DENEY 15-1 Endüvi Direncinin Ölçümü AMAÇ

DENEY 15-1
Endüvi Direncinin Ölçümü
AMAÇ
Deneyler tamamlandktan sonra üç fazl çkk kutuplu senkron jeneratörün endüvi
direncinin ölçümü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.
GEREKL TEÇH ZAT
Adet
Tanm
Katalog No
1
Üç Fazl Çkk Kutuplu Senkron Makine
EM-3330-3A
1
Üç Fazl Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1B
1
DC Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1A
1
Üç kutuplu akm limit koruma alter modülü
EM-3310-2A
1
Dijital DC Ampermetre
EM-3310-3A
1
Dijital DC Voltmetre
EM-3310-3B
1
Laboratuar Masas
EM-3380-1A
1
Sigorta Seti
EM-3310-5B
1
Deney çerçevesi
EM-3380-2A
Veya deney çerçevesi
EM-3380-2B
1
Ba lant kablolar için tutucu
EM-3390-1A
1
Ba lant kablolar seti
EM-3390-3A
1
Güvenli köprü ba lant fi leri seti
EM-3390-4A
15-2
ek. 15-1-1 Endüvi direncinin ölçümü için devre diyagram
15-3
ek. 15-1-2 Endüvi direncinin ölçülmesi için ba lant diyagram
15-4
LEM BASAMAKLARI
D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vardr. Aksi
belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lantlardaki de i iklik gerilim altnda
yaplmayacaktr. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit
kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna  modülü üzerinde bulunan krmz
EMERGENCY OFF butonuna baslmaldr.
1. Üç fazl çkk kutuplu senkron makineyi laboratuar masas üzerine yerle tirerek,
deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 15-1-2 nolu ba lant
diyagram ve ekil 15-1-1 nolu devre emasna göre devreyi olu turunuz.
Devrenin kurulumu tamamlandktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol
etmelidir.
2. DC güç kayna  modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi yardmyla
gerilimi minimum de erine ayarlaynz.
3. Srasyla üç kutuplu akm limit koruma alterini, üç fazl güç kayna  modülünü
ve DC güç kayna n devreye ba laynz.
4. DC güç kayna  üzerinde bulunan START butonuna basnz. Gerilim ayar
dü mesini yava ça döndürerek 8 V de erine ayarlaynz. Dijital ampermetrede
görülen I de erlerini Tablo 15-1-1’e kayt ediniz. Armatür direnç de erlerini
Ra=E/2I denklemini kullanarak hesaplaynz.
5. Tablo 15-1-1’deki E de erlerine ba l olarak 4. adm tekrarlaynz.
6. Srasyla DC güç kayna  modülü, üç fazl güç kayna  modülünü ve üç
kutuplu akm limit koruma alterini devreden çkartnz.
Tablo 15-1-1 Ölçülen I ve hesaplanan Ra de erleri
E (V)
I (A)
8V
10 V
14 V
15-5
Hesaplanan Ra ( )
DENEY 15-2
Bo ta Çal ma Doyma Karakteristi i
AMAÇ
Deneyler tamamlandktan sonra üç fazl çkk kutuplu senkron jeneratörün bo ta
çal ma doyma karakteristi i konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.
GEREKL TEÇH ZAT
Adet
Tanm
Katalog No
1
DC Sabit Mknatsl Makine
EM-3330-1A
1
Üç Fazl Çkk Kutuplu Senkron Makine
EM-3330-3A
1
Üç Fazl Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1B
1
DC Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1A
1
Üç kutuplu akm limit koruma alter modülü
EM-3310-2A
1
Senkron Makine Uyartm Modülü
EM-3310-1C
1
Dijital DC Ampermetre
EM-3310-3A
1
Dijital DC Voltmetre
EM-3310-3B
1
Dijital Devir Says Ölçer
EM-3310-3G
Veya Manyetik Toz Fren Ünitesi
EM-3320-1A
Fren Kontrolörü
EM-3320-1N
Dijital Güç Analizörü
EM-3310-3H
Veya Dijital AC Ampermetre
EM-3310-3C
Dijital AC Voltmetre
EM-3310-3D
1
Laboratuar Masas
EM-3380-1A
1
Sigorta Seti
EM-3310-5B
1
Deney çerçevesi
EM-3380-2A
Veya deney çerçevesi
EM-3380-2B
1
Ba lant kablolar için tutucu
EM-3390-1A
1
Ba lant kablolar seti
EM-3390-3A
1
Güvenli köprü ba lant fi leri seti
EM-3390-4A
1
15-7
ek. 15-2-1 Bo ta çal ma doyma testi için devre diyagram
15-8
ek. 15-2-2 Bo ta çal ma doyma testi için ba lant diyagram
15-9
LEM BASAMAKLARI
D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vardr. Aksi
belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lantlardaki de i iklik gerilim altnda
yaplmayacaktr. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit
kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna  modülü üzerinde bulunan krmz
EMERGENCY OFF butonuna baslmaldr.
1. DC sabit mknatsl makineyi, üç fazl çkk kutuplu senkron makineyi ve dijital
devir says ölçeri laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplinleri kullanarak
üç fazl çkk kutuplu senkron makineye DC sabit mktansl makineyi ve dijital
devir says ölçeri ba laynz. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde
sabitleyiniz. Kaplin muhafazasn ve aft sonu muhafazasn kurunuz. Kaplin
muhafazalarn ve aft sonu muhafazalar ba laynz.
2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 15-2-2 nolu ba lant
diyagram ve ekil 15-2-1 nolu devre emasna göre devreyi olu turunuz.
Devrenin kurulumu tamamlandktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol
etmelidir. Senkron jeneratör üçgen olarak çal r.
Bu deneyi, yük altnda olan sistemin scakl nn yükselmesini önlemek
için mümkün oldu unca çabuk tamamlaynz.
3. DC güç kayna  modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi 0 konumuna
ayarlaynz. Senkron makine uyartm modülü üzerinde bulunan gerilim ayar
dü mesi 0 konumuna ayarlaynz.
4. Srasyla üç kutuplu akm limit koruma alterini, üç fazl güç kayna n ve DC
güç kayna  modülünü devreye alnz.
5. Dc güç kayna  modülü üzerinde bulunan START butonuna baslarak gerilim
ayar dü mesi yardmyla jeneratör nominal devir saysna ula nca kadar
gerilim arttrlr. Not : Jeneratörün nominal devir says 60 Hz’de 1800 rpm’dir.
6. Senkron makine uyartm modülünü devreye ba laynz.
15-10
7. Senkron makine uyartm modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi
yava ça çevirerek uyarma akmn 0 A de erine ayarlaynz. Tablo 15-2-1’e
jeneratör çk gerilimi E0’ ve devir says N de erlerini kayt ediniz.
8. Tablo 15-2-1 de verilmi olan farkl If de erleri için 7. adm tekrarlaynz.
9. Srasyla DC güç kayna n, senkron makine uyartm modülünü, üç fazl güç
kayna  modülünü ve üç kutuplu akm limit koruma alterini devreden
çkartnz.
10. Tablo 15-2-1 kullanarak, ekil 15-2-3 de E0&If e risini olu turunuz.
Tablo 15-2-1 Ölçülen E0, If ve N de erleri
If (A)
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
0.16
0.18
0.2
0.22
0.24
0.26
0.28
0.3
E0 (V)
N (rpm)
If (A)
E0 (V)
N (rpm)
250
200
150
100
50
0
0
0.05
0.1
0.15
0.2
If (A)
ekil 15-2-3 E0&If e risi
15-11
0.25
0.3
0.35
DENEY 15-3
Ksa Devre Karakteristi i
AMAÇ
Deneyler tamamlandktan sonra üç fazl çkk kutuplu senkron jeneratörün ksa devre
karakteristi i konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir.
GEREKL TEÇH ZAT
Adet
Tanm
Katalog No
1
DC Sabit Mknatsl Makine
EM-3330-1A
1
Üç Fazl Çkk Kutuplu Senkron Makine
EM-3330-3A
1
Üç Fazl Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1B
1
DC Güç Kayna  Modülü
EM-3310-1A
1
Üç kutuplu akm limit koruma alter modülü
EM-3310-2A
1
Senkron Makine Uyartm Modülü
EM-3310-1C
1
Dijital DC Ampermetre
EM-3310-3A
1
Dijital DC Voltmetre
EM-3310-3B
1
Dijital Devir Says Ölçer
EM-3310-3G
Veya Manyetik Toz Fren Ünitesi
EM-3320-1A
Fren Kontrolörü
EM-3320-1N
Dijital Güç Analizörü
EM-3310-3H
Veya Dijital AC Ampermetre
EM-3310-3C
Dijital AC Voltmetre
EM-3310-3D
1
Laboratuar Masas
EM-3380-1A
1
Sigorta Seti
EM-3310-5B
1
Deney çerçevesi
EM-3380-2A
Veya deney çerçevesi
EM-3380-2B
1
Ba lant kablolar için tutucu
EM-3390-1A
1
Ba lant kablolar seti
EM-3390-3A
1
Güvenli köprü ba lant fi leri seti
EM-3390-4A
1
15-13
ek. 15-3-1 Ksa devre testi için devre diyagram
15-14
ek. 15-3-2 Ksa devre testi için ba lant diyagram
15-15
LEM BASAMAKLARI
D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vardr. Aksi
belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lantlardaki de i iklik gerilim altnda
yaplmayacaktr. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit
kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna  modülü üzerinde bulunan krmz
EMERGENCY OFF butonuna baslmaldr.
1. DC sabit mknatsl makineyi, üç fazl çkk kutuplu senkron makineyi ve dijital
devir says ölçeri laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplinleri kullanarak
üç fazl çkk kutuplu senkron makineye DC sabit mktansl makineyi ve dijital
devir says ölçeri ba laynz. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde
sabitleyiniz. Kaplin muhafazasn ve aft sonu muhafazasn kurunuz. Kaplin
muhafazalarn ve aft sonu muhafazalar ba laynz.
2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 15-3-2 nolu ba lant
diyagram ve ekil 15-3-1 nolu devre emasna göre devreyi olu turunuz.
Devrenin kurulumu tamamlandktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol
etmelidir. Senkron jeneratör üçgen olarak çal r.
3. DC güç kayna  modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi 0 konumuna
ayarlaynz. Senkron makine uyartm modülü üzerinde bulunan gerilim ayar
dü mesi 0 konumuna ayarlaynz.
4. Srasyla üç kutuplu akm limit koruma alterini, üç fazl güç kayna n ve DC
güç kayna  modülünü devreye alnz.
5. DC güç kayna  modülü üzerinde bulunan START butonuna baslarak gerilim
ayar dü mesi yardmyla jeneratör nominal devir saysna ula nca kadar
gerilim arttrlr. Not : Jeneratörün nominal devir says 60 Hz’de 1800 rpm’dir.
6. Senkron makine uyartm modülünü devreye ba laynz.
15-16
7. Senkron makine uyartm modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi
yava ça çevirerek uyarma akmn 0 A de erine ayarlaynz. Tablo 15-3-1’e
jeneratör çk akm I0’ ve devir says N de erlerini kayt ediniz.
8. Tablo 15-3-1 de verilmi olan farkl If de erleri için 7. adm tekrarlaynz.
9. Srasyla DC güç kayna n, senkron makine uyartm modülünü, üç fazl güç
kayna  modülünü ve üç kutuplu akm limit koruma alterini devreden
çkartnz.
10. Tablo 15-3-1 kullanarak, ekil 15-3-3 de I0&If e risini olu turunuz.
Tablo 15-3-1 Ölçülen I0, If ve N de erleri
If (A)
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.14
0.16
0.18
0.20
0.22
0.24
0.12
I0 (V)
N (rpm)
If (A)
I0 (V)
N (rpm)
1.2
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
0
0.05
0.1
0.15
0.2
If (A)
ekil 15-2-3 I0&If e risi
1
15-17
0.25
0.3