Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ñî÷èäÿ òÿøêèë îëóíàí ðÿñìè ãÿáóëäà èøòèðàê åäèá Ñî÷èäÿ ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäèá Ôåâðàëûí 7-äÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèíèí àäûíäàí ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Ñî÷èéÿ ýÿëÿí éöêñÿê ñÿâèééÿëè ãîíàãëàðûí øÿðÿôèíÿ ðÿñìè ãÿáóë òÿøêèë îëóíóá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâà ðÿñìè ãÿáóëäà èøòèðàê åäèáëÿð... Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Àçÿðáàéúàíû ìöñòÿãèëëèê éîëóíäà èíêèøàô åòäèðìÿéÿ ãàäèð áèð ïàðòèéàäûð Áàõ ñÿh. 2 Ôåâðàëûí 7-äÿ Ñî÷èäÿêè “Ôèøò” ñòàäèîíóíäà ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí ðÿùáÿðè Èëùàì ßëèéåâ âÿ õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâà ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäèáëÿð. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ÁÌÒ-íèí áàø êàòèáè Ïàí Ýè Ìóí 2014-úö èëèí Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûøûíà îí äÿãèãÿ ãàëìûø Ñî÷è Îëèìïèàäàñûíûí èøòèðàê÷ûëàðûíû âÿ òàìàøà÷ûëàðûíû ñàëàìëàéûá. Áó Îëèìïèéà Îéóíëàðû áèð íå÷ÿ ýþñòÿðèúè öçðÿ ðåêîðä... Áàõ ñÿh. 2 Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð. 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182). Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí îðãàíû. Ãèéìÿòè 40 ãÿïèê Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ñî÷èäÿ ×åõèéà Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí èëÿ ýþðöøöá Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû èãòèñàäè ïîòåíñèàëûìûçû ýöúëÿíäèðèð âÿ ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíû òÿìèí åäèð Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè èíêèøàôûíûí ÿñàñ áàçà ñöòóíëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëÿí ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû” (2004-2008 âÿ 2009-2013-úö èëëÿðÿ) ðåñïóáëèêàìûçûí ñû÷ðàéûøëû èíêèøàôûíû òÿìèí åòìÿêëÿ éàíàøû, èíñàíëàðûí ñîñèàë ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøìàñû âÿ áþëýÿëÿðèí ñèìàñûíûí ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ äÿéèøÿðÿê éåíè ïðîãðåññèâ ÷àëàðëàð àëìàñûíäà ìöùöì ðîë îéíàéûá... Áàõ ñÿh. 3 Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû äèíàìèê èíêèøàô éîëóíäà Ôåâðàëûí 9-äà Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 90 èëëèéè òàìàì îëóð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíèí êå÷èðèëìÿñè ùàããûíäà Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá. Ñÿðÿíúàìäà ãåéä åäèëèð êè, Àçÿðáàéúàíûí ãÿäèì áþëýÿñè... Áàõ ñÿh. 5 Îíëàðûí ÿçèç õàòèðÿñè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ãÿëáèíäÿí ùå÷ âàõò ñèëèíìÿéÿúÿêäèð Õàëãûìûçûí êå÷ìèøè äÿ, áó ýöíö äÿ ãÿùðÿìàíëûã íöìóíÿëÿðè èëÿ çÿíýèíäèð. Îõóäóãúà, àðàøäûðäûãúà èíñàí áó ìèëëÿòèí þâëàäëàðûíûí ÿçìèíÿ, Âÿòÿí éàíüûñûíà ùåéðàí ãàëûð. Àçÿðáàéúàí þâëàäû Âÿòÿíèíè ìöäàôèÿ åòìÿê ö÷öí úàí àòûð, ùå÷ íÿäÿí ãîðõìàäàí, èýèäëèêëÿ Áàéðàüûíû êþêñöíÿ ñûõûð, ãàíû òîðïàüà àõñà äà, îíó éåðÿ äöøìÿéÿ ãîéìóð. Áó èýèäëÿðäÿí áèðè äÿ Ìöáàðèç Èáðàùèìîâ èäè. Éàøàñàéäû, äöíÿí 26 éàøû òàìàì îëàúàãäû... Áàõ ñÿh. 6 Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ãàõäà áþëýÿ ñàêèíëÿðèíè ãÿáóë åäèá Ôåâðàëûí 7-äÿ Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíèí (ÄÒÕÊ) ñÿäðè Ãÿðèá Ìÿììÿäîâ Ãàõ øÿùÿðèíäÿ øèìàë-ãÿðá áþëýÿñèíèí ñàêèíëÿðèíè ãÿáóë åäèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, êîìèòÿíèí øþáÿ âÿ ñòðóêòóð ðÿùáÿðëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëÿí... Ëîíäîíóí Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò Ìóçåéèíäÿ ìöàñèð Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòè ùàããûíäà ìöùàçèðÿ êå÷èðèëÿúÿê ßëè Êÿðèìëè ðöøâÿòõîð ÷ûõäû Ôåâðàëûí 12-äÿ Ëîíäîíóí Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò Ìóçåéèíäÿ ìöàñèð Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòè ùàããûíäà ìöùàçèðÿ êå÷èðèëÿúÿê. “ÉÀÐÀÒ” Ìöàñèð Èíúÿñÿíÿò Ìÿêàíûíäàí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, “Æàìååë Ïðèçå 3” ñÿðýèñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òÿøêèë îëóíàúàã ìöùàçèðÿäÿ “Æàìååë” ìöêàôàòû íàìèçÿäè îëàí ýÿíú àçÿðáàéúàíëû ðÿññàì Ôàèã ßùìÿä âÿ ìöâàôèã ñàùÿíèí åêñïåðòëÿðè èøòèðàê åäÿúÿêëÿð. “Æàìååë Ïðèçå 3” ñÿðýèñè àïðåëèí 21-äÿê Âèêòîðèéà âÿ... Áàõ ñÿh. 5 Áåëÿ îëìàñàéäû, äþâëÿò êàòèáè âÿçèôÿñè äàøûéàðêÿí îíà ðöøâÿò òÿêëèô åòìÿéÿ êèì úÿñàðÿò åäÿðäè? Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû èëÿ ÀÕÚÏ àðàñûíäà ùå÷ âàõò áèðëèê îëìàéûá Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû âÿ ÀÕÚÏ ñèéàñè òÿøêèëàò êèìè äåéèë, çàâîä, ìöÿññèñÿ êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð âÿ ðÿùáÿðëÿðèíèí ýÿëèð ìÿíáÿëÿðè êèìè áèð éåðäèð. Áó áàðÿäÿ Òðåíä-ÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâ Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû èëÿ ÀÕÚÏ àðàñûíäà éàðàíàí ýÿðýèíëèéÿ... Áàõ ñÿh. 4 Èñïàíèéà ïàðëàìåíòèíèí öçâëÿðè Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ùÿðáè òÿúàâöçöíöí àüûð íÿòèúÿëÿðè ùàããûíäà ìÿëóìàòëàíäûðûëûáëàð Ôåâðàëûí 7-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè, Ãà÷ãûíëàðûí âÿ Ìÿúáóðè... Áàõ ñÿh. 4 ÀÕÚÏ-íèí ñÿäðè ßëè Êÿðèìëè ìÿòáóàòà âåðäèéè ìöñàùèáÿëÿðèíäÿ þçöíö àéäàí àðû, ñóäàí äóðó, éÿíè ïóë-ïàðàäàí, ðöøâÿòäÿí óçàã áèðèñè êèìè òÿãäèì åòìÿéÿ ÷àëûøûð. Ëàêèí ßëè Êÿðèìëèíèí þç âèúäàíûíà àíä è÷èá “ìÿí ðöøâÿòÿ áóëàøìàìûøàì” äåìÿñèíèí ùå÷ ãàðà ãÿïèê ãÿäÿð äÿ ìÿíàñû éîõäóð. ×öíêè ðåàëëûãäà úÿìèééÿò îíó òàìàì áàøãà ãèéàôÿäÿ, ïóëà ùÿðèñ áèðèñè êèìè òàíûéûð. Áó ýöíëÿðäÿ “Àçàäëûã” ãÿçåòè ÀÕÚÏ ñÿäðèíèí 1993-úö èëäÿ, éöêñÿê äþâëÿò âÿçèôÿñè òóòäóüó âàõòëàðäà “Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòèíÿ âåðäèéè ìöñàùèáÿíè äÿðú åäèá. Ìöñàùèáÿ ñåíñàñèîí áèð áàøëûã àëòûíäà òÿãäèì îëóíóá: “ßëè Êÿðèìëèéÿ ðöøâÿò òÿêëèô åòäèéèíÿ ýþðÿ èøäÿí ãîâóëàí êèìäèð?” Èøÿ áèð áàõûí, “Àçàäëûã” ãÿçåòè ßëè Êÿðèìëèíèí èìèúèíè àðòûðìàã ìÿãñÿäèëÿ òÿêðàð äÿðú åòìÿéÿ ëöçóì ýþðäöéö ìöñàùèáÿäÿ îíà “ðöøâÿò” ñþçöíö úàëàéûá. Ìÿøÿäè Èáàä äåìèøêÿí, ùå÷ ùÿíàíûí éåðèäèð? ßëè Êÿðèìëè ùÿð øåéè åäèð, âóðíóõóð, éàëàí äàíûøûð êè, ðöøâÿò øöáùÿëÿðè þçöíäÿí óçàãëàøäûðûëñûí... Áàõ ñÿh. 7 ÉÀÏ-ûí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàãÿëÿð êîìèññèéàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá Àçÿðáàéúàí-Ëèòâà ìöíàñèáÿòëÿðè 2014-úö èëäÿ äÿ ôÿàë òåìïëÿ èðÿëèëÿéèð Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áó ýöíëÿðäÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíà èøýöçàð ñÿôÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ñî÷èäÿ Ëèòâàíûí Áàø íàçèðè Àëãèðäàñ Áóòêåâè÷èóñ èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ëèòâà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí éàõøû ïåðñïåêòèâëÿðèíèí îëäóüó áèëäèðèëèá, ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ, õöñóñèëÿ, åíåðæè ñåêòîðóíäà... Áàõ ñÿh. 8 Éàïîíèéà ýåîñèéàñè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê, äèíàìèê èíêèøàô åäÿí Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüà áþéöê þíÿì âåðèð Áàø Ïðîêóðîðëóãäà êå÷èðèëìèø ýåíèø êîëëåýèéà èúëàñûíäà þòÿí èëÿ éåêóí âóðóëóá âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð ìöçàêèðÿ åäèëèá “Éåíè Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòè 2014-úö èëäÿí áèð ÷îõ éåíè ëàéèùÿëÿðëÿ îõóúóëàðûí ýþðöøöíÿ ýÿëèð. Áåëÿ ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè äÿ... Ôåâðàëûí 7-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø Ïðîêóðîðëóüóíäà ìÿðêÿçè àïàðàòûí, Ðåñïóáëèêà Ùÿðáè, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð... Áàõ ñÿh. 6 Áàõ ñÿh. 5 Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàãÿëÿð êîìèññèéàñûíûí èëê èúëàñû êå÷èðèëèá. Êîìèññèéà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí 7 íîéàáð 2013úö èë òàðèõëè èúëàñûíûí ãÿðàðû èëÿ éàðàäûëûá... Áàõ ñÿh. 4 Àçÿðáàéúàíûí “Àçåðñïàúå-2” èêèíúè òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè ëàéèùÿñè öçÿðèíäÿ èøëÿðÿ áàøëàíûëûð Áàõ ñÿh. 2 Àçÿðáàéúàíûí èëê “Àçåðñïàúå-1” òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè 2013-úö èë ôåâðàëûí 8äÿ Ôðàíñûç Ãâèàíàñûíäàêû Êîñìèê Ìÿðêÿçèíäÿ Êóðó êîñìîäðîìóíäàí... Áàõ ñÿh. 6 2 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ñî÷èäÿ òÿøêèë îëóíàí ðÿñìè ãÿáóëäà èøòèðàê åäèá Ñî÷èäÿ ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäèá Ôåâðàëûí 7-äÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèíèí àäûíäàí ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Ñî÷èéÿ ýÿëÿí éöêñÿê ñÿâèééÿëè ãîíàãëàðûí øÿðÿôèíÿ ðÿñìè ãÿáóë òÿøêèë îëóíóá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâà ðÿñìè ãÿáóëäà èøòèðàê åäèáëÿð. Ðóñèéà Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèí ãÿáóëäà íèòã ñþéëÿéèá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ñî÷èäÿ ×åõèéà Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí èëÿ ýþðöøöá Ôåâðàëûí 7-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ñî÷èäÿ ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí ñîí âàõòëàðäà èíêèøàôûíäàí ìÿìíóíëóã èôàäÿ îëóíóá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ ×åõ Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà ñèéàñè ÿëàãÿëÿðèí éàõøûëàøìàñûíûí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ äÿ ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàòäûüû áèëäèðèëèá. Äàùà ñîíðà ýþðöøäÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû, òèúàðÿò, ñÿùèééÿ, ÿúçà÷ûëûã âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èìêàíëàðû áàðÿäÿ ÿòðàôëû ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. Ôåâðàëûí 7-äÿ Ñî÷èäÿêè “Ôèøò” ñòàäèîíóíäà ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí ðÿùáÿðè Èëùàì ßëèéåâ âÿ õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâà ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäèáëÿð. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ÁÌÒíèí áàø êàòèáè Ïàí Ýè Ìóí 2014úö èëèí Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿñìè à÷ûëûøûíà îí äÿãèãÿ ãàëìûø Ñî÷è Îëèìïèàäàñûíûí èøòèðàê÷ûëàðûíû âÿ òàìàøà÷ûëàðûíû ñàëàìëàéûá. Áó Îëèìïèéà Îéóíëàðû áèð íå÷ÿ ýþñòÿðèúè öçðÿ ðåêîðä îëàúàã. Áåëÿ êè, Ñî÷èäÿ 88 þëêÿäÿí îëàí èäìàí÷ûëàð ÷ûõûø åäÿúÿêëÿð êè, áó äà äþðä èë áóíäàí ÿââÿë Âàíêóâåðäÿ êå÷èðèëìèø îéóíëàðäàí 6 þëêÿ ÷îõäóð. Öìóìèééÿòëÿ, 98 ìåäàë äÿñòè óüðóíäà ìöáàðèçÿ ýåäÿúÿê. Áó, 2010-úó èëäÿêèíäÿí 12 äÿñò ÷îõäóð. Ñî÷è Ãûø Îëèìïèàäàñû Àçÿðáàéúàí éûüìàñû ö÷öí áåøèíúè îëèìïèàäàäûð. Ñî÷èäÿ þëêÿìèçè èäìàíûí èêè íþâöíäÿ éàðûøàúàã 4 èäìàí÷û òÿìñèë åäèð. Êèøèëÿð àðàñûíäà äàü õèçÿêñöðìÿ éàðûøëàðûíäà Àçÿðáàéúàíû Ïàòðèê Áðàõíåð âÿ Ñåäðèê Ùîòñ òÿìñèë åäÿúÿêëÿð. Áóíäàí áàøãà, Ñî÷èäÿ ôèãóðëó êîíêèñöðìÿ éàðûøëàðûíäà èäìàí ðÿãñëÿðèíäÿ Éóëèéà Çëîáèíà âÿ Àëåêñåé Ñèòíèêîâ Àçÿðáàéúàí áàéðàüû àëòûíäà ÷ûõûø åäÿúÿêëÿð. ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí à÷ûëûø ìÿðàñèìè âèäåî÷àðõûí íöìàéèøè èëÿ áàøëàéûá. Âèäåî÷àðõäà òàìàøà÷ûëàðû Îëèìïèàäàéà åâ ñàùèáëèéè åäÿí þëêÿ, îíóí íàèëèééÿòëÿðè âÿ òàíûíìûø íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ ÿëèôáà öçðÿ òàíûø åäèáëÿð. Ñîíðà Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí áàéðàüû ãàëäûðûëûá, áó þëêÿíèí ùèìíè ñÿñëÿíäèðèëèá. Äàùà ñîíðà èøòèðàê÷û þëêÿëÿðèí ÿíÿíÿâè ïàðàäû áàøëàíûá. Àçÿðáàéúàí êîìàíäàñû äþðäöíúö êå÷èá. Þëêÿìèçèí áàéðàüûíû Ïàòðèê Áðàõíåð àïàðûá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâà ôÿõðè ãîíàãëàð ö÷öí òðèáóíàäàí èäìàí÷ûëàðûìûçû ñàëàìëàéûáëàð. Èäìàí÷ûëàðûí ïàðàäû áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà “Ðóñèéà ùàããûíäà éóõóëàð” àäëû ñÿùíÿëÿøäèðèëìèø òàìàøà íöìàéèø åòäèðèëèá. Äàùà ñîíðà ñòàäèîíó ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ðÿìçëÿðè áÿçÿéèá âÿ ëàçåð åôôåêòëÿðè èëÿ õöñóñè øîóíóí íöìàéèøèíÿ áàøëàíûá. Áó øîóíóí ìàùèééÿòèíè Ðóñèéà òàðèõè âÿ îíóí ÿñàñ äþâðëÿðèíÿ àèä êîìïîçèñèéàëàð òÿøêèë åäèá. 18 ôÿñèëäÿí èáàðÿò øîóäà ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëèíÿ âÿ Ðóñ èíãèëàáûíà ùÿñð åäèëìèø êöòëÿâè ñÿùíÿëÿð ìàðàãëà ãàðøûëàíûá. Àâàíãàðä èíúÿñÿíÿò ðóùóíäà ùàçûðëàíàí áó ùèññÿ èêè ñààòäàí ÷îõ äàâàì åäèá. À÷ûëûø ìÿðàñèìèíèí êöòëÿâè ñÿùíÿëÿðèíäÿ, î úöìëÿäÿí ðÿãñ, áàëåò, àêðîáàòèê âÿ ñèðê íþìðÿëÿðèíäÿ ö÷ ìèí àêòéîð âÿ èêè ìèíäÿí ÷îõ êþíöëëö èøòèðàê åäèá. Äèðåêòîðó âÿ ññåíàðè ìöÿëëèôè Ðóñèéàíûí Áèðèíúè òåëåêàíàëûíûí áàø äèðåê- äà êå÷èðèëìÿñèíäÿí ôÿõð åòäèêëÿðèíè áèëäèðèá. Áåéíÿëõàëã Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí ïðåçèäåíòè, 1976-úû èë Îëèìïèéà Îéóíëàðûíûí ãàëèáè Òîìàñ Áàõ äà Ñî÷èäÿ áàø òóòàí áó èäìàí áàéðàìûíûí Îëèìïèéà òàðèõèíäÿ éåíè ñÿùèôÿ à÷äûüûíû âóðüóëàéàðàã èäìàí÷ûëàðà ãÿëÿáÿ ÿçìè àðçóëàéûá. Ñîíðà Ðóñèéà Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèí ÕÕÛÛ Ãûø Îëèìïèéà Îéóíëàðûíû à÷ûã åëàí åäèá. Ñîíðà ðåæèññîð Íèêèòà Ìèõàëêîâ, àêòðèñà âÿ “Ùÿéàò áÿõø åò” Ôîíäóíóí ùÿìòÿñèñ÷èñè ×óëïàí Õàìàòîâà, õîêêåé÷è Âéà÷åñëàâ Ôåòèñîâ, êîíêèñöðÿí Ëèäèéà Ñêîáëèêîâà, èëê ãàäûí êîñìîíàâò Âàëåíòèíà Òåðåøêîâà, “Âåñòè”íèí Ñóðèéàäàêû õöñóñè ìöõáèðè Àíàñòàñèéà Ïîïîâà, äèðèæîð Âàëåðè Ýåðýèéåâ âÿ êèáåðéöðöø÷ö Àëàí Éåíèëåéåâ Îëèìïèéà áàéðàüûíû ñòàäèîíà ýÿòèðèáëÿð. Îëèìïèéà ùèìíè ñÿñëÿíäèðèëèá. Èäìàí÷ûëàðûí, ùàêèìëÿðèí âÿ ìÿøã÷èëÿðèí àäûíäàí Îëèìïèéà àíäû è÷èëèá. Ìÿðàñèìèí ñîíóíäà ñòàäèîíäà Îëèìïèéà Ìÿøÿëè àëîâëàíäûðûëûá. òîðó Êîíñòàíòèí Åðíñò îëàí øîóíó äöíéàäà òåëåâèçèéà âàñèòÿñèëÿ 3 ìèëéàðääàí ÷îõ èíñàí èçëÿéèá. Øîó áàøà ÷àòäûãäàí ñîíðà “ÑÎ×È-2014”öí Òÿøêèëàò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Äìèòðè ×åðíûøåíêî ÷ûõûø åäÿðÿê ãîíàãëàðû âÿ èäìàí÷ûëàðû ñàëàìëàéûá, áó îéóíëàðûí Ðóñèéà- Ìÿøÿëè ôèãóðëó êîíêèñöðìÿ öçðÿ ö÷ãàò Îëèìïèéà, îíãàò äöíéà ÷åìïèîíó Èðèíà Ðîäíèíà âÿ ìÿøùóð õîêêåé ãàïû÷ûñû, ö÷ãàò Îëèìïèéà ÷åìïèîíó Âëàäåñëàâ Òðåòéàê éàíäûðûáëàð. Ìÿðàñèì áàéðàì àòÿøôÿøàíëûüû èëÿ áàøà ÷àòûá. Áàø Ïðîêóðîðëóãäà êå÷èðèëìèø ýåíèø êîëëåýèéà èúëàñûíäà þòÿí èëÿ éåêóí âóðóëóá âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð ìöçàêèðÿ åäèëèá Ôåâðàëûí 7-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø Ïðîêóðîðëóüóíäà ìÿðêÿçè àïàðàòûí, Ðåñïóáëèêà Ùÿðáè, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû âÿ Áàêû Øÿùÿð ïðîêóðîðëóãëàðûíûí ðÿùáÿð ùåéÿòèíèí, ðàéîí âÿ øÿùÿð, ÿðàçè ùÿðáè ïðîêóðîðëàðûíûí èøòèðàêû èëÿ ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí 2013-úö èëäÿ “Ïðîêóðîðëóã ùàããûíäà” Ãàíóíäà íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðè öçðÿ ýþðöëìöø èøëÿðèí éåêóíó âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðèí ìöçàêèðÿñèíÿ ùÿñð îëóíìóø ýåíèø êîëëåýèéà èúëàñû êå÷èðèëèá. Áàø Ïðîêóðîðëóüóí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, êîëëåýèéà èúëàñûíäà ýèðèø íèòãè èëÿ ÷ûõûø åäÿí áàø ïðîêóðîð Çàêèð Ãàðàëîâ äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, 2013-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ðåàëëàøäûðûëàí ìöàñèð ìÿçìóíëó ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿ ùÿéàòûíûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ áþéöê èðÿëèëÿéèøëÿðÿ, ìöñòÿãèë äþâëÿò÷èëèéèìèçèí äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíÿ, Âÿòÿíèìèçèí èãòèñàäè ãöäðÿòèíèí àðòûðûëìàñû èëÿ íÿòèúÿëÿíÿí ìþùòÿøÿì ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðèíÿ íàèë îëóíóá, ùöãóãè âÿ äåìîêðàòèê äþâëÿò, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ãóðóúóëóüó èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿð éåíè ìöñòÿâèéÿ ãàëäûðûëûá. Çàêèð Ãàðàëîâ 2013-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí 6 ôàèç, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí 9,8 ôàèç, ÿùàëèíèí ïóë ýÿëèðëÿðèíèí 8 ôàèç àðòäûüûíû, 80 ìèíè äàèìè îëìàãëà 110 ìèí éåíè èø éåðèíèí éàðàäûëäûüûíû, þëêÿ èãòèñàäèééàòûíà ðåêîðä ìèãäàðäà - 28 ìèëéàðä äîëëàð èíâåñòèñèéà ãîéóëäóüóíó, Àçÿðáàéúàíûí âàëéóòà åùòèéàòëàðûíûí 50 ìèëéàðä äîëëàðà ÷àòìàãëà öìóì äàõèëè ìÿùñóëóí 70 ôàèçèíè òÿøêèë åäÿðÿê äöíéà ìèãéàñûíäà ÿí ãàáàãúûë ýþñòÿðèúèëÿðäÿí áèðè îëäóüóíó õöñóñè âóðüóëàéûá. Áèëäèðèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2012-úè èë 13 èéóë òàðèõëè Ôÿðìàíûíà ÿñàñÿí, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí éàðàäûëìàñû êîððóïñèéàéà øÿðàèò éàðàäàí ùàëëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöùöì àääûìäûð. Ãåéä åäèëèá êè, þòÿí èë Áàø Ïðîêóðîð éàíûíäà Êîððóïñèéàéà Ãàðøû Ìöáàðèçÿ Èäàðÿñèíèí ôÿàëèééÿòè äàùà óüóðëó îëóá. Áó äà ãàíóíëà ìöÿééÿí åäèëìèø äèýÿð ñÿëàùèééÿòëÿðëÿ éàíàøû, èäàðÿéÿ êîððóïñèéà èëÿ áàüëû îëàí úèíàéÿòëÿð öçðÿ ÿìÿëèééàò-àõòàðûø ôÿàëèééÿòèíè ùÿéàòà êå÷èðìÿê ùöãóãóíóí âåðèëìÿñè, èäàðÿíèí éöêñÿê òÿøêèëàòè ÿñàñëàðà âÿ ÷åâèê ñòðóêòóðà ìàëèê èõòèñàñëàøìûø ìöùöì äþâëÿò ãóðóìó êèìè ôîðìàëàøìàñû èëÿ ÿëàãÿäàðäûð. Èäàðÿíèí “Ãàéíàð õÿòò” ÿëàãÿ ìÿðêÿçèíèí ôÿàëèééÿòèíèí äöçýöí ãóðóëìàñû ìöñáÿò íÿòèúÿëÿð âåðèá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí 2013-úö èëèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà “Èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû èëè” åëàí åäèëìÿñè ùàããûíäà” 2013-úö èë 16 éàíâàð òàðèõëè Ñÿðÿíúàìûíûí èúðàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ Áàø Ïðîêóðîðëóã öçðÿ òÿñäèã åäèëìèø ýåíèø Òÿäáèðëÿð Ïëàíûíûí âàõòûíäà èúðàñû òÿìèí îëóíìàãëà ïðîêóðîðëóãäà èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãèíèí ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíÿ, áó ñàùÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èøèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí õåéëè äÿðÿúÿäÿ àðòûðûëìàñûíà íàèë îëóíóá, “Åëåêòðîí Ñÿíÿä Äþâðèééÿñè Ïðîãðàìû”íûí âÿ “Åëåêòðîí Úèíàéÿò” Èíôîðìàñèéà Ïðîãðàìûíûí òÿòáèãè èëÿ ÿëàãÿäàð çÿðóðè òÿäáèðëÿð ýþðöëöá. Áèëäèðèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ, þëêÿ ùÿéàòûíûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ ýÿíúëÿðèí ÿìÿéèíäÿí ùÿðòÿðÿôëè èñòèôàäÿ îëóíìàñû âÿ èúòèìàè ùÿéàòûìûçûí ìöõòÿëèô èñòèãàìÿòëÿðèíäÿ îíëàðûí ôÿàë èøòèðàêûíûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû áàðÿäÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí òþâñèéÿëÿðè âÿ ýþñòÿðèøëÿðèíÿ ìöâàôèã îëàðàã 2014-úö èë éàíâàðûí 31-äÿ ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðûíà èøÿ ãÿáóë îëóíìàã àðçóñóíäà îëàí øÿõñëÿð ö÷öí 100 øòàò âàùèäè öçðÿ åëàí åäèëìèø ìöñàáèãÿíèí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñè - òåñò èìòàùàíû êå÷èðèëèá. Ìöâÿôôÿãèééÿò ãàçàíìûø 105 íÿôÿð ìöñàáèãÿíèí íþâáÿòè éàçûëû èìòàùàí ìÿðùÿëÿñèíÿ áóðàõûëûá. Ãåéä åäèëèá êè, äþâëÿòèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ñîñèàëéþíöìëö ñèéàñÿòèí ïðèîðèòåòëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðûíäà ÿââÿëêè èëëÿðäÿ îëäóüó êèìè, 2013-úö èëäÿ äÿ âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòëÿðèíÿ âÿ ãÿáóëó ìÿñÿëÿëÿðèíÿ õöñóñè äèããÿòëÿ éàíàøûëûá. Êîëëåýèéàäà ùåñàáàò ìÿðóçÿñè èëÿ ÷ûõûø åäÿí áàø ïðîêóðîðóí áèðèíúè ìöàâèíè Ðöñòÿì Óñóáîâ áèëäèðèá êè, ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí ùåñàáàò äþâðö ÿðçèíäÿ äèýÿð ùöãóã ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû èëÿ ÿëàãÿëè øÿêèëäÿ úèíàéÿòêàðëûüà ãàðøû àïàðûëàí ìöáàðèçÿ íÿòèúÿñèíäÿ ðåñïóáëèêà öçðÿ ãåéäÿ àëûíìûø àüûð âÿ õöñóñèëÿ àüûð úèíàéÿòëÿðèí ñàéû, èëê íþâáÿäÿ àäàì îüóðëóüó, àäàìëàðû ýèðîâ ýþòöðìÿ, áàíäèòèçì, úèíàéÿòêàð áèðëèê éàðàòìà úèíàéÿòëÿðè ÿùÿìèééÿòëè äÿ- ðÿúÿäÿ àçàëûá. Áàø ïðîêóðîðóí ìöàâèíè - ðåñïóáëèêà ùÿðáè ïðîêóðîðó Õàíëàð Âÿëèéåâ, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí ïðîêóðîðó Ñÿáóùè Øàùâåðäèéåâ, Áàêû øÿùÿð ïðîêóðîðó ßçèç Ñåéèäîâ, Ëà÷ûí ðàéîí ïðîêóðîðó Úåéùóí Àëìàñîâ ÷ûõûøëàðûíäà 2013-úö èë ÿðçèíäÿ úèíàéÿòêàðëûüà ãàðøû ìöáàðèçÿ, âÿòÿíäàøëàðûí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí ìöäàôèÿñè ñàùÿñèíäÿ ìöâàôèã òàáå ñòðóêòóð ãóðóìëàð òÿðÿôèíäÿí ýþðöëìöø èøëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèáëÿð. ×ûõûø åäÿíëÿð “Ïðîêóðîðëóã ùàããûíäà” Ãàíóíäà íÿçÿðäÿ òóòóëìóø èñòèãàìÿòëÿð öçðÿ ôÿàëèééÿòèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí äàùà äà àðòûðûëìàñû, ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðûíûí èøèíèí ìöàñèð ìÿçìóíäà òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè âÿ ìþâúóä ÷àòûøìàçëûãëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà éþíÿëäèëìèø êîíêðåò òÿêëèôëÿð èðÿëè ñöðöáëÿð. Êîëëåýèéà èúëàñûíà éåêóí âóðàí áàø ïðîêóðîð Çàêèð Ãàðàëîâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí “Éîë-íÿãëèééàò ùàäèñÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð òÿùëöêÿñèçëèê òÿäáèðëÿðèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè âÿ éîë ùÿðÿêÿòèíèí òÿíçèìëÿíìÿñè ñàùÿñèíäÿ èäàðÿåòìÿíèí øÿôôàôëûüûíûí àðòûðûë- ìàñû èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿð ùàããûíäà” 2012-úè èë 26 äåêàáð òàðèõëè Ñÿðÿíúàìûíäàí èðÿëè ýÿëÿí âÿçèôÿëÿðèí èúðàñû èëÿ ÿëàãÿäàð éîë-íÿãëèééàò ùàäèñÿëÿðèíèí òÿùãèãàòûíäà âÿ èñòèíòàãûíäà, à÷ûëìàñû òÿìèí åäèëìÿìèø þëöìëÿ íÿòèúÿëÿíÿí éîë-íÿãëèééàò ùàäèñÿëÿðè èëÿ áàüëû ÿìÿëèééàò-àõòàðûø âÿ èñòèíòàã ùÿðÿêÿòëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ãàíóíëàðûí èúðàñûíà íÿçàðÿòèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, éîëíÿãëèééàò ùàäèñÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð àïàðûëàí òÿùãèãàò, èñòèíòàã âÿ åêñïåðòèçàëàð çàìàíû êîððóïñèéà âÿ äèýÿð ñóè-èñòèôàäÿ ùàëëàðûíà éîë âåðÿí øÿõñëÿðèí ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åäèëìÿñèíèí òÿìèí îëóíìàñû èëÿ áàüëû çÿðóðè òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñèíÿ äàèð êîíêðåò ýþñòÿðèøëÿð âåðèá. Èúëàñäà, ùÿì÷èíèí êîððóïñèéàéà âÿ ðöøâÿòõîðëóüà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿñè áàðÿäÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí âåðäèéè òàïøûðûãëàðà ìöâàôèã îëàðàã, úàðè èëäÿ Áàø Ïðîêóðîð éàíûíäà Êîððóïñèéàéà Ãàðøû Ìöáàðèçÿ Èäàðÿñè, ÿëàãÿäàð ñòðóêòóð ãóðóìëàð âÿ òàáå ïðîêóðîðëóãëàð òÿðÿôèíäÿí äèýÿð ùöãóã ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû èëÿ ÿëàãÿëè øÿêèëäÿ êîððóïñèéàéà âÿ ðöøâÿòõîðëóüà ãàðøû äàùà ýåíèø ìèãéàñäà ãÿòèééÿòëè âÿ ñèñòåìëè ìöáàðèçÿ àïàðûëìàñû, ìöòÿøÿêêèë úèíàéÿòêàðëûüûí áó òÿùëöêÿëè òÿçàùöðëÿðèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû âÿ îíëàðû äîüóðàí ñÿáÿáëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ãàáàãëàéûúû òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áàðÿäÿ òàïøûðûãëàð âåðèëèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí “Äþâëÿò âÿ áÿëÿäèééÿ ÿìëàêûíûí âÿ âÿñàèòëÿðèíèí èäàðÿ îëóíìàñû ñàùÿñèíäÿ êîððóïñèéàéà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ùàããûíäà” 2009-úó èë 22 èéóí òàðèõëè Ôÿðìàíûíûí ãåéä-øÿðòñèç èúðàñû ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðûíûí ãàðøûñûíäà äóðàí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðäÿí áèðè êèìè ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿêëÿ, Áàø Ïðîêóðîðëóüóí ÿëàãÿäàð ãóðóìëàðû âÿ áöòöí òàáå ïðîêóðîðëàðà ùÿìèí Ôÿðìàíûí âÿ Áàø Ïðîêóðîðëóã öçðÿ ìöâàôèã ÿìðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ çÿðóðè èøëÿðèí äàâàì åòäèðèëìÿñè, àøêàðëàíàí êîððóïñèéà ùöãóãïîçìàëàðû öçðÿ ãÿòèééÿòëè òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè âÿ ãàáàãëàéûúû òÿäáèðëÿðèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû ùÿð áèð ïðîêóðîðëóã ÿìÿêäàøûíäàí òÿëÿá åäèëèá. Ýþðöëìöø ìöñáÿò èøëÿðëÿ éàíàøû, ùÿì÷èíèí ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðè öçðÿ èøèí ñÿìÿðÿëèëèéèíÿ ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðÿí ùàëëàð ÿòðàôëû òÿùëèë îëóíìàãëà, èñòèíòàã èøè âÿ èáòèäàè àðàøäûðìàéà ïðîñåññóàë ðÿùáÿðëèéèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ, úèíàéÿòêàð ùÿðÿêÿòëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ùöãóãè âÿ ôèçèêè øÿõñëÿðÿ âóðóëìóø çÿðÿðèí þäÿíèëìÿñè, âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòëÿðèíÿ áàõûëìàñû âÿ îíëàðûí ãÿáóëó èëÿ ÿëàãÿäàð èøèí òÿøêèëèíäÿ éîë âåðèëÿí ÷àòûøìàçëûãëàðûí ãûñà ìöääÿò ÿðçèíäÿ àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí êîíêðåò òàïøûðûãëàð âåðèëèá. Êîëëåýèéà èúëàñûíäà ÿìèíëèê èôàäÿ åäèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðîêóðîðëóüóíóí êîëëåêòèâè þç ãöââÿñèíè ñÿôÿðáÿðëèéÿ àëàðàã áóíäàí ñîíðà äà ôÿàë âÿòÿíäàøëûã ìþâãåéè íöìàéèø åòäèðìÿêëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè óçàãýþðÿí âÿ ìöäðèê äþâëÿò ñèéàñÿòèíÿ òàì ñàäèã ãàëàðàã, þëêÿìèçäÿ àïàðûëàí ìþùòÿøÿì ãóðóúóëóã èøëÿðèíäÿ, äèýÿð ÿëàãÿäàð äþâëÿò îðãàíëàðû èëÿ áèðëèêäÿ äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ìàðàãëàðûíûí, áÿðãÿðàð îëìóø äàéàíûãëû èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèê âÿ ÿìèí-àìàíëûüûí ãîðóíìàñû, úèíàéÿòêàðëûüûí áöòöí òÿçàùöðëÿðèíÿ âÿ ùÿð úöð ãàíóíñóçëóãëàðà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, èíñàí âÿ âÿòÿíäàø ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí åòèáàðëû ìöäàôèÿñè ö÷öí ñÿëàùèééÿòëÿðè äàõèëèíäÿ çÿðóðè òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñèíè òÿìèí åäÿúÿê, äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèìèçèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè âÿ Àçÿðáàéúàíûí äàùà äà ãöäðÿòëÿíìÿñè éîëóíäà þç õèäìÿòëÿðèíè ýþñòÿðÿúÿê. 3 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû èãòèñàäè ïîòåíñèàëûìûçû ýöúëÿíäèðèð âÿ ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíû òÿìèí åäèð Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ: Èíäè ö÷öíúö Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí ãÿáóëó ýþçëÿíèëèð. ßìèíÿì êè, áó ýöíÿ ãÿäÿð ýþðÿ áèëìÿäèéèìèç èøëÿðè áèç íþâáÿòè 5 èë ÿðçèíäÿ ýþðÿúÿéèê âÿ áåëÿëèêëÿ, ðåýèîíëàð ãàðøûñûíäà äóðàí áöòöí âÿçèôÿëÿð èúðà åäèëÿúÿêäèð Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè èíêèøàôûíûí ÿñàñ áàçà ñöòóíëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëÿí ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû” (2004-2008 âÿ 2009-2013-úö èëëÿðÿ) ðåñïóáëèêàìûçûí ñû÷ðàéûøëû èíêèøàôûíû òÿìèí åòìÿêëÿ éàíàøû, èíñàíëàðûí ñîñèàë ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøìàñû âÿ áþëýÿëÿðèí ñèìàñûíûí ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ äÿéèøÿðÿê éåíè ïðîãðåññèâ ÷àëàðëàð àëìàñûíäà ìöùöì ðîë îéíàéûá. Èñòåùñàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí ôÿàëèééÿòèíèí áÿðïàñû âÿ éåíè ñÿíàéå îáéåêòëÿðèíèí éàðàäûëìàñû, éåðëè ðåñóðñëàðäàí èñòèôàäÿíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû, ðåýèîíëàðûí èíêèøàôû ö÷öí çÿðóðè èíôðàñòðóêòóðóí éàðàäûëìàñû, àãðàð ñåêòîðäà èíòåíñèâ ìåòîäëàðäàí èñòèôàäÿ, ôåðìåðëÿðÿ âÿ äèýÿð êÿíä òÿñÿððöôàòû èø÷èëÿðèíÿ äÿñòÿê ìÿãñÿäèëÿ ìöõòÿëèô ñåðâèñ ìÿðêÿçëÿðèíèí, èíâåñòîðëàðûí ðåýèîíëàðà úÿëá îëóíìàñû ö÷öí ÿëâåðèøëè øÿðàèòèí éàðàäûëìàñû, éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû, ùÿì÷èíèí, äèýÿð êîìïëåêñ òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíäà äþíöø éàðàíûá. Øöáùÿñèç, ðåýèîíëàðûí èíêèøàôû áöòþâëöêäÿ ðåñïóáëèêàíûí öìóìèíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðèíÿ òÿñèð åäÿí ìöùöì ôàêòîðäóð. ìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ éöêñÿëèá. Áóíäàí ÿëàâÿ, ñó àíáàðëàðû, ùèäðîãîâøàãëàð, êàíàëëàð, äðåíàæ øÿáÿêÿëÿðè, éöçëÿðëÿ ñóáàðòåçèàí ãóéóñó èíøà âÿ éà ÿñàñëû òÿìèð îëóíóá. Ðàáèòÿ õèäìÿòëÿðèíèí êåéôèééÿòèíèí äàùà äà éöêñÿëäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ðåýèîíëàðäà òåëåôîí ñòàíñèéàëàðû âÿ ïî÷ò áèíàëàðû èñòèôàäÿéÿ âåðèëèá, áöòöí ðàéîí ìÿðêÿçëÿðèíÿ ôèáåð-îïòèê êàáåë ÷ÿêèëèá. Öìóìèëèêäÿ, 2004-2013-úö èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû öçðÿ ãÿáóë åäèëìèø 2 Äþâëÿò Ïðîãðàìû âÿ ÿëàâÿ òÿäáèðëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 8332 êèëîìåòð, î úöìëÿäÿí 2622 êèëîìåòð ðåñïóáëèêà ÿùÿìèééÿòëè, 5710 êèëîìåòð éåðëè ÿùÿìèééÿòëè àâòîìîáèë éîëëàðû ÷ÿêèëèá âÿ òÿìèð îëóíóá, öìóìè óçóíëóüó 10087 ìåòð òÿøêèë åäÿí 222 êþðïö âÿ éîë þòöðöúöñö òèêèëèá, 85 êþðïö ÿñàñëû òÿìèð îëóíóá. Áóíäàí ÿëàâÿ, 400 êèëîìåòðäÿí ÷îõ äÿìèð éîëó ÿñàñëû òÿìèð îëóíóá, ðåýèîíëàðäà 4 éåíè ùàâà ëèìàíû òèêèëèá, 2 ëèìàí òàì éåíèäÿí ãóðóëàðàã èñòèñìàðà âåðèëèá. Áó äþâð ÿðçèíäÿ 16 àâòîâàüçàë òèêèëèá, 9 àâòîâàüçàë éåíèäÿí ãóðóëóá. Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû èëÿ áàüëû Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ “Àçÿðñó” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè òÿðÿôèíäÿí ðåýèîíëàðäà 3430 êèëîìåòð è÷ìÿëè ñó õÿòòè, 1225 êèëîìåòð êàíàëèçàñèéà êîëëåêòîðëàðû âÿ øÿáÿêÿñè, 96 ÿäÿä ëàøäûðûëìàñû âÿ ÿëèëëÿð ö÷öí áÿðïà ìÿðêÿçëÿðèíèí éàðàäûëìàñû èëÿ áàüëû çÿðóðè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí ìÿíçèë øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ 12 ÷àäûð øÿùÿðúèéè ëÿüâ îëóíàðàã 77 ãÿñÿáÿ ñàëûíûá, áóðàäà 37 ìèí àèëÿ éåðëÿøäèðèëèá. Åéíè çàìàíäà, ÿëèë âÿ øÿùèä àèëÿëÿðèíèí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èøëÿðè äàâàì åòäèðèëèá, 2788, î úöìëÿäÿí ðåýèîíëàðäà 2041 ìÿíçèëëè éàøàéûø áèíàëàðû âÿ 450äÿí ÷îõ ôÿðäè åâ òèêèëèá. Ðåñïóáëèêàäà èðè, êè÷èê âÿ îðòà ñàùèáêàðëûã èíêèøàô åòäèðèëèá ùÿúìè 2,6 äÿôÿ àðòàðàã 38 ìèëéàðä ìàíàòà ÷àòûá. Ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíà ãîéóëàí èíâåñòèñèéàíûí ùÿúìè 2004-2008-úè èëëÿð ÿðçèíäÿ 6,2 äÿôÿ àðòàðàã öìóìè èíâåñòèñèéàëàðûí ñòðóêòóðóíäà õöñóñè ÷ÿêèñè 2003-úö èëäÿêè 26,8 ôàèçäÿí 2008-úè èëäÿ 69 ôàèçÿ ÷àòäûðûëûá. Äþâëÿò èíâåñòèñèéà õÿðúëÿðèíäÿ ðåýèîíëàðäàêû ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ àéðûëàí âÿñàèòèí ìÿáëÿüè 2004-úö èëëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2008-úè èëäÿ 6 äÿôÿ àðòàðàã 3,9 ìèëéàðä ìàíàò òÿøêèë åäèá êè, áó äà öìóìè èíâåñòèñèéàëàðûí 83 ôàèçèíÿ áÿðàáÿð îëóá. Öìóìèééÿòëÿ, ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôè èëÿ áàüëû áèðèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí èúðà äþâðö ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ìöõòÿëèô áþëýÿëÿðèíäÿ ÷îõñàéëû èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ 6,8 ìèëéàðä ìàíàò ùÿúìèíäÿ äþâëÿò èíâåñòèñèéàëàðû éàòûðûëûá. Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíà äàèð 20092013-úö èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí èêèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùþêóìÿò òÿðÿôèíäÿí áþëýÿëÿðÿ éàòûðûëàí èíâåñòèñèéàëàðûí ùÿúìè äÿ èëáÿèë àðòûðûëûá. Áþëýÿëÿðäÿ èøñèçëèê âÿ éîõñóëëóã àðàäàí ãàëäûðûëûá Àçÿðáàéúàíäà ðåýèîíëàðûí ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàôû èëÿ áàüëû ãÿáóë åäèëìèø Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíäà íÿçÿðäÿ òóòóëìóø òÿäáèðëÿðèí óüóðëà éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí äàéàíûãëû èíêèøàôûíû òÿìèí åòìÿêëÿ éàíàøû, èøñèçëèéèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ïðîñåñèíÿ ÿùÿìèééÿòëè çÿìèí éàðàäûá. Áåëÿ êè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ãÿáóë åäèëÿí èíêèøàô ïðîãðàìëàðûíûí ÿñàñ ùÿäÿôëÿðèíäÿí áèðè ðåýèîíëàðäà èøñèçëèê ïðîáëåìèíèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûäûð. Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò ïðîãðàìëà- 2 Äþâëÿò Ïðîãðàìû ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíû ÿñàñëàíäûðàí ôàêòîð êèìè Ìÿëóì îëäóüó êèìè, äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâ 2003-úö èëäÿ âÿçèôÿñèíèí èúðàñûíà áàøëàðêÿí ðåýèîíëàðûí ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàôûíû Þçöíöí ôÿàëèééÿòèíèí ÿñàñ èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè êèìè åëàí åòìèøäè. Áó ùÿäÿôÿ ÷àòìàã ö÷öí þòÿí 10 èëäÿ ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð 2 ÷îõøàõÿëè Äþâëÿò Ïðîãðàìû ùàçûðëàíûá âÿ óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëèá. 2004-úö èë ôåâðàëûí 11-äÿ òÿñäèãëÿíìèø “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íû áþëýÿëÿðè äèð÷ÿëäÿí ìöùöì èëêèí êîíñåïñèéà àëäàíäûðìàã îëàð. 2004-2008-úè èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí èëê Ïðîãðàìäà ãàðøûéà ãîéóëàí ùÿäÿôëÿðÿ âàõòûíäàí òåç ÷àòìàã ìöìêöí îëóá. Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíà äàèð áèðèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí àðäûíúà 2009-úó èë àïðåëèí 14-äÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí 2009-2013-úö èëëÿðäÿ ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû” òÿñäèãëÿíäè. Ùÿìèí ïðîãðàìäà ãàðøûéà ãîéóëàí âÿçèôÿëÿð äÿ óüóðëà éåðèíÿ éåòèðèëäè. Íÿòèúÿäÿ éåðëÿðäÿ èñòåùñàë âÿ åìàë ïîòåíñèàëû ýöúëÿíäèðèëäè. 10 èë ÿðçèíäÿ öìóìè äàõèëè ìÿùñóë (ÖÄÌ) 3,4 äÿôÿ, ãåéðè-íåôò ñåêòîðó 2,6 äÿôÿ, èíâåñòèñèéàëàð 6,5 äÿôÿ, ÿùàëèíèí ýÿëèðëÿðè 6,5 äÿôÿ àðòäû. Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ðåýèîíëàðäà öìóìè ìÿùñóë áóðàõûëûøû 3,2, ñÿíàéå ìÿùñóëó 3,1, ðàáèòÿ õèäìÿòëÿðè 6,1, ÿùàëèíèí ýÿëèðëÿðè 6,3, îðòà àéëûã ÿìÿêùàããû 7,3, ÿùàëèéÿ ýþñòÿðèëÿí ïóëëó õèäìÿòëÿð èñÿ 6 äÿôÿ àðòäû. Õöñóñèëÿ ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, áèð ÷îõ ýþñòÿðèúèëÿð öçðÿ àðòûì òåìïè þëêÿ öçðÿ ìöâàôèã ýþñòÿðèúèëÿðäÿí äàùà éöêñÿê îëóá. Áåëÿ êè, ùàçûðäà 5 øÿùÿð âÿ ðàéîíäà õÿðúëÿð éåðëè ýÿëèðëÿð ùåñàáûíà ìàëèééÿëÿøäèðèëèð. Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíûí ìöùöì àìèëëÿðèíäÿí îëàí èíôðàñòðóêòóð òÿìèíàòûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ 10 èëäÿ éîë-íÿãëèééàò èíôðàñòðóêòóðóíóí, åëåêòðèê (17 åëåêòðèê ñòàíñèéàñû òèêèëèá), ãàç âÿ ñó òÿúùèçàòûíûí éåíèëÿíìÿñè èøëÿðè àïàðûëûá, íÿòèúÿäÿ ðåýèîíëàðäà êîììóíàë õèäìÿòëÿðèí ñÿâèééÿñè ÿùÿ- ñó àíáàðû, 39 ÿäÿä ñó âÿ êàíàëèçàñèéà-íàñîñ ñòàíñèéàëàðû òèêèëèá. Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí èúðàñûíäàí ÿââÿë þëêÿ öçðÿ õèäìÿò ýþñòÿðèëÿí ÿùàëèíèí úÿìè 26 ôàèçè ôàñèëÿñèç è÷ìÿëè ñó àëûðäûñà, ùàçûðäà áó ðÿãÿì 55 ôàèçÿ ÷àòäûðûëûá. Äþâëÿò èíâåñòèñèéàëàðû áþëýÿëÿðèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíû ñöðÿòëÿíäèðèá Øöáùÿñèç, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áþëýÿëÿðèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà éþíÿëäèëìèø ñèéàñÿò íåôòäÿí ÿëäÿ åäèëìèø ýÿëèðëÿðèí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿñè âÿ èãòèñàäèééàòûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí ùÿëëåäèúè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Þòÿí 10 èëäÿ íåôòäÿí ÿëäÿ åäèëÿí ýÿëèðëÿðäÿí ðåýèîíëàðäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðÿ ùÿð èë ìèëéàðäëàðëà ìàíàò âÿñàèò àéðûëûá. Áó èíâåñòèñèéàëàð áþëýÿëÿðäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ö÷öí ÿí âàúèá øÿðòè - èíôðàñòðóêòóðóí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èëÿ éàíàøû, ùÿð áèð áþëýÿíèí öìóìè èíêèøàôûíû òÿìèí åäèá. Öìóìèëèêäÿ, ïðîãðàìëàðûí èúðàñûíà áöòöí ìÿíáÿëÿð ùåñàáûíà 50,7 ìèëéàðä, î úöìëÿäÿí áèðèíúè ïðîãðàìûí èúðàñûíà 16 ìèëéàðä, èêèíúè ïðîãðàìûí èúðàñûíà èñÿ 34,7 ìèëéàðä ìàíàò âÿñàèò éþíÿëäèëèá. Ùåñàáëàìàëàð ýþñòÿðèð êè, 20042008-úè èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íûí ùÿéàòà êå÷èðèëäèéè ìöääÿò ÿðçèíäÿ þëêÿ öçðÿ öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí (ÖÄÌ) ðåàë ðûíûí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí íÿòèúÿñè îëàðàã þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ ðåñïóáëèêà ÿðàçèñèíäÿ 1,2 ìèëéîíäàí ÷îõ éåíè èø éåðè éàðàäûëûá. Áåëÿ êè, ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ ðåýèîíëàðäà éöçëÿðëÿ ñÿíàéå ìöÿññèñÿñè, î úöìëÿäÿí, Ñóìãàéûòäà òåõíîëîýèéàëàð âÿ òåêñòèë ïàðêëàðû, Íàõ÷ûâàíäà ñåìåíò, ìÿðìÿð âÿ àâòîìîáèë, Ãàçàõäà ñåìåíò, Ýÿíúÿäÿ àëöìèíèóì, Ýîðàíáîéäà ýèïñ âÿ ýèïñ ìÿùñóëëàðû, Ìèíýÿ÷åâèðäÿ ïîëèåòèëåí áîðóëàð, åëåêòðîí àâàäàíëûãëàðû, Ñóìãàéûòäà êàüûç åìàëû, áèòêè éàüëàðû, ýöíÿø ïàíåëëÿðè, Ìàñàëëûäà âÿ Àáøåðîíäà êÿðïèú, Ùàúûãàáóëäà ñåðàìèê ïëèòÿëÿð, Ýÿäÿáÿé âÿ Äàøêÿñÿíäÿ ãûçûë åìàëû, Îüóçäà ãàðüûäàëû åìàëû âÿ ãëöêîçà, Èìèøëèäÿ øÿêÿð, áèòêè éàüëàðû âÿ ãàðûøûã éåì çàâîäëàðû, Ìàñàëëûäà ìåáåë ôàáðèêè, ùÿì÷èíèí, éöçëÿðëÿ òèêèíòè ìàòåðèàëû, ìåáåë, åìàë, ÷þðÿê âÿ äèýÿð ìöàñèð ìöÿññèñÿëÿð ôÿàëèééÿòÿ áàøëàéûá. Òÿêúÿ ýöçÿøòëè êðåäèòëÿð ùåñàáûíà öìóìè äÿéÿðè 730 ìèëéîí ìàíàò îëàí 104 ñÿíàéå ëàéèùÿñè ìàëèééÿëÿøäèðèëèá, áó ëàéèùÿëÿð öçðÿ 80 ìöÿññèñÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëèá, 24-ö öçðÿ èøëÿð äàâàì åòäèðèëèð. Éàðàäûëàí éåíè èø éåðëÿðèíäÿí 900 ìèíè äàèìèäèð. Þòÿí 10 èëäÿ ðåñïóáëèêàäà à÷ûëàí éåíè èø éåðëÿðèíèí òÿõìèíÿí 700 ìèíäÿí ÷îõó áþëýÿëÿðèí ïàéûíà äöøöá êè, áó äà þëêÿíèí ÿìÿê áàçàðûíäà ãåéðè-ïðîïîðñèîíàë âÿçèééÿòèí ðàäèêàë øÿêèëäÿ äÿéèøìÿñèíÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðûá. Øöáùÿñèç, ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñà- äè èíêèøàôûíû ÿñàñëàíäûðàí Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí ÿí ìöùöì òÿäáèðëÿðèíäÿí áèðè éîõñóëëóüóí àçàëìàñûíà éþíÿëèá. Éîõñóëëóüà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí âàúèá øÿðòëÿðèíäÿí áèðèíè áþëýÿëÿðäÿ éàøàéûø øÿðàèòèíè éàõøûëàøäûðìàã âÿ ÷îõëó ñàéäà éåíè èø éåðëÿðè éàðàòìàã òÿøêèë åäèð. Áþëýÿëÿðäÿ éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû âÿ èøñèçëèê ïðîáëåìèíèí äåìÿê îëàð êè, ùÿëëè þëêÿìèçäÿ éîõñóëëóüóí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà ÿùÿìèééÿòëè òÿñèð åäèá. Þòÿí äþâðäÿ éîõñóëëóã òÿãðèáÿí 50 ôàèçäÿí 5,3 ôàèçÿ äöøöá, èøñèçëèê 5 ôàèç òÿøêèë åäèð. Áó ýþñòÿðèúèëÿðÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàí, ùÿòòà èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðè ãàáàãëàéûð. Áåëÿ êè, áÿçè èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðäÿ áó ðÿãÿì 10 ôàèç, 15 ôàèç, 25 ôàèç ñÿâèééÿñèíÿ ãàëõûá. Áåëÿëèêëÿ, Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí ÿñàñ ùÿäÿôëÿðèíäÿí áèðè óüóðëà ðåàëëàøäûðûëûá. Áþëýÿëÿðäÿ èøñèçëèê ñÿâèééÿñè êÿñêèí àøàüû äöøöá, ÿùàëèíèí ðåýèîíëàðäàí èø äàëûíúà ïàéòàõòà àõûíû àçàëûá. ßêñèíÿ, áþëýÿëÿðäÿ ÿìÿê áàçàðûíûí ýåíèøëÿíìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ èø÷è ãöââÿñèíèí ïàéòàõòäàí ðåýèîíëàðà ùÿðÿêÿòè äÿ ìöøàùèäÿ îëóíìàüà áàøëàéûá. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà òÿêàí âåðÿí àääûìëàðûíäàí áèðè äÿ ñàùèáêàðëàðà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí àéðûëìàñûäûð. Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí ìöâàôèã ýþñòÿðèøëÿðèíäÿí ñîíðà ðåñïóáëèêàäà èðè, êè÷èê âÿ îðòà ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, ñàùèáêàðëàðà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðëÿ ìàëèééÿ äÿñòÿéèíèí âåðèëìÿñè, ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàðà ÿñàñëàíàí èñòåùñàë âÿ åìàë ñàùÿëÿðèíèí èíêèøàôûíû ñòèìóëëàøäûðàí èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñè, éöêñÿê êåéôèééÿòëè, èäõàëû ÿâÿç åäÿí, ðÿãàáÿòÿäàâàìëû èõðàú ãàáèëèééÿòëè ìÿùñóëëàð èñòåùñàëûíûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ èøëÿð ýþðöëöá. Õöñóñÿí áþëýÿëÿðäÿ ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíû íÿçÿðäÿ òóòàí êîíêðåò ïðîãðàì âÿ ëàéèùÿëÿðèí ðîëó ÿâÿçñèçäèð. Áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè, þòÿí èëëÿðäÿ äöíéàäà áàø âåðÿí ãëîáàë áþùðàí ôîíóíäà Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí äàâàìëû èíêèøàôûíà, áöòöí ñîñèàë ïðîãðàìëàðûí òàì ùÿúìäÿ âÿ âàõòûíäà éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ íàèë îëóíóá. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ðàéîíëàðûíäà áþéöê èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Èãòèñàäèééàòûí éåíè ñåêòîðëàðûíà ôÿàë ãàéäàäà ñÿðìàéÿ éàòûðûëûð. Ùÿì÷èíèí, äàâàìëû îëàðàã ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû èëÿ áàüëû ïðîãðàìëàðà ÿëàâÿ õàðàêòåðè äàøûéàí òÿäáèðëÿð ïëàíû ùàçûðëàíûð âÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áó ÿëàâÿëÿð éåíè øÿðàèòèí òÿëÿáëÿðèíäÿí, èííîâàñèéàëàðûí òÿòáèãè çÿðóðÿòèíäÿí èðÿëè ýÿëèð. Áó ýöí áþëýÿëÿðäÿ ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí àïàðûëìàñû, éåíè éîëëàðûí ÷ÿêèëìÿñè, ñó âÿ êàíàëèçàñèéà õÿòëÿðèíèí äÿéèøäèðèëìÿñè, ãàçëàøäûðìàíûí àïàðûëìàñû, ìÿêòÿá, õÿñòÿõàíà âÿ äèýÿð ñîñèàë îáéåêòëÿðèí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè ùàçûðêû ìöàñèð èíêèøàô ìÿðùÿëÿñèíèí ðåàëëûãëàðûäûð. Ôåâðàëûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí èúðàñûíà ùÿñð îëóíàí êîíôðàíñäà ÷ûõûøû çàìàíû Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áèëäèðèá êè, áó ýöí Àçÿðáàéúàí ýÿëÿúÿéÿ ÷îõ áþéöê öìèäëÿðëÿ, íèêáèíëèêëÿ áàõûð: “Áèðèíúè áåøèëëèê ïðîãðàì äåìÿê îëàð êè, ðåýè- Ñîñèàë òÿéèíàòëû îáéåêòëÿð òèêèëèá, éåíèäÿí ãóðóëóá Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí þëêÿíèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà éþíÿëÿí ñèéàñÿòè èíñàí àìèëè öçÿðèíäÿ ãóðóëóá âÿ áóíóí íÿòèúÿñè îëàðàã ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíà éþíÿëÿí ïðîãðàìëàðäà ñîñèàë òÿéèíàòëû îáéåêòëÿðèí òèêèëìÿñè, éåíèäÿí ãóðóëìàñû õöñóñè äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿäèð. Þòÿí 10 èëäÿ ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð ùÿéàòà êå÷èðèëÿí 2 Äþâëÿò Ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí áþëýÿëÿðèíäÿ òèêèëÿí âÿ éåíèäÿí ãóðóëàí õÿñòÿõàíàëàðûí, ìÿêòÿáëÿðèí, óøàã áàü÷àëàðûíûí, êèòàáõàíàëàðûí, ìÿäÿíèééÿò ìÿðêÿçëÿðèíèí, èäìàí êîìïëåêñëÿðèíèí âÿ ñ. ñîñèàë îáéåêòëÿðèí ñàéû ìèíëÿðëÿäèð. 2004-2008-úè èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí áèðèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðåýèîíëàðäà 636 éåíè ìÿêòÿá òèêèëèá, 192 ìÿêòÿá ÿñàñëû òÿìèð îëóíóá, àéðû-àéðû ìÿêòÿáëÿðäÿ 243 éåíè ñèíèô îòàüû òèêèëèá. Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ðåñïóáëèêàäà îíëàðëà õÿñòÿõàíà, ïîëèêëèíèêà âÿ äèàãíîñòèêà ìÿðêÿçè òèêèëÿðÿê ÿùàëèíèí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëèá, ñÿùèééÿ ìöÿññèñÿëÿðè ìöàñèð òèááè ëÿâàçèìàò âÿ àâàäàíëûãëà òÿúùèç åäèëèá. 2009-2013-úö èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí èêèíúè Äþâëÿò Ïðîãðàìû èñÿ, äàùà ÷îõ ñîñèàëéþíöìëöëöéö èëÿ äèããÿòè úÿëá åäèð. Áåëÿ êè, ñþçöýåäÿí ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 2012-úè èëèí éåêóíëàðûíà ÿñàñÿí, ðåýèîíëàðäà 450-äÿí ÷îõ òÿùñèë, 100-ÿ ãÿäÿð ñÿùèééÿ ìöÿññèñÿñè òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëèá. Áöòþâëöêäÿ, 10 èëäÿ Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 2700 ìÿêòÿá, 500-äÿí ÷îõ òèáá ìöÿññèñÿñè òèêèëèá âÿ òÿìèð åäèëÿðÿê èñòèôàäÿéÿ âåðèëèá. 41 Îëèìïèéà Èäìàí Êîìïëåêñè éàðàäûëûá, 8 áåëÿ êîìïëåêñèí òèêèíòèñè äàâàì åòäèðèëèð. Ìÿäÿíèééÿò îúàãëàðû áÿðïà åäèëèá. Ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñîñèàë òÿìèíàò ñàùÿñèíäÿ ÿëèëëÿðèí âÿ øÿùèä àèëÿëÿðèíèí ìÿíçèë øÿðàèòèíèí éàõøû- êè÷èê ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôû èãòèñàäèééàòûí ãåéðè-íåôò ñàùÿñèíäÿ éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñûíà èìêàí éàðàäûá. Þòÿí 10 èëäÿ Ñàùèáêàðëûüà Êþìÿê Ìèëëè Ôîíäóíóí âÿñàèòëÿðè ùåñàáûíà 19 ìèíäÿí ÷îõ ñàùèáêàðûí öìóìè äÿéÿðè 2 ìèëéàðä ìàíàò îëàí ëàéèùÿëÿðèíèí ìàëèééÿëÿøìÿñèíÿ, 45 ôàèçè ãàéòàðûëìûø âÿñàèò îëìàãëà, 1,2 ìèëéàðä ìàíàò ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëèá âÿ áó ëàéèùÿëÿð ùåñàáûíà 110 ìèíÿäÿê éåíè èø éåðè éàðàäûëûá. Êðåäèòëÿðèí 78 ôàèçè, à÷ûëàí èø éåðëÿðèíèí èñÿ 81 ôàèçè ðåýèîíëàðûí ïàéûíà äöøöð. Áó ìöääÿò ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí Èíâåñòèñèéà Øèðêÿòè ðåýèîíëàðäà ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, éåíè ìöÿññèñÿëÿðèí éàðàäûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿð ýþðöá, “Ìèëê Ïðî”, “Àüñòàôà Àãðîñåðâèñ”, “Àçÿðòîõóì” âÿ “Äÿâÿ÷è Áðîéëåð”äÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðäÿ èøòèðàê åäèá. Ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ ìÿøüóëëóãäà þçÿë ñåêòîðóí ïàéû 68 ôàèçäÿí 74 ôàèçÿ, âåðýè äàõèëîëìàëàðûíäà 42 ôàèçäÿí 72,5 ôàèçÿ ãàëõûá, ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí ñàéû 2,5 äÿôÿ àðòûá, íÿòèúÿäÿ ÖÄÌ-äÿ þçÿë ñåêòîðóí õöñóñè ÷ÿêèñè 80 ôàèçè þòöá. Ðåýèîíëàðûí èíêèøàôû þëêÿìèçèí ìîäåðíëÿøìÿñèíÿ âÿ òÿðÿããèñèíÿ õèäìÿò åäèð Íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ, þëêÿìèçèí öìóìè èãòèñàäè, ñîñèàë èíêèøàôûíû øÿðòëÿíäèðÿí ÿñàñ àìèëëÿð àðàñûíäà ìöòëÿã øÿêèëäÿ îíëàðäà áþéöê äþíöø éàðàäà áèëìèøäèð. Îíäàí ñîíðà èêèíúè ïðîãðàì ãÿáóë åäèëäè. 2009-2013-úö èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí ïðîãðàì áàøà ÷àòäû. Äåéÿ áèëÿðÿì êè, ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíäà, öìóìèééÿòëÿ, Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíäÿ áó ïðîãðàìëàðûí ÷îõ áþéöê ðîëó îëìóøäóð. Àçÿðáàéúàíäà àïàðûëàí èñëàùàòëàð, äöøöíöëìöø ñèéàñÿò þëêÿìèçèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíà òÿêàí âåðäè”. Áåëÿëèêëÿ, áèðèíúè âÿ èêèíúè Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíäà íÿçÿðäÿ òóòóëàí ìÿãñÿäëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè, õöñóñèëÿ äÿ ðàéîíëàðäàêû ìþâúóä ñîñèàë èíôðàñòðóêòóðëàðûí âÿ êîììóíàë õèäìÿò ñåêòîðëàðûíûí òàì éåíèäÿí ãóðóëìàñû àðòûã 2013úö èëäÿí ñîíðàêû äþâðäÿ áàøãà ùÿäÿôëÿð öçðÿ òÿäáèðëÿðÿ éîë à÷àúàã, ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäÿí Àçÿðáàéúàíûí ãàðøûñûíäà éåíè ïðîãðåññèâ ìåéèëëÿðÿ óéüóí ñîñèàë-èãòèñàäè âÿçèôÿëÿð ãîéàúàã. Éÿíè, ðåýèîíëàðäà åëåêòðèê åíåðæèñè, ãàç, ñó, êàíàëèçàñèéà, éîë âÿ äèýÿð ñîñèàë èíôðàñòðóêòóðëàðûí éàðàäûëìàñû áàøà ÷àòäûðûëäûãäàí ñîíðà ÿñàñ ìÿãñÿäëÿð áèðáàøà ðàéîíëàðûí èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíûí ñÿôÿðáÿð åäèëÿðÿê òàì ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèëìÿñèíÿ éþíÿëäèëÿúÿê. Éàõûí äþâðäÿ îðòà ýÿëèðëè äþâëÿòëÿð ñòàòóñóíà ìàëèê þëêÿ êèìè Àçÿðáàéúàíäà èíêèøàô ìåéèëëÿðèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóí ëàéèùÿëÿðèí èúðàñû äà çÿðóðÿòÿ ÷åâðèëèðÿúÿê. 2014-2018-úè èëëÿðÿ äàèð éåíè ðåýèîíàë èíêèøàô ïðîãðàìûíûí ùàçûðëàíìàñû äà ìÿùç áó çÿðóðÿòëÿðäÿí èðÿëè ýÿëèð. Äþâëÿò Èíêèøàô Ïðãîðàìû àäëàíàí êîíñåïñèéàíûí ÿñàñ ùÿäÿôè ðåýèîíëàðûí âÿ ïàéòàõòûí ïîòåíñèàë èãòèñàäè ðåñóðñëàðûíûí öìóìè èíêèøàôà úÿëá îëóíìàñû éîëó èëÿ ÖÄÌ-èí éöêñÿê àðòûìûíû âÿ Àçÿðáàéúàíûí äàùà äà ýöúëö äþâëÿòÿ ÷åâðèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿêäÿí èáàðÿòäèð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ñþçöýåäÿí êîíôðàíñäà ÷ûõûøûíäà äþâëÿò áàø÷ûñû éåíè ïðîãðàìäà áó ýöíÿ ùÿëë åäèëìÿìèø áöòöí ìÿñÿëÿëÿðèí ÿêñèíè òàïàúàüûíû äåéèá: “Áèðèíúè âÿ èêèíúè Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû àðòûãëàìàñû èëÿ éåðèíÿ éåòèðèëèá. Èíäè ö÷öíúö Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí ãÿáóëó ýþçëÿíèëèð. ßìèíÿì êè, áó ýöíÿ ãÿäÿð ýþðÿ áèëìÿäèéèìèç èøëÿðè áèç íþâáÿòè 5 èë ÿðçèíäÿ ýþðÿúÿéèê âÿ áåëÿëèêëÿ, ðåýèîíëàð ãàðøûñûíäà äóðàí áöòöí âÿçèôÿëÿð èúðà åäèëÿúÿêäèð”. ÑÅÂÈÍÚ 4 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû èëÿ ÀÕÚÏ àðàñûíäà ùå÷ âàõò áèðëèê îëìàéûá Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû âÿ ÀÕÚÏ ñèéàñè òÿøêèëàò êèìè äåéèë, çàâîä, ìöÿññèñÿ êè- ìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð âÿ ðÿùáÿðëÿðèíèí ýÿëèð ìÿíáÿëÿðè êèìè áèð éåðäèð. Áó áàðÿäÿ Òðåíä-ÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâ Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû èëÿ ÀÕÚÏ àðàñûíäà éàðàíàí ýÿðýèíëèéÿ ìöíàñèáÿò áèëäèðÿðêÿí äåéèá. Ñ.Íîâðóçîâ ãåéä åäèá êè, Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû èëÿ ÀÕÚÏ àðàñûíäà ùå÷ âàõò áèðëèê îëìàéûá: “Ýóéà, îíëàðûí áèð éåðäÿ îëìàñû ýþçäÿí ïÿðäÿ àñìàã ö÷öí îéóí èäè âÿ áóðàäà äà õàëã, äþâëÿò ìàðàãëàðû äåéèë, øÿõñè ìàðàãëàð ýöäöëöðäö. Áó éîëëà îíëàð õàðèúè ãöââÿëÿðäÿí ùàíñû òÿìèíàòëàð àëà áèëìÿëÿðè, íÿ ãîïàðà áèëìÿëÿðè ùàããûíäà äöøöíöðäöëÿð”. Ñ.Íîâðóçîâ âóðüóëàéûá êè, ñîí íÿòèúÿäÿ ùàìû øàùèä îëäó êè, áó èêè òÿøêèëàò àëò ãàòäà íÿ ãÿäÿð áèð-áèðèíÿ íèôðÿò åäÿí òÿøêèëàòëàðäûð: “×öíêè áóíëàðûí ìàðàüû Àçÿðáàéúàíäà èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèê, èíêèøàô éîõ, þç øÿõñè ìàðàãëàðäûð. Áóíëàð ñèéàñÿòè ýÿëèð ìÿíáÿëÿðè, ìàääè òÿìèíàòëàðûíûí ùÿëë îëóíìàñû ö÷öí áèð âàñèòÿéÿ ÷åâèðèáëÿð. Áóðàäà äà ìàðàãëàð òîããóøàíäà, áóíëàð òÿáèè êè, þç ìàääè ìàðàãëàðûíû öìóìè ñèéàñè ìàðàãëàðäàí öñòöí òóòóðëàð”. ÉÀÏ-ûí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàãÿëÿð êîìèññèéàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàãÿëÿð êîìèññèéàñûíûí èëê èúëàñû êå÷èðèëèá. Êîìèññèéà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí 7 íîéàáð 2013-úö èë òàðèõëè èúëàñûíûí ãÿðàðû èëÿ éàðàäûëûá. Ãåéä åäÿê êè, ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö Íèçàìè Õóäèéåâèí ñÿäðëèê åòäèéè êîìèññèéàéà ÉÀÏ Ñèéàñè Øóðàñûíûí öçâëÿðè“Àçÿðáàéúàí” Íÿøðèééàòûíûí áàø äèðåêòîðó Àüàáÿé ßñýÿðîâ, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ìèðêàçûì Êàçûìîâ, ÉÀÏ Ìÿòáóàò õèäìÿòèíèí ðÿùáÿðè Ùöñåéí Ïàøàéåâ, “Èêè ñàùèë” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Âöãàð Ðÿùèìçàäÿ âÿ Áàêû øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ ìåìàð Ñÿäðÿääèí ßêáÿðîâ äàõèëäèð. Êîìèññèéàíûí åêñïåðò ãðóïóíóí öçâëÿðè èñÿ “Éåíè Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Ùèêìÿò Áàáàîüëó âÿ “Ñÿñ”ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Áÿùðóç Ãóëèéåâäèð. Èúëàñäà ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, êîìèññèéàíûí ñÿäðè Íèçàìè Õóäèéåâ áèëäèðèá êè, êîìèññèéà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ âÿ ìöâàôèã ßñàñíàìÿéÿ óéüóí îëàðàã ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, êîìèññèéà ïàðòèéàíûí Èúðà Êàòèáëèéè èëÿ ñûõ òÿìàñäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿúÿê âÿ êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿëè èøëÿéÿúÿê. 2014-úö èë ö÷öí èø ïëàíû ùàããûíäà äàíûøàí ñÿäð äåéèá êè, êîìèññèéà âÿ ìÿòáóàò àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí òÿíçèìëÿíìÿñèíè òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ÊÈ ðÿùáÿðëÿðè èëÿ ýåíèø òÿðêèáäÿ ìöçàêèðÿíèí òÿøêèë îëóíìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Åéíè çàìàíäà, êîìèññèéà ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðèí èúðà âÿçèééÿòèíè ìöçàêèðÿ åòìÿê ö÷öí ùÿð ðöáäÿ áèð äÿôÿ òîïëàíàúàã. Äàùà ñîíðà êîìèññèéàíûí âÿçèôÿëÿðèíäÿí ÿòðàôëû áÿùñ åäÿí Í.Õóäèéåâ áèëäèðèá êè, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ãîðóíìàñûíäà áþéöê ðîëà ìàëèê îëàí àçàä ìÿòáóàòûí èíêèøàôûíà õèäìÿò åäÿí àä- Í.Õóäèéåâ âóðüóëàéûá. Êîìèññèéà ñÿäðè âÿòÿíïÿðâÿðëèê ìþâçóñóíäà éàçûëàðûí âÿ âåðèëèøëÿðèí àðòûðûëìàñûíà äà áþéöê çÿðóðÿòèí îëäóüóíó áèëäèðèá. Î, ãåéä åäèá êè, äþâëÿòèìèçèí ñóâåðåíëèéèíèí, ñÿðùÿäëÿðèíèí òîõóíóëìàçëûüûíûí ãàðàíòû îëàí îðäóìóçóí ãöäðÿòèíèí äàùà äà àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöùöì àääûìëàð àòûëûð. Îíà ýþðÿ äÿ, úÿìèééÿòèí áèð ùèññÿñè îëàí îðäóíóí äþéöø ãàáèëèééÿòèíèí àðòûðûëìàñû, ìàääè-òåõíèêè áàçàñûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ àòûëàí àääûìëàðûí ýåíèø èøûãëàíäûðûëìàñû èøëÿðè äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿëèäèð. Ãåéä îëóíóá êè, Äàüëûã Ãàðàáàü, ìöíàãèøÿñè íÿòèúÿñèíäÿ þç äîüìà éóðä-éóâàëàðûíäàí äèäÿðýèí äöøìöø ñîéäàøëàðûìûçûí ïîçóëìóø ùöãóãëàðûíûí áÿðïàñû ïðîáëåìèíèí ùÿëëè èñòèãàìÿòèíäÿ ÊÈÂ-èí öçÿðèíÿ äöäûìëàð äàâàìëûëûüû øÿí âÿçèôÿíèí éöêèëÿ äèããÿò ÷ÿêèð. Èúëàñäà êîìèññèéàíûí 2014-úö èë ñÿê ñÿâèééÿäÿ Îíóí ôèêðèíúÿ, éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèö÷öí èø ïëàíû òÿñäèã îëóíóá ùÿð äþâðöí þç òÿíÿ ñÿé ýþñòÿðèëìÿëèëÿáè îëäóüó ö÷öí äèð. Áó ìÿñÿëÿ äàèì äèãìÿòáóàòûí äà ãàðøûñûíäà ãÿòäÿ ñàõëàíûëìàëûäûð êè, èíñàí ùöãóã éåíè-éåíè âÿçèôÿëÿð äàéàíûð. Éàçûëû âÿ âÿ àçàäëûãëàðûíûí ãîðóíìàñûíû ùÿéàòà åëåêòðîí ÊÈÂ-ëÿðèí èúòèìàè ôèêðÿ òÿñèð èìêàíëàðûíûí ýåíèøëèéèíè íÿçÿðÿ àëñàã, êå÷èðäèéè ñèéàñÿòèí þíöíäÿ ñàõëàéàí áó ýöí èúòèìàèééÿòèí îíëàðäàí ÿñàñ Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè áèð ìèëéîíäàí àðýþçëÿíòèëÿðèíèí íÿäÿí èáàðÿò îëäóüó òûã ñîéäàøûìûçûí ïîçóëìóø ùöãóãëàðûàéäûíëàøàð. “Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè, íûí äà áÿðïàñûíà ÷àëûøûð, áåéíÿëõàëã Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí Ñÿäðè òÿøêèëàòëàðû áó ìÿñÿëÿéÿ äèããÿò ýþñòÿðúÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëìÿéÿ ÷àüûðûð. òûíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìþùòÿøÿì Õàðèúè äþâëÿòëÿðëÿ ìþâúóä îëàí èñëàùàòëàðûí óüóðëó íÿòèúÿëÿðè, ãàçàÿìÿêäàøëûã êþðïöñöíöí ìþùêÿìëÿííûëìûø íàèëèééÿòëÿð èäåîëîæè ñàùÿäÿ ìÿñèíäÿ ìÿòáóàòûí äà ðîëóíóí èíêààëòåðíàòèâè îëìàéàí áèð âàñèòÿäèð. ðåäèëìÿç îëäóüóíó äåéÿí Í.Õóäèéåâ Áó íàèëèééÿòëÿðèí èúòèìàè ðÿéÿ òàì ãåéä åäèá êè, òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíèí, ùàêèì êÿñèëìÿñè ÊÈ öçÿðèíÿ ìöìåäèà ãóðóìëàðû àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí ùöì âÿçèôÿëÿð ãîéóð. Áó èñòèãàìÿòýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ôîíóíäà ùÿì äÿ äÿ ýþðöëÿí èøëÿðëÿ áàüëû äàùà ñÿìÿáó ìèññèéàíûí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëðÿëè ðÿé âÿ òÿêëèôëÿð ùàçûðëàíìàëûäûð. ìÿñèíÿ äÿñòÿê ýþñòÿðèëìÿëèäèð. Îíóí Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ôèêðèíúÿ, ìÿòáóàò úÿìèééÿòèí ýöçýöøàù ÿñÿðè áóýöíêö ãöäðÿòëè, äèíàñö îëàðàã îáéåêòèâëèê, ãÿðÿçñèçëèê ìèê èíêèøàô åäÿí, çÿíýèí âÿ äåïðèíñèïëÿðèíè ùå÷ çàìàí óíóòìàìàëûìîêðàòèê Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàäûð: “Òÿáèè êè, þëêÿìèçèí ãàçàíäûüû ñûäûð. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèóüóðëàðëà éàíàøû, ìöÿééÿí ïðîáéàñè èðñèíèí ÿáÿäèëèéè âÿ ìöñòÿãèë ëåìëÿð äÿ ìþâúóääóð. Ìÿòáóàò ùå÷ Àçÿðáàéúàí èëÿ ïàðàëåëëèéè äàèì áèð ãÿðÿçÿ éîë âåðìÿäÿí ùÿìèí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëìàëûäûð. ïðîáëåìëÿðèí èøûãëàíäûðûëìàñûíà âÿ Ùÿì÷èíèí, Àçÿðáàéúàíûí ìöùàðèáÿ þç ìöñáÿò ùÿëëèíè òàïìàñìà òþùôÿâÿçèééÿòèíäÿ îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàñèíè âåðìÿëèäèð”. ðàã, ÿí ìöùöì ïðîáëåìèìèç îëàí Èúëàñäà êîìèññèéàíûí öçâëÿðè ÷ûõûø Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã åäÿðÿê, ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿð, åëÿúÿ Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ÿñë ìàùèéäÿ èø ïëàíû ùàããûíäà ôèêèð âÿ òÿêëèôëÿðèíè éÿòèíè þçöíäÿ ÿêñ åòäèðÿí éàçûëàðà áèëäèðèáëÿð. Ìöçàêèðÿëÿðèí ñîíóíäà âÿ âåðèëèøëÿðÿ äàùà ýåíèø éåð âåðèëÉÀÏ-ûí Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàãÿëÿð ìÿñèíÿ íàèë îëìàëûéûã. Ìöíàãèøÿ èëÿ êîìèññèéàñûíûí 2014-úö èë ö÷öí èø ïëàáàüëû ùÿãèãÿòëÿðèí äöíéà èúòèìàèéíû òÿñäèã îëóíóá. éÿòèíÿ ÷àòäûðûëìàñûíäà ãàçàíûëìûø ÉÀÏ Ñèéàñè Øóðàñûíûí öçâö, ïàðòèíàèëèééÿòëÿðëÿ êèôàéÿòëÿíìÿìÿëè, áó éàíûí Ìÿòáóàò õèäìÿòèíèí ðÿùáÿðè Ùöñÿïêèäÿ àóäèî, âèäåî ìàòåðèàëëàðûí, ñåéí Ïàøàéåâ Ìÿòáóàò âÿ èúòèìàè ÿëàåëÿúÿ äÿ éàçûëû ìÿëóìàòëàðûí éàéûãÿëÿð êîìèññèéàñûíûí ñÿäð ìöàâèíè ìûíà òÿêàí âåðèëìÿëèäèð. Ùåñàá åäèñå÷èëèá. ðÿì êè, êîìèññèéàìûç áó ìÿñÿëÿëÿðè äèããÿòäÿ ñàõëàìàëûäûð” - äåéÿ, Íàðäàð ÁÀÉÐÀÌËÛ Àçÿðáàéúàí èëÿ Èñâå÷ àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðè ìöçàêèðÿ îëóíóá Àçÿðáàéúàíûí Èñâå÷äÿêè ñÿôèðè Àäûø Ìÿììÿäîâ áó þëêÿíèí Òèúàðÿò Ôåäåðàñèéàñûíûí èúðà÷û äèðåêòîðó õàíûì Êàðèí Æîùàíññîí èëÿ ýþðöøöá. Ñÿôèðëèêäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, òÿìñèë åòäèéè òÿøêèëàò ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðÿí Ê.Æîùàíññîí äåéèá êè, Èñâå÷ Òèúàðÿò Ôåäåðàñèéàñû òîïäàí âÿ ïÿðàêÿíäÿ ñàòûø èëÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øèðêÿòëÿð ö÷öí áèçíåñ òÿøêèëàòûäûð âÿ ÿñàñ ìèññèéàñû òèúàðÿò øèðêÿòëÿðèíÿ ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàòìàãäûð. Ñÿôèð À.Ìÿììÿäîâ äåéèá êè, Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åòäèéè 22 èë ÿðçèíäÿ áþéöê óüóðëàð ãàçàíûá. Àçÿðáàéúàíûí Èñâå÷èí òèúàðÿò ñàùÿñèíäÿêè òÿúðöáÿñèíäÿí éàðàðëàíìàãäà ìàðàãëû îëäóüóíó áèëäèðÿí ñÿôèð þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà òèúàðÿò ñàùÿñèíäÿêè ÿëàãÿëÿðèí ùÿëÿ Íîáåë ãàðäàøëàðû äþâðöíÿ ýåäèá ÷ûõäûüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. À.Ìÿììÿäîâ Àçÿðáàéúàí èëÿ Èñâå÷ àðàñûíäà ãàðøûëûãëû òèúàðÿò ìöíàñèáÿòëÿðèíèí áó ýöí áèð ñûðà øèðêÿòëÿð òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí âÿ áÿçè ñàùÿëÿðäÿ ãàðøûëûãëû ñÿðìàéÿëÿðèí éàòûðûëìàñûíûí ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá. Ñÿôèð À.Ìÿììÿäîâ Àçÿðáàéúàíûí öçöì÷öëöê, ïàìáûã÷ûëûã âÿ èïÿê÷èëèê êèìè òàðèõè ÿíÿíÿëÿðèíäÿí äàíûøûá, èãòèñàäèééàòûí áèð ÷îõ ñàùÿëÿðèíäÿêè ïåðñïåêòèâëÿðëÿ éàíàøû, êÿíä òÿñÿððöôàòû ñàùÿñèíäÿêè áþéöê èìêàíëàð áàðÿäÿ ùÿìñþùáÿòèíè ìÿëóìàòëàíäûðûá. Äèïëîìàò Àçÿðáàéúàíûí ÿëâåðèøëè èãëèì øÿðàèòèíÿ âÿ ìöíáèò òîðïàãëàðà ìàëèê îëäóüóíó âóðüóëàéàðàã, Èñâå÷èí èäõàë åòäèéè áèð ñûðà ìÿùñóëëàðûí, î úöìëÿäÿí ìåéâÿ âÿ òÿðÿâÿçèí éåòèøäèðèëìÿñè ö÷öí þëêÿìèçäÿ áöòöí ëàçûìè èìêàíëàðûí ìþâúóäëóüóíó áèëäèðèá, Àçÿðáàéúàí òÿðÿôèíèí êÿíä òÿñÿððöôàòû ñàùÿñèíäÿ Èñâå÷ ñÿðìàéÿëÿðèíèí ãîéóëóøóíäà ìàðàãëû îëäóüóíó ãåéä åäèá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Èñâå÷ àðàñûíäà òèúàðÿò äþâðèééÿñèíèí àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ áèð ÷îõ èøëÿðèí ýþðöëìÿñèíèí âàúèáëèéè âóðüóëàíûá, Èñâå÷ Òèúàðÿò Ôåäåðàñèéàñû èëÿ Àçÿðáàéúàíûí àèäèééÿòè ãóðóìëàðû àðàñûíäà òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíèí àïàðûëìàñûíûí ÿùÿìèééÿòè ãåéä îëóíóá. Èñïàíèéà ïàðëàìåíòèíèí öçâëÿðè Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ùÿðáè òÿúàâöçöíöí àüûð íÿòèúÿëÿðè ùàããûíäà ìÿëóìàòëàíäûðûëûáëàð Ôåâðàëûí 7-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè, Ãà÷ãûíëàðûí âÿ Ìÿúáóðè Êþ÷êöíëÿðèí Èøëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè ßëè Ùÿñÿíîâ þëêÿìèçäÿ ñÿôÿðäÿ îëàí Èñïàíèéà ïàðëàìåíòèíèí öçâëÿðèíäÿí èáàðÿò íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè èëÿ ýþðöøöá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ýþðöøäÿ ßëè Ùÿñÿíîâ Àçÿðáàéúàí-Èñïàíèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíèí èíêèøàôûíäàí äàíûøûá. Áèëäèðèëèá êè, Èñïàíèéà Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè òàíûéàí èëê þëêÿëÿðäÿíäèð. Àçÿðáàéúàí âÿ Èñïàíèéà áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà áèðáèðèíè äÿñòÿêëÿéèð. Áàø íàçèðèí ìöàâèíè Àçÿðáàéúàíûí Èñïàíèéà èëÿ èêèòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôûíà þíÿì âåðäèéèíè âóðüóëàéûá, ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè ãåéä åäèá. Àçÿðáàéúàíûí ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿðäÿí äàíûøàí ßëè Ùÿñÿíîâ äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, äöíéàíûí ùå÷ áèð þëêÿñèíäÿ ñîí îí èë ÿðçèíäÿ èãòèñàäè ýþñòÿðèúèëÿð þëêÿìèçäÿêè ãÿäÿð îëìàéûá. ßëäÿ îëóíìóø óüóðëàð éàëíûç åíåðæè ñåêòîðóíó ÿùàòÿ åòìèð. Àçÿðáàéúàíäà ãåéðè-íåôò ñàùÿñè äÿ ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð. Áèëäèðèëèá êè, Àçÿðáàéúàí áó ýöí äöíéàíûí ìàðàã äàèðÿñèíäÿ îëàí þëêÿëÿðäÿíäèð. Àçÿðáàéúàí ìþòÿáÿð áåéíÿëõàëã òÿä- áèðëÿðÿ óüóðëà åâ ñàùèáëèéè åäèð. Êîìèòÿ ñÿäðè âóðüóëàéûá êè, Àçÿðáàéúàí áöòöí äþâðëÿðäÿ äþçöìëöëöê, òîëåðàíòëûã ìÿêàíû îëóá. Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí þç ñèéàñÿòèíè áó ìþùêÿì òÿìÿë öçÿðèíäÿ ãóðóð. Áó ýöí ìöõòÿëèô ìèëëÿòëÿðèí âÿ äèíëÿðèí íöìàéÿíäÿëÿðè Àçÿðáàéúàíäà äîñòëóã âÿ ìåùðèáàíëûã øÿðàèòèíäÿ éàøàéûðëàð. Ãîíàãëàðà Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè âÿ îíóí ôÿñàäëàðû ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðÿí ßëè Ùÿñÿíîâ äåéèá êè, ñîí 200 èë ÿðçèíäÿ Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíäà ýåäÿí ìöðÿêêÿá ñèéàñè ïðîñåñëÿð íÿòèúÿñèíäÿ àçÿðáàéúàíëûëàð áèð íå÷ÿ äÿôÿ þç ÿçÿëè éóðäëàðûíäàí çîðëà êþ÷öðöëìÿéÿ, åòíèê òÿìèçëÿìÿ âÿ äåïîðòàñèéà ñèéàñÿòèíÿ ìÿðóç ãàëûáëàð. Êîìèòÿ ñÿäðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí Àçÿðáàéúàíà ùÿðáè òÿúàâöçö íÿòèúÿñèíäÿ òîðïàãëàðûìûçûí 20 ôàèçè èøüàë îëóíóá, áèð ìèëéîíäàí ÷îõ ñîéäàøûìûç ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíÿ ÷åâðèëèá. Èñïàíèéà ïàðëàìåíòèíèí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí ðÿùáÿðè Õîñå Ìàðèà ×èêèéî Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû òÿúàâöçö âÿ äîüìà éóðäëàðûíäàí ãîâóëìóø àçÿðáàéúàíëû ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí ïðîáëåìëÿðèíäÿí õÿáÿðäàð îëäóãëàðûíû ñþéëÿéèá. Î, Åðìÿíèñòàíûí ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñû òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëìèø ãÿòíàìÿëÿðè éåðèíÿ éåòèðìÿìÿñèíèí òÿÿññöô äîüóðäóüóíó âóðüóëàéûá, Àçÿðáàéúàíûí ÿäàëÿòëè ìþâãåéèíè äÿñòÿêëÿéÿúÿêëÿðèíè äåéèá. Ýþðöøäÿ ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí áèð ñûðà ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. Ñîíäà ãîíàãëàðà “Ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðÿ Ïðåçèäåíò ãàéüûñû” êèòàáû, èñïàí äèëèíäÿ ùàçûðëàíìûø, Åðìÿíèñòàíäà àçÿðáàéúàíëûëàðà ãàðøû àïàðûëìûø åòíèê òÿìèçëÿìÿ ñèéàñÿòèíè âÿ åðìÿíè ñèëàùëû ãöââÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíûí èøüàëûíûí àüûð íÿòèúÿëÿðèíè ÿêñ åòäèðÿí áóêëåò âÿ äèñêëÿð òÿãäèì åäèëèá. ð” ÿ âë òè ê å ï ðñ å ï âÿ ð ëà ûã ëë à ðå è: ì å ñò “Àçÿðáàéúàíûí âåðýè ñè ÷èðèëèá å ê ñû ëà èú ð à í ëå ï í ó í ó ì ðó ôî è ðý ìþâçóñóíäà ÛÛÛ âå Ôåâðàëûí 7-äÿ Áàêûäà “Àçÿðáàéúàíäà âåðýè ñèñòåìè: ðåàëëûãëàð âÿ ïåðñïåêòèâëÿð” ìþâçóñóíäà ÛÛÛ Âåðýè Ôîðóìóíóí ïëåíàð èúëàñû êå÷èðèëèá. Âåðýèëÿð íàçèðè, 2-úè äÿðÿúÿëè äþâëÿò âåðýè õèäìÿòè ìöøàâèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ Ôîðóì èøòèðàê÷ûëàðûíû ñàëàìëàéàðàã, ãåéä åäèá êè, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÿñàñûíû ãîéäóüó ìèëëè âåðýè ñèñòåìè ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà ÿñàñëû ìîäåðíèçàñèéà ïðîñåñèíäÿí êå÷èá. Àçÿðáàéúàíäà ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí ñàéûíûí àðòìàñû, þëêÿíèí èãòèñàäè áàõûìäàí àêòèâ èíêèøàô ôàçàñûíà êå÷ìÿñè âåðýè õèäìÿòèíèí ôÿàëèééÿòèíèí äÿ ôàêòèêè îëàðàã ìöàñèð ÿñàñëàðäà éåíèäÿí ãóðóëìàñûíû çÿðóðè åäèá, ñîí áèð íå÷ÿ èë ÿðçèíäÿ âåðýè ñèñòåìèíèí ýåíèø äèàïàçîíëó òåõíèêè èìêàíëàðà ìàëèê òåõíîëîæè áàçàñû ãóðóëóá. Ùàçûðäà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ 50-äÿí ÷îõ åëåêòðîí õèäìÿò ýþñòÿðäèéèíè âóðüóëàéàí íàçèð 2013-úö, “Èíôîðìàñèéà-òåõíîëîýèéàëàðû èëè”íäÿ åëåêòðîí ùþêóìÿò ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áèð ÷îõ ëàéèùÿëÿðèí äàâàìû îëàðàã “Àñàí èìçà” ëàéèùÿñèíèí äÿ ðåàëëàøäûðûëäûüûíû ãåéä åäèá. Áèëäèðèëèá êè, âåðýè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ õèäìÿòëÿðèí åëåêòðîíëàøäûðûëìàñû ïðîñåñèíèí äàâàì åòäèðèëìÿñè âÿ áèð ñûðà éåíè õèäìÿòëÿðèí þëêÿìèçäÿ òÿòáèãè íÿòèúÿñèíäÿ Äöíéà Áàíêûíûí ùàçûðëàäûüû “Äîèíý Áóñèíåññ 2014” ùåñàáàòûíäà “Áèçíåñÿ áàøëàìà” ýþñòÿðèúèñè öçðÿ Àçÿðáàéúàí èëê îíëóüà äàõèë îëóá. Þòÿí èë âåðýè þäÿéèúèëÿðè èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèí éåíè ÿñàñëàðëà ãóðóëìàñûíà áàø- 2020: âåðýè ñèéàñÿòè èãòèñàäè èíêèøàôûí àìèëè êèìè”, Ãàçàõûñòàí Âåðýè Êîìèòÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Àðãûí Êûïøàêîâ “Âåðýè èíçèáàò÷ûëûüûíäà àïàðûëàí èñëàùàòëàðà ìöàñèð áàõûø”, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Ùöãóã Áàø Èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ñàìèðÿ Ìóñàéåâà “Ìîáèë ùþêóìÿòèí éàðàäûëìàñûíà äîüðó: Ìîáèë Èìçà”, Äöíéà Áàíêûíûí Âåðýè èñëàùàòëàðû öçðÿ áàø ÿëàãÿëÿíäèðèúèñè Ìóíàâåð Êùâàæà “Ðèñêëÿðèí èäàðÿ åäèëìÿñè”, Òöðêèéÿ Ýÿëèðëÿð Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí Ãðóï ðÿùáÿðè Àùìåò Êóðò “Òðàíñôåðò ãèéìÿòãîéìà”, Àçÿðáàéúàíäà Àìåðèêà Òèúàðÿò Ïàëàòàñûíûí ïðåçèäåíòè Èëãàð Âÿëèéåâ “Áèçíåñ úÿìèééÿòè èëÿ âåðýè îðãàíëàðû àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðè”, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Âåðýè ñèéàñÿòè âÿ ñòðàòåæè àðàøäûðìàëàð Áàø Èäàðÿñèíèí ðÿèñè Íàòèã Øèðèíîâ “Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” êîíñåïñèéàñûíäà âåðýè ñèñòåìèíèí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðè” ìþâçóñóíäà òÿãäèìàòëàðëà ÷ûõûø åäèáëÿð. Òÿäáèðèí ñîíóíäà éåêóí íèòãè èëÿ ÷ûõûø åäÿí âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ âåðýè îðãàíëàðû èëÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðè àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí éåíè êåéôèééÿò ìöñòÿâèñèíÿ éöêñÿëìÿñèíäÿ áåëÿ òÿäáèðëÿðèí ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéàðàã áèëäèðèá êè, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè éåíè èäåéàëàðà âÿ èííîâàñèéàëàðà à÷ûãäûð âÿ áåéíÿëõàëã ãóðóìëàðëà, èøýöçàð äàèðÿëÿðëÿ äèàëîã âÿ ïàðòíéîðëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ, ùÿì÷èíèí, áóíà õèäìÿò åäÿí ùÿð áèð àääûìû âÿ èäåéàíû äÿñòÿêëÿìÿéÿ ùàçûðäûð. Äàùà ñîíðà íàçèð éàõûí ïåðñïåêòèâäÿ âåðýè îðãàíëàðû ãàðøûñûíäà äóðàí êîíêðåò âÿçèôÿëÿðÿ äÿ òîõóíóá. Ôàçèë Ìÿììÿäîâ: “Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñû ìèëëè âåðýè ñèñòåìè ö÷öí éåíè ùÿäÿôëÿð ìöÿééÿí åäèá ëàíäûüûíû ãåéä åäÿí íàçèð, àðòûã ñàùèáêàðëàðëà èëê ïàðòíéîðëóã ñàçèøëÿðèíèí áàüëàíûëäûüûíû, áóíóí ãàðøûëûãëû åòèìàäà ÿñàñëàíàí, áèçíåñèí þç âåðýè þùäÿëèêëÿðèíÿ, âåðýè îðãàíëàðûíûí èñÿ éåíè íÿçàðÿò ìåõàíèçìëÿðèíèí òÿòáèãèíÿ äàùà ìÿñóëèééÿòëè áèð éàíàøìà ôîðìàñû îëäóüóíó áèëäèðèá. “Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñûíûí ìèëëè âåðýè ñèñòåìè ö÷öí éåíè ùÿäÿôëÿð ìöÿééÿí åòäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðàí Ô.Ìÿììÿäîâ äåéèá êè, áóíóí ö÷öí âåðýè ñèñòåìè èãòèñàäèééàòûí àðòàí òÿëÿáëÿðèíÿ úàâàá âåðìÿëè, éåíè éàðàíàí èãòèñàäè ñèòóàñèéàëàðà âÿ áàçàðûí òÿëÿáëÿðèíÿ ÷åâèê ðåàêñèéà âåðÿ áèëìÿëèäèð. ÁÌÒ-íèí Àçÿðáàéúàíäàêû ðåçèäåíòÿëàãÿëÿíäèðèúèñè Àíòîíèóñ Áðîåê, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí Àçÿðáàéúàíäàêû íöìàéÿíäÿëèéèíèí ðÿùáÿðè Ìàëåíà Ìàðä, Äöíéà Áàíêûíûí Àçÿðáàéúàí öçðÿ íöìàéÿíäÿëèéèíèí ðÿùáÿðè Ëàðèñà Ëåø÷åíêî, Òöðêèéÿ Ýÿëèðëÿð Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí ðÿùáÿðè Ìåùìåò Êèëúè þëêÿìèçèí âåðýè ñèñòåìèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èñëàùàòëàðû ìöñáÿò ãèéìÿòëÿíäèðèá, ÿëäÿ îëóíàí óüóðëàðäàí ìÿìíóíëóãëàðûíû èôàäÿ åäèáëÿð. Ñîíðà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí Èãòèñàäè ñèéàñÿò êîìèòÿñèíèí ñÿäðè, àêàäåìèê Çèéàä Ñÿìÿäçàäÿ “Àêòèâ âåðýè ñèéàñÿòè äèíàìèê âÿ êåéôèééÿòëè èíêèøàôûí ñòðàòåæè àìèëèäèð”, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èãòèñàäèééàò âÿ ñÿíàéå íàçèðèíèí ìöàâèíè Ñåâèíú Ùÿñÿíîâà “Àçÿðáàéúàí Áó èë ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéûíûí èêè äÿôÿäÿí ÷îõ àðòàúàüû ýþçëÿíèëèð Àçÿðáàéúàíäà ìàëèééÿ àìíèñòèéàñû èëÿ áàüëû õöñóñè ãÿðàð ëàéèùÿñèíèí ùàçûðëàíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ èø àïàðûëûð. Áóíó âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ äöíÿí æóðíàëèñòëÿðèí ñóàëëàðûíû úàâàáëàíäûðàðêÿí äåéèá. Íàçèðèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàí öìóìè âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí òÿòáèãèíÿ ùàçûðëàøûð: “Áó, ÷îõ áþéöê ëàéèùÿäèð âÿ ÷îõëó ñàéäà ïðîñåäóðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíû òÿëÿá åäèð. Åéíè çàìàíäà, ýÿëèðëÿðèí ðÿñìÿí áÿéàí åäèëìÿñèíÿ àìíèñòèéà ñèñòåìè îëìàäàí êå÷ìÿê îëìàç. Áèç ïîñòñîâåò þëêÿñèéèê âÿ ýÿëèðëÿðèí òàì ëåãàëëàøäûðûëìàñû ö÷öí àìíèñòèéàíûí êå÷èðèëìÿñè ëàçûì ýÿëÿúÿê. Áàøãà èøëÿð äÿ éåðèíÿ éåòèðèëÿúÿê. Íÿ Íàäèð ÀÇßÐÈ Ôàçèë Ìÿììÿäîâ: Àçÿðáàéúàíäà ìàëèééÿ àìíèñòèéàñû åëàí îëóíàúàã âàõòñà ãÿðàð ãÿáóë åäèëÿúÿê. Áóíà ùàçûðëûã ýåäèð”. Áó èë Àçÿðáàéúàíäà ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéûíûí èêè äÿôÿäÿí ÷îõ àðòàúàüû ýþçëÿíèëèð. Áóíó äà âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ áÿéàí åäèá. Ãåéä åäÿê êè, Ìÿðêÿçè Áàíêûí ñòàòèñòèê ýþñòÿðèúèëÿðèíÿ ÿñàñÿí, ùàçûðäà þëêÿ öçðÿ 33,3 ìèí ÏÎÑ-òåðìèíàë ìþâúóääóð âÿ áóíóí 29 ìèíÿ éàõûíû Áàêûäà ãóðàøäûðûëûá. Áåëÿëèêëÿ, èë ÿðçèíäÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéûíäà 2 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòûì ýþçëÿíèëèð. Ô.Ìÿììÿäîâóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, àðòûã áó ñàùÿäÿ áàíêëàðëà èø àïàðûëûð. Áèëäèðèëèá êè, ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéûíûí àðòûðûëìàñû þëêÿäÿ íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí èíêèøàôû âÿ ñòèìóëëàøäûðûëìàñû ö÷öí âÿ åéíè çàìàíäà, ÿìÿê ùàããûíûí âÿ äèýÿð þäÿíèøëÿðèí ïëàñòèê êàðòëàðëà àëûíìàñû ïðîñåñèíèí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñèíäÿí èðÿëè ýÿëÿí çÿðóðÿòäèð. 5 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) à ä í ëó î é ô à èø ê èí èê ì à èí ä û ñ à ê ëè á Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïó Íàõ÷ûâàíûí ìóõòàðèééàò ñòàòóñó þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ áþëýÿíèí òàðèõè òàëåéèíäÿ ÿùÿìèééÿòëè ðîëà ìàëèê îëóá, Àçÿðáàéúàíûí áó ãÿäèì ÿðàçèñèíäÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû, äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðèíèí âÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèí ãîðóíìàñûíäà ìöùöì àìèë êèìè ÷ûõûø åäèá Ôåâðàëûí 9äà Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 90 èëëèéè òàìàì îëóð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíèí êå÷èðèëìÿñè ùàããûíäà Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá. Ñÿðÿíúàìäà ãåéä åäèëèð êè, Àçÿðáàéúàíûí ãÿäèì áþëýÿñè Íàõ÷ûâàí òàðèõÿí ÷ÿòèí ñûíàãëàðëà äîëó ìöðÿêêÿá âÿ åéíè çàìàíäà øÿðÿôëè áèð éîë ãÿò åòìèøäèð: “×îõÿñðëèê äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðè îëàí áó äèéàð ùÿìèøÿ õàëãûìûçûí çÿíýèí ìÿäÿíè èðñèíè ëàéèãèíúÿ éàøàòìûø, éåòèðäèéè ÷îõ ñàéäà ýþðêÿìëè åëì õàäèìëÿðè, ñÿíÿòêàðëàðû, òàðèõè øÿõñèééÿòëÿðè èëÿ þëêÿìèçèí ñîñèàë-èãòèñàäè, èúòèìàè-ñèéàñè ùÿéàòûíäà ÿâÿçñèç ðîë îéíàìûøäûð. Íàõ÷ûâàí ÿùàëèñèíèí ìèëëè èñòèãëàë èäåéàëàðûíà áàüëûëûã íöìàéèø åòäèðÿðÿê äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèìèçèí áÿðïàñû, ãîðóíóá ñàõëàíûëìàñû âÿ ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ìöñòÿñíà õèäìÿòëÿðè âàðäûð. Áó ýöí éöêñÿê ïîòåíñèàëà ìàëèê ìóõòàð ðåñïóáëèêà áöòöí äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíû, èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíè áþéöê óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðìÿñè ñàéÿñèíäÿ þëêÿäÿ äèíàìèê èíêèøàô õÿòòèíÿ óéüóí, ôàñèëÿñèç àïàðûëàí èðèìèãéàñëû ãóðóúóëóã, àáàäëûã èøëÿðèíèí ôÿàë èøòèðàê÷ûñûäûð. Íàõ÷ûâàí ùàçûðäà ìþòÿáÿð áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðèí òÿøêèë îëóíäóüó ìÿêàíà ÷åâðèëìèøäèð”. Ùÿì÷èíèí Ñÿðÿíúàìäà Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí éàðàäûëìàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíèí äþâëÿò ñÿâèééÿñèíäÿ ãåéä îëóíìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Áóíäàí áàøãà, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ìÿúëèñèíèí 2013-úö èë äåêàáðûí 28-äÿ êå÷èðèëìèø äþðäöíúö ÷àüûðûø ñÿêêèçèíúè ñåññèéàñûíäà Àëè Ìÿúëèñèí ñÿäðè òÿðÿôèíäÿí 2014-úö èë Íàõ÷ûâàíäà “Ìóõòàðèééÿò èëè” åëàí îëóíóá. Öìóìèééÿòëÿ, ùÿð áèð õàëãûí òàðèõè îíóí äöíéàäà þçöíÿìÿõñóñ éåð òóòìàñû ö÷öí ìþâúóä îëàí ìèëëè êèìëèê ïàñïîðòóäóð. Òàðèõèí ìöõòÿëèô äþâðëÿðèíäÿ ìöÿééÿí èøüàëëàðà, èñòèëàëàðà, àéðû-àéðû õàëãëàð òÿðÿôèíäÿí àññèìèëéàñèéà îëóíìà úÿùäëÿðèíÿ ìÿðóç ãàëìàñûíà áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàí õàëãû ñàùèá îëäóüó ìèëëè äÿéÿðëÿðèíè äàèì ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ìöùàôèçÿ åòìÿêëÿ ìÿíÿâè-èäåîëîæè áàõûìäàí þçöíöí ìèëëè ùÿìðÿéëèéè âÿ áöòþâëöéöíö ãîðóéóá ñàõëàéà áèëèá. Ìöñòÿãèëëèê ÿëäÿ åòäèêäÿí ñîíðà èñÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçè ñèñòåìàòèê ôîð- ëÿðè êèìè ÷ûõûø åäèð. Ñþéëÿäèéèìèç èíêèøàô èíäèêàòîðëàðûíûí äàøûéûúûñû êèìè ÷ûõûø åäÿí ìèëëè ìÿêàíëàðûìûçäàí áèðè äÿ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûäûð. Ìóõòàð Ðåñïóáëèêà Àçÿðáàéúàí ùàêèìèééÿòèíèí ìöñòÿñíà äèããÿòè âÿ ãàéüûñû íÿòèúÿñèíäÿ ìöòÿìàäè ñóðÿòäÿ èíêèøàô åòìÿêäÿäèð. Åéíè çàìàíäà, áó ýöí Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí (ÌÐ) òèìñàëûíäà þëêÿìèçäÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðè ìöùàôèçÿ âÿ èíêèøàô åòäèðìÿêëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìîäåðíëÿøìÿ ñòðàòåýèéàñûíûí úèçýèëÿðè àéäûí ìöøàùèäÿ åäèëèð. Ìàääè ìÿäÿíèééÿò íöìóíÿñè îëàí òàðèõè àáèäÿëÿðèí ãîðóíìàñû, ìèëëè ñÿðâÿòëÿðèìèçÿ ìöâàôèã éåíè ìàääè ìÿäÿíèééÿò íöìóíÿëÿðèíèí éàðàäûëàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè, þëêÿ òàðèõèíèí ÿñàñëû âÿ ùÿðòÿðÿôëè øÿêèëäÿ þéðÿíèëìÿñè êèìè çÿðóðè ñòðàòåæè òÿäáèðëÿð ìèëëè ìÿäÿíèééÿò âÿ ìÿíÿâèééàòûìûçûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè èøèíÿ õöñóñè òþùôÿëÿð âåðìÿêäÿäèð. Áó, áèð ùÿãèãÿòäèð êè, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãàéüûñû íÿòèúÿñèíäÿ ìèëëè êèìëèéèìèçèí òÿðêèá ùèññÿñè îëàí ìèëëè äÿéÿðëÿðèìèç áëîêàäà øÿðàèòèíäÿ ÿí êÿñêèí ïðîáëåìëÿðÿ ñèíÿ ýÿðÿí Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí òèìñàëûíäà äà ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãîðóíóð. Öìóìèééÿòëÿ, þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ ìóõòàðèééÿòèí ìþùêÿì ñèéàñè âÿ ùöãóãè áàçàñû äà ôîðìàëàøûá, Íàõ÷ûâàí ÌÐ áþéöê áèð èíêèøàô éîëó êå÷èá. Íàõ÷ûâàíûí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêà ñòàòóñó áó áþëýÿíèí 90 èëëèê òàðèõè òàëåéèíäÿ, îíóí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí ãîðóíóá ñàõëàíìàñûíäà âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿ ÷îõ ìöùöì ðîëà ìàëèêäèð. Þòÿí ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíäÿ åðìÿíè ùöúóìëàðû- íûí àðàìñûç õàðàêòåð àëäûüû áèð äþâðäÿ, Àçÿðáàéúàíûí ÿñàñ ÿðàçèñè èëÿ ÿëàãÿëÿðèí êÿñèëäèéè øÿðàèòäÿ Íàõ÷ûâàíûí ìóõòàðèééÿò ñòàòóñó ÷åâèê ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ ùóìàíèòàð õàðàêòåðëè àääûìëàðûí àòûëìàñûíà, ìóõòàðèééàòèí ÿðàçèñèíÿ åäèëÿí ãÿñäëÿð áàðÿäÿ áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿòèí ìÿëóìàòëàíäûðûëìàñûíà, áåëÿëèêëÿ äÿ, Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè ÿðàçèñèíèí ãîðóíóá ñàõëàíìàñûíà èìêàí éàðàäûá. Ãåéä åäÿê êè, Íàõ÷ûâàíûí ìóõòàðèééÿò ñòàòóñó áó ýöí äÿ Àçÿðáàéúàíäàí àéðû äöøÿí, áëîêàäà øÿðàèòèíäÿ éàøàéàí ðåýèîíäà äþâëÿò ùàêèìèééÿò îðãàíëàðûíûí àùÿíýäàð ôÿàëèééÿòèíè òÿøêèë åäÿí ìöùöì àìèëäèð. Äàùà äà äÿãèãëÿøäèðñÿê, þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ áó ñòàòóñ áþëýÿíèí òàðèõè òàëåéèíäÿ ÿùÿìèééÿòëè ðîëà ìà- Íàõ÷ûâàí ÌÐ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí óüóðëó ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò ñàéÿñèíäÿ þçöíöí äèíàìèê èíêèøàô òåìïèíè äàâàì åòäèðèð ìàäà êîíñåïòóàëëàøäûðàðàã ìöùàôèçÿ âÿ òÿáëèü åòìÿê âÿçèôÿñè õàëãûìûçûí ãàðøûñûíäà áàøëûúà ìÿñÿëÿ êèìè äàéàíûðäû. Áóíóí ö÷öí èñÿ ñèñòåìëÿøäèðèëìèø äþâëÿò äÿñòÿéè âÿ ãàéüûñû ëàçûì èäè. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí 1993-úö èëäÿ õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèøè èëÿ áó ìèññèéàíûí ðåàëëàøäûðûëìàñû éþíöíäÿ ñòðàòåýèéà ùàçûðëàíäû âÿ îíóí ñèñòåìëè øÿêèëäÿ ðåàëëàøäûðûëìàñû ïðîñåñè óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëäè. Ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí äàùà ýåíèø ìèãéàñäà òÿáëèüè, þëêÿìèçèí èøòèðàê÷ûñû îëäóüó ñèâèëèçàñèéàëàðàðàñû äèàëîãóí ôîðìàëàøäûðûëìàñû âÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, Àçÿðáàéúàíäàêû ìèëëè àçëûãëàðûí-ìöõòÿëèô õàëãëàðûí íöìàéÿíäÿëÿðèíèí ìèëëè ùÿìðÿéëèê øÿðàèòèíäÿ èíòåãðàñèéàéà úÿëá îëóíìàñû ìþâúóä ñòðàòåýèéàíûí ÿñàñ êîìïîíåíòëÿðèíè òÿøêèë åäèðäè. Áó ýöí èñÿ áÿùñ îëóíàí ñèéàñÿò Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ìöàñèð äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ, ãàíóíàóéüóíëóãëàðûíà âÿ ðåàëëûãëàðûíà ìöâàôèã ñóðÿòäÿ ìîäåðíëÿøäèðèëìèø ôîðìàäà äàâàì åòäèðèëèð. Ùàêèìèééÿòèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè èãòèñàäè, ñîñèàë, ùöãóãè âÿ ìÿäÿíè ñèéàñÿòèí ñÿìÿðÿëè íÿòèúÿëÿðè áöòþâëöêäÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí äÿ èíêèøàôûíà, ãîðóíìàñûíà, òÿáëèüèíÿ õöñóñè ñòèìóë âÿ òÿêàí âåðèð. Õöñóñèëÿ äÿ, óçàãýþðÿíëèêëÿ ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèø äÿðèí èãòèñàäè ñòðàòåýèéàíûí óüóðëà ðåàëëàøäûðûëìàñûíûí ìÿíÿâè-èäåîëîæè ñàùÿíèí èíêèøàôûíà âåðäèéè òþùôÿëÿð îëäóãúà éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðèëèð. Éÿíè áó èêè ñàùÿ áèð-áèðèíèí èíêèøàôûíû òÿìèí åäÿí âÿ òàìàìëàéàí âàùèäèí àéðûëìàç ùèññÿ- ëèê îëóá, Àçÿðáàéúàíûí áó ãÿäèì ÿðàçèñèíäÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí îëóíìàñû, äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðèíèí âÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèí ãîðóíìàñûíäà ìöùöì àìèë êèìè ÷ûõûø åäèá. Áó ýöí èñÿ Íàõ÷ûâàí ÌÐ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí óüóðëó ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò ñàéÿñèíäÿ þçöíöí äèíàìèê èíêèøàô òåìïèíè äàâàì åòäèðìÿêäÿäèð. Ìÿëóìäóð êè, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí ìöàñèð èãòèñàäèééàòû þçöíöí ÷îõñàùÿëè ñòðóêòóðó èëÿ Àçÿðáàéúàíûí äèýÿð ðåýèîíëàðûíûí èãòèñàäèééàòûíäàí ôÿðãëÿíèð. Áó, Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ÿñàñ ÿðàçèñèíäÿí òÿúðèä åäèëìèø úîüðàôè ìÿêàíäà éåðëÿøìÿñè âÿ áóíóíëà ÿëàãÿäàð éåðëè òÿëÿáàòû ìöâàôèã èñòåùñàë ñàùÿëÿðè éàðàòìàãëà äàõèëè èìêàíëàð ùåñàáûíà òÿìèí åòìÿê çÿðóðÿòè èëÿ áàüëûäûð. ÕÕ ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäàí áàøëàéàðàã Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàäà éåíè èñòåùñàë ñàùÿëÿðè éàðàäûëûá, çÿíýèí òÿáèè åùòèéàòëàð àøêàðà ÷ûõàðûëàðàã èñòèñìàðà úÿëá îëóíóá, ñÿíàéå ìöàñèð òåõíèêà âÿ òåõíîëîýèéà èëÿ òÿúùèç åäèëèá. Ùàçûðäà èñÿ ÿùàëèíèí ìàääè ðèôàù ùàëûíûí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñû, ñîñèàë ìöäàôèÿ âÿ òÿìèíàò ñèñòåìèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ñîñèàëéþíöìëö èãòèñàäèééàòûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, åéíè çàìàíäà, ãàðøûäà äóðàí áöòöí ñîñèàë ïðîãðàìëàðûí âÿ èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí óüóðëà èúðà åäèëìÿñè, ìÿøüóëëóã ñÿâèééÿñèíèí àðäûúûë îëàðàã éöêñÿëäèëìÿñè, ñÿùèééÿ âÿ òÿùñèë ñåêòîðóíäà äàâàìëû èíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðèíèí ãåéäÿ àëûíìàñû Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàíûí òÿðÿããè éîëóíäà îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Öìóìèëèêäÿ, ÿëäÿ åäèëÿí òÿðÿããèíè äàùà éàõûíäàí àíëàìàã ö÷öí áèð íå÷ÿ ñåêòîðóí èíêèøàô ýþñòÿðèúèëÿðèíÿ íÿçÿð éåòèðìÿê ýÿðÿêäèð. Èëê íþâáÿäÿ âóðüóëàìàã ýÿðÿêäèð êè, ñîí èëëÿðäÿ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíäà ÿëäÿ åäèëìèø ìöñáÿò íÿòèúÿëÿðèí ñÿáÿáëÿðèíäÿí áèðè ñÿíàéåëÿøìÿ ïðîñåñèäèð. Éåðëè õàììàëäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿéÿ ÿñàñëàíàí éåíè ñÿíàéå ìöÿññèñÿëÿðèíèí ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñû âÿ áó ìöÿññèñÿëÿðèí ñàéûíûí èëäÿí-èëÿ àðòûðûëìàñû ÖÄÌ èñòåùñàëûíäà äà ìöñáÿò íÿòèúÿëÿðèí àðòàí õÿòò öçðÿ äèíàìèêàñûíû òÿìèí åäèá. 2013-úö èëäÿ ñÿíàéå 29 ôàèçëèê ïàéëà ÖÄÌ òÿðêèáèíäÿ èëê éåðÿ ñàùèá îëóá, áó ñàùÿäÿ èñòåùñàëûí ùÿúìè 2012-úè èëëÿ ìöãàéèñÿäÿ àðòàðàã 863 ìèëéîí ìàíàòà ÷àòûá. Áóíóí äà 93 ôàèçÿ ãÿäÿðè, éàõóä 799 ìèëéîí ìàíàòäàí ÷îõó þçÿë áþëìÿíèí ïàéûíà äöøöð. Éåíè ñÿíàéå ìöÿññèñÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñûíäà ìöà- éåíè éîëëàð ñàëûíûð. Áó ñÿáÿáäÿíäèð êè, Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàäà ìàýèñòðàë éîëëàðûí áþéöê ÿêñÿðèééÿòè éåíèäÿí ãóðóëàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëèá. Åéíè çàìàíäà, êÿíääàõèëè âÿ êÿíäëÿðàðàñû éîëëàðûí äà àáàäëàøäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äàâàìëû èøëÿð ýþðöëöð. Öìóìèëèêäÿ, 2013-úö èëäÿ Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàäà 164 êèëîìåòð óçóíëóüóíäà éîë ñàëûíàðàã âÿ éà ÿñàñëû òÿìèð îëóíàðàã èñòèñìàðà âåðèëèá. Ãóðóúóëóã òÿäáèðëÿðè êþðïöëÿðè äÿ ÿùàòÿ åäèá, 21 êþðïö òèêèëèá, 12 êþðïö èñÿ òÿìèð îëóíóá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí 2013-úö èë 5 ìàðò òàðèõëè Ñÿðÿíúàìû èëÿ Áàáÿê ðàéîíóíóí 13 éàøàéûø ìÿíòÿãÿñèíè ÿùàòÿ åäÿí 25,6 êèëîìåòð óçóíëóüóíäà Ùàúûâàð-Âàéõûð-Ñèðàá éîëóíóí òèêèíòèñèíÿ 6 ìèëéîí 300 ìèí ìàíàò âÿñàèò àéðûëûá. Áó âÿñàèò ùåñàáûíà éîëóí òèêèíòèñè áàøà ÷àòäûðûëûá. Ùÿì÷èíèí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàíûí ìÿðêÿçèíäÿ îëäóüó êèìè, ðàéîíëàðûíäà, ùÿòòà ÿí óú- Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãàéüûñû íÿòèúÿñèíäÿ ìèëëè êèìëèéèìèçèí òÿðêèá ùèññÿñè îëàí ìèëëè äÿéÿðëÿðèìèç áëîêàäà øÿðàèòèíäÿ ÿí êÿñêèí ïðîáëåìëÿðÿ ñèíÿ ýÿðÿí Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí òèìñàëûíäà ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãîðóíóð ñèð òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãè äàõèëè òÿëÿáàòû éöêñÿê êåéôèééÿòëè ìÿùñóëëàðëà òÿúùèç åòìÿêëÿ éàíàøû, îíëàðûí èõðàú ïîòåíñèàëûíû äà àðòûðûá. Áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè, 2013-úö èëäÿ 241 ìèëéîí ìàíàòëûã ñÿíàéå ìÿùñóëó èõðàú åäèëèá. Öìóìèëèêäÿ, ùàçûðäà Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû èãòèñàäè ôÿàëëûã öçðÿ þç ñòàòóñóíó àãðàð áþëýÿäÿí ñÿíàéå ðåýèîíóíà äÿéèøèá. Àðòûã Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàäà èë ÿðçèíäÿ èñòåùñàë îëóíàí ñÿíàéå ìÿùñóëóíóí ùÿúìè êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëóíóí ùÿúìèíè öñòÿëÿìÿêäÿäèð. ßìèíëèêëÿ ñþéëÿìÿê îëàð êè, Íàõ÷ûâàí ÌÐ-äÿ ÿëâåðèøëè èíâåñòèñèéà ìöùèòèíèí ôîðìàëàøìàñû, ñÿíàéå ìÿùñóëó èñòåùñàëûíà éþíÿëìèø êè÷èê âÿ îðòà ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí äþâëÿò ãàéüûñû èëÿ ùÿðòÿðÿôëè òÿìèí îëóíìàñû þëêÿìèçäÿ “Ñÿíàéå èëè” åëàí åäèëìèø 2014-úö èëäÿ áó ñåêòîðóí èíêèøàôûíà äàùà áþéöê òþùôÿëÿð âåðÿúÿê. Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàíûí äèíàìèê èíêèøàôûíäàí áÿùñ åäÿðêÿí òîõóíóëìàñû ëàçûì îëàí äè- ýÿð ìÿñÿëÿ ÿðçàã òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûäûð. Öìóìèééÿòëÿ, Íàõ÷ûâàí ÌÐ-äÿ áó ìÿñÿëÿéÿ úèääè äèããÿò éåòèðèëèð âÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð ñàéÿñèíäÿ ìöùöì íàèëèééÿòëÿð ãàçàíûëûá. Èëê íþâáÿäÿ, êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí èíêèøàôû èëÿ áàüëû ÿëäÿ îëóíìóø ìöâÿôôÿãèééÿòëÿð èñòÿð ÿðçàã òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà, èñòÿðñÿ äÿ åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí õàììàëëà òÿúùèçàòûíäà ìöùöì ðîë îéíàéûð. Áó úÿùÿò- äÿí Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ìÿúëèñè ñÿäðèíèí 2008-úè èë 17 ñåíòéàáð òàðèõëè ñÿðÿíúàìû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø “2008-2015-úè èëëÿðäÿ Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíäà ÿùàëèíèí ÿðçàã ìÿùñóëëàðû èëÿ åòèáàðëû òÿìèíàòûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû” ìöùöì ÿùÿìèééÿò äàøûéûð. Áóíóíëà éàíàøû, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíäà éîë-íÿãëèééàò èíôðàñòðóêòóðóíóí èíêèøàôû äà äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëûð, íÿãëèééàò êîìïëåêñèíèí éåíèëÿíìÿñèíÿ õöñóñè þíÿì âåðèëèð, áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà óéüóí ãàð êÿíäëÿðèíäÿ áåëÿ íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà ñèñòåìèíèí áÿðïàñû, åëåêòðèê åíåðæèñè, ðàáèòÿ, ãàç, ñó òÿìèíàòû êèìè ñîñèàë ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè, ìöàñèð èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãè ìÿäÿíè-èí- Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ãàõäà áþëýÿ ñàêèíëÿðèíè ãÿáóë åäèá Ôåâðàëûí 7-äÿ Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíèí (ÄÒÕÊ) ñÿäðè Ãÿðèá Ìÿììÿäîâ Ãàõ øÿùÿðèíäÿ øèìàë-ãÿðá áþëýÿñèíèí ñàêèíëÿðèíè ãÿáóë åäèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, êîìèòÿíèí øþáÿ âÿ ñòðóêòóð ðÿùáÿðëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðè- ëÿí ãÿáóëäà Îüóç, Øÿêè, Ãàõ, Çàãàòàëà âÿ Áàëàêÿí ðàéîíëàðûíäàí îëàí 50 íÿôÿðÿ éàõûí âÿòÿíäàøûí øèêàéÿò âÿ ìöðàúèÿòëÿðè äèíëÿíèëèá. Îíëàð ÿñàñÿí Ðóñèéà âÿ äèýÿð õàðèúè þëêÿëÿðèí ÿðàçèñèíäÿ ìöâÿããÿòè éàøàìàëàðû èëÿ ÿëàãÿäàð àäëàðûíûí éåðëè àãðàð èñëàùàò êîìèññèéàëàðû òÿðÿôèíäÿí ïàé òîðïàüû àëàíëàðûí ñèéàùûñûíà ñàëûíìàìàñû, ùÿéÿòéàíû ñàùÿëÿðèíèí ìåøÿ ôîíäó âÿ ãûø îòëàüû ÿðàçèëÿðèíÿ äöøìÿñè, òîðïàã èñëàùàòû èëÿ áàüëû ìöâàôèã ñÿíÿäëÿð òÿðòèá îëóíàðêÿí ìöÿééÿí òåõíèêè ãöñóðëàðà éîë âåðèëìÿñè âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû ìöðàúèÿòëÿð åäèáëÿð. Ìöðàúèÿòëÿðäÿ ãàëäûðûëàí ìÿñÿëÿëÿðèí áèð ãèñìè êîìèòÿíèí ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí àðàøäûðûëûá âÿ ãûñà ìöääÿòäÿ èúðàñûíû òÿìèí åòìÿê ö÷öí ãóðóìóí ðàéîí âÿ øÿùÿð øþáÿëÿðèíèí ðÿùáÿðëÿðèíÿ ìöâàôèã òàïøûðûãëàð âåðèëèá. Çÿðóðè àðàøäûðìà òÿëÿá åäÿí âÿ êîìèòÿíèí ñÿëàùèééÿòëÿðèíÿ àèä îëìàéàí ìöðàúèÿòëÿð èñÿ ÿëàãÿäàð ãóðóìëàðà ýþíäÿðèëìÿê ö÷öí ãåéäèééàòà àëûíàðàã íÿçàðÿòÿ ýþòöðöëöá. Ãÿáóë çàìàíû áèð ãðóï âÿòÿíäàøà òîðïàã ñàùÿñèíèí ïëàíû âÿ þë÷öñöíÿ äàèð ñÿíÿäëÿð òÿãäèì îëóíóá. Ãÿðèá Ìÿììÿäîâ: Äþâëÿò ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûð êè, èíñàíëàð òîðïàãëà òÿìèí åäèëñèí, àíúàã áó ãàíóíè ôîðìàäà îëìàëûäûð òåëëåêòóàë éöêñÿëèøÿ ÿñàñëû çÿìèí éàðàäûá. Áöòþâëöêäÿ èñÿ, Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàíûí øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðûíäà ìþâúóä îëàí èãòèñàäè ïîòåíñèàëäàí òàì âÿ ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ îëóíìàñû, ñîñèàë-èãòèñàäè âÿçèééÿòèí éàõøûëàøäûðûëìàñû âÿ èãòèñàäèééàòûí òàðàçëû èíêèøàôûíûí òÿìèí åäèëìÿñè èíôðàñòðóêòóð ñàùÿëÿðèíèí áÿðïàñû âÿ ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ, éåíè èñòåùñàë âÿ åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí, òÿùñèë, ñÿùèééÿ, èäìàí, ñàüëàìëûã, ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðèíèí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëóá. Ýþðöíäöéö êèìè, Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàô âÿ òÿðÿããèñèíäÿí ýöú àëàí Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ óüóðëó éîë êå÷èá. Áóíóí íÿòèúÿñè òÿêúÿ ðÿãÿìëÿðäÿ éîõ, åéíè çàìàíäà, ðåàë ùÿéàòäà, Íàõ÷ûâàí ÌÐ-èí øÿùÿð âÿ ðàéîí ìÿðêÿçëÿðèíèí, êÿíäëÿðèíèí äÿéèøÿí ñèìàñûíäà, òèêèëÿí èíôðàñòðóêòóð îáéåêòëÿðèíäÿ, èíñàíëàðûí ôèðàâàíëûüûíûí, ùÿéàò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøìàñûíäà ýþðöíöð. Þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ ÿëäÿ åäèëÿí ýþñòÿðèúèëÿðÿ íÿçÿð éåòèðìÿê áóíó äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð. Áåëÿ êè, 2013-úö èëäÿ Öìóìè Äàõèëè Ìÿùñóëóí ùÿúìè 1995-úè èëÿ íèñáÿòÿí 54 äÿôÿ, ñÿíàéå ìÿùñóëóíóí ùÿúìè 95 äÿôÿ, ÿñàñ êàïèòàëà éþíÿëäèëÿí èíâåñòèñèéàëàð 340 äÿôÿ, êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí öìóìè ìÿùñóëó 9 äÿôÿ, íÿãëèééàò ñåêòî- ðóíäà éöê äàøûíìàñû 24 äÿôÿ, èíôîðìàñèéà âÿ ðàáèòÿ õèäìÿòëÿðèíèí ùÿúìè 107 äÿôÿ, ïÿðàêÿíäÿ ÿìòÿÿ äþâðèééÿñè 30 äÿôÿ, ÿùàëèéÿ ýþñòÿðèëÿí ïóëëó õèäìÿòëÿð 47 äÿôÿ, èõðàúûí ùÿúìè 201 äÿôÿ, ÿùàëèíèí ýÿëèðëÿðè èñÿ 55 äÿôÿ àðòûá. Íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû äèíàìèê èíêèøàô éîëóíäà ÿìèí àääûìëàðëà èðÿëèëÿéèð. Áèð ñþçëÿ, Íàõ÷ûâàí èíäè äàùà ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð, ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ ãàçàíûëàí óüóðëàð âÿ éåíèëèêëÿðëÿ äèããÿòè úÿëá åäèð. Íóðëàí ÃßËßÍÄßÐËÈ “Ãàõäà êå÷èðèëÿí áóýöíêö ãÿáóëäà 5 ðàéîíäàí îëàí âÿòÿíäàøëàðû äèíëÿäèê. Ìöðàúèÿòëÿð ìöõòÿëèô èäè. Áèëèðñèíèç êè, áó áþëýÿéÿ äàõèë îëàí ðàéîíëàð ÿñàñÿí äàü ÿòÿéèíäÿ éåðëÿøèð. Èíñàíëàð óçóí èëëÿðäèð êè, ìåøÿ ôîíäóíà àèä òîðïàãëàðäà, ìåøÿ çîëàüûíäà éàøàéûð âÿ òÿñÿððöôàò ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëóðëàð. Îíëàð òîðïàãëà áàüëû ñÿíÿäëÿøìÿ òÿëÿá åòäèêäÿ, áèç áó ìÿñÿëÿíè ùÿëë åäÿ áèëìèðèê. ×öíêè ìåøÿ ôîíäó òîðïàãëàðû, éàé-ãûø îòëàãëàðû âÿ äèýÿð áó êèìè ÿðàçèëÿð äþâëÿò òîðïàãëàðûíà àèääèð”. Áó ôèêèðëÿðè Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ãÿðèá Ìÿììÿäîâ Ãàõäà âÿòÿíäàøëàðûí ãÿáóëóíäàí ñîíðà æóðíàëèñòëÿðÿ ìöñàùèáÿñèíäÿ áèëäèðèá. Ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ÿòðàôëû à÷ûãëàìà âåðÿí êîìèòÿ ñÿäðè äåéèá: “Ãàíóíäà áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ ãåéä îëóíìóøäóð êè, äþâëÿò òîðïàãëàðû þçÿëëÿøäèðèëìèð. Ùÿìèí ñÿáÿáäÿí äÿ áèç ìåøÿ ôîíäóíäà éàøàéàí, ìåøÿ ôîíäóíó çÿáò åäÿí, îðàäà òÿñÿððöôàò ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí âÿòÿíäàøëàðà ñÿíÿä âåðÿ áèëìèðèê. Áó ìÿñÿëÿíèí ùÿëëè éîëó îíäàí èáàðÿòäèð êè, ùÿìèí ðàéîíëàðûí ðÿùáÿðëÿðè Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíÿ, ùþêóìÿòÿ ìöðàúèÿò åòñèíëÿð. Éàëíûç ùþêóìÿò òîðïàüûí êàòåãîðèéàñûíû äÿéèøÿ áèëÿð. Áèç éàëíûç áóíäàí ñîíðà ñÿíÿäëÿøìÿ àïàðà áèëÿðèê”. Ìöðàúèÿòëÿðèí áèð ãèñìèíèí ôûíäûã áàüëàðû èëÿ áàüëû îëäóüóíó áèëäèðÿí Ãÿðèá Ìÿììÿäîâ äåéèá: “Áó áàüëàð, áó òîðïàãëàð ùÿëÿ ÑÑÐÈ äþâðöíäÿí èíñàíëàðà èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Îíëàð âàõòû èëÿ èúàðÿéÿ ýþòöðäöêëÿðè âÿ éà ãåéðèãàíóíè ãóëëóã åòäèêëÿðè áó áàüëàðû, òîðïàãëàðû âåðìÿê èñòÿìèð, þç ìöëêö ùåñàá åäèðëÿð. ßñëèíäÿ áó äà äþâëÿò òîðïàãëàðûíà àèääèð. Äþâëÿò ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûð êè, èíñàíëàð òîðïàãëà òÿìèí åäèëñèí. Àíúàã áó, ãàíóíè ôîðìàäà îëìàëûäûð. ×àëûøûðûã êè, áåëÿ ùàëëàðû äÿãèãëÿøäèðÿê, óéüóíñóçëóãëàðû àðàäàí ãàëäûðàã, âÿòÿíäàøëàðû íÿçÿðäÿ òóòóëìóø òîðïàã ïàéû èëÿ òÿìèí åäÿê”. Ëîíäîíóí Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò Ìóçåéèíäÿ ìöàñèð Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòè ùàããûíäà ìöùàçèðÿ êå÷èðèëÿúÿê Ôåâðàëûí 12-äÿ Ëîíäîíóí Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò Ìóçåéèíäÿ ìöàñèð Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòè ùàããûíäà ìöùàçèðÿ êå÷èðèëÿúÿê. “ÉÀÐÀÒ” Ìöàñèð Èíúÿñÿíÿò Ìÿêàíûíäàí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, “Æàìååë Ïðèçå 3” ñÿðýèñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ òÿøêèë îëóíàúàã ìöùàçèðÿäÿ “Æàìååë” ìöêàôàòû íàìèçÿäè îëàí ýÿíú àçÿðáàéúàíëû ðÿññàì Ôàèã ßùìÿä âÿ ìöâàôèã ñàùÿíèí åêñïåðòëÿðè èøòèðàê åäÿúÿêëÿð. “Æàìååë Ïðèçå 3” ñÿðýèñè àïðåëèí 21-äÿê Âèêòîðèéà âÿ Àëáåðò Ìóçåéèíäÿ äàâàì åäÿúÿê. Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòè èëÿ áàüëû ìöçàêèðÿëÿðäÿ éàçû÷û, Ðóñèéà, Ãàôãàç âÿ Ìÿðêÿçè Àñèéà þëêÿëÿðèíèí èíúÿñÿíÿòè ñàùÿñèíäÿ èõòèñàñëàøàí êóðàòîð Ñóàä Ãàðàéåâà âÿ ìöñòÿãèë êóðàòîð, Éàõûí Øÿðã, Èðàí âÿ Ãàôãàç þëêÿëÿðèíèí èíúÿñÿíÿòè öçðÿ ìÿñëÿùÿò÷è Äèíà Íàñåðè-Õàäèâè èøòèðàê åäÿúÿêëÿð. Ìöçàêèðÿëÿð âàõòû åêñïåðòëÿð ðåýèîí èíúÿñÿíÿòèíèí èíêèøàô åäÿí ìàääè-òåõíèêè áàçàñû âÿ ýåòäèêúÿ àðòàí èíúÿñÿíÿò ëàéèùÿëÿðèíèí ñàéû ùàããûíäà ôèêèðëÿðèíè áþëöøÿúÿêëÿð. Ôàèã ßùìÿä Àçÿðáàéúàíäà âÿ ãîíøó þëêÿëÿðäÿ ùÿëÿ äÿ äèâàð âÿ äþøÿìÿöñòö áÿçÿê ÿøéàëàðû êèìè èñòèôàäÿ îëóíàí, åëÿúÿ äÿ èíúÿñÿíÿò ÿñÿðëÿðè îëàí õàë÷àëàðûìûçûí ìàùèééÿòúÿ éåíè ñòðóêòóðóíó âÿ òÿìÿë ïðèíñèïëÿðèíè ôîðìàëàøäûðàí ýÿíú ðÿññàìäûð. Î, Àçÿðáàéúàí ìÿäÿíèééÿòèíèí äÿñòÿêëÿíìÿñè ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí “ÉÀÐÀÒ” Ìöàñèð Èíúÿñÿíÿò Ìÿêàíû èëÿ äÿ ÿìÿêäàøëûã åäèð. “ÉÀÐÀÒ” ìöàñèð Àçÿðáàéúàí èíúÿñÿíÿòèíèí äÿñòÿêëÿíìÿñè âÿ èíêèøàôû, ùàáåëÿ ðÿññàìëàðûìûçûí ÿñÿðëÿðèíèí þëêÿìèçäÿ âÿ õàðèúäÿ ýåíèø òÿãäèì îëóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ãåéðè-êîììåðñèéà òÿøêèëàòûäûð. Áó òÿøêèëàòûí äÿñòÿéè èëÿ Ôàèã ßùìÿä êå÷ÿí èë 55-úè Âåíåñèéà Áèåííàëåñèíäÿ âÿ “Ëîâå ìå, ëîâå ìå íîò” ñÿðýèñèíäÿ èøòèðàê åäèá. Î, ùÿì÷èíèí 29 ýÿíú Àçÿðáàéúàí ðÿññàìûíûí èøòèðàê åòäèéè âÿ Áàêû ìÿèøÿò êîíäèñèîíåðëÿðè çàâîäóíóí ÿðàçèñèíäÿ êå÷èðèëìèø “Çàâîä” ñÿðýèñèíèí êóðàòîðó îëóá. 6 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) Éàïîíèéà ýåîñèéàñè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê, äèíàìèê èíêèøàô åäÿí Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüà áþéöê þíÿì âåðèð ùÿðè àðàñûíäà ìÿäÿíè ÿìÿêäàøëûüà äàèð ìåìîðàíäóì èìçàëàíûá. Áó ñàçèø þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðäÿ éåíè öôöãëÿð à÷ûð. Áèð ñþçëÿ, ùåñàá åäèðÿì êè, þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà äÿðèíëÿøìÿñè ö÷öí áþéöê ïîòåíñèàë èìêàíëàð âàð âÿ áèç äÿ, äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèê îëàðàã, þç ôÿàëèééÿòèìèçëÿ áó èìêàíëàðäàí ìàêñèìóì èñòèôàäÿ îëóíìàñûíà ÷àëûøûðûã. - Àçÿðáàéúàíäà äèïëîìàòèê ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàíûç þòÿí èëèí ñîíëàðûíà òÿñàäöô åòñÿ äÿ àììà éåíÿ äÿ ìàðàãëûäûð, ñèçúÿ 2013-úö èë þëêÿëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿðäÿ ùàíñû ÿëàìÿò- ïîíèéà Àçÿðáàéúàíäàí íåôò ìÿùñóëëàðû èäõàë åäèð. Àçÿðáàéúàíà èñÿ àâòîìîáèëëÿð, òåõíèêè àâàäàíëûãëàð, åëåêòðîíèêà, ñÿíàéåñè ìÿùñóëëàðû èõðàú îëóíóð. Áóíóíëà áåëÿ, éàïîí øèðêÿòëÿðè Àçÿðáàéúàíäà íåôò-êèìéà, íåôò-ãàç åìàëû, åíåðæè òÿúùèçàòû, ñÿùèééÿ, éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàð âÿ êîñìèê ñÿíàéå ñàùÿëÿðèíäÿ ÿìÿêäàøëûüà äà áþéöê ìàðàã ýþñòÿðèðëÿð. ßëàâÿ îëàðàã ãåéä åäèì êè, éàïîí ìàëèééÿ èíñòèòóòëàðû, ùÿòòà èðèùÿúìëè ëàéèùÿëÿðÿ êðåäèò àéûðìàüà äà ùàçûð îëäóãëàðûíû áÿéàí åäèðëÿð. Äîüðóäóð, Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè ñîí èëëÿð þëêÿäÿ ãåéðèíåôò ñåêòîðóíóí èíêèøàôûíà áþéöê äèããÿò àéûðûð. Ùåñàá åäèðÿì êè, ôåâðàëûí 26-äà Òîêèîäà þç èøèíÿ áàøëàéàúàã Éàïîíèéà-Àçÿðáàéúàí Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñûíûí èúëàñûíäà áöòöí áó ìÿñÿëÿëÿð òÿðÿôëÿð àðàñûíäà ÿñàñ ìöçàêèðÿ ìþâçóñó îëàúàã. - Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíäÿ Éàïîíèéàíûí ðÿñìè ìþâãåéè îõóúóëàðûìûç ö÷öí äÿ ìàðàãëû îëàðäû. - Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíäÿ Éàïîíèéà ùþêóìÿòèíèí ìþâãåéè îíäàí èáàðÿòäèð êè, ìöíàãèøÿ ñöëù éîëó èëÿ, áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðûíà óéüóí îëàðàã þç ùÿëëèíè òàïìàëûäûð. Áó áàõûìäàí Éàïîíèéà ÀÒßÒ-èí Ìèíñê ãðóïóíóí âàñèòÿ÷èëèê ìèññèéàñûíû äÿñòÿêëÿéèð. Ìÿí, Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí áèð äèïëîìàò îëàðàã, éàõøû áàøà äöøöðÿì êè, ìöíàãèøÿíèí ùÿëëèíèí óçàíìàñû þëêÿäÿ ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðëÿ áàüëû ìöÿééÿí ÷ÿòèíëèêëÿð éàðàäûð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëë îëóíìàìàñû íÿèíêè Àçÿðáàéúàí, áöòþâëöêäÿ Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíóí èíêèøàôû ö÷öí áèð ìàíåÿäèð. Îäóð êè, ñÿìèìè-ãÿëáäÿí áó ìöíàãèøÿíèí òåçëèêëÿ ùÿëë îëóíìàñûíû àðçóëàéûðàì. - Úÿíàá ñÿôèð, þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã íöôóçó èëäÿí-èëÿ àðòìàãäàäûð. Áèð äèïëîìàò îëàðàã, Àçÿðáàéúàíûí ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíà ñÿäðëèéèíè íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðÿðäèíèç? Öìóìèééÿòëÿ, ñîí èëëÿðäÿ þëêÿìèçäÿêè ñöðÿòëè èíêèøàôû, òÿðÿããèíè íåúÿ äÿéÿðëÿíäèðèðñèíèç? - Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã íöôóçóíóí àðòìàñû äîñò éàïîí õàëãûíûí äà ñåâèíäèðèð. Ùåñàá åäèðÿì êè, Àçÿðáàéúàíûí èêè èë ìöääÿòèíÿ ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíà ãåéðè-äàèìè öçâ ñå÷èëìÿñè, èêè äÿôÿ ãóðóìà ñÿäðëèê åòìÿñè þëêÿíèç ö÷öí ìöùöì ÿùÿìèééÿò äàøûéûð âÿ Àçÿðáàéúàí îíà ùÿâàëÿ îëóíàí áó áåéíÿëõàëã ìèññèéàíûí þùäÿñèíäÿí ëàéèãèíúÿ ýÿëäè. Þòÿí èë ÿðçèíäÿ ÁÌÒ ÒØ-äÿ ìöùöì ãÿðàðëàð ãÿáóë îëóíäó, áåéíÿëõàëã ñöëùöí òÿìèí îëóíìàñûíà äàèð ïðåçèäåíòëÿð ñÿâèééÿñèíäÿ áÿéàííàìÿ ãÿáóë åäèëäè, åéíè çàìàíäà, Éàïîíèéàíûí äà ìàðàãëàðûíà õèäìÿò åäÿí ìöõòÿëèô ìþâçóëàð ÿòðàôûíäà äåáàòëàð òÿøêèë îëóíäó. Öìèä åäèðÿì êè, Àçÿðáàéúàíûí ÁÌÒ ÒØ-íèí ãåéðè-äàèìè öçâö êèìè ôÿàëèééÿòè äþâðöíäÿ ãàçàíìûø îëäóüó òÿúðöáÿ áåéíÿëõàëã ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëèíäÿ, î úöìëÿäÿí ÁÌÒ-äÿ èñëàùàòëàðûí àïàðûëìàñû, åëÿúÿ äÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà Éàïîíèéà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè âÿ äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë îéíàéàúàã. Ùåñàá åäèðÿì êè, Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ñòàòóñóíóí ýåòäèêúÿ äàùà äà éöêñÿëìÿñè éàëíûç Àâðîïà þëêÿëÿðèíè åíåðæèäàøûéûúûëàðëà òÿìèí åòìÿñèíÿ ýþðÿ äåéèë, åéíè çàìàíäà, ÁÌÒ ÒØ-äÿ îíà ùÿâàëÿ îëóíàí âÿçèôÿíè ëàéèãèíúÿ éåðèíÿ éåòèðìÿñè, ìöùöì áåéíÿëõàëã ÿùÿìèééÿòëè òÿäáèðëÿðÿ óüóðëà åâ ñàùèáëèéè åòìÿñèíèí íÿòèúÿñèäèð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ãåéä åäèì êè, Àçÿðáàéúàí ìÿíèì ö÷öí àéðûúà ðÿüáÿò áÿñëÿäèéèì áèð þëêÿäèð. ×öíêè Àçÿðáàéúàíäà ñÿôèðëèéèìèçèí à÷ûëìàñûíäà ìÿíèì äÿ õèäìÿòëÿðèì îëóá. Î çàìàí Éàïîíèéàäà ÕÈÍ-äÿ ÷àëûøûðäûì. Îäóð êè, þëêÿíèçÿ ùþðìÿòèì áþéöêäöð. Ùÿëÿ äèïëîìàò êèìè ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàçäàí ÿââÿë áèð íå÷ÿ äÿôÿ Áàêûéà ýÿëìèøäèì. Èëê ñÿôÿðèì, ùÿòòà Ñîâåò äþâðöíÿ òÿñàäöô åòìèøäè. Ñîíóíúó äÿôÿ èñÿ Áàêûäà íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí òÿðêèáèíäÿ 6 èë ÿââÿë îëìóøàì. Áàêû øÿùÿðè, öìóìèééÿòëÿ èñÿ Àçÿðáàéúàí èíàíûëìàç äÿðÿúÿäÿ èíêèøàô åäèá. Ïàéòàõò Áàêû äöíéàíûí ÿí ýþçÿë, éàðàøûãëû øÿùÿðëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëèá. Áöòöí áóíëàðà, ñþçñöç êè, Àçÿðáàéúàí ðÿùáÿðëèéèíèí éöðöòäöéö óüóðëó äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ íàèë îëóíóá. Áó þëêÿäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí áèð äèïëîìàò îëàðàã, öðÿêäÿí èíàíûðàì êè, Àçÿðáàéúàí áóíäàí ñîíðà äà äöíéàäà ñöëùöí âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèí ãîðóíìàñûíà, áåéíÿëõàëã úÿìèééÿòèí èíêèøàôûíà þç òþùôÿëÿðèíè âåðìèø îëàúàã. Ñÿôèð Òñóýóî Òàêàùàø: Þëêÿëÿðèìèç “Éåíè Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòè 2014-úö èëäÿí áèð ÷îõ éåíè ëààðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà äÿðèíëÿøìÿñè éèùÿëÿðëÿ îõóúóëàðûí ýþðöøöíÿ ö÷öí áþéöê ïîòåíñèàë èìêàíëàð âàð ýÿëèð. Áåëÿ ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè äÿ “Áèçèì ãîíàã” ðóáðèêàñûäûð. äàð ùàäèñÿëÿðëÿ éàääà ãàëäû? Ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà - Äîüðóäóð, äèïëîìàòèê ôÿàëèééÿòèìÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí äèïëîìàòèê êîðïóñóí þòÿí èëèí íîéàáðûíäà áàøëàìûøàì. Íîíöìàéÿíäÿëÿðè òÿìñèë åòäèêëÿðè þëêÿëÿðëÿ éàáðûí 23-äÿ Éàïîíèéà ùþêóìÿòè àäûíÀçÿðáàéúàí àðàñûíäàêû èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿäàí åòèìàäíàìÿìè Ïðåçèäåíò Èëùàì ëÿðèí ùàçûðêû äóðóìó, ùÿì÷èíèí, ïåðñßëèéåâÿ òÿãäèì åäÿðêÿí, ÷îõ ñÿìèìè ïåêòèâ ïëàíëàð áàðÿäÿ þç ôèêèðëÿðèíè îõóýþðöøöìöç îëäó. Áàõìàéàðàã êè, þëêÿéÿ èëèí ñîíóíà éàõûí ýÿëäèì, àììà ùåúóëàðëà áþëöøöðëÿð. Áó ãÿáèëäÿí èëê ìöñàá åäèðÿì êè, 2013-úö èë Éàïîíèéàñàùèáèìèç Éàïîíèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû Àçÿðáàéúàí ÿëàãÿëÿðèíäÿ ìöùöì áèð èë ñÿôèðè Òñóýóî Òàêàùàøèäèð. - Úÿíàá ñÿôèð, Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè òàíûéàí èëê Àñèéà äþâëÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ Éàïîíèéà îëóá. Þòÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿêè ìþâúóä ÿëàãÿëÿðèí ñÿâèééÿñèíè íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðèðñèíèç? - Þíúÿ îíó ãåéä åäèì êè, Éàïîíèéà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà äèíàìèê èíêèøàô åäÿí èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿð ìþâúóääóð. Éàïîíèéà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìöñòÿãèëëèéèíè 28 äåêàáð 1991úè èëäÿ òàíûéûá. Þëêÿëÿðìèç àðàñûíäà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿð èñÿ 7 ñåíòéàáð 1992-úè èëäÿ ãóðóëóá. 21 éàíâàð 2000-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà Éàïîíèéàíûí ñÿôèðëèéè, 12 îêòéàáð 2005-úè èëäÿ èñÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Éàïîíèéàäà ñÿôèðëèéè ôÿàëèééÿòÿ áàøëàéûá. Äèïëîìàòèê ÿëàãÿëÿðèí ãóðóëìàñûíäàí ñîíðà ùÿð èêè þëêÿäÿ ñÿôèðëèêëÿðèí áåëÿ ýåú ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñûíà áàõìàéàðàã, áó ìöääÿò ÿðçèíäÿ áèð ñûðà éöêñÿê ñÿâèééÿëè ðÿñìè ñÿôÿðëÿð áàø òóòóá. Áóðàäà èëê íþâáÿäÿ, 24-28 ôåâðàë 1998-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí, 7-10 ìàðò 2006-úû èëäÿ úÿíàá Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Éàïîíèéàéà ðÿñìè ñÿôÿðëÿðèíè ãåéä åòìÿê èñòÿéèðÿì. Ùÿìèí ñÿôÿðëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð, èìçàëàíàí ñÿíÿäëÿð þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíà ìöùöì òþùôÿëÿð âåðäè. Áóíäàí ÿëàâÿ, Àçÿðáàéúàíûí Áàø íàçèðè Àðòóð Ðàñèçàäÿ, áàø íàçèðèí ìöàâèíè Àáèä Øÿðèôîâ, õàðèúè èøëÿð íàçèðëÿðè Âèëàéÿò Ãóëèéåâ âÿ Åëìàð Ìÿììÿäéàðîâ áèð íå÷ÿ äÿôÿ Éàïîíèéàäà ðÿñìè ñÿôÿðäÿ îëóáëàð. Åéíè çàìàíäà, 1999-úó èëäÿí áàøëàéàðàã Éàïîíèéàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Ìàñàùèêî Êîóìóðà, Éàïîíèéà Ïàðëàìåíòèíèí Ìöøàâèðëÿð Ïàëàòàñûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè Øîúè Ìîòóêà,Éàïîíèéà-Àçÿðáàéúàí Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû Äîñòëóã Ëèãàñûíûí ñÿäðè Àêèðà Àìàðè, Ëèãàíûí öçâö, Éàïîíèéà Íöìàéÿíäÿëÿð Ïàëàòàñûíûí öçâö Äàèøèðî Éàìàýèâà âÿ áàøãà ðÿñìè øÿõñëÿð Àçÿðáàéúàíäà ñÿôÿðäÿ îëóáëàð. Áåëÿ éöêñÿê ñÿâèééÿëè ñÿôÿðëÿð þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí ÿéàíè ñöáóòóäóð. Ùÿì÷èíèí, ãåéä åòìÿê èñòÿðäèì êè, Éàïîíèéà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñû ìþâúóääóð. 1999-úó èëäÿí èíäèéÿäÿê áèðýÿ êîìèññèéàíûí ãàðøûëûãëû îëàðàã Òîêèîäà âÿ Áàêûäà 7 èúëàñû êå÷èðèëèá. Ôåâðàëûí ñîíóíäà êîìèññèéàíûí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëÿúÿê âÿ òÿäáèðäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí áàø íàçèðèí ìöàâèíè Àáèä Øÿðèôîâóí ðÿùáÿðëèê åòäèéè Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Òîêèîéà ñÿôÿð åäÿúÿê. Áöòöí áóíëàðû ãåéä åòìÿêëÿ áèëäèðìÿê èñòÿéèðÿì êè, Àçÿðáàéúàíëà Éàïîíèéà àðàñûíäà òÿêúÿ ñèéàñè ÿëàãÿëÿð äåéèë, èãòèñàäè ÿëàãÿëÿð äÿ éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãóðóëóá. Éàïîíèéà øèðêÿòëÿðè Àçÿðáàéúàíäà áèð íå÷ÿ åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíäÿ èøòèðàê åäèðëÿð. Áóíäàí ÿëàâÿ, ñîí èëëÿðäÿ éàïîí èø àäàìëàðûíûí Àçÿðáàéúàíûí ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíà äà ìàðàüû àðòûá. Ìÿìíóíëóã ùèññè èëÿ ãåéä åòìÿê èñòÿéèðÿì êè, èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèìèç éàëíûç éóõàðûäà ñàäàëàíàí ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûãëà ìÿùäóäëàøìûð, ìÿäÿíè âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ äÿ äàâàì åäèð. Ñåâèíäèðèúè ùàëäûð êè, Àçÿðáàéúàíäà éàïîí äèëè öçðÿ ìöòÿõÿññèñëÿðèí ñàéû ýåòäèêúÿ àðòûð. Îíëàðäàí áèð íå÷ÿñè áó ýöí ñÿôèðëèêäÿ áèçèìëÿ ÷àëûøûð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ãåéä åäèì êè, þòÿí èë Àçÿðáàéúàíûí Èñìàéûëëû ðàéîíó èëÿ Éàïîíèéàíûí Èòî øÿ- îëäó. ßââÿëà, àç þíúÿ ãåéä åòäèéèì êèìè, Èñìàéûëëû ðàéîíó èëÿ Éàïîíèéàíûí Èòî øÿùÿðè àðàñûíäà äîñòëóã âÿ ìÿäÿíè ñàùÿäÿ òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíÿ äàèð ìöãàâèëÿ èìçàëàíäû êè, áó, þëêÿëÿðèìèç âÿ õàëãëàðûìûç àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà èíêèøàôûíà ìöùöì òþùôÿëÿð âåðÿúÿê. Áóíäàí ÿëàâÿ, õàòûðëàäûì êè, äåêàáðûí ÿââÿëèíäÿ Áàêûäà êå÷èðèëÿí ÓÍÅÑÚÎíóí Ãåéðè-Ìàääè-Ìÿäÿíè Èðñèí (ÃÌÌÈ) Ãîðóíìàñû öçðÿ Ùþêóìÿòëÿðàðàñû Êîìèòÿñèíèí 8-úè ñåññèéàñû áèçèì ö÷öí ÷îõ ÿëàìÿòäàð áèð ùàäèñÿ èëÿ éàääà ãàëäû. Áåëÿ êè, 116 þëêÿäÿí ýÿëìèø íöìàéÿíäÿëÿðèí èøòèðàê åòäèéè òÿäáèðäÿ Éàïîíèéàíûí ìèëëè ìÿòáÿõèíèí ÓÍÅÑÚÎ-íóí ÃÌÌÈ ñèéàùûñûíà äàõèë åäèëìÿñèíÿ äàèð ãÿðàð ãÿáóë åäèëäè. Áèëäèéèìÿ ýþðÿ, éàïîí ìÿòáÿõè Áàêûäà äà ìÿøùóðäóð âÿ áó, áèçè ÷îõ ñåâèíäèðèð. Áóíäàí ÿëàâÿ, þòÿí èëèí ñîíóíäà ðàáèòÿ âÿ èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû íàçèðè ßëè Àááàñîâóí Éàïîíèéàéà ðÿñìè ñÿôÿðèíè ãåéä åòìÿê èñòÿðäèì. Äåêàáð àéûíäà ýåð÷ÿêëÿøÿí ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà Éàïîíèéà àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðè áàðÿäÿ ìöùöì ìöçàêèðëÿð àïàðûëäû. Ùåñàá åäèðÿì êè, ãàðøûäàêû èëëÿðäÿ áèç áó ÿìÿêäàøëûüûí ðåàë íÿòèúÿëÿðèíè ýþðÿ áèëÿúÿéèê. Ùÿì÷èíèí, þòÿí èëèí àâãóñò àéûíäà, Éàïîíèéàíûí ìöäàôèÿ íàçèðèíèí ìöàâèíè Ìàñàùèñà Ñàòî Àçÿðáàéúàíäà ñÿôÿðäÿ îëóá. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà Éàïîíèéà àðàñûíäà ìöäàôèÿ ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüà äàèð ìÿùñóëäàð ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá. 2013úö èë ùÿì äÿ, ìÿäÿíèééÿò ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûãëà äà éàääàãàëàí îëäó. Áåëÿ êè, îêòéàáð àéûíäà Áàêûäà éàïîí ÿíÿíÿâè ìóñèãè àëÿòëÿð àíñàìáëûíûí êîíñåðòè áàø òóòäó. Ñåâèíäèðèúè ùàëäûð êè, éàïîí ìóñèãèñè äÿ àðòûã Àçÿðáàéúàíäà þç ïîïóëéàðëûüûíû ãàçàíìàãäàäûð. - Úÿíàá ñÿôèð, áÿñ ãÿäÿì ãîéäóüóìóç 2014-úö èë èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðäÿ ùàíñû ùàäèñÿëÿð, ðÿñìè ñÿôÿðëÿðëÿ éàääà ãàëàúàã? - Ãåéä åäèì êè, Éàïîíèéàíûí Áàø íàçèðè Øèíçî Àáåíèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè ùþêóìÿò ñòðàòåæè ýåîïîëèòèê ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê, äèíàìèê èíêèøàô åäÿí, åíåðæè äàøûéûúûëàðûíûí øàõÿëÿíäèðìÿ éîëó èëÿ äöíéà áàçàðëàðûíà ÷ûõàðûëìàñûíà öñòöíëöê âåðÿí Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüûí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíÿ áþéöê þíÿì âåðèð. Èë éåíè áàøëàäûüûíäàí áó ùàãäà äÿãèã ïðîãíîç âåðìÿê áèð ãÿäÿð ÷ÿòèíäèð. Àììà äöøöíöðÿì êè, úàðè èëäÿ, åëÿúÿ äÿ ãàðøûäàêû èëëÿðäÿ äîñò Àçÿðáàéúàíà Éàïîíèéàäàí éöêñÿê ñÿâèééÿëè ñÿôÿðëÿð ùÿëÿ ÷îõ îëàúàãäûð. - Ñèéàñè ÿëàãÿëÿðèìèçèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëäóüóíó ãåéä åòäèíèç. Áÿñ èêè þëêÿ àðàñûíäà òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðèíèí ùàçûðêû ñÿâèééÿñè ñèçè ãàíå åäèðìè? - Òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôûíäà êîììóíèêàñèéàëàðûí ðîëó ÿâÿçñèçäèð. Àììà ÿôñóñëàð îëñóí êè, þëêÿëÿðèìèç áèðáèðèíäÿí êèôàéÿò ãÿäÿð óçàã ìÿñàôÿäÿ éåðëÿøèð âÿ áó äà òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôûíà þç ìÿíôè òÿñèðèíè ýþñòÿðèð. Áóíóíëà áåëÿ, èêè þëêÿ àðàñûíäà òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðè èëáÿèë àðòûð. 2012-úè èëèí íÿòèúÿëÿðèíÿ ýþðÿ, þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà òèúàðÿò äþâðèééÿñèíèí ùÿúìè 172 ìèëéîí ÀÁØ äîëëàðû òÿøêèë åäèá. Þòÿí èëèí ñòàòèñòèêàñûíû ùÿëÿ òàì øÿêèëäÿ ÿëäÿ åäÿ áèëìÿìèøèê. Ãåéä åòäèéèì êèìè, Éàïîí-Àçÿðáàéúàí èãòèñàäè ÿëàãÿëÿðèíèí ÿñàñûíû åíåðæè ñåêòîðóíäà ÿìÿêäàøëûã òÿøêèë åäèð. Éà- Ñÿëèì ËÎÜÌÀÍÎÜËÓ Îíëàðûí ÿçèç õàòèðÿñè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ãÿëáèíäÿí ùå÷ âàõò ñèëèíìÿéÿúÿêäèð Äöíÿí Ìèëëè Ãÿùðÿìàí Ìöáàðèç Èáðàùèìîâóí äîüóì ýöíö èäè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ: Áèçèì îðäóìóçäà ìèíëÿðëÿ, îí ìèíëÿðëÿ Ìöáàðèç êèìè, Ôÿðèä êèìè ãÿùðÿìàíëàð âàðäûð. Îíëàð Àëè Áàø Êîìàíäàíûí ÿìðèíè ýþçëÿéèðëÿð Õàëãûìûçûí êå÷ìèøè äÿ, áó ýöíö äÿ ãÿùðÿìàíëûã íöìóíÿëÿðè èëÿ çÿíýèíäèð. Îõóäóãúà, àðàøäûðäûãúà èíñàí áó ìèëëÿòèí þâëàäëàðûíûí ÿçìèíÿ, Âÿòÿí éàíüûñûíà ùåéðàí ãàëûð. Àçÿðáàéúàí þâëàäû Âÿòÿíèíè ìöäàôèÿ åòìÿê ö÷öí úàí àòûð, ùå÷ íÿäÿí ãîðõìàäàí, èýèäëèêëÿ Áàéðàüûíû êþêñöíÿ ñûõûð, ãàíû òîðïàüà àõñà äà, îíó éåðÿ äöøìÿéÿ ãîéìóð. Áó èýèäëÿðäÿí áèðè äÿ Ìöáàðèç Èáðàùèìîâ èäè. Éàøàñàéäû, äöíÿí 26 éàøû òàìàì îëàúàãäû. Ìöáàðèç Èáðàùèìîâ 7 Ôåâðàë 1988 úè èë òàðèõèíäÿ Áèëÿñóâàðäà äîüóëóá. 1994-úö èëäÿ øÿùèä Ì.Ïèðèéåâ àäûíà ßëèàáàä êÿíä îðòà ìÿêòÿáèíèí 1-úè ñèíôèíÿ ýåäèá âÿ 2005-úè èëäÿ îðàäà îðòà òÿùñèëèíè áàøà âóðóá. Ùÿðáè õèäìÿòèíè Äàõèëè Ãîøóíëàðûí “Í” ñàéëû ùÿðáè ùèññÿñèíèí Õöñóñè Òÿéèíàòëû Áþëöéöíäÿ êå÷èðèá. 2007-úè èëäÿ òÿðõèñ îëäóãäàí ñîíðà áèð ìöääÿò ìöëêè èøëÿðäÿ ÷àëûøûá. 2009-úó èëèí àâãóñòóíäà èñÿ áó äÿôÿ ýèçèð êèìè Âÿòÿíÿ õèäìÿòÿ éîëà äöøöá. Ùå÷ øöáùÿñèç êè, ùÿð áèð ýÿíú êèìè îíóí äà àðçóëàðû, õÿéàëëàðû âàð èäè. Àèëÿ ãóðìàã, åâ - åøèê ñàùèáè îëìàã, äèíúëèê è÷èíäÿ éàøàìàã, àçàä îëóíìóø òîðïàãëàðäà, ö÷ðÿíýëè áàéðàüûíûí êþëýÿñèíäÿ éàøëàíìàã áóíëàðäàí áÿëêÿ äÿ áèð íå÷ÿñè èäè. Àììà îíóí ö÷öí Âÿòÿí åøãè áöòöí àðçóëàðäàí äàùà øèðèí èäè! Áöòöí äèýÿð àðçóëàðûí ðåàëëàøìàñûíäàí äàùà âàúèá èäè, èøüàë àëòûíäà îëàí Âÿòÿí òîðïàüûíû èøüàëäàí àçàä åòìÿê. Ìöáàðèç áåëÿ äöøöíöðäö. Ùÿì þçö, ùÿì äÿ ìèëëÿòè ö÷öí èñòÿéèðäè áóíó! Òàðèõ áîéóíúà ñàéñûç - ùåñàáñûç ãÿùðÿìàíëàð éåòèøäèðÿí óëó ìèëëÿòèí þâëàäû îëàí Ìöáàðèç Èáðàùèìîâóí óëó áàáàñû Êöðøàä íåúÿ 40 ÿñýÿðè èëÿ ãîúà ×èí ñàðàéûíà áàñãûí åäèá áèð äàñòàí éàçìûøäûñà, åëÿúÿ î, òÿêáàøûíà Åðìÿíèñòàí ñÿðùÿääèíè åðìÿíè ñèëàùëû ãöââÿëÿðè ö÷öí úÿùÿííÿìÿ ÷åâèðìèøäè. Î, ùå÷ øöáùÿñèç ÕÕ ÿñðèí Êöðøàäûäûð. Ìöáàðèç Èáðàùèìîâ 18 èéóí 2010 - úó èë òàðèõèíäÿ ñààò 23.30 ðàäÿëÿðèíäÿ þçöíäÿí ñîíðà “Âÿòÿí ñàü îëñóí!” éàçûëìûø áèð ìÿêòóá ãîéóá òÿêáàøûíà èêè îðäó àðàñûíäàêû 1 êèëîìåòðëèê ìèíà äþøÿíìèø úÿáùÿ õÿòòèíè êå÷ÿðÿê äöøìÿí áèðëèêëÿðèíèí éåðëÿøäèéè òÿðÿôÿ êå÷äè. Òÿêáàøûíà ñààòëàðëà äþéöøäö åðìÿíè ÿñýÿðëÿðè èëÿ. Äàùà ñîíðà åðìÿíè ÿñýÿðëÿðèíèí þç ñèëàùëàðûíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê 5 ñààò áîéóíúà îíëàðëà òÿêáÿòÿê äþéöøäö. Ñÿùÿð ñààòëàðûíäà èñÿ ãåéðè - áÿðàáÿð äþéöøäÿ øÿùèä îëäó. Ìöáàðèç áó ãåéðè - áÿðàáÿð äþéöøäÿ áþéöê øöúàÿò ýþñòÿðäèéèíÿ ýþðÿ åðìÿíèëÿð îíóí úÿíàçÿñèíè áåëÿ âåðìÿê èñòÿìèðäèëÿð. Øÿùèä îëäóüó éåðäÿ úÿñÿäèíèí ÿëëÿðèíè áàüëàéàúàã ãÿäÿð äöøìÿíèíè ãîðõóéà ñàëìûøäû ãÿùðÿìàí Ìöáàðèç. Ìöáàðèçèí øöúàÿòè ùàããûíäà åøèäÿí ùÿð êÿñ àõûí-àõûí øÿùèäèí åâèíÿ, àèëÿñèíÿ áàø ÷ÿêìÿéÿ ýåäèðäè. Îíëàðûí åâè ìöáàðÿê áèð ìÿêàíà ÷åâðèëìèøäè. Ýÿíúëÿð áóðäà Âÿòÿíÿ ñÿäàãÿò àíäû è÷èð, áèð àí áåëÿ îëñóí Âÿòÿí òîðïàãëàðûíûí àçàäëûüû ö÷öí ìöáàðèçÿäÿí ýåðè äóðìàéàúàãëàðûíû èôàäÿ åäèðäèëÿð. Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè äÿ þç ãÿùðÿìàíûíà, øÿùèäèíÿ ñàùèá ÷ûõäû. Àëè Áàø Êîìàíäàí Èëùàì ßëèéåâèí ãÿòèééÿòëè ìþâãåéè ñàéÿñèíäÿ Ìèëëè Ãÿùðÿìàíûìûçûí úÿñÿäè åðìÿíè òÿðÿôèíäÿí òÿùâèë àëûíäû. Ãÿùðÿìàíëà âèäà ìÿðàñèìèíäÿ Àëè Áàø Êîìàíäàí äåéèá: “Áó ýöí, åéíè çàìàíäà, ÷îõ øÿðÿôëè áèð ýöíäöð. ×öíêè áèç þç þâëàäëàðûìûçû áóðàäà áþéöê åùòèðàìëà ñîí ìÿíçèëÿ éîëà ñàëûðûã. ßìèíÿì êè, îíëàðûí ÿçèç õàòèðÿñè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ãÿëáèíäÿí ùå÷ âàõò ñèëèíìÿéÿúÿêäèð. Áèçèì îðäóìóçäà ìèíëÿðëÿ, îí ìèíëÿðëÿ Ìöáàðèç êèìè, Ôÿðèä êèìè ãÿùðÿìàíëàð âàðäûð. Îíëàð Àëè Áàø Êîìàíäàíûí ÿìðèíè ýþçëÿéèðëÿð. Îíëàð þç äîüìà òîðïàãëàðûíû àçàä åòìÿê ö÷öí ùÿð àí ùàçûðäûðëàð. Àçÿðáàéúàí Îðäóñó Úÿíóáè Ãàôãàçäà ÿí ãöäðÿòëè, ÿí ïåøÿêàð, ÿí ìöáàðèç îð- äóäóð âÿ øÿùèäëÿðèìèçèí ãÿùðÿìàíëûüû áóíó áèð äàùà ñöáóò åäèð. Áèçäÿ íÿèíêè áþéöê ñàéäà ñèëàù-ñóðñàò, ùÿðáè òåõíèêà, äþéöø èìêàíëàðû âàðäûð, åéíè çàìàíäà, îðäóìóçäà áþéöê ðóù éöêñÿêëèéè âàðäûð. ×öíêè áèçèì èøèìèç ùàãã èøèäèð. Áèç ùå÷ áèð þëêÿíèí òîðïàüûíû çÿáò åòìÿìèøèê. Áèçèì òîðïàãëàðûìûç óçóí èëëÿðäèð êè, èøüàë àëòûíäàäûð. Áèçèì ùå÷ áèð áàøãà äþâëÿòèí òîðïàüûíà èääèàìûç éîõäóð. Àììà þç òîðïàüûìûçäàí ùå÷ êèìÿ áèð ãàðûø âåðìÿéÿúÿéèê. Áèç þç ÿðàçè áöòþâëöéöìöçö áÿðïà åäÿúÿéèê. Ìöáàðèçëÿ Ôÿðèä áàøãà þëêÿíèí ÿðàçèñèíäÿ ùÿëàê îëìàìûøëàð, þç äîüìà òîðïàüûíäà øÿùèä îëìóøëàð”. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ñÿðÿíúàìû èëÿ Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Îðäóñóíóí ýèçèðè Ìöáàðèç Èáðàùèìîâà “Àçÿðáàéúàíûí Ìèëëè Ãÿùðÿìàíû” àäû (þëöìöíäÿí ñîíðà) âåðèëèá. Øÿùèä ýèçèðÿ áó àä Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìöñòÿãèëëèéèíèí âÿ ÿðàçè áöòþâëöéöíöí ãîðóíóá ñàõëàíûëìàñûíäà ìöñòÿñíà õèäìÿòèíÿ âÿ ýþñòÿðäèéè ðÿøàäÿòÿ ýþðÿ âåðèëèá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí äèýÿð Ñÿðÿíúàìû èëÿ Ìèëëè Ãÿùðÿìàí Ìöáàðèç Àüàêÿðèì îüëó Èáðàùèìîâóí õàòèðÿñèíè ÿáÿäèëÿøäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ Áèëÿñóâàð ðàéîíóíóí îðòà ìÿêòÿáëÿðèíäÿí áèðèíÿ âÿ Áèëÿñóâàð ðàéîíóíäà êö÷ÿëÿðäÿí áèðèíÿ Ìöáàðèç Èáðàùèìîâóí àäû âåðèëèá. ÎÊÒÀÉ Àçÿðáàéúàíûí “Àçåðñïàúå-2” èêèíúè òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè ëàéèùÿñè öçÿðèíäÿ èøëÿðÿ áàøëàíûëûð Àçÿðáàéúàíûí èëê “Àçåðñïàúå-1” òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè 2013-úö èë ôåâðàëûí 8-äÿ Ôðàíñûç Ãâèàíàñûíäàêû Êîñìèê Ìÿðêÿçèíäÿ Êóðó êîñìîäðîìóíäàí îðáèòÿ áóðàõûëûá. “Àçåðñïàúå-1” ïåéêè 46 äÿðÿúÿ øÿðã óçóíëóüó ýåîñòàñèîíàð îðáèòÿ ÷àòäûðûëûá âÿ ÿí àçû 15 èëëèê èñòèñìàð ìöääÿòèíäÿ Àâðîïà, Àôðèêà, Ìÿðêÿçè Àñèéà, Ãàôãàç þëêÿëÿðè âÿ Éàõûí Øÿðã ðåýèîíóíà éöêñÿê êåéôèééÿòëè éàéûì âÿ òåëåêîììóíèêàñèéà õèäìÿòëÿðè ýþñòÿðÿúÿê. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ áó ùàäèñÿíè õàëãûìûçûí, äþâëÿòèìèçèí áþéöê òàðèõè íàèëèééÿòè àäëàíäûðûá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû äåéèá: “Áó, äîüðóäàí äà òàðè- õè áèð ýöíäöð, áþéöê íàèëèééÿòäèð, äþâëÿòèìèçèí áþéöê ãÿëÿáÿñèäèð. Áó ùàäèñÿ îíó ýþñòÿðèð êè, ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ñöðÿòëÿ, ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàô åäèð âÿ áèç àðòûã êîñìèê êëóáóí öçâöéöê”. “Àçÿðñïàúå-1” òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêè þòÿí èëèí èéóë àéûíäàí êîììåðñèéà ôÿàëèééÿòèíÿ áàøëàéûá. Ïåéê öçÿðèíäÿí 60äàí ÷îõ éåðëè âÿ õàðèúè òåëåðàäèî êàíàëûíûí éàéûìû, åëÿúÿ äÿ äèýÿð ìöøòÿðèëÿð ö÷öí ìöõòÿëèô ðàáèòÿ êàíàëëàðûíûí âÿ ïëàòôîðìàëàðûíûí òÿøêèëè ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ïåéêèí ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ àëòû àé ÿðçèíäÿ òÿõìèíÿí 10 ìèëéîí ÀÁØ äîëëàðû ìÿáëÿüèíäÿ õèäìÿòëÿð èõðàú åäèëèá âÿ áó âÿñàèò “Àçÿðêîñìîñ ÀÑÚ” òÿðÿôèíäÿí êðåäèò áîðúëàðûíûí þäÿíèëìÿñèíÿ éþíÿëèá. Ïåéêëÿðèí Àçÿðáàéúàíäàí èäàðÿ îëóíìàñû ìÿãñÿäè èëÿ ßñàñ âÿ Åùòèéàò Éåðöñòö Ïåéê Èäàðÿåòìÿ Ìÿðêÿçëÿðè éàðàäûëûá. Àçÿðáàéúàíûí èëê ïåéêè äÿ ùÿìèí ìÿðêÿçëÿðäÿí éåðëè ìöòÿõÿññèñëÿð òÿðÿôèíäÿí óüóðëà èäàðÿ îëóíóð. 2016-úû èëäÿ ôÿçàéà áóðàõûëìàñû ïëàíëàøäûðûëàí Éåð ñÿòùèíèí ìÿñàôÿäÿí ìöøàùèäÿñè ïåéêèíèí ëàéèùÿ ñÿíÿäëÿðè öçðÿ ùàçûðëûã èøëÿðè áàøà ÷àòìàãäàäûð. Ìöøàùèäÿ ïåéêèíèí ÿí éåíè òåõíîëîæè ýþñòÿðèúèëÿð ÿñàñûíäà ùàçûðëàíìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Àçÿðáàéúàíûí èêèíúè òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêèíèí èñÿ 2017úè èëäÿ îðáèòÿ ÷ûõàðûëìàñû ïëàíëàøäûðûëûð. Àçÿðáàéúàíäà éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãèíÿ âÿ þëêÿäÿ êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñûíà áþéöê äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà Àçÿðáàéúàíäà èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãèíèí ïðèîðèòåò åëàí îëóíìàñû, 2013-úö èëèí þëêÿäÿ “Èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû èëè” åëàí åäèëìÿñè áó ñàùÿíèí èíêèøàôûíà äþâëÿò ñÿâèééÿñèíäÿ ýþñòÿðèëÿí äèããÿòèí ÿéàíè òÿñäèãèäèð. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí èìçàëàäûüû “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñû âÿ òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêëÿðèíèí îðáèòÿ ÷ûõàðûëìàñû ùàããûíäà” Ñÿðÿíúàìû âÿ òÿñäèã åòäèéè “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñû âÿ èíêèøàôû öçðÿ Äþâëÿò Ïðîãðàìû” Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã êîñìèê êëóáóí öçâöíÿ ÷åâðèëìÿñè, þëêÿäÿ ïåéê òåõíîëîýèéàëàðûíûí éàéûëìàñû âÿ òÿòáèãè ö÷öí ýåíèø èìêàíëàð à÷ûá. Áóíóí àðäûíúà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ 2010-úó èëäÿ “Àçÿðêîñìîñ” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí òÿñèñ åäèëìÿñè ùàããûíäà” Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá âÿ ùÿìèí ãóðóìà òåëåêîììóíèêàñèéà ïåéêèíèí èñòåùñàëû âÿ îðáèòÿ ÷ûõàðûëìàñû, ßñàñ âÿ Åùòèéàò Éåðöñòö Ïåéê Èäàðÿåòìÿ Ìÿðêÿçëÿðèíèí éàðàäûëìàñû èëÿ áàüëû õöñóñè òàïøûðûã âåðèëèá. Óøàã âÿ Òÿëÿáÿ Ýÿíúëÿð Äöíéàñû Èúòèìàè Áèðëèéè òÿäáèð êå÷èðèá Óøàã âÿ Òÿëÿáÿ Ýÿíúëÿð Äöíéàñû Èúòèìàè Áèðëèéè Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéèíèí ìàëèééÿ äÿñòÿéèëÿ “Ãàëà êÿíäèíäÿ óøàãëàðûí àðõåîëîæè èñòèðàùÿò äöøÿðýÿñèíèí òÿøêèëè âÿ ìÿäÿíè èðñèìèçèí þéðÿíèëìÿñè, ýÿíúëÿðèìèçäÿ ìàääè, ìÿíÿâè ñÿðâÿòëÿðèìèçÿ ñåâýèíèí àøûëàíìàñû” ìþâçóñóíäà ëàéèùÿ ùÿéàòà êå÷èðèá. Ëàéèùÿíèí ìÿãñÿäè óøàãëàðûí äöøÿðýÿéÿ úÿëá åäèëìÿñèíÿ òÿøâèã åäèëìÿñè, óøàãëàðûí äöøÿðýÿäÿ èøòèðàêûíû àðòûðìàãëà, îíëàðûí ôèçèêè âÿ ÿãëè èíêèøàôëàðûíà òþùôÿ âåðìÿê, óøàãëàðûí ìàääè, ìÿäÿíè èðñèìèçèí þéðÿíìÿñèíÿ éàðäûì åòìÿê âÿ îíëàðûí ýÿëÿúÿêäÿ ñÿíÿò ñå÷ìÿëÿðèíÿ þíÿì âåðìÿêäèð. Ñþçöýåäÿí ëàéèùÿ Õÿçÿð ðàéîíóíóí Ãàëà êÿíäèíäÿêè ìóçåéäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Áó äà òÿñàäöôè äåéèë. Áåëÿ êè, Ãàëà êÿíäè Àçÿðáàéúàíûí ãÿäèì éàøàéûø ìÿñêÿíëÿðèíäÿí áèðèäèð. Áóðàäà 3000 èëëèê éàøû îëàí àðõåîëîæè ãàçûíòûëàð òàïûëûá. Âÿ äöøÿðýÿäÿ ýÿíúëÿðèí äóëóñ÷óëóã, õàë÷à÷ûëûã ñÿíÿòëÿðè èëÿ òàíûø îë- ìàã, ùÿì÷èíèí, îíëàðûí àðõåîëîæè èøëÿðèí àïàðûëìàñûíäà èøòèðàêûíû òÿìèí åòìÿê ö÷öí ýþçÿë ìÿêàíäûð. Ìÿëóìàò ö÷öí îíó äà áèëäèðÿê êè, äöøÿðýÿéÿ Õÿçÿð ðàéîíóíóí 2 ñàéëû èíòåðíàò ìÿêòÿáèíäÿ òÿùñèë àëàí 200 øàýèðä, ùÿì÷èíèí, àçòÿìèíàòëû àèëÿëÿðäÿí îëàí èäìàí÷û óøàãëàð úÿëá åäèëèá. Óøàã âÿ Òÿëÿáÿ Ýÿíúëÿð Äöíéàñû Èúòèìàè Áèðëèéèíèí ñÿäðè Áÿõòèìøàù Òàüûéåâà áó òèïëè ëàéèùÿëÿðèí óøàãëàðûí ùÿéàòûíäà äÿðèí èç áóðàõäûüûíû âÿ ýÿëÿúÿêäÿ äàâàìëû îëàúàüûíû ñþéëÿéèá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, áåëÿ ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè þç íþâáÿñèíäÿ òÿøêèëàòûí òÿúðöáÿñèíè äàùà äà àðòûðûð. Áÿõòèìøàù Òàüûéåâà îíó äà äåéèá êè, òÿøêèëàò àðòûã áèð íå÷ÿ èëäèð áó òèïëè ëàéèùÿëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèð: “Áó äöøÿðýÿäÿ Àçÿðáàéúàíûí ýÿëÿúÿéè îëàí èñòåäàäëû óøàã âÿ ýÿíúëÿð ö÷öí ìÿäÿíè èñòèðàùÿò øÿðàèòè éàðàäûëìûøäûð. Ùÿì÷èíèí, îíëàð èñòèðàùÿòëÿ éàíàøû ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëÿðäÿ áèëèêëÿðèíè àðòûðûðäûëàð. Èíàíûðûã êè, óøàãëàð ýÿëÿúÿêäÿ þç áèëèê âÿ áàúàðûãëàðûíû äèýÿð óøàãëàðëà äà áþëöøÿúÿêëÿð. ×àëûøàúàüûã êè, áåëÿ ìàðàãëû ëàéèùÿëÿðè äàâàì åòäèðÿê”. 7 www.yeniazerbaycan.com 08 ôåâðàë 2014-úö èë, øÿíáÿ / ¹ 023 (4182) û ä õ û ÷ ð î õ ò ÿ â ø ö ßëè Êÿðèìëè ð ÀÕÚÏ-íèí ñÿäðè ßëè Êÿðèìëè ìÿòáóàòà âåðäèéè ìöñàùèáÿëÿðèíäÿ þçöíö àéäàí àðû, ñóäàí äóðó, éÿíè ïóë-ïàðàäàí, ðöøâÿòäÿí óçàã áèðèñè êèìè òÿãäèì åòìÿéÿ ÷àëûøûð. Ëàêèí ßëè Êÿðèìëèíèí þç âèúäàíûíà àíä è÷èá “ìÿí ðöøâÿòÿ áóëàøìàìûøàì” äåìÿñèíèí ùå÷ ãàðà ãÿïèê ãÿäÿð äÿ ìÿíàñû éîõäóð. ×öíêè ðåàëëûãäà úÿìèééÿò îíó òàìàì áàøãà ãèéàôÿäÿ, ïóëà ùÿðèñ áèðèñè êèìè òàíûéûð. Áó ýöíëÿðäÿ “Àçàäëûã” ãÿçåòè ÀÕÚÏ ñÿäðèíèí 1993úö èëäÿ, éöêñÿê äþâëÿò âÿçèôÿñè òóòäóüó âàõòëàðäà “Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòèíÿ âåðäèéè ìöñàùèáÿíè äÿðú åäèá. Ìöñàùèáÿ ñåíñàñèîí áèð áàøëûã àëòûíäà òÿãäèì îëóíóá: “ßëè Êÿðèìëèéÿ ðöøâÿò òÿêëèô åòäèéèíÿ ýþðÿ èøäÿí ãîâóëàí êèìäèð?” Èøÿ áèð áàõûí, “Àçàäëûã” ãÿçåòè ßëè Êÿðèìëèíèí èìèúèíè àðòûðìàã ìÿãñÿäèëÿ òÿêðàð äÿðú åòìÿéÿ ëöçóì ýþðäöéö ìöñàùèáÿäÿ îíà “ðöøâÿò” ñþçöíö úàëàéûá. Ìÿøÿäè Èáàä äåìèøêÿí, ùå÷ ùÿíàíûí éåðèäèð? ßëè Êÿðèìëè ùÿð øåéè åäèð, âóðíóõóð, éàëàí äàíûøûð êè, ðöøâÿò øöáùÿëÿðè þçöíäÿí óçàãëàøäûðûëñûí, áóíëàð èñÿ éåíÿ äÿ äÿëèíèí éàäûíà äàø ñàëûðëàð. Ãàø ãàéûðìàã èñòÿéÿíäÿ, ýþç òþêìÿê áóíà äåéÿðëÿð. Àììà “Àçàäëûã”û ãûíàìàüà äà äÿéìÿç. Ýþðöíöð, áó, áèð àëûí éàçûñûäûð-ðöøâÿò ßëè Êÿðèìëèíèí òàëåéèäèð. Áóíà ýþðÿ äÿ, î, èñòÿñÿ äÿ, èñòÿìÿñÿ äÿ àäûíûí éàíûíäà ùÿìèøÿ “ðöøâÿò” ñþçö éàçûëûð. Áåëÿ îëìàñàéäû, äþâëÿò êàòèáè âÿçèôÿñè äàøûéàí ßëè Êÿðèìëèéÿ ðöøâÿò òÿêëèô åòìÿéÿ êèì úÿñàðÿò åäÿðäè? Àçÿðáàéúàí êè÷èê þëêÿäèð, áóðàäà “äÿùëèç ñþùáÿòëÿðè” þëêÿ áîéóíúà èëäûðûì ñöðÿòè èëÿ éàéûëûð. Ýþðöíÿí îäóð êè, ßëè Êÿðèìëè þòÿí ÿñðèí 90-úû èëëÿðèíèí ÿââÿëëÿðèíäÿ ÿëèíÿ äöøÿí ýèðÿâÿäÿí ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ éàðàðëàíìàüà ÷àëûøûá âÿ ðöøâÿò àëìàüû áèð þçÿë èø ìåòîäóíà ÷åâèðèá. Òÿêðàð åäèðèê, áó, áèð àêñèîìàäûð êè, ðöøâÿò àëàíà ðöøâÿò òÿêëèôè ýÿëèð. Ýÿëèí, êþùíÿ ïàëàí è÷è òþêìÿéÿê. Ñþçöýåäÿí ìöñàùèáÿäÿ õàòûðëàíàí äþâð àðòûã êå÷ìèøäÿ ãàëûá. Íåúÿ äåéÿðëÿð, áèçèì ýöíëÿðèìèçäÿí áÿùñ åäÿê. Þëêÿìèçäÿ þòÿí èë îêòéàáðûí 9äà êå÷èðèëÿí ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðè ÿðÿôÿñèíäÿ ÁÀÕÚÏ ñÿäðè Ãöäðÿò Ùÿ- “Ìèëëè øóðà”äàí àéðûëäûãäàí ñîíðà ðåíåãàò Åëäàð Íàìàçîâ Úÿìèë Ùÿñÿíîâó “óüóðñóç íàìèçÿä” àäëàíäûðìûøäû âÿ äîëàéûñû èëÿ “Ìèëëè øóðà”íûí áó úöð àüûð ôèàñêîéà óüðàìàñûíûí ñÿáÿáèíè ìÿùç åðìÿíèïÿðÿñò Èáðàùèìáÿéîâäàí ñîíðà “òàðèõ÷è”íèí þíÿ ÷ûõàðûëìàñûíäà ýþðìöøäö. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, “Ìèëëè øóðà” äàõèëèíäÿ ùå÷ áèð ãöââÿ áèð-áèðèíè ãÿáóë åòìèðäè, Ú.Ùÿñÿíîâóí ìÿñèíäÿ ýþñòÿðèëìèø ãàçàíú ìÿíáÿéè îëìàéàí éåíèéåòìÿ îüëó Òöðêåë Êÿðèìëè 20 ýöí ÿðçèíäÿ - 2011úè èë ñåíòéàáðûí 26-äàí îêòéàáðûí 17-äÿê îëàí ìöääÿò ÿðçèíäÿ “Òåõíèêàáàíê”äà 75 ìèí ôóíò-ñòåðëèíã ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ ÿìÿëèééàòû àïàðûá. Ìþòÿáÿð ìÿíáÿëÿðèí âåðäèéè èíôîðìàñèéàéà ýþðÿ, ßëè Êÿðèìëè 2008-úè èëäÿ “Òåõíèêàáàíê”ûí Éàñàìàë ôèëèàëûíäàí 145 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ êðåäèò ýþòöðöá âÿ Áåëÿ îëìàñàéäû, äþâëÿò êàòèáè âÿçèôÿñè äàøûéàðêÿí îíà ðöøâÿò òÿêëèô åò ìÿéÿ êèì úÿñàðÿò åäÿðäè? ñÿíãóëèéåâ ÈÒÂ-äÿêè äåáàòëàðäàí áèðèíäÿ ÀÕÚÏ ñÿäðè ßëè Êÿðèìëèíèí 20112012-úè èëëÿðäÿ áàíê ùåñàáëàðûíäàí 8 ìèëéîí 388 ìèí ìàíàò ïóë ÷ûõàðòäûüûíû èúòèìàèëÿøäèðäè. Áóíóí àðäûíúà “Âèðòóàë Àçÿðáàéúàí” ñàéòû äà “ßëè Êÿðèìëè 8 ìèëéîí ìàíàòû íåúÿ ãàçàíäû âÿ õÿðúëÿäè...” áàøëûãëû àðàøäûðìà éàçûñû èëÿ ÷ûõûø åòäè. Ùàããûíäà áÿùñ îëóíàí ìÿãàëÿäÿ ÀÕÚÏ ñÿäðè ßëè Êÿðèìëèíèí, îíóí îüëó Òöðêåë Êÿðèìëèíèí, ÿìèñè îüëó Òîôèã Êÿðèìëèíèí, ãàéíû Åëíóð Ñåéèäîâóí, áàëäûçû Àéòÿí Ðàôèã ãûçû Ñåéèäîâàíûí âÿ Êÿðèìëèëÿð àèëÿñèíèí äèýÿð öçâëÿðèíèí àäëàðû êå÷èð. Ìÿãàëÿäÿ äåéèëèð: “Ìÿëóì îëóð êè, ßëè Êÿðèìëèíèí þçö âÿ ãîùóìëàðû 2012-úè èë îêòéàáðûí 30-äàí 2013-úö èë èéóíóí 13-äÿê îëàí ìöääÿòäÿ áàíêëàðäàí Àçÿðáàéúàí ðåàëëûüûíäà (éåðè ýÿëìèøêÿí, òÿêúÿ Àçÿðáàéúàí éîõ, åëÿ Ãÿðá ðåàëëûüûíäà äà!) ôàíòàñòèê ýþðöíÿí ìÿáëÿüäÿ - 8 ìèëéîí 603 ìèí 364 ìàíàò ïóë ÷ûõàðûáëàð. Þçö äÿ íàüä øÿêèëäÿ...” ßëè Êÿðèìëè 2005-úè èëäÿí áÿðè ðÿñìÿí ùå÷ éåðäÿ èøëÿìÿéèá. Áèçíåñëÿ ìÿøüóë äåéèë. ÀÕÚÏ éåòêèëèëÿðèíèí áèëäèðäèêëÿðèíÿ ýþðÿ, íÿ î, íÿ äÿ ÀÕÚÏ áåéíÿëõàëã ôîíä âÿ òÿøêèëàòëàðäàí ãðàíò àëìàéûáëàð. Áåëÿ îëàí ùàëäà áó ãÿäÿð ïóëëàð ÀÕÚÏ ñÿäðèíèí äþâðèééÿñèíäÿ ùàðàäàíäûð? Áóíäàí áàøãà, “ßëè Êÿðèìëè ùå÷ éåðäÿ èøëÿìÿéÿ-èøëÿìÿéÿ ïàðòèéàíûí, äÿáäÿáÿëè ùÿéàò òÿðçèíèí, áàùàëû ìàøûíëàðûí õÿðúëÿðèíè íåúÿ âÿ ùàíñû ïóëëàðëà ãàðøûëàéûð” ñóàëûíûí úàâàáûíû òàïìàã ëàçûìäûð. Ùÿëÿ áó äà ùàìûñû äåéèë. ßëè Êÿðèìëèíèí ùå÷ áèð éåðäÿ èøëÿìÿéÿí âÿ ýÿëèð áÿéàííà- êðåäèò áîðúóíó úÿìèñè áèð íå÷ÿ àéûí è÷èíäÿ ÷îõ àñàíëûãëà, éÿíè ùå÷ áèð ëÿíýèìÿ âÿ ïðîáëåì îëìàäàí þäÿéèá ãóðòàðûá. Éåðè ýÿëìèøêÿí, þçö äÿ òÿêúÿ þç áîðúóíó äà éîõ! ßëè Êÿðèìëè îüëó Òöðêåë Êÿðèìëèíèí äÿ 20 ìèí 640 ôóíò-ñòåðëèíã âÿ 12147 ìàíàòëûã èêè êðåäèò áîðúóíó þäÿéÿðÿê áîðú ùåñàáëàðûíû áàüëàéûá. Áÿñ áóíó ùàíñû ìÿíáÿëÿð ùåñàáûíà åäèá? Èøñèç ìöõàëèôÿò÷è áó 200 ìèí ìàíàòû ãÿôèëäÿí ùàðàäàí òàïìûøäû? 2009-úó èëèí ñåíòéàáðûíäà èñÿ ßëè Êÿðèìëè äöíéàíûí ÿí íÿùÿíý áàíêëàðûíäàí áèðè îëàí “Áàðêëàéñ Áàíê ÏËÚ” áàíêûíäà îüëóíóí - éåíÿ ùÿìèí Òöðêåë Êÿðèìëèíèí àäûíà ùåñàá à÷äûðûá. Òöðêåë Êÿðèìëè åëÿ ùÿìèí èë äÿ Áþéöê Áðèòàíèéàíûí ÷îõ íöôóçëó âÿ áàùàëû àëè ìÿêòÿáè îëàí “Ñ.Ò.Åäwàðäñ Ñúùîîë”óí òÿëÿáÿñè îëóð. ßëè Êÿðèìëè 2009-úó èë èéóëóí 29-äàí åòèáàðÿí îüëóíóí “Áàðêëàéñ Áàíê ÏËÚ” áàíêûíäàêû ùåñàáûíà áþéöê ìÿáëÿüëÿðäÿ ïóëëàð êþ÷öðìÿéÿ áàøëàéûð âÿ èéóëóí 29-äà 30 ìèí ôóíò-ñòåðëèíã ìÿáëÿüèíäÿêè èëê òðàíøû ýþíäÿðèð. ßëè Êÿðèìëè áó ãÿäÿð ïóëëàðû éåðäÿíìè ÷ûõàðûð? Áÿëêÿ, ßëè Êÿðèìëè õàðèúäÿêè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðäÿí ðàäèêàë äöøÿðýÿéÿ, î úöìëÿäÿí äÿ ÀÕÚÏ-éÿ öíâàíëàíàí èàíÿëÿðè, ãðàíòëàðû, ëàï åëÿ “Àçàäëûã” ãÿçåòèíÿ, ãÿçåòèí éàçàðû Ìèðçÿ Ñàêèòÿ ÷àòàúàã ìöêàôàòëàðû ìÿíèìñÿéÿðêÿí áóíëàðû “ùàðàì ïóëëàð” ñàéìûð. Áÿñ, äåéèí, ýþðÿê, ùàðàì÷ûëûã, ðöøâÿòõîðëóã íåúÿ îëóð, ßëè Êÿðèìëè? Ìöáàðèç ÀÁÄÓËËÀÉÅ Úÿìèë Ùÿñÿíîâ õàëãû “ñÿðýÿðäàí” àäëàíäûðàðàã òÿùãèð åòäè Ãîíäàðìà “Ìèëëè øóðà”íûí ñÿäðè, äóáëéîð Úÿìèë Ùÿñÿíîâóí “ñÿðýöçÿøò”ëÿðè áèòìÿê, òöêÿíìÿê áèëìèð. Î, ìÿòáóàòà âåðäèéè ùÿð à÷ûãëàìàñûíäà þçöíö äàùà ÷îõ áèàáûð åäèð, áèð ñèéàñÿò÷è êèìè éàðàðñûç îëäóüóíó îðòàéà ãîéóð. ßñëèíäÿ, îíóí áó ýöí è÷ÿðèñèíäÿ îëäóüó ýöëöíú äóðóì ýþçëÿíèëÿí èäè. ×öíêè þòÿí èë êå÷èðèëÿí ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíäÿ àíòèÀçÿðáàéúàí äàèðÿëÿðèí äèðåêòèâëÿðèíè éåðèíÿ éåòèðìÿê ìèññèéàñû èëÿ âÿçèôÿëÿíäèðèëÿí Ðöñòÿì Èáðàùèìáÿéîâóí ãîíäàðìà “Ìèëëè øóðà”íûí “âàùèä íàìèçÿä”ëèéèíäÿí óçàãëàøäûðûëìàñûíäàí ñîíðà áèðáàøà “åùòèéàò îéóí÷óëàð” ñêàìéàñûíäàí äóáëéîð êèìè ìåéäàíà ñöðöëÿí Úÿìèë Ùÿñÿíîâ ùå÷ áèð ñèéàñè éåòêèíëèéÿ, õàðèçìàéà ñàùèá äåéèëäè. Î, ãîíäàðìà ãóðóìäà ñèéàñÿò÷è éîõ, ïðèìèòèâ äóáëéîð ñòàòóñóíäà òÿìñèë îëóíóðäó. Åðìÿíèïÿðÿñò êèíîäðàìàòóðã Ð.Èáðàùèìáÿéîâóí êþëýÿñèíäÿ ãàëìàñû ö÷öí äóáëéîðëóã ìèññèéàñû ìÿúáóðÿí ÿéíèíÿ ýåéèíäèðèëÿí Úÿìèë Ùÿñÿíîâäàí ñèéàñÿò÷è îáðàçû éàðàòìàã úÿùäëÿðè åëÿ èëê àíäàí èôëàñà óüðàäû. Ñå÷êè êàìïàíèéàñû äþâðöíäÿ äóáëéîð ãåéðè-åòèê, ïåøÿêàðëûãäàí Ðåíåãàò Åëäàð Íàìàçîâ Úÿìèë Ùÿñÿíîâà ãàðøû êîìïðîìàò ñàâàøûíà áàøëàéûð ìþâãåéèíäÿ ãàëìàüû òÿðúèù åòäè. Î, ñå÷êèëÿðäÿí äÿðùàë ñîíðà õàðèúÿ òóðíåéÿ éîëëàíäû. Õàðèúäÿêè ùàíñûñà ñèéàñè äàèðÿäÿ 20-úè êàòåãîðèéàëû èíñàíëàðëà ýþðöøëÿðèíè áþéöê ïàôîñëà òÿãäèì åòìÿéÿ ÷àëûøàí Ú.Ùÿñÿíîâ áó ýåäèøëÿðèíèí ùå÷ áèð èúòèìàè ìàðàã êÿñá åòìÿäèéèíè ýþðäöêäÿ èñÿ áó äÿôÿ áàøãà áèð ìåòîäà áàø âóðäó. Î, ðàäèêàëëàðûí íÿçàðÿòèíäÿ îëàí ìÿòáóàò îðãàíëàðûíà ìöñàùèáÿëÿðèíäÿ ñÿðñÿì ôèêèðëÿð ñÿñëÿíäèðÿðÿê ýöíäÿìäÿ ãàëìàã íèééÿòèíäÿ èäè. Ñîíóíúó ìöñàùèáÿëÿðèíèí áèðèíäÿ èñÿ î, ÿìÿëëè - áàøëû “èðÿëè” ýåäÿðÿê õàëãû “ñÿðýÿðäàí” àäëàíäûðàðàã òÿùãèð åäèá. Úÿìèë Ùÿñÿíîâ êèìè éàðûòìàçëàðûí “ñÿðýÿðäàí” àäëàíäûðäûãëàðû Àçÿðáàéúàí õàëãû ùÿð øåéè äîüðó âÿ äÿãèã ãèéìÿòëÿíäèðèð. Áó, þçöíö 1993-úö èëäÿ ÀÕÚ âÿ “Ìöñàâàò” èãòèäàðûíûí òàðèõèí àðõèâèíÿ ýþíäÿðèëìÿñèíäÿ, îíäàí ñîíðà áàø âåðÿí ñèéàñè ïðîñåñëÿðäÿ âÿ áöòöí ñå÷êèëÿðäÿ àéäûí øÿêèëäÿ ýþñòÿðäè. Äàüûäûúûëàðûí ñå÷êèëÿðäÿ ÿëäÿ åòäèêëÿðè óüóðñóç íÿòèúÿëÿð èëê íþâáÿäÿ õàëãûìûç òÿðÿôèíäÿí îíëàðûí ÿìÿëëÿðèíÿ, ñèéàñè ôÿàëèééÿòëÿðèíÿ, ñÿñëÿíäèðäèêëÿðè úÿôÿíý ôèêèðëÿðÿ âåðèëÿí ÿí ëàéèãëè úàâàáäûð. ÎÊÒÀÉ Õàëã îíó àøàüûëàéàíëàðû, òÿùãèð åäÿíëÿðè òàðèõèí àðõèâèíÿ ýþíäÿðìÿéè éàõøû áàúàðûð... óçàã äàâðàíûøëàð ñÿðýèëÿìÿêëÿ îíó ìåéäàíà ñöðÿíëÿðèí âÿ ÿòðàôûíäàêû 35 àäàìûí äà öìèäëÿðèíè áîøà ÷ûõàðäû. Úÿìèë Ùÿñÿíîâ âÿ îíóí òÿìñèë åòäèéè àíòèìèëëè “øóðà” ñå÷êèëÿðäÿ àúûíàúàãëû ìÿüëóáèééÿò àëàðàã õàëãûí îíëàðà åòèìàä ýþñòÿðìÿäèéèíèí íþâáÿòè äÿôÿ øàùèäè îëäóëàð. Àçÿðáàéúàí õàëãû íþâáÿòè äÿôÿ ñàòãûíëàðà, äþâëÿòèíÿ õÿéàíÿò åäÿíëÿðÿ éåðèíè ýþñòÿðäè. Ñå÷êèëÿðäÿêè óüóðñóçëóãäàí ñîíðà èñÿ Úÿìèë Ùÿñÿíîâ ïðîñåñëÿðäÿí íÿòèúÿ ÷ûõàðìàãäàíñà, “êîð” “ñèéàñÿò÷è” Àðàç ßëèçàäÿ: “Ìèëëè øóðà” àäûíäà ãóðóì àðòûã ìþâúóä äåéèë “Ìèëëè øóðà” éàðàíàíäà äåìèøäèì êè, áó ãóðóì þëö äîüóëìóø óøàãäûð”. Áóíó ÀÏÀ-éà à÷ûãëàìàñûíäà Àçÿðáàéúàí Ñîñèàë Äåìîêðàò Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè Àðàç ßëèçàäÿ äåéèá. Àðàç ßëèçàäÿ ãåéä åäèá êè, “Ìèëëè øóðà”äà òÿìñèë îëóíàíëàð ìöõàëèôÿò ãöââÿëÿðè äåéèë. Î, “Ìèëëè øóðà” àäëû ãóðóìóí àðòûã ìþâúóä îëìàäûüûíû âóðüóëàéûá: “Îíëàðûí áèðëèéè éîõ èäè êè, äàâàì åòñèí. Áèð þëö ùàíñû ïðîñåñëÿðè êå÷èðñÿ, îíëàð äà î ïðîñåñëÿðè êå÷ÿúÿêëÿð. Éåðÿ òàïøûðìà, ÷öðöìÿ, ìÿùâ îëìà âÿ ýåòìÿ...”. Ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí ñîíóíúó õàèíëèê ïëàíû-”Ìèëëè øóðà” ëàéèùÿñè ôèàñêîéà óüðàäûãäàí ñîíðà äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðè áèð-áèðèëÿðèíÿ äöøìÿí êÿñèëäèëÿð. Äàùà äîüðóñó, ùÿð çàìàí þç øÿõñè ìàðàãëàðûíûí ýöäöê÷öñö îëàí, õàðèúè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí õèäìÿò÷èëèéèíè éåðèíÿ éåòèðìÿê ö÷öí ÿëäÿí-àéàãäàí ýåäÿí ðàäèêàë äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðèíèí éàëàí÷û “áèðëèê” îéóíó âÿ áó “áèðëèéèí” ñîíðàäàí äöøäöéö àúûíàúàãëû äóðóì îíëàðûí áèð-áèðèëÿðèíÿ ãàðøû “ñÿìèìè”ëèêëÿðèíè îðòàéà ÷ûõàðûð. Áåëÿëèêëÿ, èëëÿðäèð áèð-áèðèëÿðèíÿ äöøìÿí îëàíëàðëà éàíàøû, öçäÿ äîñò ýþðöíÿíëÿðèí äÿ áó úöð ñàâàøûí òÿðÿôëÿðèíÿ ÷åâðèëìÿñè îíäàí õÿáÿð âåðèð êè, ðàäèêàë äöøÿðýÿäÿ ùÿð êÿñ éàëíûç êîðïîðàòèâ ìàðàãëàðûí ÿñèðèíÿ ÷åâðèëèá. Ìÿñÿëÿí, âàõòèëÿ Ðóñèéàäàêû àíòèìèëëè äàèðÿëÿðëÿ ðàäèêàë äöøÿðýÿ ïàðòèéàëàðû àðàñûíäà ÿëàãÿëÿíäèðèúè ðîëóíó îéíàéàí, “Ìèëëè øóðà” ôèàñêîñóíäàí ñîíðà èñÿ Ãÿðáäÿêè àíòèàçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí êþìÿéè èëÿ éåíè “àíà ìöõàëèôÿò” ãèéàôÿñèíäÿ îðòàéà ÷ûõìàüà ÷àëûøàí ðåíåãàò Åëäàð Íàìàçîâëà Úÿìèë Ùÿñÿíîâ àðàñûíäàêû èõòèëàô, ñþç äóåëè áèð äàùà ñöáóò åäèð êè, äöøÿðýÿäÿ êþùíÿ-òÿçÿ “äîñò” âÿ éà “ìöòòÿôèã” àíëàéûøû éîõäóð, ñàäÿúÿ øÿõñè ìàðàãëàð àíëàéûøû âàð. Êå÷ìèø “äîñòëàð”ûí ãàëìàãàëû “Ìèëëè øóðà”äàêû ýèçëèíëÿðè à÷ûüà ÷ûõàðàúàã íàìèçÿäëèéè èëÿ èñÿ öìóìèééÿòëÿ ÷îõëàðû “áàðûøìûðäû”. Ú.Ùÿñÿíîâ äà êå÷ìèø ìöòòÿôèãèíèí ñþçëÿðèíè úàâàáñûç ãîéìàìûøäû. Î, Åëäàð Íàìàçîâó “Ìèëëè øóðà”äàí þç ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí èñòèôàäÿ åòìÿêäÿ ýöíàùëàíäûðìûø, ùÿòòà áóíà íàèë îëäóüóíó áèëäèðìèøäè: “Åëäàð áÿé ÌØ èäåéàñûíäàí ÿëäÿ åäÿ áèëÿúÿéè áèð øåéëÿðè ÿëäÿ åòìÿéÿ ÷àëûøäû. Áÿçèëÿðèíÿ äÿ íàèë îëäó. Ìÿñÿëÿí, áèð ñèéàñÿò÷è êèìè îíà ñèéàñè ñÿùíÿäÿ ßëè Êÿðèìëè âÿ Èñà Ãÿìáÿðëÿ áÿðàáÿðùöãóãëó òÿðÿô îëìàã çÿðóðè èäè. “Ìèëëè øóðà”íûí àäû, Ðöñòÿì Èáðàùèìáÿéîâóí ìàíäàòû èëÿ î, áó èñòÿéèíÿ ãûñà áèð âàõòäà éåòèøäè. ßëáÿòòÿ, áèð ñèéàñÿò÷è êèìè áó îíóí öñòöíëöéö èäè. Àììà áó äèâèäåíä ãàëàúàãìû? Áóíó çàìàí ýþñòÿðÿð”. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Ú.Ùÿñÿíîâ âàõòèëÿ ðåíåãàò Íàìàçîâóí Ð.Èáðàùèìáÿéîâäàí ñîíðà íàìèçÿä îëìàã èñòÿäèéèíè, àììà áóíà íàèë îëà áèëìÿäèéèíè äåìèøäè: “Äèýÿð ìÿãñÿä èñÿ “Ìèëëè øóðà”íûí íàìèçÿäè îëàðàã ñå÷êèéÿ ãàòûëìàã èäè. Áóíà èñÿ íàèë îëà áèëìÿäè. Äöçäöð, èëê äþâðëÿðäÿ î, áó ÷ÿòèíëèéè äöçýöí ãèéìÿòëÿíäèðìèð, íàìèçÿä îëóá ñå÷èëÿúÿéèíèí àðòûã ùÿëë îëóíäóüóíó ýèçëÿòìèðäè. Àììà ùÿéàò îíóí ýþçëÿäèéèíäÿí äàùà ìöðÿêêÿá îëäó, ùàäèñÿëÿð îíóí äöøöíäöéöíäÿí äàùà ÷ÿòèí ìÿúðàéà éþíÿëäè. Îíà ýþðÿ äÿ, èíäè ÌØ Åëäàð Íàìàçîâ ö÷öí ìàðàãñûç èäè”. Éåðè ýÿëìèøêÿí, áó “ñþç äóåëè” àðòûã éåíè ìÿðùÿëÿéÿ ãÿäÿì ãîéóá. Áåëÿ êè, Ú.Ùÿñÿíîâóí èääèàëàðûíà úàâàá âåðÿí ðåíåãàò Åëäàð Íàìàçîâ áèëäèðèá êè, Úÿìèë Ùÿñÿíîâóí äåäèêëÿðè éàëàíäûð. Î ãåéä åäèá êè, Ú.Ùÿñÿíîâóí à÷ûãëàìàñûíäà “ýþñòÿðèëÿí ìÿñÿëÿëÿðèí äåìÿê îëàð êè, ùàìûñû ùÿãèãÿòÿ óéüóí äåéèë”. Ðåíåãàò Íàìàçîâ éàõûí âàõòëàðäà Ú.Ùÿñÿíîâóí èääèàëàðûíà ýåíèø øÿêèëäÿ úàâàá âåðÿúÿéèíè äåéèá: “Ùÿëÿëèê îíó äåéÿ áèëÿðÿì êè, ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíÿ ùàçûðëûã áàøëàéàí äþâðäÿ, äåìÿê îëàð êè, ÿêñÿð ñèéàñè ãóðóìëàðûí ðÿùáÿðëÿðè ñå÷êèëÿðäÿ èøòèðàê åòìÿêëÿ áàüëû ùàçûðëûã èøëÿðè ýþðöðäöëÿð. Áÿçèëÿðè àðòûã áó ùàãäà ðÿñìè ãÿðàðëàð äà ãÿáóë åòìèøäèëÿð. Äèýÿðëÿðè èñÿ ñå÷êèëÿðäÿ èøòèðàêëà áàüëû ãÿðàðëàðû ãÿáóë åòìÿê ÿðÿôÿñèíäÿ èäèëÿð. Áèç ñèéàñè ãóðóìëàðûí ðÿùáÿðëÿðèíè “Ìèëëè øóðà”éà àïàðàðàã ðàçûëûüà ýÿëäèê êè, 2013-úö èë ñå÷êèëÿðèíäÿ ñèéàñè ãóðóìëàðûí ðÿùáÿðëÿðè áèð àääûì ýåðè ÷ÿêèëèá ìöñòÿãèë çèéàëûíû âàùèä íàìèçÿä êèìè èðÿëè ñöðñöíëÿð. Áó ðàçûëûã ÿñàñûíäà äà “Ìèëëè øóðà” éàðàíäû”. Ýþðöíäöéö êèìè, àðòûã êå÷ìèø “çèéàëû äîñòëàð” àðàñûíäà ãàëìàãàë éåíè âöñÿò àëûð. Ðåíåãàò Íàìàçîâóí áó áàðÿäÿ ýåíèø à÷ûãëàìà âåðÿúÿéèíè äåìÿñè èñÿ îíó ýþñòÿðèð êè, ðàäèêàë äöøÿðýÿ äàõèëèíäÿ àðòûã ãöòáëÿøìÿ áèð íå÷ÿ èñòèãìÿòäÿ èíêèøàô åäèð. Áóíó èñòÿð “Ìèëëè øóðà”äà òÿìñèë îëóíàí, èñòÿðñÿ äÿ òÿìñèë îëìàéàí øÿõñëÿð äÿ åòèðàô åäèðëÿð. Íåúÿ äåéÿðëÿð, àðòûã õàðèúäÿí ýÿëÿí ïóëëàðà øÿðèê îëìàã èñòÿéÿíëÿðèí ñàéû àðòûð... Ïÿðâèç ÑÀÄÀÉÎÜËÓ Ðàäèêàëëàð àðàñûíäà ñÿìèìèééÿò êþðïöñö òàìàì éàíûá Ðàäèêàë äöøÿðýÿíèí õÿìèðè áóðàäà úÿì îëàí ïàðòèéàëàð, ñèéàñè ãðóïëàð âÿ àéðû-àéðû øÿõñëÿð àðàñûíäàêû àíòàãîíèñò çèääèééÿòëÿðäÿí éîüðóëóá. Áó äà, èëê íþâáÿäÿ, îíóíëà áàüëûäûð êè, òÿìñèë÷èëÿð ðàäèêàë äöøÿðýÿéÿ öìóìè ìÿãñÿäëÿð íàìèíÿ äåéèë, ñûðô êîíéóêòóð ìàðàãëàðà ýþðÿ öç òóòóáëàð. Ôÿðãëè ìàðàãëàð èñÿ ÷îõ òåç-òåç, áÿëêÿ äÿ, ùÿð ìÿñÿëÿäÿ öñò-öñòÿ äöøìöð âÿ áóíà ýþðÿ äÿ, ðàäèêàëëàð ùÿôòÿ ñÿêêèç, ìÿí äîããóç, öç-öçÿ ýÿëèðëÿð, ùå÷ áèð ÷ÿð÷èâÿ ýþçëÿìÿäÿí áèð-áèðèëÿðèíè ãàðàëàéûðëàð. Ãîíäàðìà “Åë” ùÿðÿêàòûíûí àëè ìÿúëèñ ñÿäðè Åëäÿíèç Ãóëèéåâëÿ Âÿòÿíäàø âÿ Èíêèøàô Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè ßëè ßëèéåâ âÿ îíóí ìöàâèíè Ðàìèë Ùöñåéíîâ àðàñûíäà ñîí áèð íå÷ÿ ýöí ÿðçèíäÿ ïèê ùÿääÿ ÷àòàí ãàðøûäóðìà äåäèêëÿðèìèçÿ ìèñàëäûð. Áåëÿ êè, èñòÿð ÂÈÏ, èñòÿðñÿ äÿ “Åë” òÿìñèë÷èëÿðè àéðû-àéðû ìÿòáóàò îðãàíëàðûíû, ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðè áèð íþâ ãàðøûëûãëû èòòèùàìëàð ñÿíýÿðëÿðèíÿ ÷åâèðèáëÿð. Èêè òÿðÿô àðàñûíäà áöòöí ñÿìèìèééÿò êþðïöëÿðè òàìàì éàíûá âÿ ìöíàñèáÿòëÿð: äöøìÿí÷èëèê ñÿâèééÿñèíÿäÿê éöêñÿëèá. “Åë” ùÿðÿêàòûíû øèøèðòìÿê ëàçûì äåéèë. Îðàäà òÿêúÿ, Åëäàð Íàìàçîâ âàð. Ùÿìèí øÿõñ äÿ, ñèéàñè ýöú ìàùèééÿòè êÿñá åòìèð”. Ðàäèêàë äöøÿðýÿäÿ ýåòäèêúÿ äàùà äà øèääÿòëÿíÿí éåíè “ìöíàãèøÿ îúàüû”íûí éàðàíìàñûíà ßëè ßëèéåâèí èôàäÿ åòäèéè áó ñþçëÿð ñÿáÿá îëóá. Õàòûðëàäàã êè, “Åë” ùÿðÿêàòûíûí ðÿùáÿðè ðåíåãàò Åëäàð Íàìàçîâ õàðèúäÿêè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí ÿíÿíÿâè ìöõàëèôÿòÿ èíàìûíûí çÿèôëÿìÿñèíäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê ðàäèêàë äöøÿðýÿäÿ þíÿ ÷ûõìàã óüðóíäà ÷àáàëàìàëàðà ñòàðò âåðèá. Áó ýöíëÿðäÿ ÀÁØ-ûí þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðè Ðè÷àðä Ìîðíèíãñòàð èëÿ ýþðöøäÿí äÿðùàë ñîíðà ðåíåãàò “Åë” ùÿðÿêàòûíû ïàðòèéàéà ÷åâèðÿúÿéèíè áÿéàí åäèá. Ýþðöíÿí îäóð êè, Åëäàð Íàìàçîâ ðàäèêàë äöøÿðýÿäÿ “àíà ìöõàëèôÿò” îëìàüà Äèëÿí÷èíèí áèðèäèð. Ùÿìèøÿ îôèñÿ ýÿëèá, ìÿíäÿí áåíçèí ïóëó àëàí àäàìäûð áó. Ìÿí áÿçè øåéëÿðè ìÿòáóàòà äåìÿéè þçöìÿ éàðàøäûðìûðàì”. Áóíäàí ñîíðà Åëäÿíèç Ãóëèéåâäÿí ÂÈÏ ñÿäðèíÿ éþíÿëèê “ßëè ßëèéåâ ùå÷ êèìäèð” èòòèùàìû ýÿëäè: “Àäàì äà ñûùàçûðëàøûð âÿ áó èñòèãàìÿòäÿ òÿáëèüàòà áàøëàéûá. Ëàêèí Åëäàð Íàìàçîâóí âÿ îíóí “Åë” ùÿðÿêàòûíûí ðàäèêàëëàðûí þíäÿýåäÿíèíÿ ÷åâðèëÿúÿéèíè äåìÿéÿ àäàìûí ùå÷ äèëè äÿ ÷åâðèëìèð. ×öíêè Åëäàð Íàìàçîâóí þçö Àçÿðáàéúàí úÿìèééÿòèíäÿ ðåíåãàò èìèúè ãàçàíûá, ðÿùáÿðëèê åòäèéè òÿøêèëàò èñÿ àäû âàð, þçö éîõ ìèñàëûíäàäûð. ßñëèíäÿ, ßëè ßëèéåâ äÿ éóõàðûäà õàòûðëàòäûüûìûç à÷ûãëàìàñûíäà ìÿùç áó ìÿãàìëàðû äèããÿòÿ ÷àòäûðìàã èñòÿéèá. ÂÈÏ ñÿäðèíèí ìÿëóì à÷ûãëàìàñû “àíà ìöõàëèôÿò” îëìàãëà áàüëû õÿéàëëàð ãóðàí “Åë”÷èëÿð àðàñûíäà áèð íþâ “áîìáà åôôåêòè” éàðàäûá. ßëè ßëèéåâ ìÿòáóàòà âåðäèéè à÷ûãëàìàäà áèëäèðèá êè, Åëäàð Íàìàçîâ îíóí ñþçëÿðèíè ùÿçì åäÿ áèëìÿéèá âÿ Åëäÿíèç Ãóëèéåâè þéðÿäÿðÿê îíóí öñòöíÿ ñàëûá. Ñèíÿñèíè ãàáàüà âåðÿðÿê “Åë”èí ìöäàôèÿñèíÿ ãàëõàí Åëäÿíèç Ãóëèéåâ èñÿ, ýþðöíöð, Åëäàð Íàìàçîâà äàùà àðòûã äÿðÿúÿäÿ õîø ýÿëìÿê ö÷öí ßëè ßëèéåâÿ éþíÿëèê ñÿñëÿíäèðäèéè èòòèùàìëàðäà ðÿíýëÿðè áèð ãÿäÿð äÿ òöíäëÿøäèðìÿéÿ ÷àëûøûá. Áåëÿ êè, î, ÂÈÏ ñÿäðèíèí ìöõàëèôÿò÷è îëìàäûüûíû, ÿêñèíÿ ìöõàëèôÿòÿ çÿðáÿ âóðäóüóíó âÿ ÿòðàôûíà äà êö÷ÿ óøàãëàðû òîïëàäûüûíû äèëÿ ýÿòèðèá. Ñÿí äåìÿ, ßëè ßëèéåâ äÿ ãàðøû òÿðÿôèí öñòöíÿ äàùà ñÿðò èòòèùàìëàðëà ýåòìÿéÿ áèð ìÿãàì ýþçëÿéèðìèø. Íåúÿ äåéÿðëÿð, ÷àíàã Åëäÿíèç Ãóëèéåâèí þç áàøûíäà ÷àòëàäû. “Åë”èí àëè ìÿúëèñ ñÿäðèíèí äèëèíè äèíú ñàõëàìàìàñû ÂÈÏ ñÿäðèíèí ñÿáðèíè äàøäûðäû âÿ î, Åëäÿíèç Ãóëèéåâèí êå÷ìèøè èëÿ áàüëû þçÿë ìÿãàìëàðû èúòèìàèëÿøäèðäè: “Êèìäèð àõû áó Åëäÿíèç Ãóëèéåâ? ÂÈÏ âÿ “Åë” òÿìñèë÷èëÿðè ãàðøûëûãëû èòòèùàìëàðûíäà ðÿíýëÿðè ýåòäèêúÿ äàùà äà òöíäëÿøäèðèðëÿð ôûð (0) êèìèäèð,-ãàðøûñûíà ðÿãÿì éàçûëàí âàõò î, ÈÍÑÀÍ îëóð. Ýþðöíöð, ßëè ßëèéåâ êèìèëÿðèíèí ãàðøûñûíà ùå÷ âàõò, ùå÷ áèð “ðÿãÿì” éàçûëìàéûá. Éàçûëìàéûáñà, äåìÿëè, î, ùÿëÿ êè, èíñàí äåéèë, éÿíè åëÿ þç ñûôûðëûüûíäàúà ãàëûá, ñûôûðëûüûíäà ãàëàí “àäàìëàðà” èñÿ, ÙÅ× ÊÈÌ äåéèðëÿð”. “Åë” èí òÿìñèë÷èñè, ùÿì÷èíèí, êå÷ìèøäÿ äèëÿí÷èëèê åäèá-åòìÿìÿñè ìÿñÿëÿñèíÿ äÿ àéäûíëûã ýÿòèðìÿéÿ ÷àëûøûá. “ßëè ßëèéåâ êèìäèð êè, ìÿí îíäàí ïóë àëûì” äåéÿí Åëäÿíèç Ãóëèéåâ èñðàðëà êå÷ìèøäÿ äèëÿí÷èëèê åòìÿñè ôàêòûíû òÿêçèá åäèá. Ãåéä åäÿê êè, Åëäÿíèç Ãóëèéåâßëè ßëèéåâ ñàâàøûíà îíëàðûí òÿðÿôäàðëàðû äà ãîøóëóáëàð. ÂÈÏ ñÿäðèíèí ìöàâèíè Ðàìèë Ùöñåéíîâ Å. Ãóëèéåâèí èòòèùàìëàðûíà úàâàá îëàðàã ãàðøû òÿðÿôè ùÿòòà òÿùãèð åëÿìÿêäÿí áåëÿ ÷ÿêèíìÿéèá: “Ïèðâåðäèíèí õîðóçó” (Åëäÿíèç Ãóëèéåâ íÿçÿðäÿ òóòóëóðÌ.À.) éåíÿ áàíëàìàüà áàøëàéûá. Áó àäàì óòàíûá-ãûçàðìàäàí äåéèð êè, ýóéà îíà ãàðøû êàìïàíèéà àïàðûëûð. ßñëèíäÿ èñÿ, þçö èëê îëàðàã áóéíóçóíó áèçèì ÷îìàüûìûçà ñöðòìÿéÿ áàøëàéûá”. Õàòûðëàäàã êè, áèç åòèêà õàòèðèíÿ òÿðÿôëÿðèí áèð-áèðèëÿðèíÿ öíâàíëàäûãëàðû äàùà àøàüûëàéûúû èôàäÿëÿðè ñèòàò ýÿòèìèðèê. Ëàêèí éóõàðûäà äåéèëÿíëÿðäÿí äÿ äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðè àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí ùàíñû ñÿâèééÿäÿ îëìàñû àéäûí ýþðöíöð. Ìöáàðèç ÀÁÄÓËËÀÉÅ http://www.yeniazerbaycan.com Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð Ìÿãàëÿ ÊÈÂÄÔ-íèí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äöíéà áèðëèéèíÿ èíòåãðàñèéàñû, ðåýèîí þëêÿëÿðè âÿ äèýÿð äþâëÿòëÿðëÿ, áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðëà ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè” èñòèãàìÿòè öçðÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðëàíìûøäûð Àçÿðáàéúàí-Ëèòâà ìöíàñèáÿòëÿðè 2014-úö èëäÿ äÿ ôÿàë òåìïëÿ èðÿëèëÿéèð ËÈÒÂÀ ÚßÍÓÁÈ ÃÀÔÃÀÇÄÀ ÑÀÁÈÒËÈÉÈÍ ÒßÐßÔÄÀÐÛÄÛÐ Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áó ýöíëÿðäÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíà èøýöçàð ñÿôÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ñî÷èäÿ Ëèòâàíûí Áàø íàçèðè Àëãèðäàñ Áóòêåâè÷èóñ èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ëèòâà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí éàõøû ïåðñïåêòèâëÿðèíèí îëäóüó áèëäèðèëèá, ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ, õöñóñèëÿ, åíåðæè ñåêòîðóíäà ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. Öìóìèééÿòëÿ, Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñû Àâðîàòëàíòèê ìÿêàíà èíòåãðàñèéà ñèéàñÿòè éöðöäÿí Àçÿðáàéúàíûí ñûõ ÿëàãÿëÿðÿ ìàëèê îëäóüó äþâëÿòëÿðäÿí áèðèäèð. Èêè þëêÿ àðàñûíäàêû ÿëàãÿëÿðèí ìþâúóä äóðóìóíà íÿçÿð ñàëìàã, ïåðñïåêòèâëÿðè äÿéÿðëÿíäèðìÿê âÿ àòûëàúàã àääûìëàðû ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí ìöòÿìàäè ýþðöøëÿð, òÿäáèðëÿð êå÷èðèëèð. ÌÖÍÀÑÈÁßÒËßÐ ÌÞÙÊßÌ ÑÈÉÀÑÈ ßÑÀÑËÀÐ ÖÇßÐÈÍÄß ÃÓÐÓËÓÁ Áèëäèéèìèç êèìè, ìöíàñèáÿòëÿð ìþùêÿì âÿ åòèáàðëû òÿìÿëëÿð ÿñàñûíäà ãóðóëäóãäà äàâàìëû èíêèøàô åäÿ áèëÿð. Áó áàõûìäàí, Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè 1991-úè èë äåêàáðûí 20-äÿ òàíûéàí Ëèòâà þëêÿìèçèí ìöñòÿãèëëèê éîëóíó äÿñòÿêëÿéÿí èëê äþâëÿòëÿðäÿí áèðèäèð. Èêè äþâëÿò àðàñûíäà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿð èñÿ áèð ãÿäÿð ýåú, 1995-úè èëèí íîéàáð àéûíäà ãóðóëóá. Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñûíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðëèéè 3 àïðåë 2007-úè èë òàðèõèíäÿí ôÿà- ëèééÿòÿ áàøëàéûá, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ëèòâàäàêû ñÿôèðëèéè èñÿ 2007-úè èëèí ñåíòéàáð àéûíäà à÷ûëûá. Áóíäàí ÿëàâÿ, èêè þëêÿ àðàñûíäà ïðåçèäåíòëÿð ñÿâèééÿñèíäÿ äÿôÿëÿðëÿ ýþðöøëÿð áàø òóòóá, ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿð òÿøêèë îëóíóá. Èëê áåëÿ ñÿôÿðëÿðäÿí áèðè êèìè, 2006-úû èë 8-9 èéóí òàðèõëÿðèíäÿ Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø ïðåçèäåíòè Âàëäåñ Àäàìêóñóí Àçÿðáàéúàíà ðÿñìè ñÿôÿðèíè ãåéä åòìÿê îëàð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí èñÿ 2007-úè èëäÿ áó þëêÿéÿ èêè ñÿôÿðè áàø òóòóá. Äþâëÿò áàø÷ûëàðû ñÿâèééÿñèíäÿ ñÿôÿðëÿð ñîíðàêû èëëÿðäÿ äÿ äàâàì åäèá. Ëèòâà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ñèéàñè äèàëîã ÷îõ ôÿàëäûð âÿ ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëÿðäÿ èíêèøàô åäèð. Áóíóí òÿñäèãè îëàðàã 2013-úö èëäÿ Ëèòâàíûí Áàø íàçèðè âÿ õàðèúè èøëÿð íàçèðèíèí Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðèíè ãåéä åòìÿê îëàð. Áó î äåìÿêäèð êè, ãàðøûëûãëû ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôû ùÿð èêè þëêÿíèí ìàðàã äàèðÿñèíäÿäèð. Åéíè çàìàíäà, Àçÿðáàéúàí-Ëèòâà ìöíàñèáÿòëÿðè ùþêóìÿòëÿðàðàñû âÿ ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ñÿâèééÿëÿðäÿ äÿ èíêèøàô åäèð. 2011-úè èëäÿ ÀçÿðáàéúàíËèòâà ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿð öçðÿ èø÷è ãðóïó éàðàäûëûá. 20 éàíâàð 2009-úó èëäÿ èñÿ Ëèòâà Ñåéìèíäÿ 21 äåïóòàòäàí èáàðÿò Ëèòâà-Àçÿðáàéúàí Ïàðëàìåíòëÿðàðàñû äîñòëóã ãðóïó éàðàäûëûá. Ùÿì÷èíèí, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà 30-äàí àðòûã ñÿíÿä èìçàëàíûá. Áóíëàðëà éàíàøû, þëêÿëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿð ÷îõòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ, õöñóñèëÿ, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí (ÀÈ) “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ äÿ èíêèøàô åäèð. Ëèòâàíûí ÀÈ-äÿêè ðîëó áó þëêÿ èëÿ ÿìÿêäàøëûüû Àçÿðáàéúàí ö÷öí ìàðàãëû åäÿí ôàêòîðëàðäàí áèðèäèð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Àçÿðáàéúàíûí õàðèúè ñèéàñÿòèíäÿ áèð íþìðÿëè ìÿñÿëÿ Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëè, þëêÿíèí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí áÿðïàñûäûð. Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí áÿðïàñûíà ìöíàñèáÿòäÿ þëêÿëÿðèí òóòäóüó ìþâãå îíëàðûí Àçÿðáàéúàíëà ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ òÿñèð åäÿí àìèëäèð. Áó íþãòåéè-íÿçÿðäÿí, Ëèòâàíûí Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíÿ éàíàøìàñû, Àçÿðáàéúàí ö÷öí þíÿì äàøûéûð. Ëèòâàíûí Õàðèúè Èøëÿð Íàçèðëèéèíäÿí áóíóíëà áàüëû ìÿòáóàòà áèëäèðèëèá êè, Úÿíóáè Ãàôãàçäà äîíäóðóëìóø ìöíàãèøÿëÿð áó ðåýèîíóí èíêèøàôûíà ìàíå îëóð: “Ðåýèîíäà ñàáèòëèê âÿ òÿùëöêÿñèçëèê áþéöê áèð ïðîáëåìÿ ÷åâðèëìèøäèð. Ëèòâà ÀÒßÒ-äÿ ñÿäðëèê åäÿí äþâðäÿ áèçèì ìÿãñÿäèìèç, Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíäà ìöíàãèøÿëÿðèí òÿíçèìëÿíìÿñèíÿ êþìÿê åòìÿêäÿí èáàðÿò èäè”. Ëèòâà ðÿñìèëÿðè ùåñàá åäèð êè, ÀÈ èëÿ ö÷ Úÿíóáè Ãàôãàç þëêÿñè àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí ìþùêÿìëÿíìÿñè ùÿì èñëàùàòëàð âÿ äåìîêðàòèêëÿøìÿ ïðîñåñèíÿ ìöñáÿò òþùôÿ âåðèð, ùÿì äÿ ìöíàãèøÿëÿðèí òÿíçèìëÿíìÿñè ö÷öí éåíè èìêàíëàð éàðàäûð âÿ ðåýèîíäà ñàáèòëèéè ìþùêÿìëÿäèð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Àâðîïà Èòòèôàãû èúìàëàð ñÿâèééÿñèíäÿ äèàëîãà øÿðàèò éàðàòìàãëà, åòèìàä òÿäáèðëÿðèíäÿí äàùà ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åäèëìÿñè éîëó èëÿ áó ïðîñåñäÿ èøòèðàê åäÿ áèëÿð. Ëèòâà ÀÒßÒ-èí Ìèíñê ãðóïóíóí äàíûøûãëàð àïàðìàã ñÿéëÿðèíè äÿñòÿêëÿéèð, òÿðÿôëÿðèí ìþâãåëÿðèíè éàõûíëàøäûðìàüà, ìöíàãèøÿíèí òÿíçèìëÿíìÿñèíèí âÿ äèíú âÿ äàâàìëû ùÿëëèíè òàïìàüà ÷àëûøûð. ÃÀÐØÛËÛÃËÛ ÈÃÒÈÑÀÄÈ ÌÀÐÀÃËÀÐ ÒßÌÈÍ ÎËÓÍÓÐ Ãåéä åäÿê êè, ðÿñìè Âèëíöñ ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëÿðèí ìöõòÿëèô ñôåðàëàðäà, õöñóñÿí äÿ èãòèñàäè ñàùÿäÿ äÿðèíëÿøäèðèëìÿñèíÿ ìàðàã ýþñòÿðèð. Õàòûðëàäàã êè, Ëèòâàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Ëèíàñ Ëèíêéàâè÷éóñ þòÿí èë ÀçÿðÒÀú-à ìöñàùèáÿñèíäÿ áèëäèðèá êè, Ëèòâà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ÷îõ ñûõ äîñòëóã ÿëàãÿëÿðè éàðàíûá. Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñû ùþêóìÿòè èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ùþêóìÿòè àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã öçðÿ êîìèññèéàíûí ôÿàëèééÿòè èêè þëêÿ àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûã ö÷öí, î úöìëÿäÿí, èãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿð âÿ îðòàã èãòèñàäè ìàðàãëàð ö÷öí ÷îõ âàúèáäèð. Òÿñàäöôè äåéèë êè, Àçÿðáàéúàí èëÿ Ëèòâà åíåðýåòèêà, ñÿíàéå, íÿãëèééàò, ðàáèòÿ âÿ èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû, êÿíä òÿñÿððöôàòû, ñÿùèééÿ, ìÿäÿíèééÿò, òóðèçì, òÿùñèë âÿ áàøãà ñàùÿëÿðäÿ áó òÿðÿôäàøëûüûí íÿòèúÿëÿðèíèí èëáÿèë éàõøûëàøìàñûíà íàèë îëóð. Åéíè çàìàíäà, èãòèñàäèééàò âÿ áèçíåñ ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí éåíè èìêàíëàðûí éàðàäûëìàñûíà äà åùòèéàú âàð. Ëèòâà øèð- ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ 2014-úö èëäÿ èëê ãàçìà èøëÿðèíÿ áàøëàéûá àïàðûð. ÑÎÚÀÐÀÃØ, ùÿì÷èíèí, Áàùàð Åíåðæè ßìÿëèééàò Øèðêÿòèíèí ãàçìà ïðîãðàìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 1 ãàçìà ãóðüóñó èëÿ ãàçìà èøëÿðè àïàðûð. Ìöÿññèñÿ 2009-úó èëäÿí åòèáàðÿí ÛÀÄÚ òÿøêèëàòûíûí öçâöäöð. ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ, Äÿíèçäÿ Íåôò âÿ Ãàç Ãóéóëàðûíûí Ãàçûëìàñû âÿ Ãóéó Òÿìèðè Õèäìÿòëÿðèíèí Ýþñòÿðèëìÿñè, Êÿìÿð Åíäèðìÿ Õèäìÿòëÿðè, Àòãûéà Ãàðøû Àâàäàíëûãëàðûí âÿ Ãóéóàüçû Àâàäàíëûãëàðûí Òÿìèðè âÿ Ñûíàüû Õèäìÿòëÿðèíèí ýþñòÿðèëìÿñèíÿ ýþðÿ ÛÑÎ 9001:2008, ÛÑÎ 14001:2004 âÿ ÎÙÑÀÑ Ìöÿññèñÿ 230 âÿ 351 ñàéëû ãóéóëàðäà òèêèíòè èøëÿðèíÿ ñòàðò âåðèá ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ ÄÄÑÞ 11-äÿí 230 ñàéëû ãóéóíóí òèêèíòèñè èøëÿðèíÿ áàøëàéûá. Ãåéä åäÿê êè, 230 ñàéëû ãóéó “Ýöíÿøëè” éàòàüûíûí äàéàçñóëó ùèññÿñèíäÿ “Ôàñèëÿ” Ëàé Äÿñòÿñèíÿ (ÔËÄ) ãàçûëàí ãóéóëàð ñèëñèëÿñèíäÿí áèðè îëàðàã ëàéèùÿ äÿðèíëèéè 3230 ìåòð òÿøêèë åäèð. ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ ÿââÿëëÿð îëäóüó êèìè, áó ãóéóíóí òèêèíòèñè çàìàíû äà ÿìÿéèí òÿùëöêÿñèçëèéèíè, åêîëîýèéàíûí ãîðóíìàñûíû, ãóéó òèêèíòèñèíèí êåéôèééÿòèíè, èøëÿðèí èãòèñàäè ñÿìÿðÿëè îëìàñûíû âÿ ãóéó òèêèíòèñèíèí âàõòûíäàí ÿââÿë éåêóíëàøäûðûëìàñûíû ÿñàñ ìÿãñÿäëÿð êèìè ãàðøûéà ãîéóá. Ñèôàðèø÷è ÀÐÄÍØ-èí “Àçíåôò” Èñòåùñàëàò Áèðëèéèäèð. ÑÎÚÀÐÀÃØ “Àçíåôò” Èñòåùñàëàò Áèðëèéèíèí ñèôàðèø åòäèéè äàùà áèð ãóéóäà äà - “Ýöíÿøëè” éàòàüûíûí äàéàçñóëó ùèññÿñèíäÿ ÄÄÑÞ 13äÿí 351 ñàéëû ãóéóíóí òèêèíòè èøëÿðèíÿ áàøëàéûá. Èíùèðàôû 1000 ì òÿøêèë åäÿí 351 ñàéëû ãóéóíóí “Ôàñèëÿ” Ëàé Äÿñòÿñèíÿ (ÔËÄ) 3100 ìåòð ãàçûëìàñû ïëàíëàøäûðûëûð. Õàòûðëàäàã êè, ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ ÌÌÚ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Øèðêÿòè âÿ “Àáøåðîí Ãàçìà” Øèðêÿòè òÿðÿôèíäÿí èíòåãðÿ îëóíìóø ãàçìà âÿ ãóéó õèäìÿòëÿðè ýþñòÿðÿí áèðýÿ ìöÿññèñÿ êèìè 2007-úè èëäÿ òÿñèñ åäèëèá. Ìöÿññèñÿíèí ÿñàñ ôÿàëèééÿòè ãóéóëàðûí ëàéèùÿëÿøäèðèëìÿñè âÿ ïëàíëàøäûðûëìàñû, íåôò âÿ ãàç ãóéóëàðûíûí ãàçûëìàñû, ìàèëè èñòèãàìÿòëÿíäèðèëìèø ãóéóëàðûí ãàçûëìàñû, ùîðèçîíòàë ãóéóëàðûí ãàçûëìàñû; ãóéóëàðûí ìÿíèìñÿíèëìÿñè, ãóéóëàðûí ÿñàñëû òÿìèðè, éàí ëöëÿëÿðèí ãàçûëìàñû âÿ ÷îõøàõÿëè ãóéóëàðûí ãàçûëìàñû èëÿ áàüëû èø âÿ õèäìÿòëÿðèí òÿãäèì åäèëìÿñèíäÿí èáàðÿòäèð. Ùàë-ùàçûðäà ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ Äàéàç Ñóëó Ýöíÿøëè éàòàüûíäà éåðëÿøÿí 2 Äÿðèí Äÿíèç Ñòàñèîíàð Þçöëöíäÿ (ÄÄÑÞ) 3 ãàçìà ãóðüóñóíäàí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ãàçìà èøëÿðè “Ùÿð êàüûçû áèð éàðïàüà äÿéèøÿê” ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èñòèôàäÿñèç êàüûçëàðûí ãÿáóëóíà áàøëàíûá Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí âèòñåïðåçèäåíòè Ëåéëà ßëèéåâàíûí ðÿùáÿðëèê åòäèéè ÛÄÅÀ (ßòðàô Ìöùèòèí Ìöùàôèçÿñè Íàìèíÿ Áåéíÿëõàëã Äèàëîã) Èúòèìàè Áèðëèéèíèí, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ Äþâëÿò Àýåíòëèéèíèí âÿ “Òÿìèç Øÿùÿð” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí áèðýÿ ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè “Ùÿð êàüûçû áèð éàðïàüà äÿéèøÿê” ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èñòèôàäÿñèç êàüûçëàðûí ãÿáóëóíà áàøëàíûá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ôåâðàëûí 7äÿ èëê òÿøÿááöñêàð îëàðàã Åêîëîýèéà âÿ Òÿáèè Ñÿðâÿòëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí 3 ñàéëû “ÀÑÀÍ õèäìÿò” ìÿðêÿçèíäÿ 400 êèëîãðàìäàí àðòûã èñòèôàäÿñèç êàüûç òÿùâèë âåðèëèá. Àðòûã äþâëÿò ãóðóìëàðû âÿ þçÿë òÿøêèëàòëàð, åëÿúÿ äÿ ñàäÿ âÿòÿíäàøëàð èñòèôàäÿ îëóíìóø êàüûçëàðû Áàêûäàêû “ÀÑÀÍ õèäìÿò” ìÿðêÿçëÿ- Òÿñèñ÷è Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Áàø ðåäàêòîð: Ùèêìÿò ÁÀÁÀÎÜËÓ ðèíèí ãàðøûñûíäà ãóðàøäûðûëìûø ìÿíòÿãÿëÿðÿ òÿùâèë âåðÿ áèëÿðëÿð. Òÿùâèë âåðèëìèø êàüûçëàð õöñóñè êîíòåéíåðëÿðäÿ òîïëàíûëûð âÿ îíëàðûí ãåéäèééàòû àïàðûëûð. Òÿùâèë âåðèëìèø ùÿð 50 êèëîãðàì êàüûç ãàðøûëûüûíäà áèð àüàú àëûíàúàã. Àüàúëàð êàüûçû òÿùâèë âåðÿí ãóðóìëàðûí èøòèðàêû èëÿ Áàêû øÿùÿðè ÿðàçèñèíäÿ ÿêèëÿúÿê. Åêîëîýèéà âÿ Òÿáèè Ñÿðâÿòëÿð Íàçèðëèéèíèí ÿìÿêäàøû Øþâêÿò Áÿêèðîâ áèëäèðèá êè, ëàéèùÿíèí ÿñàñ ìÿãñÿäè åêîëîæè ïðîáëåìëÿðëÿ ìöáàðèçÿäÿ úÿìèééÿòèí áöòöí òÿáÿãÿëÿðèíèí èøòèðàêûíûí òÿìèí åäèëìÿñè âÿ îíëàðûí áó èøÿ úÿëá îëóíìàñûäûð. Ùÿì÷èíèí èíñàíëàð àðàñûíäà ìààðèôëÿíäèðìÿ èøèíè àðòûðìàã âÿ åêîëîæè ìöùèòÿ äÿéÿí çÿðÿðè ìèíèìóìà åíäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ òóëëàíòûëàðûí äöçýöí èñòèôàäÿñèíè òÿøêèë åòìÿêäèð. www.yeniazerbaycan.com ìàèë@yeniazerbaycan.úîì Öíâàí: Áàêû - AZ-1000, Öçåéèð Ùàúûáÿéîâ - 66 Òåëåôîíëàð: 498-78-03, 498-82-21 498-81-24, 498-19-84 êÿòëÿðè Àçÿðáàéúàí áàçàðûíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìÿê ö÷öí óüóðëó òÿòáèã ñàùÿëÿðè òàïûðëàð. “Áèçèì èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû ìöÿññèñÿëÿðèìèç Àçÿðáàéúàíäà ìàëèééÿ, ìîáèë òåõíîëîýèéàëàð, òÿäãèãàòëàð âÿ äèýÿð ñåêòîðëàðäà þç ùÿëëÿðèíè àðòûã èíäè óüóðëà òÿòáèã åäèðëÿð. Ëàêèí èøýöçàð ìöíàñèáÿòëÿðèí áöòöí ïîòåíñèàëûíäàí èñòèôàäÿ åäèëìèð. Ëèòâà Àçÿðáàéúàíäàí äàùà ÷îõ ñÿðìàéÿ àëìàã èñòÿðäè” - Ëèòâàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè äåéèá. Íàçèðèí ñþçëÿðèíèí òÿñäèãè îëàðàã õàòûðëàäàã êè, 2013-úö èëäÿ Âèëíöñäÿ Àçÿðáàéúàí âÿ Ëèòâà àðàñûíäà Èêèòÿðÿôëè ßìÿêäàøëûã öçðÿ Ùþêóìÿòëÿðàðàñû Êîìèññèéàíûí 3-úö èúëàñû êå÷èðèëèá. Èúëàñäà ÷ûõûø åäÿí êîìèññèéà ùÿìñÿäðëÿðè - Ëèòâàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Ëèíàñ Ëèíêåâè÷èóñ âÿ Àçÿðáàéúàíûí âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ Ëèòâà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôû âÿ ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíäÿ êîìèññèéàíûí ôÿàëèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðÿðÿê, ìöàñèð äþâðäÿ èêè þëêÿíèí èãòèñàäè òÿðÿããèñè, äþâëÿòëÿðèí èêèòÿðÿôëè èãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðèíèí âÿçèééÿòè âÿ ïåðñïåêòèâëÿðèíè ãåéä åäÿðÿê, ãàðøûëûãëû òèúàðÿò èìêàíëàðûíûí èíêèøàôû âÿ äèâåðñèôèêàñèéàñû ö÷öí ñÿé ýþñòÿðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè âóðüóëàéûáëàð. Áèëäèðèëèá êè, ùÿð èêè þëêÿíèí äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí ìÿùñóëäàð ÿìÿéèíèí íÿòèúÿñèíäÿ äþâëÿòëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿð àðòûã ñòðàòåæè òÿðÿôäàøëûã ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì ãîéóá. Ùàçûðäà èñÿ ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëÿð èíòåíñèâ øÿêèëäÿ èíêèøàô åäèð, ïðàêòèêè îëàðàã áöòöí ñàùÿëÿðäÿ èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿð ýåíèøëÿíèð. Êîìèññèéà èêè þëêÿ àðàñûíäà ãàðøûëûãëû ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó, èãòèñàäè âÿçèééÿò âÿ èêèòÿðÿôëè òèúàðèèãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðè, ñÿíàéå âÿ åíåðýåòèêà, êÿíä òÿñÿððöôàòû, ýÿíúëÿð âÿ èäìàí, ìÿäÿíèééÿò âÿ òóðèçì, íÿãëèééàò, èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èìêàíëàðûíû ìöçàêèðÿ åäèá. Êîìèññèéàíûí íþâáÿòè èúëàñûíûí Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëìÿñè áàðÿäÿ ðàçûëûüà ýÿëèíèá. Ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí âÿ Ëèòâà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã öçðÿ êîìèññèéàíûí 3-úö èúëàñûíûí ïðîòîêîëó èìçàëàíûá. Èêè þëêÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíèí èíêèøàô òåìïè 2014úö èëäÿ äÿ ñöðÿòëÿ äàâàì åäèð. Áåëÿ êè, ôåâðàë àéû- Ùöëéà ÌßÌÌßÄËÈ Ñåéðàí Îùàíéàí ùÿðáè-ïñèõîëîæè äåïðåñèéà è÷ÿðèñèíäÿäèð Èøüàë÷û þëêÿ 18001:2007 áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðûíûí òÿëÿáëÿðèíÿ ÿñàñÿí ñåðòèôèêàòëàøäûðûëìûøäûð. ÑÎÚÀÐ-ÀÃØ, ÀÏÛ Ã Ïëéóñ ñåðòèôèêàòûíû éàõûí çàìàíäà ÿëäÿ åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ èø àïàðûð. Èêè þëêÿ àðàñûíäàêû ÿìÿêäàøëûã ÿí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ ãàðøûëûãëû ìàðàãëàð ÿñàñûíäà èíêèøàô åäèð íûí ÿââÿëèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí åíåðýåòèêà íàçèðèíèí ìöàâèíè Ýöëìÿììÿä Úàâàäîâ Ëèòâà Áàø íàçèðèíèí ìöøàâèðè õàíûì Èðèíà Óðáîíàâè÷óòåíèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíè ãÿáóë åäèá. Ýþðöøäÿ, Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïà Èòòèôàãû èëÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ áþéöê þíÿì âåðäèéè, ðåñïóáëèêàìûçëà Ëèòâà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí óüóðëà èíêèøàô åòäèéèíè, þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí ãàðøûëûãëû äîñòëóã âÿ ùþðìÿò ïðèíñèïëÿðè öçÿðèíäÿ ãóðóëäóüó âóðüóëàíûá. Ýþðöøäÿ, åëÿúÿ äÿ, Àçÿðáàéúàí âÿ Ëèòâà àðàñûíäà ãàðøûëûãëû ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó ö÷öí áþéöê èìêàíëàðûí îëäóüó äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá, èêè þëêÿ àðàñûíäà èíäèéÿäÿê áèçíåñ ôîðóìëàð, ñÿðýè âÿ èøýöçàð ýþðöøëÿðèí êå÷èðèëäèéè ãåéä åäèëèá âÿ èø àäàìëàðû àðàñûíäà ìþâúóä ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíìÿñèíèí ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôûíà ìöñáÿò òþùôÿ âåðÿúÿéè áèëäèðèëèá. Þç íþâáÿñèíäÿ Ëèòâà Áàø íàçèðèíèí ìöøàâèðè Èðèíà Óðáîíàâè÷óòåí þëêÿìèçÿ ñÿôÿðèíäÿí ìÿìíóíëóüóíó èôàäÿ åäèá, Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà õöñóñè ðîëóíó âóðüóëàéûá. È.Óðáîíàâè÷óòåí, ùÿì÷èíèí, Ëèòâà èãòèñàäèééàòû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðÿðÿê, ùÿð èêè þëêÿíèí èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿíèí, èø àäàìëàðû àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíìÿñèíèí Ëèòâà-Àçÿðáàéúàí èãòèñàäè-òèúàðÿò ÿìÿêäàøëûüûíûí èíêèøàôûíäà ÿùÿìèééÿòèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Ãîíàã èãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôû èñòèãàìÿòëÿðèíè âóðüóëàéûá âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûã ö÷öí áþéöê èìêàíëàðûí îëäóüóíó áèëäèðèá. Ãåéä åòìÿëèéèê êè, Ëèòâà âÿ Àçÿðáàéúàí òÿêúÿ ñèéàñè, äèïëîìàòèê âÿ èãòèñàäè ñÿâèééÿäÿ ÿìÿêäàøëûã åòìèð. Èêè þëêÿíèí ñàêèíëÿðè àðàñûíäà ìÿäÿíèééÿò, òÿùñèë, åëì ñàùÿëÿðèíäÿ äÿ ìöíàñèáÿòëÿð èíêèøàô åäèð. Ùÿð èêè þëêÿäÿ ùÿì àçÿðáàéúàíëû, ùÿì äÿ ëèòâàëû ðÿññàìëàðûí ñÿðýèëÿðè, èôà÷ûëàðûí êîíñåðòëÿðè òÿøêèë åäèëèð. Áó õàëãëàðûí áèð-áèðèíèí ìÿäÿíèééÿòèíÿ äàùà éàõûíäàí áÿëÿä îëìàñû áàõûìûíäàí îëäóãúà ìöùöì ìÿãàìäûð. Òÿùñèë ñàùÿñèíÿ ýÿëäèêäÿ, áóðàäà äà ÿìÿêäàøëûã ñÿìÿðÿëè ãóðóëóá. Àçÿðáàéúàí âÿ Ëèòâà òÿëÿáÿëÿðèíèí èêè þëêÿíèí óíèâåðñèòåòëÿðèíäÿ òÿùñèëèíè äàâàì åòäèðìÿñè ö÷öí éåíè èìêàíëàð éàðàíûð. 2011-2012-úè òÿäðèñ èëèíäÿ Ëèòâà óíèâåðñèòåòëÿðèíäÿ 100-äÿí ÷îõ Àçÿðáàéúàíäàí ýÿëÿí òÿëÿáÿ òÿùñèë àëûá. Ëèòâàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðëèéèíèí ìÿëóìàòûíà ýþðÿ, ùÿð èë Àçÿðáàéúàíäàí Ëèòâàéà ñÿôÿð åäÿíëÿðèí ñàéû àðòûð. Ñòàòèñòèêàéà ÿñàñÿí, 2011-úè èë èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2012-úè èëäÿ Ëèòâàéà ñÿôÿð åäÿí òóðèñòëÿðèí ñàéûíäà 76 ôàèç àðòûì ãåéäÿ àëûíûá. 2013-úö èëäÿ èñÿ ìöâàôèã ýþñòÿðèúè 55 ôàèç àðòûá. Ýþðöíäöéö êèìè, Àçÿðáàéúàí-Ëèòâà ìöíàñèáÿòëÿðè ÿí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ ãàðøûëûãëû ìàðàãëàð ÿñàñûíäà èíêèøàô åäèð. ûñûíäà òÿøâèøèíè ýèçëÿ ðø ãà úö ýö è ðá ùÿ ûí àí éú áà ÿð Àç è íèí ìöäàôèÿ íàçèð Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áó ýöíëÿðäÿ Åðìÿíèñòàíûí ìöäàôèÿ íàçèðè Ñåéðàí Îùàíéàí ýÿíúëÿðèí þíöíäÿ ÷ûõûøû çàìàíû Àçÿðáàéúàíûí ùÿðáè ãöäðÿòè ãàðøûñûíäà îëàí ãîðõó âÿ òÿøâèøèíè à÷ûã áöðóçÿ âåðèá. Èøüàë÷û þëêÿíèí ìöäàôèÿ íàçèðè áèëäèðèá êè, ÿýÿð Àçÿðáàéúàí ìöùàðèáÿéÿ áàøëàñà, Êîëëåêòèâ Òÿùëöêÿñèçëèê Ìöãàâèëÿñè Òÿøêèëàòû (ÊÒÌÒ) Åðìÿíèñòàíà êþìÿê åäÿúÿê: “Ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿðäÿ èøòèðàê åòìÿêëÿ áèç ëàçûìè ìöñòÿâè éàðàäûðûã êè, ëàçûì îëàí ùàëäà ÊÒÌÒ þëêÿëÿðè áèçÿ êþìÿê åòñèí. Ãóðóìà öçâ îëàí Îðòà Àñèéà þëêÿëÿðèíèí áåëÿ ùàëëàðäà ùàíñû ðîë îéíàéàúàüû âÿ áóíóí ùàíñû ôîðìàòäà áàø âåðÿúÿéèíè èñÿ çàìàí ýþñòÿðÿúÿê”. Áóíóíëà äà Îùàíéàí Åðìÿíèñòàí ùÿðáè ñèñòåìèíèí Àçÿðáàéúàí îðäóñó ãàðøûñûíäà íÿ ãÿäÿð ýöúñöç âÿ àúèç îëäóüóíó åòèðàô åäèá. Áó ñþçëÿðäÿí ýþðöíöð êè, åðìÿíè íàçèð, ÿñëèíäÿ, ÊÒÌÒíèí ùå÷ äÿ áöòöí öçâëÿðèíèí èøüàë÷û Åðìÿíèñòàíû äÿñòÿêëÿìÿéÿúÿéèíè àíëàéûð, ëàêèí áóíóíëà áåëÿ, Àçÿðáàéúàíûí øÿêñèç ùÿðáè ãöäðÿòè èøüàë÷û þëêÿíè áó òÿøêèëàòà ñûüûíìàüà âàäàð åäèð. ßëáÿòòÿ êè, åðìÿíè íàçèðèí Àçÿðáàéúàí îðäóñó ãàðøûñûíäà ãîðõó âÿ íàðàùàòëûüû ÿáÿñ éåðÿ äåéèë. Áèëäèéèìèç êèìè, Àçÿðáàéúàí þçöíöí ùÿðáè ýöúöíÿ ýþðÿ, Úÿíóáè Ãàôãàçäà äàíûëìàç ëèäåðäèð. Áóðàäà ùÿð øåéäÿí ÿââÿë, äåìîãðàôèê ôàêòîð þç ñþçöíö äåéèð. 9,5 ìèëéîí íÿôÿð ÿùàëèñè îëàí Àçÿðáàéúàíëà 2 ìèëéîíà éàõûí ÿùàëèñè îëàí Åðìÿíèñòàíûí ïîòåíñèàë äþéöø÷ö ãöââÿëÿðè ìöãàéèñÿ îëóíìàç äÿðÿúÿäÿ ôÿðãëèäèð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Àçÿðáàúàí Ñèëàùëû Èndeks: 67100 Lisenziya: N-B-317 Òèðàæ: 6074 “Êàïèòàë Áàíê”ûí Íÿðèìàíîâ ðàéîí ôèëèàëû ù/ù - 33080019443900419109 êîä - 200093 ÂÞÅÍ - 1500486601 Ãöââÿëÿðèíèí ìàääè-òåõíèêè òÿúùèçàò ñÿâèééÿñè äÿ Åðìÿíèñòàíäàí äÿôÿëÿðëÿ éöêñÿêäèð. Ãåéä åäÿê êè, 2003-úö èëäÿ ùÿðáè ñàùÿéÿ áöäúÿäÿí 135 ìèëéîí äîëëàð àéðûëäûüû ùàëäà, 2013-úö èëäÿ áó ìÿáëÿü 3,7 ìèëéàðä äîëëàð ùÿúìèíäÿ òÿøêèë åäèá. Öìóìèëèêäÿ, Àçÿðáàéúàíûí ùÿðáè áöäúÿñè Åðìÿíèñòàíûí äþâëÿò áöäúÿñèíè 2 äÿôÿ öñòÿëÿéèð. Äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí àéðûëàí âÿñàèòëÿð ùåñàáûíà èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðäÿí éöçëÿðëÿ àääà äÿçýàù âÿ àâàäàíëûã àëàí Àçÿðáàéúàí ùÿì äÿ þç ùÿðáè ñÿíàéåñèíè èíêèøàô åòäèðÿðÿê éöçëÿðëÿ àääà ìöäàôèÿ òÿéèíàòëû ìÿùñóëëàðûí èñòåùñàëûíû ùÿéàòà êå÷èðèð. Íÿòèúÿäÿ, ãåéä îëóíäóüó êèìè, áó ýöí Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà ÿí ýöúëö îðäóéà ìàëèê îëàí äþâëÿòÿ ÷åâðèëèá. Ñàáèòëèê, äèíàìèê èãòèñàäè èíêèøàôëà éàíàøû, ýöúëö îðäó ãóðóúóëóüó Àçÿðáàéúàíûí èøüàë àëòûíäà îëàí òîðïàãëàðûíû èñòÿíèëÿí éîëëà àçàä åäÿ áèëÿúÿéèíè ùÿì èøüàë÷û Åðìÿíèñòàíà, ùÿì äÿ äöíéàéà íöìàéèø åòäèðèð. Àçÿðáàéúàí èúòèìàèééÿòè þëêÿíèí ñöðÿòëÿ àðòàí èãòèñàäè, ùÿðáè ýöúöíö äÿðê åäèð, ñîñèàë-ïñèõîëîæè, äåìîãðàôèê, ìàëèééÿ áþùðàíû êå÷èðÿí, ùÿð úöð ãàíóíñóçëóã âÿ þçáàøûíàëûüûí áàø àëûá ýåòäèéè Åðìÿíèñòàí îðäóñóíóí âÿçèééÿòèíè ýþðöð. Åéíèëÿ, Àçÿðáàéúàí îðäóñóíäà äà þç ýöúöíÿ èíàì, ìöáàðèçÿ ÿçìè ùþêì ñöðöð. Áåëÿëèêëÿ, Ñåéðàí Îùàíéàíûí áó òèïäÿ áÿéàíàò âåðìÿñè ùå÷ äÿ òÿêúÿ èøüàë÷û þëêÿ ðÿùáÿðëèéèíèí íàðàùàòëûüûíû èôàäÿ åòìèð, áó ãîðõó áöòöí ÅðìÿíèñÈíôîðìàñèéà ìÿíáÿëÿðèìèç: “ÀçÿðÒÀú”, “ÀÏÀ”, “Àçàäèíôîðì”, “ÀññÀ-Èðàäÿ”, “ÑÈÀ” Ãÿçåò “Éåíè Àçÿðáàécàí”ûí áèëýèñàéàð ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëûá, ñÿùèôÿëÿíèá âÿ “Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà îôñåò öñóëó èëÿ ÷àï åäèëèá. äÿ áèëìèð òàí úÿìèééÿòèíè áöðöéöá. Àçÿðáàéúàíûí ùÿð áèð úÿùÿòäÿí èíêèøàô åòäèéèíè, ýöúëÿíäèéèíè áèëÿí åðìÿíèëÿð ö÷öí Àçÿðáàéúàíëà ìöùàðèáÿíèí éåíèäÿí àëîâëàíìàñû ÿí ãîðõóëó êàáóñäóð. Êÿñêèí ùåéÿò ÷àòûøìàçëûüû èëÿ öçëÿøÿí Åðìÿíèñòàí îðäóñóíäà èñÿ êîððóïñèéà, çîðàêûëûã, ãÿòë, èíòèùàð ùàëëàðûíûí ýåíèø éàéûëäûüû ìÿëóìäóð. Òÿñàäöôè äåéèë êè, þâëàäëàðûíûí îðäóäà õèäìÿò åòìÿñèíè èñòÿìÿéÿí âàëèäåéíëÿð ðöøâÿò âåðìÿê, îüóëëàðûíû þëêÿäÿí ÷ûõàðìàã âÿ äèýÿð éîëëàðëà áóíà íàèë îëóðëàð. Þâëàäëàðûíû îðäóéà ýþíäÿðìÿê ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëàíëàð èñÿ ÷îõ çàìàí ïåøìàí îëóðëàð. Èøüàë÷û þëêÿ îðäóñóíäà ãåéðè-äþéöø øÿðàèòèíäÿ ùÿð èë éöçÿ éàõûí ùÿðá÷è þëöð. Áåëÿëèêëÿ, Åðìÿíèñòàíûí ìöäàôèÿ íàçèðèíèí ñþçöýåäÿí áÿéàíàòû èøüàë÷û þëêÿíèí ùÿðáè ñèñòåìèíèí áÿðáàä âÿçèéÿòäÿ îëäóüóíó òÿñäèã åäèð. Áó ùÿì äÿ î äåìÿêäèð êè, èøüàë åòäèéè Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíäàí ÿë ÷ÿêìÿäèêúÿ, Åðìÿíèñòàí ùàíñûñà êÿíàð ãöââÿëÿðÿ ñûüûíìàã, ôîðïîñò ðîëóíó îéíàìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëàúàã. ÙÖËÉÀ Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð Áóðàõûëûøà ìÿñóë: Çàùèä ÈËÙÀÌÎÜËÓ
© Copyright 2025 Paperzz
