course outline-FenEğtNitelAraştırmaYön

FEN EĞİTİMİNDE NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Ders İçeriği
Oda: B-206
ÖĞRENME ÇIKTILARI
2014-2015 GÜZ DÖNEMİ
Yrd. Doç. Dr. Fikret KORUR
e-mail:[email protected]
(Ulusal Kredi: 3 AKTS Kredi: 5)
DERSİN İÇERİĞİ
1.
Bu dersin temel amacı uygulamalı veri toplama ve analiz yöntemleri
ile, öğrencilerin fen eğitiminde nitel araştırma çalışmaları
yapabilmelerine yönelik yetenek ve bakış açısı kazandırmak ve
geliştirmektir. Öğrenciler nitel tekniklerin doğası ve eğitimdeki
uygun nitel araştırma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olacak ve
uygulama imkanı bulacaklardır. Bu dersteki temel öğrenme çıktıları;

Öğrencilerin nitel araştırma yöntemlerini kavramaları
geliştirilerek bunlara yönelik bakış açısı kazanacaktır.

Öğrenciler sıklıkla kullanılan nitel araştırma yöntemleri
hakkında bilgi sahibi olacak ve bu bağlamda uygulamaya
yönelik yeteneklerini geliştireceklerdir.

Nitel sorgulama ve araştırma yöntemlerini kendi araştırma
alanlarında, tezlerinde veya işleri ile ilgili yaptıkları
çalışmalarda kullanmalarına yönlendirilecektir.

Haftalık okuma ödevleri ile fen eğitiminde nitel araştırma
yöntemleri ile çalışılmış araştırmalar hakkında bilgi sahibi
olacaklardır.

Nitel Araştırma Yöntemlerinin doğasını yansıtan temalar
(nicel-nitel yöntemler arası geçiş, nitel araştırmaların
temel ilkeleri, nitel araştırma tasarımı ve en uygun
araştırma deseninin seçimi, örneklem ve alan araştırması,
veri toplama yöntemleri, veri analizi, fen eğitiminde nitel
araştırma tekniklerin uygulanması) üzerinde grup/bireysel
sunum yapmaları sağlanarak bu temalardaki kavramları
daha anlamlı öğreneceklerdir.

Fen Eğitiminde nitel araştırma yöntemleri ile ilgili bir
araştırma önerisi ve bir makale değerlendirmesi (kritik)
yaparak kavradıkları bilgileri pekiştireceklerdir.
Grubundaki ve diğer gruplardaki arkadaşlarının çalışmalarını analiz
ederek; derslerdeki oturumlarda fikirlerini beyan ederek grup
halinde ortak katılımlı bir öğrenme ile nitel çalışmalar hakkında
bilgiyi edinmeleri sağlanacaktır.
DERSİN ÖN ŞARTI
Yüksek Lisans aşamasının tamamlanmış olması
gerekmektedir. Bunun dışında dersin resmi olarak
herhangi bir ön şartı bulunmamaktadır.
Tarih
1. hafta
2. hafta
3. hafta
4. hafta
Tlf: 213 40 20
2.
3.
4.
5.
Nitel Araştırmaların Doğası – Bilimsel Paradigmanın Resmi
1.1. Yükselen Bilimsel Paradigma
1.2. Sosyal Bilimlerde Paradigmatik Dönüşüm
1.3. Nitel Araştırmanın Kuramsal Temelleri
Yöntemler Arası Geçiş
2.1. Nicel Araştırmalar – Eleştirel Analizi
2.2. Nitel Araştırmalar – Eleştirel Analiz
2.3. Nitel ve Nicel Araştırmalar Arasındaki Temel
Farklılıkları ve Benzer Yönleri
Nitel Araştırmaların Temelleri: Fen Eğitimdeki Örnekleri
Nitel Araştırmaların Planlanması
4.1. Nitel Araştırma Tasarımı ve Fen Eğitiminde Nitel
Araştırma Önerisi Hazırlama
4.2. Nitel Araştırmalarda Örneklem Seçimi ve Alan
Araştırması
Fen Eğitiminde Nitel Araştırmalarda Veri Toplama ve Analiz
Yöntemleri
5.1. Görüşme Formu Hazırlama Aşamaları – Görüşme
Formunun Uygulanması
5.2. Gözlem Formunun Hazırlama Aşamaları - Gözlem
Formunun Uygulanması
5.3. Gözlem ve Görüşme Formlarından Toplanan Verilerin
Analizi (Deşifre Metinlerde)
İçerik Analizi – Nitel Veri Analizi
6. Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel
Teknikler
5.4.
6.1.
6.2.
6.3.
Durum Çalışması
Etnografik Çalışmalar
Eylem Araştırmaları vb.
7. Nitel Araştırmalarda Veri Analizinde
Bilgisayar Kullanımı
8. Geçerlik ve güvenirlik analizi
Nitel Araştırmaların Sonuçlarının Kullanılması
Konu İÇERİĞİ / Okuma KISIMLARI
Ödev / Görev
Derse Giriş- Nitel Araştırmaların Doğası – Eğitimde Nitel Araştırma Yöntemlerinin
Literatür Analizi
Nitel Araştırma Örnekleri Bulunması (En az iki güncel nitel makale değerlendirmesi)
Okuma – ÖZET
Yöntemler Arası Geçiş – Nitel ve Nicel Araştırmaların Temel Farklılıkları ve Benzer
Yönleri
Fen Eğitiminde Nitel Araştırma Tasarımı ve Nitel Araştırma Önerisi Hazırlama – Alan
öğretiminde (veya öğrencilerin çalışmak istedikleri alanda) proje konularının seçimi ile
proje aşamasının başlaması
Nitel Araştırmaların Temelleri: Fen Eğitimdeki Örnekleri
Nitel Araştırma Örneklerinin Değerlendirilmesi
Makaleleri Bulup
Değerlendirmeye Başlama
Okuma – ÖZET
Okuma – ÖZET
Proje konularının tespiti
Okuma – ÖZET
Değerlendirmelerin Teslim
edilmesi
Okuma – ÖZET – Ek Okuma
Önerisi
Okuma – ÖZET
5. hafta
Nitel Araştırmalarda Örneklem Seçimi ve Alan Araştırması
6. hafta
Fen Eğitiminde Nitel Araştırmalarda Veri Toplama ve Analiz Yöntemleri
Nitel Veri Analizi
7. hafta
Görüşme Formu Hazırlama Aşamaları – Görüşme Formunun Uygulanması
Okuma – ÖZET
Proje hazırlıklarının değerlendirilmesi
Proje önerisinin ön
değerlendirme için
gönderilmesi
Sunum-Selçuk BEDUR
8. hafta
Görüşme Formu Hazırlama Aşamaları – Görüşme Formunun Uygulanması
kullanılması
Gözlem Formunun Hazırlama Aşamaları - Gözlem Formunun Uygulanması
Sunum-Mustafa YELER
12. hafta
Fen Eğitiminde Nitel Araştırmalarda İçerik Analizi – Nitel Veri Analizi (Bilgisayarlı)
Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel Teknikler -Durum Çalışması,
Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel Teknikler-Etnografik Çalışmalar
Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel Teknikler-Eylem Araştırmaları
(Action Research)
Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel Teknikler-Saha Araştırmaları
(Field Research)
Fen Eğitiminde Kullanılabilecek Farklı Nitel Teknikler-Karma Metodlar
(Mixed Research)
Nitel Araştırmalarda geçerlik ve güvenirlik analizi
13. hafta
Nitel Araştırmaların Uygulanması
14. hafta
Araştırma Önerilerinin Sonlandırılıp Sunulması
9. hafta
10. hafta
11. hafta
Sunum-Ruhi UYSAL
Sunum-Cemal YILDIRIM
Sunum-Mustafa YELER
Sunum-Selçuk BEDUR
Sunum-Ruhi UYSAL
Sunum-Cemal YILDIRIM
Okuma – ÖZET – Ek Okuma
Önerisi
Okuma – ÖZET – Ek Okuma
Önerisi
Proje önerilerinin
değerlendirme için
gönderilmesi
PROJE GÖREVİNE YÖNELİK YAPILACAKLAR
 Aslında tam olarak hazırlamanız gereken bir araştırma önerisidir. Buna yönelik olarak uygulama yapmanız da
gerektiğinden bir proje görevi formatına dönüşmüştür.
 Öncelikle tezinize yönelik düşünerek uygulamayı planladığınız bir olgu ile ilgili nitel bir problem belirleyiniz.
[mümkünse ilk haftadan başlayın]
 Genel hatları ile bulunması gerekenler aşağıda belirtilmiştir.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Kapak sayfası
Başlık
Özet /Tr ve Eng
İçindekiler Bölümü
Giriş
 Literatür Özeti – Teorik Alt Yapı
 Amaç
 Çalışmanın Önemi
Yöntem
 Çalışma Gurubu – Seçme Kriterleri
 Seçilen Nitel Yöntem - Metodoloji
 Sahaya Giriş veya Durum Tanımı
 Veri Toplama Araçları
 Veri Analizi-Kodlar, temalar, vb.
 Geçerlik Güvenirlik Çalışmaları
 Araştırmacının rolü ve potansiyel etkileri
 Çalışmanın Sınırlıkları
Bulgular
Sonuçlar, İmplikasyonlar ve Öneriler
 Nitel Sonuç – Teorik İlişkilendirme
 İmplikasyonlar – İlgililer açıkça belirtilerek
 Bundan sonraki çalışmalara öneriler
EKLER (Veri kağıtları-elektronik ortamda, gözlem görüşme formları, fotokopiler vb.)
TEMEL DERS KAYNAKLARI (Kitapların bende olanlarının tarihleridir. Yeni baskıları birçoğunda mevcuttur)

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (2.baskı). Seçkin Yayıncılık. Ankara.

Fraenkel, J.R., Wallen, N.E., Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education. (8th ed.). McGraw-Hill Int.
Edition, New York.

Bogdan, R.C., & Biklen, S.K. (1998). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Allyn & Bacon.
Boston.

Marshal, C. and Rossman, G.B. (1999). Designing Qualitative Research (3rd ed.) Thousand Oaks, CA:Sage.

Yin, Robert K. (2009). Case study research design and methods. (4th ed.). Sage Publications. California.

Creswell, John W. (2003). Research design-qualitative, quantitative, and mixed methods approaches.(3rd ed). Sage
Publications, California.

Meloy, Judith M. (1994). Writing the qualitative dissertation: Undestanding by doing. Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey.

Meriam, Sharan B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Jossey-Bass Inc., California.

Patton, M.Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Sage Pub. California.

Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. (2nd ed.) Sage Publications, California.
DEĞERLENDİRME
1. (20 puan) Nitel Araştırma Örneklerinin Değerlendirilmesi ( en az iki tane)
2. (30 puan) İlgili Haftalardaki sunumlar
3. (50 Puan) Dersin içeriğinde tanımlanan bütün aşamaları ile bir araştırma önerisinin hazırlanıp uygulanıp proje
önerisi formatında belirtilen tarihe kadar sunulması.
DERSE devam zorunludur. Devamsızlık sınırlarında kalmak şartıyla gelemediğiniz haftalar o haftanın özetini
hazırlayarak bir sonraki hafta Çarşamba gününe kadar öğretim elemanına e-posta yoluyla göndermeniz
gerekmektedir.