Ders7_Adrenal, gonadal hormonlar, endokrin sistem bozuklukları

Dr. Suat Erdoğan
Sunum planı   Adrenal bez hormonları   Medulla ve   Korteks   Gonadlar   Ovaryum ve   Testisler   Endokrin sistem patolojisi Histo-‐anatomy of Adrenal glands   Each is really two endocrine glands   Adrenal cortex (outer)   Adrenal medulla (inner)   Unrelated chemicals but all help with extreme situations Adrenal bezi hormonları   Adrenal medulla (merkezi)   Epinefrin (adrenalin) ve norepinefrin (noradrenalin) hormonları üretilir.   Adrenal korteks (kabuk)   Kortikosteroid adı verilen (cortico as in cortex) lipidlerden üretilen steroid hormonlar üretilir. Bunlar;  
 
Mineralokortikoidler   Örn. aldesteron Glikokortikoidler   Kortizol gibi. Adrenal medulla hormonlarının sentezi Adrenal medulla hormonları Otonomik sinir sisteminin bir parçasıdırlar.   Epinefrin ve norepinefrin   Amino asit yapılıdırlar   Dövüş, kaç, kork (Fight, flight, fright). Epinefrin ve norepinefrin   Adrenalin ve noradrenalin olarak da adlandırılan bu iki farklı fakat birbiriyle ilişkili hormon, adrenal bezin (böbrek üstü) medulla (merkez) kısmında üretilir.   Aynı zamanda kimyasal mediyatör (aracı) olarak da sempatik sinir sonlarında da üretilir ve sinirsel uyarıların etkilediği organa iletilmesini sağlar.   Kimyasal olarak çok küçük değişiklikler gösterir ve benzer farmakolojik etki gösterirler. Fonksiyonları   Epinefrin-‐ nabzı uyarır ve kan basıncını yükseltir, acil durumlarda metabolizmayı uyarır ve insülin sekresyonunu azaltır.   Norepinefrin (genellikle düz kaslarda bulunur) – dolaşım ve solunum sistemi fonksiyonlarını stimüle ederek dikkat, bilinç ve vücut ısısını kontrol eder. Kor4zol, en önemli glikokor(koid   Yaşam için zorunludur   Vücudu birkaç dakika içinde stres ortamlarından korumaya çalışır   Fiziksel: travma, operasyon, ekzersiz   Psikolojik: ankisiyete (kaygı), depresyon, kalabalık   Fizyolojik: açlık, hipoglisemi, ateş, enfeksiyon   Kardiyovasküler, metabolik, immünolojik ve homeostatik gibi önemli fonksiyonları düzenler veya destekler. Adrenal bez yetmezliği olanlarda stres hipotansiyon, şok ve ölüme sebep
olabilir. Bu insanlara glikokortikoidler verilmelidir.
Kor=zol, devamı…   Beyin aktivitesini desteklemek için kan glikoz düzeyini normal düzeyinde tutar.   Diğer vücut hücrelerini yağ ve amino asitlerini enerji vermeleri için zorlar.   Katabolik etki: proteinleri yıkımlar.   Patojenlerin bulunabileceği lenf ve periferal dokulara lenfositlerin yönlenmesine neden olur.   Yüksek düzeyleri immun ve inflamtuvar sistemi baskılar.   Tedavi amaçlı kullanılırlar ve   Çeşitli yan etkileri olabilir. Adrenal korteks hormonların sentezi Hormonal stimulation of glucocorticoids HPA axis (hypothalamic/pituitary/adrenal axis)   With stress, hypothalamus sends CRH to anterior pituitary (adenohypophysis)   Pituitary secretes ACTH   ACTH goes to adrenal cortex where stimulates glucocorticoid secretion   Sympathetic nervous system can also stimulate it   Adrenal cortex also secretes DHEA (dehydroepiandrosterone)   Converted in peripheral tissues to testosterone and estrogen (also steroid hormones)   Unclear function in relation to stress Aldesteron, başlıca mineralokor=koid   Kan hacmi veya basıncının düşmesi durumunda adrenal korteksten salınır (örn. ciddi kanama)   Böbrek toplacı tubuluslarından sodyum tutulmasını uyarır   Devamında su geri emilir   Kan hacmi yükselir Gonadlar (tes4s ve ovaryumlar)   Gonadlar (testis, ovaryum) germ hücrelerini üretir ve cinsiyet hormonlarını salgılar.   Testisler Interstitiyel hücreler androgenleri (testosteron) üretir   Bandririncil andogen testosterondur  
 
 
İkincil cinsiyet karakterlerinin sürekliliğini sağlar Sperm üretimini destekler   Ovaryumlar Androgenler teka hücrelerinde üretilir ve granulaso hücrelerinde östrojenlere dönüştürülür   Korpus luteum progesteron sentezler  
Testosteronun etkileri   Pubertal değişim:  
 
 
 
 
Erkek cinsiyet organlarının gelişimi Sakal ve kıllanmayı sağlar Kemik büyümesi Güçlü kaslar Larinksin genişlemesi, sesin kalınlaşması Östrojenlerin etkileri   Birincil ve ikincil cinsiyet organlarının gelişimi   Ovaryumlar: follikül gelişimi   Uterus: endometriyal gelişim   İnternal cinsiyet organların gelişimi (fallop tüpleri, uterus, vagina)   Deri: damarlaşmayı artırır, düz ve yumuşak deri   Kemik: kemik sentezini artırır   Kolesterol: hipokolesterolemik etki Progesteron Plasenta ve korpus luteumda üretilir ve salınır CH3
C
H
H
H
O
PROGESTERONE
O
(C-‐21 steroid). “gebelik hormonu” olarak da bilinir. Gebelik öncesi ve süresince önemlidir. Ddokusal bazı hormonlar Grelin   Midede üretilir (28 a.a.).   Açlık durumunda kan seviyesi yükselerek iştahı artırır.   Plazma grelin seviyesi yemekten hemen önce yükselir, yemekten sonra ise düşer.   Etkisi leptin ile ters yöndedir. Lep4n   Adipoz doku ve mide mukozasından salınan bir polipeptit hormondur.   Hipotalamus üzerinden yiyecek alımı (iştah düşürme), mide boşalması ve enerji dengesinde rol oynar.   Hipotalamusta nöropeptit Y üretimini azaltarak ağırlık artışını önler.   Düzenli egzersiz leptin düzeyini artırır.   Malnütrisyon ve malabsorpsiyonda ise düzeyi düşer. Lep=n…   Kadınlardaki yağ dokusunun fazla olmasına bağlı olarak düzeyi erkeklerden farklıdır.   İnsülin direnci gibi leptin direnci de gelişebilir.   Periferal leptin direnci ile iştah azaltılırken, merkezi direnç ile engelleme yapılamaz.   Şişmanlıkla birlikte arttığı zaman direnç gelişir ve bu direnç kısır döngü içinde obeziteye destek olur. Leptin üretemeyen obezite gelişmiş fare (solda). Endokrin sistem patolojisi  Hipofiz   Gigantizm –çocukluk döneminde yüksek büyüme hormonu üretimi sonucu gelişir   Akromegali –erişkin dönemde yüksek büyüme hormonu üretimi   Cücelik – çocukluk döneminde düşük büyüme hormonu üretimi   Diabetes insipidus -‐ yüksek ADH  Pankreas   Diabetes mellitus – Tip 1 (düşük insulin)  Tiroid   Hipertiroidizm, Graves Hastalığı (otoimmun)   Hipotiroidizm  
 
 
Endemik guatr diyette yetersiz iyot sonucu gelişir Kretinizm: çocukluk döneminde gelişir Erişkin hipotiroidizm (miksödem): otoimmun TSH veya Tiroid hormonlarının yüksek üre=mi (hipersekresyonu) Tiroid hormonlarının düşük üre=mi (hiposekresyonu) Erişkin hipotiroidizm (miksödem) Adrenal bez anomalilerine bağlı gelişen hastalıklar   Cushing’s sendromu   Genellikle ACTH-‐salgılayan hipofiz tümörlerinde gelişir,   ACTH ve kortizolün kan seviyeleri yükselir.   Az oranda böbrek korteks tümörlerinde ortaya çıkar   Addison’s hastalığı   Adrenal bez hormonlarının hiposekresyonu   Kortizol ve aldesteron üretimi düşüktür. Bun abağlı olarak kan glikoz ve sodyum düzeyi düşer, ciddi dehidrasyon, sinirlilik, iştah kaybı ve abdominal ağrı vardır. Cushing Sendromu Before and aOer onset of Cushing’s disease Before
After
Büyüme homonu (Growth Hormone, GH)   Uyarı= doku büyümesi/tamir   Hipotalamus GHRH salgılar   Protein yapılı bir hormondur   Ön hipofiz GH üretir   ↑ Protein sentezi, büyüme vb.   ↑ GH ve somatostatin GHRH ve GH üretimini baskılar. ↑GH Devlik (gençlerde) ↑GH erişkinlerde akromegali ↓GH = dwarfizm (cücelik)

Download Report