LECTIO QUADRAGESIMA XL ΑΚΛΟΝΗΤΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ∆ΙΚΤΑΤΟΡΑ 3ο ΓΕΛ Ηλιούπολης ΜΑΘΗΜΑ 40 Ακλόνητη αποφασιστικότητα µπροστά στις απειλές του δικτάτορα Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Cuius voluntati nemo obviam ire audebat; solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit. Quin etiam cum Sulla minitans ei instaret, dixit is Sullae: “Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse. Αφού κατέλαβε τη Ρώµη ο Σύλλας, συγκάλεσε ένοπλος τη Σύγκλητο για να κηρυχθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ο Γάιος Μάριος εχθρός (του κράτους). Κανένας δεν τολµούσε να πάει αντίθετα στη θέλησή του· µόνος ο Κόιντος Μούκιος Σκαιόλας, ο οιωνοσκόπος, όταν ζητήθηκε η γνώµη του γι’ αυτό το πράγµα (το ζήτηµα), αρνήθηκε να ψηφίσει. Κι επιπλέον, όταν ο Σύλλας τον πίεζε απειλητικά, αυτός είπε στο Σύλλα: Ακόµη κι αν µου δείξεις τα αγήµατα των στρατιωτών µε τα οποία έχεις περικυκλώσει το Βουλευτήριο· ακόµη κι αν µε απειλήσεις µε θάνατο, ποτέ όµως εγώ δεν θα κηρύξω το Μάριο εχθρό (του κράτους). Αν και είµαι γέρος και µε αδύναµο σώµα, εντούτοις πάντοτε θα θυµάµαι ότι η Ρώµη και η Ιταλία σώθηκαν από το Μάριο. 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 2 ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Α΄ κλίση Sulla -ae (α.) Β΄ κλίση Marius –ii-i (α.) (κλητ. εν.: Mari) sententia –ae (θ.) Quintus –i (α) (κλητ. εν.: Quinte) curia –ae (θ.) Mucius –ii (i) (α.) (κλητ. εν.: Muci) Scaevola –ae (α.) Roma-ae (θ.) Italia –ae (θ.) Γ΄ κλίση urbs, urbis (θ.)(γεν. πληθ.:urbium) ∆΄κλίση senatus, senatus (α.)( δοτ. εν.: senatui senatu) hostis, hostis (α.) (γεν. πληθ.:hostium) voluntas, voluntatis (θ.) Ε΄κλίση augur, auguris (α.) res, rei (θ.) agmen, agminis (ου.) miles, militis (α.) mors, mortis (θ.)( γεν. πληθ: mortium) senex, senis (α.) corpus, corporis(ου.) ΕΠΙΘΕΤΑ - ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ Τριτόκλιτα (celer, celeris, celere (γεν. πληθ: celerum) celerior-ior-ius/celerrimus-a-um) solus-a-um (γεν:solius, δοτ:soli) (επίρρηµα: celeriter, celerius, celerrime (αντωνυµικό επίθετο) infirmus-a-um/infirmior-ior(senex, senex, senex/senior-ior-ius) ius/infirmissimus-a-um ∆ευτερόκλιτα armatus-a-um qui, quae, quod (αναφορική) nemo (αόριστη, ουσιαστική) hic, haec, hoc (δεικτική) ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ is, ea , id (δεικτική/οριστική) ego (προσωπική, α΄προσώπου) 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 3 ΡΗΜΑΤΑ Α΄συζυγία occupo-avi-atum-are occupor, occupatus sum, occupari Β΄συζυγία audeo, ausus sum, audere ηµιαποθετικό (σουπίνο→ ausum, ausu) circumsedeo, circumsedi, circumsessum, circumsedere, armo-avi-atum-are armor, armatus sum, armari iudico-avi-atum-are iudicor, iudicatus sum iudicari interrogo-avi-atum-are interrogor, interrogatus sum, interrogari minitor, minitatus sum, minitari αποθ.(σουπίνο: minitatum, minitatu) insto, institi, instare (µετ. µέλλοντα→ instaturus-a-um) conservo-avi-atum-are conservor, conservatus sum, conservari Γ΄συζυγία cogo, coegi, coactum, cogere dico, dixi, dictum, dicere (β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic) ostendo, ostendi, ostentum/ostensum, ostendere Ανώµαλα ρήµατα nolo, nolui, nolle (η µετοχή του ενεστώτα nolens/invitus) sum, fui, esse eo, ii (ivi), itum, ire Ελλειπτικά ρήµατα memini, meminisse (παρακείµενος µε σηµασία ενεστώτα/διαθέτει τους συντελικούς χρόνους, memini, memineram, meminero και την προστακτική: mementomementote) Ενικός nom. senex gen. senis dat. seni accus. senem voc. senex abl. sene Κλίση ουσιαστικού Πληθυντικός senes senum senibus senes senes senibus 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 4 Κλίση αντωνυµίας ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ nom. nemo (nemo ) nihil (nil) nulli (nullae) nullae res gen. nullius (nullius) nullius rei nullorum (nullarum nullarum rerum dat. nemini (nemini) nulli rei nullis (nullis) nullis rebus accus neminem (neminem) nihil (nil) nullos (nullas) nullas res voc abl. nullo (nulla) nulla re nullis (nullis) nullis rebus nom. gen. dat. accus voc abl. solus solius soli solum solo Κλίση αντωνυµικού επιθέτου ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ sola solum soli solae sola solius solius solorum solarum solorum soli soli solis solis solis solam solum solos solas sola sola solo solis solis solis ∆ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ¾ Πρόταση: ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur o Πλήρης χαρακτηρισµός της πρότασης: ∆ευτερεύουσα, επιρρηµατική, τελική πρόταση. o Πώς εισάγεται, πώς εκφέρεται και γιατί: Εισάγεται µε τον τελικό σύνδεσµο ut, επειδή είναι καταφατική. Εκφέρεται µε υποτακτική, όπως όλες οι τελικές, αφού εκφράζει κάτι το επιθυµητό· ο σκοπός έχει πάντοτε υποκειµενικό χαρακτήρα. o Γιατί εκφέρεται µε τη συγκεκριµένη έγκλιση: Εκφέρεται µε υποτακτική παρατατικού (iudicaretur), επειδή εξαρτάται από ρήµα ιστορικού χρόνου (coegerat) →υπερσυντέλικος). Έχουµε ιδιόµορφη ακολουθία των χρόνων, συγχρονισµό της κύριας µε τη δευτερεύουσα. Ο σκοπός είναι ιδωµένος τη στιγµή που εµφανίζεται στο µυαλό του οµιλητή (συγχρονισµός) και όχι τη στιγµή της πιθανής πραγµατοποίησής του. (σχολικό βιβλίο. σελ: 155) o Συντακτικός ρόλος: Επιρρηµατικός προσδιορισµός του σκοπού στο περιεχόµενο της κύριας πρότασης µε ρήµα το coegerat. ¾ Πρόταση: Licet mihi ostendas agmina militum o Πλήρης χαρακτηρισµός της πρότασης: ∆ευτερεύουσα, παραχωρητική πρόταση. Στην κύρια πρόταση µε ρήµα το iudicabo υπάρχει το tamen. o Πώς εισάγεται, πώς εκφέρεται και γιατί: Εισάγεται µε τον παραχωρητικό σύνδεσµo licet. Ο σύνδεσµο licet συντάσσεται µε υποτακτική, επειδή προήλθε από το απρόσωπο ρήµα licet µε παράλειψη του ut+υποτακτική. Η πρόταση εκφράζει µία υποθετική κατάσταση που, 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 5 κι αν δεχθούµε ότι αληθεύει, δεν αναιρεί το περιεχόµενο της προσδιοριζόµενης, κύριας πρότασης µε ρήµα το iudicabo. o Γιατί εκφέρεται µε τη συγκεκριµένη έγκλιση: Εκφέρεται µε υποτακτική ενεστώτα (ostendas), επειδή εξαρτάται από ρήµα αρκτικού χρόνου (iudicabo) → µέλλοντας) και σύµφωνα µε τους κανόνες της ακολουθίας των χρόνων εκφράζει το σύγχρονο στο παρόν. o Λειτουργεί ως επιρρηµατικός προσδιορισµός της παραχώρησης στο ρήµα iudicabo της κύριας πρότασης. ¾ Licet mortem miniteris (παραχωρητική πρόταση/όπως η προηγούµενη) ¾ Etsi senex et corpore infirmo sum o Πλήρης χαρακτηρισµός της πρότασης: ∆ευτερεύουσα, εναντιωµατική πρόταση. Στην κύρια πρόταση µε ρήµα το meminero υπάρχει το tamen. o Πώς εισάγεται, πώς εκφέρεται και γιατί: Εισάγεται µε τον εναντιωµατικό σύνδεσµo etsi. Εκφέρεται µε οριστική (sum), επειδή εκφράζει µία πραγµατική κατάσταση παρά την οποία ισχύει το περιεχόµενο της προσδιοριζόµενης, κύριας πρότασης µε ρήµα το meminero. H οριστική ενεστώτα δικαιολογείται, αφού η πρόταση αναφέρεται στο παρόν (σύγχρονο). Λειτουργεί ως επιρρηµατικός προσδιορισµός της ενεντίωσης στο ρήµα meminero της κύριας πρότασης. ¾ Πρόταση: Cum Sulla minitans ei instaret: χρονική πρόταση ιστορικός/διηγηµατικός cum - σύγχρονο στο παρελθόν. ¾ quibus curiam circumsedisti. ∆ευτερεύουσα αναφορική πρόταση, κρίσης, προσδιοριστική στο agmina (ή στο militum). Εισάγεται µε την αναφορική αντωνυµία quibus και εκφέρεται µε οριστική επειδή δηλώνει κάτι το πραγµατικό. Η οριστική παρακειµένου δικαιολογείται, αφού η πρόταση αναφέρεται στο παρελθόν και δηλώνει το προτερόχρονο. 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 6 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1) α) Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για τα παρακάτω ουσιαστικά urbe: αιτιατική ενικού και γενική πληθυντικού ................................ hostem ίδια πτώση στον άλλο αριθµό ……………….............. re: δοτική και αφαιρετική πληθυντικού ............................... agmina:γενική και αιτιατική ενικού ………...................... mortem: . γενική και αιτιατική πληθυντικού ................................ .................................... senex: ίδια πτώση στον άλλο αριθµό corpore: δοτική ενικού και πληθυντικού ...................................... β) Να τοποθετήσετε τους τύπους στη σωστή στήλη και να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα. (Οι βαθµοί των επιθέτων να γραφούν στην ίδια πτώση.) Θετικός βαθµός Συγκριτικός βαθµός Υπερθετικός βαθµός celerrime celerrime:το επίθετο infirmo infirmο:το επίρρηµα 2) Να µελετήσετε από τη ΓΛΓ (σελ. 40-48) το κεφάλαιο των αντωνυµιών και να συµπληρώσετε τον πίνακα. Ποιες αντωνυµίες έχουν κλητική; Αντωνυµία την ίδια πτώση αιτιατική ενικού αιτιατική στον άλλο αριθµό στο ίδιο πληθυντικού στο και στα τρία γένη γένος/πρόσωπο ίδιο γένος/πρόσωπο cuius nemo hac ei mihi quibus ego 3) α) Nα γίνει χρονική αντικατάσταση των τύπων: coegerat, iudicaretur, audebat, ire, noluit, ostendas, miniteris, conservatam esse. praes. imperf. fut. perf. plusq. fut.ex. 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 7 praes. imperf. fut. perf. plusq. fut.ex. β) Να γράψετε τα αποθετικά και τα ηµιαποθετικά ρήµατα του κειµένου. γ)miniteris: Να γράψετε τους τύπους που διατηρεί το ρήµα από την ενεργητική φωνή. δ)audebat: Να γράψετε τους ονοµατικούς τύπους του ρήµατος. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΤΟΧΕΣ: ΤΡΟΠΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΠΡΟΤΑΣΗ 4) Να αναλύσετε τις χρονικές µετοχές σε δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις. 9 occupata urbe: Cum Sulla urbem occupavisset/ Postquam Sulla urbem occupavit 9 de hac re interrogatus: Cum de hac re interrogatus esset/Ubi de hac re interrogatus est ΜΕΤΟΧΕΣ: ΤΡΟΠΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΕ ΜΕΤΟΧΙΚΗ 5) Να αντικαταστήσετε τις προτάσεις (µε τα µαύρα γράµµατα) µε µετοχές. Τι µετοχές θα προκύψουν; Licet mihi ostendas agmina militum, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. 9 Te mihi ostendente agmina militum,…… Cum Sulla ei instaret, dixit is Sullae: 9 Is dixit Sullae instanti ei… ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ - ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ Να µετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική (πρώτη πρόταση) και την ενεργητική σε παθητική. Meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse. 9 Meminero Marium urbem Romam et Italiam conservavisse. 6) numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. 9 Numquam tamen a me hostis iudicabitur Marius. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ → ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ 7) Να µεταφέρετε στον ευθύ λόγο. Meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse. 9 “Urbs Roma et Italia a Mario conservata est. 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 8 ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ → ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ 8) Να µεταφέρετε τις προτάσεις στον πλάγιο λόγο από το ρήµα εξάρτησης που δίνεται. Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat, ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. 9 Valerius Maximus dixit Sullam, occupata urbe, senatum armatum coegisse, ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit. 9 Valerius Maximus dixit solum Quintum Mucium Scaevolam augurem de illa re interrogatum sententiam dicere noluisse. «Νumquam tamen ego hostem iudicabo Marium». 9 Quintus Mucius Scaevola dixit se numquam tamen hostem iudicaturum esse Marium. «Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti· licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium». 9 Quintus Mucius Scaevola dixit Sullae, licet ille sibi ostenderet agmina militum, quibus curiam circumsedisset· licet ille mortem minitaretur, numquam tamen se hostem iudicaturum esse Marium. Ο ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ 9) Sulla, occupata……coegerat, ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. α) Πώς δηλώνεται ο σκοπός στην παραπάνω περίοδο λόγου; 9 ∆ηλώνεται µε τελική πρόταση. β) Να δηλώσετε το σκοπό µε τους άλλους 4 τρόπους. 9 Sulla, occupata urbe armatus senatum coegerat, qui C. Marium quam celerrime hostem iudicaret. (ή a quo C. Marius iudicaretur) (αναφορική τελική πρόταση) 9 Sulla, occupata urbe armatus senatum coegerat iudicatum C. Marium quam celerrime hostem. (αιτιατική του σουπίνου) 9 Sulla, occupata urbe armatus senatum coegerat C. Marii(i) quam celerrime hostis iudicandi causa (gratia) (εµπρόθετο γερουνδιακό →causa/gratia +γενική) 9 Sulla, occupata urbe armatus senatum coegerat ad C. Marium quam celerrime hostem iudicandum. (εµπρόθετο γερουνδιακό→ ad+αιτιατική) Ονοµατεπώνυµο: ............................................................................................. 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 9 ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 9 9 9 9 etsi domi erat.(24) etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius (37) Etsi senex et corpore infirmo sum (40) Etsi super vestem earum deprehendit canos (47) ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 9 9 9 9 etiamsi natura tales non sint (37) Licet mihi ostendas agmina militum (40) Licet mortem miniteris (40) Quamvis infesto et minaci animo perveneras (43) 3ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Η Λ Ι Ο Υ Π Ο Λ Η Σ Σελίδα 10
© Copyright 2024 Paperzz
