Ders 5-6 - İnsana Hizmet Derneği

KURAN YOLU- DERS 5-6
(Prof.Dr. Mehmet OKUYAN’ın “Envarul Kuran” isimli 4 no’lu dersinin özeti)
DERSTE GEÇEN KAVRAMLAR
Derste bahsedilen Kur'an'ın 13 isminin kelime anlamları, ilgili isimlerin açıklamaları sırasında
verilmektedir. Bu nedenle kavram olarak aşağıda verilmemiştir.
1. Müsteşrik (Oryantalist): Doğunun (İslam aleminin) tarihi, kültürü, örfü, adetleri, din ve
medeniyetleri üzerinde çeşitli maksatlarla araştırma yapan batılı müslüman olmayan bilim adamları
2. Mürtecel: Herhangi bir kelimeden türetilmemiş ve başında (el-) takısı olan özel isimlerdir.
3. Kitab-ül Kerim: Çok değerli, kıymetli kitap anlamını taşır
KUR'AN'IN KUR'AN'A GÖRE İSİMLERİ (13 tane)
1. KUR'AN: Allah'ın peygamberimize gönderdiği kitabın bir ismi Kur'an'dır.
Bu kelimenin kökü ile ilgili aşağıdaki görüşler mevcuttur:

Okumayla alakalı bir kelime olan Karae kökünden geldiği düşünülürse, "çok okunan metin"
anlamına gelir. Ancak, her çok okunan şey Kur’an olamayacağına göre bu doğru
olmayabilir.

Kur’an kelimesi karine kelimesiyle özdeştir. Bu durumda," bilgileri birbirini çağrıştıran
kitap" anlamına gelir.

Karane kökünden geldiği düşünülürse, "Manaları birbirine yakın olan metin" anlamına gelir.

Toplamak anlamına gelen El-Karu kökünden geldiği düşünülürse, " önceki kitapların
bilgilerinin içinde toplandığı kitap" anlamına gelir.

Oryantalistlerin görüşü, bu kelimenin arapçaya başka dillerden (ibranice veya Suryanice)
geçtiği şeklindedir.

Daha akla uygun bir açıklama, Kur'an kelimesinin mürtecel oluşudur (yani, herhangi bir
kelimeden türetilmemiş, ve başında (El) takısı olan özel isim). Tevrat da böyledir, Hz.
Musa'ya gelen ilahi mesajların ortak adı olarak kullanılan özel bir isimdir.
Özetle, “El-Kur’an; vahyin, yani Hz Muhammed’e indirilmiş mesajların özel adıdır.”
El-Kur’an, Kur'an-ı Kerim'de 70 defa geçer. 4 istisna hariç, her yerde Allah'ın peygamberimize
indirdiği mesajın adı olarak kullanılır. İstisna kullanımlar şunlardır:

İsra 78.ayet: "Kur'an'el fecri" ifadesi, sabah ışığının toplanması anlamında kullanılır.

Kıyamet 17.-18. ayetler: Kur'an kelimesi bu ayetlerde "toplamak" anlamında kullanılmıştır
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ
2. EL KİTAB: Kur'an'da 262 kez geçer. Her yerde Kur'an anlamında kullanılmaz. Diğer
peygamberlere verilen kitaplar anlamında da kullanılır.

Kitap kelimesi Yanyana dizmek, bir bütün oluşturmak anlamına gelir. Harfler yanyana gelip
cümleleri oluşturur, cümleler de kitabı oluşturur.

Kur'an'a baktığımızda, Neml suresinde el-kitab, mektup anlamında da kullanılır.
(Hz. Süleyman): "Bu kitabı (mektubu) götür onlara bırak ve geri dön" (Neml:28)
(Saba melikesi): "Bana kıymetli bir kitap (mektup) bırakıldı". (Neml:29)

Dolayısıyla, kitap demek mektup demektir. Yani, “Kur’an Allah’ın insanoğluna yazdığı
son mektuptur.”

“Kur’an mektubuna vereceğimiz cevap: amellerimiz olacaktır”

Mektuba cevap verilir. Kur’an herkese gelen bir mektupsa cevabını herkes kendisi bireysel
vermelidir.
3. FURKAN: Kur'an'da 7 defa geçer bunların 3'ünde Kur'an anlamında kullanılır. Diğer 4 yerin
ikisinde Hz. Musa ve Hz. Harun'a verilen kitap anlamında (Bakara:53, Enbiya:48), birinde Bedir
gününü nitelemede (Enfal:41), birinde ise "doğruyu yanlıştan ayıran ölçü” anlamında (Enfal:29)
kulanılır.

Kelime, feraka: "farkı ortaya koyan" kökünden gelir

Bir bilginin doğru olup olmadığını ortaya koyan ölçü Furkandır. Bu da “Kur’andır”

Kur'an anlamında kullanıldığı üç yer: Bakara:185, Ali İmran:4, Furkan:1

Furkan olan Kur'an'a tabi olursanız, Allah sizin için Furkan (doğruyu yanlıştan
ayırma yeteneği) yaratır.
4. NUR: Işık anlamına gelir. Kur'an'da 43 yerde geçer. Bunların 7'sinde Kur'an vahyi anlamında
kullanılır.
"..Sen, kitap nedir, iman nedir bilmiyordun. Ancak Biz o vahyi bir nur (ışık) kıldık; onunla kullarımızdan
dilediklerimizi hidayete erdiririz..." Şura:52

"Ay güneşi tilavet ettiği zaman aya andolsun" diyen Şems suresi'nin 2. ayetinin dikkate
alırsak, ayın ışığını güneşten alması, onu tilavet etmesi olarak ifade edilmektedir.

Yani, bir müslüman Kur’anı tilavet edecekse ışığını Kur’andan alacak demektir.

Kur’an insana ışık verir. “Kur’an çarpan değil, çarpıklıkları gideren bir kitaptır ”

Kur’an bizi yüceltmek için geldi, biz zaten yüce olan Kur’an'ı yüceltemeyiz.
5. RUH: Kur'an'da 21 ayette geçer, bunlardan 5 ayette vahiy manasındadır.

Vahiy anlamında kullanıldığı ayetler: Şura:52, Nahl:2, Mü'min:15, Mücadele:22, Kadir:4

“Bir beden için ruhun değeri ne ise hayat için Kur’anın değeri de odur”

“İçinde Kur’anın olmadığı hayat kendisinde ruhun olmadığı cesede benzer”
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ

Kur’ana hayat kitabı denmesinin sebebi budur.

Ruh = Kur’an = Hayat kitabı = Hayatın ruhu = Hayatın amacı
“Ey iman edenler Allah ve resulu size hayat verecek şeylere çağırdıklarında bu çağrıya uyun.” (Enfal 24)

Haşr suresi 21. ayet kapsamında baktığımızda, Kur’an bir dağa iniyor da dağı bu hale
getiriyorsa, insana iniyor ve insanın kılı kıpırdamıyorsa bu düşündürücü bir durumdur.
“Eğer biz bu Kur’an’ı bir dağa indirseydik Allaha duyduğu derin saygıdan dolayı boyun bükmüş ve
paramparça olurdu” (Haşr :21)
6. BEYAN: Beyan, Beyyine kelimeleri mesaj anlamına gelir.

Kur’anın beyan oluşu onun mesaj olmasıyla alakalıdır.

Allah'ın bize okumamız için gönderdiği 6236 tane bildirim mesajı var.

Allah’ı sevmek, onun mesajını okumaktan geçer

Kur’an Mübin bir kitap olduğu için mesajları apaçık, açıklayan ve açıklanan bir kitaptır.

“Kur’an işime, aşıma, eşime karışmayacak; naaşıma karışacak” Bu mantık doğru
değildir. Kuran hayata müdahil bir kitaptır.
7. ZİKİR (ZİKRA TEZKİRE): Hatırlama, hatırlatma anlamına gelir. 100’den fazla ayette
geçmektedir. 30’dan fazlasında Kur’anla alakalıdır.

Kur’an bir zikir hatırlatmadır.

Hatırlatmak önceden bildirilmiş olmayı gerektirir.

Bu durumda şu soru akla gelecktir: "Kur’anın mesajı bize ne zaman öğretildi ki rabbimiz
onun hatırlatma olduğunu söylüyor?"

Fıtratımıza rabbimiz Kur’ani hakikatleri yüklemiştir. Kur’an bunları hatırlatır.

Bu nedenle “Fıtratımızla Kur’ani hakikatler asla çatışmaz”

Bügün din diye ortaya konulanlar fıtratla çelişebiliyor. Fıtrata doğrudan hakikatleri sunmak
zorundayız.

“Kur’anı okumamızın gereği, rabbimizin fıtratımıza yüklemiş olduğu yazılımı, kodları
hatırlamamız içindir”

Ayarıca insanlık tarihinin ve tüm peygamberler tarihinin ana noktalarını (anlatılan kıssalar
yoluyla) hatırlıyoruz, insanlık tarihini okuyor ve en önemli değerlerini Kur’anla hatırlıyoruz.
Size orada (dünyada) hatırlamanıza yetecek kadar ömür vermedik mi? Size uyaran da gelmişti. (Fatır: 37)
8. HAK: El Hak Kur'an'da 247 defa geçmektedir.

Hak: Doğruluğu asla değişmeyen demektir

Hak olan Allah, Hak olan Kur’an ile insanoğluna hakkı ve hakikati öğretmek amacı
gütmüştür.

Hakkı konuşmak istiyorsak Kur’anı konuşmalıyız
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ
İşte bu, sizin gerçek Rabbiniz olan Allah'tır. Öyleyse haktan sonra sapıklıktan başka ne var? Peki, nasıl hâlâ
çevriliyorsunuz? (Yunus: 32)
9. EL MEVİZE: 9 Yerde geçer. 6 Ayette Kur’ani öğüt demektir.
Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel bir biçimde mücadele et. (Nahl: 125)

Zümer suresi 23. ayette bildirildiği üzere, Allah sözün en güzelini, en güzel olanlarını bu
kitapta indirmiştir. En güzelin öğüdü en güzeldir

Kur’an boş zamanlarda ve işin bitiminde değil, işin başında okunmalıdır.
10. ŞİFA: 4 Yerde geçmektedir, 3 ünde Kur’an anlamında kullanılır.

Kur'an anlamında kullanıldığı ayetler şunlardır: Yunus:57, isra:82, fussilet:44
Ey insanlar, Rabbinizden size bir öğüt, sinelerde olana bir şifa ve mü'minler için bir hidayet
ve rahmet geldi. (Yunus: 57)
Kur'an'dan mü'minler için şifa ve rahmet olan şeyleri indiriyoruz. Oysa o, zalimlere kayıplardan başkasını
arttırmaz. (İsra: 82)

Kur'an, yüreklerdeki boşluğu ve arızaları giderir.

Kur’an’ın Şifa oluşu tıbbi anlamda değildir;
Kalplerin temizlenmesi, arınması ve
düzelmesi anlamındadır.
11. RAHMET: Kur'an'da 114 defa geçmektedir, bunların 12'sinde Kur’an’ın ismi olarak geçer.

Nimet ve saadete erme anlamındadır.

Yukarıda verilen İsra:82 ve Yunus:57'de, "şifa" ile birlikte geçmektedir.
12. HUDA: Kur'an'da 85 yerde geçmektedir.

Yol gösterici demektir. Kur'an İnsanlar için bir yol haritasıdır.
Bu (Kur’an), kendisinde şüphe olmayan, muttakiler için yol gösterici olan bir kitaptır (Bakara: 2)

“Kur’an müslümanları hem muttaki yapar, hem de muttaki kalmasını sağlar”
13. EL-BÜŞRA: Müjde kaynağı anlamına gelir.

Kur’anın müjdesi Allahın müjdesidir. Müjdemizi Kur’andan almalıyız.

Ucu cennete açılan yol, Kur’an’ın açtığı yoldur.
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ

Download Report