I
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK II
PRATİK ÇALIŞMA KİTABI
Vatandaşlık ve Yabancılar Hukukuna İlişkin
Seçilmiş Mahkeme Kararları
2. bası
II
Yayın No
: 3118
Hukuk Dizisi : 1527
2. Baskı – Ağustos 2014 – İSTANBUL
ISBN 978 - 605 - 333 - 147 - 6
Cop­yright© Bu ki­ta­bın bu ba­sı­sı­nın Tür­ki­ye’de­ki ya­yın hak­la­rı BE­TA Ba­sım
Ya­yım Da­ğı­tım A.ş.’ye ait­tir. Her hak­kı sak­lı­dır. Hiç­bir bö­lü­mü ve pa­rag­ra­
fı k›s­men ve­ya ta­ma­men ya da özet ha­lin­de, fo­to­ko­pi, fak­si­mi­le ve­ya başka
her­han­gi bir şe­kil­de ço­ğal­tı­la­maz, da­ğı­tı­la­maz. Nor­mal öl­çü­yü aşan ik­ti­bas­lar
ya­pı­la­maz. Nor­mal ve ka­nu­nî ik­ti­bas­lar­da kay­nak gös­te­ril­me­si zo­run­lu­dur.
Dizgi
: B e t a B a s ı m A .Ş .
Baskı -Cilt
: Yazın Basın Yayın Matbaacılık Trz. Tic. Ltd. Şti.
(Sertifika No: 12028) İkitelli Çevre Sanayi Sitesi
8. Blok No: 38-40-42-44 Başakşehir/İSTANBUL
0212 565 01 22 - 0212 565 02 55
Kapak Tasarım : Gökhan Ayrancı
Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No. 16136)
Narlıbahçe Sokak Damga Binası No: 11
Cağaloğlu - İSTANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 511 36 50
www.betayayincilik.com
III
İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Milletlerarası Özel Hukuk II Pratik Çalışma Kitabı (Vatandaşlık
ve Yabancılar Hukukuna İlişkin Seçilmiş Mahkeme Kararları) adlı ese­
rimizin yayınlanmasından sonra yabancılar hukuku alanında önem­
li gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelerin başında, kamuoyunda “Arap
Baharı” olarak adlandırılan ancak yaşanan gelişmelerden anlaşıldığı
kadarıyla pek de bahar havasında geçmeyen olaylar neticesinde başta
Suriyeliler olmak üzere çok sayıda yabancının Türkiye’ye akın etmesi
gelmektedir.
Milletlerarası Özel Hukuk II Pratik Çalışma Kitabı’nın basımın­
dan sonra gerçekleşen diğer önemli bir olay, 6458 sayılı Yabancılar ve
Uluslararası Koruma Kanunu’nun 11 Nisan 2013 tarihinde Resmî
Gazete’de yayınlanmasıdır. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Ko­
ruma Kanunu, esas olarak üç kısımdan oluşmakta­dır: Birinci kısım,
yabancıların Türkiye’ye girişine, Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine,
Türkiye’den sınırdışı edilmelerine; ikinci kısım, uluslararası koruma
yani iltica alanı­na; üçüncü kısım ise, göç ve ilticanın idari yapısına iliş­
kindir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 125.
maddesine göre, “Kanun’un atama ve personele ilişkin hü­kümlerini dü­
zenleyen Beşinci Kısmı, Resmî Gazete’de yayımı tari­hinde; diğer hü­
kümleri yayımı tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girecektir. 6458 sa­
yılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile, 11 Nisan 2014 ta­
rihinden itiba­ren geçerli olmak üzere, 5682 sayılı Pasaport Kanunu ve
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun başta olmak üzere bazı
kanunlarda deği­şiklikler yapılmıştır. Ayrıca yine 11 Nisan 2014 tari­
hinden itibaren geçerli olmak üzere 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun
bazı hükümleri ile 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seya­
hatleri Hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile geti­
rilen en önemli yeniliklerden biri, idari gözetim müessesesidir. 6458
sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun idari gözetime
IV
ilişkin hükümleri 11.4.2014 tarihinde yürürlüğe girmesine rağmen bu
hükümler bir hayli uygulama alanı bulmuştur. Bu uygulamanın sonu­
cunda 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile dü­
zenlenen idari gözetim konusunda verilen sulh ceza mahkemesi karar­
ları önemli bir sayıya ulaşmıştır. “6458 sayılı Yabancılar ve Uluslarara­
sı Koruma Kanunu’na Göre İdari Gözetim” adlı kitabımızın konusunu
teşkil eden bu kararlardan bir kısmına, Milletlerarası Özel Hukuk II
Pratik Çalışma kitabımızın bu basısında yer verilmiş; ayrıca vatandaş­
lık, yabancıların sınırdışı edilmesi, yabancıların çalışma hakları ve ilti­
ca alanındaki Danıştay’ın yeni kararları kitaba eklenmiştir.
6458 sayılı Kanun’un 124. maddesiyle 5683 sayılı Yabancıla­
rın İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun ile 5682 sayılı Pasaport
Kanunu’nun bazı hükümleri yürürlükten kaldırılmasına rağmen söz
konusu iki kanuna ilişkin Danıştay kararları Milletlerarası Özel Hu­
kuk II Pratik Çalışma kitabında muhafaza edilmiştir. Çünkü muhafa­
ze edilen Danıştay kararları, yürürlükten kaldırılan hükümlerin 6458
sayılı Kanun’un hükümleriyle mukayese edilmesinde kullanılacaktır.
Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta ya­
yınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; kitabın diz­gisini ve
kapak tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gökhan Ayrancı’ya te­
şekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Ağustos 2014, Çekmeköy
V
ÖNSÖZ
Lisans programlarında kredili sisteme geçilmesiyle beraber Millet­
lerarası Özel Hukuk dersi de “Milletlerarası Özel Hukuk I (Kanunlar
İhtilâfı Kuralları ve Milletlerarası Usul Hukuku)” ve “Milletlerarası
Özel Hukuk II (Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku)” olmak üzere iki­
ye ayrılmıştır. Bu sebeple daha önce “Pratik Çalışma Kitabı–Kanunlar
İhtilâfı Kurallarına Milletlerarası Usul Hukukuna Vatandaşlık ve Ya­
bancılar Hukukuna İlişkin Seçilmiş Mahkeme Kararları” adıyla üç ba­
sısı yapılan kitabımızın adını da değiştirmek zarureti hasıl olmuştur.
Dersin adına paralel olarak, dördüncü basıda, Kitap, “Milletlerarası
Özel Hukuk I Pratik Çalışma Kitabı” ve “Milletlerarası Özel Hukuk II
Pratik Çalışma Kitabı” olarak iki ayrı kitap haline getirilmiştir.
Milletlerarası Özel Hukuk II Pratik Çalışma Kitabı’nda, vatandaş­
lık ve yabancılar hukukuna ilişkin Anayasa Mahkemesi, Danıştay ve
Yargıtay tarafından verilen kararlardan bir kısmı seçilmiş; konularına
göre tasnif edilmiş; ilgili mevzuat belirtilmiş ve her bir kararın kısa
birer özetini içeren başlıklarla iki bölüm altında toplanmıştır. Birin­
ci bölümde, Türk vatandaşlığının kazanılmasına, yitirilmesine, Türk
vatandaşlığının ispatı ve yargı yoluna ilişkin kararlara; ikinci bölüm­
de, yabancıların ikamet, seyahat, çalışma hakları, sınırdışı edilmeleri,
mülteci ve sığınmacılara ilişkin kararlara yer verilmiştir.
Derlememizin kısa sürede yayınlanmasını sağlayan Beta Yayıne­
vinin değerli yöneticisi Sayın Seyan Satar’a; mizanpajını özenle gerçek­
leştiren Sayın Müge Günbaş’a ve kapak tasarımını yapan Sayın Gök­
han Ayrancı’ya içten teşekkür ederim.
Ağustos 2012, Çekmeköy
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
VI
VII
İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ................................................................... III
ÖNSÖZ................................................................................................... V
KISALTMALAR.............................................................................XLIX
Birinci Bölüm
VATANDAŞLIK HUKUKUNA İLİŞKİN KARARLAR
I. TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASINA
İLİŞKİN KARARLAR................................................................... 3
1. 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı md. 13
Danıştay Dava Daireleri Kurulu, E. 1976/171, K.
1977/298, T. 30.9.1977: Vatandaşlık kanunlarının zaman
itibariyle uygulanması; 3.9.1961 tarihinde evlenme yoluy­
la Yunan vatandaşlığını kazanan Marya Deliyani’nin 403
sayılı TVK’nın 25/a maddesine göre Türk vatandaşlığının
kaybettirilmesi; Marya Deliyani’nin 3.9.1961 tarihinde bir
Yunan vatandaşı ile yaptığı evlenme akti sırasında reddet­
memek suretiyle Yunan vatandaşlığına geçmesi; evliliğin
yapıldığı tarih dikkate alındığında 25.5.1964 tarihinde yü­
rürlüğe giren 403 sayılı Kanunun evlenme ve Yunan vatan­
daşlığına geçiş tarihi itibariyle davacı hakkında uygulama
olanağının bulunmaması; Marya Deliyani’nin evlendiği sı­
rada yürürlükte bulunan 1312 sayılı TVK’nın uygulanma­
sı; 1312 sayılı TVK’nın 13. maddesinde “ecnebilerle evlenen
Türk kadınları Türk kalırlar” hükmüne yer verilmesi................. 3
2. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 5-6
Danıştay 10. Daire, E. 2007/2353, K. 2011/143, T. 26.1.2011:
Gürcistan Cumhuriyeti vatandaşı olan davacı tarafından
Türk vatandaşlığına geçmek için yapılan başvurunun, da­
vacının bir Türk vatandaşı ile evlenmesine rağmen, müc­
bir sebepler dışında evliliğin gereği olan birlikte yaşamak
VIII
şartını yerine getirmemesi ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanunu’nun 6. maddesinin (b) bendinde belirtilen başvuru
tarihinden geriye doğru kesintisiz beş yıl Türkiye’de ika­
met etme şartını da taşımaması gerekçesiyle reddedilmesi......... 7
3. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 5
Danıştay 10. Daire, E. 2013/7573, K. 2014/1254, T. 27.2.2014:
Türk vatandaşı ile evli olan Kırgızistan vatandaşının, evli­
liğinin ikamet tezkeresi almak amacıyla yapılan formalite
bir evlilik olduğunun idarece tespit edilmesi üzerine ikamet
süresinin kısaltılması; bu işlemin iptali için Kırgızistan va­
tandaşı tarafından idare mahkemesinde dava açılması; ev­
lilik ilişkisinin geçersizliğine hükmedilmesinin ancak adli
yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile mümkün
olması; adli yargı yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça
idarece, evliliğin formalite (muvazaalı) olduğu konusunda
bir değerlendirme yapılarak idari işlem tesisine hukuken
olanak bulunmaması....................................................................... 8
4.
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 7
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri
Genel Müdürlüğü’nün 12.7.2004 Tarihli ve
2004/112 A.P.K.8 N.V.G. Sayılı Genelgesi md. 2
Danıştay 10. Daire, E. 2007/8150, K. 2011/1628, T. 27.4.2011:
Azerbaycan uyruklu olan davacının, 403 sayılı Türk Vatan­
daşlığı Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca Türk vatandaşlı­
ğına alınması istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesi;
istisnai vatandaşlığa geçmek için başvuran yabancılarda,
başvuru tarihinden itibaren geriye doğru Türkiye’de iki yıl
ikamet etmiş olmak, başvuru tarihinden itibaren ileriye
doğru en az altı ay geçerli ikamet izni almış olmak ve evli
ise eşiyle birlikte başvuruda bulunmuş olmak şartlarının
yasada değil genelgede yer alması; yasada yer alamayan
şartların genelge ile getirilmesine yasal olanak bulunma­
dığı gerekçesiyle vatandaşlık başvurusunun reddine iliş­
kin işlemin dayanağını teşkil eden İçişleri Bakanlığı Nü­
fus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Genelgesi’nin
iptali istemiyle dava açılması; istisnai vatandaşlığa alınma
şartlarının tek tek sayılmak suretiyle yasada belirlenmiş
olması; yasada sayılan şartlar dışında idari düzenlemeler
IX
ile başkaca bir şart getirilmesine hukuken olanak bulun­
maması; yasal düzenlemeyi aşar nitelikte genelge ile ge­
tirilen dava konusu şartların ve bu şartlara dayanılarak
davacının istisnai vatandaşlığa alınması yolundaki başvu­
rusunun reddinin hukuka aykırı olması...................................... 11
5. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 6-7
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ek geçici md. 2
Anayasa Mahkemesi, E. 2007/89, K. 2010/3, T. 14.1.2010:
Türk anne ve yabancı babadan evlilik birliği içinde 1969
yılında doğan davacının Türk vatandaşı olduğunun tespiti
için yaptığı başvurunun reddi işlemine karşı açtığı dava­
da, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu savını
ciddi bulan Mahkemece, iptali için Anayasa Mahkemesi’ne
başvurulması; iptali istenilen kuralla 22.5.1964-17.2.1981
arasındaki dönemde Türk anadan doğmasına rağmen Türk
vatandaşlığını kazanamayan küçüklerin; ana, baba ya da
yasal temsilcileri başvurmadıkları takdirde, ergin olma­
larından başlamak üzere üç yıllık süre içinde müracaat
etmeleri durumunda, seçme yoluyla Türk vatandaşlığını
kazanabileceklerinin düzenlenmesi; iptali istenilen kura­
lın yer aldığı 403 sayılı TVK’nın, 5901 sayılı TVK’nın 47.
maddesinin birinci fıkrası ile yürürlükten kaldırılması ve
5901 sayılı TVK’nın 12.6.2009 tarihinde yürürlüğe girmesi;
5901 sayılı TVK’nın 6-7. maddeleri gereğince evlilik birliği
içinde Türk anadan doğanların, bu konuda herhangi baş­
vuruya gerek bulunmaksızın doğumla Türk vatandaşlığını
kazanması; ayrıca kuralın uygulanmasına ilişkin zaman
sınırlamasının da bulunmaması; 5901 sayılı TVK’nın yü­
rürlüğe girmesinden önce doğmuş olan Türk ananın çocuk­
larının da doğdukları andan itibaren Türk vatandaşlığını
kazanmış kabul edilmesi; buna göre itiraz konusu kuralın
davada uygulanma niteliği bulunmadığından, konusu kal­
mayan istem hakkında karar verilmesine yer olmaması............ 19
6. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 6-7
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ek geçici md. 2
Danıştay 10. Daire, E. 2011/2247, K. 2011/5111, T. 25.11.2011:
Suriye vatandaşı baba ve Türk vatandaşı anadan 23.7.1972
tarihinde doğan ve 403 sayılı TVK’nın bu tarihte yürür­
X
lükte bulunan hükümlerine göre babadan dolayı Suriye
vatandaşı olduğu için doğumla Türk vatandaşlığını kaza­
namayan Suriye vatandaşının ana ve babasının 13.2.1981
günlü ve 2383 sayılı Kanun ile 403 sayılı TVK’ya eklenen
ek geçici 2. madde uyarınca başvuruda bulunmaması nede­
niyle Türk vatandaşlığını doğumla kazanamaması; Suriye
vatandaşının reşit olduğu tarihten itibaren 3 yıl içinde baş­
vuruda bulunmaması nedeniyle Türk vatandaşlığını seçme
yoluyla da kazanamaması; Suriye vatandaşının, 5901 sa­
yılı TVK’nın 6-7. maddelerine istinaden Türk vatandaşlı­
ğını kazanmak için 2009 yılında yaptığı başvurunun reddi
üzerine red işleminin iptali için dava açması; 403 sayılı
TVK’nın yürürlük tarihi olan 22.5.1964’den 17.2.1981’e
kadarki dönemde Türk anadan doğmasına rağmen Türk
vatandaşlığını kazanamayan küçüklerin; ana, baba ya da
yasal temsilcileri başvurmadıkları takdirde, ergin olmala­
rından başlamak üzere üç yıllık süre içinde müracaat et­
meleri durumunda, seçme yoluyla Türk vatandaşlığını ka­
zanabileceklerine ilişkin düzenlemenin, dava konusu işlem
tarihinde yürürlükte bulunan 5901 sayılı TVK uyarınca
yürürlükten kaldırılarak, evlilik birliği içinde Türk ana­
dan doğanların, bu konuda herhangi başvuruya gerek bu­
lunmaksızın doğumla Türk vatandaşlığını kazanacakları
hükmüne yer vermesi ve bu kuralın uygulanmasına ilişkin
zaman sınırlaması da belirtmemesi karşısında, 5901 sayılı
TVK’nın yürürlüğe girmesinden önce evlilik birliği içinde
Türk anadan doğan davacının Türk vatandaşlığını alınma
talebiyle yaptığı başvurunun kabul edilmesi gerekirken,
aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uy­
gunluk bulunmaması.................................................................... 23
7. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 16
Danıştay 10. Daire, E. 2011/2841, K. 2011/2874, T. 5.7.2011:
Rusya Federasyonu vatandaşı olan davacının, Türk vatan­
daşı ile evli olması sebebiyle Türk vatandaşlığına alınma
istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesi; Rus vatandaşı­
nın, evlenme ile Türk vatandaşlığına alınması için geçmesi
gereken üç yıllık evlilik süresi içinde banka ve kredi kart­
larını kötüye kullanma suçunu işlediğinin mahkeme kara­
rı ile sabit olması; Rus vatandaşının işlemiş olduğu suçun
XI
niteliği dikkate alındığında, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanunu’nun Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kaza­
nılması başlıklı 16. maddesinin (c) bendinde belirtilen milli
güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek
bir hali bulunmama şartını taşımadığı kanaatine varıldı­
ğından, vatandaşlığa alınma talebinin reddine ilişkin iş­
lemde hukuka aykırılık bulunmaması......................................... 30
8. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 19
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 11
Danıştay 10. Daire, E. 2008/2042, K. 2012/109, T. 23.1.2012:
İran vatandaşının yetkili makam kararıyla Türk vatandaş­
lığına alınmasına ilişkin başvurusunun İçişleri Bakanlığı
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından
reddedilmesi; Türk vatandaşlığına alınıp alınmama ko­
nusunda idareye tanınan takdir yetkisinin, devletin hü­
kümranlık hakkının bir sonucu olması sebebiyle topluma
faydalı bir kişi olduğunu etrafına telkin edemeyen davacı­
nın Türk vatandaşlığına geçme istemi hakkında, devletin,
toplumun huzurunu ve güvenliğini sağlama görevi dikkate
alınarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırı­
lık bulunmaması............................................................................ 34
II. TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBINA
İLİŞKİN KARARLAR................................................................. 36
1. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 24
Danıştay 10. Daire, E. 1994/1028, K. 1995/6169, T. 28.11.1995:
Suriye uyruklu olan ve mallarına el konulan kişinin Türk
vatandaşlığına alınma kararının iptali; Bakanlar Kurulu­
nun çok gizli işaretli “vatandaşlık kanunlarının uygulan­
masına ilişkin yönergesinde” taşınmazlarına el konulan
Suriye vatandaşlarının el koyma kararı kaldırılıncaya ka­
dar Türk vatandaşlığını kazanma taleplerinin kesinlikle
reddedilmesine ilişkin hükmün bulunması................................. 36
2. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 27/1
18. HD, E. 2010/11235, K. 2010/15314, T. 30.11.2010:
Davacının, Sende olan adının Sevde olarak düzeltilmesi
için nüfus müdürlüğü aleyhine açtığı davanın mahkeme­
XII
ce kabul edilmesi; dosyada mevcut nüfus kayıt örneğin­
den, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel
Müdürlüğü’nün 25.9.1997 tarih 97/10015 sayılı yazısına
istinaden davacının Türk vatandaşlığından çıkmasına
izin verilerek nüfus kaydının kapatıldığının anlaşılma­
sı; mahkemece davacının nüfus kaydının, vatandaşlıktan
çıkmasına izin verilmesi nedeniyle kapalı olduğu, bu ne­
denle nüfus kayıtları üzerinde herhangi bir işlem yapıl­
mayacağı gözetilmeksizin adının düzeltilmesine ilişkin
davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesinin usul ve
yasaya aykırı olması..................................................................... 37
3. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 43
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 25(ç)
Danıştay 10. Daire, E. 2008/3620, K. 2012/5554, T.
9.11.2012: Askerlik görevini yerine getirmemesi nedeniy­
le 403 sayılı TVK’nın 25(ç) maddesi uyarınca Türk vatan­
daşlığının kaybettirilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu’nun
14.4.2003 tarih ve 2003/5481 sayılı kararının davacıya
ilişkin kısmının iptali istemiyle dava açılması; davacının,
bedel ödeyerek askerlik hizmetini yerine getirmek için baş­
vuruda bulunması ve geçici terhis belgesi alması; ancak as­
kerlik bedelinin dördüncü ve son taksidini ödememesi üze­
rine 15 ayılık askerlik hizmetine tabi kılınması; noksan ka­
lan askerlik hizmetini yerine getirmesi için yurt içinde ya­
pılan adres araştırmaları sonucunda davacının uzun süre
önce yurt dışına göç ettiğinin, kendisini ve ailesini tanıyan,
gören ve adresini bilenin bulunmadığının saptanması; il­
gili konsolosluklar aracılığı ile celbinin sağlanması, yurda
dönmesi, aksi halde vatandaşlığını kaybedeceğinin tebliğ
edilmeye çalışılması fakat tebligatın gerçekleştirilememe­
si üzerine Resmi Gazete’de ilan yoluyla duyuru yapılma­
sı; davacının yurda dönmemesi üzerine 403 sayılı TVK’nın
25(ç) maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulu kararıyla
Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine karar verilmesi;
bu kararın 2.5.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanması
ve davacının bu kararı öğrenmiş olacağı en son tarih olan
2.5.2004 tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açması ge­
rekirken, bu süre geçirildikten sonra 25.4.2008 tarihinde
XIII
açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasına girilememe­
si; 5901 sayılı TVK’nın 43. maddesinde, mülga 403 sayılı
TVK’nın 25. maddesinin (a), (ç), (d) ve (e) bentleri uyarınca
Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan kişilerin başvurmaları
halinde, millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir
hali bulunmamak kaydıyla, Türkiye’de ikamet etme şartı
aranmaksızın Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden Türk
vatandaşlığına alınabileceklerinin ifade edilmesi; davacı­
nın 5901 sayılı TVK’nın 43. maddesinden yararlanarak ye­
niden Türk vatandaşlığını kazanmak için başvuru yapma
hakkına sahip olması.................................................................... 39
III.TÜRK VATANDAŞLIĞININ İSPATI VE YARGI
YOLUNA İLİŞKİN KARARLAR............................................... 45
1. Anayasa md. 125
Anayasa Düzeni Hakkında Kanun md. 4
Danıştay Dava Daireleri Kurulu, E. 1981/102, K.
1981/852, T. 25.9.1981: Behice Boran Hatko’nun Türk va­
tandaşlığının kaybettirilmesi; Anayasa Düzeni Hakkında
Kanunun 4. maddesinde, Millî Güvenlik Konseyi’nin bildiri
ve kararlarında yer alan veya yer alacak olan hükümlerle
12 Eylül 1980 tarihinden sonra çıkarılan veya çıkarılacak
olan Bakanlar Kurulu kararnameleri ile üçlü kararname­
lerin yürütülmesinin durdurulması ve iptali isteminin ileri
sürülemeyeceğinin öngörülmesi; Behice Boran Hatko’nun
Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine ilişkin Bakanlar
Kurulu kararına karşı Anayasa Düzeni Hakkında Kanun
uyarınca dava açılmasının yasaklanması.................................... 45
2. Anayasa md. 125
403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 40
Danıştay 10. Daire, E. 1982/3926, K. 1985/599, T.
21.3.1985: Türk vatandaşlığına alınma başvurusuna alt­
mış gün içinde cevap verilmemesi; Türk vatandaşlığına
alınma talebine ilişkin olan hazırlık ve araştırma aşama­
sında bulunan işlemlerin idarî yargı denetimine tabi tutul­
maması; vatandaşlıkla ilgili kesin ve yürütülmesi zorunlu
işlemlerin dava konusu yapılması................................................ 46
XIV
3. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 38
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 36
Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulu, E. 2004/3, K.
2005/2371, T. 6.10.2005: 1951 yılında Bakanlar Kurulu ka­
rarı ile Türk vatandaşlığından çıkarılan Nazım Hikmet’in
nüfus sicil kayıtlarına Türk vatandaşlığından çıkarıldığına
ilişkin kaydın düşülmemiş olması; 2002 yılında MERNİS
projesi kapsamında farkedilen bu durumun idarece düzel­
tilmesi ve Nazım Hikmet’in nüfus kaydının silinmesi................ 47
4.
Anayasa md. 125
2575 sayılı Danıştay Kanunu md. 24
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu md. 15/1-a
Danıştay 10. Daire, E. 2013/3492, K. 2013/5814,
T. 3.7.2013: Türk vatandaşı ile evli Moldova vatandaşının
evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak için baş­
vurması; Moldova vatandaşının başvurusunun İçişleri Ba­
kanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tara­
fından reddedilmesi; red kararının iptali için Danıştay’da
dava açılması; iptale konu işlemin İçişleri Bakanlığı tara­
fından yapılması sebebiyle Danıştay’da ilk derece görüle­
cek uyuşmazlık niteliği taşımaması; davanın, idare mahke­
mesinin görev alanı içinde bulunması.......................................... 51
5.
Anayasa md. 125
2575 sayılı Danıştay Kanunu md. 24
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu md. 15/1-a
Danıştay 10. Daire, E. 2013/6063, K. 2013/8285, T.
21.11.2013: Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması
için İçişleri Bakanlığı’na yapılan başvurunun Bakanlık
tarafından reddedilmesi; İçişleri Bakanlığı’nın 26.6.2013
tarih ve 87603927-123-63039 sayılı red işleminin iptali
için Danıştay’da dava açılması; Danıştay Kanunu’nun 24.
maddesi uyarınca İçişleri Bakanlığı’nın işlemlerine karşı
doğrudan Danıştay’da dava açılamaması; İYUK’un 15(1)(a)
maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddedilerek,
dosyanın Ankara idare mahkemesine gönderilmesine ka­
rar verilmesi.................................................................................. 53
XV
İkinci Bölüm
YABANCILAR HUKUKUNA İLİŞKİN KARARLAR
I. YABANCILARIN TÜRKİYE’YE GİRİŞİNE, İKAMETİNE
VE SEYAHETLERİNE İLİŞKİN KARARLAR....................... 59
1.
Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7
Danıştay 10. Daire, E. 1982/3706, K. 1983/2619, T. 15.12.1983:
İstanbul’daki İran İslam Cumhuriyeti Başkonsolosluğu’nun
işgali olayına katılan ve güvenlik kuvvetlerinin ikazlarına
rağmen eylemlerine devam eden İran vatandaşının ika­
met tezkeresi talebinin reddedilmesi ve eyleme karışan
diğer kişilerle birlikte sınırdışı edilmesine karar verilme­
si; İran vatandaşının eyleminin kamu düzenine ve kamu
güvenliğine aykırı olması; Türkiye’de oturduğu müddetçe
huzur ve asayişi ihlal eden yabancılara ikamet tezkeresi
verilmemesi................................................................................... 59
2. Yabancıların Türkiye’de İkamet
ve Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7/B
Danıştay 10. Daire, E. 1992/1632, K. 1992/76, T. 22.1.1992:
Irak istihbaratı ile irtibatı bulunan Irak vatandaşının ika­
met izni talebinin reddedilmesi; Türk kanun veya örf ve
adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemeyecek durum­
da olan yabancılara ikamet izni verilmemesi.............................. 60
3.
Pasaport Kanunu md. 8
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7/B ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 1993/3535, K. 1995/4616, T. 19.10.1995:
Hıristiyanlık propagandası yapan Avustralya vatandaşı­
nın ikamet tezkeresinin iptali ve sınırdışı edilmesi; her ne
kadar, davacının eylemiyle ilgili olarak Cumhuriyet Savcı­
lığınca takipsizlik kararı verilmişse de, sınırdışı kararı için
ilgilinin fiilinin suç niteliği taşıması ya da bu eylemin yar­
gı kararıyla belirlenmiş olması zorunlu bulunmadığından,
davacının ikamet tezkeresinin iptal edilip sınırdışı edilme­
sinin yanı sıra Türkiye’ye girmesi yasak kişiler kapsamına
alınmasında, kamu düzeninin korunması amacına ve mev­
zuata aykırılık bulunmaması....................................................... 61
XVI
4.
Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet
ve Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7/B
Danıştay 10. Daire, E. 1994/1573, K. 1995/4881, T. 25.10.1995:
1975 yılında Amerikan Hava Kuvvetlerinden emekli olan
Amerikan vatandaşının eşiyle birlikten Marmaris hudut
kapısından Türkiye’ye girmesi; kilise ile ilgili çalışmalarda
bulunduğunu ve papaz doktora diploması sahibi olduğunu
belirterek ikamet izni talep etmesi; Amerikan vatandaşına
ve eşine altışar ay süreyle ikamet izni verilmesi; bu süre­
nin bitmesi üzerine ikamet izninin yenilenmesi istemiyle
yapılan başvurun zımnen reddedilmesi; Hıristiyanlık pro­
pagandası yapan Amerikan vatandaşının Türk kanun veya
örf adetleriyle telif edilemeyecek durumda olması sebebiy­
le ikamet izninin yenilenmemesi.................................................. 63
5.
Pasaport Kanunu md. 5 ve md. 8
Yabancıların Türkiye’de İkamet
ve Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7/B-E ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 1996/7506, K. 1997/3074, T. 24.9.1997:
Kaçakçılık suçundan cezalandırılan İran vatandaşının
daha önce sınırdışı edilerek yurda girmesi yasaklanan ki­
şiler arasına alınması sebebiyle Türkiye’ye girişinin ya­
saklanması; İran vatandaşının, hakkında alınan sınırdışı
ve Türkiye’ye girmesinin yasaklanması kararına rağmen
sahte belgeler düzenleyerek bir çok defa Türkiye’ye gir­
mesi; İran vatandaşının Türkiye’de kalmasının umumî
güvenliğe, siyasî ve idarî icaplara aykırı olduğunun anla­
şılması........................................................................................... 65
6. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7
Danıştay 10. Daire, E. 2007/6006, K. 2008/2307 T. 24.1.2007:
İran vatandaşı olan davacının 1990-2000 yılları arasında
Türkiye’de çalışma ve oturma izni alması ve daha sonra
2000 yılında Turizm Bakanlığı’ndan çalışma izni aldığı hal­
de davalı idareye yaptığı oturma izni başvurusunun cevap
verilmeyerek reddedilmesi; davacının Türkiye’de bulundu­
ğu süre içinde suç işlediğini gösterir bir mahkeme kararı
olmaması ve davacı hakkında yapılan şikâyetler üzerine
XVII
takipsizlik kararı verilmesi; davacının toplumun huzurunu
bozacak fiillerde bulunduğunun da ispatlanamaması; ça­
lışma izni verilen yabancıya oturma izni verilmemesinde,
idarenin bütünlüğü ilkesi uyarınca hukuka uygunluk bu­
lunmaması; uyuşmazlığın çözümü için, davacının Turizm
Bakanlığı’ndan çalışma izni alıp almadığı, bu iznin halen
devam edip etmediği ve davacıya ikamet izni verilmesine
engel oluşturacak bir durumun bulunup bulunmadığı da
araştırıldıktan sonra karar verilmesi.......................................... 68
7. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 10
Danıştay 10. Daire, E. 2004/5977, K. 2007/3241, T. 12.6.2007:
Irak uyruklu olan davacının, ikamet izninin yenilenme­
yerek, yedi gün içinde ülkeyi terk etmesi gerektiği, aksi
halde cezalı çıkış yapacağına ilişkin işlem tesis edilmesi;
işlemin iptali için dava açılması; yabancı uyruklu kişilere
ikamet tezkeresi verilirken egemenlik hakkı ve yabancı
kişinin uyruğu gibi hususların dikkate alınması yönün­
de idareye geniş takdir yetkisi tanınması; davacının 1999
yılından itibaren Türkiye’de çalışıyor olması ve bu süre
içerisinde ikamet tezkeresi verilmesine engel olabilecek
herhangi bir faaliyetinin bulunmaması; Irak uyruklu da­
vacının ikamet tezkeresinin yenilenmemesinin hukuka
aykırı olması................................................................................ 71
8. Pasaport Kanunu md. 8/5 ve ek md. 5
Danıştay 10. Daire, E. 2010/11024, K. 2011/2071, T. 27.5.2011:
Mülga 403 sayılı TVK’nın 25. maddesinin (ç) bendi uyarınca
askerlik hizmetini yapmaması sebebiyle Bakanlar Kurulu
kararı ile Türk vatandaşlığı kaybettirilen İsveç vatandaşı
davacı hakkında konulan yurda giriş yasağının iptali için
dava açılması; İsveç mahkemelerinde izinsiz silah kullan­
ma ve uyuşturucu madde pazarlama suçlarından yargıla­
narak hapis cezasına mahkum edilen davacının, Pasaport
Kanunu’nun 8/5. maddesi ile ek 5. maddesi kapsamında
değerlendirilmesi suretiyle yurda girişinin yasaklanması
yolundaki işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçe­
siyle davanın idare mahkemesince reddedilmesi; Pasaport
Kanunu’nun ek 5. maddesinde, her ne suretle olursa olsun
XVIII
Türk vatandaşlığını kaybedenlerden Türkiye’ye gelmek is­
teyenlere sakıncalı görülmemesi halinde İçişleri Bakanlı­
ğınca izin verilebileceği, bunlardan 403 sayılı TVK’nın 26.
maddesine göre vatandaşlıktan çıkarılmış olup da turist
olarak ülkemize gelmek isteyenlere yılda en çok dört ay
kalabilmek üzere izin verilebileceği hükmünün yer alması;
davacının, yaşlı ve hasta olduğu belirtilen anne ve babasını
ziyaret etmek maksadıyla belirli bir süreyle yurda girişine
izin verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, davalı idarece,
belirtilen yasa hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi......... 72
9.
Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun md. 21
Danıştay 10. Daire, E. 2010/11935, K. 2010/2070, T.
27.5.2011: Türk vatandaşıyla evli olan Moldova uyruklu
davacının, ikamet izni başvurusunun, muvazaalı evlilik
yaptığı ve izinsiz çalıştığının tespit edildiğinden bahisle
reddedilmesi; evlilik ilişkisinin sonlandırılması, ancak adli
yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile mümkün
bulunduğundan, yargı yerlerince verilmiş bir karar ol­
madıkça, idarenin, evliliğin muvazaalı olduğu konusunda
bir değerlendirme yaparak idari işlem tesis edememesi;
YÇİHK’nın 21. maddesinde ise, çalışma izni olmaksızın
bağımlı çalışan yabancıya idari para cezası verileceğinin
öngörülmesi.................................................................................... 75
10. Pasaport Kanunu md. 8/5
Danıştay 10. Daire, E. 2010/12954, K. 2011/2485, T. 22.6.2011:
1989 yılından beri Türkiye’de yaşayan, Türk vatandaşı ile
evlenen, bir çocuğu olan; ilk eşinden boşanan ve başka bir
Türk vatandaşı ile evlenen ve ondan da bir çocuğu olan, bir
ithalat-ihracat firmasında yabancı personel çalışma iznine
istinaden görev yapan, hakkında sahtecilik ve dolandırıcı­
lık, göçmen kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı ceza
davaları açılan Alman vatandaşının kamu düzenini ihlal
ettiğinden bahisle iş gezisi için Almanya’ya gidişi sonra­
sında yurda girmesine izin verilmemesi; davacının, yurda
giriş yasağının kaldırılması istemiyle yaptığı başvurunun
XIX
reddedilmesi; yurda girişine izin verilecek yabancıların
tespitine yönelik olarak idareye takdir yetkisi verilmesi;
ancak, söz konusu yetkinin mutlak ve sınırsız olmaması;
takdir yetkisinin, eşitlik, kamu yararı ve hizmet gerekleri
ile sınırlı olması; dolayısıyla, idarece bu yetkiye dayanıla­
rak tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olduğundan söz
edilebilmesi için, aktarılan ilkelerin gözetilmesi ve huku­
ken kabul edilebilir gerekçelerin bulunması............................... 78
11. Pasaport Kanunu md. 8/5 ve ek md. 5
Danıştay 10. Daire, E. 2008/1290, K. 2011/3801, T. 21.9.2011:
Türk makamlarından izin almaksızın Avusturya vatandaş­
lığına geçen ve bu nedenle Türk vatandaşlığı kaybettirilen
davacı hakkında yurda giriş yasağı konulmasına ilişkin iş­
lemin iptali istemiyle dava açılması; 5682 sayılı Pasaport
Kanunu’nun 8/5. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin
emniyetini ve umumi nizamını bozmak niyetiyle veya boz­
mak isteyenlere ve bozanlara iştirak veya yardım etmek
amacıyla geldikleri sezilenlerin, Türkiye’ye girmeleri ya­
sak kişiler arasında sayılması; aynı yasanın ek 5. madde­
sinde ise, her ne suretle olursa olsun Türk vatandaşlığını
kaybedenlerden Türkiye’ye gelmek isteyenlere mahzurlu
görülmemesi halinde İçişleri Bakanlığınca izin verilebil­
mesi; Türk vatandaşlığı kaybettirilen, dolayısıyla yabancı
statüsünde bulunan davacı hakkındaki istihbari bilgileri
değerlendiren davalı idarece yurda giriş yasağı konulması­
na ilişkin işlemde hukuka aykırılık olmaması............................ 82
12. Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7
Danıştay 10. Daire, E. 2008/79, K. 2012/410, T. 7.2.2012:
Türk vatandaşı ile evli olan Moldova uyruklu davacıya bu
sebeple ikamet izni verdikten sonra davacının Türkiye’de
ikamet etmesine engel teşkil edebilecek her hangi bir so­
mut neden ortaya konulmadıkça, muvazaalı evlilik yap­
tığından bahisle ikamet izninin iptal edilememesi; evlilik
ilişkisinin sonlandırılması, ancak adli yargı yerince bu
konuda verilecek bir karar ile mümkün olduğundan, yargı
yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça idarenin, evliliğin
XX
muvazaalı olduğu konusunda bir değerlendirme yaparak
idari işlem tesis edememesi.......................................................... 85
13. Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7 ve md. 10
Danıştay 10. Daire, E. 2008/3748, K. 2012/1759, T. 25.4.2012:
Moldova Cumhuriyeti uyruklu olan ve Türk vatandaşı ile
evli bulunan davacı adına düzenlenmiş olan ikamet tezke­
resinin, evliliğinin muvazaalı olduğundan bahisle süresi­
nin uzatılmamasına ilişkin işlemin iptali istemiyle dava
açılması; İstanbul 8. İdare Mahkemesince; davalı idarece,
davacının ve Türk vatandaşı olan eşinin beyanları ve bu
kişilerle yapılan mülakat sonucu düzenlenen tutanaktaki
bilgilerin, evliliğin muvazaalı olduğunu ortaya koyduğu,
bir polis memuru ile karı koca gibi yaşadığının anlaşıldığı,
bu tespitlere dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde
hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi­
ne karar verilmesi; evlilik ilişkisinin sonlandırılmasının,
ancak adli yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile
mümkün olması, yargı yerlerince verilmiş bir karar ol­
madıkça idarenin, evliliğin muvazaalı olduğu konusunda
bir değerlendirme yaparak idari işlem tesis edememesi;
ayrıca Moldova vatandaşının Pasaport Kanunu’nun 8. ve
YİSHK’nın 7. maddesi kapsamında, Türkiye’de ikamet et­
mesine engel bir halinin bulunmaması........................................ 88
14. Pasaport Kanunu md. 8 ve md. 25
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 3 md. 7 ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2008/4493, K. 2011/5613, T. 13.12.2011:
Moldova uyruklu olan ve Türk vatandaşıyla evli bulunan
davacının, vize süresi dolmasına rağmen ikamet tezkeresi
almaksızın Türkiye’de yasa dışı ikamet etmesi; bu durumun
davacının Türkiye’den çıktığı sırada fark edilmesi üzerine,
hakkında sınırdışı işlemi uygulanarak 3 ay süreyle yurda
giriş tahdidinin konulması; hakkında konulan yurda giriş
yasağının kaldırılması istemli başvurusunun reddedilme­
si; vize muafiyet süresi olan azami 90 günü kullanmak su­
retiyle Türkiye’de ikamet eden ve süre bitiminde ikamet
XXI
tezkeresi almayan yabancıların Pasaport Kanunu’nun 25.
maddesi ile YİSHK’nın 3. ve 19. maddeleri uyarınca sınır­
dışı edilebileceğinde duraksama olmaması; bununla birlik­
te, söz konusu yabancıların, Türkiye’ye girişinin yasakla­
nacağı veya ikamet tezkeresi talebinin reddedileceği haller
kapsamında olmaması durumunda, salt vize süresini ihlal
etmeleri nedeniyle haklarında yurda giriş tahdidi konula­
maması.......................................................................................... 93
II. YABANCILARIN SINIRDIŞI EDİLMESİNE
İLİŞKİN KARARLAR................................................................. 98
1. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 12. Daire, E. 1977/1349, K. 1978/955, T. 24.4.1978:
İsveç Radyo Televizyon Kurumu tarafından Türkiye hak­
kında belgesel bir film yapımı İstanbul’a gönderilen dört
kişilik televizyon ekibinin, izinsiz film çektikleri gerekçe­
siyle polis gözetimi altına alınması, ellerindeki filmlere ve
ses bantlarına el konulması ve ekibin sınırdışı edilmesi;
sadece film çekimi için gerekli izni almayan yabancıların
memlekette kalmasının umumî güvenliğe, siyasî veya idarî
icaplara aykırı olmaması; Avrupa Güvenliği ve İşbirliği An­
laşması Nihaî Belgesine taraf olan devletlerin, gazetecile­
rin çalışma koşullarını kolaylaştırmayı ve ülkelerinde ya­
sal olarak faaliyet gösteren gazetecileri sınırdışı etmemeyi
taahhüt etmesi............................................................................... 98
2. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 1982/2063, K. 1983/934, T. 21.4.1983:
Döviz kaçakçılığı suçundan mahkûmiyeti bulunan yabancı­
nın, Türkiye’de kalması kamu güvenliğine aykırı olduğun­
dan YİSHK’nın 19. maddesi uyarınca Türkiye’den sınırdışı
edilmesi......................................................................................... 101
3. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 1993/4197, K. 1995/2552, T. 22.5.1995:
Güvenlik kuvvetleri aleyhine gerçek dışı propaganda ya­
pan Alman ARD muhabiri ve serbest gazetecinin sınırdışı
XXII
edilmesi ve Türkiye’ye girişine sınırlama konulması; buna
rağmen İstanbul Atatürk Hava Limanı’ndan izinsiz giriş
yaparak aynı türden faaliyetlerine devam ettiği anlaşıldı­
ğından alınan sınırdışı kararının hukuka uygun olması.......... 102
4.
Pasaport Kanunu md. 8/5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7/B ve md. 19-22
Danıştay 10. Daire, E. 1997/6513, K. 2000/128, T. 20.1.2000:
Gaziantep’te Hıristiyanlık propagandası yapan, bu amaç­
la evinde toplantılar düzenleyen, aynı dönemde yurt için­
de birden çok bölgede aynı nitelikte eylemlerde bulunan
ABD vatandaşının Türk kanun, örf ve adetleriyle, siyasî
icabatla telif edilemeyecek durumda bulunması sebebiyle
sınırdışı edilmesi ve Türkiye’ye girmesi yasaklanan kişiler
kapsamına alınması; her ne kadar, davacının eylemiyle il­
gili olarak açılan dava sonucunda beraat kararı verilmiş­
se de sınırdışı için ilgilinin fiilinin suç niteliği taşıması ya
da bu eylemin yargı kararıyla belirlenmiş olması zorunlu
bulunmadığından, davacının ikamet tezkeresinin iptal edi­
lip sınırdışı edilmesinde ve Türkiye’ye girişi yasak kişiler
kapsamına alınmasında, kamu düzeninin korunması ama­
cına ve mevzuata aykırılık bulunmaması; Türkiye’den sı­
nırdışı edilenlerin İçişleri Bakanlığı’nın hususi müsaadesi
alınmadıkça Türkiye’ye dönemeyecekleri yönündeki yasal
düzenleme gereği, böyle bir müsaade almadan Türkiye’ye
giriş yapmak isteyen davacının girişinin engellenmesinde
mevzuata aykırılık olmaması..................................................... 103
5.
Anayasa md. 38
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2003/111, K. 2006/6142 T. 30.10.2006:
Rusya Federasyonu uyruklu olan, öğrenim amacıyla
Türkiye’de bulunan ve zorla para almak iddiası üzerine gö­
zaltına alınan davacının savcılıkça ifadesi alındıktan son­
ra serbest bırakılması; olaya adı karıştığı iddia edilen Sait
isimli şahsın aranmasına devam edilmesi nedeniyle hazır­
lık soruşturmasının derdest olması; hazırlık soruşturması
tamamlanmayan bir olayla ilgisinin bulunduğuna ilişkin
XXIII
herhangi bir bilgi ve belge mevcut olmadığından, davacının
sınırdışı edilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olması........ 106
6. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 15 ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2003/4130, K. 2006/6201, T. 31.10.2006:
Bağımsız Eğitim Merkezi adlı eğitim kurumunda, çalışma
izni olmaksızın çalışan yabancının ikamet izninin iptali
ve Türkiye’den sınırdışı edilmesi işleminin hukuka uygun
olması........................................................................................... 109
7.
Pasaport Kanunu md. 8
Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun md. 21
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2005/8372, K. 2007/4626, T. 9.10.2007:
Muvazaalı evlilik yaptığı gerekçesiyle Azerbaycan vatan­
daşının sınırdışı edilmesi; evlilik ilişkisinin sonlandırılma­
sının, adli yargı yerince bu konuda verilecek bir karar ile
mümkün bulunması; yargı yerlerince verilmiş bir karar ol­
madıkça, idarenin, evliliğinin muvazaalı olduğu konusun­
da bir değerlendirme yaparak idari işlem tesisine hukuken
olanak bulunmaması; çalışma izni bulunmaksızın kaçak
olarak çalışmanın yaptırımının sınırdışı etme olmaması......... 110
8.
Pasaport Kanunu md. 8
Yabancıların Türkiye’de İkamet
ve Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2006/7479, K. 2008/7336, T. 31.10.2008:
Yasa dışı yollardan Türkiye’ye giriş yapan İran vatandaşı­
nın sınırdışı edilmesi; üzerine atılı suçlardan dolayı yar­
gılanması sonucunda delil yetersizliğinden beraat kararı
ve kimliği hakkında yalan beyanda bulunmak suçundan
Cumhuriyet Savcılığınca takipsizlik kararı verilmesi; ya­
bancının yurtdışı edilebilmesi için fiillerinin suç niteliğini
taşıması ya da bunun yargı kararıyla belirlenmiş olması
zorunluluğunun bulunmaması; daha önce hakkında esrar
bulundurmak, tehdit etmek, ırza tasaddide bulunmak suç­
larından adli işlem yapılarak yurda girmesi memnu kimse­
XXIV
ler kapsamına alınıp sınırdışı edilen, fakat kimlik bilgile­
rini değiştirerek, farklı kimlik bilgisiyle yurda giriş yaptığı
saptanan davacının sınırdışı edilmesine ilişkin işlemde hu­
kuka aykırılık olmaması............................................................. 113
9. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7(c) ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2007/279, K. 2010/11310, T. 27.12.2010:
Ermenistan vatandaşı olan davacının Türkiye’den sınırdışı
edilmesine ilişkin Kuşadası İlçe Emniyet Müdürlüğü tara­
fından yapılan işleminin iptali istemiyle dava açması; Türk
vatandaşı ile evlenen davacının evliliğinin devam etmesi;
davacının Türkiye’de fuhuş yaptığı veya herhangi bir ka­
nunsuz işle uğraştığına ilişkin tespitin bulunmaması; da­
vacı hakkında yapılan incelemede, Türkiye’de kalmak iste­
diği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru
şekilde temin edemeyeceğinin saptanması................................ 114
10. Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 19
Danıştay 10 Daire, E. 2009/197, K. 2011/1034, T. 18.3.2011:
İran vatandaşı olan ve Türkiye’de ikamet izni bulunan da­
vacının, ikamet izninin iptal edilerek sınırdışı edilmesi;
1984 yılından itibaren Türkiye’de bulunan ve Hacettepe
Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirerek KBB uzmanı olan
İran uyruklu davacının, yabancı hastalarla iletişim-diyalog
alanında mesleğini icra edebilmesi için Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından
süreli çalışma izin belgesinin ve aynı süre için geçerli ika­
met tezkeresinin verilmesi; bu işlemlerden önce, Afyon­
karahisar Emniyet Müdürlüğüne gelen bir ihbar telefonu
üzerine özel bir hastanede kaçak olarak çalıştığının belir­
lenmesi sonucu sınırdışı edilmesine karar verilmesi; bu
işlemin iptali istemiyle açılan davanın Denizli İdare Mah­
kemesi tarafından reddedilmesi; geçerli süreli çalışma izni
belgesi bulunan davacının, bu belgesinin iptal edilmediği
veya idarece geri alınmadığı sürece geçerliliğini koruması
ve sınırdışı edilmesinin mümkün olmaması.............................. 117
XXV
11. 6458 sayılı Yabancılar ve
Uluslararası Koruma Kanunu md. 54
Danıştay 10. Daire, E. 2009/11177, K. 2013/3777, T.
26.4.2013: Yabancının, fuhuşla mücadele operasyonu kap­
samında yapılan sağlık muayenesinde kanında bulaşıcı
anti HCV(+) hastalığı bulunduğunun doktor raporu ile
tespit edilmesi; kamu sağlığı sebebiyle sınırdışı edilmesi­
ne karar verilen yabancının sınırdışı kararının iptali için
idare mahkemesinde dava açması; kamu sağlığı sebebiyle
verilen sınırdışı kararının hukuka uygun olması..................... 119
12. Pasaport Kanunu md. 8
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu md. 5
5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 7 md. 19 md. 21
Danıştay 10. Daire, E. 2009/5373, K. 2013/8945, T. 11.12.2013:
Türk vatandaşı ile evli olan Türkmenistan vatandaşına
bir yıl süreli ikamet izni verilmesi; Türkmenistan vatan­
daşının, pasaportuna bir danışmanlık şirketi tarafından
el konulduğu gerekçesiyle savcılığa şikayette bulunması;
güvenlik kuvvetlerince yapılan operasyonda Türkmenistan
vatandaşının danışmanlık şirketinden içerisinde yabancı
uyruklu bayanlara ait altmış adet pasaport bulunan siyah
bir çantayla çıkarken yakalanması; Türkmenistan vatan­
daşının insan ticareti olayında şüpheli olarak ifadesinin
alınması ve tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıl­
ması; Türkmenistan vatandaşının ikamet tezkeresinde ya­
pılan araştırma ve incelemede, eşiyle birlikte aynı adreste
ikamet etmediğinin tespit edilmesi üzerine ikamet izninin
iptal edilmesi; Türkmenistan vatandaşı hakkında adli iş­
lem yapılan yabancılar anlamına gelen Ç-114 kodu ile for­
malite evlilik V-70 ve ikamet izni verilmesi Bakanlık iznine
tabi V-68 kodları ile tahdit konularak, Türkiye’den çıkışının
sağlanmasının istenilmesi; Türkmenistan vatandaşının
Atatürk Havalimanı’ndan Türkiye’den çıkışının sağlanma­
sı; evlilik ilişkisinin sonlandırılmasının, ancak adli yargı
yerince bu konuda verilecek bir karar ile mümkün olma­
sı; yargı yerlerince verilmiş bir karar olmadıkça idarenin,
evliliğin muvazaalı olduğu konusunda bir değerlendirme
yaparak idari işlem tesisine hukuken olanak bulunmaması....120
XXVI
13. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma
Kanunu md. 57
Bakırköy 19. Sulh Ceza Mahkemesi, Değişik İş No:
2014/637 D. İş, Karar Tarihi: 3.7.2014: Suriye vatanda­
şının Türkiye’ye giriş yaparken sahte pasaport kullandığı
iddiası ile pasaport şubesi tarafından yabancılar şubesine
teslim edilmesi; o tarihten beri AHL kabul edilemez yolcu
salonunda idari gözetim altına alınması; genel uygulama
uyarınca Suriye’deki iç savaş sebebiyle hiçbir Suriye va­
tandaşının geri gönderilememesi; idari gözetim kararının
kaldırılması için sulh ceza hâkimliğine başvurulması; sulh
ceza hâkimliği tarafından Suriye vatandaşının, Suriye’den
değil üçüncü bir ülkeden gelmesi sebebiyle hakkında uy­
gulanan idari gözetimin yasaya uygun olduğuna karar
verilmesi....................................................................................... 124
14. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma
Kanunu md. 68
Van 2. Sulh Ceza Mahkemesi, Değişik İş No: 2014/655
D. İş., Karar Tarihi: 4.7.2014: Afgan vatandaşlarının ulus­
lararası koruma taleplerinin reddedilmesi; başvurularının
nihai olarak reddedildiğine ilişkin kararın Afgan vatandaş­
larına tebliğinden bir gün sonra haklarında YUKK’un 68.
maddesi gerekçe gösterilerek GİGEM’in talimatı ve Van
Valiliği’nin oluruyla idari gözetim kararı alınması; idari
gözetim kararına, Van Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi’nde
itiraz edilmesi; Van 2. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından
idari gözetim kararının kaldırılması.......................................... 126
III.YABANCILARIN TÜRKİYE’DE
ÇALIŞMA HAKLARINA İLİŞKİN KARARLAR.................. 105
1.
Yüksek Öğretim Kurumu Kanunu
Türkiye’deki Yükseköğretim Kurumlarına
Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Başvurma
Sınav ve Yerleştirilmelerine İlişkin Kılavuz md. 12
Danıştay 8. Daire, E. 1989/577, K. 1990/1132, T. 16.10.1990:
Türk vatandaşı olan çift uyrukluların yabancı uyruklu öğ­
renci sınavına alınmaması; bunların Türkiye’deki işlemleri
açısından Türk vatandaşlıklarının esas alınması..................... 128
XXVII
2. Yükseköğretim Kurumu Kanunu md. 34
Yükseköğretim Personel Kanunu md. 16
Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Uyruklu
Öğretim Elemanı Çalıştırılması Esaslarına İlişkin
Bakanlar Kurulu Kararı md. 4
Danıştay 8. Daire, E. 1995/2490, K. 1997/2115, T. 16.6.1997:
Tıp Fakültesi Plastik Cerrahi ve Re-konstirüktif Anabilim
Dalında ihtisas yapan ve fahri araştırma görevlisi olan ya­
bancı uyruklu davacıya döner sermayeden katkı payı ve­
rilmemesi; Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Uyruklu
Öğretim Elemanı Çalıştırılması Esaslarına İlişkin Bakan­
lar Kurulu Kararının 4/son maddesinde yabancı uyruklu
personele döner sermayeden ödeme yapılmayacağı hükmü­
nün yer alması; sözleşmeli olarak çalışan yabancı uyruklu
personele döner sermayeden ödeme yapılmayacağı kuralı
karşısında fahri araştırma görevlisi olarak ihtisasını ya­
pan ve yabancı uyruklu olan davacıya döner sermayeden
pay verilmesine olanak bulunmaması....................................... 130
3.
Türk Soylu Yabancıların
Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe
Yapabilmelerine Kamu Özel Kuruluş veya
İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun
10. HD, E. 2000/8477, K. 2001/39, T. 22.1.2001: KKTC
uyruklu ve Türk soylu kişinin Ş. Etfal Hastanesinde fahri
asistan olarak çalışması sebebiyle sosyal güvenlik hakla­
rından yararlandırılması; fahri asistan olarak çalışıp ücret
almamanın işveren ile olan ilişkinin hizmet akti niteliğini
ortadan kaldırmaması; 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıla­
rın Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabil­
melerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştı­
rılabilmelerine İlişkin Kanunun 5. maddesi hükmünde,
bu kanun kapsamına girenlerin çalıştıkları kamu, özel
kuruluş veya işyerlerinde uygulanan personel sosyal gü­
venliğine ilişkin mevzuat hükümlerine tabi olacaklarının
öngörülmesi................................................................................ 134
4. Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun md. 5-6
9. HD, E. 2004/24583, K. 2005/20488, T. 7.6.2005: Çalışma
izni süresinin, yabancı ile yapılan hizmet sözleşmesinin sü­
XXVIII
reli veya süresiz nitelikte olduğunun tespitinde esas alınıp
alınamayacağı meselesi; davacının üniversitede öğretim
elemanı ve sanat uygulayıcısı olarak görev yapması; ça­
lışma izinlerinin birer yıllık olarak alınmış olması halinde
iş sözleşmesinin de aynı sürelerle birer yıllık olarak yapıl­
ması; birbirini takip eden birden fazla sayıda sözleşmenin
yapılmasının, iş sözleşmesini belirsiz süreli hale dönüştür­
memesi........................................................................................ 138
5.
Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun md. 1 md. 3 md. 14(a)
Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu
Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik md. 15(b)
Danıştay 10 Daire, E. 2007/129, K. 2007/3699, T. 25.6.2007:
İran vatandaşlarının, ortağı oldukları yabancı yatırımcı
şirkette çalışmalarına izin verilmesi isteminin, 4817 sayılı
Kanunun 14(a) ve Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı
Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 15(b)
maddesi uyarınca reddine ilişkin işlemin iptali istemi ile
dava açılması; doğrudan yabancı yatırımlarda yabancı uy­
ruklu personel istihdamına ilişkin olarak davalı idareye
takdir yetkisi verilmekle birlikte, idarece bu hususa ilişkin
başvurulara, başvuranın ve sektörün durumunun değer­
lendirilmesinden sonra cevap verilmesi; davacıların ortağı
oldukları limited şirketin, yasal prosedüre uygun olarak
kurulması ve faaliyetlerini sürdürmesi; davacılardan Orta
Doğu Üniversitesi bilgisayar mühendisliği bölümü mezunu
olan Farshad Mohajeri’nin bu şirketin müdürü olması; da­
valı idarenin, davacılara çalışma izni verilmemesinin nede­
nini açık bir şekilde ortaya koyamaması................................... 144
6.
Avukatlık Kanunu md. 3(a)
Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun md. 2 md. 4 md. 13-14
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında
Kanunun Uygulama Yönetmeliği md. 9 md. 21
Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve
Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine Kamu Özel
Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine
İlişkin Kanun md. 1 md. 3 ve md. 6-7
Danıştay 10. Daire, E. 2007/6534, K. 2010/7246, T. 4.10.2010:
XXIX
Türkmenistan uyruklu ve Türk soylu olan davacının, Do­
kuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun ol­
duktan sonra avukatlık mesleğini serbestçe icra edebil­
mesi için 2527 sayılı yasa uyarınca çalışma izni verilmesi
için yaptığı başvurunun reddedilmesi; 2527 sayılı yasanın,
Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve mesleklerin Türk
soylu yabancılar tarafından da icrasına olanak tanıması;
Türk soylu yabancıların, bu iş ve mesleklerde çalışma ko­
şullarından olan “Türk vatandaşı olma” koşulundan istis­
na edilmesi; 2527 sayılı yasanın, belirli mesleklerin Türk
vatandaşlarına hasredilmesine ilişkin mevzuat hüküm­
lerine göre “özel yasa” niteliğinde bulunması; başvuru
tarihi itibariyle Türk soylu olma koşulunu taşıyan ve bu
durumu idarenin bilgisine sunarak çalışma izni isteyen
davacı tarafından yapılan başvurunun reddedilmesinin
hukuka aykırı olması.................................................................. 148
7. Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun md. 14/a
Danıştay 10. Daire, E. 2008/362, K. 2011/4937, T.
18.11.2011: Sivil balon seyahatleri faaliyeti yürüten davacı
şirketin balon pilotu olarak çalıştırmak istediği Avustralya
uyruklu balon pilotuna, iş piyasasındaki durum, çalışma
hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve eko­
nomik konjonktür değişikliklerinin çalışma izni verilme­
sine elverişli olmadığı gerekçesiyle çalışma izni verilme­
mesi; işlemin iptali istemiyle idare mahkemesinde dava
açılması; Türkiye’de faaliyet gösteren turizm şirketlerinin
balon pilotu ihtiyacı ve ihtiyacın Türk vatandaşlarından ne
oranda karşılanabildiği hususunun ortaya konulamaması;
ayrıca, lisans ve ikamet izni bakımından veya çalışma izni
verilmemesine dayanak alınabilecek nitelikte başkaca so­
mut bilgi ve belgelerin davalı idarece dosyaya sunulama­
ması; yapılan işin ülkenin önemli kültür ve turizm mer­
kezlerinden biri olan Kapadokya yöresinde yerli ve yabancı
turistlere yönelik olarak kültür varlığının tanıtımı yoluyla
ülke turizmine olan katkısı karşısında dava konusu işlem­
de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu
işlemin iptaline karar verilmesi................................................. 154
XXX
8. Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun md. 5 ve md. 14/d
Danıştay 10. Daire, E. 2008/1143, K. 2011/4297, T. 18.10.2011:
Davacılardan Alman uyruklu şahsın, diğer davacı olan şir­
ketin Türkiye’de bulunan işyerinde çalışabilmesi için yapı­
lan başvurunun, ikamet tezkeresinin olmaması sebebiyle
reddedilmesi; izin talebi reddedilen yabancının, aynı işyeri,
işletme veya aynı meslek için izin talebinin reddedildiği
tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde
bulunamaması; bir yıllık sürenin, istemin esasının incelen­
mesi suretiyle reddedilmesi halinde uygulanabilmesi; ilk
çalışma izni başvurusunun belge eksikliği (yabancı uyruk­
lu şahsa ait ikamet tezkeresinin olmaması) gerekçesiyle
reddedildiğinden bir yıllık süreyi beklemeden çalışma izni
almak için yeniden başvuru yapabilmesi................................... 156
9.
Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun md. 14/a
Balonla Hava Taşıma İşletmeleri Talimatı md. 23/e
Danıştay 10. Daire, E. 2008/1951, K. 2012/568, T. 15.2.2012:
Kapadokya bölgesinde balonla turistik gezi uçuşları düzen­
leyen davacı şirkette çalıştırılmak üzere İsveç uyruklu ba­
lon pilotuna verilen çalışma izninin beş yıl süreyle uzatıl­
ması istemli başvurunun reddedilmesi; Balonla Hava Taşı­
ma İşletmeleri Talimatı’nın 23/e maddesinde, balonla hava
taşımacılığı yapan işletmelerde çalıştırılacak pilotların,
sıcak hava balonu lisansına sahip asgari beş kişi olması
ve bunların çoğunluğunun Türk vatandaşı olması gerektiği
kuralına yer verilmesi; davacı şirkette ise lisanslı beş Tür­
kiye Cumhuriyeti uyruklu, üç yabancı uyruklu balon pilotu
istihdam edilmesi ve dolayısıyla yabancı uyruklu pilot kon­
tenjanının dolmamış olması; İsveç uyruklu pilotun uzun
yıllar Türkiye’de yasal izinleri almak suretiyle ikamet edip
çalışması sebebiyle çalışma izni süresinin uzatılmamasına
ilişkin işlemin hukuka aykırı olması.......................................... 158
10. Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun md. 14/a
Danıştay 10. Daire, E. 2008/3127, K. 2012/1538, T. 17.4.2012:
Sivil balon seyahatleri faaliyeti yürüten davacı şirketin ba­
XXXI
lon pilotu olarak çalıştırmak istediği İngiliz uyruklu balon
pilotuna çalışma izni verilmesi istemiyle yaptığı başvuru­
nun reddedilmesi; balonla taşımacılık yapan şirketin iki
yıldan uzun bir zamandır İngiliz vatandaşını balon pilotu
olarak çalıştırması; balon pilotu ihtiyacını karşılamaya yö­
nelik gazetelere ilan verilmiş olması ancak ihtiyacını kar­
şılayamaması ve idari işlemin tesis edildiği tarih itibariyle
balonla taşımacılık yapan şirketlere yabancı pilot sınırla­
ması getiren herhangi bir düzenleme olmaması....................... 161
11. Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında
Kanun md. 2 md. 4 ve md. 5
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu md. 2 md. 3/g
Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu
Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik md. 15.
Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye
(Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde
İcrayı Sanat ve Ticaret Hakkında Kanun md. 3
Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliği md. 3
Danıştay 10. Daire, E. 2008/7742, K. 2012/5502, T. 7.11.2012:
Türk vatandaşıyla evli olan Fransız vatandaşının ortağı
olduğu ve sualtı turizmi alanında faaliyette bulunan Mo­
tif Dalış Merkezi Turizm ve Ticaret Ltd. Şti. unvanlı şir­
kette büro görevlisi olarak çalışmak üzere süresiz çalışma
izni verilmesi için yaptığı başvurunun, 815 sayılı Kabotaj
Kanunu’nun 3. maddesi ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar­
da Yabancı Uyruklu Personel İstihdamı Hakkında Yönet­
meliğin 15. maddesi uyarınca, Türk vatandaşlarına has­
redilen sualtı turizmi faaliyetinde bulunamayacağından
bahisle reddedilmesi; 815 sayılı yasanın 3. maddesi ile bu
yasaya dayanılarak çıkarılan Profesyonel Sualtıadamları
Yönetmeliği’nin 3. maddesi uyarınca dalgıçlık ya da dalış
uzmanlığı dahil yasa hükmünde sayılan faaliyetlerin fii­
len ve vasıtasız olarak yapılmasının Türk vatandaşlarına
hasredilmiş olması; ancak söz konusu alanda faaliyette bu­
lunmak üzere yabancı sermayeyle şirket kurulmasının ve
bu şirkette yabancı uyruklu şahısların büro görevlisi ola­
rak çalışmasının yasaklanmaması; ortağı olduğu şirkette
XXXII
büro görevlisi olarak çalışmak üzere başvurduğu ve hak­
kında çalışma izni verilmesine engel başkaca herhangi bir
iddianın ileri sürülmediği de dikkate alındığında Fransız
vatandaşına, fiilen dalgıçlık yapmamak ve yalnızca büro
görevlisi olarak çalışmak kaydıyla süreli çalışma izni veril­
mesi; Fransız vatandaşının 1989-2007 yılları arasında ika­
met tezkeresine istinaden yasal olarak Türkiye’de ikamet
etmesi; 1997-2005 yılları arasında çalışma iznine istinaden
mevzuata uygun olarak Türkiye’de çalışması sebebiyle sü­
resiz çalışma izni alması mümkün olmakla beraber süresiz
çalışma izninin verilmesinde idareye geniş takdir yetkisi­
nin tanınması; Fransız vatandaşının ulusal ekonomiye ve
yerel istihdama olan katkılarının, süresiz çalışma izni ve­
rilmesini gerektirecek boyutta görülmemesi üzerine, süre­
siz çalışma izni isteminin reddedilebilmesi............................... 163
12. Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun md. 1-2 md. 4-5
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri
Hakkında Kanun md. 7 md. 19 ve md. 21
Danıştay 10. Daire, E. 2009/2329, K. 2013/6540, T. 24.9.2013:
Rusya Federasyonu vatandaşının Başkent Gazinosu’nda
çalışmak üzere yaptığı başvurunun Çalışma ve Sosyal Gü­
venlik Bakanlığınca kabul edilmesi ve süreli çalışma izni
belgesinin düzenlenmesi; Rusya Federasyonu vatandaşı­
nın bu izne istinaden dış temsilcilikten çalışma meşruhatlı
vize alarak Türkiye’ye giriş yapması; Asayiş Şube Müdür­
lüğü Ahlak Büro Amirliği’ne bağlı ekipler tarafından yapı­
lan denetimde Rusya Federasyonu vatandaşının Başkent
Gazinosu’nda sahne kıyafetiyle konsomasyon yaptığı ve
izinsiz çalıştığının tespit edilmesi sebebiyle hakkında sı­
nırdışı kararı verilmesi; süreli çalışma izni alan Rusya Fe­
derasyonu vatandaşının Türkiye’ye giriş yaptığı tarihten
itibaren otuz gün içinde İçişleri Bakanlığı’na ikamet tez­
keresi almak için başvurmaması; ikamet tezkeresi alma­
dan bir işyerinde çalışmasının mümkün olmaması; ikamet
tezkeresi almadan bir işyerinde çalıştığının tespit edilmesi
halinde sınırdışı edilmesinin yasaya uygun olması.................. 168
XXXIII
13. Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun md. 4 md. 13-14
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve
Yayınları Hakkında Kanun md. 4
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun
Uygulama Yönetmeliği md. 13
Danıştay 10. Daire, E. 2009/13123, K. 2013/9481,
T. 27.12.2013: Yabancı gelin isimli televizyon programın­
da yer alacak olan on yabancı uyruklu kadına çalışma izni
verilmesi için program yapımcısı tarafından yapılan baş­
vurunun reddedilmesi; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba­
kanlığı tarafından Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırma
Genel Müdürlüğü’nden görüş istenilmesi ve Genel Müdür­
lük tarafından hazırlanan raporda söz konusu programın
insan onuruyla, aile kurumuyla, toplumsal değerlerle bağ­
daşmayan çeşitli unsurlar taşıdığının belirtilmesi; bu gö­
rüşe istinaden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
on yabancı kadın için yapılan çalışma izni talebinin red­
dedilmesi; Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırma Genel
Müdürlüğü’nden verilen görüş yazısında belirtilen husus­
ların çalışma izni verilmesine hukuki yönden engel teşkil
etmemesi...................................................................................... 173
IV. MÜLTECİ VE SIĞINMACILARA İLİŞKİN KARARLAR...... 177
1. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31(1)
Danıştay 10. Daire, E. 1998/1481, K. 2000/131, T. 20.1.2000:
İran vatandaşı olan davacının Finlandiya’ya gitmek üzere
yurt dışına çıkışına izin verilmeyerek sınırdışı edilmesine
ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılması; BMMYK’nın
cevabi yazısından İran vatandaşının, Finlandiya Hüküme­
tince mülteci olarak kabul edildiğinin, vizesinin Finlandi­
ya Büyükelçiliğinde, seyahat biletinin Ankara Uluslararası
Göç Örgütü’nde hazır bulunduğunun anlaşılması; İran va­
tandaşının Finlandiya’ya gidebilmesi için BMMYK tarafın­
dan İstanbul Havalimanında hazır bulundurulması ama­
cıyla Dışişleri Bakanlığından yardım istenilmesi; Dışişleri
Bakanlığı’nın, İçişleri Bakanlığı’ndan herhangi bir engel
XXXIV
olmaması halinde ilgilinin yurtdışına çıkışının sağlanma­
sını istemesi; İçişleri Bakanlığı’nın Türkiye’ye yasadışı yol­
lardan geldiği ve ilgili makamlara başvuruda bulunmadığı
gerekçesiyle davacının sınırdışı edilmesine karar verilmesi;
1994 Yönetmeliğinin 4. maddesinde yer alan ve Türkiye’ye
yasal yollardan gelenlerin bulundukları yer valiliklerine,
yasal olmayan yollardan gelenlerin ise giriş yaptıkları yer
valiliklerine en geç beş gün içinde başvurmalarını öngören
hükmünün 1951Cenevre Konvansiyonu’nun ilgili maddele­
riyle birlikte yorumlanması; mültecilerin hukuki statüsü­
ne ilişkin 1951 Cenevre Konvansiyonu ve Protokol hüküm­
lerinden sığınmacıların da yararlandırılmasının uluslara­
rası anlaşmaların bir gereği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin
hukuk devleti olmasının zorunlu bir sonucu olması; 1951
Cenevre Konvansiyonu’nun 31(1). maddesinde, taraf dev­
letlerin, izinsiz olarak ülkelerine giren veya bulunan mül­
tecilere, gecikmeden yetkili makamlara başvurmaları ve
bulunuşlarının geçerli nedenlerini göstermeleri koşuluyla
yasa dışı yollardan girişleri veya bulunuşlarından dolayı
ceza verememesi; 1951 Cenevre Konvansiyonu’nda mül­
teci statüsünden yararlanabilmek için yetkili makamlara
belirli bir süre içinde başvurulması gerektiğini öngören
bir hükme yer verilmemesi; İran vatandaşının üçüncü bir
ülke tarafından iltica sistemine kabul edilerek, pasaport ve
vize işlemlerinin tamamlanmış olması karşısında, Cenevre
Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca gereken kolaylı­
ğın bahşedilerek, mülteci olarak kabul edildiği ülkeye çı­
kışına izin vermek yerine davacının sınırdışı edilmesinde
hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu
işlemin iptal edilmesi.................................................................. 177
2. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31(1)
Danıştay 10. Daire, E. 1998/6347, K. K. 2000/2717, T. 24.5.2000:
Irak vatandaşı olan ve 11.2.1995 tarihinde pasaportlu
olarak yasal yollardan Türkiye’ye giriş yapan davacının
mülteci başvurusunun reddedilmesi; Irak vatandaşının,
Norveç’e çıkış izni verilmesi yolundaki başvurusunun ce­
vap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlem ile ülkesine
iade edilmek üzere sınırdışı edilmesine ilişkin işlemin ipta­
XXXV
li istemiyle dava açması; açılan dava sonucunda, Ankara 3.
İdare Mahkemesince, Cenevre Konvansiyonu’nun 31. mad­
desi gereğince gereken kolaylıkların sağlanarak davacının
mülteci olarak kabul edildiği ülkeye çıkış izni verilmesi ge­
rektiği, tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı
gerekçesiyle işlemin iptal edilmesi............................................. 184
3. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31(1) ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 1999/154, K. 2000/2756, T. 25.5.2000:
Irak vatandaşı olan davacıya ikamet izni verilmeyerek
ülkesine iade edilmek üzere sınırdışı edilmesi; işlemin
iptali istemiyle dava açılması; davacının yasadışı yollar­
dan Türkiye’ye giriş yapması; rahatsızlığı nedeniyle 1994
Yönetmeliğinde belirtilen süre içinde ilgili makamlara
başvuramaması ve yasal ikamet izni alamaması; ülkesi­
ne dönerse hayatının tehlikede olacağını beyan ederek
BMMYK’ya başvurması; BMMYK tarafından durumunun
mülteci statüsünde değerlendirilmesi ve üçüncü bir ülkeye
yerleştirileceğinin bildirilmesi; 1994 Yönetmeliği uyarınca
sığınmacı durumunda olan ve BMMYK tarafından mülte­
ci addedilmek suretiyle üçüncü bir ülkeye nakli konusun­
da gerekli girişimler süren Irak vatandaşının, Cenevre
Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca iltica talebinin
gecikmeli de olsa değerlendirmeye tabi tutulması; Cenevre
Konvansiyonu uyarınca, Irak vatandaşının, takibata uğra­
yacağından korktuğu bir ülkeye her ne şekilde olursa olsun
sınırdışı edilememesi; Cenevre Konvansiyonu’nun hüküm­
lerine aykırı biçimde davacının sınırdışı edilmesine ilişkin
işlemin hukuka uygun olmaması sebebiyle iptaline karar
verilmesi....................................................................................... 186
4. 1994 Yönetmeliği md. 1 md. 3 ve md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 1999/749, K. 2000/2755, T. 25.5.2000:
İran vatandaşı olan davacının sınırdışı edilmesine ilişkin
işlemin iptali istemiyle dava açılması; davacı ve ailesinin
Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra üçüncü bir ülkeye gitmek
için BMMYK’ya başvurması; İran vatandaşının, ülkesine
dönerse yaşamının tehlikede olduğunu beyan etmesi; İran
XXXVI
vatandaşının, BMMYK tarafından mülteci olarak kabul
edilmesi; İran vatandaşının süresinde ilgili makamlara
başvuruda bulunmadığı gerekçesiyle İçişleri Bakanlığın­
ca sınırdışı edilmesine karar verilmesi; İran vatandaşının,
üçüncü bir ülkeye nakli konusunda gerekli girişimlerin de­
vam etmesi sebebiyle Cenevre Konvansiyonu’nun 31. mad­
desi uyarınca gereken kolaylığın sağlanarak üçüncü ülke­
ye gidişinin temin edilmesi gerekirken sınırdışı edilmesine
karar verilmesinin hukuka aykırı olması.................................. 188
5. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31 ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 1999/746, K. 2000/5403, T. 25.10.2000:
Yasadışı yollardan Türkiye’ye giriş yapan ve 1994 Yönet­
meliğinde belirtilen süre içinde ilgili makamlara başvura­
mayan İran vatandaşının, ikamet izni verilmeyerek ülkesi­
ne iade edilmek üzere sınırdışı edilmesine karar verilmesi;
İran vatandaşının, ülkesine dönerse hayatının tehlikede
olacağını beyan ederek BMMYK’ya başvurması; BMMYK
tarafından İran vatandaşına mülteci statüsünün verilmesi
ve üçüncü bir ülkeye yerleştirilmesi için işlemlere başla­
nılması; 1994 Yönetmeliği uyarınca sığınmacı statüsün­
de olan İran vatandaşının BMMYK tarafından mülteci
addedilmek suretiyle üçüncü bir ülkeye nakli konusunda
gerekli girişimlerin sürdüğü dikkate alınarak Cenevre
Konvansiyonu’nun 31. maddesine istinaden gerekli kolay­
lığın sağlanması ve iltica talebinin gecikmeli de olsa değer­
lendirmeye tabi tutulması; Cenevre Konvansiyonu uyarın­
ca, İran vatandaşının, takibata uğramaktan korktuğu bir
ülkeye her ne şekilde olursa olsun sınırdışı edilememesi;
bu sebeple, İran vatandaşının, sınırdışı edilmesine ilişkin
işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava ko­
nusu işlemin iptal edilmesi......................................................... 191
6. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31 ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 1999/5050, K. 2001/823, T. 14.3.2001:
İkamet izni verilmeyerek ülkesine iade edilmek üzere sı­
nırdışı edilmesine ilişkin işlemin iptali için Irak vatandaşı
tarafından dava açılması; Türkiye’ye illegal yollardan giriş
XXXVII
yaptıktan sonra bir başka ülkeye gitmek için BMMYK’ya
iltica talebinde bulunan ve BMMYK tarafından mülteci
statüsü tanınarak Türkiye’deki durumu yasal hale getiri­
lir getirilmez üçüncü bir ülkeye yerleştirileceği bildirilen
Irak vatandaşının, Cenevre Konvansiyonu’nun 31. madde­
si uyarınca gerekli kolaylıklar sağlanarak mülteci olarak
kabul edileceği ülkeye çıkışına izin vermek yerine sınırdı­
şı edilmesinin hukuka aykırı olması; 1994 Yönetmeliğinde
yer alan on gün içinde müracaat etme yükümlülüğünün
sığınmacı olabilme koşullarından olmaması; bu sürenin
geçmesi halinde, kişinin yetkili makamca durumunun de­
ğerlendirilerek sığınmacı statüsüne alınmasına engel bir
durumun olmaması..................................................................... 194
7. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31 ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 1999/5194, K. 2001/821, T. 14.3.2001:
İkamet izni verilmeyerek ülkesine iade edilmek üzere sı­
nırdışı edilmesine ilişkin işlemin iptali için İran vatandaşı
tarafından dava açılması; Türkiye’ye illegal yollardan giriş
yaptıktan sonra bir başka ülkeye gitmek için BMMYK’ya
iltica talebinde bulunan ve BMMYK tarafından mülteci
statüsü tanınarak Türkiye’deki durumu yasal hale getirilir
getirilmez üçüncü bir ülkeye yerleştirileceği bildirilen İran
vatandaşına, Cenevre Konvansiyonu’nun 31. maddesine
göre gerekli kolaylıklar sağlanarak mülteci olarak kabul
edileceği ülkeye çıkışına izin vermek yerine sınırdışı edil­
mesinin hukuka aykırı olması; 1994 Yönetmeliğinde yer
alan 10 gün içinde müracaat etme yükümlülüğünün sığın­
macı olabilme koşullarından olmaması; bu süre geçse bile,
yetkili makamlarca İran vatandaşının durumu değerlendi­
rilerek sığınmacı statüsüne alınmasına engel bulunmaması... 196
8. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31 ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 1999/5498, K. 2001/822, T. 14.3.2001:
İran vatandaşı olan davacıya ikamet izni verilmeyerek
ülkesine iade edilmek üzere sınırdışı edilmesine karar ve­
rilmesi; İran vatandaşının, sınırdışı kararının iptali iste­
miyle dava açması; İran vatandaşının, Türkiye’ye illegal
XXXVIII
yollardan giriş yaptıktan sonra bir başka ülkeye gitmek
için BMMYK’ya iltica talebinde bulunması ve BMMYK ta­
rafından İran vatandaşına mülteci statüsünün verilmesi;
İran vatandaşının, güvenli üçüncü ülkeye yerleştirilmesi
için BMMYK tarafından girişimde bulunulması; Cenevre
Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca İran vatandaşına
kolaylık sağlanarak kendisini mülteci olarak tanıyan ülke­
ye çıkışının sağlanması yerine sınırdışı edilmesinin huku­
ka aykırı olması........................................................................... 198
9. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31 ve md. 33
Danıştay 10. Daire, E. 2004/8769, K. 2007/2735, T. 18.5.2007:
Başka bir ülkeye iltica etmek amacıyla Türkiye’ye illegal
yollardan giren ve 1994 Yönetmeliğinde belirlenen süre
içinde yetkili makamlara başvurmayan yabancıya ikamet
izni verilmemesi; 1994 Yönetmeliği kapsamında sığınmacı
olan yabancının, BMMYK tarafından mülteci addedilmek
suretiyle üçüncü bir ülkeye nakli konusunda girişimlerin
sürmesi; yabancıya, Cenevre Konvansiyonu’nun 31. mad­
desi uyarınca gereken kolaylıklar da sağlanmak suretiyle
ilgilinin iltica isteminin, gecikmeli de olsa değerlendirmeye
tabi tutulması; yabancının, takibata uğrayacağından kork­
tuğu bir ülkeye her ne şekilde olursa olsun sınırdışı edile­
memesi; yabancının, Cenevre Konvansiyonu hükümlerine
aykırı bir biçimde sınırdışı edilmesine karar verilmesi............ 199
10. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 2004/3045, K. 2007/3124, T. 30.5.2007:
Türkiye’ye illegal yollardan girerek üçüncü bir ülkeye ilti­
ca etmek için BMMYK’ya başvuruda bulunan Özbekistan
uyruklu davacıya, ikamet izni verilmemesi; BMMYK ta­
rafından başka bir ülkeye yerleştirilme çalışmaları devam
eden davacının, takibata uğrayacağı endişesiyle ülkesine
dönememesi; Cenevre Konvansiyonu’nun 31. maddesi
uyarınca ikamet izni talebinin değerlendirmeye tabi tutu­
larak üçüncü bir ülkeye gidinceye kadar ikamet izni veril­
mesi gerekirken başvurusunun reddedilmesinin hukuka
aykırı olması.............................................................................. 201
XXXIX
11. 1994 Yönetmeliği md. 4
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
İşkenceye ve Diğer Zalimane Gayriinsani
veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı
Birleşmiş Milletler Sözleşmesi md. 3
Danıştay 10. Daire, E. 2004/1387, K. 2007/3925, T. 9.7.2007:
Türkiye’ye yasal yollardan giren ve başka bir ülkeye iltica
etmek amacı bulunan, ancak 1994 Yönetmeliğinde belirle­
nen süre içinde başvuruda bulunmamış olması nedeniyle
idarece durumu değerlendirmeye alınmayan ve dolayı­
sıyla ikamet izni verilmeyen davacının, 1994 Yönetmeliği
kapsamında sığınmacı durumunda bulunması; BMMYK
tarafından mülteci olarak kabul edildiğinden davacının
üçüncü bir ülkeye nakli konusunda girişimlerin sürmesi;
1994 Yönetmeliğinde sığınmacı olarak tanımlanan yaban­
cının, İşkenceye ve Diğer Zalimane; Gayriinsani veya Kü­
çültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler
Sözleşmesi’nin 3. maddesi uyarınca, işkenceye tabi tutul­
ma tehlikesinin olduğu kanaatini uyandıran devlete geri
gönderilmemesi; davacının, 1994 Yönetmeliğinde yer alan
on günlük süre içerisinde sığınma başvurusunda bulunma­
masının, durumunun incelenmesine engel oluşturmaması;
davacının, mülteci olarak kabul edileceği bir ülke bulunun­
caya kadar ikametine izni verilmesi ......................................... 203
12. Danıştay Kanunu md. 24 1-c
Danıştay 10. Daire, E. 2007/7155, K. 2007/4914, T. 26.10.2007:
Davacının sığınma talebinin reddine ve sınırdışı edilmesine
ilişkin İçişleri Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılan
davanın, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görüle­
cek davalardan olmaması; davanın, görünüm ve çözümü­
nün idare mahkemesinin görev alanı içinde bulunması............ 206
13. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 1
Danıştay 10. Daire, E. 2005/3660, K. 2007/6541, T. 28.12.2007:
Irak’tan Türkiye’ye gelerek iltica talebinde bulunan dava­
cının ve ailesinin sınırdışı edilmesine karar verilmesi; Ce­
nevre Konvansiyonunu coğrafi çekince ile imzalamış olan
Türkiye tarafından Irak vatandaşlarının mülteci olarak
kabulüne olanak bulunmaması; BMMYK tarafından Irak
XL
vatandaşının mülteci olarak kabul edilmemesi ve dosyası­
nın kapatılması; Irak vatandaşının üçüncü bir ülkeye yer­
leştirilmemesi nedeniyle sınırdışı işleminde hukuka aykı­
rılık bulunmaması....................................................................... 207
14. İdari Yargılama Usulü
Hakkında Kanun md. 27 ve md. 52
Danıştay 10. Daire, E. 2008/4360, T. 17.6.2008: Türkiye’
ye yasa dışı yollardan giriş yapan İran uyruklu davacı­
ların, Türkiye’ye sığınma taleplerinin reddedilmesi; red
işleminin iptal edilmesi için dava açılması ve yürütmenin
durdurulmasının talep edilmesi; İçişleri Bakanlığı’ndan
dava konusu işlemden sonraki aşamada, İran’a vatandaş­
larının sığınma istemlerinin kabul edilip edilmediğinin,
oturma izinlerinin uzatılıp uzatılmadığının ve BMMYK
tarafından davacıların mülteci olarak kabul edilip edil­
mediğinin sorulması................................................................... 209
15. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
1994 Yönetmeliği md. 1 md. 3-4 ve md. 6
Danıştay 10. Daire, E. 2008/4360, K. 2008/6301, T. 24.9.2008:
1999 yılında Türkiye’ye yasa dışı yollardan giriş yapan
İran uyruklu olan davacıların, Türkiye’ye sığınma talep­
lerinin reddedilmesi; Cenevre Konvansiyonu’nun 31. mad­
desi uyarınca, akid devletlerin, hayatları veya hürriyetleri
tehdit altında bulunan memleketten doğruca müsaadesiz
ülkelerine giren veya ülkelerinde bulunan mültecilere
usulsüz girişlerinden veya bulunuşlarından dolayı ceza ve­
rememesi; akid devletlerin, mültecilerin hareketlerini, lü­
zumundan başka tahdit etmemesi; tahditlerin ancak mül­
tecilerin iltica memleketindeki durumları düzelinceye veya
bunların diğer bir memlekete kabulleri temin edilinceye
kadar devam etmesi; akid devletlerin mültecilerin diğer bir
memlekete kabullerini temin etmeleri için makul bir müd­
det ve lüzumlu bütün kolaylıkları sağlaması; davacıların,
BMMYK tarafından mülteci statüsüne alınması ve üçüncü
bir ülkeye yerleşmek için beklediklerinin anlaşılması; Ce­
nevre Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca üçüncü bir
ülkeye yerleşene kadar gereken kolaylığın davacılara sağ­
lanması........................................................................................ 210
XLI
16. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 2009/645, K. 2009/10284, T. 9.12.2009:
İran vatandaşlarının sığınma taleplerinin uygun görülme­
mesi ve ikamet izni verilmeyerek Türkiye’yi terk etmeye
davet edilmesi; Türkiye’yi terke davet işleminin iptali iste­
miyle dava açılması; Van İlinden yasa dışı yollarla ülkemi­
ze giriş yapan davacıların sığınma istemlerinin ilk olarak
2004 yılında reddedilmesi; bu işleme yapılan itirazda, Mari­
am Pourkar’ın, eşinin İran’da siyasi nedenlerle cezaevinde
bulunduğunu, oğlu Chiya Afsar’ın Van Emniyet Müdürlü­
ğü Yabancılar Şube Müdürlüğü’nde tercüman olarak görev
yaptığını ve ülkesinden tehdit aldığını belirtmesi; ayrıca,
BMMYK tarafından, davacılardan Mariam Pourkar, Chi­
ya Afsar ve Serdar Afsar’ın mülteci statüsünün tanınması;
diğer iki davacının Mariam Pourkar’ın çocukları olması ve
birisinin ergin olmaması; davalı idare tarafından, 1951 Ce­
nevre Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca, davacıla­
rın üçüncü bir ülkeye yerleştirilmesine kadar geçici olarak
ikametlerine izin verilmesi......................................................... 216
17. İdari Yargılama Usulü Hakkında Kanun md. 52
Danıştay 10. Daire, E. 2009/15254, T. 29.12.2009: İran
uyruklu davacı ile çocuğuna BMMYK tarafından mülteci
statüsünün tanınması; Amerika Birleşik Devletleri’ne mül­
teci sıfatıyla kabul edilip edilmeyeceklerine yönelik olarak
mülakat yapmak amacıyla İran vatandaşına ve çocuğuna
randevu verilmesi; İran vatandaşı ve çocuğunun Amerikan
konsolosluğuna gidebilmeleri için süresi dolan ikamet tez­
kerelerinin yenilenmesi ve seyahat izni verilmesi taleple­
rinin zımnen reddedilmesi; red işleminin iptali davasının
açılması ve bu davada yürütmenin durdurulmasının talep
edilmesi......................................................................................... 218
18. 1994 Yönetmeliği md. 3
Yabancıların Türkiye’de İkamet
ve Seyahatleri Hakkında Kanun md. 23
İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani
veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı
Birleşmiş Milletler Sözleşmesi md. 3
Danıştay 10. Daire, E. 2009/3343, K. 2010/178, T. 29.1.2010:
İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi Misafir­
XLII
hanesinde tutulan İran uyruklu davacının, İsveç Konso­
losluğu’ndaki görüşmeye katılabilmek amacıyla serbest
bırakılması ve anılan ülkeye gönderilinceye kadar serbest
ikamete bağlanarak uydu kentlerden birine yerleştirilme­
si isteminin reddedilmesi; İşkenceye ve Diğer Zalimane,
Gayri İnsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Kar­
şı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 3. maddesinde, taraf
devletlerin, bir şahsı işkenceye tabi tutulma tehlikesin­
de olduğuna dair esaslı sebeplerin bulunduğu kanaatini
uyandıran başka devlete geri göndermeyeceğinin, sınırdışı
etmeyeceğinin veya iade etmeyeceğinin hükme bağlanma­
sı; 1994 Yönetmeliği’nin 3. maddesi uyarınca sığınmacı ola­
rak kabul edilen bir kişinin, anılan uluslararası sözleşme
hükmü uyarınca, işkenceye tabi tutulma tehlikesinde ol­
duğuna dair esaslı sebeplerin bulunduğu kanaatini uyan­
dıran devlete geri gönderilmemesi; davacının, İran Halkın
Mücahitleri Örgütüne üye olması ve kötü muameleye uğra­
yacağı endişesi ile ülkesine dönememesi; BMMYK tarafın­
dan mülteci statüsünde kabul edilmesi; AİHM tarafından,
davacının, İran’a ya da Irak’a sınırdışı edilmemesi yönünde
tedbir kararı verilmesi; davacı hakkında verilen AİHM ka­
rarı ve İsveç’e yerleştirilme çalışmalarının da devam etme­
si karşısında İran vatandaşının, 5683 sayılı Yabancıların
Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un 23.
maddesi uyarınca serbest ikamete bağlanarak uydu kent­
lerden birine yerleştirilmesinin somut sakınca doğurup
doğurmayacağı yönünde herhangi bir araştırma yapılmak­
sızın, İsveç Konsolosluğu’ndaki görüşmeye katılabilmek
amacıyla serbest bırakılması ve söz konusu ülkeye transfer
edilinceye kadar serbest ikamete bağlanarak uydu kentler­
den birine yerleştirilmesi isteminin reddedilmesi..................... 219
19. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 51
Danıştay 10. Daire, E. 2009/15254, 2010/2441, T. 31.3.2010:
İran uyruklu olan davacı ile küçük çocuğunun, mülteci sta­
tülerinin BMMYK tarafından tanınması ve Amerika Birle­
şik Devletleri’ne mülteci sıfatıyla kabul edilip edilmeyecek­
lerine yönelik olarak yapılacak mülakat için çağırılmaları
üzerine, söz konusu ülkenin konsolosluğuna gidebilmeleri­
XLIII
ni teminen süresi dolan ikamet tezkerelerinin yenilenmesi
ve seyahat izni verilmesine ilişkin başvurularının zımnen
reddedilmesi; red işleminin iptali amacıyla dava açılması;
Cenevre Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca, taraf
devletlerin, mültecilerin başka bir ülkeye kabullerini sağ­
lamak için makul bir süre ve gerekli kolaylıkları sağlamak­
la yükümlü olması; bu bağlamda, BMMYK tarafından mül­
teci statüsü kabul edilen ve Amerika Birleşik Devletleri’ne
mülteci sıfatıyla kabul edilip edilmeyeceğine yönelik ola­
rak yapılacak mülakata davet edilen İran vatandaşına, bu
görüşmeye katılabilmesi için geçici olarak ikamet izni ve­
rilmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemin hukuka
aykırı olması................................................................................ 222
20. İdari Yargılama Usulü
Hakkında Kanun md. 27 ve md. 52
Danıştay 10. Daire, E. 2010/3456, T. 17.5.2010: İran
uyruklu olan ve yasadışı yollarla Türkiye’ye giriş yapan
davacının, İran rejimi aleyhine faaliyetlerde bulunan Hal­
kın Mücahitleri Örgütüne üye olması nedeniyle BMMYK
tarafından mülteci statüsü tanınması ve Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesince İran ile Irak’a sınırdışı edilmemesi
yolunda ihtiyati tedbir kararı verilmesi; hakkında devam
eden mahkeme süreci tamamlanıncaya kadar yerleştiril­
diği Kırklareli Gaziosmanpaşa Yabancı Kabul ve Barınma
Merkezinden ayrılıp uydu kentlerde serbest ikametine izin
verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesi; red
işleminin iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle
açtığı davanın reddedilmesi........................................................ 224
21. 1994 Yönetmeliği md. 3
İçişleri Bakanlığı’nın 57 Sayılı Genelgesi md. 12-13
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 1 md. 3 md. 12 md. 31-32
Danıştay 10. Daire, E. 2009/8048, T. 30.6.2010: Uygur
kökenli Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı olan ve yasal ola­
rak Türkiye’ye gelen, vize süresi dolmasına rağmen ülkeyi
terk etmeyen davacının vize ihlali konumunda güvenlik
güçlerince yakalanması üzerine sınırdışı etme işlemlerine
başlanılması; sınırdışı işlemleri sürerken Pekin Olimpiyat
Oyunlarının güvenliği nedeniyle sınırdışı işlemlerinin ge­
XLIV
çici olarak durdurulması; davacının Doğu Türkistan İslami
Hareket Örgütü üyesi olduğu ve Türkiye’de Çin hedeflerine
yönelik eylem arayışı içinde olduğunun tespit edilmesi; da­
vacının yurda girmesi yasak kişiler kapsamına alınması;
Pekin Olimpiyat Oyunları sona erdikten sonra davacının
sınırdışı edilmesi işlemlerinin yeniden başlatılması üzerine
davacı tarafından üçüncü bir ülkeye gitmek üzere sığınma
talebinde bulunulması; davacının talebinin reddedilmesi;
red kararına itiraz etmesi üzerine Dışişleri Bakanlığı’nca
davacının, sığınmacı statüsü verilmesini gerektirecek şart­
ları taşımadığı yönünde görüş bildirilmesi; davacının ülke­
den çıkışının yapılmasına karar verilmesi; bu arada dava­
cının BMMYK’ya iltica başvurusunda bulunması; BMMYK
tarafından, Çin Devletinin Uygur Türklerine karşı baskı
uyguladığı, başvurunun ise henüz sonuçlanmadığının be­
lirtilmesi; ayrıca davacının sınırdışı edilmesi kararına kar­
şı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne de başvurduğu, bu
başvurunun da henüz sonuçlanmadığının anlaşılması; Uy­
gur kökenli Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı olan ve Çin
Devleti’nin Uygur Türklerine yönelik baskısından kurtul­
mak amacıyla Türkiye’ye geldiğini iddia eden davacının,
ülkesine iade edilmesi halinde baskı ve zulüm görme tehli­
kesi altında bulunması nedeniyle BMMYK’ya yaptığı iltica
başvurusu sonuçlanana kadar Cenevre Konvansiyonu’nun
33. maddesi uyarınca üçüncü bir ülkeye gitmek üzere sığın­
ma talebinin kabul edilmesi....................................................... 226
22. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 2010/2346, K. 2010/5971, T. 13.7.2010:
Türkiye’ye illegal yollardan girerek üçüncü bir ülkeye iltica
etme talebi bulunan ve BMMYK tarafından mülteci statü­
sünde kabul edilerek bir başka ülkeye yerleştirme çalışma­
ları devam eden Afganistan uyruklu davacının, gerek kan
davası gerekse ülkesindeki siyasi rejim dolayısıyla öldürü­
leceği endişesiyle ülkesine dönememesi; üçüncü bir ülkeye
yerleştirilinceye kadar Türkiye’de ikamet izni verilmesi yo­
lundaki talebinin, Cenevre Konvansiyonu’nun 31. maddesi
ve 1994 Yönetmeliği hükmü uyarınca değerlendirmeye tabi
tutulması; Afgan vatandaşının üçüncü bir ülkeye gidinceye
kadar Türkiye’de ikametine izin verilmesi................................ 233
XLV
23. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Pasaport Kanunu md. 1 ve md. 2
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve
Seyahatleri Hakkında Kanun md. 1 ve md. 19
Danıştay 10. Daire, E. 2007/584, K. 2010/6163, T. 20.7.2010:
Çeçen asıllı Rusya Federasyonu vatandaşı olan davacının
Rusya Federasyonu tarafından Çeçenistan’a yönelik ger­
çekleştirilen saldırıda yaralanarak tedavi olmak amacıyla
Azerbaycan’a gitmesi; burada tedavisinin yapılamaması
nedeniyle yasal yollardan Türkiye’ye gelmesi; davacıya
tedavisini yaptırabilmesi için geçici ikamet izni verilmesi;
davacının izin süresinin uzatılması için idareye başvurma­
ması; İstanbul’da yapılan NATO 2004 Devlet Başkanları
Zirvesi öncesinde İstanbul Emniyet Müdürlüğü görevlile­
rince yakalanması; İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi
Başsavcılığı tarafından silahlı terör örgütüne yardım ve
yataklık yapmak suçundan hakkında kovuşturmaya yer ol­
madığına karar verilmesi; davacının iltica talebinin Cenev­
re Konvansiyonu kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle
reddedilmesi; pasaport ve vize temin etmesi halinde üçün­
cü bir ülkeye, aksi halde Türkiye’ye geldiği ülkeye çıkışının
yapılmasına karar verilmesi; Çeçen asıllı Rusya Federasyo­
nu vatandaşı olan ve Rusya Federasyonu’nun Çeçenistan’a
yönelik saldırısında yaralanarak tedavi olmak amacıyla
yasal yollardan Türkiye’ye gelen ve herhangi bir terör ör­
gütü ile bağlantısı tespit edilemeyen davacının, ülkesine
iade edilmesi halinde baskı ve zulüm görme tehlikesi altın­
da bulunması nedeniyle üçüncü bir ülke tarafından sığın­
ma talebi kabul edilene kadar ikamet izninin verilmesi.......... 235
24. Vergi Usul Kanunu md. 19
Harçlar Kanunu md. 1 ve md. 88(d)
Danıştay 10. Daire, E. 2010/8366, K. 2010/7535, T. 8.10.2010:
Eritre uyruklu olan davacının yasal yollardan ülkemize
gelerek kendisini mülteci olarak kabul edecek üçüncü bir
ülkeye transfer edilinceye kadar ülkemizden geçici sığın­
ma başvurusunda bulunması; bunun üzerine kendisine
sığınma başvurusu sahibi statüsünde ikamet izni verilme­
XLVI
si; BMMYK belgesi ile mülteci olarak kabul edilen ve ya­
şının küçük olması nedeniyle Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumuna ait bir yerde kalan davacının, davalı
idareye başvurarak ikamet tezkeresi verilmesini istemesi;
ancak, ikamet tezkeresi verilebilmesi için 492 sayılı Harç­
lar Kanununa göre harç istenilmesi; davacının, harç parası
ödeyecek durumda olmadığından harçsız ikamet tezkeresi
verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, ülkemizde ikamet
eden yabancılar için düzenlenen ikamet tezkerelerinin 492
sayılı Harçlar Kanunu kapsamında harca tabi bulunduğu,
bu nedenle ikamet tezkerelerinden harç alınmasının kanu­
ni bir zorunluluk olduğu gerekçesiyle reddedilmesi.................. 240
25. Avrupa İnsan Haklar Sözleşmesi md. 3
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 33
İşkencenin Önlenmesine Dair Sözleşme
Danıştay 10. Daire, E. 2010/881, K. 2010/10805, T. 15.12.2010:
Afganistan vatandaşı olup üçüncü bir ülkeye gitmek üzere
yasadışı yollarla Van ilinden ülkemize giriş yapan davacı­
nın, sığınmacı statüsü verilmesi yolunda yaptığı başvuru­
nun reddine ve davacıya ikamet izni verilmemesine ilişkin
işlemin iptali istemiyle dava açılması; Afganistan vatanda­
şının mülteci olarak kabul edilmesi istemiyle BMMYK’ya
yaptığı başvurunun kabul edilmesi ve BMMYK tarafın­
dan davacının üçüncü bir ülkeye yerleştirilme işlemleri
tamamlanıncaya kadar Türkiye’de sığınmacı statüsü ile
geçici ikametle kalmaya devam etmesine izin verilmesinin
istenilmesi; davacıya BMMYK tarafından 1951 Cenevre
Konvansiyonu kapsamında uluslararası koruma sağlan­
dığından ülkesine veya zulüm görebileceği herhangi bir
ülkeye sınırdışı edilmesinin Avrupa İnsan Haklar Sözleş­
mesi, İşkencenin Önlenmesine Dair Sözleşme kapsamında
mümkün olmaması; BMMYK tarafından üçüncü bir ülkeye
yerleştirilinceye kadar ülkemizde yabancı statüsünde ika­
met izinlerinin devam ettirilmesi............................................... 245
XLVII
26. 1994 Yönetmeliği md. 3
1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 2010/3456, K. 2010/11412, T. 29.12.2010:
İran uyruklu olan ve yasadışı yollarla Türkiye’ye giriş yapan
davacının, İran rejimi aleyhine faaliyetlerde bulunan Hal­
kın Mücahitleri Örgütüne üye olması; BMMYK tarafından
mülteci statüsü verilmesi ve AİHM tarafından İran ile
Irak’a sınırdışı edilmemesi yolunda ihtiyati tedbir kararı
verilmesi sebebiyle hakkında devam eden AİHM süreci
tamamlanıncaya kadar yerleştirildiği Kırklareli Gazios­
manpaşa Yabancı Kabul ve Barınma Merkezi’nden ayrılıp
uydu kentlerde serbest ikametine izin verilmesi istemiyle
yaptığı başvurunun reddedilmesi; red işleminin iptali is­
temiyle dava açılması; Türkiye tarafından onaylanan Ce­
nevre Konvansiyonu’nun 31/2. maddesinde, taraf devlet­
lerin, mültecilerin hareketlerine gerekli olanların dışında
kısıtlama uygulayamaması; kısıtlamaların yalnızca ülke­
deki statüleri belirleninceye veya bir başka ülkeye kabul­
leri sağlanıncaya kadar uygulanabilmesi; taraf devletlerin,
mültecilerin, diğer bir ülkeye kabullerini sağlamak için ma­
kul bir süre ve gerekli bütün kolaylıkları sağlaması; 1994
Yönetmeliğinin 5. maddesinde ise, Türkiye’den ikamet izni
talep eden münferit yabancının, İçişleri Bakanlığınca uy­
gun görülecek bir merkez veya misafirhanede barındırıla­
cağı veya serbest ikamete tabi tutulacağının öngörülmesi;
dolayısıyla İçişleri Bakanlığı’nın, söz konusu yabancıları
ülke içinde nereye yerleştireceği konusunda takdir yetkisi­
nin bulunması; dava konusu olayda, davalı idarenin, sınır­
dışı işlemi tesis etmeyip, davacının ülke içinde ikametini
sağlamakla uluslararası hukuktan doğan yükümlülüğünü
yerine getirmesi; bu nedenle davacının, hakkındaki yar­
gı süreci tamamlanıncaya kadar gözetim ve denetiminin
sağlanabileceği bir barınma merkezine yerleştirilmesinde
mevzuata aykırılık bulunmaması................................................247
XLVIII
27. 1994 Yönetmeliği md. 3
Danıştay 10. Daire, E. 2010/15769, K. 2011/2003, T. 27.5.2011:
Suriye uyruklu olan davacının BMMYK tarafından hak­
kında vereceği mülteci statüsü kararına kadar geçici sığın­
ma başvurusunun kabulü ile durumu netleşinceye kadar
İçişleri Bakanlığı tarafından yönlendirileceği bir uydu ken­
te yerleştirilmesi talebinin zımnen reddine ilişkin işlemin
iptali istemiyle dava açılması; usulüne uygun olarak dü­
zenlenmiş vekaletname ile davalı idareye yapılan başvu­
runun iltica-sığınma prosedürüne dahil edilerek davacının
uluslararası korumaya ihtiyacı olup olmadığı yönünden
değerlendirilmesi......................................................................... 250
28. 1951 Cenevre Konvansiyonu md. 31
Danıştay 10. Daire, E. 2008/6039, K. 2012/1678, T. 20.4.2012:
Türkiye’ye yasal yollarla giren İran vatandaşının sığın­
macı statüsü talebinde bulunması; Dışişleri Bakanlığı ve
BMMYK tarafından alınan kararlar da dikkate alınmak
suretiyle sığınma talebinin reddedilmesi; BMMYK ve Dı­
şişleri Bakanlığınca, İran vatandaşının mülteci olabilmesi
için gerekli kriterleri taşımadığının belirtilmesi; sığınma­
cı statüsü talebinin reddi kararına karşı yaptığı itirazın
BMMYK ve Dışişleri Bakanlığı kararları doğrultusunda
kabul edilmemesi; İran vatandaşının, AİHM’e yaptığı baş­
vuru üzerine sınırdışı edilmemesi için AİHM tarafından
ihtiyati tedbir kararı verilmesi; İran vatandaşına daha
sonra BMMYK tarafından mülteci statüsünün verilmesi ve
üçüncü bir ülkeye yerleştirilmek için beklemesi; Cenevre
Konvansiyonu’nun 31. maddesi uyarınca İran vatandaşı­
na üçüncü bir ülkeye yerleşene kadar gereken kolaylığın
sağlanması................................................................................... 251
XLIX
XLIX
KISALTMALAR
ADR
:Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rund­
funkanstalten der Bundesrepublik Deutschland
AHL
:Atatürk Hava Limanı
AİHM
:Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
BMMYK
:Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği
CEEP
:Centre Européen des Entreprises à Participation Pub­
lique et des Entreprises d’Intérêt Economique Général
CMK
: Ceza Muhakemeleri Kanunu
D. İş.
:Değişik İş
E.
:Esas
ETUC
:European Trade Union Confederation
GİGEM
:Göç İdaresi Genel Müdürlüğü
HCV
:Hepatitis C Virus
HD
:Hukuk Dairesi
İKÜHFD
:İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
K.
:Karar
KHK
: Kanun Hükmünde Kararname
KBB
:Kulak Burun Boğaz
md.
:Madde
MERNİS
:Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi
NATO
:North Atlantic Treaty Organization
ÖSYM
:Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
RG
:Resmi Gazete
s.
: Sayfa
SHT Balon
: Balonla Hava Taşıma İşletmeleri Talimatı
T.
:Tarih
L
TKP/ML
: Türkiye Kominist Partisi Marksist Leninst
TVK
:Türk Vatandaşlığı Kanunu
UNICE
:Union of Industrial and Employers’ Confederations of
Europe
UNESCO
:United Nations Educational, Scientific and Cultural
Organization
VGF
: Vatandaşlık Giriş Formu
YÇİHK
:Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun
YİSHK
:Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hak­
kında Kanun

Resmî Gazete SAĞLIK BAKANLIĞI VE BAĞLI KURULUŞLARININ

BSCI Nedir?

SHT-ÇHHA - Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

yabancılar ve uluslararası koruma hukuku

Hesap ve muhasebe hileleri - hataları 1

İndir (PDF, 227KB) - Osmaniye İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü

uploads/73/itiraz usulleri adli yardim

EPİM Ulusal Rapor-Gayriresmi Türkçe Tercüme

29temmuz1950

Nisan 2013, Yıl 13, Sayı 151 Belediyeler Ruhsat Vermekle Görevli

Koza Altin SPK 0914

Murat Yıldırım

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ S. Sayışı : 228

2014 E_Bülten Mart

tc adalet bakanlığı uluslararası hukuk ve dış ilişkiler genel

Güncel TMGD Eğitim Programlarımız

MÖHUK Madde 31 Bağlamında Türk Hukukunda

Ticari

çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelere göre bütçe

PDF olarak indir