ΠΕ 2: Ιεράρχηση Προτάσεων – Πρώτη Επιλογή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΚΕΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΕΛΙ∆Α 1 Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων 4 2 Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων 26 3 Αποτελέσµατα πολυκριτηριακής αξιολόγησης 36 4 Τελική Ιεράρχηση 38 5 Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής 42 2 Ιεράρχηση Προτάσεων – Πρώτη Επιλογή 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων 3 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Οµάδες Κριτηρίων • Τα κριτήρια οµαδοποιούνται σε δύο οµάδες: – Κριτήρια σηµαντικότητας • • – Συνέργια-Συµπληρωµατικότητα µε άλλα Προγράµµατα Συµβολή Προγράµµατος στην Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της περιοχής Κριτήρια εφικτότητας • • • • • Υποστήριξη Προγράµµατος από Στρατηγικές Επενδύσεις Υποστήριξη Προγράµµατος από Θεσµικό Πλαίσιο Χρηµατοδοτική Εφικτότητα Προγράµµατος Υποστήριξη Προγράµµατος από Τεχνικές Υποδοµές Υποστήριξη Προγράµµατος από ΟΤΑ περιοχής και κοινωνικούς φορείς σύµφωνα µε τη µεθοδολογία που παρουσιάζεται στο Παράρτηµα. 4 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Παρουσίαση των κριτηρίων σηµαντικότητας • • • • Συνέργια και συµπληρωµατικότητα µε άλλα προγράµµατα (στην άµεση ή ευρύτερη περιοχή της επέµβασης). Αυτό το κριτήριο, εξασφαλίζει τον πολλαπλασιασµό των θετικών επιπτώσεων από την υλοποίηση του προγράµµατος, την διάχυση αυτών των επιπτώσεων σε πολύ ευρύτερη περιοχή και εξασφαλίζει (σε σηµαντικό βαθµό) την υλοποίηση του προγράµµατος. Συµβολή του προγράµµατος στην κοινωνικοοικονοµική και περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής. Εδώ εξετάζονται: – Η προσφορά / δυνατότητες του προγράµµατος για συµπλήρωση ελλιπούς κοινωνικής εξυγίανσης στην περιοχή και στην ευρύτερη ζώνη της. – Η προσφορά του προγράµµατος στην δηµιουργία θέσεων εργασίας ή στην οικονοµική αναζωογόνηση της περιοχής (ιδιαίτερα σηµαντικό κριτήριο, σε οικονοµικά υποβαθµισµένη περιοχή µε αρνητικές συνέπειες στην κοινωνική συνοχή της και στο αίσθηµα ασφάλειας των κατοίκων της περιοχής). – Η προσφορά του προγράµµατος στην περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής (αισθητική αναβάθµιση του ∆ηµόσιου χώρου, βελτίωση των περιβαλλοντικών δεικτών της περιοχής). – Η ανάδειξη εµβληµατικών / ιστορικών κτιρίων, χώρων και δραστηριοτήτων της περιοχής που προσδίδουν την επιδιωκόµενη «ιδιαιτερότητα» και «αναγνωρισιµότητα» σε επίπεδο τουλάχιστον περιφερειακό. – Η δυνατότητα ανάπτυξης και εξυπηρέτησης των κατοίκων της περιοχής µε εναλλακτικές µορφές µετακίνησης (ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόµων, πεζοδρόµων κ.λ.π. σε συνδυασµό µε τους ∆ηµόσιους χώρους του προγράµµατος και το δίκτυο πρασίνου της ευρύτερης περιοχής του. – Η δυνατότητα χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (Φ/Β, Γεωθερµία κ.λ.π.). 5 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Παρουσίαση των κριτηρίων εφικτότητας • • • • • Υποστήριξη του προγράµµατος ανάπλασης από στρατηγικές – προγραµµατικές κατευθύνσεις, στρατηγικά – αναπτυξιακά προγράµµατα/πλαίσια φορέων, χωροταξικά – περιφερειακά πλαίσια κ.λ.π. Στο πλαίσιο αυτού του κριτηρίου εξετάζεται η σηµασία – βαρύτητα – του προγράµµατος για την εφαρµογή των στρατηγικών κατευθύνσεων. Υποστήριξη του προγράµµατος από το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο. Σ’ αυτό το κριτήριο εξετάζεται η δυνατότητα και ευχέρεια ενσωµάτωσης του προγράµµατος στον Χωροταξικό και Πολεοδοµικό σχεδιασµό της περιοχής. Επίσης εδώ εξετάζεται και η «εφικτότητα» της προώθησης – υλοποίησης του προγράµµατος σε σχέση µε τυχόν περιορισµούς «ειδικού καθεστώτος» (π.χ. αρχαιολογικούς περιορισµούς, δασικού καθεστώτος, στρατιωτικούς κλπ.). Χρηµατοδοτική εφικτότητα του προγράµµατος. Εδώ εξετάζεται η δυνατότητα υποστήριξης του προγράµµατος από ιδιωτικούς πόρους (υψηλό % συµµετοχής ιδιωτικού τοµέα), ο περιορισµός απαιτήσεων για επενδύσεις δηµόσιου τοµέα (π.χ. σε υποδοµές ή άλλα έργα υποστήριξης του προγράµµατος). Επίσης στο ίδιο πλαίσιο εξετάζονται και τα ιδιοκτησιακά θέµατα / προβλήµατα στην περιοχή του προγράµµατος (π.χ. αποφυγή εκτεταµένων απαλλοτριώσεων, πολυδιάσπαση χώρου που οδηγεί σε χρονοβόρες διαδικασίες ιδιοκτησιακών και λοιπών διεκδικήσεων κ.α.). Υποστήριξη προγράµµατος από τεχνικές υποδοµές. Εδώ εξετάζονται: – Η εξυπηρέτηση (προσπελασιµότητα) της περιοχής από ΜΜΜ (και ιδιαίτερα µέσα µαζικής µεταφοράς σταθερής τροχιάς). – Η εξυπηρέτηση της περιοχής (προσπελασιµότητα) από οδικά δίκτυα (υπερτοπικού και τοπικού χαρακτήρα) και η δυνατότητα βελτίωσής τους. Υποστήριξη του προγράµµατος από τοπικούς και κοινωνικούς φορείς. Αυτό σηµαίνει κυρίως την αποδοχή των αρχών και απαιτήσεων του προγράµµατος από: – Τους τοπικούς φορείς (ΟΤΑ περιοχής) – Τις κοινωνικές οµάδες της περιοχής Αυτό το κριτήριο είναι ιδιαίτερα σηµαντικό στα θέµατα αύξησης του βαθµού ασφάλειας της υλοποίησης του προγράµµατος (αποφυγή αντιδράσεων και προσφυγών σε ΣτΕ κ.λ.π. που δύναται να ακυρώσουν την υλοποίηση του προγράµµατος) και να προκαλέσουν απαγορευτικές για την υλοποίηση καθυστερήσεις στην έγκρισή του. 6 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Εξεταζόμενες Περιοχές • • • Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, αναγνωρίσθηκαν πάνω από δέκα υφιστάµενες ιδέες-προτάσεις µεγάλης κλίµακας παρεµβάσεων Από την προκαταρκτική αξιολόγηση αυτών απορρίφθηκαν αυτές οι οποίες δεν ικανοποιούσαν τις προϋποθέσεις εφαρµογής της πρωτοβουλίας JESSICA. Έτσι, διαµορφώθηκε κατάλογος προτάσεων JESSICA για εννέα θέσεις στο Λεκανοπέδιο Αττικής: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. (Πρώην) Λιµενοβιοµηχανική Ζώνη ∆ραπετσώνας-Κερατσινίου Ευρύτερη περιοχή Σταδίου Καραϊσκάκη Περιοχή «Ρετσίνα» Αγ. ∆ιονυσίου Πειραιά και αρχή της Πειραιώς Φαληρικός Όρµος Παράκτια Ζώνη Ελευσίνας Βιοµηχανικές περιοχές της αστικής περιοχής Ελευθερούπολης Έκταση του Στρατοπέδου 301Β σε περιοχή του ∆ήµου Αγίων Αναργύρων Έκταση Βιοµηχανικού Συγκροτήµατος «Γιούλα» στον ∆ήµο Αιγάλεω Ιδιοκτησία Ο∆∆Υ στην περιοχή «Μαγουλέζα» ∆ήµου Άνω Λιοσίων 7 και οµάδες οµάδες αστικών αναπλάσεων 1.1. Κατηγοριοποίηση Κατηγοριοποίηση και Χωροθέτηση Εξεταζόµενων Προτάσεων Π 9 Π 5 Π 7 Π 6 Π 8 Π 1 Π 3 Π 2 Π 4 8 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π1. (Πρώην) Λιµενοβιοµηχανική Ζώνη ∆ραπετσώνας-Κερατσινίου • • • • Βασικός στόχος του προγράµµατος ανάπλασης / ανάπτυξης της περιοχής είναι η ανάδειξη του Πειραιά σε ∆ιεθνές Ναυτιλιακό Κέντρο και βασικό κόµβο συνδυασµένων µεταφορών για την ανατολική Μεσόγειο, µε την αναβάθµιση και οργάνωση της Ζώνης (σε συνδυασµό µε τις υπόλοιπες Ζώνες της Νότιας Πύλης) για την υποδοχή και εξυπηρέτηση οικονοµικών δραστηριοτήτων αιχµής, και ιδιαίτερα των συναρτώµενων µε τον ναυτιλιακό κλάδο, σε συνδυασµό µε λειτουργίες αναψυχής, πολιτισµού και κατοικίας. Ειδικότερος στόχος (στρατηγικού ενδιαφέροντος για την αναβάθµιση της ενδοχώρας της περιοχής) είναι η βελτίωση της λειτουργικής διασύνδεσης και συνεργασίας µεταξύ των Λιµενικών Λειτουργιών και του περιβάλλοντος αστικού ιστού, προς όφελος και των δύο. Έκταση (χωρίς την ιδιοκτησία της ΕΥ∆ΑΠ) 640 στρέµµατα (661,05 στρ µε τις προβλεπόµενες επιχώσεις από προγραµµατισµένα λιµενικά έργα του ΟΛΠ). Η περιοχή της ανάπλασης, ανήκει κυρίως σε 4 µεγάλους ιδιοκτήτες γης, τρεις εκ των οποίων είναι πολυεθνικές εταιρείες: την τσιµεντοβιοµηχανία ΑΓΕΤ - Ηρακλής (που είχε αγοραστεί από την Blue Circle και σήµερα ανήκει στη Lafarge), την Mobil και την BP (µε δεξαµενές αποθήκευσης καυσίµων) και τέλος την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος µέσω της θυγατρικής της ΠΡΟΤΥΠΟΣ Α.Ε και σήµερα της ΕΘΝΑΚ, στην οποία ανήκει το παλιό εργοστάσιο Λιπασµάτων. Το παράκτιο µέτωπο αυτής της περιοχής είναι χαρακτηρισµένη λιµενική ζώνη, σε συνέχεια εκείνης του Πειραιά, δεν περιλαµβάνει όµως σήµερα εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης λιµανιού. Θεσµικό Καθεστώς: ΒΙΠΑ – ΒΙΟΠΑ, κοινωφελείς εγκαταστάσεις ∆ήµων και Λιµενική Ζώνη (Βλέπε Παράρτηµα). Χαρακτηρίζεται ως ζώνη αποβιοµηχάνισης, δίπλα στον µεγαλύτερο Λιµένα της χώρας, του οποίου αποτελεί φυσική συνέχεια για τις υποστηρικτικές (ενέργειες) δραστηριότητες. 9 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Πρόταση Χρήσεων Γης Πηγή: Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας 10 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π2. Ευρύτερη περιοχή Σταδίου Καραϊσκάκη • • • • Μέγεθος έκτασης: 170 στρ. (100 στρ. χωρίς την ιδιοκτησία του γηπέδου) Από το ΡΣΑ χαρακτηρίζεται ως πόλος αναψυχής και αθλητισµού. Από το ΓΠΣ ∆. Πειραιά ως περιοχή διαµόρφωσης Αστικού πρασίνου (σε µεγάλο τµήµα της έκτασης ΧΡΩΠΕΙ), τουριστικών υποδοµών, οργανωµένου χώρου στάθµευσης, Αθλητισµού και εγκαταστάσεων δευτερογενούς και τριτογενούς τοµέα και κοινωφελών εγκαταστάσεων. Παρά την σχετικά µικρή έκταση της θέσης Π2, η περιοχή (και γενικότερα η παρέµβαση του προγράµµατος εδώ) θεωρείται λόγω της θέσης της, κοµβικής σηµασίας για την «λειτουργική» σύνδεση µεταξύ των υποπεριοχών του συνολικού προγράµµατος και των άλλων αναπτυξιακών προγραµµάτων µε τα οποία συνδέονται (Αγ. ∆ιονυσίου, Πειραιώς, Φαληρικού όρµου). Βασική αιτία που δεν προωθήθηκε το πρόγραµµα ανάπλασης, παρά την θετική συγκυρία της πλήρους χρηµατοδότησής του ως έργο Ολυµπιακής υποστήριξης (αναβάθµιση άµεσης περιοχής Ολυµπιακής εγκατάστασης) στην αρχή της δεκαετίας του 2000 ήταν οι µαξιµαλιστικές απαιτήσεις του οµίλου Χαραγκιώτη εις βάρος του συνολικού προγράµµατος και ενάντια προς τους στόχους του που ήταν αντίστοιχες µε τις πολεοδοµικές δεσµεύσεις εις βάρος της ιδιοκτησίας του (Αστικό πράσινο και ∆ηµοτική οδός). Επίσης η ανάπτυξη µεγάλου εµπορικού κέντρου στη θέση αυτή συνάντησε τις αντιδράσεις του Εµπορικού Συλλόγου Πειραιά. 11 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π3. Περιοχή «Ρετσίνα» Αγ. ∆ιονυσίου Πειραιά και αρχή της Πειραιώς • • • • • • • • • • Η έκταση της περιοχής είναι περισσότερο από 300 στρ. Η περιοχή αυτή είναι ζώνη ανάπλασης – αστικής αναζωογόνησης στρατηγικής σηµασίας, σε φθίνουσα βιοµηχανική περιοχή, εντός του κεντρικού αστικού πυρήνα του Μητροπολιτικού κέντρου του Πειραιά. Η ανάπλαση της περιοχής ήδη είχε αρχίσει να µελετάται από την αρχή της δεκαετίας του ’90 από κεντρικούς φορείς (ΥΠΕΧΩ∆Ε και ΟΡΣΑ). Παρέχει αφενός σηµαντικές δυνατότητες για ποικιλία δραστηριοτήτων δευτερογενούς και τριτογενούς τοµέα και για προσφορά κρίσιµων χώρων κοινωφελούς εξοπλισµού και χώρων πρασίνου, µε ταυτόχρονη ανάδειξη αξιόλογων κτιρίων Βιοµηχανικής αρχιτεκτονικής του 19ου και 20ου αι. Αφετέρου δίνει την δυνατότητα για παροχή πολεοδοµηµένης γης µε συνεργασία των εµπλεκοµένων φορέων (ΟΤΑ, τοµεακών και κεντρικών) και των ιδιοκτητών της γης και των εγκαταστάσεων και συνέργια διατιθέµενων πόρων. Είχε χαρακτηριστεί ως «πιλοτικού χαρακτήρα» παρέµβαση για συνολική ανάπλαση «υπό εγκατάλειψη αστικού χώρου» µε χρήση καινοτόµων πολεοδοµικών εργαλείων και πρακτικών. Το πρόγραµµα αυτό δεν προχώρησε κυρίως λόγω της πολυδιάσπασης του χώρου σε πολλές ιδιοκτησίες που οδήγησε σε χρονοβόρες και αδιέξοδες διαδικασίες και στην ανάγκη µεγάλης συµµετοχής δηµόσιων πόρων για την αναβάθµιση των υποδοµών και του ∆ηµόσιου χώρου της περιοχής. Οι µεµονωµένες παρεµβάσεις (ιδιωτικού χαρακτήρα) που έγιναν µέχρι σήµερα προσέφεραν στην περιοχή εγκαταστάσεις πολυλειτουργικού χαρακτήρα (πολυχώρους) που κυρίως προσφέρουν εξυπηρετήσεις εστίασης και αναψυχής, σε συνδυασµό µε δραστηριότητες πολιτιστικού περιεχοµένου, κυρίως σε παλαιά βιοµηχανικά κτίρια κοντά στον σταθµό του ΗΣΑΠ. Αυτές οι παρεµβάσεις παρ’ ότι στηρίχθηκαν από την πολιτεία, λόγω του µεµονωµένου και περιστασιακού χαρακτήρα τους δεν βοήθησαν στην συνολική ανάπτυξη και δεν είχαν πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις. Η προσπελασιµότητα της περιοχής είναι εξαίρετη (οδικοί άξονες, ΜΜΜ σταθερής τροχιάς κ.λ.π.) µε προοπτικές περαιτέρω βελτίωσης. Βασικό πρόβληµα το εσωτερικό (τοπικό) οδικό δίκτυο της περιοχής που δεν έχει και πολλές δυνατότητες βελτίωσης και η πολύ αρνητική εικόνα του ∆ηµόσιου χώρου. Η κοινωνία της περιοχής και ο ∆ήµος στηρίζει πλήρως το πρόγραµµα ανάπλασης ευελπιστώντας στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και στην γενικότερη αναβάθµιση του περιβάλλοντος της κατοικίας τους. 12 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Αναπτυξιακό Σχέδιο Πειραιά – Νότια Πύλη Προτεινόµενη Θέση (2) Προτεινόµενη Θέση (3) Πηγή: Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας 13 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π4. Φαληρικός Όρµος • • • • • • • • • • Πρόγραµµα Στρατηγικού Χαρακτήρα για την Μητρόπολη της Αθήνας, µε αναφορά στην αναβάθµιση του ∆ιεθνούς της Ρόλου, την τουριστική της ανάπτυξη και κυρίως (για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου) στοχεύει στο “άνοιγµα” και σύνδεση της ενδοχώρας του Αστικού Μητροπολιτικού ∆ιαµερίσµατος µε την θάλασσα (Παράκτιο µέτωπο) Έκταση 780 στρέµµατα (περιοχή προσχώσεων) Ιδιοκτησιακό καθεστώς: Παραχώρηση στα «Ολυµπιακά Ακίνητα» από το Ελληνικό ∆ηµόσιο Θεσµικό Καθεστώς: Προεδρικό ∆/γµα Χρήσεως Γης (ΕΣΟΑΠ Φαληρικού) και νόµος Αξιοποίησης Ολυµπιακών Ακινήτων Καλύπτεται πλήρως από στρατηγικούς στόχους του ΡΣΑ και αναπτυξιακών προγραµµάτων (Περιφερειακά, Τοµεακά κλπ.). Προωθείται το πρόγραµµα υλοποίησης της µεταολυµπιακής φάσης των έργων ανάπλασης. Υπάρχει εγκεκριµένη προµελέτη και των ολυµπιακών ακινήτων και το πρόγραµµα προωθείται µε την συνεργασία των κεντρικών φορέων (ΥΠΕΚΑ µε ∆ΕΕΑΠ και ΟΡΣΑ) των Ολυµπιακών Ακινήτων, των ∆ήµων (Μοσχάτου και Καλλιθέας) και άλλων (κατά περίπτωση) Τοµεακών Φορέων. Το ειδικότερο πρόγραµµα σύνδεσης του παράκτιου µετώπου του αστικού συγκροτήµατος του Λεκανοπέδιου µε ποδηλατόδροµο και πεζοδρόµιο 42 χιλιοµέτρων (Από ΣΕΦ έως Βάρκιζα) έχει ξεκινήσει µε πρωτοβουλία του Υπουργείου Τουρισµού (µέσα δεκαετίας µέσω Συνολικών Επιχορηγήσεων) και συνεχίζεται από το ΥΠΕΚΑΚ και άλλους φορείς. Το πρόγραµµα συνδέεται άµεσα και συµπληρώνεται µε το πρόγραµµα ανάπτυξης Πολιτιστικού Κέντρου “Στ. Νιάρχος” και Πάρκου Πολιτισµού στον χώρο του Ιπποδρόµου µε πόρους του ιδρύµατος που έχει αναλάβει την υποχρέωση της διαµόρφωσης / ανάπλασης και του παραλιακού χώρου µπροστά στον Ιππόδροµο µε τον οποίο συνδέεται µέσω της Εσπλανάδας. Λόγω της πληθώρας των φορέων που ήδη έχουν εµπλακεί στην προώθηση του προγράµµατος ανάπλασης του Φαληρικού Όρµου η εµπλοκή ενός επιπλέον φορέα µάλλον θα δηµιουργήσει προβλήµατα παρά θα ωφελήσει. Αδυναµίες του Προγράµµατος: – Οι συνεχείς αντιδράσεις των ΟΤΑ και των κατοίκων της περιοχής για την εµπλοκή του ιδιωτικού τοµέα στην αξιοποίηση των Ολυµπιακών Εγκαταστάσεων (προβλέπεται από σχετικό νόµο). Κύριο αίτηµα των ΟΤΑ και κατοίκων είναι η απόδοση των εγκαταστάσεων στους ΟΤΑ και ένταξή τους στο δίκτυο κοινωφελών εγκαταστάσεων της περιοχής µε ταυτόχρονη ανάληψη του κόστους των έργων συντήρησης / ανάπλασης από το Ελληνικό ∆ηµόσιο. – Ήδη (µετά από συνεχείς αντιδράσεις για την αποδοχή του προγράµµατος του ιδρύµατος “Στ. Νιάρχος” για την κατασκευή του πολιτιστικού συµπλέγµατος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης) έγινε παραχώρηση της Ναυταθλητικής Μαρίνας από τα Ολυµπιακά Ακίνητα στον ∆ήµο Καλλιθέας. 14 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Χαρτογραφική Απεικόνιση Προτεινόµενων Παρεµβάσεων Προτεινόµενη Θέση (4) 15 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π5. Παράκτια Ζώνη Ελευσίνας • • • • • • • • • • • • Έκταση περίπου 300 στρέµµατα Πρόγραµµα ∆οµικής (Μητροπολιτικής) παρέµβασης Στρατηγικής σηµασίας τόσο για την αναβάθµιση της ευρύτερης ενδοχώρας (ανάπλαση παράκτιας ζώνης υποβαθµισµένου Αστικού Ιστού στο Θριάσιο Πεδίο) όσο και για τη Μητρόπολη της Αθήνας, στο πλαίσιο του Προγράµµατος Ανάδειξης του σηµαντικού Αρχαιολογικού Χώρου της Ελευσίνας και της σύνδεσης του µε το δίκτυο (στρατηγικού χαρακτήρα ) και πολιτιστικών διαδροµών της Αττικής. Το ΡΣΑ χαρακτηρίζει την περιοχή ως σηµαντικό πόλο και η προώθηση προγράµµατος ανάπλασης θα έχει σηµαντικές και πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις. Κεντρικό στόχο του προγράµµατος περιβαλλοντικής οικονοµικής και κοινωνικής αναβάθµισης του αστικού χώρου αποτελεί η σύνδεση της ενδοχώρας µε τον παράκτιο χώρο. Το πρόγραµµα επίσης στοχεύει στην ανάδειξη των ιδιαίτερα αξιόλογων βιοµηχανικών εγκαταστάσεων της περιοχής (ΒΟΤΡΥΣ-ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ -ΙΡΙΣ -ΚΡΟΝΟΣ). σε συνδυασµό µε τη συγκυρία του προγράµµατος µεταφοράς του παλιού λιµένα Ελευσίνας (Λιµενική Ζώνη) µε δραστηριότητες συµπληρωµατικού χαρακτήρα για το µεγάλο λιµάνι του Πειραιά. (εµπορευµατικού-µεταφορικού χαρακτήρα κυρίως). Η περιοχή εξυπηρετείται πλήρως από σύστηµα υπερτοπικών οδικών αξόνων (Αττική Οδός, Εθνικό ∆ίκτυο) και µέσα σταθερής τροχιάς (προαστιακός Αθηνών -Κορίνθου). Το τοπικό ∆ίκτυο και γενικά οι τεχνικές υποδοµές της περιοχής χρήζουν βελτίωσης και υπάρχουν σε εξέλιξη σηµαντικά έργα παρεµβάσεων τοπικού και πλέον χαρακτήρα που συµπληρώνουν και ενεργούν στο όλο πρόγραµµα για πολλαπλασιασµό των θετικών επιπτώσεων του. Το Πρόγραµµα έχει δυνατότητες τµηµατικής υλοποίησης του, σε συνδυασµό µε τα προγράµµατα του ιδιωτικού τοµέα και των άλλων φορέων. (πχ ΤΙΤΑΝ, Οργανισµού Λιµένα, κλπ) Χρήσεις Γης και Θεσµικό Πλαίσιο: Η περιοχή µεταλλάσσεται σταδιακά από βιοµηχανική σε αναψυχής -τουρισµού και πολιτισµού και σχεδιάζεται να συγκεντρώσει µεγάλους χώρους πολιτιστικού χαρακτήρα και συγγενών εκπαιδευτικών και τουριστικών δραστηριοτήτων µε την ανάδειξη και ανάχρηση του ιδιαίτερα αξιόλογου κτιριακού δυναµικού της περιοχής.(σηµαντικά δείγµατα βιοµηχανικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας) πχ (ΒΟΤΡΥΣ-ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ -44 στρ) ως πολιτιστικό κέντρο του ∆ήµου και χώρος εγκατάστασης του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου. ΙΡΙΣ -ΚΡΟΝΟΣ (37 στρ) για εµπορικό κέντρο, χώρους εστίασης -αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων κλπ. Ιδιαίτερη σηµασία στο όλο πρόγραµµα έχει και το τµήµα γης του Παραλιακού Μετώπου ιδιοκτησίας ΤΙΤΑΝ του οποίου σηµαντικό µέρος των εγκαταστάσεων προβλέπεται να µεταφερθεί στις εγκαταστάσεις του στη Βοιωτία. Το Τµήµα της ιδιοκτησίας ΤΙΤΑΝ που βρίσκεται σε επαφή µε τον Αρχαιολογικό Χώρο προβλέπεται να ενοποιηθεί µε την Ζώνη Πολιτιστικών Χρήσεων, ως συνέχεια της παράκτιας όπου κυριαρχούν οι χρήσεις αναψυχής τουρισµού, Η τροποποίηση του ΓΠΣ ∆. Ελευσίνας παρέχει το θεσµικό πλαίσιο για όλη την ανάπλαση ΦΕΚ 637∆/2005). Το Πρόγραµµα υποστηρίζεται πλήρως από τους τοπικούς και κεντρικούς φορείς και ο ιδιωτικός τοµέας(ιδιοκτήτες εγκαταστάσεων προς εγκατάλειψη ή ήδη εγκαταλελειµµένων ) έχει ήδη εκφράσει (πλην µεµονωµένων περιπτώσεων) την επιθυµία του για συντονισµένη προσπάθεια και συνέργια πόρων για την αποτελεσµατικότερη αναβάθµιση της περιοχής. 16 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων ΓΠΣ ∆ήµου Ελευσίνας Προτεινόµενη Θέση (5) 17 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π6. Βιοµηχανικές περιοχές της αστικής περιοχής Ελευθερούπολης • • • • • • • • • Έκταση περισσότερα από 400 στρ. ∆ιασπάται σε 4 όµορους ∆ήµους: – Περιοχή ∆. Αθήνας (Προµπονάς) = 100 στρ. – Περιοχές ∆ήµων Νέας Χαλκηδόνας, Ν. Ιωνίας και Ν. Φιλαδέλφειας (έκταση = 350 στρ.). Βασικοί στόχοι του προγράµµατος ανάπλασης: – Η περιβαλλοντική εξυγίανση ιδιαίτερα υποβαθµισµένου αισθητικά και λειτουργικά αστικού χώρου µε χρήση βιοµηχανία (προεγκατάλειψη). – Η πολεοδοµική οργάνωση των εγκαταλελειµµένων (ή υπό εγκατάλειψη) βιοµηχανικών – βιοτεχνικών κελύφων και γενικότερα η αναβάθµιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής. Ιδιαίτερος στόχος (για την περιοχή «Προµπονά» του ∆ήµου Αθηναίων. – Η δηµιουργία ενός πολυλειτουργικού πόλου πολιτισµού, αθλητισµού, αναψυχής και πρασίνου παράλληλα µε τις αναπτυξιακές δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν σε τµήµα της έκτασης. Θεσµικό πλαίσιο: ΒΙΠΑ & ΒΙΟΠΑ (εκτός σχεδίου, εντός ΓΠΣ). Στην περιοχή υπάρχουν αξιόλογα βιοµηχανικά κτίρια (δείγµατα Βιοµηχανικής αρχιτεκτονικής του ’50) που µπορούν να αναδειχθούν και να ενταχθούν στους πολιτιστικούς πόρους της ευρύτερης περιοχής και να διασυνδεθούν µε το ευρύτερο δίκτυο πρασίνου (π.χ. κτίριο Columbia). Για το πρόγραµµα ανάπλασης απαιτείται ο χαρακτηρισµός των Βιοµηχανικών περιοχών – θυλάκων εντός Αστικού Ιστού – σε ΒΙΠΑ _ ΒΙΟΠΑ προς εξυγίανση (µε Υπ. Απόφαση τροποποίησης ΓΠΣ). Πολύ καλή προσπελασιµότητα µε ΜΜΜ σταθερής τροχιάς (σταθµός ΗΣΑΠ) αλλά πολύ προβληµατική από πλευράς οδικού δικτύου (δίκτυο κορεσµένο κυκλοφοριακά µε πολύ περιορισµένες δυνατότητες βελτίωσής του λόγω του πυκνοκατοικηµένου της περιοχής). Είναι σηµαντικό πρόγραµµα υπερτοπικού επιπέδου (διαδηµοτικό) µε πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στις ζώνες κατοικίας που περιβάλλουν την περιοχή και που προσβλέπουν σε αντιµετώπιση των αναγκών τους σε ελεύθερους χώρους πρασίνου και κοινωφελών εγκαταστάσεων, για βελτίωση της ποιότητας ζωής µέσω αυτού του προγράµµατος. Βασική αδυναµία του προγράµµατος: Η πολυδιάσπαση του χώρου σε ιδιοκτησίες και τοπικούς φορείς µε τα αναµενόµενα προβλήµατα που αυτό επιφέρει. Το πρόβληµα µπορεί να αντιµετωπιστεί αν αναληφθεί από έναν φορέα – συντονιστή για το σύνολο της περιοχής και προωθηθεί για εφαρµογή σταδιακά ανά υπο-περιοχή ανάλογα µε την ωριµότητα των επί µέρους συνεργασιών. Αυτό εξ’ άλλου ήταν και επιταγή του ΣτΕ που δεν αποδέχθηκε την Πολεοδοµική οργάνωση, την ανάπτυξη µεµονωµένης περιοχής (Προµπονά) αλλά θεώρησε απαραίτητη την υπαγωγή της στον σχεδιασµό της ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής. 18 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων ΓΠΣ Δήμου Αθηναίων Προτεινόµενη Θέση (6) 19 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π7. Έκταση του Στρατοπέδου 301Β σε περιοχή του Δήμου Αγίων Αναργύρων • • • • • • • Έκταση περισσότερα από 200 στρέμματα Χρήσεις Γης και Θεσμικό Πλαίσιο: Εντός ΓΠΣ Δήμου Αγίων Αναργύρων με χαρακτηρισμό "Στρατόπεδο προς απομάκρυνση". Βάσει ειδικής νομοθεσίας (Ν2745/99,ΦΕΚ224Α/99 η αξιοποίηση του στρατοπέδου καθορίζεται μετά από πρόταση του ΤΕΘΑ, σε συνεργασία με τον ΟΡΣΑ μετά από την οριστική λήψη της απόφασης για απομάκρυνση του στρατοπέδου. Ο χώρος θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός για την χωροθέτηση υπερτοπικού χαρακτήρα πολυ‐λειτουργικών εγκαταστάσεων που θα δράσουν ως καταλύτης για την αναβάθμιση μιας ευρύτερης και κοινωνικο‐οικονομικά και περιβαλλοντικά υποβαθμισμένης περιοχής. Είναι παρέμβαση τοπικής και υπερτοπικής σημασίας, αλλά καθοριστικής λόγω της θέσης του στρατοπέδου και του χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής. Έχει εξαιρετική πρόσβαση μέσω της Εθνικής Οδού και στηρίζεται επίσης και από ΜΜΜ σταθερής τροχιάς (προαστιακός σιδηρόδρομος Αθήνας‐Χαλκίδας) Λόγω της θέσης του προσφέρει σημαντικές δυνατότητες ένταξης του στο Στρατηγικό Μητροπολιτικό Δίκτυο Πρασίνου σε συνδυασμό με αντίστοιχο δίκτυο ποδηλατοδρόμων/πεζοδρόμων που θα συνδέσουν λειτουργικά το αστικό μητροπολιτικό πράσινο (γειτνίαση με το Μητροπολιτικό πάρκο "Α,Τρίτση") με το περιαστικό πράσινο (πχ Όρος Αιγάλεω και Γραμμικό Πάρκο Παρακηφίσιας Ζώνης) Αδυναμίες του Προγράμματος: – Η πάγια διεκδίκηση του Δήμου Αγίων Αναργύρων και των κατοίκων της περιοχής για παραχώρηση του συνολικού χώρου του στρατοπέδου στο Δήμο για δημιουργία πάρκου πρασίνου, σε συνδυασμό με πολιτιστικές και κοινωφελείς εγκαταστάσεις. – Η θέση αυτή του Δήμου προσκρούει στην αντίδραση του ΤΕΘΑ που επιμένει στην εφαρμογή των διατάξεων /προβλέψεων του Νόμου για την αξιοποίηση των στρατοπέδων ιδιοκτησίας του ΤΕΘΑ. – Σύμφωνα με το Νόμο το 50% της έκτασης δίδεται στο Δήμο για κοινόχρηστο πράσινο και κοινωφελείς εγκαταστάσεις, ενώ το άλλο 50% αξιοποιείται για την απόδοση πόρων απαραίτητων για τη μεταφορά του στρατοπέδου. – Η χρήση δημόσιων πόρων (εφόσον επιτευχθεί συμφωνία για την ανάπτυξη του χώρου μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων ) μπορεί να αποφευχθεί με χρήση ΣΔΙΤ δεδομένου ότι η έκταση είναι ενιαία και η αξιοποίηση της καλύπτεται θεσμικά από ειδικό καθεστώς. 20 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων ΓΠΣ Δήμου Αγίων Αναργύρων Προτεινόµενη Θέση (7) 21 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π8. Έκταση Βιοµηχανικού Συγκροτήµατος «Γιούλα» στον ∆ήµο Αιγάλεω • • • • • • • • Έκταση περίπου 100 στρ. Είναι ανενεργό Βιοµηχανικό συγκρότηµα σε υποβαθµισµένη περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονοµικά περιοχή (σε επαφή µε πυκνοκατοικηµένη περιοχή κατοικίας). Θεσµικό καθεστώς: ΒΙΠΑ προς εξυγίανση (σύµφωνα µε πρόσφατη τροποποίηση του ΓΠΣ ∆. Αιγάλεω: ΦΕΚ 347∆/09) Το πρόγραµµα ανάπτυξης / αξιοποίησης / ανάπλασης και πολεοδοµικής οργάνωσης του χώρου αφορά σε παρέµβαση τοπικής µεν σηµασίας αλλά µε ιδιαίτερη βαρύτητα για την αναβάθµιση της ευρύτερης περιοχής και µε δυνατότητες λειτουργικής σύνδεσής της µε παρακείµενες ζώνες στην περιοχή του Ελαιώνα. Πολύ καλή προσπελασιµότητα από οδικούς άξονες βασικού δικτύου (Λ. Θηβών και Κνωσού). ∆εν εξυπηρετείται άµεσα από ΜΜΜ σταθερής τροχιάς. Παρέχεται η δυνατότητα σύνδεσης του χώρου πρασίνου και κοινωφελών εγκαταστάσεων (που θα δηµιουργηθούν σε τµήµα της ιδιοκτησίας) µε παρακείµενες ζώνες που αποτελούν µέρος του δικτύου Μητροπολιτικού πράσινου (Πάρκο Ελιάς στον Ελαιώνα και Γ΄ Νεκροταφείο Αθήνας) ενώ µέσω του δικτύου πεζοδρόµων / ποδηλατοδρόµων συνδέεται ευχερώς µε τα περιαστικά πάρκα στο Αιγάλεω. Υποστηρίζεται πλήρως από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και αποτελεί σηµαντικό τµήµα του ευρύτερου προγράµµατος του ∆ήµου για συµπλήρωση κρίσιµων αναγκών σε κοινωνικές υποδοµές και πράσινο κοινόχρηστο για την βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων του ∆ήµου. Το πρόγραµµα στηρίζεται κυρίως σε ιδιωτικούς πόρους µε µικρή υποστήριξη του ∆ηµοσίου. 22 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων ΓΠΣ ∆ήµου Αιγάλεω Προτεινόµενη Θέση (8) 23 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων Π9. Ιδιοκτησία Ο∆∆Υ στην περιοχή «Μαγουλέζα» ∆ήµου Άνω Λιοσίων • • • • • • • • • • Έκταση περίπου 300 στρεµµάτων (270 του Ο∆∆Υ + παρακείµενη χέρσα έκταση). Στον κόµβο της Αττικής Οδού µε την ∆υτική Περιφερειακή Αιγάλεω. Ιδιαίτερα σηµαντική θέση (Στρατηγικός Κόµβος στο σύστηµα µεγάλων αξόνων κυκλοφορίας) για το σύστηµα µεταφορών στην Αττική. Προσφέρει την δυνατότητα (και έχει αιτηθεί επανειληµµένως) χωροθέτησης σταθµού του προαστιακού µε αναφορά σε σηµαντική ενδοχώρα πυκνοδοµηµένων ζωνών κατοικίας. Η ανάπτυξη πολυτοµεακού χαρακτήρα εγκαταστάσεων στον χώρο αυτό έχει ζητηθεί επανειληµµένα τόσο από τον Ο∆∆Υ όσο και άλλους φορείς (Τοπικούς και Τοµεακους). Κρίνεται ως περιοχή στρατηγικής σηµασίας για την δηµιουργία συνδυασµένου προγράµµατος παραγωγικών δραστηριοτήτων, πολυλειτουργικού κέντρου υποδοµών Κοινωνικού Χαρακτήρα µε αναφορά σε πολύ µεγάλη περιοχή υποβαθµισµένων περιοχών κατοικίας, παράλληλα µε τη δηµιουργία οργανωµένου χώρου πρασίνου και αναψυχής. Το πρόγραµµα αξιοποίησης του χώρου µε όλα τα παραπάνω στοιχεία θεωρείται ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά για την κοινωνικοοικονοµική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Το θεσµικό πλαίσιο είναι ευέλικτο και παρέχει πολλές δυνατότητες για γρήγορη προσαρµογή των ειδικών απαιτήσεων του προγράµµατος (τοµεακού χαρακτήρα κυρίως λόγω θέσεις στο σύστηµα αξόνων) στον πολεοδοµικό σχεδιασµό της περιοχής. Ο χώρος βρίσκεται σε σχετικά µικρή απόσταση από το υπό κατασκευή ΣΚΑ (Συγκοινωνιακό / Σιδηροδροµικό Κέντρο Αχαρνών) που θα λειτουργήσει ως το Μητροπολιτικό κέντρο διαµετακοµιστικού χαρακτήρα (Εθνικός Σιδηρόδροµος / Προαστιακό Τρένο). Τα δυο προγράµµατα θα επηρεάσουν σηµαντικά την ανάπτυξη της ενδιάµεσης ζώνης µε επιπτώσεις στις χρήσεις γης και το κοινωνικοοικονοµικό περιβάλλον της περιοχής. Το πρόγραµµα του Ο∆∆Υ υποστηρίζεται από την τοπική αυτοδιοίκηση µε την προϋπόθεση της συµµετοχής της στα οφέλη από την υλοποίηση του (ανταποδοτικά οφέλη υπό µορφή κοινωφελών εξυπηρετήσεων και αστικού πρασίνου). Ο ∆ηµόσιος χώρος του προγράµµατος (πράσινο κλπ.) δύναται ευχερώς να συνδεθεί µε το Μητροπολιτικό ∆ίκτυο πρασίνου καθώς βρίσκεται σε µικρή απόσταση από πόλους Αστικού / Μητροπολιτικού (πάρκο Α. Τρίτσης) και περί αστικού πρασίνου (όρος Αιγάλεω). Οι απαιτήσεις χρηµατοδότησης από δηµόσιους πόρους είναι µόνο στα θέµατα συνδετικών / υποστηρικτικών υποδοµών. Οι µέχρι σήµερα προτάσεις του Ο∆∆Υ για ανάπτυξη του χώρου αναφερόταν σε χρήση Σ∆ΙΤ. Επίσης υπήρξε και πρόταση (σε αρκετά ώριµο στάδιο) για την χωροθέτηση του γηπέδου της ΑΕΚ αλλά δεν υποστηρίχθηκε από τον όµιλο του Ερασιτέχνη (δεν επιθυµούσαν αποµάκρυνση από την Ν. Φιλαδέλφεια) και γι’αυτό δεν προωθήθηκε η πρόταση αυτή. 24 1. Κατηγοριοποίηση και οµάδες αστικών αναπλάσεων ΓΠΣ Δήμου Άνω Λιοσίων Προτεινόµενη Θέση (9) 25 Ιεράρχηση Προτάσεων – Πρώτη Επιλογή 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση 26 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Οµάδες Κριτηρίων • Τα κριτήρια οµαδοποιούνται σε δύο οµάδες: – Κριτήρια σηµαντικότητας • • – Συνέργια-Συµπληρωµατικότητα µε άλλα Προγράµµατα Συµβολή Προγράµµατος στην Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της περιοχής Κριτήρια εφικτότητας • • • • • Υποστήριξη Προγράµµατος από Στρατηγικές Επενδύσεις Υποστήριξη Προγράµµατος από Θεσµικό Πλαίσιο Χρηµατοδοτική Εφικτότητα Προγράµµατος Υποστήριξη Προγράµµατος από Τεχνικές Υποδοµές Υποστήριξη Προγράµµατος από ΟΤΑ περιοχής και κοινωνικούς φορείς σύµφωνα µε τη µεθοδολογία που παρουσιάζεται στο Παράρτηµα. 27 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Παρουσίαση των κριτηρίων σηµαντικότητας • Συνέργια και συµπληρωµατικότητα µε άλλα προγράµµατα (στην άµεση ή ευρύτερη περιοχή της επέµβασης). Αυτό το κριτήριο, εξασφαλίζει τον πολλαπλασιασµό των θετικών επιπτώσεων από την υλοποίηση του προγράµµατος, την διάχυση αυτών των επιπτώσεων σε πολύ ευρύτερη περιοχή και εξασφαλίζει (σε σηµαντικό βαθµό) την υλοποίηση του προγράµµατος. • Συµβολή του προγράµµατος στην κοινωνικοοικονοµική και περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής. Εδώ εξετάζονται: – Η προσφορά / δυνατότητες του προγράµµατος για συµπλήρωση ελλιπούς κοινωνικού εξυγιασµού στην περιοχή και στην ευρύτερη ζώνη της. – Η προσφορά του προγράµµατος στην δηµιουργία θέσεων εργασίας ή στην οικονοµική αναζωογόνηση της περιοχής (ιδιαίτερα σηµαντικό κριτήριο, σε οικονοµικά υποβαθµισµένη περιοχή µε αρνητικές συνέπειες στην κοινωνική συνοχή της και στο αίσθηµα ασφάλειας των κατοίκων της περιοχής). – Η προσφορά του προγράµµατος στην περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής (αισθητική αναβάθµιση του ∆ηµόσιου χώρου, βελτίωση των περιβαλλοντικών δεικτών της περιοχής). – Η ανάδειξη εµβληµατικών / ιστορικών κτιρίων, χώρων και δραστηριοτήτων της περιοχής που προσδίδουν την επιδιωκόµενη «ιδιαιτερότητα» και «αναγνωρισιµότητα» σε επίπεδο τουλάχιστον περιφερειακό. – Η δυνατότητα ανάπτυξης και εξυπηρέτησης των κατοίκων της περιοχής µε εναλλακτικές µορφές µετακίνησης (ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόµων, πεζοδρόµων κ.λ.π. σε συνδυασµό µε τους ∆ηµόσιους χώρους του προγράµµατος και το δίκτυο πρασίνου της ευρύτερης περιοχής του. – Η δυνατότητα χρήσης ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (Φ/Β, Γεωθερµία κ.λ.π.). 28 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Παρουσίαση των κριτηρίων εφικτότητας • • • • • Υποστήριξη του προγράµµατος ανάπλασης από στρατηγικές – προγραµµατικές κατευθύνσεις, στρατηγικά – αναπτυξιακά προγράµµατα/πλαίσια φορέων, χωροταξικά – περιφερειακά πλαίσια κ.λ.π. Στο πλαίσιο αυτού του κριτηρίου εξετάζεται η σηµασία – βαρύτητα – του προγράµµατος για την εφαρµογή των στρατηγικών κατευθύνσεων. Υποστήριξη του προγράµµατος από το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο. Σ’ αυτό το κριτήριο εξετάζεται η δυνατότητα και ευχέρεια ενσωµάτωσης του προγράµµατος στον Χωροταξικό και Πολεοδοµικό σχεδιασµό της περιοχής. Επίσης εδώ εξετάζεται και η «εφικτότητα» της προώθησης – υλοποίησης του προγράµµατος σε σχέση µε τυχόν περιορισµούς «ειδικού καθεστώτος» (π.χ. αρχαιολογικούς περιορισµούς, δασικούς καθεστώτος, στρατιωτικούς κλπ.). Χρηµατοδοτική εφικτότητα του προγράµµατος. Εδώ εξετάζεται η δυνατότητα υποστήριξης του προγράµµατος από ιδιωτικούς πόρους (υψηλό % συµµετοχής ιδιωτικού τοµέα), ο περιορισµός απαιτήσεων για επενδύσεις δηµόσιου τοµέα (π.χ. σε υποδοµές ή άλλα έργα υποστήριξης του προγράµµατος). Επίσης στο ίδιο πλαίσιο εξετάζονται και τα ιδιοκτησιακά θέµατα / προβλήµατα στην περιοχή του προγράµµατος (π.χ. αποφυγή εκτεταµένων απαλλοτριώσεων, πολυδιάσπαση χώρου που οδηγεί σε χρονοβόρες διαδικασίες ιδιοκτησιακών και λοιπών διεκδικήσεων κ.α.). Υποστήριξη προγράµµατος από τεχνικές υποδοµές. Εδώ εξετάζονται: – Η εξυπηρέτηση (προσπελασιµότητα) της περιοχής από ΜΜΜ (και ιδιαίτερα µέσα µαζικής µεταφοράς σταθερής τροχιάς). – Η εξυπηρέτηση της περιοχής (προσπελασιµότητα) από οδικά δίκτυα (υπερτοπικού και τοπικού χαρακτήρα) και η δυνατότητα βελτίωσής τους. Υποστήριξη του προγράµµατος από τοπικούς και κοινωνικούς φορείς. Αυτό σηµαίνει κυρίως την αποδοχή των αρχών και απαιτήσεων του προγράµµατος από: – Τους τοπικούς άρχοντες (ΟΤΑ περιοχής) – Τις κοινωνικές οµάδες της περιοχής Αυτό το κριτήριο είναι ιδιαίτερα σηµαντικό στα θέµατα αύξησης του βαθµού ασφάλειας της υλοποίησης του προγράµµατος (αποφυγή αντιδράσεων και προσφυγών σε ΣτΕ κ.λ.π. που δύναται να ακυρώσουν την υλοποίηση του προγράµµατος) και να προκαλέσουν απαγορευτικές για την υλοποίηση καθυστερήσεις στην έγκρισή του. 29 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Μήτρα υπολογισµού σχετικής βαρύτητας κριτηρίων σηµαντικότητας ΣυνέργειαΣυµπληρωµατικότητα µε άλλα Προγράµµατα Συµβολή Προγράµµατος στην Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της περιοχής Βαρύτητα 25,00% 75,00% Συνέργεια-Συµπληρωµατικότητα µε άλλα Προγράµµατα 0 -1 Συµβολή Προγράµµατος στην Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της περιοχής 1 0 30 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Μήτρα υπολογισµού σχετικής βαρύτητας κριτηρίων εφικτότητας Βαρύτητα Υποστήριξη Προγράµµατος από Στρατηγικές Επενδύσεις Υποστήριξη Προγράµµατος από Θεσµικό Πλαίσιο Χρηµατοδοτική Εφικτότητα Προγράµµατος Υποστήριξη Προγράµµατος από Τεχνικές Υποδοµές Υποστήριξη Προγράµµατος από ΟΤΑ περιοχής και κοινωνικούς φορείς Υποστήριξη Προγράµµατος από Στρατηγικές Επενδύσεις Υποστήριξη Προγράµµατος από Θεσµικό Πλαίσιο Χρηµατοδοτική Εφικτότητα Προγράµµατος Υποστήριξη Προγράµµατος από Τεχνικές Υποδοµές Υποστήριξη Προγράµµατος από ΟΤΑ περιοχής και κοινωνικούς φορείς 12,00% 28,00% 20,00% 4,00% 36,00% 0 -1 -1 1 -1 1 0 1 1 -1 1 -1 0 1 -1 -1 -1 -1 0 -1 1 1 1 1 0 31 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Ιεράρχηση ως προς τα Κριτήρια Σηµαντικότητας Συµβολή Προγράµµατος στην Συνέργεια-Συµπληρωµατικότητα Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της µε άλλα Προγράµµατα περιοχής 1 ∆ραπετσώνα 1 1 2 Καραϊσκάκη 2 7 3 Ρετσίνα 5 2 4 Φαληρικός 3 4 5 Ελευσίνα 4 5 6 Ελευθερούπολη 9 3 7 Στρ. 301Β 8 6 8 Γιούλα 7 9 9 Μαγουλέζα 6 8 32 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Βαθµολόγηση ως προς τα Κριτήρια Σηµαντικότητας Συµβολή Προγράµµατος στην Συνέργεια-Συµπληρωµατικότητα Ανάπτυξη και Αναβάθµιση της µε άλλα Προγράµµατα περιοχής 1 ∆ραπετσώνα 10 10 2 Καραϊσκάκη 8,75 2,5 3 Ρετσίνα 5 8,75 4 Φαληρικός 7,5 6,25 5 Ελευσίνα 6,25 5 6 Ελευθερούπολη 0 7,5 7 Στρ. 301Β 1,25 3,75 8 Γιούλα 2,5 0 9 Μαγουλέζα 3,75 1,25 33 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Ιεράρχηση ως προς τα Κριτήρια Εφικτότητας Υποστήριξη Υποστήριξη Υποστήριξη Υποστήριξη Προγράµµατος Προγράµµατος Χρηµατοδοτική από ΟΤΑ Προγράµµατος Προγράµµατος από Εφικτότητα από Θεσµικό από Τεχνικές περιοχής και Στρατηγικές Προγράµµατος κοινωνικούς Πλαίσιο Υποδοµές Επενδύσεις φορείς 1 ∆ραπετσώνα 1 5 1 2 6 2 Καραϊσκάκη 5 9 4 1 9 3 Ρετσίνα 4 7 8 6 4 4 Φαληρικός 2 1 5 5 5 5 Ελευσίνα 3 2 6 7 1 6 Ελευθερούπολη 8 8 9 9 7 7 Στρ. 301Β 7 6 7 4 8 8 Γιούλα 9 3 2 8 3 9 Μαγουλέζα 6 4 3 3 2 34 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Βαθµολόγηση ως προς τα Κριτήρια Εφικτότητας Υποστήριξη Υποστήριξη Υποστήριξη Υποστήριξη Προγράµµατος Προγράµµατος Χρηµατοδοτική από ΟΤΑ Προγράµµατος Προγράµµατος από Εφικτότητα από Θεσµικό από Τεχνικές περιοχής και Στρατηγικές Προγράµµατος κοινωνικούς Πλαίσιο Υποδοµές Επενδύσεις φορείς 1 ∆ραπετσώνα 10 5 10 8,75 3,75 2 Καραϊσκάκη 5 0 6,25 10 0 3 Ρετσίνα 6,25 2,5 1,25 3,75 6,25 4 Φαληρικός 8,75 10 5 5 5 5 Ελευσίνα 7,5 8,75 3,75 2,5 10 6 Ελευθερούπολη 1,25 1,25 0 0 2,5 7 Στρ. 301Β 2,5 3,75 2,5 6,25 1,25 0 7,5 8,75 1,25 7,5 3,75 6,25 7,5 7,5 8,75 8 Γιούλα 9 Μαγουλέζα 35 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Ιεράρχηση ως προς τις Οµάδες Κριτηρίων Θέση Σηµαντικότητα Εφικτότητα Ιεράρχηση ως προς Σηµαντικότητα Ιεράρχηση ως προς Εφικτότητα 1 ∆ραπετσώνα 10,00 6,30 1 2 2 Καραϊσκάκη 4,06 2,25 6 6 3 Ρετσίνα 7,81 4,10 2 8 4 Φαληρικός 6,56 6,85 3 1 5 Ελευσίνα 5,31 7,80 5 3 6 Ελευθερούπολη 5,63 1,40 4 9 7 Στρ. 301Β 3,13 2,55 7 6 8 Γιούλα 0,63 6,60 9 4 9 Μαγουλέζα 1,88 7,15 8 5 36 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Εναλλακτική Ιεράρχηση των Προτάσεων Θέση Κυκλικός Βαθµός Γραµµικός Βαθµός «Κυκλική» ιεράρχηση Γραµµική ιεράρχηση 1 ∆ραπετσώνα 7,38 8,15 1 1 2 Καραϊσκάκη 3,10 3,16 7 8 3 Ρετσίνα 5,55 5,96 4 4 4 Φαληρικός 6,70 6,71 2 2 5 Ελευσίνα 6,34 6,56 3 3 6 Ελευθερούπολη 3,18 3,51 6 7 7 Στρ. 301Β 2,83 2,84 9 9 8 Γιούλα 2,95 3,61 8 6 9 Μαγουλέζα 3,91 4,51 5 5 37 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Τελική Ιεράρχηση των Προτάσεων Θέση Βαθµολογία 1 ∆ραπετσώνα (1) 7,38 2 Φαληρικός (4) 6,70 3 Ελευσίνα (5) 6,34 4 Ρετσίνα (3) 5,55 5 Μαγουλέζα (9) 3,91 6 Ελευθερούπολη (6) 3,18 7 Καραϊσκάκη (2) 3,10 8 Γιούλα (8) 2,95 9 Στρ. 301Β (7) 2,83 • ∆εδοµένης της ανάγκης της ανάγκης εξισορρόπησης µεταξύ της εφικτότητας και της σηµαντικότητας των προτάσεων, η τελική ιεράρχηση των προτάσεων γίνεται µε βάση την κυκλική βαθµολογία. • Επισηµαίνεται ότι δεν παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις στους δύο τρόπους συνολικής ιεράρχησης παρά µόνο στις τρεις τελευταίες θέσεις. 38 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση ∆ιαγραµµατική Απεικόνιση Συνολικής Ιεράρχησης των Προτάσεων 39 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Απεικόνιση της Συνολικής Βαθµολόγησης των Προτάσεων και της Βαρύτητάς* τους * Η «βαρύτητα» κάθε πρότασης απεικονίζεται µε τη διάµετρο κάθε κύκλου και είναι ανάλογη της έκτασης παρέµβασης 40 2. Μήτρες αξιολόγησης και βαθµολόγησης κριτηρίων – Τελική Ιεράρχηση Χαρτογραφική Απεικόνιση της Ιεράρχησης των Προτάσεων Μαγουλέζα 5 Ελευσίνα Ελευθερούπολη 3 6 Στρ. 301Β 8 9 Γιούλα Ρετσίνα ∆ραπετσώνα 1 4 7 Καραϊσκάκη 2 Φαληρικός 41 Ιεράρχηση Προτάσεων – Πρώτη Επιλογή 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής 42 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Η «Πρώτη» Επιλογή • • • • • • Από την ανάλυση που προηγήθηκε, ως «πρώτη» επιλογή αναδείχθηκε η πρόταση Π1 της «∆ραπετσώνας» Από την εξέταση των επιµέρους στοιχείων, µπορούµε να επισηµάνουµε το πολύ ουσιαστικό στοιχείο ότι η πρόταση αυτή αναδεικνύεται πρώτη από πλευράς «σηµαντικότητας» και δεύτερη από πλευράς «εφικτότητας». Αυτό δηµιουργεί µια πολύ καλή ισορροπία και «ασφάλεια» στην επιλογή της. Το γεγονός ότι η «∆ραπετσώνα» δεν είναι η πρώτη επιλογή από πλευράς εφικτότητας δείχνει και την κάπως πιο αδύναµη πλευρά της επιλογής. Η προσεκτικότερη εξέταση όλων των επιµέρους κριτηρίων, αναδεικνύει δύο κριτήρια στα οποία η πρόταση Π1 της «∆ραπετσώνας» υπολείπεται έναντι των άλλων και συγκεκριµένα: – Υποστήριξη Προγράµµατος από Θεσµικό Πλαίσιο – Υποστήριξη Προγράµµατος από ΟΤΑ περιοχής και κοινωνικούς φορείς (Προτάσεις ανάπλασης & αξιοποίησης µε έµφαση στους κοινόχρηστους χώρους) Η αναγνώριση αυτού του γεγονότος οδηγεί στην ανάγκη κατάλληλων χειρισµών τόσο κατά το στάδιο του σχεδιασµού και προετοιµασίας του προγράµµατος όσο και στο στάδιο της υλοποίησης για τη βελτίωση της σχετικής θέσης του προγράµµατος Επιπλέον, παραπέµπει στον πολύ σηµαντικό ρόλο που πρέπει να διαδραµατίσει η πολιτεία στην αντιµετώπιση των δυσκολιών του προγράµµατος, αναδεικνύοντας αυτόν το ρόλο σε κρίσιµο παράγοντα επιτυχίας του όλου εγχειρήµατος. Στις επόµενες ενότητες αναφερόµαστε σύντοµα σε επιµέρους χαρακτηριστικά της πρότασης µε σκοπό την καλύτερη κατανόηση των προκλήσεων και των ευθυνών που συνδέονται µε την πρόκριση της πρότασης αυτής 43 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Προγραµµατικές Συνέργιες • Το πρόγραµµα αυτό είναι στρατηγικής σηµασίας µε προβλεπόµενες θετικές επιπτώσεις, πολλαπλασιαστικού χαρακτήρα, στο σύνολο του Μητροπολιτικού χώρου. Συγκεκριµένα: – Υποστηρίζεται πλήρως από τις Στρατηγικές Κατευθύνσεις όλων των αναπτυξιακών προγραµµάτων Κεντρικών, Τοπικών και Τοµεακών Φορέων (ΕΣΠΑ, Ανάπτυξη ΟΛΠ κλπ.) και από τις χωροταξικές κατευθύνσεις για την πρωτεύουσα και το µεγάλο Λιµάνι (Εθνικό Χωροταξικό, Περιφερειακό πρόγραµµα, ΡΣΑ, ΓΠΣ Πειραιά και ∆ήµων κλπ.) – Είναι σχετικά ευχερής η προσαρµογή του στον πολεοδοµικό σχεδιασµό της περιοχής και η θεσµική κάλυψη του προγράµµατος υλοποίησής του (π.χ. ΖΕΑ, ΠΟΑΠ∆, τροποποίηση ΓΠΣ κλπ.) – Οι απαιτήσεις για επενδύσεις ∆ηµοσίου Τοµέα αφορούν κυρίως σε θέµατα ολοκλήρωσης τεχνικών υποδοµών (π.χ. Οδικού άξονα, ενεργειακής αυτοτέλειας, ΜΜΜ σταθερής τροχιάς κλπ.) και είναι σχετικά περιορισµένες και εν µέρει προγραµµατισµένες. – Είναι απόλυτα συντονισµένο, µε συνέργια και συµπληρωµατικότητα, µε όλα τα αναπτυξιακά προγράµµατα της περιοχής και του ευρύτερου χώρου της Μητρόπολης (ΕΣΠΑ, ΟΛΠ κλπ.) και θα λειτουργήσει καταλυτικά για την πολλαπλασιαστικότητα των θετικών επιπτώσεων όλων των προγραµµάτων (Τοπικών και Τοµεακών Φορέων). 44 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Ευρύτερες Επιπτώσεις • • • • Το πρόγραµµα κρίνεται απ’ όλους τους φορείς ιδιαίτερα επωφελές για την κοινωνικοοικονοµική ανάπτυξη και περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής, η οποία χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα υποβαθµισµένη, και θα αποτελέσει τον βασικό µοχλό για ανάπτυξη υψηλών προδιαγραφών και πολυτοµεακού χαρακτήρα µε επιπτώσεις πολύ ευρείας κλίµακας και έκτασης (σχεδόν στο σύνολο του µητροπολιτικού χώρου) Αναδεικνύονται επίσης και τα εµβληµατικά και ιστορικά κτήρια της περιοχής (π.χ. πυρήνας παλαιού Εργοστασίου Λιπασµάτων, Υαλουργείο, Καµινάδες της ΑΓΕΤ – Ηρακλής κλπ.) που αποτελούν κτήρια και στοιχεία ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος και µπορούν να λειτουργήσουν ως πόλος πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Προσφέρει σηµαντικές εκτάσεις για ελεύθερους χώρους πρασίνου και κοινωφελείς εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής που θα δώσουν την επιθυµητή διέξοδο των κατοίκων προς τη θάλασσα και θα λειτουργήσουν ως πόλος έλξης για επισκέπτες από το σύνολο του µητροπολιτικού χώρου (οι εταιρείες είχαν δεσµευθεί µε υποµνήµατά τους να προσφέρουν το 50% του χώρου για εγκαταστάσεις κοινωφελούς χαρακτήρα και ελεύθερου περιπάτου και αναψυχής). Η περιοχή εξυπηρετείται σε πολύ καλό επίπεδο από οδικούς άξονες (Λεωφόρος Σχιστού) ενώ προγραµµατίζεται και η σύνδεσή της µε ΜΜΜ σταθερής τροχιάς (επέκταση µετρό και τραµ) 45 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής ∆υνατότητες Υλοποίησης • • • Η προώθηση της υλοποίησης του προγράµµατος (χρηµατοδότησής του) στηρίζεται κατά ένα µεγάλο ποσοστό σε ιδιωτικούς πόρους (ΕΤΕ, ΑΓΕΤ – Ηρακλής, Mobil – BP κλπ. ). Οι ιδιοκτήτριες εταιρείες θα δεσµευθούν µέσω πρωτοκόλλου συνεργασίας για προσφορά δηµόσιου χώρου και κατασκευή κοινωφελών εγκαταστάσεων, ως ανταποδοτικό όφελος της ανάπτυξης του χώρου προς τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Στο θέµα της κοινωνικής υποστήριξης του προγράµµατος υπάρχει το πρόβληµα που δηµιουργείται από τις συνεχείς διεκδικήσεις των τοπικών φορέων (ΟΤΑ, κοινωνικών οµάδων και κυρίως του ∆ήµου ∆ραπετσώνας και τηςΝοµαρχίας Πειραιά) για µειώσεις του Σ∆ σε αποτρεπτικά για το πρόγραµµα όρια και των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων της περιοχής. Επισηµαίνεται ότι οι συγκεκριµένες διεκδικήσεις πήραν την µορφή οργανωµένων κινηµάτων (ιδίως από το 2003 και µετά) τα οποία εναντιώνονται σε κάθε νέα πρόταση ανάπλασης / αξιοποίησης που έχει κατατεθεί από τους ενδιαφερόµενους Τέλος υπάρχει και η χρόνια δυσπιστία (λόγω έλλειψης εµπειρίας) σε προγράµµατα οργανωµένα και συνεργασίες ιδιωτικού τοµέα και δηµοσίου µε στόχο την συνέργια των διατιθέµενων πόρων. 46 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης Σύντοµες αναφορές στις σηµαντικότερες εναλλακτικές προτάσεις • • Από το 1995 όταν η ∆ηµόσια Επιχείρηση Πολεοδοµίας και Στέγασης (∆ΕΠΟΣ) κατάρτισε µια από τις πρώτες µελέτες για την ανάπλαση της περιοχής έχουν εκπονηθεί αρκετές προτάσεις για την αξιοποίηση της περιοχής οι οποίες για διάφορους λόγους και αιτίες δεν προχώρησαν. Το 2001, ο Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), προωθεί το πρόγραµµα µε την ονοµασία Terra Posidonia και κύριους µελετητές την αρχιτέκτονα κ. Ουρανία Κλουτσινιώτη και τον οικονοµολόγο κ. Αντώνη Τορτοπίδη. Το 2003, ο Οργανισµός Λιµένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ανέθεσε στο γραφείο Α. Ρογκάν και Συνεργάτες ΑΕ και Economics Research Associates νέα µελέτη η οποία δεν υποβλήθηκε ποτέ για έγκριση. Το 2005, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ), στην οποία ανήκει η Πρότυπος Κτηµατική, ανέθεσε στην Savills Ελλάς ΕΠΕ "Μελέτη Αξιοποίησης" της περιοχής µε κριτήρια βασισµένα σε µελέτη αγοράς και λίγους µήνες αργότερα ανέθεσε την πολεοδοµική µελέτη της περιοχής στο γραφείο Θύµιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ΑΕΜ. Το 2006 εκπονείται για το ∆. ∆ραπετσώνας Χωροταξική – Πολεοδοµική Μελέτη Ανάπλασης της Βιοµηχανικής Περιοχής στα όρια του ∆ήµου από τους Κλουτσινιώτη Ο., Μεσαρέ Σ. Σ. Το Μάιο του 2010 παρουσιάστηκε από τη Νοµαρχία Πειραιά νέα πρόταση ανάπλασης για τη µετατροπή της περιοχής σε µητροπολιτικό πάρκο. • Πρόταση ανάπλασης Θύµιου Παπαγιάννη και Συνεργατών ΑΕΜ (Πρότυπος Κτηµατική Τουριστική Α.Ε.) Η πρόταση Παπαγιάννη είναι υπέρ του εκσυγχρονισµού όλου του τοµέα της εµπορικής ναυτιλίας και των θαλάσσιων µεταφορών µε την ανάπτυξη υποδοµών υψηλής ποιότητας που θα προσελκύσουν τον επιχειρηµατικό κόσµο στον τοµέα της ναυτιλίας. Προβλέπονται παρεµβάσεις µεγάλης κλίµακας στον τοµέα επιχειρηµατικών υποδοµών εµπορικής ναυτιλίας αλλά και οικιστικού προϊόντος υψηλής ποιότητας. Οι κύριες χρήσεις χωροθετούνται κατά µήκος της παραλίας και αφορούν ένα Ναυτιλιακό Επιχειρηµατικό Κέντρο διεθνούς εµβέλειας, 2 πυρήνες εµπορίου, εστίασης και αναψυχής, 2 περιοχές αµιγούς κατοικίας και την εγκατάσταση 1 ξενοδοχειακής µονάδας. Στο εσωτερικό της περιοχής οργανώνεται ένα mini πολεοδοµικό κέντρο µε µικτές χρήσεις και τοπικό εµπόριο, και λοιπές κοινωφελείς εγκαταστάσεις. Η έκταση των εκµεταλλεύσιµων Ο.Τ. καταλαµβάνει το 34,84% του συνόλου ενώ η έκταση των κοινόχρηστων/κοινωφελών καταλαµβάνει το 65,16% (εκ των οποίων το 34,59% είναι αµιγώς κοινόχρηστοι χώροι) 47 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης • • Πρόταση ανάπλασης Ουρανίας Κλουτσινιώτη και Μεσαρέ (∆. ∆ραπετσώνας). Η πρόταση Κλουτσινώτη-Μεσαρέ δίνει µεγαλύτερη έµφαση στους κοινόχρηστους χώρους και τους χώρους πρασίνου καθώς αποτελεί µια πιο ήπια εκµετάλλευση της γης, χωρίς όµως να αποκλείει την επιχειρηµατική και εµπορική αξιοποίηση. Στη θέση του Ναυτιλιακού Επιχειρηµατικού Κέντρου προτείνει τη δηµιουργία πολεοδοµικού κέντρου µε επιλογή κατάλληλων µικτών χρήσεων. Συνοδευτικά, προτείνει ειδικές χρήσεις ιδιωτικού τοµέα (ξενοδοχείο-συνεδριακό κέντρο, κολυµβητήριο, εστίαση και αναψυχή) στον νοτιότερο όρµο και το νοτιότερο άκρο της περιοχής. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στο παραλιακό µέτωπο, τους κοινόχρηστους χώρους και τους χώρους πρασίνου. Συγκεκριµένα, προτείνεται ένα πλέγµα κοινόχρηστων πράσινων χώρων, συνδυασµένων µε ευρεία ζώνη αναψυχής κατά µήκος του, που θα συνδέει τις περιβάλλουσες περιοχές κατοικίας µε την παραλία. Η έκταση των εκµεταλλεύσιµων Ο.Τ. καταλαµβάνει το 30,68% του συνόλου ενώ η έκταση των κοινόχρηστων/κοινωφελών καταλαµβάνει το 69,32% (εκ των οποίων το 56,34% είναι αµιγώς κοινόχρηστοι χώροι). Ο µέσος µικτός συντελεστής δόµησης (brutto) ορίζεται στο 0,4. • • Πρόταση Μητροπολιτικού Πάρκου Νοµαρχίας Πειραιά. Η πρόταση αυτή προτείνει την µικρότερη κάλυψη της δοµήσιµης έκτασης µε την κατασκευή 2 έως 4 ουρανοξυστών 22 έως 34 ορόφων - συνολικού ύψους από 77 έως 119 µέτρων. Τα κτήρια, µε βάση τον σχεδιασµό, θα καλύπτουν µια έκταση 7,5 στρεµµάτων όπου θα δοµηθούν 195.000 τετραγωνικά µέτρα και θα καλύπτουν µόλις το 6% της έκτασης όπως στα Dock Lands του Λονδίνου. Παράλληλα προβλέπεται να δηµιουργηθούν 2 µαρίνες, σταθµός προαστιακού σιδηροδρόµου καθώς και ένα συνεδριακό – πολιτιστικό κέντρο στα διατηρούµενα κτίρια. Για την υλοποίηση του σχεδίου προτείνεται η σύσταση Εταιρείας Ειδικού Σκοπού µε συµµετοχή όσων έχουν δικαιώµατα ιδιοκτησίας στην περιοχή. 48 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Εγγενείς Αδυναµίες του Προγράµµατος • • ∆εδοµένων των µεγάλων αποκλίσεων στα συµφέροντα και τις επιδιώξεις των εµπλεκοµένων φορέων, η επίτευξη συγκλίσεων γύρω από ένα κοινά αποδεκτό πρόγραµµα απαιτεί την άρση του χρόνιου κλίµατος δυσπιστίας και αντιπαλότητας µεταξύ των κεντρικών-κρατικών φορέων και τοπικών αρχών. Από την άλλη πλευρά η στοιχειώδης σύγκλιση είναι απαραίτητη ώστε να υπάρχει ασφάλεια δικαίου και νοµική κατοχύρωση έναντι των µελλοντικών επενδύσεων. Παρά την ωρίµανση των προτάσεων δεν έχει ακόµα προχωρήσει ο προγραµµατισµός του για τους εξής λόγους: – Οι χρονικές διαφοροποιήσεις (timing) ως προς τους βασικούς επισπεύδοντες – Η πάγια 'διεκδικητική' πολιτική πρακτική των ∆ήµων – Η αδυναµία κατάθεσης κάποιας δηµόσιας χρηµατοδότησης (πχ στα έργα των βασικών υποδοµών της περιοχής) που θα αναδείκνυε τα πλεονεκτήµατα της ζώνης έναντι άλλων κεντρικότερων 'ανταγωνιστικών' περιοχών, θα επικέντρωνε το επενδυτικό ενδιαφέρον και θα τόνωνε την διαπραγµατευτική ικανότητα του δηµοσίου. 49 3. Παρουσίαση Πρώτης Επιλογής Θεσµικές Προϋποθέσεις • • • • Για την αντιµετώπιση του συνόλου της περιοχής και κυρίως για την εξασφάλιση ασφάλειας δικαίου ως προς τις επενδύσεις είναι σκόπιµο να εκδοθεί Π∆ κάνοντας χρήση της διάταξης περί ΖΕΑ (Ζώνη Ελεγχόµενης Ανάπτυξης - κανονιστική θεσµοθέτηση ΥΠΕΧΩ∆Ε - ΟΡΣΑ) ή κάποιο άλλο πολεοδοµικό εργαλείο για οργανωµένη δόµηση από ιδιώτες ή µικτό σχήµα (Σ∆ΙΤ). Από την διεθνή εµπειρία (Terra -Posidonia) προκύπτει ότι τα νέα αυτά ευέλικτα εργαλεία είναι αποτελεσµατικά µόνο όταν συνάδουν και συνεργάζονται µε τον πολεοδοµικό σχεδιασµό (πάγια Νοµολογία και του ΣτΕ). Προτείνεται η ανάληψη πρωτοβουλίας από πλευράς Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής για την προώθηση ενός σχεδίου που θα τεθεί υπόψη των εµπλεκοµένων, όπου: – 1. Το όριο της περιοχής ανάπλασης θα περιλάβει και τα 640 στρέµµατα, ανεξαρτήτως χρονικού προγραµµατισµού υλοποίησης κάποιων τµηµάτων του. – 2.Ο µέσος Συντελεστής ∆όµησης θα καθορισθεί σε 0,6 για όλη την περιοχή ανάπλασης και θα ισχύει για όλους τους συµµετέχοντες στο πρόγραµµα (εξ άλλου το συντελεστή αυτό προτείνει τόσο η µελέτη για νέο Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο στον ∆ήµο ∆ραπετσώνας όσο και η µελέτη της ΕΤΕ). Η κατανοµή της ωφέλιµης επιφάνειας που προκύπτει απ' αυτόν τον Συντελεστή ∆όµησης θα γίνει µε δίκαιο και πολεοδοµικά ορθό τρόπο, µέσω της πολεοδοµικής µελέτης που θα εγκριθεί. – 3.Οι χρήσεις γης που θα εγκριθούν θα είναι συµπληρωµατικές µεταξύ τους και όχι ανταγωνιστικές. – 4.Η βιοµηχανική χρήση διατηρείται µόνο ως µεταβατική χρήση χωρίς όµως δυνατότητα ανανέωσης ή επέκτασης των εγκαταστάσεων τους µε χρήση των παλιών Συντελεστών ∆όµησης. ∆εδοµένου ότι όλοι οι φορείς έχουν κατά καιρούς ζητήσει κάτι ανάλογο µε τα παραπάνω, εκτιµούµε ότι είναι πλέον ώριµες οι συνθήκες για συνεργασία µεταξύ των εµπλεκόµενων φορέων για την οµαλή προώθηση και υλοποίηση του προγράµµατος. 50