2013
SEKTÖR RAPORU
Bilgi Notu: PETDER Sektör Raporu, sektöre yönelik verilen, verilmesi planlanan bir danışmanlık hizmeti kapsamında değil
sektöre ilişkin gelişmeler hakkında kamuyu ve üyeleri bilgilendirmek üzere hazırlanmaktadır. Bu sebeple, Petrol Sektör Raporları
bir danışmanlık hizmeti olarak yorumlanmamalıdır. Teşebbüsler, aylık Petrol Sektör Raporlarında yer alan bilgilere dayanarak
verecekleri kararların beklentilerine uygun sonuçlar doğurmayabileceğinin farkında olmalıdır. Raporlarda yer alan bilgilerin
doğruluğuna azami ölçüde hassasiyet göstermekle birlikte, bilgilerdeki hata, eksiklik, farklı yorumlama ve ticari amaçlı işlemlerde
kullanılmasından doğabilecek zararlardan Petrol Sanayi Derneği hiçbir şekilde sorumlu değildir. Teşebbüsler, Petrol Sektör
Raporlarının bu niteliğinin farkında olarak hareket etmelidir.
İÇİNDEKİLER
1
YÖNETİCİ ÖZETİ
2
DÜNYADAKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
12
3
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
14
4
PETDER’DEN HABERLER
8
3.1
Otomasyon Sistemi 14
3.2
Yeni Gümrük Kanunu 14
3.3
Petrol Piyasası Kanun Değişikliği Tasarısı 15
3.4
Kaçakçılık Kanunu’nda Değişiklik
16
3.5
Teminat Mektuplarına İlişkin Değişiklik 17
3.6
Akaryakıt Harici Ürünlerin Temini
17
3.7
Kıyı Tesisi İzinleri ve Bölgesel Ortak Şamandıra
Kurulmasına İlişkin Bakanlık Projesi 18
3.8
Biyoyakıtlar 18
3.9
LPG Cezaları 19
3.10 Tehlikeli Madde Taşımacılığında Süreç 19
3.11 LPG’de Ulusal Stok Yükümlülüğü 20
3.12 Gümrük Antrepo Genelgesi
20
3.13 Uçucu Organik Bileşik Emisyonları
21
3.14 Seveso Direktifi
21
3.15 Toprak Kirliliği Mevzuatında Erteleme 21
3.16 Gözetim Firmalarının EPDK Tarafından Yetkilendirilmesi 22
3.17 LPG Sorumlu Müdür Mevzuatı ve Kayıt Defteri Tutma Yükümlülüğü
22
3.18 E-fatura Düzenlemeleri 22
3.19 Ulusal Marker’a İlişkin Gelişmeler
23
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
4.11
4.12
4.13
4.14
4.15
4.16
4.17
2013 Sektör Raporu
PETDER ile Enerji Gazetecileri Derneği Buluşması
Atık Yağların Yönetimi Projesi Yıllık Değerlendirme Toplantısı
Bolu’da EPDK ile LPG Sektörü Buluşması
Uçucu Organik Bileşiklerin Kontrolüne İlişkin Sunum
Argus Baz Yağlar Konferansı’nda Sunum Atık Motor Yağları Hakkında Bilgi Paylaşımı
Fiyatlara İlişkin Basın Açıklaması
Trafik Güvenliği Platformu’na Katılım ADR Zirvesi’nde Sunum PETDER Madeni Yağ Teknik Komitesi, EPDK ve TSE Toplantısı
PETDER Madeni Yağ Teknik Komitesi TSE Değerlendirme Toplantısı
Şile’de EPDK ile Sektör Temsilcileri Toplantısı Bolu’da Kanun Taslağı Toplantısı
Gas&Power Türkiye Enerji Zirvesi
Petroleum Fuarı
EPDK ile Sektör Çalıştayı
Ulusal Marker Uygulaması Paydaşlar Toplantısı 24
24
24
25
25
25
26
26
26
27
27
27
28
28
29
29
29
29
5
PROJELER
5.1
5.2
6
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
6.1
6.2
6.3
7
Atık Motor Yağlarının Yönetimi Projesi Sosyal Sorumluluk Projeleri
5.2.1 Bir Varil Bir Ağaç
5.2.2 Trafik Güvenliği Platformu Akaryakıt Komitesi
5.2.3 Kamu Spotu 30
34
Ham Petrol ve Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Gelişmeler 6.1.1 Özel/Farklılaştırılmış Ürünler ve
Avrupa-Türkiye Karşılaştırmaları
Dolaylı Vergiler ve Sektörel Büyüklükler 6.2.1 AB Ülkelerindeki Durum ve
Fiyat Karşılaştırmalarını Etkileyen Faktörler
6.2.2 Sektörel Büyüklükler ve İşlem Hacimleri Petrol ve LPG Sektörü İstatistikleri
6.3.1 Otomotiv Yakıtları (Benzin, Motorin, LPG) Tüketimi
6.3.1.1 Motorin Tüketimi
6.3.1.2 Benzin Tüketimi
6.3.1.3 LPG Otogaz Tüketimi 6.3.1.4 Toplam Otomotiv Yakıtları Tüketimi
6.3.2 Siyah Ürün (Fuel Oil, Kalorifer Yakıtı) Tüketimi 6.3.3 Akaryakıt Tüketimi (Benzin, Motorin, Gaz Yağı,
Kalorifer Yakıtı, Fuel Oil)
6.3.4 Yağlama Yağları Tüketimi
DİĞER SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
7.1
7.2
Motorlu Taşıt Sayıları Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya Göre Otomotiv Yakıtı Tüketimleri
30
33
33
33
33
34
34
35
36
38
39
40
40
41
42
42
43
44
45
50
50
51
8
YASAL DÜZENLEMELER
52
9
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
58
10
KAYNAKÇA
63
2013 Sektör Raporu
TABLOLAR
Tablo 1:
Tablo 2: Tablo 3:
Tablo 4: Tablo 5:
ŞEKİLLER
Şekil 1: Şekil 2: Şekil 3: Şekil 4:
Şekil 5:
Şekil 6:
Şekil 7:
Şekil 8: Şekil 9: Şekil 10: Şekil 11: Şekil 12:
Şekil 13:
Şekil 14:
Şekil 15:
Şekil 16.a:
Şekil 16.b:
Şekil 17:
Şekil 18:
Şekil 19: Şekil 20: Şekil 21: Şekil 22:
Şekil 23:
Şekil 24:
Şekil 25:
Şekil 26: Şekil 27:
Şekil 28: Şekil 29:
2013 Yılı Petrol Ürünleri Tüketimleri (Ocak - Aralık)
2013 Yılı Otomotiv Yakıtları Vergi/Fiyat Bilgileri
Petrol ve LPG Piyasalarında Lisans Sayıları
Türkiye Madeni Yağ İthalat, İhracat ve Tüketim Miktarları
2003 - 2013 Akaryakıt ve LPG Tüketimleri - Özet Veriler
PETDER Atık Motor Yağlarının Yönetimi Projesi Yıllara Göre Toplanan
Atık Motor Yağı Miktarı
PETDER Atık Motor Yağlarının Yönetimi Projesi Kullanılan Kaynak Miktarı
2009-2012 Akdeniz Piyasalarındaki Brent Tipi Ham Petrol (USD/Varil),
Motorin, Benzin ve Otogaz LPG Fiyatlarının (USD/Ton) Gelişimi
Standart Motorin il Özel Motorin Türleri Arasındaki Fiyat Farkı
Akaryakıt ve LPG’den Sağlanan Toplam Dolaylı Vergilerin Yıllara Göre
Değişimi
2012 ve 2013 Yılları Petrol Ürünlerinden Sağlanan Dolaylı Vergi
Gelirlerinin Dağılımı
Akaryakıt Türlerindeki İşlem Hacimleri
LPG Türlerindeki İşlem Hacimleri
Dağıtım Şirketlerinin İstasyon Sayıları
Toplam Motorin Tüketimi Standart Motorin ve Özel/Farklılaştırılmış Motorinin Toplam
Motorin Tüketimi İçindeki Payları
Toplam Benzin Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
95, 97 ve Katkılı Benzinin Toplam Benzin Tüketimi İçindeki Payları
LPG Otogaz Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Otomotiv Yakıtları Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
2012 ve 2013 Benzin ve Otogaz LPG Tüketim Payları
Otomotiv Yakıtlarının Tüketim Payları
Siyah Ürünlerin Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Toplam Akaryakıt Tüketiminin Değişimi
Akaryakıt Türlerinin Toplam Akaryakıt Tüketimi İçindeki Payları
Türkiye Madeni Yağ Tüketim Miktarları
Türkiye Madeni Yağ Tüketim Miktarları, Yüzdesel Dağılım
2012 ve 2013 Yıllarında Taşıt Yağları Tüketim Miktarları
2012 ve 2013 Yıllarında Motor Yağları Tüketim Miktarları
2012 ve 2013 Yılları Endüstriyel Yağlar Tüketim Miktarları
2012 Yılı Endüstriyel Yağların Kullanım Alanı
2012 ve 2013 Yılları Antifrizler ve Hidrolik Fren Sıvıları Tüketim Miktarları
Trafikteki Araç Sayısı ve Otomotiv Yakıtları Tüketimi Değişimi
Trafiğe Kayıtlı Otomobillerin Yakıt Cinsine Göre Dağılımı
Yıllık Otomotiv Yakıtı Tüketimi ve GSYIH Büyüme Oranları
10
11
39
47
62
31
31
34
35
35
36
38
38
39
40
40
41
41
42
42
43
43
43
44
44
45
45
46
47
47
48
48
50
50
51
“Ülkemiz açısından büyük önemi
olan akaryakıt piyasasının sağlıklı bir
piyasa olarak gelişmesi için serbest
piyasa mekanizmalarıyla çalışması
ve ilerlemesi sağlanmalı, adımlar
serbest rekabet ortamının daha da
geliştirilmesi yönünde atılmalıdır.”
Ahmet Erdem
PETDER Yönetim Kurulu Başkanı
Petrol Sanayi Derneği (PETDER) 1996 yılından bu yana akaryakıt dağıtım sektörünü başarılı bir şekilde
temsil ederek ülke ekonomisi ve sektörümüzün ihtiyaçları doğrultusunda çalışmalar yürütmekte,
sektörün sorunlarına çözüm aramakta ve piyasa faaliyetlerinin rekabetçi ve istikrarlı bir şekilde
sürdürülebilmesi için çaba sarf etmektedir.
14 üyesiyle sektörün yaklaşık %80’ini temsil eden Derneğimiz, gerek kamu ile oluşturduğu yapıcı ilişkileri
gerek kamuoyuyla paylaştığı kapsamlı bilgi ve veriler yoluyla düzenli ve sürekli iletişim ağları kurmakta
ve bu ağları her geçen yıl daha da pekiştirmektedir.
Derneğimiz, 2013 yılında özellikle, ülkemizde büyük vergi kayıplarına neden olan kaçak ve kayıt dışı
akaryakıt ile 10 numara yağ sorunu üzerinde durmaya devam etmiştir. Kaçak ve kayıt dışı akaryakıt
faaliyetleri, yol açtığı can ve mal kayıplarının yanı sıra ciddi vergi kayıplarına ve haksız rekabete de
neden olmakta, sektörümüzün verimliliğini ve gelişimini engellemektedir.
PETDER 2004 yılından bu yana “Atık Motor Yağlarının Toplanması Projesi”ni de titizlikle sürdürmekte,
“Bir Varil Bir Ağaç Sosyal Sorumluluk Projesi” kapsamında gelecek nesillere daha yeşil bir dünya
bırakmayı hedeflemektedir.
Petrol piyasasında 82 dağıtıcı, 109 depolama tesisi ve 12.892 bayisi, LPG piyasasında ise 77 dağıtıcı,
101 depolama ve 10.300 bayisi ile yaklaşık 60 milyar TL vergi (ÖTV+KDV) ve 112 milyar TL’ye ulaşan
büyüklüğüyle sektörümüz ülkemiz açısından önemli bir sektördür. Ülkemiz açısından bu kadar önemli
olan akaryakıt piyasasının sağlıklı bir piyasa olarak gelişmesi için serbest piyasa mekanizmalarıyla
çalışması ve ilerlemesi sağlanmalı, adımlar serbest rekabet ortamının daha da geliştirilmesi yönünde
atılmalıdır.
Her yıl yayınlanan PETDER Sektör Raporları PETDER’in faaliyetlerinin yanı sıra sektörümüzün yıl boyu
üzerinde durduğu konuları da özetlemekte, kamuoyuna sektöre ilişkin istatistiki verileri sunmaktadır.
2013 Yılı Sektör Raporu’nun hazırlanmasında emeği geçen tüm PETDER çalışanlarına teşekkürlerimi
sunuyor, raporumuzun sektörümüze ve kamuoyuna faydalı olmasını diliyorum.
Ahmet Erdem
PETDER Yönetim Kurulu Başkanı
2013 Sektör Raporu
5
“PETDER olarak, Sektör Raporu’nun yanı sıra
web sitemiz, Atık Motor Yağı Toplama Projesi
Yıllık Faaliyet Raporumuz ve aylık bültenlerimiz
vasıtasıyla sektörümüzü ve kamuoyunu
gelişmeler ve üzerinde durulması gereken konular
hakkında sürekli olarak bilgilendirmekteyiz.”
Niyazi İlter
PETDER Genel Sekreteri
Derneğimizce hazırlanan bu rapor 2013 yılına ilişkin sektörel gelişmeleri, PETDER’in faaliyetlerini ve
sektör için önem arz eden bazı istatistiksel verileri içermektedir. Rapor, sektörde faaliyet gösteren tüm
şirketler için birtakım veriler içermesinin yanı sıra kamuoyunu aydınlatma ve bilgilendirme görevini de
üstlenmektedir.
Daha önceki yıllarda yayımlanan raporlardan farklı olarak, 2013 Sektör Raporu’nda dünyadaki gelişmelere
de kısaca yer vermekteyiz. PETDER’in uluslararası kuruluşlarla olan ilişkilerini değerlendirerek, bu içeriği
gelecek yıllarda daha fazla genişletmeyi amaçlamaktayız. 2013 Sektör Raporu’nda ayrıca istatistiksel
verilerimizi kısa yorumlarımızla birlikte vermeyi hedefledik.
Raporumuzun ilk bölümünde 2013 yılının sektörümüzün için önem taşıyan gelişmeler ile PETDER’in
katılmış veya düzenlemiş olduğu belli başlı toplantı ve etkinlikler yer almaktadır. İkinci bölüm ise
sektörümüze ilişkin rakamsal veri ve grafikleri içermektedir.
Dernek olarak, Sektör Raporu’nun yanı sıra web sitemiz, Atık Motor Yağı Toplama Projesi Yıllık Faaliyet
Raporumuz ve aylık bültenlerimiz vasıtasıyla sektörümüzü ve kamuoyunu gelişmeler ve üzerinde
durulması gereken konular hakkında sürekli olarak bilgilendirmekteyiz.
2013 Yılı Sektör Raporu’nun sektörümüzde faaliyet gösteren tüm kurum ve kuruluşlar için faydalı
olmasını diliyorum.
Niyazi İlter
PETDER Genel Sekreteri
7
2013 Sektör Raporu
1 YÖNETİCİ ÖZETİ
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
2013 yılında sektörümüz kaçak ve kayıt dışı akaryakıtla mücadelesine devam etmiş, kaçakçılıkla
mücadele kapsamında atılan adımların daha verimli ilerlemesi amacıyla çalışmalarını sürdürmüştür.
Bu kapsamda Derneğimiz 2013 yılında da sadece ulusal marker’a dayalı kaçak akaryakıt tanımının
sonuçlarını dile getirmiştir. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda yapılan muhtelif kaçak
akaryakıt tanımlarından birinde, “EPDK’ca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt”
da kaçak akaryakıt olarak nitelendirilmektedir. Bu tanım nedeniyle, teknik özellikleri itibari ile
düzenlemelere tam olarak uygun ve diğer yönlerden de yasal olan bir akaryakıt, ölçüm hataları veya
cihazlar arası uyumsuzluk ve benzeri çeşitli teknik sebeplerle kaçak akaryakıt tanımlaması altına
girebilmekte ve öncelikle ilgili tesisin tamamının (rafineriler hariç) kapatılmasına ve takiben kaçakçılık
suçlaması ile yasal işlemlerin başlatılmasına yol açmaktadır.
YÖNETİCİ ÖZETİ
Sektörümüzce Kanun’daki ulusal marker’a dayalı kaçak akaryakıt tanımının değiştirilmesi önerilmektedir.
Yetersiz ulusal marker kaçak akaryakıt tanımı için ön tanı kabul edilmeli, ilave delillere başvurularak
kaçakçılık suçlaması için tanımda yer alan diğer koşullardan biri ile birlikte işlem yapılmalıdır.
2013 yılında kaçak akaryakıt faaliyetlerinin isim, karakter ve seviyesinin değişerek devam ettiği
gözlemlenmiştir. Son yıllarda alınan tedbirler ile kaçakçılığa konu olan miktar önemli ölçüde düşmüştür.
Kaçakçılığı kökten bir şekilde çözebilmek için kaçakçılığı doğuran sebeplerin ortadan kaldırılması
gerekmektedir. Bu doğrultuda, akaryakıtlar üzerindeki çok yüksek olan vergilerin zamana yayılı bir plan
dahilinde makul seviyelere düşürülmesi, deniz ve havacılık yakıtları için söz konusu olan sıfırlanmış
ÖTV uygulaması yerine vergi iadesi sistemine geçilmesi önerilmiştir.
Akaryakıt sektörü sadece ticari bir faaliyet olmayıp kamu adına yılda 65 milyar TL’yi bulan vergilerin
toplanmasına aracılık etmektedir. Bu sektörde faaliyet gösterecek dağıtıcılar için Petrol Piyasası
Kanunu’na özel lisans şartları konulması gerektiğinin altı çizilmiştir.
Ulusal marker ve otomasyon gibi faydalı uygulamalar, kamu birimleri arasında iyi bir işbirliği ve
koordinasyon içerisinde yapılacak saha denetimleri ile desteklenmelidir. Bu çerçevede, 1240 sayılı EPDK
Kurul Kararıyla düzenlenen akaryakıt istasyonu otomasyon uygulamasının içeriği de sektörümüzün
üzerinde durduğu konulardan biri olmuştur.
Otomasyon sistemi kaçakçılıkla mücadelede çok önemli bir uygulama olup sektörümüzce
desteklenmektedir. Ancak Kurul Kararı ile EPDK kamusal içerikte olan denetim görevini yapan bir
Kurum olma hüviyetinden çıkartılmış, denetim görevi dağıtıcı lisansı sahiplerine verilmiştir. Uygulamayla
ayrı tüzel kişilikler olan dağıtıcı ve bayi arasındaki ticari ilişkiye, denetim/tutanak tutma adli/işlemler
başlatma gibi bir kamu fonksiyonunun dahil edilmesi, dağıtıcı-bayi ilişkileri açısından çok ciddi sorunlar
yaratacaktır. Derneğimizce, dağıtıcının otomasyon sistemiyle ilgili mutabakatsızlıkları takip ve EPDK’ya
bildirim yükümlülüğünün devam etmesi, ancak ikmalin kesilmesi ve adli işlemler başlatma kararının
EPDK tarafından alınması; dağıtıcı sorumluluklarının bayilik sözleşmesinin sona ermesiyle bitirilmesi
önerilmiştir.
8
Benzer bir şekilde, 5307 sayılı LPG Piyasası Kanunu’nun 17. maddesinde, teknik düzenlemelere
uygun olmayan LPG ikmali yapılması halinde lisans iptaline gidebilecek ifadelere karşılık, tamamen
operasyonel şartlarda herhangi bir kasıt, tağşiş ve kötü niyet içermeden, teknik kriterlere uygun
olmayan (örneğin koku nedeniyle teknik düzenlemelere aykırı) LPG tespiti yapılabileceği, böyle bir
durumda lisans iptaline gidilmemesi gerekliliği bildirilmiştir.
Derneğimizin 2013 yılında odaklandığı bir diğer konu ise Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik çerçevesinde izinlerin yenilenmesindeki aksama ve kısa süreler
olmuştur.
2013 Sektör Raporu
Akaryakıt ikmalinde deniz terminal ve depoları bünyesinde bulunan kıyı tesisleri çok önelidir. Kıyı
tesisleri işletme izinleri Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca 26438 sayılı Resmi
Gazete’de yayınlanan Yönetmelik çerçevesinde verilmektedir. İşletme izinlerinin kesintiye uğraması,
geçici veya kısa süreli verilmesi ikmali aksatmaktadır. Derneğimizce, kıyı tesisleri işletme izinlerinin
geçmişte olduğu gibi 5 yıl için verilmesi ve yıllardır alınmış izinlerle faaliyette bulunan kıyı tesislerinden
mevzuata uyumlaştırma ihtiyacı gösteren tesislerde ise, faaliyetin sürekliliğini sağlamak amacıyla yeterli
süreler tanıyacak yönetmelik değişikliklerinin yapılması dile getirilmiştir.
Rafineriler ve dağıtıcılarca yılda 12 milyon tonu aşan miktarda akaryakıt ürünü ithal edilmektedir.
İthalatçılardan onaylanmış kişi statüsünde olanlar için söz konusu olan belirli miktarda götürü banka
teminat mektubu verme imkanı kaldırılmış; antrepo ve ithalat aşamaları ve her işlem için ayrı ayrı
toplamda %220’ye varan miktarda teminat zorunluluğu getirilmiştir. Kaçakçılığı önlemek adına teminat
uygulamasında bir değişikliğe ihtiyaç olduğu kabul etmek ve desteklemekle birlikte, sürekli bağlı kalacak
miktarın sektör için toplamda yaklaşık 10 milyar TL’ye ulaşacak olması sürdürülemez bulunmaktadır.
Öncelikle banka teminat mektuplarının vergiler ödenmez iadesinin sağlanması ve takiben antrepo ile
ithalat aşamaları için kaçakçılık girişimlerinden caydıracak, sürdürülebilir yüksek ve sabit bir global
teminat mektubu ile çalışılabilmesini temin edecek Yönetmelik değişikliği önerilmiştir.
PROJELER
Atık Yağların Yönetimi Projesi
PETDER 2004 yılında Mülga Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan “Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği” ile birlikte, üyelerinin Yönetmelikten kaynaklı sorumluluklarını yerine getirmek amacıyla,
motorlu taşıtlarda kullanılan ve atık hale gelen motor yağlarını araç servisleri, akaryakıt istasyonları ve
kamuya ait araç bakım istasyonlarından doğru koşullarda lisanslı ve yetkili ekiplerce toplamak üzere “Atık
Yağların Yönetimi Projesi”ni başlatmıştır.
YÖNETİCİ ÖZETİ
21 Kasım 2013 tarihli Gümrük Yönetmeliği Madde 10 ile akaryakıt ithalatı teminat uygulamasında yapılan
değişiklik ve ortaya çıkan teminat miktarı artışı 2013’ün bir diğer gündem maddesi olmuştur.
Proje kapsamında PETDER tarafından toplanan atık yağlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
lisanslandırılmış tesislerde çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde işlem görmekte ve aynı
zamanda atık yağların zararları ve ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin konularda toplumun
bilinçlendirilmesi sağlanmaktadır.
PETDER son dokuz yılda topladığı 142.352 ton atık motor yağını lisanslı işletmelerde hammadde ve enerji
olarak ülkemize geri kazandırmış veya bertaraf ettirmiştir. 2013 yılında ise PETDER tarafından toplanarak
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisanslı işletmelere teslim edilen atık motor yağı miktarı 18.715 ton
olarak gerçekleşmiştir.
PETDER ayrıca 1 Varil 1 Ağaç Projesi ile kamu kurumlarından toplanan her bir varil atık motor yağı için
bir fidan dikmektedir. 2013 yılında 16.500 adet fidan diken PETDER proje kapsamında doğaya toplam
56.500 ağaç kazandırmıştır.
PETDER atık motor yağlarının toplanmasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş tek kuruluştur.
Trafik Güvenliği Platformu Akaryakıt Komitesi
15 Temmuz 2013 tarihinde PETDER Trafik Güvenliği Platformu’na üye olurken, Platformun Akaryakıt
Komitesi Başkanlığını Sn. Ahmet Erdem üstlenmiştir. PETDER üyeleriyle birlikte Akaryakıt Komitesi
çalışmalarını planlamakta ve uygulamaktadır.
2013 Sektör Raporu
10
9
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Ham Petrol ve Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Gelişmeler
Dünya petrol fiyatlarındaki hareketlilik nedeniyle 2013 yılında da akaryakıt pompa fiyatları kamuoyu
gündemindeki yerini ve önemini korumuştur. Brent tipi ham petrol uluslar arası piyasalarda 2013 yılına
varil başına 111 $ civarında bir fiyat ile başlamış, 2013 yılı Şubat ayında 1119 $’a çıkarak 2013 yılının
en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2013 Aralık ayı sonu itibarı ile Brent tipi ham petrol 112 $ düzeyinde
seyretmiştir. Ham petrol fiyatlarındaki bu hareketlilik Akdeniz piyasalarındaki ürün fiyatlarını etkilemiş
ve 2013 yılı Şubat ayında benzin 1.099 $/ton, motorin ise 1.027 $/ton olarak bu yılın en üst noktasına
ulaşmıştır.
Dolaylı Vergiler ve Sektörel Büyüklükler
Türkiye’de akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergilerin toplamı her yıl artış göstermiştir.
Tüketim verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, petrol sektöründen sağlanan dolaylı vergiler
2013 yılında bir önceki yıla göre %17,6 artarak 60,1 milyar TL düzeyine ulaşmıştır. Aşağıdaki şekil 2005
yılından bugüne kadar petrol sektörünün (LPG dahil) sağladığı dolaylı vergi gelirlerini göstermektedir.
Yapılan hesaplamalar, 2007 yılından bugüne kadar olan dönemde petrol sektöründen sağlanan toplam
dolaylı vergi gelirinin 294 milyar TL‘ye ulaştığını göstermektedir.
YÖNETİCİ ÖZETİ
10
Petrol ve LPG Sektörü İstatistikleri
2013 yılı sonu itibarı ile petrol piyasasında 4 rafineri, 77 dağıtıcı, 12.623 istasyonlu akaryakıt bayisi
EPDK’dan lisanslı olarak faaliyet göstermektedir. Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) piyasasında ise
73 dağıtıcı, 10.089 otogaz istasyonu EPDK’dan lisanslı olarak faaliyet göstermektedir. Veriler otogaz
istasyon sayısının artmaya devam ettiğini göstermektedir. Akaryakıt istasyon sayısı ilk kez 2011 yılında
azalmış, 2013 yılında ise az bir artış göstermiştir. 2013 yılında akaryakıt dağıtım şirketi sayısı tarihinin
en yüksek rakamına erişmiştir. LPG dağıtım şirketi sayısı da artmaya devam etmektedir.
Tablo 1: Petrol Ürünleri Tüketimleri (2012-2013)
Petrol Ürünleri (m3)
95 Oktan (katkılı dahil)*
Kurşunsuz 97 ve Üzeri Oktanlı*
Toplam Benzinler (m3)
Motorin*
Motorin (Diğer)*
Toplam Motorinler (m3)
Otogaz* (m3)
Toplam Otomotiv Yakıtları* (m3)
LPG Ürünleri
Dökme*
Tüplü*
Otogaz*
Toplam LPG (ton)
Yağlama Yağları
Taşıt Yağları
Endüstriyel Yağlar
Deniz Yağları ve Gresler
Toplam Yağlama Yağları (ton)
2012
2.313.900
163.095
2.476.995
13.643.591
5.141.038
18.784.629
4.812.200
26.073.824
2012
120.896
889.877
2.694.857
3.705.630
2013
216.417
144.234
43.543
404.104
2013
2.341.142
140.439
2.481.581
14.018.993
6.0641.520
20.060.513
4.869.500
27.411.594
2013
95.273
841.646
2.726.925
3.663.844
2013
210.354
156.780
48.715
415.849
Fark
%1,2
%-13,9
%0,2
%2,8
%17,5
%6,8
%1,2
%5,1
Fark
%-21,2
%-5,4
%1,2
%-1,1
Fark
%-2,8
%8,7
%12,1
%2,9
*EPDK Petrol ve LPG Piyasası Sektör Raporları değerleri ve PETDER verileri kullanılarak hesaplanmıştır. Akaryakıt verileri 13
ve Yağlama Yağları Verileri 6 dağıtıcıdan gönüllülük esasına göre temin edilerek hesaplanan ülke toplamıdır.
2013 Sektör Raporu
Türkiye Pompa Fiyatları (TL/lt)*
Vergili Benzin (95 Oktan)
Vergili Motorin (Standart 10 ppm)
Vergili Otogaz (LPG)
Vergisiz Benzin (95 Oktan)
Vergisiz Motorin (Standart 10 ppm)
Vergisiz Otogaz (LPG)
Uluslararası Piyasalarda Petrol ve
Ürünlerin Fiyatı**
Brent (USD/Varil)
Brent (TL/Varil)
Benzin, CIF Med (TL/1000 lt)
Motorin, CIF Med (TL/1000 lt)
LPG, CIF Med (TL/1000 lt)
Hesaplanan Toplam Dolaylı Vergiler
(Milyar TL)***
Akaryakıt ÖTV
Akaryakıt KDV
LPG ÖTV
LPG KDV
Toplam Dolaylı Vergiler
2012
4,19
3,64
2,32
1,66
1,78
1,25
2013
4,50
3,93
2,51
1,85
1,95
1,37
Fark
%7,4
%8,0
%8,2
%11,4
%9,6
%9,6
2012
2013
Fark
112,5
214,6
1.992,5
1.877,1
1.768,5
109,6
209,2
1.894,8
1.801,9
1.605,8
%-2,5
%-2,5
%-4,9
%-4,0
%-9,2
2012
2013
Fark
31,0
13,3
4,9
1,9
51,1
37,6
15,1
5,4
1,9
60,1
%21,1
%13,8
%11,3
%2,5
%17,6
* EPDK web sayfasında yayınlanan 8 akaryakıt şirketinin (İstanbul Avrupa yakası) verilerinden hesaplanmıştır.
** Kaynak: Argus Monthly Report
*** Toplam tüketim verileri kullanılarak, EPDK verileri üzerinden hesaplanmıştır. (Akaryakıt için beyaz ve siyah ürünler dahil,
madeni yağ hariçtir)
YÖNETİCİ ÖZETİ
Tablo 2: Otomotiv Yağları Vergi/Fiyat Bilgileri (2012-2013)
11
12
2013 Sektör Raporu
2
DÜNYADAKİ SEKTÖREL ÖNGÖRÜLER VE GELİŞMELER
12
DÜNYADAKİ SEKTÖREL
1974 yılında kurulan ve merkezi Fransa’da bulunana International Energy Agency tarafından her yıl
yayımlanan World Energy Outlook raporu küresel çapta enerji eğilimlerinin yanı sıra petrol, doğalgaz,
kömür ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda detaylı veriler ve öngörüler sunmaktadır. 2013 yılı raporunda
petrole ilişkin olarak özetle aşağıdaki bilgiler yer almaktadır.
■■ 2011 yılında 87,4 milyon varil/gün olan küresel petrol talebi Yeni Politikalar Senaryosu’nda 2035
yılına kadar düzenli bir şekilde artarak 99,7 milyon varil/gün seviyesine çıkacaktır. Talep artışının hızı,
verimlilik tedbirleri ve yüksek fiyatlar gibi hükümet politikaları aracılığıyla yavaşlatılmaktadır. Çin’in tek
başına dünya çapındaki net artışın %50’sinden sorumlu olduğu OECD dışı ülkelerdeki talep hızlı bir
şekilde artarak OECD ülkelerindeki verimlilik artışı, yakıtlar arası ikame ve doymuşluk etkilerinden
kaynaklanan düşüşü telafi etmenin ötesine geçmektedir.
■■ Büyük ithalatçılar ihracatçılara dönüşürken, uzun süredir enerji ihracatçısı olarak tanımlanan ülkeler
küresel talep artışının en önemli merkezleri haline gelmektedir.
■■ Enerji talebinin ağırlık merkezi kararlı bir biçimde Çin, Hindistan ve Orta Doğu gibi küresel enerji
tüketimini üçte bir oranında artırmakta olan gelişen ekonomilere doğru kaymaktadır. Çin en büyük
petrol ithalatçısı olmak üzereyken, 2020’lerin başında Hindistan’ın da en büyük kömür ithalatçısı
olacağı öngörülmektedir. ABD 2035 yılında tüm enerji ihtiyacını yerli kaynaklardan karşılama yolunda
kararlı adımlarla ilerlemektedir. Tüm bu değişimler enerji ticaretinin Atlantik havzasından Asya-Pasifik
bölgesine doğru yöneldiğini göstermektedir.
■■ OECD ülkelerinde petrol tüketimindeki düşüş hız kazanmaktadır. 2030 yılı itibariyle Çin’in dünyada
en fazla petrol tüketen ülke haline gelerek ABD’nin önüne geçeceği, Orta Doğu ülkelerinde ise petrol
tüketiminin Avrupa Birliği’ni geçeceği tahmin edilmektedir. Hindistan’ın 2020 yılı sonrasında küresel
petrol talebinde en büyük kaynak olmasıyla talepteki bölgesel değişim iyice dikkat çekecektir. 2035 yılı
itibariyle petrol tüketimi iki sektörde yoğunlaşacaktır: ulaştırma ve petrokimya. Ulaştırma sektöründe
petrol talebinin %25’lik bir artışla 59 milyon varil/gün seviyesine ulaşması beklenmektedir. Bu
artışın üçte birinin Asya karayolu taşımacılığından kaynaklanacağı tahmin edilmektedir. Petrokimya
sektöründeyse, Orta Doğu, Çin ve Kuzey Amerika’nın hammadde olarak küresel petrol kullanımının 14
milyon varil/gün seviyesine çıkmasına katkıda bulunacağı öngörülmektedir.
■■ Brezilya önemli bir petrol ihracatçısı ve dünyadaki başlıca enerji üreticilerinden biri olma yolunda
ilerlemektedir. Yakın zamanda gerçekleştirilen açık deniz petrol keşifleri sayesinde 2035 yılında
Brezilya’nın petrol üretiminin üç katına çıkarak 6 milyon varil/gün seviyesine ulaşacağı öngörülmektedir.
Bu gelişmeler Brezilya’yı küresel petrol üretimindeki net büyümenin üçte birini sağlayan, dünyanın 6.
büyük petrol üreticisi ülke konumuna getirecektir.
■■ Küresel petrol talebindeki net artışın tamamı gelişen ekonomilerdeki ulaştırma sektöründen
kaynaklanmaktadır. Binek ve hafif ticari araçlardaki talep ulaştırma sektöründe en büyük paya sahip
olsa da karayolu taşımacılığındaki talep daha hızlı artarak 2035’te binek ve ticari araçların bugünkü
talep seviyesine ulaşacaktır. Yakıt ekonomisi standartları kamyonlar tarafından binek ve hafif ticari
araçlara oranla daha az göz önünde bulundurulmaktadır.
■■ İşleme kazanımları hariç petrol üretiminin 2035 yılı itibariyle 97 milyon varil/gün’e çıkacağı
ve bu artışın tamamen doğalgaz sıvıları ve konvansiyonel olmayan kaynaklardan sağlanacağı
öngörülmektedir. 2011 ve 2035 yılları arasında ham petrol arzının (LTO1 hariç) 2008 yılındaki 70
milyon varil/gün tarihi seviyesine ulaşmaksızın 3 milyon varil/gün düşüşle 65 milyon varil/gün ile 69
milyon varil/gün arasında dalgalanacağı tahmin edilmektedir. LTO üretimi, 2020’lerde büyük ölçüde
ABD ve Kanada’dan kaynaklanan bir artışla 4 milyon varil/gün’ün üzerine çıkacaktır.
1
Light tight oil
2013 Sektör Raporu
■■ OPEC dışı üretimin 2015 yılı sonrasında 53 milyon varil/gün’e çıkacağı ve bu seviyeyi 2020’lerin
ortalarına kadar koruyacağı düşünülmektedir. Bu artış, konvansiyonel olmayan kaynaklardan, özellikle
LTO, Kanada’daki petrol kumu, doğalgaz sıvıları ve Brezilya’daki derin su üretimindeki artıştan
kaynaklanacaktır. 2025 yılı sonrasında, OPEC dışı üretim 2035 yılında 50 milyon varil/gün’ün altına
düşecektir. ABD’nin, 2020 yılına gelmeden Rusya ve Suudi Arabistan’ı geride bırakacağı ve 2020’lerin
ortalarına kadar dünyanın en büyük petrol üreticisi olarak kalacağı öngörülmektedir. 2011 yılında 36
milyon varil/gün olan OPEC ülkeleri üretiminin öngörülen dönem boyunca, özellikle 2020 yılından
sonra, toplu olarak artacağı ve 2035 yılında 46 milyon varil/gün düzeyine çıkarak OPEC
ülkelerinin dünya petrol üretimindeki payını %42’den %48’e çıkaracağı düşünülmektedir.
En büyük üretim artışının Irak’ta olacağı öngörülmektedir.
■■
Konvansiyonel olmayan petrol (LTO dahil) ve doğalgaz sıvılarındaki
artış, 2035 yılında 14 milyon varil/gün artışla 101 milyon varil/gün’e ulaşması
beklenen küresel petrol talebi ve 65 milyon varil/gün seviyesine düşen
konvansiyonel ham petrol üretimi arasındaki büyüyen açığı kapatmaktadır.
■■
Ulaşım alanında küresel enerji talebi yıllık ortalama %1,3
oranında artmaktadır. Bu büyüme hızı önceki dönemlere kıyasla oldukça
düşüktür. Net büyümenin tamamı OPEC dışı bölgelerin taleplerinden
kaynaklanmaktadır. Dünyadaki otomobil ve kamyon sayılarının
2011 ila 2035’te iki katına çıkması öngörülmekle birlikte, otomobil
teknolojisindeki ilerlemelerin ortalama araç yakıtı ekonomisinde
büyük gelişmelere neden olması beklenmektedir.
■■ Küresel olarak, karayolu ulaşımında motorin talebinin 2011 ila
2035 yıllarında %6,4 milyon varil/gün artması beklenirken, bu oran
benzinde %2,1 milyon varil/gündür. Ulaşımdaki enerji talebinde petrol
bazlı yakıtlar hüküm sürmeye devam ederken, hibrid ve elektrikli
araçlar için elektrik talebi de büyümekte olan bir paya sahiptir.
Sıvılaştırılmış veya sıkıştırılmış formda doğalgaz kullanımını da hızla
artmaktadır (2035’e kadar karayolu ulaşımında talebin %4,8 artması
beklenmektedir). Bununla birlikte, teknolojisi kanıtlanmış olsa da, araç
yakıtı olarak kullanımındaki sıkıntılar ve ikmal altyapısının yetersizliği
nedeniyle birçok ülkede bu pazarın ya küçük olduğu ya da hiç bulunmadığı
gözlemlenmektedir.
DÜNYADAKİ SEKTÖREL ÖNGÖRÜLER VE GELİŞMELER
ÖNGÖRÜLER VE GELİŞMELER
13
14
2013 Sektör Raporu
3 SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ
3.1 OTOMASYON SİSTEMİ
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
2011 yılı Temmuz ayında başlayan otomasyon sistemi kurma ve işletme zorunluluğu ile ilgili olarak EPDK
ve ilgili diğer taraflar çok sayıda toplantılar yapılmıştır. 1240 Sayılı EPDK Kurul kararında 2013 yılında
yapılan düzenleme ile otomasyon sistemi üzerinden yapılan tespitler ve mutabakatsızlıklarda, Savcılık
ve ilgili diğer Kamu Kurumları nezdinde dağıtıcılarca
işlem yapılacak şekilde yükümlülük getirilmiştir. Bu
Mevcut uygulamada olduğu
durum hem işleyiş hem yasal sorumluluklar açısından
ciddi sorunlar yaratacak niteliktedir.
üzere
dağıtıcıların
tespit
ettiği
mutabakatsızlıklar,
muhakkak Kurum tarafından
incelenmeli ve soruşturulmalı,
mutabakatsızlığın
hukuki
işlem gerektirecek bir yapıda
olduğunun tespit edilmesi
halinde yasal ve adli işlemleri
başlatmaya Kurum yetkili
olmalıdır.
Esasen bu sorumluluk, 5015 sayılı Kanunun 25. maddesi
ile EPDK’ya verilmiş yasal bir denetim yükümlülüğü olup,
Kuruma verilmiş olan bu görevin böyle bir uygulama
üzerinden dağıtıcılara veya bir başka sektör oyuncusuna
devredilemeyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle,
mevcut uygulamada olduğu üzere dağıtıcıların tespit
ettiği mutabakatsızlıklar, muhakkak Kurum tarafından
incelenmeli ve soruşturulmalı, mutabakatsızlığın hukuki
işlem gerektirecek bir yapıda olduğunun tespit edilmesi
halinde yasal ve adli işlemleri başlatmaya Kurum yetkili
olmalıdır.
Diğer taraftan, tamamıyla özel hukuk hükümlerine tabi iki özel işletme arasındaki ticari bir ilişkiye,
denetim/tutanak tutma/adli işlemler başlatma gibi bir kamu fonksiyonunun dahil edilmesinin, dağıtıcıbayi ilişkileri açısından da çok ciddi sorunlar yaratacağı açıktır.
Otomasyon uygulaması için bu güne kadar yapılan düzenlemeler bir bütün olarak iki farklı tüzel kişilik
olan dağıtıcı ve bayi yapıları arasındaki sorumlulukları tam olarak ayrıştırmamaktadır. Yapılan tüm
girişim ve açıklamalara rağmen bu konuda bayi işletmelerin sorumlulukları açıkça belirtilmemiş ve
bayi işletmesinden kaynaklanacak sorun, hatalı uygulama, ihmal ve imkansızlıklar dağıtım şirketlerinin
sorumluluğu olarak işlem görecek şekilde ele alınmış bulunmaktadır. Son taslakta da aynı durum
devam etmekte ve hukuken müteselsil sorumlu tutulması gereken durumlarda bile bayilik lisansı
sahipleri Taslakta zikredilmemektedirler. Taslakta yer alan ibareler doğrultusunda dağıtım şirketleri
ikmali durdurmak zorunda bırakılmakta, buna karşın bayi lisansı sahiplerinin satışa devam etmeleri
durumunda uygulanacak işlem veya bu alanda idari önlem bulunmamaktadır.
3.2 YENİ GÜMRÜK KANUNU
14
11 Nisan 2013 tarih ve 28618 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile
bazı Kanun ve Kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapan Kanun 1 Nisan 2013 tarihinde
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edilmiştir. Kanuna göre, kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na
aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı olanlara lisans verilmeyecektir.
Dağıtıcı lisans sahipleri, bayi denetim sisteminin kurulmadığı veya kurulan sistemin kurumca yapılan
düzenlemelere uygun bulunmadığı tespit edilen bayilere akaryakıt ikmali yapmayacaklardır. Seyyar
kontrol cihazı ile yapılan ulusal marker kontrol sonucunun geçersiz çıkması halinde, alınan numune en
geç 5 iş günü içerisinde laboratuvara teslim edilecek, laboratuvar, yapılması istenilen analizleri, numune
özellikleri değişime uğramadan 15 gün içinde yapacak ve sonucunu en geç 3 iş günü içinde EPDK’ya
teslim edecektir. Akredite laboratuvar sonucunun bildirilmesine kadar kurum, kaçak akaryakıt satışını
engelleyecek idari tedbirler alacak, lisans almadan lisansa tabi faaliyetlerde bulunanlar ile ulusal
marker eklemeyenlere, 1 milyon TL idari para cezası verilecek, ceza uygulanan bir fiilin iki takvim yılı
geçmeden aynı kişi tarafından tekrarı halinde, cezalar 2 kat artacaktır. İdari para cezaları, ön araştırma
veya soruşturma aşamasının tamamlanmasından sonra Kurul tarafından en geç 3 ay içinde karara
bağlanacak, idari para cezalarına karşı yargı yoluna başvurulması, tahsil işlemlerini durdurmayacaktır.
2013 Sektör Raporu
GELİŞMELER
Kesinleşmiş mahkeme kararına göre lisans sahiplerinin lisansı iptal edilecek, lisans sahibine verilen
idari para cezası ödenmeden lisansa konu tesis için lisans verilmeyecektir. Kaçakçılık fiilinin sadece
ulusal marker seviyesi ile ilgili olması durumunda, akaryakıtın, akredite laboratuar analiz sonucuna
göre ulusal marker seviyesinin olumlu olması veya resmi kayıtlara göre menşeinin ve Türkiye’ye kanuni
yollarla serbest dolaşıma girdiğinin belgelendirilmesi durumlarında geçici durdurma kararı, kurum
tarafından kaldırılacaktır.
3.3 PETROL PİYASASI KANUN DEĞİŞİKLİĞİ TASARISI
Görüşe sunulan Kanun taslağında petrol sektörü ile ilgili ve yetkili Kurumun Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı’nın olması ve bayilik lisanslarının Valiliklerce verileceği hususları da dahil olmak üzere, 5015
Sayılı Kanunu’nun birçok maddesinde önemli değişiklikler bulunmaktadır. Görüşe açılan taslakla ilgili
iletilen görüşlerdeki önemli konu başlıkları özetle verilmektedir.
Bağımsız Bayilik Sistemi
Akaryakıt Piyasası Kanunu tasarısı ile 5015 Sayılı Kanunda bulunmayan “bağımsız bayi” adı altında
ve herhangi bir akaryakıt dağıtım şirketi ile bayilik sözleşmesi yapmaksızın, istasyon açma, çalıştırma,
yurtdışından akaryakıt ithal etme
ulusal markerlama işlemlerini
Hiçbir dağıtım şirketine bağlı olmayan bağımsız ve
gerçekleştirme gibi hem bayi hem
bayiler ürün kalitesi, servis kalitesi, temizlik, kısmen dağıtıcı gibi faaliyet gösterecek
emniyet ve stok mutabakatı gibi rutin dağıtıcı bir bayilik kategorisi oluşturulmuştur.
kontrolleri dışında kalacak, ürünün menşei bile Sektörümüzde uzun yıllardır yaşanan
belli olmayacak ve özellikle kayıt dışılık açısından tecrübeler, akaryakıt piyasasının
etkin bir denetime ve izlenebilirliğe
potansiyel bir tehlike arz edeceklerdir.
ihtiyaç
duyduğunu
göstermiştir.
Hiçbir dağıtım şirketine bağlı olmayan
bağımsız bayiler ürün kalitesi, servis kalitesi, temizlik, emniyet ve stok mutabakatı gibi rutin dağıtıcı
kontrolleri dışında kalacak, ürünün menşei bile belli olmayacak ve özellikle kayıt dışılık açısından
potansiyel bir tehlike arz edeceklerdir. Bağımsız bayilik, aynı zamanda, bugünkü petrol piyasasının
önemli özelliklerinden bir olan izlenebilirliği tamamen ortadan kaldıracak ve bu nedenle ortaya çıkacak
kayıt dışı faaliyetlerin geriye dönük izlenmesi ve ilişkilendirilmesi işlemleri gerçekleştirilemeyecektir.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
Kaçakçılık tespit edilen rafineri hariç her türlü tesiste, lisansa tabi tüm faaliyetler kovuşturmaya yer
olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar kurum tarafından geçici olarak
durdurulacak, bu süre içerisinde tesis için başka gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmeyecektir.
Merkezden İzleme ve Lisanslandırmada Değişiklikler
Tasarıda lisanslandırma konusuna getirilen en önemli farklıklardan biri, tüm piyasa faaliyetleri Bakanlık
tarafından lisanslandırılırken, bayilik lisanslarının kaldırılarak ilgili yerel yönetimler tarafından bayi
belgesi verilmesi düzenlemesinin getirilmesidir. Yerel yönetimler GSM izinlerini zaten vermektedir,
ancak nihai iznin veya belgenin yerel yönetimler tarafından yönetilmesi ve merkezi olarak kaydedilmeyip
yayınlanmaması, iptallerin takibi ve izinsiz bayilere teslimat yapılması gibi durumların takibini güç
hale getirecektir. Yerel yönetimlerden gerekli izinlerin alınmasından sonra merkezden lisanslandırma
ve izlenmenin sektör disiplininin sağlanması için çok büyük önemi olan bir uygulama olduğuna ve
kaldırılmasının sektör ve ülke ekonomisi açısından faydası değil zararı olacağına inanıyoruz.
İdari Yaptırımlar
Ulusal marker’ın tek başına kaçakçılık kovuşturmasına yol açtığı bugünkü mevzuat ortamında, incelenen
tank veya pompa yerine bütün tesisin (akaryakıt terminali, istasyon v.s) mühürlenerek faaliyetinin
durdurulması, gereksiz, sakıncalı ve faaliyet sahibi için de hakkaniyetsiz sonuçlara yol açabilir. Diğer
taraftan, LPG’de yaşandığı gibi teknik düzenlemelere uygunsuzluğun lisans iptaline yol açabilecek
olması, sektörün tamamı açısından ciddi sorunlara neden olabilecek idari bir yaptırım olacaktır.
2013 Sektör Raporu
15
16
Getirilen Sınırlamalar
Hukukumuzda sözleşme serbestisi ilkesi geçerli olup, sözleşme süreleri ve benzeri konularda rakamsal
sınırlama getirilmesi, muhtemel teknolojik ve ekonomik gelişmelere sektör olarak zamanında tepki
vermemizi de engelleyebilir. Esasen bu gibi konular Rekabet Hukuku’nun bir konusu olup, Akaryakıt
Piyasası Kanunu Taslağı ile düzenlenmesine ihtiyaç olmadığı düşünülmektedir. Bu kapsamda
dağıtıcıların kendi işlettiği istasyonlar aracılığı ile yaptığı satış kısıtının da serbestleştirilerek dağıtıcının
toplam yurt içi pazar payının yüzde on beşinden yüzde ellisine çıkartılması önerilmektedir.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
16
Kaçakçılık Tanımının Gözden Geçirilmesi Gerekliliği
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanunu 3/11 Maddesi ile kaçakçılık Yaşanan tecrübeler sadece ulusal marker
tanımı birebir ulusal marker seviyesi
ölçümlerine
dayandırılmaktadır. seviyesine dayalı bir tanımın zaman zaman hatalı
Oysa yaşanan tecrübeler sadece ve ciddi sonuçlara yol açtığını göstermektedir.
ulusal marker seviyesine dayalı bir Kaçakçılık tespitinin mutlaka otomasyon verileri
tanımın zaman zaman hatalı ve ciddi ve benzeri belge ve araçlarla desteklenmesi
sonuçlara yol açtığını göstermektedir. gerekmektedir.
Bu nedenle, Taslakla birlikte 5607
sayılı Kanunda yapılacak bir değişiklik
ile, kaçakçılık tespitinin mutlaka otomasyon verileri ve benzeri belge ve araçlarla desteklenmesi
gerekmektedir.
Kanun Taslağının Denizcilik ve Havacılık Yakıtlarını ve Madeni Yağları da Kapsaması Gerekliliği
Kanun Taslağında petrol piyasasının önemli birer parçası olan denizcilik yakıtları, havacılık yakıtları
ve madeni yağlar kapsam dışı bırakılmıştır. Halbuki bu ürünler petrol piyasasının temel ürünleri olup
geçmişte kayıt dışı faaliyetlere yol açan alanlar olarak dikkat çekmiştir. Bu nedenle bu piyasalarında
Kanun Taslağı içine alınarak lisanslı faaliyetler haline getirilmesinde büyük yarar görmekteyiz.
3.4 KAÇAKÇILIK KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK
11.04.2013 tarihli 28615 sayılı Resmi Gazete’de 6455 sayılı “Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanmış ve bu kanunun
Gümrük Kanunu’nda ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda değişiklik yapan hükümleri
aynı gün yürürlüğe girmiştir. Kanundaki değişiklikler özetle aşağıdaki şekilde olmuştur:
■■ 5015 sayılı Kanun’da yer alan kaçak akaryakıta ilişkin ceza hükümleri ile 4733 sayılı Kanun’da yer
alan tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığına ilişkin ceza hükümleri 5607 sayılı Kanuna aktarılmıştır.
■■ Kaçak petrol ifadesi yerine akaryakıt ifadesi kullanılmış ve akaryakıt olarak kullanılan veya
kullanabilecek tüm ürünler akaryakıt tanımı içerisine alınarak akaryakıt kaçakçılığı ile ilgili tüm fiiller
düzenlemiştir. Akaryakıt, “Benzin, gaz yağı, jet yakıtı, motorin, fuel-oil, sıvılaştırılmış petrol gazları,
doğal gaz gibi akaryakıt ürünleri ile akaryakıt yerine kullanılan petrol türevleri ve bunların karışımları ile
akaryakıt yerine kullanılan diğer ürünler” olarak tanımlanmıştır.
■■ Kaçak akaryakıt satışının özel bir çaba sarf edilerek tank, gizli düzenek ve ekipman kullanılarak
yapılması halinin daha ağır bir şekilde cezalandırılması hükmü getirilmiştir.
■■ Kaçakçılıkla mücadelede caydırıcı bir etki sağlanması için kaçakçılık türleri ile ilgili mahkumiyet
hükmü kesinleşenlerin, kamuoyuna ilan edilebilmesine imkan sağlanmıştır.
■■ 5607 Sayılı Kanun’un 3’ncü maddesine göre; akredite laboratuvar analiz sonucuna göre Enerji Piyasası
Düzenleme Kurumu tarafından belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen, yasal yollarla Türkiye’de
serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen veya menşei belli olmayan akaryakıtı; üreten, satışa arz
eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan, taşıyan veya saklayan kişinin, 2
yıldan 5 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılması hükmü getirilmiştir.
■■ Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan izin alınmadan; akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni
yağ, baz yağ, asfalt ve benzeri petrol ürünlerinden akaryakıt üreten veya bunları doğrudan akaryakıt
yerine ikmal ederek üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın
alan, taşıyan veya saklayan kişinin, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para
cezası ile cezalandırılması hükmü getirilmiştir.
■■ Yine kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa
faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı
olarak sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman bulunduranların iki yıldan beş yıla kadar hapis
ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına çarptırılması hükmü getirilmiştir.
2013 Sektör Raporu
3.5 TEMİNAT MEKTUPLARINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
PETDER konu hakkında ilgili kamu kurumlarına,
■■ %220’ye yaklaşan teminat mektubu oranının birebir oranında indirilmesi; bu kapsamda Türkiye
genelinde global teminat verilebilmesine ve verilen teminatın hem antrepoda hem ithalatta
kullanılabilmesine imkan sağlanması,
■■ Geçmişten gelen, daha kapatılmamış ithalatlar için banka teminat mektubu istenmemesi ve vergi
dairelerinde işlemlerin hızlandırılması,
■■ İçerde biriken teminatların çözümünün hızlandırılması,
■■ Uygulamada ortaya çıkan bölgeler arası farklılıkların giderilmesi şeklindeki önerilerini iletmiştir.
3.6 AKARYAKIT HARİCİ ÜRÜNLERİN TEMİNİ
2014 yılından itibaren uygulamaya geçecek olan 24 Nisan 2013 tarih ve 28627 Sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Akaryakıt Haricinde Kalan Petrol Ürünlerinin Yurt İçi ve Yurt Dışı Kaynaklardan Teminine
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile “Uygunluk Yazısı” uygulaması başlatılmıştır.
Halihazırda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nezdinde Onaylanmış Kişi Statüsü Belgesi’ne sahip kuruluşlar
bir anlamda ticaretin güvenilirliği ve denetim yapılabilirlik açısından kamu kurumlarınca resmi bir
sınıflandırmaya tabi tutulmuş bulunmaktadır. İdari yükleri azaltmak ve muhtemel riskleri yönetebilmek
üzere bu resmi değerlendirmenin Tebliğ’de de dikkate alınarak madeni yağ lisansına sahip ve A veya B
Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü Belgesi’ne sahip olunması durumunda uygunluk yazısı şartı aranmamalı
ancak muhakkak surette bildirim yükümlülüğü getirilmelidir.
Hızla ilerleyen teknolojik gelişmeler ve müşteri talepleri doğrultusunda geliştirilen yeni ürünler ürün
tiplerinde ve kompozisyonlarında ani değişiklik ihtiyacını ortaya çıkartabilmektedir. Bu anlamda ana
girdi olan baz yağın değişmesi ve hiç kullanılmayan bir baz yağın kullanılmaya başlanması durumunda
100.000 ton kapasiteli bir firmanın yaklaşık %70’ini oluşturan temel girdi baz yağın ancak 15.000
tonunu üretiminde kullanabilmesi önemli sorunlara yol açabilir. Bu nedenle; öncelikli olarak madeni
yağ lisansı sahiplerinin baz yağ ithalatının uygunluk yazısı değil bildirim esaslı yapılabilmesi gerektiğine
ve operasyonel açıdan doğabilecek zorlukların ortadan kalkacağına inanıyoruz.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
21 Kasım 2013 tarihli Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, Gümrük Yönetmeliği’nde
değişiklik yapılmıştır. Değişiklikle
birlikte rafineriler ve dağıtıcılardan,
onaylanmış kişi statüsünde olanlar
Vergi kaçakçılığını önlemek adına alınabilecek
için, götürü banka teminat mektubu
tedbirler faydalı olmakla birlikte, sektörde
verme imkanı kaldırılmış ve antrepo
toplamda sürekli bağlı kalacak yaklaşık 10 milyar
ile ithalat aşamalarında her işlem
TL tutarındaki teminat, sektörün mali yapısını
için ayrı ayrı toplamda %220’ye
sarsmaktadır.
varan miktarda teminat zorunluluğu
getirilmiştir.
Vergi
kaçakçılığını
önlemek adına alınabilecek tedbirler
faydalı olmakla birlikte, sektörde toplamda sürekli bağlı kalacak yaklaşık 10 milyar TL tutarındaki
teminat, sektörün mali yapısını sarsmaktadır.
Yeni uygunluk belgesi alınması, eski uygunluk belgesinin kapanması şartına bağlanmamalıdır. Geçmişte
de tecrübe edilen bu uygulama yeni uygunluk yazısı alınıncaya kadar geçen yaklaşık iki aylık sürede baz
yağ ikmallerinin durmasına yol açmış ve ilave ciddi depolama maliyetlerine yol açmıştır. Firmalara eski
uygunluk belgesi kapamaları öncesinde yeni başvuru imkanı tanınmalı, eski izinin bitimini müteakip
ikmal sorunlarına yol açmaksızın yeni iznin verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Düzenleme çerçevesinde yurt dışından Ek-1 kapsamında yer alan maddeleri “bitmiş ürün” olarak
temin etmek isteyen madeni yağ üretim lisans sahipleri; bu maddeleri üretimlerine hammadde olarak
kullanmadıkları, direkt ürün olarak piyasaya sundukları için bu tip ürünleri kapasite raporlarında
hammadde olarak belirtememekte ve dolayısıyla uygunluk yazısı başvurularının kapsamına dahil
edememektedirler. Dolayısıyla bu ürünlerin ithalatını yapamamaktadırlar. Sektörün beklentisi, madeni
yağ üreticilerinin Ek-1 kapsamında yer alan ürünleri paketlenmiş ürün olarak ithal etmelerine müsaade
eder nitelikte bir düzenleme yapılmasıdır.
2013 Sektör Raporu
17
18
Diğer yandan Ek-1 kapsamında yer alan ürünlerin yurt içinde imalatını yapan madeni yağ üreticilerinin
üretim sonrasındaki satış sürecinde, temin eden taraflar açısından uygunluk yazısı olmaksızın temin
koşulunun 250 kilogramla sınırlandırılması, sevkiyat planlaması ve kaynak kullanımı açısından gereksiz
bir maliyet ve iş yükü ortaya çıkartmaktadır.
Tebliğ kapsamında sevkiyat başında 250 kg’lık satışa izin verilmesine rağmen, bu ürünlere üretimlerinde
ihtiyaç duyan firmaların üretimlerine devam edebilmeleri için ikmal edilmesi gerekli miktarlar son derece
yüksek tonajlar olduğundan, bu şekilde ikmal de uygun olamamaktadır. Dolayısıyla bu kapsamda yer
alan ürünleri kullanan firmalar ellerindeki stoklar tükendiğinde üretimlerinin durması gibi bir tehlike ile
karşı karşıya kalabileceklerdir.
Benzer şekilde piyasaya küçük ambalajlarda sunulan pas sökücü (500 ml, aerosol), çok amaçlı yağlayıcı
(200 ml, aerosol) gibi ürünlerin dahi bir kolisi yaklaşık 10 kg gelmektedir. Mevcut tebliğ ile tedarikçiye
en fazla 25 koli sevk edilebilmektedir. Bu durumda doğal olarak yılda binlerce koli satışı gerçekleşen
bu ürünler için çok yüksek sevkiyat maliyetlerine sebebiyet verip ticareti çok olumsuz yönde etkileyip
durma noktasına getirmektedir.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
3.7 KIYI TESİSİ İZİNLERİ VE BÖLGESEL ORTAK ŞAMANDIRA KURULMASINA
İLİŞKİN BAKANLIK PROJESİ
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca verilmekte olan Kıyı Tesisleri İşletme izinlerinin
yenilenme süreçlerinde 2013 yılında bazı gecikmeler meydana gelmiş ve bu durum sektörde ikmal
zorluklarının yanı sıra ilave maliyetlere neden olmuştur. Petrol şirketlerinin deniz bağlantılı tesislerinin
Bakanlıkça verilmekte olan kıyı tesisi işletme izni olmaksızın, lisansa bağlı faaliyetlerin gerçekleşmesi
yasalarımızca mümkün değildir.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı stratejik planında yer alan aynı bölgede birbirlerine
yakın olarak faaliyet gösteren tesislere ait iskele ve şamandıraların, tüm tesislere hizmet vermek üzere
tek bir dolfen/iskele üzerinden gerçekleştirilmesine ilişkin projesi kapsamında Bakanlık himayesinde
yapılan toplantılara katılım sağlanmakta ve bu konuyla ilgili Dernek bünyesinde oluşturulan bir çalışma
grubuyla çalışmalara katkı sağlanmaktadır.
3.8 BİYOYAKITLAR
Benzin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliği kapsamında, dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından
bayilerine bir takvim yılı içerisinde teslim edilen benzin türlerinin toplamına 2014’te en az %3 (V/V)
yerli tarım ürünlerinden üretilmiş etanol içermesi zorunluluğu getirilmiştir.
Ancak rafinerilerden temin edilen benzinlerdeki oksijen içeriğinin standartlarda belirtilen maksimum
değere yakın olması, ulusal marker katımından sonra ölçümlerde yaşanan sıkıntılar ve kendi deposu
olmayan dağıtıcı lisansı sahibi firmaların tedarik kısıtları nedeniyle bu yükümlülük tam olarak yerine
getirilemeyebilecektir.
Dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından bayilerine bir
takvim yılı içerisinde teslim edilen benzin türlerinin
toplamına 2014’te en az %3 (V/V) yerli tarım
ürünlerinden üretilmiş etanol içermesi zorunluluğu
getirilmiştir.
18
Diğer yandan Bakanlar Kurulu
Kararıyla yurt içinden toplanan
yağlardan elde edilen oto biyodizelin,
dağıtıcılarca motorine karıştırılarak
satılması durumunda biyodizelli
motorin için daha önce ödenen
ÖTV’nin %2’lik kısmının dağıtıcılara
iade edilmesine karar verilmiştir.
Düzenleme uyarınca, dağıtıcılarca satılan bin litre motorinde 20 litre bitkisel atık yağdan elde edilen
biyo dizelin karıştırıldığının tespiti halinde bin litre biyodizelli motorinin içerisindeki 20 litre biyodizel
için ödenen ÖTV’nin tamamı geri verilecektir.
Biyodizelde, ÖTV iadesine geçilmesinin yaratacağı ek finansal yükler ve atık bitkisel yağlardan biyodizel
üretilmesi süreçlerine ilişkin geçmiş tecrübeler konunun dikkatle izlenmesi gerektiğini göstermektedir.
2013 Sektör Raporu
3.9 LPG CEZALARI
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu’nun 17. maddesinde yer alan “kaçak veya
menşei belli olmayan veya teknik düzenlemelere uygun olmayan LPG ile piyasa faaliyetinde bulunan
lisans sahiplerinin lisansı iptal edilir. Teknik düzenlemelere uygun olmayan LPG mahkeme kararı ile
müsadere edilir. Bu LPG’yi ikmal edenler zararı tazmin etmekle yükümlüdür” hükmü çerçevesinde
EPDK denetimlerinde “koku” kriterini sağlayamayan işletmelere yönelik olarak lisans iptalleri ve
müsadere talepleri olmuştur. Sektörün teknik kriterlere aykırılığın lisans iptaline yola açmaması, idari
para cezası ile cezalandırılması yönündeki girişimleri sonuçsuz kalmış, yapılması gereken kanun
değişikliği gerçekleştirilmemiştir.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 23 Ekim 2013 tarihinde yayınlanan “Tehlikeli
Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına ilişkin Yönetmelik”in yürürlüğe giriş tarihi 1 Ocak 2014’tür.
Yönetmelik ile, tehlikeli maddelerin; insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli
ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınmasını sağlamak amacıyla; bu faaliyetlerde yer alan
gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin, boşaltanların, paketleyenlerin, taşımacıların ve
tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücüleri veya operatörlerinin hak, sorumluluk, yükümlülük
ve çalışma koşullarına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Yönetmelik kapsamında tehlikeli maddeler kamuya açık karayolunda, ADR hükümlerine uygun olarak
ekonomik, kontrollü, seri, güvenli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az
olacak şekilde taşınacaktır. Tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınmasında; Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından test edilip UN numarası verilerek sertifikalandırılmış olan ambalajların kullanılması
ve ADR’de tanımlanan etiket, işaret ve turuncu plakaların kullanılması zorunlu kılınmıştır.
Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük
taşımacılığı yapacak şoförlerin, Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför
Eğitim Sertifikasına sahip olmaları zorunlu kılınmıştır.
Bu Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetler Bakanlık denetimine tabi olup denetimlere ilişkin
Bakanlık genelgesi yayınlanmıştır.
Yönetmelikte yer alan geçici madde ile tehlikeli maddelerin yurt içindeki taşınmasında kullanılan ve
bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli ve Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk
Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtlardan;
■■ 2006-2013 model taşıtların 31/12/2014 tarihine kadar,
■■ 1996-2005 model taşıtların 31/12/2015 tarihine kadar,
■■ 1986-1995 model taşıtların 31/12/2016 tarihine kadar,
■■ 1985 model ve öncesi taşıtların ise 31/12/2017 tarihine kadar,
Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre Bakanlıktan veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/
kuruluştan taşıt uygunluk belgesi almaları zorunlu kılınmıştır.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
3.10 TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA SÜREÇ
PETDER tarafından, ADR’nin ülkemizde uluslararası standartların yakalanması ve rekabete yönelik bir
ortamın oluşmasına fayda sağlayacağı; taşımacılıktan kaynaklanan kazaların azalacağı ve kamu sağlığı
açısından olumlu sonuçlar doğuracağı öngörülmektedir. ADR mevzuatında belirtilen düzenlemeler,
ülke içi kara nakliyesinde faaliyet gösteren tüm firmaların bu standartlara ulaşmasını ve devamlılığını
sağlamasını zorunlu kılmaktadır.
ADR’ye uyum sürecinde emek verilmesi gereken ve çok konuşulacak konulardan biri sektör
çalışanlarının eğitimi ve sertifikasyonudur. Bu konuda verilecek olan eğitimlerin amacı, ADR konusunda
ortak davranış biçimi oluşturmak olmalıdır. Eğitim kalitesi arttıkça, bilinçli sürücü sayısı artacak ve
böylelikle kazalar azalacak, sürücüler daha bilinçli araçları kullanacak ve böylece bakım onarım ve pert
masrafları azalacak ve bu da nakliye maliyetlerinde düşüşler sağlayacaktır.
Tehlikeli Madde Taşımacılığında Test, Sertifika, Muayene İşlemleri Türk Standartları Enstitüsü
Tarafından Yapılacak
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ve Bilim Sanayi Teknoloji Bakanı Nihat Ergün
huzurlarında, 6 Mart 2013 tarihinde düzenlenen ve PETDER olarak da katılım sağlanan tören ile tehlikeli
yüklerin taşınmasında kullanılan ambalajlar, paket, tankların test, sertifikalandırma ve muayenelerine
2013 Sektör Raporu
19
20
ilişkin iş ve işlemleri yapmak üzere Denizcilik, Haberleşme ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından TSE’ye
yetki devrinde bulunulmuştur. Yetki devri ile birlikte; tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan paket,
ambalaj, tank ve benzeri kapların; test, sertifikalandırma (UN numarası verilmesi) ve muayenesiyle ilgili
iş ve işlemler TSE tarafından yapılacaktır. Tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınmasında kullanılmak
üzere yeni üretilen taşıtlara, tip onayından sonraki ilk muayenede, ADR’ye uygunluk belgesi/taşıt
uygunluk belgesi de TSE tarafından verilecektir.
IMDG Kod Genelgesinde Değişiklik Yapıldı
Denizcilik, Haberleşme ve Ulaştırma Bakanlığı’nca deniz yoluyla taşınan tehlikeli yükler kapsamında
liman tesislerine giriş yapan sürücülere ilişkin esaslarda değişiklik öngören IMDG Kod eğitimlerine
ilişkin Genelge’de 27 Mart 2013 tarihinde yenilenmiştir.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
Genelgeye göre; Bütün modlardaki tehlikeli yük taşımacılığıyla ilgili iş ve işlemler bir Genel
Müdürlük altında birleştirildiğinden ADR ve IMDG Kod gereği şoförlerin almaları gereken eğitimlerin
ADR kapsamındaki SRC 5 Eğitimi Müfredatı altında birleştirilerek tek bir eğitim olarak verilmesi
kararlaştırılmıştır. Denizyoluyla taşınan tehlikeli yüklerin, liman tesislerinden kara tesislerine veya kara
tesislerinden liman tesislerine taşınması işlemini gerçekleştirecek olan karayolu taşıt sürücülerinin
liman tesislerine girebilmeleri için geçerli ve yapılan taşımaya uygun SRC 5 belgesine veya IMDG Kod
Göreve Yönelik Eğitim Semineri Katılım Sertifikasına sahip olması yeterli olacaktır.
3.11 LPG’DE ULUSAL STOK YÜKÜMLÜLÜĞÜ
5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 16. maddesi çerçevesinde rafineri, akaryakıt ve LPG dağıtıcı
sahiplerinin ikmal ettikleri günlük ortalama ürün miktarının minimum yirmi katını kendi depolarında
veya lisanslı depolama tesislerinde topluca veya statülerine göre ayrı ayrı bulundurma yükümlülüğü
bulunmaktadır.
Ülkemizde 2013 yılında tüketilen toplam LPG
miktarı 3,7 milyon ton olarak gerçekleşmiş
Dağıtıcı şirketlerin stoklarında yer alan,
olup, LPG stoklama kapasitesi ise toplam 293
yolda gemi-tanker üzerinde bulunan tüm
bin tondur. Petrol Piyasası Kanunu’nun söz
LPG ürünlerinin ulusal stok miktarları
konusu hükmü çerçevesinde günlük ikmalin
içinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
yirmi katı olarak ifade edilen stok bulundurma
yükümlülüğüne karşılık gelen miktar ise 203
bin tondur. Bu miktarda bir stokun tutulması,
tankların güvenli stok limitleri, yeni tank yapılacak alanın kısıtlı olması, sürecin zorluğu ve test süreleri
gibi hususlar göz önünde bulundurulduğunda, ülke genelindeki tüm LPG depolama tanklarının her an
neredeyse tam dolu bulunmasını gerektirmektedir.
Yukarıdaki veriler ülkemizde LPG için 20 günlük stok miktarının yasal olarak sağlıklı bir şekilde
tutulduğuna ilişkin soru işaretlerini de beraberinde getirmektedir.
Ulusal stok mükellefiyetinin LPG sektörü açısından uygulanabilirliğini sağlayabilmek açısından;
■■ Kanunda LPG stok yükümlülüğü için günlük ikmalin yirmi katı olarak geçen ifadenin on katı olarak
düzenlenmesi ve stok yükümlülüğünün 3 aylık ortalama vb. gibi suiistimale açık hususlara yer
verilmeyecek şekilde her an tutulması şekilde düzenlenme yapılması,
■■ Dağıtıcı şirketlerin stoklarında yer alan, yolda gemi-tanker üzerinde bulunan tüm LPG ürünlerinin
ulusal stok miktarları içinde değerlendirilmesi,
■■ LPG stok yükümlüğünün, AB mevzuatı ve petrol dairesince yapılan düzenlemeler de dikkate alınarak
ürün cinslerinin birbirine tahviline (LPG yerine benzin, vb.) olanak sağlayacak bir düzenleme yapılması
konularında Kanunda düzenleme yapılması önerilmiştir.
20
3.12 GÜMRÜK ANTREPO GENELGESİ
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca 13 Ağustos 2013 tarihinde yayınlanan Genelge kapsamında antrepo
sahası tanımının değiştirilmesi ile artık tüm terminal sahası gümrüklü tankları da içerecek şekilde
antrepo olarak değerlendirilmiş ve bunun bir sonucu olarak, Terminal işletilmesinde, yapılacak her
türlü tadilat ve operasyonların Gümrük kontrolünde yürütülmesi hükme bağlanmıştır.
2013 Sektör Raporu
3.13 UÇUCU ORGANİK BİLEŞİK EMİSYONLARI
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca 3 Temmuz 2009 tarihinde yayınlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin
Kontrolü Yönetmeliği Ek-5’te yer alan 22. Grup Tesisler (Ham Petrol, Petrol ve Akaryakıt Dolum ve
Depolama Tesisleri) başlığı altında akaryakıt terminallerinde 1 Ocak 2014 tarihine kadar buhar geri
kazanım ünitelerinin kurulmasını zorunlu kılınmıştır.
Bakanlık uçucu organik bileşiklerden kaynaklı emisyonların kontrolüne ilişkin olarak ülkemizde yasal
düzenlemelerin AB mevzuatına uyumunu sağlamak ve bu özelde bir yasal düzenlemeyi hazırlamak üzere,
2011 yılının Temmuz ayında iki yıl süren 94/63/EC sayılı “Petrolün Depolanması ve Terminallerden
Servis İstasyonlarına Dağıtılmasından Kaynaklanan Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü
Yönetmeliği” ve 2009/126/EC sayılı “Servis İstasyonlarında Araçlara Yakıt Dolumundan Kaynaklanan
Uçucu Organik Bileşik Emisyonlarının Kontrolü Yönetmeliği” sayılı AB direktiflerini kapsayan bir
eşleştirme proje gerçekleştirmiştir.
Eşleştirme projesi devam ederken her iki direktifin ülkemize etkilerini ortaya koymak üzere bir teknik
destek bileşeni devreye sokulmuştur. Teknik destek bileşeni çalışmalarında da Bakanlık ve proje
ekibiyle uyumlu bir çalışma yürütülmüş ve nitelikli bir veri tabanı oluşturulmasına destek sağlanmıştır.
Sektör olarak beklentimiz, eşleştirme projesinin ve teknik destek projesinin sonuçlarından istifade
edilerek, Yönetmelikte geçiş için öngörülen 1 Ocak 2018 tarihinin göz önünde bulundurulmasıyla,
teknik altyapısı hazırlanmış bir mevzuatla uçucu organik bileşiklerin kontrolünün depolama terminalleri,
tankerler ve akaryakıt istasyonlarıyla paralel olarak deveye girmesinin sağlanmasıdır.
3.14 SEVESO DİREKTİFİ
Seveso-II Direktifinin ülkemiz mevzuatına uyumlaştırılmasıyla hazırlanan “Büyük Endüstriyel Kazaların
Kontrolü Hakkında Yönetmelik” 18 Ağustos 2010 tarih ve 27676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
Sektörümüzü de yakından ilgilendiren Yönetmelikle tesis dahilinde üretim, depolama ve/veya satış
amacıyla tehlikeli maddeleri bulunduran kuruluşlarda, büyük endüstriyel kazaların önlenmesi,
doğabilecek kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en düşük seviyeye indirilebilmesi, etkili
ve sürekli bir korunmayı ve risk yönetimini sağlamak amacıyla alınması gereken tüm önlemlerin
belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yazılım portalı olan Çevre Bilgi Sistemi bünyesinde yer alan Seveso
Bildirim Sistemi kapsamında, Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Ekinde yer
alan Tehlikeli Kimyasal Maddeleri bulunduran kuruluşların, bulundurdukları maddeler ile miktarlarını
Bakanlık’a beyan etmeleri, Güvenlik Raporları ve Acil Durum Planlarını hazırlamaları yasal bir
zorunluluktur.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
Sektör olarak, bu projenin açılış ve kapanışı dahil tüm süreçte düzenlenen toplantılara eksiksiz katılarak
pozitif yönde bir katkı sağlanmıştır.
2014 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca kapsama giren
işyerlerinde teknik, proses emniyeti kontrolü, rehberliği ve “Güvenlik Yönetim Sistemi” (GYS)
oluşturulması ve işletmelerin, “Büyük Kazaları Önleme Politikası”nı yazılı olarak hazırlamalarını
sağlamak, tüm proses, organizasyon ve teknolojinin uygunluğunu kontrol etmek üzere bu Pilot Denetim
Projesi gerçekleştirilecektir. 80 firmada yapılacak denetimlerde sektörlerin tamamı incelenecektir.
Esas denetimlerin başlama tarihi ise 1 Ocak 2016’dır.
3.15 TOPRAK KİRLİLİĞİ MEVZUATINDA ERTELEME
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 8 Haziran 2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan
Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik gereği; 8
Haziran 2013 itibari ile Yönetmelikte Ek-2-Tablo 2’de yer alan faaliyetleri yürüten ve yürütüceklerin
Ek-3’te yer alan Faaliyet Ön Bilgi Formunu Kirlenmiş Sahalar Bilgi Sisteminde doldurarak Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüklerine bildirmeleri yönündeki yasal zorunluluk, 14 Haziran 2013 tarihinde yapılan
düzenlemeyle 8 Haziran 2015 tarihine ertelenmiş bulunmaktadır.
2013 Sektör Raporu
21
22
Yönetmelik çerçevesinde Bakanlık ve İl Müdürlüklerince akaryakıt istasyonlarında ve akaryakıt
depolarındaki faaliyetlerin daha kolay algılanabilmesi ve kirlenme potansiyeli yüksek sahaların
belirlenmesi, PETDER tarafından sektörümüz özelinde TS 12820 Akaryakıt istasyonları - Emniyet
Gerekleri’ne ilişkin Standart çerçevesinde uzman akademisyenler tarafından bir Teknik Kılavuz
hazırlanmış ve Bakanlığa sunulmuştur.
3.16 GÖZETİM FİRMALARININ EPDK TARAFINDAN YETKİLENDİRİLMESİ
19 Temmuz 2013 tarihinde EPDK tarafından Resmi Gazete’de yayınlanan 4460-8 No’lu Karar ve
“Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” ile birlikte, bağımsız gözetim firmalarının EPDK tarafından yetkilendirileceği belirtilmiştir.
Karara eklenen Madde 7’de bağımsız gözetim firmalarına ilişkin usul ve esaslar yer almıştır.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
3.17 LPG SORUMLU MÜDÜR MEVZUATI ve KAYIT DEFTERİ TUTMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
LPG otogaz istasyonlarındaki sorumlu müdür uygulamasına ilişkin önemli bir değişikliğe imza atılarak,
istasyon başına bir sorumlu müdür bulundurma yükümlüğü, bir sorumlu müdürün en fazla 3 istasyonda
görev yapabilmesine imkan tanıyacak şekilde revize edilmiştir. Yapılan son düzenlemeyle birlikte,
LPG otogaz istasyonlarının sorumlu müdür bulmak konusunda yaşadıkları sıkıntının hafiflemesi
beklenmektedir. Kurul ayrıca, LPG otogaz istasyonlarında TMMOB tarafından hazırlanmış ve onaylanmış
defter bulundurulması zorunluluğunu kaldırmıştır. Ancak sorumlu müdürler, ilgili kayıtları tutmaya
devam edecektir.
3.18 E-FATURA DÜZENLEMELERİ
Maliye Bakanlığı tarafından 05 Mart 2010 tarihinde yayınlanan 397 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği ile elektronik fatura kullanımı ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. Ayrıca, Maliye
Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ortak olarak 13 Aralık 2011 Tarih ve 28141 sayılı
Resmi Gazete’de yayınlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No:1) ile elektronik defter uygulaması
yürürlüğe girmiştir.
Bu uygulamalar ile ilgili olarak, 14 Aralık 2012 tarih ve 28497 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:421) ile belirli mükellefler elektronik fatura ve elektronik defter
kullanım zorunluluğu kapsamına alınmıştır.
E-fatura uygulamasında amaç tek
format ve standarda göre satıcı
ve alıcı arasında güvenli, zaman
ve maliyet tasarrufu sağlayan bir
sistem oluşturmaktır.
E-fatura, veri format ve standardı Gelir İdaresi Başkanlığı
tarafından belirlenen, Vergi Usul Kanunu gereği bir
faturada yer alması gereken bilgilerin yer aldığı, satıcı
ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform
(Gelir İdaresi Başkanlığı) üzerinden gerçekleştirildiği
elektronik bir belgedir. Gelir İdaresi Başkanlığı
tarafından yönetilen uygulamada amaç, tek format ve
standarda göre satıcı ve alıcı arasında güvenli, zaman
ve maliyet tasarrufu sağlayan bir sistem oluşturmaktır.
421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında;
22
■■ 04.12.2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip
olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibariyle asgari
25 milyon TL brüt satış hasılatına (ciro) sahip olanlar ile,
■■ 06.06.2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) sayılı listedeki malları
imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011
tarihi itibariyle asgari 10 milyon TL brüt satış hasılatına (ciro) sahip olanlardır.
31.12.2013 tarihine kadar e-fatura uygulamasına geçmek zorunluluğu bir geçiş süreci ile birlikte Nisan
2014’e uzatılmış ve sektör genelinde uyum sağlanmıştır.
2013 Sektör Raporu
3.19 ULUSAL MARKER’A İLİŞKİN GELİŞMELER
Sektör, tek başına marker seviyesine dayalı kaçakçılık tespitinin yaratacağı sorunlar ve haksız yargılama
üzerinde ısrarla durmaktadır. Ulusal marker’ın kaçakçılıkla mücadelede son derece yararlı bir gösterge
niteliğinde olduğu düşünülmekle birlikte, ilave delillerle güçlendirilmeyen marker seviye yetersizliğinin,
kaçak akaryakıt tespitinde tek başına delil olarak kullanmasının çeşitli sakıncaları ortaya çıkmıştır.
Sektör, bu konuda adli işlemler başlatılırken ilave delillerin de değerlendirilmesi gerektiği görüşündedir.
SEKTÖRDEKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
2013 yılında biyoethanole de marker eklenmesiyle beraber problemler artarak yaşanmaya devam
etmiş, çözüm için PETDER, EPDK ve TÜBİTAK arasında görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
23
24
2013 Sektör Raporu
4 PETDER’DEN
4.1 PETDER İLE ENERJİ GAZETECİLERİ DERNEĞİ BULUŞMASI
PETDER ve EGAD (Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği) 4 Ocak 2013 Cuma günü Ankara Mövenpick
Otel’de düzenlenen toplantıda bir araya gelmiştir. PETDER Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Erdem,
Genel Sekreteri Dr. Erol Metin ve Totil Oil Türkiye Genel Müdürü Antoine Tournand EGAD üyeleri ile
PETDER’in değerlendirmelerini ve beklentilerini paylaşmıştır.
Toplam enerji tüketiminin her geçen gün artmasına dikkat çeken PETDER Yönetim Kurulu Başkanı
Ahmet Erdem, Türkiye’nin birincil enerji tüketiminde petrolün %30’luk bir paya sahip olduğunu ve 100
milyar TL büyüklüğe ulaşan sektörün ülke ekonomisinin can damarı olduğunu ifade etmiştir.
Erdem, Türkiye akaryakıt piyasasının fiyat yönü ile Akdeniz piyasalarına göre daha ucuz ve rekabetçi
olmaya devam ettiğini sözlerine eklemiştir.
PETDER’DEN HABERLER
“Petrol Piyasası Kanunu ve serbest piyasa dönemi sektöre ve ekonomiye büyük katkılar sağladı”
Erdem, Petrol Piyasası Kanunu ve serbest piyasa dönemine bağlı olarak çok önemli gelişmelerin
gözlemlendiğini, bunların başında kayıt altında alınmış istikrarlı büyüme, vergi gelirlerinde ve yeni
oyuncu sayılarında artış, kaçak/sahte akaryakıt sorununda azalmanın geldiğini belirtmiştir.
Erdem, lisans sürecinin piyasa oyuncularının kayıt altına alınmasında önemli rol oynadığını belirtirken,
ulusal marker uygulaması kapsamında her yıl 80.000 ölçüm gerçekleştirildiğini açıklamıştır.
“ÖTV iade sistemi ve Devletin kararlılığı 10 numara yağ sorununun ortadan kalkmasını sağlayacak”
2008-2012 yıllarında sektörün en önemli sorununun 10 numara yağ olduğunu ve haksız rekabetin
yaşandığını belirten PETDER Genel Sekreteri Dr. Erol Metin ise, 10 numara yağ sorunuyla birlikte son
beş yıl içinde ekonominin 5 milyar TL’nin üzerinde vergi kaybı yaşadığını söylemiştir. ÖTV iade sistemine
geçilmesiyle birlikte 10 numara yağ sorununa karşı tedbir alındığını anımsatan Metin, son aylarda
10 numara yağ faaliyetlerinde belirgin düzeyde azalma görüldüğünün altını çizmiştir. Sahadan olumlu
geribildirimler alındığını belirten Metin, Devletin kararlılığı sayesinde 2013 yılında sorunun tamamen
ortadan kalkmasının ümit edildiğini söylemiştir.
“Kaçak akaryakıt tanımı değişmeli”.
Sözü devralan Erdem, kaçak akaryakıt sorununa karşı yeni kanun tasarısının Bakanlar Kurulu
tarafından onaylandığını anımsatarak, kaçak akaryakıta karşı ilave ve etkin önlemlerin gündemde
olduğunu belirtmiştir. Ulusal marker’ın ilk ve önemli delil olduğunu ancak tek başına ulusal marker
seviyesine dayalı “kaçak” tanımının yeterli olmadığını vurgulayan Erdem, adli işlem öncesi ilave delillere
de bakılması gerektiğinin altını çizmiştir.
“Oto LPG’de de otomasyon uygulamasına geçilmeli”.
İyileştirme çalışmalarına karşın otomasyon sistemi sayesinde istasyonlarda anlık izlemenin artık
mümkün olduğunu belirten Erdem, kamu sağlığının gözetilmesi ve vergi kayıplarının önlenmesi için
uygulamanın otogaz istasyonlarında da devreye girmesinin faydalı olacağını ifade etmiştir.
4.2 ATIK YAĞLARIN YÖNETİMİ PROJESİ YILLIK DEĞERLENDİRME TOPLANTISI
24
PETDER, Atık yağların Yönetimi Projesi 2012 yılı sonuçlarını 1 Nisan 2013 Pazartesi günü İstanbul Point
Hotel’de düzenlediği toplantı ile projenin katılımcılarıyla paylaşmıştır. Toplantıda bir konuşma yapan
PETDER Projeler ve Dış İlişkiler Koordinatörü Aydın Özbey, PETDER’in Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından ülke genelinde atık motor yağlarının toplanması ve lisanslı tesislerde ürün/enerji olarak geri
kazanımı veya bertarafının sağlanması konularında “Yetkilendirilmiş Kuruluş” olarak 8 yılda toplandığı
atık motor yağı miktarının 123.637 tona ulaştığını ifade etmiştir. Toplanan atık motor yağlarının bir
kısmı lisanslı işletmelerde hammadde veya enerji olarak geri kazanılmış, kalan miktarları ise teknoloji
belirlemek üzere ihraç edilmiş veya bertaraf ettirilmiştir.
2013 Sektör Raporu
HABERLER
4.3 BOLU’DA EPDK İLE LPG SEKTÖRÜ BULUŞMASI
Sektör temsilcileri, çalıştayda piyasaya ilişkin değerlendirmelerde bulunurken, yaşanan sorunları ve bu
sorunlara ilişkin çözüm önerilerini detaylı bir şekilde dile getirmiştir.
4.4 UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLERİN KONTROLÜNE İLİŞKİN SUNUM
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse
edilen “Endüstriyel Uçucu Organik Bileşiklerin Emisyonlarının Kontrolü Teknik Destek Projesi”nin
Haziran 2014’te gerçekleşen açılış toplantısında “Türkiye Petrol Sektörü ve UOB Direktifine Uyum”
başlıklı bir sunum yapılmıştır. Toplantıda Türkiye Petrol Sektörünün genel yapısı ve ülkemizde benzinin
terminallerde depolanması ve terminallerden akaryakıt istasyonlarına dağıtılmasından kaynaklanan
uçucu organik bileşik emisyonlarının kontrolüne ilişkin 94/63/EC sayılı ve servis istasyonlarında
araçlara benzin dolumundan kaynaklanan uçucu organik bileşik emisyonlarının kontrolüne ilişkin
2009/126/EC sayılı direktiflere uyum sürecine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur. Toplantıda
ayrıca, ülkemizde AB direktiflerine uyum için geçiş süresinin, tüm benzin taşınan tankerlerin alttan
doluma uygun hale getirilmesi ve üstten dolumun yasaklanması ile eş zamanlı olarak planlanması
gerekliliğine vurgu yapılmıştır.
PETDER’DEN HABERLER
15 Mart 2013 tarihinde Bolu’da düzenlenen çalıştayda LPG sektörünün temsilcileri ile EPDK bir
araya gelmiştir. Türkiye LPG piyasasının mevcut durumu, geleceği ve önemli gündem maddelerinin
görüşüldüğü toplantıya Enerji Bakanlığı ve EPDK’nın yanı sıra TOBB Türkiye LPG Meclisi, PETDER,
Türkiye LPG Derneği, MÜSLPG Derneği ve özel sektör temsilcileri katılmıştır.
4.5 ARGUS BAZ YAĞLAR KONFERANSI’NDA SUNUM
21 Mart 2013 tarihinde Ceylan Intercontinental Otel’de Argus tarafından düzenlenen ve baz yağ
piyasasında ithalat, ihracat, yasal düzenleme ve pazar yapısına ilişkin gelişmelerin ele alındığı “Argus
Avrupa Baz Yağ Marketleri 2013 “ konferansında; PETDER olarak, Türkiye Madeni Yağ Piyasası’nın genel
yapısı, arz-talep dengesi ve yasal düzenlemeler hakkında sunum yapılmıştır. Sunumda Türkiye’nin
2012 yılında yağlama yağlarındaki reel tüketiminin 400 bin ton seviyesinde olduğu, yaklaşık 150
bin ton yağlama yağının ihraç edildiği, rafineri üretimi ve ithalat miktarının ise 1 milyon 250 bin ton
seviyesinde olduğu ifade edilmiştir. Arz ve talep arasındaki 700 bin ton farkın madeni yağ olarak
tüketilmediği, kayıt dışı akaryakıt faaliyetlerinde kullanıldığının düşünüldüğü ifade edilmiştir.
2013 Sektör Raporu
25
26
4.6 ATIK MOTOR YAĞLARI HAKKINDA BİLGİ PAYLAŞIMI
PETDER Projeler ve Dış İlişkileri Koordinatörü Aydın Özbey, 24 TV’de yayınlanan “24 Doğa” adlı programda
PETDER’in atık motor yağı toplama faaliyetleri hakkında bilgi paylaşmıştır. Özbey konuşmasında,
PETDER’in tek yetkili kuruluş olarak atık motor yağlarını topladığının altını çizmiştir.
4.7 FİYATLARA İLİŞKİN BASIN AÇIKLAMASI
2013 Temmuz ayı içerisinde yayınlanan basın bülteni ile o günlerde akaryakıt fiyatlarındaki yaşanan
değişimlere ilişkin tartışmalarla ilgili kamuoyunu bilgilendirmek üzere, aşağıda sunulan basın bülteni
yayınlanmıştır.
Fiyat artışları uluslararası piyasalardaki arz talep dengesi, ham petrol ve işlenmiş ürün fiyatlarındaki
değişimler ve Dolar kurundaki artışlardan kaynaklanmaktadır.
Ülkemizde tüketilen akaryakıt ya %90’a yakını ithal edilen ham petrolden üretilmekte ya da işlenmiş
ürün (benzin veya motorin) olarak ithal edilmektedir. Dolayısıyla ülkemizdeki akaryakıt fiyatları, içinde
bulunduğumuz Akdeniz bölgesindeki uluslararası benzin ve motorin fiyatları ve Dolar kurundaki
gelişmelere paralel olarak değişmektedir.
PETDER’DEN HABERLER
Mayıs ayının başından itibaren uluslararası piyasalarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak, özellikle
gelişmekte olan ülkelerdeki ABD Doları kurunda önemli artışlar yaşanmıştır. Bunlar ülkemize de
yansımış ve ABD Doları son dönemde değer kazanmıştır. Öte yandan Temmuz ayının başından bu yana
Akdeniz piyasasında benzin fiyatında %10’luk bir artış görülmüştür. Bu artışın sebepleri ham petrol
fiyatlarındaki artış, mevsimsel talep gelişimi ve kısmen de Uzakdoğu piyasalarındaki sıkışmadan dolayı
Akdeniz piyasasına kayan ilave talepten kaynaklanmaktadır.
Motorin ile de ilgili benzer gelişmeler olmuş ancak uluslararası piyasalardaki fiyat artışı benzindeki
seviyede olmadığı için ülkemizdeki motorin fiyatlarında benzin kadar bir artış olmamıştır.
Akaryakıt sektörü de fiyat artışlarından olumsuz etkilenmektedir.
Akaryakıt ürünlerinin fiyatlarındaki artışlar tüketicileri olumsuz etkilediği kadar akaryakıt sektörünü de
birçok açıdan olumsuz etkilemektedir.
1. Pompa fiyat artışları dağıtım şirketleri ve bayilerin brüt karına yansımamaktadır.
2. Artan fiyatlar sektördeki işletme sermayesi ihtiyacını ve finansman maliyetini artırmaktadır.
3. Artan yasal yakıt fiyatları kayıt dışı ürünlerin kullanımının artmasında etken olmaktadır. Bunlara karşı
son dönemde yürütülen mücadele ve alınan tedbirlerin olumlu etkileri görülmekle beraber, konu ülke
ekonomisi ve sektör açısından önemini sürdürmektedir.
4. Artan akaryakıt fiyatları tüketimi de azaltmakta ve sektörün de iş hacmini daraltmaktadır.
Uluslararası ürün fiyatlarında ve dolar kurunda düşüşler olması durumunda ülkemizdeki fiyatlarda da
olumlu gelişmeler olacaktır. Sektör olarak temennimiz gelişmelerin bu yönde olmasıdır.
4.8 TRAFİK GÜVENLİĞİ PLATFORMU’NA KATILIM
PETDER Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Ahmet Erdem ve PETDER Genel Sekreteri Sayın Niyazi İlter,
15 Temmuz 2013 tarihinde Trafik Planlama ve Destek Dairesi Başkanı Sayın Yılmaz Baştuğ’u ziyaret
ederek, Trafik Güvenliği Platformu’na üye olmuştur. Gerçekleşen görüşmeler neticesinde, Platformun
Akaryakıt Komitesi Başkanlığını Ahmet Erdem üstlenmiştir. Trafik Güvenliği Platformu Akaryakıt
Komitesi ilk toplantısını Emniyet Genel Müdürlüğü, akaryakıt sektörü, basının katılımıyla İstanbul’da
gerçekleştirmiştir.
26
Toplantıda konuşan PETDER Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Erdem kurumlar ve kişiler olarak trafik
kazalarının önlenmesi konusunda birçok şeyin yapılabileceğini belirtmiştir. Sektör olarak faaliyetlerinin
birçoğunun trafiğin içinde olduğunu hatırlatan Erdem, kazaya sebebiyet verilmeden çalışılmasının o
şirketin iyi yönetildiğini gösterdiğini, PETDER verilerine göre 2012’de üye firmaların yaptığı akaryakıt
taşımacılığının 118 milyon kilometreyi geçtiğini ve ölümlü bir kaza yaşanmadığını ifade etmiştir. Trafik
güvenliğinde elde edilen başarılarla yetinilmemesi gerektiğini dile getiren Erdem, “Tüm sürücüler
kurallara uysa, gerekli hız limitlerinde hareket etse, araçlarını mevsimsel değişikliğe hazırlasa, alkollü
araç kullanmasa, sürüş sırasında telefonla konuşmasa kazaları en düşük seviyeye indirebiliriz” demiştir.
2013 Sektör Raporu
4.9 ADR ZİRVESİ’NDE SUNUM
Treyler Sanayicileri Derneği (TREDER), 6 Kasım 2013 tarihinde, 1 Ocak 2014’ten itibaren yürürlüğe
girecek ADR Yönetmeliği için sektör paydaşlarını bir araya getirmiştir.
Düzenlenen Treyler Zirvesi’nde “Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Yeni Dönem” kamu ve özel sektör
tarafından değerlendirilmiştir. Özellikle eğitim, güvenlik danışmanı, kademeli geçiş, mevcut araçların
durumu, güvenli taşımacılık mevzuatı hakkında, konunun uzmanları tarafından en son bilgiler ışığında
değerlendirmeler yapılmıştır. Toplantıda PETDER’in ilk günden itibaren ADR’ye geçişin hızlı ve kararlı bir
şekilde yapılması gerektiği yönünde bir görüşü olduğu ifade edilmiştir.
PETDER üyelerinin uygulamalarının ADR’ye geçiş süreci için önemli bir avantaj olduğuğuna vurgu
yapılmıştır. Toplantıda, sadece akaryakıt sektöründe 20 binin üzerinde tanker olduğu, akaryakıt dağıtım
sektöründe şirket nakliyelerinde kullanılan araçların neredeyse tamamının ADR’li araçlar olduğu,
ülkemizin önde gelen akaryakıt dağıtım firmalarının 2000‘li yılların başından bugüne bu nitelikteki
araçlarla şirket nakliyesini gerçekleştirdikleri belirtilmiştir. Şirket taşımacılığı ile yapılan ürün ikmali,
üstün SEÇ-G kurallarına uygun ve ADR’ye geçiş sürecinde uyum için bir avantaj olduğu ancak bu şekilde
taşınan ürün miktarının %20’yi geçmeyeceğinin tahmin edildiğini ifade edilmiştir.
“PETDER olarak ADR’ye geçişin sağlayacağı faydaları çok önemsiyoruz”.
Sunumda yer alan ifadeler kapsamında, 1 Ocak 2014 tarih itibariyle başlayacak süreçte, özellikle
Tehlikeli Madde Taşımacılığı açısından önemli bir eksiklik olarak karşımıza çıkan istatistik eksikliği
giderilmiş olacaktır. Bu alanda oluşacak veri bankası değerlendirme yapabilmek açısından önem arz
etmektedir. Diğer yandan meydana gelen kazaların Bakanlığa raporlanması ve bu kazaların Bakanlık
bünyesinde sivil toplum kuruluşlarının da katılım sağlayacağı Kaza İnceleme Kurulları marifetiyle
değerlendirilmesi ve kazaların kök nedenlerinin ortaya çıkartılması kazalardan ders çıkartılması ve
tekrarlanmaması anlamında önemli bir kazanım olacaktır.
Eğitimli personel stokunun artması ile kamu ve özel sektörde bu konudaki bilinçli kişi sayısı artacak,
yangın, dökülme ve acil durumlarda doğru müdahaleye yönelik uzmanlıklar oluşacaktır. Dökülmelerden
kaynaklı çevresel kirlenme, araç/ekipman kalitesinin ulaşacağı seviye ve eğitim sayesinde asgari
seviyeye inecektir.
PETDER’DEN HABERLER
PETDER üyesi şirketlerin, ülkemizde tehlikeli madde taşımacılığında bilincin artırılması, bu alanda
taşımada kullanılan ekipman ve personelin standartlarının yükseltilmesi için çok büyük uğraşlar
verdikleri ve kaynak harcadıkları; PETDER olarak geçmişten günümüze katılım sağlanan her toplantıda
sağlık, emniyet ve çevre politikalarımızın bir gereği olarak ADR’ye geçişin önemine ve bu geçişin
kararlılıkla sürdürülmesi gereğine vurgu yapıldığını ve bundan sonra da bu alanda yapılan yasal
düzenlemelerin sonuna kadar destekleneceği ifade edilmiştir.
4.10 MADENİ YAĞ TOPLANTISI
Şubat ayında Ankara’da PETDER, EPDK ve TSE yetkililerinin Madeni Yağ toplantısı düzenlenmiştir.
Toplantıya EPDK ve TSE yetkilileri de katılmıştır. Toplantıda Madeni Yağ Tebliği’nde yer alan Revizyon/
tadil olan TS Standartlarına ilişkin yenileme süreleri, Madeni Yağ Tebliği’nin yayınlandığı tarihten
itibaren geçen süreçte değerlendirme, Akaryakıt Harici Ürünlerin İthalatına İlişkin Tebliğ Taslağı, TSE
Standartları ile ilgili konular ve PETDER Atık Yağların Yönetimi Projesi sonuçları görüşülmüştür.
4.11 PETDER MADENİ YAĞ TEKNİK KOMİTESİ - TSE TOPLANTISI
Kasım 2013’te TSE Teknik Genel Sekreter Yardımcısı Cevdet Özmen başkanlığında Ankara’da Madeni
Yağ TSE standartlarına ilişkin bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, standartların geçiş süresinin
EPDK tarafından 18 ay yerine 6 ay olarak belirlenmesi konusu, madeni yağ belgelendirmesinin
merkezden diğer illere yönlendirilmesi ile ilgili olarak ortaya çıkan farklı uygulamalar, TSE tarafından
ara kontrol incelemeleri sırasında alınan numuneler, alınan numunelerin muayene ve deney için
gönderilmiş olduğu laboratuarlar ve deney ücretleri görüşülmüştür. Yıllık ara kontrollerdeki testlerin
madeni yağ şirketlerinin akredite ve TSE taşeron laboratuar statüsündeki laboratuarlarında TSE
personeli gözetiminde yapılması yönünde talepler gündeme gelmiştir. Tüm bu hususların 2014 yılında
düzenlenecek çalıştayda detaylı olarak ele alınacağı ifade edilmiştir.
2013 Sektör Raporu
27
28
4.12 ŞİLE’DE EPDK İLE SEKTÖR TEMSİLCİLERİ TOPLANTISI
2. Petrol Sektörü Değerlendirme Toplantısı EPDK, PİGM, Tüpraş ve akaryakıt sektöründe faaliyet
yürüten sivil toplum örgütleri, PETDER, ADER, AKADER, PÜİS ve TABGİS’in temsilcilerinin katılımıyla
düzenlenmiştir. Toplantıda sektörde yaşanan gelişmeler değerlendirilirken sektör temsilcilerine
EPDK’nın yeni uygulaması “Navistasyon” ile ilgili bilgilendirmede bulunulmuştur.
Toplantının açılışında konuşan EPDK Başkanı Hasan Köktaş, ülkemizde petrol sektörünün, 5015
Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun yasalaştığını ve bu piyasanın düzenleme ve denetlenmesi ile Enerji
Piyasası Düzenleme Kurumu’nun görevlendirildiği 2005 yılından bugüne hızla geliştiğini ifade etmiştir.
Sektör temsilcileri de toplantıda sektörün sorunlarına ve çözüm önerilerine ilişkin bir sunum yapmıştır.
Sunumda Kaçakçılıkla Mücadeleye İlişkin Kanundaki Değişiklikler ve Sektöre Yansımaları ile 5015
Petrol Piyasası Kanun Tasarısı hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.
Sektör temsilcileri özellikle ulusal marker ve otomasyon uygulamasında yaşanan sıkıntıları dile
getirirken, 10 numara yağ sorununda gelinen nokta değerlendirilmiştir. Ulusal marker uygulamasında,
tesis ve terminallerde uygun olan seviye ölçümlerinin dağıtım zincirinde farklı sonuçlar vermesi, aynı
tankerin farklı gözlerinde farklı sonuçların alınması, tesis cihazlarında uygun çıkan sonucun referans
cihazda uygun çıkmaması, etanole ulusal marker ilavesi sonrası ölçümlerde sorunlar yaşanması gibi
konular dile getirilmiştir.
PETDER’DEN HABERLER
Toplantıda 10 numara yağ sorunun çözümüne ilişkin getirilen vergi iadesi sisteminin olumlu sonuçlar
verdiği, yılın ilk çeyreğinde baz yağ ithalatında yüzde 20 azalma olduğu belirtilmiştir. Atık bitkisel
yağların ciddi bir sorun olarak devam ettiği ve bu alanda belirsizlik olduğu vurgulanmıştır.
4.13 BOLU’DA KANUN TASLAĞI TOPLANTISI
Enerji Bakanlığı’nın hazırladığı Akaryakıt Piyasası Kanunu taslağı, 14 Aralık 2013 tarihinde Bolu’da
yapılan çalıştayda tartışılmıştır. Enerji Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci ve PİGM Genel Müdürü Selami
İncedalcı’nın katıldığı toplantıda PETDER, ADER, AKADER, Türkiye LPG Derneği, TOBB LPG Meclisi,
TOBB Petrol Meclisi, ANA LPG SİAD, SSDGD, PÜİS, TABGİS, MÜSLPGDER ve Tüpraş ikişer kişiyle temsil
edilmiştir.
28
Toplantıda sektör temsilcileri taslak hakkındaki görüşlerini Müsteşar Kilci’ye iletmiştir. Ulusal marker
yetersizliğinin kaçak akaryakıt için tek kriter olmaması, bayi izinlerinin yerel yönetimlerden değil tek
merkezden verilmesi, sektöre giriş için düzenlemeler yapılarak yeni kriterlerin getirilmesi, teknik
kriterlere aykırılığın lisans iptaline gerekçe olmaması sektörün büyük oranda ortak mutabakatla
bulunduğu talepler arasında yer almıştır. Toplantı sonunda Enerji Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci,
sektörün görüşlerini değerlendireceklerini belirtmiştir.
2013 Sektör Raporu
4.14 GAS & POWER TÜRKİYE ENERJİ ZİRVESİ
PETDER’in de sponsorlar arasında yer aldığı Gas & Power Türkiye Enerji Zirvesi 6-7 Haziran 2013
tarihlerinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın katılımıyla Trabzon’da yapılmıştır.
PETDER Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Erdem, petrol piyasasında gelişmeler ve beklentiler konulu bir
sunum yapmıştır. Erdem, sektörün büyüklüğünün 100 milyarı geçtiğini belirterek bunu yarısının ÖTV ve
KDV olduğuna dikkat çekmiştir.
Kaçakçılıkla ilgili mücadele için atılan en büyük adımın Gümrük ve Kaçakçılık Kanunu ile yapılan
değişiklikler olduğunu belirten Erdem, bu değişikliklerin büyük ölçüde etkisinin olduğunu söylemiştir.
Bir sorun yaşandığında kamu kurumlarıyla el ele vererek çalışma yaptıklarını söyleyen Erdem, akaryakıt
kaçakçılığının bayiler açısından maddi ve manevi bir kayıp olduğunu, bayilerin itibar kaybettiğini
kaydetmiştir.
11-14 Nisan 2013’te TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen
11. Uluslararası Petroleum Istanbul Fuarı’na petrol, LPG, madeni yağ
ve ekipman sektörlerinde faaliyet gösteren yerli ve yabancı firmalar
katılmıştır.
PETDER’in stantla katılım sağladığı fuar bünyesindeki konferansın ana
sunumlarını EPDK LPG Piyasası Dairesi Başkanı Cemalettin Tüney,
Denetim Dairesi Başkanı Mehmet İbiş ve Petrol Piyasası Dairesi Başkanı
Taner Mutlu yapmıştır.
4.16 EPDK İLE SEKTÖR ÇALIŞTAYI
EPDK ile PETDER üyelerinin bir araya geldiği sektör çalıştayı 10 Aralık 2013 tarihinde Ankara Mövenpick
Otel’de gerçekleşmiştir. Toplantının konu başlıkları ulusal marker, ulusal stok, biyoyakıtlar ve bildirimler
olmuştur. Sektör temsilcilerinin bu konularda uygulamada yaşanan sıkıntıları EPDK ile paylaştıkları
toplantıda EPDK tarafından “Petrol Piyasası Bilgi Sistemi” ve “Ulusal Petrol Stoku” başlıklı sunumlar
da gerçekleştirilmiştir.
PETDER’DEN HABERLER
4.15 PETROLEUM FUARI
4.17 ULUSAL MARKER UYGULAMASI PAYDAŞLAR TOPLANTISI
Ulusal marker uygulamalarına ilişkin olarak 12 Temmuz 2013 tarihinde TÜBİTAK UME, Gebze
yerleşkesinde PETDER, EPDK, TÜBİTAK ve sektör temsilcileri bir araya gelmiştir. Toplantıda ulusal
marker uygulaması ve yenilikler hakkında bilgi paylaşımında bulunulurken, katılımcılar uygulamada
dikkat çekmek istedikleri noktaları ifade etmişlerdir.
29
30
2013 Sektör Raporu
5 PROJELER
5.1 ATIK MOTOR YAĞLARININ YÖNETİMİ PROJESİ
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 21 Ocak 2004 tarihinde yayınlanan “Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği” ile madeni yağ üreticilerine ve ithalatçılarına piyasaya sürülen motor yağlarını atık hale
geldikten sonra toplama yükümlülüğü getirilmiştir.
Petrol Sanayi Derneği (PETDER) bünyesinde 19 Nisan 2004 tarihinde başlatılan Atık Yağların Yönetimi
Projesi ile bu Yönetmelik hükümlerini yerine getirmek üzere çalışma başlatılmıştır.
Proje kapsamında 30 Temmuz 2004 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile imzalanan işbirliği
protokolü çerçevesinde, motorlu taşıtlarda kullanılan ve atık hale gelen motor yağları araç servisleri,
akaryakıt istasyonları ve kamuya ait araç bakım istasyonlarından doğru koşullarda lisanslı ve yetkili
ekiplerce toplanmaya başlamıştır.
30 Temmuz 2008 tarihinde yenilenen Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği sonrasında, Petrol Sanayi
Derneği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 4 Eylül 2008 tarihinde “Yetkilendirilmiş Kuruluş”
olarak atanmıştır.
PROJELER
Yönetmelikle birlikte atık hale gelen motor yağlarının yetkilendirilmiş kuruluşlar veya motor yağı
üreticileri dışında kişi ve kuruluşlarca toplanması yasaklanmıştır.
Proje ile aynı zamanda, atık yağların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış tesislerde
çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde işlem görmesi, atık üreten noktaların belirlenmesi ve
bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Çalışmanın başladığı Mayıs 2004 tarihinden itibaren, toplanan atık motor yağı miktarı ve toplama
yapılan nokta sayısı her yıl artarak devam etmiş ve ülke çapına yayılmıştır.
Proje kapsamında motor yağı değişim noktalarında oluşan atık motor yağları ulusal atık taşıma formu
düzenlenerek lisanslı özel araçlarla toplanmakta ve kategorilerine uygun olarak geri kazanım (enerji
veya hammadde) veya bertaraf amaçlı olarak değerlendirilmek üzere lisanslı işletmelere teslime
edilmekte, yasal belgeleme işlemleri eksiksiz yerine getirilmekte ve bu işlemler için atık üreticilerinden
herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Tüm bu hizmetlerin yasalara uygun olarak ülke çapında, miktar ve sınır gözetmeksizin yerine getirilmesi
için gerekli ilave maliyetler ise PETDER desteği ile sağlanmakta, atık yağların Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’nca belirlenen esaslar dahilinde hammadde ve enerji geri kazanımı amacı ile rafinasyon &
rejenerasyon tesisleri, çimento, kireç ve demir-çelik fabrikalarında işlenmesi veya bertaraf edilmesi ile
çevre ve insan sağlığına zarar verebilecek atık yağlar ülke ekonomisine kazandırılmaktadır.
2013’te 18.715 ton atık motor yağı toplandı
2013 yılında PETDER tarafından atık motor yağı üreticilerine 14 bin 584 sefer yapılarak toplanan ve
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisanslı işletmelere teslim edilen ve ihraç kayıtlı olarak teslimatı
yapılan atık motor yağı miktarı ise 18 bin 715 ton olarak gerçekleşmiştir. Lisanslı işletmelere 2013 yılı
içinde toplam 1.969 tanker dolusu atık motor yağı teslimatı yapılmıştır.
30
Organizasyona katılım sağlayan şirket sayısı 2013 yılı sonu itibarı ile 76 olup bu şirketler tarafından,
2013 yılında yapılan beyanlara göre 2012 yılında piyasaya sunulan motor yağı miktarı 178.017 tondur.
Son 9 yılda Atık Yağların Yönetimi Projesi için PETDER tarafından 29 milyon TL kaynak kullanılmıştır.
2013 yılında atık motor yağlarının 11 bin 777 tonu araç servislerinden, bin 774 tonu endüstri araç
parkından, 988 tonu kamu kuruluşlarından, 704 tonu Belediyelerden, bin 191 tonu inşaat ve madencilik
sektöründen, 217 tonu yağ üretim tesislerinden, bin 752 tonu askeri kurumlardan, 156 tonu nakliye
firmalarından, 126 tonu akaryakıt istasyonlarından ve 30 tonu da yıkama-yağlamadan toplanmıştır.
2013 Sektör Raporu
25.000
20.576
20.576
20.000
15.080
15.080
ton
15.000
16.094
16.094
18.715
18.545 18.715
18.545
17.780
17.640 17.780
17.640
10.425
10.425
10.000
7.497
7.497
5.000
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Şekil 1: PETDER Atık Motor Yağlarının Yönetimi Projesi
Yıllara Göre Toplanan Atık Motor Yağı Miktarı
PROJELER
6.000
5.082
5.082
5.000
4.290
4.290
4.340
4.340
2011
2012
TL
4.000
3.000
3.140
3.140
3.110
3.110
2008
2009
3.423
3.423
2.462
2.462
1.853
1.853
2.000
1.299
1.299
1.000
0
2005
2006
2007
2010
2013
Şekil 2: PETDER Atık Motor Yağlarının Yönetimi Projesi
Kullanılan Kaynak Miktarı
2013 yılında toplanan atık motor yağlarının 7 bin 742 tonu Marmara, 2 bin 615 tonu Ege, 3 bin 037
tonu İç Anadolu, bin 772 tonu Karadeniz, bin 958 tonu Akdeniz, 788 tonu Güneydoğu Anadolu, 803
tonu Doğu Anadolu Bölgesi’nden toplanmıştır.
31
32
2013 Sektör Raporu
PETDER Atık Yağların Yönetimi Projesi ile sağlanan çevresel faydalar:
■■ PETDER tarafından 2013 yılında toplanan 18 bin 715 ton atık motor yağı 18,715 milyar metreküp
suyu kirletecek büyüklüktedir.
■■ PETDER tarafından 2013 yılında toplanan 18 bin 715 ton atık motor yağı 88 milyon kişinin bir yıllık
su ihtiyacına karşılık gelen miktarda suyu kirletir.
■■ PETDER tarafından 2013 yılında toplanan 18 bin 715 ton atık motor yağı ülkemizin tüketilebilir tüm
yeraltı ve yerüstü su potansiyelinin %16’sını kirletebilir büyüklüktedir.
■■ PETDER tarafından 2013 yılında toplanan 18 bin 715 ton atık motor yağından 32,3 bin kişinin bir
yıllık elektrik ihtiyacını karşılayacak miktarda elektrik üretilebilir.
PROJELER
32
2013 Sektör Raporu
5.2 SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ
5.2.1 BİR VARİL BİR AĞAÇ
1 Varil 1 Ağaç Projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile 3 Eylül 2010 tarihinde imzalanan protokolle
başlatılmıştır. Proje görsellerinin ve tanıtım malzemelerinin hazırlanması sonrasında “1 Varil 1 Ağaç
Projesi” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın da onayı ile 6 Eylül 2010 tarihli basın duyurusu ile kamuoyuna
duyurulmuştur.
Atık yağların toplanması ile sağlanan çevresel faydanın etkisini artırmak üzere hayata geçirilen 1 Varil
1 Ağaç Projesi ile kamu kurumlarından toplanan her bir varil atık motor yağı için bir fidan dikmek
suretiyle,
■■ Kamu kurumlarının proje vasıtasıyla desteğinin artırılarak daha fazla miktarda atık motor yağının
kayıt altına alınması,
■■ Çevre ve insan sağlığının korunması,
■■ Atık motor yağlarının zararları ile ilgili olarak toplumun bilinçlendirilmesi ve farkındalık yaratılması,
■■ Yönetmelik dışı uygulamaların, 10 numara yağ ve benzeri isimler altında yapılan kayıt dışı faaliyetlerin
önüne geçilmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir.
1 Varil 1 Ağaç Projesi’nin web sitesi www.birvarilbiragac.com 2013
yılı sonunda yayına açılmıştır. Web sitesi projenin tanıtımının yanı
sıra katılımcı firmalara, projenin süreçlerine ve ağaçlandırma
alanlarına ilişkin bilgileri de içermektedir.
5.2.2. TRAFİK GÜVENLİĞİ PLATFORMU AKARYAKIT KOMİTESİ
15 Temmuz 2013 tarihinde PETDER Trafik
Güvenliği Platformu’na üye olurken, Platformun
Akaryakıt Komitesi Başkanlığını Sn. Ahmet
Erdem üstlenmiştir. PETDER üyeleriyle birlikte
Akaryakıt Komitesi çalışmalarını planlamakta
ve uygulamaktadır. Akaryakıt sektöründe ve
ülke genelinde trafik güvenliği uygulamalarının
geliştirilmesini ve yaygınlaştırılmasını hedefleyen
Trafik Güvenliği Platformu Akaryakıt Komitesi
toplantısı, PETDER ve üyelerinin destekleriyle 29
Kasım 2013 tarihinde İstanbul Polis Eğitim ve
Kongre Merkezi’nde gerçekleşmiştir.
PROJELER
Finansmanı PETDER tarafından karşılanan bu proje ile üç yılda
toplanan atık motor yağlarına karşılık olarak, 16.500 adedi 2013
yılında olmak üzere, 56.500 adet fidan dikilmiştir. Bu rakam her yıl
artmaya devam edecektir.
5.2.3. KAMU SPOTU
Petrol Sanayi Derneği işbirliği ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından, akaryakıt kullanırken
dikkat edilmesi gereken hususlar ve verimli akaryakıt kullanımı konusunda vatandaşların
bilgilendirilmesi için bir kamu spotu hazırlanmıştır.
İlk kez 11 Nisan 2013 tarihinde yayınlanan 45 saniye süreli spot film 6 ay içinde 15 ulusal kanalda
593 kez görüntülenmiştir. Bu yayınların toplam reklam eşdeğeri 3.210.590 TL’dir.
33
34
2013 Sektör Raporu
6 SEKTÖREL
6.1 HAM PETROL VE AKARYAKIT FİYATLARINA İLİŞKİN GELİŞMELER
Dünya petrol fiyatlarındaki hareketlilik nedeniyle 2013 yılında da akaryakıt pompa fiyatları kamuoyu
gündemindeki yerini ve önemini korumuştur. Brent tipi ham petrol uluslar arası piyasalarda 2013 yılına
varil başına 111 $ civarında bir fiyat ile başlamış, 2013 yılı Şubat ayında 119 $’a çıkarak 2013 yılının
en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2013 Aralık ayı sonu itibarı ile Brent tipi ham petrol 112 $ düzeyinde
seyretmiştir. Ham petrol fiyatlarındaki bu hareketlilik Akdeniz piyasalarındaki ürün fiyatlarını etkilemiş
ve 2013 yılı Şubat ayında benzin 1.099 $/ton, motorin ise 1.027 $/ton olarak bu yılın en üst noktasına
ulaşmıştır.
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
2012 yıl ortalaması ile 2013 yıl ortalaması karşılaştırıldığında, Brent tipi ham petrolünün fiyatının 112,5
$/ton’dan (214,6 TL/ton) 109,6 $/ton’a (209,2 TL/ton) inerek, TL bazında %2,5 oranında azaldığı
görülmektedir. Bu değişimin sonucunda Akdeniz piyasalarında benzinin CIF fiyatının TL bazında 2013
yıl ortalaması olarak %4,9, motorinin %4,0 ve LPG’nin %9,2 oranında düşüş gösterdiği görülmektedir.
Dünya piyasalarındaki düşüşün, Türkiye petrol piyasasına (ve pompa fiyatlarına) yansımaları aşağıdaki
şekilde görülmektedir. Dünya petrol piyasaları ve Akdeniz havzasındaki değişimlerin bir başka yansıması
ise uluslararası piyasalardaki benzin ve motorin fiyatları arasındaki fiyat farkının mevsimsel etkilerin de
neticesinde yıl sonlarında iyice kapanmasıdır.
140
1.300
Brent ($ / Varil)
120
1.100
100
900
80
700
60
500
300
100
40
Motorin, Benzin, LPG
($ / ton)
2009
Benzin (95)
2010
Motorin
2011
Otogaz LPG
2012
Brent
2013
20
0
Şekil 3: 2009-2012 Akdeniz Piyasalarındaki Brent Tipi Ham Petrol ($/Varil), Motorin, Benzin ve
Otogaz LPG Fiyatlarının ($/Ton) Gelişimi Kaynak: Argus
6.1.1 ÖZEL / FARKLILAŞTIRILMIŞ ÜRÜNLER VE AVRUPA TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMALARI
EPDK’nın yayınladığı teknik düzenlemeler uyarınca, 2011 yılında yurt içinde piyasaya sunulan tüm
motorin türlerinde kükürt seviyesi 10 ppm ile sınırlandırılmış ve bu uygulama pompadan yapılan tüm
satışlarda 1 Nisan 2011 tarihi itibarı ile geçerli olmuştur. Böylece, istasyonlardan satılan tüm ürünler
(standart ve özel) AB standartları ile tam olarak uyumlu hale gelmiş ve pompadan satılan standart
motorin her tür araç için kullanılabilir uygun bir standarda kavuşmuştur.
34
Bu önemli gelişmeye ilave olarak, 2011 yılı başından itibaren standart 10 ppm kükürt içeren motorin
ile birlikte birçok şirket tüketicilerin tercihlerine hitap etmek üzere farklılaştırılmış özel motorin türleri
de piyasaya sunmaya başlamıştır. Avrupa ülkelerindeki ve gelişmiş diğer birçok ülkedeki uygulamalar
ile paralel gelişen bu durumun sonucunda, farklılaştırılmış özel motorin türleri Türkiye’de tüketicilerin
tercih ettiği ürünler arasına girmiştir. Şekil 4’te de verildiği üzere, 2013 yılında özel motorin türlerinin
(vergisiz fiyatlar) Türkiye’de İtalya, Fransa ve İspanya’dakinden daha ucuz olarak tüketicilerin tercihine
sunulduğu görülmektedir.
2013 Sektör Raporu
İSTATİSTİKLER
30
24,8
25
20
15
13
12,4
10
5
0
İtalya
İspanya
Fransa
Türkiye
Şekil 4: Standart Motorin ile Özel Motorin Türleri Arasındaki Fiyat Farkı
(2013 Yılı, kuruş/lt)
6.2 DOLAYLI VERGİLER VE SEKTÖREL BÜYÜKLÜKLER
Türkiye’de akaryakıt ve LPG sektörlerinden sağlanan dolaylı vergilerin toplamı tüketime de bağlı olarak
her yıl artış göstermiştir. Tüketim verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, petrol sektöründen
sağlanan dolaylı vergiler 2013 yılında 60,1 milyar TL düzeyine ulaşmıştır. Aşağıdaki şekil 2005 yılından
bugüne kadar petrol sektörünün (LPG dahil) sağladığı dolaylı vergi gelirlerini göstermektedir. Yapılan
hesaplamalar, 2007 yılından bugüne kadar olan dönemde petrol sektöründen sağlanan toplam dolaylı
vergi gelirinin 294 milyar TL‘ye ulaştığını göstermektedir.
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
7,7
Milyar TL
70
60
50
40
30
20
10
0
2005
2006
2007
2008
ÖTV/Excise
2009
2010
2011
2012
2013
KDV/VAT
Şekil 5: Akaryakıt ve LPG’den Sağlanan Toplam Dolaylı Vergilerin Yıllara Göre Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER, TCMB
2013 Sektör Raporu
35
36
Akaryakıt ürünlerinden sağlanan dolaylı vergilerin en büyük bölümü tüketimi en fazla olan motorinden
sağlanmaktadır. Burada LPG’deki düşük vergi oranı nedeniyle benzin tüketimi LPG’ye kaymış ve
motorin tüketimindeki payın artması etkili olmuştur.
Akaryakıt şirketlerinden sağlanan toplam dolaylı vergilerde en büyük paya motorinden sağlanan
dolaylı vergiler sahiptir. Buna, motorinin artan tüketiminin yanı sıra düşük vergi oranı nedeniyle benzin
tüketiminin LPG’ye kayması neden olmuştur.
2013 yılında benzinde bir litrelik pompa fiyatının ortalama 2,91 TL’sini (pompa fiyatının %60,8’i) dolaylı
vergiler oluşturmuştur. Bu tutar motorinde 2,24 TL/lt (pompa fiyatının %52,7’si) ve LPG otogazda 1,30
TL/lt (pompa fiyatının %47,9’u) olarak hesaplanmıştır. Toplam dolaylı vergilerin pompa fiyatı içindeki
payı yüzde olarak, petrol fiyatları, ÖTV tutarı ve döviz kurları gibi nedenlerle yıllar içinde değişmektedir.
Otomotiv yakıtları içinde en yüksek vergi, hem miktar hem yüzde olarak benzinde, en düşük vergi ise
otogaz LPG’dedir. 2013 yılı ortalama ÖTV tutarları, benzinlerde 2,1765 TL/lt, motorinlerde 1,5945 TL/
lt, LPG otogazda ise 0,8837 TL/lt olarak belirlenmiştir.
70
%17,6
60
Milyar TL
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
50
0,4
40
7,3
0,3
7,2
6,7
6,6
30
20
45,1
45,1
37,3
37,3
10
0
2012
Motorinler
Benzinler
2013
LPG
Siyah Ürünler
Şekil 6: 2012 ve 2013 Yılları Petrol Ürünlerinden Sağlanan Dolaylı Vergi Gelirlerinin Dağılımı
Kaynak: EPDK, PETDER, TCMB
6.2.1 AB ÜLKELERİNDEKİ DURUM VE FİYAT KARŞILAŞTIRMALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Türkiye ve genel olarak AB’de akaryakıt ürünleri fiyatlarında en büyük paya dolaylı vergiler sahiptir.
2013 yılında yıl içinde değişmekle birlikte ortalama olarak Türkiye vergi payı açısından AB ülkeleri
arasında 95 oktan kurşunsuz benzinde İtalya’dan sonra ikinci, motorinde ise İngiltere, İsveç, İtalya,
İrlanda ve Finlandiya’dan sonra altıncı sıradadır.
36
Dolaylı vergilerdeki rakamsal farklılıkların yanı sıra göz önüne alınması gereken bir diğer husus da vergi
tahsil yöntemindeki farklılıklardır. Ülkemizde rafineri çıkışında dağıtıcılarca ödenen ÖTV satış sonrası
tahsil edilmekte ve böylece bir finansman maliyeti ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, ülkemizde her ayın
15’ine kadar oluşan ÖTV ait olduğu ayın 25’inde, 31’ine kadar oluşan ÖTV ise takip eden ayın 10’una
kadar ödenmektedir. Bazı AB ülkelerinde ise bu süreler daha uzundur. Mesela İtalya’da ay boyunca
oluşan ÖTV takip eden ayın 15’ine kadar, İspanya’da ise takip eden ayın 20’sine kadar ödenmektedir.
Ülkemizde akaryakıt fiyatlarının üç temel bileşeni vardır:
■■ Ürün fiyatı,
■■ Vergiler (ÖTV ve KDV),
■■ Rafineriler, dağıtıcılar ve istasyonların brüt kar marjlarını içeren üç ayrı tüzel kişiliğin paylaştığı
piyasa kar marjı.
Ülkemizde vergili ve vergisiz akaryakıt fiyatlarının AB ülkelerindeki fiyatlarla doğrudan mukayese
edilmesi kamuoyunun yanlış ve eksik değerlendirmelerine yol açmaktadır. Ülkelerdeki marjları etkileyen
birçok faktör olabildiği gibi, zaman içerisinde bunlara bağlı olarak kar marjları değişebilir. Nitekim AB
ülkeleri arasında da ülkelerin şartlarına bağlı olarak oldukça önemli farklılıklar vardır.
2013 Sektör Raporu
Ülkemiz ve AB ülkelerinde akaryakıt fiyatları arasında bir değerlendirme ve kıyaslama yapılırken
aşağıdaki faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Gerek AB Petrol Bülteninde2 , gerek bu bültende
yayımlanan fiyatlar konusunda AB tarafından yapılan araştırmada da3 ülkeler arası karşılaştırmaların
dikkatli yapılması gerektiği özellikle belirtilmektedir. Buna gerekçe olarak:
■■ Haftalık petrol bülteninde standart ürünlerin toplam içindeki pazar paylarındaki farklılıklara, ürün
kalitesindeki farklılıklara, pazarlama yöntemlerindeki farklılıklara ve piyasa yapısındaki farklılıklara;
■■ Araştırma raporunda ise ülkelerdeki indirimli satışlara, fiyatların bildirimindeki farklı metodolojilere,
biyo-yakıt bileşenindeki farklılıklara ve vergi sistemlerindeki farklılıklara dikkat çekilmektedir.
Fiyat bildirim metodolojilerindeki farklılıklar vardır
AB Petrol Bültenine ülkeler haftalık ortalama/tek gün, iskontolu satışlar dahil/hariç, en düşük
fiyat, süpermarketler/hipermarketler ve self-servis istasyonlar dahil/hariç gibi birbirlerinden farklı
yaklaşımlarla fiyatlarını iletmektedirler. Bu nedenle raporlarında kıyaslamaların yapılmasında dikkatli
olunması gerektiği belirtilmektedir.
Türkiye’de bu ülkelerden farklı olarak yasal yükümlülükler çerçevesinde ilave maliyetler vardır
Ülkemizdeki kayıt dışı ve kaçak akaryakıt faaliyetleri, akaryakıt sektörünü son derece olumsuz
etkilemekte ve sürekli bir şekilde mücadele etmek zorunda bırakmaktadır. Birçok Avrupa ülkesinden
farklı olarak, ülkemizde bu amaçla uygulamaya konulan ve PETDER olarak tam anlamıyla desteklediğimiz
tedbirler ve diğer yasal yükümlülüklerin bir sonucu olarak ortaya çıkan en önemli ilave maliyetler;
■■ Bayi otomasyon sistemi,
■■ Ulusal marker uygulaması,
■■ Karayolu nakliyesi,
■■ ÖTV finansmanı,
■■ Yazar kasa operasyon ve bakımı,
■■ Yıllık EPDK ödemeleri,
■■ Ulusal stok tutma maliyeti
■■ Bayi numune alma işlemleri,
■■ E-defter/e-fatura/e-kayıt,
■■ İthalatta banka teminat mektupları maliyetleridir.
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Ülkelerde temel piyasa dinamikleri farklıdır
Akaryakıt ürünleri Avrupa ülkelerinin bir kısmında tamamen, bir kısmında ise kısmen self-servis
istasyonlarda satılmaktadır. Bu ülkelerdeki dağıtıcı/bayi istasyon sahipliği ile şekillenen işletme
modelleri ülkemizdekinden farklıdır. İstasyon başı ortalama satışlar bazı ülkelerde Türkiye’deki
istasyonların ortalama satışlarının 2-3 katıdır. Bu ülkelerin tamamında akaryakıt nakliyesinde boru
hatlarının payı ülkemizdekinden oldukça yüksektir. Bu ülkelerin büyük bir kısmında vergi toplama
yöntemi Türkiye’den farklıdır ve şirketler için ilave finansman ihtiyacı doğurmamaktadır. Bu fiyatlarla
ülkemizde istasyon perakende satış fiyatlarının karşılaştırılması yanlış sonuçlar doğurmaktadır.
Yasal sorumluluklar olarak karşımıza çıkan bu unsurlar, hem yatırım hem işletme maliyetleri şeklinde
önemli miktarlara ulaşmaktadır.
Ülkelerin ekonomik yapıları farklıdır
Ülkemiz ile diğer Avrupa ülkeleri arasında genel ekonomik yapıda önemli yapısal farklar vardır ve bu
farkların bir sonucu olarak ülkemizde enflasyon oranı ve finansman maliyetleri daha yüksektir. Bunun
sonucunda ise başta kredi kartı komisyonu olmak üzere, borçlanma ve banka garanti mektupları
maliyetleri AB ülkeleriyle kıyaslandığında ilave finansal yükler olarak ortaya çıkmaktadır.
Avrupa Birliği ülkelerindeki fiyatların derlendiği ve paylaşıldığı AB Petrol Bülteni’nin tavsiyeler
bölümünde dahi şu ifadeler yer almaktadır: “Bazı üye devletler raporlama sürecindeki tutarsızlıkların
doğrudan tüketici fiyat karşılaştırmalarını aksatabileceği/engelleyebileceği yönündeki endişelerini dile
getirmiştir”.4
Ülkeler arası vergili ve vergisiz fiyat kıyaslamaları yapılırken yukarıda ifade edilen faktörler dikkate
alınmalı, kıyaslamalar bu farklılıkların ışığında yorumlanmalıdır.
2
http://ec.europa.eu/energy/observatory/oil/doc/prices/bulletin_without_taxes/2014_07_14_without_taxes_1711.pdf, (Sayfa 6)
http://ec.europa.eu/energy/observatory/oil/doc/prices/survey_oil_bulletin_data_collection.pdf, (Sayfa 2, Data Comparability)
4
http://ec.europa.eu/energy/observatory/oil/doc/prices/2013_8737_commission_recommendation.pdf
3
2013 Sektör Raporu
37
38
6.2.2 SEKTÖREL BÜYÜKLÜKLER VE İŞLEM HACİMLERİ
Akaryakıt sektörünün oluşturduğu toplam parasal büyüklük 2013 yılında 2012 yılına göre artan tüketim
ve vergilerin etkisiyle %12,4 artış oranıyla 111,7 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Aşağıdaki iki şekil akaryakıt ve LPG için hesaplanan sektör büyüklüklerini ayrı ayrı ve karşılaştırmalı
olarak göstermektedir. 2013 yılında 2012 yılına göre, sektör büyüklüğü LPG’de %2,5 artarak 12,4
milyar TL, beyaz ürünlerde %14,5 artarak 98,1 milyar TL ve siyah ürünlerde ise %24,3 gerileyerek 1,2
milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
120
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Milyar TL
100
1,6
12,4
12,1
80
60
40
85,7
85,7
98,1
98,1
2012
2013
20
0
Beyaz Ürünler
LPG
Siyah Ürünler
Şekil 7: Akaryakıt Türlerindeki Işlem Hacimleri (milyar TL)
Kaynak: EPDK, PETDER, TCMB
14
12
Milyar TL
10
8
4,7
4,9
6
4
2
0
38
0,4
0,5
6,8
6,8
7,4
7,4
2012
2013
Otogaz
Tüplü
Dökme
Şekil 8: LPG Türlerindeki Işlem Hacimleri (milyar TL)
Kaynak: EPDK, PETDER, TCMB
2013 Sektör Raporu
1,2
6.3 PETROL VE LPG SEKTÖRÜ İSTATİSTİKLERİ
2013 yılı sonu itibarı ile petrol piyasasında 4 rafineri, 77 dağıtıcı ve 12.623 istasyonlu akaryakıt bayisi
EPDK’dan lisanslı olarak faaliyet göstermektedir. Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) piyasasında ise 73
dağıtıcı ve 10.089 otogaz istasyonu EPDK’dan lisanslı olarak faaliyet göstermektedir. Veriler otogaz
istasyon sayısının artmaya devam ettiğini göstermektedir. Akaryakıt istasyon sayısı ilk kez 2011 yılında
azalmış, 2013 yılında ise az bir artış göstermiştir. 2013 yılında akaryakıt dağıtım şirketi sayısı tarihinin
en yüksek rakamına erişmiştir. LPG dağıtım şirketi sayısı da artmaya devam etmektedir.
Rafineri Lisansı*
Akaryakıt İstasyonu
Dağıtıcı Lisans Sayısı
LPG İstasyonu
LPG Dağıtıcı Lisansı
2004
4
10.118
21
4.922
56
2006
4
11.543
51
5.686
56
2007
5
11.645
47
6.586
58
2008
5
12.317
45
7.702
61
2009
5
12.702
54
8.163
64
2010
6
12.894
53
8.721
65
2011
6
12.348
50
9.377
70
2012
6
12.460
58
9.802
72
2013
6
12.623
77
10.089
73
2500
2269
3000
2781
Aşağıdaki şekilde akaryakıt istasyon sayılarının şirketlere göre dağılımı verilmektedir. Grafik detaylı
incelendiğinde ilk beş sırada yer alan dağıtım şirketlerinin toplam bayi sayılarında azalma meydana
geldiği görülmektedir.
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Tablo 3: Petrol ve LPG Piyasalarında Lisans Sayıları
*6 lisanslı rafineriden 4’ü faaliyettedir. Kaynak: EPDK
2000
19
13
69
Pasific
2
40
78
18
54
98
69
52
2
51
94
100
95
61
49
81
93
181
174
210
140
39
87
216
221
202
237
396
307
211
239
253
289
145
29
194
304
562
200
288
308
267
283
316
408
319
279
288
430
378
509
445
379
428
576
497
430
23
0
PO
Opet
Shell
BP
Termo
Balpet
Total
Moil
Alpet
Starpet
Kadoil
Turkuaz
Aytemiz
Akpet
Soil
Lukoil
Teco
Parkoil
Enerji
Euroil
Petline
Best
Npet
TPPD
VTM
Türkoil
Delta
JetPet
Ozan
United
Full
RMG
Damla
Antoil
500
416
621
612
1000
06.01.2014
1186
1026
1500
1385
1325
05.08.2010
Şekil 9: Dağıtım Şirketlerinin İstasyon Sayıları (05.08.2010 – 06.01.2014 tarihleri itibariyle)
Kaynak: EPDK
2013 Sektör Raporu
39
40
6.3.1 OTOMOTİV YAKITLARI (BENZİN, MOTORİN, LPG OTOGAZ) TÜKETİMİ
6.3.1.1 Motorin Tüketimi
PETDER tarafından
derlenen verilere göre, 2013 yılı toplam motorin türleri (motorin ve motorin diğer)
25
tüketimi, 2012 yılına göre %6,8 artarak yaklaşık 20,1 milyon m³ olmuştur.
Milyon m3
20
15
2,7
3,4
13,5
13,5
13,2
13,2
4,0
5,0
11,9
11,5
5,1
4,5
6,0
10
5
13,0
13,6
14,0
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
0
Motorin
Motorin (Diğer)
Şekil 10: Toplam Motorin Tüketimi (milyon m3)
Kaynak: EPDK, PETDER
2011 yılında EPDK Tebliği gereği yüksek kükürtlü kırsal motorinin dolaşımdan tamamen kalkması
sonucunda, 1 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkiye’de pompalardan satılan tüm motorinler düşük
kükürtlü (10 ppm) olarak tüketicilere sunulmaya başlanmış ve böylece tüm benzin ve motorin türleri
ve motorin AB standartları ile uyumlu hale gelmiştir. Bu çalışmaların sonucunda, benzin ve motorindeki
kükürt oranlarının 10 ppm düzeyine düşürülmesi ile benzin ve motorinden kaynaklanan kirletici
emisyonlarda büyük bir azalma olacağı tahmin edilmektedir. PETDER’in Eylül 2010 tarihinde yayınladığı
rapor, emisyonlarda her yıl 9.900 tonluk bir azalma beklendiğini göstermektedirDiğer taraftan, akaryakıt
dağıtım şirketleri, tüketicilerin kalite ve performans beklentilerine cevap vermek üzere yüksek maliyet
ve zaman gerektiren Ar-Ge çalışmalarının sonucunda geliştirilen özel/katkılı farklılaştırılmış motorin ve
benzin türlerini de ilave seçenekler olarak rekabet ortamı içerisinde tüketici tercihlerine sunmuşlardır.
Toplam motorin tüketiminin %30,1’ini oluşturan özel/katkılı farklılaştırılmış motorin tüketimi 2013’te
2012 yılına göre artmıştır. Bu artışta, tüketicilerin ürünlerin faydasını görmeleri ve aradaki fiyat farkının
çok fazla olmamasının etkisi olduğu düşünülmektedir.
100%
90%
80%
27,4%
30,1%
72,6%
69,9%
69,9%
2012
2013
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
40
0%
Standart Motorin
Özel/farklılaştırılmış motorin
Şekil 11: Standart Motorin ve Özel/Farklılaştırılmış Motorinin Toplam Motorin Tüketimi İçindeki Payları
Kaynak: EPDK, PETDER
2013 Sektör Raporu
6.3.1.2 Benzin Tüketimi
2013 yılında toplam benzin tüketimi 2012 yılına göre %0,2 oranında artarak yaklaşık 2,5 milyon m³
düzeyinde olmuştur. Benzin tüketimi son yıllarda ilk defa bir önceki yıl ile aynı seviyede kalmıştır.
4,0
3,5
3,0
0,2
0,4
0,1
0,3
0,0
0,2
0,2
0,2
0,1
2,3
2,3
2,0
1,5
1,0
2,7
2,6
2,6
2,5
2,4
0,5
0,0
K. Benzin (RON 95)
K. Benzin (RON ≥ 97)
Katkılı K. Benzin
Şekil 12: Toplam Benzin Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER
Toplam benzin tüketimi içinde 95 oktan benzin %94,3 oran ile en fazla tüketilen yakıt cinsidir. Eski
tip araçlarda kullanılan “katkılı kurşunsuz benzin” tüketiminin de büyük oranda azaldığı, hatta bitme
noktasına geldiği görülmektedir.
100%
90%
0,0%
6,6%
5,7%
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Milyon m3
2,5
0,1
0,3
0,0%
80%
70%
60%
50%
40%
93,4%
94,3%
2012
2013
30%
20%
10%
0%
K. Benzin (RON 95)
K. Benzin (RON ≥ 97)
41
42
Katkılı K. Benzin
Şekil 13: 95, 97 ve Katkılı Benzinin Toplam Benzin Tüketimi İçindeki Payları
Kaynak: EPDK, PETDER
2013 Sektör Raporu
6.3.1.3 LPG Otogaz Tüketimi
2012 yılında 4,8 milyon metreküp olan LPG otogaz tüketimi, 2013 yılında %2 oranında artarak 2013
yılında 4,9 milyon metreküp olarak gerçekleşmiştir. LPG otogaz tüketiminin son 7 yıldaki gelişimi
aşağıdaki grafikte sunulmaktadır.
6
5
Milyon m3
4
3
2
3,8
3,6
4,4
4,1
4,7
4,9
4,8
4,7
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
1
0
Şekil 14: LPG Otogaz Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER
6.3.1.4 Toplam Otomotiv Yakıtları Tüketimi
2013 yılında toplam otomotiv yakıtları tüketimi, önceki yıl aynı dönemine göre %5,1 oranında artarak
yaklaşık 27,4 milyon m3 olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv yakıtlarının son sekiz yıllık döneme ait gelişimi
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
30
25
Milyon m3
20
15
4,8
3,1
3,5
0,8
2,8
3,4
1,6
3,6
3,8
4,1
4,4
3,3
3,0
2,9
2,8
2,7
3,4
4,0
5,0
13,5
13,2
11,9
11,5
2,5
5,1
4,9
2,5
6,0
10
5
12,3
12,5
13,6
13,6
14,0
14,0
0
42
Motorin
Motorin (Diğer)
Toplam Benzinler
Şekil 15: Otomotiv Yakıtları Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER
2013 Sektör Raporu
LPG Otogaz
Otomotiv yakıtları içerisinde motorinin aldığı pay artmış, benzin türleri ve otogaz LPG’nin payı ise
azalmıştır. Şekil 16.a ve Şekil 16.b’de verilen grafikler, otogaz (LPG) pazarının otomotiv yakıtları içindeki
payının azalmasına rağmen, tüketiminin benzinin yaklaşık iki katı büyüklüğe ulaştığını ve otogazın
toplam otomotiv yakıtları pazarının %17,8’ini oluşturduğunu göstermektedir.
100%
100%
90%
90%
80%
80%
70%
70%
66,2%
50%
40%
40%
30%
30%
34,0%
0%
2012
%72,0
72,0%
%73,2
73,2%
2012
2013
10%
0%
2013
Benzinler
9,1%
20%
33,8%
10%
9,5%
60%
50%
20%
17,8%
Motorinler
LPG Otogaz
Şekil 16.a: 2012 ve 2013 Benzin ve Otogaz LPG Tüketim
Payları (hacimsel %) Kaynak: EPDK, PETDER
Benzinler
LPG Otogaz
Şekil 16.b: Otomotiv Yakıtlarının Tüketim Payları
(hacimsel %) Kaynak: EPDK, PETDER
6.3.2 Siyah Ürün (Fuel Oil, Kalorifer Yakıtı) Tüketimi
Siyah ürün tüketimi 2013 yılında önceki yıla göre %22,9 oranında azalmış ve yaklaşık 534 bin ton
olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde kalorifer yakıtı tüketimi %28,6 azalarak yaklaşık 114 bin ton, fuel
oil tüketimi ise %21,2 azalarak yaklaşık 420 bin ton civarında olmuştur. Siyah ürünlerde doğalgazın
yaygın olarak piyasaya girişi yüzünden uzun zamandır süregelen azalma, 2013 yılında da devam
etmiştir. Yıllara göre siyah ürün tüketimleri değişimi aşağıdaki şekilde yer almaktadır.
3,0
2,5
0,5
0,4
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
66,0%
60%
18,5%
Milyon Ton
2,0
0,3
1,5
1,0
2,1
2,3
1,6
0,2
0,2
0,6
0,6
0,5
0,2
0,5
0,1
0,4
0,0
43
44
Fuel Oil No:6
Kalorifer Yakıtı
Şekil 17: Siyah Ürünlerin Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER
2013 Sektör Raporu
6.3.3 AKARYAKIT TÜKETİMİ (BENZİN, MOTORİN, GAZ YAĞI, KALORİFER YAKITI, FUEL OİL)
Toplam akaryakıt tüketimi 2013 yılında %5,0 oranında artarak yaklaşık 19,1 milyon ton olmuştur.
Aşağıdaki şekilde görüldüğü üzere Türkiye’nin toplam akaryakıt tüketimi 2007 ve 2008 yıllarında net
olarak artmış, 2009 ve 2010 yıllarında ise azalmıştır. Bu gerileme siyah ürün tüketiminin doğalgaza
geçiş nedeni ile önemli ölçüde azalması, 2009 yılında yaşanan küresel krizin olumsuz etkileri ve 10
numara yağ adı altında yapılan hileli akaryakıt faaliyetlerinin motorin tüketimi üzerindeki olumsuz
etkilerinden kaynaklanmaktadır.
20
18
Milyon Ton
16
14
12
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
0,5
2,1
0,4
2,3
2,6
2,3
2,3
2,9
11,4
11,1
11,1
Motorin
Motorin (Diğer)
0,2
0,3
1,6
0,6
2,1
2,3
3,4
4,2
10,1
9,7
0,1
0,4
1,9
0,2
0,2
0,5
1,9
0,6
2,0
5,1
4,3
3,8
10
8
6
4
11,5
11,5
11,0
11,8
2
0
Benzinler
Fuel Oil No:6
Kalorifer Yakıtı
Şekil 18: Toplam Akaryakıt Tüketiminin Değişimi
Kaynak: EPDK, PETDER
Toplam akaryakıtlar içindeki yakıt türlerinin dağılımı ise aşağıda verilmiş olup, 2011 yılına göre önemli
bir değişim görülmemiş, siyah ürünlerde %1 oranında azalma, motorinde ise %1 oranında artış
yaşanmıştır.
Siyah
Ürünler
4%
Motorinler
86%
Siyah
Ürünler
3%
Motorinler
87%
Benzinler
10%
Benzinler
10%
2012
2013
Şekil 19: Akaryakıt Türlerinin Toplam Akaryakıt Tüketimi İçindeki Payları (%)
Kaynak: EPDK, PETDER
44
2013 Sektör Raporu
6.3.4 YAĞLAMA YAĞLARI TÜKETİMİ
Yağlama yağları (mineral ve sentetik) sektöründeki pazar gelişmeleri, PETDER koordinasyonunda
madeni yağ üreticilerinin gönüllü katılımı ve PwC tarafından derlenen verilerle izlenmektedir.
Diğer taraftan, EPDK, PİGM ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verileriyle de yapılan kıyaslamalar ve
değerlendirme sonuçlarına göre, 2013 yılı toplam yağlama ürünleri tüketiminin Türkiye’de geçen yıla
göre %2,9 oranında artarak 416.000 ton civarında gerçekleştiği görülmektedir.
450
400
350
Bin ton
300
18
25
25
24
144
157
216
216
210
210
2012
2013
250
200
100
50
0
Taşıt Yağları
Endüstriyel Yağlar
Deniz Yağları
Gresler
Şekil 20: Türkiye Madeni Yağ Tüketim Miktarları
2013 yılında madeni yağ tüketiminin %50’sini taşıt yağları, %38’ini endüstriyel yağlar, %6’sını deniz
yağları, %6’sını ise gresler oluşturmaktadır.
Deniz Yağları
6%
Endüstriyel
Yağlar
38%
Gresler
6%
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
150
Taşıt
Taşıtyağları
Yağları
50%
50%
45
46
Şekil 21: Türkiye Madeni Yağ Tüketim Miktarları, Yüzdesel Dağılım
2013 Sektör Raporu
Aşağıdaki tabloda verilen rakamlar, geçtiğimiz yıllarda madeni yağ sektöründe kullanılmak üzere baz
yağ olarak ithal edilen ve motorin piyasasında yaygın olarak kullanılan ve satılan 10 numara yağ, vb.
isimler altında yapılan piyasa faaliyetleri sebebiyle Türkiye’de gerçek madeni yağ olarak tüketilen
miktarın çok üzerinde bir miktarda madeni yağın piyasaya arz edildiğini göstermektedir.
Tablo 4: Türkiye Madeni Yağ İthalat, İhracat ve Tüketim Miktarları
Kaynak: TÜİK, TÜPRAŞ, PETDER 2013
Baz Yağ (TON/YIL)
Baz Yağ İthalatı
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
213.514
307.402
466.211
438.263
605.766
955.659
1.033.622
832.627
743.795
Madeni Yağ İthalatı
27.492
29.562
42.596
70.091
61.942
75.368
107.434
94.824
114.495
Katkı ve Müstahzar
İthalatı
28.930
35.948
46.220
79.849
67.471
70.688
70.909
61.363
72.350
Rafineri Baz Yağ
Satışı
339.000
306.000
308.000
252.000
244.000
316.426
380.104
266.000
154.291
Piyasaya ARZ (A)
608.936
678.912
863.027
840.203
979.179
1.418.141
1.592.069
1.254.814
1.084.931
Baz Yağ İhracatı
-
-
242
30.504
13.571
1.366
1.052
706
3.858
142.781
8.969
133.928
113.571
116.633
143.338
139.580
135.000
174.070
Katkı ve Müstahzar
İhracatı
5.564
7.039
9.733
15.257
20.251
10.958
5.514
6.551
13.695
Madeni Yağ Yurt İçi
Satışı
339.000
360.000
388.000
386.000
362.000
416.000
411.000
408.000
416.000
Toplam TALEP (B)
487.345
376.008
531.903
545.332
512.455
571.662
557.146
550.257
607.623
FARK (A-B)
121.591
302.904
331.124
294.871
466.724
846.479
1.034.923
704.557
477.308
Madeni Yağ
İhracatı
Talep fazlası madeni yağ miktarı 2011 yılında 1 milyon tonu aşmış, alınan önlemler neticesinde bu
rakam 477.308 tona düşmüştür. Talep fazlası madeni yağ miktarında önemli bir düşüş olmasına
rağmen, bu konuda halen alınması gereken mesafeler bulunmaktadır.
Taşıt Yağları (Motor Yağları, Dişli ve Transmisyon Yağları)
Türkiye’de toplam taşıt yağları tüketiminin bir önceki yıla göre %2,8 azalarak 2013 yılında 210.000 ton
civarında gerçekleştiği hesaplanmaktadır. 2012 yılında tüketilen taşıt yağlarının 36.000 tonu dişli ve
transmisyon yağları ve 181.000 tonu motor yağları iken, 2013 yılının aynı döneminde tüketilen taşıt
yağlarının 35 bin tonunu dişli ve transmisyon yağları, 176.000 tonunu ise motor yağları oluşturmuştur.
250
200
36
35
181
181
176
176
2012
2013
Bin ton
150
100
50
46
0
Motor Yağları
Dişli ve Transmisyon Yağları
Şekil 22: 2012 ve 2013 Yıllarında Taşıt Yağları Tüketim Miktarları
2013 Sektör Raporu
2013 yılında toplam motor yağları tüketimi geçen yılın aynı dönemine göre %2,8 oranında azalarak
176.000 ton olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde motor yağlarının toplam yağlama ürünleri içerisindeki
payı yaklaşık %42 olarak gerçekleşmiştir. Motor yağları tüketimine ilişkin karşılaştırmalı grafikler
aşağıda verilmiştir.
200
180
160
3
140
42
3
49
Bin ton
120
100
80
60
121
121
124
124
2012
2013
20
0
Ticari Araç
Binek Araç
Motosiklet
Şekil 23: 2012 ve 2013 Yıllarında Motor Yağları Tüketim Miktarları
Endüstriyel Yağlar
Toplam endüstriyel yağların tüketimi 2013 yılında bir önceki yıla göre %8,7 oranında artmış ve yaklaşık
157 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Endüstriyel yağların toplam yağlama ürünleri içerisindeki payı
yaklaşık %38’dir. Endüstriyel
yağlar tüketiminin ürün cinslerine göre değişimi karşılaştırmalı olarak
180
aşağıdaki şekilde verilmektedir.
160
140
Bin ton
120
100
80
24
15
7
8
27
27
15
8
9
26
60
40
63
69
69
Diğer
Trafo Yağlar
Dişli Yağları
Metal İşleme
Yağları
Proses Yağları
Hidrolik Yağlar
47
48
20
0
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
40
2012
2013
Şekil 24: 2012 ve 2013 Yılları Endüstriyel Yağlar Tüketim Miktarları
2013 Sektör Raporu
Diğer
18%
Hidrolik
HidrolikYağlar
Yağlar
%45
45%
Trafo Yağlar
9%
Dişli Yağları
5%
Metal İşleme Yağları
6%
Proses Yağları
17%
Şekil 25: 2012 Yılı Endüstriyel Yağların Kullanım Alanı, Yüzdesel Dağılım
45,0
40,0
35,0
30,0
Bin ton
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
Özel Ürünler (Antifriz ve Hidrolik Fren Sıvıları)
Madeni yağ üretim tesislerinde imalatı yapılan antifriz ve hidrolik fren sıvısı üretimi toplamı bir önceki
yılın aynı dönemine oranla %18,3 oranında azalarak 34 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
25,0
20,0
38,8
31,0
15,0
10,0
5,0
0,0
3,2
3,3
2012
2013
Hidrolik Fren Sıvısı
Antifriz
Şekil 26: 2012 ve 2013 Yılları Antifrizler ve Hidrolik Fren Sıvıları Tüketim Miktarları
48
2013 Sektör Raporu
SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
49
50
2013 Sektör Raporu
7
DİĞER SEKTÖREL
7.1 MOTORLU TAŞIT SAYILARI
DİĞER SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
TÜİK verilerine göre 2013 yılı sonu itibari ile trafiğe kayıtlı toplam 18.215.460 adet taşıtın %52,0’sini
otomobil, %16,3’ünü kamyonet, %15,1’ini motosiklet, %8,7’sini traktör, %4,2’sini kamyon, %2,3’ünü
minibüs, %1,2’sini otobüs, %0,2’sini ise özel amaçlı taşıtlar oluşturmaktadır. Kullanılan yakıt cinsine
göre motorin ve oto LPG kullanan araç sayısında belirgin bir artış olmuştur. Buna karşın, 2013 yılında
2012 yılına göre benzin kullanan araç sayısında çok küçük miktarda artış gerçekleşmiştir. Benzinli
araç sayısı sürekli bir azalma eğilimindedir. 2013 yılı sonunda trafiğe kayıtlı otomobillerin yakıt cinsine
göre dağılımı incelendiğinde toplam LPG kullanan araç sayısının 3.852.336 adet, motorin tüketenlerin
2.497.209 adet, benzinli araç sayısının ise 2.888.610 adet olduğu görülmektedir. Türkiye’de trafikteki
toplam araç sayısının ve otomotiv yakıtları tüketiminin yıllara göre değişimi aşağıdaki grafikte
görülmektedir.
Milyon Adet Araç 18
Milyon Ton Otomotiv
Yakıtı
16
21,0
14
12
20,0
10
19,0
8
6
18,0
4
17,0
2
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Diğer
1.365.907 1.393.677 1.402.136 1.427.216 1.500.324 1.548.492 1.619.492
Kamyon, Kamyonet
2.619.661 2.810.224 2.932.253 3.109.828 3.339.562 3.546.256 3.738.641
Minibüs, Otobüs
561.729
583.482
585.086
600.933
609.341
632.068
637.044
Otomobil
6.472.156 6.796.629 7.093.964 7.496.638 8 113 111 8 648 875 9 471 083
Otomotiv Yakıtları Tüketimi 18.341.279 18.474.273 18.046.771 18.370.282 19.352.090 20.200.324 21.291.073
Şekil 27: Trafikteki Araç Sayısı ve Otomotiv Yakıtları Tüketimi Değişimi
Kaynak: TÜİK, PETDER, EPDK
100
2,58
1,51
1,17
0,94
0,76
0,57
0,50
28,22
32,58
35,60
38,44
40,17
41,27
41,48
24,29
26,90
37,42
33,87
31,11
2011
2012
2013
90
80
70
60
11,80
13,94
% 50
15,67
18,31
21,64
40
30
57,40
51,96
20
47,56
42,31
10
50
0
2007
2008
2009
Benzin
2010
Dizel
LPG
Bilinmeyen
Şekil 28: Trafiğe Kayıtlı Otomobillerin Yakıt Cinsine Göre Dağılımı
Kaynak: TÜİK
2013 Sektör Raporu
22,0
16,0
İSTATİSTİKLER
7.2 GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILAYA GÖRE OTOMOTİV YAKITI TÜKETİMLERİ
Aşağıdaki şekil, ekonomik büyüme ile toplam otomotiv yakıtları tüketimindeki değişimi irdeleyen
karşılaştırmaktadır. Genel olarak bakıldığında ekonomik büyüme ile paralel bir gelişmenin otomotiv
yakıtları tüketiminde de görüldüğü açıktır. Ancak, özellikle 2010 ve takip eden dönemde bozulmuş olan
bu denge 2012 yılı itibari ile tekrar düzene girmiş gibi görünmektedir.
Yakıt tüketiminde 2012 ve 2013’te GSYIH rakamlarının üzerinde bir büyüme gerçekleşmiştir. Bunun
bir kısmının kaçak ve kayıt dışı akaryakıt ile mücadelelerden sağlanan ilerlemelerden kaynaklandığı
düşünülmektedir.
Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya Göre Büyüme Oranı
10
9,2
8,4
Otomotiv Yakıtlarının Tüketim Oranı
8,8
8
5,5
4,7
5,1
4,4
4,1
4
2012
2011
2010
2009
2008
-2
0,7
2007
0
2,1
1,8
% 2
4,0
2013
6
-2,3
DİĞER SEKTÖREL İSTATİSTİKLER
2013 yılında enflasyon bir miktar azalarak yaklaşık %7,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Önemli makro
ekonomik göstergeler arasında değerlendirilen büyüme oranları, petrol sektörünün de yakından takip
ettiği bir veridir. Ekonomik büyüme oranları aynı zamanda sınaî büyüme ile ilişkili olması, ulaşım
sektörünü içermesi açısından özellikle motorin piyasasına yansıyacak büyüme rakamları açısından
önemli bir işaret oluşturmaktadır. Türkiye ekonomisinde 2012 yılında %2,1’lik, 2012 yılında ise %4,0’lık
bir büyüme gerçekleşmiştir.
-4
-6
-4,8
Şekil 29: Yıllık Otomotiv Yakıtı Tüketimi ve GSYIH Büyüme Oranları (%)
Kaynak: TÜİK, EPDK ve PETDER verileri
51
52
2013 Sektör Raporu
8 YASAL DÜZENLEMELER
OCAK 2013
YASAL DÜZENLEMELER
1 Ocak Maliye Bakanlığı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 56)
1 Ocak Maliye Bakanlığı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 61)
1 Ocak Maliye Bakanlığı Harçlar Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 69)
1 Ocak Maliye Bakanlığı Harçlar Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 70)
1 Ocak Bakanlar Kurulu İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli
3 Ocak EPDK Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (Lpg) Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma Ve
Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik
4 Ocak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik
5 Ocak EPDK Kurul Kararı
10 Ocak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği
10 Ocak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
10 Ocak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 16)’nde
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
10 Ocak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği’nde
(Sıra No: 1) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
10 Ocak TSE Hizmet yeri yeterlik belgesi iptallerine ilişkin duyuru
11 Ocak EPDK Petrol Piyasası Bilgi Sistemi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
13 Ocak EPDK Yeni lisanslara ilişkin duyuru
13 Ocak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik
16 Ocak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para
Cezalarına İlişkin Tebliğ
18 Ocak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atıkların Karayolu İle Taşınmasına İlişkin Tebliğ
22 Ocak Bakanlar Kurulu TPIC’in BOTAŞ’a Devrine İlişkin Karar
24 Ocak EPDK Ulusal Marker’in (GN) Fizisel Ve Kimyasal Özellikleri İle Malzeme Güvenlik Bilgilerine
lişkin Duyuru
31 Ocak EPDK Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
31 Ocak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
ŞUBAT 2013
52
1 Şubat Mesleki Yeterlilik Kurumu Meslek Standartları (Liman Pompa ve Tank Sahası Operatörü,
Akaryakıt ve Otogaz İkmal ve Dolum Elemanı)
4 Şubat EPDK Cezalara İlişkin Kurul Kararı
7 Şubat Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
8 Şubat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği’nin Yürürlükten
Kaldırılmasına Dair Yönetmelik
20 Şubat EPDK Ulusal Marker Uygulaması Kapsamında Ulusal Marker ile İşaretlenen Akaryakıta ve
Benzin Türlerine Harmanlanacak Etanole İlişkin Duyuru
21 Şubat Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Sektörü Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme
Programına (ENAR) Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik
21 Şubat Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Seyyar Yangın Söndürücüler Bölüm 8 ve Bölüm 9 ile
İlgili Tebliğ (Ts En 3-8, Ts En 3-9/Ac) (Tebliğ No: Msg-Ms-2013/2)
21 Şubat Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 424)
25 Şubat EPDK Lisanslara İlişkin Duyuru
25 Şubat Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atıktan Türetilmiş Yakıt, Ek Yakıt ve Alternatif Hammadde
Tebliği Taslağı
27 Şubat Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Limanlar Yönetmeliği’nde Değişiklik
Yapılmasına İlişkin Yönetmelik
2013 Sektör Raporu
1 Mart Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti İstatistiklerini Düzenleme
Yönetmeliği
1 Mart Bakanlar Kurulu Yeraltı Suları Hakkında Kanun İle Kamulaştırma Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun
6 Mart TSE Hizmet Yeterlik Belgesi iptallerine ilişkin duyuru
3 Mart TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini kullanma hakkı veren sözleşmelerin feshine ilişkin duyuru
11 Mart Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Taşınabilir, Tekrar Doldurulabilir, Kullanımdaki Çelik LPG
Tüpler İle İlgili Tebliğ (TS 5306)
11 Mart Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ambalajların, Tankların ve Kapların; Test,
Sertifikalandırma ve Muayenesiyle ilgili iş ve işlemleri yapmak üzere Türk Standartları Enstitüsü’nün
T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca Yetkilendirmesine ilişkin duyuru
15 Mart Bakanlar Kurulu 2001 Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararının Hukuki
Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
15 Mart Bakanlar Kurulu 1978 Protokolü ile Değişik 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafından
Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmeyi Değiştiren 1997 Protokolüne Katılmamızın
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
19 Mart EPDK Cezalara ve Lisanslara ilişkin Kurul Kararları
27 Mart Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 425)
27 Mart Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı IMDG düzenlemesine ilişkin Genelge
NİSAN 2013
5 Nisan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik
5 Nisan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
11 Nisan Bakanlar Kurulu Gümrük Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
17 Nisan TSE Hizmet Yeterlik Belgesi iptallerine ilişkin duyuru
19 Nisan EPDK Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde verilen ve sona eren
lisanslara ilişkin duyuru
24 Nisan EPDK Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
24 Nisan EPDK Akaryakıt Haricinde Kalan Petrol Ürünlerinin Yurt İçi Ve Yurt Dışı Kaynaklardan Teminine
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ
25 Nisan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik
Şartları Yönetmeliği
25 Nisan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Mahrece İade) (Seri No:2)’nde Değişiklik
Yapılmasına Dair Tebliğ (Mahrece İade) (Seri No:4)
YASAL DÜZENLEMELER
MART 2013
MAYIS 2013
6 Mayıs Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu Yönetmeliği
15 Mayıs Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul
ve Esasları Hakkında Yönetmelik
15 Mayıs Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
16 Mayıs İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
17 Mayıs Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İş Yerleri – Yangın Söndürme Cihazlarına Bakım ve
Dolum Hizmeti Veren – Genel Kurallar İle İlgili Tebliğ (TS 11827) (Tebliğ No: MSG-MS-2013/10)
18 Mayıs TSE TSE markasını kullanma hakkının feshine ilişkin duyuru
29 Mayıs TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi İptal, Sözleşmesi Feshedilen ve Askıya Alınan Firmalar
2013 Sektör Raporu
53
54
HAZİRAN 2013
6 Haziran Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Kontrolü Altında İşleme) (Seri
No:3)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Gümrük Kontrolü Altında İşleme) (Seri No: 4)
8 Haziran EPDK Kurul Kararı
11 Haziran Türk Petrol Kanunu (Kanun No. 6491)
12 Haziran Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik
12 Haziran TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi İptal, Sözleşmesi Fesih Edilen Firmalar
14 Haziran Çevre ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çok Tehlikeli İşlerde Görevlendirilebilecek (C) Sınıfı İş
Güvenliği Uzmanları Hakkında Tebliğ
14 Haziran Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri
No: 15)
15 Haziran Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ölçü ve Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
18 Haziran Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik
25 Haziran Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Transit Rejimi) (Seri No: 3)’nde
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Transit İşlemleri) (Ser No: 5)
29 Haziran EPDK Haricinde Kalan Petrol Ürünlerinin Yurt İçi ve Yurt Dışı Kaynaklardan Teminine İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ
YASAL DÜZENLEMELER
TEMMUZ 2013
5 Temmuz Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
11 Temmuz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş
Sahalara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik
11 Temmuz Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Ticari Taşıt Kullanma Belgesi Eğitim ve
Sınav Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik
13 Temmuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde
Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik
17 Temmuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve
Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
19 Temmuz EPDK Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik
19 Temmuz EPDK 4460-8 No’lu Karar
19 Temmuz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
20 Temmuz Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği
20 Temmuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev,
Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
26 Temmuz Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara
Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Parçacık Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak
Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (97/68/At)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
26 Temmuz Rekabet Kurumu Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği
28 Temmuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden
Korunmalarına Dair Yönetmelik Birinci Bölüm
28 Temmuz Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Hortum Kelepçeleri-Sonsuz Vidalı, Çelik İle İlgili
Tebliğ (TS 12091) (Tebliğ No: MSG-MS-2013/19)
AĞUSTOS 2013
54
3 Ağustos Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik
3 Ağustos Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Kontrolü Altında İşleme) (Seri
No: 3)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Gümrük Kontrolü Altında İşleme) (Seri No: 5)
6 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda
Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
12 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve
Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
11 Ağustos TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi İptal, Sözleşmesi Fesih Edilen Firmalar
2013 Sektör Raporu
15 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel Koruyucu Donanımlar Teknik Komitesinin
Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ
16 Ağustos Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Gaz Tüpleri İle İlgili Tebliğ
20 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar
Hakkında Yönetmelik
20 Ağustos Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Uzlaşma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik
22 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden
Korunmalarına Dair Yönetmelik
22 Ağustos TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi İptal, Sözleşmesi Fesih Edilen Firmalar
23 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve
Güvenliği Hakkında Yönetmelik
29 Ağustos Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin
Nitelikleri ve Seçilme Usul Ve Esaslarına İlişkin Tebliğ
1 Eylül Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren Uygulama Tebliği
3 Eylül Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçilerin Mesleki
Eğitimlerine Dair Tebliğin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Tebliğ
4 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tartı Aletleri Muayene Yönetmeliği
5 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ambalajların İşaretlenmesi ve Etiketlenmesi İle İlgili Tebliğ
18 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Motorlu Araçların Belirli Kategorileri İçin Gelişmiş Acil
Frenleme Sistemi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği AB.347.2012
18 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Motorlu Araçların Belirli Kategorileri İçin Gelişmiş Acil
Frenleme Sistemi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği AB.351.2012
20 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tekerlekli Araçlar ve Bu Araçlara Takılan ve veya Araçlarda
Kullanılan Aksam ve Parçalar ile İlgili BM AEK Düzenlemelerinin Uygulamaya Konulmasına Dair Tebliğ
25 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ağır Hizmet Araçlarından Çıkan Emisyonlar Bakımından
ve Araç Tamir Ve Bakım Bilgilerine Erişim Konusunda Motorlu Araçların Tip Onayına İlişkin Yönetmelikte
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
25 Eylül Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
26 Eylül Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Tebliğ
EKİM 2013
1 Ekim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Tebliğ
3 Ekim Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Petrol ve Doğal Gaz Sanayi-Çelik Sondaj Boruları ile İlgili Tebliğ
3 Ekim Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu
Yönetmeliğinde Değişiklik
3 Ekim Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Seri No 105-Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
3 Ekim Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Seri No 90-Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
3 Ekim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
3 Ekim Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çelik Sondaj Boruları ile İlgili Tebliğ
5 Ekim EPDK Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
5 Ekim Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Motorlu Araçlarda İklimlendirme Sistemlerinden Çıkan
Emisyonlarla İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinde Değişiklik 2006.40.AT
5 Ekim Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Gözetim Şirketinin Faaliyetten Süreli Men’i Hakkında Tebliğ
6 Ekim EPDK Cezalar
6 Ekim EPDK Petrol Piyasasında Dağıtıcı Lisansı Sahiplerinin Bayi Denetim Sistemine İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında 1240 sayılı Kurul Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kurul Kararı
7 Ekim Başbakanlık İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu
8 Ekim Bakanlar Kurulu Kurul Kararı 2013-5356
9 Ekim EPDK Cezalar
11 Ekim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve
Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
2013 Sektör Raporu
YASAL DÜZENLEMELER
EYLÜL 2013
55
56
12 Ekim Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Motorlu Araçların ve Römorklarının Kütle ve Boyutları
ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği
12 Ekim TSE Hizmet Yeterlilik Belgelerinin Süresi Sona Eren Firmalar
23 Ekim Başbakanlık Özel Sağlık Sigortaları Yönetmeliği
24 Ekim Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması
Hakkında Yönetmelik
26 Ekim Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tüpler-Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) İle İlgili Tebliğ
26 Ekim EPDK Kurul Kararları
KASIM 2013
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
56
5 Kasım Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Tozla Mücadele Yönetmeliği
5 Kasım Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik
5 Kasım Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik
7 Kasım EPDK Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
11 Kasım Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
12 Kasım EPDK Lisans Verilen Ve Lisansı İptal Edilen Tüzel Kişiler
21 Kasım Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
24 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Plastik Boru Sistemleri-Gaz Yakıtların Taşınmasında
Kullanılan-Polietilenden Ekleme Parçaları İle İlgili Tebliğ
24 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Gaz Kartuşları-Yeniden Doldurulamayan-Metalik-LPG
İçin-Vanalı Veya Vanasız-Taşınabilir Cihazlarda Kullanılan-İmalat, Muayene, Deneyler Ve İşaretleme İle
İlgili Tebliğ
27 Kasım Başbakanlık Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife
Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
27 Kasım Başbakanlık Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Tarife Ve Talimatında
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tarife Ve Talimat
27 Kasım Başbakanlık Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin
Tarife Ve Talimatında Değişiklik Yapan Tarife Ve Talimat
27 Kasım EPDK Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma Ve Soruşturmalarda Takip
Edilecek Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
28 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Plastik Boru Sistemleri-Gaz Yakıtların Taşınmasında
Kullanılan-Polietilen-Borular İle İlgili Tebliğ
28 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakır ve Bakır Alaşımları-Dikişsiz Yuvarlak BorularGenel Amaçlar İçin İle İlgili Tebliğ
28 Kasım EPDK Cezalar ve İlanen Tebligatlar
28 Kasım Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği Seri No: 1’de Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ Seri No: 27
28 Kasım Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği Seri No: 14’te Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ Seri No: 28
28 Kasım Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
29 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalibra International Metroloji Ltd. Şti.’nin Ölçü Aletleri
Yönetmeliği Kapsamında Onaylanmış Kuruluş Olarak Görevlendirilmesine Dair Tebliğ
29 Kasım Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çekme Dayanımı 1100 Mpa’a Eşit Veya Daha Büyük
Sertleştirilmiş ve Temperlenmiş Çelik Tüpler ile İlgili Tebliğ
29 Kasım Ekonomi Bakanlığı İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Yönetmelik
30 Kasım Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi
Yönetmeliği
ARALIK 2013
2 Aralık Bakanlar Kurulu Özel Tüketim Vergisinin Belirlenmesine Dair Karar
2 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticari Defterlere İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ
2 Aralık TSE Fesihlere İlişkin Duyuru
2013 Sektör Raporu
YASAL DÜZENLEMELER
3 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kaçakçılık Türleri İle İlgili Mahkûmiyet Hükmü Kesinleşenlerin
Kamuoyuna İlan Edilmesine Dair Yönetmelik
10 Aralık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ölçü ve Ölçü Aletlerinden Alınacak Muayene ve
Damgalama Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
11 Aralık Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve
Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik
11 Aralık Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Maddelerin ve Karışımların Fiziko-Kimyasal, Toksikolojik ve
Ekotoksikolojik Özelliklerinin Belirlenmesinde Uygulanacak Test Yöntemleri Hakkında Yönetmelik
12 Aralık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik
13 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları)
13 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği - Gümrük İşlemleri Seri No: 111
14 Aralık Bakanlar Kurulu Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünün Yürürlükten Kaldırılmasına
Dair Tüzük
14 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği’nde (Transit Rejimi) Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğ (Transit Rejimi)
14 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği’nde (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama
Notları) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
16 Aralık EPDK Lisans Verilen Ve Lisansı İptal Edilen Tüzel Kişiler
18 Aralık TSE Fesihlere İlişkin Duyuru
20 Aralık İçişleri Bakanlığı Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
21 Aralık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
24 Aralık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Hidrojen ile Çalışan Motorlu Araçların Tip Onayına
İlişkin Yönetmeliğin Uygulama Tedbirleri ile İlgili Tebliğ
24 Aralık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi
Hakkında Yönetmelik
25 Aralık Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği
25 Aralık TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi İptal, Sözleşmesi Fesih Edilen Firmalar
26 Aralık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları - İkmal İstasyonu – Karayolu
Taşıtları İçin - Emniyet Kuralları İle İlgili Tebliğ
26 Aralık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çok Tehlikeli İşlerde Görevlendirilebilecek (C) Sınıfı İş
Güvenliği Uzmanları Hakkında Tebliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tebliğ
29 Aralık EPDK Cezalar
29 Aralık Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Sıra No: 431
30 Aralık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin
Azaltılması Hakkında Yönetmelik
30 Aralık EPDK 5307 Sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 16ncı Maddesi Uyarınca 2014 Yılında Uygulanacak
Para Cezaları Hakkında Tebliğ
30 Aralık EPDK 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanununun 19uncu Maddesi Uyarınca 2014 Yılında
Uygulanacak Para Cezaları Hakkında Tebliğ
30 Aralık Maliye Bakanlığı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği Seri No: 123
30 Aralık Maliye Bakanlığı Harçlar Kanunu Genel Tebliği Seri No: 72
30 Aralık Maliye Bakanlığı Harçlar Kanunu Genel Tebliği Seri No: 71
30 Aralık Maliye Bakanlığı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği Seri No: 57
30 Aralık Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Sıra No: 433
30 Aralık Maliye Bakanlığı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği Seri No: 43
30 Aralık TSE Türk Patent Enstitüsü’nce 2014 Yılında Uygulanacak Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ
31 Aralık EPDK Cezalar
31 Aralık EPDK Katılma Payı ve Lisans Bedelleri
31 Aralık Maliye Bakanlığı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği Seri No: 29
31 Aralık Bakanlar Kurulu İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli
57
58
2013 Sektör Raporu
9
DERNEĞİMİZ
PETDER (Petrol Sanayi Derneği) 23 Eylül 1996 tarihinde, petrol ürünlerinin üretimden tüketime kadar
olan faaliyetler zinciri üzerinde çalışmalar yapmak amacı ile ülkenin önde gelen akaryakıt dağıtım
şirketleri tarafından kurulmuştur.
PETDER’in bugün itibariyle toplam on üç üyesi bulunmaktadır. Bu üyeler Alpet, Aytemiz, Belgin, BP,
Gulf, ExxonMobil, Opet, Petline, OMV Petrol Ofisi, Shell, Shell & Turcas, Total, Turcas ve Turkuaz PETDER
üyesi kuruluşlardır. PETDER’in kurucu üyeleri ise BP, ExxonMObil, Opet, Petrol Ofisi ve Shell ve TOTAL’dir.
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
PETDER’in kuruluş amacı;
■■ Ham petrol ve petrol ürünlerinin tasfiyesi, depolanması, nakliyesi ve pazarlanması sırasında alınması
gereken önlemleri geliştirerek insan sağlığını ve çevreyi korumak;
■■ Petrol ürünlerinin tüketiciye ilgili merciler tarafından belirlenen standartlara uygun olarak ulaşmasını
sağlamak,
■■ Ürünlerin tüketicilere satılması ve tüketimi sonrasında tüketici ve çevre yararına dönük alınması
gereken teknik ve idari önlemleri tartışmak,
■■ Sözü geçen alanlardaki idari önlemleri tartışmak ve idari ve teknik uygulamaları belirlemektir.
PETDER kuruluşundan itibaren güçlü, güvenilir ve objektif ilkelere dayalı profesyonel bir sivil toplum
kuruluşu olmayı öncelikli hedef olarak koymuş ve hep bu yönde çalışmıştır.
PETDER’in faaliyetleri;
■■ İlgili mevzuat uyarınca akaryakıt, LPG ve yağlama yağlarının güvenli ve ekonomik olarak piyasaya
sunumunun temini,
■■ Piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi, istikrarlı bir şekilde sürdürülebilmesi,
■■ Haksız rekabetin, tüketici ve insan sağlığına zararlı eylemlerin önlenmesi,
■■ Sektör standartlarının geliştirilmesi konularını kapsamaktadır.
Yapılan çalışmalar ve sektördeki genel gelişmeler periyodik olarak yayınlanan sektör raporları ile detaylı
olarak kamuoyu ile paylaşılmaktadır. PETDER, Avrupa akaryakıt sektörünü temsil eden EUROPIA ile
işbirliği içindedir.
Atık Yağların Yönetimi Projesi
2004’te yayınlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ile birlikte PETDER, üyelerinin Yönetmelikten
kaynaklı sorumluluklarını yerine getirmek üzere, motorlu taşıtlarda kullanılan ve atık hale gelen
motor yağlarının araç servisleri, akaryakıt istasyonları, kamuya ait araç bakım istasyonlarından doğru
koşullarda lisanslı ve yetkili ekiplerce toplamak üzere “Atık Yağların Yönetimi Projesi”ni başlatmıştır.
Proje kapsamında, PETDER tarafından toplanan atık yağlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
lisanslandırılmış tesislerde çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde işlem görerek geri
kazanılmakta, enerji olarak kullanılmakta veya bertaraf edilmektedir. Aynı zamanda atık yağların zararları
ve ne şekilde değerlendirilmesi gerektiği konusunda toplumun bilinçlendirilmesi sağlanmaktadır.
PETDER, atık motor yağlarının toplanması konusunda Bakanlıkça yetkilendirilmiş tek kuruluştur.
Bir Varil Bir Ağaç Sosyal Sorumluluk Projesi
PETDER “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” ve “Orman ve Su İşleri Bakanlığı” ile işbirliği içerisinde,
Türkiye’nin her noktasına lisanslı taşıma araçları ile bedelsiz olarak hizmet götürmek suretiyle topladığı
her bir varil atık motor yağına karşılık bir fidan dikmektedir.
58
Bugüne dek finansmanı PETDER tarafından karşılanan “Bir Varil Bir Ağaç” projesi ile, iki yılda toplanan
8.318 ton atık motor yağına karşılık olarak 40 bin adet fidan dikilmiştir. Proje ve fidan dikimleri
sürmekte, bu rakam artmaktadır.
Trafik Güvenliği Platformu Akaryakıt Komitesi
PETDER 15 Temmuz 2013 tarihinde Trafik Güvenliği Platformu’na üye olmuştur. PETDER üyeleriyle
birlikte Akaryakıt Komitesi çalışmalarını planlamakta ve uygulamaktadır.
2013 Sektör Raporu
HAKKINDA
Yönetim Sistemi Sertifikasyonu
PETDER 2012 yılında TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001 ve TS 18001 uygunluk sertifikalarını alarak,
“Kalite, Çevre ve İş Sağlığı” alanlarının üçünde birden sertifikalandırılan ilk sivil toplum örgütü olmuştur.
Gerek Dernek faaliyetleri gerekse “Atık Yağların Yönetimi” çalışmalarını TÜRKAK gözetiminde S&Q Mart
Belgelendirme Kuruluşu tarafından belgelendiren PETDER, çalışmalarının her aşamasında taahhüt
ettiği politikayı sürdürmek hedefindedir.
YÖNETİM KURULUMUZ
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
Yönetim Kurulu Başkanı
Ahmet ERDEM (The Shell Company of Turkey Ltd.)
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Martin THOMSEN (BP Petrolleri A.Ş.)
Muhasip Üye
Adnan ÜNAL (Petline Petrol Ürünleri A.Ş.)
Yönetim Kurulu Üyeleri
Tamas MAYER (OMV Petrol Ofisi A.Ş.)
Antoine TOURNAND (Total Oil Türkiye A.Ş.)
Ekrem EKMENCİ
(Opet Petrolcülük A.Ş.)
Yılmaz TECMEN
(Turcas Petrol A.Ş.)
Ahmet İzzet EKE (Aytemiz Akaryakıt Dağıtım A.Ş.)
ÜYELERİMİZ
59
60
2013 Sektör Raporu
ORGANİZASYON
Niyazi İLTER
Genel Sekreter
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
Serkan BEREKET
Yönetim ve Dış İlişkiler Koordinatörü
Zeynep ERSEN
Mali İşler ve Müşteri İlişkileri Yöneticisi
Yasemin DAĞ
Kurumsal İletişim Yöneticisi
Ebru AYDIN
Yönetim ve Ofis Asistanı
Volkan SİĞİNÇ
Operasyon Müdürü
Osman AKSOY
Planlama Yöneticisi
Serdar BEKDEMİR
Planlama Uzmanı
60
Hasan HIRAOĞLU
Planlama Yöneticisi
2013 Sektör Raporu
KOMİTELERİMİZ
PETDER bünyesinde kurulu, farklı uzmanlık alanlarındaki komiteler düzenleyici kurumlar ve sektör
paydaşları ile yakın işbirliği içerisinde çalışmalar gerçekleştirmekte, konularıyla ilgili güncel ve yasal
gelişmeleri irdelemektedir. Komiteler ağırlıklı olarak ayda bir kez olmak üzere, belirlenen düzenli
aralıklarla veya gerektiğinde toplanmaktadır.
PETDER bünyesinde;
■■ Hukuk Komitesi
■■ İkmal Komitesi
■■ Kurumsal İletişim Komitesi
■■ LPG Sektör Kurulu
■■ LPG Teknik Komitesi
■■ Madeni Yağ Teknik Komitesi
■■ Otomasyon Komitesi
■■ Sağlık, Emniyet ve Çevre Komitesi
■■ Taşımacılık Komitesi
■■ Vergi Komitesi toplanmaktadır.
İstanbul
Merkez
Ofisi
Piyalepaşa Bulv. Ortadoğu Plaza
No: 73/10, Okmeydanı, 34384
Şişli
/
İstanbul
Türkiye
Telefon: +90 212 221 0440
Faks: +90 212 320 3045
DERNEĞİMİZ HAKKINDA
İLETİŞİM
Ankara
Temsilcilik
Ofisi
Dumlupınar Bulv. No: 266
Tepe Prime İş Merkezi, C Blok
D: 98, Çankaya / Ankara Türkiye
Telefon: +90 312 285 2286
Faks: +90 312 285 2287
[email protected]
www.petder.org.tr
www.birvarilbiragac.com
61
62
2013 Sektör Raporu
M3
Katkılı K. Benzin
K. Benzin (RON 95)
K. Benzin (RON ≥ 97)
Toplam Benzin
Gazyağı
Motorin
Motorin (Diğer)
Toplam Motorin
Kalorifer Yakıtı
Fuel oil-6
Otogaz
mTon
S. Benzin/Katkılı
Kurşunsuz
K. Benzin (RON 95)
K. Benzin (RON ≥ 97)
Toplam Benzin
Gazyağı
Motorin
Motorin (Diğer)
Toplam Motorin
Kalorifer Yakıtı
Fuel Oil No:6
Siyah Ürünler
Toplam Beyaz
Toplam Akaryakıt
LPG Otogaz
Toplam Otomotiv
62
2013 Sektör Raporu
2005
625.519
2.607.834
262.218
3.495.570
34.792
12.291.514
783.791
13.075.305
612.175
3.399.622
3.128.282
2005
484.777
2.021.071
203.219
2.709.067
27.834
10.386.329
662.304
11.048.633
612.175
3.399.622
4.011.797
13.785.533
17.797.330
1.751.838
15.537.371
m3
m3
m3
m3
m3
m3
m3
m3
Ton
Ton
m3
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
Ton
2.230.810
96.014
2.610.336
20.794
10.558.749
1.342.515
11.901.264
480.401
2.448.296
2.928.697
14.532.394
17.461.091
1.550.605
16.082.999
283.512
2006
365.822
2.878.464
123.889
3.368.175
25.993
12.495.561
1.588.775
14.084.336
480.401
2.448.296
2.768.938
2006
2.127.275
297.089
2.590.397
15.104
11.412.058
2.317.456
13.729.514
475.526
2.119.093
2.594.619
16.335.016
18.929.635
2.006.263
18.341.279
166.034
2007
214.237
2.744.871
383.340
3.342.448
18.880
13.505.394
2.742.552
16.247.946
475.526
2.119.093
3.582.613
2007
2.016.936
240.968
2.343.853
10.899
11.121.698
2.886.266
14.007.964
375.318
2.346.240
2.721.558
16.362.716
19.084.274
2.111.557
18.474.273
85.949
2008
110.902
2.602.498
310.926
3.024.326
13.624
13.161.773
3.415.699
16.577.472
384.736
2.373.363
3.770.638
2008
2.007.120
228.232
2.280.076
8.937
10.072.206
3.386.272
13.458.478
320.531
1.596.687
1.917.218
15.747.491
17.664.709
2.299.280
18.046.771
44.724
2009
57.709
2.589.832
294.493
2.942.034
11.171
11.919.770
4.007.423
15.927.193
320.531
1.596.687
4.105.857
2009
1.947.628
182.668
2.147.801
26.171
9.731.160
4.214.845
13.946.005
203.709
630.061
833.770
16.119.977
16.750.038
2.489.501
18.609.478
17.506
2010
22.588
2.513.068
235.700
2.771.356
32.714
11.516.166
4.987.982
16.504.148
203.709
630.061
4.445.538
2010
Tablo 5: 2003 - 2013 Akaryakıt ve LPG Tüketimleri - Özet Veriler
1.857.222
169.781
2.032.334
53.359
607.336
14.127.726
14.735.062
195.065
598.149
793.214
16.820.755
17.418.904
2.640.000
19.460.755
5.331
2011
6.878
2.396.416
219.072
2.622.367
66.699
718.741
16.719.202
17.437.943
195.065
598.149
4.714.286
2011Q3
1.868.515
161.530
2.030.045
52.063
10.959.896
3.789.818
14.749.714
194.259
594.624
788.883
16.831.822
17.426.446
2.637.816
19.469.638
0
2.410.987
208.426
2.619.413
65.079
12.970.291
4.484.992
17.455.283
194.259
594.624
4.710.386
2011
2011
1.793.272
126.398
1.919.671
44.955
11.528.834
4.344.177
15.873.012
159.970
533.149
693.119
17.837.637
18.370.786
2.694.857
20.532.494
0
2.313.900
163.095
2.476.995
56.194
13.643.591
5.141.038
18.784.629
159.970
533.149
4.812.245
2011
2012
1.814.385
108.840
1.923.225
47.287
11.846.049
5.105.084
16.951.133
114.233
419.959
534.192
18.921.646
19.341.605
2.726.925
21.648.571
0
2.341.142
140.439
2.481.581
59.109
14.018.993
6.041.520
20.060.513
114.233
419.959
4.869.509
2012
2013
10 KAYNAKÇA
■■ Petrol ve LPG sektörüne ait veriler EPDK Petrol ve LPG Sektör Raporundan hesaplanarak elde
edilmiştir.
■■ Bu raporda kullanılan diğer detay akaryakıt verileri toplam pazar payı yaklaşık % 85in üzerinde
olduğu hesaplanan 13 akaryakıt dağıtım firmasının gönüllü katılım esasına göre bağımsız araştırma
kuruluşuna verdikleri beyanlarından derlenmiştir. Bu gönüllü veri oluşturma sistematiğine katılmayan
akaryakıt dağıtım şirketlerine ait bilgiler için EPDK’dan temin edilen önceki dönem bilgileri kullanılarak
hesaplamalar yapılmıştır.
■■ Raporda gönüllülük esasına dayalı olarak şirketlerin bağımsız denetim kuruluşu aracılığıyla
PETDER’e verdiği madeni yağ verileri kullanılmıştır.
■■ Enflasyon, GSMH, TÜFE, kur değerleri, taşıt sayısı ve toplam araç parkı verileri için Türkiye İstatistik
Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası tarafından halka açık olarak yayınlanan değerler dikkate alınmıştır.
Ham petrol fiyatları ve pompa vergi tutarları için kaynak olarak Argus ve Avrupa Komisyonu değerleri
kullanılmıştır.
■■ Bu raporda kullanılan Türkiye tavan pompa fiyatları EPDK ve şirket web sitelerinden derlenmiştir.
Avrupa ülkelerine ilişkin veriler için ise aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır:
Fransa verileri: Fransa Sanayi Ekonomisi ve İstihdam Bakanlığı: www.prix-carburants.
gouv.fr
İspanya verileri: İspanya Sanayi, Turizm ve Ticaret Bakanlığı http://www.mityc.es/
energia/petroleo/Precios/Informes/InformesMensuales/Paginas/Ind
İtalya verileri: http://www.quotidianoenergia.it/check_up_prezzi_qe.php
Yunanistan verileri : Yunanistan Maliye Bakanlığı http://www.fuelprices.gr
Avrupa Birliği verileri: Avrupa Komisyonu, EC Oil Bulletin, http://ec.europa.eu/energy/
observatory/oil/bulletin_en.htm
■■ Sektördeki marjlara ilişkin veriler için PwC raporu kullanılmıştır.
63
2013 Sektör Raporu
İstanbul
Merkez
Ofisi
Piyalepaşa Bulv. Ortadoğu Plaza
No: 73/10, Okmeydanı, 34384
Şişli
/
İstanbul
Türkiye
Telefon: +90 212 221 0440
Faks: +90 212 320 3045
Ankara
Temsilcilik
Ofisi
Dumlupınar Bulv. No: 266
Tepe Prime İş Merkezi, C Blok
D: 98, Çankaya / Ankara Türkiye
Telefon: +90 312 285 2286
Faks: +90 312 285 2287
[email protected]
www.petder.org.tr
www.birvarilbiragac.com

2014-2015 Öğretim Dönemi 9-12. Sınıf Kimya Müfredatı

17. ırf dünya toplantısı ve sergisi - Türkiye Asfalt Müteahhitleri Derneği

Gelişmiş bir finansal sistemin varlığı, tasarrufların

AŞK BAĞIMLILIĞIN DÜŞÜRDÜĞÜ SERSEFİL HALLERİ

P - aXmag

İndir - TENVA

sosyal kontrolün yeni biçimi olarak özel güvenlik

Tarsus - Özel Tarsus Amerikan Koleji

3 OCAK 2015 - Ekonomi Gazetesi

Untitled - Sigma Dergisi

Medeniyet İnşası Türkiye Vizyonu Hazırlık Çalıştayı

Haber-İş Dergisi

Türkiye`de Ordu, Polis ve İstihbarat Teşkilatları: