6. Hafta

08.11.2014
○
○
20-24 EKİM
ASİT VE BAZLARIN KUVVETİ
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
KUVVETLĐ VE ZAYIF ASĐTLER
*** Asidin kuvveti, asidin suda iyonlasabilme derecesi ile iliskilidir. Bazı asitler sulu
çözeltilerinde % 100 iyonlasırlar. Bu tür
asitlere kuvvetli asit denir.
Kuvvetli Asitler
HCl : Hidroklorik asit , HBr : Hidrobromik asit , HNOɜ : Nitrik asit , HClO: Perklorik asit ,
H2SO4 : Sülfürik asit
HCl ( g ) → H+ ( suda ) + Cl¯( suda )
HClO4 ( suda ) → H+ ( suda ) + ClO4 ( suda )
***Bazı asitler ise sulu çözeltilerinde çok az oranda iyonlasırlar. Bu tür asitlere zayıf asit denir.
Zayıf Asitler
CHɜCOOH , HF , H2 COɜ , HCN ..............
HF ( suda ) → H+( suda + F- (suda )
HCN(suda ) → H+ ( suda + CN-(suda )
2
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
ASİDİN KUVVETİ : Bir asidin kuvveti ; asidi olusturan element atomlarının türüne, bu
atomların moleküldeki sayısına, bir
birlerine bağlanıs durumuna ve asidin molekül biçimine bağlıdır.
*** Periyodik cetvelde aynı periyotta bulunan elementlerin asitleri ( HX türündeki asitlerde )
X elementinin elektronegatifliği arttıkça asidin kuvveti artar.
CH4 < NHɜ < H2O < HF
*** Aynı grup elementlerinde, grupta asağı inilince elektronegatiflik azalır ; fakat atom çapı
büyür. Atom çapının artısı ,elektronegatifliğin azalısı yanında daha ağır basar ve elementin
atom çapının artısı ile asidin kuvveti artar.
HF
HCl
Asit kuvveti artar.
HBr
HI
*** Bir asidin bilesiminde hidrojen yanında oksijen de varsa, bu tür asitlere oksi asitler denir.
*** Aynı elementin oksi asitlerinde oksijen sayısı arttıkça H+ iyonunun verilmesi kolaylasır.
Dolaysıyla asitlik kuvveti artar.
○
HClO HClO2 HClOɜ HClO4
○
○
Asitlik kuvveti artar.
*** Yapısında – COOH ( karboksil ) grubu bulunan asitlerde ( organik asitler ), moleküldeki
C sayısı arttıkça asit kuvveti azalır.
*** Asetik asit (CHɜCOOH ), formik asitten ( HCOOH ) daha zayıf bir asittir.
○
3
○ BAZLARIN KUVVETİ
○ *** Sulu çözeltilerinde % 100 iyonlasan bazlara kuvvetli baz denir.
○ Kuvvetli bazlar : 1 A grubunun hidroksitleri ( LiOH , NaOH , KOH , RbOH ,
CsOH ) , 2 A grubunun hidroksitleri ( Sr ( OH ) 2 , Ba ( OH ) 2 )
○ NaOH ( k ) → Na+( suda ) + OH¯( suda )
○ Ba ( OH ) 2 ( suda ) → Ba +2( suda ) + 2 OH¯( suda )
○ *** Sulu çözeltilerinde çok az oranda iyonlasan bazlara zayıf baz denir.
○ *** NHɜ bir zayıf baz örneğidir. NHɜ( g ) + H2O( s ) → NH 4 +(suda ) + OH-(
suda )
○ *** Periyodik cetvelde bir grupta yukarıdan asağı inilince, metal iyonunun
pozitif yükü aynı kaldığı halde, atom çapı artar. Böylece
○ OH- iyonu ile metal iyonu arasındaki çekim kuvveti azalacağından, OH- ın
ayrılması kolaylasır. Yani baz kuvveti artar.
5
4
○ LiOH
○ NaOH
○ KOH
Baz kuvveti artar.
○ ***Aynı periyottaki metallerin hidroksitlerinde ise, soldan sağa doğru
gidilince metal iyonunun pozitif yükü artacağından ve atom
○ çapı küçüleceğinden, OH¯ iyonunu daha kuvvetli çeker ve ayrılmasını
zorlastırır. Böylece bazın kuvveti azalır.
○ NaOH > Mg ( OH ) 2 > Al ( OH )ɜ
○ Baz kuvveti azalır.
6
1
08.11.2014
Örnek : Asağıdaki asitlerden hangisi en kuvvetlidir?
○ A ) HCl B ) HClO C ) HClO 2 D ) HClOɜ E ) HClO4
Örnek : Bir asit çözeltisi için, asağıdakilerden hangisi yanlıstır?
○ A ) Elektrik akımını iletir.
○ B ) Baz ile tepkimesinden tuz olusur.
○ C ) içine Mg parçaları atılırsa H2 gazı çıkar.
○ D ) içinden NHɜ gazı geçirilirse, bir amonyum tuzunun çözeltisi olusur.
○ E ) içinden CO2 gazı geçirilirse suda çözünmeyen bir katı olusur
7
2