Αντιουδετερόφιλα κυτταροπλασματικά αυτοαντισώματα (ANCA

Αντιουδετερόφιλα κυτταροπλασματικά αυτοαντισώματα
(ANCA) – Διαγνωστική στρατηγική.
Κ.Ε. Κεραμάρης, Βιολόγος PhD, Κλινικός Βιοχημικός
Τα ANCA αποτελούν δείκτες μιας ομάδας αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως:
κοκκιωμάτωση του Wegener, διάφορες μορφές σπειραματονεφρίτιδας,
πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα, ελκώδη κολίτιδα και νόσο του Crohn.
Εργαστηριακός προσδιορισμός των αυτοαντισωμάτων γίνεται με τη μέθοδο
του έμμεσου ανοσοφθορισμού σε κυτταρικό υπόστρωμα ουδετερόφιλων
κοκκιοκυττάρων. Διακρίνονται δύο τύποι φθορισμού: κυτταροπλασματικός (cANCA) και περιπυρηνικός (p-ANCA). Τα υπεύθυνα αντιγόνα και η
συσχετιζόμενη νόσο φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
Τύπος
cANCA
pANCA
Αντιγόνο στόχος
Πρωτεϊνάση 3 (PR3)
Μυελοϋπεροξειδάση (MPO)
Συσχετιζόμενο νόσημα
Κοκκιωμάτωση του Wegener.
Μικροσκοπική
πολυαρτηρίτιδα,
σύνδρομο Churg-Strauss, οζώδη
πολυαρτηρίτιδα.
pANCA
Ελαστάση
Ελκώδη κολίτιδα, νόσο του Crohn,
πρωτοπαθή
σκληρυντική
χολαγγειίτιδα,
συστηματικός
ερυθηματώδης λύκος.
pANCA
Καθεψίνη G
Ελκώδη κολίτιδα, πρωτοπαθή
σκληρυντική χολαγγειίτιδα, νόσο
του Crohn.
pANCA
Λυσοζύμη
Ελκώδη κολίτιδα, πρωτοπαθή
σκληρυντική χολαγγειίτιδα, νόσο
του Crohn.
pANCA
Λακτοφερίνη
Ελκώδη κολίτιδα, πρωτοπαθή
σκληρυντική χολαγγειίτιδα, νόσο
του
Crohn,
συστηματικός
ερυθηματώδης
λύκος,
ρευματοειδή αρθρίτιδα.
pANCA ή Βακτηριοκτόνο /αυξητική της Πρωτοπαθή
σκληρυντική
cANCA
διαπερατότητας
πρωτεΐνη χολαγγειίτιδα, ελκώδη κολίτιδα,
(BPI)
νόσο του Crohn, κυστική ίνωση.
pANCA
Άγνωστο
Ελκώδη κολίτιδα, νόσο του Crohn.
Η μέθοδος αναφοράς είναι ο έμμεσος ανοσοφθορισμός σε πολλαπλό
κυτταρικό υπόστρωμα που περιλαμβάνει:
Η μονιμοποίηση του υποστρώματος με αιθανόλη δεν καταστρέφει την
αντιγονικότητα με αποτέλεσμα τον προσδιορισμό αυτοαντισωμάτων για όλα
τα κυτταροπαλσματικά αντιγόνα (c-, pANCA). Ο τύπος του φθορισμού είναι
διάχυτος κυτταροπλασματικός για τα cANCA αντιγόνα και περιπυρηνικός για
τα pANCA αντιγόνα. Στο υπόστρωμα που έχει μονιμοποιηθεί με φορμαλδεΰδη
ανιχνεύονται αυτοαντισώματα έναντι των ανθεκτικών στη φορμαλδεΰδη
αντιγόνων (cANCA και MPO από τα pANCA) με διάχυτο κυτταροπλασματικό
τύπο φθορισμού σε κάθε περίπτωση. Σε υπόστρωμα HEp-2 ανιχνεύονται τα
αντιπυρηνικά αντισώματα, που αντιδρούν επίσης με τα ουδετερόφιλα
δίνοντας εικόνα ανοσοφθορισμού που συγχέεται με την περιπυρηνική
εντόπιση των pANCA. Άρα, η ταυτόχρονη παρατήρηση σε κυτταρικό
υπόστρωμα HEp-2 και ουδετερόφιλων μπορεί να διαχωρίσει τα ΑΝΑ από τα
ANCA, χωρίς να αποκλείεται και η περίπτωση να έχουμε σε ασθενή
ταυτόχρονη παρουσία των αυτοαντισωμάτων. Η ταυτόχρονη παρουσία του
ιστού από ήπαρ πρωτευόντων δίνει το πλεονέκτημα της εντόπισης των ANCA
αντισωμάτων στα κοκκιοκύτταρα του ιστού και των ΑΝΑ στο σύνολο των
κυττάρων. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να ανιχνευτούν και αντισώματα
έναντι άλλων κυτταροπλασματικών αντιγόνων στα HEp-2 και στον ιστό
ήπατος (ΑΜΑ, ΑΣΜΑ, actin, κλπ), που περιπλέκουν την εικόνα. Σε αυτό τον
πολλαπλό τύπο υποστρώματος σε κάθε περίπτωση είναι ασφαλέστερη η
εργαστηριακή διάγνωση παρουσίας c-, pANCA.
Για την βελτιστοποίηση της διαγνωστικής δυνατότητας συνίσταται η χρήση
νέων σύνθετων υποστρωμάτων, που περιλαμβάνουν: ουδετερόφιλα (αιθ.) +
ουδετερόφιλα (HCHO) + PR3 + MPO + GBM + ουδετερόφιλα (αιθ.):HEp-2.
Ταυτόχρονα με ELISA, όπου σε κάθε
βοθρίο είναι επιστρωμένο διαφορετικό
αντιγόνο είναι δυνατή η διαφοροδιάγνωση
με τον εντοπισμό του συγκεκριμένου
αντιγόνου.
Διαγνωστική στρατηγική για τον εντοπισμό
αυτοαντισωμάτων έναντι αντιγόνων του κυτταροπλάσματος
των ουδετερόφιλων κοκκιοκυττάρων.

Download Report