Coğrafi Koordinatlandırma

CityEngine 2012.1
Yardım Dokümanı
Bölüm 9 COĞRAFİ KOORDİNATLANDIRMA
Esri Türkiye
www.esriturkey.com.tr
İçindekiler
1.
Ekran Koordinat Sistemi (Scene Coordinate System) ..................................................................... 1
Varsayılan Ekran Koordinat Sistemi (SCS) ........................................................................................... 1
Ekran Koordinat Sistemi Ayarları ........................................................................................................ 1

Coğrafi Referanslanmış Veri Ekrana Eklendiğinde Koordinat Sistemini Ayarlama ................. 1

Yeni Bir Ekran Oluştururken Koordinat Sistemini Ayarlama ................................................... 1

Koordinat Sistemini Değiştirme .............................................................................................. 2
2.
Koordinat Sistemi Görünümü (View Coordinate System)............................................................... 3
3.
Koordinat Sistemi Pencereleri (Coordinate System Dialogs) .......................................................... 5
Ekran Koordinat Sistemi (SCS) Seçimi ................................................................................................. 5
Veri Koordinat Sistemi Seçimi ............................................................................................................. 5
4.

Arama Alanını Kullanma .......................................................................................................... 6

PRJ Dosyasından Koordinat Sistemi Yükleme ......................................................................... 6

Özel Koordinat Sistemleri <Custom> ...................................................................................... 7
Coğrafi Referanslanmış Veri (Georeferenced Data)........................................................................ 8
Vektör Veri .......................................................................................................................................... 8

Shapefile (.shp) ....................................................................................................................... 8

File Geodatabase (.gdb) .......................................................................................................... 8

KML/ KMZ................................................................................................................................ 8

OpenStreetMap (.osm) ........................................................................................................... 8
Coğrafi Referanslanmış İmaj Veri ........................................................................................................ 8

Referans Koordinat Sistemi..................................................................................................... 8

Harita Kapsamı ........................................................................................................................ 8

Yükselti Aralığı ......................................................................................................................... 9
Geo Tiff (gömülü metadataya sahip .tif, .tiff ) .................................................................................... 9
ii
COĞRAFİ KOORDİNATLANDIRMA (GEOREFERENCING)
1.
Ekran Koordinat Sistemi (Scene Coordinate System)
İçe ve dışa aktarılacak coğrafi koordinatlandırılmış verilere ve HUD bilgilere referans olacak olan
CityEngine ekranının koordinat sistemidir.
Varsayılan Ekran Koordinat Sistemi (SCS)
Bir CityEngine ekranı (scene) ayarlanmış bir ekran koordinat sistemine (SCS) sahip olabilir.
Varsayılan olarak, SCS varsayılan CityEngine Koordinat Sistemine (CityEngine CS)
ayarlanmıştır.
Yeni oluşturulmuş bir CityEngine ekranının, varsayılan koordinat sistemi: CityEngine CS [meters]
Ekran Koordinat Sistemi Ayarları
Coğrafi referanslanmış veriyle çalışırken en önemli şey ekranınızın geçerli bir coğrafi
referanslanmış koordinat sistemine ayarlanmış olmasıdır. Ekran koordinat sistemini ayarlamanın
üç farklı yolu vardır:
 Coğrafi referanslanmış veri ekrana eklendiğinde koordinat sistemini ayarlama
 Yeni bir ekran oluştururken koordinat sistemini ayarlama
 Koordinat sistemini değiştirme
Coğrafi Referanslanmış Veri Ekrana Eklendiğinde Koordinat Sistemini
Ayarlama

CityEngine ekranına coğrafi referanslanmış bir veri aktarılır aktarılmaz, bu veriyi doğru yerde
konumlandırmak için bir Ekran Koordinat Sistemi gerekir. Coğrafi referanslanmış ilk veri ekrana
aktarılırken otomatik olarak Scene Coordinate System penceresi ortaya çıkar. CityEngine, içe
aktarılacak olan veriyi göz önüne alarak, beliren pencerede, yeni bir ekran koordinat sistemi
önerir.

Yeni Bir Ekran Oluştururken Koordinat Sistemini Ayarlama
Yeni bir ekran oluşturulurken, CityEngine sihirbazında ekran koordinat sistemi ayarlama
seçeneği mevcuttur. Choose tıklanınca Scene Coordinate System penceresi belirir.
1
Yeni ekran oluşturulurken ayarlanan Scene Coordinate Systemi

Koordinat Sistemini Değiştirme
Varolan bir ekranın, Ekran Koordinat Sistemi aşağıdaki adımlar izlenerek ayarlanabilir veya
değiştirilebilir.
Edit-> Preferences-> Scene-> Scene Coordinate System
Ekran Koordinat Sistemi Tercihleri
Scene coordinate system butonuna basıldığında, Scene Coordinate System Penceresi belirir.
SCS değiştirilirken, ekran içeriğine yeni bir projeksiyon uygulanmaz. Bu seçeneği kullanmak
sadece koordinatları görüntülemeye yarayan ekran referans sistemini değiştirir.
SCS bir kere ayarlandığında, durum çubuğunda gösterilir. Ayrıca, 3B Viewport ekranının bilgi
göstergesinde de SCS’de yapılan değişiklikler gözlemlenir.
2
3B Viewport HUD ve durum çubuğunda gösterilen Ekran Koordinat Sistemi
NOT: CityEngine Ekran Koordinat Sistemi yalnızca “projected” olabilir, “geographic” olamaz.
2.
Koordinat Sistemi Görünümü (View Coordinate System)
HUD bilgisini farklı koordinat sistemlerinde görüntüleyebilmek için ”View Coordinate System”
ayarlarını yani koordinat sisteminin görünümünü değiştirin.
Ekran koordinat sistemine (SCS) sahip olan bir CityEngine ekranı, bu bilgiyi 3B Viewport’ta
bulunan HUD bilgi ekranında gösterir.
Eğer bir ekran koordinat sistemi (SCS) ayarlanmışsa, kullanıcı 3B Viewport’ta görüntülenecek
olan koordint sistemini şu adımları izleyerek seçebilir:
View Settings menu-> View Coordinate System
CityEngine CS [meters]
CityEngine coordinates y-up, meters
Scene CS [feet]
Current Scene Coordinate System in feet
Scene CS [meters]
Current Scene Coordinate System in meters
UTM
Universal Transverse Mercator
MGRS
Military Grid Reference System
Long/Lat [decimal degrees]
Longitude / Latitude in decimal degrees
Long/Lat [degrees min sec]
Longitude / Latitude in degrees, minutes and seconds
3
Koordinat Sisteminin görünümünü değiştirdikten sonra, HUD, koordinatları, seçilen yeni koordinat
sisteminde görüntüler.
NOT: Durum çubuğu ekranın koordinat sistemini göstermektedir. Koordinat sistemi,
görünümünün değiştirilmesiyle değişmez.
View Coordinate System'in UTM'e çevrilmesi
4
3.
Koordinat Sistemi Pencereleri (Coordinate System Dialogs)
Koordinat Sistemi pencereleri, hem ekran hem de içe aktarılan veriler için koordinat sistemi
tanımlanmasını sağlar.
Koordinat sistemi seçim penceresi, hem SCS seçimi hem de coğrafi referanslanmış veriler için
koordinat seçiminde kullanılır.
Ekran Koordinat Sistemi (SCS) Seçimi
Ekran Koordinat Sistemini belirlemek için, Select Scene Coordinate System penceresi kullanılır.
Arzulanan koordinat sisteminin seçimi için, Browse butonu veya Search alanı kullanılmalıdır.
Coğrafi referanslanmış bir verinin içe aktarımı sırasında bu pencere belirir ve bir önceki veri
aktarımında kullanılan koordinat sistemini önerir.
Eğer coğrafi referanslanmış koordinat sistemine ihtiyacınız yoksa, No projection-> Raw Data in
Meters uygun bir seçim olacaktır.
Select Scene Coordinate System Penceresi
Ekran Koordinat Sistemleri sadece “projected coordinate system” olabilir, bu sebeple “geographic
coodinate system” bu pencerede görünmez.
Veri Koordinat Sistemi Seçimi
Verinin içe aktarımı sırasında, veriye ait hiçbir projeksiyon detayı bulunamadığında veri koordinat
sistemi penceresi ekranda belirir.
Bu pencere belirdiğinde genellikle bir koordinat sistemi önerilir. Bu genellikle ekran koordinat
sistemidir ki çoğunlukla uygun bir seçimdir.
5
Select Data Coordinate System Penceresi

Arama Alanını Kullanma
Search alanını kullanarak koordinat sistemlerini filtreleyebilir ve koordinat sistemlerini hem
isimlerine hem de authority kodlarına göre aratabilirsiniz. Genel arama karakteriyle (*) arama
sorgunuzu tanımlayabilirsiniz. Arama filtresini sıfırlamak ve mevcuttaki tüm koordinat sistemlerini
görüntüleyebilmek için arama alanını temizleyip Enter veya sağ taraftaki butona basın.
Arama alanı, mevcut koordinat sistemlerini filtreler

PRJ Dosyasından Koordinat Sistemi Yükleme
İstenilen koordinat sistemi listede mevcut olmadığında, Browse ile istenilen bir .prj dosyasından
yeni bir projeksiyon seçilebilir. Pencerenin sol üst kısmında bulunan klasör butonunu kullanarak,
istenilen prj dosyasına erişilebilir. Bu özellik ayrıca kendi .prj dosyanızı istenilen parametrelerle
oluşturarak, kendi özel koordinat sisteminizi tanımlamanızı sağlar.
6
Koordinat sisteminin yükleneceği buton

Özel Koordinat Sistemleri <Custom>
Eğer bir projeksiyon tanımı, önceden tanımlanmış koordinat sistemlerinden biriyle eşleşmezse,
CityEngine bunu yeni bir koordinat sistemi olarak “custom”a ekler. Bunlar, kendi authority USER
ayarlarına ve artarak giden autority kodlarına sahiptir.
Kullanıcının eklediği çeşitli özel koordinat sistemleri
7
4.
Coğrafi Referanslanmış Veri (Georeferenced Data)
İçe aktarım sırasında CityEngine coğrafi referanslama yapılmış veriyi nasıl ele alır?
Vektör Veri
Coğrafi referanslanmış tüm vektör verileri içe aktarım sırasında Scene Coordinate System’e
yeniden projeksiyonlandırılır.
 İçe aktarımda coğrafi referanslanmış vektör verilerin koordinat sistemine ihtiyacı vardır.
Eğer içe aktarım sırasında böyle bir veriye rastlanmazsa, kullanıcının veri için koordinat
sistemi seçmesini sağlayan Data Coordinate System Penceresi ekranda belirir.
 Eğer verinin içe aktarımından önce ekran için koordinat sistemi belirlenmemişse,
kullanıcının ekran için koordinat sistemi seçmesini sağlayan Scene Coordinate System
Penceresi ekranda belirir.

Shapefile (.shp)
CityEngine, aynı klasörde ve aynı ada sahip .prj dosyası arar.

File Geodatabase (.gdb)
Gdb verisetindeki her katman için koordinat sistemi okutur.

KML/ KMZ
KML/KMZ lat/lon (enlem/boylam) verileri her zaman WGS 1984 olarak yorumlanırlar.
KML/KMZ verileri koordinat sistemi olmayan bir ekrana aktarıldığında, eşleşen zone UTM olarak,
ekran koordinat sistemi için önerilir.

OpenStreetMap (.osm)
OSM lat/lon (enlem/boylam) verileri her zaman WGS 1984 olarak yorumlanırlar.
OSM verileri koordinat sistemi olmayan bir ekrana aktarıldığında, eşleşen zone UTM olarak,
ekran koordinat sistemi için önerilir.
Coğrafi Referanslanmış İmaj Veri
 Gömülü, coğrafi referanslı metadata içeriyorsa,
 İmaja ait world dosyası bulunursa,
 İmaja ait prj dosyası bulunursa, o imaj verisi coğrafi referanslanmış olarak nitelendirilir.
İçe aktarımda, imaja ne yeniden projeksiyonlandırma ne de dönüştürme uygulanır. İmajın
koordinat sistemi yalnızca konum, kapsam ve birim ( yer değiştirme ve ölçek dönüşümü) için
referans sistemi olarak kullanılır. Bu sebeple CityEngine ortamına veri aktarmadan önce hedef
bir koordinat sisteminde hazır bir imaj verisine sahip olmak önemlidir.

Referans Koordinat Sistemi
Veri için koordinat sistemi olarak kullanmak için, CityEngine veriyle aynı adda ve aynı klasörde
bir .prj dosyası arar. Eğer .prj dosyası bulunamazsa, kullanıcının veri için koordinat sistemi
seçmesine yarayan Select Data Coordinate System Penceresi ekranda belirir.

Harita Kapsamı
Verinin kapsamını okuyabilmek için, CityEngine aynı ad ve aynı klasörde bir world dosyası (.jgw,
.tfw) arar. World dosyası verisi, verinin koordinat sisteminde bulunan birimde yorumlanır ve
hesaplanır. Eğer bir world dosyası bulunamazsa, haritanın boyutu ve pozisyonu manuel olarak
Map Layer Penceresinden girilir.
8

Yükselti Aralığı
CityEngine, metadatada imaja gömülü minimum ve maximum değer aralıklarını arar. Aralık
dosyası verisi, verinin koordinat sisteminde bulunan birimde yorumlanır ve hesaplanır. Eğer bir
yükselti aralığı bulunamazsa, yükselti aralığı manuel olarak Map Layer Penceresinden girilir.
NOT: Yükselti aralığı verisi yalnızca eğer imaj heightmap olarak kullanılacaksa kullanılır.
Geo Tiff (gömülü metadataya sahip .tif, .tiff )
GeoTiff verileri, aşağıdaki iki farklılık dışında, diğer coğrafi referanslanmış imaj verileriyle aynı
şekilde ele alınır.
 Eğer koordinat sistemi, GeoTiff metadata etiketlerinde, bir authority ve koduyla birlikte
tanımlanmışsa (örn: ESRI: 102132), bu bilgi verinin koordinat sistemini ayarlamak için
kullanılır ve .prj dosyası üzerinde önceliği vardır.
 Eğer bir world dosyası belirtilmemişse, GeoTiff metadata etiketleri haritanın kapsam
verisini aratır. Eğer mevcutsa, bu veriye world dosyasındakiyle aynı şekilde muamele
edilir.
NOT: Konum, kapsam ve yükselti aralığı değişkenleri, coğrafi referanslanmamış imajlar için yine
manuel olarak Map Layer Penceresinden girilebilir.
9