Depolarda Teknoloji Kullanımı

3. LOJİSTİKTE OTOMASYON
TEKNOLOJİLERİ SEMİNERİ
DEPOLAMADA TEKNOLOJİ KULLANIMI
Dr. İsmail KARAKIŞ
LODER Genel Sekreteri
06.11.2014, İstanbul
İçerik
• Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
• Konvansiyonel / Otomatik Depolar
• Soru & Cevap
2
Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
Neden depoya ihtiyaç vardır?
•
Müşteri hizmet politikasını desteklemek (istenen müşteri
hizmet düzeyini en az maliyetle gerçekleştirmek)
•
Üretici ve müşteri arasındaki zaman ve yer farklılıklarını
gidermek
– Teslim Süresini Kısaltmak
•
Arz ve Talebi koordine edebilmek
– Talepteki mevsimsel etki
– Üretim ve Nakliyedeki değişkenlik
(nakliye ve üretim ekonomilerinden yararlanmak)
•
Üretim veya Satınalma için
ekonomik stok seviyesi oluşturmak
•
Ürüne Katma Değer katabilmek
– Fiyatlama / Etiketleme
– Ambalajlama vb.
3
Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
• 2004 yılında İngiltere’de dağıtım merkezlerindeki temel
sorunlara ilişkin İngiltere’de 3PL olarak hizmet veren 50
şirkete anket uygulanmış ve 45 geçerli dönüş sağlanmıştır.
• Anket çalışmasının sonuçları;
– Dağıtım merkezlerindeki en önemli sorun maliyet düşürme (%73
oranında) olarak belirlenmiştir.
– 2007 itibariyle maliyet düşürme %51 oranına gerileyeceği ve temin
sürelerinin kısaltılması sorunun %64 oranı ile ilk sırada olacağı
öngörülmüştür.
– Maliyete odaklı yalınlık; hizmet düzeyine odaklı çeviklik kavramına
doğru kaymaktadır (Paradigmatik Değişim).
4
Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
Tedarik Zinciri Yönetimi; pazar koşullarının daha sert ve zor
tahmin edilebilir olması neticesinde;
Sipârişte öncü olmayı sağlayan maliyet odağından pazarda
öncü olmayı sağlayan yanıt verme odağına kaymaktadır.
5
Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
• Müşteri Hizmet Düzeyi
• Mâliyet
Sürekli Performans Artışı
Tasarım aşamasında
Operasyon süresince
6
Neden Depo ve Depolarda Teknoloji ?
• Daha fazla iş gücü çözüm olabilir mi?
• Teknoloji ile entegre olan yeni yaklaşımlar;
– Sıkı stok kontrolü
– Kısa yanıt süreleri
– WMS
– RFID
– AS/RS
– …
Depolarda mâliyet yönetimi çok önemlidir !
7
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Depo tasarımı açısından bir deponun konvansiyonel veya
otomatik depo olarak tasarlanma kararı,
• Stratejik düzeyde bir karar olup hareket ve depolama
aktivitelerini gerçekleştiren malzeme taşıma ekipmanlarının
(AS/RS, AGV, konveyör sistemleri vb.) operatörler veya
sürücüler tarafından doğrudan kontrol edilmesine gerek
olmamasıdır.
• Ekipmanların seçimi taktik ve işletim parametrelerinin
belirlenmesi operasyonel düzey bir karardır.
8
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri
• Mâliyetler
–
–
–
–
–
–
–
–
Arsa mâliyeti (PB/m2)
İnşâ mâliyeti (PB/m2)
Raf mâliyeti (PB/depolama birimi)
Ekipman satınalma mâliyetleri (PB)
İlk yatırım / kurulum mâliyeti (PB)
İş gücü mâliyeti (PB/depolama birimi)
Operasyonel mâliyetler (PB/depolama birimi)
Diğer mâliyetler (PB)
9
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
BU HACİM İÇİN MASRAF
YAPILIYOR!
SADECE ZEMİN
YERLEŞİMİ
İÇİN DEĞİL
10
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri
Hız mı?
Hacim mi?
11
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri
Yatırım mâliyetleri – Operasyonel mâliyet dengesi !!!
Toplam Sahip Olma Mâliyeti Yaklaşımı
12
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri
Toplam Sahip Olma Mâliyeti Yaklaşımı
TOPLAM SAHİP OLMA MALİYETİ HESAPLAMA ŞABLONU
Maliyet Kalemleri
Para Birimi
İdari Maliyetler (Yıllık)
Mal-Hizmet Bedeli
İdari Maliyetler
Miktar
Diğer Maliyetler
Kullanım Maliyeti (Yıllık)
Yatırım Maliyetleri
İşçilik Maliyetleri
Kira Maliyeti
Enerji Kullanımı
Arsa Maliyeti
Arızalanma Maliyeti
İnşaat Maliyeti
Diğer Maliyetler
Sigorta Maliyeti
Bakım Maliyeti (Yıllık)
Yasal (vergi vb.) Maliyetler
Yıllık Planlı Bakım Bedeli
Komisyon Maliyetleri
Garanti Uzatma Bedeli
Diğer Maliyetler
Diğer Maliyetler
Faydalı Ömür
Değişim Maliyeti (Yıllık)
Faiz Oranı
Değişim Maliyeti
Kurulum Maliyeti
Diğer Maliyetler
İşçilik Maliyetleri
Lojistik Maliyetler
Donanım Maliyeti
Nakliye Maliyetleri
Yazılım Maliyeti
Gümrük Maliyetleri
Eğitim Maliyeti
Ardiye Maliyetleri
Sisteme Entegrasyon Maliyeti
Stokta Tutma Maliyetleri
Lisans Maliyeti
Diğer Maliyetler
Diğer Maliyetler
13
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri
• Esneklik
– Mevsimsellik,
ürün
yaşam
döngüleri,
müşteri
talep
dalgalanmalarından ötürü oluşan hacimsel farklılıklara karşı yanıt
verebilme
– Farklı depolama birimleri veya ürün özelliklerine göre ekipmanların
değişimi veya dönüşümüne olanak sağlama
• Büyüme stratejisini destekleme ve uzun vadeli planlar (iş
modelleri)
14
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri (devam):
• İşlem doğruluğu
• Personel yönetimi gereksinimi
• İş güvenliği
15
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Otomatik depolar için önemli karar verme kriterleri (devam):
• Uygulama başarısı
16
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
• İtalya’daki depolar için deneysel veriler ile ortaya konan
saatte işlem gören palet sayısının 50-70 palet üzerinde veya
depolama lokasyonu sayısının 5.000-7.000 palet üzerinde
olduğu durumda otomatik depolama çözümü (örneğin vinç)
uygun hale gelmektedir.
• Türkiye için saatte işlem gören palet sayısının 143 palet (3
vardiya ise 430 palet, günlük giriş miktarı 1.500 palet günlük
giriş + çıkış miktarı 3.000 palet) ve üzeri olduğunda otomatik
depo çözümleri mâliyet açısından uygun olmaktadır.
• Depolama yeri sayısının 29.000 adetten fazla olması
durumunda otomatik depolama alternatifi mâliyet açısından
uygun olmaktadır.
17
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
• Bu durum;
– Türkiye’de işçilik ve operasyonel mâliyetlerin Avrupa
ülkelerine göre daha az olması,
– İlk yatırım mâliyetinin para birimi ve kur faktörlerinden
ötürü Avrupa ülkeleri için daha düşük olması,
– Türkiye pazarının mâliyet odaklı bir pazar olmasının yanı
sıra geleceğe yönelik plânlama konusundaki belirsizlikler
içermesi,
– Otomatik depo çözümlerinin esnekliği azaltması ve bu
belirsizlik ortamında Türkiye’deki işletmelerin Avrupa’daki
işletmelere göre çok daha büyük iş hacimlerinde AS/RS
tercih etmesi ile açıklanabilir.
18
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
Hem konvansiyonel hem otomatik çözümleri içeren depo olur
mu?
• Ürünlerin çeşitliliği (Farklı depolama birimleri, farklı hız
ve/veya hacim ihtiyaçları)
• Bütçesel kısıtlar
19
California Cartage Company Warehouse
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
• Bu karar hangi performans göstergelerini etkiler?
Gösterge Adı
Depolama Birimi Başına Mâliyet
Operasyonel Mâliyetlerin Toplam Mâliyetlere Oranı
m2 Başına Mâliyet
Ekipman Kullanım Oranı
Depo İçi Taşıma Oranı
Sipâriş Toplama Süresi
Ürün Çıkış Hızı
Stok Devir Hızı
Stok Gün Sayısı
İşlem Doğruluk Oranı
İş Kazası Sayısı
Ekipman Kullanım Oranı
20
Teşekkürler...
21
Konvansiyonel / Otomatik Depolar
• Bu karar hangi performans göstergelerini etkiler?
Gösterge Adı
Birim
Formül
Depolama Birimi Başına Mâliyet
TL/Palet
Toplam Mâliyet/Toplam Depolama Birimi Sayısı
Operasyonel Mâliyetlerin Toplam
Mâliyetlere Oranı
%
(Operasyonel Mâliyetler/Toplam Mâliyetler) x 100
m2 Başına Mâliyet
TL/m2
Toplam Mâliyet/Net m2
Ekipman Kullanım Oranı
%
Depo İçi Taşıma Oranı
%
Sipâriş Toplama Süresi
dk.
Ürün Çıkış Hızı
Palet/Saat
Ürün Çıkış Miktarı/Günlük Çalışma Süresi
Stok Devir Hızı
-
Yıllık Toplam Satışlar/Yıllık Stok Tutarı
Stok Gün Sayısı
Gün
Stok Devir Hızı/Çalışma Gün Sayısı
İşlem Doğruluk Oranı
%
Doğru İşlem Sayısı/Toplam İşlem Sayısı
İş Kazası Sayısı
Adet
Çalışandan Kaynaklanan İş Kazaları+Ekipmandan
Kaynaklanan İş Kazaları+İşletmeden Kaynaklanan İş Kazaları
Ekipman Kullanım Oranı
%
22
(Net Çalışma Saati+Net Arızalı Olduğu Saat)/Toplam Çalışma
Saati) x 100
(Net Çalışma Saati+Net Arızalı Olduğu Saat)/Toplam Çalışma
Saati) x 100
(Yerleşimler Arası Taşınan Parça Sayısı/(Giren Parça
Sayısı+Çıkan Parça Sayısı+Yerleşimler Arası Taşınan Parça
Sayısı)) x 100
Bir sipârişe ilişkin toplama sürecinin başlamasından bitişine
kadar geçen toplam süre