Μάθημα: Νέα Ελληνική Λογοτεχνία Τάξη: Α΄ Ενότητα: «Τα φύλα στη

Μάθημα: Νέα Ελληνική Λογοτεχνία
Τάξη: Α΄
Ενότητα: «Τα φύλα στη Λογοτεχνία»
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Η μάγισσα
Μαύρα μου χελιδόνια απ' την έρημο,
κι άσπρα μου περιστέρια της ακρογιαλιάς,
αυτού ψηλά που πάτε κατ' τον τόπο μου,
μηλιά ’χω στην αυλή μου και κονέψετε1,
και πείτε της καλής μου, της γυναίκας μου:
Θέλει καλόγρια ας γίνει, θέλει ας παντρευτεί,
θέλει τα ρούχα ας βάψει, μαύρα να ντυθεί,
να μη με παντυχαίνει2, μη με καρτερεί.
Τι εμένα με παντρέψαν δω στην Αρμενιά,
και πήρα Αρμενοπούλα, μάγισσας παιδί,
οπού μαγεύει τ’άστρη και τον ουρανό,
μαγεύει τα πουλάκια και δεν απετούν3,
μαγεύει τα ποτάμια και δεν τρέχουνε,
τη θάλασσα μαγεύει και δεν κυματεί,
μαγεύει τα καράβια και δεν αρμενούν,
μαγεύει με κι εμένα και δεν έρχομαι.
Όντας κινάω για νά ’ρθω, χιόνια και βροχές,
κι όντας γυρίζω πίσω, ήλιος ξαστεριά.
Σελλώνω τ’άλογό μου, ξεσελλώνεται,
ζώνομαι το σπαθί μου και ξεζώνεται,
πιάνω γραφή να γράψω και ξεγράφεται.
(Νικολάου Πολίτου, Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού, 1914)
κονεύω: διαμένω προσωρινά κάπου
παντυχαίνω: περιμένω
3
απετούν: πετούν
1
2
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
α1. Να καταγράψετε τα πρόσωπα της αφήγησης. (9 μονάδες)
α2. Πώς προσδιορίζεται ο χρόνος και ο χώρος μέσα στο ποίημα; Να επισημάνετε τις
συγκεκριμένες φράσεις.
(8 μονάδες)
α3. Να αναφέρετε με στοιχεία του κειμένου σε ποιους απευθύνεται ο αφηγητής. (4
μονάδες) Να σχολιάσετε την επιλογή του αυτή. (4 μονάδες)
ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ : 25
β1. Ποια εικόνα σχηματίζουμε για τη γυναίκα του ήρωα και ποια για τη γυναίκαμάγισσα που τον κρατάει στην ξενιτιά; (10 μονάδες) Πώς εξηγείτε τον σχηματισμό
των δύο αυτών διαφορετικών στερεοτύπων; (5 μονάδες)
β2. Να αναφέρετε τις επιλογές που έχει η γυναίκα του ήρωα. (5 μονάδες). Να
επισημάνετε τις δυνάμεις που επηρεάζει η γυναίκα-μάγισσα. (5 μονάδες)
ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ : 25