İçerik: - Promodel Hobby

www.promodelhobby.com









Kanat: 980mm (38.6 inch)
Gövde: 780mm (30.7 inch)
Uçuş ağırlığı: 560g (19.8 oz)
Motor: 1530KV Brushless Outrunner High Torque Motor
ESC: Brushless 25A Speed Controller
Servo: 4X 9gr high speed mikro servo
Batarya: 11.1V 1100mah Li-Polymer
Kumanda sistemi: SKY Nasa 701 2.4GHz 7 kanal Dijital Verici ve SKY706 2.4GHz 7ch Alıcı
Kumanda mesafesi: Maks. 3000 feet (1000m)
İçerik:
2- Uyarılar, LiPo batarya kullanımı
3- Montaj
6- Model uçağın çalıştırılması
7- Uçuş öncesi yön kontrolleri
8- Kontrol yönlerinin değiştirilmesi
9- Temel uçuş bilgileri
1
www.promodelhobby.com
UYARILAR: (ÖNEMLİ: Model kullanılmadan önce okunmalıdır.)
Model uçaklar 14 yaş üstü için uygundurlar ve oyuncak değildirler.
Boş arazilerde kullanılmalıdırlar. Elektrik hatlarının yakınlarında, araç trafiğinin olduğu
yerlerde, yapıların olduğu alanlarda kullanılmamalıdırlar.
Kumandanızın pili zayıf iken kesinlikle uçuş yapılmamalıdır. Bu uçağınızın kontrolden
çıkmasına sebep olur. Pillerinizin dolu olduğundan emin olunuz.
Çalıştırma esnasında pervane ile temas olmaması için dikkat edilmelidir. Pervane
yaralanmaya sebep olabilecek kadar güçlü dönmektedir.
LiPo (lithium polymer) Batarya Kullanımı ve Uyarılar
Modeliniz, kutu içerisinden çıkan şarjlı Li-Po batarya ile çalışır. Kullanmadan
önce Li-Po bataryanızı şarj ediniz.
Dikkat: Batarya kablosunun soketini ters takarsanız modelinizin elektroniği zarar
görebilir.
Li-Po bataryaların voltajı tamamen bitirilmemelidir. Modelinizi kullandığınızda batarya
bitmek üzare iken modelin kontrolü zayıflar ve gücü düşer. Bu duruma geldiğinizde modeli
kullanmayı sona erdirmeniz gerekir. Kullanmaya devam edecekseniz bataryanızı şarj
etmelisinz. Aksi durumda batarya zarar görebilir. Modeli kullanmayacaksanız batarya
soketini modelinizin soketine takılı bırakmayınız, ayırınız. Modeli kullanmadığınız
zamanlarda Li-Po batarya takılı olmamalıdır. (Batarya, modelin üzerinde uzun süre bağlı
kalırsa batarya, voltajı tamamen düşebilir ve bozulabilir.) Kapasitesinin üzerinde zorlanarak
kullanılan bataryalar zarar görebilir.
Bataryanızı sert darbelerden ve yüksek ısıdan koruyunuz. Kısa devre yapmasına sebep
olabilecek durumlardan koruyunuz. (Su içerisinde olması vb.)
Küçük çocukların erişemeyeceği yerlerde saklayınız.
Bataryanızı uzun süre kullanmayacaksanız tam dolu veya boş olmamalıdır. İdeal saklama
voltajı hücre başına yaklaşık 3.8 Volt dur. Mümkünse Lipo volt ölçer ile bataryanızın voltajını
kontrol ediniz.
2
www.promodelhobby.com
Montaj:
Yatay stabilizeyi gövdedeki yuvasına sokabilmemiz için şekilde görüldüğü gibi basit bir kesme
işlemi yapılmalıdır.
Yuva girişi kesildikten sonra yatay stabilizeyi yapıştırıcı kullanarak sabitleyiniz. Kutu
içerisinden çıkan yapıştırıcıyı veya çift bileşenli epoksi yapıştırıcı kullanabilirsiniz. Yapıştırırken
yatay stabilizenin düzgün ve ortalanmış durduğundan emin olunuz.
Yatay stabilizeyi yapıştırdıktan sonra dikey stabilizeyi yuvasına sabitlemek için aynı şekilde
Yapıştırıcı kullanın.
Yapıştırma işlemi bittikten sonra horn ve clevis bağlantılarını yapmalısınız. Bu bağlantılar
kumandadan verdiğiniz komutların kontrol yüzeylerini hareket ettirmesini sağlayacaktır.
Bağlantıları yaparken kontrol yüzeylerinin merkezde ve düz olmasına dikkat edilmelidir.
Örneğin kumanda da elevator kontol kolu merkezde dururken, elevator (yükseliş dümeni) de
düz durmalı, açılı durmamalıdır. Bunu ayarlamak için pushrod boyunu değiştirebilirsiniz.
3
www.promodelhobby.com
Clevisleri sağa veya sola çevirerek kontrol çubuğunun biraz uzatmak veya kısaltmak
mümkündür.
Alıcı (Receiver) : Hangi kanal hangi fonksiyonu kontrol eder:
4
www.promodelhobby.com
Kanat montajı:
Kanadı yerine vidalamadan önce aileron servosu ve flap servosunun soketlerini alıcıya takın.
1 numaralı soket aileron servosudur ve 1. Kanala takılmalıdır. 6 numaralı soket ise flap
servosuna aittir ve 6. Kanala takılmalıdır. Soketleri takarken yönlerine dikkat ediniz. Diğer
servoların kablo renkleri ile aynı yönde takılmalıdır.
Soketleri taktıktan sonra kanadı gövdeye aşağıdaki resimde olduğu gibi yerleştirip vidalayınız.
Ön tekerlek metal silindir şeklindeki yuvasına sokulur ve alyan anahtar ile yerine takılır. Ana
tekerlek ise içe doğru biraz bükülerek gövde altında bulunan kanal şeklindeki yuvasına
sokulur.
5
www.promodelhobby.com
Model Uçağın Çalıştırılması:
İlk olarak kumandanıza 8 adet AA tipi kalem pil takınız. (Kaliteli Alkalin pil kullanmanız tavsiye
edilir.) Kumandanızın açma/kapama düğmesini kullanarak kumandanızı açın. Throttle (Gaz)
kolu minumum da durmalı. (6) Yani kendinize doğru çekilmiş halde. Gear isimli, 2 numaralı
anahtar ise kapalı olmalı (Anten yönünün tersi)
Sonra uçak gövdesinin alt kısmında bulunan yuvaya bataryayı yerleştirin ve soketini takın.
Uçağın ağırlık merkezinin havada değişmemesi için bataryayı sabit bir şekilde
yerleştirmelisiniz. Yuvasında oynamamalı. Bunu bataryayı bir sünger parçası veya benzeri bir
malzeme ile sıkıştırarak yapabilirsiniz. Bataryayı yuva içerisinde ileri veya geri yerleştirmeniz
ağırlık merkezini (CG) etkileyeceği için uçuş karakterinin değişmesine sebep olabilir.
Uçuş öncesi yön kontrolü:
Elevator kolunu ileri ittiğimizde elevatör yüzeyi aşağıya hareket etmelidir. Bu modelin
alçalmasını sağlar. Geri çektiğimizde ise yüzey yukarı hareket etmelidir. Bu modelin
yükselmesini sağlar.
6
www.promodelhobby.com
Aileron kolunu sola ittiğimizde sol kanattaki yüzey yukarı, sağ kanattaki yüzey aşağı hareket
etmelidir. Bu uçağın sola yatmasını sağlar. Kolu aksi yönde hareket ettirdiğimiz de ise sağ
kanattaki yüzey yukarı, soldaki aşağı hareket etmelidir. Bu da uçağın sağ tarafa yatmasını
sağlar.
Rudder kolunu sağ tarafa ittiğimizde rudder yüzeyi de sağ tarafa hareket etmelidir. Sola
ittiğimizde ise sola hareket etmelidir. Ön tekerlek de rudder ile birlikte aynı yönlerde hareket
etmelidir.
Throttle kolunu (Gaz) ileri ittiğimizde motor çalışmalı ve devri artmalıdır. Geri çektiğimizde
ise motor devri düşmelidir. Tamemen geri çektiğimizde motor durmalıdır.
(Gaz kolunu kullanmadan önce kumandanın sol üst köşesinde (Gear isimli anahtar) bulunan
anahtarı ileri iterek gaz kolunu aktif hale getirmeliyiz. )
7
www.promodelhobby.com
Flap kontrolü:
Uçağımızda bulunan bir diğer kontrol de Flap dır. Kumandanın sağ üst köşesinde
bulunan anahtar ile aktif hale getirilir. Yan tarafındaki kaydırmalı anahtar ile de seviyesi
ayarlanır. Flap, iniş ve kalkışlarda daha düşük hızlarda uçabilmemiz için kanat kaldırma
kuvvetini arttırmaya yarar. Bu kontrolün elevator kontrolü ile birlikte kullanılması
gerektiğinden uçağa alışıp uçmayı öğrenene kadar kullanılmamasını tavsiye ederiz. Flap
yüzeylerini düz pozisyonda duracak şekilde bırakmalısınız.
Kontrol Yönlerini değiştirme:
Yukarıda anlatılan kontrollerden herhangi biri olması gerektiği yönün tersine
çalışıyorsa düzeltme yapmak için kumandanızın ayarlarında bulunan kanal yönünü değiştirme
özelliğini kullanabilirsiniz. Bu ayara girmek ve gerekli düzeltmeyi yapmak için;
1- Ekranın sol üst köşesinde bulunan MENU butonuna basın
2- Ekranın sağ tarafında bulunan ‘ – ‘ butonuna basarak menüde ilerleyin ve CH isimli siyah
kare yanıp sönene kadar devam edin.
3- MENU butonuna tekrar basın. Karşınıza 1., 2., 4., 6., 7. Kanalları belirten bir ekran
çıkacaktır.
4- Yönünü değiştirmek istediğiniz kanalın üzerine gelmek için MENU butonuna basın
5- Sağ taraftaki + ve – tuşu ile kanalın yönünü değiştirebilirsiniz.
6- EXIT butonuna basarak menüden çıkın
Not: Menü içerisindeki fonksiyonları rastgele karıştırmamalısınız. Bu ayarların değişmesine ve
modelin kontrolünü kaybetmenize sebep olabilir.
Trim kontrolleri (İnce ayar):
Kumandanın kollarının yanlarında bulunan ileri geri oynatabildiğimiz küçük düğmeler,
ince ayar yapmamızı sağlayan trim butonlarıdır. Önceki sayfalarda resim üzerinde hangi
trimin hangi kanala ait olduğu belirtilmiştir. Bu ayarlar uçağın daha düzgün uçmasını
sağlamak için kullanılır. Örneğin uçak uçuş esnasında sürekli sola yatma eğilimi gösteriyorsa
bunu düzeltmek için aileron koluna ait olan trim ayarını bir miktar sağ tarafa
yönlendirmeliyiz. Bir diğer örnek olarak uçağın sürekli yukarı tırmanmaya çalıştığını
varsayalım. Bunu düzeltmek için elevator trimini bir miktar ileri yönde hareket ettirmeliyiz.
Bu elevator yüzeyini bir miktar aşağı yönde hareket ettirecektir ve modelin uçuş çizgisini
düzeltmemizi sağlayacaktır.
8
www.promodelhobby.com
Temel uçuş bilgileri:
Bir model uçağı uçurmayı öğrenmek biraz zaman alabilir. Bu denemeyle tecrübe
edilerek kazanılan bir süreçtir. Bilgisayara kurularak eğitim yapılmasını sağlayan model
simülatörleri ile bir süre çalışmanız tavsiye edilir. Rüzgar hızının 10-15 km den daha fazla
olduğu zamanlarda uçuş yapılmaması tavsiye edilir. Özellikle ilk uçuşların mümkün olduğunca
rüzgarsız havada yapılması önemlidir.
Kalkış:
Uçağınızı kaldırmak için rügzara doğru sürmelisiniz. Kalkış esnasında rüzgar modelinizin yan
tarafına veya arkasına doğru esmemelidir. Bu durum uçağın kalkmasını imkansız kılar veya çok
zorlaştırabilir. Özellikle yan taraftan esen rüzgar, uçağın kalkış esnasında ters tarafa sert bir şekilde
yatmasına sebep olabilir ve uçağınız zarar görebilir. Aynı durum iniş yaparken de geçerlidir. Yani
kalkışlar ve inişler rüzgara doğru yapılmalıdır.
Uçağınızı kaldırmak için yerde bir süre koşturmanız gerekir. Uçağın rahat hızlanabilmesi için
mümkün olduğunca düzgün bir zeminden havalandırılmalıdır. Bozuk zemin tekerlekler in takılmasına
sebep olacağından model hızlanamayacaktır. Düzgün bir zeminde bataryanız tam dolu iken 15-20
metrelik bir hızlanma mesafesi genellikle kalkış için yeterli olur.
Uçağınızı yeterince hızlandırdıktan sonra yükseliş dümenini kullanarak kalkışı
gerçekleştirebilrsiniz. Yükseliş dümeni (Elevator) kumandanın sağ tarafındaki kolun ileri veya geri
itilmesi ile kullanılır. Kolu geri çektiğimizde yükselmeyi sağlar, ileri ittiğimizde alçalmayı sağlar.
9
www.promodelhobby.com
Kalkış için kolu bir miktar çekmeliyiz. Modelimiz çok dik bir açı ile tırmanamayacağından elevatör
kolunu fazla çekersek uçak hızını kaybeder ve stol olup düşer. (Stol olmak: Uçuş için gerekli olan hızın
altına düşülmesi ve uçağın bir tarafa yıkılması, düşmesi.) Üstten kanatlı bu tip uçaklarda en fazla 3040 derecelik tırmanma açısı ile yükselme yapılmalıdır. Bu esnada uçağımız sağa yada sola yatabilir. Bu
durumu kanatlarda bulunan aileron dediğimiz kanatçıklar ile kontrol ederiz. Aileron kontrolü
kumandanızın sağ kolundadır. Bu kolu sola itersek uçak sola yatar, sağ tarafa itersek sağ tarafa yatar.
Kalkış esnasında uçağınızın kanatlarını yere paralel tutmalısınız. Örneğin sola yatıyorsa aileron kolunu
sağa ittirmeniz gerekir. Kanatlar yere paralel olduğunda kumanda kolunu merkez noktasına geri
getirmeliyiz. Aksi takdirde kanadın yatışı aksi yöne devam edecek ve model ters dönecektir.
Kalkış esnasında uçak yeterli yüksekliğe ulaşmadan ve yeterli hıza ulaşması beklenmeden
dönüş manevrası yapılmaması doğru olacaktır. Minumum 25-30 metre irtifaya çıkana kadar
tırmanmaya devem edip sonra uçuş manevralarına başlamak güvenli olacaktır.
10
www.promodelhobby.com
Dönüş manevrası:
Uçağı havada yönlendirmek için dönmesini istediğimiz tarafa doğru kanadı yatırmamız
gerekir. Bunu kanatlardaki aileron kontrolü veya yatay stabilizedeki rudder (yön dümeni) ile
yapabiliriz. Tercih edilen manevrayı aileron kontrolü ile yapmaktır. Örneğin uçağımızı sağ tarafa
yönlendirmek için aileron kolunu sağ tarafa ittirmemiz gerekir. Bu şekilde kanat sağ tarafa yatacaktır.
Bir miktar yatma gerçekleştiğinde (40-45 derece kadar) aileron kolunu merkezine getirmeliyiz. Kolu
sağ tarafta tutmaya devam edersek uçak burgu hareketi yapacaktır ve kontrolü kaybetmenize sebep
olabilecektir. Bu yüzden kanadı gerektiği kadar yatırdıktan sonra kolu merkeze getirmeliyiz. Kanadı
gerektiği kadar yatırdıktan sonra dönüş başlatmak için elevator kolunu bir miktar geri çekmemiz yani
elevator yüzeyini yukarı kaldırmamız gerekir. Dönüş esnada elevator kontrolünü kullanarak uçağın
gövdesini yere paralel tutmamız gerekir. Kolu çok çekersek uçağın burnu yukarı yönlenir, az çekersek
burun aşağıda kalır. Olması gereken dönüş esnasında gövdenin yere paralel kalmasıdır. Dönüşü sona
erdirene kadar bu şekilde tutmalıyız. Uçak istediğimiz istikamete döndüğünde elevator kolunu
merkezine getirmeliyiz ve uçağın kanadını düzeltmek için ters yöne aileron kontrolü vermeliyiz. Yani
sağa yatık durumdaki kanadı, aileron kolunu sola iterek düzeltmeliyiz. Kanat yere paralel duruma
geldiğinde aileron kolunu merkezine getirmeliyiz. (Dönüş yaparken uçağın hızı düşük olmamalıdır.)
Aileron yüzeylerinin hareketleri ve sebep olduğu yatma yönü...
İniş:
İniş rüzgarın içine doğru yapılmalıdır. İniş yapacağınız alana, uçağın hızını düşürerek
ve alçalarak yaklaşmalısınız. Alçalırken uçağın burnu yaklaşık 10 – 20 derece arasında aşağıya
bakmalıdır. İniş alanına yaklaştıkça uçağın hızını daha fazla düşürmelisiniz. Bu esnada uçağın
kanadını yere paralel tutmak için aileron kontrolünü kullanabilirsiniz. Yere bir kaç karış
yükseklik kaldığında uçağın burnunu düzeltmek için elevator kolunu biraz geri çekmelisiniz.
Yer ile temas sağlandığında motoru tamamen durdurmalısınız.
11
www.promodelhobby.com
Bu kitap Promodel Oyuncak Elektronik ve Eğit. Hiz. Tic. Ltd. Şti tarafından
hazırlanmıştır. Tüm hakları adı geçen firmaya aittir. İzinsiz çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
Kitap içeriğinde ki baskı hatalarından kaynaklanabilecek yanlışlıklar firma sorumluluğunda
değildir.
www.promodelhobby.com
[email protected]
Tel: 0216 428 4691
12