus και Le Meridien.
Δεν καταγράφηκαν, ωστόσο, συναλλαγές που να αφορούν σε μη
ανεπτυγμένη γη, κάτι που επίκειται
στην Πάφο. Ενδεχομένως, μάλιστα,
φιλόδοξη επένδυση που είχε προγραμματιστεί για το συγκεκριμένο
έργο να εγκαταλειφθεί πλήρως και
η όλη έκταση να στραφεί προς άλλου
είδους αξιοποίηση.
Πέρα από τις περιπτώσεις των
δύο ξενοδοχείων στην Πάφο, συναλλαγή έγινε επίσης και στην περίπτωση του Venus Rock, η οποία
ωστόσο καθυστερεί ακόμα στην
ολοκλήρωσή της, αφού η China Glory δεν έχει ακόμα παρουσιάσει τους
αγοραστές που «υποσχέθηκε», στους
αριθμούς που προβλεπόταν. Πάντως,
όσον αφορά σε επιχειρήσεις και
«απτά» περιουσιακά στοιχεία, σε
αντίθεση με μη ανεπτυγμένη γη, η
κινητικότητα είναι αρκετά μεγάλη,
ενώ και οι τιμές αγοραστών και πωλητών ήδη άρχισαν να συγκλίνουν.
Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται συζητήσεις για την πώληση εμπορικής ανάπτυξης στη Λευκωσία,
παρόλο που ο ιδιοκτήτης δεν αντιμετωπίζει άμεσο πρόβλημα εξυπηρέτησης δανείων, αλλά μόνο ταμειακών ροών. Αντίθετα, μεγάλη εμπορική ανάπτυξη στην Ανθούπολη
ήδη βρίσκεται προ νομικής δράσης
η οποία είναι διαδικαστικά περίπλοκη λόγω του γεγονότος ότι πέρα
από τον τραπεζικό δανεισμό, ο συγκεκριμένος δανειολήπτης έχει αποτύχει στην αποπληρωμή εταιρικών
ομολόγων.
Το γενικότερο ενδιαφέρον για
ενεργητικά πάντως, έχει φουντώσει
με τα ξένα επενδυτικά ταμεία να μελετούν πλέον με μεγάλη προσοχή
τις επιχειρήσεις, ξενοδοχεία και αναπτύξεις που έχουν ολοκληρωθεί σε
συγκεκριμένες περιοχές της Κύπρου,
που δείχνουν να έχουν προοπτική.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα, η
διαχείριση δανειοληπτών, την οποία
έχει αναλάβει σε κάποιες περιπτώσεις η Κύπρου (Libra, AquaSol) δείχνει να προχωρεί με ρυθμούς καλύτερους από τους αναμενόμενους.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ
Απομνημονεύματα
Στρατηγού Μακρυγιάννη
Το χρονικό του βίου ενός μεγάλου πολεμιστή του ’21 ο οποίος
καταγράφει με απλότητα και φιλαλήθεια τα συμβάντα που έζησε
ο ίδιος στην ιστορική εποχή του ξεσηκωμού του Γένους.
Μία πηγή ιστορίας και μνημείο του λόγου, υπόδειγμα λαϊκής
γλώσσας, που μετέγραψε, επιμελήθηκε και σχολίασε ο ιστοριοδίφης,
συγγραφέας και ιδρυτής των Γενικών Αρχείων του Κράτους
Γιάννης Βλαχογιάννης.
Δύο τόμοι που συνοδεύονται από δύο μοναδικά, σπάνια CD με τη
μουσική επένδυση του Νίκου Μαμαγκάκη και τις φωνές των Ηλία
Βενέζη, Μάνου Κατράκη στο πρώτο και των Ευγένιου Σπαθάρη,
Μίκη Θεοδωράκη, Νίκου Μαμαγκάκη στο δεύτερο.
ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΜΑΡΤΙΟΥ Ο 1ος ΤΟΜΟΣ
ΚΑΙ ΤΟ CD ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
OIK_04-OIKONOMIA_Master_cy 3/14/14 9:12 PM Page 4
4
l
Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Α
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Τέσσερις συν μία
προκλήσεις
για τη Γιωρκάτζη
Η νέα διοικήτρια της Κεντρικής μπαίνει από την αρχή στα
βαθιά, αφού το τραπεζικό σύστημα είναι κρίσιμη καμπή
Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Ο Πανίκος Δημητριάδης ανέλαβε ως
διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας
σε μία δύσκολη στιγμή, κατά την
οποία οι κίνδυνοι που σοβούσαν για
το τραπεζικό σύστημα ήταν στα
πρόθυρα της πλήρους εκδήλωσης.
Μετά την πλήρη εξέλιξη της κρίσης,
και ενώ το τραπεζικό σύστημα έχει
πλέον σταματήσει την ελεύθερη
πτώση, η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη καλείται να αναλάβει σε μία στιγμή λιγότερο δραματική, αλλά εξίσου επικίνδυνη.
Μπροστά της έχει μία σειρά από
κινδύνους, με πιο προφανή την υγεία
του τραπεζικού συστήματος, το
οποίο υποφέρει από την εξαιρετικά
άσχημη κατάσταση των χαρτοφυλακίων. Την ίδια στιγμή, από τη
στιγμή που ρόλος του εκάστοτε διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας είναι
να συμβάλλει στην ανάπτυξη της
νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης, είναι και η εξασφάλιση της
σταθερότητας του συστήματος, η
κ. Γιωρκάτζη θα έχει μπροστά της
μία μακρά σειρά από προκλήσεις
με τελικό στόχο να επιστρέψει το
σύστημα σε κερδοφορία και σε πιστωτική επέκταση. Η όλη πορεία
της κυπριακής οικονομίας θα εξαρτηθεί από το πόσο καλά θα τα πάει
η κ. Γιωρκάτζη στα νέα της καθή-
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια (νέος ορισμός)
0,39
Σύνολο
Εντός Κύπρου
0,25
30 Ιουνίου
Η νομισματική πολιτική της Φρανκφούρτης
30 Σεπτεμβρίου
30 Οκτωβρίου
30 Νοεμβρίου
Δείκτες ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος
40%
75000
Καταθέσεις
Πιστώσεις
Καταθέσεις / Πιστώσεις (δεξιός άξονας)
<
<
<
<
<
<
<
Χρειάζεται, μεταξύ
άλλων, και άμεση
αναβάθμιση της
θέσης της Κύπρου
στη Φρανκφούρτη.
40000
2012
2013
2014
80%
Σωρευτικά κέρδη - ζημιές των τραπεζών
1000000
0
κοντα, και κατά πόσον το σύστημα
θα μπορέσει να αρχίσει να δανείζει
με υποφερτά επιτόκια.
Στο έργο της θα έχει να αντιμετωπίσει μία σειρά από άμεσα προβλήματα, τα οποία θα χρειαστούν
προσεκτική διαχείριση.
2011
2012
2013
Ρευστότητα και επιτόκια
Το τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις στη ρευστότητά του, γεγονός που έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην οικονομία. Ο
λόγος δανείων προς καταθέσεις βρίσκεται πλέον στα 134%, με τα δάνεια
να μειώνονται με χαμηλότερους
ρυθμούς από τις καταθέσεις. Από
τη μία, η απώλεια της εμπιστοσύνης
στο σύστημα και από την άλλη η
απώλεια των ξένων αγορών (και δη
της ελλαδικής) εξασφαλίζουν πως
οι καταθέσεις μπορεί μεν να σταματήσουν να μειώνονται, αλλά δύσκολα θα αυξηθούν.
Αυτή η εικόνα μεταφράζεται σε
αυξημένα καταθετικά επιτόκια –δηλαδή υψηλό κόστος για τις τράπεζες– ενώ ταυτόχρονα και τα δανειστικά επιτόκια παραμένουν υψηλά.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τα
επιτόκια είναι υψηλότερα από το
ρίσκο που υπάρχει στην αγορά. Τα
επιτόκια παραμένουν, μάλιστα, σταθερά με αυξητικές τάσεις, ακόμα
και σε μία περίοδο κατά την οποία
ο πληθωρισμός μπαίνει σε αρνητικό
έδαφος.
Το υψηλό κόστος καταθέσεων αλλά και η πίεση που ασκεί στα δανειστικά επιτόκια, συμπιέζουν την
ανάπτυξη, η οποία δείχνει πως θα
κατασταλάξει για μεγάλο χρονικό
διάστημα κοντά το 0, διαγράφοντας
«ιαπωνική» πορεία.
Η εικόνα στον ELA, ο οποίος είναι
πλέον σταθερά κοντά στα 9,5 δισ.
ευρώ, υπογραμμίζει αυτές τις ανησυχίες. Παρά την οριακή μείωση
που καταγράφηκε όταν η Τράπεζα
Κύπρου επέστρεψε στις ανοικτές
πράξεις της ΕΚΤ, φαίνεται πλέον
πως δεν πρέπει να αναμένεται σημαντική μείωσή του σε επίπεδα που
να επιτρέπουν και μείωση των επιτοκίων. Η Κεντρική θα πρέπει να
-5000000
1ο τρίμηνο
2ο τρίμηνο
3ο τρίμηνο
Τέλος έτους
Ετήσιος ρυθμός αύξησης δανείων
70
Τρίτες χώρες
Ευρωζώνη
Κύπρος
-40
2012
συνεργαστεί με τις τράπεζες, όχι
μόνο ως επόπτης, αλλά και ως home
d’etat, με σκοπό να σταματήσει η
αλόγιστη κλιμάκωση των επιτοκίων
στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους
να ενισχύσουν τα μερίδια αγοράς
τους. Επιπλέον, η Κεντρική έχει τον
κύριο λόγο στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.
Σημειώνεται επίσης πως η μείωση
των δανείων και η απομόχλευση,
έχουν μέχρι σήμερα εστιαστεί στο
εξωτερικό. Μεγάλο ερώτημα είναι
πόσο αυτό μπορεί να συνεχιστεί.
Από την ώρα που θα υπάρξει κορεσμός με την απομόχλευση στο εξωτερικό και θα μεγαλώνει η πιστωτική
2013
2014
συρρίκνωση εντός της κυπριακής
οικονομίας, οι πιέσεις που θα ασκηθούν στην οικονομία, θα είναι πολύ
σοβαρές. Αυτή είναι μία άλλη πραγματικότητα που θα πρέπει να διαχειριστεί η Κεντρική.
Η κερδοφορία
Την ίδια στιγμή, η εικόνα που επικρατεί στις τράπεζες δείχνει πως
δύσκολα θα επιστρέψουν στην κερδοφορία στο επόμενο διάστημα.
Ενώ κερδισμένοι θα υπάρξουν (και
ήδη υπάρχουν) την ίδια στιγμή το
σύστημα στο σύνολό του συνεχίζει
να καταγράφει σημαντικές ζημιές.
Η επιστροφή στην κερδοφορία
Μία από τις μεγάλες προκλήσεις που
θα αντιμετωπίσει η νέα διοικήτρια
της Κεντρικής Τράπεζας θα είναι και
οι εξελίξεις στη Φρανκφούρτη. Με
δεδομένο πως τα συμφέροντα της
Κύπρου ως προς τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης σε αυτή τη
φάση είναι αντίθετα με τα συμφέροντα του γκρουπ των βόρειων ισχυρών κρατών, θα είναι σημαντικός ο
ρόλος και ο λόγος της Κύπρου στο
Διοικητικό Συμβούλιο.
Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία
ηγούνται του γκρουπ που αισθάνεται
πως ο μειωμένος πληθωρισμός στην
Ευρωζώνη πλήττει την ανάπτυξή
τους, η οποία μόλις το περασμένο
τρίμηνο έδειξε πως μπορεί να πάρει
μπρος. Σήμερα ο πληθωρισμός στην
Ευρωζώνη βρίσκεται στο 0,8%, αρκετά χαμηλότερα από τον στόχο της
ΕΚΤ, που είναι «λίγο χαμηλότερα από
το 2%». Αυτό το δεδομένο συμπιέζει
την ανάπτυξη.
Σκέψεις για αύξηση της παροχής
χρήματος θα μπορούσαν να αντι-
στρέψουν τα πραγματικά επιτόκια
(συνολικό πλην πληθωρισμός) όπου
παρατηρείται επικίνδυνη απόκλιση
μεταξύ του κόστους δανεισμού των
επιχειρήσεων από τα αντίστοιχα των
νοικοκυριών.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, και παρά
το γεγονός ότι η λογική λέει πως ο
αυξημένος πληθωρισμός μειώνει το
δημόσιο χρέος (αλλά και τα χρέη γενικότερα), η Κύπρος βρίσκεται ακόμα
στο στάδιο της προσαρμογής της στα
νέα δεδομένα. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως, ενώ στην Ευρωζώνη αποκλιμακώνεται ο πληθωρισμός, στην
Κύπρο καταγράφεται πλέον αποπληθωρισμός. Αν ανατραπεί η πορεία
μείωσης του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, αυτό θα επηρεάσει την «εσωτερική υποτίμηση» που ακόμα συνεχίζεται στην Κύπρο.
Την ίδια στιγμή, η αύξηση των
επιπέδων των επιτοκίων, θα ασκήσει
και πιέσεις στα επιτόκια της κυπριακής αγοράς τα οποία είναι ήδη υπερβολικά υψηλά.
δεν μπορεί να εξασφαλιστεί όσο δεν
υπάρχει εμπιστοσύνη στο σύστημα,
κάτι που θα μειώσει και το κόστος
της ρευστότητας. Ωστόσο, πέρα από
αυτό το στοιχείο, και πέρα ακόμα
από τα Σχέδια Αναδιάρθρωσης των
πιο προβληματικών τραπεζών και
του Συνεργατισμού, πολλά θα πρέπει
να αλλάξουν στο σύστημα για να
μπορέσει αυτό να επιστρέψει σε μία
υγιή κατάσταση. Η πίεση που ασκείται από το γεγονός ότι η πιστωτική
συρρίκνωση συνεχίζεται, και από
το γεγονός ότι η επεκτατική πορεία
των προηγούμενων ετών «μαζεύεται»
απότομα στο εξωτερικό, δεν επιτρέπει εύκολη επιστροφή στα κέρδη
για το τραπεζικό σύστημα.
Εκτός από το γεγονός ότι δεν παραχωρούνται εύκολα δάνεια εξαιτίας
και της γενικότερης κατάστασης
στις τράπεζες, είναι επίσης ξεκάθαρο
πως τα επιτοκιακά περιθώρια είναι
πλέον πολύ χαμηλά. Το 2013, για
τρίτο συνεχόμενο έτος τα περιθώρια
κέρδους, αλλά και τα συνολικά έσοδα
από τα επιτόκια, μειώθηκαν. Τα έσοδά του γ΄ τριμήνου του 2013 ήταν
περίπου στο 40% των εσόδων του
2012 και ακόμα χαμηλότερα σε σχέση με το 2011.
Οι ζημιές επίσης συνεχίζουν να
συσσωρεύονται για δέκατο συνεχές
τρίμηνο, γεγονός που απαιτεί ριζικές
αποφάσεις σχετικά με την πορεία
του συστήματος στο σύνολό του.
Απόλυτα συνυφασμένοι με την
πορεία της κερδοφορίας των τραπεζών είναι και οι περιορισμοί στη
διακίνηση κεφαλαίων. Ενώ η διαδικασία μείωσής τους στο εσωτερικό
έχει ήδη αρχίσει, το ίδιο δεν ισχύει
και για τους περιορισμούς στη διακίνηση στο εξωτερικό. Η απομάκρυνση των περιορισμών θα είναι
επίσης κρίσιμης σημασίας για την
πορεία του συστήματος τους επόμενους μήνες. Η Κεντρική θα έχει
προφανώς σημαντικό ρόλο στο όλο
ζήτημα.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η τραγική εικόνα στην ποιότητα των πιστώσεων δεν μπορεί παρά να προκαλεί ισχυρές ανησυχίες, έστω κι
αν η αλλαγή στον ορισμό που χρησιμοποιεί η Κεντρική Τράπεζα επηρεάζει αρνητικά τα τελικά στοιχεία.
Στην πραγματικότητα, τα μεγάλα
μη εξυπηρετούμενα δάνεια εστιάζονται σε Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική, όπου το συνολικό τους επίπεδο κινείται σχεδόν στο αστρονομικό 50%. Άλλες, μικρότερες τράπεζες είναι σε χειρότερη κατάσταση,
ενώ και στα Συνεργατικά η εικόνα
είναι εξίσου τραγική σε ορισμένες
περιπτώσεις. Επιπλέον, το γεγονός
ότι ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων
δανείων εστιάζεται στις κατασκευές
(64%) και στον τουρισμό (55%) δείχνει πως το ρίσκο αγοράς είναι εξαιρετικά υψηλό. Με τη σειρά του, αυτό
σημαίνει πως δύσκολα θα μπορεί
να ανατραπεί η εικόνα με «παραδοσιακές» κινήσεις.
Η Κεντρική θα πρέπει να διαχειριστεί την εκποίηση που θα γίνει,
εξετάζοντας κατά πόσον θα ασκήσει
πίεση για απομόνωση των ενεργητικών που θα αποκτήσουν οι τράπεζες (γη, ακίνητα) αλλά και για τη
σωστή τιμολόγησή τους η οποία θα
έχει και επιπτώσεις στα βιβλία των
τραπεζών. Η Κεντρική θα πρέπει
επίσης να αποφασίσει πώς θα διαχειριστεί τις περιπτώσεις όπου τράπεζες θα αποκτήσουν συμφέροντα
σε επιχειρήσεις οι οποίες αποτυγχάνουν.
Ενώ αυτές οι αποφάσεις θα είναι
εξαιρετικής σημασίας για την πορεία
του συστήματος, όπως εξαιρετικά
σημαντικές θα είναι και οι αποφάσεις
σχετικά με την πολιτικής υφής κίνηση που αφορά στην απόκτηση
του 18% της Τράπεζας Κύπρου από
ξένο οίκο. Γενικότερα η πορεία της
Τράπεζας Κύπρου, θα περάσει μέσα
από την Κεντρική. Αυτή η πορεία
θα κρίνει και τις εξελίξεις σε μακροοικονομικό επίπεδο, για ολόκληρη
την οικονομία.
Ταυτόχρονα, λόγο θα έχει η Κεντρική και σε άλλες εξελίξεις που
αναμένονται μέσα στο έτος, όπως
την όλο και πιο έντονη προσπάθεια
οίκων και επενδυτικών ταμείων για
αγορές υπό πίεση ενεργητικών. Καθόλου άσχετο με αυτές τις εξελίξεις
δεν είναι και η εξέλιξη των προβλέψεων, η οποία δεν πείθει πως
είναι αρκετή για να εξασφαλίσει
ασφάλεια στις τράπεζες. Από την
άλλη, αν αυξηθεί όπως θα ήταν πιο
σοφό, τα βιβλία των τραπεζών θα
δεχτούν πιέσεις.
Το χαρτοφυλάκιο
Ένα από τα πιο προφανή –αλλά
και τα πιο σοβαρά– προβλήματα του
συστήματος είναι η γενικότερη ποιότητα του χαρτοφυλακίου. Ιδίως ως
προς τα δάνεια, η πορεία των μη
εξυπηρετούμενων δανείων συνεχίζει
να δείχνει αυξητική τάση, ενώ τα
δάνεια που έχουν παραχωρηθεί από
τις κυπριακές τράπεζες, σε πελάτες
που ζουν εκτός Κύπρου, είναι ακόμα
χειρότερα. Φαίνεται πως σημαντικό
μέρος του προβλήματος έχει να κάνει
με τις «στρατηγικές πτωχεύσεις»
αρκετών πελατών.
Ταυτόχρονα, η συγκριτική βελτίωση
δεικτών όπως η παραγωγικότητα (μέσα από το εργατικό κόστος και το κόστος χρηματοδότησης), ενώ σε γενικές
γραμμές βελτιώνονται για την Κύπρο,
είναι πιθανόν πως θα σταματήσουν
τη διορθωτική τους πορεία, εάν η
ΕΚΤ αποφασίσει να τυπώσει χρήμα
και να αγοράσει ενεργητικά.
Αυτή τη στιγμή, μία απόφαση για
ενεργή δράση στα επιτόκια από πλευράς της Φρανκφούρτης, δεν θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της κυπριακής οικονομίας, αλλά και του
κυπριακού τραπεζικού συστήματος
γενικότερα. Από την πρώτη της παρουσία στο ΔΣ της ΕΚΤ, η κ. Γιωρκάτζη
καλείται να αναβαθμίσει την παρουσία της Κύπρου.
Ταυτόχρονα, μεγάλη κρυφή ελπίδα
της Κύπρου είναι μία χρηματοδοτική
στήριξη από πλευράς της ΕΚΤ, κάτι
που θα επιτρέψει την απόσυρση των
περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, ενώ θα στήριζε σημαντικά την
Τράπεζα Κύπρου.
Τα του οίκου
Η τέταρτη πρόκληση της κ. Γιωρ-
κάτζη έχει να κάνει και με τα του
οίκου της ίδιας της Κεντρικής Τράπεζας. Βαθιά μοιρασμένη σε «Ορφανιδικούς» και «Δημητριακούς»,
η κορυφή της πυραμίδας της Κεντρικής χαρακτηρίζεται πλέον από
εντάσεις, αμοιβαία υπόσκαψη
στελεχών, ακόμα και ανοικτή έχθρα σε αρκετές περιπτώσεις. Η κ.
Γιωρκάτζη θα αντιμετωπίσει πιέσεις από τους «δικούς της» για να
επαναλάβει τις κινήσεις του προκατόχου της, αλλάζοντας συνοπτικά ρόλους και θέσεις στα στελέχη
της Κεντρικής. Ήδη, ορισμένοι πανηγύριζαν για την «επιστροφή
από την εξορία» ανοικτά τις προηγούμενες ημέρες.
Η κ. Γιωρκάτζη αναμένεται, σύμφωνα με «εκ των έσω» πληροφόρηση, να στηριχτεί σε μεγάλο
βαθμό από τον Γιώργο Συρίχα,
πρώην διευθυντή του γραφείου
του διοικητή και στενό συνεργάτη
τόσο του Αθανάσιου Ορφανίδη
όσο και του Χριστόδουλου Χριστοδούλου. Ο κ. Συρίχας είναι, ως
γνωστό, εκτελεστικό μέλος πλέον
του ΔΣ της τράπεζας. Σημαντικό
ρόλο και λόγο, προφανώς, θα έχει
και ο Στέλιος Κοιλιάρης.
Πάντως, δεν αναμένονται στο παρόν στάδιο αλλαγές ή μετακινήσεις ανώτατων διευθυντών (Φωτεινή Φρανκ, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος και Κυριάκος Ζίγκας),
ούτε εκτιμάται πως θα υπάρξει
αλλαγή στο πρόσωπο του Γιάγκου
Δημητρίου, που είναι επικεφαλής
της εποπτείας που είναι νευραλγικής σημασίας.
Όσον αφορά στο γραφείο Τύπου
της τράπεζας, όπου υπάρχει ομολογουμένως πρόβλημα, εκτιμάται
πως θα γίνει κάποια αναβάθμιση
του τμήματος με ενίσχυσή του, ενώ
και ο ρόλος του Γιώργου Γεωργίου
ενδεχομένως να στραφεί προς την
άσκηση πολιτικής, χωρίς να αποκλείεται και η παραμονή του στο
συγκεκριμένο πόστο. Πάντως, στο
γραφείο Τύπου γενικότερα θα πρέπει να αναμένονται αλλαγές.
Σε κάθε περίπτωση, η κ. Γιωρκάτζη θα πρέπει να επιβάλει κατάπαυση του πυρός αλλά και να εξασφαλίσει την ειρήνη μεταξύ των
στελεχών, ενώ μαζικές μεταθέσεις και μετακινήσεις από την αρχή της θητείας της θα επαναλάμβανε τα λάθη του προκατόχου της.
OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 14/03/14 18:40 Page 5
ΣYNENTEYΞH
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
5
Ποινικό αδίκημα οι «επενδυτικές» πυραμίδες
Την προσοχή του κοινού εφιστά μέσω της «Κ» η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Δήμητρα Καλογήρου
Συνέντευξη στον
ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Την προσοχή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς έχουν τραβήξει επενδυτικά
σχήματα που υπόσχονται υψηλές αποδόσεις σε μία ιδιαίτερη περίοδο για την
κυπριακή αγορά. Η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Δήμητρα Καλογήρου, προαναγγέλλει μέσω της «Κ»
την αυστηροποίηση της νομοθεσίας.
«Οι πυραμίδες επενδυτών είναι ένα
είδος απάτης που ευδοκιμεί ιδιαίτερα
σε περιόδους χαμηλών αποδόσεων
όπως είναι αυτή που διανύουμε τώρα»,
αναφέρει η κ. Καλογήρου Σε ό,τι αφορά
το γενικότερο περιβάλλον, η κ. Καλογήρου αναφέρει ότι εξακολουθεί να
υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον και
περιθώρια για ανάπτυξη στον τομέα
της παροχής επενδυτικών υπηρεσιών.
«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί αρκετά από τα πλεονεκτήματα που την καθιέρωσαν ως ελκυστικό επενδυτικό προορισμό», τονίζει.
–Απευθύνατε συστάσεις για τις
επενδυτικές πυραμίδες. Στην Επιτροπή έχουν υποβληθεί καταγγελίες; Τι πρέπει να προσέχει το κοινό;
–Κατά καιρούς έχουμε προβεί σε
προειδοποιήσεις για το θέμα αυτό ώστε
να ενημερωθεί το επενδυτικό κοινό
και να είναι προσεκτικό. Ο λόγος είναι
ότι οι πυραμίδες επενδυτών είναι ένα
είδος απάτης που ευδοκιμεί ιδιαίτερα
σε περιόδους χαμηλών αποδόσεων
όπως είναι αυτή που διανύουμε τώρα.
Μόλις ψηφιστεί το νομοσχέδιο που
σκοπεύει να τροποποιήσει τον Ποινικό
Κώδικα ώστε η σύσταση, λειτουργία
και προώθηση τέτοιων σχεδίων να αποτελεί ποινικό αδίκημα, το κοινό θα μπορεί να υποβάλλει καταγγελίες για την
ύπαρξη ενδεχόμενης πυραμίδας στην
αστυνομία. Οποιεσδήποτε καταγγελίες
για τυχόν πυραμίδες λαμβάνει και η
Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, επίσης θα
προωθούνται στην αστυνομία.
–Το κοινό τι πρέπει να προσέχει
για να μην πέσει θύμα;
–Σε γενικές γραμμές, το κοινό πρέπει
να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικό όσον
αφορά διάφορες «επενδυτικές ευκαιρίες» που παρουσιάζονται και υπόσχονται πολύ υψηλές αποδόσεις σε σχέση
με τα δεδομένα της εποχής ή αποδόσεις
που παραμένουν σταθερές για πολλά
χρόνια. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις πυραμίδες, το επενδυτικό κοινό θα πρέπει
να δείξει καχυποψία όσον αφορά προγράμματα ή σχέδια τα οποία υπόσχονται
αμοιβή, εάν ο κάθε συμμετέχων πείσει
κι άλλα άτομα να συμμετάσχουν. Παρόλο που δεν είναι όλα αυτά τα σχέδια
παράνομα, είναι δύσκολο να εντοπίσει
οποιοσδήποτε ποιο από αυτά ενδεχομένως να αποτελεί απάτη. Επιπρόσθετα,
οποιαδήποτε ασάφεια και αδιαφάνεια
όσον αφορά επενδυτικά σχήματα, θα
πρέπει να προβληματίζει το κοινό. Είναι
σημαντικό να κατανοήσουμε όλοι ότι
ο καλύτερος προστάτης της περιουσίας
μας θα είμαστε πάντοτε εμείς οι ίδιοι.
–Παρά τα περσινά γεγονότα, η Κύπρος διατηρείται ως Κέντρο Παροχής Υπηρεσιών. Πού το αποδίδετε;
–Όντως εξακολουθούμε να βλέπουμε
επενδυτικό ενδιαφέρον και περιθώρια
για ανάπτυξη στον τομέα της παροχής
επενδυτικών υπηρεσιών. Αυτό οφείλεται
στο γεγονός ότι η Κύπρος διατηρεί αρκετά από τα πλεονεκτήματα που την
καθιέρωσαν ως ελκυστικό επενδυτικό
προορισμό. Είμαστε μια χώρα που προσφέρει στους επενδυτές από το εξωτερικό άμεση πρόσβαση σε όλο το επενδυτικό κοινό της ενιαίας ευρωπαϊκής
αγοράς. Πιστεύουμε ότι η δέσμευσή
μας και οι προσπάθειές μας να διατηρούμε το εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο της κυπριακής κεφαλαιαγοράς στα
υψηλότερα πρότυπα βοηθούν ουσιαστικά στην καθιέρωση της Κύπρου ως
κέντρου παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Για παράδειγμα, ήμασταν το
Η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Δ. Καλογήρου.
Αξιολογείται η Τράπεζα Κύπρου
–Αυτή τη στιγμή στην Κύπρο υπάρχει μία παράλληλη αγορά που διακινεί μετοχές. Καταρχάς
είναι νόμιμο και αν όχι, πώς μπορείτε να παρέμβετε;
–Δεν είναι παράνομο να πραγματοποιούνται συναλλαγές
σε μετοχές, εξωχρηματιστηριακά, δεδομένου ότι εφαρμόζονται όλες οι πρόνοιες του Νόμου. Συγκεκριμένα, είναι
παράνομο πρόσωπα χωρίς επαγγελματική άδεια να διευκολύνουν τέτοιες συναλλαγές έναντι αμοιβής.
–Η ανισορροπία αυτή οφείλεται και το στο
γεγονός ότι η μετοχή της τράπεζας Κύπρου παραμένει εκτός ταμπλό. Από την πληροφόρηση που
έχετε, η Τράπεζα, θα καταφέρει να επιστρέψει
σε σύντομο χρονικό διάστημα στο ΧΑΚ; –Η διαπραγμάτευση της μετοχής της Τράπεζας Κύπρου
παραμένει σε αναστολή μέχρι η εταιρεία να λάβει όλα τα
αναγκαία μέτρα και να προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες
ενέργειες οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε να επαναρχίσει η διαπραγμάτευση των μετοχών της. Αυτό είναι κάτι
που θα αξιολογούμε αναλόγως της υλοποίησης του πλάνου ενεργειών που έχει θέσει η ίδια η εταιρεία.
πρώτο κράτος-μέλος της Ε.Ε. το οποίο
εφάρμοσε πλαίσιο αδειοδότησης και
εποπτείας για την παροχή επενδυτικών
υπηρεσιών αναφορικά με συναλλαγές
δυαδικών δικαιωμάτων σε χρηματοοικονομικά μέσα, γνωστά ως financial
binary options. Επίσης, ήμασταν το
δεύτερο κράτος-μέλος που εναρμόνισε
την εθνική του νομοθεσία με την Οδηγία
για τους Διαχειριστές Οργανισμών
Εναλλακτικών Επενδύσεων.
–Προγραμματίζετε κάποιες ενέργειες και παρεμβάσεις ώστε να ενισχυθεί η Κύπρος και να έρθει νέο
έργο και νέες εταιρείες;
–Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει
προβεί ήδη σε αρκετές ενέργειες για
να βοηθήσει στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, στην παροχή
καθοδήγησης προς τους εποπτευόμενους οργανισμούς από τις ανεπιθύμητες
συνέπειες της απόφασης του Eurogroup
και την ενίσχυση της κυπριακής οικονομίας γενικότερα. Επίσης πιστεύουμε
ότι πρέπει πρωτίστως να ακούσουμε
τις ανησυχίες των συμμετεχόντων στην
αγορά και να συνεργαστούμε με αυτούς
για να βρίσκουμε λύσεις και να παρέχουμε βοήθεια, όπου αυτό είναι δυνατό,
ώστε να περιορίσουμε τις ανεπιθύμητες
συνέπειες στους οργανισμούς αυτούς
και, κατ’ επέκταση στην κυπριακή οικονομία γενικότερα.
–Πώς προτίθεστε να εξασφαλίσετε
αυτή την πληροφόρηση;
–Για να εντοπίσουμε και να κατανοήσουμε πλήρως τα προβλήματα των
εποπτευόμενων μας οργανισμών, έχουμε αποστείλει ερωτηματολόγιο ζητώντας τους να αναφέρουν οποιαδήποτε
προβλήματα αντιμετωπίζουν ως αποτέλεσμα των γεγονότων του 2013 με
σκοπό να προτείνουμε λύσεις όπου
είναι εφικτό. Τέτοιο ερωτηματολόγιο
είχαμε στείλει τον Απρίλιο του 2013
και βάσει των απαντήσεων που λάβαμε
προβήκαμε σε διάφορες ενέργειες ή
προτείναμε στην κυβέρνηση κάποιες
ρυθμίσεις. Τώρα βρισκόμαστε στη φάση επανάληψης της συγκεκριμένης
έρευνας, μεταξύ των εποπτευόμενών
μας, για να δούμε πώς διαμορφώνεται
η κατάσταση ένα χρόνο μετά και πώς
θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε περαιτέρω, πάντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας.
Πέρα από τις λύσεις που θα προταθούν και θα υλοποιηθούν εγχώρια, για
να επιστρέψουμε σε πορεία ανάπτυξης,
προτεραιότητα αποτελεί η όσο το δυνατόν γρηγορότερη αποκατάσταση
της αξιοπιστίας της Κύπρου στο εξωτερικό. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΚΚ συνεργάστηκε με τον Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων CIPA συμμετέχοντας το 2013 σε έξι συνέδρια στην
Κύπρο και το εξωτερικό, που αφορούσαν
την προώθηση της κυπριακής κεφαλαιαγοράς. Οι προσπάθειες αυτές θα
συνεχιστούν και θα εντατικοποιηθούν
στη διάρκεια του 2014.
–Έχει περάσει ένας χρόνος από τις
αποφάσεις του Eurogroup. Μία
από τις πολλές εκκρεμότητες που
έχουν απομείνει αφορά το θέμα
του χειρισμού των αξιογράφων.
Τι να αναμένουν οι κάτοχοί τους;
Υπάρχει πρόβλημα με τον ορισμό
διαμεσολαβητή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών;
–Εξ όσων αντιλαμβάνομαι, έχει ληφθεί απόφαση για διορισμό έξι δικαστών, οι οποίοι θα αναλάβουν να εξετάσουν τις καταγγελίες εναντίον των
τραπεζών σε σχέση με την προώθηση
χρηματοοικονομικών προϊόντων τους.
Όπως είναι γνωστό το θέμα έχει αχθεί
ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας
ο οποίος έχει δώσει σχετικές οδηγίες
για τον χειρισμό του στα αρμόδια υπουργεία. Ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, υποβάλαμε τις θέσεις και εισηγήσεις μας,
όπως φαντάζομαι και άλλοι, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η κυβέρνηση, συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα, κατέληξαν στην πιο πάνω απόφαση.
OIK_06-OIKONOMIA 22_Master_cy 14/03/14 18:47 Page 6
6
l
Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Α
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
ΣYNTOMA
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Νέες εξετάσεις για το ξέπλυμα
Η Κύπρος θα κριθεί εκ νέου τον Νοέμβριο για το αν τηρεί τα κριτήρια του ΟΟΣΑ
Μνημόνιο συνεργασίας
ΜΤΝ-Πανεπιστημίου
Η ΜΤΝ υπέγραψε Μνημόνιο τριετούς Συνεργασίας με το Τμήμα
Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το Μνημόνιο Συνεργασίας
προσφέρει δυνατότητες πραγματοποίησης κοινών δράσεων σε
θέματα πρακτικής άσκησης φοιτητών, συμπληρωματικής κατάρτισης,
εκπόνησης διατριβών, έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, ενώ
θα διευρύνεται κατά τη διάρκεια του σε άλλους τομείς αμοιβαίου
ενδιαφέροντος. Η συνεργασία προβλέπει επίσης κοινή συμμετοχή
σε ερευνητικά προγράμματα για κινητά συστήματα, εφαρμογές
και υποδομές. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η ΜΤΝ θα χορηγεί 5.000
ευρώ ανά έτος στο Data Management Systems Laboratory του
Τμήματος Πληροφορικής, το οποίο διευθύνει ο δρ Δημήτρης Ζεϊναλινπούρ, Επίκουρος Καθηγητής. Η ΜΤΝ θα είναι επίσης ο αποκλειστικός πάροχος υπηρεσιών mobile internet του εργαστηρίου.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας υπέγραψαν ο Πρόεδρος του Τμήματος
Καθηγητής Μάριος Δ. Δικαιάκος, και ο CEO της ΜΤΝ κ. Philip Van
Dalsen.
Η ΗΛΕΚΤΩΡ Κύπρου είναι
Χρυσός Χορηγός του 8ου
Διεθνούς Μαραθωνίου Λεμεσού. Η φετινή διοργάνωση
κρίνεται επιτυχής, καθώς ο
HELECTOR HALF MARATHON
είναι πλήρους συμμετοχής
και δεν μπορεί να δεχθεί περισσότερους αθλητές. Είναι
πρώτη φορά στα εννέα χρόνια που διοργανώνεται ο Μαραθώνιος. «Η εικόνα αθλητών διεθνούς εμβέλειας αλλά και χιλιάδων ανθρώπων
από όλη την Κύπρο να τρέχουν και να αγωνίζονται σε
μία διαδρομή η οποία καλύπτει όλο το παραλιακό μέτωπο της πόλης μας παρακινεί»,
δήλωσε για τη χορηγία ο
Ιωάννης Κοκότσης, γενικός
διευθυντής της εταιρείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μαραθώνιος αγκαλιάζει και στηρίζει πολλές φιλανθρωπικές
οργανώσεις.
Νέο πρόγραμμα
επιβράβευσης
από τις
ΑΛΦΑΜΕΓΑ
Οι Υπεραγορές ΑΛΦΑΜΕΓΑ εισάγουν
το νέο πρόγραμμα επιβράβευσης Alessi. Οι πελάτες με τις αγορές τους μπορούν εντελώς δωρεάν να αποκτήσουν
πιάτα και φλιτζάνια του κορυφαίου
designer brand οικιακών ειδών. Το
πρόγραμμα λειτουργεί με τον γνωστό
τρόπο που καθιέρωσε τις ΑΛΦΑΜΕΓΑ:
Με κάθε 20 ευρώ αγορών, ο καταναλωτής παίρνει από τα καταστήματα
ένα κουπόνι. Με τη συμπλήρωση των
ανάλογων κουπονιών παίρνει δωρεάν
τα προϊόντα Alessi. Οι καταναλωτές
έχουν την ευκαιρία να συλλέξουν κουπόνια μέχρι τις 20/07/2014 και να τα
ανταλλάξουν με σερβίτσια Alessi στις
υπεραγορές μέχρι τις 03/08/2014 ή
μέχρι την εξάντληση των προϊόντων.
Νέα προϊόντα από
τις Γενικές Ασφάλειες
Οι Γενικές Ασφάλειες προσφέρουν νέα σχέδια για την ασφάλιση
κατοικίας. Τα σχέδια αυτά προσφέρονται σε ανταγωνιστικές τιμές
και όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια με ευκολίες στον τρόπο
αποπληρωμής (1, 6 ή 12 δόσεις) και ειδική έκπτωση για εξόφληση
μέσω πιστωτικών καρτών ή τραπεζικής εντολής (μέχρι 10%).
Τα σχέδια αυτά είναι τα ακόλουθα:
Home Flexible –καλύπτει ζημιές από πυρκαγιά, καπνό, κεραυνό, βραχυκύκλωμα, ζημιές πυρόσβεσης και έκρηξη λέβητα/υγραερίου.
Home Basic –παρέχει όλες τις καλύψεις του Home Flexible και επιπλέον κάλυψη έναντι σεισμού, θύελλας, καταιγίδας, πλημμύρας,
οχλαγωγίες, κακόβουλη ζημιά, διαρροή νερού ή καυσίμων, ευρεία
έκρηξη, θερμοσίφωνα και άλλα.
Home Plus –παρέχει όλες τις καλύψεις του Home Basic, επιπλέον
προσφέρει πληθωριστική προστασία, κάλυψη έναντι απώλειας
ενοικίων, αστικής ευθύνης ιδιοκτήτη ενοίκου (μέχρι € 90.000) και
αποζημιώνει σε αξία αντικατάστασης και άλλα. Επίσης, παρέχει
την 24ωρη υπηρεσία HOME ASSISTANCE η οποία διευκολύνει τον
ασφαλιζόμενο για όλα όσα μπορούν να συμβούν στο σπίτι, επείγοντα
ή μη ως επίσης δωρεάν συμμετοχή στο Home Club μέσω του
οποίου προσφέρονται μοναδικές προσφορές σε καταστήματα με
είδη σπιτιού (έπιπλα, DIY, θερμάνσεις κτλ.).
Home Superior –Το ολοκληρωμένο σχέδιο: παρέχει όλες τις καλύψεις
και προνόμια του Home Plus και επιπλέον: αυτόματη επαναφορά
ασφαλισμένου ποσού, κλοπή χωρίς ένδειξη διάρρηξης, πτώση
δέντρων, θραύση υαλοπινάκων και καθρεφτών, αντικατάσταση
κλειδαριών, οικιακό ατύχημα και άλλα.
Με ταχείς ρυθμούς πρέπει να κινηθεί
η κυπριακή δημόσια διοίκηση, με
αιχμή τον Έφορο Εταιρειών και
το Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων,
ώστε μέχρι τα μέσα του προσεχούς
φθινοπώρου να εφαρμόζουν με
επάρκεια όλα τα κριτήρια του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ)
για τη διαφάνεια στη φορολογία
και την ανταλλαγή πληροφοριών
για φορολογικούς σκοπούς.
Η Κύπρος δεν πάσχει σε νομοθεσία, αλλά το πρόβλημα εντοπίζεται στην εφαρμογή. Προβληματικές περιοχές είναι η διαθεσιμότητα της πληροφόρησης για τη λογιστική κατάσταση εταιρειών και
την ιδιοκτησία τους και η πρόσβαση στην πληροφόρηση για τα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκηση εταιρειών. Η Κύπρος πέρασε από έλεγχο
για τις διαδικασίες καταπολέμησης
του ξεπλύματος χρήματος το 2009.
Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν
τότε (με κύριο πρόβλημα την πρόσβαση στους πραγματικούς ιδιοκτήτες εμπιστευμάτων) διορθώθηκαν νομοθετικά, την περίοδο
μέχρι τα μέσα του 2012 έγινε επισκόπηση για το τι εφαρμόζεται
στην πράξη και μέχρι τον προσεχή
Νοέμβριο (που θα γίνει νέα αξιολόγηση) πρέπει να υπάρξει σαφής
πρόοδος σε όλα τα προβληματικά
πεδία, διαφορετικά η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί στη «μαύρη λίστα»
του ΟΟΣΑ. Μία τέτοια εξέλιξη θα
έχει ως αποτέλεσμα να τεθούν υπό
αίρεση οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας που έχε υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Σήμερα οι τράπεζες είναι οι καλύτεροι μαθητές και εφαρμόζουν
στην πράξη όλη τη νομοθεσία για
το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η
πίεση πέφτει στον δημόσιο τομέα,
ο οποίος πρέπει να αποδείξει στην
πράξη ότι είναι σε θέση να γνωρίζει
τους πραγματικούς ιδιοκτήτες εταιρειών, αλλά και να παράσχει σε
άλλα κράτη-μέλη τυχόν πληροφόρηση που ζητείται.
Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν
ότι μόνο το 23% των εταιρειών
υποβάλουν οικονομικές καταστάσεις στον Έφορο Εταιρειών και
μόνο το 35% υποβάλλουν δηλώσεις
στον Φόρο Εισοδήματος. Τα νούμερα αυτά δείχνουν ότι υπάρχει
μεγάλο κενό στην πληροφόρηση
για την πραγματική κατάσταση
των επιχειρήσεων που λειτουργούν
στην Κύπρο και κυρίως για το ιδιο-
ΚΥΠΕ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Η επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στον Έφορο Εταιρειών δεν ήταν τυχαία. Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι
μόνο το 23% των εταιρειών υποβάλουν οικονομικές καταστάσεις στον Έφορο Εταιρειών και μόνο το 35% υποβάλουν
δηλώσεις στον Φόρο Εισοδήματος.
<
<
<
<
<
<
<
Σήμερα οι τράπεζες
είναι οι καλύτεροι
μαθητές και
εφαρμόζουν στην
πράξη όλη τη
νομοθεσία για το
ξέπλυμα μαύρου
χρήματος. Η πίεση
πέφτει στον δημόσιο
τομέα.
κτησιακό τους καθεστώς. Αυτό που
απαιτείται (και αναμένεται να γίνει
τους επόμενους μήνες) είναι ένα
ξεσκαρτάρισμα στο μητρώο του
Εφόρου Εταιρειών. Θεωρητικά
υπάρχουν στην Κύπρο 270.000
εταιρείες, αλλά μόνο 110.000 πληρώνουν το ετήσιο τέλος. Η Κύπρος
ελέγχεται για το γεγονός ότι δεν
ασκεί την εξουσία που παρέχει η
εγχώρια νομοθεσία προκειμένου
να υποχρεώσει τις επιχειρήσεις να
είναι συνεπείς προς τις υποχρεώσεις
τους.
Ο όγκος των εταιρειών που είναι
εγγεγραμμένες στην Κύπρο φαίνεται να έχει «φουσκώσει» εξαιτίας
των Εταιρειών Διεθνών Δραστηριοτήτων που ιδρύονται για ένα
σκοπό (π.χ. είσπραξη μερίσματος)
και μετά μένουν αδρανείς.
Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι μετά την 30ή Ιουνίου του
2012 (που έγινε η τελευταία επισκόπηση) έχει σημειωθεί πρόοδος σε
πολλούς τομείς. Τα προβλήματα που
υπάρχουν εξετάστηκαν ακόμη σε
σύσκεψη στο Προεδρικό (όπου καθορίστηκε σχέδιο δράσης), ενώ ετοιμάζεται νέα νομοθεσία που θα προβλέπει αυστηρά πρόστιμα για τη μη
υποβολή φορολογικών δηλώσεων.
Το μείζον είναι να γνωρίζει η διοίκηση τους πραγματικούς ιδιοκτήτες των εταιρειών. Στον τομέα
αυτό υπάρχει ακόμη δρόμος, καθώς
άλλες χώρες –Λουξεμβούργο, Ολλανδία ακόμη και Μαυρίκιος– έχουν
εισαγάγει ρυθμίσεις για να ασκείται
πραγματικά εντός της δικαιοδοσίας
τους η διοίκηση εταιρειών.
Πιο ευαίσθητος τομέας θεωρείται
αυτός της ανταλλαγής πληροφοριών με άλλες χώρες. Κατά τη διάρκεια της τριετούς περιόδου (200912) που κράτησε η αξιολόγηση του
ΟΟΣΑ, οι κυπριακές αρχές κατάφεραν να απαντήσουν μόνο στο
10% των αιτημάτων εντός περιόδου
90 ημερών. Το 80% απαντήθηκε
πέραν από 180 ημέρες. Από τα 929
αιτήματα που υποβλήθηκαν το
15% δεν έχει απαντηθεί κατά τη
διάρκεια της τριετίας, ενώ ένα 25%
απαντήθηκε μερικώς. Οι ρωσικές
αρχές υποβάλουν περίπου 500 αιτήματα κάθε χρόνο.
Και στον τομέα αυτό υπάρχει
πρόοδος, καθώς στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων έχει αποσπαστεί προσωπικό στο τμήμα που
χειρίζεται τα αιτήματα παροχής
πληροφοριών. Από δύο άτομα το
προσωπικό αυξήθηκε σε δέκα. Το
ποσοστό των μη επεξεργασμένων
αιτημάτων μειώθηκε τον Νοέμβριο
του 2013 σε 20%, από 40% τον
Μάρτιο, ενώ σήμερα εκτιμάται ότι
το ΤΕΠ έχει επικαιροποιήσει όλα
αιτήματα.
Πίεση για πιο αυστηρή νομοθεσία στην Ευρώπη
H πίεση, πάντως, για να μπει μια
τάξη αυξάνεται. Την περασμένη
εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
(ΕΚ) ενέκρινε νομοθεσία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης
εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που επιβάλει την εγγραφή σε
δημόσια μητρώα των τελικών ιδιοκτητών εταιρειών και εμπιστευμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα
στην Κύπρο ελεγκτές, λογιστές, δικηγόροι και τράπεζες οφείλουν να
γνωρίζουν τα φυσικά πρόσωπα που
συγκροτούν μια επιχείρηση. Εξαιτίας
των ευρωεκλογών η επεξεργασία
του νομοσχεδίου δεν θα προχωρήσει
ώς το τελικό στάδιο, αλλά ψηφίστηκε
σε πρώτη ανάγνωση προκειμένου
να κατοχυρωθεί το έργο που έχει
επιτελεστεί μέχρι στιγμής. Οι ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν τον Μάιο
θα αποφασίσουν είτε να συνεχίσουν
το έργο αυτό είτε να ξεκινήσουν
από το μηδέν.
Το κείμενο εισάγει και μία ιδιαίτερα προωθημένη πρόνοια: τράπεζες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα,
ελεγκτές, δικηγόροι, λογιστές, φορολογικοί σύμβουλοι, κτηματομεσίτες, κ.ά. οφείλουν να προσέχουν
τυχόν ύποπτες συναλλαγές που
πραγματοποιούν οι πελάτες τους.
Το νομοσχέδιο καλύπτει και τα
καζίνο. Τον αποκλεισμό ή την κάλυψη από την οδηγία άλλων υπηρεσιών που σχετίζονται με τυχερά
παιχνίδια θα αποφασίζουν ανά περίπτωση τα κράτη-μέλη.
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν και
τον κανονισμό σχετικά με τις πληροφορίες που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών, προκειμένου να εντοπίζονται πιο εύκολα οι πληρωτές, οι δικαιούχοι
και τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Στόχος είναι να καταστεί πιο δύσκολη η απόκρυψη ύποπτων συναλλαγών και να αντιμετωπιστεί
η φοροδιαφυγή.
«Τα δημόσια μητρώα θα δυσκολέψουν τα πράγματα για τους εγκληματίες που προσπαθούν να κρύψουν τα χρήματά τους. Η οικονομία
μας χάνει σήμερα τεράστια ποσά
λόγω της φοροδιαφυγής», δήλωσε
η εισηγήτρια εκ μέρους της κοινοβουλευτικής επιτροπής Πολιτικών
Ελευθεριών Τζούντιθ Σαργκεντίνι.
«Τα νέα είναι καλά για τους νομοταγείς πολίτες, αλλά κακά για τους
εγκληματίες», πρόσθεσε ο εισηγητής,
εκ μέρους της επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
Επιτροπής, Κριστζάνις Κάρινς.
Σύμφωνα με την πρόταση το δημόσιο μητρώο κάθε χώρας της Ε.Ε.
θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τους τελικούς δικαιούχους
όλων των νομικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των ιδρυμάτων και των εμπιστευμάτων (τραστ). Τα μητρώα
αυτά θα πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους σε ολόκληρη την Ε.Ε.
και να είναι «δημόσια διαθέσιμα,
αφού προηγουμένως το πρόσωπο
που επιθυμεί την πρόσβαση στις
πληροφορίες αυτές δηλώσει την
ταυτότητά του μέσω μιας βασικής
επιγραμμικής εγγραφής».
Οι ευρωβουλευτές περιέλαβαν
στο νομοσχέδιο διάφορες διατάξεις
προκειμένου να ενισχύσουν την
προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και να διασφαλίσουν ότι τα μητρώα θα περιλαμβάνουν μόνο τις απαραίτητες
πληροφορίες.
Τρίτο Hilton φέρνει στην Ελλάδα ο όμιλος της Dolphin Capital
Μετά την Αθήνα και την Κω έρχεται...
και τρίτο ξενοδοχείο της Ηilton στην
Ελλάδα από τον όμιλο της Dolphin
Capital Investors (DCI). H DCI κατέχει
το 49,8% των μετοχών της κυπριακής
Aristo Development. Η Dolphin την
περιόδου 2014-16 υπολογίζει να έχει
ξεκινήσει την υλοποίηση σύνθετων
τουριστικών επενδύσεων, συνολικού
προϋπολογισμού άνω του 1 δισ. ευρώ, σε πέντε προορισμούς της Ελλάδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της
«Κ», η DCI έχει ήδη κλείσει συμφωνία
για την κατασκευή στο Λασίθι της
Κρήτης του ξενοδοχείου Waldorf
Astoria, που αποτελεί την υψηλότερου επιπέδου ξενοδοχειακή αλυσίδα του ομίλου της Hilton Ηotels
and Resorts. Ο διεθνής όμιλος θα
αναλάβει τη λειτουργία του ξενοδοχείου, η έναρξη κατασκευής του
οποίου υπολογίζεται για το 2015. Η
μονάδα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο
επενδυτικό πρόγραμμα, προϋπολογισμού περίπου 300 εκατ. ευρώ, που
θα υλοποιήσει η DCI σε έκταση 3.000
στρεμμάτων στη Σητεία. Η επένδυση
περιλαμβάνει τη δημιουργία γκολφ,
μαρίνας, τουριστικών κατοικιών και
άλλων συμπληρωματικών υποδομών.
Παράλληλα, η DCI βρίσκεται προ
των πυλών για το κλείσιμο μιας σημαντικής επιχειρηματικής συμφωνίας, σε διεθνές τουριστικό επίπεδο,
η οποία, εκτός απροόπτου, θα ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει
εξασφαλίσει τη συμμετοχή της με
μειοψηφικό ποσοστό στη δημοφιλή
παγκοσμίως ασιατική αλυσίδα Aman
Resorts, η οποία πρόσφατα εξαγο-
ράστηκε έναντι 358 εκατ. δολ. από
εταιρεία συμφερόντων του αρχικού
ιδιοκτήτη της. Η Αman Resorts ελέγχει περί τα 25 ξενοδοχεία σε όλο
τον κόσμο, ένα από τα οποία στην
Ελλάδα, της DCI στο Κρανίδι. Η
έναρξη κατασκευής του επόμενου
Aman Resort στη χώρα μας προγραμματίζεται από την DCI να ξεκινήσει του χρόνου σε ιδιόκτητη
έκταση στην Κέα, ως μέρος τουριστικής επένδυσης ύψους 100 εκατ.
ευρώ. Εξάλλου, στην καρδιά του καλοκαιριού υπολογίζει η DCI να ανοίξει
στην Ελλάδα το πρώτο ξενοδοχείο
Nikki Beach, της γνωστής διεθνούς
αλυσίδας, στο Πόρτο Χέλι ολοκληρώνοντας επένδυση ύψους 20 εκατ.
ευρώ. Αλλο ένα διεθνές ξενοδοχειακό
όνομα που θα φέρει η DCI στη χώρα
μας είναι αυτό της αλυσίδας Chedi
Ηotel. Το ξενοδοχείο θα αποτελεί
μέρος ενός ευρύτερου επενδυτικού
προγράμματος άνω των 450 εκατ.
ευρώ, που προγραμματίζει να υλοποιήσει ο όμιλος σε έκτασή του στην
ευρύτερη περιοχή του Κρανιδίου.
Επίσης, για το 2015 η DCI προ-
γραμματίζει την έναρξη των εργασιών κατασκευής ενός ακόμη ξενοδοχείου, τη λειτουργία του οποίου
έχει συμφωνήσει να αναλάβει διεθνής αλυσίδα. Πρόκειται για τον ινδικό όμιλο πολυτελών ξενοδοχείων
Οberoi Hotels and Resorts.
H εν λόγω ξενοδοχειακή μονάδα
εντάσσεται σε ευρύτερο πρόγραμμα
τουριστικής ανάπτυξης (Scorpio
Bay) σε έκταση του ομίλου της DCI
στην περιοχή της Βοιωτίας. Η συνολική επένδυση υπολογίζεται να
φθάσει τα 150 εκατ. ευρώ.
OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 14/03/14 21:53 Page 7
ΠΡΟΣ ΩΠΑ
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
7
Κεντρικός τραπεζίτης απόφοιτος λυκείου
Με τη σαραντάχρονη πείρα του έβαλε φρένο στη χρεοκοπία της Αργεντινής
Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΚΑΠΕΡΝΑΡΑΚΟΥ
EPA
Συχνά οι επικεφαλής των Κεντρικών
Τραπεζών διαθέτουν περγαμηνές
από έγκριτα πανεπιστήμια διεθνούς
ακτινοβολίας και σημαντική εμπειρία στον ακαδημαϊκό χώρο. Εντούτοις, στην περίπτωση του νέου
διοικητή της Τράπεζας της Αργεντινής, πτυχία δεν υφίστανται. Ο
Χουάν Κάρλος Φάμπρεγα έχει πολυετή επαγγελματική εμπειρία άνω
των 40 ετών στη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας του, την κρατική
Banco de la Nacion Argentina. Επίσης, διαθέτει και μια δυσεύρετη
για κεντρικό τραπεζίτη τεχνογνωσία. Στην περιοχή Μεντόσα της
Δυτικής Αργεντινής, από όπου και
κατάγεται, διατηρεί αμπελώνες.
Εχει ακόμα και μια πολύχρονη σχέ-
Ο κ. Ντράγκι άφησε να εννοηθεί ότι ενδεχομένως ν’ αντιμετωπίσει το
πρόβλημα της ανατίμησης του ευρώ
Αιχμές Ντράγκι για
ανατίμηση του ευρώ
<
<
<
<
<
<
Ο κ. Φάμπρεγα χρησιμοποίησε 73,7 δισ.
πέσο για να στηρίξει
το νόμισμα της χώρας,
που είχε απολέσει
19% της αξίας του
προς το δολάριο.
Ο Χουάν Κάρλος Φάμπρεγα έχει εργαστεί περισσότερα από σαράντα χρόνια στην Banco de la Nacion Argentina. Συν τοις άλλοις, έχει μία πολύχρονη στενή σχέση με την προεδρική οικογένεια της Αργεντινής, τους Κίρχνερ.
Σήμερα, τέσσερις μήνες από τότε που ανέλαβε καθήκοντα, έχει αρχίσει να κερδίζει όσους επιλέγουν ομόλογα
Αργεντινής. Επί πέντε εβδομάδες υπήρξε ζωηρό αγοραστικό ενδιαφέρον, με τις τιμές τους να σημειώνουν άνοδο,
την υψηλότερη μεταξύ των αναπτυσσόμενων κρατών.
ση με την προεδρική οικογένεια
της Αργεντινής, εκείνη του (αποβιώσαντος) Νέστορα και της Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ, του
πρώην και της νυν προέδρου της
χώρας. Ορισμένοι τού αναγνωρίζουν
ότι εξαιτίας της εμπειρίας του στην
οινοπαραγωγή έλαβε μέτρα επωφελή για την πραγματική οικονομία,
όπως η υποτίμηση του πέσο και η
αύξηση των επιτοκίων. Τραπεζίτες
και αναλυτές τού καταλογίζουν ότι
ως αποτέλεσμα τα συναλλαγματικά
διαθέσιμα ελαττώθηκαν δραστικά
και επανήλθαν οι ανησυχίες για
χρεοκοπία της χώρας με μαζικές
πωλήσεις ομολόγων Αργεντινής
στις αρχές του έτους.
Σήμερα, τέσσερις μήνες από τότε
που ο κ. Φάμπρεγα ανέλαβε καθήκοντα, έχει αρχίσει να κερδίζει
όσους επιλέγουν ομόλογα Αργεντινής. Επί πέντε εβδομάδες υπήρξε
ζωηρό αγοραστικό ενδιαφέρον, με
τις τιμές τους να σημειώνουν άνοδο,
την υψηλότερη μεταξύ των αναπτυσσόμενων κρατών.
Η προκάτοχός του, Μερσέδες
Μάρκο ντελ Ποντ, είχε εφαρμόσει
επεκτατική νομισματική πολιτική,
ακολουθώντας τα κελεύσματα της
προέδρου της χώρας Κριστίνα Φερνάντες. Λίγο πριν αποχωρήσει από
την Κ. Τράπεζα είχε δηλώσει ότι
χρειάζεται τιθάσευση του πληθωρισμού, χωρίς να πληγεί η κατανάλωση που στηρίζει την ανάπτυξη.
Ο κ. Φάμπρεγα χρησιμοποίησε
73,7 δισ. πέσο από το τραπεζικό
σύστημα για να στηρίξει το νόμισμα της χώρας, το οποίο είχε απολέσει 19% της αξίας του προς το
δολάριο, να περιφρουρήσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα και να
ελέγξει τον πληθωρισμό. Η στροφή
έναντι της προκατόχου του είναι
τόσο έντονη, που ορισμένοι αμφιβάλλουν για την αυτονομία των
κινήσεών του. «Στο τέλος της ημέρας πάντα εκείνη που αποφασίζει
είναι η πρόεδρος», παρατηρεί ο
αναλυτής της Moody’s Analytics,
Χουάν Πάμπλο Φουέντες. «Η Αργεντινή μετά την κάμψη της αγοράς εμπορευμάτων είδε τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα να κατακρημνίζονται και η κ. Φερνάντες
δέχθηκε πιέσεις για αλλαγή πορείας, οπότε έδωσε ανάλογες εντολές στον κ. Φάμπρεγα».
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι,
έβαλε στο στόχαστρο το ευρώ και
πιο συγκεκριμένα την πρόσφατη
ενίσχυσή του έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Η συναλλαγματική ισοτιμία του
ευρώ αποκτά «όλο και μεγαλύτερη
σημασία όσον αφορά τις εκτιμήσεις μας (αναφορικά) με τη σταθερότητα των τιμών», είπε από
τη Βιέννη ο κ. Ντράγκι, κάνοντας
το πιο αιχμηρό σχόλιο από τότε
που το ευρώ βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων
δύο ετών έναντι του δολαρίου.
Την Πέμπτη το ευρώ ενισχύθηκε
μέχρι και 1,3967 έναντι του δολαρίου, ενώ μετά τα σχόλια Ντράγκι
το κοινό νόμισμα υποχώρησε κατά
0,9%, στο 1,3846.
Tο απόγευμα της Παρασκευής
το ευρώ ενισχυόταν κατά 0,11%,
στο 1,3883. Ο κ. Ντράγκι άφησε
να εννοηθεί ότι ενδεχομένως ν’
αντιμετωπίσει το πρόβλημα της
ανατίμησης του ευρώ, ανατίμηση
που πιθανώς πλήττει την ανάπτυξη
της οικονομίας, στο πλαίσιο της
ενημέρωσης για την πολιτική που
θα ακολουθήσει μελλοντικά όσον
αφορά τα επιτόκια.
Στοιχεία από τα προθεσμιακά
συμβόλαια σε ευρώ υποδηλώνουν
ότι υπάρχουν 49% πιθανότητες το
κοινό νόμισμα να ενισχυθεί μέχρι
και το 1,45 έναντι του δολαρίου εντός του 2014, ενώ οικονομολόγοι
που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση
του Bloomberg δίνουν 34% πιθανότητες το ευρώ να υποχωρήσει
μέχρι το 1,30 έναντι του δολαρίου.
«Η ΕΚΤ αντιδράει εν μέρει στην
τάση ενίσχυσης του ευρώ. Ισοτιμία
1,40 δεν σημαίνει πολλά για έναν
οικονομολόγο, ωστόσο σημαίνει
πολλά για επιχειρήσεις, οι οποίες
παραπονιούνται στην κεντρική
τράπεζα», εξηγεί ο κ. Σεμπάστιαν
Γκρέι, αναλυτής νομισμάτων στη
Societe Generale στη Νέα Υόρκη.
Εταιρείες όπως η Adidas υποστηρίζουν ότι η ενίσχυση του ευρώ
πλήττει τις εξαγωγές τους. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της η γερμανική εταιρεία προειδοποίησε πως
τα κέρδη του 2014 θα είναι μέχρι
και 17% χαμηλότερα εξαιτίας της
ανατίμησης του ευρώ, η οποία
πλήττει τις πωλήσεις.
OIK_08-OIKONOMIA_Master_cy 14/03/14 22:02 Page 8
8
l
Κ Α Ρ Ι Ε ΡΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
Γυναίκες και πορεία προς την κορυφή
Αυξάνουν τα κέρδη των εταιρειών τους και ανταποκρίνονται με επιδεξιότητα σε πολλαπλούς ρόλους
Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ
Τα λέει όλα ο διευθύνων σύμβουλος
του ομίλου ICAP κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος στο εισαγωγικό μήνυμά
του με το οποίο παρουσιάζει το «Women Leaders in Business», τη φετινή
ετήσια έκδοση της σειράς Leading
Editions του ομίλου, ένας οδηγός
που έρχεται να συμπληρώσει «ένα
κενό ενημέρωσης στην ελληνική
αγορά». Ο κ. Κωνσταντέλλος χαρακτηρίζει καταρχήν «αποκαλυπτικά»
τα στοιχεία που αναδείχθηκαν σχετικά με τις γυναίκες μάνατζερ μέσα
από τον συγκεκριμένο οδηγό. Και
αναφέρεται στην ανάδειξη των «ποιοτικών χαρακτηριστικών» των γυναικών CEOs, με τη διαπίστωση ότι
«το 50% είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού, το 70% εργάζονται πολύ περισσότερο από 40 ώρες την εβδομάδα
και πάνω από 95% τοποθετούν την
καριέρα πολύ ψηλά στις προτεραιότητές τους».
εξελιξιμότητας φτάνει στο 60,4%,
στις γυναίκες δεν ξεπερνά το 27,4%.
Στις 20 μεγαλύτερες εταιρείες στην
Ελλάδα, δεν ηγείται γυναίκα. Και
στις 100 μεγαλύτερες, μόνο το 6%
διοικείται από γυναίκες. Οι αμοιβές
των γυναικών στην Ελλάδα είναι
κατά 22% χαμηλότερες από των ανδρών. Το ποσοστό των εταιρειών
που διοικούνται από γυναίκα αυξήθηκε το 2013 στο 20,6% έναντι 18,8%
το 2012. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί
ότι το 81% των εν λόγω γυναικών
μάνατζερ έχουν μετοχική σχέση με
την επιχείρηση που διοικούν. Επιπλέον, οι εταιρείες αυτές στην πλειονότητά τους είναι μικρές και απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα. Αντιθέτως, στις εταιρείες που ο κύκλος
εργασιών τους ξεπερνά τα 50 εκατ.
ευρώ, οι γυναίκες επικεφαλής δεν
ξεπερνούν το 8,2% του συνόλου.
Ιδιαίτερες ικανότητες
Η σύνθεση του πάνελ του Linkage Network session: Women Leaders από αριστερά προς τα δεξιά: Ράνια Αικατερινάρη (αναπληρώτρια διευθύνουσα
σύμβουλος, ΔΕΗ), Ντίνα Καλλιμάνη (εντεταλμένη σύμβουλος, Γ. Καλλιμάνης), Λήδα Κοντογιάννη (γενική διευθύντρια, Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής
Διακυβέρνησης), Μαρίκα Λάμπρου (διευθύνουσα σύμβουλος, Singular Logic), Αγγελίνα Μιχαηλίδου (πρόεδρος ΤΟΓΜΕ/ΕΕΔΕ - Τομέας Ανάπτυξης Γυναικών Μάνατζερ και Επιχειρηματιών).
Τα ευρήματα όπως στοιχειοθετούνται μέσα από τα δεδομένα του
οδηγού, τα θεωρεί «ισχυρή ένδειξη
των ιδιαίτερων ικανοτήτων που
έχουν οι γυναίκες στελέχη». Ωστόσο,
παρά τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν, «παρατηρούνται σημαντικές
δυσκολίες στην ανέλιξή τους, οι περισσότερες από τις οποίες προέρχονται από την επιφυλακτική στάση
και την προκατάληψη πολλών εταιρειών». Παραθέτει δε ενδεικτικά,
«μέσα από τα στατιστικά στοιχεία
που κρατάμε», ότι ένα 20% των εταιρειών που αναζητούν ανώτερα στελέχη θέτουν ως προϋπόθεση να είναι
άνδρες. Ακόμη, επί ισάξιων υποψηφίων, ένα άλλο 30% θα προτιμήσει
τελικά άνδρα, γεγονός που μεταφράζεται ότι μόνο μία στις δύο επιχειρήσεις δίνει, τελικώς, ίσες ευκαιρίες
για μεγάλες θέσεις. «Σε μια χώρα
που δοκιμάζεται με πρωτόγνωρο
τρόπο και σε μια αγορά που αποζητά
διεξόδους, οι επιχειρήσεις οφείλουν
να αξιοποιήσουν καλύτερα το πολύτιμο κεφάλαιο που λέγεται Γυναίκες. Πρέπει λοιπόν οι διοικήσεις των
εταιρειών να εκσυγχρονίσουν την
κουλτούρα τους και να θεσπίσουν
προγράμματα που θα αναπτύξουν
το γυναικείο ταλέντο και θα το εξελίξουν στην κορυφή της ιεραρχίας».
Αλλωστε προς αυτή την κατεύθυνση
συμβάλλει και ο συγκεκριμένος οδηγός, ο οποίος παρουσιάζει αφενός
τις 500 μεγαλύτερες (σε κύκλο εργασιών) εταιρείες που διοικούνται
από γυναίκες στην Ελλάδα, αφετέρου
την ανάλυση και τα συμπεράσματα
μελέτης της ICAP μέσα από την παρουσίαση των οικονομικών στοιχείων
των επιχειρήσεων που διοικούνται
<
<
<
<
<
<
Οι αμοιβές των γυναικών στην Ελλάδα είναι 22% χαμηλότερες
των ανδρών, ενώ το
ποσοστό των εταιρειών που διοικούνται
από γυναίκα αυξήθηκε το 2013 στο 20,6%.
από γυναίκες. Επίσης, παρουσιάζει
τα ευρήματα μιας πρωτογενούς έρευνας, που συμπεριλαμβάνει θέματα
όπως οι πολλαπλοί ρόλοι των γυναικών μάνατζερ, τα κίνητρα που τις
ωθούν στη διεκδίκηση υψηλών θέσεων, αλλά και τις απόψεις τους για
«Ο ανθρώπινος παράγοντας
συχνά παραβλέπεται»
Η ευρωπαϊκή διάκριση του μεταπτυχιακού προγράμματος για τη
Διοίκηση Ανθρωπίνου Δυναμικού
του Οικονομικού Πανεπιστημίου
Αθηνών –Master of Science in Human Resource Management– που
κατετάγη στη 13η θέση ανάμεσα
στα καλύτερα μεταπτυχιακά της
Ευρώπης στον συγκεκριμένο χώρο,
δεν επιβραβεύει μόνο τα αποτελέσματα, τους συντελεστές και
τους ιδρυτές του, αλλά ανανεώνει
με επικαιρότητα και το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι «ο ανθρώπινος
παράγοντας αποτελεί τον παράγοντα-κλειδί για την επιτυχία είτε
την αποτυχία κάθε συλλογικής
προσπάθειας. Κάτι, που συχνά παραβλέπεται μέσα στη δίνη των γεγονότων, στην ταχύτητα των αλλαγών και στον αγώνα για την εξασφάλιση των οικονομικών αποτελεσμάτων, των πελατών, των παραγγελιών, κ.ά.
Το πρόγραμμα
Ετσι, παρά το γεγονός ότι όλα
αυτά μπορούν να τα επιτύχουν
μόνο συνεργάτες κατάλληλα επιλεγμένοι και εκπαιδευμένοι, που
έχουν τη διάθεση να αποδώσουν
και πιστεύουν στους στόχους της
κοινής προσπάθειας, συμβαίνει τα
θέματα ανάπτυξης και αξιοποίησης
των ανθρώπων να αφήνονται στην
τύχη τους» είναι το επίκαιρο σχόλιο
προς την «Κ» της καθηγήτριας του
ΟΠΑ κ. Νάνσυς Παπαλεξανδρή,
που είναι σήμερα η ακαδημαϊκή
συντονίστρια του προγράμματος
και η οποία το 2002 με τον καθηγητή του ΟΠΑ και σημερινό διευθυντή του προγράμματος κ. Δημήτρη Μπουραντά ξεκίνησαν μαζί
το επιτυχημένο αυτό πρόγραμμα.
Η θέση που κατέκτησε το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό, το κατατάσσει μπροστά από πολύ γνωστά
προγράμματα στον χώρο αυτό,
όπως τα: Imperial College, University
of Strathclyde, Lancaster University,
Aston Business School κ.ά. Η κατάταξη αυτή διαμορφώνεται κάθε
χρόνο από τον διεθνή οργανισμό
Eduniversal και τα κριτήρια στα
<
<
<
<
<
<
οποία βασίζεται, πέρα από τα σχόλια
ικανοποίησης των φοιτητών και
τη φήμη του προγράμματος, είναι
οι προοπτικές σταδιοδρομίας όπως
και το επίπεδο μισθού της πρώτης
απασχόλησης μετά την αποφοίτησή
τους. «Σκοπός του προγράμματος
είναι η ανάπτυξη στελεχών, ικανών
να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις
σύγχρονες προκλήσεις που συνδέονται με τους ανθρώπους στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς.
Και, απ’ ό,τι φαίνεται, οι στόχοι
αυτοί πραγματοποιούνται, όπως
δείχνει η ευρωπαϊκή κατάταξή του
στη 13η θέση, αλλά και το γεγονός
ότι πολλοί απόφοιτοι του προγράμματος κατέχουν σήμερα σημαντικές
θέσεις στον ιδιωτικό και δημόσιο
τομέα» σχολιάζει στην «Κ» ο κ.
Μπουραντάς.
διάζει τους συμμετέχοντες με θεμελιώδεις μεθοδολογίες και εργαλεία που είναι χρήσιμα για να αντιμετωπίζουν τα πολύπλοκα ζητήματα της ΔΑΔ και να αξιολογούν
τις εκάστοτε τάσεις είτε τις σύγχρονες προσεγγίσεις, τόσο σε επιστημονικό και ερευνητικό, όσο και
σε επαγγελματικό πεδίο.
Με την ανάπτυξη του εννοιολογικού και θεωρητικού υποβάθρου
των συμμετεχόντων, τους καθιστά
ικανότερους να ανταποκρίνονται
με επιτυχία στους διοικητικούς
αλλά και τους στρατηγικούς ρόλους
της ΔΑΔ. Αναπτύσσει ιδιαιτέρως
αυτές τις εξειδικευμένες ικανότητες,
τις οποίες χρειάζονται τα στελέχη
της ώστε να χειρίζονται επιτυχώς
τις λειτουργίες και τα συστήματα
της ΔΑΔ – τις προσλήψεις, τις αμοιβές, την αξιολόγηση, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη, όπως και
την αντιμετώπιση των αλλαγών,
μεταξύ άλλων. Επιπλέον, αναπτύσσει τις ικανότητες της αντίληψης
του εξωτερικού περιβάλλοντος,
που είναι απαραίτητες ώστε να
εναρμονίζεται η στρατηγική της
ΔΑΔ με τη συνολική οργανωσιακή
και διοικητική ανάπτυξη της επιχείρησης είτε του οργανισμού.
Εξειδίκευση γνώσεων
«Συνείδηση ΔΑΔ»
Οπως είναι γνωστό, το 2008 το
συγκεκριμένο μεταπτυχιακό έλαβε
και τη διάκριση Committed to Excellence από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ποιότητας European Foundation for Quality Management
(EFQM) που στοχεύει στην προώθηση της ποιότητας των Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων και Οργανισμών (www.hrm.aueb.gr).
Το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα στα στελέχη που ήδη
υπηρετούν σε ανάλογα τμήματα
να εμπλουτίσουν και να εξειδικεύσουν τις γνώσεις τους.
Επιπλέον, βοηθά τα στελέχη που
βρίσκονται ήδη σε θέσεις ευθύνης
διάφορων τμημάτων να αντιμετωπίσουν περισσότερο αποτελεσματικά τα θέματα ανάπτυξης και αξιοποίησης των ανθρώπων τους. Εφο-
«Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα
στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού συνδυάζει πρακτική εφαρμογή και θεωρητική γνώση με απώτερο στόχο την ανάπτυξη και την
εγκαθίδρυση στο μυαλό και στις
καρδιές των αποφοίτων του της
πολυπόθητης “συνείδησης ΔΑΔ”.
Στοιχείο που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη σωστή εφαρμογή της στην εργασιακή πραγματικότητα», είναι ένα από τα σημαντικά σχόλια που έχουν καταθέσει απόφοιτοι του συγκεκριμένου
προγράμματος. Το οποίο, ως γνωστόν, έχει ξεκινήσει ήδη τις απαραίτητες ενέργειες για τη διάκρισή
του και στο επίπεδο του EFQM «Recognised for Excellence in Europe».
Ευρωπαϊκή διάκριση
στο μεταπτυχιακό
Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού του
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΧΡ. ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ
τις εξελίξεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον
(διατίθεται
στο
www.icap.gr και 210-7200050).
31ο μάθημα ηγεσίας
Τον περασμένο μήνα η εταιρεία
συμβούλων Linkage Greece
(www.linkage.gr) και συγκεκριμένα
το Linkage Network πραγματοποίησε
με επιτυχία το 31ο μάθημα Ηγεσίας
με θέμα «Women Leaders. Pathways
to the top» στο οποίο συμμετείχε με
εκπρόσωπό του και ο ΣΕΒ ο οποίος,
ως γνωστόν, δραστηριοποιείται για
την ενίσχυση της συμμετοχής των
γυναικών σε θέσεις ευθύνης στις
επιχειρήσεις. Κατά τη διάρκεια του
workshop, το οποίο παρακολούθησαν 110 στελέχη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας, η κ. Αγγελίνα Μιχαηλίδου Strategic Deve-
lopment consultant – coach Gender
Mainstreaming, στο πλαίσιο της παρουσίασής της για τη σημαντικότητα
που έχει για τον χώρο της εργασίας
η διαφορετικότητα και η πολυμορφία,
αναφέρθηκε εκτενώς και παρέπεμψε
στα συγκεκριμένα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας της ICAP.
Εκλεισε δε την παρουσίασή της με
την προτροπή προς τις εταιρείες να
υιοθετήσουν μετρήσιμους στόχους,
αλλιώς «δεν θα υπερπηδήσουμε το
κενό που δημιουργεί η απουσία γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις, ώστε
να επωφεληθούμε όλοι από τη συμμετοχή τους και όσα μπορούν οι γυναίκες να προσφέρουν σε εταιρείες
και οργανισμούς». Τα στοιχεία από
την έρευνα της ICAP που παρουσίασε
η κ. Μιχαηλίδου έχουν ως εξής:
Ενώ στους άνδρες η προσδοκία
Γεωγραφική κατανομή
Ως προς τη γεωγραφική κατανομή
των ευρημάτων, οι περισσότερες
εταιρείες δραστηριοποιούνται στα
Νησιά του Ιόνιου, στην Κρήτη και
στη Μακεδονία. Μεγαλύτερη συμμετοχή (21,7%) παρουσιάζει επίσης
ο κλάδος του Εμπορίου και ακολουθούν ο κλάδος των Υπηρεσιών με
τελευταίο αυτόν της Βιομηχανίας.
Οσο για τα αποτελέσματα της κερδοφορίας των επιχειρήσεων που
έχουν επικεφαλής μια γυναίκα, είναι
όντως εντυπωσιακά. Συγκεκριμένα,
το σύνολο αυτών των εταιρειών
έχουν περιθώριο κερδών EBITDA
10,6%, ενώ το ίδιο ποσοστό κυμαίνεται στο 6,5% για το σύνολο των
εταιρειών. Επίσης, οι 500 μεγαλύτερες εταιρείες που διοικούνται από
γυναίκες κατέγραψαν αύξηση πωλήσεων κατά 5,4%, σε αντίθεση με
το σύνολο των εταιρειών του δείγματος, που σημείωσαν μείωση πωλήσεων κατά 2,2%.
[email protected]
OIK_09-OIKONOMIA_Master_cy 14/03/14 21:56 Page 9
ΕΛΛΑΔΑ
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
Αισθητή βελτίωση κερδοφορίας
των εισηγμένων μέσα στο 2013
Στις 29 εταιρείες που ανακοίνωσαν αποτελέσματα εμφανίζεται αύξηση κερδών 182,6%
Του ΑΝΕΣΤΗ ΝΤΟΚΑ
Το 2013 θα προστεθεί στον κρίκο
των τεσσάρων προηγούμενων ζημιογόνων οικονομικών χρήσεων
που προηγήθηκαν και σάρωσαν
τον επιχειρηματικό χάρτη της Ελλάδας, με αποτέλεσμα μόνο στο
χρηματιστήριο οι ζημιογόνες να είναι υπερδιπλάσιες από τις κερδοφόρες. Ωστόσο, την περυσινή χρονιά και ειδικότερα στα δύο τελευταία
τρίμηνα είχαμε τα πρώτα δείγματα
της σταθεροποίησης σε αρκετές
<
<
<
<
<
<
Είθισται στο χρηματιστήριο οι κερδοφόρες
εταιρείες να ανακοινώνουν αρκετά νωρίτερα
τα αποτελέσματα.
εταιρείες και πιθανότατα να μιλάμε
για κομβικό έτος, αφού από το φετινό α΄ τρίμηνο του 2014 θα δούμε
περισσότερες εισηγμένες να επιστρέφουν έπειτα από 10 ζημιογόνα
συνεχή τρίμηνα σε κερδοφορία.
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων
της Beta ΧΑΕΠΕΥ και του επικεφαλής κ. Μάνου Χατζηδάκη, στις 29
πρώτες εισηγμένες (ποσοστό 14%)
που έχουν ήδη ανακοινώσει ετήσια
αποτελέσματα 2013 προκύπτει μία
αύξηση 182,6% της καθαρής κερδοφορίας μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, η οποία διαμορφώνεται στα 3,457 δισ. ευρώ
σε σύγκριση με το 2012. Αξίζει όμως
να διευκρινίσουμε ότι είθισται στο
χρηματιστήριο, οι κερδοφόρες εταιρείες να ανακοινώνουν αρκετά νωρίτερα τα αποτελέσματα, σε αντί-
θεση με την αυξημένη πλειοψηφία
(πάνω από 180 εταιρείες) που θα
ανακοινώσει αποτελέσματα τις δύο
τελευταίες μέρες που εκπνέει η
προθεσμία, δηλαδή στις 28 και 31
Μαρτίου. Παράλληλα, να υπογραμμισθεί ότι υπάρχουν σχεδόν 40 εταιρείες οι οποίες αδυνατούν να δημοσιεύσουν αποτελέσματα, αφού
βρίσκονται σε όρια της χρεοκοπίας.
Οπως δηλώνει στην «Κ» ο κ. Μάνος Χατζηδάκης, οι παράγοντες
που επηρέασαν είτε θετικά είτε αρνητικά τα αποτελέσματα των εισηγμένων στο δ΄ τρίμηνο του 2013
ήταν οι εξής: α) Εκτακτα αποτελέσματα στις τράπεζες από τις συγχωνεύσεις, β) κόστος από εθελουσίες εξόδους στο δ΄ τρίμηνο του
2013, γ) φορολόγηση αποθεματικών,
δ) βελτίωση στο μεικτό αποτέλεσμα
λόγω εσωτερικών αναδιαρθρώσεων,
ε) καλή εικόνα στο λιανικό εμπόριο
(άνοιγμα καταστημάτων τις Κυριακές) και αυξημένο χρηματοοικονομικό κόστος. Στα αποτελέσματα
που δημοσιεύει σήμερα η «Κ» καταγράφεται επίσης υστέρηση 5,9%
στον κύκλο εργασιών σε σχέση με
το 2012 και διαμορφώνεται στα
23,921 δισ. ευρώ, ενώ η λειτουργική
κερδοφορία (EBITDA) υποχώρησε
15,3% και ανήλθε στα 2,529 δισ.
ευρώ.
Οι εισηγμένες, επιπλέον, αρχίζουν
να αποκτούν πρόσβαση σε ρευστότητα είτε με ακριβά κουπόνια ομολόγων είτε με πώληση μετοχών σε
χαμηλές τιμές.
Κάπως έπρεπε να γίνει η αρχή
και αυτό που μετράει από εδώ και
πέρα είναι η αύξηση της αποδοτικότητας αυτών των κεφαλαίων ή
η σταδιακή αντικατάστασή τους
με φθηνότερο χρήμα.
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
9
Διεγράφησαν από το Χ.Α.
30 επιχειρήσεις
την τελευταία 6ετία
Συνολικά 30 επιχειρήσεις έχουν
εγκαταλείψει το Χρηματιστήριο
Αθηνών στα 6 χρόνια (2008-2013)
που διαρκεί η ύφεση στη χώρα
μας, χωρίς μάλιστα από το 2009
μέχρι και σήμερα να έχουμε νέες
εισαγωγές. Να διευκρινίσουμε,
βέβαια, ότι οι διαγραφές οφείλονται σε διαφορετικούς λόγους (δημόσιες προτάσεις, συγχωνεύσεις
μέσω απορροφήσεων, χρεοκοπίες). Οι τελευταίες 5 εισηγμένες
(Ριντένκο, Εικόνα-Ηχος, Ιμπέριο,
Alapis, Fashion Box) που διεγράφησαν το βράδυ της Πέμπτης
συγκαταλέγονται στη λίστα των
32 εισηγμένων οι οποίες είναι
εκτός διαπραγμάτευσης για περισσότερο από 18 μήνες και αντιμετωπίζουν οξύτατο πρόβλημα
ρευστότητας, με αποτέλεσμα αρκετές εξ αυτών να φλερτάρουν
με τη χρεκοποπία, ενώ σε αρκετές
(Alapis, Nutriart, Χατζηιωάννου)
έχουν ήδη προηγηθεί δικαστικές
αποφάσεις για την εκκαθάριση
των εταιρειών. Να αναφερθεί ότι
από το 2008, που ξέσπασε η κρίση,
μέχρι και σήμερα έχουν διαγραφεί
από το Χ.Α. για διαφόρους λόγους
(εξαγορές - συγχωνεύσεις - οικονομική ασφυξία) οι εξής: Ιμάκο,
Rainbow, Singular Logic, Ωμέγα
ΑΕΕΧ, Χ. Μπενρουμπή, ΑΒ Βασιλόπουλος, Εκδόσεις Λυμπέρη,
Αγροτική Ασφαλιστική, Informer,
Elmec Sport, Vivartia, Hitech,
Marfin Εγνατία Τράπεζα, Βάρδας,
Δίας ΑΕΕΧ, Vivere, Αλυσίδα,
Crown Hellas, Εμπορική Τράπεζα,
Interinvest ΑΕΕΧ, Sciens, Εuroline
ΑΕΕΧ, Ελφίκο και Ευρωσυμμετοχές, Εlbisco.
Το 2013 διεγράφησαν οι: Iπποτούρ, Olympic Catering, Ζάμπα, Altius Επενδυτική, Eurodrip,
S&B, ΔΟΛ, αλλά και η Βιοχάλκο,
η οποία όμως επανεισήγαγε τις
μετοχές της τη φετινή χρονιά σε
παράλληλη διαπραγμάτευση με
το Χρηματιστήριο της Euronext
στις Βρυξέλλες. Το 2006 ήταν η
χρονιά με τις περισσότερες διαγραφές (41), η πλειονότητα των
οποίων (29) αφορούσε διαγραφές
κατόπιν απόφασης της Επιτροπής
Κεφαλαιαγοράς.
Ιστορικά η διαδικασία οριστικών διαγραφών μετοχών από το
χρηματιστηριακό ταμπλό ξεκίνησε στις 2 Φεβρουαρίου 2006.
Οι πρώτες που διεγράφησαν παρουσίαζαν σοβαρά οικονομικά
προβλήματα από τη δεκαετία του
1990. Πρόκειται για τις εξής εταιρείες: ΔΑΝΕ, Θεσσαλική, Δάριγκ,
Cosmos, Globe, Ipirotiki Software
& Publications, Connection, Datamedia, Ευρωπαϊκή Τεχνική, Τεχνοδομή, Δυναμική Ζωή. Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή νομοθεσία, η διαγραφή μιας εισηγμένης μπορεί να αποφασιστεί εάν
υπάρχει αβεβαιότητα για τη συνέχιση της δραστηριότητας της
επιχείρησης ή απειλείται οριστικά
η ομαλή διαπραγμάτευση. Επίσης,
η διοίκηση του Χρηματιστηρίου
σε συνεργασία με την Επιτροπή
Κεφαλαιαγοράς μπορεί να αποφασίσει τη διαγραφή εισηγμένης
όταν: α) εμφανίζει ετήσια συνολικά έσοδα μικρότερα των 2 εκατ.
ευρώ και β) υπάρχει ποσοστό διασποράς μικρότερο του 10% κατανεμημένου σε λιγότερους των
30 μετοχών.
Εστω και με καθυστέρηση προχωράει η εξυγίανση του χρηματιστηριακού ταμπλό. Εταιρείες
που δεν άντεξαν την ύφεση θα
περάσουν στην ιστορία για να
δώσουν τη θέση τους σε νέες
εταιρείες που ιδρύθηκαν στα
χρόνια της ύφεσης.
ΑΝΕΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ
10 O K XAK XA_Mas e _cy 14 03 14 22 21 Page 10
10
l
Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Α
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κ Υ Π Ρ Ο Σ
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
14/3
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
METABOΛH %
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
( Χ Α Κ )
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
14/3
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
-
METABOΛH %
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
14/3
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
METABOΛH %
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
32,89
0,360
0,390
-0,030
-7,69%
ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD
5,76
0,028
0,031
-0,003
-9,68%
3,66
0,016
0,016
0,000
0,00%
ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD
7,17
81,000
81,000
0,000
0,00%
PRIMETEL PLC – Bonds 2009/2014
4,05
21,35
0,880
0,880
0,000
0,00%
EMPIRE CAPITAL INVESTMENTS PUBLIC LTD
42,11
0,001
0,001
0,000
0,00%
REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,02
A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD
2,06
0,179
0,177
0,002
1,13%
ERMES DEPARTMENT STORES PLC
31,33
0,003
0,003
0,000
0,00%
RENOS HATZIOANNOU FARM PUBLIC COMPANY LTD
0,89
ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD
1,69
0,001
0,001
0,000
0,00%
FINIKAS AMMOCHOSTOU PLC
0,05
0,050
0,050
0,000
0,00%
ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD
2,71
0,00%
“AGROS DEVELOPMENT COMPANY “”PROODOS”“ PUBLIC LTD”
5,42
0,155
0,132
0,023
17,42%
G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD
6,01
0,036
0,036
0,000
0,00%
ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD
1,19
0,000
0,00%
AIAS INVESTMENT PUBLIC LTD
0,010
4,17%
ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD
0,002
0,002
0,000
0,00%
0,099
0,090
0,009
10,00%
0,003
0,004
-0,001
-25,00%
0,054
0,056
-0,002
-3,57%
0,210
0,191
0,019
9,95%
STADEMOS HOTELS PLC
6,83
0,002
0,000
0,00%
STARIO PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
0,08
0,180
0,178
0,002
1,12%
A&P (ANDREOU & PARASKEVAIDES) ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD
0,100
0,100
0,000
0,00%
A. PANAYIDES CONTRACTING PUBLIC LTD
0,085
0,088
-0,003
-3,41%
0,013
0,013
0,000
0,00%
0,029
0,029
0,000
0,00%
1,510
1,510
0,000
0,002
0,002
0,250
0,240
A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD
0,001
0,001
0,000
0,00%
ALKIS H. HADJIKYRIACOS PUBLIC LTD (WARRANTS 2001/2015)
100,000
100,000
0,000
0,00%
Alpha Bank Ltd - Bonds 2013/2018
0,150
0,150
0,000
0,00%
AMATHUS PUBLIC LTD
100,000
100,000
0,000
0,00%
AMATHUS PUBLIC LTD (GUARANTEED BONDS 2010-2015)
0,16
0,090
0,090
0,000
0,00%
24,72
0,119
0,124
-0,005
-4,03%
0,02
78,000
71,000
7,000
100,00
0,115
0,109
0,006
HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD
1,26
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD
82,47
9,86%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD BONDS 2016
49,56
5,50%
INTERFUND INVESTMENTS PLC
6,50
13,21
0,043
0,043
0,000
0,00%
ISXIS INVESTMENT PUBLIC LTD
0,47
8,80
0,083
0,083
0,000
0,00%
JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
5,18
PRIMETEL PLC
10,71
SAFS HOLDINGS PUBLIC LTD
0,14
SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD
3,62
SEA STAR CAPITAL PLC
1,89
SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD
3,59
0,126
0,110
0,016
14,55%
APOLLO INVESTMENT FUND PLC
7,13
0,214
0,207
0,007
3,38%
K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD
21,40
0,002
0,053
0,053
0,000
0,00%
ASTARTI DEVELOPMENT PLC
5,30
0,560
0,560
0,000
0,00%
K. ATHIENITIS CONTRACTORS DEVELOPERS PUBLIC LTD
7,51
0,346
0,350
-0,004
-1,14%
1,050
1,050
0,000
0,00%
ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD
41,06
0,046
0,046
0,000
0,00%
K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD
1,95
0,250
0,250
0,000
0,00%
TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD
3,05
0,095
0,095
0,000
0,00%
AVACOM PUBLIC COMPANY LTD
6,89
0,016
0,016
0,000
0,00%
KARAOLIS GROUP PUBLIC LTD
0,36
0,018
0,018
0,000
0,00%
TOXOTIS INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,37
0,208
0,208
0,000
0,00%
BANK OF CYPRUS PUBLIC COMPANY LTD
373,39
0,119
0,119
0,000
0,00%
KARKOTIS MANUFACTURING & TRADING PUBLIC LTD
1,04
2,000
2,000
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - CAPITAL
5,46
0,000
0,000
0,000
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Capital Securities 12/2007
0,00
0,200
0,200
0,000
0,00%
KARYES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD
0,40
0,800
0,800
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INCOME
2,18
0,000
0,000
0,000
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Bonds 2013/2018
0,00
0,684
0,684
0,000
0,00%
KEO PLC
21,19
0,520
0,520
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INTERNATIONAL
0,71
0,000
0,000
0,000
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Capital Securities
0,00
0,275
0,305
-0,030
-9,84%
KRONOS PRESS DISTRIBUTION AGENCY PUBLIC COMPANY LTD
5,61
0,020
0,020
0,000
0,00%
UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
0,20
0,000
0,000
0,000
0,00%
Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities)
0,00
0,032
0,035
-0,003
-8,57%
LAIKI CAPITAL PUBLIC CO LTD
9,14
1,000
1,000
0,000
0,00%
Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities)
0,40
0,230
0,230
0,000
0,00%
L.P. TRANSBETON PUBLIC LTD
1,97
0,300
0,300
0,000
0,00%
UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,108
0,121
-0,013
-10,74%
BLUE ISLAND PLC
1,67
0,139
0,139
0,000
0,00%
LASER INVESTMENTS GROUP PLC
8,58
0,610
0,643
-0,033
-5,13%
0,060
0,060
0,000
0,00%
C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD
8,50
0,063
0,063
0,000
0,00%
LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD
6,41
0,040
0,044
-0,004
-9,09%
C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD
8,35
0,019
0,019
0,000
0,00%
LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD
1,73
0,041
0,041
0,000
0,00%
CEILFLOOR PUBLIC COMPANY LTD
0,21
0,001
0,001
0,000
0,00%
LIBRA HOLIDAYS GROUP PLC
0,032
0,032
0,000
0,00%
CHARILAOS APOSTOLIDES PUBLIC LTD
1,60
0,615
0,609
0,006
0,99%
LOGICOM PUBLIC LTD
0,024
0,024
0,000
0,00%
CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD
0,24
0,431
0,455
-0,024
-5,27%
LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD
15,09
0,044
0,043
0,001
2,33%
CLARIDGE PUBLIC LTD
4,76
0,079
0,079
0,000
0,00%
0,003
0,003
0,000
0,00%
CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD
0,117
0,110
0,007
6,36%
CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD
0,111
0,101
0,010
9,90%
0,243
0,243
0,000
0,00%
0,010
0,010
0,000
0,00%
1,220
1,220
0,000
0,00%
0,412
0,420
-0,008
-1,90%
CYPRUS TRADING CORPORATION PLC
0,104
0,113
-0,009
-7,96%
0,003
0,003
0,000
0,003
0,003
0,388
0,386
0,108
0,055
LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD
47,61
4,04
USB Bank Plc
27,76
90,000
90,000
0,000
0,00%
USB BANK PLC (BONDS 2009/ 2019)
7,20
100,000
100,000
0,000
0,00%
USB BANK PLC (CONVERTIBLE BONDS 2010/ 2020)
1,21
0,19
0,780
0,836
-0,056
-6,70%
VASSILICO CEMENT WORKS PUBLIC COMPANY LTD
56,11
45,56
1,000
1,000
0,000
0,00%
VISION INTERNATIONAL PEOPLE GROUP PUBLIC LTD
75,00
0,311
0,316
-0,005
-1,58%
WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC
35,65
3,79
0,86
0,044
0,045
-0,001
-2,22%
LOUIS PLC
20,26
18,80
0,250
0,250
0,000
0,00%
MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD
10,80
COSMOS INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD
2,00
0,036
0,040
-0,004
-10,00%
MINERVA INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD
2,82
CYPRINT PLC
1,25
0,333
0,350
-0,017
-4,86%
MITSIDES PUBLIC COMPANY LTD
2,73
CYPRUS AIRWAYS PUBLIC LTD
3,91
0,011
0,011
0,000
0,00%
MODESTOU SOUND & VISION PUBLIC COMPANY LTD
0,16
CYPRUS FOREST INDUSTRIES PUBLIC LTD
THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD
3,73
0,150
0,150
0,000
0,00%
NEMESIS CONSTRUCTIONS PUBLIC COMPANY LTD
9,16
38,42
0,000
0,000
0,000
0,00%
OCEAN TANKERS HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD
0,00
CYTRUSTEES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD
4,63
0,011
0,011
0,000
0,00%
OPTIONS CASSOULIDES PLC
0,51
0,00%
D & M TELEMARKETING PUBLIC LTD
0,02
0,020
0,020
0,000
0,00%
ORFANIDES PUBLIC COMPANY LTD
1,62
0,000
0,00%
D.H. CYPROTELS PLC
0,002
0,52%
DEMETRA INVESTMENT PUBLIC LTD
0,108
0,000
0,00%
0,055
0,000
0,00%
0,004
0,004
0,000
0,600
0,600
0,000
0,49
0,065
0,066
-0,001
-1,52%
PANDORA INVESTMENTS PUBLIC LTD
27,59
77,60
1,290
1,280
0,010
0,78%
PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD
112,88
Dimco Plc
8,75
0,076
0,076
0,000
0,00%
PHIL. ANDREOU PUBLIC LTD
3,42
DISPLAY ART PLC
0,74
0,480
0,480
0,000
0,00%
PHILOKTIMATIKI PUBLIC LTD
2,31
0,00%
DODONI PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
1,13
0,068
0,068
0,000
0,00%
PIERIDES HOLDINGS PLC
1,50
0,00%
DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
15,00
0,080
0,080
0,000
0,00%
PIPIS BROS FARMS PUBLIC COMPANY LTD
0,77
Οι μεγαλύτερες μεταβολές της εβδομάδας
ΑΝΟΔΟΣ
ΠΤΩΣΗ
17,42%
14,55%
10,00%
9,95%
9,90%
-25,00%
-10,74%
-10,00%
-9,84%
-9,68%
G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD
APOLLO INVESTMENT FUND PLC
SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD
STADEMOS HOTELS PLC
COSMOS INSURANCE COMPANY LTD
SEA STAR CAPITAL PLC
BLUE ISLAND PLC
MINERVA INSURANCE COMPANY LTD
KRONOS PRESS DISTRIBUTION AGENCY
PRIMETEL PLC
Λεωφ.Αρχ. Μακαρίου Γ’, αρ. 50, Kτήριο Άλφα, 1ος όροφος, 1065 Λευκωσία
Τηλ.: 22 710710 Fax: 22339332, www.globalcapital.com.cy
Ε Λ Λ Α Δ Α ( Χ Α ) - ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
KΛEIΣIMO
14/3
TIMH
ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
ΔIAΦΟΡΑ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
METABOΛH %
Χ Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ
7,600
0,984
0,170
0,293
0,410
22,000
1,710
0,190
0,224
0,655
0,756
1,220
0,035
0,419
6,650
3,880
0,403
2,100
11,590
0,328
0,330
3,660
0,382
0,689
0,860
0,908
2,000
0,610
0,346
1,200
3,900
15,390
1,830
7,580
8,970
1,140
1,740
0,288
0,367
5,330
8,830
1,440
2,570
1,710
0,899
1,720
0,600
0,740
0,319
2,340
0,828
1,840
1,410
3,880
1,730
1,910
0,696
0,280
0,320
3,370
0,532
1,900
0,334
0,207
1,620
0,813
16,700
0,559
0,240
0,779
0,211
2,780
0,329
13,410
0,367
9,820
0,377
1,710
0,402
6,920
0,997
0,250
0,304
1,150
0,130
0,195
24,500
19,100
12,120
12,470
0,329
0,500
1,920
2,030
7,100
1,300
5,220
0,126
0,649
7,330
1,000
2,040
0,280
2,020
4,470
1,780
23,000
9,750
0,474
0,294
0,605
0,790
7,840
0,998
0,165
0,279
0,420
22,000
1,900
0,190
0,231
0,643
0,756
1,150
0,030
0,380
6,650
3,840
0,384
2,110
12,370
0,319
0,360
3,460
0,385
0,695
0,892
0,909
2,090
0,610
0,390
1,170
3,950
15,530
1,890
7,400
8,900
1,130
1,800
0,284
0,386
5,390
8,750
1,470
2,600
1,780
0,919
1,720
0,520
0,752
0,310
2,350
0,788
1,890
1,430
3,900
1,820
1,500
0,608
0,298
0,248
3,530
0,506
1,800
0,370
0,207
1,510
0,734
17,000
0,559
0,239
0,779
0,205
2,790
0,350
13,410
0,314
10,070
0,330
1,630
0,447
7,020
0,900
0,195
0,269
1,200
0,124
0,195
24,310
18,350
12,580
12,890
0,310
0,506
1,930
1,950
6,670
1,320
4,940
0,108
0,623
7,400
1,000
2,160
0,283
2,180
4,580
1,800
24,500
9,890
0,491
0,228
0,546
0,828
-0,240
-0,014
0,005
0,014
-0,010
0,000
-0,190
0,000
-0,007
0,012
0,000
0,070
0,005
0,039
0,000
0,040
0,019
-0,010
-0,780
0,009
-0,030
0,200
-0,003
-0,006
-0,032
-0,001
-0,090
0,000
-0,044
0,030
-0,050
-0,140
-0,060
0,180
0,070
0,010
-0,060
0,004
-0,019
-0,060
0,080
-0,030
-0,030
-0,070
-0,020
0,000
0,080
-0,012
0,009
-0,010
0,040
-0,050
-0,020
-0,020
-0,090
0,410
0,088
-0,018
0,072
-0,160
0,026
0,100
-0,036
0,000
0,110
0,079
-0,300
0,000
0,001
0,000
0,006
-0,010
-0,021
0,000
0,053
-0,250
0,047
0,080
-0,045
-0,100
0,097
0,055
0,035
-0,050
0,006
0,000
0,190
0,750
-0,460
-0,420
0,019
-0,006
-0,010
0,080
0,430
-0,020
0,280
0,018
0,026
-0,070
0,000
-0,120
-0,003
-0,160
-0,110
-0,020
-1,500
-0,140
-0,017
0,066
0,059
-0,038
-3,06%
-1,40%
3,03%
5,02%
-2,38%
0,00%
-10,00%
0,00%
-3,03%
1,87%
0,00%
6,09%
16,67%
10,26%
0,00%
1,04%
4,95%
-0,47%
-6,31%
2,82%
-8,33%
5,78%
-0,78%
-0,86%
-3,59%
-0,11%
-4,31%
0,00%
-11,28%
2,56%
-1,27%
-0,90%
-3,17%
2,43%
0,79%
0,88%
-3,33%
1,41%
-4,92%
-1,11%
0,91%
-2,04%
-1,15%
-3,93%
-2,18%
0,00%
15,38%
-1,60%
2,90%
-0,43%
5,08%
-2,65%
-1,40%
-0,51%
-4,95%
27,33%
14,47%
-6,04%
29,03%
-4,53%
5,14%
5,56%
-9,73%
0,00%
7,28%
10,76%
-1,76%
0,00%
0,42%
0,00%
2,93%
-0,36%
-6,00%
0,00%
16,88%
-2,48%
14,24%
4,91%
-10,07%
-1,42%
10,78%
28,21%
13,01%
-4,17%
4,84%
0,00%
0,78%
4,09%
-3,66%
-3,26%
6,13%
-1,19%
-0,52%
4,10%
6,45%
-1,52%
5,67%
16,67%
4,17%
-0,95%
0,00%
-5,56%
-1,06%
-7,34%
-2,40%
-1,11%
-6,12%
-1,42%
-3,46%
28,95%
10,81%
-4,59%
ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ (ΚΟ)
ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΕΕΧ (ΚΟ)
ΑΚΡΙΤΑΣ (ΚΟ)
ΑΛΚΟ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΑΛΟΥΜΥΛ (ΚΟ)
ALPHA TRUST ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ ΑΕΕΧ (ΚΟ)
ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (ΚΟ)
ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ (ΚΟ)
ΒΑΡΒΕΡΗΣ Ν. - MODA BAGNO (ΚΟ)
ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ (ΚΟ)
ΒΙΣ (ΚΟ)
ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ SYSTEMS (ΚΟ)
Γ.Ε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΚΟ)
ΓΑΛΑΞΙΔΙ (ΚΟ)
ΓΕΚΕ (ΚΑ)
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ΚΟ)
ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΚΟ)
ΔΑΙΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ (ΚΟ)
ΔΕΗ (ΚΟ)
ΔΡΟΜΕΑΣ (ΚΟ)
ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ (ΚΟ)
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (KO)
ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΕΚΤΕΡ (ΚΟ)
ΕΛ. ΒΙΟΜ. ΖΑΧΑΡΗΣ (ΚΑ)
ΕΛΑΣΤΡΟΝ (ΚΟ)
ΕΛΒΑΛ (ΚΑ)
ΕΛΒΕ (ΚΟ)
ΕΛΓΕΚΑ (ΚΟ)
ΕΛΙΝΟΙΛ (ΚΟ)
ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΚΟ)
ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ-Χ.Α. (ΚΟ)
ΕΛΤΟΝ (KΟ)
ΕΛΤΡΑΚ (ΚΟ)
ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ (ΚΟ)
ΕΤΕΜ (ΚΑ)
ΕΥΑΘ (ΚΟ)
ΕΥΔΑΠ (ΚΟ)
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (ΚΟ)
ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΙΑΣΩ (ΚΟ)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΚΟ)
ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΙΛΥΔΑ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΑΛ ΟΜΙΛΟΣ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΡΤΕΚ (ΚΟ)
ΙΝΤΡΑΛΟΤ (ΚΟ)
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (ΚΟ)
ΚΑΝΑΚΗΣ Σ. (ΚΟ)
ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ (ΚΟ)
ΚΑΡΑΤΖΗ (ΚΟ)
ΚΕΚΡΟΨ (ΚΟ)
ΚΕΠΕΝΟΥ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ - ΛΑΠΠΑΣ (ΚΟ)
ΚΛΩΣ/ΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ (ΚΑ)
ΚΟΡΔΕΛΛΟΥ Χ. ΑΦΟΙ (ΚΟ)
ΚΟΡΡΕΣ (ΚΟ)
ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ (ΚΟ)
ΚΡΙ - ΚΡΙ (ΚΟ)
ΚΤΗΜΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ (ΚΟ)
ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Η.- F.H.L. (ΚΟ)
ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ (ΚΟ)
ΛΑΜΨΑ (ΚΟ)
ΛΑΝΑΚΑΜ (ΚΟ)
ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΚA)
ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΠA)
ΛΙΒΑΝΗΣ (ΚΟ)
ΛΟΥΛΗ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ (ΚΟ)
ΜΕΤΚΑ (ΚΟ)
ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΚΟ)
ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΚΟ)
ΜΟΥΖΑΚΗΣ (ΚΑ)
ΜΟΧΛΟΣ (ΚΟ)
ΜΠΗΤΡΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ (KO)
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (ΚΟ)
ΝΑΚΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗ (ΚΟ)
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (ΚΟ)
ΝΗΡΕΥΣ (ΚO)
ΝΤΡΟΥΚΦΑΡΜΠΕΝ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΚO)
ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΠO)
ΟΛΘ (ΚΟ)
ΟΛΠ (ΚΟ)
ΟΠΑΠ (ΚΟ)
ΟΤΕ (ΚΟ)
ΠΑΪΡΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ (ΚΟ)
ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ (ΚΟ)
ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (ΚΟ)
ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS (ΚΟ)
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ (ΚΟ)
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ (ΚΟ)
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ (ΚΟ)
ΡΕΒΟΪΛ (ΚΟ)
ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. (ΚΟ)
ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΛ/ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΣΙΔΕΝΟΡ (ΚΟ)
ΣΠΥΡΟΥ ΑΓΡ. ΟΙΚ. (ΚΟ)
ΣΩΛ/ΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟY (ΚΟ)
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (ΚΟ)
ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ (ΚΟ)
ΤΙΤΑΝ (ΚΟ)
ΤΙΤΑΝ (ΠΟ)
ΥΓΕΙΑ (ΚΟ)
ΦΙΕΡΑΤΕΞ (ΚΟ)
ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ (ΚΟ)
ΧΑΛΚΟΡ (ΚΑ)
542,77
11,00
2,21
7,33
9,03
9,20
26,16
3,82
4,21
15,71
3,76
7,72
2,71
5,90
55,98
366,51
9,70
31,50
2.688,88
11,39
4,51
8.772,24
10,64
7,75
31,60
16,93
248,20
8,07
10,98
28,59
690,31
305,72
54,07
2.316,71
586,36
30,47
26,35
15,00
11,01
193,48
940,40
39,61
20,46
90,90
77,98
49,16
5,40
6,14
3,58
371,97
25,34
13,80
13,74
56,96
5,71
12,80
27,99
3,22
6,79
45,79
15,68
62,82
5,28
371,59
39,65
6,17
356,78
3,32
2,00
1,68
1,63
47,61
3,23
696,66
4,29
1.087,89
12,13
7,85
6,37
809,06
6,32
5,98
19,36
4,45
4,55
0,50
246,96
477,50
3.866,28
6.112,18
1,64
25,40
9.739,33
14,35
156,77
58,62
142,92
3,06
14,46
254,87
4,18
196,34
7,96
250,82
488,64
58,96
1.772,46
73,80
144,92
3,00
5,05
80,01
KΛEIΣIMO
14/3
0,250
0,340
0,699
0,149
0,311
10,100
0,600
0,348
17,200
0,230
TIMH
ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
0,235
0,350
0,697
0,166
0,308
9,650
0,634
0,350
18,250
0,
ΔIAΦΟΡΑ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
0,015
-0,010
0,002
-0,017
0,003
0,450
-0,034
-0,002
-1,050
Τ ΤΛΟ
Χ Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ
METABOΛH %
6,38%
-2,86%
0,29%
-10,24%
0,97%
4,66%
-5,36%
-0,57%
-5,75%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
ΠΑΡΑΣΤΑΤ ΚΟ
ΧΑΤΖΗΚΡΑΝΙΩΤΗ Ε. ΥΙΟΙ (ΚΟ)
A.S. COMPANY (ΚΟ)
ALPHA ΒΑΝΚ (ΚΟ)
ATTICA BANK (ΚΟ)
AUDIOVISUAL (ΚΟ)
AUTOHELLAS (ΚΟ)
BYTE COMPUTER (ΚΟ)
CENTRIC ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (ΚΟ)
COCA-COLA HBC AG (ΚΟ)
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
1,01
8,93
7.635,11
155,19
14,14
122,41
9,49
35,19
6.324,27
ΜΜ
M
M
M
M
M
M
M
M
Φ
WARRANTS
ΚΑΤΗΓΟΡ Α Δ ΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣ ΜΩΝ ΑΜΟ ΒΑ ΩΝ ΚΕΦΑΛΑ ΩΝ
M
M
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΧΑΜΗΛΗΣ Δ ΑΣΠΟΡΑΣ
Χ Ρ ΕΟ ΡΑΦΑ
M A OΛH %
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
ΦAΛA O
ΠO H H
ΜΜ
M
M
M
M
M
Φ
Φ
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Μ
Μ Μ
Ψ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ Μ
ΜΜ
Φ
Μ
Μ
ΜΜ
Φ
Φ
M
M
ΕΝΑΛΛΑΚΤ ΚΗ ΑΓΟΡΑ Δ ΑΧΕ Ρ ΣΗ ΚΕΦΑΛΑ ΩΝ
Μ
ΜΜ
%
ΕΜΠΟΡ Ο ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ
ΜΜ
%
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΕΠ ΤΗΡΗΣΗΣ
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Δ AΦΟ Α
ΔΟΜΑΔΑ
ΥΠΟ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
M
M
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
MH
Π OH Ο Μ ΝΗ
ΔΟΜΑΔΑ
%
%
%
M
%
%
%
MO
43
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΠΡΟΣ Δ ΑΓΡΑΦΗ
M
M
M
M M
Λ
ΕΞΟΠΛ ΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠ ΚΟ ΝΩΝ ΩΝ
%
Φ
ΕΠΕΝΔΥΤ ΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ
%
Μ
ΑΤΡ ΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ
%
Μ
Λ ΑΝ ΚΟ & ΧΟΝΔΡ ΚΟ ΕΜΠΟΡ Ο ΤΡΟΦ ΜΩΝ
Μ
%
Μ
M
ΛΟΓ ΣΜ ΚΟ
Μ
%
Μ
Φ
ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ Β ΟΜΗΧΑΝ ΚΟΥ ΕΞΟΠΛ ΣΜΟΥ
Φ
%
Μ
ΤΡΟΦ ΜΑ
Μ
Μ
Μ
%
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣ ΑΣ & Δ ΑΧΕ Ρ ΣΗΣ ΑΠΟΡΡ ΜΜΑΤΩΝ
Μ
Μ
%
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝ ΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓ ΣΤΩΝ
%
%
%
Μ
Μ
M
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
Φ
Φ
%
Φ
ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ : ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ (ΚΟ), ΑΤΛΑΝΤΙΚ (ΚΟ), ΑΤΕΡΜΩΝ (ΚΟ), ΔΙΕΚΑΤ (ΚΟ), ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΠΟ), ΚΑΡΔΑΣΙΛΑΡΗΣ (ΚO), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΚΟ), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΠO), ΛΑΝ-ΝΕΤ (KO), ΜΑΞΙΜ ΠΕΡΤΣΙΝΙΔΗΣ (ΚΑ), ΜΕΣΟΧΩΡΙΤΗ ΑΦΟΙ
(ΚΟ), ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΠΟ), ΣΑΟΣ ΦΕΡΡΥΣ (ΚΟ), ΤΕΞΑΠΡΕΤ (ΚΟ), ΧΑΛΥΒΔΟΦΥΛΛΩΝ (ΚΟ), ALTIUS ΑΕΕΧ (ΚΟ), ΒΕΤΑΝΕΤ (ΚΟ),
EUROLINE AEEX (ΚΟ), INTERINVEST AEEX (KΟ), MICROLAND COMPUTERS (ΚΟ), UNITED TEXTILES (ΚΟ)
* Αφορά τη χρήση 2012. Για τον υπολογισμό του P/E, έχουν χρησιμοποιηθεί τα Ενοποιημένα Κέρδη μετά Φόρων και Δικαιωμάτων Μειοψηφίας ανά μετοχή,
βάσει του σταθμισμένου αριθμού μετοχών.
OIK_11-OIKONOMIA_Master_cy 14/03/14 22:15 Page 11
ΔΙΕΘΝΗ
Kυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
11
Τα τουβλάκια της Lego χτίζουν
θεμέλια στις αναπτυσσόμενες
ΣΥΝΤΟΜΑ
Είναι σπάνιο το αφεντικό μιας επιχείρησης να υπόσχεται να μη φέρει
κέρδη επί χρόνια. Ομως, ακριβώς
αυτή τη στρατηγική εφαρμόζει ο κ.
Ρίτσαρντ Λιου, διευθύνων σύμβουλος της JD. Πριν από ενάμιση χρόνο,
διακήρυξε ότι η κινεζική εταιρεία
του που δραστηριοποιείται στο ηλεκτρονικό εμπόριο δεν θα έχει κέρδη
από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις για
τα επόμενα τρία χρόνια.
Μάλιστα, λέγεται ότι είπε πως θα
απολύσει οποιονδήποτε πωλητή
βγάζει κέρδος. Παρ’ όλα αυτά, ο κ.
Λιου κατάφερε να κερδίσει περισσότερα από 2 δισ. δολάρια σε χρηματοδότηση από δεινούς επενδυτές
όπως ο πρίγκιπας Ουαλίντ μπιν Ταλάλ της Σαουδικής Αραβίας. Τώρα,
θέλει ξένοι επενδυτές να ρίξουν
ακόμη 1,5 δισ. δολάρια στην JD
στην επερχόμενη είσοδό της στο
Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Πρόκειται για τολμηρή προσδοκία,
δεδομένου ότι οι ζημίες της JD ανήλθαν το 2012 στα 283 εκατ. δολ. και
τους πρώτους εννέα μήνες του 2013
η εταιρεία είχε μικρό κέρδος, ενώ
τα μετρητά της εταιρείας ανέρχονται
σε 1,4 δισ. δολάρια, όταν οι τρέχουσες υποχρεώσεις της ανέρχονται
σε 1,7 δισ. δολάρια.
Η JD αναπτύσσεται με καταιγιστικό ρυθμό. Οπως και η Amazon,
η JD εφαρμόζει επιχειρηματικό μοντέλο που θέτει την αύξηση του μεριδίου αγοράς πάνω από τα βραχυπρόθεσμα κέρδη.
Από μια άποψη λειτουργεί, καθώς
η JD είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος
ανταγωνιστής στη μεγαλύτερη ηλεκτρονική αγορά του κόσμου, πίσω
από την Alibaba.
Πιέσεις στη Νορβηγία
από την πτώση
της τιμής
του πετρελαίου
Προς το τέλος της φαίνεται πως
οδεύει η επενδυτική έκρηξη που
σημειώθηκε την τελευταία πενταετία στην πετρελαιοβιομηχανία της
Νορβηγίας, καθώς η στασιμότητα
στις τιμές του «μαύρου» χρυσού περιορίζει τα κέρδη του κλάδου. Η
κεντρική τράπεζα της πλουσιότερης
σκανδιναβικής χώρας ανακοίνωσε
χθες πως «εξακολουθεί να επιβραδύνεται η αύξηση της παραγωγής
στη βιομηχανία του πετρελαίου»,
ενώ ο γενικός διευθυντής της νορβηγικής Στατιστικής Υπηρεσίας,
Χανς Χένρικ Σιλ, προέβλεψε πως
«το επόμενο έτος θα υπάρξει μεγάλη αλλαγή στις επενδύσεις στην πετρελαιοβιομηχανία». Ο κ. Σιλ προσέθεσε, ωστόσο, ότι οι επενδύσεις
στον κλάδο του «μαύρου» χρυσού
θα σταθεροποιηθούν σε υψηλά επίπεδα. Εχει προηγηθεί, τον περασμένο μήνα, ανακοίνωση της μεγαλύτερης πετρελαιοβιομηχανίας της
χώρας, της Statoil, πως σχεδιάζει
να μειώσει τις επενδύσεις της κατά
8% μέσα στην επόμενη τριετία. Η
ανακοίνωσή της απηχεί τη γενικότερη τάση στις πετρελαιοβιομηχανίες
της χώρας, που αναθεωρούν τα
επενδυτικά τους σχέδια εξαιτίας της
σταδιακής διολίσθησης των τιμών
του πετρελαίου συνολικά κατά 15%
από τα επίπεδα των 108 δολαρίων
το βαρέλι στα οποία είχε φθάσει το
2011. Η Σταστιστική Υπηρεσία της
Νορβηγίας προβλέπει ότι το αργό
θα υποχωρήσει στα 95 δολάρια το
βαρέλι μέσα στο 2015, αλλά ο κ. Σιλ
εκτιμά πως η νορβηγική οικονομία
μπορεί να αντιπαρέλθει μια περαιτέρω υποχώρηση των τιμών του
«μαύρου» χρυσού.
BLOOMBERG
Το κόστος της κρίσης
στην Ουκρανία
Αρχίζουν ήδη να διαφαίνονται οι οικονομικές επιπτώσεις της πολιτικής
κρίσης στην Ουκρανία, καθώς η
άνοδος των τιμών του πετρελαίου,
που αυτή επιφέρει, εκτιμάται πως
θα πλήξει τα κέρδη διαφόρων κλάδων. Ανάμεσά τους ο κλάδος των
αερομεταφορών, που σύμφωνα με
τη Διεθνή Ενωση Αερομεταφορών
(ΙΑΤΑ) αναμένεται να καταγράψει
μείωση κερδών κατά 5% ή κατά ένα
δισ. δολάρια σε σύγκριση με την
αμέσως προηγούμενη πρόβλεψη.
Κατά τις εκτιμήσεις της ΙΑΤΑ, οι αε<
<
<
<
<
<
Αναμένεται ότι η αύξηση στις τιμές των καυσίμων θα φέρει μείωση
κερδών στις αερομεταφορές κατά 5% ή ένα
δισ. δολάρια.
ρομεταφορείς θα παρουσιάσουν συνολικά άθροισμα κερδών 18,7 δισ.
δολαρίων, ενώ η πρόβλεψη του Δεκεμβρίου μιλούσε για κέρδη ύψους
19,7 δισ. δολαρίων. Σε ό,τι αφορά
τα έσοδα του κλάδου, θα φθάσουν
κατά προσέγγιση τα 745 δισ. δολάρια,
υπερβαίνοντας κατά δύο δισ. δολάρια
την προηγούμενη πρόβλεψη. Οπως
τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της
ΙΑΤΑ, Τόνι Τάιλερ, η συνολική εικόνα
είναι θετική και αντανακλά την αναδιάρθρωση που έχει μεσολαβήσει
στον κλάδο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ενωσης, το κόστος του
αργού θα αυξηθεί στα 108 δολάρια
το βαρέλι, αυξάνοντας έτσι τα έξοδα
της βιομηχανίας αερομεταφορών
κατά τρία δισ. δολάρια. Εκτιμά, πάντως, ότι μια τυχόν ανάκαμψη της
οικονομίας δίνει άμεσα ώθηση στη
ζήτηση, ώστε αναπληρώνει σε μεγάλο βαθμό τον αντίκτυπο που επιφέρει η γεωπολιτική αστάθεια στις
τιμές του πετρελαίου. Σημειωτέον
ότι η κηροζίνη αντιπροσωπεύει περίπου το 30% των εξόδων μιας αεροπορικής εταιρείας. Η δήλωση του
κ. Τάιλερ για την αναδιάρθρωση
του κλάδου αφορά τις συγχωνεύσεις
που έχουν λάβει χώρα στη βιομηχανία αερομεταφορών και οι οποίες
διευκολύνουν την αύξηση της κερδοφορίας των εταιρειών. Σε ό,τι αφορά την κατανομή των κερδών, εκτιμάται ότι οι αερομεταφορείς της Βόρειας Αμερικής θα έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στα κέρδη του
κλάδου, η οποία θα ανέρχεται σε
8,6 δισ. δολάρια το τρέχον έτος,
υπερβαίνοντας κατά 300 εκατ. δολάρια τις προηγούμενες προβλέψεις.
Καταλυτική στην αύξηση κερδών
θα είναι η δημιουργία του ομίλου
American Airlines Group από τη
συγχώνευση των AMR Corp και USA
Airways Group. Της εν λόγω συμφωνίας, που δημιούργησε τον μεγαλύτερο αερομεταφορέα του κόσμου, είχε προηγηθεί η εξαγορά της
Delta Airlines Inc. από τη Northwest
Airlines Corp. και η συγχώνευση
της UAL Corp με την Continental
Airlines Inc.
Οι εκτιμήσεις της ΙΑΤΑ για τους
ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς δεν
είναι εξίσου αισιόδοξες, καθώς μιλούν για καθαρά έσοδα 3,1 δισ. δολάρια, δηλαδή μειωμένα κατά 100
εκατ. δολάρια σε σύγκριση με τις
προηγούμενες εκτιμήσεις.
BLOOMBERG
Aυτές τις ημέρες είναι δύσκολο
να κυκλοφορήσεις και να μη σκοντάψεις πάνω σε κάτι που σχετίζεται
με τη μεγάλη μανία για τα Lego και
τα τουβλάκια τους. Η ταινία για τα
ομώνυμα παιχνίδια, «The Lego Movie», είναι νούμερο δύο στο αμερικανικό μποξ όφις, ενώ επί τρεις
εβδομάδες βρισκόταν στο νούμερο
ένα. Σε όλα τα καταστήματα κυκλοφορούν διαφημιστικά προϊόντα για
το φιλμ, προσθέτοντας έτι περαιτέρω
στην ήδη τεράστια δημοφιλία των
Lego. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της
δανικής εταιρείας, αναλογούν 86
τουβλάκια Lego σε κάθε άνθρωπο
στη Γη. Η εταιρεία απολαμβάνει μία
δεκαετία εντυπωσιακής ανάπτυξης
με σχεδόν τετραπλάσια έσοδα. Το
2012 εκτόπισε τη Hasbro και κατέλαβε τη δεύτερη θέση διεθνώς μεταξύ των ισχυρότερων ομίλων παιχνιδιών, ενώ το νούμερο ένα, η Mattel, επιδιώκει να εξαγοράσει την
καναδική παιχνιδοβιομηχανία Mega
Bloks. Η τελευταία κατασκευάζει
τουβλάκια, οπότε δίνει τη δυνατότητα στη Mattel να αποκρούσει την
πρόκληση της Lego.
Τα όσα έχει επιτύχει η δανική
εταιρεία είναι αξιοθαύμαστα για
πολλούς λόγους. Εδρα της είναι μια
τόσο μικρή πόλη στη Δανία, το Μπιλούντ, η οποία δεν είχε ούτε ξενοδοχείο και η Lego κατασκεύασε ένα
ιδιαίτερα κομψό κατάλυμα. Ο κλάδος
της κατασκευής και παραγωγής παιχνιδιών είναι ένας από τους πιο περίπλοκους στη διεθνή οικονομική
δραστηριότητα, καθώς αποδεικνύεται αενάως απρόβλεπτος, ενώ επί
του παρόντος κλονίζεται από τις
τεχνολογικές καινοτομίες. Τα παιδιά
μεγαλώνουν πολύ γρηγορότερα και
εγκαταλείπουν τον φυσικό κόσμο
για τον εικονικό.
Πέραν όλων τούτων, η εταιρεία
λίγο έλειψε να διαλυθεί το 20032004, παλινδρομώντας επί σειρά
ετών μεταξύ της υπερπαραγωγής
προϊόντων, του κατακερματισμού
Ο Γιόργκεν Bιγκ Κνούντστορπ ανέλαβε τα ηνία το 2004 στα 35 του χρόνια και χωρίς προϋπηρεσία στη διοίκηση
επιχειρήσεων. Ωστόσο, απέδειξε πως είχε όραμα και αποφάσισε ότι η εταιρεία πρέπει να ξαναγυρίσει στις ρίζες
της, να ρίξει το βάρος στο πρωτεύον προϊόν της, τα τουβλάκια. H ταινία της Γουόρνερ Μπρος «The Lego Movie»,
στην οποία η εταιρεία κατασκεύασε τους ήρωες και τις ηρωίδες, δείχνει πως μπορεί να εστιαστεί στα τουβλάκια
της, εκμεταλλευόμενη τα πλεονεκτήματα του ψηφιακού κόσμου.
της σε πολλά πεδία, αλλά και της
απελπισμένης της προσπάθειας να
φλερτάρει με το λάιφσταϊλ, προωθώντας ρούχα και αξεσουάρ με
τον λογότυπό της.
Τελικά η διέξοδος από τη σύγχυση
ήρθε με τον Γιόργκεν Bιγκ Κνούντστορπ, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία
το 2004 στα 35 του χρόνια και χωρίς
προϋπηρεσία στη διοίκηση επιχειρήσεων. Είχε προηγουμένως διατελέσει απλός σύμβουλος για διοικητικά θέμα στη McKinsey. Ωστόσο,
απέδειξε πως είχε όραμα και αποφάσισε ότι η εταιρεία πρέπει να ξαναγυρίσει στις ρίζες της, να εστιάσει
στο πρωτεύον προϊόν της, τα τουβλάκια της, να μην επεκτείνει τη
σηματοδότηση ξένων προς αυτήν
προϊόντων, ακόμα και να πωλήσει
τα θεματικά της πάρκα. Επιπλέον,
εφάρμοσε αυστηρότερους διοικητικούς ελέγχους, με το να περιορίσει,
λόγου χάριν, τον αριθμό των παραγόμενων τεμαχίων από τα 12.900
στα 7.000 τουβλάκια.
Υπό την καθοδήγησή του η Lego
βρήκε μια επιτυχημένη ισορροπία
ανάμεσα στην παράδοση και την
καινοτομία. Ταυτόχρονα πρέπει να
αντισταθεί στο είδος της ανεξέλεγκτης καινοτομίας, η οποία σχεδόν
τη διέλυσε. H ταινία της Γουόρνερ
Μπρος, «The Lego Movie», στην
οποία κατασκεύασε τους ήρωες και
τις ηρωίδες, δείχνει ότι μπορεί να
εστιαστεί στα τουβλάκια της, εκμεταλλευόμενη τα πλεονεκτήματα
του ψηφιακού κόσμου.
Βέβαια, το ζήτημα των προοπτικών της σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης την απασχολεί. Η ανάπτυξή
της επιβραδύνεται από το 35% το
2012 στο 9% πέρυσι, και τα έσοδά
της αυξήθηκαν 10% το 2013 από
το 23% το 2012. Ο κ. Κνούντστορπ
προϊδεάζει επενδυτές και αγορά:
«Οταν η εταιρεία διογκώνεται και
η αγορά της αναπτύσσεται, είναι
απλά μαθηματικά για το ότι οι ανα-
πτυξιακοί ρυθμοί της θα πρέπει να
φθάσουν σε ένα βιώσιμο επίπεδο».
Διαθέτει δύο εργοστάσια, σε Τσεχία
και Μεξικό, ενώ κτίζει καινούργια
σε Ουγγαρία και Κίνα.
Στόχος της είναι να επαναλάβει
προς Ανατολάς την επιτυχία της
στη Δύση και να μεταμορφώσει τον
εαυτό της από μια τοπική εταιρεία
της Δανίας σε μια παγκόσμια, η
οποία τυγχάνει να ξεκίνησε από το
Μπιλούντ. Σημαντικό όπλο στη
μάχη αυτή για τη Lego το γεγονός
ότι οι γονείς στις αναδυόμενες οικονομίες, όπως συμβαίνει και στις
ανεπτυγμένες, είναι πεπεισμένοι
πως τα προϊόντα της είναι καλά για
τα παιδιά τους. Οι ενήλικοι στην
Κίνα, ακόμα και οι αρκετά μεγάλης
ηλικίας κρατικοί αξιωματούχοι, προσβλέπουν στη Lego ελπίζοντας ότι
θα παράσχει το μυστικό συστατικό,
του οποίου στερείται το εκπαιδευτικό τους σύστημα: τη δημιουργικότητα.
Στο στόχαστρο των Αρχών η Herbalife
Τη διενέργεια επίσημης έρευνας προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο
η αμερικανική εταιρεία μάρκετινγκ
και διανομής συμπληρωμάτων διατροφής Herbalife λειτουργεί ως οικονομική πυραμίδα, ανακοίνωσε η
αμερικανική Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου. Εναυσμα για την
έναρξη των ερευνών αποτέλεσαν
οι καταγγελίες του Μπιλ Ακμαν, επικεφαλής του επενδυτικού κεφαλαίου
υψηλού κινδύνου (hedge fund) Pershiung Square, για τη νομιμότητα
των δραστηριοτήτων της Herbalife,
μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες
συμπληρωμάτων διατροφής με ένα
δίκτυο εκατομμυρίων συνεργατών
σε περισσότερες από 80 χώρες. Εκτός
από τις καταγγελίες του κ. Ακμαν
έχουν προηγηθεί τον τελευταίο χρόνο συστάσεις εκ μέρους καταναλωτικών ενώσεων και μελών του αμερικανικού Κογκρέσου για τη διενέργεια ερευνών πάνω στις δραστηριότητες της Herbalife.
Η εταιρεία είναι εισηγμένη στις
ΗΠΑ με καθαρές πωλήσεις 4,8 δισ.
δολάρια το 2013, όπως αναφέρεται
στην ιστοσελίδα της. Μια οικονομική
πυραμίδα είναι μια επιχείρηση που
εξασφαλίζει τα κέρδη από ένα σύ-
ΑΡΧΕΙΟ
Απολύεται
ο πωλητής
που βγάζει
κέρδη...
EPA
O διευθύνων σύμβουλος της JD
έχει διακηρύξει ότι η κινεζική εταιρεία του δεν θα έχει κέρδη από τις
ηλεκτρονικές πωλήσεις τα επόμενα
τρία χρόνια.
AFP
Υστερα από μια δεκαετία ραγδαίας ανάπτυξης, η δανική εταιρεία αναζητεί νέες αγορές
Η αμερικανική εταιρεία συμπληρωμάτων διατροφής κατηγορείται ότι λειτουργεί ως οικονομική πυραμίδα. Η Herbalife είναι εισηγμένη στις ΗΠΑ με καθαρές
πωλήσεις 4,8 δισ. δολάρια το 2013, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της.
στημα ανεξάρτητων διανομέων και
όχι από ένα δίκτυο πωλήσεων απευθείας σε καταναλωτές. Oπως ένα
σχέδιο Πόνζι, η οικονομική πυραμίδα
στηρίζεται στη διεύρυνση του δικτύου των ανεξάρτητων διανομέων,
αλλά τελικά οι περισσότεροι καταλήγουν να χάνουν χρήματα και όχι
να κερδίζουν. Στην περίπτωση της
Herbalife, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή
Εμπορίου θα πρέπει να εξετάσει το
σύστημα κατανομής αποζημιώσεων
και προμηθειών αλλά και προβλέψεων που υπάρχουν για την προστασία των δικαιωμάτων των ανεξάρτητων συνεργατών.
Τέτοιας φύσεως έρευνες διαρκούν
συνήθως 12 με 18 μήνες. Η Herbalife
επιβεβαίωσε ότι διεξάγεται έρευνα
από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή
Εμπορίου, γεγονός που οδήγησε
την τιμή της μετοχής της σε πτώση
έως και 17% μέσα στην εβδομάδα,
ωστόσο μετά ανέκαμψε στα 60 δολάρια. Αν και οι πωλήσεις στις ΗΠΑ
εκπροσωπούν το ένα πέμπτο του
συνόλου, το μεγαλύτερο μέρος της
διοίκησης και των ανεξάρτητων συνεργατών της Herbalife βρίσκονται
στις ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσίευμα
των Financial Times.
Για πρώτη φορά ζημίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Τις επιπτώσεις επιλογών της κυβέρνησης Μέρκελ και ειδικότερα του
μετασχηματισμού της γερμανικής
αγοράς ενέργειας αντανακλά η
πρώτη ζημία από την ίδρυση της
Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της
Γερμανίας, το 1949, που σημείωσε
η μεγαλύτερη επιχείρηση παροχής
ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα, η
RWE AG. Ο ενεργειακός κολοσσός
ανέφερε καθαρές ζημίες ύψους 2,76
δισ. ευρώ για το σύνολο του περασμένου έτους ύστερα από εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων 4,8
δισ. ευρώ, κυρίως σταθμούς ηλε-
κτρικής ενέργειας. Είχαν προηγηθεί
το 2012 κέρδη 1,31 δισ. ευρώ.
Οι πρώτες αυτές ζημίες έπονται
του μετασχηματισμού της γερμανικής αγοράς ενέργειας που αποφάσισε η γερμανική κυβέρνηση,
επιβάλλοντας στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με παράλληλη εγκατάλειψη της πυρηνικής
ενέργειας. Η στροφή στην αιολική
και την ηλιακή ενέργεια, που αντιπροσωπεύει τώρα το 23% της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος,
είχε ως αποτέλεσμα να υποχωρήσουν οι τιμές, που ήδη διολισθαί-
νουν εξαιτίας της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Σε παρουσίαση
προς επενδυτές, η RWE έχει ανακοινώσει τα σχέδιά της να κλείσει
ή να μεταφέρει μονάδες της με παραγωγική δυνατότητα 6.590 MW
και να περιορίσει τις επενδύσεις
της στο ποσό των δύο δισ. ευρώ
ετησίως έως το 2016 από τα 4,62
δισ. ευρώ στα οποία ανήλθαν πέρυσι. Οι κινήσεις αυτές εντάσσονται
στο πρόγραμμα μείωσης κόστους
που εφαρμόζει η εταιρεία, όπως
και η ανταγωνίστριά της ΕΟΝ, καθώς η πτώση των τιμών έχει πλήξει
καίρια την κερδοφορία μονάδων
της, καθιστώντας πολλές από αυτές
ζημιογόνους. Προτίθεται, άλλωστε,
να ολοκληρώσει την πώληση της
μονάδας πετρελαίου και φυσικού
αερίου Dea έως τα μέσα του έτους.
Η εταιρεία έχει ήδη επιτύχει τον
στόχο της να μειώσει το λειτουργικό
κόστος κατά ένα δισ. ευρώ στα
τέλη του 2013 και τώρα ευελπιστεί
να εξοικονομήσει 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2016 και όχι μέχρι το 2017
όπως προέβλεπε το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
BLOOMBERG
OIK_12-REAL ESTATE NEW_Master_cy 14/03/14 19:02 Page 12
Real Estate
ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014
ΣΥΝΤΟΜΑ
Πικρός λογαριασμός
για την αγορά ακινήτων
Το 2013 οι τιμές μειώθηκαν κατά 8,7% σύμφωνα με το Δείκτη Τιμών Κατοικιών
Υποχώρηση ενοικίων
στο Μανχάταν
Μείωση για τέταρτο διαδοχικό μήνα σημεί-
ωσαν τον προηγούμενο Δεκέμβριο οι τιμές των
ενοικίων στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, κυρίως λόγω της στροφής όλο και περισσότερων
πιθανών ενοικιαστών προς την αγορά κατοικίας, όπου οι συνθήκες είναι αισθητά βελτιωμένες. Ως εκ τούτου, το μέσο ενοίκιο υποχώρησε κατά 1,6% τον Δεκέμβριο, σε σχέση με τον
αντίστοιχο μήνα του 2012, και διαμορφώθηκε
σε περίπου 1.170 ευρώ. Τα παραπάνω επισημαίνει σχετική έρευνα της εταιρείας εκτιμήσεων Miller Samuel Inc. και του μεσιτικού γραφείου Douglas Elliman Real Estate. Τα ενοίκια των
κατοικιών του Μανχάταν ξεκίνησαν να υποχωρούν τον Σεπτέμβριο, κάτι που δεν είχε συμβεί
επί 27 μήνες. Βασικός λόγος για την εξέλιξη αυτή ήταν το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι
στρέφονταν στην απόκτηση κατοικίας, φοβούμενοι νέες αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού.
Ημερίδα βελτίωσης
ενεργειακής απόδοσης
Το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών συμ-
μετέχει στο έργο SERPENTE (Surpassing Energy Targets through Efficient Public Buildings),
που υλοποιείται στο πλαίσιο της διαπεριφερειακής συνεργασίας Επιχειρησιακού Προγράμματος INTERREG IVC και συγχρηματοδοτείται
από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στα πλαίσια της υλοποίησης του SERPENTE στην Κύπρο, διοργανώνεται ημερίδα με
τίτλο «Υπερβαίνοντας τους ενεργειακούς στόχους μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής
απόδοσης κτηρίων του ευρύτερου δημόσιου
τομέα με έμφαση στους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς», την Παρασκευή 21
Μαρτίου 2014, 8:30 π.μ.-3:30 μ.μ. Συνεδριακό
Κέντρο «Φιλοξενία» στη Λευκωσία. Στόχος της
ημερίδας είναι να παρουσιαστεί η πρόοδος από
την υλοποίηση του έργου στην Κύπρο αλλά και
να αφιερωθεί χρόνος στην παρουσίαση χρηματοδοτικών εργαλείων για υλοποίηση δράσεων
που σχετίζονται με την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
<
<
<
<
<
<
<
Οι μεγαλύτερες ετήσιες
μειώσεις τιμών κατά το
τέταρτο τρίμηνο του 2013
καταγράφηκαν στις τιμές
οικιών στην επαρχία
Αμμοχώστου (15,1%) και
στις τιμές διαμερισμάτων
στην επαρχία Λάρνακας
(14,7%).
Λάρνακας (14,7%). Οι μικρότερες ετήσιες μειώσεις καταγράφηκαν στις τιμές
διαμερισμάτων της επαρχίας Αμμοχώστου (5,0%) και στις τιμές οικιών
της επαρχίας Πάφου (4,6%). Οι τιμές
διαμερισμάτων στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού, και Πάφου παρουσίασαν
ετήσιες μειώσεις 8,0%, 7,8% και 8,9%,
αντίστοιχα, ενώ οι τιμές οικιών στις
επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας παρουσίασαν ετήσιες μειώσεις
8,6%, 7,2% και 8,0%, αντίστοιχα.
Τα πωλητήρια
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας,
ο συνολικός αριθμός πωλητήριων εγγράφων (ντόπιοι και αλλοδαποί) κατά
το τέταρτο τρίμηνο του 2013 κατέγραψε
ετήσιες μειώσεις σε όλες τις επαρχίες,
Αριθμός πωλητήριων εγγράφων ανά επαρχία
4500
3500
συνολικές πωλήσεις
πωλήσεις σε Κύπριους
πωλήσεις σε αλλοδαπούς
4000
3500
3000
2500
2000
2000
1500
1500
ο
ο
0
2013 Q3
2013 Q1
2012 Q3
2012 Q1
2011 Q3
2011 Q1
2010 Q3
500
2010 Q1
1000
500
2009 Q3
1000
0
2008
2009
2010
2011
2012
2013
3000
2500
2009 Q1
ται να καταγράψει φέτος η Ιρλανδία, επτά χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, η οποία οδήγησε στην κατάρρευση των τιμών των κατοικιών
έως 60% από το υψηλότερο σημείο στο οποίο
είχαν βρεθεί στις αρχές του 2007. Σύμφωνα με
πρόσφατη έκθεση του οίκου πιστοληπτικής
αξιολόγησης Fitch, κατά το 2014 προβλέπεται
αύξηση των τιμών με μονοψήφιο ποσοστό, χωρίς αυτό να προσδιορίζεται. Ωστόσο, εκείνο
που επισημαίνεται είναι η εκτίμηση για αύξηση
των χορηγήσεων στεγαστικών δανείων, όπως
επίσης και των αγοραπωλησιών κατοικιών κατά
10%. Η Fitch θεωρεί πως τα χαμηλά επιτόκια
θα διατηρηθούν και το 2014, τροφοδοτώντας
έτσι τη ζήτηση για την απόκτηση κατοικιών,
ενώ η διαθεσιμότητα κεφαλαίων θα ενισχυθεί
τόσο από τους υφιστάμενους πιστωτές όσο και
από μέχρι πρότινος μη ενεργές τράπεζες, οι
οποίες θα επιστρέψουν στην αγορά της στεγαστικής πίστης. Ωστόσο, τα προβλήματα δεν
έχουν ακόμα εκλείψει πλήρως. Όπως προκύπτει από την έρευνα, πρόβλημα αποτελούν οι
πλειστηριασμοί ακινήτων, που εκτιμάται ότι θα
αυξηθούν προς το τέλος του έτους, πιέζοντας
τις τιμές λόγω της αύξησης της προσφοράς.
Ένα ακόμα πρόβλημα είναι και το ότι το 50%
των υφιστάμενων στεγαστικών δανείων είναι
προβληματικό.
Ζοφερή εικόνα εκπέμπει ο κλάδος της
αγοράς κατοικιών, με τις προοπτικές
για το 2014 να είναι εξίσου αρνητικές,
όπως προκύπτει από τα στοιχεία που
παρατίθενται στην τελευταία έκδοση,
για το τέταρτο τρίμηνο του 2013, του
Δείκτη Τιμών Κατοικιών της Κεντρικής
Τράπεζας της Κύπρου.
Η μείωση στις τιμές ανήλθε κατά
8,7% (έναντι ετήσιας πτώσης 7,2% το
τρίτο τρίμηνο του έτους), η οποία και
αντανακλά ετήσιες μειώσεις 8,2% και
9,1% στις τιμές οικιών και διαμερισμάτων, αντίστοιχα.
Οι μεγαλύτερες ετήσιες μειώσεις τιμών κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2013
καταγράφηκαν στις τιμές οικιών στην
επαρχία Αμμοχώστου (15,1%) και στις
τιμές διαμερισμάτων στην επαρχία
Αριθμός πωλητήριων εγγράφων
2008 Q3
Την πρώτη πλήρη χρονιά ανάπτυξης αναμένε-
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
2008 Q1
Αύξηση τιμών φέτος
στην Ιρλανδία
ο
3 τρίμ.
2013
4 τρίμ.
2013
Τριμηνιαίος δείκτης
ο
(1 Τρίμηνο 2010=100)
87,2
85,0
83,0
80,9
Τριμηνιαία μεταβολή
-1,6%
-2,6%
-2,3%
-2,6%
Ετήσια μεταβολή
-5,4%
-6,1%
-7,2%
-8,7%
Ο δανεισμός
Σύμφωνα με την Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2013 συνεχίστηκε
Λάρνακα
Πάφος
Αμμόχωστος
ο
2 τρίμ.
2013
καταδεικνύοντας τη χαμηλή ζήτηση
που εξακολουθεί να υπάρχει στον
τομέα των ακινήτων, σύμφωνα με τον
σχολιασμό της Κεντρικής Τράπεζας,
ενώ γίνεται σύγκριση με την κατάσταση της αγοράς το 2008.
Ο αριθμός των πωλητήριων εγγράφων με αγοραστές Κύπριους και αγοραστές αλλοδαπούς, από τα υψηλά επίπεδα του 2008 μειώθηκε κατά την περίοδο 2009 – 2012 σε περίπου 1500
και 450 ανά τρίμηνο, αντίστοιχα, και
ακόμη περισσότερο το 2013, σε περίπου
700 και 250 ανά τρίμηνο, αντίστοιχα.
Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και
ανά επαρχία, όπου ο αριθμός των πωλητηρίων εγγράφων κατά το 2013 είναι
μικρότερος από τον μέσο όρο της περιόδου 2009 – 2012.
Η μόνη επαρχία όπου ο εν λόγω αριθμός είναι κοντά στον μέσο όρο της περιόδου 2009 – 2012 είναι η Πάφος. Τον
μεγαλύτερο αριθμό συναλλαγών κατά
το 2013 παρουσίασαν οι επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.
Λεμεσός
Πηγή: Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας
1 τρίμ.
2013
Σύνοψη
Λευκωσία
η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων
χορήγησης δανείων, στον ίδιο βαθμό
με το προηγούμενο τρίμηνο. Θετική
εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί η μείωση
των επιτοκίων για οικιστικά δάνεια
(κυμαινόμενο και μέχρι ένα έτος σταθερό επιτόκιο) κατά το τέταρτο τρίμηνο
του 2013 σε σχέση με το προηγούμενο
τρίμηνο (από 5,2% κατά μέσο όρο σε
4,8%).
Στον κατασκευαστικό τομέα, η δραστηριότητα παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα κατά το τέταρτο τρίμηνο του
2013, αφού οι εγχώριες πωλήσεις τσιμέντου μειώθηκαν κατά 29,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του
προηγούμενου έτους.
Επιπλέον, ο δείκτης εμπιστοσύνης
στον κατασκευαστικό τομέα στην Κύπρο, όπως δημοσιεύεται στις Έρευνες
Οικονομικής Συγκυρίας (ΕΟΣ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνέχισε να κυμαίνεται σε αρνητικά επίπεδα κατά
το τέταρτο τρίμηνο του 2013, κατά
μέσο όρο (μ.ό.) -54,9, αν και σε λιγότερο
αρνητικά επίπεδα από το προηγούμενο
τρίμηνο (-62,1).
Οι προοπτικές
Οι προοπτικές του κατασκευαστικού
τομέα για το άμεσο μέλλον διαγρά-
φονται επίσης αρνητικές, συμπεραίνει
η Κεντρική. Σύμφωνα με στοιχεία της
Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου ο αριθμός αδειών οικοδομής που εκδόθηκαν
για οικιστικά κτήρια (ο οποίος αποτελεί
πρόδρομη ένδειξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας) κατέγραψε ετήσια
μείωση 16,2% κατά το τέταρτο τρίμηνο
του 2013.
Σύμφωνα με τις ΕΟΣ της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, ο δείκτης πρόθεσης για
αγορά ή ανέγερση κατοικίας τους επόμενους δώδεκα μήνες στην Κύπρο δεν
έδειξε σημεία για μελλοντική ανάκαμψη
της κατασκευαστικής δραστηριότητας,
αφού παρέμεινε σε ιδιαίτερα αρνητικά
επίπεδα κατά το υπό εξέταση τρίμηνο
(μ.ό. -89,4).
Ο δείκτης προσδοκιών για τις τιμές
πώλησης ακινήτων κατά το τέταρτο
τρίμηνο του 2013 ήταν λιγότερο αρνητικός σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (μ.ό. -36,2 έναντι -40,8).
Σε λιγότερο αρνητικά επίπεδα κυμάνθηκε και ο δείκτης προσδοκιών εργοδότησης στον κατασκευαστικό τομέα
κατά το υπό εξέταση τρίμηνο σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (μ.ό.
-22,0 έναντι μ.ό. -34,6, αντίστοιχα).
[email protected]
Περαιτέρω υποχώρηση τιμών και στην ελληνική αγορά
Νέα πτώση αναμένεται να καταγράψουν
οι τιμές των κατοικιών κατά το 2014,
παρατείνοντας την κρίση στην κτηματαγορά για τουλάχιστον έναν ακόμα
χρόνο. Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη
της Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονομικής
Ανάλυσης κι Ερευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank, την οποία
επιμελήθηκε ο δρ Πλάτων Μονοκρούσος,
το βασικό σενάριο κάνει λόγο για πτώση
τιμών κατά 6% φέτος και τοποθετεί την
έναρξη της ανάκαμψης στις αρχές του
2015.
Το ακραίο σενάριο αναφέρεται σε
πτώση τιμών κατά 12% και αρχή της
ανάκαμψης από το 2016 και μετά. Σύμφωνα με τους αναλυτές, ανάλογα με το
ποιο μακροοικονομικό σενάριο επικρατήσει (με βάση και τις εκτιμήσεις της
τρόικας για την πορεία της ελληνικής
οικονομίας), αντίστοιχα θα διαμορφωθεί
και η πτώση των τιμών.
Στη μελέτη επισημαίνεται, μεταξύ
άλλων, η σωρευτική άνοδος των τιμών
κατά 170% την περίοδο 1997-2013, ποσοστό που μεταφράζεται σε μέση ετήσια
άνοδο τιμών άνω του 10%. Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, αν δεν είχε προηγηθεί
η διόρθωση των αξιών κατά την τελευταία πενταετία, το ποσοστό της ανόδου
θα ξεπερνούσε το 200% μέσα σε μια
περίοδο μόλις 11 ετών.
Σημειωτέον ότι με βάση τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, η αποκλιμάκωση των τιμών των κατοικιών
θα συνεχιστεί και την επόμενη διετία,
αν και με σαφώς χαμηλότερο ρυθμό
έναντι της περιόδου 2012-2013. Ειδικότερα, η συνολική πτώση από το τέλος
του 2008 μέχρι την ολοκλήρωσή της,
αναμένεται να αγγίξει το 42%, σύμφωνα
με τη Fitch, τη στιγμή που ήδη η πτώση
διαμορφώνεται πέριξ του 38%, σύμφωνα
με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αλλωστε το ίδιο το ΔΝΤ σε ειδική έκθεσή
του, τοποθετεί τη διάρκεια της κρίσης
www.pwc.com.cy
īLjĮnjĮljĮIJĮljIJǀıİLjǐ
IJǎĮǘǏLjǎǍİljǁnjĮĮȺǗıǀNjİǏĮ
στην ελληνική κτηματαγορά στα 6,5
χρόνια, ενώ η υποχώρηση των τιμών
μπορεί να φθάσει και το 45% από τα
επίπεδα του 2009.
Σε σχετική της ετήσια έκθεση, η εταιρεία πιστοποιημένων εκτιμητών GLP
Values αναφέρει ότι με βάση τη βάση
δεδομένων της, εάν κάποιος είχε επενδύσει 100 ευρώ στις αρχές του 1995,
τότε στο τέλος του 2008, η αξία της
επένδυσής του θα είχε ανέλθει σε 304,8
ευρώ, αν είχε τοποθετηθεί σε ακίνητα,
σε 241,3 ευρώ αν είχε προτιμήσει προθεσμιακή κατάθεση και σε 209,7 ευρώ,
αν είχε προτιμήσει μετοχές.
Εάν όμως ληφθεί υπόψη και η πενταετία 2009-2013 τότε η διαφορά της
αξίας της επένδυσης σε ακίνητη περιουσία και της αντίστοιχης σε προθεσμιακή κατάθεση εξαλείφεται λόγω σημαντικής ανόδου των επιτοκίων και αντίστοιχης υποχώρησης των τιμών των
ακινήτων.
01-TEXNES NEW_Master_cy 14/03/14 12:25 Page 1
ΖΩΗ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
KYΡIAKH 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014
Μαθητικοί αγώνες θεάτρου,
στη σκιά της κρίσης
Η υπεύθυνη λειτουργός του τομέα θεατρικής ανάπτυξης ΘΟΚ, Μαρίνα Μαλένη, μίλησε στην «Κ»
για τον θεσμό των Παγκύπριων Αγώνων Θεάτρου
Συνέντευξη στον
ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Οι Παγκύπριοι Σχολικοί Αγώνες Θεάτρου
συμπληρώνουν φέτος 25 χρόνια ζωής
και αποτελούν μία σύμπραξη του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού με τον
Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Η υπεύθυνη λειτουργός του τομέα θεατρικής
ανάπτυξης του ΘΟΚ κ. Μαρίνα Μαλένη
μοιράστηκε με την «Κ» την εμπειρία,
τις αγωνίες μαθητών και καθηγητών
και με αγάπη ανέπτυξε τη συμβολή της
θεατρικής παιδείας σε έναν έφηβο.
«Όσοι ασχολούμαστε με τους Αγώνες,
βάζουμε όλο το μεράκι και την αγάπη
μας γιατί το αξίζουν τα παιδιά και οι καθηγητές που ανεβάζουν τις παραστάσεις», δήλωσε στην «Κ», εξηγώντας πως
θεωρεί ότι «ο συγκεκριμένος θεσμός
είναι ο καλύτερος τρόπος για να «μπολιαστούν» τα παιδιά με τα πολύτιμα αν-
τισώματα του θεάτρου και του πολιτισμού, που θα τα βοηθήσουν και μετά,
στην ενήλική τους ζωή, να αντισταθούν
στις προκλήσεις των καιρών που μετρούν
τα πάντα με αριθμούς και απέραντη πεζότητα». Οι φετινοί αγώνες, όμως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία παρουσιάζουν μείωση στον αριθμό των συμμετοχών, της τάξης του 20%, για πρώτη
φορά, που οφείλεται στον παράγοντα
που επηρεάζει, δυστυχώς, όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, την οικονομική
κρίση.
–Πώς πιστεύετε ότι επηρεάζει έναν
έφηβο η ενασχόλησή του με το θέατρο;
–Το βασικότερο για εμάς είναι να μπορέσει να ανακαλύψει μέσα του τη δημιουργικότητα που έχει και να μπορέσει
να τη διοχετεύσει προς τα έξω. Πιστεύω
πως ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα
είναι να αφήνεται ένα παιδί ή ένας ενήλικας να αγνοεί τη δημιουργικότητα
που έχει μέσα του. Όλοι έχουμε δημιουργικότητα και είναι αυτή που μας
βοηθά, όχι μόνο στις τέχνες, αλλά σε
όλες τις πτυχές της ζωής μας. Θεωρώ,
λοιπόν, ότι το μεγαλύτερο κέρδος για
τους συμμετέχοντες είναι η αναγνώριση
και η διοχέτευση της δημιουργικότητάς
τους. Αυξάνεται μαζί η αυτοπεποίθηση,
μέσα από τη μελέτη των χαρακτήρων
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
“
Ο συγκεκριμένος θεσμός είναι
ο καλύτερος τρόπος για να
«μπολιαστούν» τα παιδιά με
τα πολύτιμα αντισώματα
του θεάτρου και του πολιτισμού.
Φέτος παιδιά και καθηγητές δουλεύουν πιο σκληρά προκειμένου να βρουν λύσεις και να έχουν όσα χρειάζονται για την παράστασή
τους ένεκα της οικονομικής κατάστασης, αναφέρει η Μαρίνα Μαλένη.
Στιγμιότυπο από την περσινή τελετή βράβευσης των Σχολικών Αγώνων Θεάτρου.
και τη συνύπαρξη, αυξάνεται και η ενσυναίσθηση, καλλιεργείται η ικανότητα
αντίληψης της γενικότερης εικόνας των
πραγμάτων και όχι μόνο της υποκειμενικής οπτικής γωνίας, ενισχύεται η πειθαρχία, στον εαυτό και στην ομάδα, η
αγάπη για το θέατρο και τον πολιτισμό.
Πρόσθετα, τα παιδιά βρίσκουν τη θέση
τους στην ομάδα και στην ευρύτερη
κοινωνία του σχολείου, μαθαίνουν να
λειτουργούν όλοι για τον ένα και ένας
για όλους, εκπλήττουν τους ίδιους τους
εαυτούς τους με τα όσα είχαν κρυμμένα
μέσα τους, δένονται και παίρνουν όλα
τα βασικά εφόδια που χρειάζεται, όχι
μόνο ένας καλός «ηθοποιός», αλλά και
ένας καλός πολίτης.
–Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώ-
σεις παιδιών που θυμάστε;
–Μέσα από τα χρόνια έχουμε δει πολλές περιπτώσεις παιδιών, που ήταν χαρισματικά μεν, που δεν αναγνωρίζονταν
όμως ως τέτοια από το σχολικό σύστημα,
για διάφορους λόγους, δεν ταίριαζαν
στη νοοτροπία «στολής», ήταν παρεξηγημένα, αντίκρυζαν αρνητική αντιμετώπιση, αντιδρούσαν, γίνονταν μέχρι
και παραβατικά και δημιουργείτο ένας
φαύλος κύκλος από τον οποίο δεν μπορούσαν να βγουν. Μέσα από το θέατρο
συνειδητοποίησαν πώς τους αντιλαμβάνονταν οι άλλοι και τι μπορούσαν να
κάνουν γι’ αυτό, πώς μπορούσαν να συνυπάρξουν, να αναδείξουν όλα τα θετικά
που είχαν να προσφέρουν, να γίνουν
κομμάτι της ομάδας, γιατί πίστεψαν
στην ομαδική δουλειά και το αποτέλεσμα, ανακάλυψαν τι υπέροχο συναίσθημα είναι να είσαι περήφανος γι’ αυτό
που κάνεις και ειδικά γι’ αυτό που κάνεις
μαζί με την ομάδα σου.
–Μαθητές και καθηγητές πώς βιώνουν
αυτή την εμπειρία, τι σας λένε;
–Είχα την ευκαιρία να συνοδεύσω
αρκετά σχολεία στην Ελλάδα, για να
συμμετάσχουν στους Πανελλήνιους
Αγώνες Καλλιτεχνικής Έκφρασης, κάτι
που δυστυχώς δεν έχουμε πια την ευκαιρία να κάνουμε. Σ’ αυτά τα ταξίδια,
είχα την ευκαιρία να ζήσω και να γνωρίσω τις ομάδες από πολύ κοντά, να
καρδιοκτυπήσω μαζί τους, να χαρώ τις
επιτυχίες τους, να νιώσω περήφανη για
τη δουλειά μας, να κουβαλάμε σκηνικά
και να προσπαθούμε εναγωνίως να βρούμε τρόπο μεταφοράς τους στο θέατρο,
να κάνουμε ασκήσεις χαλάρωσης μαζί
για να φύγει το άγχος και η αγωνία και
να προσπαθούμε να βρούμε λύσεις την
τελευταία στιγμή για προβλήματα που
προέκυπταν. Οφείλω να πω ότι το δόσιμο
και το μεράκι των ομάδων είναι άκρως
συγκινητικό και οι ομάδες δένονται
πολύ. Με αρκετά από τα παιδιά που
συμμετείχαν στους Αγώνες ακόμα έχουμε επαφή, έστω κι αν εγώ ήμουν «εξωτερικός παράγοντας».
–Ακολούθησαν αυτό τον δρόμο επαγγελματικά κάποια από τα παιδιά;
–Κάποιοι απ’ αυτούς έγιναν επαγγελματίες του θεάτρου μάλιστα και διαπρέπουν στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό. Κάποιοι άλλοι ακολούθησαν άλλα
επαγγέλματα αλλά δεν ξεχνούν ποτέ,
πώς έμαθαν να συμπεριφέρονται ως
μέλη εκείνης της θεατρικής ομάδας που
τους χάρισε το καλύτερο δημιουργικό
ταξίδι της ζωής τους. Επίσης, οφείλω
να πω πόσο θαυμάζω τους καθηγητές
που αναλαμβάνουν την υπέροχη αλλά
τεράστια ευθύνη της παράστασης. Αξίζουν κάθε στήριξη!
–Βιώσατε περιστατικά όπου υπήρξε
απογοήτευση;
–Σίγουρα υπήρξαν οι περιπτώσεις
που ένιωσαν απογοητευμένοι ή και θιγμένοι, όταν δεν βραβεύτηκε η παράστασή στους. Μία χρονιά ένα σχολείο
είχε προσφύγει και στην Επίτροπο Διοικήσεως. Όμως, θα εκπλαγείτε αν σας
πω, ότι οι περισσότεροι, μετά από μερικά
χρόνια, δεν θυμούνται καν τις βραβεύσεις: όλοι θυμούνται ότι η παράστασή
τους μάλλον βραβεύτηκε. Κι αυτό συμβαίνει γιατί το βραβείο για εμένα δεν
είναι στην απόφαση μιας κριτικής επιτροπής, αλλά στη διαδικασία που περνά
η ομάδα για να φθάσει στο τρίτο κουδούνι και στην αυλαία. Κάθε παιδί που
καταφέρνει να ξεπεράσει τον εαυτό του
στη σκηνή παίρνει το καλύτερο βραβείο
που μπορεί να φανταστεί. Το βραβείο
αυτό δεν μπορεί κανένας να του το
πάρει, γιατί η ανακάλυψη αυτή κάνει
το παιδί πιο πλούσιο και θα το συντροφεύει σε όλη του τη ζωή.
info
Οι παραστάσεις των Παγκύπριων Σχολικών Αγώ-
νων Θεάτρου συνεχίζονται μέχρι τις 23 Μαρτίου.
Ολόκληρο το πρόγραμμα υπάρχει στην ιστοσελίδα
του ΘΟΚ. Η τελετή βράβευσης θα γίνει τη Δευτέρα
24 Μαρτίου στο νέο κτήριο του ΘΟΚ στη Λευκωσία.
Από τις 17 Φεβρουαρίου μέχρι και τις
23 Μαρτίου οι κριτικές επιτροπές
θα παρακολουθούν τις παραστάσεις
για να καταλήξουν στους νικητές
που θα ανακοινωθούν σε ειδική τελετή στις 24 Μαρτίου. Όπως μας
ενημέρωσε η κ. Μαλένη οι επιτροπές
δεν έχουν συνεδριάσει ακόμα, και
έτσι δεν μπορεί να υπάρχει συμπληρωμένη εικόνα για τους φετινούς
Αγώνες. «Για φέτος όμως αυτό που
μπορούμε να πούμε είναι ότι είχαμε
μείωση στον αριθμό των συμμετοχών, της τάξης του 20%, για πρώτη
φορά, που οφείλεται μάλλον στον
παράγοντα που επηρεάζει, δυστυχώς,
όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας,
την οικονομική κρίση».
Το γεγονός αυτό σύμφωνα με την
κ. Μαλένη έχει να κάνει με τις αυξημένες άλλες ανάγκες που υπάρχουν
σήμερα στα σχολεία που κρίνονται
ως βασικότερες και ίσως γι’ αυτό
μένει πίσω το θέατρο, όταν γίνονται
οι επιλογές για το πού θα ξοδευτούν
οι πολύτιμοι πόροι. «Είναι όμως πραγματικά κρίμα, γιατί για να κάνεις θέατρο χρειάζεσαι φαντασία και δημιουργικότητα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο που μπορεί να κοστίζει
χρήματα που δεν υπάρχουν. Και από
φαντασία και δημιουργικότητα τα
παιδιά μας είναι πλούσια, όλα! Θα
πρέπει λοιπόν να μην τους στερείται
αυτή η ευκαιρία, για οποιονδήποτε
λόγο» αναφέρει η κ. Μαλένη. Φέτος,
στις δύσκολες συνθήκες, όπως εξήγησε η Μαρίνα Μαλένη η προσπά-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
«Η διαδικασία φέτος γίνεται πιο δημιουργική και εφευρετική»
Η Μαρίνα Μαλένη σημειώνει ότι φέτος είχαμε μείωση στον αριθμό των συμμετοχών, της τάξης του 20%.
θεια γίνεται εντονότερη. Τα παιδιά
και οι καθηγητές δουλεύουν πιο
σκληρά προκειμένου να βρουν λύσεις
και να έχουν όσα χρειάζονται για
την παράστασή τους. «Η διαδικασία
αυτή γίνεται αναγκαστικά πιο δημιουργική και εφευρετική θα έλεγα,
διότι πενία τέχνας κατεργάζεται»,
αναφέρει χαρακτηριστικά η λειτουργός του ΘΟΚ. «Στην περίπτωσή μας
τούτο λειτουργεί θετικά, προσπαθούμε με όσο το δυνατό λιγότερα
μέσα, να έχουμε τη δημιουργικότερη
και λειτουργικότερη λύση, το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα! Οι ομάδες
δουλεύουν πάντα με μεράκι, ενθουσιασμό, ενεργητικότητα, πάθος και
κέφι. Το ρεπερτόριο έχει έργα για
όλα τα γούστα και είναι πολύ ποικίλο,
τόσο σε σύγχρονο όσο και σε κλασικό
ρεπερτόριο, τόσο ελληνικά όσο και
ξένα έργα, από μιούζικαλ, βουκολικό
δράμα και Ψαθά, μέχρι Τσέχοφ, Σαίξπηρ και Αρχαίο Δράμα. Απομένει
μόνο να αγκαλιάσει τις παραστάσεις
το κοινό και να στηρίξει την προσπάθεια των ομάδων, με όσο το δυνατό πιο αθρόα προσέλευση σ’ αυτές.
Ο καλός μας ο λόγος δεν στοιχίζει
τίποτα και μπορεί να σημαίνει τον
κόσμο όλο για ένα παιδί που προσπάθησε, για πρώτη φορά ίσως στη
ζωή του, να ανεβεί στη σκηνή και
να τολμήσει να «εκτεθεί», με την
καλή έννοια, ξεπερνώντας τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες. Πείτε
ένα καλό λόγο λοιπόν. Κι όχι μόνο
στις παραστάσεις».
TEXNES-02 ATZENTA NEW_Master_cy 14/03/14 12:25 Page 2
2
l
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Aτζέντα
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
MOYΣIKH ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
O Φοίβος Δεληβοριάς για «Αρμένικη βίζιτα»
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ
16.03-22.3.14
Ύστερα από τη μεγάλη επιτυχία
των εμφανίσεών του στην Αθήνα, Έλληνας τραγουδοποιός Φοίβος Δεληβοριάς μεταφέρει τη
νέα του παράσταση στην Κύπρο
που τιτλοφορείται «Αρμένικη βίζιτα», αφού δίδεται η υπόσχεση
ότι θα φτάσει μέχρι πρωίας. Παρέα με τους γνωστούς αξιοπαθούντες (Χριστοδούλου στα πλήκτρα και Ντούβας στα τύμπανα)
στήνονται για μία ακόμα φορά
δύο εντελώς διαφορετικές παραστάσεις στο νησί, παίζοντας
γνωστές και απροσδόκητες επιλογές απ’ τη δισκογραφία του
τραγουδοποιού, τραγούδια άλλων που αγαπάει και τα έφερε η
κουβέντα, αλλά και για πρώτη
φορά καινούργια τραγούδια,
από τον δίσκο που ετοιμάζει για
το 2014. Σάββατο 22 Μαρτίου,
Ravens Music Hall στις 10:00
μ.μ., Λεμεσός και Δευτέρα 24
Μαρτίου, Εναλλάξ, Λευκωσία.
Πληρ. 99614100.
Eπιμέλεια: ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
[email protected]
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Μαρία Ιωάννου
Σε αναζήτηση της καθαρότητας της
ψυχής, του ξεδιπλώματος αυτής της
ατόφιας και καθάριας ύπαρξης, μας
μεταφέρει η καινούργια εικαστική
πρόταση της Μαρίας Ιωάννου. Δημιουργώντας κυρίως μικρής κλίμακας
έργα, γλυπτά-τάματα, επεξεργάζεται
με δεξιοτεχνία κουκούλια, κλωστές
και υφάσματα, δίνοντας στον θεατή
την αθώα μεταμόρφωση, τον κύκλο
της ζωής σε γρήγορη κίνηση, με μια
καθαρότητα που αποπνέει ομορφιά,
ασφάλεια και αρχέγονη προσταγή.
Εγκαίνια Πέμπτη 20 Μαρτίου, γκαλερί
Αργώ στις 7:30 μ.μ., Λευκωσία. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Απριλίου. Πληρ. 22754009.
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
ΕΚΘΕΣΗ
Bozar
www.bozar.be
«Nautilus: Navigating Greece». Διοργα-
Με βάση τον καινούργιο δίσκο του «Ο Αόρατος Άνθρωπος» υπόσχεται ότι δεν θα κατέβει
από τη σκηνή, αν δεν εορταστεί ότι αξίζει να γιορτάσουμε.
ΘΕΑΤΡΟ
«Η Εβραία» του Μπρεχτ στη Λεμεσό
Το μονόπρακτο έργο του Μπρεχτ «Η
Εβραία» παρουσιάζεται σήμερα στη Λεμεσό σε σκηνοθεσία του Άντη Παρτζίλη.
Στον ομώνυμο ρόλο η Ανθή Αντωνιάδου,
ενώ στην παράσταση συμμετέχει και ο
ηθοποιός Νίκανδρος Σαββίδης. Η παράσταση είναι αφιερωμένη στον Πρόδρομο
Παπαβασιλείου και σε όλους τους Κύπριους που βοήθησαν στον επαναπατρισμό
των Εβραίων. «Η Εβραία» είναι γραμμένη
από τον Γερμανό Μπέρτολτ Μπρεχτ στα
χρόνια της εξορίας του από τη Γερμανία,
μεταξύ του 1935 και 1939 και αποτελεί
ένα από τα εικοσιτέσσερα μονόπρακτα
του έργου Τρόμος και Αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ. Στο έργο, η Γερμανίδα Εβραία Γιούντιτ Κάιτ, αποφασίζει να εγκαταλείψει
τη ναζιστική Γερμανία για να μη σταθεί
εμπόδιο στην καριέρα του συζύγου της.
Μέσα από το προσωπικό δράμα διαφαίνεται το καθεστώς του τρόμου, που έχει διαπεράσει και διαστρέψει τη ζωή, τις σχέσεις, τη συμπεριφορά και τη σκέψη των
ανθρώπων. Κυριακή 16 Μαρτίου, Στέγη
Σύγχρονου Χορού στις 8:30 μ.μ., Λεμεσός. Πληρ. 70008889.
MATIEΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
νωμένη με την ευκαιρία της ανάληψης
της ευρωπαϊκής προεδρίας από την Ελλάδα, η έκθεση «Ναυτίλος: Ταξιδεύοντας την Ελλάδα» εστιάζει στη στενή σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα της Μεσογείου διαμέσου των αιώνων. Σε ένα
υποβλητικό σκηνικό, εκτίθενται περίπου
εκατό αρχαία έργα (αγγεία, τοιχογραφίες, ορειχάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά,
κυκλαδικά ειδώλια, νομίσματα και σφραγιδόλιθοι, κοσμήματα, επιγραφικά μνημεία και ανάγλυφα), τα οποία ιχνηλατούν
την ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό
από την αρχαϊκή εποχή ώς τα ελληνιστικά χρόνια, με αναφορές σε θέματα όπως
η σχέση με τη φύση, οι θρησκευτικές
πεποιθήσεις, οι κοινωνικές δομές και οι
μετακινήσεις όλων των ειδών. Τα έργα
αυτά, πολλά από τα οποία ταξιδεύουν
για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας, προέρχονται από 30 ελληνικά μουσεία και συνδυάζονται στην έκθεση με έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. Εως τις 27
Απριλίου.
ΧΟΡΟΣ
Η «Ζιζέλ» από
το Royal Ballet
Ένα από τα πιο αγαπημένα ρομαντικά
Το έργο του Μπρεχτ είναι εξαιρετικά καυστικό, καθώς θίγεται η διαστρέβλωση των
αξιών, η άνοδος του ρατσισμού και του εθνικισμού.
ΕΚΔΗΛΩΣΗ
Παρουσίαση
βιβλίου
Ο Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ θα
παρουσιάσει αυτή τη βδομάδα το βιβλίο του «20 Διηγήματα». Ο φιλόλογος και συγγραφέας Ζήνων Ζανέττος
θα μιλήσει για το βιβλίο αναπτύσσοντας το θέμα: «η λυρικότητα και η ελεγειακή θλιβή της Μνήμης και του Νόστου, οιονεί μυρεψικές πνοές από τη
Μερρέχα του Κάρβα και της Γης του».
Η δημοσιογράφος Όλγα Πιερίδου θα
διαβάσει το διήγημα «Η πόλη όλη».
Πέμπτη 20 Μαρτίου, Σολώνειον Κέντρο Βιβλίου στις 6:30 μ.μ., Λευκωσία.
Πληρ. 22666799.
μπαλέτα όλων των εποχών, από το
Royal Ballet στο πνεύμα του πρωτοτύπου του Marius Petipa (1841) και την
εξαίσια μουσική του Tchaikovsky. Η Ζιζέλ παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα ρομαντικά μπαλέτα όλων των
εποχών. Η ιστορία συνδυάζει ένα μαγευτικό μίγμα από ανθρώπινα πάθη,
υπερφυσικές δυνάμεις και την υπερβατική δύναμη της αυτοθυσίας. Η παράσταση θα μεταδοθεί ζωντανά το
Σάββατο 22 Μαρτίου στις 7:00 μ.μ.,
θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός.
Πληρ. 77777745.
ΜΟΥΣΙΚΗ
«Μουσική Θεών Εύρημα»
Η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου παρουσιάζει την επόμε-
νη βραδινή σειρά συναυλιών της με τίτλο «Μουσική Θεών
Εύρημα». Δύο συναυλίες θα δοθούν, υπό την καλλιτεχνική
διεύθυνση του διάσημου Κύπριου μαέστρου Μάριου Παπαδόπουλου και με σολίστ τον Έλληνα πιανίστα Λάμπη
Βασιλειάδη. Τον τίτλο της η σειρά τον πήρε από την Συμφωνία Αρ. 41 σε Ντο μείζονα – «του Διός» του Μότσαρτ,
την οποία θα ακούσουμε στο δεύτερο μέρος του προγράμματος. Η ενέργεια, η ένταση και η δύναμη των τριών
τελευταίων συμφωνιών του Μότσαρτ εκφράζει τα προβλήματα που αντιμετώπισε στα τελευταία χρόνια της σύντομης ζωής του. Πέμπτη 20 Μαρτίου, Μαρκίδειο Θέατρο
στις 8:30 μ.μ., Πάφος και Παρασκευή 21 Μαρτίου, Θέατρο
Παλλάς στις 8:30 μ.μ., Λευκωσία. Πληρ. 22463144.
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ
ΕΚΘΕΣΗ
Statens Museum for Kunst
www.smk.dk
«Asger Jorn: Restless Rebel». Προκλητι-
κός και ανυπότακτος, ο Ασγκερ Γιορν
(1914-1973) ποτέ δεν δέχτηκε να προσαρμοστεί στην πειθαρχία που επέβαλε
η καλλιτεχνική αγορά. Μία από τις κινήσεις του που προκάλεσαν σκάνδαλο ήταν
η άρνησή του, το 1964, να δεχθεί το Βραβείο Γκουγκενχάιμ, απαντώντας με ένα
υβριστικό τηλεγράφημα. Ιδρυτικό μέλος
του κινήματος CoBrA και της Σιτουασιονιστικής Διεθνούς, ο Δανός καλλιτέχνης είχε μια μακρόχρονη, περιπετειώδη σχέση
με την Αριστερά και πάντα πίστευε στη
στενή σύνδεση ανάμεσα στο προσωπικό
και το συλλογικό. Τα έργα του –πάνω από
2.500 πίνακες, έργα σε χαρτί, γλυπτά, κεραμικά, κολάζ και ντεκολάζ, καθώς και
θεωρητικά και λογοτεχνικά κείμενα– διακρίνονται για την εκφραστικότητα και τη
χιουμοριστική τους διάθεση. Η έκθεση
κάνει μια μεγάλη αναδρομή στο έργο
του. Εως τις 15 Ιουνίου.
ΕΠΙΣΗΣ | Του ΚΩΣΤΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΛΟΝΔΙΝΟ
Οι κάστες και οι Ανέγγιχτοι
Ινδία (πληθυσμός 1,15 δισ. ψυχές): «Ο
Θεός γέννησε πρώτα τους Βραχμάνους
από το στόμα του» έλεγε ο μπάμπα Σάντα
ο ασκητής, με μάτια που έλαμπαν από
πίστη. «Μετά, ο Θεός, γέννησε από τα
μπράτσα του τους Κσατρίγιε τους πολεμιστές, για να προστατεύουν τους
Βραχμάνους. Μετά έβγαλε από την κοιλιά
του τους Βέσναβ, για να κάνουν εμπόριο.
Και τέλος, έβγαλε τους Σουντρ από τα
πόδια του, για να υπηρετούν όλους τους
από πάνω». («Εξάντας» Γιώργου Αυγερόπουλου 2005).
Είναι εκπληκτικό –και απογοητευτικό– ότι εδώ και 4.000 χρόνια, για ένα
τεράστιο τμήμα της ινδικής κοινωνίας
(Ινδουιστές), διατηρείται η βαθιά πεποίθηση, ότι αυτές οι κάστες –κοινωνικές
τάξεις– που ανέφερε ο βραχμάνος ασκητής, πρέπει να παραμένουν αναλλοίωτες
στη σειρά εξουσίας και χωρίς γαμικές
αναμείξεις μεταξύ τους.
Η πορτογαλική λέξη «κάστα», (από τη
λατινική λέξη castus, που σημαίνει καθαρός, αμόλυντος, χωρίς αναμείξεις) ξεκίνησε από την έννοια της καθαρότητας
του χρώματος, για να καταλήξει στην
τρέχουσα έννοια της κοινωνικής τάξης.
Στην περίπτωση της Ινδίας παραπέμπει
και σε χρωματικές διαβαθμίσεις του δέρματος. Ιστορικοί υποστηρίζουν ότι περίπου το 2.000 π.Χ., οι ανοιχτόχρωμοι
Άριοι από τον Βορρά εισέβαλαν στην
Ινδία, νίκησαν και υπέταξαν τους σκουρόχρωμους ιθαγενείς Δραβινδιανούς και
για να διαιωνίσουν την υποδούλωσή
τους, δημιούργησαν το σύστημα της κάστας μέσω της διάδοσης της θρησκείας
του Βραχμανισμού.
Έτσι οι μειοψηφούντες «λευκόδερμοι»
επιδρομείς από τον Βορρά, ελέω θεών,
διατήρησαν την κυριαρχία τους επί των
πλειοψηφούν των «σκουρόδερμων» του
Νότου. Ο μετέπειτα εμφανισθείς Βουδισμός εξέφρασε την ηθική αντίσταση
στην επιβολή αυτών των κοινωνικών
διαχωρισμών.
Αυτό όμως που οι περισσότεροι δεν
γνωρίζουν είναι ότι στη σημερινή Ινδία
«υπάρχουν και 160.000.000 άνθρωποι
που έχουν γεννηθεί έξω από κάθε κάστα.
Τους αποκαλούν Ανέγγιχτους. Πρόκειται
για αυτούς που θεωρούνται τόσο μιαροί
ώστε δεν επιτρέπεται ούτε καν να τους
αγγίξει κανείς, γιατί θα μολυνθεί! Οι
ίδιοι οι Ανέγγιχτοι αποκαλούν τους εαυτούς τους «ντάλιτ», που σημαίνει «σπασμένοι, θρυμματισμένοι άνθρωποι». Οι
Ανέγγιχτοι είναι οι κατώτατοι των κατώτατων.
Έχουν στιγματιστεί κατά τη γέννησή
τους ως ακάθαρτοι και υπάνθρωποι κι
αυτό έχει προδιαγράψει τη μοίρα από
την οποία ελάχιστοι κατάφεραν να ξεφύγουν», («Εξάντας»).
Μα είναι δυνατόν να συμβαίνουν στον
21ο αιώνα τέτοια πράγματα και μάλιστα
σε μία ανερχόμενη οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη; Και όμως… Και εδώ,
στην παρακμάζουσα Ευρωπαϊκή Ένωση
(πληθυσμός 0,5 δισ. ψυχές) που παραμένει ακόμα σήμερα –παρ’ όλη την κρίση– η μεγαλύτερη οικονομική υπερδύναμη στον πλανήτη, το 16% του πληθυσμού της ζει σε συνθήκες φτώχειας
και το 2% των κατοίκων της (12 φορές
ο πληθυσμός της Κύπρου) ζει με 5 ευρώ
την ημέρα! Θα υπέθετε κανείς ότι αφού
ιστορικά διέρρηξε τις δικές της κάστες
εδώ και έναν αιώνα, δεν θα επέτρεπαν
οι κοινωνίες της να δημιουργηθούν ξανά
οι διαχωρισμοί των προνομιούχων ελέω
καταγωγής και των απόκληρων ελέω
τραπεζών και πολιτικών.
Κι όμως… Με μία μοιρολατρική λειτουργία, παρόμοια των ινδουιστών που
αφήνονται στον γενεαλογικό καθορισμό
της ζωής τους, οι πληθυσμοί του ευρωπαϊκού Νότου παραδίδονται στην οικονομική δύναμη της σύγχρονης κάστας
«εξουσίας και διαχείρισης» του Βορρά
και στους κατά τόπους επιτηρητές τους.
Ενώ οι γενεές των μακροχρόνια ανέργων
και των οικογενειών τους μεγεθύνουν
συνεχώς τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς
Ανέγγιχτων. Χωρίς ουσιαστική αντίσταση
και τρέμοντας για το πότε θα έρθει η
σειρά τους, οι εργαζόμενοι της πολυπληθούς κάστας Ευρωπαίων Σουντρ –
που υπηρετούν όλους τους από πάνω–
τους αφήνει στο περιθώριο της ζωής.
Σπασμένους, θρυμματισμένους ανθρώπους…
Ντροπή μας.
ΘΕΑΤΡΟ
Hampstead Theatre
www.hampsteadtheatre.com
«Good People». Στο έργο του Αμερικα-
νού θεατρικού συγγραφέα Ντέιβιντ Λίντσεϊ-Αμπέρ (βραβείο Πούλιτζερ για το
«The Rabbit Hole»), η ταξική σύγκρουση
βρίσκεται στο επίκεντρο. Πρωταγωνίστρια είναι η 50χρονη Μάγκι από τις εργατικές συνοικίες της Νότιας Βοστώνης.
Μόλις έχασε τη δουλειά της και δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, έχοντας να
φροντίσει και την ανάπηρη κόρη της.
Αποφασίζει να αναζητήσει υποστήριξη
από έναν παλιό εραστή της, εύπορο γιατρό σήμερα, υποθέτοντας ότι εξακολουθεί να είναι «καλός άνθρωπος». Η κίνησή της έχει αναπάντεχες συνέπειες, καθώς η Μάγκι απειλεί τον «τακτοποιημένο» κόσμο του Μάικ. Η παράσταση, σκηνοθετημένη από τον Τζόναθαν Κεντ,
έχει αποσπάσει πολύ ευνοϊκές κριτικές,
ιδιαίτερα για την Ιμέλντα Στάντον, η
οποία ενσαρκώνει τη Μάγκι με αιχμηρότητα και χιουμοριστική μαεστρία. Εξίσου
ευνοϊκά σχόλια έχουν κερδίσει και οι
άλλοι ηθοποιοί, ανάμεσά τους ο Λόιντ
Οουεν που υποδύεται τον Μάικ. Εως τις
5 Απριλίου.
TEXNES-03 MOYSIKH_Master_cy 14/03/14 15:02 Page 3
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
3
«Μια καρποφορούσα ψυχή»
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Η κυπριακή λαϊκή τέχνη αποτελεί
τον πυρήνα της παράδοσης, της
λαογραφίας και του πολιτισμού
γενικότερα του νησιού μας, μέσα
από την οποία αναδεικνύονται οι
άνθρωποι του τόπου και η ηθογραφία μας. Από τον γνωστότερο
λαϊκό ζωγράφο της Κύπρου τον
Μιχάλη Κάσιαλο μέχρι τον πρόσφατα αποβιώσαντα Στας Παράσχο και τους λαογράφους ζωγράφους Γιάννη Πελεκάνο, Ανδρούλλα
Κτωρή και Γιώργο Πελεκάνο διαφαίνεται η πορεία της ναΐφ ζωγραφικής στην Κύπρο. Το Μουσείο
Χαρακτικής Χαμπή το οποίο ιδρύθηκε το 2008 και βρίσκεται υπό
την εποπτεία του κ. Χαμπή Τσαγγάρη γνωστότερου ως Χαμπή του
Χαράκτη, εγκαινιάζει αυτή την
περίοδο το εκδοτικό του έργο με
ένα βιβλίο στο οποίο περιλαμβά-
Το έργο της «Αης Γιώρκης», με
χρωματιστό μολύβι και φλομάστερ
σε χαρτί διαστάσεων 40x50 εκ.
νεται το πλήρες έργο μιας ακόμη
λαϊκής ζωγράφου της Κύπρου, της
Μαργαρίτας Α. Τσαγγάρη. Το συγκεκριμένο όμως βιβλίο έχει και μία
άλλη βαρύτητα, τόσο για το Μουσείο όσο και για τον ίδιο τον Χαμπή, αφού η γυναίκα της οποία εκδίδεται το έργο είναι η μητέρα του.
Η ναΐφ ζωγράφος
Η Μαργαρίτα Αντρέα Τσαγγάρη
γεννήθηκε στην Κοντέα της επαρχίας Αμμοχώστου το 1925 και πήγε
στο δημοτικό σχολείο του χωριού
της ώς την τρίτη τάξη και ύστερα
έμεινε σπίτι για να βοηθήσει στο
μεγάλωμα των μικρότερων αδελφών της. Παιδί αγροτικής οικογένειας, έζησε από τα παιδικά της
χρόνια την αγροτική ζωή της Κοντέας με όλες τις εργασίες της, όπως
και τις πλούσιες λαϊκές παραδόσεις
της. Τις νύχτες κεντούσε, έπλεκε,
έφτιαχνε κουρτίνες, σεντόνια,
τραπεζομάντηλα και φιλοτεχνούσε
σ’ αυτά σχέδια. Παντρεύτηκε τον
Αντρέα Χαραλάμπη Τσαγγάρη με
τον οποίο απέκτησαν τέσσερα
παιδιά, τον Χαμπή, τον Σπύρο, τη
Μαρούλα και την Άννα. Μετά την
κατάληψη της Κοντέας από τον
τουρκικό στρατό το 1974 και την
προσφυγοποίησή της στην Ορμήδεια, Ξυλοτύμπου, Αυστραλία
και ξανά στην Κύπρο, πέρασε μερικούς μήνες στη Μόσχα. Το πλούσιο καλλιτεχνικό περιβάλλον της
ρωσικής πρωτεύουσας ξύπνησε
την καλλιτεχνική της δύναμη και
άρχισε να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει σκηνές από τη ζωή της στην
Κοντέα.
Το πηγαίο ταλέντο της και η
ανάγκη να εξιστορεί ζωγραφικά
τις αγροτικές ασχολίες και τις κυπριακές παραδόσεις όπως τα έζησε, την οδήγησαν να δημιουργήσει
περισσότερα από διακόσια έργα.
Εκφράστηκε με χρωματιστά μολύβια, μαρκαδόρους και τέμπερες.
Τα έργα της είναι ένας ύμνος για
τους ανθρώπους της σκληρής δουλειάς με τις πολλές και διαφορετικές αγροτικές ασχολίες. Η επι-
μελήτρια της συγκεκριμένη έκδοσης, η ιστορικός τέχνης κ. Νατάσα Ιερείδου με τον τίτλο του
προλόγου της συμπυκνώνει όλα
εκείνα τα στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν τη Μαργαρίτα Τσαγγάρη: «Μια καρποφορούσα ψυχή».
Η κ. Ιερείδου σημειώνει ότι το
έργο της κ. Τσαγγάρη κουβαλά
όνειρα, ιστορίες, παραδόσεις, παραμύθια και θαύματα. «Κουβαλά
τη μυθολογία των παιδικών της
χρόνων, φωτισμένη από τον ήλιο
που στραφτάλιζε στον Μεσαρίτικο
κάμπο». Το θέρος με τα δρεπάνια
και τις θεριστικές μηχανές που
σέρνονταν από βόδια, το αλώνισμα
και η αποθήκευση του σιταριού,
το ζύμωμα και φούρνισμα των
ψωμιών, των φλαούνων, των κουλουριών, το μάζεμα των σταφυλιών
και των ελιών, το λιώσιμο των
σταφυλιών και η τοποθέτησή τους
στα πιθάρια για να γίνει κρασί
είναι από τα αγαπημένα της θέματα. Η φυγή των προσφύγων και
η ζωή τους στην προσφυγιά, κάτω
info
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί τη Δευ-
τέρα 17 Μαρτίου στο Κτήριο της Διοίκησης της Ελληνικής Τράπεζας
από τον ποιητή Μιχάλη Πασιαρδή
στη Λευκωσία.
Το όνομα του Μαρίνου Μιτέλλα
είναι ταυτισμένο με τη χορωδία
του Άρη Λεμεσού.
Αποχωρεί
από τον Άρη
ο Μαέστρος
Μ. Μιτέλλας
Σε αναζήτηση μαέστρου,
που θα διαδεχθεί τον Μαρίνο Μιτέλλα, βρίσκεται
η ιστορική χορωδία Άρης
Λεμεσού. Το Σωματείο
Άρης και η χορωδία ανακοίνωσαν ότι ο κ. Μαρίνος Μιτέλλας μετά από
πενήντα δύο χρόνια ανιδιοτελούς και αφοσιωμένης διαδρομής στο τιμόνι της, και όπως αναγνωρίζεται γενικά έχοντας φέρει τη χορωδία
στην κορυφή της χορωδιακής μουσικής, αποχωρεί για λόγους υγείας.
Ως εκ τούτου το Σωματείο και η χορωδία βρίσκονται στη διαδικασία
αναζήτησης του αντικαταστάτη του. Καλούνται
όσοι ενδιαφέρονται να
επικοινωνήσουν για πληροφορίες με τον κ. Ανδρέα Νεοφύτου στο τηλ.
99353644 το αργότερο
μέχρι τις 30 Απριλίου.
Το Ν ο 1 σ ε π ω λ ή σ ε ι ς l i f e s t y l e π ε ρ ι ο δ ι κ ό σ τ η ν Κ ύ π ρ ο
ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ
ΤΟ MUST ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ BEAUTY
LINE
ΤΙΜΗ €3.50
“
Η έκδοση παρουσιάζει τη ζωγραφική δουλειά, καθώς και
ιδιόχειρα κείμενα της λαϊκής
Ζωγράφου Μαργαρίτας
Τσαγγάρη που περιγράφουν
ιστορίες και παραδόσεις.
Τα έργα της είναι ένας ύμνος για τους ανθρώπους της σκληρής δουλειάς
με τις πολλές και διαφορετικές αγροτικές ασχολίες.
από τις χαρουπιές της Ξυλοτύμπου
καταγράφονται πολύ παραστατικά
και με την ιδιαίτερη καλλιτεχνική
γραφή της Μαργαρίτας Τσαγγάρη.
Το 2001 οργανώθηκε η πρώτη
ατομική έκθεσή της στη Σχολή
Χαρακτικής Χαμπή στην Πλατανίστεια. Έργα της εκτέθηκαν και
σε ομαδικές εκθέσεις σε Λευκωσία
και Λάρνακα. Τα έργα της προβλήθηκαν σε διάφορα βιβλία Κυπρίων συγγραφέων, βιβλιάρια που
συνοδεύουν ψηφιακούς δίσκους
κυπριακής παραδοσιακής μουσικής και σε αφίσες για τον λαϊκό
πολιτισμό. Στη συνέχεια είχε μία
κοινή έκθεση με τον μεγάλο Κύπριο καλλιτέχνη Στέλιο Βότση, ο
οποίος εκτίμησε πάρα πολύ τα έργα της Μαργαρίτας Τσαγγάρη. Η
έκδοση παρουσιάζει τη ζωγραφική
δουλειά, καθώς και ιδιόχειρα κείμενα της λαϊκής ζωγράφου Μαργαρίτας Τσαγγάρη που περιγράφουν ιστορίες και παραδόσεις
όπως η ίδια έζησε στο κατεχόμενο
χωριό της, την Κοντέα. Ολοκληρώνοντας τον πρόλογό της η επιμελήτρια της έκδοσης δίνει το
στίγμα που αφήνει με τα έργα της
η ζωγράφος, τη δική της κυπροερμηνευτική εκδοχή. «Η τέχνη
της είναι μία τέχνη ισότιμη της
θρησκευτικής λατρείας», στοιχείο
που χαρακτηρίζει του Κύπριους
λαϊκούς καλλιτέχνες του τόπου
μας σε συνάρτηση πάντα με εκείνη
την κεκαλυμμένη αγνότητα του
νησιώτικου χαρακτήρα μας πίσω
από τα χρώματά και τις φιγούρες
τους.
CNPP
Το βιβλίο «Μαργαρίτα Α. Τσαγγάρη, το πλήρες εικαστικό έργο» από το Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή
ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΔΩΡΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΓΥΝΑΙΚΑ
ΔΩΡΟΚΟΥΠΟΝΙ ΑΞΙΑΣ €10
ΑΡΩΜΑΤΑ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗΣ
ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΣΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΜΑΡΚΕΣ
Στ α π ε ρ ίπ τ ε ρ α κ α ι σ τ ο iTu n e s AppStore - m u st m a ga zin e
LIKE
FOLLOW
WATCH
TEXNES-04 VIVLIO NEW_Master_cy 14/03/14 12:26 Page 4
4
l
BIΒΛΙΟ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ / Της ΤΖΙΝΑΣ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ*
Ο πρόεδρος, ο τρομοκράτης
και η έννοια της ευθύνης
Σε μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές
επίσκεψης ξένου πολιτικού στη χώρα
μας, στην τελετή μνήμης των θυμάτων
του Ολοκαυτώματος στο χωριό Λιγκιάδες
της Ηπείρου, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ο
Γιόαχιμ Γκάουκ, αφού έσκυψε για να
σφίξει το χέρι όσων επέζησαν της τραγωδίας, δήλωσε «ζητώ από όλες τις οικογένειες των νεκρών μια συγγνώμη για
τα κτηνώδη εγκλήματα που έγιναν εδώ.
Συγγνώμη εν ονόματι όσων διέπραξαν
τα εγκλήματα και των πολιτικών που
μέχρι σήμερα δεν τα αναγνώρισαν. Σε
τόπους σαν και αυτούς αισθάνομαι ντροπή, γιατί στη Γερμανία μεγάλωσαν δολοφόνοι».
Την επόμενη μέρα, ο γερμανικός Τύπος
έκανε λόγο για μια απολογία που έπρεπε
να έχει γίνει από επίσημα χείλη εδώ και
καιρό. Αναγνώρισε δηλαδή και μια ευθύνη πολιτική και πολιτειακή. Αντιθέτως,
ο ελληνικός Τύπος ασχολήθηκε περισσότερο με το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων, ενώ τα κανάλια μας μετέδιδαν
δηλώσεις, με υψωμένο δάχτυλο και σε
δημοφιλείς ιστοσελίδες και εκπομπές
διάσημων σχολιαστών, επικράτησαν
κραυγές περί «ύπατων αρμοστών», ατάκες τύπου «καλή η συγγνώμη, να δώσει
και κάνα φράγκο» (πόσο χριστιανικό!)
και υπαινιγμοί από κάποιους που ίσως
αναπολούν την Ανατολική Γερμανία και
τη Στάζι. Είναι εντυπωσιακή, σε όσους
την παρατηρούμε από απόσταση, αυτή
η συλλογική ενοχή των Γερμανών για
ό,τι συνέβη πριν από τόσες δεκαετίες.
Ερχεται δε σε απόλυτη αντιπαράθεση
με τις δικές μας «συνήθειες». Στις 6/3/2014
η «Καθημερινή» δημοσίευσε τη συνέντευξη της Εσθήρ Κοέν, μιας από τις
κυρίες που συναντήθηκαν με τον Γκάουκ
στους Λιγκιάδες, η οποία δεν μιλάει μόνο
για την εμπειρία της στο Αουσβιτς, αλλά
σοκάρει με τις εμπειρίες της στην Ελλάδα,
για τους γείτονες που κρύφτηκαν πίσω
Ο Γερμανός πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ με
την Εσθήρ Κοέν στην εβραϊκή συναγωγή
των Ιωαννίνων.
από κλειστές κουρτίνες, για την κόρη
της που έφυγε στο Ισραήλ, για τα κλεμμένα τους πράγματα. Κι όμως στην Ελλάδα που δεν αναγνωρίζουμε καμιά συνενοχή σε τίποτα, ο αντισημιτισμός στην
πιο λάιτ εκδοχή του είναι και διάχυτος
και σχεδόν απενοχοποιημένος.
Τις ίδιες μέρες της επίσκεψης Γκάουκ,
το βασικό θέμα συζήτησης ήταν τα απομνημονεύματα ενός τρομοκράτη, καταδικασμένου για 11 δολοφονίες. Ενα κακογραμμένο κείμενο ενός ανθρώπου
που ζει σε έναν δικό του κόσμο, που
γράφει με την ίδια αφόρητη μπαναλιτέ
για φόνους και για ασήμαντα πολιτικά
γκρουπούσκουλα, τόσο κακό που αν
ήταν μυθοπλασία θα γελούσαμε, αλλά
είναι η «κοινοτοπία του κακού» σε όλο
της το μεγαλείο, χωρίς να επιχειρεί να
προβάλει κάποιο «ελαφρυντικό» ή ψήγμα
αμφιβολίας, καμία αίσθηση συλλογικότητας, μόνο την εγωμανία του «δικαστή»
και εκτελεστή.
Η συζήτηση για το βιβλίο περιορίστηκε
στα δικαιώματα. Στο ποιος δικαιούται
να γράφει, ποιος δικαιούται να εκδίδει,
ποιος δικαιούται να μην πουλάει και
ποιος δικαιούται διά να ομιλεί, γενικώς
κι αορίστως. Πολιτικά, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο ότι τον, σχεδόν εγκωμιαστικό, πρόλογο του βιβλίου έγραψε
ένα στέλεχος της αριστεράς. Για αρκετές
μέρες, κομματικά στελέχη τσακώνονταν
σε πάνελ και στη Βουλή, για το αν η αριστερά έχει σχέση με την τρομοκρατία
ή όχι.
Στην Ελλάδα οι τραγωδίες, μικρές ή
μεγάλες, είτε είναι πόλεμος, είτε το ολοκαύτωμα, είτε η τρομοκρατία, πρέπει
να επιβιώνουν άλυτες, ζωντανές και διχαστικές, για να τις ξαναζούμε από δεύτερο και τρίτο χέρι λες και δεν θέλουμε
να συνυπάρχουμε. Ετσι, τα ερωτήματα
που δεν αγγίζουμε ψύχραιμα είναι αυτά
που θα μας έφταναν στην ανάληψη μιας
κάποιας ευθύνης. Την ώρα που ένας Γερμανός πρόεδρος εν έτει 2014 ζητούσε
συγγνώμη για το Αουσβιτς, είναι αποκαρδιωτικό να διαβάζεις πώς νιώθει η
Εσθήρ Κοέν που ό,τι της συνέβη κρύφτηκε κάτω από το χαλί. Και μακριά από
το μεγαλείο μιας συλλογικής ευθύνης,
όταν μιλάμε για πολιτική, είναι εξοργιστικό κι ας μην είναι συγκρίσιμο με τα
παραπάνω, ότι κανένας Ελληνας πολιτικός από αυτούς που έτρεφαν σενάρια
και θεωρίες συνωμοσίας για πράκτορες,
αντί να κάνει κριτική λογοτεχνίας δεν
έχει αναλάβει με γενναιότητα να εξηγήσει
στις οικογένειες των θυμάτων και στην
κοινωνία γιατί η πολιτεία δεν έβαζε
φρένο στην τρομοκρατία επί δεκαετίες.
Αλλά και γιατί, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η τρομοκρατία επανεμφανίστηκε, καθότι δεν έχει απονομιμοποιηθεί πολιτικά, με αποτέλεσμα σήμερα
να συζητάμε υπό το πρίσμα των αυτονόητων δικαιωμάτων για το πνευματικό
έργο ενός σίγουρου για το δίκαιο των
πράξεών του, αμετανόητου δολοφόνου.
*Η κ. Τζίνα Μοσχολιού είναι δημοσιογράφος
στον 9.84.
ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ / Tης ΤΙΤΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΙΑ
Τα διηγήματα της μεταπολίτευσης
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ
Καρρέ - Καρρέ και άλλα
διηγήματα (2012-1980)
εκδ. Αγρα, σελ. 168
Οπαδός της μικρής φόρμας ο Κώστας Καλφόπουλος, και στα μυθιστορήματα και
στα δοκίμιά του, επιστρέφει σήμερα με
διηγήματα μιας τριακονταετίας. Αρχίζει
από τα νεότερα, του 2012 και του 2011,
και καταλήγει στα παλαιότερα, της δεκαετίας του 1980, φτιάχνοντας ένα δίχτυ
που συγκρατεί - παγιδεύει τα πρόσωπα,
αλλά και τις ερμηνείες για τη μεταπολίτευση: η αρχή καλύπτεται από μια ομίχλη
που αναιρεί τις όποιες βεβαιότητες, τα
αισθήματα μετεωρίζονται μαζί με τους
καπνούς από τα τσιγάρα, το τραύμα παραμένει ανοιχτό και χαίνον, οι καθρέφτες
δείχνουν τον εαυτό ως άλλον, οι πόλεις
αναδιαμορφώνονται διαρκώς ανάμεσα
στην περιπλάνηση και την εξορία...
Περιπλανώμενοι και πλανώμενοι, οι
ήρωες του Καλφόπουλου σχηματίζονται
στα κομματάκια του καθρέφτη που μέσα
του πέρασε ένας από αυτούς, σκίζοντας
το σακάκι και το παντελόνι που τον στενεύουν όσο και το σύστημα και η οικογένειά του.
Είναι σπασμένοι και γι’ αυτό ολόκληροι,
κολλημένοι, επίμονοι, ανυποχώρητοι,
ανοιχτοί στο καινούργιο ενόσω οι μνήμες
τους κατακλύζουν και τους ορίζουν, μαζί
και οι φίλοι που χάθηκαν και τα κείμενα
που είναι πάντα εδώ. Στα διηγήματα της
δεκαετίας του ’80, κυρίαρχη η πολιτική,
οι αριστερές έριδες και διαμάχες στους
συλλόγους των ξένων φοιτητών, η επανάσταση και όσα την υπονόμευαν, ο
έρωτας.
Η περιπλάνηση είναι κυριολεκτική,
σε χώρες και σε πόλεις, αλλά και σε λόγια
που γίνονται πράξεις και αναποδογυρίζουν τις ζωές των ανθρώπων κι αυτοί
αποφασίζουν να ανοίξουν την πόρτα
και να χαθούν μες στην απέραντη μοναξιά των δρόμων που κανείς τελικά δεν
θα μάθει αν κάηκαν. Στα τρία νεότερα
διηγήματα, η περιπλάνηση εσωτερικεύεται, γίνεται εσωτερικός μονόλογος με
αφορμή ένα γκολ, την εμμονή ενός αστυνομικού με τον Γιάννη Μαρή, μια όμορφη
Τουρκάλα που παρακολουθεί τον αγώνα
Τουρκία - Γερμανία και αιχμαλωτίζει τον
αφηγητή.
Θραύσματα αυτοβιογραφίας αλλά και
φρέσκο μιας εποχής, τα διηγήματα του
Καλφόπουλου, εύρυθμα και ποιητικά,
χαρακτηρίζονται από μια θλίψη που αρνείται τον συμβιβασμό και μετατοπίζει
την περιπλάνηση στο βλέμμα και στη
φράση, στη λέξη που αναδημιουργεί την
πραγματικότητα, την φτιάχνει άλλη, την
ζωντανεύει, την αγκιστρώνει στα λόγια
των άλλων: του Βασιλικού και του Νόλλα,
του Κούρτοβικ και του Κοροβέση, του
Μπένγιαμιν πάντα, και των Γερμανών
ρομαντικών πίσω από αυτόν, στους οποί-
ους η περιπλάνηση σημαίνει ανακάλυψη
της σχέσης που η ίδια η συνείδηση διατηρεί με τον κόσμο.
Ο Καλφόπουλος συγκροτεί ένα υποκείμενο που πλανάται στις ατραπούς
των αισθημάτων, των σκέψεων, των διλημμάτων, αληθινών και ψεύτικων, μακριά από το πραγματικό και τόσο μέσα
σ’ αυτό, όπως ο ήρωας του «Καρρέ - Καρρέ», του ποδοσφαιρικού διηγήματος που
μιλάει εντέλει με άλλο τρόπο για τον
φόβο του τερματοφύλακα πριν από το
πέναλτι. Τρυφερότητα, ειρωνεία, αυτή
η αίσθηση της ασημαντότητας που κρεμιέται στις λέξεις, στις στάλες της βροχής
στο τέλος, που κλείνει το δράμα του γηπεδικού καβγά.
Χαμηλόφωνα, σύντομα, ανοιχτά, τα
διηγήματα του Καλφόπουλου έχουν ελάχιστη πλοκή κι ανοίγουν εικόνες κινηματογραφικές, διπλοτυπωμένες, φλουταρισμένες ή διαυγείς, ανάλογα με την
οπτική γωνία, για να μιλήσουν όχι απλώς
για την πολιτική, το ποδόσφαιρο και τον
έρωτα, αλλά για την Ιστορία, την ύπαρξη,
τον θάνατο σε δόσεις μέσα στην καθημερινότητα, την ομορφιά που επιμένει.
Ανάμεσα στο 1980 και το 2011-2, ένα
ποτάμι, αυτό της μεταπολίτευσης που
μας στοιχειώνει, της νιότης που νόμιζε
πως θα γινόταν άλλη, ενός λόγου απελπισμένα εξεγερμένου που καταλήγει
στην επίγνωση της ωριμότητας. Μιας
ωριμότητας εντέλει λογοτεχνικής.
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
JEAN ECHENOZ
14
μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης
εκδ. Ικαρος, σελ. 108
Εκατό χρόνια μετά από
την έναρξη του Πρώτου
Παγκοσμίου Πολέμου που
έμελλε να στοιχίσει τη
ζωή σε δεκαέξι εκατομμύρια ανθρώπους, ο Ζαν
Εσνόζ, σε μόλις εκατό σελίδες ενός μυθιστορήματος που αρχίζει με την περιγραφή μιας διπρόσωπης καλοκαιρίας και τελειώνει με τη
γέννηση ενός ανθρώπου, εξορκίζει το Κακό
και την κακή λογοτεχνία, με τις απαράμιλλες
αφηγηματικές του ψιλοβελονιές και με τις
μαγγανείες του πικρού του χιούμορ.
ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΛΙ ΤΣΑΝΓΚ-ΡΑΕ
Της αγάπης και του πολέμου
μτφρ. Μαρία Αγγελίδου
εκδ. Ωκεανίδα, σελ. 576
Η Τζουν Χαν ήταν μικρό
κορίτσι όταν ορφάνεψε
στον πόλεμο της Κορέας.
Ο Χέκτορ Μπρέναν ήταν
ένας νεαρός Αμερικανός
στρατιώτης που επέλεξε
να υπηρετήσει στην Κορέα για να γλιτώσει από
τον μίζερο μικροαστισμό της γενέθλιας πόλης. Στο κορεατικό ιεραποστολικό ορφανοτροφείο όπου συναντιούνται όταν τελειώνει ο πόλεμος, ζουν εμπειρίες που σημαδεύουν το μέλλον τους καθώς ανταγωνίζονται για την αγάπη της όμορφης γυναίκας του
ιεραποστόλου, της Σιλβί.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ
Ουζερί Τσιτσάνης
εκδ. Πατάκης, σελ. 468
Το 1993 ο πεζογράφος
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
αποκτά την έμμονη ιδέα
να μπει στην ψυχή του
κουνιάδου του Βασίλη
Τσιτσάνη, Αντρέα Σαμαρά, με τον οποίο ο συνθέτης άνοιξε το 1942 ένα
ουζερί, στην οδό Παύλου Μελά 22, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Είναι οι μέρες της
γερμανικής κατοχής, της αντίστασης, της
εξόντωσης των Εβραίων, της πείνας και μέσα σε όλα αυτά ο Τσιτσάνης να γράφει τα
καλύτερα τραγούδια του. Το Ουζερί Τσιτσάνης δουλεύει ακριβώς στη δίνη της καταιγίδας, κόντρα και ταυτόχρονα έξω από αυτήν.
ΚΛΑΣΙΚΟΙ
MARY SHELLEY
Ματίλντα
μετ. Ισμήνη Καπάνταη
εκδ. Νεφέλη, σελ. 150
Η «Ματίλντα» ήταν το δεύτερο μετά τον «Φρανκεστάιν» έργο της Μary Shelley. Ολοκληρώθηκε το
1820 και δόθηκε στον πατέρα της William Godwin
για να εκδοθεί. Εκείνος
ταράχθηκε από το θέμα
του, που αφορούσε μια, έστω φανταστική,
αιμομιξία. Ζήτησε να γραφτεί ένας πρόλογος
όπου να υπάρχει μια σαφής διευκρίνιση
ότι στην πραγματικότητα δεν είχε συντελεστεί αιμομιξία. Και πάλι όμως δεν έστειλε
το έργο για έκδοση και αρνήθηκε να επιστρέψει το χειρόγραφο στην κόρη του. Το
έργο εκδόθηκε μόλις το 1959.
ΔΟΚΙΜΙΟ
ΤΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΗ
Οι αιώνιες φωλέες της επιστροφής στην
ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη
εκδ. Αγρα, σελ. 112
Ο τίτλος του βιβλίου προ-
έρχεται από το δοκίμιο
του Οδυσσέα Ελύτη «Η
αληθινή φυσιογνωμία του
Ανδρέα Κάλβου». Διαβάζοντας το σημαντικό αυτό
δοκιμιακό έργο του Ελύτη
διαπιστώνει κανείς πως
τον διακρίνει η «ηθική του θαυμασμού», η
προσήλωσή του δηλαδή σε ένα «άφταστο
πρότυπο» που τον κάνει να νιώθει ταπεινότητα και τον ενδυναμώνει. Ενα τέτοιο ισχυρό πρότυπο ήταν για τον Ελύτη ο Κάλβος και
ένα τέτοιο ισχυρό πρότυπο είναι για την Τζίνα Πολίτη ο Ελύτης.
TEXNES-05 CIENEMA_Master_cy 14/03/14 15:47 Page 5
BΙΒΛΙΟ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
Το «μνημείο» του Στρατηγού Μακρυγιάννη
Στις 23 και 30 Μαρτίου, η «Κ» προσφέρει τα εμβληματικά «Απομνημονεύματα», στην πλήρη έκδοση του Γιάννη Βλαχογιάννη
Αριστερά,
πορτρέτο του
Στρατηγού
Μακρυγιάννη. Επάνω,
μία από τις
εικόνες που
φιλοτέχνησε
ο Παναγιώτης Ζωγράφος και διέσωσε ο Ιω.
Γεννάδιος.
Κάτω ο συνθέτης Νίκος
Μαμαγκάκης.
Της ΟΛΓΑΣ ΣΕΛΛΑ
Δεν ήξερε γράμματα. Έμαθε να γράφει μεγάλος, ένα «γράψιμο απελέκητο» όπως έλεγε ο ίδιος, γιατί
ήθελε ν’ αφηγηθεί τα σπουδαία
και τα μεγάλα που έζησε και στα
οποία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.
«Ενα πράμα μόνο με παρακίνησε
κι εμένα να γράψω: ότι τούτη την
πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και
σοφοί και αμαθείς, και πλούσιοι
και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι
άνθρωποι» έλεγε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης στα «Απομνημονεύματά» του που ευτυχώς διασώθηκαν και εκδόθηκαν, από τον Γιάννη
Βλαχογιάννη, στα 1907, πενήντα
χρόνια αφότου τα ολοκλήρωσε ο
Μακρυγιάννης.
Τις επόμενες δύο Κυριακές, στις
23 και στις 30 Mαρτίου η «Κ» προσφέρει στους αναγνώστες της
στην Κύπρο το κείμενο του Στρατηγού Μακρυγιάννη, στην πλήρη
και σχολιασμένη έκδοση του Γιάννη Βλαχογιάννη, που ο Γιώργος
Σεφέρης, σ’ εκείνη την περίφημη
διάλεξή του το 1943 στην Αλεξάνδρεια είχε χαρακτηρίσει ως «τον
πιο σημαντικό πεζογράφο της νέας
Ελληνικής Λογοτεχνίας...». Και
ένας άλλος συγγραφέας της γενιάς
του ’30, ο Ηλίας Βενέζης το χαρακτήρισε «πηγή ιστορίας και μνημείον του λόγου. (...) Με τα κολυβογράμματα που έμαθε σε δύο μήνες αρχίζει να γράφη τα “Απομνημονεύματά” του - να χτίζη το μνημείο του. Λαϊκός αφηγητής σπουδαίος, αχάλαστος από κακές αναγνώσεις, με ένστικτο δυνατό, με
ματιά που εισδύει στα έγκατα των
ανθρώπινων πράξεων, με πίστη
στο Θεό και στην πατρίδα, ιστορεί
τους κατατρεγμούς των Ελλήνων
από τους Τούρκους, τις μάχες, τις
εξάρσεις και τις αδυναμίες, λέει
για τα πρόσωπα, για τους γενναίους
και για τους ιδιοτελείς», έγραφε ο
Ηλ. Βενέζης. Το σπουδαίο αυτό
κείμενο ο Στρατηγός Μακρυγιάννης άρχισε να το γράφει στις 26
Φεβρουαρίου 1829, στο Αργος. Το
περισσότερο από το μισό κείμενο
εκεί γράφτηκε. Το συνέχισε στο
Ναύπλιο και στην Αθήνα, ώς τα
1840 «οπότε το κλείνει βιαστικά
για να το κρύψει. Η εξουσία είχε
υποψίες εναντίον του» λέει ο Γ.
Σεφέρης. Εμπιστεύεται λοιπόν το
χειρόγραφο σ’ έναν κουμπάρο του,
που το παίρνει στην Τήνο. Το ξαναπαίρνει στα χέρια του το 1844,
μετά τις διαδηλώσεις για το Σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου. «...Αντιγράφει τις σημειώσεις που κρατούσε στο αναμεταξύ με πολλές
προφυλάξεις. “σημείωνα” μας λέει
“και είχα έναν τενεκέ και τα ’βαινα
μέσα και τα ’χωνα” - γράφει ώς
τον Απρίλη του 1850 και μετά έναν
χρόνο περίπου το συμπληρώνει
μ’ έναν μακρύ πρόλογο και μ’ έναν
αρκετά μακρύ επίλογο» αφηγείται
ο Σεφέρης.
Ατελείωτο αραβούργημα
Δεκαεπτά μήνες χρειάστηκε ο
Γιάννης Βλαχογιάννης «για να το
ξεδιαλύνει, να το αποκρυπτογραφήσει θα ’πρεπε να πούμε, και να
το αντιγράψει». Κι αυτό γιατί η
γραφή του Μακρυγιάννη είναι
«φωνητική αποτύπωση της ρουμελιώτικης προφοράς με ιδιότροπα
συμπλέγματα γραμμάτων, που
μοιάζουν ένα ατελείωτο αραβούργημα. Πουθενά διακοπή, παράγραφος ή στίξη. Κάποτε μόνο μια
κάθετη γραμμή δείχνει ένα σταμάτημα» λέει πάλι ο Σεφέρης. Η
«Κ» προσφέρει στους αναγνώστες
της το πλήρες κείμενο του Στρατηγού Μακρυγιάννη, με τις σημειώσεις και τα απαραίτητα σχόλια
του Γιάννη Βλαχογιάννη, σε σκληρό εξώφυλλο και μονοτονική γραφή, την πλήρη και επίσημη έκδοση
που κυκλοφορεί όλα αυτά τα χρόνια από τη σειρά «Νέα Ελληνική
Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων
«Εστία». Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης λέει στους μελλοντικούς αναγνώστες αυτού του μοναδικού κειμένου: «Εγώ είμαι απλός ιδιώτης
και κηπουργός κι έγραψα αυτά
χωρίς πάθος διά να φαίνονται, να
μην κατηγοριέται η πατρίδα. Εσείς
λοιπόν, αναγνώστες, κι όλοι οι πατριώτες, όπου θα ζήσετε εδώ, να
γένετε προσεχτικοί κριταί και να
κρίνετε την αλήθεια και το ψέμα.
(...) Και εις το εξής να μάθομεν
γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν
χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί.
Εγραψα γυμνή την αλήθεια, να
ιδούνε όλοι οι Ελληνες ν’ αγωνίζονται για την πατρίδα τους, για
τη θρησκεία τους. (...) Και να μπαί-
νουν σε φιλοτιμία και να εργάζονται στο καλό της πατρίδας τους,
της θρησκείας τους και της κοινωνίας -ότι θα είναι καλά δικά
τους. Οχι όμως να φαντάζονται
για τα κατορθώματα τα πατρικά,
όχι να πορνεύουν την αρετή και
να καταπατούν το νόμο, και να
’χουν την επιρροή για ικανότη»...
Είναι η συμπύκνωση της σοφίας
ενός ανθρώπου που προτίμησε
στα μεγάλα του να μάθει γράμματα
«για να μην τρέχει στους καφενέδες» και ποτέ δεν αισθάνθηκε
οποιουδήποτε είδους έπαρση που
έμαθε να γράφει. Το εντελώς αντίθετο: «Δεν έπρεπε να έμπω σ’
αυτό το έργον ένας αγράμματος,
να βαρύνω τους τίμιους αναγνώστες και μεγάλους άντρες και σοφούς της κοινωνίας. Οτι είμαι
αγράμματος και δεν μπορώ να βαστήσω ταχτική σειρά στα γραφόμενα», λέει ταπεινά.
Mαμαγκάκης,
Θεοδωράκης
και Κατράκης
Δύο εξαιρετικά σπάνια ηχη-
τικά ντοκουμέντα θα συνοδεύουν τους δύο τόμους
των «Απομνημονευμάτων»
του Μακρυγιάννη. Και τα
δύο έχουν την υπογραφή
του συνθέτη Νίκου Μαμαγκάκη. Το πρώτο κυκλοφόρησε πριν από 43 χρόνια σε
πολύ μικρό τιράζ με τίτλο
«Είτε θάνατος, είτε λευτεριά».
Την εισαγωγή και τα σχόλια
υπογράφει (και διαβάζει) ο
ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης
και το κείμενο του Μακρυγιάννη ακούγεται από τη
στιβαρή φωνή του Μάνου
Κατράκη. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Νίκος Μαμαγκάκης θέλησε να ολοκληρώσει
εκείνο που είχε ξεκινήσει.
Εγραψε λοιπόν τη μουσική
για το «Μέγα Ορατόριο των
Ελλήνων» και αποσπάσματα
από τα «Απομνημονεύματα»
του Στρατηγού Μακρυγιάννη διαβάζουν ο Ευγένιος
Σπαθάρης και ο Μίκης Θεοδωράκης.
«Ο βερμπαλιστικός τίτλος
του αρμόζει κατά τη γνώμη
μου στην επική φύση του
ποιητή Μακρυγιάννη που
μετά την ανάγνωση του συγκλονιστικού πρωταρχικού
κειμένου αυτό που υποβόσκει στο μυαλό του αναγνώστη είναι πως δεν υπάρχει
κανένας βερμπαλισμός και
ότι το κείμενο απηχεί εκατό
τοις εκατό την αλήθεια».
5
06 TEXNES TV NEW_Master_cy 14/03/14 12:38 Page 6
6
l
Τ Η Λ Ε Ο ΡΑ Σ Η
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 16 Mαρτίου 2014
ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΠΛΑΝΟ
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ: 3.3.2014 - 9.3.2014
Στο Your Song δεν συναντάμε το The Voice
ΕΙΔΑΝ
To όνειρο μιας κοινωνίας που οι μισοί θέλουν να γίνουν τραγουδιστές και οι υπόλοιποι κριτές
The Voice
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
163.000
ANT1 08/03
49,3%
Μπρούσκο
105.000
ΑΝΤ1 03/03
28,1%
Your Song
103.000
Mega 09/02
31,9%
7 ουρανοί και
σύννεφα αλήτες
101.000
Σίγμα 04/03
29%
Πέτρινο
ποτάμι
77.000
ΡΙΚ1 04/03
20,6%
ΡΙΚ1
ΤHΛ.: 22862000
ΡΙΚ2
Η επιστροφή των μουσικών τάλεντ σόου είναι γεγονός, αφού
μετά το «The Voice» που συνεχίζει
να σαρώνει στον ΑΝΤ1 ήρθε να
προστεθεί το «Your Song» στο
Mega Κύπρου. Βέβαια, δεν τίθεται
θέμα σύγκρισης των δύο κόνσεπτ,
αφού οι διαφορές είναι περισσότερο από εμφανείς. Με την έναρξή του την περασμένη Κυριακή
το «Your Song» μας υπενθύμισε
ξανά την επιθυμία μεγάλου αριθμού συνανθρώπων μας να ακολουθήσουν το επάγγελμα του
«Αιματοβαμμένη»
η νέα σεζόν του
Game of Thrones
Ο καιρός πλησιάζει και οι πιστοί
θαυμαστές της επικής σειράς
«Game of Thrones» ανυπομονούν για την πρεμιέρα της 4ης
σεζόν, που έχει προγραμματιστεί για τις 6 Απριλίου. Στα επεισόδια της νέας σειράς, η Khaleesi προετοιμάζεται για να πάρει
τον θρόνο της πίσω. Στο πλευρό
της, εκτός από έναν πολυάριθμο στρατό, θα σταθούν σαν φύλακες άγγελοί της οι λατρεμένοι της δράκοι. Η πιο ακριβοπληρωμένη παραγωγή βάφεται
με αίμα και μας προσκαλεί σε
ένα μοναδικό ταξίδι. Το HBO πιστό στη συνήθειά του, έδωσε
στη δημοσιότητα ακόμα ένα
τρέιλερ.
“
Ο Αντρέας Μικρούτσικος μόνο και μόνο ως
παρουσία θα προσελκύσει τηλεθεατές από
τη μία και από την
άλλη ξέρει πολύ καλά
το παιχνίδι της τηλεόρασης και του ριάλιτι.
τραγουδιστή με τη φιλοδοξία της
ανάδειξής τους στο επόμενο μεγάλο όνομα του τραγουδιού.
Σε μία περίοδο όμως που το
τηλεοπτικό μας… μάτι έχει χορτάσει από ταλέντα, φωνές, ερμηνευτές και πανομοιότυπα παιχνίδια ένα ακόμα τέτοιου είδους
τηλεοπτικό προϊόν δεν είναι τίποτα περισσότερα από μία περιττή προσθήκη στο τηλεοπτικό
πρόγραμμα. Παρόλα αυτά όμως
φαίνεται πως το κυπριακό τηλεοπτικό κοινό αγαπά ιδιαίτερα τα
μουσικά τηλεπαιχνίδια, τον Νίκο
Μουρατίδη και την Εύη Δρούτσα,
αφού η πρεμιέρα του «Your Song»
την περασμένη Κυριακή κατάφερε να νικήσει την έναρξη του
δεύτερου κύκλου του «Your face
sounds familiar» του ΑΝΤ1. Το
νέο πρόγραμμα του Mega βρέθηκε στην τρίτη θέση του πίνακα
με τα δημοφιλέστερα προγράμματα της εβδομάδας, εξασφαλίζοντας μερίδιο τηλεθέασης 31,9%
ΤHΛ.: 22862000
MEGA
Ο νεαρός τραγουδιστής Γιώργος Παπαδόπουλος στην αντίπερα όχθη του κριτή στο «Your Song» του Mega.
και 103.000 τηλεθεατές σε αντίθεση με τον αντίπαλό του τις Κυριακές «Your face sounds familiar» που δεν κατάφερε καν να
μπει στα 25 πρώτα αν και στην
Ελλάδα ξεπέρασε το 40%. Αν και
το «Your Song» κατάφερε να εξασφαλίσει υψηλά νούμερα τηλεθέασης εντούτοις δεν παρουσίαζε
καμία πρωτοτυπία αλλά φάνταζε
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ΑΝΤ1
OTHERS
ΣΙΓΜΑ
MEGA
ΡΙΚ1
OTHER CY
ΡΙΚ2
ΔΤ
CY PAY
ως ξαναζεσταμένο φαγητό. Ένα
κράμα «X Factor», «Dream Show»
και «Super Idol», το οποίο μάλιστα
τηλεοπτικά ήταν ιδιαίτερα βαρετό
με κριτές τους οποίους μας έχουν
κουράσει τηλεοπτικά. Από την
άλλη ο τραγουδιστής Γιώργος
Παπαδόπουλος με μία ιδιαίτερα
μικρή καριέρα δεν μπορέσαμε
να καταλάβουμε την παρουσία
του σε μία τέτοια κριτική επιτροπή. Όπως και να έχει το Mega
καταφέρνει να αναμειγνύει, να
κοπιάρει και να αναδημιουργεί
τηλεοπτικά πρότζεκτ τα οποία
μάλιστα φέρνουν και υψηλά νούμερα τηλεθέασης. Με το συγκεκριμένο σημειώνεται μάλιστα
και η επιστροφή του Αντρέα Μικρούτσικου στην τηλεόραση ο
οποίος μετά από απουσία χρόνων
θα βρεθεί ξανά στη μικρή οθόνη
με την έναρξη των live του «Your
Song» γεγονός που θα αποτελέσει
στοιχείο συζήτησης τόσο σε Κύπρο όσο και σε Ελλάδα.
Ο Αντρέας Μικρούτσικος μόνο
και μόνο ως παρουσία θα προσελκύσει τηλεθεατές από τη μία
και από την άλλη ξέρει πολύ καλά
το παιχνίδι της τηλεόρασης και
του ριάλιτι, γι’ αυτό και είναι ο
ιδανικός για αυτή την εκπομπή.
Πόσο όμως θα αρέσει και πόσο
αλήθεια έλειψε από την τηλεόραση θα φανεί σε δύο εβδομάδες.
20,1%
18,1%
17,7%
15,5%
14,4%
9,5%
2,2%
1,5%
1%
OTHERS: DreamBox, Nova Gr, Nova Cy, Ξένα κανάλια των CytaVision, Primetel, Cablenet. OTHER CY: Extra,
Capital, MADcy, Music Tv. CY PAY: LTV, LTV 1, 2, 3, LTV SPORTS 1, 2, CYTACINEMA, CYTASPORTS, NRG.
ΠΗΓΗ: NIELSEN AUDIENCE MEASUREMENT
ΤHΛ.: 22477777
ANT1
ΤHΛ.: 22200200
ΣΙΓΜΑ
ΤHΛ.: 22580100
MAD
ΤHΛ.: 22472472
TV PLUS
«We Report
Cyprus» στο ΡΙΚ
Το ΡΙΚ και το ΤΕΠΑΚ παρουσία-
σαν πρόσφατα την πλατφόρμα
συμμετοχικής δημοσιογραφίας
«We Report Cyprus» (www.wereportcyprus.org). Η πλατφόρμα σχεδιάστηκε στο Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου του ΤΕΠΑΚ σε συνεργασία με το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα
Κύπρου και το Κέντρο Κοινοτικών Μέσων Επικοινωνίας με
χρηματοδότηση του κράτους.
Στόχος της πλατφόρμας να δοθεί η ευκαιρία σε πολίτες να
αναδείξουν θέματα, ιδέες και
νέες προσεγγίσεις σε προβλήματα και καταστάσεις που δεν
καλύπτονται ή δεν καλύπτονται
ικανοποιητικά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
ΤHΛ.: 22600600
19.20 «Ο χαρτώσιας»
21.00 Λεόνε Καρμινιάνι
21.20 Υour song
21.15 Face Sounds Familiar
21.30 Τζένη, Τζένη
17.30 Fashion Music Project
21.10 Something’s Gotta Give
07.30 Θεία λειτουργία
10.30 Στην άκρη του
παράδεισου - (E)
Κυπριακή σειρά.
12.15 H ύπαιθρος
Εβδομαδιαία εκπομπή
με θέματα από την
κυπριακή αγροτική ζωή.
12.45 Kύπρος ένα ταξίδι
Ένα οδοιπορικό
και μια περιδιάβαση
στην Κύπρο.
13.15 Eίμαστε εδώ
Νεανική εκπομπή.
14.00 EIΔHΣEIΣ
14.15 Σάββατο κι απόβραδο
15.45 Τετ-Α-Τετ - (E)
17.00 Η παροικία μας
Μια εκπομπή με
πρωταγωνιστές τους
απόδημους Κυπρίους.
17.30 Αμύνεσθαι περί πάτρης
18.00 EIΔHΣEIΣ
18.15 Πατάτες 9 - (E)
Σατιρική εκπομπή.
18.50 Χωρίς αποσκευές
Ταξιδιωτική εκπομπή, με
την Αλεξία Αναστασίου.
19.20 Κυπριώτικο σκετς - (E)
«Ο χαρτώσιας»
20.00 EIΔHΣEIΣ
21.30 Titanic blood and steel
Μίνι σειρά εποχής
Επεισόδιο 5ο/6.
23.00 EIΔHΣEIΣ
23.15 Πατάτες 9 - (E)
23.45 Η παροικία μας - (E)
00.15 4U two - (E)
Ψυχαγωγική εκπομπή.
02.15 Χωρίς αποσκευές - (E)
Ταξιδιωτική εκπομπή.
03.00 Πατάτες 9 - (E)
04.00 Κύπρος ένα ταξίδι - (E)
07.00 MAD Music
09.00 Παιδική ζώνη
α. To κόκκινο λεωφορείο
β. H Ρόζι και οι φίλοι της
γ. Τόμας το τρενάκι
δ. Ποκόγιο
ε. Μπομπ ο μάστορας
στ. Μπάρνι
ζ. Κλίφορντ
η. The big Cartoonie show
θ. Tα τρελά Καρτούνς
ι. Στη χώρα του γιατί Γιατί TV - (Ε)
13.00 Παιδική ζώνη - (Ε)
α. To κόκκινο λεωφορείο
ταξιδεύει
β. H Ρόζι και οι φίλοι της
γ. Τόμας το τρενάκι
δ. Ποκόγιο
ε. Μπάρνι
στ. Κλίφορντ
ζ. Μπομπ ο μάστορας
η. Στη χώρα του γιατί Γιατί TV - (Ε)
16.15 Ο κόσμος ανάποδα
Τηλεμαγκαζίνο.
17.00 Μηχανοκίνητος
αθλητισμός - (Ε)
17.30 Πορεία προς το
Παγκόσμιο Κύπελλο
του 2014 (ΗΠΑ - Νιγηρία)
18.00 Η Κύπρος κοντά σας-(Ε)
19.00 MAD Music
20.40 EIΔHΣEIΣ (αγγλική)
20.50 EIΔHΣEIΣ (τουρκική)
21.00 Λεόνε Καρμινιάνι
(Giorni Da Leone)
Κοινωνική τηλεταινία
22.40 Ταξίδι στο χρόνο
Κοινωνική εκπομπή με
την Αγγέλα Νικηφόρου.
23.40 EIΔHΣEIΣ
00.00 ΓΙΟΥΡΟΝΙΟΥΣ
07.00 Θεία λειτουργία
Απευθείας μετάδοση.
10.00 Mπουκιά και συχώριο-(E)
11.00 Dr. Cook
Eκπομπή μαγειρικής
με τον Γιάννη Λουκάκο.
13.00 Πού σου νέφκω
special... - (Ε)
13.00 Πρόσωπα - (Ε)
Ντοκιμαντέρ, με τους
Κατερίνα Αγαπητού,
Στέλιο Γεωργίου.
14.00 Χωρίς συνταγή
Eκπομπή μαγειρικής με
τον Δημήτρη Σκαρμούτσο.
14.50 Όνειρο ήταν - (Ε)
16.30 Μουσικό κουτί Live - (Ε)
Τηλεπαιχνίδι.
18.10 EIΔHΣEIΣ
18.30 Smart Face
Τηλεπαιχνίδι με τον
Δημήτρη Ουγγαρέζο.
19.30 Κάτω Παρτάλι - (E)
Ελληνική κωμική σειρά
με τους Γιάννη Τσιμιτσέλη, Νάντια Κοντογεώργη,
20.20 EIΔHΣEIΣ
21.20 Your song H 2η Oντισιόν
Talent show.
23.20 The salton sea
Aστυνομικό θρίλερ,
01.00 Ίχνη - (Ε)
Ελληνική σειρά.
01.40 Οι μάγισσες της Σμύρνης
Ελληνική σειρά.
02.30 Αριστοτέλης ο Αρίστος
Ελληνική σειρά.
03.20 Πολυθρόνα για τρεις
Ελληνική σειρά.
04.20 Love sorry - (E)
05.00 Οι αυθαίρετοι - (E)
05.30 Χαραυγή - (E)
06.10 Πρωινή ενημέρωση
06.50 Τα κοπέλια - (E)
07.20 Δείξε μου
το φίλο σου - (E)
07.50 Βότκα πορτοκάλι - (E)
08.40 Λίτσα.com - (E)
09.30 Ο Τζίτζικας και
ο Μέρμηγκας - (E)
10.20 Άκρως οικογενειακόν-(E)
11.10 Δείξε μου
το φίλο σου - (E)
12.10 Extreme makeover
Reality show.
13.00 Music and more
Ψυχαγωγική εκπομπή.
13.50 Wipeout USA - (E)
14.40 Βαλς με 12 θεούς - (E)
Κυπριακή σειρά.
16.20 Mπρούσκο - (E)
18.00 Tα νέα του ANT1 σε 10’
18.10 The Voice - Battles - (E)
18.40 Λεφτά στο λεπτό
18.50 The Voice - Battles
(Συνέχεια)
20.20 Tα νέα του ANT1
21.15 Your Face Sounds
Familiar - (Β΄ κύκλος)
Ζωντανό show με τη
Μαρία Μπεκατώρου.
00.15 Tίτλοι ειδήσεων
00.20 Αθλητικές ειδήσεις
00.30 Kράτα γερά - (Ε)
Αdventure game,
με τον Γιώργο Λιανό.
01.20 Iστορίες από την
απέναντι όχθη - (Ε)
Ελληνική σειρά.
02.10 Mαύρος ωκεανός - (Ε)
Ελληνική σειρά.
03.00 Tα νέα του ANT1 - (Ε)
04.00 Οι χωραΐτες - (Ε)
Κυπριακή σειρά.
04.40 H αγάπη είναι light - (Ε)
Ελληνική σειρά.
07.20 Robbin Hood - (E)
Παιδικό πρόγραμμα.
08.10 Μπάρμπι: H ιστορία
μιας γοργόνας - (Ε)
Παιδική ταινία
09.30 UEFA Champions
League Magazine
10.00 Mες στην καλή χαρά
Ψυχαγωγική εκπομπή με
την Κατερίνα Καραβάτου
14.00 Καιρός για Κύπρο
14.40 Οικογενειακές
ιστορίες - (Ε)
Real life πρόγρραμμα.
15.40 7 ουρανοί και
σύννεφα αλήτες - (Ε)
Κυπριακή σειρά
με τους Όλγα Ποταμίτου,
Σοφοκλή Κασκαούνια
17.10 Mην αρχίζεις
τη μουρμούρα - (Ε)
17.50 The cooKing
Eκπομπή μαγειρικής.
18.30 Tομές στα γεγονότα
18.40 Πάμε πακέτο - (E)
Εκπομπή με τη
Βίκυ Χατζηβασιλείου.
20.20 Tομές στα γεγονότα
21.30 Τζένη, Τζένη
Ελληνική ταινία,
με τους Τζένη Καρέζη,
Διονύση
Παπαγιαννόπουλο, κ.ά.
23.00 C.S.I: Miami, VIII
Ξένη σειρά.
23.50 ΝCΙS, VI - (Ε)
Ξένη σειρά.
00.30 Γεγονότα σε τίτλους
00.40 Oι ιστορίες του
αστυνόμου Μπέκα - (Ε)
01.45 Μες στην καλή χαρά - (Ε)
04.50 Ελένη - (Ε)
Ψυχαγωγική εκπομπή.
00.00 Ηits Non Stop
02.00 Insomnia Mixer
06.00 Wake Up... Hits
08.00 Breakfast
11.00 Breaking MAD
12.00 MAD Greekz Top 10
13.00 Greeks Only Mixer
15.00 Zone M
17.00 Games
17.30 Fashion Music Project
18.00 Λάικ στα ελληνικά
19.00 Ηits Non Stop
21.00 OK @ Night
22.00 Nu School Old School
23.00 Zone M
08.05
14.00
15.00
16.00
17.00
18.00
18.45
19.00
19.30
20.55
21.10
CAPITAL
ΤHΛ.: 25577577
23.10
00.05
01.30
02.05
02.30
LTV
Παιδική ζώνη
Μελέτησέ το - (Βest of)
Φ+Μ Live - (Βest of)
Τηλεαγορά
Μεταξύ μας
Fresh Prince of Bell Air
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Εξελίξεις στη showbiz
Ρόδα τσάντα και κοπάνα
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Something’s Gotta Give
Ρομαντική κωμωδία,
Miami Medical
To the Limit
Ταινία δράσης
EIΔHΣEIΣ (Aπό το Star)
Μίλα - (Ε)
Φ+Μ Live - (Ε)
ΤHΛ.: 22357272
21.00 Kidnapped
08.50
12.10
13.55
14.30
16.35
16.55
18.30
20.00
21.00
00.35
02.15
03.50
05.30
Παιδική ζώνη
Tηλεαγορά
Σ’ αγαπώ - (Ε)
Τηλεαγορά
Κηποτεχνία
Η ζωή ενός ανθρώπου
(Ελληνική ταινία).
Πέστα στην Θέκλα
Τop Models - (Ε)
Kidnapped
(Περιπέτεια)
11:14
(Δράμα)
Impostor
(Θρίλερ)
Dark descent
(Περιπέτεια)
Pacific Βlue - (Ε)
21.00 Gone (2012)
07.30
09.15
11.05
13.00
14.30
16.30
18.00
20.00
21.00
23.00
01.00
04.30
06.30
The lucky one
Hearts in Atlantis
Amelia
The happening
Kate & Leopold
Mercy
Aγγλικό Πρωτάθλημα
(Barcklays Premier League 2013-14)
LTV Sports News
Gone (2012)
Spoken word
Zώνη ενηλίκων
Shame
LTV Sports News - (E)
ΕXTRA
07.15 Εxtra Kids 11.05 Στην
κουζίνα με την Βέφα 12.00 Ελληνική ταινία 14.00 Tαξίδι
ζωής 16.00 Το πάρτι της ζωής
σου 16.45 EIΔHΣEIΣ - (Στη νοηματική) 17.00 Ελληνική ταινία
18.45 EIΔHΣEIΣ 19.30 Ο τρελλοπενηντάρης 21.00 7 μέρες
Κύπρος 22.30 Ελληνική ταινία
23.55 Ξένη ταινία 01.00 ΕΙΔΗΣΕΙΣ 01.45 Ελληνική ταινία
NOVACINEMA 1
06.10 Cine News 07.05 Τhe
Day I Saw Your Heart 08.45
Hotel Transylvania 10.20 A
Green Story 11.55 Gandhi
15.00 NCIS, XI 15.50 How I Met
Your Mother 16.20 Person Of
Interest 17.10 Cine News 18.20
Pitch perfect 20.15 Tout Ce Qui
Brille 22.00 Before Midnight
00.00 Great Expectations
02.15 Τhe Following 03.10
Scarface)
NOVASPORTS 1
06.00 Nascar - Sprint Cup Series - Las Vegas (E) 09.00 Αργεντίνικο Πρωτάθλημα (E)
10.00 Ο Κόσμος του Ποδοσφαίρου (E) 12.30 Novasports
- Classic Zone 14.30 TODAY
15.00 Αργεντίνικο Πρωτάθλημα(E) 16.00 Παίζουμε Ελλάδα!
Λεπτό προς Λεπτό 19.30 Παίζουμε Ελλάδα! Super League
Αρης-ΠΑΟΚ (Live) 21.30 Παίζουμε Ελλάδα! (Live)
LTV SPORTS 1
07.00 Αγγλικό Πρωτάθλημα
08.45 Ισπανικό Πρωτάθλημα
(Ε) 10.30 Iσπανικό Πρωτάθλημα (Ε) 12.15 Αγγλικό Πρωτάθλημα (Ε) 14.00 Χωρίς παρωπίδες (Ε) 14.45 Ιπποδρομίες
(Live) 20.00 Ισπανικό Πρωτάθλημα (Live) 22.00 Γερμανικό
Πρωτάθλημα 00.00 Αγγλικό
Πρωτάθλημα 01.45 Γερμανικό
Πρωτάθλημα 03.30 Ισπανικό
Πρωτάθλημα
07-TEXNES EPISTIMI NEW_Master_cy 14/03/14 17:17 Page 7
ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Κυριακή 16 Μαρτίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Βιντεογκέιμ κατά του καρκίνου
Πώς ένα παιχνίδι για «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα ανοίγει τον δρόμο για καινούργιες θεραπείες
Εχετε smartphone και θέλετε να
βοηθήσετε να ανακαλυφθούν
νέες θεραπείες για τον καρκίνο
του μαστού; Τότε, το μόνο που
έχετε να κάνετε είναι να «κατεβάσετε» στη συσκευή σας το βιντεογκέιμ «Play to Cure: Genes in
Space» και να ξεκινήσετε το...
παιχνίδι. Σε κάθε πίστα, θα πρέπει
να ελιχθείτε με το διαστημόπλοιό
σας, με σκοπό να συγκεντρώνετε
όσο το δυνατόν περισσότερη από
την ουσία «Στοιχείο Aλφα», ενώ
παράλληλα αποφεύγετε ή καταστρέφετε τους αστεροειδείς που
έρχονται καταπάνω σας.
Αυτό το διαγαλαξιακό σκηνικό
μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού βασίζεται σε γενετικά δεδομένα από
καρκινικά δείγματα, με τα σημεία
όπου εμφανίζονται είτε οι βράχοι
“
Το διαγαλαξιακό σκηνικό
του παιχνιδιού βασίζεται
σε γενετικά δεδομένα
από καρκινικά δείγματα.
Το «Play to Cure: Genes in Space» κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο για iPhone και κινητά με Android, είναι
δωρεάν και αναπτύχθηκε για λογαριασμό του βρετανικού κοινωφελούς ιδρύματος Cancer Research UK. Στόχος, να παίξουν χιλιάδες κάτοχοι smartphone, οι οποίοι με αυτό τον τρόπο θα αναλύσουν έναν τεράστιο όγκο
καρκινικών δειγμάτων.
είτε το «Στοιχείο Aλφα» να αντιπροσωπεύουν περιοχές του γονιδιώματος όπου ενδεχομένως
υπάρχουν βλάβες στο DNA. Ετσι,
η πορεία που θα επιλέγετε σε
κάθε πίστα υποδεικνύει ουσιαστικά στους επιστήμονες πού
συγκεκριμένα θα πρέπει να ψάξουν για καρκινικές μεταλλάξεις.
Το παιχνίδι κυκλοφόρησε στις
αρχές Φεβρουαρίου για iPhone
και κινητά με Android, είναι δωρεάν και αναπτύχθηκε από την
εταιρεία λογισμικού Guerilla Tea,
για λογαριασμό του βρετανικού
κοινωφελούς ιδρύματος Cancer
Research UK. Το ίδρυμα ελπίζει
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ
Πωλείται καινούργια, 2όροφη κατοικία, 4 υπν.,
214 τ. μ. σε 600 τ.μ. οικιστικό τεμάχιο, στην Αλάμπρα,
πάνω στον παλιό δρόμο Λευκωσίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 265.000 τηλ. 99622427
Πωλείται καινούργιο διαμέρισμα, ισόγειο 2 υπνοδωματίων με A/C κοινή πισινα,2 parking και μεγάλη
βεράντα με κήπο στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων,
με τίτλο ιδιοκτησίας στην Παφο.Τιμη:130.000 Τηλ.
99425558
Πωλείται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων στο Κολόσσι
επιπλωμένο, με κλιματισμό σε όλους τους χώρους.
Διαθέτει αποθήκη και καλυμμένο χώρο στάθμευσης
σε πολύ καλή τιμή. Πληροφορίες 99009501
ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙ
Ενοικιάζεται στην Έγκωμη απέναντι από τα φώτα
του Hilton Park χώρος 2200τ.μ. από τα οποία τα
1000τ.μ. είναι στεγασμένα. Ιδανικός χώρος για
οποιαδήποτε εργασία. Τηλ. 22673403, 99908143.
Ενοικιάζεται μοντέρνο διαμέρισμα στην Έγκωμη
80τμ, 2 υπνοδωμάτια, 2ος όροφος, κατασκευή:2009, Πλήρως επιπλωμένο, Κεντρική Θέρμανση, Κλιματισμός, Αποθήκη, Στεγασμένος
Χώρος Στάθμευσης, Δίπλα από Πανεπιστήμιο
Λευκωσίας. Tιμή: 750€. 99689498.
Ενοικιάζεται οροφοδιαμέρισμα στο Καϊμακλί. Αποτελείται από τρία υπνοδωμάτια en suite και κοινόχρηστη κουζίνα, τραπεζαρία και σαλόνι. Mε
πλήρη επίπλωση ή χωρίς έπιπλα. Τηλέφωνο
99327245.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων, 80 τ.μ.,
με 2 βεράντες και ιδιωτικό χώρο στάθμευσης σε
ολοκαίνουργια πολυκατοικία, στη περιοχή Αγαπήνωρος στην Κάτω Πάφο. Τιμή ευκαιρίας. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 99632077,
νίδια που είναι κοινά σε διάφορα
είδη. Αλλες φορές οι ερευνητές
επιλέγουν η πλοκή να θυμίζει περισσότερο adventure game, όπως
στο Forgotten Island του Πανεπιστημίου Syracuse, όπου ο παίκτης υποδύεται τον επιστήμονα
σε ένα μυστηριώδες νησί, που
αναλαμβάνει να ταξινομήσει
άγνωστα είδη. Επίσης, δεν λείπουν
οι εφαρμογές που παραπέμπουν
σε τουρνουά, με πιο πρόσφατο
παράδειγμα το Cropland Capture,
το οποίο τον Απρίλιο θα ανακηρύξει τους 3 χρήστες που εντόπισαν τις περισσότερες εκτάσεις
καλλιεργήσιμης γης σε δορυφορικές φωτογραφίες του πλανήτη.
Εκτάσεις που, σύμφωνα με τους
δημιουργούς του, είναι απαραίτητο να καταγραφούν, ώστε να
αποκτήσουν οι ειδικοί για πρώτη
φορά μια σαφή εικόνα των δυνατοτήτων που έχει ο πλανήτης να
θρέψει τον ολοένα αυξανόμενο
πληθυσμό.
πως θα προσελκύσει χιλιάδες κατόχους «έξυπνων» τηλεφώνων,
οι οποίοι με αυτό τον τρόπο θα
αναλύσουν έναν τεράστιο όγκο
δειγμάτων, πιο γρήγορα και αξιόπιστα από οποιονδήποτε αλγόριθμο, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο
για καινούργιες θεραπείες.
Αν και είναι το πρώτο αποκλειστικά για smartphone, το «Play
to Cure: Genes in Space» ουσιαστικά αποτελεί εξέλιξη μιας τάσης
που έχει εμφανισθεί εδώ και περίπου μια πενταετία: των βιντεογκέιμ που παίζονται μέσω Ιντερνετ και βασίζονται σε πραγματικά επιστημονικά δεδομένα,
99328326.
Ενοικιάζεται ρετιρέ 180τ.μ. με απρόσκοπτη θέα,
στην Αγλαντζιά, παρά το ΚΕΜΑ. Διαθέτει 3 υπνοδωμάτια, 2 αποχωρητήρια, αποθήκη, κεντρική
θέρμανση, κλιματιστικά σε όλους τους χώρους,
φούρνο και κεραμική εστία, ψυγείο και πλυντήριο
ρούχων. Τιμή: 650 ευρώ (συζητήσιμη). Ιάκωβος
99-606-586.
Ενοικιάζεται αποθήκη με εμβαδό 350 τ.μ. εις Βιομ.
περιοχή Αραδίππου. Διαθέτει γραφείο - κουζίνα και 2 αποχωρητήρια. Διαθέτει επίσης πόρτα ασφαλείας και εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στον αυτοκινητόδρομο. Τηλ. 99634136. Λάρνακα.
Ενοικιάζεται ανεξάρτητη μονοκατοικία στην περιοχή
Ζακάκι. Είναι 150 τετραγωνικά μέτρα με 3 υπνοδωμάτια. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 99552063.
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΑ
Πωλείται οικιστικό τεμάχιο, 724 τ.μ., στην Αλάμπρα,
μεταξύ Παλαιού και Νέου δρόμου Λ/σίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 150.000 τηλ.99622427
ΠΩΛΕΙΤΑΙ εξαιρετικό οικόπεδο 661 τ.μ στην περιοχή
Coloumbia-Γερμασόγεια. Εφάπτεται πεζόδρομου
και μεγάλου διαμορφωμένου χώρου πρασίνου.Με
τίτλο κι όλες τις παροχές. ΣΔ 100%. Μέχρι τρεις
ορόφους. Τιμή 370.000 ευρώ (συζητήσιμη). Τηλ
97742121.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ οικόπεδο στην περιοχή της Αγίας Φύλας,
776τ.μ. με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% ΣΔ, 3 ορόφοι.
Τιμή 290.000 ευρώ. Τηλ 99787862. Email:
[email protected]
ΠΩΛΕΙΤΑΙ oικόπεδο στο χωριό Ποταμιά, 580 τ.μ.
με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% Συντελεστή Δόμησης,
σε εξαιρετική περιοχή με νέες κατοικίες. Τιμή
130.000 ευρώ. Τηλ. 99574611.
η ανάλυση των οποίων κρύβεται
πίσω από κάθε πιθανή και απίθανη αποστολή που πρέπει να
φέρουν εις πέρας οι παίκτες.
Με αυτό τον τρόπο, άνθρωποι
χωρίς καμία εξειδίκευση π.χ. στη
βιολογία, τη γεωλογία ή την
αστρονομία έχουν την ευκαιρία
να «συμμετάσχουν» σε έρευνες
που στοχεύουν στην επίλυση σημαντικών και δύσκολων επιστημονικών ερωτημάτων.
Ενα τέτοιο ερώτημα είναι ο
τρόπος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται τις οπτικές
πληροφορίες, με το online βιντεογκέιμ Eyewire του ΜΙΤ στη Μα-
ΠΩΛEITAI ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΤΕΜΑΧΙΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ
ΕΠΕΝΔΥΣΗ. Το οικιστικό τεμάχιο βρίσκεται στην
περιοχή Φοινικαριά. Ολικο εμβαδο 5,686 με Σ.Δ
20%.Τηλ : 96885030 ιδιοκτήτης.
Πωλείται σε νεόκτιστη περιοχή οικόπεδο 533 τ.μ.
στην περιοχή Αγ. Κων/νου και Ελένης, Ηλιούπολη
στο Δάλι Λευκωσίας. Το οικόπεδο εφάπτεται με
πεζόδρομο και έχει τίτλο ιδιοκτησίας. Για πληροφορίες τηλ. 99458745
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
OPEL VECTRA 18CC, registration DAF, 1993, manual, airbags, air-condition, car radio, silver color,
special price: 800 euro only! Call 22101858.
Πωλείται GolF IV Tdi Van 110 hp χρώματος ασήμι
3.500 ευρώ. Τηλ. 99997147.
Πωλείται Toyota Starlet Glanza 13άρι turbo, χρώματος ασημί, γραμμένο και επιθεωρημένο, 4.500
ευρώ. Τιμή συζητήσιμη! 96766150 Λεμεσός.
Πωλείται Mercedes e 220 CDI μοντέλο 2001 silver,
MOT 5/2014, πρόσφατο γενικό service, full extra,
σαχουσέτη να «αναθέτει» στους
παίκτες να ανασυνθέσουν σε τρεις
διαστάσεις καθέναν από τους
νευρώνες του αμφιβληστροειδούς
του ματιού, ώστε οι Αμερικανοί
επιστήμονες να μπορέσουν να
χαρτογραφήσουν τα αντίστοιχα
νευρωνικά δίκτυα. Αρκετά ακόμη
ιντερνετικά παιχνίδια ακολουθούν
επίσης τη λογική του παζλ, όπως
το Foldit του Πανεπιστημίου της
Washington ή το Phylo του καναδικού Πανεπιστημίου McGill,
σκοπός των οποίων είναι αντίστοιχα να βρεθεί πώς αναδιπλώνονται οι πρωτεΐνες και να στοιχηθούν ακολουθίες DNA σε γο-
Το Zooniverse
Αυτή τη στιγμή, τα παιχνίδια
που βοηθούν την επιστήμη ξεπερνούν τα 30 – μόνο στο Zooniverse, που είναι το μεγαλύτερο
online αποθετήριο μαζί με το
ScienceGameCenter, φιλοξενούνται 22 τέτοια ιντερνετικά προγράμματα. Από αυτά, το Foldit
έχει αποσπάσει τα φώτα της δημοσιότητας ήδη το 2011, όταν οι
παίκτες του ανακάλυψαν μέσα σε
τρεις μήνες τη δομή του ενζύμου
που παίζει σημαντικό ρόλο σε ένα
λοιμώδες νόσημα στους πιθήκους,
κάτι που οι επιστήμονες δεν είχαν
καταφέρει τα προηγούμενα 13
χρόνια. Ενα χρόνο αργότερα, οι
χρήστες του Planet Hunters εντόπισαν τον πρώτο πλανήτη που
περιφέρεται γύρω από ένα σύστημα τεσσάρων αστέρων.
5.500 ευρώ, λόγω αναχώρησης στο εξωτερικό.
Για περισσότερες πληροφορίες 99177507.
μεγέθη για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
για διάφορες εκδηλώσεις! Τηλ.: 99484639
Πωλείται αμάξι Renault Megane Cabrio, έτος 2006
16 άλογα, αρ. εγγραφής KJY, περασμένο ΜΟΤ,
σύστημα triptonic, leather, με αρκετά extra. Τιμή
5.800 ευρώ. Τηλ. 99850944 Λεμεσός.
Πωλείται σκούτερ Piaggio μοντέλλο Beverly - Anniversary Edition, κυβισμού 500 κ.ε. χρώματος
μολυβί, έτους 2012, παρα πολύ καλή κατάσταση,
με εγγύηση αντιπροσωπείας 2 χρόνια με χιλιόμετρα
2400 , ένας ιδιοκτήτης . Για πληροφορίες: τηλ.
99 - 634-136, ή 97-686-236. Λάρνακα.
ΔΙΑΦΟΡΑ
Πωλείται περίπτερο money gram dvd club. Πωλείται
επικερδής επιχείρηση στον ίδιο χώρο λειτουργεί
υπηρεσία money gram, υπάρχει ενσωματωμένο
dvd club και τεράστιο περίπτερο. Επίσης στον
ίδιο χώρο λειτουργεί και κατάστημα αθλητικών
παπουτσιών. Πλούσιο stock. Πωλείται λόγο άλλων
ασχολιών των ιδιοκτήτων. Τηλ. 99843498.
Πωλείται επικερδής επιχείρηση (Πάρκο Καφεστιατόριο) με όλο τον εξοπλισμό, λόγο άλλων
ασχολιών του ιδιοκτήτη. Υπαίθρια παιχνιδούπολη
και κλειστή αίθουσα παιχνιδιών. Κατάλληλο για
διοργάνωση εκδηλώσεων (γάμων, βαφτίσεων
κ.α). Τηλ: 99843498.
Πωλείται εργοστασιακό eνυδρείο, διαστάσεων
100 x 30 κ. εκ. μαζί με όλα τα απαραίτητα για
χρήση του και με επίσης με χαλίκια. 60 ευρώ. Τηλ.
99- 634136.
Πωλούνται 2 ηλεκτρογεννήτριες HONDA μοντέλο
GX390 - απόδοσης 7 ΚVA. ελαφρώς μεταχειρισμένες, κατάλληλες για τουρμπίνα νερού ή άλλη
ασχολία. Τιμή έκαστη: ευρώ 1.200. Για ραντεβού:
99634136 Λάρνακα.
Πωλείται βάρκα με όλο τον εξοπλισμό, με λίγες
ώρες λειτουργίας και όλες τις άδειες. Τηλ.99422134
l
Σε πτώση
ο «εθελοντικός
υπολογισμός»
Στον αντίποδα των παιχνιδιών που
βοηθούν την επιστήμη, και τα οποία
γνωρίζουν ολοένα μεγαλύτερη δημοφιλία, φαίνεται πως έχει ατονήσει
το ενδιαφέρον για τα πρότζεκτ που
«δανείζονται» την υπολογιστική ισχύ
από τα PC απλών χρηστών, με σκοπό
να επεξεργαστούν κάθε φορά ένα
μικρό ποσοστό από κατά κανόνα τεράστιους όγκους δεδομένων. Τα
πρώτα ανάλογα πρότζεκτ χρονολογούνται περίπου από το 2000 και
αφορούν μεταξύ άλλων την ανάλυση
σημάτων για τον εντοπισμό εξωγήινης νοημοσύνης, την έρευνα πρωτεϊνών, μελέτες για την κλιματική αλλαγή, ή την «εικονική» δοκιμή υποψήφιων φαρμάκων για το AIDS.
Σύμφωνα όμως με πρόσφατο άρθρο
στο περιοδικό Nature, πλέον δεν καταφέρνουν να «στρατολογήσουν»
τόσο πολλά μηχανήματα όσο στο παρελθόν. Ενδεικτικό είναι ότι στην
πλατφόρμα του BOINC, του πιο διάσημου λογισμικού για τον «εθελοντικό υπολογισμό», από το 2008 εμφανίζεται πτωτική τάση στον αριθμό
των ενεργών χρηστών. Ετσι, σήμερα
οι ενεργοί χρήστες αγγίζουν τους
245.000, από τα 2,7 εκατομμύρια εγγεγραμμένων εθελοντών. Συνεπώς,
είναι αρκετά μειωμένοι από τους
350.000 ανθρώπους που πριν από
μια εξαετία «εκχωρούσαν» το hardware του υπολογιστή τους, κάθε φορά που αυτός ετοιμαζόταν να τεθεί
σε κατάσταση αδράνειας. Ο David
Anderson, ιδρυτής της πλατφόρμας,
παρέθεσε αρκετούς λόγους στο Nature που εξηγούν το μειωμένο ενδιαφέρον για το «volunteer computing»
– ανάμεσά τους, το γεγονός ότι τα
μίντια σπάνια αναφέρονται σε αυτό,
καθώς η ιδέα είναι αρκετά παλιά. Παρόλο που το λογισμικό είναι πια συμβατό και με smartphone ή tablet,
πρακτικά «τρέχει» στις έξυπνες συσκευές μόνον όταν αυτές συνδέονται στην πρίζα, αφού αλλιώς θα αποφορτιζόταν γρήγορα η μπαταρία.
Πωλείται μια βιβλιοθήκη χρώματος άσπρου διαστάσεων 2.5x2.5 με χώρο για τηλεόραση στο κέντρο. Πολύ καλή κατασκευή, σε πολύ λογική τιμή.
Επίσης δύο θερμάστρες σχεδόν καινούργιες και
πολύ αποδοτικές και οικονομικές σε κατανάλωση
ενέργειας. Τηλ. 99316392.
ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αν θέλετε έξτρα εισόδημα για οικονομική ανεξαρτησία με ελεύθερο ωράριο, δωρεάν εκπαίδευση
και εισόδημα € 500 - € 2.500. www.life-change.biz.
τηλ. 99256254.
Αναλαμβάνονται οικοδομικές εργασίες, με πείρα
30 χρόνια στον τομέα αυτό. Τηλ. 99471652.
Παραδίδονται μαθήματα μαθηματικών σε μαθητές
δημοτικού-γυμνασίου-λυκείου. (περιοχή Στρόβολος). Τηλ. 99216635.
Δασκάλα Ειδικής Εκπαίδευσης Λογοθεραπεύτρια
ειδική παιδαγωγός παραδίδει μαθήματα στη περιοχή
Αγλαντζιάς. Τηλ: 99185706.
Ενοικιάζονται φουσκωτά κάστρα σε διάφορα
Πωλούνται Containers Ψυγεία
Διατίθενται προς άμεση πώληση 4 Containers Ψυγεία 40 πόδια
μήκος (12 μέτρα) σε πολύ καλή κατάσταση.
Η τιμή πώλησης είναι €5000 το ένα συν ΦΠΑ. Αποδεκτές προσφορές
για αγορά όλων των containers μαζί ή χωριστά.
Παρακαλώ για περισσότερες πληροφορίες
επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 22835090
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Eνοικιάζεται διαμέρισμα ρετιρέ 2 υπνοδωματίων στην Ακρόπολη
(Iφιγενείας δίπλα από Δημοτικό σχολείο) σε άριστη κατάσταση.
Eπιπλωμένο με εξοπλισμένη κουζίνα.
Κεντρική θέρμανση και 2 air conditions.
Tιμή: €470 Τηλ:99487313
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Ενοικιάζεται ανώγειος κατοικία στο Στρόβολο 2 λεπτά από το δρόμο
Σταυρού και 8 λεπτά από τον αυτοκινητόδρομο. Έχει 350τ.μ. καλυμμένους χώρους, 4 υπνοδωμάτια, εκ των οποίων τα 3 έχουν ντουζιέρα. Έιναι μερικός επιπλωμένο και περιλαμβάνει όλες τις ηλεκτρικές
συσκευές, φούρνο, μάτια, ψυγείο, πλυντήριο πιάτων, πλυντήριο
ρούχων και στεγνωτήριο. Επίσης υποδαπέδια θέρμανση και aircondition
σε όλους τους χώρους. 2 βεράντες, η μια είναι 100τμ και καλυμμένο
parking. Το σπίτι θα είναι διαθέσιμο από τις 15 Φεβρουαρίου. Eνοίκιο
€1.200. Tηλ.: 99375817.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 1ος υπνοδωματίου σε μικρή πολυκατοικία,
σε ήσυχη περιοχή στα Λατσιά με
άμεση πρόσβαση σε κύριες οδικές
αρτηρίες (Mall, πανεπιστήμιο, αυτοκινητόδρομο). Χώροι 75 τ.μ. (55
τ.μ. εσωτερικοί χώροι και 20 τ.μ.
καλυμμένη βεράντα). Εξοπλισμένο
με εντοιχισμένη κουζίνα, ψυγείο,
θέρμανση, κλιματισμό, διπλά παράθυρα, αποθήκη και καλυμμένο
χώρο στάθμευσης. Ενοίκιο €350
μηνιαίως συμπεριλαμβανομένου
τα κοινόχρηστα. Πληρ. 99 651466.
7
Rent for your wedding. Info 99626987, Angelos
TEXNES-08 NEO_Master_cy 14/03/14 15:05 Page 1

κηδεια - Διάλογος

Η συμφωνία που δεν έγινε ποτέ

ȓȄȔÖ ȖȄ ȕȗȔȌȉȄ - pdf.kathimerini.com.cy_!

Έναρξη Πρακτικής Άσκησης

4/2/2015 6/2/2015 5 & 6/2/2015 Τρίτη 31-3

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ

fnm 2

Στο 25% οι απώλειες στα Ταμεία Προνοίας

Κύπριοι «ξεκούρευαν» Ρώσους

4 - pdf.kathimerini.com.cy_!

2 - pdf.kathimerini.com.cy_!

πολιτικη - pdf.kathimerini.com.cy_!

μνημοσυνο - Διάλογος

Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ

15% - pdf.kathimerini.com.cy_!

κατεβάστε το pdf - Ελεύθερος Τύπος

prime market sigmalive

info - Now24

Μέρος Δεύτερο

ΕΔΩ - ΠΕΤ-ΟΤΕ

Δρ Kώστας Πέτρου Δήμαρχος Σώζου 9 2364 Άγ. Δομέτιος 1. Άγγελος

Τεύχος 184 / Μάιο - Ιούνιο 2010