TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ KONGRESİ 2014 "Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Projelerinin Finansmanında Yaşanan Sorunlar" Cem Gökmen GÖKKAYA Finans Müdürü 1 Gizli Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Türkiye İçin Önemi • • • 48,000 MW rüzgar kapasitesi potansiyeli Varolan kapasite 3,500 MW 2014 İlk 9 Ay Kaynağına Göre Elektrik Üretimi Rüzgar 3% Ortalama kapasite faktörü: %30-35 Global ortalama: %25 Enerjide yüksek dışa bağımlılık ∙ Elektrik Üretiminin %79’u fosil yakıtlardan (%48 sadece doğal gaz) ∙ Dünya hidrokarbon rezervlerinin %75’i çevre ülkelerde ancak Türkiye ihtiyacının sadece %5’ini iç kaynaklarından karşılyabiliyor. ∙ Enerji ithalatının Türkiye’ye yıllık maliyeti 60 milyar USD ∙ Dünya ortalamalarının üzerinde büyüyen ekonomi ve nüfusla enerji faturası gün geçtikçe artıyor. Hidro 17% Doğalgaz ve Diğer Termik 50% Jeotermal 1% Kömür 29% Kaynak:TEİAŞ 2 Gizli Türkiye’nin Rüzgar Potansiyeli ve Finansman İhtiyaçları Rüzgar Santralleri Kurulu Kapasitesi (GW) 60,0 • Elektirk Enerjisi Arz Güvenliği Strateji Belgesi 2023 yılı hedefi 20 GW • Rüzgardan elektrik üretiminin toplam üretimdeki payının 2014’te %3’ten 2023’te yaklaşık %15’e çıkarılması hedefi • Senelik 1,8 GW kapasite eklenmesi gereği • Senelik 2-2,5milyar EUR, 2023’e kadar 15 GW için 15 milyar EUR, 20 GW içinse 20-21 miyar EUR finansman ihtiyacı 48 50,0 40,0 30,0 20 20,0 10,0 3,5 - Ekim 2014 2023 ...... Gizli Finansman Kaynakları KULLANILAN FİNANSMAN MODELLERİ • Türk Ticari Banka Finansmanı ∙ Piyasa payı > 50% ∙ Yerli yatırımcının ihtiyaçlarına göre belirlenmiş yapılar • ECA Finansmanı ∙ Toplam maliyet içerisinde yüksek ithal makine ekipman maliyeti ∙ Daha uzun vadeler √ ∙ Daha düşük faiz ? • Banka Garantili ECA finansmanı Türk Ticari Banka • • garanti ECA sigorta Yabancı Banka fon Proje Yabancı bankalar için kolay süreç Başka türlü ulaşılamayacak likiditeye ulaşım • IFI Finansmanı • Özel Yenilenebilir Enerji Fonları Gizli Finansmanda Yaşanan Zorluklar İzinler ve Arazi Planlamaları • Bürokratik zorluklar, kurumlararası koordinasyon eksikliği • Tüm izinler tamamlanmadan kredi çekme zorluğu Sağlıklı Rüzgar Ölçümlerinin Eksikliği • En az 12 aylık rüzgar ölçümü ihtiyacı • Uzun dönem korelasyon çalışmaları ve bağımsız bir kuruluş tarafından rüzgar potansiyel değerlendirmesi ihtiyacı İnşaat ve E&M Sözleşmeleri • Ayrı E&M ve inşaat sözleşmelerinden doğan arayüz problemleri ve tamamlanma riski Satış Zorlukları • Düşük YEKDEM desteği • Aşırı ödenen katkı payları • Rüzgar santrallerinin DUY sistemine satışta yaşadığı zorluklar FX Riski • İnşaat dönemi FX riski • İşletme dönemi FX riski Gizli Sorunlar ve Finansman Şartları Açısından Kaynak Karşılaştırması Türk Ticari Banka Finansmanı Türk Ticari Banka Garantili ECA Finansmanı Sorunlar • İzinler konusunda yerel kısıtlamaları anlamaları ve daha esnek olmaları • 12 aylık rüzgar datası ihtiyacı • Tamamlama garantisi ihtiyacı • Modellemede yatırımcının ya da kendi fiyat tahminlerinin kullanılması • İnşaat süresi FX riskinin hedge edilmesi Finansman Şartları • Daha az sermaye ihtiyacı 15-20% • Daha düşük BSO ihtiyacı 1,1x-1,15x • Daha kısa vadeler max 12-14 yıl • Daha yüksek maliyet • Finansmanın tamamını tek kaynaktan tamamlama olanağı ECA Finasmanı IFI Finansmanı Yabancı Ticari Banka Finansmanı • İzinler konusunda daha katı olmaları • 2-3 senelik rüzgar datası ihtiyacı • Tamamlama garantisi ihtiyacı • Modellemede YEKDEM fiyatlarının kullanılması • İnşaat süresi FX riskinin hedge edilmesi • • • • Daha yüksek sermaye ihtiyacı 35-40% Daha yüksek BSO ihtiyacı 1,25x Daha uzun vadeler 16-18 yıl ECA primleri iyi yönetilirse daha düşük maliyet • ECA sigortası dışında kalan kısım için ayrı finansman Gizli ENERJİSA Örneği Operasyonel Kapasite 2,814 MW Rüzgar Kapasitesi 212 MW (%7,5) İnşaatı Devam Eden 1,170 MW ÖDÜLLÜ FİNANSMAN YAPISI Banka A Banka B Banka C Banka D Nakit Proje A Proje C - Proje B Teminat Proje D Tüm projeler tek şirkette (portföy finansmanı) Finanse edilen 17 proje (3600 MW) - Tüm bankalar eşit seviyede (nakit ve teminat havuzu) 29 banka (24 yabancı + 5 Türk) ˜ 3 milyar Euro fon Gizli