ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΛΙΕΙΑΣ ΓΕΛ ΠΑΡΑΛΙΑΣ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΚΟΣ ΗΛΙΑΣ ΝΤΟΥΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΛΟΣ ΕΛΕΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΟΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ Σχ. Έτος: 2011-2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελ. 3-4 Εισαγωγή σελ. 5-9 Πυρηνική ενέργεια σελ. 10-13 Υπεραλιέια σελ. 14 Βιβλιογραφία ΕΙΣΑΓΩΓΗ • Γενική περιγραφή: Στο μάθημα της ερευνητικής εργασίας ασχοληθήκαμε με τον πλανήτη και το περιβάλλον. Τα ερευνητικά ερωτήματα που μας απασχόλησαν ήταν τα εξής: 1) Πώς επηρεάζει η πυρηνική ενέργεια το περιβάλλον; 2) Ποιες οι συνέπειες της υπεραλιείας; Ψάξαμε σε βιβλία και στο διαδίκτυο και μάθαμε πολλά πράγματα. Σπουδαιότητα θέματος: Στις μέρες μας η ρύπανση του περιβάλλοντος αποτελεί φαινόμενο παγκοσμιοποίησης. Οι μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον, που μαστίζουν στην εποχή μας, προκαλούν ξηρασία, λειψυδρία, καθώς και μολύνσεις. Με την ερευνητική εργασία μπορούμε να ενημερωθούμε καλύτερα πάνω σε αυτό και να πάρουμε τα απαραίτητα μέτρα. ΕΙΣΑΓΩΓΗ • Γιατί επιλέξαμε το θέμα: Επιλέξαμε αυτά τα θέματα με σκοπό να ευαισθητοποιηθούμε σε σχέση με τις καταστροφές και τα δύο θέματα στον πλανήτη. Επιπρόσθετα, και η πυρηνική ενέργεια και η υπεραλιεία αποτελούν φαινόμενα παγκοσμιοποίησης και είναι ενδιαφέροντα θέματα για μελέτη. Επίσης μπορούμε να διαπιστώσουμε για το πώς αυτά τα δύο σημαντικά προβλήματα επηρεάζουν όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο και όλη τη ζωή του αφού είναι ένας κύκλος. Για παράδειγμα η διαφυγή πυρηνικής ενέργειας στο περιβάλλον, στον αέρα, στο νερό, στη θάλασσα και κυρίως σε αυτή μπορεί να συνδυαστεί με την υπεραλιεία, εφόσον επιμολύνονται τεράστιοι τόνοι ψαριών κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχει διαφυγή πυρηνικής ενέργειας. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Πυρηνική ενέργεια ή ατομική ενέργεια: ονομάζεται η ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματίζονται ατομικοί πυρήνες. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά την σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες (όπως συμβαίνει στη καρδιά ενός πυρηνικού αντιδραστήρα) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Πυρηνική ενέργεια για μη στρατιωτικούς: Η πυρηνική ενέργεια όντως να μην χρησιμοποιηθεί για παραγωγή και δημιουργία όπλων αλλά δεν παύει να κρύβει μέσα της έντονη επικυνδηνότητα. Έτσι σε ένα τυπικό πυρηνικό αντιδραστήρα για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ο πυρήνας του αντιδραστήρα αποτελείται από 80 με 100 τόνους ουρανίου σε παραπάνω από 30.000 ράβδους καυσίμων. Οι ράβδοι καυσίμων αποδίδουν τη θερμότητα που παράγουν στο νερό. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ • Πυρηνικά ατυχήματα:Το πρώτο πυρηνικό ατύχημα με διαρροή ραδιενέργειας συνέβη στον Καναδά το 1952. Ήταν ωστόσο μικρής κλίμακας και δεν προκάλεσε θύματα. Από τότε έχουν καταγραφεί 25 μικρής ή μεσαίας σημασίας ατυχήματα και ένα σοβαρό αυτό στο Τσέρνομπιλ στις 26 Απριλίου του 1986. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ • Ιστορική επισκόπηση: Η πρώτη επιχείρηση δημιουργίας πυρηνικών εργοστασίων έγινε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1954 σύμφωνα μα ανακοίνωση της Αμερικανικής επιτροπής ατομικής ενάργειας με σκοπό την υπερβολικά φτηνή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 40’ πολλές χώρες ανέπτυξαν πυρηνικά όπλα. Στην διάρκεια της δεκαετίας του 50’ ήταν διάχυτη η αισιοδοξία ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελούσε τη νέα «μαγική» ενέργεια που θα κάλυπτε τις παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες μα πολύ χαμηλό κόστος. ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σε περίπτωση διαφυγής πυρηνικής ενέργειας, με την ειδοποίηση παγκόσμιου σήματος συναγερμού γίνεται μια έγκαιρη προειδοποίηση. Όλοι θα πρέπει να ξέρουμε πως θα προστατευθούμε σε μία τέτοια κατάσταση. Η καλύτερη λύση είναι να μπείτε γρήγορα μέσα σε κάποιο σπίτι με αρκετούς τοίχους ώστε να είστε καλά προστατευμένοι (καλύτερη επιλογή είναι το αντιαεροπορικό καταφύγιο). Σε άλλη περίπτωση, εάν είναι απαραίτητο να βγείτε έξω σε περιοχή που καλύπτεται από πυρηνικά αέρια θα πρέπει οπωσδήποτε να φοράτε ρούχα που να καλύπτουν ολόκληρο το σώμα σας. Επιπρόσθετα, χρειάζεται μια μάσκα ή μια πετσέτα, με τα οποία θα εμποδίσετε μόρια ραδιενεργούς σκόνης να εισέλθουν στα αναπνευστικά σας όργανα. ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΙΑΦΥΓΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Είναι αναγκαίο σε περίπτωση διαφυγής πυρηνικής ενέργειας να ασφαλίσετε τις πόρτες και τα παράθυρα του κτιρίου που διαμένετε. Ακόμα, θα πρέπει ο κλιματισμός να βρίσκεται εκτός λειτουργίας. Από την άλλη, χρειάζεται να δείξετε ψυχραιμία και να πάρετε τις κατάλληλες αποφάσεις, όπως ακούτε προσεκτικά τις οδηγίες από το ραδιόφωνο και δεν κάνετε πολλά τηλεφωνήματα στις αρχές, εφόσον υπερφορτώνονται οι γραμμές και το έργο της διάσωσης γίνεται πιο δύσκολο. Βάλτε απαραίτητα τα τρόφιμα σε πλαστικές σακούλες ή σε καλά σφραγισμένα δοχεία και μην χρησιμοποιείτε νερό από τη βρύση. Σε περίπτωση που δοθεί εντολή από τις αρχές να εκκενωθεί περιοχή όπου συνέβη το πυρηνικό ατύχημα, πράξτε αμέσως. Τέλος, μην παίρνετε μαζί σας ταμπλέτες ιωδίου, εκτός αν σας συμβουλεύουν οι αρμόδιοι φορείς. ΠΥΡΗΝΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Συμπέρασμα: Η πυρηνική ενέργεια ίσως είναι η πιο φθηνή ενέργεια στον πλανήτη, αλλά με καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον καθώς και για τη ζωή του ανθρώπου. Οι εκπομπές ραδιενεργών αερίων από πυρηνικές εκρήξεις προκαλούν μεταλλάξεις, καρκινογενέσεις σε άνθρωπο και περιβάλλον oι οποίες έχουν μεγάλη διάρκεια. Επιπρόσθετα τα επικίνδυνα πυρηνικά αέρια εξαπλώνονται με μεγάλη ταχύτητα σε πολλές περιοχές μακριά από το σημείο του ατυχήματος με τις ίδιες ακριβώς καταστροφικές συνέπειες. ΥΠΕΡΑΛΙΕΙΑ Παγκοσμίως, κάθε χρόνο, υπεραλιεύονται περίπου 84,5 εκατ. τόνοι ψαριών εμπορικής αξίας, ενώ επιπλέον 6-27 εκατ. τόνοι απορρίπτονται στη θάλασσα ετησίως, εξαιτίας της μικρής εμπορικής τους αξίας. Στην Ελλάδα υπεραλιεύεται το 65%-75% των εμπορικών ψαριών, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο 300,000 φάλαινες, δελφίνια και φώκιες πεθαίνουν παγιδευμένα σε δίκτυ. Επίσης, 12,000 τόνοι ερυθρού τόνου αλιεύονται παράνομα στη Μεσόγειο και στον Ανατολικό Ατλαντικό, όπως και το 90% των μεγάλων ψαριών (ξιφίας, μπακαλιάρος κ.α.), τα οποία ψαρεύονται πέρα από επιτρεπόμενα όρια. Τέλος, η πειρατική αλιεία σε βάρος των φτωχών κρατών αποφέρει κέρδη 4 δισ. δολάρια ετησίως. ΥΠΕΡΑΛΙΕΙΑ Η Greenpeace έχει προτείνει την κατασκευή των θαλάσσιων καταφύγιων, τα οποία είναι ασφαλείς περιοχές, που μπορεί να αναπτυχθεί η χλωρίδα και η πανίδα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Με αυτόν τον τρόπο θα αρχίσει η ανάκαμψη των θαλασσών και μια νέα πορεία για τον τερματισμό της αλόγιστης εκμετάλλευσης του <<υδάτινου έμβιου θησαυρού>>. ΥΠΕΡΑΛΙΕΙΑ Πλέον δεν υπάρχουν μεγαλύτερα ψάρια των 12 εκατοστών. Όσα ψαρεύονται είναι νεογέννητα και αλιεύονται παράνομα. Μια λύση θα ήταν η δημιουργία μεγάλων θαλάσσιων ζωνών, στις οποίες θα απαγορεύεται εντελώς το ψάρεμα. Οι μηχανότρατες, όταν χρησιμοποιούνται στην παράκτια ζώνη καταστρέφουν σε μεγάλο βαθμό τον βυθό και εξαφανίζουν κάθε μορφή έμβιου οργανισμού, όπως θαλάσσια θηλαστικά και χελώνες. Τέλος, στη χώρα μας αλιεύεται περισσότερο ο γαύρος (16,000 τόνοι ετησίως), ο οποίος συναντάται μόνο σε μικρά μεγέθη. ΥΠΕΡΑΛΙΕΙΑ Συμπέρασμα: Η υπεραλιεία είναι ένα φαινόμενο που μαστίζει παγκοσμίως όλες τις θάλασσες. Δεν ελέγχεται από τους αρμόδιους φορείς, για οικονομικούς κυρίως λόγους απ’ τη δική τους πλευρά, καθώς επίσης και από την πλευρά των ψαράδων. Σαν συνέπεια υπεραλιεύονται πολλοί τόνοι ψαριών παράνομα, ώστε να βρίσκονται υπό εξαφάνιση σπάνια είδη ψαριών, τα οποία προστατεύονται από πολλούς οργανισμούς. Επιπρόσθετα, προκαλεί πολλά προβλήματα και στο θαλάσσιο οικοσύστημα με αποτέλεσμα να διαβρώνεται η μορφολογία του βυθού (χλωρίδα). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πληροφορίες βρήκαμε στο διαδίκτυο (ethnos.gr, haef.gr, google εικόνες) και στο βιβλίο «Πυρηνική ενέργεια» από τη σχολική βιβλιοθήκη.